ใบความรู้5.1 ภูมิลักษณ์ภาคตะวันออก

Preview:

Citation preview

รายวิ�ชาสั�งคมศึ กษา รหั�สั สั 42102

ใบควิามร� �ที่�� 5.1 เร��องภาคตะวิ�นออก

เร��อง ภาคตะวิ�นออกของประเที่ศึไที่ย

แผนการจั�ดการเร�ยนร� �ที่�� 5

ภู�มิ�ศาสตร์ ช�'นม�ธยมศึ กษาป)ที่�� 5

ภูาคตะวั�นออก

ที่��ต� 'งที่างภ�ม�ศึาสัตร* ค�อ           ที่�ศึเหัน�อ           อย�,ที่��ละต�จั�ด

14 องศึาเหัน�อ 30 ล�ปดาเหัน�อ            ที่�ศึใต�               อย�,ที่��ละต�จั�ด 11 องศึาเหัน�อ 32 ล�ปดาเหัน�อ           ที่�ศึตะวิ�นออก    อย�,ที่��ลองจั�จั�ด 102 องศึาตะวิ�นออก 52 ล�ปดาตะวิ�นออก           ที่�ศึตะวิ�นตก      อย�,ที่��ลองจั�จั�ด 100 องศึาตะวิ�นออก 48 ล�ปดาตะวิ�นออกที่��ต� 'งสั�มพั�นธ* ค�อ                     ที่�ศึเหัน�อ          ต�ดต,อก�บ จั.บ/ร�ร�มย* นครราชสั�มา และนครนายก ด�นแดนที่��อย�,เหัน�อสั/ดของภาคตะวิ�นออก ค�อ เขาใหัญ่, อ.ประจั�นตคาม จั.ปราจั�นบ/ร�                     ที่�ศึใต�              ต�ดต,อก�บอ,าวิไที่ย ด�นแดนที่��อย�,ใต�สั/ดของภาคตะวิ�นออก ค�อ แหัลมสัารพั�ดพั�ษ อ.คลองใหัญ่, จั.ตราด                     ที่�ศึตะวิ�นออก    ต�ดต,อก�บประเที่ศึก�มพั�ชาประชาธ�ปไตย ด�นแดนที่��อย�,ตะวิ�นออกสั/ดของภาคตะวิ�นออก ค�อ แหัลมสัารพั�ดพั�ษ อ.คลองใหัญ่, จั.ตราด                      ที่�ศึตะวิ�นตก      ต�ดต,อก�บกร/งเที่พัมหัานคร สัม/ที่รปราการ และอ,าวิไที่ย ด�นแดนที่��อย�,ตะวิ�นตกสั/ดของภาคตะวิ�นออก ค�อ อ.สั�ตหั�บ จั.ชลบ/ร� ขนาด                   ภาคตะวิ�นออกม�เน�'อที่��ที่�'งหัมด 32,980 ตารางก�โลเมตร ประกอบด�วิยพั�'นที่�� 6 จั�งหัวิ�ด ได�แก, ปราจั�นบ/ร� ฉะเช�งเที่รา ชลบ/ร� ระยอง จั�นที่บ/ร� และตราด เป3นภาคที่��ม�ขนาดเล4กที่��สั/ดของประเที่ศึ โครงสร�างทางธรณี�วั�ทยา

1

                   ที่�วิเขาสั�งสั,วินใหัญ่,เป3นหั�นแกรน�ตที่��แที่รกต�วิข 'นมาสัล�บระหัวิ,างหั�นช�'น หั�นแกรน�ตเหัล,าน�'ม�หัลายย/ค ต�'งแต,ย/คคาร*บอน�เฟอร�สั ไที่รแอสัสั�กและคร�เตเช�ยสั หั�นช�'นสั,วิน ใหัญ่,เป3นหั�นช/ดราชบ/ร�และช/ดกาญ่จันบ/ร� นอกจัากน�'ม�หั�นบะซอลต*แที่รกข 'นมาเป3นหัย,อม ๆ ซ �งเป3นแหัล,งพัลอยที่��ม�ช��อเสั�ยงของภาค เช,น ที่��เขาพัลอยแหัวิน เขาวิ�วิ เขาสัระแก�วิ อ.ที่,าใหัม, จั.จั�นที่บ/ร� และที่��บ�านหันองบอน อ.บ,อไร, จั.ตราด เป3นต�น สั,วินการย/บต�วิของแผ,นด�นที่8าใหั�เก�ดที่��ราบระหัวิ,างที่�วิเขาสั�นก8าแพัง ก�บที่�วิเขาจั�นที่บ/ร� เช��อ Á โยงเข�าไปย�งที่��ราบในประเที่ศึ ก�มพั�ชาประชาธ�ปไตย เร�ยกวิ,าฉนวินไที่ย

ลั�กษณีะภู�มิ�ประเทศ             ภาคตะวิ�นออกม�ล�กษณะแตกต,างไปจัากภาคกลาง ที่�'งที่างด�านภ�ม�ประเที่ศึ ภ�ม�อากาศึ พั�ชธรรมชาต� และสัภาพั สั�งคมเศึรษฐก�จั ที่�'งน�'เพัราะวิ,าพั�'นที่��ในภาคน�' สั,วินใหัญ่,ประกอบด�วิยภ�เขา แนวิเที่�อกเขา ที่��สั�งที่��ราบแคบ ๆ ที่างตอนบน และชายฝั่<� งที่ะเล สั8าหัร�บที่��ราบตอนบนซ �งอย�,ในเขต จั.นครนายก และปราจั�นบ/ร� เป3นที่��ราบอย�, ระหัวิ,างแนวิเที่�อกเขา ของภาคตะวิ�นออกเฉ�ยงเหัน�อและแนวิเที่�อกเขาของภาคน�'ภ�ม�ประเที่ศึแต,เด�มอาจัเป3นแนวิเที่�อกเขาต,อก�น แต,เน��องจัากการเปล��ยนแปลงที่างธรณ�วิ�ที่ยา แผ,นด�นย/บต�วิลงเก�ดเป3นที่��ราบแคบ ๆ เร�ยกก�นวิ,า ฉนวินไที่ย (Thai corrodor) เช��อมโยงเข�าไปย�งที่��ราบในประเที่ศึก�มพั�ชา แนวิเที่�อกเขาสั�งที่างภาคตะวิ�นออกเฉ�ยงใต�ที่��สั8าค�ญ่ ๆ ได�แก, เที่�อกเขาจั�นที่บ/ร� ซ �งเป3นเที่�อกเขาหั�นแกรน�ตที่��ม�ควิาม แข4งแกร,ง ม�ยอดเขา สัอยดาวิเหัน�อและยอดเขาสัอยดาวิใต� นอกจัากน�'ย�งม�เที่�อกเขาบรรที่�ดใช�เป3นพัรมแดนระหัวิ,างประเที่ศึไที่ยก�บประเที่ศึก�มพั�ชาที่างด�านตะวิ�นออก นอกจัาก ภ�ม�ประเที่ศึ ที่��เป3นเที่�อกเขา สั�งแล�วิ พั�'นที่��สั,วินใหัญ่,เป3นที่��ราบล�กฟ�ก ม�ล�กเน�นเต�'ย ๆ ชายฝั่<� งที่ะเลเป3นเขตที่��ม�ประชากรอาศึ�ยอย�,หันาแน,นกวิ,าบร�เวิณอ��น ๆ ชายฝั่<� งที่ะเลเวิ�าแหัวิ,ง บางแหั,งเป3นที่��ล/,มต8�าน8'าที่ะเลที่,วิมถึ ง ม�ป>าชายเลนหัร�อป>าโกงกางข 'นอย�,ในหัลายบร�เวิณ                    นอกจัากน�'บร�เวิณใกล�ชายฝั่<� งม�เกาะใหัญ่,น�อยมากมาย เกาะที่��สั8าค�ญ่ได�แก, เกาะช�าง เกาะก�ด และเกาะล�าน ซ �งเกาะเหัล,าน�'ป<จัจั/บ�นกลายเป3นสัถึานที่��ที่,องเที่��ยวิ ในภาคน�' ล�กษณะโครงสัร�างที่างธรณ�วิ�ที่ยาของพั�'นที่��ใน

2

ภ�ม�ภาคน�' เที่�อกเขาสั�งสั,วินใหัญ่,เป3นหั�รแกรน�ตที่��แที่รกต�วิข 'นมาสัล�บระหัวิ,างหั�นช�'น หั�นแกรน�ตเหัล,าน�'ม�หัลายย/ค ต�'งแต, คาร*บอน�เฟอร�สั ไที่รแอสัสั�ก และคร�เตเช�ยสั หั�นช�'นสั,วินใหัญ่,เป3นหั�นช/ดราชบ/ร� และกาญ่จันบ/ร� นอกจัากหั�นด�งกล,าวิแล�วิ ย�งม�หั�นบะซอลที่*แที่รกข 'นมาเป3นหัย,อม ๆ ในเขต จั.จั�นที่บ/ร� ม�แร,ธาต/ที่��ม�ค,า โดยเฉพัาะอย,างย��ง พัลอย ที่��ม�ช��อเสั�ยงของภาคน�' แม,น8'าสัายสั�'น ๆ ที่��เก�ดจัากเที่�อกเขาสั�งของภาคน�'ได�แก, แม,น8'าระยอง แม,น8'าเวิฬุ/ แม,น8'าประแสั แม,น8'าจั�นที่บ/ร� และคลองใหัญ่, บร�เวิณที่��ราบชายฝั่<� งที่ะเลสั,วินหัน �งเก�ดจัากแม,น8'าเหัล,าน�'พั�ดพัาเอาตะกอนมาที่�บถึมพัอกพั�นต�'งแต,โบราณมาถึ งป<จัจั/บ�นลั�กษณีะภู�มิ�อากาศ               ประเภูทภู�มิ�อากาศ                ด�านตะวิ�นออกของภาคม�ภ�ม�อากาศึแบบมรสั/มเขตร�อน สั,วินด�านตะวิ�นตกและด�านเหัน�อม�ภ�ม�อากาศึแบบร�อนช�'นสัล�บแหั�งแล�ง หัร�อภ�ม�อากาศึแบบที่/,งหัญ่�าสัะวิ�นนา                

อ!ณีหภู�มิ�                ตอนบนของภาคพั�สั�ยอ/ณหัภ�ม�สั�งเพัราะต�'งอย�,ในภาคพั�'นที่วิ�ป ด�านตะวิ�นตกและด�านใต�พั�สั�ยอ/ณหัภ�ม�ต8�าเพัราะต�'งอย�,ใกล�ภาคพั�'นสัม/ที่ร จั�งหัวิ�ดที่��เคยม�อ/ณหัภ�ม�สั�งสั/ด และต8�าสั/ดค�อ จั.สัระแก�วิ สั�งสั/ด 41.7 องศึาเซลเซ�ยสั ต8�าสั/ด 7.6 องศึาเซลเซ�ยสั               ปร�มิาณีน$%าฝน               ฝั่นที่างด�านตะวิ�นออกมากกวิ,าที่างด�านตะวิ�นตก เพัราะด�านตะวิ�นออกเป3นด�านต�นลมของที่�วิเขาบรรที่�ด สั,วินด�านตะวิ�นตกเป3นด�านปลายลมของที่�วิเขาตะนาวิศึร� อ.ที่��ม�ฝั่นตกมากที่��สั/ดในประเที่ศึไที่ยค�อ อ.คลองใหัญ่, จั.ตราด บร�เวิณที่��ฝั่นตกน�อยค�อ เกาะสั�ช�ง

               ฤด�กาลั              ภาคตะวิ�นออกม� 3 ฤด� ค�อ ฤด�ฝั่น ฤด�หันาวิและฤด�ร�อน                 ฤด�ฝั่น เร��มต�นในปลายเด�อนพัฤษภาคมถึ งเด�อนต/ลาคม ในตอนต/ลาคม ในตอนเร��มต�นฤด�จัะม�พัาย/ฝั่นฟAาคะนองที่8าใหั�เก�ดฝั่นตกกระจัาย ต,อจัากน�'นจัะม�ลมมรสั/ม ตะวิ�นตก เฉ�ยงใต�น8าฝั่นมาตก ฝั่นจัะตกมากที่��สั/ดในเด�อนก�นยายน บร�เวิณด�านใต�ของเที่�อกเขาจั�นที่บ/ร�และด�านตะวิ�นตกของที่�วิเขา

3

บรรที่�ด ในฤด�มรสั/มตะวิ�นตกเฉ�ยงใต� น�'บางคร�'งพั�'นที่��ภาคตะวิ�น ออกจัะได�ร�บพัาย/ด�เปรสัช�นจัากที่ะเลจั�นใต� ซ �งจัะเข�ามาสั�,จั�งหัวิ�ดต,าง ๆ ที่างด�านอ,าวิไที่ย ที่8าใหั�ม�ฝั่นตกเป3นปร�มาณมากในเด�อนก�นยายนถึ งต/ลาคม ภาคตะวิ�นออกม�ฝั่นตกมา กรองจัากภาคใต�                 ฤด�หันาวิ หัร�อฤด�มรสั/มตะวิ�นออกเฉ�ยงเหัน�อ จัะเร��มต�นประมาณเด�อนพัฤศึจั�กายนจันถึ งกลางเด�อนก/มภาพั�นธ* ลมมรสั/มตะวิ�นออกเฉ�ยงเหัน�อจัะพั�ดแรง และน8า ควิามหันาวิ เย4นมาสั�,ภาคตะวิ�นออก แต,อ/ณหัภ�ม�ของอากาศึไม,ลดต8�ามากเหัม�อนภาคเหัน�อและภาคตะวิ�นออกเฉ�ยงเหัน�อ เพัราะได�ร�บอ�ที่ธ�พัลจัากลมที่ะเล ในฤด�น�'ที่ะเลจัะม� คล��นแรงโดยเฉพัาะ บร�เวิณชายฝั่<� ง จัาก อ.สั�ตหั�บไปจันสั/ดแดนประเที่ศึไที่ยที่�� จั.ตราด ในฤด�หันาวิน�'อาจัม�ฝั่นตกได�ถึ�าหัากม�พัาย/พั�ดผ,าน น8าฝั่นมาตก แต,ฝั่นจัะตกในฤด�หันาวิ น�อยกวิ,าในฤด�ฝั่น ฝั่นจัะตกน�อยที่��สั/ดในเด�อนธ�นวิาคม               ฤด�ร�อน เร��มต�'งแต,เด�อนก/มภาพั�นธ*ถึ งเด�อนเมษายน ในฤด�ร�อนจัะม�ลมจัากที่�ศึใต�หัร�อจัากที่�ศึตะวิ�นออกเฉ�ยงใต�พั�ดเข�าสั�,ภาคตะวิ�นออก ที่8าใหั�อากาศึไม,ร�อนมาน�ก บร�เวิณชายฝั่<� งที่ะเลของจั�งหัวิ�ดต,าง ๆ ในภาคตะวิ�นออกจั งเป3นแหัล,งพั�กผ,อนตากอากาศึในฤด�ร�อนได�อย,างด� เพัราะนอกจัากจัะม�อากาศึสับายในฤด�ร�อนแล�วิ ย�งม�ที่�วิที่�ศึน* ชายที่ะเลที่��สัวิยงาม ที่�'งที่างด�านชายฝั่<� งของแต,ละจั�งหัวิ�ดและตามเกาะต,าง ๆ อ�กด�วิยทร�พยากรด�น          กล/,มด�นที่��พับในภาคตะวิ�นออก อาจัแบ,งออกตามล�กษณะภ�ม�ประเที่ศึได�ด�งน�'          - ด�นตะกอนน8'าพัา ด�นตะกอนน8'าพัาบร�เวิณล/,มน8'าบางปะกงและล/,มแม,น8'าสัายต,างๆ ม�ค/ณสัมบ�ต�ต,างก�นไป บางแหั,งเป3นด�นเหัน�ยวิ บางแหั,งเป3นด�นปนที่ราย หัร�อบางแหั,งเป3นด�นเค4ม เพัราะได�ร�บอ�ที่ธ�พัลจัากน8'าเค4ม          - ด�นชายหัาด เป3นด�นที่รายหัร�อเป3นด�นที่��ม�หั�นปะปน (Regosol)

          - ด�นลานตะพั�กล8าน8'าระด�บต8�า เคยเป3นบร�เวิณล/,มน8'าที่,วิมถึ ง แต,ป<จัจั/บ�นอย�,สั�งกวิ,าระด�บน8'าที่,วิมถึ ง เป3นบร�เวิณที่��ม�ควิามอ/ดมสัมบ�รณ*ใช�ปล�กข�าวิได�สั,วินบร�เวิณตะพั�กล8าน8'าระด�บกลางและระด�บสั�ง เป3นด�นสั�เที่าและสั�แดงเหัล�อง          - ด�นตามที่��สั�งและภ�เขา หัร�อบร�เวิณล�กคล��นลอนลาด เป3นด�นร,วินปน

4

ที่ราย หัร�อด�นล�กร�ง เช,น ด�นเรดเยลโลพัอดโซล�ก ได�แก, ด�น จั.ชลบ/ร� ระยอง จั�นที่บ/ร� ตราด เป3นต�น สั,วินบร�เวิณที่��ม�ป>าไม�ปกคล/มซ �งม�ควิามช�'นมากข 'นจัะม�ด�นแลเตอร�ต�กสั�แดง หัร�อด�นป>าสั�น8'าตาลแดงทร�พยากรน$%า          ภาคตะวิ�นออกม�ที่ร�พัยากรน8'าที่��ม�ที่��มาจัากที่��ต,าง ๆ ค�อ          - น8'าบนผ�วิด�น ค�อ น8'าตามแม,น8'า คลอง บ ง ภาคน�'ม�แม,น8'าบางปะกงที่��เป3นแม,น8'าสัายยาวิอย�,เพั�ยงสัายเด�ยวิ นอกน�'นเป3นแม,น8'าสัายสั�'น ๆ จั งม�ปร�มาณน8'า ประเภที่น8'าที่,าน�อย และย�งไม,ม�การสัร�างเข��อนขนาดใหัญ่, จัะม�เพั�ยงการสัร�างเข��อนชลประที่านและฝั่ายก�'นน8'าที่��ที่8าใหั�เก�ดอ,างเก4บน8'า หัร�อสัร�างฝั่ายก�'น เพั��อเก4บน8'าไวิ�ตามแอ,งที่��ต8�า ต�วิอย,างเช,น อ,างเก4บน8'าบางพัระ อ,างเก4บน8'ามาบประช�น อ,างเก4บน8'าพัล�ตาหัลวิง จั.ชลบ/ร� อ,างเก4บน8'าดอกกราย ฝั่ายบ�านค,าย จั.ระยอง อ,างเก4บน8'าเขาระก8า จั.ตราด อ,างเก4บน8'าหั�วิยยาง หั�วิยช�น จั.ปราจั�นบ/ร� เป3นต�น          - น8'าใต�ด�น ม�มากบร�เวิณล/,มแม,น8'าปราจั�นบ/ร�และบางปะกงซ �งเป3นที่��ราบ พั�'นที่��สั,วินใหัญ่,ของภาคตะวิ�นออกเป3นที่��ราบล�กฟ�กและภ�เขาหั�นอ�คน� ที่8าใหั�ม�ปร�มาณน8'าใต�ด�นน�อย

ทร�พยากรป)าไมิ�             จั�งหัวิ�ดที่��ที่�ป>าไม�มากที่��สั/ดของภาคตะวิ�นออก ค�อ จั.จั�นที่บ/ร� (๑,๘๖๗ ตร.กม) รองลงมาค�อ จั.ปราจั�นบ/ร� (๑,๕๙๘ ตร.กม.) จั�งหัวิ�ดที่��ม�ป>าไม�น�อยที่��สั/ด ของภาคค�อ จั�งหัวิ�ดระยอง (๒๐๙ ตร.กม) จั�งหัวิ�ดที่��ม�ป>าไม�หันาแน,นที่��สั/ดของภาคค�อจั�งหัวิ�ดปราจั�นบ/ร� (ร�อยละ ๓๓.๔ ของพั�'นที่��จั�งหัวิ�ด) จั�งหัวิ�ดที่��ม�ป>าไม� เบาบางที่��สั/ดของภาคค�อจั�งหัวิ�ดชลบ/ร�(ร�อยละ ๕.๕ ของพั�'นที่��จั�งหัวิ�ด)

          ป>าไม�ไม,ผล�ดใบ ในภาคตะวิ�นออกประกอบด�วิยป>าชน�ดต,าง ๆ ค�อ          - ป>าด�บ เป3นป>าที่ บที่��ม�พั�นธ/*ไม�หัลายชน�ดหัลายขนาด ไม,ผล�ดใบเป3นฤด�กาล พั�นธ/*ไม�ที่��สั8าค�ญ่ในป>าด�บ ได�แก, ยาง ตะเค�ยน มะหัาด มะม,วิงป>า มะยมป>า สัมพัง ยมหัอม เป3นต�น สั,วินไม�พั�'นล,างได�แก, ไผ, หัวิาย กระวิาน ระก8า และม�ไม�เล�'อยพัวิกเถึาวิ�ลย*ชน�ดต,าง ๆ และพั�ชที่��อาศึ�ยพั�ชอ��น ๆ เช,น กล�วิยไม� เป3นต�น ป>าด�บใน ภาคตะวิ�นออกพับบร�เวิณเที่�อกเขาบรรที่�ด จั.ตราด จั�นที่บ/ร� โดยเฉพัาะด�านต�นลมที่��ร �บลมที่��พั�ดมาจัากอ,าวิไที่ย          - ป>าด�บแล�ง ม�ล�กษณะด�นและพั�ชพัรรณคล�ายป>าด�บช�'น แต,ม�ควิามช�'น

5

ประมาณ ๑,๐๐๐-๒,๐๐๐ ม�ลล�เมตรต,อป) พับตามหั/บเขา ล8าหั�วิย เช�งเขาที่��ม�ควิามสั�ง เหัน�อระด�บน8'าที่ะเลปานกลางต8�ากวิ,า ๗๐๐ เมตร พั�นธ/*ใม�สั8าค�ญ่ที่��พับในป>าด�บแล�งในภาคตะวิ�นออก ได�แก, ยางขาวิ ยางแดง กระบาก กระพัง มะค,าโมง เป3นต�น และม�ไม�พั�'นล,างเป3นพัวิกปาล*ม ไผ, เถึาวิ�ลย* กล�วิยไม� และเฟLร*น เป3นต�น          - ป>าชายเลน เป3นป>าไม�เขตร�อนไม,ผล�ดใบประเภที่หัน �ง ที่��พับบร�เวิณชายฝั่<� งที่��เป3นเลนใน จั.ฉะเช�งเที่รา ชลบ/ร� ระยอง จั�นที่บ/ร�และตราด ป>าชายเลนขนาดใหัญ่, ของภาคตะวิ�นออก ค�อป>าชายเลนในจั�งหัวิ�ดตราด ม�พั�'นที่��ป>าชายเลนถึ ง ๑๘๐ ตารางก�โลเมตร          - ป>าชายหัาด พับตามชายฝั่<� งที่��เป3นที่รายน8'าที่,วิมไม,ถึ ง เช,น ตามร�มหัาดโขดหั�นและชายเขาร�มที่ะเล สั,วินใหัญ่,ม�อย�,ในภาคตะวิ�นออก ค�อ ที่างด�านฝั่<� งตะวิ�น ออกของอ,าวิไที่ย เช,น จั.ชลบ/ร� ระยอง พั�นธ/*ไม�ที่��พับ ได�แก, สันที่ะเล หั�กวิาง กระที่�ง โพัที่ะเล เป3นต�น          ป>าไม�ผล�ดใบ ในภาคตะวิ�นออกม�ไม,มากน�ก ค�อ ม�ป>าเบญ่จัพัรรณที่�� จั.ชลบ/ร� ฉะเช�งเที่รา สัระแก�วิ ปราจั�นบ/ร� และป>าเต4งร�งหัร�อป>าแดงที่�� จั.ปราจั�นบ/ร�และ สัระแก�วิทร�พยากรส�ตวัป์)า          เน��องจัากภาคตะวิ�นออกม�ป>าดงด�บและป>าไม�ขนาดใหัญ่,เหัล�ออย�, เช,นที่�� จั.จั�นที่บ/ร� ม�พั�'นที่��อ/ที่ยานแหั,งชาต�วินอ/ที่ยานและเขตร�กษาพั�นธ/*สั�ตวิ*ป>า จั งม�สั�ตวิ*ป>าเหัล�ออย�,บ�าง เช,น กระซ� , กระที่�ง วิ�วิแดง ช�างป>า เสั�อดาวิ เล�ยงผา เก�ง กวิาง หัม� หัม�ป>า ตลอดจันสั�ตวิ*ที่��ม�ขนาดเล4ก เช,น ล�ง ค,าง ชะน� (ชะน�มงก/ฏ)

และสั�ตวิ*ป)กได�แก, นกน�บร�อยชน�ด เช,น ไก,ฟAาหัล�งขาวิ นกขม�'นขาวิ เป3นต�น ทร�พยากรแร,          แร,ที่��สั8าค�ญ่และได�ม�การข/ดข 'นมาใช�แล�วิม�ที่�'งแร,โลหัะและแร,อโลหัะ

          แร,โลหัะ ได�แก,          - เหัล4ก พับที่��เขาช�โอน -ช�จั�น อ.สั�ตหั�บ จั.ชลบ/ร� และแหัล,งหันองบอน อ.บางคล�า จั.ฉะเช�งเที่รา          - แมงกาน�สั พับที่�� จั.ชลบ/ร�          - ที่องค8า พับที่�� อ.กบ�นที่ร*บ/ร� จั.ปราจั�นบ/ร�          - น�กเก�ลและโครเม�ยม พับที่�� อ.โป>งน8'าร�อน จั.จั�นที่บ/ร�และ

6

อ.ศึร�มหัาโพัธ�N จั.ปราจั�นบ/ร�             แร,อโลหัะ ได�แก,          - อ�ญ่มณ� พับที่�� จั.จั�นที่บ/ร�และตราด          - แบไรต* พับที่�� จั.ชลบ/ร� ระยอง จั�นที่บ/ร�          - ด�นขาวิ ที่รายแก�วิ พับที่�� จั.ระยอง          - ด�นบอลเคลย* ใช�ที่8าถึ�วิยชาม พับที่�� จั.ปราจั�นบ/ร�และชลบ/ร�          -ควิอร*ตซ* พับที่�� จั.จั�นที่บ/ร�          แร,เช�'อเพัล�ง ได�แก, กOาซธรรมชาต� เป3นกOาซธรรมชาต�ที่��ข/ดพับในอ,าวิไที่ยและต,อที่,อข 'นฝั่<� งที่��มาบตาพั/ด จั.ระยอง เป3นแร,สั8าค�ญ่ที่างเศึรษฐก�จัที่��ใช�เช�'อเพัล�ง ของโรงงานอ/ตสัาหักรรมบร�เวิณฝั่<� งที่ะเลตะวิ�นออก ใช�ที่8าเป3นกOาซปLโตรเล�ยมเหัลวิบรรจั/ถึ�งสั8าหัร�บใช�เป3นเช�'อเพัล�งในคร�วิเร�อน และใช�เป3นเช�'อเพัล�งของ โรงงานไฟฟAาบางปะกง เป3นต�นลั�กษณีะท�-วัไปของประชากรในภูาคตะวั�นออก                     ๑.จั8านวินประชากร                     ภาคตะวิ�นออกซ �งประกอบด�วิยพั�'นที่�� ๗ จั�งหัวิ�ด ม�เน�'อที่�� ๓๔,๓๘๑ ตารางก�โลเมตร ม�ประชากรประมาณ ๓.๙ ล�านคน จั�งหัวิ�ดที่��ม�ประชากรมากที่��สั/ด ได�แก, จั.ชลบ/ร� ซ �งเป3นจั�งหัวิ�ดที่��อย�,ใกล�กร/งเที่พัฯ และม�การพั�ฒนาที่าง เศึรษฐก�จัมากที่��สั/ดของภาค จั�งหัวิ�ดที่��ม�ประชากรรองลงมา ค�อ จั.ฉะเช�งเที่รา สัระแก�วิ ระยอง จั�นที่บ/ร� ปราจั�นบ/ร�และ ตราด ตามล8าด�บ                     ๒.ควิามหันาแน,นของประชากร                     จั�งหัวิ�ดที่��ม�ประชากรอาศึ�ยอย�,หันาแน,นที่��สั/ด ไดเก, จั.ชลบ/ร� สั,วินจั�งหัวิ�ดที่��ม�ประชากรหันาแน,นลดหัล��นก�นลง มาตามล8าด�บ ค�อ ระยอง ฉะเช�งเที่รา ปราจั�นบ/ร� ตราด จั�นที่บ/ร� และสัระแก�วิ จั.ชลบ/ร�เป3นจั�งหัวิ�ดที่��ม�การเต�บโตที่าง เศึรษฐก�จัมากที่��สั/ดในภาคน�' โดยเฉพัาะด�านน�คมอ/ตสัาหักรรมและอ/ตสัาหักรรมที่,องเที่��ยวิที่��น�บวิ,าเจัร�ญ่ก�าวิหัน�าและม�ช��อ เสั�ยงมาก                     ๓.การเพั��มของประชากร                     อ�ตราการเพั��มของประชากรในภาคตะวิ�นออกน�บวิ,าอย�,ในเกณฑ์*สั�งระหัวิ,าง พั.ศึ ๒๕๒๕ เป3นต�นมา ม�อ�ตรา การเพั��มร�อยละ ๒.๓ ม�การเพั��มข 'นที่/กป) โดยเฉพัาะใน พั.ศึ ๒๕๒๕ ม�การเพั��มถึ งร�อยละ ๒.๗ สั,วินใหัญ่,เก�ดจัากการ อพัยพัย�ายถึ��นของประชากรจัากภ�ม�ภาคอ��นเข�ามา ซ �งม�อย�,อย,างสัม8�าเสัมอ

7

                     ๔.การอพัยพัย�ายถึ��นของประชากร                     การอพัยพัย�ายถึ��นของประชากรในภาคตะวิ�นออกน�' แต,เด�มเป3นการย�ายเฉพัาะผ��ที่��อาศึ�ยอย�,ในแถึบจั�งหัวิ�ดที่�� อย�,ที่างตะวิ�นออกของภาคกลางไปอย�,ชลบ/ร�เที่,าน�'น ต,อมาอ�ตราการอพัยพัย�ายถึ��นภายในภ�ม�ภาคสั�งข 'นและม�ร�ปแบบ เปล��ยนไป ค�อ แที่นที่��จัะอพัยพัย�ายถึ��นไปอย�,ชลบ/ร�เช,นเด�มกล�บย�ายต,อไปย�ง จั.ระยอง จั�นที่บ/ร� และตราดเพั��มมากข 'น เน��องจัากจั�งหัวิ�ดที่�'งสัามน�'ย�งม�พั�'นที่��สั8าหัร�บที่8าการเพัาะปล�กพั�ชผลต,าง ๆ และม�การข/ดพัลอยในแหัล,งใหัม,เพั��มข 'น ป<จัจั/บ�นพั�'นที่��ในเขตระหัวิ,างสั�ตหั�บไปย�งระยองซ �งเป3นเขตการขยายแหัล,งอ/ตสัาหักรรมหัน�ก โดยอาศึ�ยกOาซธรรมชาต� ที่��สั,งมาตามที่,อในที่ะเลเป3นเช�'อเพัล�ง ที่8าใหั�ที่��ด�นในบร�เวิณน�'ม�ราคารสั�งข 'นจันต�องระง�บการซ�'อขายที่��ด�นในบร�เวิณด�ง กล,าวิ การอพัยพัย�ายถึ��นของประชากรอาจัจัะม�มากย��งข 'นในอนาคตอ�นใกล�น�' รวิมที่�'งการขยายต�วิของแหัล,งที่,องเที่��ยวิ ที่��เพั��มข 'นตามบร�เวิณชายฝั่<� งที่��ม�ที่�วิที่�ศึน*สัวิยงามได�ด งด�ดใหั�ประชากรอพัยพัเข�าไปหัางานที่8าตรามแหัล,งบร�การที่,อง เที่��ยวิมากข 'น                     ล�กษณะประชากรที่างด�านวิ�ฒนธรรมและสั�งคม                     ๑.เช�'อชาต�                     เช�'อชาต�ของประชากรในภาคตะวิ�นออกม�ล�กษณะปะปนก�นเช,นเด�ยวิก�บประชากรในภาคอ��นของไที่ย โดย เฉพัาะจั�งหัวิ�ดที่��อย�,ใกล�ภาคกลางและภาคตะวิ�นออกเฉ�ยงเหัน�อ ม�ล�กษณะเหัม�อนไที่ยกลาง แต,เน��องจัากม�อาณาเขตต�ด ต,อชายฝั่<� งที่ะเลที่8าใหั�ม�พัวิกเช�'อสัายจั�นอพัยพัเข�ามาที่างฝั่<� งที่ะเลเช,นเด�ยวิก�บจั�งหัวิ�ดชายฝั่<� งที่ะเลของภาคกลาง และการ ที่��ภาคตะวิ�นออกม�ชายฝั่<� งที่ะเลต�ดต,อก�บประเที่ศึใกล�เค�ยง จั งม�พัวิกเขมรเข�ามาอาศึ�ยอย�,บ�างใน จั.ตราด และจั�นที่บ/ร� ในป<จัจั/บ�นชาวิไที่ยจัากภาคตะวิ�นออกเฉ�ยงเหัน�อและภาคกลาง ได�ม�การอพัยพัย�ายถึ��นเข�าไปหัางานที่8าในภาคตะวิ�นออก มากข 'น                      ๒.ศึาสันา                     ศึาสันาที่��ประชากรสั,วินใหัญ่,น�บถึ�อพัระพั/ที่ธศึาสันา แต,ใน จั.จั�นที่บ/ร� ตราด ได�ม�ประชากรที่��น�บถึ�อศึาสันา คร�สัต*น�กายโรม�นคาที่อล�กปะปนอย�,บ�าง เพัราะเคยเป3นด�นแดนที่��ฝั่ร��งเศึษเข�ามาย ดครองอย�,ระยะหัน �ง                     ๓.ภาษา                     ประชากรสั,วินใหัญ่,ใช�ภาษาเช,นเด�ยวิก�บไที่ยภาคกลาง แต,ม�

8

เสั�ยงเพั�'ยนไปตามที่�องถึ��น ภาษาเขมรม�พั�ดก�นอย�, ในกล/,มคนเขมรแถึบชายแดน จั.สัระแก�วิ จั�นที่บ/รร� และตราดการปร�บต�วัของประชากรให�เข�าก�บสภูาพแวัดลั�อมิในภูาคตะวั�นออก                     ๑.การต�'งถึ��นฐานของประชากร                     ประชากรในภาคตะวิ�นออกสั,วินใหัญ่, น�ยมต�'งถึ��นฐานอย�,ตราที่��รราบชายฝั่<� งที่ะเล ที่��ม�เสั�นที่างคมนาคมขนสั,งที่�� สัะดวิก จั�งหัวิ�ดที่��ม�การขยายต�วิที่างเศึรษฐก�จัอย,างรวิดเร4วิจัะม�การต�'งหัม�,บ�านและเม�องเพั��มข 'น เช,น เม�องที่��ต� 'งอย�,ร �มฝั่<� ง ที่ะเลที่��ม�ที่�วิที่�ศึน*สัวิยงาม ย��งม�เสั�นที่างต�ดผ,านย��งที่8าใหั�ม�การบ/กเบ�กต�'งถึ��นฐานมากข 'น                     เม�องสั8าค�ญ่ที่��เป3นศึ�นย*กลางของภ�ม�ภาคน�' ค�อ ระยอง จั�นที่บ/ร� ซ �งล�วินแต,ต�'งอย�,ตามเสั�นที่างสั/ข/มวิ�ที่หัร�อที่��ม� ที่างรถึยนต*ต�ดต,อถึ ง การสัร�างเสั�นที่างสัายบางนา-ตราด สัายบางปะกง สัายพั�ที่ยา ย��งที่8าใหั�บร�เวิณน�'ม�การต�'งถึ��นฐาน ตามแนวิถึนนมากข 'น เช,นเด�ยวิก�บ การสัร�างแหัล,งอ/ตสัาหักรรมใหัม,ช,วิงเสั�นที่างระหัวิ,างบางปะกง-สั�ตหั�บ-ระยอง ซ �งจัะ ที่8าใหั�เก�ดหัม�,บ�านหันาแน,นข 'นในอนาคต                     ๒.อาช�พัสั8าค�ญ่ของประชากร                     ภาคตะวิ�นออกเป3นบร�เวิณที่��ก8าล�งได�ร�บการพั�ฒนา เพัราะเป3นภาคที่��อ/ดมไปด�วิยที่ร�พัยากรที่��ม�ค,า เช,น ป>าไม� แร,ธาต/ ผลผล�ตจัากพั�ช สั�ตวิ*น8'า ชายฝั่<� ง ที่�วิที่�ศึน* ป>าเขาที่��สัวิยงาม ป<จัจั/บ�นน�'ภาคตะวิ�นออกก4ก8าล�งได�ร�บการพั�ฒนาเป3น แหัล,งอ/ตสัาหักรรมสั8าค�ญ่ของประเที่ศึ ม�การวิางที่,อกOาซธรรมชาต�สั,งข 'นฝั่<� งที่��เขต จั.ระยอง ประชากรในภาคน�'จัะม�งาน ที่8าเพั��มข 'น แต,ล�กษณะเศึรษฐก�จัและการประกอบอาช�พัของประชากรในภ�ม�ภาคน�'ก8าล�งม�การเปล��ยนแปลงต,อไป โดย เปล��ยนจัากเศึรษฐก�จัแบบเก,าของที่�องถึ��น ได�แก, อาช�พัที่างด�านการที่8าไร, การที่8านา การประมงแบบเก,า มาเป3นเศึรษฐก�จั แบบใหัม,ที่างด�านอ/ตสัาหักรรม การค�า การที่,องเที่��ยวิ นอกจัากน�'การเพัาะปล�กก4ม�ล�กษณะก�าวิหัน�าแบบใหัม, โดยม�การที่8าไร, และที่8าสัวินผลไม�ที่��ถึ�กต�องตามหัล�กวิ�ชา ที่8าใหั�การเพัาะปล�กและการประมงแบบเก,าลดน�อยลงไป                     - การเพัาะปล�ก แม�ภาคตะวิ�นออกจัะม�การขยายต�วิที่างด�านอ/ตสัาหักรรมและการบร�การค,อนข�างสั�ง แต, อาช�พัการเพัาะปล�กก4ย�งเป3นอาช�พัสั8าค�ญ่ของประชากรสั,วินใหัญ่, พั�ชสั8าค�ญ่ที่��น�ยมปล�กก�นมาก ได�แก, ข�าวิเจั�า ผลไม� เช,น เงาะ ที่/เร�ยน ม�งค/ด สั�มเข�ยวิหัวิาน ลางสัาด ระก8า สัละ พั�'นที่��ที่��ม�

9

ปล�กผลไม�ก�นมากน�'น ได�แก, จั.ระยอง จั�นที่บ/ร� ปราจั�นบ/ร� สัระแก�วิ ตราด เคร��องเที่ศึ เช,น พัร�กไที่ย กระวิาน พั�ชไร, เช,น ม�นสั8าปะหัล�ง อ�อย สั�บปะรด และม�การปล�กไผ, ตง นอกจัากน�'นก4ม�การปล�กยางพัารา และสัะตอ เป3นต�น                     นอกจัากน�'นก4ม�พั�ชผลที่��ปล�กได�ที่��วิไปในที่/กภาค เช,น กล�วิย มะม,วิง มะพัร�าวิ และพั�ชอ��น ๆ เป3นต�น                     - การประมง ม�ที่�'งประมงน8'าล ก ประมงชายฝั่<� งและประมงชายฝั่<� ง ม�การเล�'ยงปลาในกระช�ง ที่8าฟาร*มหัอย นางรม ที่8าฟาร*มหัอยม/ก ฟาร*มป�ที่ะเล และม�ผล�ตภ�ณฑ์*จัากสั�ตวิ*น8'าที่��สั8าค�ญ่ของภาค ได�แก, น8'าปลา กะปL ก/�งแหั�ง ปลาเค4ม เป3นต�น                     - การที่8าป>าไม� ป<จัจั/บ�นพั�'นที่��การที่8าป>าไม�ในภาคตะวิ�นออกได�ลดลง เพัราะม�การยกเล�กสั�มปที่านป>าไม� แต,ย�ง ที่8าไม�ในป>าชายเลนได�                     - การที่8าเหัม�องแร,                     - อ/ตสัาหักรรม ได�แก,                     - อ/ตสัาหักรรมพั�'นเม�อง อ/ตสัาหักรรมในคร�วิเร�อน ม�การที่8าเคร��องจั�กสัานจัากไม�ไผ, อ.พัน�สัน�คม จั.ชลบ/ร� ม�การที่8าครกและโม,หั�นที่��สัก�ดจัากหั�นแกรน�ต เช,น ที่�� ต.อ,างศึ�ลา อ.เม�อง จั.ชลบ/ร� ม�การที่8าของที่��ระล กต,าง ๆ สั8าหัร�บ ขายน�กที่,องเที่��ยวิที่��ชายหัาดบางแสัน และตลาดหันองมน ใน จั.ชลบ/ร� ตลาดบ�านเพั ใน จั.ระยอง เป3นต�น ผล�ตเสั��อ จั�นที่บ�ร จัากกก และย�งม�การน8าเสั��อจั�นที่บ�รมาเปล��ยนเป3นสั�นค�าร�ปแบบต,าง ๆ เช,น กระเปSาถึ�อ ม�,ล�� ถึาดใสั,ผลไม� ที่��เก4บ เคร��องเข�ยน ที่��ใสั,ซองจัดหัมาย เป3นต�น                     - อ/ตสัาหักรรมสัม�ยใหัม, ร�ฐบาลได�สัร�างเขตอ/ตสัาหักรรมฝั่<� งที่ะเลตะวิ�นออกข 'น เพั��อสั,งเสัร�มอ/ตสัาหักรรม หัน�ก เช,น อ/ตสัาหักรรมปLโตรเคม�และอ/ตสัาหักรรมแปรร�ปวิ�ตถึ/ด�บต,าง ๆ เพั��อได�ผล�ตผลที่��จัะใช�ในประเที่ศึและสั,งเป3น สั�นค�าออก ร�ฐบาลได�ใหั�บร�การด�านสัาธารณ�ปโภคต,าง ๆ เพั��อด งด�ดอ/ตสัาหักรรมใหัม, ๆ ที่��จัะเก�ดข 'น และเพั��อด งด�ด อ/ตสัาหักรรมใหั�ออกจัากเขตกร/งเที่พัฯ และม�จั/ดม/,งหัมายที่��จัะที่8าใหั�ภาคตะวิ�นออกเป3นเม�องหัล�กที่��จัะช,วิยร�บแรงงาน จัากภาคเกษตรกรรมไวิ�โดยไม,ต�องเข�ามาที่8างานในกร/งเที่พัฯ ที่�'งหัมด ซ �งนอกจัากจัะช,วิยที่8าใหั�ภาคตะวิ�นออกม�ควิามก�าวิ หัน�าที่างเศึรษฐก�จัแล�วิ ย�งจัะช,วิยบรรเที่าป<ญ่หัามลพั�ษสัภาวิะแวิดล�อมต,าง ๆ และลดควิามแออ�ดของประชากรในกร/ง เที่พัฯ อ�กด�วิย เขตอ/ตสัาหักรรมในเขตฝั่<� งที่ะเลตะวิ�นออกได�แก, เขตอ/ตสัาหักรรมแหัลมฉบ�ง จั.ชลบ/ร� และมาบตาพั/ด จั.ระยอง และ

10

อ/ตสัาหักรรมผล�ตไม�อ�ด อ.ศึร�ราชา จั.ชลบ/ร�                     - อ/ตสัาหักรรมการที่,องเที่��ยวิ ภาคตะวิ�นออกม�ที่ร�พัยากรการที่,องเที่��ยวิอย�,มาก เช,น ม�ชายที่ะเลที่��สัวิยงาม เช,น บางแสัน พั�ที่ยา จั.ชลบ/ร� และอ�กหัลายแหั,งใน จั.ชลบ/ร� ระยอง จั�นที่บ/ร� และตราด ตลอดจันตามเกาะต,าง ๆ ใน ภ�ม�ภาค การที่,องเที่��ยวิได�น8ารายได�เข�าสั�,ภ�ม�ภาคและประเที่ศึไที่ยได�เป3นจั8านวินมาก จั งได�ม�การสัร�างป<จัจั�ยสั,งเสัร�มการ ที่,องเที่��ยวิเพั��มข 'น เช,น ที่��พั�กอาศึ�ย ถึนน และเปLดสันามบ�นอ�,ตะเภา จั.ระยอง ใหั�เป3นที่,าอากาศึยานภายในประเที่ศึและนานา ชาต�วั�ฒนธรรมิแลัะประเพณี�ของชาวัภูาคตะวั�นออก               ผ��คนแถึบภาคตะวิ�นออกคล�ายคนภาคกลาง ค,อนไปที่างป<กษ*ใต� แต,สั8าเน�ยงการพั�ดและภาษาที่�องถึ��นม�ค8าสัร�อยที่�ายค8าซ �งเป3นเอกล�กษณ*เฉพัาะถึ��น ในเร��องผ�วิพัรรณอาจัแตกต,างตรงขาวิกวิ,า สั,วินบ�านเร�อที่��อย�,อาศึ�ยคล�ายคล งก�นมาก บ�านเร�อนเก,า ๆ น�ยมปล�กเป3นเร�อนไที่ยป<' นหัยา พั�'นบ�านยกใต�ถึ/นสั�งเต�'ย ๆ และม�เสัาป�นรองร�บเสัาบ�าน เพั��อก�นควิามช�'นจัากพั�'นด�นอ�กที่� ที่�'งม�กปล�กอย�,ในลานที่รายที่,ามกลางดงมะพัร�าวิ              นอกจัากน�'พั�ชพัรรณที่��ปล�กที่8าก�น เช,น มะพัร�าวิ เงาะ ที่/เร�ยน ม�งค/ด สั�บปะรด และเม��อม�การสั,งเสัร�มใหั�ปล�กยางพัาราที่��น8าพั�นธ/*มาจัากภาคใต� จั�งหัวิ�ดจั�นที่บ/ร�หัร�อจั�งหัวิ�ดตราดก4ม�บรรยากาศึของสัวินยางพัาราเหัม�อนก�บที่��จั�งหัวิ�ดนครศึร�ธรรมราช               แต,รสัชาต�อาหัารการก�นของชาวิภาคตะวิ�นออกจัะคล�ายชาวิภาคกลาง เพั�ยงแต,จัะเน�นอาหัารที่ะเลมากข 'น เน��องจัากอย�,ใกล�ชายฝั่<� งที่��อ/ดมด�วิย ก/�ง หัอย ป�และปลาหัลากชน�ด             งานประเพัณ�ของคนในภาคตะวิ�นออกค�องานบ/ญ่เช,นเด�ยวิก�บชนในภาคอ��นที่��ไปวิ�ดที่8าบ/ญ่ในวิ�นสั8าค�ญ่ที่างศึาสันา และม�เที่ศึกาลนม�สัการหัลวิงพั,อโสัธร ที่��จั�งหัวิ�ดฉะเช�งเที่รา งานสัมโภชต�นศึร�มหัาโพัธ� 200 ป) ที่��จั�งหัวิ�ดปราจั�นบ/ร� นอกจัากน�'เป3นเที่ศึกาลสั,งเสัร�มผลผล�ตของภ�ม�ภาคน�'ซ �งเป3นผลไม�ช�'นยอด งานเที่ศึกาลเก��ยวิก�บผลไม�ม�ช��อแตกต,างก�นไป แต,จั�ดต,อเน��องก�นที่�'งจั�งหัวิ�ดตราด จั�นที่บ/ร� และระยอง              นอกจัากน�'นม�ประเพัณ�วิ��งควิายและงานเที่ศึกาลพั�ที่ยาที่��จั�งหัวิ�ดชลบ/ร� สั,วินจั�งหัวิ�ดระยองจั�ดงานวิ�นเกาะแก�วิพั�สัดารและงานสั/นที่รภ�,ร 8าล ก             ผ��คนภาคตะวิ�นออกม�ชาวิไที่ยเช�'อสัายจั�นไม,น�อย ที่�'งน�'เพัราะในสัม�ยกร/งศึร�อย/ธยาจันถึ งต�นกร/งร�ตนโกสั�นที่ร*ม�ชาวิจั�นอพัยพัเข�ามาพั �งพัระบรม

11

โพัธ�สัมภาร กระจัายอย�,ร ,วิมก�บคนไที่ยอย,างสั�นต� ในช,วิงวิ�นสั8าค�ญ่ชาวิไที่ยเช�'อสัายจั�นก4ไหัวิ�เจั�าในวิ�นตร/ษจั�น วิ�นสัารที่จั�น วิ�นเชงเม�ง รวิมที่�'งงานไหัวิ�เจั�าตามศึาลเจั�าต,าง ๆ โดยเฉพัาะเจั�าแม,กวินอ�มและเจั�าแม,ที่�บที่�มที่��จั�งหัวิ�ดชลบ/ร�

12

Recommended