การศึกษาเบื้อต้นเกี่ยวกับ...

ผลการใชกากเมลดนนเปนอาหารสกรขนนายภาณเดช สทศน ณ อยธยา นางเสาวคนธ โรจนสถตย

ฝายทดลองอาหารสตว กองอาหารสตว กรมปศสตว

------------------

เปนททราบดแลววา กากเมลดนน มโปรตนสงใกลเคยงกบกากถวเหลองและกากถวลสง (4) และปญหาในการใชกากเมลดนนเลยงไกและสกรเทาทพบคอ

1. ตองใชจำานวนจำากดเนองจากกากเมลดนนมสารเปนพษซงทำาใหสตวตายได (2)

2. โดยเฉพาะสกรถาใชกากเมลดนนผสมในอาหารจะทำาใหมนมลกษณะคลายมนแขงทแชเยนแลว ไมมลกษณะออนนมเปนมนและนำามนทเจยวแลวแขงตวเรวกวาปกต ซงไมตรงกบความตองการของตลาดในบานเรา (1, 5, 6) ถงกระนนกดกากเมลดนนกยงนาสนใจและควรศกษาเพอนำามาพจารณาใชเปนอาหารสตว เนองจากกากเมลดนนมปรมาณเพมขนเพราะมการสกดนำามนกนมากและราคาถกกวากากถวเหลองและกากถวลสง แมจะใชไดในจำานวนจำากดกยงเปนการดทจะมอาหารโปรตนจากพชหลาย ๆ ชนดไวใชแทนกน ซงอาจตรงราคากากถวเหลองและกากถวลสงไมใหสงขนไปอก การศกษาควรจะคลมไปถงวา จะใชกากเมลดนนไดในปรมาณมากนอยเทาใดจงจะไมเกดผลเสยเกยวกบการเจรญเตบโตและ feed conversion ของสตวรวมทงคณภาพซาก และหาทางเพมคณคาของกากเมลดนนในแงทจะใชเปนอาหารสตวใหมากทสด อกประการหนง เนองจากกากเมลดนนราคาถกกวากากถวเหลองและกากถวลสง ผคาอาหารสตวอาจใชกากเมลดนนผสมในอาหารสตวแทนกากถวเหลองและกากถวลสงบาง หากไดมการศกษาถงการใชกากเมลดนนในอาหารสตวจะชวยใหไดประโยชนในการพจารณารบจดทะเบยนอาหารสตวตามพระราชบญญตควบคมคณภาพอาหารสตว ซงกองอาหารสตว กรมปศสตวตองรบผดชอบอย

รายงานผลการวจยททำามาแลวสขม อตะเดช (2) ไดทดลองใชกากเมลดนนชนดกะเทาะเปลอก

(โปรตนประมาณ 45 เปอรเซนต) แทนกากถวเหลองในอาหารหนขาว ซงมอตราสวนโปรตนจากสตวตอโปรตนจากพชประมาณ 1 : 2 และใชระยะการทดลอง 8 สปดาห ปรากฏวากากเมลดนนสามารถใชแทนทกากถวเหลองไดทงหมด โดยไมมผลแตกตางทางสถตในเรองการเจรญเตบโตและปรมาณอาหารทกนและกากเมลดนนไมมพษพอทจะทำาใหหนทดลองตายได สขม อตะเดช และจำาเนยร สตยาพนธ (3) ไดทำาการทดลองตอมา โดยใชกากเมลดนนแทนกากถวเหลองในระดบตาง ๆ ในอาหารไกเลก ซงมอตราสวนโปรตนจากพชตอโปรตนจากสตวประมาณ 1.5 : 1 ถง 2 : 1 ใชระยะทดลอง 24 วน พบวาลกไกมอตราการตายสงขนเมอเพมปรมาณกากเมลดนนในอาหารมากขนและลกไกจะตายมากทสดเมอใชกากเมลดนนแทนกากถวเหลองทงหมด การเสรมดวยเมไธโอนนถง 0.2 เปอรเซนตหรอปลาปน 3 เปอรเซนต การปรบระดบโปรตนในอาหารใหสงขนจาก 22 เปน 24 เปอรเซนตและเสรมดวยไลซนและเมไธโอนน รวทงการทำาใหกากเมลดนนสกกอน กไมสามารถลดพษของกากเมลดนนได อตราการตายของลกไกจะลดลงเมอเสรมดวยวตามนบ 6 ถง 10 เทาของความตองการของสตว

นาม ศรเสถยร และสชพ รตรสาร (1) เคยทดลองใชกากเมลดนนในระดบ 10 และ 15 เปอรเซนต แทนกากถวเหลองทงหมดในอาหารเลยงสกร จากนำาหนกประมาณ 12 – 90 กโลกรม ผลการทดลองปรากฏวา อตราการเจรญเตบโตและประสทธภาพการใชอาหารของสกรทไดรบกากเมลดนนและสกรทไดรบอาหารมาตรฐานไมมความแตกตางกนทางสถต ลกษณะตาง ๆ ของซากกไมแตกตางกน ยกเวนคณภาพของ fat เทานน คอ back fat ของสกรทไดรบกากเมลดนนจะแขงจนเปนแทง ซงตรงขามกบมนแขงของสกรทกนอาหารมาตรฐานซงมลกษณะออนนม และเมอนำามนของสกรทไดรบกากเมลดนนมาเจยวแลวทงไวใหเยนจะแขงตวในเวลาอนรวดเรว ซงเปนผลทำานองเดยวกบทกองอาหารสตว (5) เคยใชกากเมลดนน 10 เปอรเซนต แทนกากถวเหลองในสตรอาหารเลยงสกรตงแต

2

นำาหนก 60-100 กโลกรม เพอสงเกตการเจรญเตบโต ประสทธภาพการใชอาหารและคณภาพซาก พบวาการใชกากเมลดนนในอาหารสกรระยะขนนไมไดใหผลเสยในดานการเจรญเตบโตและประสทธภาพการใชอาหารแตอยางใด แตมขอเสยคอนำามนจากสกรทกนกากเมลดนนแขงตวเรวกวานำามนจากสกรทกนอาหารมาตรฐานเมอทงไวใหเยน ทง ๆ ท Iodine Number ของนำามนทงสองพวกใกลเคยงกน สำาหรบมนแขงของสกรทกนกากเมลดนนมลกษณะนมและเปนมน แตเมอแชเยนไวประมาณ 4 ชวโมงมนแขงของสกรทงสองพวกไมมลกษณะใดแตกตางกน

Morrison (6) รายงานวา สำาหรบสกรการใหกากเมลดนนหนงในสามของจำานวน Protein supplement ซงมเลอดแหงและอลฟลฟาแหงผสมอยดวยใชไดผลด แตทำาใหเกดมนแขง (hard pork)

จากรายงานผลการวเคราะหกากเมลดนนของกรมวทยาศาสตรการแพทย พบวาม gossypol เชนเดยวกบกากเมลดฝาย แตไมอาจทราบวามมากนอยเพยงใด เนองจากไมม primary standard ของ gossypol สำาหรบใชเปนมาตรฐาน (8) รายงานของ Morrison (6) กลาววา จากการทดลองทรฐโอไฮโอ การแชกากเมลดฝายดวยสารละลายทมเฟอรสซลเฟต 3.4 ปอนดตอกากเมลดฝาย 100 ปอนด หลาย ๆ ชวโมงกอนใชเลยงสกรทำาใหไมมอนตรายตอสกร เนองจาก free gossypol จะถกทำาลายหรอถกเปลยนไปอยในรป inactive form การทดลองทรฐมสซสซปป กพบวา การผสมเฟอรสซลเฟต 0.3 ปอนด ตออาหาร 100 ปอนด ซงใชกากเมลดฝายเปนสวนผสมจำานวนมากกไมเปนอนตรายตอสกร

Ewing (9) พบวา จากการทดลองของ Couch กบผรวมงานโดยเตมไลซนลงไปในอาหารไก ซงม free gossypol ทำาใหอตราการเจรญเตบโตของไกดขน แตความสามารถในการตานทาน (level of tolerance) ตอพษของ gossypol ไมไดเปลยนไป และการเพมโปรตนจาก 21 เปอรเซนต เปน 42 เปอรเซนตในอาหาร ซงม free gossypol สงถง 0.10 และ 0.15 เปอรเซนต ทำาใหการเจรญเตบโตของไกดขนวตถประสงคของโครงการนเพอทราบวา

3

1. การใชกากเมลดนน 5 และ 10 เปอรเซนต ในอาหารสกรขนจะมผลตอการเจรญเตบโต feed conversion และคณภาพซากประการใดบาง

2. การแชกากเมลดนนในเฟอรสซลเฟตและการเตมปลาปนอก 50 เปอรเซนตของปรมาณทใชอย จะชวยเพมคณคาทางอาหารของกากเมลดนนและลดอนตรายจาก gossypol หรอไม อนจะนำาไปใชประโยชนในการ (1) หาทางใชวตถดบตาง ๆ ทมในประเทศเปนอาหารสตวใหมากทสด (2) พจารณากำาหนดวตถดบทใชเปนสวนผสมของอาหารสตวในการรบจดทะเบยนอาหารสตวตามพระราชบญญตควบคมคณภาพอาหารสตววธการทดลอง

ใชสกรลกผสมพอแลนดเรซ จำานวน 70 ตว จาก 10 แม หยานมเมออาย 8 สปดาห สมเลอกแบงเปน 7 พวก โดยใหสกรจากแตละแมไดรบอาหารทกสตร

พวกท 1 ใหไดรบอาหารสตร 1 ซงไมมกากเมลดนนเลยและใชเปนพวกเปรยบเทยบ (control)

พวกท 2, 3 ใหไดรบอาหารสตร 2 และ 3 ซงมกากเมลดนนผสมอย 5 และ 10 เปอรเซนต ตามลำาดบ

พวกท 4, 5 ใหไดรบอาหารสตร 4 และ 5 ซงมกากเมลดนนผสมอย 5 และ 10 เปอรเซนต ตามลำาดบ แตกากเมลดนนทใชไดแชในสารละลายเฟอรสซลเฟตในอตราสวน 3.5 กโลกรมของเฟอรสซลเฟตตอกากเมลดนน 100 กโลกรม ประมาณ 12 ชวโมงแลวตากใหแหง

พวกท 6 และ 7 ใหไดรบอาหารสตร 6 และ 7 ซงมกากเมลดนนผสมอย 5 และ 10 เปอรเซนต ตามลำาดบ และเพมปลาปนอก 50 เปอรเซนตของจำานวนปลาปนทใชในอาหาร 5 สตรแรกตงแตหยานมถงนำาหนก 100 กโลกรม

4

สตรอาหารมแสดงในตารางท 1สกรแตละตวไดรบการเลยงดในคอกขงเดยวพนซเมนต ม

อาหารใหกนเตมทและมนำาสะอาดตงไวใหตลอดเวลา กอนทดลองสกรทกตวไดรบยาถายพยาธและตอนเฉพาะสกรตวผ

นำาหนกเร มทดลองและนำาหนกตวรายสปดาหไดชงและบนทกเปนรายตว สวนจำานวนอาหารทใชตลอดการทดลองชงและบนทกอาหารทก น เ ป น ร า ย ต ว ร า ย ว น

ผลการทดลองนำามาวเคราะหโดย Analysis of Variance แบบ Randomized block design ซงอธบายโดย Steel และ Torrie (7) และทดสอบความแตกตางโดย Duncan’s New Multiple Test.

ตารางท 1 สวนผสมของอาหารสกรทดลองใชกากเมลดนนในอาหาร

นำาหนกตงแตหยานม – 30 กโลกรม สตร 1

สตร 2

สตร 3

สตร 4

สตร 5

สตร 6

สตร 7

รำาละเอยด (กก.)

35 35 35 35 35 35 35

ปลายขาว (กก.)

24 24 24 24 24 24 24

ขาวโพด (กก.)

25 15 15 15 15 15 15

ปลาปนอดนำามน

(กก.)

12 12 12 12 12 18 18

กากถวเหลอง

(กก.)

14 10 6 10 6 10 6

กากเมลดนน (กก.)

- 6 10 6 10 6 10

5

เปลอกหอย (กก.)

1 1 1 1 1 1 1

เกลอปน (กก.)

0.5 0.5 0.5 0.5 0.5 0.5 0.5

estimated feed nutrients, %crude protein

18.64

18.76

18.57

18.76

18.57

20.47

20.29

TDN 72.88

72.22

71.72

72.22

71.72

72.10

71.62

calcium 1.07 1.06 1.06 1.06 1.06 1.29 1.29phosphorus

1.09 1.13 1.16 1.13 1.16 1.26 1.28

หมายเหต อาหารสกรนำาหนกหยานม – 30 กโลกรม ทกสตรเสรมดวยวตามนและแรธาต ซงประกอบดวย วตามนเอ วตามนด 3 วตามนบ 1 ไรโบเฟลวน วตามนบ 12 นโคตนคแอซด แคลเซยม ดแพนโทธเนท ฟอสฟอรส แคลเซยม แมกนเซยม เหลก สงกะส แมงกานส โคบอลท ทองแดง ไอโอดนและเกลอ

6

นำาหนก 30 – 60 กโลกรม สตร 1

สตร 2

สตร 3

สตร 4

สตร 5

สตร 6

สตร 7

รำาละเอยด (กก.)

30 30 30 30 30 30 30

ปลายขาว (กก.)

30 30 30 30 30 30 30

ขาวโพด (กก.)

20 20 20 20 20 20 20

ปลาปนอดนำามน

(กก.)

10 10 10 10 10 15 15

กากถวเหลอง

(กก.)

10 5 3 5 3 5 3

กากเมลดนน (กก.)

- 6 10 6 10 6 10

เปลอกหอย (กก.)

1 1 1 1 1 1 1

เกลอปน (กก.)

0.5 0.5 0.5 0.5 0.5 0.5 0.5

estimated feed nutrients, %crude protein

16.35

16.29

16.56

16.29

16.56

17.86

18.08

TDN 73.79

73.07

72.67

73.07

72.67

72.93

72.55

calcium 0.95 0.95 0.94 0.95 0.94 1.15 1.14phosphorus

0.96 1.01 1.03 1.01 1.03 1.12 1.14

7

นำาหนกตงแต 60 กโลกรมขนไป

สตร 1

สตร 2

สตร 3

สตร 4

สตร 5

สตร 6

รำาละเอยด (กก.)

20 20 20 20 20 20

ปลายขาว (กก.)

40 40 40 40 40 40

ขาวโพด (กก.)

25 25 25 25 25 25

ปลาปนอดนำามน

(กก.)

6 6 6 6 6 9

กากถวเหลอง

(กก.)

8 4 - 4 - 4

กากเมลดนน (กก.)

- 6 10 6 10 6

เปลอกหอย (กก.)

1 1 1 1 1 1

เกลอปน (กก.)

0.5 0.5 0.5 0.5 0.5 0.5

estimated feed nutrients, %crude protein

13.73

13.95

13.76

13.95

13.76

14.98

TDN 75.46

74.75

74.24

74.75

74.24

74.62

calcium 0.74 0.73 0.73 0.73 0.73 0.86phosphorus

0.98 0.79 0.82 0.79 0.82 0.86

8

ตารางท 2 สรปผลการทดลองใชกากเมลดนนในอาหารสกรขน

นำาหนกตงแตหยานม – 30 กโลกรม สตร 1

สตร 2

สตร 3

สตร 4

สตร 5

สตร 6

สตร 7

จำานวนสกรเขาทดลอง, ตว 10 10 10 10 10 10 10จำานวนสกรตาย, ตว - - - - - - -นำาหนกเรมทดลอง, กก. 24.9

524.3

625.7

924.7

625.1

225.2

325.2

6นำาหนกสนสดการทดลองเฉลย, กก.

102.31

103.08

100.72

107.18

102.60

102.74

101.92

นำาหนกเพมตลอดการทดลองเฉลย, กก.

77.36

78.72

74.93

82.42

77.48

77.51

76.66

ระยะเวลาเลยง, วน 118 121 119 105 107 112 119นำาหนกเพมตอวนเฉลย, กก. 0.65

60.65

10.63

00.72

40.72

40.69

20.64

4จำานวนอาหารทใชกนตลอดการทดลอง เฉลย, กก. 258.

66254.23

252.95

240.38

241.68

242.40

251.64

จำานวนอาหารทใชในการเพมนำาหนกตว 1 กก. เฉลย, กก.

3.34 3.23 3.38 2.92 3.12 3.13 3.28

ราคาอาหารเฉลย,1/ บาท/กก. 1.65 1.60 1.55 1.66 1.67 1.66 1.62คาอาหารทใช, บาท 426.

79406.77

392.07

399.03

403.60

402.38

407.66

ตนทนการผลตตอตว 2/, บาท 533.49

508.46

490.09

498.79

504.50

502.98

509.58

1/ ราคาสวนผสมอาหาร (บาท/กก.) รำาละเอยด 1.15, ปลายขาว 1.40, ขาวโพด 1.40, ปลาปนจดอดนำามน 3.50, กากถวเหลอง 2.75, กากเมลดนน 1.50, เปลอกหอยปน 0.40, เกลอปน 0.35, เฟอรสซลเฟต 15.00

2/ ตนทนการผลตตอตวคดโดยถอวาคาอาหารเปน 80 เปอรเซนตของคาใชจายทงหมดนอกจากคาตวสกร

9

ผลการทดลองและวเคราะหผล1. อตราการเจรญเตบโต สกรทดลองพวกทไดรบกากเมลดนน 5 เปอรเซนตแชเฟอรส

ซลเฟตหรออาหารสตร 4 เจรญเตบโตไดดทสดคอวนละ 0.785 กโลกรมโดยเฉลยและดกวาการเจรญเตบโตของสกรพวกอน ๆ ทงหมดอยางมนยสำาคญยง สกรทไดรบอาหารสตร 5 หรอไดรบกากเมลดนน 10 เปอรเซนตแชเฟอรสซลเฟตเตบโตไดเฉลยวนละ 0.724 กโลกรมและดกวาการเจรญเตบโตของสกรพวกทเหลอ นอกจากพวกทไดรบกากเมลดนน 5 เปอรเซนต+ปลาปนหรอสตร 6 อยางมนยสำาคญยง สำาหรบสกรพวกทไดรบอาหารสตร 6 พวกทไดรบอาหารเปรยบเทยบหรอสตร 1 พวกทไดรบกากเมลดนน 5 เปอรเซนตหรอสตร 2 และพวกทไดรบกากเมลดนน 10 เปอรเซนต+ปลาปนหรอสตร 7 เตบโตไดใกลเคยงกนคอเฉลยวนละ 0.692, 0.656 0.651 และ 0.644 กโลกรม ตามลำาดบและไมมความแตกตางกนทางสถต สวนสตรพวกทไดรบกากเมลดนน 10 เปอรเซนตหรอสตร 3 เตบโตชาทสดคอเฉลยวนละ 0.630 กโลกรมแตไมแตกตางทางสถตจากการเจรญเตบโตของสตรพวกทไดรบอาหารสตร 1, 2 และ 7 ดงแสดงในตารางท 2 และตารางท 3

10

ตารางท 3 อตราการเจรญเตบโตเฉลยของสกรทไดรบอาหารประกอบดวยกากเมลดนน

Analysis of VarianceSources d.f. SS MS F

Treatments 6 0.12 0.02 13.33**Replications 9 0.05 0.006 4.00**Error 54 0.08 0.001

5Total 69 0.25

F 0.01 (6, 54) = 3.27F 0.01 (9, 54) = 2.87

Test of Differenceสตร 4

สตร 5

สตร 6

สตร 1

สตร 2

สตร 7

สตร 3

อตราการเจรญเตบโต, กก.

0.785

0.724

0.692

0.656

0.651

0.644

0.630

อตราการเจรญเตบโตทอยบนเสนตรงเดยวกนไมแตกตางกนทางสถต

2. จำานวนอาหารทใชในการเพมนำาหนกตว 1 กโลกรม (feed conversion)ตามตารางท 2 และตารางท 4 จะพบวาสกรพวกทไดรบอาหาร

สตร 4 ใชอาหารในการเพมนำาหนกตว 1 กโลกรมนอยทสดคอ 2.92 กโลกรมและแตกตางทางสถตจากจำานวนอาหารทใชในการเพมนำาหนกตว 1 กโลกรมของสกรพวกทไดรบอาหารสตร 1, 2, 3, 5, 6 และ 7 ซงใชอาหาร 3.34, 3.23, 3.38, 3.12, 3.13 และ 3.28 กโลกรมตามลำาดบ สกรพวกทไดรบอาหารสตร 5 ใชอาหารในการเพมนำาหนกตว 1 กโลกรม ไมตางกวาทสกรพวกทไดรบอาหารสตร 1, 2, 6 และ 7 ทาง

11

สถตสวนสตรพวกทไดรบอาหารสตร 1, 2, 3 และ 7 ใชอาหารในการเ พ ม น ำา ห น ก ต ว 1 ก โ ล ก ร ม ไ ม แ ต ก ต า ง ก น ท า ง ส ถ ต

12

ตารางท 4 จำานวนอาหารทใชในการเพมนำาหนกตวของสกรทไดรบกากเมลดนน

Analysis of VarianceSources d.f. SS MS F

Treatments 6 0.90 0.150 3.06**Replications 9 0.80 0.089 1.82**Error 54 2.67 0.049

Total 69 4.37

F 0.05 (6, 54) = 2.31F 0.05 (9, 54) = 2.096

Test of Differenceสตร 4

สตร 5

สตร 6

สตร 2

สตร 7

สตร 1

สตร 3

2.92 3.12 3.13 3.23 3.28 3.34 3.38feed conversion ทอยบนเสนตรงเดยวกนไมแตกตางกน

ทางสถต

13

3. จำานวนอาหารทกนตลอดการทดลอง (feed consumption) จากตารางท 2 และ 5 จะพบวาจำานวนอาหารทกนของสกรพวก

ใกลเคยงกนคอ 258.66 254.23, 252.95, 240.38, 241.68, 242.40 และ 251.64 กโลกรมตามลำาดบ สำาหรบสกรทไดรบอาหารสตร 1 ถง 7 ตามลำาดบและไมมความแตกตางทางสถต

ตารางท 5 จำานวนอาหารทกนตลอดการทดลองของสกรทไดรบกากเมลดนน

Analysis of VarianceSources d.f. SS MS F

Treatments 6 3297.05

549.51 1.39

Replications 9 18291.25

2032.36 5.13**

Error 54 21390.08

396.11

Total 69 42978.38

F 0.05 (6, 54) = 2.31F 0.01 (9, 54) = 2.87

4. ระยะเวลาทเลยง สกรทไดรบอาหารสตร 4, 5 และ 6 ใชเวลาในการทำานำาหนกตว

ถง 100 กโลกรมใกลเคยงกนคอ 105, 107 และ 112 วนตามลำาดบ และไมแตกตางกนทางสถต แตสกรทไดรบอาหารสตร 1, 2, 3 และ 7 ตองใชเวลาเลยง 118, 121, 119 และ 119 วนตามลำาดบชากวาระยะเวลาทเลยงสกรพวกทไดรบอาหารสตร 4 และ 5 อยางมนยสำาคญ แตไมแตกตางทางสถตจากระยะเวลาทใชเลยงสกรทไดรบอาหารสตร 6 และใน

14

ระหวางสกรทไดรบอาหารสตร 1, 2, 3 และ 7 กไมมความแตกตางทางสถตของระยะเวลาทใชเลยงแตอยางใด ดงจะพบในตารางท 2 และ 6

15

ตารางท 6 จำานวนวนทใชเลยงสกรทไดรบกากเมลดนนตงแตหยานมถงนำาหนก 100 กโลกรม

Analysis of VarianceSources d.f. SS MS F

Treatments 6 2401.0 400.17 5.89**Replications 9 5434.8 603.87 8.84**Error 54 3689.0 68.31

Total 69 11524.8

F 0.01 (6, 54) = 3.27F 0.01 (9, 54) = 2.87

Test of Differenceสตร 4

สตร 5

สตร 6

สตร 1

สตร 7

สตร 3

สตร 2

จำานวนวนทเลยง 105 107 112 118 119 119 121

จำานวนทเลยงอยบนเสนตรงเดยวกนไมแตกตางกนทางสถต

5. คณภาพซาก เนองจากมอปสรรคในการตรวจคณภาพซากจงไมสามารถทราบ

ความแตกตางของคณภาพซากสกรทไดรบอาหารสตรตาง ๆ ทราบแตเพยงความแตกตางของลกษณะมนแขงและนำามนทเจยวแลว เทานน

ลกษณะของมนแขงของสกรพวกทไดรบอาหารมาตรฐานมลกษณะนมและเปนมนใสแตมนแขงของสกรทไดรบกากเมลดนนมลกษณะคลายมนแขงทแชเยนเมอจบดจะรสกวาไมนมมอเหมอนพวกแรก แตเปอรเซนตนำามนเมอเจยวแลวของสกรทงหมดกใกลเคยงกนคอมนำามนประมาณ 86-88 เปอรเซนตและกาก 12-14 เปอรเซนต ขอเสยทสำาคญคอนำามนของสกรพวกทไดรบกากเมลดนนทงหมดแขงตวเรวกวานำามน

16

ของสกรพวกทไดรบอาหารมาตรฐานคอนำามนของสกรทไดรบกากเมลดนนทไมไดแชเฟอรสซลเฟตแขงตวกอนในเวลาประมาณ 2 ชวโมงหลงจากเยนแลว นำามนของพวกทไดรบกากเมลดนนแชเฟอรสซลเฟตทง 2 พวกแขงตวเมอทงไวประมาณ 3 ชวโมง สวนนำามนของสกรพวกทไดรบอาหารมาตรฐานแขงตวภายหลง 6 ชวโมงลวงแลว

17

จากผลการทดลองทผานมาแลวจะพจารณาเหนวาสำาหรบสกรขนสามารถใชกากเมลดนนผสมในอาหารไดถง 10 เปอรเซนตในอาหารโดยไมทำาใหการเจรญเตบโตและจำานวนอาหารทใชในการเพมนำาหนกตว 1 กก. เลวลง การเพมปลาปนในสตรอาหารทใชกากเมลดนนอก 50 เปอรเซนต ของจำานวนปลาปนในสตรอาหารมาตรฐานกไมใหผลดขน แตการแชกากเมลดนนในสารละลายเฟอรสซลเฟตกอนใชผสมอาหารประมาณ 12 ชวโมงใหผลดขนทงในดานการเจรญเตบโตและจำานวนอาหารทใชในการเพมนำาหนกตว 1 กโลกรม ซงทำาใหเลยงสกรถงนำาหนก 100 กโลกรมไดเรวกวาสกรพวกอน ๆ แมวาราคาอาหารตอ 1 กโลกรมจะแพงขนอนเนองมาจากเฟอรสซลเฟตกไมทำาใหคาใชจายในการเลยงสกรใหถงนำาหนก 100 กโลกรมสงกวาสกรทไดรบอาหารมาตรฐาน อาจจะเปนไปไดวาเฟอรสซลเฟตชวยลดพษของ free gossypol ซงมอยในกากเมลดนนลงจงทำาใหมผลดขน เขาใจวาเฟอรสซลเฟตจะไมไดมประโยชนในดานเปนอาหารเสรมแรธาต เนองจากสกรทงหมดไมไดแสดงอาการขาดธาตเหลกหรอมอาการของโรคโลหตจาง

สำาหรบขอเสยในเรองนำามนแขงตวเรว ซงไมตรงกบความตองการของผบรโภคนนยงเปนปญหาทแกไมตกในขณะน จงจำาเปนตองศกษาหาคำาตอบกนตอไป

สรปผลการทดลองการทดลองใชกากเมลดนนเปนอาหารสกรขนตงแตหยานมถง

นำาหนก 100 กโลกรมมผลสรปไดดงน1. การใชกากเมลดนนผสมในอาหารในระดบ 5 และ 10

เปอรเซนต ไมกระทบกระเทอนถงการเจรญเตบโตและจำานวนอาหารทใชในการเพมนำาหนกตว 1 กโลกรมของสกรทดลอง

2. การแชกากเมลดนนในสารละลายเฟอรสซลเฟตในอตราสวน 3.5 กโลกรมของเฟอรสซลเฟตตอกากเมลดนน 100 กโลกรมประมาณ 12 ชวโมงกอนใชผสมในอาหารทำาใหการเจรญเตบโต จำานวนอาหารทใชใน

18

การเพมนำาหนกตว 1 กโลกรมและจำานวนวนทเลยงสกรจากหยานมถงนำาหนก 100 กโลกรมดขน โดยเฉพาะอยางยงเมอใชกากเมลดนน 5 เปอรเซนต

3. การเพมจำานวนปลาปนในสตรอาหารทใชกากเมลดนนอก 50 เปอรเซนตของจำานวนปลาปนทใชในสตรอาหารมาตรฐานไมใหผลดขน

4. การใชกากเมลดนนผสมในอาหารสกรทำาใหนำามนแขงตวเรวกวาเมอไมใช การทนำามนแขงตวเรวนไมตรงกบความตองการของผบรโภค

5. สกรทไดรบอาหารมาตรฐาน อาหารมาตรฐาน + กากเมลดนน 5 เปอรเซนต อาหารมาตรฐาน + กากเมลดนน 10 เปอรเซนต อาหารมาตรฐาน + กากเมลดนน 5 เปอรเซนตแชเฟอรสซลเฟต อาหารมาตรฐาน + กากเมลดนน 10 เปอรเซนตแชเฟอรสซลเฟต อาหารมาตรฐาน + กากเมลดนน 5 เปอรเซนต + ปลาปน อาหารมาตรฐาน + กากเมลดนน 10 เปอรเซนต + ปลาปน เจรญเตบโตไดเฉลยวนละ 0.656, 0651, 0.630, 0.785, 0.694, 0.692 และ 0.644 กโลกรม ใชอาหาร 3.34, 3.23, 3.38, 2.92, 3.12, 3.13 และ 3.28 กโลกรมในการเพมนำาหนกตว 1 กโลกรมและใชเวลา 118, 121, 119, 105, 107, 112 และ 119 วนในการเลยงจากหยานมถงนำาหนก 100 กโลกรมตามลำาดบ

----------------------

ผดำาเนนการทดลอง นายภาณเดช สทศน ณ อยธยานางเสาวคนธ โรจนสถตย

ผรวมดำาเนนการทดลอง นายสวสด อาตมางกรนางสกญญา ปานนอยนางเขมทอง กลนเกษรนายเลก อภนนทรตน

19

รายงานเสนอเมอ มกราคม 2514

20

เอกสารอางอง

นามศรเสถยร และ ดร.สชพ รตรสาร การใชกากเมลดนนเปนอาหารสกร รายงานการประชมทางวชาการเกษตรศาสตรสาขาสตว ครงท 8 ณ ม ห า ว ท ย า ล ย เ ก ษ ต ร ศ า ส ต ร 2512

สขม อตะเดช การศกษาเบองตนในการใชกากเมลดนน กากเมลดปอแกวเปนอาหารหนขาว รายงานการประชมทางวชาการเกษตรศาสตรสาขาสตว ครงท 8 ณ มหาวทยาลยเกษตรศาสตร 2512

สขม อตะเดช และจำาเนยร สตยาพนธ กากเมลดนนในอาหารไกเลก รายงานการประชมทางวชาการเกษตรศาสตรสาขาสตว ครงท 9 ณ มหาวทยาลยเกษตรศาสตร 2513

กองอาหารสตว รายงานการวเคราะหสวนประกอบทางเคมของกากเมลดนนของฝายวเคราะห พฤษภาคม 2512

กองอาหารสตว รายงานทางวชาการขอสงเกตในการใชกากเมลดนนเปนอาหารสกร

Morrison, F.B. 1959. Feeds and Feeding. The Morrison Publishing Company, Iowa.

Steel, Rebert G.D. and James H. Torrie. 1960. Principles and Procedures of Statistics. McGraw – Hill Book Company, Inc. New York.

กรมวทยาศาสตรการแพทย รายงานการตรวจวเคราะหกากเมลดนนของกองวเคราะหยา เมษายน 2513

Ewing, W. Ray. 1963. Poultry Nutrition. The Ray Ewing Company Publisher Pasadena, California.

--------------------

21