Afrykański pomór świń (ASF)

Afrykański pomór świń

(ASF)I. Informacje ogólne

ASF

Afrykański pomór świń (ang. African Swine Fever – ASF) to wysoce zakaźna i zaraźliwa choroba wirusowa, występująca w warunkach naturalnych u świń domowych wszystkich ras oraz u dzików.

Chorobę charakteryzują objawy kliniczne i zmiany sekcyjne podobne do ostrej postaci pomoru klasycznego świń, a zwłaszcza wysoka gorączka, znaczne powiększenie śledziony, dużego stopnia wybroczynowość oraz sięgająca 80-100% śmiertelność.

ASF

Na zakażenie wirusem ASF wrażliwe są świnie domowe wszystkich ras, bez względu na wiek, kondycje czy warunki środowiskowe. Wszystkie inne gatunki zwierząt domowych poza świnią domową i świnią dziką są niewrażliwe na wirus ASF.

Głównym rezerwuarem choroby są zamieszkujące Afrykę dzikie afrykańskie świnie tj. guźce, świnie rzeczne i świnie leśne, które są bezobjawowymi nosicielami choroby.

Rezerwuary i źródła infekcji dziki europejskie; dzikie świnie afrykańskie (bush pigs); guźce (wart hogs); chore świnie; produkty mięsne i odpadki poubojowe; wektory mechaniczne

- ASFV - kleszcze - CSFV - nasienie

ASF Rozprzestrzenianie się:

Wirus rozprzestrzenia się w wyniku bezpośredniego kontaktu z zarażonymi świniami, ozdrowieńcami lub dzikimi świniami afrykańskimi będącymi bezobjawowymi nosicielami i siewcami zarazka.

Do zakażenia dochodzi również poprzez kontakt z zakażonym materiałem tj. krew, tkanki, wydzieliny lub wydaliny chorych lub padłych zwierząt lub poprzez skarmianie zakażonych odpadów kuchennych.

Większość przypadków przenoszenia ASF pomiędzy krajami była związana z karmieniem resztkami pożywienia pochodzącymi z międzynarodowych lotnisk lub portów morskich.

W Afryce, Australii, Hiszpanii oraz na Sardynii rezerwuarem wirusa ASF były lub są kleszcze i one również mogą stanowić wektor przenoszenia choroby.

Do chwili obecnej w Federacji Rosyjskiej, na Ukrainie oraz Białorusi nie stwierdzono przenoszenia choroby przez kleszcze, a głównym czynnikiem rozprzestrzeniania choroby było karmienie świń zakażonymi odpadami oraz skażone pasze.

ASF

Wrażliwość wirusa:

wirus jest bardzo oporny, przeżywa w szerokim zakresie ph (pH 3,9-11,5) i w niskiej temperaturze.

Może przetrwać w zakażonych kojcach dla świń, przez co najmniej jeden miesiąc, a także przetrwać przez wiele miesięcy w surowym, nie przetworzonym mięsie.

Świnie mogą pozostawać nosicielami wirusa, nawet przez całe życie.

Wirus wrażliwy jest na wysoką temperaturę, w temperaturze 56°C ginie po 70 minutach, natomiast w temp. 60°C ginie po 20 minutach.

Ponadto wrażliwy jest także na eter i chloroform.

PRODUKT PRZEŻYWALNOŚĆ (DNI)Odkostnione mięso 105

Mięso z kością 105

Mięso mielone 105

Solone mięso odkostnione 182

Solone mięso z kością 182

Gotowane mięso odkostnione

0

Gotowane mięso z kością 0

Mięso konserwowane 0

Suszone mięso odkostnione 300

Suszone mięso z kością 300

Wędzone mięso odkostnione 30

Mięso mrożone 1000

Chłodzone mięso odkostnione

110 (5 m-cy)

Chłodzone mięso z kością 110

Suszony tłuszcz 300

Podroby 105

Skóra/tłuszcz 300

Występowanie i szerzenie ASF

2009 CSF Europa

2010 CSF Europa

2011 CSF Europa

2012 CSF Europa

Występowanie ASF

2005200620072008200920102011

Źródło: OIE

2012

.

Pierwszy raz stwierdzona KENIA 1921r.

Pierwszy raz stwierdzona w Europie PORTUGALIA 1957r.

Sardynia2007 r. - 30 ognisk2008 r. - 82009 r. - 42010 r. - 1 (88)2011 r. - 32012 r. - 118 (17 u dzików) 2013 r. - 4 (4) (na dzień 30.04. 2013 r.)

Występowanie ognisk ASF u świń w Afryce

Złożona sytuacja epidemiologiczna: mało typowy obraz kliniczny: często

przebieg bezobjawowy; brak Ig; niski

poziom Ag; infekcje przetrwałe;

trudności w kontrolowaniu choroby

mnogość genotypów

Portugalia 1957, 60-

99

Hiszpania1960-199592 mln USD

Francja1964, 1967,

1977

Włochy1967, 69,

80, 93

ZSSR 1977

Dominikana:1978, 1981Haiti: 1979,

1984Кuba:

1971, 1980

Sardynia 1982-2013

Каukaz i Rosja 2007-2013

Аngola1957

Malta1978

Brazylia1978, 1981

Belgia 1985 Holand

ia1986

Kenia1921

Afrykański pomór świń

(ASF)Niekorzystna sytuacja epidemiologiczna

2014

ASF w Polsce – 14 ognisk!!!

Od lutego 2014 r. w Polsce stwierdzono 13 przypadków ASF u dzików i dwa ogniska tej choroby u świń domowych. Wszystkie te przypadki zlokalizowane są na Podlasiu – w powiecie białostockim i sokólskim. Wirusa pomoru stwierdzano wyłącznie u dzików padłych znalezionych tuż przy granicy lub maksymalnie kilka kilometrów od granicy z Białorusią. Niestety chorobę zdiagnozowano również u świń domowych.

Z analizy dochodzenia epizootycznego przeprowadzonego w gospodarstwach woj. Podlaskiego wynika , że właściciele gospodarstw utrzymujących świnie nie przestrzegają podstawowych zasad bioasekuracji, co może przyczynić się do niekontrolowanego przenoszenia choroby na świnie.

14 przypadków ASF u dzików i dwa przypadki zdiagnozowane u świń domowych w Polsce

Zasadnicze straty związane z wystąpieniem ASF w krajach eksportujących świnie lub wieprzowinę związane są z całkowitym zablokowaniem wywozu świń oraz mięsa wieprzowego, w tym produktów spożywczych zawierających w składzie mięso wieprzowe, a także innych produktów jak np. farmaceutyków, nasienia a nawet w szczególnych przypadkach owoce, warzywa itp., z krajów dotkniętych ASF do krajów wolnych od tej choroby a niekiedy dotkniętych tą chorobą. Polska jest jednym z największych producentów żywności w UE. W ciągu 2013 r. roku dynamika naszego eksportu wyniosła ok. 13 proc., ale mieliśmy jeszcze duży potencjał do wykorzystania. Nadwyżka handlowa sektora rolnego wyniosła w 2012 roku 4,3 mld euro. Według ministerstwa rolnictwa 2013 r. może to być nawet do 5 mld euro. Wynika to z tego, że przy wzroście sprzedaży polskich towarów rolnych za granicę spada jednocześnie dynamika importu.Głównymi partnerami handlowymi Polski w 2012 w tym sektorze były przede wszystkim kraje Unii Europejskiej. Największym rynkiem zbytu dla polskiej żywności za granicą są Niemcy, do których polscy eksporterzy sprzedali towary o łącznej wartości 3,8 mld euro.Drugim rynkiem jest Wielka Brytania, do której wyeksportowano towary o wartości 1,3 mld euro, a na trzecim miejscu plasują się Czechy, które importowały towary spożywcze z Polski o wartości ok. 1,1 mld euro.Najdynamiczniej rozwijającym się rynkiem zbytu była natomiast Rosja, w której import polskiej żywności wzrósł w 2012 roku o ponad 30 proc. rdr i wyniósł również około 1,1 mld euro.Poza Rosją rośnie polski eksport żywności na inne rynki poza UE przede wszystkim w Azji, na Bliskim i Dalekim Wschodzie. W ciągu ostatnich czterech lat uzgodnione zostały warunki dostępu polskich produktów żywnościowych do rynków m.in. Japonii, Chin, Wietnamu, Singapuru”.

Znaczenie ASF dla gospodarki

Znaczenie ASF dla gospodarki

II.Podstawy prawne i zadania służb i jednostek administracyjnych przy zwalczaniu chorób zakaźnych

Ujednolicone wytyczne dotyczące stosowania rozporządzenia Ministra

Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 31 marca 2014 r. w sprawie środków

podejmowanych w związku z wystąpieniem u dzików afrykańskiego pomoru

świń (Dz. U. z 2014 r. poz. 420).

Poniższe Wytyczne zostały wydane na podstawie następujących aktów

prawnych:

1) ustawy z dnia 11 marca 2004r. o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu

chorób zakaźnych zwierząt (Dz. U. z 2008r. Nr 213, poz. 1342, z późn. zm.);

2) ustawy z dnia 16 grudnia 2005 r. o produktach pochodzenia zwierzęcego (Dz.

U.

z 2006 r. Nr 17, poz. 127, z późn. zm.);

3) ustawy z dnia 13 października 1995 r. Prawo łowieckie (Dz. U. z 2013 r. poz.

1326);

4) rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) nr 324/ 2014 z dnia 28 marca 2014

r. przyjmujące nadzwyczajne środki wspierania rynku wieprzowiny w Polsce

(Dz. Urz. UE L 95 z 29.03.2014, str. 24);

5) rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 23 marca 2005 r. w sprawie

szczegółowych warunków wykonywania polowania i znakowania tusz (Dz. U.

Nr 61, poz. 548, z późn. zm.);

6) rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 16 września 2010 r.

w sprawie produkcji produktów pochodzenia zwierzęcego pochodzących

z obszarów podlegającym ograniczeniom, nakazom i zakazom (Dz. U. Nr 183,

poz. 1231, z późn. zm.);

7) rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 31 marca 2014 r.

w sprawie środków podejmowanych w związku z wystąpieniem u dzików

afrykańskiego pomoru świń (Dz. U. poz. 420);

8) rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 23 czerwca 2004 r.

w sprawie zwalczania afrykańskiego pomoru świń (Dz. U. Nr 158, poz. 1658);

9) rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 18 września 2003 r.

w sprawie szczegółowych warunków weterynaryjnych, jakie muszą spełniać

gospodarstwa w przypadku, gdy zwierzęta lub środki spożywcze pochodzenia

zwierzęcego pochodzące z tych gospodarstw są wprowadzane na rynek (Dz. U. Nr

168, poz. 1643);

10) decyzji wykonawczej Komisji Nr 2014/ 178/ UE z dnia 27 marca 2014 r.

dotyczącej niektórych tymczasowych środków ochronnych w odniesieniu do

afrykańskiego pomoru świń w Polsce (Dz. Urz. UE L 95 z 29.03.2014, str. 47);

11) dyrektywy Rady Nr 2002/ 99 WE z dnia 16 grudnia 2002 r. ustanawiającej

przepisy o wymaganiach zdrowotnych dla zwierząt regulujące produkcję,

przetwarzanie, dystrybucję oraz wprowadzanie produktów pochodzenia

zwierzęcego przeznaczonych do spożycia przez ludzi (Dz. Urz. UE L 18 z

23.1.2003, s. 11);

12) dyrektywy Rady Nr 2002/ 60/ WE z dnia 27 czerwca 2002 r. ustanawiającej

przepisy szczególne w celu zwalczania afrykańskiego pomoru świń oraz

zmieniającej dyrektywę 92/ 119/ EWG w zakresie choroby cieszyńskiej

i afrykańskiego pomoru świń (Dz. Urz. UE L 192 z dnia 20 lipca 2002 r., s. 27, z

późn. zm.);

13) decyzji Komisji Nr 2003/ 422/ WE z dnia 26 maja 2003r. zatwierdzającej

podręcznik diagnostyczny dotyczący afrykańskiego pomoru świń (Dz. Urz. UE L

143 z 11.6.2003 s. 35).

ASF należy do chorób podlegających ustawowemu obowiązkowi zgłaszania i zwalczania.

Z uwagi na brak szczepionki przeciw ASF, zwalczanie choroby odbywa się wyłącznie metodami administracyjnymi poprzez wybijanie zwierząt, oczyszczanie i dezynfekcję pomieszczeń, nałożenie restrykcji w przemieszczaniu zwierząt.

Zwalczanie ASF

Polski Weterynaryjny Plan Gotowości

Zwalczania Afrykańskiego Pomoru

Świń na poziomie powiatu wejherowskiego

- proceduryASF – PLAN

2014

Obowiązek zgłaszania podejrzeń chorób zakaźnych zwierząt

Art. 42 Ustawy o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt:

1. W przypadku podejrzenia wystąpienia choroby zakaźnej zwierząt, a w szczególności poronienia u bydła, świń, owiec i kóz, objawów neurologicznych u zwierząt, znacznej liczby nagłych padnięć, zmian o charakterze krost, pęcherzy, nadżerek lub wybroczyn na skórze i błonach śluzowych zwierząt kopytnych oraz podwyższonej śmiertelności zwierząt akwakultury, posiadacz zwierzęcia jest obowiązany do:

Obowiązek zgłaszania podejrzeń chorób zakaźnych zwierząt

1) niezwłocznego zawiadomienia o tym organu Inspekcji Weterynaryjnej albo najbliższego podmiotu świadczącego usługi z zakresu medycyny weterynaryjnej, albo wójta (burmistrza, prezydenta miasta);

1a.) Posiadacz zwierząt gospodarskich natychmiast informuje powiatowego lekarza weterynarii o każdym przypadku padnięcia świń, bydła, owiec lub kóz.

Obowiązek zgłaszania podejrzeń chorób zakaźnych zwierząt

4. Wójt (burmistrz, prezydent miasta) niezwłocznie informuje organ Inspekcji Weterynaryjnej o otrzymaniu zawiadomienia, o którym mowa w ust. 1 pkt 1.

Tworzenie planów gotowości - informacje

Opracowanie planów reagowania kryzysowego przy zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt:

tworzenie planu gotowości wynika z art. 54 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt zwanej dalej „ustawą weterynaryjną”.

Obowiązki organów i podmiotów

Obowiązkiem organów administracji rządowej i jednostek samorządu terytorialnego, podmiotów prowadzących działalność w zakresie pozyskiwania, wytwarzania, przetwarzania lub obrotu niejadalnymi produktami pochodzenia zwierzęcego, ubocznymi produktami zwierzęcymi, produkcji produktów pochodzenia zwierzęcego oraz podmiotów dysponujących środkami materiałowymi i technicznymi, których udział jest niezbędny przy zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt, jest współpraca z organami Inspekcji Weterynaryjnej przy opracowaniu i realizacji planów gotowości.

Realizacja zadań wynikających z planów gotowości jest finansowana ze środków budżetu państwa.

Obowiązki organów i podmiotów

Zasady współpracy organów administracji rządowej i samorządowej oraz innych podmiotów w zakresie tworzenia planów gotowości zwalczania chorób zakaźnych określono w rozporządzeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 26 maja 2004 r. w sprawie zakresu i warunków współpracy organów administracji rządowej i jednostek samorządu terytorialnego oraz innych podmiotów w tworzeniu planów gotowości zwalczania chorób zakaźnych zwierząt (Dz. U. Nr 129, poz. 1372).

Zakres współpracy

1. Organy administracji rządowej i jednostek samorządu terytorialnego niezwłocznie przekazują organom Inspekcji Weterynaryjnej informacje niezbędne w celu opracowania projektów planów gotowości i uaktualnienia tych planów.

2. Organy Inspekcji Weterynaryjnej w celu realizacji zadań określonych w planach gotowości mogą:

a) zawierać umowy i porozumienia z organami administracji rządowej i jednostkami samorządu terytorialnego oraz innymi podmiotami;

b) współpracować z zespołami reagowania kryzysowego tych organów.3. Przedstawiciele zespołów kryzysowych organów administracji rządowej i

jednostek samorządu terytorialnego na wniosek organu Inspekcji Weterynaryjnej biorą udział w szkoleniach i ćwiczeniach wynikających z planów gotowości.

4. Organy administracji rządowej i jednostek samorządu terytorialnego oraz ich przedstawiciele w przypadku wystąpienia choroby zakaźnej zwierząt współpracują z organami Inspekcji Weterynaryjnej przy realizacji działań określonych w planach gotowości.

5. Organy administracji rządowej i jednostek samorządu terytorialnego w celu skutecznego zwalczania chorób zakaźnych zwierząt mogą, w uzasadnionych przypadkach, zapewnić zespołom kryzysowym pomieszczenia wyposażone w środki łączności, sprzęt komputerowy, mapy i w inne środki techniczne oraz obsługę merytoryczną i techniczną.

Reagowanie na kryzys

Reagowanie na kryzys – klęskę żywiołową odbywa się w Polsce na trzech poziomach:

centralnym

wojewódzkim

powiatowym.

Obejmuje organy odpowiedzialne za zdrowie zwierząt i zarządzanie reagowaniem kryzysowym a także wszystkie konieczne służby, straże i inspekcje oraz wszystkie podmioty prawa i organizacje niezbędne do likwidacji kryzysu.

ASF

Strategia kontrolowania choroby

Strategia walki z chorobą polega na zlikwidowaniu wirusa w jak najkrótszym możliwym czasie. Obejmuje ona:

zabicie i utylizację zwierząt chorych i podejrzanych o zakażenie,

kwarantannę i kontrolę przemieszczania się zwierząt, ludzi, produktów i sprzętu,

kontrolę wektora - kleszczy

oczyszczanie i dezynfekcję skażonych pomieszczeń i sprzętu,

prowadzenie dochodzenia epizootycznego,

perlustracji mających na celu określenie zasięgu choroby

tworzenie stref dla oddzielenia obszarów zapowietrzonych, zagrożonych i wolnych od tej choroby.

Dotychczas nie opracowano odpowiedniej szczepionki przeciwko ASF ze względu na dużą zmienność genetyczną wirusa.

Zasady finansowania zwalczania afrykańskiego pomoru świń

Ogólna zasada finansowania zwalczania chorób zakaźnych:

Zapłata z budżetu państwa za wszelkie udokumentowane koszty i czynności wykonywane z polecenia Inspekcji Weterynaryjnej na podstawie decyzji administracyjnej.

Rezerwa budżetowa na wypadek nieprzewidzianych wydatków:

Środki finansowe na pokrycie wydatków, wykraczających poza normalne koszty bieżące funkcjonowania inspekcji weterynaryjnej, a związane ze zwalczaniem ognisk choroby pochodzą z rocznej rezerwy budżetowej państwa. Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi posiada rezerwę celową na zwalczanie chorób zakaźnych zwierząt zawartą w ustawie budżetowej określającej środki na dany rok budżetowy, zapisane jako rezerwy celowe.

Dodatkowe źródła finansowania w sytuacjach klęski żywiołowej:

W przypadku utrzymującej się lub szerzącej zarazy, istnieje potrzeba sfinansowania zwalczania przez Skarb Państwa, który zabezpieczy niezbędne inne źródła pozyskania środków finansowych – dodatkowych, a nieprzewidzianych w budżecie rocznym, uruchamiane odrębnym aktem prawnym wprowadzającym zmiany w ustawie budżetowej.

Zapłata za lokalizację, budowę, utrzymanie i eksploatację grzebowisk

Lokalizację, utrzymanie i eksploatację grzebowisk zapewniają samorządy gmin ze swoich środków budżetowych - zgodnie z ustawą z 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach. Jednocześnie gminy mogą otrzymać refundację z budżetu państwa za rzeczywiście poniesione koszty eksploatacji grzebowisk i przygotowania miejsc do ewentualnego spalania zwłok zwierzęcych i ich części w okresie zwalczania epizoocji.

Zadania związane z gotowością zwalczania ASF na poziomie powiatu

Odpowiedzialność Powiatowego Lekarza Weterynarii:

PLW odpowiada za przyjęcie zawiadomienia o podejrzeniu wystąpienia ASF oraz za czynności mające na celu wykrycie lub wykluczenie wystąpienia ASF.

Odpowiedzialność za zwalczanie i eradykację afrykańskiego pomoru świń:

odpowiedzialność za zwalczanie i eradykację afrykańskiego pomoru świń w powiecie spoczywa na Staroście lub Prezydencie Miasta, który ceduje odpowiedzialność funkcjonalną z tytułu takich działań na właściwego Powiatowego Lekarza Weterynarii;

za nadzór i koordynację akcji oraz zapewnienie jednolitych środków kontroli w przypadku wybuchu epidemii na obszarze powiatu odpowiada Powiatowy Lekarz Weterynarii.

Zadania Powiatowego Lekarza Weterynarii

Po przyjęciu zawiadomienia o podejrzeniu wystąpienia ASF:

zarejestrowanie zgłoszenia o podejrzeniu wystąpienia ASF,

powiadomienie Wojewódzkiego Lekarza Weterynarii o zgłoszeniu podejrzeniu wystąpienia ASF oraz aktywacja PZK,

wysłanie grupy PLW do ogniska celem jego „opracowania”,

wydanie decyzji o podejrzeniu wystąpienia ASF.

Zadania Powiatowego Lekarza Weterynarii

Po potwierdzeniu wystąpienia ASF w ognisku:

przekazanie informacji o stwierdzeniu ASF Staroście, który aktywuje Powiatowy Zespól Zarządzania Kryzysowego (PZZK). PLW zostaje członkiem Powiatowego Zespołu Zarządzania Kryzysowego (PZZK),

na podstawie art. 44 „ustawy weterynaryjnej” wydanie decyzji o stwierdzeniu ogniska lub ognisk choroby, raportowanie do Wojewódzkiego Lekarza Weterynarii i Głównego Lekarza Weterynarii,

przeprowadzanie analizy stanu zagrożenia,

przedstawia Wojewódzkiemu Lekarzowi Weterynarii zasięg obszarów zapowietrzonych i zagrożonych oraz wprowadzenia ograniczenia określonych w art. 45 „ustawy weterynaryjnej”, a w przypadku gdy zasięg obszarów przekracza obszar jednego powiatu informuje o tym natychmiast właściwego wojewódzkiego lekarza weterynarii o podjęcie działań na podstawie art. 46 „ustawy weterynaryjnej”,

występowanie o odpowiednie środki finansowe z rezerw budżetu wojewody na zwalczanie choroby,

Zadania Powiatowego Lekarza Weterynarii wnioskowanie o wsparcie PZK przez WZK,

ścisła współpraca z Wojewódzkim Zespołem Kryzysowym przy Wojewódzkim Lekarzu Weterynarii,

dokonywanie wyceny wartości użytkowej zwierząt,

nadzorowanie i koordynowanie wybijania zwierząt,

nadzorowanie i koordynowanie utylizacji zwłok zwierzęcych,

koordynowanie możliwości uboju zwierząt rzeźnych uwzględniając dobrostan zwierząt,

nadzorowanie i koordynowanie prowadzenia zabiegów oczyszczania I dezynfekcji,

prowadzenie szkolenia pracowników fachowych i innych niezbędnych Służb jak także przedstawicieli związków i organizacji rolniczych i producenckich oraz Kół Łowieckich,

współdziałanie z instytucjami i organizacjami niezbędnymi do zwalczenia choroby,

zabezpieczenie przepływu informacji i sporządzanie raportów dla Głównego Lekarza Weterynarii i Wojewódzkiego Lekarza Weterynarii,

opracowanie materiałów informacyjnych dla mediów. Komunikat zostaje przekazany do wiadomości mediów po akceptacji WLW.

Odpowiedzialność za szkolenie i przygotowanie organizacyjne

W gestii odpowiedzialności Powiatowego Lekarza Weterynarii leży zapewnienie stałego przygotowania służb weterynaryjnych powiatowych pod względem organizacyjnym, zasobów oraz poziomu przeszkolenia, do szybkiego i efektywnego reagowania w sytuacji kryzysowej związanej z wystąpieniem choroby.

Powiatowy Lekarz Weterynarii, w zakresie wykonywania swoich obowiązków, jest w każdym czasie wspierany przez pracowników Powiatowego Inspektoratu Weterynarii.

Schemat organizacyjny Powiatowego Zespołu Kryzysowego przy Powiatowym Lekarzu Weterynarii - PZK

Zadania Powiatowego Centrum Zarządzania Kryzysowego PCZK

Zadania Starosty Powiatu:

przewodniczenie PCZK,

koordynacja wszystkich służb działających w ramach PCZK,

współdziałanie z jednostkami administracji samorządowej oraz podmiotami gospodarczymi w zakresie wykorzystania ich sił i środków do zwalczania ASF,

wydawanie zarządzeń, obwieszczeń i upoważnień, zawieranie umów,

realizacja polityki medialnej.

Zadania Powiatowego Centrum Zarządzania Kryzysowego PCZK

Zadania Powiatowego Lekarza Weterynarii – Zastępcy Przewodniczącego PCZK:

odpowiedzialność merytoryczna za prawidłowość prowadzenia zwalczania ASF,

wydawanie decyzji administracyjnych,

przygotowanie druków (projekty zarządzeń, opracowania , analizy dla Starosty )

zarządzanie, nadzorowanie i koordynowanie pracy PZK,

prowadzenie szkoleń okresowych oraz szkoleń w sytuacji zagrożenia epizootycznego na każdym szczeblu Powiatowego Centrum dowodzenia dla:pracowników Urzędów Gmin, sołtysów i rolników (o sposobie zachowania się i przestrzegania warunków weterynaryjnych w terenie zapowietrzonym i zagrożony personelu w Powiatowym Centrum Dowodzenia (kształcenie w ramach Powiatowego Centrum Kryzysowym),

szkolenie osób powołanych do Zespołów operacyjnych biorących udział w likwidacji ognisk ASF. Szkolenia powinny zawierać w swoim programie m.in. wiadomości na temat obecnej sytuacji epizootycznej w powiecie i kraju, ogólne wiadomości dotyczące chorób zaraźliwych (zapobieganie, zwalczanie) oraz informacje o dezynfekcji, deratyzacji i dezynsekcji – wszystkie Instrukcje.

Zadania Powiatowego Centrum Zarządzania Kryzysowego PCZK

Komendant Powiatowy Policji:

zabezpieczenie i blokada wjazdowych i wyjazdowych dróg w obszarze zapowietrzonym i zagrożonym,

kontrola ruchu kołowego i pieszego w obszarze zakażonym i zagrożonym.

Komendant Miejskiej / Powiatowej Straży Pożarnej:

prowadzenie dezynfekcji wraz z ekipą dezynfekcyjną w obszarze zapowietrzonym i w razie potrzeby w zagrożonym,

wsparcie w wykonaniu zadań związanych z utylizacją zwłok zwierzęcych.

Powiatowy Inspektor Sanitarny:

kontrola obrotu detalicznego mięsa w obszarze zapowietrzonym i zagrożonym,

zabezpieczenie obiektów podlegających nadzorowi przed rozprzestrzenianiem ASF.

Zadania Powiatowego Centrum Zarządzania Kryzysowego PCZK

Miejski / Powiatowy Zarząd Dróg i Mostów:

oznakowanie przy współudziale powiatowej policji dróg wjazdowych i wyjazdowych w obszarze zakażonym i zagrożonym,

wykorzystanie ciężkiego sprzętu do kopania dołów na grzebowiskach dla zwierząt.

Zakład Oczyszczania Miasta (Zakład Gospodarki Komunalnej):

wywóz nieczystości pochodzących z obszaru zakażonego i zagrożonego i ich dezynfekcja lub utylizacja.

Ekipy dezynsekcji i deratyzacji:

prowadzenie dezynsekcji i deratyzacji w obszarze zakażonym i zagrożonym.

Zadania Powiatowego Centrum Zarządzania Kryzysowego PCZK

Stacja Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej:

określenie charakterystyki meteorologicznej w powiecie (ustalenie siły i kierunków wiatrów, wilgotności i temperatury),

opracowywanie szczegółowych prognoz dla przedstawionego terenu.

Biuro Mediów - Rzecznik prasowy:

współpraca z lokalnymi sieciami telewizyjnymi i radiowymi wykaz mediów,

poligrafia, kolportaż plakatów i druków informacyjnych,

informowanie o bieżącej sytuacji epizootycznej w obszarze zakażonym i zagrożonym,

informowanie o planowanych i podejmowanych działaniach służb,

weterynaryjnych innych działających w ramach PCZK w celu zwalczania ASF.

Wójtowie i Sołtysi:

pomoc w zakresie pozyskiwania szczegółowych informacji dotyczących miejscowości, gospodarstw, zasad współżycia społeczności lokalnej,

współpraca z lekarzami weterynarii w trakcie prowadzenia zwalczania ASF (logistyka–zapewnienie zaopatrzenia i funkcjonowania miejscowości i poszczególnych gospodarstw domowych).

Obszary zapowietrzony i

zagrożonyZadania

Obszar zagrożony i zapowietrzony

Nadzór nad obszarami zapowietrzonym i zagrożonym – regularne kontrolowanie obiektów, przemieszczania się zwierząt, ludzi i środków transportu w celu ustalenia obecności lub nieobecności choroby oraz zablokowania możliwości ucieczki choroby z terenu występowania.

Obszar zapowietrzony

Utworzony o promieniu min 3 km wokół ogniska choroby:

na granicy obszaru zapowietrzonego przy drogach publicznych, przejazdach i przejściach należy w miejscach widocznych umieścić tablice z wyraźnym i trwałym napisem:

„ AFRYKAŃSKI POMÓR ŚWIŃ - WSTĘP SUROWO WZBRONIONY”.

OBSZAR ZAPOWIETRZONY WPROWADZANIE (WPĘDZANIE, WWOŻENIE) i PRZEPROWADZANIE ZWIERZĄT WZBRONIONE

Obszar zapowietrzony

Drogi przechodzące przez obszar zapowietrzony, po uprzednim uzgodnieniu z zarządem właściwym dla tych dróg, należy zamknąć dla ruchu publicznego ustalając jednocześnie drogi objazdowe – przez ustawienie odpowiednich znaków drogowych, z podaniem trasy objazdów.

Przy tych drogach, przejazdach, przejściach itp. należy umieścić:

u wylotu miejscowości maty na całą szerokość dróg, długości co najmniej 3 m. O ile można należy założyć szlabany po uprzednim uzgodnieniu z zarządem dróg. Przed matami, na granicach OBSZARU ZAPOWIETRZONEGO, należy ustawić w odpowiedniej odległości znaki ostrzegawcze „uwaga niebezpieczeństwo”,

naczynia (bańki, wiadra, konewki) oraz odpowiednią ilość środków dezynfekcyjnych do polewania mat, które stale należy utrzymywać w stanie wilgotności,

maty przed sklepami, szkołami, świetlicami i innymi miejscami gromadzenia się ludzi,

warty dla dopilnowania i sprawdzania wykonania tych czynności.

Obszar zapowietrzony

Przed każdą zagrodą wolną od choroby zakaźnej, a szczególnie przed i wewnątrz pomieszczeń dla zwierząt wrażliwych, powinny być położone maty dezynfekcyjne oraz ustawione naczynia z roztworami 1% i 2% sody żrącej do dezynfekcji rąk i obuwia. Roztwory sody żrącej powinny być zabezpieczone przed dostępem zwierząt.

Obszar zagrożony

Obszar o promieniu co najmniej 10 km wokół ogniska choroby.

Oznakowanie i zabezpieczenie obszaru zagrożonego:

na granicy obszaru zagrożonego przy drogach publicznych, przejazdach i przejściach należy w miejscach widocznych umieścić tablice z wyraźnym i trwałym napisem: „AFRYKANSKI POMÓR ŚWIŃ – OBSZAR ZAGROŻONY WPROWADZANIE (WPĘDZANIE, WWOŻENIE) i PRZEPROWADZANIE ZWIERZĄT WZBRONIONE”

tablica i napis na niej ma mieć takie wymiary aby była czytelna z odległości co najmniej 100 metrów.

Obszar zagrożony

Przy tych drogach, przejazdach, przejściach itp. należy umieścić:

na granicach obszaru zagrożonego maty na całą szerokość dróg, długości co najmniej 3 m. Przed matami, na granicach OKRĘGU ZAGROŻONEGO, należy ustawić w odpowiedniej odległości znaki ostrzegawcze „uwaga niebezpieczeństwo”;

naczynia (bańki, wiadra, konewki) oraz odpowiednią ilość środków dezynfekcyjnych do polewania mat, które stale należy utrzymywać w stanie wilgotności;

maty przed sklepami, szkołami, świetlicami i innymi miejscami gromadzenia się ludzi, Instrukcja dezynfekcji, dezynsekcji i deratyzacji

ASF u dzików na Litwie

Dnia 29 stycznia 2014 r. weszła w życie decyzja Komisji Europejskiej 2014/43/UE z dnia 27 stycznia 2014 r. dotycząca niektórych tymczasowych środków ochronnych w odniesieniu do ASF na Litwie, które określa obszar objęty restrykcjami – litewskie rejony:

w okręgu wileńskim:

rejon solecznicki

rejon trocki

w okręgu olickim:

rejon olicki

rejon druskienicki

rejon łoździejski

rejon orański

III.Działania prewencyjne i

profilaktyczneInformowanie obywateli

Działania prewencyjne

Prowadzenie akcji informacyjnej do ludności, zwłaszcza do osób opuszczających terytorium UE i posiadaczy świń:

1. drukowanie i kolportaż ulotek informacyjnych o ASF i drogach szerzenia, w tym o produktach stwarzających potencjalne ryzyko zawleczenia choroby;

2. utworzenie punktów informacyjnych w urzędach (Starostwo Powiatowe, Urzędy Miejskie i Gminne)

3. informowanie petentów podczas realizowania codziennych spraw urzędowych;

4. przekazanie informacji obywatelom o krajach i regionach, w których wystąpił ASF – wysokie ryzyko zawleczenia choroby;

5. podniesienie świadomości społeczeństwa w zakresie zakazu żywienie świń odpadkami np. ze stołówek i innych zakładów żywienia zbiorowego ludzi – źródło ASF i CSF;

6. aktywizacja Ośrodków Doradztwa Rolniczego w zakresie informowania o ASF.

Zwierzęta padłe

Obowiązek usunięcia tuszy zwierząt, które zginęły w zderzeniu z pojazdami, spoczywa na służbie zarządcy drogi. W przypadku dróg krajowych jest to generalny dyrektor Dróg Krajowych i Autostrad, dróg wojewódzkich – zarząd województwa, dróg powiatowych – zarząd powiatu, a w przypadku dróg gminnych – wójt, burmistrz i prezydent miasta.

Zwierzęta padłe

W myśl art. 4 pkt 20 ustawy z 21 maja 1985 r. o drogach publicznych (tekst jednolity Dz.U. z 2013 r. Nr 0, poz. 260 ze zm.) przez utrzymanie drogi należy rozumieć wykonywanie robót konserwacyjnych, porządkowych i innych zmierzających do zwiększenia bezpieczeństwa i wygody ruchu.

Natomiast zapis art. 20 pkt 4 przywołanej ustawy stanowi, że do zarządcy drogi należy utrzymanie nawierzchni drogi, chodników, drogowych obiektów inżynierskich, urządzeń zabezpieczających ruch i innych urządzeń związanych z drogą. Zarządca może wykonywać swoje obowiązki przy pomocy jednostki organizacyjnej będącej zarządem drogi, utworzonej odpowiednio przez sejmik województwa, radę powiatu lub radę gminy.

Zwierzęta padłe

Gminy zapewniają czystość i porządek na swoim terenie i m.in. na podstawie art. 3 ust. 2 pkt 15 ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (Dz.U. z 2013 r. nr 0, poz. 1399 ze zm.) zapewniają zbieranie, transport i unieszkodliwianie zwłok bezdomnych zwierząt lub ich części oraz współdziałają z przedsiębiorcami podejmującymi działalność w tym zakresie.

Każda gmina powinna mieć podpisaną umowę z firmą utylizacyjną, która musi w określonym czasie usunąć martwe zwierzę i je zutylizować.

Patrochy

Utylizacja bezpośrednio z łowiska w sposób zabezpieczający możliwość rozwleczenia zarazy.

Prowadzenie akcji informacyjnej wśród

posiadaczy świńZadania samorządów – ulotka ASF

Prowadzenie akcji

informacyjnej wśród ludności

Zadania samorządów

ŻYWNOŚĆ

Przywożona żywność zawierająca produkty pochodzenia zwierzęcego może zawierać patogeny powodujące niektóre choroby zakaźne zwierząt, w tym afrykański pomór świń.

ZAPAMIĘTAJ!!!

Kraj, w którym wystąpi ASF, narażony jest na bardzo duże straty ekonomiczne

w przemyśle mięsnym oraz hodowli, powodowane upadkami świń, kosztami

likwidacji ognisk choroby, a także wstrzymaniem obrotu i eksportu świń, mięsa wieprzowego oraz produktów pozyskiwanych

od świń.

Dziękuję za uwagę