Κεφάλαιο 3ο- ΒΙΟΛΟΓΙΑ Α ΛΥΚΕΙΟΥ: Κυκλοφορικό σύστημα

Κεφάλαιο 3ο

Κυκλοφορικό σύστημα

ΒΙΟΛΟΓΙΑ Α' ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΕΧΤΕΛΙΔΟΥ

ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ

Ρόλος κυκλοφορικού συστήματος

Μεταφορά O2 και θρεπτικών συστατικών στους ιστούς

Απομάκρυνση CO2 και άχρηστων προϊόντων του

μεταβολισμού από τους ιστούς

Μεταφορά ορμονών σε όλα τα μέρη του σώματος

Ομοιόμορφη κατανομή της θερμότητας στον οργανισμό και

διατήρηση σταθερής θερμοκρασίας

Άμυνα οργανισμού (λευκά αιμοσφαίρια)

ΒΙΟΛΟΓΙΑ Α' ΛΥΚΕΙΟΥ

Αποτελείται από:

Την καρδιά

Τα αιμοφόρα αγγεία &

Το αίμα

ΠΕΧΤΕΛΙΔΟΥ

ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ

ΒΙΟΛΟΓΙΑ Α' ΛΥΚΕΙΟΥ

Ανατομία της καρδιάς

http://www.youtube.com/watch?v=8wO7XvaheL8

ΠΕΧΤΕΛΙΔΟΥ

ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ

Ανατομία της καρδιάς

ΒΙΟΛΟΓΙΑ Α' ΛΥΚΕΙΟΥ

Μια αντλία που λειτουργεί 24 ώρες το 24ωρο!!!

Αναρροφητική αντλία: συγκεντρώνει το αίμα από όλα τα τριχοειδή του

σώματος μέσω των φλεβών

Συμπιεστική αντλία: στέλνει το αίμα στα τριχοειδή όλου του σώματος μέσω

των αρτηριών

Μη οξυγονωμένο αίμα

Οξυγονωμένο αίμα

ΠΕΧΤΕΛΙΔΟΥ

ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ

Ανατομία της καρδιάς

ΒΙΟΛΟΓΙΑ Α' ΛΥΚΕΙΟΥ

Δεξιός κόλπος: δέχεται το αίμα από την περιφέρεια του σώματος,

πλούσιο σε διοξείδιο του άνθρακα, και το προωθεί στη δεξιά κοιλία

Αριστερός κόλπος: δέχεται το αίμα από τους πνεύμονες, πλούσιο σε

οξυγόνο, και το προωθεί στην αριστερή κοιλία

Μη οξυγονωμένο αίμα

Οξυγονωμένο αίμα

ΠΕΧΤΕΛΙΔΟΥ

ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ

Λειτουργία των βαλβίδων

ΒΙΟΛΟΓΙΑ Α' ΛΥΚΕΙΟΥ

Μεμβρανώδεις σχηματισμοί των τοιχωμάτων των φλεβών ή της καρδιάς,

που επιτρέπουν τη μονόδρομη ροή του αίματος

Τριγλώχινα

Πνευμονική

Μητροειδής

Αορτική

ΠΕΧΤΕΛΙΔΟΥ

ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ

ΒΙΟΛΟΓΙΑ Α' ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΕΧΤΕΛΙΔΟΥ

ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ

ΒΙΟΛΟΓΙΑ Α' ΛΥΚΕΙΟΥ

Το μυοκάρδιο

ΠΕΧΤΕΛΙΔΟΥ

ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ

Φυσικοί βηματοδότες

Αυτορύθμιση της καρδιάς: αλλαγή στο ρυθμό

λειτουργίας της ανάλογα με τις απαιτήσεις του

σώματος (διατήρηση ομοιόστασης)

Φλεβόκομβος

Κολποκοιλιακός κόμβος

ΒΙΟΛΟΓΙΑ Α' ΛΥΚΕΙΟΥ

Σε ποιες καταστάσεις θα χρειαστεί να

αλλάξει ο καρδιακός ρυθμός;

ΠΕΧΤΕΛΙΔΟΥ

ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ

ΒΙΟΛΟΓΙΑ Α' ΛΥΚΕΙΟΥ ΒΙΟΛΟΓΙΑ Α' ΛΥΚΕΙΟΥ

Αιμοφόρα αγγεία

ΠΕΧΤΕΛΙΔΟΥ

ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ

Αιμοφόρα αγγεία

ΒΙΟΛΟΓΙΑ Α' ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΕΧΤΕΛΙΔΟΥ

ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ

Φλέβες- Φλεβίδια Λεπτότερα τοιχώματα Βαλβίδες Δεν εμφανίζουν σφυγμό Περιέχουν το 75% του αίματος Πνευμονική φλέβα- Άνω & κάτω κοίλη φλέβα

Αρτηρίες- Αρτηρίδια Παχύτερα τοιχώματα Εμφανίζουν σφυγμό όταν διευρύνονται Περιέχουν το 20% του αίματος Έχουν μεγαλύτερη πίεση από τις φλέβες Πνευμονική αρτηρία- Αορτή

ΒΙΟΛΟΓΙΑ Α' ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΕΧΤΕΛΙΔΟΥ

ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ

ΒΙΟΛΟΓΙΑ Α' ΛΥΚΕΙΟΥ

Αιμοφόρα αγγεία

Τριχοειδή Τα πιο πολλά και λεπτά αγγεία (μονόστιβο τοίχωμα- ενδοθήλιο) Διάμετρος όση ένα ερυθρό αιμοσφαίριο Περιέχουν το 5% του αίματος Σε αυτά γίνεται η ανταλλαγή ουσιών & αερίων με τα κύτταρα

ΠΕΧΤΕΛΙΔΟΥ

ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ

Τα είδη των αιμοφόρων αγγείων

ΒΙΟΛΟΓΙΑ Α' ΛΥΚΕΙΟΥ

Να ξέρω διαφορές και ομοιότητες!!

ΠΕΧΤΕΛΙΔΟΥ

ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ

Αρτηριακή πίεση

ΒΙΟΛΟΓΙΑ Α' ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΕΧΤΕΛΙΔΟΥ

ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ

ΒΙΟΛΟΓΙΑ Α' ΛΥΚΕΙΟΥ

Αρτηριακή πίεση είναι η πίεση που

ασκεί το αίμα στα τοιχώματα των αρτηριών, καθώς κυκλοφορεί μέσα στο σώμα μας.

Η αρτηριακή πίεση μετριέται σε χιλιοστά στήλης υδραργύρου (mmHg).

Υπάρχουν δύο μετρήσεις αρτηριακής πίεσης: Συστολική πίεση (μεγάλη) - η πίεση που ασκεί το αίμα στις αρτηρίες όταν η καρδιά συσπάται και στέλνει το αίμα στην αορτή. Διαστολική πίεση (μικρή) - η πίεση που ασκεί το αίμα στις αρτηρίες όταν η καρδιά χαλαρώνει ανάμεσα στους χτύπους της.

Τι είναι η αρτηριακή πίεση

ΠΕΧΤΕΛΙΔΟΥ

ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ

Εργαστηριακή άσκηση: μέτρηση αρτηριακής πίεσης

●Προετοιμασία για την μέτρηση αρτηριακής πίεσης ●Ηρεμία για τουλάχιστον 5 λεπτά πριν τη μέτρηση. ●Μη λήψη καφεΐνης ή τσιγάρου για τουλάχιστον 30 λεπτά πριν τη μέτρηση. ●Μη μετράτε την αρτηριακή πίεση σε κατάσταση στρες ή μετά από σωματική άσκηση. ●Πάρτε 2-3 μετρήσεις σε ηρεμία με διαφορά 1 λεπτού.

●Πώς μετράμε την αρτηριακή πίεση ●Η πλάτη και το χέρι πρέπει να υποστηρίζεται και τα πόδια να ακουμπούν στο πάτωμα. ●Τα μανίκια πρέπει να είναι χαλαρά. ●Τυλίξτε το φουσκωτό μαξιλαράκι με την ένδειξη πάνω στη θέση της βραχιόνιου αρτηρίας και λίγα εκατοστά πάνω από τον αγκώνα. ●Το ακουστικό δεν πρέπει να πιέζεται κάτω από το φουσκωτό μαξιλαράκι. ●Φουσκώστε το μαξιλαράκι και στη συνέχεια ελευθερώστε την αντλία απαλά ώστε να μειώνεται σταδιακά η πίεση. ●Την πρώτη φορά που ακούτε τους σφυγμούς σημειώνετε την συστολική πίεση και όταν σταματήσει ο ήχος των σφυγμών σημειώνετε την διαστολική πίεση. ●Μπορείτε να επαναλάβετε 2-3 φορές για καλύτερα αποτελέσματα.

ΒΙΟΛΟΓΙΑ Α' ΛΥΚΕΙΟΥ

ΒΙΝΤΕΟ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗΣ ΜΕΤΡΗΣΗΣ ΠΙΕΣΗΣ

ΠΕΧΤΕΛΙΔΟΥ

ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ

Παθολογικές καταστάσεις

ΒΙΟΛΟΓΙΑ Α' ΛΥΚΕΙΟΥ

Αρτηριακή υπέρταση Αρτηριακή υπόταση

Τρόπος ζωής:

Διακοπή καπνίσματος

Άσκηση

Υγιεινή διατροφή/ απουσία αλατιού

ΠΕΧΤΕΛΙΔΟΥ

ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ

Ερωτήσεις βιβλίου

ΒΙΟΛΟΓΙΑ Α' ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΕΧΤΕΛΙΔΟΥ

ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ

ΒΙΟΛΟΓΙΑ Α' ΛΥΚΕΙΟΥ

Ερωτήσεις βιβλίου

ΠΕΧΤΕΛΙΔΟΥ

ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ

ΒΙΟΛΟΓΙΑ Α' ΛΥΚΕΙΟΥ

Το αίμα-1

ΠΕΧΤΕΛΙΔΟΥ

ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ

Το αίμα-2

ΒΙΟΛΟΓΙΑ Α' ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΕΧΤΕΛΙΔΟΥ

ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ

ΒΙΟΛΟΓΙΑ Α' ΛΥΚΕΙΟΥ

Ερυθρά αιμοσφαίρια

Σχήμα αμφίκοιλου δίσκου, λόγω απουσίας

πυρήνα

Ζουν 4 μήνες & έπειτα καταστρέφονται

στο ήπαρ και τη σπλήνα

Η παραγωγή τους αυξάνεται όταν υπάρχουν

απαιτήσεις σε οξυγόνο (πχ. υψόμετρο)

Κόκκινο χρώμα εξαιτίας της αιμοσφαιρίνης

Αιμοσφαιρίνη Α (κυριότερος τύπος): πρωτεΐνη

υπεύθυνη για τη μεταφορά Ο2 και CO2: Αποτελείται

από 2 α και 2 β αλυσίδες: διαθέτουν την ομάδα

της αίμης που συνδέεται με το οξυγόνο

Η αιμοσφαιρίνη που έχει Ο2 λέγεται

οξυαιμοσφαιρίνη & έχει λαμπερό κόκκινο χρώμα

ΠΕΧΤΕΛΙΔΟΥ

ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ

Λευκά αιμοσφαίρια

ΒΙΟΛΟΓΙΑ Α' ΛΥΚΕΙΟΥ

Έχουν πυρήνα & είναι λιγότερα από τα ερυθροκύτταρα

Σε περίπτωση μολύνσεων ο αριθμός τους αυξάνεται

Ζουν από λίγες μέρες έως λίγες εβδομάδες

Τα ουδετερόφιλα & τα μονοκύτταρα έχουν την ικανότητα διαπίδυσης &

φαγοκυττάρωσης

Τα λεμφοκύτταρα (Β & Τ) είναι υπεύθυνα για την άμυνα του οργανισμού

ΠΕΧΤΕΛΙΔΟΥ

ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ

ΒΙΟΛΟΓΙΑ Α' ΛΥΚΕΙΟΥ

Αιμοπετάλια- Πήξη του αίματος

Θραύσματα κυττάρων με ακανόνιστο σχήμα, χωρίς πυρήνα, ζουν 5-9 μέρες

Παίζουν καθοριστικό ρόλο στην πήξη του αίματος, μαζί με το ασβέστιο & την βιταμίνη Κ

Η πήξη του αίματος απαιτείται για να έχουμε μικρή απώλεια αίματος &

να εμποδιστεί η είσοδος μικροβίων

ΠΕΧΤΕΛΙΔΟΥ

ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ

ΒΙΟΛΟΓΙΑ Α' ΛΥΚΕΙΟΥ

Θρομβώσεις

ΠΕΧΤΕΛΙΔΟΥ

ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ

Πλάσμα

ΒΙΟΛΟΓΙΑ Α' ΛΥΚΕΙΟΥ

Είναι το υγρό μέρος του αίματος. Αποτελείται κυρίως από νερό μέσα στο οποίο βρίσκονται διαλυμένες διάφορες ουσίες (ανόργανα άλατα, γλυκόζη, ορμόνες, πρωτεΐνες, ουρία). Στο πλάσμα διακρίνουμε 4 κατηγορίες πρωτεϊνών με εξειδικευμένη λειτουργία: Αλβουμίνες Σφαιρίνες Ινωδογόνο Συμπλήρωμα

ΠΕΧΤΕΛΙΔΟΥ

ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ

Λειτουργίες του αίματος

ΒΙΟΛΟΓΙΑ Α' ΛΥΚΕΙΟΥ

● Μεταφέρει το οξυγόνο, διοξείδιο του

άνθρακα, θρεπτικά συστατικά σε όλο το

σώμα και ουσίες που πρέπει να

απομακρυνθούν στους νεφρούς. Στο αίμα

κυκλοφορούν επίσης ορμόνες και

αντισώματα.

● Με τη διαδικασία της πήξης του αίματος εμποδίζεται η απώλεια υγρών και

παρεμποδίζεται η είσοδος μικροοργανισμών.

● Συμβάλλει στον έλεγχο της ποσότητας νερού και διάφορων χημικών συστατικών στους

ιστούς, καθώς και στη διατήρηση της

θερμοκρασίας του σώματος.

ΠΕΧΤΕΛΙΔΟΥ

ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ

Ομάδες αίματος- Σύστημα ΑΒΟ ● Τα άτομα διαθέτουν μια ομάδα αίματος

ανάλογα με το τι είδους αντιγόνα-

συγκολλητινογόνα διαθέτουν πάνω στα

ερυθρά τους αιμοσφαίρια, πχ. Αντιγόνο Α, Β, Α

& Β και κανένα αντιγόνο Ο.

● Αντίστοιχα, στο πλάσμα του κάθε ατόμου

κυκλοφορούν αντισώματα- συγκολλητίνες: αντι-Α, αντι-Β, και τα δύο ή καθόλου

● Αν δοθεί λάθος αίμα, τα αντισώματα του δέκτη

θα αντιδράσουν με τα αντιγόνα

ερυθροκυττάρων του δότη & θα προκληθεί

συγκόλληση των ερυθρών, αιμόλυση και

θάνατος

ΒΙΟΛΟΓΙΑ Α' ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΕΧΤΕΛΙΔΟΥ

ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ

ΒΙΟΛΟΓΙΑ Α' ΛΥΚΕΙΟΥ

Συγκόλληση

ΠΕΧΤΕΛΙΔΟΥ

ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ

Σύστημα Rhesus

Τα άτομα χαρακτηρίζονται

Rh+ όταν διαθέτουν τον

παράγοντα Rhesus στα

ερυθρά τους αιμοσφαίρια,

ενώ είναι Rh- όταν δεν τον

διαθέτουν

Αν σε άτομο με αίμα Rh- δώσουμε αίμα Rh+, το

άτομο θα δημιουργήσει

αντισώματα αντι-Rh+

ΒΙΟΛΟΓΙΑ Α' ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΕΧΤΕΛΙΔΟΥ

ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ

Μεταγγίσεις αίματος- Αιμοδοσία

ΒΙΟΛΟΓΙΑ Α' ΛΥΚΕΙΟΥ

Το αίμα ελέγχεται πριν τη μετάγγιση,

ώστε ο δέκτης να πάρει την

κατάλληλη ομάδα, όπως φαίνεται

στον πίνακα

● Η ομάδα ΑΒ γενικά λέγεται

πανδέκτης

● Η ομάδα Ο γενικά λέγεται

πανδότης

ΠΕΧΤΕΛΙΔΟΥ

ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ

Αναιμίες

Είναι η έλλειψη ερυθρών αιμοσφαιρίων ή η έλλειψη

αιμοσφαιρίνης στα ερυθρά αιμοσφαίρια

● Μεσογειακή αναιμία (β- θαλασσαιμία)

● α- θαλασσαιμία

● Δρεπανοκυτταρική αναιμία

● Σιδηροπενική αναιμία (ανεπάρκεια σιδήρου)

● Αιμολυτική αναιμία

● Ανεπάρκεια βιταμίνης Β12

ΒΙΟΛΟΓΙΑ Α' ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΕΧΤΕΛΙΔΟΥ

ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ

ΒΙΟΛΟΓΙΑ Α' ΛΥΚΕΙΟΥ

Ερωτήσεις βιβλίου Ερωτήσεις βιβλίου

ΠΕΧΤΕΛΙΔΟΥ

ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ

ΒΙΟΛΟΓΙΑ Α' ΛΥΚΕΙΟΥ

Ερωτήσεις βιβλίου

ΠΕΧΤΕΛΙΔΟΥ

ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ