View
212
Download
0
Category
Preview:
Citation preview
SočivaTehnička fizika 2
13/04/2018 Tehnološki fakultet
Optička sočiva
• Optička sočiva su providna tijela ograničena sa dvije
površine (obe krivolinijske ili jedna krivolinijska a jedna ravna)
tako da se indeks prelamanja sočiva razlikuje od sredine koja
ga okružuje.
Sočiva
konvergentno sočivo divergentno sočivo
Podjela sočiva:
12
Konvergentna sočiva
bikonveksnaplankonveksna
konkavkonveksna
simbol
Žiže (fokusi)
F’ - slikovna žiža F - predmetna žiža
f
o oF’
o oF
f - žižna daljina f - žižna daljina
f
1=ωJačina sočiva: [dioptrija = m-1]
� = ±�� ± �� ± ⋯ . .
Optička jačina sočiva je recipročna vrijednost žižne daljine.Jedinica je dioptrija.Dioptrija je pozitivna za konvergentna (sabirna) sočiva.Dioptrija je negativna za divergentna (rasipna) sočiva.Optička jačina složenih sočiva (sastavljenih od više prostih sočiva)jednaka je algebarskom zbiru jačina prostih sočiva koja čine složeno sočivo.
+
−==
21
111
1
RRn
n
f s
sočω
( )
+−==
21
111
1
RRn
fω
u sredstvu indeksa loma ns
u vakuumu (zraku)
Žižna daljina sočiva zavisi od:• Indeksa prelamanja sočiva u odnosu na sredinu koja ga okružuje• Poluprečnika krivina njegovih površina
Optička jednačina sočiva
Karakteristične zrake
F
F’
12
3
Konstrukcija slike
F
F’
o o
p
l
f
L
P
lpf
111 +=
Linearno povećanje:p
l
P
L −=,� =
Vrste slika:
1. f < p < 2f , l > 2f
realnaobrnutauvećana
2. , f < l< 2fp > 2f
realnaobrnuta
umanjena
(l > 0)
(L < 0)
(l > 0)
(L < 0)
Vrste slika:
3. , l= 2fp = 2f
realnaobrnutajednaka poveličini predmetu
(l > 0)
(L < 0)
4.
F
F’
o o
P
F
F’
o o
P
p < f
imaginarnauspravna
uvećana
(l < 0)
(L > 0)
5. p = f , l → ∞
L
Divergentna sočiva
bikonkavna
plankonkavna
konvekskonkavna
simbol
Žiža divergentnog sočiva
F’ – slikovna žiža F – predmetna žiža
F’o o
Fo o
Karakteristične zrake
F’
F
o o
1
2
3
Konstrukcija slike
F’
Fo o
imaginarna (l < 0)
Slika je:
uspravna (L > 0)
umanjena
L P
Negativan predznak:
- udaljenost imaginarne slike od sočiva- žižna daljina divergentnog sočiva- veličina obrnute slike
Optički instrumenti - Lupa
• Predmet se nalazi između žiže i sočiva, bliže žiži � ≈ .
• Lik se formira na rastojanju jasnog vida � = 25 cm.• Uvećanje je:
� =�
d je uvijek isto, tako da je uvećanje srazmjerno žižnojdaljini.
F
F’
o o
P
LUPA
imaginarnauspravna
uvećana
(l < 0)
(L > 0) L
Optički instrumenti - Mikroskop
• Sastoji se od dva sočiva, objektiva i okulara.
• Objektiv i okular su postavljeni na krajevima tubusa.• Uvećanje je:
� =� ∙ �
� �
Primjer: Simetrično bikonveksno sočivo poluprečnikakrivine 30 cm napravljena je od stakla indeksa loma 1,6. Na koju udaljenost od sočiva treba postaviti predmet da bi njegova slika bila upola manja od predmeta?
Rješenje:
R1 = R2 = 30 cm
p = ?
n = 1,6
P = - 2L f = 25 cm
p
l
P
L −=
2
2
pl
p
l
L
L ==pppf
3
2
111 =+=
lpf
111 += p = 3 f = 3·25 cm
p = 75 cm
( )
+−=
21
111
1
RRn
f( )
+−=cm 30
1
cm 30
116,1
Recommended