คู่มือการใช้งาน -...

คมอการใชงาน

(User Manual)

ระบบตดตามการเปลยนแปลงของพชปกคลมดน

จดท าโดย

คณะท ำงำนจดท ำคมอระบบตดตำมกำรเปลยนแปลงของพชปกคลมดน

สารบญ หนา

สารบญ ก สารบญรปภาพ ข 1 บทน า 1

1.1 หลกการและเหตผล 1 1.2 วตถประสงค 1 1.3 ขอบเขตโครงการ 1 1.4 พนทศกษา 2

2 คมอการใชงานของผใช ระบบ GIS 3 2.1 การดวงโคจรและการ Download ภาพโมดส 3 2.2 การ Registration ภาพโมดส 9 2.3 การหาคา NDVI 14 2.4 การตอภาพหรอการ Mosiac 16 2.5 การ Clip ภาพโดยการใชเวกเตอร 19 2.6 การ Export ไฟลภาพเปนไฟล JPG/.dat 29 2.7 การClassification หรอการจ าแนกการใชประโยชนทดน 34 2.8 การแปลงพกด UTM->latlong/latlong->UTM 45 3 คมอการใชงานของผใช สวนการใชงานบนเวบไซต 54 3.1 รปแบบการแสดงผลทาง Web Browser 54 3.2 รปแบบการแสดงผลทาง Google Earth 69

ก

สารบญรปภาพ รปท หนา 1.1 ขนตอนการใชงานโปรแกรมตดตามการเปลยนแปลงพชปกคลมดน 2 2.1 หนาเวบไซตขอมลภาพถายดาวเทยม MODIS 4 2.2 หนาจอแสดงขอมลภาพดาวเทยม MODIS ในแตละชวงเวลา 5 2.3 วงโคจร Terra Orbit Tracks 5 2.4 ขอมลภาพดาวเทยมชวงทวงโคจร Terra Orbit Tracks ผานประเทศไทย 6 2.5 รายชอขอมลทตองการดาวโหลด 7 2.6 การดาวโหลดภาพแบบธรรมดา 7 2.7 หนาจอโปรแกรม FlashGet 8 2.8 การใชโปรแกรม FlashGet ในการดาวนโหลด 8 2.9 ภาพถายดาวเทยม MODIS ทไดจากการดาวโหลด 9 2.10 การเปดไฟลขอมลภาพดาวเทยม MODIS จากโปรแกรม ENVI 10 2.11 ขนตอนการ open ไฟลขอมล 10 2.12 หนาจอแสดงขอมลภาพทผานการดาวโหลด 11 2.13 กระบวนการ Georeference Data 11 2.14 ขนตอนการเลอกไฟลทท าการ Georeference Data 12 2.15 ขนตอนการเลอกระบบพกด แสดงผลขอมล 12 2.16 การ Export ไฟลทผานกระบวนการ Registration 13 2.17 แสดงขอมลกอนและหลงการท า Registration 13 2.18 ขนตอนการ Transform NDVI 14 2.19 การเลอกไฟลขอมลทท าการ NDVI Calculation 14 2.20 การ Export ไฟลทผานกระบวนการ NDVI Calculation 15 2.21 ขอมลทผานกระบวนการ NDVI Calculation 15 2.22 ภาพทไมครอบคลมพนทศกษา 16 2.23 ขนตอนการตอภาพ 16 2.24 การ Import ไฟลในกระบวนการตอภาพ 17 2.25 ไฟลทง 2 ทบซอนกน 17 2.26 การ Export ไฟลในกระบวนการตอภาพ 18 2.27 รปทผานกระบวนการตอภาพ 18 2.28 การ clip ไฟล 19 2.29 การ Open Vector File 19 2.30 การ Import Vector Files Parameters 20 2.31 การ Open Vector Files 20 2.32 แสดงการตรวจสอบพกดของภาพและ Vector Files 21 2.33 ขนตอนการ Build Mask 22 2.34 ขนตอนการ Apply Mask 23 2.35 ขอมลทผานกระบวนการ clip ไฟล 24

ข

สารบญรปภาพ (ตอ) รปท หนา 2.36 การน าเขาขอมล Vector File 24 2.37 การเปดเวกเตอรไฟลขอบเขตประเทศไทย 25 2.38 การ Load Selected Vector File 25 2.39 การตรวจสอบพกดของภาพและ Vector Files 26 2.40 ขนตอนการ Build Mask ขอบเขตประเทศไทย 27 2.41 ขนตอนการ Apply Mask ขอบเขตประเทศไทย 28 2.42 ขอมลทผานกระบวนการ clip ไฟลขอบเขตประเทศไทย 29 2.43 การ Export ไฟลรปภาพ 29 2.44 ขนตอนการ Export ไฟล JPEG 30 2.45 ไฟลขอมล.JPG 30 2.46 หนาจอโปรแกรม ERDAS IMAGINE 8.7 31 2.47 การ Import ไฟลขอมล 32 2.48 การใชค าสง Fit Image To window 32 2.49 ตารางขอมลคา NDVI 33 2.50 การ Export ไฟลขอมล .dat 33 2.51 การบนทกจดเกบขอมล 34 2.52 การรวมแบนด 3 4 5 โดยใชโปรแกรม ENVI 35 2.53 การเลอกเปดไฟลขอมล Landsat ทง 7 แบนด 35 2.54 ภาพ Landsat ทเกดจากการผสมสเทจในโปรแกรม ENVI 36 2.55 การจดเกบขอมลในโปรแกรม ENVI 37 2.56 การ Import/Export ไฟลขอมลในโปรแกรม Erdas 37 2.57 ภาพการผสมสเทจในโปรแกรม Erdas 38 2.58 หนาตาง Signature Editor 39 2.59 การเรยกใชเครองมอ AOI ในโปรแกรม Erdas 39 2.60 การก าหนดกรอบพนทตวอยาง 40 2.59 ขนตอนการ Add ขอมลในตาราง Signature Editor 40 2.60 ขนตอนการจ าแนกการใชประโยชนทดน 41 2.61 ขนตอนการ save ไฟลในตาราง Signature Editor 42 2.62 การ Save ไฟล AOI 42 2.63 ขนตอนการ Supervised Classification 43 2.64 รปทผานกระบวนการ Supervised Classification 44 2.65 ขนตอนการ Unsupervised Classification 44 2.66 รปทผานกระบวนการ Unsupervised Classification 45 2.67 ระบบพกด UTM 46 2.67 หนาจอโปรแกรม Arcview3.3 47 2.68 การเปดขอมลทตองการแปลงพกด 47

ค

สารบญรปภาพ (ตอ) รปท หนา 2.69 หนาจอการแปลพกดในโปรแกรม Arcview3.3 48 2.70 การแปลงพกด Geo - > UTM 48 2.71 หนาตางเปลยนพกดยออเดตกเปนพกด UTM 49 2.72 ภาพทไดจากการแปลงพกด UTM 49 2.73 การเลอกตรวจสอบ Cursor Location/Value 50 2.74 ตรวจสอบระบบพกด 50 2.75 การ Convert Map Projection 51 2.76 การ Convert Map Projection Input Image 51 2.77 การ Registration Parameters 52 2.78 ผลทไดจากการแปลงระบบพกดเปน Geographic Lat/Lon 52 2.79 การตรวจสอบระบบพกดจาก Cursor Location/Value 53 3.1 หนาจอแสดงผลหลกของระบบ 54 3.2 หนาจอแสดงรายชอจงหวดทง 76 จงหวด 55 3.3 หนาจอแสดงการคนหาขอมลตามลมน า 55 3.4 หนาจอแสดงการคนหาขอมลตามโครงการสงน าและบ ารงรกษา 56 3.5 หนาจอแสดงการคนหาขอมลตามโครงการชลประทานจงหวด 56 3.6 หนาจอแสดงขอมล 57 3.7 การคนหาขอมลรายสปดาห 57 3.8 หนาจอแสดงผลการคนหาขอมลรายสปดาห 58 3.9 หนาจอแสดงผลขอมลแตละ layer 59 3.10 กราฟแสดงพนทเพาะปลกรวม จงหวดกรงเทพมหานคร 59 3.11 สญลกษณแทนชนดพชในกราฟแสดงพนทเพาะปลก 60 3.12 กราฟแสดงพนทเพาะปลกของขาว จงหวดกรงเทพมหานคร 60 3.13 กราฟแสดงพนทเพาะปลกของออย จงหวดกรงเทพมหานคร 61 3.14 กราฟแสดงพนทเพาะปลกของพชไร จงหวดกรงเทพมหานคร 61 3.15 กราฟแสดงพนทเพาะปลกของพชผก จงหวดกรงเทพมหานคร 62 3.16 กราฟแสดงพนทเพาะปลกของไมผล จงหวดกรงเทพมหานคร 62 3.17 กราฟแสดงพนทเพาะปลกของไมยนตน จงหวดกรงเทพมหานคร 63 3.18 สวนตารางรายงานพนทเพาะปลกพช 63 3.19 หนาจอแสดงขอมลพนทเพาะปลกเพมเตม 64 3.20 หนาจอ dialog box ใหเปดหรอบนทกไฟล 64 3.21 หนาจอการออกรายงานทาง excel 65 3.22 แสดงกราฟ NDVI เฉลยของพชแตละชนด 65 3.23 แสดงสญลกษณของกราฟ NDVI เฉลย 65 3.24 กราฟ NDVI LAI และ CGR 66 3.25 หนาจอรป NDVI 67

ง

สารบญรปภาพ (ตอ) รปท หนา 3.26 แสดงเฉดสตามชวงของ NDVI 67 3.27 แสดงหนาจอรป NDVI ทกสปดาหในปทเลอก 67 3.28 แสดงหนาจอกราฟแสดง % เมฆปกคลมในแตละสปดาห 68 3.29 แสดงหนาจอกราฟแสดง % น าผวดนในแตละสปดาห 68 3.30 สวนแสดงผลทาง GIS ผานโปรแกรม Google Earth 69 3.31 หนาจอ layer การใชประโยชนทดน พ.ศ.2549 จงหวดกรงเทพมหานคร 70 3.32 แสดงหนาจอขอบเขตจงหวดกรงเทพมหานคร 70 3.33 แสดงหนาจอพนทแหลงน า จากภาพ landsat 71 3.34 แสดงหนาจอพนทน าผวดนรายสปดาหจากคา NDVI 71

จ

1

บทท 1 บทน ำ

1.1 ควำมเปนมำ จากการทกรมชลประทานตองการทราบการเปลยนแปลงการใชประโยชนทดนรายสปดาห ทว

ประเทศ เพอใชเปนขอมลประกอบในการตดสนใจวางแผนและบรหารจดการน าอยางมประสทธภาพ ดงน นจงมแนวคดทจะพฒนาระบบตดตามการเปลยนแปลงของพชปกคลมดน โดยใชขอมลภาคพ นดน ขอมลภาพดาวเทยม สารสนเทศภมศาสตร เทคโนโลยสารสนเทศ เนนใหการดาเนนงานครอบคลมการพฒนาแบบจาลองทอางองกบ Mathematics Morphology, Remote Sensing, Spatial Technology และ Information Technology เพอใหเกดเปนระบบทสามารถนาไปใชงานได อยางมประสทธภาพ จงไดวาจาง บรษท เดอะแมปเปอร จากด ใหดาเนนการศกษาและพฒนาระบบตดตามการเปลยนแปลงของพชปกคลมดน ซ งไดดาเนนการต งแตป 2551 แลวเสรจในป 2552 โดยมขอบเขตในการดาเนนงาน ดงน

1.1 ศกษา รวบรวมขอมลการใชประโยชนทดน พ นททวประเทศ และพฒนาลงสระบบสารสนเทศภมศาสตร ของกรมชลประทาน

1.2 พฒนาแผนทการใชประโยชนทดนจากขอมลภาพดาวเทยม Landsat และในสวนพ นทการเกษตรใหแยกตามชนดของพช โดยในรายละเอยดของพชหรอชนดของพช น น ใหเปนไปตามความสามารถในการระบคาการสะทอนคลนแมเหลกไฟฟาของขอมลภาพ Landsat เปนหลก

1.3 รวบรวมขอมลภาพดาวเทยม MODIS เพอใชเปนแหลงขอมลนาเขารายสปดาหสาหรบนามาตดตามการเจรญเตบโตของพช หรอเพอแสดงสถานะความมสเขยวของพช ผานขบวนการดชนพชแบบปรบความแตกตาง (Normalized Differences Vegetation Index – NDVI) เพอยนยนสถานะ ท งน จากขอมลดงกลาวจะนามาพจารณารวมกบขอมลทไดจากขอมลภาพดาวเทยม Landsat ในขอ 1.2 เพอตดตามการเปลยนแปลงของพช รายสปดาห โดยใหเปนไปตามความสามารถในการระบคาการสะทอนคลนแมเหลกไฟฟาของขอมลภาพ MODIS เปนหลก

1.4 พฒนาระบบตดตามการเปลยนแปลงพชปกคลมดนรายสปดาห และฐานขอมลทมรายละเอยดโครงสรางขอมลทเปนมาตรฐาน รองรบขอมลในขอ 1.2 และ 1.3

1.5 พฒนาระบบรายงานผลขอมล การนาเสนอขอมลเชงพ นท ผานทาง Google Earth ทเชอมตอเขากบระบบบรหารจดการขอมล ท งน จะตองรองรบขอมลตวอกษร ภาพ และ ภาพเคลอนไหว ได

1.6 พฒนาระบบสบคนและเรยกใชขอมล ผานเครอขายสาธารณะ 1.7 พฒนาขอมลในรปแบบของสารสนเทศภมศาสตร ทครอบคลมช นขอมลพ นทเกษตรกรรม โดย

จดสงในรปแบบของ .shp file ทสามารถนาไปใชในโปรแกรม ArcView หรอ ArcGIS 1.2 วตถประสงค วตถประสงคของเอกสารฉบบน เพอใชเปนคมอในการใชงานระบบตดตามการเปลยนแปลงของพชปกคลมดนท งในสวนของผประมวลผลบนระบบ GIS และในสวนของผใชผลการประมวลบนเวบไซต 1.3 เปาหมายของการจดทาคมอ 1.3.1 เพอทบทวน ปรบปรง “คมอการใชงานของผ ใช โครงการพฒนาระบบตดตามการเปลยนแปลงของพชปกคลมดน, พฤษภาคม 2552” ใหทนสมย โดยเฉพาะอยางยงหนาเวบไซตของขอมลทเกยวของ

2

1.3.2 เพอใชเผยแพร สรางความเขาใจ และแลกเปลยนเรยนรการใชงานระบบตดตามการเปลยนแปลงของพชปกคลมดนใหกบบคลากรทเกยวของหรอผสนใจ 1.4 ข นตอนการใชงานโปรแกรมตดตามการเปลยนแปลงพชปกคลมดน ข นตอนการใชงานโปรแกรมตดตามการเปลยนแปลงพชปกคลมดน โดยสรปดงแสดงในภาพท 1

ภาพท 1.1 ข นตอนการใชงานโปรแกรมตดตามการเปลยนแปลงพชปกคลมดน

3

บทท 2 คมอกำรใชงำนของผใช ระบบ GIS

2.1 กำรดวงโคจรและกำร Download ภำพโมดส MODIS (Moderate Resolution Imaging Spectroradiometer) เปนเครองวดคลนเชงสเปกตรม ทตดต งบนดาวเทยม Terra ออกแบบข น เพอใชในการตดตามและตรวจสอบขอมลทรพยากรธรรมชาต MODIS มความกวางของ Swath ประมาณ 2,330 กโลเมตร และสามารถบนทกขอมล ครอบคลมพ นททวโลกไดภายใน 2 วน ขอมลทไดรบจาก MODIS ประกอบไปดวย 36 ชวงคลน ระหวาง 0.4 ถง 14 mm. โดยมความละเอยดเชงพ นททแตกตางกน ในแตละชวงคลน ต งแต 250 เมตร ถง 1000 เมตร สาหรบการบนทกขอมลน น MODIS สามารถกวาดภาพจากดานหนงของภาพไปสอกดานหนง โดยมมมกวาดไดสงสดถง 55 องศาในแตละดาน

ตารางท 2.1 คณลกษณะของดาวเทยม Terra

เสนผำศนยกลำง 3.5 เมตร ควำมยำว 6.8 เมตร น ำหนก 5,190 กโลกรม ควำมสงของกำรโคจร 705 กโลเมตร ลกษณะกำรโคจร สมพนธกบดวงอาทตยโดยผานข วโลก เอยงท ำมมกบแกนโลก 98.2 องศา เวลำทองถนในกำรบนทกขอมล 10:30 น. เวลำในกำรโคจรรอบโลก 1 รอบ 98.88 นาท บนทกขอมลซ ำทเดม ทก16 วน ระบบบนทกขอมล ASTER (Advanced Spaceborne Thermal Emission and

Reflection Radiometer) CERES (Clouds and the Earth's Radiant Energy System) MISR (Multi-angle Imaging Spectroradiometer) MODIS (Moderate-Resolution Imaging Spectroradiometer) MOPITT (Measurements of Pollution in the Troposphere)

อำยกำรท ำงำน 5 ป

4

2.1.1 การศกษาวงโคจร โดยเขาไปทเวบไซต http://rapidfire.sci.gsfc.nasa.gov คลก MODIS Near Real Time (Orbit Swath) Images

รปท 2.1 หนาเวบไซตขอมลภาพถายดาวเทยม MODIS

5

2.1.2 การคลกดวงโคจรท Terra Orbit Tracks

รปท 2.2 หนาจอแสดงขอมลภาพดาวเทยม MODIS ในแตละชวงเวลา

2.1.3 เลอกเวลาของวงโคจรทผานประเทศไทย เลอกเวลาตามหนาทปรากฏในขอ 2.1.2

รปท 2.3 วงโคจร Terra Orbit Tracks

2.1.4 หลงจากเลอกเวลาของวงโคจรหนาเวบไซตเรยบรอยแลวจะปรากฏหนาจอดงรปท 1.4

ประกอบดวยรายละเอยดตางๆ เชน เวลา วนเดอนป ความละเอยดของขอมล

6

รปท 2.4 ขอมลภาพดาวเทยมชวงทวงโคจร Terra Orbit Tracks ผานประเทศไทย

7

2.1.5 วธการดาวโหลด ใหคลกตามรายชอ

รปท 2.5 รายชอขอมลทตองการดาวโหลด

การดาวโหลดสามารถทาได 2 วธคอ

- ดาวโหลดแบบธรรมดา คลกทรายชอแลวจะปรากฏหนาตางทใชดาวโหลดปรากฏ ข นดงรป

รปท 2.6 การดาวโหลดภาพแบบธรรมดา

- ใชโปรแกรมชวย download เชน FlashGet, smartftp

1) Install โปรแกรม FlashGet ในเครอง ข นตอนการ Install กด next ไปเรอยๆ จนจบการตดต ง 2) เปดโปรแกรม FlashGet ข นมาดงรป

8

รปท 2.7 หนาจอโปรแกรม FlashGet

3) ตรง URL พมพ ชอ ไฟลทตองการดาวนโหลด

รปท 2.8 การใชโปรแกรม FlashGet ในการดาวนโหลด

9

2.2 กำร Registration ภำพโมดส

หลงจากทดาวโหลดภาพโมดส เรยบรอยแลวนาไฟลทมนามสกลเปน .hdf ซงยงไมมการ Registration เรยกเปดภาพในโปรแกรม ENVI มลกษณะดงรป โดยข นตอนการ Registration ดงน

รปท 2.9 ภาพถายดาวเทยม MODIS ทไดจากการดาวนโหลด

2.2.1 เปดโปรแกรม ENVI 2.2.2 กดทแถบเมน File ► Open External File ► EOS ► MODIS 1B ดงรปท 2.10

10

รปท 2.10 การเปดไฟลขอมลภาพดาวเทยม MODIS จากโปรแกรม ENVI

2.2.3 กดเลอกไฟลททาการดาวโหลด ในข นตอนทผานมา กด open

รปท 2.11 ข นตอนการ Open ไฟลขอมล

11

2.2.4 กด Load Band รายละเอยดดงแสดงในรปท 2.12

รปท 2.12 หนาจอแสดงขอมลภาพทผานการดาวโหลด

2.2.5 กดแถบเมน Basic Tools ►Preprocessing ►Data-specific Utilities ►MODIS 1B ►

Georeference Data

รปท 2.13 กระบวนการ Georeference Data

12

2.2.6 คลกเลอกทชอไฟล กด OK

รปท 2.14 ข นตอนการเลอกไฟลททาการ Georeference Data

2.2.7 เลอกเปน UTM Zone 47 N หรอถาตองการเปนระบบ latlong ใหเลอก Geographic

Lat/lon กด OK

รปท 2.15 ข นตอนการเลอกระบบพกด แสดงผลขอมล

13

2.2.8 กดปม Choose เพอเลอกพ นทจดเกบขอมลแลวต งชอไฟล หลงจากน นกด OK

รปท 2.16 การ Export ไฟลทผานกระบวนการ Registration

- เมอผำนกระบวนกำร Registration จะไดผลดงรป

รปท 2.17 แสดงขอมลกอนและหลงกำรท ำ Registration

14

2.3 กำรหำคำ NDVI NDVI (Normalized Difference Vegetation Index) คอ คาทแสดงความสมพนธของชวง

คลนทเกยวของกบพชพรรณ สามารถบงบอกไดวาพ นทหรอบรเวณน นๆมพชพรรณหนาแนน เพยงใด กอใหเกดประโยชนในดานการตดตามการเพมข นหรอลดลงของพชพรรณ

2.3.1 หลงจากทาการ Georeference เสรจส นแลว ใหคลกเลอกแถบเมน Transform ►NDVI (Vegetation Index) ดงรป

รปท 2.18 ข นตอนการ Transform NDVI

2.3.2 ปรากฏหนาตาง NDVI Calculation Input File ข น ในชอง Select input file เลอกไฟลท

ตองการ Georeference จากข นตอนทผานมา แลวกด OK

รปท 2.19 การเลอกไฟลขอมลททาการ NDVI Calculation

15

2.3.3 เลอก Input file type เปน AVHRR แลวกดปม Choose เพอจดเกบไฟลและต งชอ จากน นกด OK

รปท 2.20 การ Export ไฟลทผานกระบวนการ NDVI Calculation

รปท 2.21 ขอมลทผำนกระบวนกำร NDVI Calculation

16

2.4 กำรตอภำพหรอกำร Mosiac

ถาหากวนใดทมการดาวโหลดภาพโมดสแลวภาพทไดไมครอบคลมพ นททตองการ ดงรป ท 1.22 ดงน นจงตองมการทา Mosaic ภาพเพอทจะสามารถนาไปใชงานได

*การจะ mosaic ไดตองผานกระบวนการ Georeference กอน มเชนน นจะไมสามารถตอภาพได

รปท 2.22 ภาพทไมครอบคลมพ นทศกษา

2.4.1 เปดไฟลทตองการ Mosaic ข นมาท ง 2 ไฟล 2.4.2 คลกแถบเมน basic tools ►Mosaicking ►Georeferenced

รปท 2.23 ข นตอนการตอภาพ

17

2.4.3 ปรากฏหนาตาง Map Based Mosaic ข นมา คลกแถบเมน Import ►Import Files… จากน นปรากฏหนาตาง Mosaic input file ข นมาใหเลอก ใหเลอกท ง 2 ไฟลโดยกดปมShift คางไวแลวเลอกท ง 2 ไฟล แลวกด OK

รปท 2.24 การ Import ไฟลในกระบวนการตอภาพ

2.4.4 ไฟลท ง 2 ถกนามาซอนทบกนดงรปท 2.25

รปท 2.25 ไฟลท ง 2 ซอนทบกน

18

2.4.5 Save ไฟลเปนไฟลใหม โดยคลกทแถบเมน File ► apply จะปรากฏหนาตาง Mosaic parameters กดปม Choose เลอกทจดเกบขอมลไฟล จากน นกดปม OK

รปท 2.26 การ Export ไฟลในกระบวนการตอภาพ

เมอเสรจส นกระบวนการตอภาพจะไดผลดงแสดงในรปท 2.27

รปท 2.27 รปทผานกระบวนการตอภาพ

19

2.5 กำร Clip ภำพโดยใชเวกเตอรไฟล

การ clip คอการตดพ นทใดพ นทหนงออกมาโดยใชพ นททสนใจ หรอ study area คอการเลอกขอมลเฉพาะบรเวณพ นททสนใจนนเอง ดงรปท 2.28 เชน ขอมลภาพดาวเทยมของประเทศไทย ซงสนใจเฉพาะบรเวณจงหวดเชยงใหม ตองใชกระบวนการ clip โดยใชขอมลขอบเขตการปกครองของจงหวดเชยงใหมเปนกรอบ ซงกคอ เวกเตอรไฟล เมอตดไฟลออกมายอมไดขอมลภาพถายดาวเทยมบรเวณพ นทจงหวดเชยงใหม เพอนาไปใชงานเฉพาะตอไป ข นตอนการดาเนนงานมรายละเอยดดงตอไปน

รปท 2.28 การ clip ไฟล

2.5.1 เปดภาพ MODIS ทผานการ mosaic จากกระบวนการทผานมา 2.5.2 เปดเวกเตอรไฟล โดยการคลกทแถบเมน File ► Open Vector File จะปรากฏหนาตาง

Select Vector Filenames กดเลอก File of type เปน Shapefile{*.shp} แลวเลอกไฟล กด open

รปท 2.29 การ Open Vector File

20

2.5.3 ปรากฏหนาตาง Import Vector Files Parameters กด OK

รปท 2.30 การ Import Vector Files Parameters

2.5.4 จากน นปรากฏหนาตาง Available Vector List จากข นตอนขางตน คลกเลอกตรงเลเยอร

เวกเตอรไฟล แลวกด Load Selected จะมหนาตางเลกๆปรากฏใหเลอก Display #1 กด OK

รปท 2.31 การ Load Selected Vector File

1

2

3

21

2.5.5 หลงจากน นจะปรากฏกรอบสเหลยมข นซอนภาพโมดส ซงแสดงวาพกดท งสองเปนพกดชนดเดยว สามารถเขาสกระบวนการ ตดภาพได

รปท 2.32 แสดงการตรวจสอบพกดของภาพและ Vector Files

2.5.6 การสราง Build Mask คลกทแทบเมน Basic Tools ► Masking ►Build Mask จะปรากฏ

หนาตางเลกๆข น ใหกด Display #1 กด OK ►จะปรากฏหนาตาง Mask Definition กดคลกท Options ► Import EVFs… จากน นจะปรากฏหนาตาง Mask Definition Input EVFs คลกเลอก Layer กด OK ►ตรงชอง Enter Output Filename กด ปม Choose เพอต งชอไฟลแลวเลอกพ นทจดเกบขอมล เสรจแลวกด OK แลวกด Apply รอใหโปรแกรมประมวลผล

22

4

1

2

3

5

6 7

รปท 2.33 ข นตอนการ Build Mask

23

2.5.7 คลกแทบเมน Basic Tools ►Masking ►Apply Mask จะปรากฏหนาตาง Apply Mask Input File คลกเลอกไฟลโมดสทไดทาการตอภาพ แลวคลกปม Spatial Subset จะปรากฏหนาตาง Select Spatail Subset ข นมาใหกดปม ROI/EVF จะปรากฏหนาตาง Subset Image by ROI/EVF Extent ใหคลกเลอกไฟลทปรากฏ แลวกด OK หลงจากน น คลกปม Select Mask Band จะปรากฏหนาตาง Select Mask Input Band ใหเลอกไฟลทเราทา Mask Band ไวกอนหนาน แลวกด OK จะปรากฏหนาตาง Apply Mask Parameters กดปม Choose ต งชอไฟลเพอจดเกบขอมล

รปท 2.34 ข นตอนการ Apply Mask

1

3

2

6

5

7

4

9

8

11

10

24

Before After

รปท 2.35 ขอมลทผานกระบวนการ clip ไฟล

2.5.8 การเปดเวกเตอรไฟลขอบเขตประเทศไทยโดยเปดเวกเตอรไฟลขอบเขตประเทศไทยข น เพอทจะตดเอาขอมลเฉพาะพ นทประเทศไทย คลกทแถบเมน File ►Open Vector File จะปรากฏหนาตางSelect Vector Filenames กดเลอก File of type เปน Shapefile{*.shp} แลวเลอกไฟล กด open จะปรากฏหนาตาง Import Vector Files Parameters กด OK

รปท 2.36 การนาเขาขอมล Vector File

25

รปท 2.37 การเปดเวกเตอรไฟลขอบเขตประเทศไทย

2.5.9 จากน นจะปรากฏหนาตาง Available Vector List ข น คลกเลอกตรงเลเยอรเวกเตอรไฟล แลว

กด Load Selected จะมหนาตางเลกๆปรากฏใหเลอก Display #1 กด OK

รปท 2.38 การ Load Selected Vector File

1

2

3

26

2.5.10 หลงจากน นปรากฏกรอบสเหลยมข นมาซอนภาพโมดส ซงแสดงวาพกดท งสองเปนพกดชนดเดยว สามารถเขาสกระบวนการ ตดภาพได

รปท 2.39 การตรวจสอบพกดของภาพและ Vector Files

2.5.11 การสราง Build Mask คลกทแทบเมน Basic Tools ► Masking ►Build Mask จะปรากฏ

หนาตางเลกๆข น ใหกด Display #1 กด OK ►จะปรากฏหนาตาง Mask Definition กดคลกท Options ► Import EVFs… จากน นจะปรากฏหนาตาง Mask Definition Input EVFs คลกเลอก Layer กด OK ►ตรงชอง Enter Output Filename กดปม Choose เพอต งชอไฟลแลวเลอกพ นทจดเกบขอมล เสรจแลวกด OK แลวกด Apply รอใหโปรแกรมประมวลผล

27

รปท 2.40 ข นตอนการ Build Mask ขอบเขตประเทศไทย

2.5.12 ไปทแทบเมน Basic Tools ►Masking ►Apply Mask จะปรากฏหนาตาง Apply Mask

Input File คลกเลอกไฟลโมดสทไดทาการตดภาพ Spatial Subset ปลอยใหเปน Full Scence หลงจากน น คลกปม Select Mask Band จะปรากฏหนาตาง Select Mask Input Band ใหเลอกไฟลทเราทา

28

6

5

7

4

9

8 10

11

12

Mask Band ไวกอนหนาแลวกด OK จะปรากฏหนาตาง Apply Mask Parameters ตรงชอง Mask Value ใหใสคา 999 กดปม Choose แลวต งชอไฟลเพอจดเกบ

รปท 2.41 ข นตอนการ Apply Mask ขอบเขตประเทศไทย

29

Before After

รปท 2.42 ขอมลทผานกระบวนการ clip ไฟลขอบเขตประเทศไทย 2.6 กำร Export ไฟลภำพเปนไฟล JPG/.dat

2.6.1 การ Export ไฟลภาพเปนไฟล JPG - เปดภาพ modis ทตองการ Export เปนไฟลรปภาพนามสกล .jpg - ตรงหนา View ของโปรแกรมจะมแถบเมนใหคลกบนแถบเมน File ►Save Image As

► Image File…

รปท 2.43 การ Export ไฟลรปภาพ

30

- จะปรากฏหนาตาง Output Display to Image File ตรง Output File Type ใหเลอกเปน JPEG (สามารถ Export ไฟลออกมาไดหลายชนดดงน )

- ตรง Enter Output Filename กดปม Choose เพอเลอกทจดเกบไฟล ต งชอเพอบนทกแลวกด OK

รปท 2.44 ข นตอนการ Export ไฟล JPEG

รปท 2.45 ไฟลขอมล.JPG

31

2.6.2 การ Export ไฟลภาพออกมาเปนไฟล .dat ไฟล .dat เปนไฟลทบนทกคาตางๆ ทเปนคาตวเลขในแตละพกเซลล หรอจดภาพ เชนคาส หรอ คา

NDVI เมอแปลงเปนไฟล.dat ทางโปรแกรมเมอรจะสามารถนาขอมลมาอานและบนทกคาลงในฐานขอมล โดยขอมลภาพดาวเทยม 1 วนจะผานกระบวนการ Registration เพอใหพกดตรงตามทตองการ จากน นผานกระบวนการหาคา NDVI กระบวนการตดพ นทโดยใชกรอบประเทศไทย จงนาผลทไดแปลงเปนไฟล .dat โดยภาพใน 1 วนจะมขอมลอยท 3600*6800 พกเซลล หรอ 24480000 จดภาพ เพอนาเขาสฐานขอมล

- เปดโปรแกรม Erdas 8.7 โดยดบเบ ลคลกทไอคอน หรอ Start ►All Program ► Leica Geosystems GIS & Mapping ►ERDAS IMAGINE 8.7 ►ERDAS IMAGINE 8.7

รปท 2.46 หนาจอโปรแกรม ERDAS IMAGINE 8.7

- คลกทรป ตรง Viewer#1 เพอเรยกเปดไฟล จะปรากฏหนาตาง Select Layer To Add: ใน File of type เลอกเปน All Raster Extensions แลวคลกทรปสามเหลยมเลกๆเพอเขาไปหาไฟลทสรางข นจากข นตอนทตด NDVI ในเขตประเทศไทย แลวกด OK

32

รปท 2.47 การ Import ไฟลขอมล

- คลกขวาตรงพ นทในกรอบ Viewer แลวเลอกคาสง Fit Image To window จะปรากฏ

เปนรปประเทศไทยท งหมดทไดจากกระบวนการตดภาพในโปรแกรม ENVI

รปท 2.48 การใชคาสง Fit Image To window

33

- คลกทไอคอน บรเวณแถบเมน จะปรากฏหนาตาง ImageInfo ข น ประกอบดวยขอมลรายละเอยดของไฟล คลกตรงแถบ Pixel data จะปรากฏตารางขอมล

รปท 2.49 ตารางขอมลคา NDVI

- คลกขวาทบรเวณดานบนของตาราง แลวเลอกคาสง Export…

รปท 2.50 การ Export ไฟลขอมล .dat

34

- ปรากฏหนาตาง Export Column Data คลกทรป เพอต งชอจดเกบขอมลแลวกด OK จะไดไฟล .dat เพอสงใหโปรแกรมเมอรจดการนาเขาฐานขอมลตอไป

รปท 2.51 การบนทกจดเกบขอมล 2.7 กำร Classification หรอกำรจ ำแนกกำรใชประโยชนทดน

การ Classification คอการแยกแยะวา ณ พ นทหนงๆมการใชประโยชนทดนแบบใด มสงปกคลมดนประเภทใดในพ นท โดยหลกการทางดาน GIS สามารถแบงออกเปน 2 วธ คอ Supervised กบ Unsupervised โดยท Supervised คอการสอนใหโปรแกรมทราบวาพ นทน นๆคอสงปกคลมชนดใด ตามคาสทแสดงออกมา ซงชวยในการจาแนกพ นทตางๆ ไดอยางมประสทธภาพ ถามการกาหนดจดทดขอมลทไดจะมความแมนยา และวธการ Unsupervised เปนการจาแนกโดยใหโปรแกรมเปนฝายจาแนก วาเราตองการจาแนกออกมากประเภท ซงวธน คอนขางจะไมนยม เพราะความถกตองไมคอยแมนยา

ดาวเทยมทใชในการจาแนกตามโครงการคอดาวเทยม Landsat ซงมความละเอยด 30 เมตร มชวงคลนท งหมด 7 แบนด โดยแตละแบนดจะสะทอนคาตางๆออกมาไดดแตกตางกนการ Classification โดยทวไปนยมใชแบนด 3 5 4 เปนคา R G B ซง R ยอมาจาก Red หรอสแดง G คอ Green สเขยว และ B คอ Blue สน าเงน การนาเอาแบนด 3 5 4 เนองจากแบนด 3 ซงแสดงความแตกตางของพชพรรณไดดจะทาใหเหนพชพรรณเปนสแดง แบนด 5 ซงแสดงคาสะทอนของดน แรธาตตางไดดจะเปนสเขยว และแบนด 4 แสดงความแตกตางระหวางดนและน าไดดจะไดน าทเปนสน าเงน

35

2.7.1 รวมแบนด 3 5 4 โดยใชโปรแกรม ENVI คลกแถบเมน File ►Open External File ►Landsat ►GeoTIFF

รปท 2.52 การรวมแบนด 3 4 5 โดยใชโปรแกรม ENVI

2.7.2 จากน นปรากฏหนาตาง Enter TIFF/GeoTIFF Filenames เปดไฟลของ Landsat ท ง 7

แบนด กด open

รปท 2.53 การเลอกเปดไฟลขอมล Landsat ท ง 7 แบนด

36

2.7.3 ในหนาตาง Available Bands List ใหคลกเลอก RGB Color แลวในชองของ R ใหคลกเลอกแบนด 3 ชอง G เลอกแบนด 5 ชอง B เลอกแบนด 4 แลวกด Load RGB ภาพทเกดจากการผสมสของท ง 3 แบนด

รปท 2.54 ภาพ Landsat ทเกดจากการผสมสเทจในโปรแกรม ENVI

2.7.4 ข นตอนตอไปคลกทแถบเมน File ►Save Image As ►Image File… จะปรากฏหนาตาง

Output Display to Image File ตรง Output File Type ใหเลอกเปน ERDAS แลวคลกปม Choose เพอต งชอไฟลและจดเกบขอมล

37

รปท 2.55 การจดเกบขอมลในโปรแกรม ENVI

2.7.5 จากน น Save เปนไฟล.lan ข นตอนตอไปใชโปรแกรม Erdas 8.7 ในการทากระบวนการ

Classification ใหเรยกเปดโปรแกรม Erdas8.7 ข นมา 2.7.6 จะปรากฏหนาตาง Import/Export ข นมาใหเลอก Import ในชอง Type เลอกเปน

LAN{Erdas 7.x} ในชอง Media จากน นเลอกเปน File ในชอง Input File ใหเลอกไฟลท Save จากโปรแกรม ENVI ในข นตอนทผานมา ในชอง Output File ใหเลอกไฟลททาการจดเกบขอมลแลวกด OK

รปท 2.56 การ Import/Export ไฟลขอมลในโปรแกรม Erdas

1.7.7 คลกปม เพอเปดไฟล.img ทได Import มาจากข นตอนทแลว ทหนาตาง Viewer #1 ใหคลก เพอเปดไฟล จะปรากฏหนาตาง Select Layer To Add: ตรงชอง Files of type: ใหเลอกเปน IMAGINE Image(*.img) แลวเขาไปหาไฟลท Import แลวกด OK

38

รปท 2.57 ภาพการผสมสเทจในโปรแกรม Erdas

2.7.8 จากน นคลกทปม ทแถบเมน จะปรากฏหนาตาง Classification กดปม Signature Editor จะปรากฏหนาตาง Signature Editor สาหรบ Add ขอมลทเรากาหนดประเภทบนภาพถาย

39

รปท 2.58 หนาตาง Signature Editor

2.7.9 คลกแถบเมน AOI ►Tools… เพอเรยกใชเครองมอของ AOI

รปท 2.59 การเรยกใชเครองมอ AOI ในโปรแกรม Erdas

40

2.7.10 การใชเครองมอใน AOI ใชเครองมอ เพอใชขยายเขาไปดรายละเอยดของภาพ

ใชเครองมอ เพอใชขยายออกจากภาพใหเหนภาพในมมกวาง

ใชเครองมอ คลกลากแลวขยบภาพไปมาซาย ขวา ได หรอจะคลกขวาแลวเลอก Fit Image To window เพอใหเหนภาพท งหมดของภาพ

ตวอยางจะแยกขอมลปาไม ใช คลกขยายเขาไปในบรเวณทเปนพ นทปา แลวใชเครองมอ ทหนาตางเครองมอ AOI เพอกาหนดกรอบพ นทตวอยางใหโปแกรม โดยคลก แลวคลกในภาพดงรป

รปท 2.60 การกาหนดกรอบพ นทตวอยาง

หลงจากวงรอบพ นทแลว คลกท ในหนาตาง Signature Editor จะทาใหไดคาทเลอก เลอกเขาไป

อยในตาราง ใหเลอกพ นทปาหลายๆพ นทแลวคลก เขาไปทละขอมล

รปท 2.61 ข นตอนการ Add ขอมลในตาราง Signature Editor

41

เมอไดตามทตองการ คลกเลอกท งหมดแลวกดเครองมอทรป ซงเปนเครองมอทใชในการรวมใหเหลอขอมลเดยว แลวคลกเพอเปลยนชอ เปนปาไม หรอพ นทอนๆทมการจาแนก แลวคลกขวาตรงชอง Class# ตรงแถวทไดเลอก แลวเลอก Delete Selection เปลยนชอเปนปาไม

รปท 2.62 ข นตอนการจาแนกการใชประโยชนทดน

42

หลงจากทาการจาแนกปาไมเสรจเรยบรอยแลว จาแนกการใชประโยชนทดนอนๆอกใหครบตามทตองการ โดยทาเหมอนกนกบกระบวนการทผานมา

เมอจาแนกประเภทออกมาไดแลวให save ไฟลในตาราง Signature Editor กอนโดยคลกท File ►Save As… แลวจะปรากฏหนาตาง Save Signature File As แลวคลกปม จะมหนาตาง Signature File ต งชอแลวจดเกบขอมล กด OK

รปท 2.63 ข นตอนการ save ไฟลในตาราง Signature Editor

จากการ Save ไฟล AOI ทเรากาหนดข นดวยเอาไวสาหรบแกไขพ นทถาหากเรา Classification ไม

ถกตอง โดยคลกทแถบเมน File ► Save► AOI Layer As… จะปรากฏหนาตาง Save AOI As… ใหต งชอไฟลแลวจดเกบขอมล

รปท 2.64 การ Save ไฟล AOI

43

2.7.11 การ Classification โดยใชกระบวนการ Supervised คลกทแถบเมนทรป จะปรากฏหนาตาง Classification เลอกคาสง Supervised Classification ในหนาตาง Supervised Classification ชอง Input Raster File : ใหใสไฟลภาพดาวเทยม Landsat ทมแบนด 3 5 4 ทแปลงจากไฟล .lan มาเปน .img ในชอง Input Signature File: ใหเลอกไฟล .sig ทจาแนก ในชอง Classified File ใหต งชอไฟลแลวจดเกบขอมลเสรจ กด OK

รปท 2.65 ข นตอนการ Supervised Classification

44

ภาพ Landsat 354 ภาพท Classification รปท 2.66 รปทผานกระบวนการ Supervised Classification

2.7.12 ทาการ Classification โดยใชกระบวนการ Unsupervised คลกทแถบเมน จะปรากฏ

หนาตาง Classification เลอกคาสง Unsupervised Classification จะปรากฏหนาตาง Unsupervised Classification (Isodata) ในชอง Input Raster File : นาไฟลภาพดาวเทยม Landsat ทมแบนด 3 5 4 ทแปลงจากไฟล .lan มาเปน .img ในชอง Output Cluster Layer ใหเลอกทจดเกบไฟลและต งชอไฟล ในชอง Output Signature Set ใหต งชอไฟลแลวจดเกบ ในชอง Number of Classes คอจานวนทตองการใหโปรแกรมแยกขอมล หลงจากน นกด OK

รปท 2.67 ข นตอนการ Unsupervised Classification

45

ภาพ Landsat 354 ภาพท Unclassification รปท 2.68 รปทผานกระบวนการ Unsupervised Classification

2.8 กำรแปลงพกด UTM->latlong/latlong->UTM

2.8.1 ระบบพกด (Coordinate System) เปนระบบทสรางข นสาหรบใชอางองในการกาหนดตาแหนง หรอบอกตาแหนงพ นโลกจากแผนทมลกษณะเปนตารางโครงขายทเกดจากตดกนของเสน ตรงสองชดทถกกาหนดใหวางตวในแนวเหนอ-ใตและแนวตะวนออก- ตะวนตก ตามแนวของจดศนยกาเนด (Origin) ทกาหนดข น คาพกดทใชอางองในการบอกตาแหนงตางๆ จะใชคาของหนวยทนบออกจากจดศนยกาเนดเปนระยะเชงมม (Degree) หรอเปนระยะทาง (Distance) ไปทางเหนอหรอใตและตะวนออกหรอตะวนตก ตามตาแหนงของตาบลทตองการหาคาพกดทกาหนดตาแหนงตางๆ จะถกอางองเปนตวเลขในแนวต งและแนวนอนตามหนวยวดระยะใชวดสาหรบระบบพกดทใชอางองกาหนดตาแหนงบนแผนท ทนยมใชกบแผนทในปจจบน มอยดวยกน 2 ระบบ คอ

- ระบบพกดภมศาสตร (Geographic Coordinate System) - ระบบพกดกรดแบบ UTM (Universal Transverse Mercator co-ordinate System)

2.8.2 ระบบพกด ภมศาสตร (Geographic Coordinate System) เปนระบบพกดทกาหนดตาแหนง

ตางๆบนพ นโลก ดวยวธการอางองบอกตาแหนงเปนคาระยะเชงมมของละตจด (Latitude) และ ลองตจด (Longitude) ตามระยะเชงมมทหางจากศนยกาเนด (Origin) ของละตจดและลองตจดทกาหนดข นสาหรบศนยกาเนดของละตจด (Origin of Latitude) น นกาหนดข นจากแนวระดบ ทตดผานศนยกลางของโลกและต งฉากกบแกนหมน เรยกแนวระนาบศนยกาเนดน นวา เสนศนยสตร (Equator) ซงแบงโลกออกเปนซกโลกเหนอและซกโลกใต ฉะน นคาระยะเชงมมของละตจด จะเปนคาเชงมมทเกดจากมมทศนยกลางของโลก กบแนวระดบฐานกาเนดมมทเสนศนยสตรทวดคาของมมออกไปท งซกโลกเหนอและซกโลกใต คาของมมจะส นสดทข วโลกเหนอและข วโลกใต มคาเชงมม 90 องศาพอด ดงน นการใชคาระยะเชงมมของละตจดอางองบอกตาแหนงตางๆ นอกจากจะกาหนดเรยกคาวดเปนองศาลปดาและฟลปดา แลวจะบอกซกโลกเหนอหรอใตกากบดวยเสมอ

46

2.8.3 ระบบพกดกรด แบบ UTM (Universal Transverse Mercator co-ordinate System) พกดกรด UTM (Universal Transverse Marcator) เปนระบบตารางกรดทใชชวยในการกาหนดตาแหนงและใชอางองในการบอกตาแหนง ทนยมใชกบแผนทในกจการทหารของประเทศตาง ๆ เกอบทวโลกในปจจบน เพราะเปนระบบตารางกรดทมขนาดรปรางเทากนทกตารางและมวธการกาหนดบอกคาพกดทงาย และถกตองเปนระบบกรดทนาเอาเสนโครงแผนทแบบ Universal Transverse Mercator Projection ของ Gauss -Krueger มาใชดดแปลงการถายทอดรายละเอยดของพ นผวโลกใหรปทรงกระบอก Mercator Projection อยในตาแหนง Mercator Projection (แกนของรปทรงกระบอกจะทบกบแนวเสนอเควเตอร และต งฉากกบแนวแกนของข วโลก) ประเทศไทยไดนาเอาเสนโครงแผนทแบบ UTM น มาใชกบการทาแผนท เปนชด L7017ทใชในปจจบนแผนทระบบพกดกรด ทใชเสนโครงแผนทแบบ UTM เปนระบบเสนโครงชนดหนงทใชผวรปทรงกระบอกเปนผวแสดงเสนเมรเดยน (หรอเสนลองตจด) และเสนละตจดของโลก โดยใชทรงกระบอกตดโลกระหวางละตจด 84องศาเหนอ และ 80 องศาใตในลกษณะแกนรปทรงกระบอกแลวทามมกบแกนโลก 90 องศารอบโลก แบงออกเปน 60 โซนๆ ละ 6 องศา โซนท 1 อยระหวาง 180 องศา กบ 174 องศาตะวนตก และมลองตจด 177 องศาตะวนตกเปนเมรเดยนยานกลาง (Central Meridian) มเลขกากบแตละโซนจาก 1 ถง 60 โดย นบจากซายไปทางขวาระหวางละตจด 84 องศาเหนอ 80 องศาใต แบงออกเปน 2 ชอง ชองละ 8 องศา ยกเวนชองสดทาย เปน 12 องศา โดยเรมนบต งแตละตจด 80 องศาใต ข นไป ทางเหนอใหชองแรกเปน อกษร C และชองสดทายเปนอกษร X (ยกเวน I และ O)

จากการแบงตามทกลาวแลวจะเหนพ นทในเขตลองตจด 180 องศาตะวนตก ถง 180 องศาตะวนออกและละตจด 80 องศาใต ถง 84 องศาเหนอ จะถกแบงออกเปนรปสเหลยมผนผา 1,200 รปแตละรปมขนาดกวางยาว 6 องศา x 8 องศา จานวน 1,140 รป และกวางยาว 6 องศา x 12 องศา จานวน 60 รป รปสเหลยมน เรยกวา Grid Zone Designation (GZD) การเรยกชอ Grid Zone Designationประเทศไทยมพ นทอย ระหวางละตจด 5 องศา 30 ลปดาเหนอ ถง 20 องศา 30 ลปดาเหนอและลองตจดประมาณ 97 องศา 30 ลปดาตะวนออก ถง 105 องศา 30 ลปดาตะวนออก ดงน น ประเทศไทยจงตกอยใน GZD 47N 47P 47Q 48N 48P และ 48 Q

รปท 2.69 ระบบพกด UTM

47

2.8.3 การแปลงเวกเตอรไฟล - เปดโปรแกรม Arcview3.3 โดยคลกท Start► All Program► ESRI►

Arcview3.3► Arcview3.3

รปท 2.70 หนาจอโปรแกรม Arcview3.3

- เปดขอมลทตองการแปลงพกด โดยคลกทปม แลวเรยกเปดไฟลข นมา

รปท 2.71 การเปดขอมลทตองการแปลงพกด

48

- สงเกตพกดตรงมมขวาบน ถาขยบเมาสพกดจะเปลยนแปลงไปตามทศทางทขยบจดสงเกตพกด Lat Long จะมคาอยประมาณหลกสบ หรอหลกรอย แตถาเปนพกด UTM จะมคาอยประมาณหลกแสน คลกทแถบเมน File ►Extension จะมหนาตาง Extension แสดงข นมา ใหไปเชคถกหนาคาสง แปลงพกด

รปท 2.72 หนาจอการแปลพกดในโปรแกรม Arcview3.3

- คลกทเมนแปลงพกด Geo ► UTM

รปท 2.73 การแปลงพกด Geo ► UTM

49

จะปรากฏหนาตางเปลยนพกดยออเดตกเปนพกด UTM ในชองพ นหลกฐานอางอง จะมใหเลอก 1 กบ

2 โดยท 1 คอ พกด Indain 1975 2 คอพกด WGS84 แลวกด OK

รปท 2.74 หนาตางเปลยนพกดยออเดตกเปนพกด UTM

- เมอโปรแกรมรนเสรจ ใหปดเปดเลเยอร ทางดานซายมอ แลวกดปม Zoom to

Active theme แลวสงเกตมมพกดขวาบนจะเปลยนไปเปนพกด UTM ถาจะแปลงกบมาเปน Latlong สามารถทาไดเหมอนๆกน

รปท 2.75 ภาพทไดจากการแปลงพกด UTM

50

2.8.4 การแปลงราสเตอรไฟล - การแปลงราสเตอรไฟลสามารถแปลงโดยใชโปรแกรม ENVI ใหเปดไฟลทตองการจะ

แปลงพกดข นมา คลกทแถบเมน File ►Open Image แลวเลอกไฟลทตองการกด OK - เมอเปดไฟล ถาตองการรวาภาพเปนระบบพกดแบบไหนใหคลกตรงแถบเมนTools►

Cursor Location/Value จะปรากฏหนาตาง เลกๆข นมา บอกรายละเอยดตางๆเชน พกดหนาจอ ส โปรเจคชน และขอมล

รปท 2.76 การเลอกตรวจสอบ Cursor Location/Value

ท Projection ปรากฏวาเปนระบบพกดอะไร ในทน เปน UTM

รปท 2.77 ตรวจสอบระบบพกด

51

- แปลงพกดใหเปน Lat Long โดยคลกทแถบเมน Map ► Convert Map Projection

รปท 2.78 การ Convert Map Projection

- หนาตาง Convert Map Projection Input Image ใหเลอกไฟลทตองการจะแปลงแลว

กด OK จะปรากฏหนาตาง Convert Map Projection Paramet... ใหเลอกGeographic Lat/Lon แลวกด OK

รปท 2.79 การ Convert Map Projection Input Image

52

- จะปรากฏหนาตาง Registration Parameters ข นมา กดปม Choose เพอต งชอไฟลและจดเกบขอมล

รปท 2.80 การ Registration Parameters

- เมอรนโปรแกรมเสรจให เปดไฟลทแปลงพกดเสรจข นมาโดยกดทปม Load Band

รปท 2.81 ผลทไดจากการแปลงระบบพกดเปน Geographic Lat/Lon

53

- คลกตรงแถบเมน Tools► Cursor Location/Value

รปท 2.82 การตรวจสอบระบบพกดจาก Cursor Location/Value

สงเกตตรง Projection จะเปลยนเปนพกด Geographic Lat/lon เสรจส นกระบวนการแปลงพกด

ถาจะแปลงเปน UTM ข นตอนการการดาเนนการลกษณะเดยวกน

54

บทท 3 คมอกำรใชงำนของผใช สวนกำรใชงำนบนเวบไซต

3.1 รปแบบทำง Web Browser

3.1.1 การแสดงผลทางเวบไซตของโครงการพฒนาระบบตดตามการเปลยนแปลงของพชปกคลมดน URL: http://tccm.rid.go.th

3.1.2 หนาหลกของระบบ แสดงดงรปท 2.1 ประกอบดวยเมน หนาหลก เกยวกบโครงการ ตดตอเรา และสาหรบเจาหนาท

รปท 3.1 หนาจอแสดงผลหลกของระบบ

จากรปท 3.1 แบงการคนหาขอมลออกเปน 4 สวน ไดแก

- สวนการคนหาขอมลตามจงหวด - สวนการคนหาขอมลตามลมน า - สวนการคนหาขอมลตามโครงการสงน าและบารงรกษา - สวนการคนหาขอมลตามโครงการรายจงหวด

55

(1) สวนการคนหาขอมลตามจงหวด จะแสดงรายชอจงหวดท ง 76 จงหวด ดงรปท 2.2

รปท 3.2 หนาจอแสดงรายชอจงหวดท ง 76 จงหวด

(2) สวนการคนหาขอมลตามลมน าแสดงรายชอลมน าท ง 25 ลมน า ดงรปท 3.3

รปท 3.3 หนาจอแสดงการคนหาขอมลตามลมน า

56

(3) สวนการคนหาขอมลตามโครงการสงน าและบารงรกษา จะแสดงรายชอโครงการสงน าและบารงรกษาท ง 79 โครงการ ดงรปท 3.4

รปท 3.4 หนาจอแสดงการคนหาขอมลตามโครงการสงน าและบารงรกษา

(4) สวนการคนหาขอมลตามโครงการชลประทานจงหวด แสดงรายชอโครงการชลประทานจงหวดท ง

56 โครงการ ดงรปท 3.5

รปท 3.5 หนาจอแสดงการคนหาขอมลตามโครงการชลประทานจงหวด

57

3.1.3 แสดงผลขอมล แบงออกเปน 2 สวน ไดแก สวนคนหาขอมลรายสปดาห และสวนแสดงผลขอมล ดงรปท 3.6

รปท 3.6 หนาจอแสดงขอมล

- สวนท 1 คอสวนคนหาขอมลรายสปดาห โดยการคลกเลอก ป และสปดาหทตองการด

ขอมล แลวคลกปม ตกลง

รปท 3.7 การคนหาขอมลรายสปดาห

58

- สวนท 2 คอสวนแสดงผลการคนหาขอมลรายสปดาหตาม ปและสปดาหทเลอก

รปท 3.8 หนาจอแสดงผลการคนหาขอมลรายสปดาห

จากรปท 3.8 ผลการคนหาขอมลแบงการแสดงผลออกเปน 4 สวนไดแก

- สวนแสดงผลทาง GIS ผานทางโปรแกรม Google Earth - สวนกราฟแสดงพ นทเพาะปลกพช - สวนตารางรายงานพ นทเพาะปลกพช - สวนกราฟแสดงคา NDVI

59

(1) สวนแสดงผลทาง GIS ผานโปรแกรม Google Earth ดขอมลแตละ layerโดยการคลก

รปท 3.9 หนาจอแสดงผลขอมลแตละ layer

จากรป 3.9 ประกอบดวย 2 สวน - สวนท 1 คอสวนแสดง layer ขอมลตาง ๆ ซงม 4 layer คอ ขอมลการใชประโยชนทดน

พ.ศ. 2549, ขอบเขตจงหวด, พ นทแหลงน าจากภาพ landsat และพ นทน าผวดนรายสปดาห ซงแตละ layer ผใชสามารถเปด-ปด layerเพอแสดงผลขอมลตามทตองการ

- สวนแสดงผลขอมลของ Google Earth

(2) หนาจอแสดงผลสวนกราฟแสดงพ นทเพาะปลกพชในเขตพ นทรวมท ง 12 ประเภทสงปกคลมดน

รปท 3.10 กราฟแสดงพ นทเพาะปลกรวม จงหวดกรงเทพมหานคร

60

จากกราฟเสนแสดงพ นทเพาะปลกรายสปดาห พ นทเพาะปลกจะแสดงในหนวย ตร.กม. โดยกราฟแตละเสนจะแสดงพ นทเพาะปลกของพชแตละชนด ซงแสดงตามสญลกษณ ดงรป

รปท 3.11 สญลกษณแทนชนดพชในกราฟแสดงพ นทเพาะปลก

หลงจากคลกเมาสทกราฟแสดงพ นทเพาะปลก จะปรากฏหนาจอแสดงกราฟพ นทเพาะปลกโดยแยก

ตามพชแตละชนด

รปท 3.12 กราฟแสดงพ นทเพาะปลกขาว จงหวดกรงเทพมหานคร

61

รปท 3.13 กราฟแสดงพ นทเพาะปลกออย จงหวดกรงเทพมหานคร

รปท 3.14 กราฟแสดงพ นทเพาะปลกพชไร จงหวดกรงเทพมหานคร

62

รปท 3.15 กราฟแสดงพ นทเพาะปลกพชผก จงหวดกรงเทพมหานคร

รปท 3.16 กราฟแสดงพ นทปลกไมผล จงหวดกรงเทพมหานคร

63

รปท 3.17 กราฟแสดงพ นทเพาะปลกไมยนตน จงหวดกรงเทพมหานคร

(3) สวนแสดงตารางรายงานพ นทเพาะปลกพช

รปท 3.18 สวนตารางรายงานพ นทเพะปลกพช

จากรปท 3.18 ประกอบดวย

- ขอมลพ นทของพ นททเลอกในหนวย ตร.กม. และขอมล % เมฆและน าผวดนในรายสปดาหทเรยกดขอมล

- ตารางแสดงขอมลพ นทเพาะปลกพชแยกตามจงหวด ตามสปดาหทเลอกเรยกดขอมลสามารถดขอมลเพมเตม โดยคลก

64

รปท 3.19 หนาจอแสดงขอมลพ นทเพาะปลกเพมเตม

จากรปท 3.19 ประกอบดวย

- สวนท 1 คอสวน option แปลงหนวยพ นทเพาะปลก เปน ไร / ตร.กม. - สวนตารางรายงาน จะแสดงพ นทเพาะปลกรายสปดาหท งหมดในปทเลอก โดยจาแนก

ตามพชแตละชนด และการแสดงผลขอมลน น จงหวดและลมน า จะแสดงผลพ นทเพาะปลกในเขตชลประทาน และนอกเขตชลประทาน สวนโครงการชลประทานจงหวดและโครงการสงน าและบารงรกษา จะแสงพ นทในเขตโครงการ และมการแสดง % ของเมฆทปกคลมพ นทในแตละสปดาห(0=<NDVI<0.15) และ % ของน าผวดนในแตละสปดาห (-1<NDVI<0)

นอกจากน สามารถออกรายงานตารางขอมลเปน Excel ไดโดยคลกปม จากน นจะม dialog box ข นมาใหเลอก เปด หรอ บนทกไฟล ดงรป

รปท 3.20 หนาจอ dialog box ใหเปดหรอบนทกไฟล

65

รปท 3.21 หนาจอการออกรายงานทาง excel

(4) กราฟแสดงคา NDVI

รปท 3.22 แสดงกราฟ NDVI เฉลยของพชแตละชนด

คา NDVI (Normalized Differences Vegetation Index) เปนการทาสดสวนระหวางคลนสองคลน

ทปรบใหมลกษณะเปนการกระจายปกต เพอยนยนสถานะความมสเขยวของพชเหลาน นเพอใชตดตามการเปลยนแปลงของพช และสภาพน า รายสปดาห โดยกราฟแตละเสนจะแสดงNDVI ของพชแตละชนด ซงแสดงตามสญลกษณ ดงรป

รปท 3.23 แสดงสญลกษณของกราฟ NDVI เฉลย

66

เมอคลกทกราฟแสดงคา NDVI จะปรากฏหนาแสดงกราฟ NDVI LAI และ CGR ดงรปท 3.24

รปท 3.24 กราฟ NDVI LAI และ CGR

67

รปท 3.25 หนาจอรป NDVI

- รป NDVI ไดจากการ color mapping โดยเฉดสตามชวงของ NDVI

รปท 3.26 แสดงเฉดสตามชวงของ NDVI

- รป NDVI ทกสปดาหในปทเลอก โดยการคลก ดรปท งหมด

รปท 3.27 แสดงหนาจอรป NDVI ทกสปดาหในปทเลอก

68

3.1.4 กราฟแสดง % เมฆปกคลม โดยการคลก จากหนา จอแสดงผลขอมล เปอรเซนตเมฆปกคลม หมายถง เปอรเซนตทไดจากการคานวณคา NDVI ทสะทอนในชวงของเมฆ (0=<NDVI<0.15) ในแตละสปดาห หากในสปดาหใดมเมฆปกคลมมากเกน 10 เปอรเซนตของพ นทขอมลในสปดาหน นตองมคาคลาดเคลอนเกดข นจงตองมการปรบแกขอมลทเกดจากการการปกคลมของเมฆดวย

รปท 3.28 แสดงหนาจอกราฟแสดง % เมฆปกคลมในแตละสปดาห

3.1.5 กราฟแสดง % น าผวดน โดยการคลก จากหนา จอแสดงผลขอมล เปอรเซนต

น าผวดน หมายถง เปอรเซนตทไดจากการคานวณคา NDVI ทสะทอนในชวงของน า (-1<NDVI<0) ในแตละสปดาห

รปท 3.29 แสดงหนาจอกราฟแสดง % น าผวดนในแตละสปดาห

69

3.2 รปแบบกำรแสดงผลทำง Google Earth สวนแสดงผลทาง GIS ผานโปรแกรม Google Earth ดขอมลแตละ layer โดยการคลก

รปท 3.30 สวนแสดงผลทาง GIS ผานโปรแกรม Google Earth

3.2.1 ขอมลการใชประโยชนทดน จากกรมพฒนาทดน พ.ศ. 2549 จดจาแนกพชปกคลมดน ออกเปน

ขาว ออย กลมพชไร กลมพชผก กลมไมผล กลมไมยนตน และกลมพชอนๆ บอปลา บอกง ดงรปท 3.31 ตวอยางในเขตพ นทจงหวดกรงเทพมหานคร

70

รปท 3.31 หนาจอ layer การใชประโยชนทดน พ.ศ. 2549 จงหวดกรงเทพมหานคร

3.2.2 ขอบเขตการปกครอง รวมถงขอบเขตการปกครองในเขตพ นท

รปท 3.32 แสดงหนาจอขอบเขตจงหวดกรงเทพมหานคร

71

3.2.3 พ นทแหลงน า จากภาพ landsat

รปท 3.33 แสดงหนาจอพ นทแหลงน า จากภาพ landsat

3.2.4 พ นทน าผวดนรายสปดาห จากการคานวณคา NDVI ในแตละสปดาห

รปท 3.34 แสดงหนาจอพ นทน าผวดนรายสปดาหจากคา NDVI