View
1
Download
0
Category
Preview:
Citation preview
International Georgia
წლიური ანგარიში 2012
2012 წლის პრო ექ ტე ბი
გვ.6
გვ.16
სა პარ ლა მენ ტო არ ჩევ ნე ბი
T ransparency
საერთაშორისო გამჭვირვალობა საქართველო წლიური ანგარიში3
აღმასრულებელი დი რექ ტო რისმი მარ თ ვა
ძვირფასომეგობრებოდაჩვენიორგანიზაციისგულშემატკივრებო,
მესამეწელიააღმასრულებელიდირექტორისსიტყვასვწერჩვენიწლიურიანგარიშისთვისდავთვლი,რომ2012წელიჩვენიორგანიზაციისთვისყველაზეწარმატებულიიყო.ამწლისგანმავლობაშიჩვენაქტიურადვიყავითჩართულებიქვეყნისათვისმნიშვნელოვანპროცესებში,რამაცკონკრეტულიშედეგებიცმოიტანა.მინდაიმაქტივობებზეშევაჩეროთქვენიყურადღება,სადაცგანსაკუთრებითწარმატებულნივიყავით.2012წელსსაქართველოშიქვეყნისათვის
უმნიშვნელოვანესისაპარლამენტოარჩევნებიჩატარდა.„საერთაშორისოგამჭვირვალობა–საქართველო“აკვირდებოდაარამარტოწინასაარჩევნოგარემოს,არამედარჩევნებისდღესაც.ამგვარიეფექტურიდამრავალრიცხოვანისადამკვირვებლომისია,საერთაშორისოდაადგილობრივიდამკვირვებლებისშემადგენლობით,ორგანიზაციასარასოდესჰყოლია.შედეგად,ორგანიზაციამდააფიქსირა50–დედარღვევადა5უბნისშედეგიგაუქმდაჩვენიუშუალოჩართულობისგამო.“საერთაშორისოგამჭვირვალობა–სა
ქართველოსა“დამისიპარტნიორიორგანიზაციებისაქტიურიადვოკატირებისკამპანიისშედეგადშეიცვალარიგიკანონებისა,მათშორისსაარჩევნოდამედიაკანონმდებლობა,რამაცგარკვეულწი
ლადგააუმჯობესაწინასაარჩევნოგარემოდაარჩევნებისსამართლიანობისხარისხიგაზარდა.მნიშვნელოვანიაორგანიზაციისჩართულობასასამართლოსსისტემისრეფორმირებისმიზნითშესაბამისისაკანონმდებლორეკომენდაციებისშემუშავებასადაადვოკატირებისთვის.არჩევნებისშემდეგახალიხელისუფლებადაინტერესდააღნიშნულირეკომენდაციებით,რომელთამთავარმიზანსმართლმსაჯულებისსისტემისდახვეწადამისიგამჭვირვალობაწარმოადგენდა.2012წელს„საერთაშორისოგამჭვირვა
ლობა–საქართველომ“რამდენიმეახალსაკითხზედაიწყომუშაობა,რაცამსაკითხებისმიმართსაზოგადოებისადათითოეულიმოქალაქისდიდიინტერესითიყოგანპირობებული.წლისგანმავლობაშიორგანიზაციამშეისწავლამდგომარეობაფარმაცევტულდასადაზღვევობაზარზე.ასევე,ჰოსპიტალურსექტორს,სურსათისადანავთობპროდუქტებისბაზარსაცშეეხო.აღსანიშნავიაჩვენიორგანიზაციის
საქმიანობისგაფართოებარეგიონებში.დღეს„საერთაშორისოგამჭვირვალობა–საქართველოს“ოფისებიბათუმში,ქუთაისში,ზუგდიდსადათბილისშიფუნქციონირებს.გვაქვსსათადარიგოოფისიცსაქართველოსპარლამენტში.ორგანიზაციაყველაამოფისშიმოქალაქეებსუწევსუფასოიურიდიულკონსულტაციას.ხელისუფლებისშეცვლისშემდეგსაკუთრებისუფლებისდარღვევისბევრიიმმტკიცებულებითა
დაფაქტებით,რაცჩვენმოგვეპოვებოდასაგამოძიებოორგანოებიდაინტერესდა.მნივნელოვანიაორგანიზაციისურთიერ
თობასაგანმანათლებლოინსტიტუტებსადასტუდენტურმოძრაობებთან.ამდროისთვისპერმანენტულადვთანამშრომლობთრამდენიმეუნივერსიტეტთანქვეყნისმასშტაბით.2012წელსრადიოთავისუფლებისმედიასკოლასთანსაერთომედიაპროექტიცდავიწყეთ,სადაცახალგაზრდაჟურნალისტებთანერთადქვეყნისთვისაქტიურთემებზედისკუსიებსვმართავთ.წარმატებულმა2012წელმაკიდევერ
თხელგვიჩვენა,რომსამოქალაქოსექტორსსაკუთარიძალისხმევითშეუძლიამნიშვნელოვანიცვლილებებიმოახდინოსქვეყნისრეალობაში.დღეს,როდესაცსაქართველოშიძალაუფლებათავისუფალიდადემოკრატიულიარჩევნებისგზითშეიცვალადახელისუფლებისსხვადასხვაშტოსსხვადასხვაპოლიტიკურიძალებიხელმძღვანელობენ,ჩვენი,არასამთავრობოორგანიზაციებისროლითვალყურიადევნოსსხვადასხვასექტორშიმიმდინარემოვლენებს,ისევმნიშვნელოვანია.მომავალ2013წელსჩვენისევაქტიურადგავაგრძელებთსაქმიანობას.
ეკა გიგაური
სარჩევი
129
23
20
18
3 აღმასრულებელი დი რექ ტო რის მი მარ თ ვა4 ჩვენს შესახებ6 2012 წლის პრო ექ ტე ბი16 2012 წლის სა პარ ლა მენ ტო არ ჩევ ნე ბი18 „ეს შენ გე ხე ბა“20 1000 ლა რი ა ნი კი პა რი სე ბი და
აქ ცია „არ მოჭ რა“20 არა ფორ მა ლუ რი შეხ ვედ რე ბი ელ ჩებ თან20 დის კუ სი ე ბი მე დი ას კო ლა ში21 ან ტი კო რუფ ცი უ ლი კვი რე უ ლი
22 იურიდიული დახმარების ცენტრის წარმატებული საქმეები
25 ჩვენი ოფი სე ბი უკ ვე რე გი ო ნებ შია26 მო ხა ლი სე ე ბი და სტუ დენ ტე ბი 28 „საერთაშორისო გამ ჭ ვირ ვა ლო ბა
- სა ქარ თ ვე ლოს“ თა ნამ შ რომ ლე ბი ორ გა ნი ზა ცი ა ში მა თი საქ მი ა ნო-ბის შე სა ხებ
36 კო რუფ ცი ის აღ ქ მის ინ დექ სი 201238 ფი ნან სუ რი გუნ დი 40 თა ნამ შ რომ ლე ბი და გამ გე ო ბის
წევ რე ბი
საერთაშორისო გამჭვირვალობა საქართველო წლიური ანგარიშიწლიური ანგარიში
„საერთაშორისო გამ ჭ ვირ ვა ლო ბა – სა ქარ თ ვე ლო“
„საერთაშორისო გამ ჭ ვირ ვა ლო ბის“ სამ დივ ნო
,,საერთაშორისო გამ ჭ ვირ ვა ლო ბა – სა ქარ თ ვე ლო“ ,,საერთაშორისო გამ ჭ ვირ ვა ლო ბის“ ეროვ ნუ ლი ბი უ რო ა, რო მე ლიც სა ქარ თ ვე ლო ში 2000 წლის 7 მა ისს და არ ს და. ორ გა ნი ზა ცი ის მი ზა ნია სა ხელ მ წი ფო ინ ს ტი ტუ ტე ბის მშე ნებ ლო ბის ხელ შეწყო ბა და გაძ ლი ე რე ბა, კა ნო ნის უზე ნა ე სო ბი სა და კარ გი მმარ თ ვე ლო ბის გან ვი თა რე ბა, სა ხელ მ წი ფო ორ გა ნო ე ბის გამ ჭ ვირ ვა ლო ბი სა და მა თი პა სუ ხის მ გებ ლო ბის უზ რუნ ველ ყო ფა.“საერთაშორიოს გამ ჭ ვირ ვა ლო ბა – სა ქარ თ ვე ლოს“
ძი რი თა დი სა ხელ მ ძღ ვა ნე ლო პრინ ცი პე ბი ა:} ყოვ ლის მომ ც ვე ლი, სიღ რ მი სე უ ლი და ობი ექ ტუ რი
ანა ლი ზე ბის გან ხორ ცი ე ლე ბა;} გამ ჭ ვირ ვა ლო ბი სა და ან გა რიშ ვალ დე ბუ ლე ბის
ამაღ ლე ბის მიზ ნით პრო აქ ტი უ ლი ად ვო კა ტი რე ბის ეფექ ტუ რი გან ხორ ცი ე ლე ბა;
} „საერთაშორისო გამ ჭ ვირ ვა ლო ბა - სა ქარ თ ვე-ლოს“ მუ შა ო ბა ში სა ზო გა დო ე ბის ჩარ თუ ლო ბის ხელ შეწყო ბა და წა ხა ლი სე ბა იმი სათ ვის, რომ „საერთაშორისო გამ ჭ ვირ ვა ლო ბა - სა ქარ თ ვე ლოს“ საქ მი ა ნო ბა სრუ ლად შე ე სა ბა მე ბო დეს და გა მო ხა-ტავ დეს ქარ თუ ლი სა ზო გა დო ე ბის ყო ვე ლი ნა წი ლის ინ ტე რე სებ სა და სა ჭი რო ე ბებს.
} ტექ ნო ლო გი უ რი ინო ვა ცი ე ბის გა მო ყე ნე ბის წა ხა-ლი სე ბა და ხელ შეწყო ბა.
სა ზო გა დო ე ბის, რო გორც სა ერ თა შო რი სო ქსე ლის
„საერთაშორისო გამ ჭ ვირ ვა ლო ბის“ წევ რის, მი-ზანს წარ მო ად გენს „საერთაშორისო გამ ჭ ვირ ვა ლო ბის“ (Transparency International) მიზ ნე ბის გან ხორ ცი-ე ლე ბის მხარ და ჭე რა სა ქარ თ ვე ლო ში.
,,საერთაშორისო გამ ჭ ვირ ვა ლო ბა“ არის კო რუფ ცი-ას თან მებ რ ძო ლი მსოფ ლიო სა მო ქა ლა ქო სა ზო გა დო ე-ბის ორ გა ნი ზა ცი ა. მოძ რა ო ბა აერ თი ა ნებს 90-ზე მეტ ეროვ ნულ ბი უ როს მსოფ ლი ოს სხვა დას ხ ვა კუთხე ში. მი სი მი ზა ნია კო რუფ ცი ის აღ მოფხ ვ რა და ეკო ნო მი-კუ რი გან ვი თა რე ბის ხელ შეწყო ბა რო გორც ცალ კე ულ ქვე ყა ნა ში, ისე სა ერ თა შო რი სო დო ნე ზე. სა ერ თა შო-რი სო დო ნე ზე „საერთაშორისო გამ ჭ ვირ ვა ლო ბა“ იკ-ვ ლევს მსოფ ლი ო ში კო რუფ ცი ის გა მომ წ ვევ მი ზე ზებ-სა და მის შე დე გებს და მო უ წო დებს პო ლი ტი კო სებს, მი ი ღონ შე სა ბა მი სი ზო მე ბი, რა თა შემ ცირ დეს კო-რუფ ცი ის გავ ლე ნა და ამ გზით დაძ ლე ულ იქ ნას სი-ღა რი ბის პრობ ლე მა. ორ გა ნი ზა ცია ასე ვე მო ნა წი ლე-ობს სა ერ თა შო რი სო ან ტი კო რუფ ცი უ ლი კონ ვენ ცი ე ბის შე მუ შა ვე ბა ში და მხა რე თა მი ერ მა თი შეს რუ ლე ბის მო ნი ტო რინ გ ში ცალ კე უ ლი ქვეყ ნის დო ნე ზე.
„საერთაშორისო გამ ჭ ვირ ვა ლო ბა“ საქ მი ა ნობს ეროვ ნუ ლი ბი უ რო ე ბის სა შუ ა ლე ბით. ეროვ ნუ ლი ბი უ-რო ე ბი იკ ვ ლე ვენ კო რუფ ცი ას თან და კავ ში რე ბულ პრობ-ლე მებს ქვეყ ნის შიგ ნით და შე ი მუ შა ვე ბენ რე კო-მენ და ცი ებს, რომ ლე ბიც მი მარ თუ ლია ან ტი კო რუფ ცი უ ლი ინ ს ტი ტუ ტე ბის გაძ ლი ე რე ბის, გამ ჭ ვირ ვა ლე და ან გა-რიშ ვალ დე ბუ ლი მმარ თ ვე ლო ბის სის ტე მის და ნერ გ ვა სა და გა დაწყ ვე ტი ლე ბის მი ღე ბის პრო ცეს ში სა ზო გა დო ე-ბის რო ლის გაზ რ დი სა კენ.
4 5
ჩვენს შესახებ
საერთაშორისო გამჭვირვალობა საქართველო წლიური ანგარიშისაერთაშორისო გამჭვირვალობა საქართველო წლიური ანგარიში
საერთაშორისო გამჭვირვალობა საქართველო წლიური ანგარიშიწლიური ანგარიში6 7
2012 წლის პრო ექ ტე ბი
საერთაშორისო გამჭვირვალობა საქართველო წლიური ანგარიშისაერთაშორისო გამჭვირვალობა საქართველო წლიური ანგარიში
საერთაშორისო გამჭვირვალობა საქართველო წლიური ანგარიშისაერთაშორისო გამჭვირვალობა საქართველო წლიური ანგარიში98
ში.2013წლისთებერვლიდანსასამართლოსმონიტორინგიზუგდიდისადაქუთაისისსაქალაქოსასამართლოებსაცშეეხება.სასამართლომონიტორინგისმიგნებები
სადაALACისსაქმიანობისშედეგადგამოვლენილიტენდენციებისადასისტემურიპრობლემებისგათვალისწინებით,„საერთაშორისოგამჭვირვალობასაქართველო“ადმინისტრაციულდასაკანონმდებლორეკომენდაციებსშეიმუშავებს.„საერთაშორისოგამჭვირვალობასაქართველო“იღწვისიმისათვის,რომხელიშეუწყოსმიზნობრივიკანონმდებლობისშემუშავებასდაგამოვლენილინაკლოვანებებისაღმოფხვრას.რეკომენდაციებიგანცხადებების,ანგარიშების,ანბლოგპოსტებისსახითქვეყნდებადახელმისაწვდომიაქართულდაინგლისურენაზე„საერთაშორისოგამჭვირვალობასაქართველოს“ვებგვერდზე.
2012 წლის სა პარ ლა მენ ტო არ ჩევ ნებ ში პარ ტი ა თა და ფი ნან სე ბი სა და სა ხელ მ წიფო რე სურ სე ბის არა მიზ ნობ რი ვი ხარ ჯვის მო ნი ტო რინ გიპრო ექ ტის ხან გ რ ძ ლი ვო ბა:2011წლის10ნოემბერი2013წლის10აპრილი(IFES)2011წლის26დეკემბერი2012წლის26დეკემბერი(OSGF)პრო ექ ტის დო ნო რე ბი:IFESდაOSGF
„საერთაშორისოგამჭვირვალობასაქართველო“აქტიურადმონაწილეობდაწინასაარჩევნოგარემოსმონიტორინგისპროცესში,რაც2012წლისსაპარლამენტოარჩევნებამდეთითქმისერთწლამდეპერიოდსმოიცავდა.მთავარიყურადღებაპოლიტიკურიპარტიებისდაფინანსებასდასახელმწიფორესურსებისმმართველიპარტიისსასარგებლოდგამოყენებასეთმობოდა.პროექტისშესრულებისპერიოდში,
„საერთაშორისოგამჭვირვალობასაქართველომ“6დეტალურიმოხსენებადაათეულობითგანცხადება,სტატიადაბლოგპოსტიგამოაქვეყნა.„საერთაშორისოგამჭვირვალობასაქართველოს“წინასა
სა ერ თა შო რი სო გამ ჭ ვირ ვა ლო ბა საქარ თ ვე ლოს სა სა მარ თ ლო მო ნი ტორინ გი სა და იური დი უ ლი დახ მა რე ბის პროგ რა მაპრო ექ ტის ხან გ რ ძ ლი ვო ბა: 2010წლის12ოქტომბერი2014წლის30სექტემბერიპრო ექ ტის დო ნო რი: „აღმოსავლეთდასავლეთისმართვისინსტიტუტი“„საერთაშორისოგამჭვირვალობასა
ქართველოს“სასამართლომონიტორინგისადაიურიდიულიდახმარებისპროგრამაშეიქმნადაფუნქციონირებსროგორცაშშსაეთაშორისოგანვითარებისსააგენტოს(USAID)მიერდაფინანსებულიმართლმსაჯულებისდამოუკიდებლობისადასამართლებრივიგაძლიერების(JILEP)ოთხწლიანიპროექტისქვეპროგრამა,რომელსაც„აღმოსავლეთდასავლეთისმართვისინსტიტუტი“(EWMI)ახორციელებს.აღნიშნულიპროგრამისფარგლებში
„საერთაშორისოგამჭვირვალობასაქართველოს“მთელიქვეყნისმასშტაბითგახსნილიაქვსადვოკატირებისადაიურიდიულიდახმარებისცენტრები(ALAC).ALACისოფისებითბილისსადაბათუმშიცფუნქციენირებს.ახლახანს,ახალიოფისებიგაიხსნაქუთაისსადაზუგდიდში.ქუთაისისადაზუგდიდისოფისებისხვაპროგრამისფარგლებშიფინანსდება,თუმცაამქალაქებშიმომუშავეიურისტებისასამართლოსმონიტორინგსადაიურიდიულდახმარებასთანდაკავშირებულშემთხვევებზემუშაობენ.ყველაოფისიუფასოიურიდი
ულკონსულტაციასუწევსმოქალაქეებს.ALACმხოლოდადმინისტრაციულისამართლისსაქმეებსიხილავს,როგორიცაამოქალაქეთასაჩივრებისახელმწიფოორგანოსწინაარმდეგ.რეგიონებშიდადაშორებულტერიტორიებზემეტიმოსახლეობისმოცვისმიზნითALACირეგულარულადმართავს„მობილურკლინიკებს“.ასეთშემთხვევაშიALACისიურისტებისხვადასხვარეგიონიდანსოფლებშიმიემგზავრებიან,სადაცუშუალოლადგილობრივმოსახლეობასთანმართავენშეხვედრებსმათიკონლულტირებისადართულისაქმეებისშერჩევისმიზნით.ALACისმთავარიმიზანია,იყოსშუ
ამავალიმოქალაქეებსადასახელმწიფოორგანოსშორის.წარმატებულშედეგთადიდიუმეტესობასწორედამმეთოდითიქნამიღწეული.უკანასკნელიორიწლისგანმავლობაშიALACიმთავარიმიმართულებასაკუთრებისუფლებათადარღვევებიიყო,თუმცამცირერაოდენობისსხვაკატეგორიისსაქმეებიციქნაწარმოებაშიმიღებული.„საერთაშორისოგამჭვირვალობასაქართველოს“მიერცოტახნისწინმიღებულიგადაწყვეტილებისთანახმად,ALACიგააფართოებსთავისმოღვაწეობასდაისეთსფეროებსაცმოიცავს,როგორიცაასახელმწიფოდაზღვევადასამსახურიდანუკანონოგათავისუფლება.„საერთაშორისოგამჭვირვალობასა
ქართველო“ადმინისტრაციულსაქმეთამონიტორინგსახორციელებსთბილისის,ბათუმისადახელვაჩაურისსასამართოებ
არჩევნომუშაობისშედეგებისციტირებახშირადხდებოდასხვადასხვაავტორიტეტულიადგილობრივიდასაერთაშორისოორგანიზაციის,ექსპერტისადაპოლიტიკოსისმოხსენებასადაგამოსვლაში.ერთერთიყველაზეგამორჩეულიწარმა
ტებაიყოსამოქალაქომოძრაობის„ესშენგეხება“დაარსება,რომლისსაშუალებითაც„საერთაშორისოგამჭვირვალობასაქართველომ“სამოქალაქოსაზოგადოებისორგანიზაციებთანერთადმნიშვნელოვანწარმატებებსმიაღწიადაშეძლო,ეიძულებინამთავრობაარჩევნებთანდაკავშირებულირამდენიმეკანონიშეეცვალადაკანონმდებლობაუფროპროფესიონალურიდასამართლიანიგაეხადა.
სა კუთ რე ბის უფ ლე ბე ბის დაც ვა სა ქარ თ ვე ლო შიპრო ექ ტის ხან გ რ ძ ლი ვო ბა:2012წლის1სექტემბერი2013წლის31დეკემბერიპრო ექ ტის დო ნო რი:ფონდიღიასაზოგადოებასაქართველო,ფონდიღიასაზოგადოებანიუიორკი
პროექტიმიზნადისახავსმოქალაქეთასაკუთრებისუფლებისხარისხისგაუმჯობესებისშედეგადსაკუთრებისუფლებისდარღვევათაშემთხვევებისშემცირებასადაინფორმირებულობისამაღლებისმიზნითმედიაკამპანიებისჩატარებას.აღნიშნულიპროექტისფარგლებში„საერთაშორისოგამჭვირვალობასაქართველო“გეგმავს,გამოავლინოსდარღვევები,აღნუსხოსისინიდაშექმნასმონაცემთაერთიანიბაზა.ამავდროულად,ჩვენამერიკისშეერთებულიშტატებისადაევროპისიმრეგულაციებისშესწავლადავიწყეთ,რომლებიცღარიბთასფეროსადამათუფლებებსშეეხება.ამკველვითგვსურს,ჩვენსქვეყანაშიმოხდესსაკუთრებისუფლებებისდარგშიდასავლურიგამოცდილებისგაზიარებადათანამედროვესაერთაშორისოსტანდარტებისშესაბამისისისტემურიცვლილებებისგანხორციელება.
სა ქარ თ ვე ლოს ჯან დაც ვის სის ტე მის გამჭ ვირ ვა ლო ბის ხელ შეწყო ბადო ნო რი:ნიდერლანდებისსამეფოსსაელჩოსაქართველოშიხან გ რ ძ ლი ვო ბა:2011წლისსექტემბერი2012წლისივნისიპროექტიმიზნადისახავდაჯანდაცვის
სექტორისმთავარსეგმენტებშივითარებისგაანალიზებასადასაზოგადოებისათვისსაჭირბოროტოსაკითხებისმოკვლევას.აღნიშნულიკვლევისდედააზრი,საქართველოსჯანდაცვისზოგიერთსექტორშიფესვგადგმულიპრობლემებისგამოვლენადამათიგამოსწორებისსაშუალებებისშეთავაზებაიყო.2012წლისზაფხულისთვეებში
„საერთაშორისოგამჭვირვალობასაქართველომ“ფარმაცევტულიბაზრის,ჰოსპიტალურისექტორისადაჯანმრთელობისდაზღვევისინდუსტრიისადმიმიძღვნილისამიმოხსენებაგამოაქვეყნა.მოხსენებებშიგამოკვეთილიიყოამჟამინდელიბაზრისსტრუქტურის(რომელშიცრამდენიმეკომპანიაბატონობდაინდუსტრიაზედაჯანდაცვისსექტორისსხვადასხვასეგმენტსაცდაეუფლა)გავლენაჯანდაცვისხარისხსადახელმისაწვდომობაზე.მოხსენებებსდიდიგამოხმაურებამოჰყვამოსახლეობისფართოფენებისადადაინტერესებულიმხარეებიდან(რომლებიცცხარედებატებშიჩაერთნენ„საერთაშორისოგამჭვირვალობასაქართველოს“მიერჩატარებულიკვლევისშედეგებთანდაკავშირებით)დაინტენსიურადგანიხილებოდამასმედიისმიერ.პროექტისდასრულებისდროიდანმოყოლებული„საერთაშორისოგამჭვირვალობასაქართველო“კომუნიკაციაშიიმყოფებოდაროგორცხელისუფლებასთან,ისედაინტერესებულმხარეებთანდაშესაძლო
სამომავლონაბიჯებსგანიხილავდა;ასევეჩატარდაპროექტისშემდგომიმდგომარეობისმცირეკვლევა.პროექტიგანხორციელდასაქართველოში
ნიდერლანდებისსამეფოსსაელჩოსფინანსურიმხარდაჭერით.
კონ კუ რენ ცი ის ანა ლი ზი სა ქარ თ ვე ლო შიპრო ექ ტის ხან გ რ ძ ლი ვო ბა:2011წლისსექტემბერი2012წლისივნისიდო ნო რი:აღმოსავლეთდასავლეთისმართვისინსტიტუტი(EWMIGPAC)პროექტისმიზანიიყო,გამოეკვლია
როგორცმთავრობისსტრატეგიულიმიმართულებებიკონკურენციისსფეროში,ისეშერჩეულბაზრებზეარსებულიმდგომარეობა.ეს,ფაქტრივად,პირველიმცდელობაიყოსაქართველოში,უკანასკნელიწლებისგანმავლობაში,კონკურენციასთანდაკავშირებულსაკითხებზემტკიცებულებებზედამყარებულიანალიზისჩატარებისა.პროექტისბოლოს„საერთაშორისოგამჭ
ვირვალობასაქართველომ“გამოაქვეყნამოხსება,რომელშიცქვეყნისკონკურენციისკანონმდებლობაშიარსებულირიგისერიოზულიხარვეზიდაფიქსირდადაგამოიკვეთაამჟამინდელბაზარზეარსებულირომდენიმეტენდენცია,რომლებიცმთავარიფიგურანტებისანტიკონკურენტულქცევაზეშეიძლებამიგვანიშნებდეს.მოხსენებაშიგამოვლენილიფაქტებიმასმედიისსერიოზულიყურადღებისცენტრშიიყოროგორცმისიგამოქვეყნებისპერიოდში,ისეშემდგომთვეებში.2012წლისოქტომბერშიჩატარებულისაპარლამენტოარჩევნებისშემდეგ,„საერთაშორისოგამჭვირვალობასაქართველო“ადვოკატირებისპროცესშიჩაერთოდამნიშვნელოვანიწვლილიშეიტანასაქართველოსკონკურენციისკანონშიშესატანიცვლილებებისკანონპროექტისმომზადებაში.პროექტიაღმოსავლეთდასავლეთისმართ
ვისინსტიტუტისპოლიტიკის,ადვოკატირებისადასაქართველოშისამოქალაქოსაზოგადოებისგანვითარებისპროგრამის(EWMIGPAC)ფარგლებშიგანხორციელდაUSAIDისფინანსურიმხარდაჭერით.
საერთაშორისო გამჭვირვალობა საქართველო წლიური ანგარიშისაერთაშორისო გამჭვირვალობა საქართველო წლიური ანგარიში1110
რე გი ო ნუ ლი კვლე ვი თი პრო ექ ტი: ინფორ მა ცი ის თა ვი სუფ ლე ბა სამ ხ რეთ კავ კა სი ა ში (II ფა ზა )პრო ექ ტის ხან გ რ ძ ლი ვო ბა:2011წლის01მარტი2012წლის10ივლისიპრო ექ ტის დო ნო რი:ჩეხეთისრესპუბლიკისსაგარეოსაქმეთასამინისტროსაერთაშორისოგამჭვირვალობასომხეთ
მა,აზერაიჯანმადასაქართველომაწარმოესკვლევაინფორმაციისთავისუფლებისთემაზესამხრეთკავკასიაში.ანგარიშში„პრაქტიკულისახელმძღვანელოინფორმაციისთავისუფლებისშესახებსამხრეთკავკასიისქვეყნებში“ინფორმაციისთავისუფლებისკუთხითსამხრეთკავკასიისრეგიონისათვისაქტუალურიინფორმაციისდეტალურინაკრებიაწარმოდგენილი.ესარისსამსავექვეყანაშისამართლებრივიდებულებებისადაპრაქტიკულიქმედებებისშედარებითიანალიზიდაინფორმაციისთავისუფლებისსაკითხშისაზოგადოებისგათვიცნობიერებულობისადაინტერესისკვლევა.აღნიშნულიანალიტიკურიანგარიში,რეკომენდაციებითურთ,გამოიცასომხურ,აზერბაიჯანულ,ინგლისურდაქართულენებზე.სამსავეყვეყანაშიჩატარდარიგისემინარი,ხოლოკვლევისშედეგებიშესაბამისიქვეყნებისმთავრობებსადასამოქალაქოსაზოგადოებასწარედგინა.კვლევისძირითადიმიგნებებიაჩვენებს,
რომსომხეთმა,აზერბაიჯანმადასაქართველომმნიშვნელოვანპროგრესსმიაღწიესსაკუთარიმოქალაქეებისათვისინფორმაციისთავისუფლებისფორმალურადუზრუნველყოფის
თვალსაზრისით.ირკვევა,რომაღნიშნულისამიქვეყნისხელისუფლებიდანინფორმაციისხელმისაწვდომობისუზრუნველყოფისმხრივყველაზევრცელისამართლებრივიბაზასომხეთსადააზერბაიჯანსაქვს.მხოლოდაზერბაიჯანშიშეიქმნადამოუკიდებელისაზედამხედველოორგანოინფორმაციისთავისუფლებისმოთხოვნებთანშესაბამისობისკონტროლისმიზნით,თუმცა,დეფაქტო,ესეფექტურიმექანიზმიარარის.აზერბაიჯანსადასომხეთში,როგორცადმინისტრაციულსამართალდარღვევათა,ისესისხლისსამართლისკოდექსიინფორმაციისმიწოდებაზეუკანონოუარისშემთხვევაშიგარკვეულპასუხისმგებლობასითვალისწინებს.საქართველოსკანონმდებლობითამგვარიპასუხისმგებლობაგათვალისწინებულიარარის.საინტერესოდაიმავდროულადცოტაარიყოსშემაშფოთებელიადასკვნა,რომსომხების,აზერბაიჯანელებისადაქართველებისუმეტესობას(50%ზემეტი)არცკიჰქონიასურვილი,განეხორციელებინაინფორმაციისთავისუფლებისმისთვისმინიჭებულიუფლებადაოფიციალურპირთახელფასებთან,სახელმწიფოშესყიდვების,პარტიებისდაფინანსების,თავდაცვის,განათლებისაანთუნდაცკერძოსაკუთრებასთანდაკავშირებულიინფორმაციამოეძიებინა.ეს,გარკვეულწილად,იმაზემეტყველებს,რომხალხსსათანადოდგააზრებულიარაქვს,თურაოდენმნიშვნელოვანიაინფორმაციისთავისუფლებისუფლებაანგარიშვალდებულიდაგამჭვირვალემმართველობისუზრუნველსაყოფად.
ელი ტუ რი კო რუფ ცი ი სა და ბიზ ნეს ზე სამ თავ რო ბო ზე წო ლის შემ თხ ვე ვა თა გა მოვ ლე ნაპრო ექ ტის ხან გ რ ძ ლი ვო ბა: 2012წლის22მაისი2013წლის22იანვარიპრო ექ ტის დო ნო რი:ფონდიღიასაზოგადოებასაქართველო(OSGF)
მსხვი ლი კომ პა ნი ე ბის მე სა კუთ რე ე ბი„საერთაშორისოგამჭვირვალობასაქარ
თველომ“საქართველოშიმომუშავეჟურნალისტპოლრიმპლთანერთადმიმოიხილაყველაზედიდიაჟიოტაჟისსაგნადქცეულიკერძოსექტორებისაქართველოში,რათაგანეფანტა,ხოლოზოგშემთხვევაშიდაედასტურებინა,ისჭორებიდამითქმამოთქმა,რომლებიცსაკუთრებასადაპროტექციონიზმსუკავშირდებოდა.ზედმიწევნითიკვლევისშედეგადშეიქმნაწიგნი,რომლისსათაურიცაა„ვისეკუთვნოდასაქართველო20032012წლებში“.წიგნირომანისფორმატშიადაწერილიდაიმბიზნესმენებსადაკომპანიებზემოგვითხრობს,რომლებიცსერიოზულწილებსფლობდნენანფლობენსაქართველოსეკონომიკისისეთმნიშვნელოვანსექტორებში,როგორიცაატელემაუწყებლობა,კომუნიკაციები,სარეკლამობაზარი,ნავთობისიმპორტიდადისტრიბუცია,ფარმაცევტულიბიზნესიდასასარგებლოწიაღისეულისმომპოვებელისაწარმოები.წიგნიასევეშეიცავსინფორმაციასამკომპანიათაკავშირებზეყოფილიმთავრობისწევრებთანდამათთანდაახლოებულპირებთან.წიგნი„ვისეკუთვნოდასაქართველო“
20032012წლებსშორისპერიოდსმოიცავს.ამწლებისგანმავლობაშიქართულისაზოგადოებისწევრებსშორისდიდისჯაბაასიიყოვარდებისრევოლუციისშემდგომპერიოდშიმსხვილკომპანიებშიწილებისგადანაწილებასთანდაკავშირებით.წიგნისავტორიშეეცადადაედგინა,თუვინიდგაამკომპანიათაუკან,რაცსაკმაოდრთულიაღმოჩნდა,რადგანკომპანიათაუმეტესობაოფშორულზონებშიადარეგისტრირებული.თუმცაწიგნისაწარმოთაშედარებითშეზღუდულრაოდენობასმიმოიხილავს,ისმაინცსაკმაოინფორმაციასაწვდისმკითხველს,
რომმანზოგადიაზრიშეიქმნასდავარდებისრევოლუციისშემდგომდროინდელტენდენციებზედისკუსიაწამოიწყოს.
გან ვი თა რე ბად სა ზო გა დო ე ბებ ში სა მოქა ლა ქო სექ ტო რის ძა ლის ხ მე ვის მი მართ ვა კო რუფ ცი ის შემ ცი რე ბის კენპრო ექ ტის ხან გ რ ძ ლი ვო ბა:2012წლის1ნოემბერი2012წლის31დეკემბერიდო ნო რი:ფონდიღიასაზოგადოება–საქართველო(OSGF)
პროექტიმიზნადისახავსანტიკორუფციულისტრატეგიებისგანხორციელებისგაუმჯობესებასმოლდავეთს,საქართველოსადაჩეხეთისრესპუბლიკასშორისარსებულიანტიკორუფციულიპრაქტიკისსაუკეთესოგამოცდილებისგაზიარებისგზით.მისიგანხორციელებისასყურადღებამახვილდებოდაიმმთავარპრობლემებზე,რომლებსაცმონაწილექვეყნებისხვადასხვაანტიკორუფციულიპოლიტიკისგატარებისდროსაწყდებიან,როგორიცააინტერესთაკონფლიქტი,საჯარომოხელეთაშემოსავლებისადაქონებისდეკლარაციებისკონტროლი,ქმედითიანტიკორუფციულიუწყებებისშექმნა,სამართალდამცავიდაწესებულებებისრეფორმირება,მამხილებელთადაცულობისუზრუნველყოფადაეროვნულიანტიკორუფციულიჩარჩოხელშეკრულებებისდახვეწა.აღნიშნულიპროექტისფარგლებშიგან
ხორციელდაორიკვლევასაქართველოსადაჩეხეთისრესპუბლიკაში,სადაცსამოქალაქოსექტორისადამასმედიისწარმომადგენლებსსაშუალებაჰქონდათ,შეხვედროდნენშესაბამისიუწყებებისსაჯარომოხელეებსადაკოლეგებს.
წლის ღია ბი უ ჯე ტის კვლე ვა 2012 სა ქარ თ ვე ლოხან გ რ ძ ლი ვო ბა:2011წლის1აგვისტო2012წლის1ივნისიდო ნო რი:საერთაშორისოსაბიუჯეტოპარტნიორობამოქალაქეთათვისგადამწყვეტიმნიშვნე
ლობააქვს,იცოდნენ,თუროგორგანკარგავსხელისუფლებასახელმწიფოფონდებს.„საერთაშორისოგამჭვირვალობასაქართ
ველო“საქართველოსმთავრობასრეკომენდაციასაძლევს,გამჭვირვალე,ძლიერისაზედამხედველოორგანოებისმქონესაბიუჯეტოსისტემებიჩამოაყალიბოსდასამოქალაოსექტორისმონაწილეობაწაახალისოს.ამკუთხითჩვენთვისადვოკატირებისმთავარიბერკეტი„ღიაბიუჯეტისკვლევაა“(OBS),რომელიცბიუჯეტისგამჭვირვალობისადაანგარიშვალდებულებისერთადერთიდამოუკიდებელიდაშედარებითისაზომიამსოფლიოში.„ღიაბიუჯეტისკვლევას“2006წლიდანმოყოლებულიყოველორწელიწადშიერთხელაქვეყნებსმსოფლიოარაკომერციულიორგანიზაცია„ბიუჯეტისსაერთაშორისოპარტნიორობა“(IBP).„საერთაშორისოგამჭვირვალობასაქართველო“„ბიუჯეტისსაერთაშორისოპარტნიორობის“ადგილობრივიპარტნიორია2010წლიდან;ჩვენმაორგანიზაციამგანახორციელაკვლევა,რომელიცაუცილებელიიყო2010წლისადა2012წლისღიაბიუჯეტისკვლევათადასასრულებლად.2012წლის23იანვარს„საერთაშორისო
გამჭვირვალობასაქართველომ“დაფინანსთამინისტრმაერთობლივიკონფერენციაგამართესფინანსთასამინისტროში,რომელზეც„საერთაშორისოგამჭვირვალობასაქართველომ“„ღიაბიუჯეტის“კვლევის2012წლისშედეგებიდამთავრობისათვისგანკუთვნილრეკომენდაციათანუსხაწარადგინა.ძირითადიშედეგებისმიხედვით,საქართველოღიაბიუჯეტისკვლევისრვაძირითადისაბიუჯეტოდოკუმენტიდანთანმიმდევრულადმხოლოდოთხსაქვეყნებს.ესენია:ქვეყნისძირითადიმონაცემები,სახელმწიფობიუჯეტისპროექტი,დამტკიცებულისახელმწიფობიუჯეტიდააუდიტისყოველწლიურიანგარიში.იმავდროულად,საქართველომუნდაგააძლიეროსპარლამენტისადააუდიტისსამსახურისსაზედამხედველოროლიბიუჯეტზედაბიუჯეტისფორმირებასადაგანხორციელებაშიმონაწილეობისშესაძლებლობებიშეუქმნასქვეყნისმოქალაქეებს.ამნაკლოვანებათააღმოსაფხვრელად
„საერთაშორისოგამჭვირვალობასაქართველო“მთავრობასრეკომენდაციასუწევს,შემდეგიქმედებებიგანახორციელოს:}უზრუნველყოსსახელმწიფობიუჯე
ტისპროექტშიუფროდეტალურიინფორმაციისწარმოდგენაშემდეგსაკითხებზე:სახელმწიფოვალისსტრუქტურა,ბიუჯეტზესხვადასხვამაკროეკონომიკურიმაჩვენებლისზემოქმედებისანალიზი,მთავრობისკვაზიფისკალურისაქმიანობა,პირობითიდამომავალისასესხოვალდებულებები,ფინანსურიდაარაფინანსურიაქტივებიდასაგადასახადოშეღავათები;
}პროგრამულიბიუჯეტინათლადდაუკავშიროსმთავრობისგაცხადებულმიზნებსდაგახადოსუფროადვილადგაზომვადიარაფინანსურიმონაცემებისადაფუნქციონირებისნათელიინდიკატორებისდამატებით;}რეგულარულადდადროულადგამოაქვეყნოს
სახელმწიფობიუჯეტისშესრულებისანგარიშებიწლისგანმავლობაში,ნახევარიწლისმიმოხილვა,საბოლოოწლიურიანგარიშიდამოქალაქისბიუჯეტი;უზრუნველყოსროგორცზემოაღნიშნული,ისესხვაძირითადისაბიუჯეტოდოკუმენტებისხელმისაწვდომობაროგორცელექტრონული,ისენაბეჭდიმასალისსახით;}გამოაქვეყნოსანგარიშიაღმასრუ
ლებელიხელისუფლებისმიერსახელმწიფოაუდიტისსამსახურისრეკომენდაციებისგათვალისწინებისთაობაზე;}გაზარდოსპარლამენტისსაზედამხედვე
ლოროლისახელმწიფობიუჯეტისპრიორიტეტებისგანსაზღვრაშიპარლამენტისთვისსახელმწიფობიუჯეტისპროექტშიცვლილებებისშეტანისკანონისმიერიუფლებამოსილებისმინიჭებისგზით;}უზრუნველყოსსახელმწიფოაუდიტის
სამსახურისსრულიდისკრეცია,რომმანთავადგადაწყვიტოს,რომელსაჯაროდაწესებულებასჩაუტაროსაუდიტი;}შექმნასძლიერისამართლებრივიჩარჩო
დასხვადასხვამექანიზმიბიუჯეტისშედგენაშისაზოგადოებისაქტიურიმონაწილეობისუზრუნველსაყოფად.კერძოდ,შექმნასადვილადხელმისაწვდომიონლაინდაოფლაინპლატფორმები,რომდაინტერესებულმოქალაქეებსრეგულარულადშეეძლოთ,ჩაერთონბიუჯეტთანდაკავშირებითგამართულკონსულტაციებში.უზრუნველყოფილიქნასამმოქალაქეებთანსისტემატურიუკუკავშირიდაინფორმირებაიმისშესახებ,თუკონსულტაციებისშედეგადმათგანმიღებულმამოსაზრებებმაშემდგომრაგავლენაიქონიასახელმწიფობიუჯეტისპრიორიტეტებისგანსაზღვრასადაგანხორციელებაზე.„საერთაშორისოგამჭვირვალობასაქართველო“„ღიაბიუჯეტისკვლევის“2012წლისშედეგებსგამოიყენებსსაქართველოსსახელმწიფობიუჯეტისგამჭვირვალობისადაანგარიშვალდებულებისამაღლებისმხარდასაჭერად.
საერთაშორისო გამჭვირვალობა საქართველო წლიური ანგარიშისაერთაშორისო გამჭვირვალობა საქართველო წლიური ანგარიში1312
პრო ექ ტე ბი ChemIkuCha.ge (ჩემი ქუ ჩა) და BeyondtBIlIsI.ge დო ნო რი: შვედეთისსაერთაშორისოგანვითარებისადათანამშრომლობისსააგენტო(Sida)თბილისისმცხოვრებლებიკვლავაცმი
მართავემვებგვერდსChemikucha.ge,რისიმეშვეობითაცშეუძლიათ,ქალაქისმერიასქუჩემშიორმოების,გატეხილილამპიონებისადამსგავსიპრობლემებისშესახებაცნობონ.მომხმარებელსსაშუალებააქვს,რუკაზედააფიქსიროსპრობლემები,ატვირთოსსურათებიდაპრობლემისმოკლეაღწერა.ამისშემდეგმერიისთანამშრომლებსეგზავნებათავტომატურიიმეილიპრობლემისშეტყობინებით,რისშემდეგაცოფიციალურიპირებიმასზეშესაბამისიქმედებითრეაგირებენ.მომხმარებელსშეუძლია,შეტყობინებულშემთხვევებზეახალიინფორმაციაატვირთოსდაშეამოწმოს,მოგვარდათუარასაკითხი.მერიააგრძელებსპროექტისმხარდაჭერას,რისთვისაცადმინისტრაციისვებგვერდზეთვალშისაცემიბმულიგანათავსა.მიუხედავადიმისა,რომ„საერთასისო
გამჭვირვალობასაქართველოს“საშუალებაარჰქონდა2012წელსესპროექტირეკლამითუზრნველეყო,ვებგვერდს22206უნიკალურიმნახველიდან29238მნახველიეწვია(გვერდი88549ჯერინახა).Chemikucha.ge2011წლისგახაფხულზეამოქმედდა„ევრაზიისთანამშრომლობისფონდის“დაფინანსებით.2013წელს„საერთასისოგამჭვირვალობასაქართველო“Sidaსდახმარებითსაიტისგაუმჯობესებასგეგმავს,რათაისმოხმარებისათვისუფრომოსახერხებე
ლიგახადოსდამისიდაფარვისზონასხვადიდქალაქებსადადასახლებულპუნქტებზეცგაავრცელოს.2011წლისმარტიდან,ანუპროექ
ტის„ჩემიქუჩა“ამოქმედბისდღიდან,2012წლისბოლომდემომხმარებელმა1644შეტყობინებაგაგზავნაპრობლემებთანდაკავშირებით,რომელთაგან1004როგორცმომხმარებლის,ისემუნიციპალიტეტისთანამშრომლებისინფორმაციით,გამოსწორებულია60.3%იანირეაგირება.მხოლოდ2012წლისმომხმარებელმა508პრობლემისშესახებგააკეთაგანაცხადი,რომელთაგან197გამოსწორებულადფიქსირდება.
Beyondtbilisi.ge - მნიშ ვ ნე ლო ვა ნი სი-ახ ლე ე ბი რე გი ო ნე ბი დანსაქართველოშირეგიონურიახალიამბები
ძირითადადმხოლოდქართულენაზეიქმნებადაყოველთვისარარისწარმოდგენილიინტერნეტში,რისგამოცრეგიონისპრობლემებიხშირადქვეყნისშიგნითთუგარეთმყოფიდაინტერესებულიმხარეებისყურადღებისმიღმარჩება.2011წელსჩვენგადავწყვიტეთვებგვერდისშექმნა,რომელსაცსიმბოლურად„BeyondTbilisi“ანუ„თბილისსმიღმა“დავარქვით.ვებ
გვერდისმიზანიაადგილობრივმედიასადაფართომომხმარებელსშორისშუამავლისროლისშესრულებითრეგიონულიახალიამბებიუფროხელმისაწვდომიგახადოს.ესსაქმიანობა2012წელსაცგავაგრ
ძელეთდაBeyondTbilisi–ისფარგლებშიკვლავაცვაკეთებთმნიშვნელოვანიდასაინტერესოახალიამბებისქართულდაინგლისურენოვანმოკლეშინაარსებსდათითქმისყოველდღიურადვტვირთავთმათვებგვერდზე.ამასთანვცდილობთ,რომმასალისრაოდენობამარტივადასათვისებელი,ხოლოსტილიადვილადგასაგებიიყოს.მიუხედავადიმისა,რომმასალისშერჩევისასთემატიკაზეშეზღუდვაარარსებობს,უპირატესობასმაინცპრობლემებზეორიენტირებულდასაგამოძიებოხასიათისახალამბებსვანიჭებთ,რადგანმიგვაჩნია,რომხშირად,სწორედასეთიტიპისახალიამბებიაყველაზემნიშვნელოვანი.მიზნისმისაღწევადBeyondTbilisi
ძირითადადსამსაშუალებასიყენებს:ვებგვერდი,ფეისბუქიდატვიტერი.ვებგვერდზესაინტერესოახალიამბებისმოკლეშინაარსებსვათავსებთთანმდევისურათებითადავიდეოებით.ტვიტერზემოკლეახალიამბებიიდება,რომელთაგამოხატვაერთიწინადადებითარისშესაძლებელი.ფეისბუქსკივიყენებთდანარჩენიორისაშუალებისწვდომისგასაფართოებლად.ბოლოსგვსურს,თქვენიყურადღება
გავამახვილოთიმფაქტზე,რომBeyondTbilisi–ის,როგორცშუამავლისტიპისპროექტის,ფარგლებშიჩვენვერვიღებთპასუხისმგებლობასრეგიონულიმედიისმიერშექმნილმასალაზე,რადგანარვიძიებთშერჩეულისტატიებისფაქტობრივსიზუსტეს.მიუხედავადამისა,მასალისშერჩევისდროს,ჩვენყოველთვისვცდილობთყურადღებამივაქციოთიმას,თურამდენადობიექტურადდაზედმიწევნითარისდაწერილისტატია.
სა ქარ თ ვე ლო ში სა ხელ მ წი ფო შეს ყიდვე ბის გამ ჭ ვირ ვა ლო ბი სა და ეფექ ტუ რობის ხელ შეწყო ბადო ნო რე ბი:SlovakAid,შვედეთისსაერთაშორისოგანვითარებისადათანამშრომლობისსააგენტო(Sida)პრო ექ ტის ხან გ რ ძ ლი ვო ბა:სექტემბერი2012–მარტი2014სექტემბერში„საერთაშორისოგამჭვირ
ვალობასაქართველომ„„საერთაშორისოგამჭვირვალობასლოვაკეთთან“თანამშრომლობითელექტრონულიშესყიდვებისსისტემისშემუშავებისპროექტიწამოიწყო.საერ
თაშორისოგამჭვირვალობისესორიბიუროსლოვაკეთისგამოცდილებისგათვალისწინებითადაკონკურენციისადასახელმწიფოშესყიდვებისსააგენტოსთნმჭიდროკავშირშიმუშაობსელექტრონულიშესყიდვებისსისტემისშეფასებაზე,როგორცკანონმდებლობისკუთხით,ისეპრაქტიკაშიმისიგამოყენებისგათვალისწინებით.პროექტისმიზანიაშესყიდვებისარსებულირეჟიმისძლიერიდასუსტიმხარეებისგამოვლენადაკონკრეტულირეკომენდაციებისშემუშავებაიმასთანდაკავშირებით,თუროგორუნდამოხდესპლატფორმისეფექტურობისშემდგომიამაღლებაფულისღირებულებისმაქსიმიზაციისმიზნითისე,რომუზრუნველყოფილიქნასკორუფციის,პროტექციონიზმისადათაღლითობისწინააღმდეგსაკმარისიმექანიზმებისარსებობა.გარდასიღრმისეულიანალიზისა,
„საერთაშორისოგამჭვირვალობასაქართველომ“შესყიდვებისანალიზისვებგვერდზეცდაიწყომუშაობა,რომლისსაშუალებითაცდაინტერესებულმომხმარებელსშეეძლება,ადვილადმოძებნოს,გამოიკვლიოსდაგააანალიზოსელექტრონულიშესყიდვებისსისტემისყველამონაცემი.
ქარ თუ ლი მე დია აძ ლი ე რებს დე მოკ რატი ას, ინ ფორ მი რე ბულ მო ქა ლა ქე ო ბას და ან გა რიშ ვალ დე ბუ ლე ბას დო ნო რი:IREX/ამერიკისშეერთებულიშტატებისსაერთაშორისოგანვითარებისსააგენტო(USAID)პრო ექ ტის ხან გ რ ძ ლი ვო ბა: ივლისი2011–აგვისტო2013მედიისსაკითხებზემომუშავე
„საერთაშორისოგამჭვირვალობასაქართველოს“ჯგუფმაგამოაქვეყნასიღრმისეულიკვლევისანგარიშები,რომლებშიცდოკუმენტირებულიაჟურნალისტთაძალადობისადადაშინებისტალღა,რასაც2012წლისპირველნახევარშიჰქონდაადგილი.ასევეხაზგასმულიაადგილობრივიდარეგიონულიხელისუფლებისორგანოთამიერადგილობრივიმედიასაშუალებებისდაფინანსება,რამაცრამდენიმეშემთხ
ვევაშისაფუძველიშეურყიადამოუკიდებელი,კერძოსაშუალებებისმდგრადობას(“საქართველოსრეგიონულიმედიაზეწოლაადგილობრივმეთვალყურეებზე“).მეორეანგარიშშიწინასაარჩევნოპერიოდშიტელევიზიებისსაკუთრებისადაშემოსავლებისსაკითხებიიყოგაანალიზებული(“საქართველოსსატელევიზიოსექტორი“).2012წლისბოლოსგამოქვეყნდაკვლევა(“ინტერნეტისთავისუფლებავინაკონტროლებსსაქართველოსტელეკომუნიკაციებისსექტორს?“),რომელმაცნათელიმოჰფინამობილურიოპერატორებისადაინტერნეტპროვაიდერებისსაკუთრებასთანდაკავშირებულბუნდოვანებას.კვლევაშიასევეგამოთქმულიაშეშფოთებაიმისგამო,რომხელისუფლებასპირდაპირიწვდომააქვსსატელეკომუნიკაციოოპერატორთამონაცე
მებისინფრასტრუქტურაზე,რაცშესაძლებელსხდისუკონტროლო,სისტემატურიმოსმენებისადათვალთვალისწარმოებასდაშეუძლებელსხდისკანონითგათვალისწინებულისასამართლოზედამხედველობისგანხორციელებას.„საერთაშორისოგამჭვირვალობასაქარ
თველო“მჭიდროდთანამშრომლობდაპარლამენტთანსაარჩევნოკოდექსისცვლილებებისკანონპროექტისშედგენისსაკითხში,რისშედეგადაცპირველადმოხდაmustcarryის(რაცსაკაბელოოპერატორებსთავიანთპაკეტებშიიმარხებისშეყვანასავალდებულებს,რომლებიცმიმდინარემოვლენებსაშუქებენ)დაmustofferის(რაცსადგურებსავალდებულებს,სიგნალიშეუზრუდავადმიაწოდონსაკაბელოდასატელიტუროპერატორებს)რეგულაციისდანერგვა.აღნიშნულირეგულაციასაპარლამენტოარჩევნებისწინორითვისგანმავლობაშიმოქმედებდა.შედეგად,30%იდან5560%ამდეგაიზარდაიმოჯახთარიცხვი,რომლებსაცმთავრობასთანასოცირებულარხებთანერთადოპოზიციურიმიმართულებისარხებზეცმიუწვდებოდახელი,რითაცმნიშვნელოვნადგაუმჯობესდაწინასაარჩევნოპერიოდშიმოსახლეობისხელმისაწვდომობაახალიამბებისადაპოლიტიკურიმოსაზრებებისსხვადასხვაწყაროზე.
პრო ექ ტი „მთავრობის საქ მე“ხანგრძლივობა2012წლის1ივლისი2015წლის1ივლისიდონორი:შვედეთისსაერთაშორისოგანვითარებისადათანამშრომლობისსააგენტო(Sida)აღნიშნულიპროექტისფარგლებში
„საერთაშორისოგამჭვირვალობასაქართველო“აგრძელებსგამჭვირვალობისშეტანასჩვენსმიერშერჩეულშემდეგუმნიშვნელოვანესსექტორებსადადაწესებულებებში:კონკურენტულიგარემოდაგამჭვირვალესახელმწიფოშესყიდვებისაქართველოში;არჩევნები,საქართველოსანტიკორუფციულისაბჭოდასაქართველოსსაერთაშორისოანტიკორუფციულივალდებულებები;მთავრობისადაბიზნესისურთიერთობებიდა„მბრუნავიკარის“რეგულაციები;ადგილობრივიმთავრობისანგარიშვალდებულებისადასწრაფირეაგირებისუნარისგაუმჯობესება;პარლამენტი;პრივატიზაციადასახელმწიფოსადაკერძოსექტორისპარტნიორობა;ბიუჯეტისგამჭვირვალობისხელშეწყობა;ღიამმართველობისადაღიამონაცემებისუზრუნველყოფისხელშეწყობა;ქონებრივიუფლებები.2012წლისივლისში,ანუპროექტისჩაშვებისთანავე,„საერთაშორისოგამჭვირვალობასაქართველომ“ტექნოლოგიისინოვაციურიმეთოდებისსაფუძვლიანიშესწავლა,ანალიზიდადანერგვადაიწყო.ღონისძიებათასაბოლოოშედეგები20132015წლებზეაგაწერილი.პროექტისმთავარიამოცანაა,გააძლიეროსდემოკრატიულიინსტიტუტებიდასაკანონმდებლოსისტემებიმიზანმიმართულიადვოკატირებითადასამოქალაქოსაზოგადოებისორგანიზაციების,საზოგადოებისადამასმედიისკომპეტენციებისგაზრდით,ასევემთავრობისსაქმიანობისგაკონტროლებაშიმათიჩართულობისგზით.„საერთაშორისოგამჭვირვალობასაქართველო“შექმნისსაზოგადოებრივიმონიტორინგისმექანიზმებსდაუზრუნველყოფსინფორმაციასიმისათვის,რომსაქართველომგამჭვირვალობისადადემოკრატიულიანგარიშვალდებულებისგაუმჯობესებაგანაგრძოს.
საერთაშორისო გამჭვირვალობა საქართველო წლიური ანგარიშიწლიური ანგარიში14 15
„საერთაშორისო გამ ჭ ვირ ვა ლო ბა – სა ქარ თ ვე ლო“ მოქ მე დე ბა ში – 2012
საერთაშორისო გამჭვირვალობა საქართველო წლიური ანგარიშისაერთაშორისო გამჭვირვალობა საქართველო წლიური ანგარიში
საერთაშორისო გამჭვირვალობა საქართველო წლიური ანგარიშისაერთაშორისო გამჭვირვალობა საქართველო წლიური ანგარიში1716
ლობაპორტუგალიისა“დასაერთაშორისოგამჭვირვალობისსომხეთისადააზერბაიჯანისბიუროებისსაერთაშორისოდამკვირვებლებთანერთადჩვენ40ზემეტიმობილურისაერთაშორისოზედამხედველიგვყავდა,რომლებიცჩვენიადგილობრივიდამკვირვებლებისმხარდაჭერასუზრუნველყოფდნენ.ორგანიზაციამსტაციონარული(ადგილზემიმაგრებული)დამკვირვებლებიგაგზავნა301საარჩევნოუბანზე,ანუ,73საარჩევნოოლქიდან63ში.ასეთნაირადქვეყნისთითქმისმთელიტერიტორიამოვიცავით.საარჩევნოუბნებიდასაკვირვებლადშემთხვევითობისპრინციპითშეირჩა,ისე,რომშედეგებისშესახებინფორმაციისცდომილება5%ყოფილიყო.სტაციონარულიდამკვირვებლებისგარდასაარჩევნოპროცესსასევეაკვირდებოდა36მობილურიჯგუფი.მობილურიჯგუფების
ყურადღებისცენტრშისხვადასხვაპოტენციურადპრობლემურიუბანიიყო,რომელთასიაცსაინფორმაციოსაშუალებებისადაპოლიტიკურიპარტიებისმიერმოწოდებულიინფორმაციისსაფუძველზეშედგა.ნაცვლადიმისა,რომეუთოსადადე
მოკრატიულიინსტიტუტებისადაადამიანისუფლებებისბიუროს(ODIHR)ანევროპისსაბჭოსსაერთაშორისოდამკვირვებლებისდიპლომატიურადფორმულირებულ,ზოგადშეფასებასდავყრდნობოდით,ჩვენდამკვირვებლებისაგანდარღვევებისშესახებშემომავალყველაშეტყობინებასTwitterისმეშვეობითპირდაპირრეჟიმშივიხილავდით(მანამდემოვახერხეთ,შეგვერჩიასპეციალურიTwitterhashtagი#Gvote,რომელსაცყველადაინტერესებულიმხარეიყენებდადარომლისმეშვეობითაცTwitterიპირდაპირეთერშიმაუწყებელსაინ
2012 წლის სა პარ ლა მენ ტო არ ჩევ ნე ბი
ფორმაციოსააგენტოდიქცა).ამავედროს,ჩვენჩვენისაიტისსაშუალებითაცვახდენდითთაღლითობისათუსხვაპრობლემისთაობაზეჩვენიდამკვირვებლებისმიერმოპოვებულიმასალისგაზიარებას,ხოლოარჩევნებისმონიტორინგისვებგვერდზეჩვენსუახლოესორადგილობრივპარტნიორარასამთავრობოორგანიზაციასთანერთადვმუშაობდით(http://electionsportal.ge/en).მიუხედავადიმისა,რომარჩევნებისშედეგებიმეტწილადამომრჩეველისნებასასახავდა,ბევრიმცირეთუსერიოზულიპრობლემადაფიქსირდა:ჩვენიდამკვირვებლებიჯამში91დარღვევისმოწმენიგახდნენ,რომელთაგან60სერიოზულიიყო.„საერთაშორისოგამჭვირვალობასაქართველოს“დამკვირვებლებმა50ზემეტისაჩივარიშეადგინესდახუთიუბნისშედეგისგაუქმებამოითხოვეს.ესუბნებია:#17საარჩევნოუბანიბათუმისოლქში;#36,46,და19საარჩევნოუბნებიხაშურისოლქში;#5უბანისიღნაღისოლქში.როდესაცქალაქხაშურისრამდენიმე
უბანზეშეიარაღებულისპეცდანიშნულებისრაზმიშეიჭრაოქმებისგაყალბებისმიზნით,საერთაშორისოგამჭვირვალობისმონიტორებმაესფაქტიპირველებმადაადასტურესდამოუკიდებლად(ამრაიონისშედეგებიგაუქმდა);ჩვენმათანამშრომლებმაასევედააფიქსირესყოფილიმმართველიპარტიიდანდაარაოპოზიციიდანპირდაპირიწესითარჩეულიდეპუტატისსასარგებლოდგაყალბებულიოქმი.ამშემთხვევაშიც,მტკიცებულებისარსებობისგამო,ამუბნისშედეგებისგაუქმებასმივაღწიეთ.ჩვენსმუშაობას,როგორცწინასაარჩევ
ნოდ,ისეთავადარჩევნებისდღეს,ფართოდაშუქებდამსოფლიომედია,მათშორისNewYorkTimesი,Reutersი,APი,FinancialTimesი,WashingtonPostი,Guardianი,Bloombergი,BBCWorldServiceი,AlJazeera,Euronewsიდამრავალისხვა;ამარჩევნებისმონიტორინგშიჩართულიორგანიზაციებიდანალბათყველაზეციტირებული„საერთაშორისოგამჭვირვალობა“იყო.ამდენიმნახველიჩვენსგვერდსარასოდესჰყოლია.მხოლოდჩვენიინგლისურენოვანიFacebookგვერდირომავიღოთ,გასულკვირასმასზე
24000მაადამიანმაგანათავსაინფორმაცია.ესძალისხმევაასევეშესანიშნავისა
შუალებაიყო,ხმამიგვეწვდინამრავალიჭკვიანიახალგაზრდისათვის,რომლებსაცარჩევნებშიდამკვირვებლისსტატუსითსურდათ,საკუთარიწვლილიშეეტანათსაქართველოსდემოკრატიულგანვითარებასა
დაქვეყანაშიგამჭვირვალობისადაპოლიტიკურიანგარიშვალდებულებისამაღლებაში.მიუხედავადიმისა,რომესჩვენთვისასეთიმასშტაბისპირველისადამკვირვებლომისიაიყო,საერთაშორისოგამჭვირვალობისსხვაბიუროებთანთანამშრომლობამძალზეწარმატებულადჩაიარა.
2012წლისსაპარლამენტოარჩევნებისმონიტორინგიჩვენიორგა
ნიზაციისუდიდესიმიღწევაიყო,რასაც„საერთაშორისოგამჭვირვალობასაქართველო“Sidaსპროექტის„მთავრობისსაქმე“ფარგლებშიატარებდა.„საერთაშორისოგამჭვირვალობასაქართველო“400ადგილობრივმოხალისესთანმჭიდროკავშირშიმუშაობდა,რომლებიცმთელიქვეყნისმასშტაბით300ზემეტსაარჩევნოუბანზეახორციელებდნენარჩევნებისმონიტორინგს.„საერთაშორისოგამჭვირვალობალატვიის“(რომელიცრეგისტრირებულია,როგორცსაერთაშორისომონიტორინგისორგანიზაცია),„საერთაშორისოგამჭვირვალობაესტონეთის“,„საერთაშორისოგამჭვირვალობალიტვის“,„საერთაშორისოგამჭვირვა
საპარლამენტო არჩევნების მონიტორინგი მთელი
ქვეყნის მასშტაბით ჩვენი ორგანიზაციის უდიდესი
მიღწევა იყო.
საერთაშორისო გამჭვირვალობა საქართველო წლიური ანგარიშისაერთაშორისო გამჭვირვალობა საქართველო წლიური ანგარიში1918
„ეს შენ გე ხე ბა“სათვისგანკუთვნილიშეზღუდვებისდაწესება.არსებობდასაფრთხე,რომ,თუმე,როგორც,მაგალითად,რომელიმეფირმისმფლობელი,უბრალოდგამოვხატავდიჩემსპოლიტიკურსიმპატიებს,ჩემიკომპანიაპოლიტიკურპარტიადმოენათლათ,რაციმასნიშნავდა,რომბიზნესისწარმოებასვეღარშევძლებდი.მეზობლები,მეგობრები,ნათესავებიდა
უბრალოდნაცნობებიხშირადგვეკითხებოდ
ნენ„ვეღარგავიგეთ,სამზარეულოშიცკიარშეიძლებაპოლიტიკაზესაუბარი?...გუშინმეზობელთანმთავრობაგავაკრიტიკედახომარდამიჭერენ?“.ასეთდღეშივიყავითჩვენც,ისარასამთავრობოორგანიზაციები,რომელთაცამსაკითხზეყველაზემეტიცოდნადაექსპერტულიგამოცდილებაგაგვაჩნდა.გვიჭირდა,უბრალომოქალაქეებისკითვებზეპასუხისგაცემა.კანონისბუნდოვანებისგამოსაზოგადოებისასეთ
მადაბნეულობამდასწორიინფორმაციისარარსებობამ,სამოქალაქოსაზოგადოებისწარმომადგენლებიგადაგვაწყვეტინა,წამოგვეწყოუპრეცედენტოდფართომასშტაბიანისამოქალაქომოძრაობა„ესშენგეხება“,რომელიციბრძოლებდაკანონისდახვეწაზედახელისუფლებასაიძულებდა,მეტისიცხადეშეეტანაამსაკითხში.„ესშენგეხება“ქუჩისსაინფორმაციო
აქციებისგამართვითდაიწყო.ამაქციებმაკიდევერთხელდაგვარწმუნა,რომმოსახლეობამართლაცშეშფოთებულიიყოამსაკითხითდამეტსიცხადესმოითხოვდა.მოსახლეობისდიდიმხარდაჭერითადაასობითსამოქალაქოსაზოგადოებისორ
განიზაციის(მათშორის,მედიასაშუალებების)არნახულიმობილიზაციითჩვენვაიძულეთხელისუფლება,შეეცვალაკანონიდანათლადგანემარტაყოველიდებულება.ამკამპანიისფარგლებში,ჩვენიმასაც
მივაღწიეთ,რომე.წ.MustCarryისადაMustOfferისპრინციპებისლობირებითალტერნატიულიინფორმაციაწინასაარჩევნოპერიოდშიმოსახლეობისგაცილებითდიდინაწილისათვისგახდახელმისაწვდომი.„საერთაშორისოგამჭვირვალობასა
ქართველო“რამდენიმეპარტნიორორგანიზაციასთანერთად,„ესშენგეხებას“ერთერთიმთავარიინიციატორიდამოქმედიპირიიყო.
2011წლისბოლოს„მოქალაქეთაპოლიტიკურიგაერთიანებების
შესახებ“კანონშიშესულმაცვლილებებმაქართულსაზოგადოებაშიდიდიგაუგებრობაგამოიწვია.კანონიიმდენადბუნდოვანიიყო,რომგაჩნდაშიში,ხომარმოხდებოდაარაპოლიტიკურორგანიზაციებსა(მათშორის,ბიზესკომპანიებზე)დაჩვეულებრივმოქალაქეებზეპოლიტიკურიპარტიები
სა ზო გა დო ე ბის დაბ ნე უ
ლო ბამ და სწო რი ინ ფორ
მა ცი ის არარ სე ბო ბამ,
სა მო ქა ლა ქო სა ზო გა დო
ე ბის წარ მო მად გენ ლებს
გა დაგ ვაწყ ვე ტი ნა, წა მოგ
ვეწყო უპ რე ცენ დენ ტოდ
ფარ თო მას შ ტა ბი ა ნი სა მო
ქა ლა ქო მოძ რა ო ბა.
საერთაშორისო გამჭვირვალობა საქართველო წლიური ანგარიშისაერთაშორისო გამჭვირვალობა საქართველო წლიური ანგარიში21
2012წლისგაზაფხულზე„საერთაშორისოგამჭვირვალო
ბასაქართველოს“მოკლევადიანიკვლევისადაადვოკატირებისკამპანიისშედეგადქალაქთბილისისმერიისსტრატეგიულმიმართულებებშიმნიშვნელოვანიცვლილებაგანხორციელდა.ესამბავიიმითდაიწყო,რომთბილისშიბარათაშვილისქუჩისმაცხოვრებლებმასაღიცაცხვისხეებისჭრისადამათადგილზეკიპარისებისდარგვისგამოიჩივლეს.„საერთაშორისოგამჭვირვალობასაქართველომ“გადაწყვიტა,ესსაქმეშეესწავლა,რისშედეგადაცაღმოაჩინა,რომქალაქისხელისუფლებამბარათაშვილისქუჩაზეახალიხეებისდარგვისმიზნითკონტრაქტიგააფორმამერისყოფილიმოადგილისმფლობელობაშიმყოფკომპანიასთან
დამასამმიზნითსაეჭვოდმაღალიფასიგადაუხადა.მეტიც,აღმოჩნდა,რომაღნიშნულკომპანიასადრე,მერისყოფილიმოადგილისსამსახურშიყოფნისდროსაცდასამსახურიდანწასვლისშემდეგაც,მილიონობითლარიჰქონდამიღებულისახელმწიფოკონტრაქტებისგზით.„საერთაშორისოგამჭვირვალობასაქართველოს“მიერამსაკითხზეგამოქვეყნებულისტატიამასმედიისსაშუალებებმააიტაცეს,რასაცმოჰყვაქალაქისმერისგადაწყვეტილებააღნიშნულკომპანიასთანდადებულიყველაკონტრაქტისგაწყვეტისთაობაზე.„საერთაშორისოგამჭვირვალობა
საქართველომ“სამოქალაქოსაზოგადოებისპარტნიორორგანიზაციებთანერთადშემდგომშიასევემოაწყოაქციახეებისმასიურიჭრისწინააღმდეგ.
2012წლისივნისში„საერთაშორისოგამჭვირვალობა–საქართველომ“
რადიოთავისუფლებისმედიასკოლასთანერთადდაიწყოახალიპროექტის„დისკუსიებიმედიასკოლაში“განხორციელება.პროგრამებსვიწერდითთვეშიორჯერIREXGMEDIAმულტიმედიაგანათლებისცენტრში.პირველითემაიყო„წინასაარჩევნოგარემოსაქართველოში“,რადგანარჩევნებამდე3თვითადრექვეყანაშიდიდიინტერესიიყოამსაკითხისმიმართ.აუდიტორია,რომელსაცრადიოთავისუფლებისმედიასკოლისსტუდენტებიწარმოადგენდნენ,ყოველთვისაქტიურიპოზიციითგამოირჩეოდა.სტუდენტებსწინასწარეგზავნებოდათთემისშესაბამისიმასალები.ისინისაინტერესოკითხვებსუსვამდნენგადაცემისმონაწილეებს.2012წელსსულ5ასეთიგადაცემაჩავწერეთ.პროექტისგანხორციელებას2013წელსაცგავაგრძელებთ.
2011წელს„საერთაშორისოგამჭვირვალობა–საქართველომ“საფუძველიჩაუყარაელჩებ
თანარაფორმალურადშეხვედრისტრადიციას.2012წელსორგანიზაციააქტიურადგანაგრძობდაელჩებთანდასაერთაშორისოორგანიზაციისწარმომადგენლებთანშეხვედრებს.ორგანიზაციისოფისშიმოწვეულიიყვნენსაფრანგეთის,შვედეთის,გერმანიის,ჩეხეთის,ბრიტანეთის,ამერიკის,ნიდერლანდებისელჩები.ასევეევროკომისიის,ევროპისსაბჭოსდაევროდელეგაციისსაქართველოსწარმომადგენლობისმეთაურები.შეხვედრებზე„საერთაშორისოგამჭვირვალობა–საქართველო“ქვეყანაშიმიმდინარეპროცესებისდასხვადასხვასექტორშიგასატარებელირეფორმებისთავისებურხედვასწარუდგენდასტუმრებს.
1000 ლა რი ა ნი კი პა რი სე ბი და აქ ცია „არ მოჭ რა“
ან ტი კო რუფ ცი უ ლი კვი რე უ ლი
არა ფორ მა ლუ რი
შეხ ვედ რე ბი ელ ჩებ თან
20
დის კუ სი ე ბი მე დი ას კო ლა ში
9დეკემბერიკორუფციასთანბრძოლისსაერთაშორისოდღეა.„საერთაშორისოგამჭვირვალობა–საქართველო“ყოველ
წელსამდღესთანდაკავშირებითღონისძიებებსაწყობს.გასულწლებშისხვადასხვაუნივერსიტეტისწინვდგამდითჩვენსსტენდებსდასტუდენტებს,ისევეროგორცგამვლელებსვაცნობდითკორუფციისაღქმისინდექსისშედეგებსდაზოგადად,ჩვენიორგანიზაციისსაქმიანობას,რომელიცქვეყანაშიკორუფციისდონისშემცირებისკენარისმიმართული.2012წლის9დეკემბერიკვირაიყო,
ამიტომგადავწყვიტეთ,ორშაბათიდანღონისძიებებისმთელისერიაგაგვემართამთელიკვირისგანმავლობაში.10დეკემბრიდან14დეკემბრისჩათვლითჩავატარეთანტიკორუფციულიკვირეული.ორშაბათს,პროექტის„მართლმსაჯულების
მონიტორინგისდაიურიდიულიდახმარებისცენტრის“ფარგლებშიმოვაწყვეთანგარიშის„ცენტრპოინტჯგუფი–ყველაზედიდისამშენებლოსკანდალი“პრეზენტაცია.ანგარიშისთანახმად,ამსკანდალშიმონაწილეობდნენყოფილიმაღალითანამდებობისპირებიდამათიკომპანია„ცენტრ
პოინტიჯგუფი“,რომელმაც6200–მდეოჯახისმიერბინებისმშენებლობისათვისგადახდილი310მილიონიაშშდოლარიარამიზნობრივადგამოიყენა.„ცენტრპოინტიჯგუფის“დამფუძნებლებისსტატუსიდაკავშირები„ერთიანინაციონალურიმოძრაობის“მიერდაკომპლექტებულმთავრობაშიბადებსეჭვს,რომესკავშირებიმათდაეხმარა,თავიდანაეცილებინათპირადიპასუხისმგებლობაკლიენტებისათვისმიყენებულიზარალისგამო.მომდევნოდღეებში,სამშაბათსდაოთხ
შაბათს,ჩავატარეთღიალექციებითბილისისსახელმწიფოუნივერსიტეტის,ილიასუნივერსიტეტისადაამერიკულისაბჭოებისსტუდენტებისათვის.ვისაუბრეთორგანიზაციისსაქმიანობაზე,კორუფციისრეიტინგებზე,ქვეყნისთვისპრობლემატურსაკითხებზე.საპატიოსტუმრადთანგვახლდაუფლებადამცველი,თამუნაგურჩიანი.15თებერვალს,ხუთშაბათს,მოვაწყეთ
ფილმის„საკუთრებისდაუცველიუფლებები“პრეზენტაციაწიგნისმაღაზია„ლიგამუსში“.ესჩვენიპირველიმცდელობაიყო,დოკუმენტურიფილმიგადაგვეღოიმთემაზე,რაზეცუკვეწლებიააქტიუ
რადვმუშაობთ.პრეზენტაციამწარმატებითჩაიარა.პარასკევსჩავატარეთანტიკორფციული
კონფერენცია,რომელიცანტიკორუფციულიკვირეულისდასკვნითიღონისძიებაიყო.„საერთაშორისოგამჭვირვალობა–საქართველომ“და„საქართველოსახალგაზრდაიურისტთაასოციაციამ“ისაუბრესიმხარვეზებზე,რაცსაქართველოსანტიკორუფციულსისტემაშიარსებობს.ასევე,წარმოადგინესრეკომენდაციები,რაცორგანიზაციებისშეხედულებითსათანადოუწყებებმაარსებულიხარვეზებისაღმოსაფხვრელადუნდაგაითვალისწინონ.პარასკევსსაღამოსანტიკორუფციულიკვი
რეულიარაფორმალურიწვეულებითდამთავრდაევროპისსახლში.მოვიწვიეთისადამიანები,რომლებიცაქტიურადთანამშრომლობენორგანიზაციასთანდა,ზოგადად,აქტიურისამოქალაქოპოზიციითგამოირჩევიან.საღამოსასიამოვნომუსიკისთანხლებითწარიმართა.მუსიკასცოცხლადასრულებდაჟურნალისტიპოლრიმპლი,რომელმაც„საერთაშორისოგამჭვირვალობა–საქართველოსთან“თანამშრომლობითდაწერაწიგნი„ვინფლობდასაქართველოს2003–2012წლებში“.
საერთაშორისო გამჭვირვალობა საქართველო წლიური ანგარიშისაერთაშორისო გამჭვირვალობა საქართველო წლიური ანგარიში2322
ხარაგაულისმოსახლეობისნაწილმამიმართა„საერთაშორისოგამჭვირვალობასაქართველოს“სამართლებრივიდახმარებისცენტრს.ცენტრისიურისტებირამდენჯერმეესტუმრნენხარაგაულს,შეხვდნენადგილობრივმოსახლეობას,გაუწიესსამრთლებრივიკონსულტაციადაგააცნესმათსაკუთრებისუფლებისდაცვისსაშუალებები.ადგილზემოპოვებულიინფორმაციისშესწავლისშედეგადაღმოჩნდა,რომარარსეობობდაეფექტურიკომუნიკაციასაქართველოსრკინიგზასადაადგილობრივითვითმმართველობისორგანოსშორის,სამუშაოებიდაიწყოისე,რომარმომხდარახარაგაულისმოსახლეობასთანშეხვედრებიდამათიინფორმირება
მიმდინარეინფრასტრუქტურულიპროექტისშესახებ.მოსახლეობისშეშფოთებასაძლიერებდაისფაქტიც,რომმათთანრამდენჯერმემივიდნენსაქართველოსრკინიგზისქვეკონტრაქტორიკომპანიებიდააზომესმათისაკარმიდამომიწისნაკვეთები,შეაფასესსახლებიც,თუმცასათანადოგანმარტებებიარგაკეთებულა.გარდაამისამიმდინარესამშენებლოსამუშაოებისერიოზულსაფრთხესუქმნიდამიმდებარედმცხოვრებმოსახლეობასდამათსაკუთრებას.„საერთაშორისოგამჭვირვალობასა
ქართველო“აქტიურადჩაერთომიმდინარეპროცესებში,გამართაშეხვედრებიდაგანხილვებისაქართველოსრკინიგზის
2010წელსშპს„საქართველოსრკინიგზამ“დაიწყოთბილისიბათუმის
სარკინიგზომაგისტრალისმოდერნიზაციისპროცესი.2012წელსსარემონტოსამუშაოებიმიმდინარეობდახარაგაულისტერიტორიაზე,სადაცრამდენიმეადგილობრივიოჯახისსაკუთრებასაფრთხისქვეშაღმოჩნდა.ადგილობრივებსარჰქონდათინფორმაციარკინიგზისგეგმებთანდაკავშირებითდაარცისიცოდნენ,თურაფორმითშეეხებოდამათმშენებლობა.რამდენიმეოჯახსმშენებლებმაგანუცხადეს,რომმათსახლკარისდატოვებამოუწევდათ,რადგანმათტერიტორიაზეუნდაგაევლოახალსარკინიგზოხაზს.
ახა ლი რკი ნიგ ზა იმე რეთ შირა პრობ ლე მებს უქ მ ნის ის ად გი ლობ რი ვებს
ბა თუ მის პი ა ცას მე დეა კუნ ჭუ ლი ას სა კუთ რე ბა შე ე წი რა
წარმომადგენლებთან,წარადგინაკონკრეტულიფაქტები,რომლებიცადასტურებდნენხარაგაულშისაკუთრებისუფლებისხელყოფისშემთხვევებს.მოლაპრაკებებისპროცესში„საერთაშორისოგამჭვირვალობასაქართველოს“იურისტებმასაქართველოსრკინიგზისწარმომადგენლებსშესთავაზესშუამავლისფუქნციისშესრულებადაადგილზეარსებულიპრობლემებისმათთვისდაუყოვნებლივმიწოდება.გარდაამისა,რკინიგზასთანშეთანხმებისშედეგადდადგინდა,რომპროექტისმიმდინარეობისპროცესშირკინიგზისწარმომადგენლებიგამართავდნენრეგულარულშეხვედრებსადგილობრვიმოსახლეობასთან.აღნიშნულიშეხვედრებიმართლაცგაიმართა,შედეგადადგილობრივმამოსახლეობამმიიღოდეტალურიინფორმაციამიმდინარეპროექტისშესახებ.პრობლემაშეექმნათასევეიმადგი
ლობრივმაცხოვრებლებს,რომელთაცარჰქონდათსაჯარორეესტრშირეგისტრირებულისაკუთრებისუფლება.მშენებლობისპირველეტაპზემათიკომპენსაციისსაკითხიგაურკვეველიიყოდაარარსებობდამკვეთრადგაწერილიმექანიზმი,რისმიხედვითაცსაქართველოსრკინიგზაამგვარიმესაკუთრეებისთვისკომპენსაციისგაცემასშესძლებდა.ამთემასთანდაკავშირებითსამართლებრივიდახმარებისცენტრისიურისტებირეგულარულადხვდებოდნენრკინიგზისმაღალითანამდებობისპირებს.შედეგადშემუშავებულიიქნამარტივიგემგა,რომლისმიხედვითაცსაქართველოსრკინიგზათავადდაურეგისტრირებდაამგვარმესაკუთრეებსსაკუთრებისუფლებასსაჯარორეესტრშიდამხოლოდამისშემდგომმოახდენდაქონებისგამოსყიდვასმათგან.ყველაამოჯახმამიიღოკომპენსაცია.გარდაამისასაქართველოსრკინიგ
ზამმიიღოგადაწყვეტილებაუზრუნველყოიმპირებისთვისკომპენსაციისგაცემა,რომლებისსაკუთრებასაცშეეხომიმდინარეპროექტი.რამდენიმეადამიანი„საერთაშორისოგამჭვირვალობასაქართველოს“სამართლებრივიდახმარებისცენტრისმეშვეობითდაუკავშირდარკინიგზასდამიაწოდაინფორმაციასამშენებლოსამუშაოებისშედეგადწარმოქმნილიპრობლემებისშესახებ.შედეგადსამართლებრივიდახმარებისცენტრისყველასაქმეზემიღებულიიქნადადებითიგადაწყვეტილება,რაციმასგულისხმობს,რომოჯახებმამიიღესკომპენსაციაიმზიანისთვის,რომელიცმათსამშენებლოსამუშაოებისშედეგადმიადგათ.
ბათუმშიპიაცასცნობილიმოედნისმშენებლობისპროცესმასაფრთხეშეუქმნამედეაკუნჭულიასსაკუთრების
უფლებას.ქალბატონიმედეაბათუმელია,იგიპი
აცასმოედნისმიმდებარეტერიტორიაზეცხოვრობს.მოედნისტერიტორიაზემას22კვ.მ.ფართიჰქონდასაკუთრებაში.მასშემდეგრაცბათუმისსაკრებულომპიაცასმოედნისაშენებაგადაწყვიტა,საჭიროგახდამოედანზეარსებულიშენობებისდემონტაჟი.შესაბამისადგადაწყდა,რომმომხდარიყომოედნისტერიტორიაზეარსებულიკერძოსაკუთრებისშესყიდვა.ბათუმისსაკრებულოსწარმომადგენლებმა
მოლაპარაკებებიგამართესმესაკუთრეებთან,მათშორისქალბატონმედეასთანაც.მისისაკუთრებისსანაცვლოდმასასაშენებელობიექტზეიგივეოდენობისკომერციულიფართისადაბათუმშისაცხოვრებელიბინისგადაცემასდაჰპირდნენ.საკრებულომასევეაიღოვალდებულებაპიაცასმოედნისმშენებლობისდასრულებამდეუზრუნველყოყოველთვიურადმედეაკუნჭულიასსაკუთრებისდანგრევისგამოგამოწვეულიზიანისკომპენსირებისმიზნითგარკვეულითანხისგადახდა.მხარეებსშორისშესაბამისიხელშეკრულებაცგაფორმდა,რომელიცკანონითდადგენილიწესითდარეგისტრირდასაჯარორეესტრისადგილობრივსამსახურში.ხელშეკრულებისშესრულებისვადად2011წლისსექტემბერიდასახელდა.ხელშეკრულებისგაფორმებიდანგარკვე
ულივადისგასვლისშემდგომსაკრებულომშეწყვიტადაპირებულითანხისგადახდა;
გარდაამისახელშეკრულებისვადისგასვლისმიუხედავადსაკრებულომარშეასრულააღებულივალდებულებები.მედეაკუნჭულიამვერცპიაცაზემიიღოდაპირებულიფართიდავერცსაცხოვრებელიბინაბათუმში.ამავეპერიოდშიბათუმისსაკრებულომპიაცასფართიკერძოპირზეგაასხვისა,რითაცსრულადუგულებელყომესაკუთრეებისინტერესები.2012წლის15აპრილსქალბატონიმზია
კუნჭულიადაუკავშირდა„საერთაშორისოგამჭვირვალობასაქართველოს“სამართლევბრივიდახმარებისცენტრისბათუმისწარმომადგენლობას.ორგანიზაციისიურისტებიაქტიურადჩაერთვნენსაქმეში,არაერთხელშეხვდნენსაკრებულოსთავმჯდომარეს.„საერთაშორისოგამჭვირვალობასაქართველოს“მიერწამოწყებულიმოლაპრაკებები5თვეგაგრძელდა.ამპერიოდშიჩვენიორგანიზაციისინიცირებითგამართულსაკრებულოსსპეციალურსხდომაზეგანიხილესპიაცასმშენებლობისშედეგადდაზრალებულიბათუმელებისსაკითხი.სხდომაზედაზარალებულებიციყვნენწარმოდგენილები.საკრებულომ„საერთაშორისოგამჭვირ
ლვალობასაქართველოს“მონაწილებითშეიმუშავადაზარალებულებისთვისზიანისანაზღაურებისდეტალურისგეგმა.გეგმისგამოქვეყნებისთანავესაკრებულომკონკრეტულიშეთავაზებაგაუკეთადაზარალებულმოქალაქეებს,მათშორისქალბატონმედეაკუნჭულიასაც.პირობებისგაანალიზებისშემდგომქალბატონიმედეადასთანხმდასაკრებულოსშემოთავაზებასდამიიღოალტერნატიულიფართები.
საერთაშორისო გამჭვირვალობა საქართველო წლიური ანგარიშისაერთაშორისო გამჭვირვალობა საქართველო წლიური ანგარიში2524
2011წლისდასაწყისში,„საერთაშორისოგამჭვირვალობასაქართ
ველომ“თავისიპირველირეგიონულიოფისიგახსნაბათუმში,რომელმაცფუნქციონირებადაიწყოროგორცადვოკატირებისადაიურიდიულიდახმარებისცენტრმადასაკუთრებისუფლებებთანდაკავშირებულიდავებისგადაწყვეტაზემუშაობდა.შეზღუდულიმანდატისმიუხედავად,სულმალეისადგილობრივისამოქალაქოსაზოგადოებისღირებულიწევრიგახდა.ამჟამადბათუმისოფისისსაქმიანობასხვაასპექტებსაცმოიცავს,მათშორის:აჭარაშიმიმდინარესხვადასხვაპროცესშიჩართულობა,ადგილობრივიმოქალაქეებისათვისიურიდიულიკონსულტაციისუზრუნველყოფა,ადმინისტრაციულისასამართლოსპროცესებისმონიტორინგიბათუმისადახელვაჩაურისსასამართლოებში,აჭარისავტონომიურირესპუბლიკისუმაღლესისაბჭოსმონიტორინგი(SCA).2012ჩვენიბათუმისოფისისათვის
ღირშესანიშნავიწელიიყო.ჩვენდავიწყეთაჭარისავტონომიურირესპუბლიკისუმაღლესისაბჭოსრეგიონშიუმაღლესისაკანონმდებლოორგანოსმონიტორინგი.მონიტორინგისდროსჩვენაჭარისავტონომიურირესპუბლიკისუმაღლესისაბჭოდანმხოლოდინფორმაციისშეგროვებითადაგაზიარებითროდივიყავითდაკავებულნი;ჩვენასევევმონაწილეობდითსაკანონმდებლოპროცესებში,გამოვთქვამდითჩვენსმოსაზრებებსამათუიმსაკითხზედააჭარისავტონომიურირესპუბლიკისუმაღლესისაბჭოსსაჯაროდისკუსიებისმოწყობაშივეხმარებოდით.„საერთაშორისოგამჭვირვალობასა
ქართველო“დიდმნიშვნელობასანიჭებსუნივერსიტეტისსტუდენტებთანურთიერთობას.ამმხრივ,არცბათუმისოფისიაგამონაკლისი.ჩვენრამდენიმესაჯაროდისკუსიადალექციაგავმართეთადგილობრივუნივერსიტეტში.2012წელსშემოგვთავაზესიურიდიულიფაკულტეტისსტუდენტებისათვისგანკუთვნილიგარეპრაქტიკულიკლინიკისათვისგვემასპინძლა.ამითჩვენშესაძლებლობამოგვეცა,სტუდენტებიჩვენსყოველდღიურსაქმიანობაშიჩაგვერთო,რამაცჩვენიოფისისაზოგადოებისათვისკიდევუფროცნობადიგახადა.
ბათუმისოფისიაქტიურროლსთამაშობსადგილობრივსაზოგადოებაში,მაგ.,ადგილობრივიმედიასაშუალებებიმუდმივადმიმართავენჩვენსწარმომადგენლებს,რათამათიაზრიმოისმინონამათუიმსაკითხზე,ჩვენასევეგვიწვევენხოლმეთოქშოუებშიმონაწილეობისმისაღებად.„საერთაშორისოგამჭვირვალობასაქართველოს“ყოველთვისსთხოვენ,დაესწროსდათავისიმოსაზრებაგამთქვასსაზოგადოებისათვისსაჭირბოროტოსაკითხებისადმიმიძღვნილდისკუსიებში.დაბოლოს,„საერთაშორისოგამჭვირ
ვალობასაქართველოს“მიერბათუმშიგანხორციელებულიყველაზეღირშესანიშნავიღონისძიებაარჩევნებისმონიტორინგიიყო,რომელიცმთელიქვეყნისმასშტაბითჩატარებულიმონიტორინგისმისიისნაწილიგახლდათ.უნდაითქვას,რომაჭარისრეგიონი,ამთვალსაზრისით,მართლაციმსახურებსყურადრებას,ვინაიდან2012წელსაქორიარჩევნებიგაიმართასაპარლამენტოდააჭარისუზენაესისაბჭოსი.ჩვენმაჩართულობამროგორცწინასაარჩევნოპერიოდში,ისეარჩევნებისდღესა
ვცხოვრობხელვაჩაურისრაიონისსოფელშარაბიძეებში.საცხოვრებელისახლიმაშინდელმაკომპანია
„საქართველოსენერგიამ“(ე.წ.გრუზენერგო)გადმომცა,რადგანაცმათიმუშაკივიყავი,ხოლოშემდეგარცკორპუსიდაარცმიწააჭარისეკონომიკისსამინისტროსბალანსზეარგადასულა.ამიტომაცარასდროსმიგვიმართავსსარეგისტრაციოორგანოებისათვის,რადგანამისიარცსაჭიროებაგვქონიადაარცარანაირიპრობლემაშეგვქმნიასახელმწიფოსთან.მასშემდეგრაცსააკაშვილმაგამოცხადამიწებისდასაკუთრებაზეტელევიზიით,გადავწყვიტეთჩვენიკუთვნილისაკარმიდამოდაგვეკანონებინა.თუმცაესყველაფერიგარკვეულხარჯებთანდადროსთანიყოდაკავშირებული,მოგეხსენებათთუმუშაობადამიანი,დროშიკიდევუფროშეზღუდულიხარ,ამიტომაცსაკმაოდდიდიხანი
ნუგ ზარ შა რა ბი ძის საქ მე „საერთაშორისო გამ ჭ ვირ ვა ლო ბა - სა ქარ თ ვე ლო“
ჩვენი ოფი სე ბი უკ ვე რე გი ო ნებ შია
„საერთაშორისო გამ ჭ ვირ ვა ლო ბა - სა ქარ თ ვე ლოს“ ოფი სე ბი
დაგვჭირდასაბუთებისშესაგროვებლად,თუმცა2008წელსმოვახერხეთდამივმართეთსაკუთრებისუფლებისკომისიასგანცხადებითდაივნისისთვეშიკომისიამდაგვიკანონამიწა.იმდროისათვისრაცმოვიკითხეთდაგავარკვიეთ,ყველასაბუთიწესრიგშიგვქონდადასანერვიულოცარაფერიიყო,არავისუთქვამსმაშინჩვენთვისრომსაკუთრებისუფლებისმოწმობასკიდევდამატებითრეგისტრაციასჭირდებოდა;თუმცაკარგახნისმერე,მიწებისდაკანონებაზეწარმოშობილიპრობლემებისშესახებიმდენადხშირადგადმოიცემოდატელევზიით,დავინტერესდითამსაკითხით,ყველაზეუფროგონიოსმიწებმამიიქციაჩვენიყურადღებადაცოტაარიყოსშეგვაშინაკიდეც.ბათუმისსარეგისტრაციოსამსახურს
გასულწელსმივმართეთ,თუმცაჩემდაგასაოცრადაღმოჩნდა,რომმიწისნაკვე
თისახელმწიფოსსაკუთრებაშია;ამიტომსარეგისტრაციოსამსახურმაუარიმითხრასაკარმიდამომიწისდაკანონებაზე.სწორედამისშემდეგმივმართედასახმარებლად„საერთაშორისოგამჭვირვალობასაქართველოს“დასაქმეამჟამადსასამართლოშია.გავასაჩივრეთროგორცსარეგისტრაციოსამსახურისგადაწყვეტილება,ასევეეკონომიკისსამინისტროსწერილები,რომლისსაფუძველზედაისაკუთრაეკონომიკისსამინისტრომჩვენიმიწისნაკვეთი.თუმცაარცსაჯარორეესტრისეროვნულმასააგენტომდაარცაჭარისმთავრობამსაჩივარიარდაგვიკმაყოფილა.ხელისუფლებისცვლილებიდანგამომდინარე,ვიმედოვნებთ,რომპოლიტიკაშეიცვლებადასახელმწიფოდაგვიბრუნებსწართმეულმიწას.გვჯერა,რომსასამართლოცობიექტურდაკანონიერგადაწყვეტილებასმიიღებს.
დაარჩევნებისშემდგომპროცესებშიამპროცესებისმონაწილემხარეთადაგანსაკუთრებით,საერთაშორისოსადამკვირვებლომისიისმოწონებადაიმსახურა.2012წლისსექტემბერში„საერთაშორისო
გამჭვირვალობასაქართველომ“თავისიოფისიგახსნაზუგდიდში,სამეგრელოზემოსვანეთისადმინისტრაციულცენტრში,რომლისმოსახლეობაცდაახლოებით160000მაცხოვრებელსითვლის.ოფისისმუშაობა,უმთავრესად,მიმართულიიყოშავიზღვისსანაპიროზე,ანაკლიაშიახალისაკურორტოზონისმშენებლობისასდაშვებულიკანონდარღვევებისგამოვლენაზე.ამპატარასოფელშიათეულმოქალაქესჩამოართვესკანონისდაცვითდარეგისტრირებულიმიწისნაკვეთი.მსგავსიშემთხვევებირამდენიმესხვარეგიონშიცდაფიქსირდა.ზუგდიდისოფისიმონაწილეობასიღებდაასევეპოლიტიკურიპარტიებისწინასაარჩევნომონიტორინგში.2012წლისმიწურულს„საერთაშორისო
გამჭვირვალობასაქართველომ“იმერეთშიც,ქუთაისში,გახსნაოფისი.ამოფისისძირთადდანიშნულებასაცუფასოიურიდიულიდახმარებისგაწევაწარმოადგენს.
ზუგდიდი
ბათუმი
ქუთაისი
თბილისი
საერთაშორისო გამჭვირვალობა საქართველო წლიური ანგარიშისაერთაშორისო გამჭვირვალობა საქართველო წლიური ანგარიში26
ყველაზედიდიგამოწვევა,რაცკიჩვენსორგანიზაციასჰქონია,2012წლისარჩევნებისსადამკვირვებლომი
სიისგანხორციელებაიყო.პირველრიგში,თვითონსაპარლამენტოარჩევნებიისტორიულმნიშვნელობასატარებდადაარამარტოსაქართველოში,ქვეყნისფარგლებსგარეთაცყველაელოდა,რამდენადსამართლიანადჩატარდებოდაის.ჩვენწინასაარჩევნოპერიოდსაცვაკვირდებოდით,თვალსვადევნებდითსხვადასხვაპარტიიისწინასაარჩევნოკამპანიას,ადმინისტრაციულირესურსისგამოყენებას.თუმცავიცოდით,რომმთავარიგამოწვევაჯერკიდევწინიყო.გარკვეულიგამოცდილებაუკვეგვქონდა
ამმიმართულებით.2008წლისზამთარშიჩატარებულსაპრეზიდენტოარჩევნებსჩვენწინასწარიდაკავებისიზოლატორებშივაკვირდებოდით,ხოლო2008წლისგაზაფხულზესაპარლამენტოარჩევნებსქვემოქართლში,ეთნიკურიუმცირესობებითდასახლებულ
რეგიონში,ვადევნებდითთვალყურს.2012წელსთამამიდეასშევეჭიდეთ–გადავწყვიტეთ,არჩევნებსმთელიქვეყნისმასშტაბითდავკვირვებოდით.ამიდეისგანსახორციელებლადსულმცირე400მოხალისეგვესაჭიროებოდა.ამიტომმზადებაუკვეადრეგაზაფხულზედავიწყეთდამარტიდანმთელისაქართველოსმასშტაბითაქტიურადვხვდებოდითსტუდენტებსსხვადასხვაუმაღლესსასწავლებელში.სტუდენტებისაზოგადოებისყველაზე
აქტიურინაწილია,რომლებსაცსჯერათ,რომნამდვილადშეუძლიათ,ცვლილებებიმოახდინონქვეყნისრეალობაში.გვინდოდა,ჩვენიმოხალისეებიმარტოთბილისისინსტიტუტებისსტუდენტებიარყოფილიყვნენ,ამიტომდავიწყეთმოგზაურობარეგიონებში.პირველიშეხვედრაბათუმისუნივერსიტეტისსტუდენტებთანგვქონდა.შემდეგქუთაისისუნივერსიტეტისსტუდენტებსშევხვდით.გვახარებდაისფაქტი,
მო ხა ლი სე ე ბი და სტუ დენ ტე ბი ორ გა ნი ზა ცი ის აქ ტი უ რი მხარ დამ ჭე რე ბი ნა ნა ლობ ჟა ნი ძე – სა ზო გა დო ე ბას თან ურ თი ერ თო ბის და სტა ჟი რე ბის პროგ რა მის კო ორ დი ნა ტო რი
რომ18–19წლისახალგაზრდებიენთუზიაზმითეწერებდონენმოხალისეთარიგებში,ყველანაირიმატერიალურიდაინტერესებისგარეშე.თბილისში5სხვადასხვაუნივერსიტეტშიმოვაწყეთშეხვედრები.სტუდენტებსმოკლედვაცნობდითორგანიზაციას,ჩვენსმთავარღირებულებებსდასაქმიანობისმიმართულებებს.შემდეგკიკითხვით:გჯერათ,რომაქტიურმასამოქალაქოპოზიციამშეიძლებარეალურიცვლილებებიმოუტანოსქვეყანას?საპარლამეტოარჩევნებისსადამკვირვებლომისიაზედეტალურინფორმაციასვაწვდიდითსტუდენტებს.ასევე,„საერთაშორისოგამჭვირვალო
ბა–საქართველო“უკვემრავალიწელიასტაჟირებისპროგრამასახორციელებს.3თვიანიპროგრამისფარგლებშიაქტიურსტუდენტებსსაშუალებაეძლევათოფისისსხვადასხვააქტივობებშიჩაერთონდაუმაღლესსასწავლებლებშიმიღებულითეორიულიცონდაპრაქტიკითგაიმყარონ.
საერთაშორისო გამჭვირვალობა საქართველო წლიური ანგარიშიწლიური ანგარიში2928
„საერთაშორისო გამ ჭ ვირ ვა ლო ბა -
სა ქარ თ ვე ლოს“ თა ნამ შ რომ ლე ბი ორ გა ნი ზა ცი ა ში
მა თი საქ მი ა ნო ბის შე სა ხებ
საერთაშორისო გამჭვირვალობა საქართველო წლიური ანგარიშისაერთაშორისო გამჭვირვალობა საქართველო წლიური ანგარიში
საერთაშორისო გამჭვირვალობა საქართველო წლიური ანგარიშისაერთაშორისო გამჭვირვალობა საქართველო წლიური ანგარიში3130
რა რო ლი გა კის რი ათ სა ერ თა შო რი სო გამ-ჭ ვირ ვა ლო ბა - სა ქარ თ ვე ლო ში?მე„საერთაშორისოგამჭვირვალობა
საქართველოს“საინფორმაციოტექნოლოგიათაგანყოფილებასვხელმძღვანელობდაპროექტებისმენეჯერებსადამკვლევარებსვეხმარები,მოიძიონსაშუალებები,რომლებსაცთანამედროვეტექნოლოგიები,განსაკუთრებითკივებტექნოლოგიები,იძლევადარომლებიცმათმუშაობაშიდაეხმარება.
რო გორ შე იც ვა ლა ტექ ნო ლო გი ე ბის გა მო-ყე ნე ბა „საერთაშორისო გამ ჭ ვირ ვა ლო ბა - სა ქარ თ ვე ლო ში“ მას შემ დეგ, რაც თქვენ მას შე უ ერ თ დით 2010 წელს?ვფიქრობ,ყველაზედიდიცვლილებები
ცნობიერებისდაკომპეტენციებისმხრივმოხდა.მასშემდეგ,რაცრამდენიმეტექნოლოგიურიპროექტიგანვახორციელეთ,ჩვენსთანამშრომლებსშეუძლიათ,ამმექანიზმებსდაეყრდონსამომავლოპროექტებთანდაკავშირებითახალიიდეებისშემუშავებისას.ყოველთვისშეიძლებავისწავლოთიმისმაგალითზე,თურამიმუშავაწარსულშიდარამარა.ახალიპროექტებისშემუშავებისასძა
ლიანმნიშვნელოვანია,გქონდესინსტიტუციონალურიგაგებაიმისა,თურაარისმიზანშეწონილიდარაარა.გარდაამისა,მნიშვნელოვნადგაიზარდაორგანიზაციისუნარი,გამოიყენოსარსებულიმექანიზმები.ასერომ,შეგვიძლიასრულადგამოვყენოთისეთისაიტები,როგორიცააTwitter,Facebookდაჩვენისაკუთარივებგვერდი,მაშინაცკი,როდესაცახალიტექნოლოგიურიმექანიზმებისშემუშავებაზევმუშაობთ.
რო გორ შე იძ ლე ბა, „საერთაშორისო გამ-ჭ ვირ ვა ლო ბა - სა ქარ თ ვე ლოს“ მსგავ ს მა სხვა ორ გა ნი ზა ცი ებ მა, რომ ლე ბიც ყუ-რადღე ბას ად ვო კა ტი რე ბა ზე, კვლე ვა სა და ანა ლიზ ზე ამახ ვი ლე ბენ, სარ გე ბე ლი ნა ხონ ახა ლი ტექ ნო ლო გი ე ბი დან?ახალიტექნოლოგიებიმექანიზმებია
დაშეუძლიათ,გაზარდონორგანიზაციისშესაძლებლობებიმრავალსფეროში,მათშორისურთიერთობის,საკომუნიკაციო,ადვოკატირების,კვლევისადაანალიზისსფეროში.მაგალითად,ჩვენივებგვერდიFixMyStreet.geაძლიერებსსაჯაროზედამხედველობასთბილისისმერიაზე,როდესაცსაჯაროსხდისინფრასტრუქტურისპრობლემებსთბილისში.
თანამედროვე ტექნოლოგიები ეფექტური ადვოკატირების კამპანიის ახალი გზები
დე რეკ დო ლე რი „საერთაშორისო გამ ჭ ვირ ვა ლო ბა - სა ქარ თ ვე ლოს“ ციფ რულ პრო ექ ტებ ზე მუ შა ობს. ის „საერთაშორისო გამ ჭ ვირ ვა ლო ბა - სა ქარ თ ვე ლოს“ თა ნამ შ რო მე ლია 2010 წლი დან და ამ ორ გა ნი ზა ცი ა ში ინ ფორ მა ცი ულ ტექ ნო ლო გი ა თა გან ყო ფი ლე ბას ხელ მ ძღ ვა ნე ლობს.
თე მურ ოვ ჩი ევ მა „საერთაშორისო გამ ჭ ვირ ვა ლო ბა - სა ქარ თ ვე ლო ში“ 2006 წელს და იწყო მუ შა ო ბა რო-გორც პრაქ ტი კან ტ მა. მოგ ვი ა ნე ბით იგი იყო ოფი სის თა ნა შემ წე, ფი ნან სუ რი მე ნე ჯე რის თა ნა შემ წე და მა ტე რი ა ლურ - ტექ ნი კუ რი ბა ზის მე ნე ჯე რი. ამ ჟა მად თე მუ რი მუ შა ობს ციფ რულ მე დია პრო დი უ სე რად.
თავდაპირველად,გვქონდაიდეამოკლევიდეოაღწერილობებისშექმნისა,რითაცჩვენიორგა
ნიზაციისმიერგამოქვეყნებულბლოგებსშევავსებდით.გვეგონა,რომასეთნაირადიმმნახველებისათვის,რომლებსაც,შესაძლოა,საკმარისითავისუფალიდროარაქვთ,ბლოგისძირითადიიდეისგადმომცემიმოკლევიდეოსნახვაუფრომოსახერხებელიიქნებოდა.ამისშემდეგისინიადვილადგადაწყვეტდნენ,დაეთმოთთუარადრომთელიბლოგისწაკითხვისათვის.რადგანპროფესიონალებიარვიყავით,ჩვენსპირველვიდეოებში,რათქმაუნდა,შეცდომებიიყოდაგაუმჯობესებასსაჭიროებდა.მაგრამრამდენიმეამგვარივიდეოსშექმნისშემდეგ,ძალზესაჭიროგამოცდილებაშევიძინეთდავიდეოებისმნახველთარაოდენობაცგაიზარდა.ამანუფროგრძელსიუჟეტიანისაგამოძიებოფილმებისშექმნისაკენგვიბიძგა.აქედანგამომდინარე,ჩვენგადავწყ
ვიტეთ,რომვიდეოებისგამოიყენებითხალხისათვისსაკუთრებისუფლებებისსაკითხებზეინფორმაციამიგვეწოდებინა.რადგანამპერიოდისათვის„საერთაშორისოგამჭვირვალობასაქართველოს“იურიდიულიდახმარებისცენტრსუკვეშეკრებილიჰქონდაამსაჭირბოროტოსაკითხთანდაკავშირებულიმრავალიშემთხვევა,უფროპრაქტიკულიიყოსაკითხისვიდეოფორმატშიწარმოჩენა.ამავედროს,თუკიწარსულშიხალხსეშინოდა,ღიადგამოეხატააზრი,2012ოქტომბერშიპოლიტიკურიძალაუფლებისცვლილებითსაშუალებამოგვეცა,საკუთრებისუფლებებისდარღვევისნამდვილიმსხვერპლებიგადაგვეღო,რადგანდაზარალებულიადამიანებისაკუთარაზრებსადაქმედებებსთვითცენზურასუკვეაღარუქვემდებარებდნენ.ჩვენმაადვოკატმა,ეკატერინებოკუჩავამდამეჩვენიუბრალოDSLRკამერაავიღეთდამთელისაქართველოსმასშტაბითდავიწყეთმოგზაურობა,რათაფირზედაგვეფიქსირებინადაზარალებულიპირები,მათიისტორიებიდაჩამორთმეულიქონება.ვიდეოფილმებითშევძელით,
გაუყალბებელიემოციითადათანაგრძნობითგადმოგვეცაამადამიანთაისტორიები.შედეგად,ერთკვირაში1500კილომეტრამდეგავიარეთ,ვიყავითდიდქალაქებშიცდამაღალმთიანსოფლებშიც.საერთოჯამშისაკუთრებისუფლებებისდარღვევისათზემეტიმსხვერპლიგადავიღეთდა40წუთიანიფილმიგამოგვივიდა,რომელსაცინგლისურისუბტიტრებიდავურთეთდაანტიკორუფციულიკვირეულისპროგრამისფარგლებშივუჩვენეთსაზოგადოებას.მოგვიანებითჟურნალისტებისთვისცალკეჩვენებამოეწყო.ფილმისაკმაოდწარმატებულიგამოდგა.ჩვენიფილმითთვითპროკურატურცკიდაინტერესდადაჩვენსმიერშეკრებილიმთელივიდეომასალისასლებისგადაცემაგვთხოვააღწერილშემთხვევებზეგამოძიებისდასაწყებად.მომავალწელსჩვენიორგანიზაცია
გეგმავს,უფროაქტიურადგამოიყენოსვიდეომასალაადვოკატირებისსაშუალებად,რისიმიზანიცხალხისცნობიერებისამაღლებააქართულისაზოგადოებისათვისყველაზეაქტუალურსაკითხებზე,როგორიცააბუნებრივირესურსებისბოროტადგამოყენებათუსხვაშესაძლოპრობლემა.
ჩვენასევეშევქმენითრამდენიმემექანიზმი,რომლებივჩვენსმკვლევარებსისეთისაჯაროჩანაწერებისმოძიებასგაუადვილებს,როგორიცაასახელმწიფოშესყიდვებისმონაცემთაბაზა,საჯარომოხელეთაქონებრივიდეკლარაციებიდასაჯარორეესტრისმონაცემთაბაზაკორპორაციებისათვის.ამან,შეიძლება,მნიშვნელოვნადდააჩქაროსგარკვეულიტიპისკვლევები.
რას ურ ჩევ დით სხვა ორ გა ნი ზა ცი ებს, რო მელ თაც სურთ, აიმაღ ლონ ტექ ნო ლო გი უ რი უნა რე ბი?უპირველესად,საფუძვლიანადდაეუფლეთ
იმმექანიზმებს,რომლებიცუკვეგაქვთ.ხშირადგამოყენებულბევრმექანიზმს,როგორიცააExcelდაGoogle,მძლავრიფარულითვისებააქვს,რისშესახებაცზოგიერთმამომხმარებელმაარცკიიცის.არსებობსუამრავისასწავლოსაშუალებადაონლაინკურსი,რომელთამეშვეობითაცშესაძლებელია,ისწავლოთ,თუროგორგამოიყენოთესთვისებები.Google,მაგალითად,გთავაზობთთვითმასწავლებლისმსგავსკურსებს,რომელიცდაგეხმარებათიმაში,რომმაქსიმალურადეფექტურადშეძლოთძებნისფუნქციისგანხორციელებაGoogleში.
საერთაშორისო გამჭვირვალობა საქართველო წლიური ანგარიშისაერთაშორისო გამჭვირვალობა საქართველო წლიური ანგარიში3332
საქართველოსსადაზღვევობაზარზე20082012წწუპრეცედენტოდმაღალიაქტივობადაფიქსირდა.2006წ.
ქვეყანაშისახელმწიფოდაზღვევის100,000ბენეფიციარიიყო,2012წ.კი2მილიონზემეტი.სახელმწიფოდაზღვევისასეთმაგაფარ
თოებამახალიშესაძლებლობებიცმოიტანადაარნახულიგამოწვევებიც.ჯანმრთელობისდაზღვევისპრობლემებითჩვენიდაინტერესებასწორედამუპრეცედენტოაქტივობამგამოიწვია.ჩვენიშეფასებით,სახელმწიფოდაზღვე
ვისსისტემისწინაშეარსებულიმთავარიგამოწვევაშეზღუდულირესურსებია.იმისგასარკვევად,თუროგორშეიძლებაამშეზღუდულირესურსებისუკეთგამოყენება,ჩვენშევისწავლეთროგორცჯანმრთელობისდაზღვევისსახელმწიფოპროგრამები,ისემთლიანადჯანმრთელობისდაზღვევისსექტორშიარსებულიმდგომარეობა.ამმიზნითჩავატარეთსადაზღვევოსისტემისკვლევა,რაცარამხოლოდგამოკითხულთადამოკიდებულებების,მათისარგებლიანობის,კმაყოფილებისდაუფლებებისდარღვევებისგარკვევაშიდაგვეხმარა,არამედიმისგაგებაშიცთურაუნდაგაკეთდესიმისთვის,
რომსახელმწიფოდაზღვევისპროგრამებმაუკეთიმუშაოს.ამსადაზღვევოკვლევისშედეგებმასა
შუალებამოგვცაწამოგვეწიაპრობლემები,რაზეცმანამდეარაფერითქმულა,კერძოდ:}მთავრობისმიერნებაყოფლობითიდაზღ
ვევისპროგრამისდაფინანსებისშეწყვეტა.ჩვენიკვლევითდადგინდა,რომინდივიდუალურიდაკორპორატიულისადაზღვევოპაკეტისმფლობელები,რომლებიცმთლიანადთავადაფინანსებენსაკუთარდაზღვევას:1.მეტიპასუხისმგებლობითეკიდებიანპრევენციას(მათი30%ითუფრომეტიმიმართავსპრევენციულზომებს,ვიდრესახელმწიფოანკორპორატიულიდაზღვევისისბენეფიციარები,ვინცთავადარიხდიან);2.უფრომეტადმომთხოვნებიარიანსამედიცინომომსახურებისხარისხისმიმართ(15კრიტერიუმიდანსულმცირე7კრიტერიუმისმიხედვით).}სამედიცინომომსახურებისხარისხი
სადაზღვევოკომპანიებისსაავადმყოფოებში.ჩვენმივიჩნევთ,რომინტერესთაკონფლიქტისთავიდანასარიდებლადესსაავადმყოფოებიუნდამართონდამოუკიდებელმამენეჯმენტკომპანიებმადაარასადაზღვევოებისშვილობილმაკომპანიებმა.}სახელმწიფოდაზღვევითმოსარგებლის
უფლება,აირჩიოსსამედიცინომომსახურებისმიმწოდებელი.ჩვენმაანალიზმააჩვენა,რომმომხმარებელთადიდუმრავლესობას20102012წლებშისაშუალებაარჰქონდააერჩიაპროვაიდერი.ჩვენირეკომენდაციაა,რომსახელმწიფოდაზღვევისკონტრაქტებშიდეტალურადგაიწეროსმომხმარებელთაუფლებები,რაცმათსაშუალებასმისცემს,სრულადისარგებლონსადაზღვევოპაკეტით.}ის,რომმთავრობამარიცისსახელ
მწიფოსადაზღვევოპრემიისრანაწილიხმარდებაექიმისანაზღაურებას,დიაგნოსტიკურანალიზებს,ზედნადებხარჯებსდაა.შ.,რაცშეუძლებელსხდისსადაზღვევოპოლიტიკისკორექტირებას.მაგალითად,როგორცჩვენიკვლევიდანირკვევა,სადაზღვევოპრემიიდანძალზემცირეთანხამიდისლაბორატორიულანალიზებზე,რაცვერუზრუნველყოფსხარისხს.მთავრობამრომიცოდესპრემიისრანაწილირაზეიხარჯება,იგიეცდებოდავითარებისგამოსწორებას.}ის,რომსადაზღვევოკომპანიების
ფინანსურიანგარიშგებაარარისორიენტირებულისწორისაინვესტიციოდაბიზნესგადაწყვეტილებებისმიღებაზე,რამაცრამდენიმესადაზღვევოკომპანიისბაზრიდანგასვლაგამოიწვია.ჯანმრთელობისდაზღვევისჩვენსკვლევა
ზედაფუძნებულმარაოდენობრივმაანალიზმაძალიანსაინტერესოდამოულოდნელიშედეგებიმოგვცა:}სახელმწიფოდაზღვევისპროგრამის
დაახლოებით260,000გაჭირვებულიბენეფიციარიმზადარისსაკუთარიდაზღვევისთვისგარკვეულითანხაგაიღოს,რაციმასნიშნავს,რომთუსაქართველოსმთავრობანებაყოფლობითიდაზღვევისპროგრამასგანაახლებსდაბენეფიციარებსუკეთესპირობებსშესთავაზებს,ამადამიანებისდიდინაწილისახელმწიფოდაზღვევისპროგრამიდანნებაყოფლობითიდაზღვევისპროგრამაშიგადავა.ესკირესურსებსგამოათავისუფლებსიმათთვის,ვისაცთანაგადახდაარშეუძლია.}სახელმწიფოდაზღვევისმოსარგებ
ლეებისრაოდენობა,რომლებიცსაკუთარიშემოსავლებისმიხედვითარუნდაიყვნენსახელმწიფოდაზღვევისპროგრამაშიდაახლოებით140,000ია.ესკიდევუფროამცირებსსახელმწიფოდაზღვევისისედაცშეზღუდულრესურსს.ჩვენშევთავაზეთმთავრობასსკრინინგისუკეთესიმექანიზმიშეიმუშაოს,რათამინიმუმამდეშემცირდესიმპირთარაოდენობა,რომლებიცდაწესებულკრიტერიუმებსარაკმაყოფილებენ.}სახელმწიფოსადაზღვევოკომპანიე
ბისმიერუსამართლოდნათქვამიუარებისრაოდენობამმხოლოდ2011წელსდაახლოებით45,000შეადგინა.ჩვენდავადგინეთ,რომესუსამართლოუარებიგამოწვეულიიყომთავრობისზეწოლითსადაზღვევოკომპანიებზეაეშენებინათსაავადმყოფოები,რაცმზღვეველებისთვისსერიოზულფინანსურსტრესსწარმოადგენდა(დაწვრილებითიხ.სადაზღვევოანგარიშიდასტატისტიკურიანალიზისმეთოდოლოგია).}ჩვენმთავრობასთანდაფართოსაზო
გადოებასთანერთადჩართულივართამრეკომენდაციებისგანხილვისპროცესში,რაც,გვჯერა,ხელსშეუწყობსჯანმრთელობისდაზღვევისდამთლიანადჯანდაცვისშემდგომრეფორმას.
საქართველოში2011წლისზაფხულშიჩამოვედიდაანალიტიკოსადდავიწყემუშაობა„საერთაშორისოგამჭვირვალობა
საქართველოში“,სადაცჯანდაცვისპროექტიწამოვიწყე.ესთემაჩემთვისერთობსაინტერესოაღმოჩნდა,რადგანსაქართველოსპოლიტიკურიდაეკონომიკურიგანვითარებისშესახებკარგიწარმოდგენაშემექმნა.ამკვლევისშედეგადდავასკვენი,რომარსებობსსამიმიზეზი,რითაცსაქართველოსჯანდაცვისსისტემაშიარსებულიპრობლემებიაიხსნება.იმასაცმივხვდი,თუთურატომარისესმნიშვნელოვანისაკითხი.ჯერერთი,ჯანდაცვასსოციალურკვლევებშიმუდმივადმოიხსენიებენროგორცქვეყნისწინაშემდგომერთერთყველაზემნიშვნელოვანსაკითხს.მეორე,საბჭოთაკავშირიდანგამოყოფისშემდეგსათანადოსტრატეგიებისადაახალისისტემისჩამოყალიბებისნათელიხედვისუქონლობისგამოსაქართველოსჯანდაცვისსისტემაქაოსმამოიცვა.მესამეც,წინახელისუფლებაშეეცადა,მდგომარეობაპრივატიზაციისადამინიმალურირეგულირებისპოლიტიკისგატარებითგამოესწორებინა.ამითზოგიერთიასპექტიკიგაუმჯობესდა,მაგრამმდგომარეობაძირეულადარგამოსწორებულა.ჯანდაცვისსისტემაშიარსებულიმრავალიგანსხვავებულიპრობლემისადაიმისგამო,რომმოსახლეობაჯანდაცვასუმ
ნიშვნელოვანესსფეროდგანიხილავს,ახალიმთავრობავალდებულიარაღაციღონოს.ჩვენიკვლევა,უმთავრესად,ეხებაფარ
მაცევტულსექტორს,რომელიცხშირადგამხდარათავადპრეზიდენტისკრიტიკისსაგანი,სადაზღვევოსექტორს,რომელიცწარსულშიცდაახლაცსერიოზულცვლილებებსგანიცდის,დაჰოსპიტალურსექტორს,რომელიცსრულიპრივატიზაციისპროცესშიიმყოფებოდა.ჩვენიმიზანიაშევაფასოთ,თუროგორზემოქმედებსარსებულისიტუაციადაპოლიტიკაჯანდაცვისხელმისაწვდომობასადახარისხზე.ფარმაცევტულბაზარზესაქართველოშიორი
კომპანიადომინირებს,რომლებიცყველაზემსხვილიკომპანიააიმპორტის,დისტრიბუციის,საცალოვაჭრობისადაწარმოებისსექტორებში.ჩვენმაკვლევამაჩვენა,რომამკომპანიებისმიერბაზარზედომინანატურიმდგომარეობისბოროტადგამოყენებით2010წელსფასნამატებმა100%სგადააჭარბა.მთავარიპრობლემა,რომელსაცჩვენიკვლევისდროსვაწყდებოდით,ისიყო,რომმიუხედავადიმისა,რომჩვენსმიერგამოკითხულთაგანბევრმაიცოდარამდენიმემაგალითიიმისა,თუროგორიყენებდაესორიმსხვილიკომპანიაბოროტადსაკუთარგაბატონებულპოზიციასბაზარზე,არცერთიმათგანიარაღმოჩნდამზად,საჯაროდგამოსულიყოდასაკუთარისახელიანთუნდაცგამოცდილებადაეფიქსირებინა.ვითარებასკიდევუფროართულებსწამლისხარისხსრეგულირებისნაკლებობა.ესსაკითხი,რეალურად,ბაზარზსაქვსმინდობილი,რისშედეგადაცპაციენტებსხარისხისგარანტიაარაქვთ.სერიოზულპრობლემასწარმოადგენსაგრეთ
ვეფარმაცევტულიკომპანიებისვერტიკალურიინტეგრაციასადაზღვევოდაჰოსპიტალურსექტორში,ისევე,როგორცსადაზღვევოკომპანიებისაჰოსპიტალურსექტორში.მდგომარეობასკიდევუფროართულებსფართომასშტაბიანიპრივატიზაცია,რომელსაცსაკმარისირეგულაციებიარახლავსთან,რაცჯანდაცვისმინიმალურხარისხსუზრუნველყოფდადაპაციენტთაუფლებებსდაიცავდა.წინამთავრობამგადაწყვიტა,მოძვე
ლებულისაავადმყოფოებიშეეცვალამთელისექტორისპრივატიზებისგზით.თუმცა,ინვესტიციებისნაკლებობისგამო,შესყიდვისპროცესშისადაზღვევოკომპანიები
იქნენჩართულნი,რომლებიც,როგორცჩვენიკვლევითგამოჩნდა,იძულებისწესითყიდულობდნენდააშენებდნენსაავადმყოფოებს.მეტიც,კონტრაქტებისპირობებით,ინვესტორებივალდებულნიარიან,საავადმყოფოებსპროფილიმხოლოდ7წლისგანმავლობაშიშეუნარჩუნონ,რისშემდეგაცშენობისსურვილისამებრგამოყენებისუფლებაეძლევათ.საერთაშორისოგამოცდილებაგვიჩვენებს,რომსაავადმყოფო,თუმასში100საწოლზენაკლებია,ძალიანსაეჭვოა,მომგებიანიიყოს.საქართველოშისაავადმყოფოთა65%შისაწოლთარაოდენობა50ზენაკლებია,რაცქმნისსაფრთხეს,რომბევრისაავადმყოფოკონტრაქტის7წლიანივადისამოწურვისშემდეგუცბათშეიძლებაგაქრესკიდეც.ესპრობლემაგანსაკუთრებითმწვავედდგასრეგიონებში,რადგანსწორედიქარისთავმოყრილიპატარასაავადმყოფოთაუმეტესობა.ამასემატებამომსახურებისდაბალიხარისხიდაცუდისანიტარულიპირობები.ფარმაცევტულიდასოციალურიდაცვისმუ
შაკთასაქართველოსპროფკავშირისპიარმენეჯერმამითხრა,რომკმაყოფილიდარჩაჩვენიანგარიშებით,რადგანისინირეალურადადასტურებენიმას,რასაცისამდენიხნისგანმავლობაშიამბობდა.ჩვენმაკვლევამმედიასაშუალებებისდი
დიყურადღებამიიპყრო.უმსხვილესმაფარმაცევტულმაკომპანიებმაპრესკონფერენციაგამართეს,სადაცგანაცხადეს,რომჩვენიდასკვნებიბაზარზედომინირებისბოროტადგამოყენებისშესახებსიმართლესარშეეფერებოდა.ამჟამადმთავრობამთელისადაზღვევო
სისტემისრეფორმირებასაპირებს.რეფორმებიდაზღვევისფართოსისტემისშექმნაზეაგათვლილი.თუმცა,ვერვხედავთრაიმესტრატეგიას,რომელიცწამლისხარისხისგაუმჯობესებას,ფასებისშემცირებასანსაავადმყოფოებისმდგრადობასადახარისხსუზრუნველყოფდა.დამატებითიმისთქმაშემიძლია,რომ
„საერთაშორისოგამჭვირვალობასაქართველო“პასუხისმგებლობითჩაატარებსბოლოდროსგანვითარებულიმოვლენებისმონიტორინგსდაშეიმუშავებსრეკომენდაციებს,თუროგორუნდაგაუმჯობესდესმომავალშიჯანდაცვასაქართველოში.
ჯან მ რ თე ლო ბის დაზღ ვე ვაჯანდაცვის სექტორი საქართველოში - მთავარი გამოწვევებიხე რარდ დე ბუ რი „საერთაშორისო გამ ჭ ვირ ვა ლო ბა - სა ქარ თ ვე ლოს“ 2011 წელს შე უ ერ თ და და ორ გა ნი ზა ცი ის ჯან დაც ვის პრო ექ ტის ანა ლი ტი კო სად მუ შა ობს.
მი ხე ილ კუ კა ვა „საერთაშორისო გამ ჭ ვირ ვა ლო ბა - სა ქარ თ ვე ლოს“ ანა ლი ტი კო სი ა. იგი ჩვენს ორ გა-ნი ზა ცი ას 2011 წელს შე მო უ ერ თ და. მი ხე ი ლი პა სუ ხის მ გე ბე ლია სა ფი ნან სო, სა დაზღ ვე ვო და ჯან დაც-ვის სექ ტო რებ ზე.
საერთაშორისო გამჭვირვალობა საქართველო წლიური ანგარიში3434
ჩვენმაორგანიზაციამმჭიდროთანამშრომლობაჯერკიდევ2004წლისმოწვევისპარლამენტთანდაიწყო.მაშინ
ჩვენმაჟორიტარიდეპუტატებისრეგიონულბიუროებთანერთადამომრჩეველსსაკანონმდებლოინიციატივებსვაცნობდითდაუკვემიღებულკანონებზესაჯაროგანხილვებსვაწყობდით.„საერთაშორისოგამჭვირვალობა–საქართველო“ასევესისტემატურადუტარებდატრენინგებსდეპუტატებისბიუროსთანამშრომლებს,რათამათისაქმიანობარეგიონებშიკიდევუფრონაყოფიერიყოფილიყო.2008წლისმოწვევისპარლამენტთანთა
ნამშრომლობააქტიურფაზაში2011წელსშევიდა,როდესაცხელახლაგავხსენითჩვენისაპარლამენტოოფისი.ტექნოლოგიებისგამოყენებაზეგაზრდილიაქცენტით,ამპერიოდიდანვცდილობთსაპარლამენტოსაქმიანობისმონიტორინგიკიდევუფროეფექტიანადვაწარმოოთდაკანონებისადაკანონპროექტებისშესახებდისკუსიაშიფართოაუდიტორიაჩავრთოთ.ჩვენსბლოგპოსტებშიმნიშვნელოვანისაკანონმდებლოინიციატივებისშესახებმკითხველსგასაგებენაზევუამბობთ.სოციალურიქსელები,FacebookიდაTwitterიმნიშვნელოვა
ნისაკითხებისწამოწევაშიგვეხმარებადაშესაძლებლობასგვაძლევს,მარტივადმივაწვდინოთხმაძალიანბევრადამიანს,როგორცსაქართველოში,ისე–ქვეყნისგარეთ.აღსანიშნავია,რომ2012წელსსაქართველოშიპირველადსწორედჩვენდავიწყეთმნიშვნელოვანისაპარლამენტოსხდომებისადაშეხვედრებისTwitterისსაშუალებითრეალურდროშიგაშუქება(იხილეთtwitter.com/TIGLive).თუმცაგვესმისისიც,რომამმიდგომას
მნიშვნელოვანიშეზღუდვებიცაქვს,რადგანსაქართველოსმოსახლეობისჯერკიდევდიდინაწილიარიყენებსინტერნეტს.სწორედამიტომ2011წლისაპრილშისაპარლამენტოსიახლეებისშესახებმოკლეტექსტურიშეტყობინებებისგაგზავნადავიწყეთ.ჩვენისაპარლამენტოშეტყობინებებისსერვისით(transparency.ge/legislativealerts)სხვადასხვაინტერესებისადაპროფესიებისადამიანებისარგებლობენ:ჟურნალისტები,სტუდენტები,მასწავლებლები,მეწარმეები,დიპლომატები,უფლებადამცველები...რადგანსულ140სიმბოლოთივართშეზღუდულები,ვცდილობთჩვენსშეტყობინებებშიმაქსიმალურადლაკონურადგადმოვცეთყველაზემნიშვნელოვანიცვლი
ლება,რასაცკანონპროექტიითვალისწინებს.გარდაძირითადიცვლილებისარსისა,ჩვენსგამომწერებსასევემოსმენისდროისადაკანონპროექტისსტატუსისშესახებვატყობინებთ.ნოემბრიდანკიდევერთიინიციატივაწა
მოვიწყეთ–ყოველორშაბათსქვეყნისმთავარსაკანონმდებლოორგანოშიმიმდინარეყველაზესაინტერესომოვლენებსსაპარლამენტოამბებისპოდკასტშიმიმოვიხილავთ.პოდკასტისგამოყენებადაგავრცელებანებისმიერმედიასაშუალებას,ბლოგერსდადაინტერესებულპირსჩვენინებართვისგარეშეშეუძლია.2012წელსჩვენიგუნდისყველაზედიდი
დამნიშვნელოვანიპროექტიალბათმაინცჩვენისაპარლამენტომონიტორინგისვებგვერდიიყო,რომელიცკავკასიისმშვიდობის,დემოკრატიისადაგანვითარებისინსტიტუტთან(CIPDD)ერთადშევქმენით.ვებგვერდიმიზნადისახავდა:(1)მომხმარებლისთვისმისმიერარჩეულიდეპუტატებისპარლამენტშიმოღვაწეობისშესახებამომწურავიდაობიექტურიინფორმაციისმიწოდებას,(2)უახლესიკანონპროექტებისშესახებინფორმირებასდა(3)პარლამენტისწევრებთანმარტივადდაკავშირებისშესაძლებლობისმიცემას.პროექტისგანსახორციელებლადჩვენმაპროგრამისტებმაჩამოტვირთესდადაამუშავესსაჯარომონაცემთაბაზებიისეთიწყაროებიდან,როგორიცააქონებისდეკლარაციებისადაპარლამენტისვებგვერდები.CIPDDსთანერთადშექმნილმავებგვერდ
მაShenMartav.geრამდენიმეთვეიმუშავა.ახალიპარლამენტისარჩევისგამო,მონაცემებისმთლიანადგანახლებაგახდასაჭირო.2012წლისოქტომბრიდანსაპარლამენტომონიტორინგისვებგვერდზე„საერთაშორისოგამჭვირვალობა–საქართველო“დამოუკიდებლადაგრძელებსმუშაობას.2012წლისმოწვევისპარლამენტისწევრთაშესახებგანახლებულიინფორმაციით,გაუმჯობესებულიმახასიათებლებითადადიზაინითვებგვერდსChemiParlamenti.geსაზოგადოებასულმალეიხილავს.
ჩვენი საქმიანობა საკანონმდებლო ორგანოში
ეკა როს ტო მაშ ვი ლის პირ ვე ლი პრო ფე სი უ ლი გა მოც დი ლე ბა „საერთაშორისო გამ ჭ ვირ ვა ლო ბა – სა ქარ თ-ვე ლოს“ უკავ შირ დე ბა: 2007 წელს მან ორ გა ნი ზა ცი ა ში სტა ჟი რე ბის პროგ რა მა გა ი ა რა. ხუ თი წლის შემ დეგ, 2012 წლის იან ვარ ში ეკა „საერთაშორისო გამ ჭ ვირ ვა ლო ბა – სა ქარ თ ვე ლოს“ გუნდს შე უ ერ თ-და, რო გორც სა პარ ლა მენ ტო ჩარ თუ ლო ბის კო ორ დი ნა ტო რი. 2012 წლის იან ვ რი დან კი სა მო ქა ლა ქო ჩარ-თუ ლო ბის კო ორ დი ნა ტო რის პო ზი ცი ას იკა ვებს.
საერთაშორისო გამჭვირვალობა საქართველო წლიური ანგარიში36
საერთაშორისო გამჭვირვალობა საქართველო37
წლიური ანგარიში
საქართველო51ეადგილსიკავებს„საერთაშორისოგამჭვირვალობის“2012წლისკორუფციისაღქმისინ
დექსში(CPI),რომელიცსაჯაროსექტორშიარსებულიკორუფციისაღქმასზომავს176ქვეყანაში.საქართველომ2012წლისკვლევაში52ქულამიიღო100ქულიანშკალაზე(სადაც0ძალზეკორუმპირებულ,ხოლო100ძალზესუფთასაჯაროსექტორსნიშნავს).კორუფციისაღქმისყველაზედაბა
ლიმაჩვენებელი2012წელსდანიაში,ფინეთში,ახალზელანდიაში,შვედეთსა
დასინგაპურშიდაფიქსირდა.რეიტინგისბოლოშიმიანმარი,სუდანი,ავღანეთი,ჩრდილოეთკორეადასომალიარიან.2012წლისკორუფციისაღქმისინდექსი
ახალი,გაუმჯობესებულიმეთოდოლოგიითიქნაშედგენილი,რაცწლევანდელიმაჩვენებლებისწინაწლებისმონაცემებთანშედარებისსაშუალებასარიძლევა.საქართველორეიტინგში51ეადგილსიყოფსსეიშელისკუნძულებთანერთად,თუმცაუსწრებსამრეიტინგშიევროკავშირისწევრრამდენიმესახელმწიფოს,მათშორისჩეხეთს,ლატვიას,სლოვაკეთს,
რუმინეთსადაბულგარეთს,დაოდანვჩამორჩებარუანდას,ლიტვას,კოსტარიკასადაუნგრეთს.საქართველომ2004წლისშემდგომ
მნიშვნელოვანწარმატებებსმიაღწიაკორუფციისსხვადასხვაფორმასთანბრძოლისმხრივ.წვრილმანიკორუფციაფაქტობრივადგაუჩინარდასაქართველოსმოქალაქეებისყოველდღიურიცხოვრებიდან.ასევეგაუმჯობესდაქვეყნისანტიკორუფციულიკანონმდებლობადაგაიზარდამთავრობისსაქმიანობისგამჭვირვალობამთელრიგსფეროში.ამისყველაზეთვალსაჩინო
მაგალითებსშორისაასაჯარომოხელეთაქონებრივიდეკლარაციებისშესახებმონაცემთაბაზისშექმნადაეფექტიანიმომსახურება,რომელსაცმოქალაქეებსიუსტიციისსახლებიუწევენ.ასევეაღსანიშნავიასახელმწიფოშესყიდვებისინოვაციურიელექტრონულისისტემისადაელექტრონულიმმართველობისმექანიზმებისშემოღება.ამავედროს,20042012წლებშიკვლა
ვაცაღინიშნებოდასერიოზულინაკლოვანებებიქვეყნისანტიკორუფციულსისტემაში.პარლამენტისადასასამართლოს
სისუსტემშეარყიაურთიერთკონტროლისადაგაწონასწორებისდემოკრატიულისისტემადააღმასრულებელიშტოსდომინირებაგამოიწვია.რამდენიმემნიშვნელოვანისახელმწიფოუწყება,მათშორისპროკურატურადასახელმწიფოაუდიტისსამსახური,არასაკმარისადდამოუკიდებელიიყოქვეყნისპოლიტიკურიხელმძღვანელობისგანდაპოლიტიკურინსტრუმენტებადგამოიყენებოდა.აღმასრულებელიხელისუფლებისხელმძღვანელებისათანადოანგარიშვალდებულებისადაზედამხედველობისგარეშემუშაობდნენ,რაცძალა
უფლებისბოროტადგამოყენებისადაკორუფციისმნიშვნელოვანშესაძლებლობებსქმნიდა.ზოგიერთინსტიტუტს,რომლებსაცგავლენიანითანამდებობისპირებიხელმძღვანელობდნენ,გამჭვირვალობისადაანგარიშვალდებულებისარსებულიმექანიზმებისთვისგვერდისავლისსაშუალებაჰქონდა.სახელმწიფოსმართვისდაუბალანსებელმასისტემამსახელმწიფოსამსახურებისუკიდურესიპოლიტიზირებაგამოიწვია,რისაშკარამაგალითებსხშირადვხვდებოდითგანსაკუთრებითწინასაარჩევნოპერიოდში.
8 9
კო რუფ ცი ის აღ ქ მის ინ დექ სი 2012 176 ქვე ყა ნას შო რის სა ქარ თ ვე ლო 51–ე ად გილ ზეა
საერთაშორისო გამჭვირვალობა საქართველო წლიური ანგარიშისაერთაშორისო გამჭვირვალობა საქართველო წლიური ანგარიში3938
ფი ნან სუ რი გუნ დი
ჩვენიორგანიზაციისთვის2012წელიისეთივემნიშვნელოვანიაღმოჩნდა,როგორც2011წელი.2011წელთან
შედარებით,დაფინანსებაგაორმაგდა,ხოლოთანამშრომლებისრაოდენობა40დან55მდეგაიზარდა.2012წელს25–ზემეტპროექტსვმართავდითფინანსურადდაადმინისტრაციულად.ამისათვისმოგვიწიაისეთიფინანსურისისტემისშექმნა,რაცერთდროულადრამოდენიმედონორისრეგულაციებსგააერთიანებდა.
2012წლისყველაზედიდიმიღწევაჩვენიდეპარტამენტისთვისიყოშვედეთისგანვითარებისადათანამშრომლობისსააგენტოს(Sida)საგრანტოკონკურსშიმონაწილოებისმისაღებადშესაბამისისამუშაოებისჩატარება,რაცგულისხმობდაფინანსურისისტემისდახვეწასდამორგებასამკონკრეტულიდონორისმოთოხვნებთან.ამავდროულად,ფინანსურისისტემათანხვედრაშიუნდამოსულიყოსაქარ
თველოსსაგადასახადოდასაბუღალტრორეგულაციებთან.საერთაშორისოაუდიტებისშემოწმებისშედეგადმივიღეთრეკომენდაციებისნუსხა,რისიგანხორციელებადადამკვიდრებაწლისბოლომდედავასრულეთ.შვედეთისგანვითარებისადათანამშ
რომლობისსააგენტოს(Sida)გრანტისმიღებამჩვენორგანიზაციასინსტიტუციონალურიდაფინანსებისსაშუალებამისცადაგააორმაგამთლიანიშემოსავალი.
გრაფიკი 1 დანახარჯები
გრაფიკი 3 დონორები
გრაფიკი 2 შემოსავლები
2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 20120
500 000
1 000 000
1 500 000
2 000 000
2 500 000
115
248
268
912
269
708
994 239
798 065
108 106
48 724
48 264
20 943
16 221
13 797
12 524
7 990
6 717
3 656
3 589
5 638
496
986
696
646
655
022
683
793
638
291
557
973 1 06
7 88
1
2 08
8 47
4
34 7
45
94 7
54
შვედეთის საერთაშორისო განვითარების სააგენტო (SIDA)
ამერიკის შეერთებული შტატების განვითარების სააგენტო (USAID) IREX-ის, EWMI და IFES-ის მეშვეობით
ფონდი „ღია საზოგადოება - საქართველო”
ღია საზოგადოების ინსტიტუტი
ჩეხეთის რესპუბლიკის საგარეო საქმეთა სამინისტრო
სლოვაკეთის რესპუბლიკის ოფიციალური დახმარება განვითარების ხელშეწყობისთვის (Slovak Aid) სლოვაკეთის TI-ის მეშვეობით
დაბრუნებული დღგ
შემოწირულობები
საერთაშორისო გამჭვირვალობის სეკრეტარიატი
ევრაზიის თანამშრომლობის ფონდი
საერთაშორისო განვითარების დეპარტამენტი-დიდი ბრიტანეთი(DFID)
ბიუჯეტის და პოლიტიკის პრიორიტეტების ცენტრი
ნიდერლანდების ევროპისა და საერთაშორისო საქმეთა თანამშრომლობის სამინისტრო
სხვა შემოსავლები
0 200 000 400 000 600 000 800 000 1 000 000 1 200 000
პირები და სააგენტოები, რომელთაც 2012 წელს 1000 ევროზე მეტი შესწირეს „საერთაშორისო გამჭვირვალობა – საქართველოს“ OSCE/ ODIHR - 6,398.44 ლარი Gebrüder Weiss - 5,303.71 ლარი
თანამშრომლები 56%პირდაპირი საპროგრამო ხარჯები 16%იურიდიული, საკონტრაქტო მომსახურება 5%ქირა, კომუნალური ხარჯები 8%აღჭურვილობა 5%კომუნიცაციის ხარჯი 2%მგზავრობის ხარჯები 6%სხვა 2%
საერთაშორისო გამჭვირვალობა საქართველო წლიური ანგარიშისაერთაშორისო გამჭვირვალობა საქართველო41
წლიური ანგარიში40
უფროსითანამშრომლები
ეკა გი გა უ რი–აღმასრულებელიდირექტორინი ნა ხა ტის კა ცი პროგრამისდირექტორიმა თი ას ჰუ თე რი პროექტისმენეჯერიდე რეკ დო ლე რი პროექტისმენეჯერიერეკ ლე ურუ შა ძე პროექტისმენეჯერილე ვან ნატ როშ ვი ლი პროექტისმენეჯერიგია გვი ლა ვა პროექტისმენეჯერითანამშრომლები
ეკა დურ გ ლიშ ვი ლი ფინანსურიდაადმინისტრაციულმენეჯერინა ნა ლობ ჟა ნი ძე კომუნიკაციებისოფიცერითე მურ ოვ ჩი ე ვი ლოჯისტიკისმენეჯერილა შა გო გი ძე მკვლევარი/ანალიტიკოსიირი ნე ურუ შა ძე იურისტინუ ცა ტუ ღუ ში ტექნიკურიასისტენტიეკა ბო კუ ჩა ვა იურისტიგი ორ გი თო ფუ რი ა საპარლამენტოთანაშემწენი ნო მაჩხა ნე ლი ოფისისთანაშემწეჟა ნა ჩი ქო ვა ნი იურისტი,ბათუმინი ნო მე რე ბაშ ვი ლი იურისტისთანაშემწეზუ რა გვე ლე სი ა ნი იურისტივან და ცის კა რიშ ვი ლი ფინანსურითანაშემწედა ვით მეს ხი ძე სასამართლოდამკვირვებელი,ბათუმი პა ა ტა ლო ხიშ ვი ლი იურისტიმა მუ კა ან დღუ ლა ძე მედიაანალიტიკოსილი კა შავ გუ ლი ძე მედიაანალიტიკოსინა თია კუ ტი ვა ძე ანალიტიკოსიანი ნო ზა ძე პროგრამისასისტენტიმა რი ამ გა ბე და ვაპროექტისანალიტიკოსიხე რარდ დე ბუ რი პროექტისანალიტიკოსიმა რი ა ნა კი კუ პროექტისკოორდინატორისე ბას ტი ან ჰენ შე ლი წამყვანიდეველოპერიალექ სან დ რე ჩუპ რი ნი ITადმინისტრატორი
და ვით ჯა ი ა ნი საპარლამენტოასისტენტიპროგრამისასისტენტისან დ რო ქევ ხიშ ვი ლი მედიამონიტორისკოორდინატორიქე თი ბოლ ქ ვა ძე–საპარლამენტოასისტენტიტე რე ზა სვენ სო ნი პროექტისკოორდინატორიმი ხე ილ კუ კა ვაუფროსიანალიტიკოსიევა ან დერ სო ნი უფროსიანალიტიკოსიკრის ბე ლი პერსონალისტექნოლოგითე ო ნა ზა ქა რაშ ვი ლი იურისტიგი ორ გი ლი უ ბა რე ცი ვებდეველოპერიქე თე ვან მეზ ვ რიშ ვი ლი იურისტისთანაშემწეან დ რია ნა დი რა ძე იურისტითორ ნი კე ნატ როშ ვი ლიინფორმაციისოფიცერიეკა როს ტო მაშ ვი ლი საპარლამენტოჩართულობისკოორდინატორიკა ხა ური ად მ ყო ფე ლი საპარლამენტოასისტენტიანა ქო ჩუ აიურისტიქე თე ვან შენ გე ლი აოფისისადმინისტრატორიოლ ღა შერ მა დი ნიოფისისასისტენტიდი ა ნა ჩა ჩუ ა მედიაანალიტიკოსიგი გი ჩიხ ლა ძეანალიტიკოსიგი ორ გი ჭან ტუ რი აანალიტიკოსითა მარ ჭარ ბა ძე იურისტი/ქუთაისისოფისისკოორდინატორილა დო ხა სი ა იურისტისთანაშემწეირაკ ლი ჭუმ ბუ რი ძე დიზაინერი/ფოტოგრაფი
სტაჟიორები
ლილიაჩიხლაძე,ალექსიასაშვილი,დავიდიაროუ,ლევანგულუა,გიორგიჭანტურია
გამგეობისწევრები
მარკ მა ლე ნი–გამგეობისთავჯდომარეგი ორ გი ახალ კა ცი წევრინი ნო ლე ჟა ვა–წევრიალექ სან დ რე ხუ ბუ ლა ვა–წევრითა მარ ქა რო სა ნი ძეწევრი
1.ამერიკისიურისტთაასოციაცია2.ბრიტანეთისსაბჭო3.ბრიტანეთისსაელჩოსაქართველოში4.კანადისსაელჩო5.კანადისფონდი6.ევროკომისიისწარმომადგენლობასაქართველოში7.აირისსაქართველო8.ფონდი„ღიასაზოგადოებასაქართველო“9.ეუთოსმისიასაქართველოში10.ეუთოსვენისოფისი11.ღიასაზოგადოებისინსტიტუტი12.შვეიცარიისგანვითარებისადათანამშრომლობისსააგენტო13.BPსაქართველო14.ნიდერლანდებისსამეფოსსაელჩოსაქართველოში15.ეროვნულიშემოწირულობადემოკრატიისათვის16.გერთიანებულისამეფოსსაერთაშორისოგანვითარებისდეპარტა
მენტი17.IFES,აშშისსაერთაშორისოგანვითარებისსააგენტო(USAID)18.საერთაშორისოსაბიუჯეტოთანამშრომლობა19.საერთაშორისოკვლევისადაგაცვლებისსაბჭო(IREX)/USAID
20.აღმოსავლეთდასავლეთისმართვისინსტიტუტიUSAIDისმხარდაჭერით(EWMI)
21.ჩეხეთისრესპუბლიკისსაგარეოსაქმეთასამინისტრო/ჩეხეთისსაელჩოსაქართველოში
22.ევრაზიისთანამშრომლობისფონდი23.ბრიტანულქართულიპროფესიულიქსელი(UGPN)24.ოქსფამნოვიბი25.შავიზღვისნდობარეგიონულითანამშრომლობისთვის26.ირალანდიისსაგარეოსაქმეთადავაჭრობისდეპარტამენტი27.შვეიცარიისგანვითარებისადათანამშრომლობისსააგენტო28.ფინეთისსაგარეოსაქმეთასამინისტრო29.პოლონურჩეხურისლოვაკურისოლიდარობისფონდი30.საერთაშორისოგამჭვირვალობისსამდივნო31.ლატვიისსაგარეოსაქმეთასამინისტრო32.შვედეთისსაერთაშორისოგანვითარებისადათანამშრომლობის
სააგენტო33.სლოვაკეთისდახმარება34.ეკონომიკურიპოლიტიკისკვლევისცენტრი35.ბიუჯეტისადაპოლიტიკისპრიორიტეტებისცენტრი36.ნიდერლანდებისსაგარეოსაქმეთასამინისტრო
თა ნამ შ რომ ლე ბი და გამ გე ო ბის წევ რე ბი
დო ნო რე ბი და არ სე ბის დღი დან
საერთაშორისო გამჭვირვალობა საქართველო წლიური ანგარიში42
საერთაშორისო გამჭვირვალობა საქართველო43
წლიური ანგარიში
საერთაშორისო გამჭვირვალობა საქართველო წლიური ანგარიში44
საერთაშორისო გამჭვირვალობა საქართველო45
წლიური ანგარიში
საერთაშორისო გამჭვირვალობა საქართველო წლიური ანგარიში46
საერთაშორისო გამჭვირვალობა საქართველო47
წლიური ანგარიში
საერთაშორისო გამჭვირვალობა საქართველო წლიური ანგარიში48
საერთაშორისო გამჭვირვალობა საქართველო49
წლიური ანგარიში
საერთაშორისო გამჭვირვალობა საქართველო წლიური ანგარიში50
საერთაშორისო გამჭვირვალობა საქართველო51
წლიური ანგარიში
Recommended