View
11
Download
0
Category
Preview:
Citation preview
AİHL MESLEK DERSLERİ ÖĞRETİM PROGRAMLARI GİRİŞ
1. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI ÖĞRETİM PROGRAMLARI ............................................................................ 3 1.1. ÖĞRETİM PROGRAMLARININ AMAÇLARI …………….………………………………………….…………………….……4 1.2. ÖĞRETİM PROGRAMLARININ PERSPEKTİFİ …………………………………………………….………………….…….…5 1.2.1. DEĞERLERİMİZ .………………………………………………………………………………………………………………..…...5 1.2.2. YETKİNLİKLER .……………………………………………………………………………………………………………….….…..6 1.3. ÖĞRETİM PROGRAMLARINDA ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME YAKLAŞIMI ………………………………….…8 1.4. BİREYSEL GELİŞİM VE ÖĞRETİM PROGRAMLARI ………………………………………………………………….….….9 1.5. SONUÇ ………………………………………………………………………………………………………………………………….….10
2. ANADOLU İMAM HATİP LİSESİ MESLEK DERSLERİ ÖĞRETİM PROGRAMININ UYGULANMASI ………..11 2.1. MESLEKİ DİN ÖĞRETİMİNİN VİZYONU ……………………………………………………………………………………...11 2.2. ANADOLU İMAM HATİP LİSESİ MESLEK DERSLERİ ÖĞRETİM PROGRAMLARININ YAPISI ……………12
FIKIH DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI ..........................................................................................................14 3. FIKIH DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMININ UYGULANMASI .......................................................................15 3.1. FIKIH DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMININ TEMEL FELSEFESİ VE GENEL AMAÇLARI ............................15 3.2. ÖĞRETİM PROGRAMININ UYGULANMASINDA DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR ...............................16 3.3. FIKIH DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMININ ÜNİTELERİ, KAZANIM SAYILARI VE SÜRELERİ ....................17
TEFSİR DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI ........................................................................................................24 4. TEFSİR DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMININ UYGULANMASI ....................................................................25 4.1. TEFSİR DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMININ TEMEL FELSEFESİ VE GENEL AMAÇLARI ..........................25 4.2. ÖĞRETİM PROGRAMININ UYGULANMASINDA DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR ..............................26 4.3. TEFSİR DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMININ ÜNİTELERİ, KAZANIM SAYILARI VE SÜRELERİ ..................27
DİNLER TARİHİ DERSİ ÖĞRETİM ROGRAMI .............................................................................................34 5. DİNLER TARİHİ DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMININ UYGULANMASI .......................................................35 5.1. DİNLER TARİHİ DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMININ TEMEL FELSEFESİ VE GENEL AMAÇLARI .............35 5.2. ÖĞRETİM PROGRAMININ UYGULANMASINDA DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR ...............................36 5.3. DİNLER TARİHİ DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMININ ÜNİTELERİ, KAZANIM SAYILARI VE SÜRELERİ ....37
HADİS DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI .........................................................................................................44 6. HADİS DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMININ UYGULANMASI .....................................................................45 6.1. HADİS DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMININ TEMEL FELSEFESİ VE GENEL AMAÇLARI ..........................45 6.2. ÖĞRETİM PROGRAMININ UYGULANMASINDA DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR ...............................46 6.3. HADİS DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMININ ÜNİTELERİ, KAZANIM SAYILARI VE SÜRELERİ ..................47
AKAİD DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI .........................................................................................................55 7. AKAİD DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMININ UYGULANMASI .....................................................................56 7.1. AKAİD DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMININ TEMEL FELSEFESİ VE GENEL AMAÇLARI ..........................56 7.2. ÖĞRETİM PROGRAMININ UYGULANMASINDA DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR ...............................57 7.3. AKAİD DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMININ ÜNİTELERİ, KAZANIM SAYILARI VE SÜRELERİ ..................58
KELAM DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI .......................................................................................................67 8. KELAM DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMININ UYGULANMASI ....................................................................68 8.1. KELAM DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMININ TEMEL FELSEFESİ VE GENEL AMAÇLARI .........................68 8.2. ÖĞRETİM PROGRAMININ UYGULANMASINDA DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR ...............................69 8.3. KELAM DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMININ ÜNİTELERİ, KAZANIM SAYILARI VE SÜRELERİ .................70
AİHL MESLEK DERSLERİ ÖĞRETİM PROGRAMLARI GİRİŞ
HİTABET VE MESLEKİ UYGULAMA DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI .............................................................76 9. HİTABET VE MESLEKİ UYGULAMA DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMININ UYGULANMASI .........................77 9.1. HİTABET VE MESLEKİ UYGULAMA DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMININ TEMEL FELSEFESİ VE GENEL AMAÇLARI ...............................................................................................................................................77 9.2. ÖĞRETİM PROGRAMININ UYGULANMASINDA DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR ...............................78 9.3. HİTABET VE MESLEKİ UYGULAMA DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMININ ÜNİTELERİ, KAZANIM SAYILARI VE SÜRELERİ ............................................................................................................................79
TEMEL DİNÎ BİLGİLER DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI .................................................................................87 10. TEMEL DİNÎ BİLGİLER DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMININ UYGULANMASI ...........................................87 10.1. TEMEL DİNÎ BİLGİLER DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMININ TEMEL FELSEFESİ VE GENEL AMAÇLARI .87 10.2. ÖĞRETİM PROGRAMININ UYGULANMASINDA DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR .............................88 10.3. TEMEL DİNÎ BİLGİLER DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI ÜNİTELERİ, KAZANIM SAYILARI ....................89 VE SÜRELERİ ............................................................................................................................................89
SİYER DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI ..........................................................................................................96 11. SİYER DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMININ UYGULANMASI ....................................................................97 11.1. SİYER DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMININ TEMEL FELSEFESİ VE GENEL AMAÇLARI..........................97 11.2. ÖĞRETİM PROGRAMININ UYGULANMASINDA DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR .............................98 11.3. SİYER DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMININ ÜNİTELERİ, KAZANIM SAYILARI VE SÜRELERİ .................98
MESLEKİ ARAPÇA DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI .....................................................................................105 12. MESLEKİ ARAPÇA DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMININ UYGULANMASI ...............................................106 12.1. PROGRAMIN TEMEL FELSEFESI VE GENEL AMAÇLARI ................................................................106 12.2. PROGRAMIN VIZYONU ................................................................................................................106 12.3. MESLEKI ARAPÇA DERSI ÖĞRETIM PROGRAMININ UYGULANMASINA/DERS KITABININ (EĞITIM ARACI) YAZIMINA YÖNELIK İLKE VE AÇIKLAMALAR ...............................................................107 12.4. MESLEKI ARAPÇA DERSI ÖĞRETIM PROGRAMININ YAPISI .........................................................108 12.4.1. TEMALAR ...............................................................................................................................108 12.4.2. KAZANIMLAR .........................................................................................................................108 12.4.3. AÇIKLAMALAR ........................................................................................................................108 12.4.4. İÇERIK VE DIL YAPILARI ..........................................................................................................109 12.5. ANADOLU İMAM HATIP LISELERI MESLEKI ARAPÇA DERSI TEMALARI VE SÜRELERI ...................110 12.6. ANADOLU İMAM HATIP LISELERI MESLEKI ARAPÇA DERSI 11. SINIF TEMA, KAZANIM VE AÇIKLAMALARI ......................................................................................................................................111 12.7. ANADOLU İMAM HATIP LISELERI MESLEKI ARAPÇA DERSI 12. SINIF TEMA, KAZANIM VE AÇIKLAMALARI ......................................................................................................................................123
AİHL MESLEK DERSLERİ ÖĞRETİM PROGRAMLARI GİRİŞ
4
1. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI ÖĞRETİM PROGRAMLARI
Bilim ve teknolojide yaşanan hızlı değişim, bireyin ve toplumun değişen ihtiyaçları, öğrenme
öğretme teori ve yaklaşımlarındaki yenilik ve gelişmeler bireylerden beklenen rolleri de
doğrudan etkilemiştir. Bu değişim bilgiyi üreten, hayatta işlevsel olarak kullanabilen, problem
çözebilen, eleştirel düşünen, girişimci, kararlı, iletişim becerilerine sahip, empati yapabilen,
topluma ve kültüre katkı sağlayan vb. niteliklerdeki bir bireyi tanımlamaktadır. Bu nitelik
dokusuna sahip bireylerin yetişmesine hizmet edecek öğretim programları salt bilgi aktaran bir
yapıdan ziyade bireysel farklılıkları dikkate alan, değer ve beceri kazandırma hedefli, sade ve
anlaşılır bir yapıda hazırlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda bir taraftan farklı konu ve sınıf
düzeylerinde sarmal bir yaklaşımla tekrar eden kazanımlara ve açıklamalara, diğer taraftan
bütünsel ve bir kerede kazandırılması hedeflenen öğrenme çıktılarına yer verilmiştir. Her iki
gruptaki kazanım ve açıklamalar da ilgili disiplinin yetkin, güncel, geçerli ve eğitim öğretim
sürecinde hayatla ilişkileri kurulabilecek niteliktedir. Bu kazanımlar ve sınırlarını belirleyen
açıklamaları, sınıflar ve eğitim kademeleri düzeyinde değerler, beceriler ve yetkinlikler
perspektifinde bütünlük sağlayan bir bakış açısıyla yalın bir içeriğe işaret etmektedir. Böylelikle
üst bilişsel becerilerin kullanımına yönlendiren, anlamlı ve kalıcı öğrenmeyi sağlayan, sağlam ve
önceki öğrenmelerle ilişkilendirilmiş, diğer disiplinlerle ve günlük hayatla değerler, beceriler ve
yetkinlikler çevresinde bütünleşmiş bir öğretim programları toplamı oluşturulmuştur.
1.1. ÖĞRETİM PROGRAMLARININ AMAÇLARI
Öğretim programları, 1739 sayılı Milli Eğitim Temel Kanununun 2. maddesinde ifade edilen “Türk
Milli Eğitiminin Genel Amaçları” ile “Türk Milli Eğitiminin Temel İlkeleri” esas alınarak
hazırlanmıştır.
Eğitim ve öğretim programlarıyla sürdürülen tüm çalışmalar; okulöncesi, ilköğretim ve
ortaöğretim seviyelerinde birbirini tamamlayıcı bir şekilde aşağıdaki amaçlara ulaşmaya
yöneliktir:
Okulöncesi eğitimi tamamlayan öğrencilerin bireysel gelişim süreçleri göz önünde
bulundurularak bedensel, zihinsel ve duygusal alanlarda sağlıklı şekilde gelişimlerini desteklemek
1. İlkokulu tamamlayan öğrencilerin gelişim düzeyine ve kendi bireyselliğine uygun olarak
ahlaki bütünlük ve öz farkındalık çerçevesinde, öz güven ve öz disipline sahip, gündelik
AİHL MESLEK DERSLERİ ÖĞRETİM PROGRAMLARI GİRİŞ
5
hayatta ihtiyaç duyacağı temel düzeyde sözel, sayısal ve bilimsel akıl yürütme ile sosyal
becerileri ve estetik duyarlılığı kazanmış, bunları etkin bir şekilde kullanarak sağlıklı hayat
yönelimli bireyler olmalarını sağlamak
2. Ortaokulu tamamlayan öğrencilerin, ilkokulda kazandıkları yetkinlikleri geliştirmek
suretiyle millî ve manevi değerleri benimsemiş, haklarını kullanan ve sorumluluklarını
yerine getiren, “Türkiye Yeterlilikler Çerçevesi”nde ve ayrıca disiplinlere özgü alanlarda
ifadesini bulan temel düzey beceri ve yetkinlikleri kazanmış bireyler olmalarını sağlamak
3. Liseyi tamamlayan öğrencilerin, ilkokulda ve ortaokulda kazandıkları yetkinlikleri
geliştirmek suretiyle, millî ve manevi değerleri benimseyip hayat tarzına dönüştürmüş,
üretken ve aktif vatandaşlar olarak yurdumuzun iktisadi, sosyal ve kültürel kalkınmasına
katkıda bulunan, “Türkiye Yeterlilikler Çerçevesi”nde ve ayrıca disiplinlere özgü alanlarda
ifadesini bulan temel düzey beceri ve yetkinlikleri kazanmış, ilgi ve yetenekleri
doğrultusunda bir mesleğe, yükseköğretime ve hayata hazır bireyler olmalarını sağlamak
1.2. ÖĞRETİM PROGRAMLARININ PERSPEKTİFİ
Eğitim sistemimizin temel amacı değerlerimiz ve yetkinliklerle bütünleşmiş bilgi, beceri ve
davranışlara sahip bireyler yetiştirmektir. Bilgi, beceri ve davranışlar öğretim programlarıyla
kazandırılmaya çalışılırken değerlerimiz ve yetkinlikler bu bilgi, beceri ve davranışların arasındaki
bütünlüğü kuran bağlantı ve ufuk işlevi görmektedir. Değerlerimiz toplumumuzun millî ve
manevi kaynaklarından damıtılarak dünden bugüne ulaşmış ve yarınlarımıza aktaracağımız öz
mirasımızdır. Yetkinlikler ise bu mirasın hayata ve insanlık ailesine katılmasını ve katkı vermesini
sağlayan eylemsel bütünlüklerimizdir. Bu yönüyle değerlerimiz ve yetkinlikler birbirinden
ayrılmaz bir şekilde teori-pratik bütünlüğündeki asli parçamızı oluşturur. Güncellik içinde
öğrenme öğretme süreçleriyle kazandırmaya çalıştığımız bilgi, beceri ve davranışlar ise bizi biz
yapan değerlerimizin ve yetkinliklerin günün şartları içinde görünürlük kazanma araç ve
platformlarıdır; günün şartları içinde değişiklik gösterebilir yapısıyla arızîdir ve bu sebeple de
sürekli gözden geçirmelerle güncellenir, yenilenir.
1.2.1. DEĞERLERİMİZ
Değerlerimiz öğretim programlarının perspektifini oluşturan ilkeler toplamıdır. Kökleri
geleneklerimiz ve dünümüz içinde, gövdesi ve dalları bu köklerden beslenerek bugünümüze ve
AİHL MESLEK DERSLERİ ÖĞRETİM PROGRAMLARI GİRİŞ
6
yarınlarımıza uzanmaktadır. Temel insani özelliklerimizi oluşturan değerlerimiz, hayatımızın rutin
akışında ve karşılaştığımız sorunlarla başa çıkmada eyleme geçmemizi sağlayan kudretin ve
gücün kaynağıdır.
Bir toplumun geleceğinin, değerlerini benimsemiş ve bu değerleri sahip olduğu yetkinliklerle ete
kemiğe büründüren insanlarına bağlı olduğu tartışma götürmez bir gerçektir. Bundan dolayı
eğitim sistemimiz her bir üyesine uygun ahlaki kararlar alma ve bunları davranışlarında
sergileme yeterliliğini kazandırma amacıyla hareket eder. Eğitim sistemi sadece akademik açıdan
başarılı, belirlenmiş bazı bilgi, beceri ve davranışları kazandıran bir yapı değildir. Temel değerleri
benimsemiş bireyler yetiştirmek asli görevidir; yeni neslin değerlerini, alışkanlıklarını ve
davranışlarını etkileyebilmelidir. Eğitim sistemi değerleri kazandırma amacı çerçevesindeki
işlevini, öğretim programlarını da kapsayan eğitim programıyla yerine getirir. “Eğitim programı”;
öğretim programları, öğrenme öğretme ortamları, eğitim araç gereçleri, ders dışı etkinlikler,
mevzuat gibi eğitim sisteminin tüm unsurları göz önünde bulundurularak oluşturulur. Öğretim
programlarında bu anlayışla değerlerimiz, ayrı bir program veya öğrenme alanı, ünite, konu vb.
olarak görülmemiştir. Tam aksine bütün eğitim sürecinin nihai gayesi ve ruhu olan değerlerimiz,
öğretim programlarının her birinde ve her bir biriminde yer almıştır.
Öğretim programlarında yer alan “kök değerler” şunlardır: adalet, dostluk, dürüstlük, öz
denetim, sabır, saygı, sevgi, sorumluluk, vatanseverlik, yardımseverlik. Bu değerler, öğrenme
öğretme sürecinde hem kendi başlarına, hem ilişkili olduğu alt değerlerle ve hem de öteki kök
değerlerle birlikte ele alınarak hayat bulacaktır.
1.2.2. YETKİNLİKLER
Eğitim sistemimiz yetkinliklerde bütünleşmiş bilgi, beceri ve davranışlara sahip karakterde
bireyler yetiştirmeyi amaçlar. Öğrencilerin hem ulusal hem de uluslararası düzeyde; kişisel,
sosyal, akademik ve iş hayatlarında ihtiyaç duyacakları beceri yelpazeleri olan yetkinlikler Türkiye
Yeterlilikler Çerçevesinde (TYÇ) belirlenmiştir. TYÇ sekiz anahtar yetkinlik belirlemekte ve
aşağıdaki gibi tanımlamaktadır:
1) Anadilde iletişim: Kavram, düşünce, görüş, duygu ve olguları hem sözlü hem de yazılı olarak
ifade etme ve yorumlama (dinleme, konuşma, okuma ve yazma); eğitim ve öğretim, iş yeri, ev ve
eğlence gibi her türlü sosyal ve kültürel bağlamda uygun ve yaratıcı bir şekilde dilsel etkileşimde
bulunmaktır.
AİHL MESLEK DERSLERİ ÖĞRETİM PROGRAMLARI GİRİŞ
7
2) Yabancı dillerde iletişim: Çoğunlukla ana dilde iletişimin temel beceri boyutlarını paylaşmakta
olup duygu, düşünce, kavram, olgu ve görüşleri hem sözlü hem de yazılı olarak kişinin istek ve
ihtiyaçlarına göre eğitim, öğretim, iş yeri, ev ve eğlence gibi uygun bir dizi sosyal ve kültürel
bağlamda anlama, ifade etme ve yorumlama becerisine dayalıdır. Yabancı dillerde iletişim,
aracılık etme ve kültürlerarası anlayış becerilerini de gerektirmektedir. Bireyin yeterlilik seviyesi,
bireyin sosyal ve kültürel geçmişi, çevresi, ihtiyaçları ve ilgilerine bağlı olarak dinleme, konuşma,
okuma ve yazma boyutları ile farklı diller arasında değişkenlik gösterecektir.
3) Matematiksel yetkinlik ve bilim/teknolojide temel yetkinlikler: Matematiksel yetkinlik, günlük
hayatta karşılaşılan bir dizi problemi çözmek için matematiksel düşünme tarzını geliştirme ve
uygulamadır. Sağlam bir aritmetik becerisi üzerine inşa edilen süreç, faaliyet ve bilgiye vurgu
yapılmaktadır. Matematiksel yetkinlik, düşünme (mantıksal ve uzamsal düşünme) ve sunmanın
(formüller, modeller, kurgular, grafikler ve tablolar) matematiksel modlarını farklı derecelerde
kullanma beceri ve isteğini içermektedir.
Bilimde yetkinlik, soruları tanımlamak ve kanıta dayalı sonuçlar üretmek amacıyla doğal
dünyanın açıklanmasına yönelik bilgi varlığına ve metodolojiden yararlanma beceri ve arzusuna
atıfta bulunmaktadır. Teknolojide yetkinlik, algılanan insan istek ve ihtiyaçlarını karşılama
bağlamında bilgi ve metodolojinin uygulanması olarak görülmektedir. Bilim ve teknolojide
yetkinlik, insan etkinliklerinden kaynaklanan değişimleri ve her bireyin vatandaş olarak
sorumluluklarını kavrama gücünü kapsamaktadır.
4) Dijital yetkinlik: İş, günlük hayat ve iletişim için bilgi iletişim teknolojilerinin güvenli ve eleştirel
şekilde kullanılmasını kapsar. Söz konusu yetkinlik, bilgiye erişim ve bilginin değerlendirilmesi,
saklanması, üretimi, sunulması ve alışverişi için bilgisayarların kullanılması ayrıca internet
aracılığıyla ortak ağlara katılım sağlanması ve iletişim kurulması gibi temel beceriler yoluyla
desteklenmektedir.
5) Öğrenmeyi öğrenme: Bireyin kendi öğrenme eylemini etkili zaman ve bilgi yönetimini de
kapsayacak şekilde bireysel olarak veya grup hâlinde düzenleyebilmesi için öğrenmenin peşine
düşme ve bu konuda ısrarcı olma yetkinliğidir. Bu yetkinlik, bireyin var olan imkânları tanıyarak
öğrenme ihtiyaç ve süreçlerinin farkında olmasını ve başarılı bir öğrenme eylemi için zorluklarla
başa çıkma yeteneğini kapsamaktadır. Yeni bilgi ve beceriler kazanmak, işlemek ve kendine
uyarlamak kadar rehberlik desteği aramak ve bundan yararlanmak anlamına da gelir. Öğrenmeyi
öğrenme, bilgi ve becerilerin ev, iş yeri, eğitim ve öğretim ortamı gibi çeşitli bağlamlarda
AİHL MESLEK DERSLERİ ÖĞRETİM PROGRAMLARI GİRİŞ
8
kullanılması ve uygulanması için önceki öğrenme ve hayat tecrübelerine dayanılması yönünde
öğrenenleri harekete geçirir.
6) Sosyal ve vatandaşlıkla ilgili yetkinlikler: Bu yetkinlikler kişisel, kişilerarası ve kültürlerarası
yetkinlikleri içermekte; bireylerin farklılaşan toplum ve çalışma hayatına etkili ve yapıcı biçimde
katılmalarına imkân tanıyacak; gerektiğinde çatışmaları çözecek özelliklerle donatılmasını
sağlayan tüm davranış biçimlerini kapsar. Vatandaşlıkla ilgili yetkinlik ise bireyleri, toplumsal ve
siyasal kavram ve yapılara ilişkin bilgiye, demokratik ve aktif katılım kararlılığına dayalı olarak
medeni hayata tam olarak katılmaları için donatmaktadır.
7) İnisiyatif alma ve girişimcilik: Bireyin düşüncelerini eyleme dönüştürme becerisini ifade eder.
Yaratıcılık, yenilik ve risk almanın yanında hedeflere ulaşmak için planlama yapma ve proje
yönetme yeteneğini de içerir. Bu yetkinlik, herkesi sadece evde ve toplumda değil işlerine ait
bağlam ve şartların farkında olabilmeleri ve iş fırsatlarını yakalayabilmeleri için aynı zamanda iş
hayatında desteklemekte; toplumsal ve ticari etkinliklere girişen veya katkıda bulunan kişilerin
ihtiyaç duydukları daha özgün bilgi ve beceriler için de bir temel teşkil etmektedir. Etik
değerlerin farkında olma ve iyi yönetişimi desteklemeyi de kapsar.
8) Kültürel farkındalık ve ifade: Müzik, sahne sanatları, edebiyat ve görsel sanatlar dâhil olmak
üzere çeşitli kitle iletişim araçları kullanılarak görüş, deneyim ve duyguların yaratıcı bir şekilde
ifade edilmesinin öneminin takdiridir.
1.3. ÖĞRETİM PROGRAMLARINDA ÖLÇME ve DEĞERLENDİRME YAKLAŞIMI
Hiçbir insan bir başkasının birebir aynısı değildir. Bu sebeple öğretim programlarının ve buna
bağlı olarak ölçme ve değerlendirme sürecinin “herkese uygun”, “herkes için geçerli ve standart
olması” insanın doğasına terstir. Bu sebeple ölçme ve değerlendirme sürecinde azami çeşitlilik
ve esneklik anlayışıyla hareket edilmesi şarttır. Öğretim programları bu açıdan bir yol
göstericidir. Öğretim programlarından ölçme değerlendirmeye ait bütün unsurları içermesini
beklemek gerçekçi bir beklenti olarak değerlendirilemez. Eğitimde çeşitlilik; birey, eğitim düzeyi,
ders içeriği, sosyal ortam, okul imkânları vb. iç ve dış dinamiklerden ciddi şekilde etkilendiği için,
ölçme ve değerlendirme uygulamalarının etkililiğini sağlamada öncelik öğretim programlarından
değil öğretmen ve eğitim uygulayıcılarından beklenir. Bu noktada özgünlük ve yaratıcılık
öğretmenlerden temel beklentidir.
Bu bakış açısından hareketle öğretim programlarında ölçme ve değerlendirme uygulamalarına
yön veren ilkeleri aşağıdaki gibi özetlemek mümkündür:
AİHL MESLEK DERSLERİ ÖĞRETİM PROGRAMLARI GİRİŞ
9
1. Ölçme ve değerlendirme çalışmaları öğretim programının tüm bileşenleri ile azami uyum
sağlamalı, kazanım ve açıklamaların sınırları esas alınmalıdır.
2. Öğretim programı, ölçme sürecinde kullanılabilecek ölçme araç ve yöntemleri açısından
uygulayıcılara kesin sınırlar çizmez, sadece yol gösterir. Ancak tercih edilen ölçme ve
değerlendirme araç ve yönteminde, gereken teknik ve akademik standartlara
uyulmalıdır.
3. Eğitimde ölçme ve değerlendirme uygulamaları eğitimin ayrılmaz bir parçasıdır ve eğitim
süreci boyunca yapılır. Ölçme sonuçları tek başına değil izlenen süreçlerle birlikte
bütünlük içinde ele alınır.
4. Bireysel farklılıklar gerçeğinden dolayı bütün öğrencileri kapsayan, bütün öğrenciler için
genel geçer, tek tip bir ölçme ve değerlendirme yönteminden söz etmek uygun değildir.
Öğrencinin akademik gelişimi tek bir yöntemle veya teknikle ölçülüp değerlendirilmez.
5. Eğitim sadece “bilme (düşünce)” için değil, “hissetme (duygu)” ve “yapma (eylem)” için
de verilir; dolayısıyla sadece bilişsel ölçümler yeterli kabul edilemez.
6. Çok odaklı ölçme değerlendirme esastır. Ölçme ve değerlendirme uygulamaları öğretmen
ve öğrencilerin aktif katılımıyla gerçekleştirilir.
7. Bireylerin ölçme ve değerlendirmeye konu olan ilgi, tutum, değer ve başarı gibi özellikleri
zamanla değişebilir. Bu sebeple söz konusu özellikleri tek bir zamanda ölçmek yerine
süreç içindeki değişimleri dikkate alan ölçümler kullanmak esastır.
1.4. BİREYSEL GELİŞİM VE ÖĞRETİM PROGRAMLARI
Öğretim programlarının geliştirilmesi sürecinde insanın çok yönlü gelişimsel özelliklerine dair
mevcut bilimsel bilgi ve birikim dikkate alınarak bütün bileşenler arasında ahengi dikkate alan
harmonik bir yaklaşım benimsenmiştir. Bu bağlamda bazı temel gelişim ilkelerine değinmek
yerinde olacaktır.
Öğretim programları, insan gelişiminin belirli bir dönemde sonlanmadığı ve gelişimin hayat boyu
sürdüğü ilkesi ile hazırlanmıştır. Bu sebeple öğretim programlarında, her yaş döneminde
bireylerin gelişim özelliklerini dikkate alarak destekleyici önlemler alınması önerilmektedir.
Gelişim, hayat boyu sürse de tek ve bir örnek yapıda değildir. Evreler hâlinde ilerler ve her
evrede bireylerin gelişim özellikleri farklıdır. Evreler de başlangıç ve bitişleri açısından homojen
AİHL MESLEK DERSLERİ ÖĞRETİM PROGRAMLARI GİRİŞ
10
değildir. Bu sebeple programlar olabildiğince bunu göz önünde bulunduran bir hassasiyetle
yapılandırılmıştır. Programların amaçlarını ve kazanımlarını gerçekleştirme sürecinde gerekli
uyarlamaların öğretmen tarafından yapılması beklenir.
Gelişim dönemleri ardışık ve değişmeyen bir sıra izler. Her evrede olup bitenler takip eden
evreleri etkiler. Öte yandan bu ardışıklık belirli yönelimlerle karakterize edilir: basitten
karmaşığa, genelden özele ve somuttan soyuta doğru gelişim gibi. Program geliştirme sürecinde
söz konusu yönelimler hem bir alandaki yeterliliği oluşturan kazanım ve becerilerin ön şart ve
ardıllığı noktasında dikkate alınmış hem de sınıflar düzeyinde derslerin dağılımlarında ve
birbirleriyle ilişkilerinde göz önünde bulundurulmuştur.
Öğretim programlarında insan gelişiminin bir bütün olduğu ilkesi ile hareket edilmiştir. İnsanın
farklı gelişim alanlarındaki özellikleri birbirleri ile etkileşim hâlindedir. Söz gelimi dil gelişimi
düşünce gelişimini etkiler ve düşünce gelişiminden etkilenir. Bu sebeple öğretmenlerden,
öğrencinin edindiği bir kazanımın, gelişimde başka bir alanı da etkileyeceğini dikkate alması
beklenir.
Öğretim programları bireysel farklılıklara ilişkin hassasiyetler göz önünde bulundurularak
yapılandırılmıştır. Kalıtımsal, çevresel ve kültürel faktörlerden kaynaklanan bireysel farklılıklar
ilgi, ihtiyaç ve yönlenme açısından da kendini belli eder. Öte yandan bu durum bireylerarası ve
bireyin kendi içindeki farklılıkları da kapsar. Bireyler hem başkalarından farklılık gösterir hem de
kendi içindeki özellikleri ile farklıdır. Örneğin bir bireyin soyut düşünme yeteneği güçlü iken aynı
bireyin resim yeteneği zayıf olabilir.
Gelişim hayat boyu sürmekle birlikte bu gelişimin hızı evrelere göre değişkendir. Hızın yüksek
olduğu zamanlar gelişim açısından riskli ve kritik zamanlardır. Bu sebeple öğretmenlerin gelişim
hızının yüksek olduğu zamanlarda öğrencinin durumuna daha duyarlı davranması beklenir. Söz
gelimi ergenlik dönemi kimlik edinimi için kritik dönemdir ve eğitim bu dönemde kimlik
edinimini destekleyici sosyal etkileşimleri artırır ve yönetir.
1.5. SONUÇ
Elimizdeki programları güncelleme sürecinde hangi işlemlerden ve aşamalardan geçtiğimiz
üzerine bilgi vermek de yerinde olacaktır. Bu bağlamda:
Farklı ülkelerin son yıllarda benzer gerekçelerle yenilenip güncellenen öğretim programları
incelenmiş,
AİHL MESLEK DERSLERİ ÖĞRETİM PROGRAMLARI GİRİŞ
11
yurt içinde ve yurt dışında eğitim öğretim ve programlar üzerine yapılan akademik
çalışmalar taranmış,
başta Anayasamız olmak üzere ilgili mevzuat, kalkınma planları, hükûmet programları, şûra
kararları, siyasi partilerin programları, sivil toplum kuruluşları ve sivil araştırma kurumları
tarafından hazırlanan raporlar vb. dokümanlar analiz edilmiş,
Millî Eğitim Bakanlığı programlar ve öğretim materyalleri daire başkanlıkları tarafından
geliştirilen anketler aracılığıyla öğretmen ve yöneticilerin programlar ve haftalık ders
çizelgelerine yönelik görüşleri toplanmış,
illerden gelen her bir branşla ilgili zümre raporları incelenmiş,
branşlara yönelik açık uçlu sorulardan oluşan ve elektronik ortamda erişime açılan anket
verileri derlenmiş,
eğitim fakültelerimizin branşlar ölçeğinde hazırladıkları raporlar incelenmiş,
bütün görüş, öneri, eleştiri ve beklentiler, Bakanlığımızın ilgili birimlerinden uzman personel,
öğretmen ve akademisyenlerden oluşan çalışma gruplarınca değerlendirilmiştir. Yapılan tespitler
doğrultusunda öğretim programlarımız gözden geçirilip güncellenmiş ve yenilenmiştir.
Programların uygulanmasına 2018-2019 eğitim öğretim yılı itibarıyla topyekûn geçilecek ve
sonrasında yapılacak izleme değerlendirme sonuçlarına göre yine gerekli güncellemeler
yapılacaktır. Böylelikle programlarımızın gelişmelerle ve bilimsel, sosyal, teknolojik vb.
ihtiyaçlarla koşutluğunun sürekliliği sağlanmış olacaktır.
2. ANADOLU İMAM HATİP LİSESİ MESLEK DERSLERİ ÖĞRETİM PROGAMININ
UYGULANMASI
2.1. MESLEKİ DİN ÖĞRETİMİNİN VİZYONU
Anadolu İmam Hatip Liseleri Mesleki Din Öğretiminin vizyonu;
İslam dininin inanç, ibadet ve ahlak esaslarını içselleştiren; Hz. Muhammed’i (s.a.v.) model alan;
araştıran, sorgulayan ve edindiği bilgiler ışığında aklını kullanarak problemlere çözüm üretebilen;
ibadetlerle ilgili uygulama becerisine sahip olan; dünya ahiret dengesini kurabilen; İslam’ın temel
kaynaklarını tanıyan; din hizmetleri uygulama becerisi kazanan; toplumu din konusunda aydınlatan ve
onların dinî bilgilerle ilgili ihtiyaçlarına cevap verebilen bireyler yetiştirmektir.
AİHL MESLEK DERSLERİ ÖĞRETİM PROGRAMLARI GİRİŞ
12
2.2. ANADOLU İMAM HATİP LİSESİ MESLEK DERSLERİ ÖĞRETİM PROGRAMLARININ
YAPISI
Anadolu İmam Hatip Lisesi Meslek Dersleri Öğretim Programları, birbirini tamamlayan ve
destekleyen farklı derslerden oluşmaktadır. Bu çerçevede yeni öğretim yaklaşımlarına uygun
olarak meslek dersleri öğretim programları; üniteler, konular, kazanımlar ve açıklamalar şeklinde
yapılandırılmıştır.
Üniteler
Üniteler; dersin içeriği, diğer derslerle ilgisi ve öğretim hedefleri dikkate alınarak oluşturulmuştur.
Yeni öğrenme yaklaşımlarını esas alan öğretimin içeriğini kazanımlar belirlemektedir. Öğretmenlerimizin
programı daha iyi uygulayabilmeleri için üniteler alt konulara bölünerek yapılandırılmıştır.
Konular
Konular; ünitenin ve temanın özelliğine göre öğrencilerin bilişsel, duyuşsal ve psikomotor
gelişimleri göz önünde bulundurularak onlara peygamber sevgisini kazandıracak, dinî ve ahlaki
gelişimlerine katkı sağlayacak ve sünnet kültürü kazandıracak şekilde yapılandırılmıştır.
Kazanımlar
Programların en önemli unsuru kazanımlardır. Kazanımlar; eğitim süreci sonucunda öğrencilerin
edinecekleri bilgi, beceri, tutum ve değerleri ifade etmekte olan öğrenme çıktılarıdır. Bu nedenle
kazanımlar öğrencilerin gelişim düzeyleri ve konuların muhtevası dikkate alınarak hazırlanmıştır.
Öğrencilerin öğrenme başarıları, kazanımların edinilmesine bağlıdır. Öğretmenin görevi de bu
kazanımların gerçekleşmesinde öğrencilere gerekli ortam ve imkânları sunarak rehberlik etmektir.
Kazanımlar oluşturulurken “Bu ünite sonunda öğrenciler …… tanır, …… açıklar, …… karşılaştırır,
…… örnekler verir, …… fark eder.” gibi ifadeler kullanılarak konuların işlenişinde öğrenciden beklenen
davranışlara işaret edilmiştir.
Kazanımlar belirlenirken konu bütünlüğü yanında beceriler ve kavramlar dikkate alınmıştır.
Programda yer alan kazanımlar, öğretmenin rehberliğinde öğrenciler tarafından gerçekleştirilecek
etkinlikler aracılığıyla edinilecektir.
Açıklamalar
Açıklamalar kısmında, ünite içinde özellikle vurgulanması veya sınırlandırılması gereken hususlara
yer verilmiştir.
AİHL MESLEK DERSLERİ ÖĞRETİM PROGRAMLARI GİRİŞ
13
Kavramlar
Kavram, bir objenin zihindeki tasavvurudur. Kavramlar; eşya, olgu veya olayların ortak
özelliklerini bir arada toplayarak bunları bir ortak ad altında sınıflamaya tabi tutan tasarımlardır.
İslami ilimler; kendine ait özel usülleri ve ıstılahları olan, bu usüller ve ıstılahlar ile kendisine
kavramsal çerçeve oluşturan hususi bir yapıya sahiptir. Bu bağlamda anlamlı ve kalıcı öğrenmeler, bu usül
ve ıstılahların din dilinin özelliği ve kullanım şekli dikkate alarak öğrencilere kazandırılmasına bağlıdır.
Buradan hareketle Anadolu İmam Hatip Lisesi Meslek Dersleri Öğretim Programları, Türk Millî
Eğitiminin Genel Amaçları ve ilgili derslerin özel amaçları doğrultusunda öğrencilere ünite içeriklerinde
“Kavramlar” bölümünde verilen bazı kavramları kazandırmayı hedeflemektedir.
AİHL MESLEK DERSLERİ ÖĞRETİM PROGRAMLARI GİRİŞ
14
FIKIH DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI
FIKIH DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI
FIKIH DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI
15
3. FIKIH DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMININ UYGULANMASI
3.1. FIKIH DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMININ TEMEL FELSEFESİ VE GENEL AMAÇLARI
Fıkıh; en geniş anlamıyla kişinin hak, yetki ve sorumluluklarının bilincinde olmasıdır. Fıkıh
ilmi ise kişinin Allah’a karşı ibadet yükümlülüğünü, helal haram ölçüsünü ve kişiler arası ilişkileri
inceler.
Fıkıh ilminin temel kaynaklarını Kur’an, sünnet, icma ve kıyas oluşturmaktadır. Bunlardan
ilk ikisi asli kaynaklardır. Kur’an-ı Kerim ile sünnetin kişisel ve toplumsal hayata doğru olarak
yansıması, bu kaynakların doğru anlaşılmasına bağlıdır. Vahyin anlaşılması ve kavranması akıl ile
mümkün olmaktadır. Bu nedenle fıkıh ilminde, aklın çok önemli bir fonksiyonu bulunmaktadır.
Kur’an ve sünnet doğru anlaşıldığı takdirde dinin gönderiliş amacı gerçekleşecek ve vahiy insanlık
için mutluluk kaynağı olacaktır.
Hz. Muhammed’in (s.a.v.) örnek kişiliği ve Kur’an-ı Kerim’i anlama metodu, fıkıh ilmi için
ideal bir model oluşturmaktadır. Bu nedenle fıkıh açısından sadece Kur’an-ı Kerim ayetleri değil;
Hz. Muhammed’in (s.a.v.) söz, fiil ve onayları da önemlidir.
Fıkıh dersinin içeriğini; ibadet, ahlak ve sosyal hayat ile ilgili konular oluşturmaktadır. Bu
derste öğrencilere teorik bilgiler vermenin yanı sıra davranış kazandırma da amaçlanmaktadır.
Fıkıh dersinin alt yapısını; Temel Dinî Bilgiler, Tefsir, Hadis ve diğer meslek dersleri
oluşturmaktadır. Bu derslerde verilen bilgilerin edinilmesi, Fıkıh dersinin amacına ulaşmasına
katkı sağlayacaktır. Fıkıh Dersi Öğretim Programı beş üniteden oluşmaktadır.
Fıkıh Dersi Öğretim Programı ile 1739 Sayılı Millî Eğitim Temel Kanunu’nda yer alan “Türk
Millî Eğitiminin Genel Amaçları ve Temel İlkeleri”ne uygun olarak öğrencilerin;
• Fıkıh ilminin Müslüman’ın günlük yaşamındaki önemini fark etmesi,
• Fıkıh ilminin temel ilke ve konularını açıklaması,
• Fıkıh ilminin tarihî sürecini ve temel kaynaklarını açıklaması,
• İbadetlerin yapılışları ile ilgili hükümleri açıklaması ve ibadetleri uygulaması,
• Sosyal hayatta kişiyi ilgilendiren meselelere duyarlı olması,
• Sosyal hayatın değişimine bağlı olarak ortaya çıkan yeni durumları, Kur’an-ı Kerim ve
sünnetin rehberliğinde fıkhi mirasımızdan faydalanarak yorumlaması amaçlanmaktadır.
FIKIH DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI
16
3.2. ÖĞRETİM PROGRAMININ UYGULANMASINDA DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR
1. Fıkıh Dersi Öğretim Programı, öğrencilerin fıkhî mirasımızı bütüncül bir bakış açısıyla
görmeleri ve öğrenmeleri esasına dayanmaktadır. Konu ve kazanımlar işlenirken bu esas
göz önünde bulundurulmalıdır.
2. Öğretim Program’ındaki alana özgü kelime, kavram ve tamlamaların yazım ve telaffuzunda
“TDK Yazım ve İmla Kılavuzu” esas alınır. Ancak yazım ve telaffuzda tutarlılığı gözetmek
kaydıyla Türkiye Diyanet Vakfı İslam Araştırmaları Merkezi’nin (İSAM) yazım ve imlası da
tercih edilebilir.
3. Fıkıh, Hadis ve Tefsir gibi derslerde usul konuları öğrencilerin hazır bulunuşlukları ve
kavrama düzeyler dikkate alınarak güncel ve somut örnekler ile açıklanmalıdır.
4. Ders kitabı/eğitim materyali aşağıdaki tabloda verilen ölçülere göre hazırlanmalıdır.
FIKIH DERSİ KİTAP FORMA SAYISI
Dersin Adı En Yüksek Forma Sayısı* Ebat
Fıkıh Dersi 10. Sınıf 14 19,5 cm x 27,5 cm
*En yüksek forma sayısı yazılmıştır. Hazırlancak Ders Kitabı / Eğitim Aracı daha düşük forma sayılarında da olabilir.
FIKIH DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI
17
3.3. FIKIH DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMININ ÜNİTELERİ, KAZANIM SAYILARI VE SÜRELERİ
ÜNİTELER KAZANIM SAYILARI
DERS
SAATİ
DERS SAATİ YÜZDESİ
1. Fıkıh İlmi 5 10 13,88
2. Fıkıh İlminin Doğuşu, Gelişmesi ve İctihad
11 14 19,44
3. Fıkhi Hükümler ve Kaynakları 7 10 13,88
4. İbadât 13 24 33,33
5. Muamelât ve Ukûbât 5 14 19,44
TOPLAM 41 72 100
FIK
IH D
ER
Sİ Ö
ĞR
ET
İM P
RO
GR
AM
I
18
1. Ü
NİT
E 2
. ÜN
İTE
3. Ü
NİT
E 4
. ÜN
İTE
5. Ü
NİT
E
FIK
IH İL
Mİ
FIK
IH İL
MİN
İN D
OĞ
UŞU
, G
ELİŞ
MES
İ VE
İÇTİ
HA
T FI
KH
İ HÜ
KÜ
MLE
R V
E K
AY
NA
KLA
RI
İBA
DA
T M
UA
MEL
AT
VE
UK
UB
AT
1.
Fıkı
h İl
min
in T
anım
ı, A
mac
ı
ve Ö
nem
i
2.
Fıkh
ın K
on
usu
ve
Kap
sam
ı
3.
Fıkı
h il
e Fı
kıh
Usu
lü İl
işki
si
4.
Fıkı
h İl
min
in D
iğer
İlim
lerl
e
İlişk
isi
5.
Fıkı
h İl
min
in T
emel
İlke
leri
5.1
. Te
klif
lerd
e K
ola
ylık
5.2
. H
elal
lerd
e G
en
işlik
5.3
. K
amu
Yar
arın
ın
Gö
zeti
lmes
i
5.4
. A
dal
etin
Gö
zeti
lmes
i
1.
Fıkh
ın B
aşla
ngı
ç D
ön
emi v
e İç
tih
at
1.1
. H
z. P
eyga
mb
er D
ön
emi
1.2
. Sa
hab
e D
ön
emi
1.3
. Tâ
biîn
Dö
nem
İ
1.4
. İç
tih
at
1.4
.1. İ
çtih
at v
e İç
tih
adın
Ko
nu
su
1.4
.2. İ
çtih
adın
Şar
tlar
ı
1.4
.3. İ
çtih
adın
Ger
eklil
iği
2.
Mez
hep
leri
n O
luşu
m D
ön
emi
2.1
. Fı
kıh
Mez
he
ple
rin
in
Do
ğuşu
nu
Haz
ırla
yan
Seb
eple
r
2.2
. Fı
khi M
ezh
ep
ler
2.2
.1. H
anef
i Mez
he
bi
2.2
.2. M
alik
i Mez
heb
i
2.2
.3. Ş
afii
Mez
he
bi
2.2
.4. H
anb
eli M
ezh
ebi
3.
Fıkı
h İl
min
de
Mez
he
ple
r So
nra
sı
Gel
işm
eler
3.1
. Fı
khın
Kan
un
laşt
ırılm
ası
3.2
. Fı
kıh
İlm
ind
e Ye
ni G
eliş
mel
er
1.
Ehliy
et
1.1
. Eh
liyet
in Ş
artl
arı
1.2
. Eh
liyet
i Kıs
ıtla
yan
Du
rum
lar
2.
Hü
küm
2.1
. Te
klif
î Hü
küm
ler:
Ef’
âl-i
Mü
kelle
fin
3.
Azi
met
ve
Ru
hsa
t
4.
Fıkh
i Hü
küm
leri
n D
elill
eri
4.1
. A
sli D
elill
er
4.1
.1.
Kit
ap
4.1
.2.
Sün
net
4.2
. Fe
rî D
elill
er
4.2
.1.
İcm
a
4.2
.2.
Kıy
as
4.2
.3.
Sah
abe
Kav
li
4.2
.4.
İsti
hsa
n
4.2
.5.
Mes
âlih
-i M
ürs
ele
4.2
.6.
Örf
4.2
.7.
Sed
d-i
Zer
âî
4.2
.8.
İsti
shâb
4.2
.9.
Şer’
u M
en
Kab
len
a
1.
Nam
az
1.1
. Ez
an
1.2
. N
amaz
ın F
arzi
yeti
ve
Ön
emi
1.3
. N
amaz
la İl
gili
Hü
küm
ler
1.4
. N
amaz
Çeş
itle
ri
1.5
. İm
amet
ve
Cem
aatl
e N
amaz
2.
Zekâ
t
2.1
. Ze
kâtı
n F
arzi
yeti
ve
Ön
emi
2.2
. Ze
kât
ve S
adak
a İlg
ili
Kav
ram
lar
ve H
ükü
mle
r
3.
Ram
azan
Ayı
ve
Oru
ç
3.1
. O
rucu
n F
arzi
yeti
ve
Ön
emi
3.2
. O
ruçl
a İlg
ili K
avra
m v
e
Hü
küm
ler
3.3
. O
ruç
Çeş
itle
ri
4.
Hac
4.1
. H
accı
n F
arzi
yeti
ve
Ön
emi
4.2
. H
ac v
e U
mre
yle
İlgili
Kav
ram
,
Mek
ân v
e H
ükü
mle
r
5.
Ku
rban
5.1
. K
urb
anın
Vü
cub
iyet
i ve
Ön
emi
5.2
. K
urb
anla
İlgi
li H
ükü
mle
r
6.
Cih
at
6.1
. C
ihat
la İl
gili
Tem
el K
avra
m v
e
Hü
küm
ler
6.2
. M
ekki
ve
Me
de
ni A
yetl
erd
e
Cih
at
1.
Sosy
al H
ayat
1.1
. A
ile H
ayat
ı ve
Hü
küm
leri
1.1
.1. N
ikâh
1.1
.2. B
oşa
nm
a
1.1
.3.
Mir
as
2.
Eko
no
mik
Hay
at
2.1
. M
ülk
iyet
Hu
kuku
2.2
. H
elal
Kaz
anç
2.3
. A
kitl
er
2.4
. K
arz
2.5
. Sa
rf
2.6
. Fa
iz
2.7
. B
ors
a
2.8
. S
igo
rta
2.9
. En
flas
yon
2.1
0.
Hile
li Sa
tışl
ar
2.1
1.
Kar
abo
rsac
ılık
2.1
2.
Yap
ay O
lara
k Fi
yatl
arla
Oyn
ama
3.
İsla
m C
eza
Hu
kuku
: Uku
bat
FIK
IH D
ER
Sİ Ö
ĞR
ET
İM P
RO
GR
AM
I
19
Ün
ite
Ko
nu
lar
Kaz
anım
lar
Açı
klam
alar
1. FIKIH İLMİ
1.
Fıkı
h İl
min
in T
anım
ı, A
mac
ı ve
Ön
emi
2.
Fıkh
ın K
on
usu
ve
Kap
sam
ı 3
. Fı
kıh
İle
Fıkı
h U
sulü
İliş
kisi
4
. Fı
kıh
İlm
inin
Diğ
er İl
imle
rle
İlişk
isi
5.
Fıkı
h İl
min
in T
emel
İlke
leri
5
.1.
Tekl
ifle
rde
Ko
layl
ık
5.2
. H
elal
lerd
e G
eniş
lik
5.3
. K
amu
Yar
arın
ın G
öze
tilm
esi
5.4
. A
dal
etin
Gö
zeti
lmes
i
Bu
ün
iten
in s
on
un
da
öğr
enci
ler;
1
. Fı
kıh
ilm
inin
tan
ımın
ı, am
acın
ı ve
ön
emin
i açı
klar
. 2
. Fı
khın
ko
nu
sun
u v
e ka
psa
mın
ı aç
ıkla
r.
3.
Fıkı
h il
e fı
kıh
usu
lü il
işki
sin
i te
mel
len
dir
ir.
4.
Fıkı
h il
min
in d
iğer
bili
mle
rle
ilişk
isin
i ku
rar.
5
. Fı
kıh
ilm
inin
tem
el il
kele
rin
i ö
rnek
lerl
e aç
ıkla
r.
Ün
ite
son
un
da
Fıkı
h
usu
lü
ve
Fıkı
h
ile
ilgili
Tü
rkçe
o
lara
k ya
zıla
n
veya
Tü
rkçe
ye
terc
üm
e ed
ilen
es
erl
erd
en
en
fazl
a o
n
tan
esin
in
kısa
kü
nye
si
veri
lece
ktir
. 1
. kaz
anım
da
fıkı
h il
min
in f
arkl
ı tan
ımla
rın
a ye
r ve
rile
cek,
fık
ıh il
min
in a
mac
ı aç
ıkla
nır
ken
m
ekâs
idu
’ş-ş
eria
ü
zeri
nd
e d
uru
laca
ktır
.
Ayr
ıca
ün
ite
kon
ula
rın
da
yer
alan
te
mel
ka
vram
lara
d
eğin
ilece
k ve
b
un
larl
a ilg
ili
etki
nlik
ler
yap
ılaca
ktır
. 2
. kaz
anım
da
ibad
et v
e so
syal
iliş
kile
rin
fık
ıh il
min
in k
apsa
mı i
çin
de
yer
ald
ığı
vurg
ula
nac
aktı
r. A
yrıc
a fı
kıh
hu
kuk
ilişk
isin
e d
e d
eğin
ilece
ktir
. 4
. ka
zan
ımd
a fı
kıh
ilm
inin
Te
mel
İsl
am B
ilim
leri
, fe
n,
mat
emat
ik v
e so
syal
b
ilim
ler
ile
ilişk
isin
e d
eğin
ilece
k;
ayrı
ca
fıkı
h
ahla
k ilş
kisi
ne
de
vurg
u
yap
ılaca
ktır
. 5
. ka
zan
ımd
a h
elal
ve
har
am k
oym
a ye
tkis
inin
Alla
h v
e R
esu
lün
e ai
t o
ldu
ğu
vurg
ula
nac
aktı
r.
Kav
ram
lar:
Fı
kıh
, fa
kih
, fı
kıh
usu
lü,
adal
et,
tekl
if,
mas
lah
at,
hel
al,
har
am,
mek
âsid
u’ş
-şe
ria.
FIK
IH D
ER
Sİ Ö
ĞR
ET
İM P
RO
GR
AM
I
20
Ün
ite
Ko
nu
lar
Kaz
anım
lar
Açı
klam
alar
2. FIKIH İLMİNİN DOĞUŞU, GELİŞMESİ VE İÇTİHAT
1.
Fıkh
ın B
aşla
ngı
ç D
ön
emi v
e İç
tih
at
1.1
. H
z. P
eyga
mb
er D
ön
emi
1.2
. Sa
hab
e D
ön
emi
1.3
. Tâ
biîn
Dö
nem
İ
1.4
. İç
tih
at
1.4
.1.
İçti
hat
ve
İçti
had
ın
Ko
nu
su
1.4
.2.
İçti
had
ın Ş
artl
arı
1.4
.3.
İçti
had
ın G
ere
klili
ği
2.
Mez
hep
leri
n O
luşu
m D
ön
emi
2.1
. Fı
kıh
Mez
hep
leri
nin
Do
ğuşu
nu
Haz
ırla
yan
Seb
eple
r
2.2
. Fı
khi M
ezh
eple
r
2.2
.1.
Han
efi M
ezh
ebi
2.2
.2.
Mal
iki M
ezh
ebi
2.2
.3.
Şafi
i Mez
heb
i
2.2
.4.
Han
bel
i Mez
heb
i
3.
Fıkı
h İl
min
de
Mez
hep
ler
Son
rası
Gel
işm
eler
3.1
. Fı
khın
Kan
un
laşt
ırılm
ası
3.2
. Fı
kıh
İlm
ind
e Ye
ni G
eliş
mel
er
Bu
ün
iten
in s
on
un
da
öğr
enci
ler;
1.
Baş
lan
gıç
dö
nem
i fık
hi
faal
iye
tler
i açı
klar
.
2.
İçti
hat
kav
ram
ını n
asla
rla
tem
elle
nd
irir
.
3.
İçti
had
ın ş
artl
arın
ı ve
gere
klili
ğin
i açı
klar
.
4.
Sosy
al d
eğiş
im il
e iç
tih
adın
gere
klili
ği a
rası
nd
a ili
şki k
ura
r.
5.
Fıkh
i mez
hep
leri
n o
luşu
mu
nu
haz
ırla
yan
se
bep
leri
değ
erle
nd
irir
.
6.
Fıkh
i mez
hep
leri
n b
elir
gin
öze
llikl
erin
i sır
alar
.
7.
Mü
çte
hit
leri
n f
ıkh
i so
run
lara
çözü
m ü
retm
e yö
nte
mle
rin
i
örn
ekle
rle
açık
lar.
8.
Fıkh
i mez
hep
leri
n İs
lam
’ı
yaşa
mad
a ge
rekl
iliği
ni f
ark
eder
.
9.
Fıkı
h t
arih
ind
e ka
nu
nla
ştır
ma
çalış
mal
arın
ı açı
klar
.
10
. Fık
ıh il
min
dek
i yen
i
geliş
mel
erin
far
kın
da
olu
r.
11
. Fık
hi m
iras
ımız
dak
i ilk
eler
le
gün
cel m
ese
lele
rin
çözü
leb
ilece
ğin
i kav
rar.
1.
kaza
nım
da
Hz.
M
uh
amm
ed
’in
(s.a
.v.)
iç
tih
atla
rın
ın
yan
ı sı
ra,
sa
hab
e ve
tâ
biîn
d
ön
emi
mü
çteh
itle
rin
e ve
b
un
ları
n
içti
hat
ları
na
örn
ekle
r ve
rile
cekt
ir.
Ayr
ıca
her
sa
hab
enin
iç
tih
at
yetk
isin
e h
aiz
olm
adığ
ına
değ
inile
cekt
ir.
3.
kaza
nım
da
fıkh
i ko
nu
lard
a fi
kir
bey
an
edeb
ilmek
iç
in
yete
rli
do
nan
ıma
sah
ip
olm
anın
gere
klili
ğin
e vu
rgu
yap
ılaca
ktır
.
4.
kaza
nım
da
zam
anın
değ
işm
esiy
le h
elal
leri
n h
aram
, h
aram
ları
n h
elal
ad
ded
ilem
eye
ceği
ne;
anca
k so
syal
hay
atın
değ
işke
n y
apıs
ı n
eden
iyle
iç
tih
atla
rın
mek
ân,
zam
an v
e şa
rtla
ra g
öre
fark
lılık
ar
z ed
ebile
ceği
ne
vurg
u
yap
ılaca
ktır
. A
yrıc
a iç
tih
atla
rın
ki
tap
ve
sü
nn
etin
aç
ık
hü
küm
leri
ne
aykı
rı o
lam
ayac
ağın
a ve
nas
var
ken
içti
had
a lü
züm
olm
adığ
ına
değ
inile
cekt
ir.
5.
kaza
nım
da
nas
sın
sü
bu
tu il
e ilg
ili ih
tila
flar
, n
assı
n a
nla
şılm
asın
dak
i ih
tila
flar
, m
üte
âriz
nas
ları
n
telif
i ve
ya
bu
n
asla
rı
terc
ihin
dek
i ih
tila
flar
, u
sul
kaid
eler
ind
eki
ihti
lafl
ar,
hü
küm
çı
karm
a
met
od
ları
nd
aki
ihti
lafl
ar v
e m
üçt
ehit
leri
n b
azı
had
isle
re u
laşı
p u
laşa
mam
asın
dan
kay
nak
lan
an
ihti
flar
ver
ilece
ktir
.
6.
kaza
nım
da
Caf
erili
k m
ezh
eb
ind
en
ve
bu
m
ezh
ebin
u
sul
kon
usu
nd
a d
iğer
m
ezh
eple
rden
ayrı
ldığ
ı h
usu
slar
dan
kıs
aca
bah
sed
ilece
ktir
. A
yrıc
a Ze
ydili
k h
akkı
nd
a kı
sa b
ilgi
veri
lece
k ve
bu
mez
heb
in H
anef
ilik
ile o
lan
yak
ınlığ
ına
değ
inile
cekt
ir.
7.
kaza
nım
da
mez
hep
im
amla
rın
ın
içti
hat
ları
nı
ken
di
bel
irle
dik
leri
u
sulle
r çe
rçev
esin
de
yap
tıkl
arın
a ve
mez
hep
leri
n d
ayan
dığ
ı te
mel
kay
nak
lara
değ
inile
cekt
ir.
Ayr
ıca
mü
çteh
itle
rden
veri
len
içti
hat
örn
ekle
ri, H
anef
i ve
Şafi
i âlim
leri
nin
içti
hat
ları
ile
sın
ırla
nd
ırıla
cakt
ır.
8.
kaza
nım
da
fıkh
i m
ezh
eple
rin
zen
gin
lik o
ldu
ğun
a; İ
slam
’ın y
aşan
mas
ınd
a za
man
, m
ekân
ve
şart
lara
gö
re k
ola
ylık
sağ
lad
ığın
a vu
rgu
yap
ılaca
ktır
.
9.
kaza
nım
da
Mec
elle
b
aşta
o
lmak
ü
zere
gü
nü
mü
ze
kad
ar
İsla
m
dü
nya
sın
da
yap
ılan
kan
un
laşt
ırm
a ça
lışm
alar
ına
örn
ekle
r ve
rile
cekt
ir.
10
. ka
zan
ımd
a İs
lam
dü
nya
sın
da
son
dö
nem
lerd
e ik
tisa
t ve
sağ
lık ü
zeri
ne
yap
ılan
ulu
slar
aras
ı
kon
gre
ve s
emp
ozy
um
lara
kıs
aca
değ
inile
cekt
ir.
Kav
ram
lar:
İçti
hat
, mü
çteh
it, f
etva
, me
celle
, mez
hep
, nas
, sah
abe,
tâb
iîn, t
ebeu
’t-t
âbiîn
, fu
kah
a-i s
eb’a
.
FIK
IH D
ER
Sİ Ö
ĞR
ET
İM P
RO
GR
AM
I
21
Ün
ite
Ko
nu
lar
Kaz
anım
lar
Açı
klam
alar
3. FIKHİ HÜKÜMLER VE KAYNAKLARI
1.
Ehliy
et
1.1
. Eh
liye
tin
Şar
tlar
ı
1.2
. Eh
liye
ti K
ısıt
laya
n D
uru
mla
r
2.
Hü
küm
2.1
. Te
klif
î Hü
küm
ler:
Ef’
al-i
Mü
kelle
fin
3.
Azi
met
ve
Ru
hsa
t
4.
Fıkh
i Hü
küm
leri
n D
elill
eri
4.1
. A
sli D
elill
er
4.1
.1. K
itap
4.1
.2. S
ün
net
4.2
. Fe
rî D
elill
er
4.2
.1.
İcm
a
4.2
.2.
Kıy
as
4.2
.3.
Sah
abe
Kav
li
4.2
.4.
İsti
hsa
n
4.2
.5.
Mes
âlih
-i M
ürs
ele
4.2
.6.
Örf
4.2
.7.
Sed
d-i
Zer
âî
4.2
.8.
İsti
shâb
4.2
.9.
Şer’
u M
en K
able
na
Bu
ün
iten
in s
on
un
da
öğr
enci
ler;
1.
Ehliy
eti
n ş
artl
arın
ı ve
ehliy
eti
kısı
tlay
an d
uru
mla
rı a
çıkl
ar.
2.
Tekl
if v
e h
ükü
m k
avra
mla
rın
ı
açık
lar.
3.
Ef’â
l-i M
üke
llefi
n il
e ilg
ili
hü
küm
leri
sın
ıfla
nd
ırır
.
4.
Mü
kelle
fiye
tin
şar
tlar
ını v
e
mü
kelle
fiye
ti o
rtad
an k
ald
ıran
du
rum
ları
açı
klar
.
5.
Zaru
ri d
uru
mla
ra g
öre
far
klı
hü
küm
leri
n o
lab
ilece
ğin
i kav
rar.
6.
Fıkh
i hü
küm
leri
n d
elill
erin
i
açık
lar.
7.
Kay
nak
lard
an f
ıkh
i hü
küm
çıka
rma
ilkel
erin
i kav
rar.
Ün
ite
gen
elin
de
yer
alan
te
mel
ka
vram
larl
a ilg
ili
etki
nlik
lere
ye
r
veri
lece
ktir
.
3.
kaza
nım
da
hü
kmü
n ç
eşit
leri
(fa
rz,
vaci
p,
sün
net
, m
üb
ah,
har
am,
mek
ruh
ve
çe
şitl
eri,
mü
fsit
ka
vram
ları
) ö
rnek
lerl
e aç
ıkla
nac
aktı
r.
Ayr
ıca
sün
net
ko
nu
sun
da
mü
ste
hab
, m
end
ub
ve
naf
ile k
avra
mla
rın
a
da
değ
inile
cekt
ir.
6.
kaza
nım
da
edill
e-i
erb
aa
dış
ınd
aki
del
iller
ay
rın
tıya
gi
rilm
eden
açık
lan
acak
tır.
Kav
ram
lar:
Mü
kelle
f,
ehliy
et,
hü
küm
, ik
rah
, fa
rz,
vaci
p,
sün
net
, m
üst
eh
ap,
naf
ile,
mü
bah
, h
aram
, m
ekru
h,
men
du
p,
mü
fsit
, az
imet
, ru
hsa
t,
icm
a, k
ıyas
, is
tih
san
, m
esâl
ih-i
mü
rsel
e, s
edd
-i z
erâî
, is
tish
âb,
şer’
u
men
kab
len
a.
FIK
IH D
ER
Sİ Ö
ĞR
ET
İM P
RO
GR
AM
I
22
Ün
ite
Ko
nu
lar
Kaz
anım
lar
Açı
klam
alar
4. İBADAT
1.
Nam
az
1.1
. Ez
an
1.2
. N
amaz
ın F
arzi
yeti
ve
Ön
emi
1.3
. N
amaz
la İl
gili
Hü
küm
ler
1.4
. N
amaz
Çeş
itle
ri
1.5
. İm
amet
ve
Cem
aatl
e
Nam
az
2.
Zekâ
t
2.1
. Ze
kâtı
n F
arzi
yeti
ve
Ön
emi
2.2
. Ze
kât
ve S
adak
a İlg
ili
Kav
ram
lar
ve H
ükü
mle
r
3.
Ram
azan
Ayı
ve
Oru
ç
3.1
. O
rucu
n F
arzi
yeti
ve
Ön
emi
3.2
. O
ruçl
a İlg
ili
Kav
ram
ve
Hü
küm
ler
3.3
. O
ruç
Çeş
itle
ri
4.
Hac
4.1
. H
accı
n F
arzi
yeti
ve
Ön
emi
4.2
. H
ac
ve
Um
reyl
e
İlgili
Kav
ram
,
Mek
ân
ve
Hü
küm
ler
5.
Ku
rban
5.1
. K
urb
anın
V
ücu
biy
eti
ve
Ön
emi
5.2
. K
urb
anla
İlgi
li H
ükü
mle
r
6.
Cih
at
6.1
. C
ihat
la İ
lgili
Tem
el K
avra
m
ve H
ükü
mle
r
6.2
. M
ekki
ve
M
ed
en
i
Aye
tler
de
Cih
at
Bu
ün
iten
in s
on
un
da
öğr
en
cile
r;
1.
Ezan
ın t
eşri
hik
met
ini v
e ez
anla
ilgili
fık
hi h
ükü
mle
ri a
çıkl
ar.
2.
Nam
azın
far
ziye
tin
i ve
ön
emin
i
fıkh
i del
iller
ile
tem
elle
nd
irir
.
3.
Nam
az il
e ilg
ili f
ıkh
i hü
küm
leri
açık
lar.
4.
Cem
aatl
e n
amaz
ve
imam
et il
e
ilgili
fık
hi h
ükü
mle
ri k
avra
r.
5.
Zekâ
t fa
rziy
etin
i ve
ön
emin
i fık
hi
del
iller
ile
tem
elle
nd
irir
.
6.
Zekâ
t ve
sad
aka
ile il
gili
kavr
am
ve h
ükü
mle
ri a
çıkl
ar.
7.
Oru
cun
far
ziye
tin
i ve
ön
emin
i
fıkh
i del
iller
ile
tem
elle
nd
irir
.
8.
Oru
ç ile
ilgi
li ka
vram
ve
hü
küm
leri
açı
klar
.
9.
Hac
cın
far
ziye
tin
i ve
ön
emin
i
fıkh
i del
iller
ile
tem
elle
nd
irir
.
10
. H
ac v
e u
mre
ile
ilgili
fık
hi
hü
küm
leri
açı
klar
.
11
. K
urb
an il
e ilg
ili f
ıkh
i del
il ve
hü
küm
leri
açı
klar
.
12
. C
ihat
la il
gili
tem
el k
avra
m v
e
hü
küm
leri
açı
klar
.
13
. C
ihat
ibad
etin
i aye
tler
ışığ
ınd
a
açık
lar.
Ün
ite
kon
ula
rı u
sul
kon
ula
rıyl
a ili
şkile
nd
irile
rek
fıkh
i d
elill
eri
yle
bir
likte
ele
alın
acak
tır.
Ayr
ıca
ibad
etle
rle
ilgili
Şaf
ii m
ezh
ebin
in
görü
şler
ine
de
kısa
ca y
er v
erile
cekt
ir.
1. k
azan
ımd
a ez
anın
şia
r o
lma
öze
lliği
ne
değ
inile
cekt
ir.
2. k
azan
ımd
a n
amaz
ın t
eşri
tar
ihi v
e h
ikm
etin
e vu
rgu
yap
ılaca
ktır
.
3.k
azan
ımd
a n
amaz
ın ş
artl
arı
ve r
ükü
nle
rin
e; t
ahar
et (
abd
est,
gu
sül
ve t
eyem
mü
m)
kon
ula
rın
a; n
amaz
ın v
acip
leri
, sü
nn
etle
ri,
mek
ruh
ları
ve
nam
azı
bo
zan
du
rum
lar
ve t
adil-
i er
kân
a; s
ehiv
ve
tila
vet
secd
eler
ine;
ker
ahe
t va
kitl
erin
e; h
asta
lık,
sefe
rilik
ve
kad
ınla
ra ö
zel
hal
lerd
e n
amaz
ve
tah
aret
ko
nu
ları
ile
kaz
a n
amaz
ına
ayrı
ntı
ya g
irilm
eden
değ
inile
cek;
nam
azı
terk
etm
e ile
ilg
ili
fıkh
i h
ükü
mle
re y
er
veri
lece
ktir
. A
yrıc
a fa
rz v
e va
cip
ve
naf
ile (
tera
vih
, te
hec
cüd
, d
uh
a, e
vvâb
în,
hü
suf
ve k
üsu
f gi
bi)
nam
azla
ra
kısa
ca y
er v
erile
cek;
nam
azla
rın
kılı
nış
ına
değ
inilm
eyec
ekti
r.
4. k
azan
ımd
a la
hik
, mü
dri
k ve
mes
bu
k ka
vram
ları
ile
cum
a n
amaz
ıyla
ilgi
li fı
khi h
ükü
mle
re d
e ye
r ve
rile
cekt
ir.
5.
kaza
nım
da
zekâ
tın
; te
şri
tari
hi
(Mek
ke’d
e em
red
ilip
Med
ine’
de
kuru
msa
llaşt
ığın
a) i
le h
ikm
etin
e ve
fak
irlik
pro
ble
min
in
çözü
m y
olla
rın
dan
bir
i old
uğu
na
vurg
u y
apıla
cakt
ır.
Ayr
ıca
zekâ
t ve
rmek
ten
imti
na
eden
lerl
e ile
ilgi
li h
ükü
mle
r İs
lam
tar
ihin
den
örn
ekle
rle
açık
lan
acak
tır.
6. k
azan
ımd
a ze
kât
ve s
adak
a ile
ilgi
li ka
vram
lar,
zek
ât v
ere
cek
kişi
ler,
zek
ât v
erile
cek
kişi
ler,
ze
kâtı
ver
ilece
k m
alla
r ko
nu
ları
ele
alın
acak
; ayr
ıca
şirk
etle
rin
, tic
ari m
allla
rın
, mad
enle
rin
ve
lüks
tü
keti
m m
allla
rın
ın z
ekâ
tı ü
zeri
nd
e kı
saca
du
rula
cakt
ır.
7. k
azan
ımd
a P
eyga
mb
erim
izin
Mek
ke’d
eki o
rucu
na
ve o
rucu
n t
eşri
tar
ihin
e ve
hik
met
ine
de
değ
inile
cekt
ir.
8.
kaza
nım
da
hila
lin g
örü
lmes
i, im
sak,
ifta
r, s
ahu
r, ş
ek g
ün
ü,
itik
âf v
e fı
tır
sad
akas
ı, fi
dye
, ka
za,
kefa
ret
kavr
amla
rı a
çıkl
anac
ak;
farz
, vac
ip v
e n
afile
oru
çlar
a kı
saca
ye
r ve
rile
cekt
ir.
9. k
azan
ımd
a h
accı
n ş
iar
olm
a ö
zelli
ği il
e te
şri t
arih
i ve
hik
met
ine
de
değ
inile
cekt
ir.
10
. ka
zan
ımd
a h
ac,
um
re,
bey
t-i
atik
, is
tilâ
m,
met
af,
şavt
, ta
vaf,
vak
fe,
teşr
ik t
ekb
iri,
sa’y
, ce
mer
at k
avra
mla
rın
a d
a kı
saca
ye
r
veri
lece
ktir
. Ayr
ıca
vekâ
lete
n h
ac v
e u
mre
ko
nu
sun
a d
a d
eğin
ilece
ktir
.
11
. ka
zan
ımd
a ku
rban
ın h
ikm
etin
e, H
z. Â
dem
’den
(a.
s.)
ber
i va
r o
lan
bir
ib
adet
old
uğu
na,
ku
rban
ed
ilece
k h
ayva
nla
rın
öze
llikl
eri
ne,
vek
âlet
ile
ku
rban
ke
sim
ine
ve t
eşri
k te
kbir
leri
ne
de
kısa
ca d
eğin
ilece
ktir
. A
yrıc
a ku
rban
ın f
akir
lik p
rob
lem
inin
çözü
m y
olla
rın
dan
bir
i old
uğu
na
da
vurg
u y
apıla
cakt
ır.
12
. kaz
anım
da
cih
at k
avra
mı a
nla
m g
eniş
liği g
öz
ön
ün
de
bu
lun
du
rula
rak
sava
ş ile
sın
ırla
nd
ırılm
adan
tü
m b
oyu
tlar
ıyla
ele
alın
acak
ve
gün
üm
üzd
e b
u
kavr
amın
is
tism
ar
edild
iğin
e vu
rgu
ya
pıla
cak;
ci
had
ın
farz
-ı
ayın
ve
fa
rz-ı
ki
faye
o
ldu
ğu
du
rum
lara
değ
inile
cekt
ir. B
u k
apsa
md
a si
yer,
meg
azi,
ceh
t, m
üca
hed
e, d
avet
, teb
liğ, i
rşat
, em
r-i b
i’l-m
aru
f, n
ehy-
i an
i’l-m
ün
ker,
irti
dat
, te
rör
(bağ
y), k
avra
mla
rın
a ye
r ve
rile
cekt
ir.
Ayr
ıca
İsla
m’d
a sa
vaş
hu
kuku
ve
ahla
kı b
ağla
mın
da
sava
şta
yaşl
ılara
, ço
cukl
ara,
kad
ınla
ra, e
li
sila
h t
utm
ayan
kiş
ilere
, m
abet
lere
, ib
adet
iyle
meş
gul o
lan
din
ad
amla
rın
a d
oku
nu
lmam
ası g
ibi i
lkel
er ö
rnek
lerl
e aç
ıkla
nac
ak;
Hz.
Öm
er’in
Ku
dü
s, F
atih
Su
ltan
Meh
met
’in İs
tan
bu
l ve
Bo
sna
eman
nam
eler
ind
en ö
rnek
ler
veri
lece
ktir
.
Kav
ram
lar:
Tah
aret
, is
tin
ca,
isti
bra
, is
tih
aza,
hay
ız,
nif
as,
lah
ik,
mü
dri
k, m
esb
uk,
teş
ri,
fid
ye,
kaza
, ke
fare
t, n
isap
, h
ave
lân
-i h
avl,
saim
e, ö
şür,
imsa
k, if
tar,
sah
ur,
isti
lâm
, m
etaf
, şa
vt,
tava
f, v
akfe
, sa
’y,
cem
erat
, h
edy,
nah
r, z
ebh
, si
yer,
meg
azi,
ceh
t, m
üca
hed
e, d
avet
, ir
şat,
irti
dat
, bağ
y.
FIK
IH D
ER
Sİ Ö
ĞR
ET
İM P
RO
GR
AM
I
23
Ün
ite
Ko
nu
lar
Kaz
anım
lar
Açı
klam
alar
5. MUAMELAT VE UKUBAT
1.
Sosy
al H
ayat
1.1
. A
ile H
ayat
ı ve
Hü
küm
leri
1.1
.1.
Nik
âh
1.1
.2.
Bo
şan
ma
1.1
.3.
Mir
as
2.
Eko
no
mik
Hay
at
2.1
. M
ülk
iyet
2.2
. H
elal
Kaz
anç
2.3
. A
kitl
er
2.4
. K
arz
2.5
. Sa
rf
2.6
. Fa
iz
2.7
. B
ors
a
2.8
. Si
gort
a
2.9
. En
flas
yon
2.1
0. H
ileli
Satı
şlar
2.1
1. K
arab
ors
acılı
k
2.1
2. Y
apay
Ola
rak
Fiya
tlar
la O
ynam
a
3.
İsla
m C
eza
Hu
kuku
: Uku
bat
Bu
ün
iten
in s
on
un
da
öğr
enci
ler;
1.
Nik
âh v
e ta
lak
ile il
gili
kavr
am v
e
hü
küm
leri
del
iller
iyle
açı
klar
.
2.
Mir
as il
e ilg
ili k
avra
m v
e h
ükü
mle
ri
del
iller
iyle
açı
klar
.
3.
İsla
m’ın
mü
lkiy
et il
e ilg
ili
hü
küm
leri
ni a
yet
ve h
adis
lerl
e
açık
lar.
4.
İsla
m’ın
eko
no
mik
hay
at il
e ilg
ili
dü
zen
lem
eler
ini a
çıkl
ar.
5.
İsla
m c
eza
hu
kuku
nu
n t
emel
ilke
ve
kavr
amla
rın
ı kav
rar.
Ün
ite
kon
ula
rı u
sul
kon
ula
rıyl
a ili
şkile
nd
irile
rek
fıkh
i d
elill
eriy
le b
irlik
te e
le
alın
acak
tır.
Ayr
ıca
ibad
etle
rle
ilgili
Şaf
ii m
ezh
ebin
in g
örü
şler
ine
de
kısa
ca y
er
veri
lece
ktir
.
1.
kaza
nım
da
niş
an,
nik
âh
ve
nik
âhla
ilg
ili
şart
lar,
ve
li, v
elay
et,
küfü
v,
meh
ir,
tala
k (s
arih
ve
kin
aye
li la
fızl
arla
tal
ak),
naf
aka,
mu
har
rem
at,
süt
akra
bal
ığı,
süt
ban
kası
ile
ilgili
hü
küm
lere
kıs
aca
değ
inile
cekt
ir.
3.
kaza
nım
da
İsla
m m
ülk
iyet
iliş
kisi
ille
t ve
hik
met
bo
yutu
yla
ele
alın
acak
;
mü
lkü
n
sah
ibin
in
Alla
h
old
uğu
na
ve
kulu
n
mü
lkü
em
anet
en
tem
ellü
k
etti
ğin
e d
eğin
ilece
ktir
.
4.
kaza
nım
da
kon
ula
r fı
khi h
ükü
m v
e d
elill
eriy
le b
irlik
te e
le a
lınac
ak;
“Fai
z”
kon
usu
nd
a “b
anka
cılık
sis
tem
ine”
; “H
elal
Kaz
anç”
ko
nu
sun
da
hel
al t
icar
et,
hel
al
bes
len
me,
ge
net
iği
ve
öz
nit
elik
leri
ile
o
ynan
mış
b
azı
gıd
alar
ın
zara
rlar
ına
değ
inile
cek;
ayr
ıca
şüp
hel
i şe
yler
den
uza
k d
urm
ayı
öğü
tley
en
had
isle
rden
örn
ekle
r ve
rile
cekt
ir.
5.
kaza
nım
da
suç,
cez
a, h
ad,
tazi
r, k
ısas
, d
iyet
, ka
zif
kavr
amla
rı v
erile
cek;
had
ve
ta
zir
ceza
ları
ile
ilg
ili
ayrı
ntı
lara
gi
rilm
eyec
ek;
İsla
m
ceza
hu
kuku
nd
aki
yap
tırı
mla
r, i
llet
ve h
ikm
et b
oyu
tuyl
a el
e al
ınac
ak;
adal
et,
ber
aet-
i zi
mm
et,
suçu
n
şah
siliğ
i, su
ç ce
za
den
gesi
gi
bi
tem
el
ilke
lere
değ
inile
cekt
ir.
Kav
ram
lar:
Nik
âh,
veli,
vel
ayet
, kü
füv,
meh
ir,
tala
k, t
efri
k, n
afak
a, m
uh
arre
mat
, ra
dâ,
karz
, sa
rf,
rib
â,
had
, ta
zir,
kı
sas,
d
iyet
, ka
zf,
ber
aat-
i zi
mm
et.
TEFSİR DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI
25
4. TEFSİR DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMININ UYGULANMASI
4.1. TEFSİR DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMININ TEMEL FELSEFESİ VE GENEL AMAÇLARI
Allah’ın (c.c.) muradını, beşerin idraki oranında ortaya koymaya çalışan tefsir; Kur’an-ı
Kerim’in anlaşılmasını hedefleyen ve bununla ilgili yöntem ve teknikleri ortaya koyan ilim dalıdır.
Tefsir, Kur’an-ı Kerim’i sistematik bir şekilde yorumlayarak diğer dinî ilimlere kaynaklık
etmektedir. Bu bakımdan İslam dininin anlaşılması için geliştirilmiş disiplinler arasında tefsirin
ayrıcalıklı bir yeri bulunmaktadır.
Kur’an-ı Kerim’in doğru anlaşılabilmesi için Peygamberimizin sünneti, sahabenin Kur’an’ı
anlama biçimi, vahyin indiği dönemin tarihî şartları ile Arapçanın özelliklerinin bilinmesi
gerekmektedir. Tefsir ilmi, bunları yerine getirerek ayetlerin anlamlarını doğru bir şekilde ortaya
koymayı amaçlamaktadır. Müslümanlar, tefsir ilminin ortaya koyduğu veriler sayesinde Kur’an-ı
Kerim’i daha kolay anlama ve içselleştirme imkânı bulmaktadır.
Tefsir Dersi Öğretim Programı ile Anadolu imam hatip lisesi öğrencilerinin İslam
kültürünün önemli bir unsurunu oluşturan tefsir geleneğinden yararlanarak Kur’an-ı Kerim’i
tanımaları ve anlamaları için gereken temel becerileri kazanmaları, ayrıca diğer dinî ilimleri de
daha iyi kavramaları hedeflenmiştir.
Tefsir Dersi Öğretim Programı beş ünite olarak yapılandırılmıştır. Tefsir Dersi Öğretim
Programı ile 1739 Sayılı Millî Eğitim Temel Kanunu’nda yer alan “Türk Millî Eğitiminin Genel
Amaçları ve Temel İlkeleri”ne uygun olarak öğrencilerin;
• Kur’an-ı Kerim’in okunması, anlaşılması ve kendisiyle amel edilmesi gereken bir kitap
olduğunu kavraması,
• Kur’an-ı Kerim’in indiği tarihî ve sosyolojik zemini tanıması,
• Kur’an-ı Kerim’in ana konularını açıklaması,
• Tefsirin, Kur’an-ı Kerim’i açıklayan ve yorumlayan bir disiplin olduğunu kavraması,
• Tefsir kaynaklarından yararlanma yöntemini kavraması,
• Tefsir ilmi ile diğer temel İslami ve beşerî bilimler arasında ilişki kurması,
• Kur’an-ı Kerim’in ilke ve değerleriyle hayatına yön vermesi amaçlanmaktadır.
TEFSİR DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI
26
4.2. ÖĞRETİM PROGRAMININ UYGULANMASINDA DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR
1. Tefsir dersinde konu ve kazanımlar; öğrencilerin Kur’an’ı bütüncül olarak kavramalarına ve
Kur’an merkezli bir bakış açısı geliştirmelerine yönelik etkinliklerle desteklenmelidir.
2. Öğretim Program’ındaki alana özgü kelime, kavram ve tamlamaların yazım ve
telaffuzunda “TDK Yazım ve İmla Kılavuzu” esas alınır. Ancak yazım ve telaffuzda tutarlılığı
gözetmek kaydıyla Türkiye Diyanet Vakfı İslam Araştırmaları Merkezi’nin (İSAM) yazım ve
imlası da tercih edilebilir.
3. Tefsir dersinde Kur’an-ı Kerim’in ana konularının daha iyi kavranabilmesi için
Peygamberimizin sünneti, sahabenin Kur’an’ı anlama biçimi, vahyin indiği dönemin tarihî
şartları, Arap filolojisinin özellikleri ile beşerî bilimlerin ortaya koyduğu verilerden
faydalanılmalıdır.
4. Tefsir dersinde, öğrencilerin Kur’an-ı Kerim’den kendi düzeylerine göre yorumlamaya
yönelik etkinlikler yapılmasına ve bu etkinliklerde tefsir geleneğinin (Taberî, İbni Kesir,
Zemahşerî, Razî, Kurtubî, Âlûsi, Celaleyn, Fi Zilali’l-Kur’an, Safvetü’t-Tefasir gibi)
birikimlerinden yararlanılmasına özen gösterilmeli ve temel tefsir kaynakları öğrencilere
tanıtılmalıdır.
5. Tefsir metinlerine yönelik etkinliklerde önce öğretmenin gözetiminde ayet/surelerin
mealleri, sonra da yorumları yapılmalıdır. Etkinliklerden önce öğrencilerden, farklı
tefsirlerden söz konusu ayet/sureler ile ilgili araştırma yaparak gelmeleri istenmelidir.
6. Ders kitabı/eğitim materyali aşağıdaki tabloda verilen ölçülere göre hazırlanmalıdır.
TEFSİR DERSİ KİTAP FORMA SAYISI
Dersin Adı En Yüksek Forma Sayısı* Ebat
Tefsir Dersi 11. Sınıf 10 19,5 cm x 27,5 cm
*En yüksek forma sayısı yazılmıştır. Hazırlancak Ders Kitabı / Eğitim Aracı daha düşük forma sayılarında da olabilir.
TEFSİR DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI
27
4.3 TEFSİR DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMININ ÜNİTELERİ, KAZANIM SAYILARI VE SÜRELERİ
ÜNİTELER KAZANIM SAYILARI
DERS SAATİ
DERS SAATİ
YÜZDESİ
1. Kur’an-ı Kerim Tarihi 8 10 13,88
2. Tefsir İlmi ve Kavramları 7 14 19,44
3. Tefsir Tarihi 7 12 16,66
4. Kur’an’ı Anlama ve Yorumlama 7 14 19,44
5. Örnek Metinlerle Kur’an Tefsiri 3 22 30,55
TOPLAM 32 72 100
T
EFS
İR D
ER
Sİ Ö
ĞR
ET
İM P
RO
GR
AM
I
28
1. Ü
NİT
E 2
. ÜN
İTE
3. Ü
NİT
E 4
. ÜN
İTE
5. Ü
NİT
E
KU
R’A
N-I
KER
İM T
AR
İHİ
TEFS
İR İL
Mİ V
E K
AV
RA
MLA
RI
TEFS
İR T
AR
İHİ
KU
R’A
N’I
AN
LAM
A
VE
YO
RU
MLA
MA
Ö
RN
EK M
ETİN
LER
LE
KU
R’A
N T
EFSİ
Rİ
1.
Ku
r’an
-ı K
erim
ve
Gö
nd
erili
ş A
mac
ı
2.
Ku
r’an
- ı K
erim
’in N
üzu
l
Ort
amı
3.
Vah
yin
Gel
iş S
üre
ci
4.
Vah
yin
Yaz
ılmas
ı ve
Ko
run
mas
ı
5.
Tefs
ird
en T
efe
kkü
re
5.1
. Fâ
tih
a Su
resi
ve
Tefs
iri
5.2
. B
akar
a Su
resi
1-5
.
Aye
tler
ve
Tefs
iri
5.3
. A
lak
Sure
si 1
-5.
Aye
tler
ve
Tefs
iri
1.
Tefs
ir İl
min
in T
anım
ı ve
Am
acı
2.
Tefs
ir İl
min
in T
emel
Kav
ram
ları
2.1
. Te
fsir
2.2
. Te
vil
2.3
. M
eal v
e Te
rcü
me
3.
Tefs
irle
İlgi
li D
iğer
Ter
im v
e
İlim
ler
3.1
. M
ekki
lik v
e M
eden
ilik
3.2
. Es
bâb
-ı N
üzu
l
3.3
. N
âsih
ve
Men
sûh
3.4
. M
uh
kem
ve
Mü
teşâ
bih
3.5
. G
arib
u’l-
Ku
r’an
3.6
. İ‘
câzu
’l-K
ur’
an
3.7
. V
ücû
h v
e N
ezâi
r
3.8
. H
urû
f-i M
uka
ttaa
3.9
. M
esel
ler
3.1
0.
Kıs
sala
r
3.1
1.
Mec
azla
r ve
Dey
imle
r
4.
Tefs
ird
en
Tef
ekkü
re
4.1
. Fi
l Su
resi
ve
Tefs
iri
4.2
. K
ure
yş S
ure
si v
e Te
fsir
i
4.3
. H
ucu
rât
Sure
si 1
0-1
2.
Aye
tler
ve
Tefs
iri
1.
Tefs
irin
İlk
Dö
ne
mi
1.1
. H
z. P
eyga
mb
er
Dö
nem
i
1.2
. Sa
hab
e D
ön
emi
1.3
. Tâ
biîn
Dö
nem
i
2.
Ted
vin
Dö
nem
i ve
Son
rası
nd
aki G
eliş
mel
er
3.
Türk
çe T
efsi
r Ç
alış
mal
arı
4.
Tefs
ird
en T
efe
kkü
re
4.1
. M
âûn
Su
resi
ve
Tefs
iri
4.2
. K
evse
r Su
resi
ve
Tefs
iri
4.3
. B
akar
a Su
resi
28
5-2
86
. Aye
tler
ve T
efsi
ri
1.
Ku
r’an
’ı A
nla
ma
ve Y
oru
mla
ma
2.
Ku
r’an
’ı A
nla
ma
ve Y
oru
mla
ma
Yön
tem
ind
e Te
me
l İlk
ele
r
2.1
. A
rap
Dili
ne
Vu
kufi
yet
2.2
. K
ur’
an’ın
Ku
r’an
ile
Tefs
iri
2.3
. K
ur’
an’ın
Sü
nn
et il
e
Tefs
iri
2.4
. K
ur’
an’ın
Sah
abe
ve
Tâb
iîn G
örü
şler
i ile
Tefs
iri
2.5
. N
üzu
l Ort
amın
ı Dik
kate
Alm
a
2.6
. B
ilim
sel V
erile
rden
Fayd
alan
ma
3.
Tefs
ird
en T
efe
kkü
re
3.1
. N
asr
Sure
si v
e Te
fsir
i
3.2
. Te
bb
et S
ure
si v
e Te
fsir
i
3.3
. H
aşr
Sure
si 2
1-2
4.
Aye
tler
ve
Tefs
iri
1.
Örn
ek M
etin
lerl
e
Ku
r’an
’ın A
na
Ko
nu
ları
1.1
. A
llah
1.2
. İn
san
1.3
. N
üb
üvv
et
1.4
. D
ün
ya
1.5
. A
hir
et
2.
Ara
pça
Tef
sir
Met
inle
ri
2.1
. A
sr S
ure
si
2.2
. K
âfir
ûn
Su
resi
2.3
. İs
râ S
ure
si 2
3-3
9.
Aye
tler
2.4
. M
ü’m
inû
n S
ure
si
1-1
1. A
yetl
er
3.
Tefs
ird
en T
efe
kkü
re
3.1
. Fe
lak
Sure
si v
e
Tefs
iri
3.2
. N
âs S
ure
si v
e Te
fsir
i
T
EFS
İR D
ER
Sİ Ö
ĞR
ET
İM P
RO
GR
AM
I
29
Ün
ite
K
on
ula
r K
azan
ımla
r A
çıkl
amal
ar
Kaz
anım
lar
Açı
klam
alar
1. KUR’AN-I KERİM TARİHİ
1.
Ku
r’an
-ı K
eri
m v
e G
ön
der
iliş
Am
acı
2.
Ku
r’an
- ı K
erim
’in N
üzu
l Ort
amı
3.
Vah
yin
Ge
liş S
üre
ci
4.
Vah
yin
Yaz
ılmas
ı ve
Ko
run
mas
ı
5.
Tefs
ird
en T
efe
kkü
re
5.1
. Fâ
tih
a Su
resi
ve
Tefs
iri
5.2
. B
akar
a Su
resi
1-5
. Aye
tler
ve
Tefs
iri
5.3
. A
lak
Sure
si 1
-5. A
yetl
er
ve T
efs
iri
Bu
ün
ite
son
un
da
öğr
enci
ler;
1.
Ku
r’an
-ı K
eri
m’in
isim
leri
ni a
çıkl
ar.
2.
Ku
r’an
’ın g
ön
der
iliş
amac
ını k
avra
r.
3.
Ku
r’an
’ın v
ahye
dild
iği o
rtam
ın
öze
llikl
erin
i yo
rum
lar.
4.
Vah
yin
gel
iş s
üre
cin
i açı
klar
.
5.
Vah
yin
yaz
ılmas
ı, ko
run
mas
ı ve
çoğa
ltılm
ası i
le il
gili
süre
ci a
çıkl
ar.
6.
Fâti
ha
sure
si il
e ilg
ili v
erile
n t
efsi
rler
i
değ
erle
nd
iri.
7.
Bak
ara
sure
si 1
-5. a
yetl
eri i
le il
gili
veri
len
tefs
irle
ri d
eğer
len
dir
ir.
8.
Ala
k su
resi
1-5
. aye
tler
i ile
ilgi
li ve
rile
n
tefs
irle
ri d
eğer
len
dir
ir.
1.
kaza
nım
iş
len
irke
n
Ku
r’an
-ı
Ke
rim
’in
tan
ımla
rın
a d
a ye
r
veri
lece
ktir
.
4. k
azan
ım iş
len
irke
n v
ahyi
n g
eliş
şek
iller
ine
değ
inile
cekt
ir.
5.
kaza
nım
işle
nir
ken
Ku
r’an
-ı K
eri
m’in
to
pla
nm
ası,
çoğa
ltılm
ası,
no
ktal
anm
ası
ve
har
ekel
enm
esiy
le
ilgili
sü
rece
kı
saca
değ
inile
cekt
ir.
Ayr
ıca
Ku
r’an
’ın
koru
nm
uşl
uğu
na
ve
değ
işti
rile
mez
liğin
e vu
rgu
ya
pıla
cak;
b
u
çerç
eved
e
Pey
gam
ber
imiz
in
Ku
r’an
-ı
Ke
rim
’i C
ebra
il’e
arzı
, n
amaz
lard
a
oku
nm
ası,
haf
ızla
rın
yet
işti
rilm
esi,
mu
kab
ele
gib
i yö
nte
mle
rden
de
bah
sed
ilece
ktir
.
6,
7 v
e 8
. kaz
anım
lar
işle
nir
ken
aye
tler
in A
rap
ça m
etn
i yaz
ılara
k
aye
tler
in
açık
lan
mas
ınd
a ve
yo
rum
lan
mas
ınd
a b
aşta
kl
asik
tefs
irle
r o
lmak
ü
zere
çe
şitl
i te
fsir
m
etin
leri
nd
en
fayd
alan
ılaca
ktır
.
Kav
ram
lar:
Vah
iy,
tefs
ir,
tefe
kkü
r, e
sbâb
-ı n
üzu
l, in
zal,
ten
zil,
ted
riç,
arz
,
mu
kab
ele.
T
EFS
İR D
ER
Sİ Ö
ĞR
ET
İM P
RO
GR
AM
I
30
Ün
ite
Ko
nu
lar
Kaz
anım
lar
Açı
klam
alar
2. TEFSİR İLMİ VE KAVRAMLARI
1.
Tefs
ir İl
min
in T
anım
ı ve
Am
acı
2.
Tefs
ir İl
min
in T
emel
Kav
ram
ları
2.1
. Te
fsir
2.2
. Te
vil
2.3
. M
eal v
e Te
rcü
me
3.
Tefs
irle
İlgi
li D
iğer
Te
rim
ve
İlim
ler
3.1
. M
ekki
lik v
e M
eden
ilik
3.2
. Es
bâb
-ı n
üzu
l
3.3
. N
âsih
ve
Men
sûh
3.4
. M
uh
kem
ve
Mü
teşa
bih
3.5
. G
arib
u’l-
Ku
r’an
3.6
. İ‘
câzu
’l-K
ur’
an
3.7
. V
ücû
h v
e N
ezâi
r
3.8
. H
urû
f-i M
uka
ttaa
3.9
. M
esel
ler
3.1
0. K
ıssa
lar
3.1
1. M
ecaz
lar
ve D
eyim
ler
4.
Tefs
ird
en T
efe
kkü
re
4.1
. Fi
l Su
resi
ve
Tefs
iri
4.2
. K
ure
yş S
ure
si v
e Te
fsir
i
4.3
. H
ucu
rât
Sure
si 1
0-1
2.
Aye
tler
ve
Tefs
iri
Bu
ün
ite
son
un
da
öğr
enci
ler;
1.
Tefs
ir il
min
in t
anım
ını v
e
amac
ını a
çıkl
ar.
2.
Tefs
irle
ilgi
li te
mel
kavr
amla
rı a
çıkl
ar.
3.
Tefs
ir, t
evil,
mea
l ve
terc
üm
e ka
vram
ları
aras
ınd
a ili
şki k
ura
r.
4.
Tefs
irle
ilgi
li te
rim
ve
ilim
leri
n K
ur’
an’ı
yoru
mla
mad
a ö
nem
ini
fark
ed
er.
5.
Fil s
ure
si il
e ilg
ili v
erile
n
tefs
irle
ri d
eğer
len
dir
ir.
6.
Ku
reyş
su
resi
ile
ilgili
veri
len
te
fsir
leri
değ
erle
nd
irir
.
7.
Hu
curâ
t su
resi
10
-12
.
aye
tler
i ile
ilgi
li te
fsir
leri
değ
erle
nd
irir
.
Ün
ite
son
un
da
Türk
çe o
lara
k ya
zıla
n T
efsi
r u
sulü
ile
ilg
ili e
serl
erd
en e
n a
z
beş
tan
esi k
ısac
a ta
nıt
ılaca
ktır
.
3.
kaza
nım
işle
nir
ken
“te
fsir
ve
tevi
l” y
erin
e Tü
rkçe
de
“yo
rum
” ka
vram
ının
da
kulla
nıld
ığı
bel
irti
lece
ktir
. K
ur’
an’ın
h
içb
ir
dile
b
ireb
ir
çevr
ilem
eyec
eği
ne,
m
ealin
K
ur’
an’ın
ke
nd
isi
olm
adığ
ına,
ö
rnek
lerl
e
mea
llerd
eki
fark
lılık
ları
n
seb
eple
rin
e,
çevi
ri
ve
mea
lle
nam
az
kılın
amay
acağ
ına
vurg
u
yap
ılaca
ktır
. A
yrıc
a b
ir
mü
fess
ird
e b
ulu
nm
ası
gere
ken
şar
tlar
a d
a d
eğin
ilece
ktir
.
4.
kaza
nım
da
İ‘câ
z ile
îcâ
z ar
asın
dak
i vu
rgu
lan
acak
; kâ
fir,
fas
ık,
kıya
met
gib
i b
azı
kavr
amla
rın
fa
rklı
ilmi
dis
iplin
lere
gö
re
anla
m
değ
işik
liğin
e
uğr
adığ
ına
değ
inile
cekt
ir.
Ayr
ıca
Ku
r’an
-ı K
erim
’de
ʺyar
atm
aʺ k
avra
mın
ı
ifad
e et
mek
içi
n k
ulla
nıla
n f
arkl
ı ke
limel
ere
yer
veri
lece
k; b
u k
elim
eler
den
baz
ıları
nın
sad
ece
Alla
h i
çin
ku
llan
ıldığ
ına
baz
ıları
nın
ise
in
san
lar
için
de
kulla
nıla
bile
ceği
ne
değ
inile
cekt
ir.
5,
6 v
e 7
. ka
zan
ımla
r iş
len
irke
n a
yetl
erin
Ara
pça
met
ni
yazı
lara
k ay
etle
rin
açık
lan
mas
ınd
a ve
yo
rum
lan
mas
ınd
a b
aşta
kla
sik
tefs
irle
r o
lmak
üze
re
çeşi
tli t
efs
ir m
etin
leri
nd
en f
ayd
alan
ılaca
ktır
.
Kav
ram
lar:
Tefs
ir, m
üfe
ssir
, mü
fess
er, t
evi
l, m
üev
vel,
mea
l, te
rcü
me
.
TE
FSİR
DE
RS
İ ÖĞ
RE
TİM
PR
OG
RA
MI
31
Ün
ite
Ko
nu
lar
Kaz
anım
lar
Açı
klam
alar
3.TEFSİR TARİHİ
1.
Tefs
irin
İlk
Dö
nem
i
1.1
. H
z. P
eyga
mb
er D
ön
emi
1.2
. Sa
hab
e D
ön
emi
1.3
. Tâ
biîn
Dö
nem
i
2.
Ted
vin
Dö
nem
i ve
Son
rası
nd
aki G
eliş
mel
er
3.
Türk
çe T
efs
ir Ç
alış
mal
arı
4.
Tefs
ird
en T
efe
kkü
re
4.1
. M
âûn
Su
resi
ve
Tefs
iri
4.2
. K
evs
er S
ure
si v
e Te
fsir
i
4.3
. B
akar
a Su
resi
28
5-2
86.
Aye
tler
ve
Tefs
iri
Bu
ün
ite
son
un
da
öğr
enci
ler;
1.
Hz.
M
uh
amm
ed’in
(s
.a.v
.)
Ku
r’an
tefs
irin
e ö
rnek
ler
veri
r.
2.
Sah
abe
ve
Tâb
iîn
Dö
nem
i te
fsir
çalış
mal
arın
ın ö
zelli
kler
ini a
çıkl
ar.
3.
Ted
vin
D
ön
emi
ve
son
rası
nd
a
Tefs
ir
ilmi
ile
ilgili
ya
pıla
n
çalış
mal
arı
öze
llikl
erin
e gö
re
sın
ıfla
nd
ırır
.
4.
Ku
r’an
’ın
anla
şılm
asın
da
Türk
çe
tefs
ir
çalış
mal
arın
ın
yeri
ni
fark
eder
.
5.
Mâû
n
sure
si
ile
ilgili
ve
rile
n
tefs
irle
ri d
eğer
len
dir
ir
6.
Ke
vser
su
resi
ile
ilg
ili
veri
len
tefs
irle
ri d
eğer
len
dir
ir
7.
Bak
ara
sure
si 2
85
-28
6.
ayet
leri
ile
ilgili
te
fsir
leri
değ
erle
nd
irir
.
Ün
ite
son
un
da
Türk
çe’y
e te
rcü
me
edile
n t
efsi
rler
den
en
az
beş
tan
esi
kısa
ca t
anıt
ılaca
ktır
.
3.
kaza
nım
iş
len
irke
n
Ted
vin
D
ön
emi’n
dek
i ri
vaye
t ve
d
iray
et
tefs
ir
ayrı
mı,
ayrı
ntı
lara
gir
ilmed
en e
le a
lınac
ak;
bu
dö
nem
in ö
nem
li es
erle
rin
e
kısa
ca d
eğin
ilece
ktir
.
4.
kaza
nım
işl
enir
ken
Tü
rkçe
tef
sir
çalış
mal
arı
Elm
alılı
M.
Ham
di
Yazı
r,
Öm
er N
asu
hi
Bilm
en v
e C
elal
Yıld
ırım
gib
i m
üfe
ssir
ler
ve e
serl
erin
den
örn
ekle
r ve
rile
cekt
ir.
Ayr
ıca
Ara
pça
te
fsir
ya
zan
Tü
rk
mü
fess
irle
r ve
ese
rler
ine
(İm
am M
atu
rid
i, Ze
mah
şeri
, Eb
u’s
-Su
ud
Efe
nd
i ve
İsm
ail H
akkı
Bu
rsev
i) d
e kı
saca
değ
inile
cekt
ir.
5, 6
ve
7. k
azan
ımla
r iş
len
irke
n a
yetl
erin
Ara
pça
met
ni y
azıla
rak
ayet
leri
n
açık
lan
mas
ınd
a ve
yo
rum
lan
mas
ınd
a b
aşta
kla
sik
tefs
irle
r o
lmak
üze
re
çeşi
tli t
efs
ir m
etin
leri
nd
en f
ayd
alan
ılaca
ktır
.
Kav
ram
lar:
Sah
abe,
tâb
iîn, t
edvi
n, h
afız
, ku
rra,
riv
ayet
, dir
ayet
.
T
EFS
İR D
ER
Sİ Ö
ĞR
ET
İM P
RO
GR
AM
I
32
Ün
ite
Ko
nu
lar
Kaz
anım
lar
Açı
klam
alar
4. KUR'AN’I ANLAMA VE YORUMLAMA
1.
Ku
r’an
’ı A
nla
ma
ve Y
oru
mla
ma
2.
Ku
r’an
’ı A
nla
ma
ve Y
oru
mla
ma
Yön
tem
ind
e Te
mel
İlke
ler
2.1
. A
rap
Dili
ne
Vu
kufi
yet
2.2
. K
ur’
an’ın
Ku
r’an
ile
Tefs
iri
2.3
. K
ur’
an’ın
Sü
nn
et il
e Te
fsir
i
2.4
. K
ur’
an’ın
Sah
abe
ve T
âbiîn
Gö
rüşl
eri i
le T
efsi
ri
2.5
. N
üzu
l Ort
amın
ı Dik
kate
Alm
a
2.6
. B
ilim
sel V
erile
rden
Fayd
alan
ma
3.
Tefs
ird
en T
efe
kkü
re
3.1
. N
asr
Sure
si v
e Te
fsir
i
3.2
. Te
bb
et S
ure
si v
e Te
fsir
i
3.3
. H
aşr
Sure
si 2
1-2
4. A
yetl
er v
e
Tefs
iri
Bu
ün
ite
son
un
da
öğr
enci
ler;
1.
Ku
r’an
’ı an
lam
a ve
yo
rum
lam
anın
ön
emin
i kav
rar.
2.
Ku
r’an
’ı an
lam
a ve
yo
rum
lam
ada
tem
el il
ke v
e yö
nte
mle
ri a
çıkl
ar.
3.
Aye
tler
in
nü
zul
seb
eple
rin
i ve
had
isle
ri
bilm
enin
K
ur’
an’ı
anla
mad
aki y
erin
i açı
klar
.
4.
Ku
r’an
’ı an
lam
a ve
yo
rum
lam
ada
sah
abe
ve t
âbiîn
in r
olü
nü
far
k ed
er.
5.
Nas
r su
resi
ile
ilg
ili v
erile
n t
efs
irle
ri
değ
erle
nd
irir
.
6.
Teb
bet
su
resi
ile
ilgili
ver
ilen
te
fsir
leri
değ
erle
nd
irir
.
7.
Haş
r su
resi
2
1-2
4.
ayet
leri
ile
ilg
ili
tefs
irle
ri d
eğer
len
dir
ir.
5,
6 v
e 7
. ka
zan
ımla
r iş
len
irke
n a
yetl
erin
Ara
pça
met
ni
yazı
lara
k
aye
tler
in a
çıkl
anm
asın
da
ve y
oru
mla
nm
asın
da
baş
ta k
lasi
k te
fsir
ler
olm
ak ü
zere
çeş
itli
tefs
ir m
etin
leri
nd
en f
ayd
alan
ılaca
ktır
.
7. k
azan
ım iş
len
irke
n E
smâ-
i Hü
snâ
kon
usu
na
kısa
ca d
eğin
ilece
ktir
.
Kav
ram
lar:
Sün
net
, had
is, s
arf,
nah
iv, b
elag
at, s
ebeb
-i n
üzu
l.
TE
FSİR
DE
RS
İ ÖĞ
RE
TİM
PR
OG
RA
MI
33
Ün
ite
Ko
nu
lar
Kaz
anım
lar
Açı
klam
alar
5.ÖRNEK METİNLERLE KUR’AN TEFSİRİ
1.
Örn
ek M
etin
lerl
e K
ur’
an’ın
An
a K
on
ula
rı
1.1
. A
llah
1.2
. İn
san
1.3
. N
üb
üvv
et
1.4
. D
ün
ya
1.5
. A
hir
et
2.
Ara
pça
Tef
sir
Met
inle
ri
2.1
. A
sr S
ure
si
2.2
. K
âfir
ûn
Su
resi
2.3
. İs
râ S
ure
si 2
3-3
9. A
yetl
er
2.4
. M
ü’m
inû
n S
ure
si 1
-11
.
Aye
tler
3.
Tefs
ird
en T
efe
kkü
re
3.1
. Fe
lak
Sure
si v
e Te
fsir
i
3.2
. N
âs S
ure
si v
e Te
fsir
i
Bu
ün
ite
son
un
da
öğr
enci
ler;
1.
Ku
r’an
’ın
ana
kon
ula
rın
ı
aye
tler
le a
çıkl
ar.
2.
Ara
pça
te
fsir
m
etin
leri
ni
oku
r
ve y
oru
mla
r.
3.
Fela
k ve
N
âs
sure
leri
ile
ilg
ili
veri
len
te
fsir
leri
değ
erle
nd
irir
.
1.
kaza
nım
işl
enir
ken
“A
llah
” ko
nu
sun
da
İhla
s su
resi
ve
Bak
ara
sure
si 2
55.
aye
t; “
insa
n”
kon
usu
nd
a İn
fita
r su
resi
6-1
4.
ayet
ler
ile F
ecr
sure
si 1
5-1
6.
aye
tler
; “n
üb
üvv
et”
kon
usu
nd
a N
isa
sure
si 1
64
-165
. aye
tler
ile
Nah
l su
resi
36
.
aye
t; “
dü
nya
” ko
nu
sun
da
En’â
m s
ure
si 3
2.
ayet
, M
ü’m
inû
n s
ure
si 3
7.
ayet
,
Kas
as s
ure
si 6
0.
ayet
; “
ahir
et”
kon
usu
nd
a A
’râf
su
resi
6-9
. ay
etle
r ile
Yâs
în
sure
si 7
8-8
1. a
yetl
erd
en y
arar
lan
ılaca
ktır
.
2.
kaza
nım
işl
enir
ken
“A
rap
ça T
efs
ir M
etin
leri
” ko
nu
sun
da
Tab
eri,
İbn
i K
esi
r,
Râz
i, K
urt
ub
i, Ze
mah
şeri
, Â
lûsi
, C
elal
eyn
ve
Safv
etü
’t-T
efa
sir
adlı
tefs
irle
rden
öğr
enci
sev
iyes
ine
uyg
un
örn
ek m
etin
ler
seçi
lece
ktir
.
3.
kaza
nım
iş
len
irke
n
aye
tler
in
Ara
pça
m
etn
i ya
zıla
rak
ayet
leri
n
açık
lan
mas
ınd
a ve
yo
rum
lan
mas
ınd
a b
aşta
kla
sik
tefs
irle
r o
lmak
üze
re ç
eşit
li
tefs
ir m
etin
leri
nd
en f
ayd
alan
ılaca
ktır
.
Kav
ram
lar:
Ulu
hiy
et,
ru
bû
biy
et,
nü
bü
vvet
, ah
iret
, m
ebd
e, m
eâd
, kı
yam
et,
fıtr
at,
hal
ife,
mis
ak, a
sr, i
srâ.
DİNLER TARİHİ DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI
34
DİNLER TARİHİ DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI
DİNLER TARİHİ DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI
DİNLER TARİHİ DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI
35
5. DİNLER TARİHİ DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMININ UYGULANMASI
5.1. DİNLER TARİHİ DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMININ TEMEL FELSEFESİ VE GENEL AMAÇLARI
Kültürler arası etkileşimin hızlandığı günümüzde diğer dinler hakkında bilgi sahibi olmak
büyük önem arz etmektedir. Din hizmeti verecek olanların da genel kültüre ilave olarak dünya
üzerinde yaşayan belli başlı dinleri tanıma ihtiyacı bulunmaktadır. Bu ihtiyacı en verimli şekilde
karşılayacak olan ders, Dinler Tarihi dersidir.
Dinler Tarihi dersi, din görevlileri için hem genel kültür hem de mesleki açıdan önem arz
etmektedir. Günümüzde iletişim ve ulaşım imkânlarının gelişmesi, farklı din mensuplarının ve
kültürlerinin bir araya gelme ve karşılaşma ihtimallerini artırmıştır. Hatta kültürler iç içe
yaşamaktadır. Bu durumda, toplumu din konusunda aydınlatma görevini yerine getirecek ve din
hizmeti sunacak olanların İslam dışındaki dinler hakkında yeterli bilgi edinmeleri gerekmektedir.
Dinler Tarihi; dinlerin inanç, ibadet ve ahlaki yönlerini, metodu ve amacı gereği objektif
olarak ele almayı, dinî fenomenleri deskriptif (betimleyici) yöntemle tanıtmayı amaçlayan bir
bilim dalıdır.
Dinler Tarihi Dersi Öğretim Programı; Anadolu imam hatip lisesi öğrencilerinin
fenomolojik (olgusal) yaklaşımla dinlerin inanç, ibadet ve ahlaki yönlerini tanımalarını, birlikte
yaşama kültürü kazanmalarını ve kendi inançlarını içselleştirmelerini hedeflemektedir.
Dinler Tarihi Dersi Öğretim Programı beş üniteden oluşmaktadır. Dinler Tarihi Dersi
Öğretim Programı ile 1739 Sayılı Millî Eğitim Temel Kanunu’nda yer alan “Türk Millî Eğitiminin
Genel Amaçları ve Temel İlkeleri”ne uygun olarak öğrencilerin;
• Dinler Tarihi dersinin önemi, yöntemi ve amacını kavraması.
• Din kavramı ve dinler hakkında bilgi sahibi olması,
• İslam’ın diğer dinler arasındaki yeri ve önemini kavraması,
• Dinleri, ortaya çıktığı ve yayıldığı coğrafi bölgelere göre tasnif etmesi,
• Dinleri temel özelliklerine göre (inanç, ibadet, ahlaki öğretiler, semboller vb.) tanıması,
• Türkiye’deki dinleri ve dinî grupları tanıması,
• Farklı din mensuplarıyla sağlıklı iletişim kurma ve birlikte yaşama becerisi kazanması,
• İstismarcı dinî akım ve anlayışları tanıması amaçlanmaktadır.
DİNLER TARİHİ DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI
36
5.2. ÖĞRETİM PROGRAMININ UYGULANMASINDA DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR
1. Dinler Tarihi dersinde konu ve kazanımlar; öğrencilerin fenomolojik (olgusal) yaklaşımla
dinleri genel özellikleri ile tanımalarını, diğer dinlerle ilgili temel bilgileri öğrenmelerini
destekleyecek etkinliklerle işlenmelidir.
2. Öğretim Program’ındaki alana özgü kelime, kavram ve tamlamaların yazım ve
telaffuzunda “TDK Yazım ve İmla Kılavuzu” esas alınır. Ancak yazım ve telaffuzda tutarlılığı
gözetmek kaydıyla Türkiye Diyanet Vakfı İslam Araştırmaları Merkezi’nin (İSAM) yazım ve
imlası da tercih edilebilir.
3. Dinler Tarihi dersinde; dinler, kendi metinleri esas alınarak işlenmelidir.
4. Ders kitabı/eğitim materyali aşağıdaki tabloda verilen ölçülere göre hazırlanmalıdır.
DİNLER TARİHİ DERSİ KİTAP FORMA SAYISI
Dersin Adı En Yüksek Forma Sayısı* Ebat
Dinler Tarihi 12. Sınıf 10 19,5 cm x 27,5 cm
*En yüksek forma sayısı yazılmıştır. Hazırlancak Ders Kitabı / Eğitim Aracı daha düşük forma sayılarında da olabilir.
DİNLER TARİHİ DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI
37
5.3. DİNLER TARİHİ DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMININ ÜNİTELERİ, KAZANIM SAYILARI VE SÜRELERİ
ÜNİTELER KAZANIM
SAYILARI
DERS
SAATİ
DERS SAATİ YÜZDESİ
1. Dinler Tarihine Giriş 7 12 16,66
2. İslamiyet 5 12 16,66
3. Yahudilik ve Hıristiyanlık 8 16 22,22
4. Hint, Çin ve İran Dinleri 12 16 22,22
5. Türkiye’de Bazı Dinî Gruplar 4 16 22,22
TOPLAM 36 72 100
DİN
LER
TA
RİH
İ DE
RS
İ Ö
ĞR
ET
İM P
RO
GR
AM
I
38
1.Ü
NİT
E 2
. Ü
NİT
E 3
. ÜN
İTE
4. Ü
NİT
E 5
. ÜN
İTE
DİN
LER
TA
RİH
İNE
GİR
İŞ
İSLA
MİY
ET
YA
HU
DİL
İK V
E H
RİS
TİY
AN
LIK
H
İNT,
ÇİN
VE
İRA
N D
İNLE
Rİ
TÜR
KİY
E’D
EKİ B
AZI
D
İNÎ G
RU
PLA
R
1.
Din
in T
anım
ı
2.
Ku
rum
sal B
ir Y
apı O
lara
k
Din
3.
Din
in İn
san
Hay
atın
dak
i
Yeri
ve
Ön
em
i
4.
Din
ler
Tari
hin
in T
anım
ı,
Ko
nu
su v
e M
eto
du
5.
Din
ler
Tari
hin
in T
emel
Kay
nak
ları
6.
Din
leri
Öğr
enm
enin
İsla
m
Açı
sın
dan
Ön
emi
7.
Din
leri
n C
oğr
afi D
ağılı
mı
1.
İsla
miy
et’in
Tar
ihçe
si
2.
İsla
miy
et’t
e İn
anç
Esas
ları
3.
İsla
miy
et’t
e İb
adet
ler
4.
İsla
miy
et’t
e A
hla
ki
Değ
erle
r
5.
İsla
miy
et’in
Diğ
er
Din
lere
Bak
ışı
1.
Yah
ud
ilik
1.1
. Ya
hu
dili
ğin
Tar
ihçe
si
1.2
. Ya
hu
dili
ğin
İnan
ç
Esas
ları
1.3
. Ya
hu
dili
ğin
Rit
üel
leri
,
Sem
bo
lleri
ve
Ku
tsal
Mek
ânla
rı
2.
Hır
isti
yan
lık
2.1
. H
ıris
tiya
nlığ
ın
Tari
hçe
si
2.2
. H
ıris
tiya
nlığ
ın İn
anç
Esas
ları
2.3
. H
ıris
tiya
nlığ
ın
Rit
üel
leri
, Sem
bo
lleri
ve K
uts
al M
ekân
ları
1.
Hin
du
izm
1.1
. H
ind
uiz
m’in
Tar
ihçe
si
1.2
. H
ind
uiz
m’d
e İn
anç,
Rit
üel
ler,
Sem
bo
ller
ve K
uts
al M
ekân
lar
2.
Bu
diz
m
2.1
. B
ud
izm
’in T
arih
çesi
2.2
. B
ud
izm
’de
İnan
ç, R
itü
elle
r,
Sem
bo
ller
ve K
uts
al M
ekân
lar
3.
Sih
izm
3.1
. Si
hiz
m’in
Tar
ihçe
si
3.2
. Si
hiz
m’d
e İn
anç,
Rit
üel
ler,
Sem
bo
ller
ve K
uts
al M
ekân
lar
4.
Ko
nfü
çyan
izm
4.1
. K
on
füçy
aniz
m’in
Tar
ihçe
si
4.2
. K
on
füçy
aniz
m’d
e İn
anç,
Rit
üel
ler,
Sem
bo
ller
ve K
uts
al M
ekân
lar
5.
Tao
izm
5.1
. Ta
oiz
m’in
Tar
ihçe
si
5.2
. Ta
oiz
m’d
e İn
anç,
Rit
üel
ler,
Sem
bo
ller
ve K
uts
al M
ekân
lar
6.
Mec
usi
lik
6.1
. M
ecu
siliğ
in T
arih
çesi
6.2
. M
ecu
silik
te İn
anç,
Rit
üel
ler,
Sem
bo
ller
ve K
uts
al M
ekân
lar
1.
Erm
eni K
ilise
si
2.
Süry
ani K
ilise
si
3.
Fen
er R
um
Pat
rikh
anes
i
4.
Türk
Ort
od
oks
Kili
sesi
5.
Mu
sevi
Hah
amb
aşılı
ğı
6.
Yezi
dili
k
7.
Yeh
ova
Şah
itle
ri
8.
Bah
ailik
9.
Türk
iye’
de
Mis
yon
erlik
Faal
iyet
leri
10
. Ye
ni D
inî A
kım
lar
DİN
LER
TA
RİH
İ DE
RS
İ Ö
ĞR
ET
İM P
RO
GR
AM
I
39
Ün
ite
Ko
nu
lar
Kaz
anım
lar
Açı
klam
alar
1. DİNLER TARİHİNE GİRİŞ
1.
Din
in T
anım
ı
2.
Ku
rum
sal B
ir Y
apı O
lara
k D
in
3.
Din
in İn
san
Hay
atın
dak
i Yer
i
ve Ö
nem
i
4.
Din
ler
Tari
hin
in T
anım
ı,
Ko
nu
su v
e M
eto
du
5.
Din
ler
Tari
hin
in T
emel
Kay
nak
ları
6.
Din
leri
Öğr
enm
enin
İsla
m
Açı
sın
dan
Ön
emi
7.
Din
leri
n C
oğr
afi D
ağılı
mı
Bu
ün
ite
son
un
da
öğr
enci
ler;
1.
Din
in
tan
ımı
ile
ilgili
fa
rklı
görü
şler
i kar
şıla
ştır
ır.
2.
Din
i, ö
zün
ü
olu
ştu
ran
u
nsu
rlar
bak
ımın
dan
açı
klar
.
3.
Din
in
insa
n
hay
atı
açıs
ınd
an
ön
emin
i far
k ed
er.
4.
Din
ler
tari
hin
in
tan
ımın
ı,
kon
usu
nu
ve
met
od
un
u k
avra
r.
5.
Din
ler
tari
hin
in t
emel
kay
nak
ları
nı
tan
ır.
6.
Din
ler
hak
kın
da
bilg
i sa
hib
i
olm
anın
İs
lam
’ı an
lam
adak
i
rolü
nü
far
k ed
er.
7.
Din
leri
n o
rtay
a çı
ktığ
ı ve
yay
ıldığ
ı
bö
lgel
eri a
çıkl
ar.
1.
kaza
nım
işl
enir
ken
Ku
r’an
-ı K
eri
m’d
e ge
çen
“d
in”
kavr
amın
ın f
arkl
ı
anla
mla
rın
a d
eğin
ilece
k;
İsla
m
âlim
leri
nin
ve
fa
rklı
dis
iplin
leri
n
din
tan
ımla
rın
a ye
r ve
rile
cekt
ir.
5.
kaza
nım
iş
len
irke
n
Din
ler
Tari
hin
in
tem
el
kayn
akla
rın
dan
B
iru
ni,
Şeh
rist
ani
ve
İbn
Haz
m g
ibi
İsla
m d
üşü
nü
rler
inin
ese
rler
i ile
O
sman
lı
dö
nem
ind
eki
Tari
h-i
Ed
yan
tü
rü e
serl
ere
yer
veri
lece
k; m
ilel
ve n
ihal
kavr
amla
rın
a d
eğin
ilece
k; a
yrıc
a B
atı’d
aki D
inle
r Ta
rih
i çal
ışm
alar
ınd
an d
a
kısa
ca b
ahse
dile
cekt
ir.
6.
kaza
nım
işl
enir
ken
Ku
r’an
-ı K
eri
m v
e h
adis
lerd
e ge
çen
Eh
l-i
Kit
ap i
le
ilgili
if
adel
erin
d
oğr
u
anla
şılm
asın
da
Din
ler
Tari
hin
in
ön
emin
e
değ
inile
cekt
ir.
7.
kaza
nım
işl
enir
ken
din
leri
n o
rtay
a çı
ktığ
ı ve
yay
ıldığ
ı b
ölg
eler
har
ita
üze
rin
de
göst
erile
cekt
ir.
Kav
ram
lar:
Din
, Tar
ih-i
Ed
yân
, Eh
l-i K
itap
, mile
l, n
ihal
.
DİN
LER
TA
RİH
İ DE
RS
İ Ö
ĞR
ET
İM P
RO
GR
AM
I
40
Ün
ite
Ko
nu
lar
Kaz
anım
lar
Açı
klam
alar
2. İSLAMİYET
1.
İsla
miy
et’in
Tar
ihçe
si
2.
İsla
miy
et’t
e İn
anç
Esas
ları
3.
İsla
miy
et’t
e İb
adet
ler
4.
İsla
miy
et’t
e A
hla
ki D
eğer
ler
5.
İsla
miy
et’in
Diğ
er D
inle
re
Bak
ışı
Bu
ün
ite
son
un
da
öğr
enci
ler;
1.
İsla
miy
et’in
do
ğuşu
ve
geliş
imi i
le
ilgili
tar
ihî s
üre
ci a
çıkl
ar.
2.
İsla
miy
et’in
inan
ç es
asla
rın
ı
açık
lar.
3.
İsla
miy
et’in
ibad
etle
rin
i ve
din
î
mer
asim
leri
ni t
anır
.
4.
İsla
miy
et’in
ah
laki
değ
erle
rin
i
açık
lar.
5.
İsla
miy
et’in
diğ
er d
inle
re b
akış
ını
açık
lar.
1. k
azan
ım iş
len
irke
n İs
lam
’ın, H
z. Â
dem
’den
(a.
s.)
Hz.
Mu
ham
med
’e (
s.a.
v.)
kad
ar b
ütü
n p
eyga
mb
erle
rin
ort
ak in
ancı
ve
mes
ajı o
ldu
ğu v
urg
ula
nac
ak v
e
İsla
miy
et’in
o
rtay
a çı
ktığ
ı ve
ya
yıld
ığı
coğr
afi
bö
lgel
er
har
ita
üze
rin
de
göst
eri
lece
ktir
.
2.
kaza
nım
iş
len
irke
n
sad
ece
ge
nel
es
asla
r ü
zeri
nd
e d
uru
laca
k an
cak
ayrı
ntı
ya
giri
lmey
ecek
tir.
A
yrıc
a İs
lam
iyet
’te
ilah
i ki
tap
ve
p
eyga
mb
er
anla
yışı
na
değ
inile
cek;
Ku
r’an
ve
sü
nn
etin
İs
lam
in
ancı
nı
olu
ştu
rmad
aki
yeri
ne
vurg
u y
apıla
cakt
ır.
3. k
azan
ım iş
len
irke
n ib
adet
ler,
sad
ece
tem
el ib
adet
lerl
e sı
nır
lan
dır
ılaca
ktır
.
5.
kaza
nım
işl
enir
ken
İsl
am’ın
Yah
ud
iliğe
ve
Hır
isti
yan
lığa
bak
ışı
ayrı
ntı
lı
ola
rak
veri
lece
k fa
kat
diğ
er
din
lere
b
akış
ına
ayrı
ntı
ya
giri
lmed
en
değ
inile
cekt
ir.
Ayr
ıca
diğ
er d
inle
rin
İsl
am’a
gö
re k
on
um
u a
yet
ve h
adis
lerl
e
ele
alın
acak
tır.
Kav
ram
lar:
İnan
ç, ib
adet
, ah
lak,
Eh
l-i K
itap
.
DİN
LER
TA
RİH
İ DE
RS
İ Ö
ĞR
ET
İM P
RO
GR
AM
I
41
Ün
ite
Ko
nu
lar
Kaz
anım
lar
Açı
klam
alar
3. YAHUDİLİK VE HRİSTİYANLIK
1.
Yah
ud
ilik
1.1
. Ya
hu
dili
ğin
Tar
ihçe
si
1.2
. Ya
hu
dili
ğin
İnan
ç
Esas
ları
1.3
. Ya
hu
dili
ğin
Rit
üel
leri
,
Sem
bo
lleri
ve
Ku
tsal
Mek
ânla
rı
2.
Hır
isti
yan
lık
2.1
. H
ıris
tiya
nlığ
ın T
arih
çesi
2.2
. H
ıris
tiya
nlığ
ın İn
anç
Esas
ları
2.3
. H
ıris
tiya
nlığ
ın R
itü
elle
ri,
Sem
bo
lleri
ve
Ku
tsal
Mek
ânla
rı
Bu
ün
ite
son
un
da
öğr
enci
ler;
1.
Yah
ud
iliği
n d
oğu
şu v
e ge
lişim
i
ile il
gili
tari
hî s
üre
ci a
çıkl
ar.
2.
Yah
ud
iliği
n in
anç
esas
ları
nı
liste
ler.
3.
Yah
ud
iliği
n a
na
eko
lleri
ni
tan
ır.
4.
Yah
ud
iliği
n r
itü
elle
rin
i,
sem
bo
lleri
ni v
e ku
tsal
mek
ânla
rın
ı tan
ır.
5.
Hır
isti
yan
lığın
do
ğuşu
ve
geliş
imi i
le il
gili
tari
hî s
üre
ci
açık
lar.
6.
Hır
isti
yan
lığın
inan
ç es
asla
rın
ı
liste
ler.
7.
Hır
isti
yan
lığın
an
a ek
olle
rin
i
tan
ır.
8.
Hır
isti
yan
lığın
rit
üel
leri
ni,
sem
bo
lleri
ni v
e ku
tsal
mek
ânla
rın
ı tan
ır.
1 v
e 6
. kaz
anım
işle
nir
ken
Yah
ud
ilik
ve H
ıris
tiya
nlığ
ın o
rtay
a çı
ktığ
ı ve
yayı
ldığ
ı
coğr
afi b
ölg
eler
har
ita
üze
rin
de
göst
erile
cekt
ir.
1.
kaza
nım
iş
len
irke
n
İbra
ni,
İsra
il,
Yah
ud
i ve
M
use
vi
kavr
amla
rın
a ye
r
veri
lece
k; b
u k
avra
mla
rla
ilgili
İsl
am’ın
bak
ış a
çısı
na
da
değ
inile
cekt
ir.
Ayr
ıca
Ata
lar
Dö
nem
i ö
zet
ola
rak
veri
lece
k;
Yah
ud
ilikt
e
üst
ün
ır
k ve
se
çkin
lik
anla
yışı
na
da
değ
inile
cekt
ir.
2.
kaza
nım
iş
len
irke
n
Yah
ud
ilikt
e
kita
p
ve
pey
gam
ber
an
layı
şın
a
değ
inile
cekt
ir.
3.
kaza
nım
iş
len
irke
n
Yah
ud
iliği
n
ana
eko
lleri
, m
od
ern
d
ön
emle
sın
ırla
nd
ırıla
cakt
ır. A
yrıc
a Si
yon
izm
ko
nu
sun
a d
eğin
ilece
ktir
.
3
ve
7.
kaza
nım
lar
işle
nir
ken
Ya
hu
dili
k ve
H
ıris
tiya
nlık
taki
ek
olle
r ile
İsla
miy
et’t
eki m
ezh
ep o
lgu
su a
rası
nd
aki f
arka
değ
inile
cekt
ir.
5.
kaza
nım
işl
enir
ken
Hır
isti
yan
lığın
ku
rum
salla
şmas
ınd
a P
avlu
s’u
n r
olü
ne
vurg
u y
apıla
cakt
ır.
6.
kaza
nım
iş
len
irke
n
Hır
isti
yan
lığın
ki
tap
ve
p
eyga
mb
er
anla
yışı
na
yer
veri
lece
k, a
yrıc
a İs
lam
iyet
’in b
u k
on
uya
bak
ışın
a d
eğin
ilece
ktir
.
7.
kaza
nım
işl
enir
ken
Hır
isti
yan
lığın
an
a ek
olle
ri K
ato
liklik
, O
rto
do
kslu
k ve
Pro
test
anlık
ile
sı
nır
lan
dır
ılaca
ktır
. A
yrıc
a ev
anje
lik
akım
lara
ve
m
ahal
li
kilis
eler
e kı
saca
değ
inile
cekt
ir.
8.
kaza
nım
işl
enir
ken
Hır
isti
yan
lıkta
ki v
ahiy
an
layı
şı v
e ku
rtu
luş
teo
risi
ile
İsla
m’ın
bu
ko
nu
lara
bak
ış a
çısı
na
da
değ
inile
cekt
ir.
Kav
ram
lar:
Yah
ve/Y
eho
va,
Elo
him
, şa
bat
, Es
ki A
hit
, Ye
ni
Ah
it,
Kit
âb-ı
Mu
kad
des
, h
avra
,
sin
ago
g, r
itü
el, t
eslis
, haç
, kili
se, s
akra
men
t, m
isyo
ner
lik.
DİN
LER
TA
RİH
İ DE
RS
İ Ö
ĞR
ET
İM P
RO
GR
AM
I
42
Ün
ite
Ko
nu
lar
Kaz
anım
lar
Açı
klam
alar
4. HİNT, ÇİN VE İRAN DİNLERİ
1.
Hin
du
izm
1.1
. H
ind
uiz
m’in
Tar
ihçe
si
1.2
. H
ind
uiz
m’d
e İn
anç,
Rit
üel
ler,
Sem
bo
ller
ve K
uts
al M
ekân
lar
2.
Bu
diz
m
2.1
. B
ud
izm
’in T
arih
çesi
2.2
. B
ud
izm
’de
İnan
ç, R
itü
elle
r,
Sem
bo
ller
ve K
uts
al M
ekân
lar
3.
Sih
izm
3.1
. Si
hiz
m’in
Tar
ihçe
si
3.2
. Si
hiz
m’d
e İn
anç,
Rit
üel
ler,
Sem
bo
ller
ve K
uts
al M
ekân
lar
4.
Ko
nfü
çyan
izm
4.1
. K
on
füçy
aniz
m’in
Tar
ihçe
si
4.2
. K
on
füçy
aniz
m’d
e İn
anç,
Rit
üel
ler,
Sem
bo
ller
ve K
uts
al M
ekân
lar
5.
Tao
izm
5.1
. Ta
oiz
m’in
Tar
ihçe
si
5.2
. Ta
oiz
m’d
e İn
anç,
Rit
üel
ler,
Sem
bo
ller
ve K
uts
al M
ekân
lar
6.
Mec
usi
lik
6.1
. M
ecu
siliğ
in T
arih
çesi
6.2
. M
ecu
silik
te İn
anç,
Rit
üel
ler,
Sem
bo
ller
ve K
uts
al M
ekân
lar
Bu
ün
ite
son
un
da
öğr
enci
ler;
1.
Hin
du
izm
’in t
arih
î sü
reci
ni a
çıkl
ar.
2.
Hin
du
izm
’in
inan
çlar
ını,
ritü
elle
rin
i,
sem
bo
lleri
ni
ve
kuts
al
mek
ânla
rın
ı
tan
ır.
3.
Bu
diz
m’in
tar
ihî s
üre
cin
i açı
klar
.
4.
Bu
diz
m’in
in
ançl
arın
ı, ri
tüel
leri
ni,
sem
bo
lleri
ni
ve
kuts
al
mek
ânla
rın
ı
tan
ır.
5.
Sih
izm
’in t
arih
î sü
reci
ni a
çıkl
ar.
6.
Sih
izm
’in
inan
çlar
ını,
ritü
elle
rin
i,
sem
bo
lleri
ni
ve
kuts
al
mek
ânla
rın
ı
tan
ır.
7.
Ko
nfü
çyan
izm
’in t
arih
î sü
reci
ni a
çıkl
ar.
8.
Ko
nfü
çyan
izm
’in
inan
çlar
ını,
ritü
elle
rin
i, se
mb
olle
rin
i ve
ku
tsal
mek
ânla
rın
ı tan
ır.
9.
Tao
izm
’in t
arih
î sü
reci
ni a
çıkl
ar.
10
. Ta
oiz
m’in
in
ançl
arın
ı, ri
tüel
leri
ni,
sem
bo
lleri
ni
ve
kuts
al
mek
ânla
rın
ı
tan
ır.
11
. M
ecu
siliğ
in t
arih
î sü
reci
ni a
çıkl
ar.
12
. M
ecu
siliğ
in
inan
çlar
ını,
ritü
elle
rin
i,
sem
bo
lleri
ni
ve
kuts
al
mek
ânla
rın
ı
tan
ır.
Ün
ite
gen
elin
de
din
leri
n
tari
hçe
si,
inan
ç ve
ri
tüel
leri
ayrı
ntı
lara
gir
ilmed
en a
na
hat
ları
yla
veri
lece
ktir
. İs
lam
’ın b
u
din
leri
n
bu
lun
du
ğu
hav
zala
ra
giri
şin
e,
Mü
slü
man
ları
n
bu
kült
ürl
erle
ka
rşıla
şmal
arın
a kı
saca
d
eğin
ilece
k ve
gün
üm
üzd
e M
üsl
üm
anla
rın
b
u
bö
lgel
erd
eki
dem
ogr
afik
öze
llikl
erin
den
d
e
bah
sed
ilece
ktir
. A
yrıc
a d
inle
rin
o
rtay
a
çıkt
ığı
ve
yayı
ldığ
ı co
ğraf
i b
ölg
eler
h
arit
a ü
zeri
nd
e
göst
eri
lece
ktir
.
Ün
ite
gen
elin
de
ilgili
ko
nu
lard
a ka
rma,
te
nas
üh
ve
reen
karn
asyo
n
ile
ilgili
İs
lam
iyet
’in
görü
şün
e d
e ay
et
ve
had
isle
r ış
ığın
da
yer
veri
lece
ktir
.
11
. ka
zan
ım i
şlen
irke
n İ
slam
iyet
’in d
oğu
şu v
e so
nra
sın
da
Mec
usi
liğin
gen
el d
uru
mu
na
da
kısa
ca d
eğin
ilece
ktir
.
Kav
ram
lar:
Kar
ma,
ten
asü
h, r
een
karn
asyo
n, m
edit
asyo
n, y
oga
.
DİN
LER
TA
RİH
İ DE
RS
İ Ö
ĞR
ET
İM P
RO
GR
AM
I
43
Ün
ite
Ko
nu
lar
Kaz
anım
lar
Açı
klam
alar
5. TÜRKİYE′DE BAZI DİNÎ GRUPLAR
1.
Erm
eni K
ilise
si
2.
Süry
ani K
ilise
si
3.
Fen
er R
um
Pat
rikh
anes
i
4.
Türk
Ort
od
oks
Kili
sesi
5.
Mu
sevi
Hah
amb
aşılı
ğı
6.
Yezi
dili
k
7.
Yeh
ova
Şah
itle
ri
8.
Bah
ailik
9.
Türk
iye’
de
Mis
yon
erlik
Faa
liye
tler
i
10
. Ye
ni D
inî A
kım
lar
Bu
ün
ite
son
un
da
öğr
enci
ler;
1.
Türk
iye’
dek
i d
inî
azın
lık
ve
gru
pla
rı
gen
el
öze
llikl
eriy
le
tan
ır.
2.
Fen
er
Ru
m
Pat
rikh
anes
i’nin
ekü
men
iklik
idd
iala
rın
ı açı
klar
.
3.
Türk
iye’
de
faal
iyet
gö
ster
en
mis
yon
er g
rup
ları
tan
ır.
4.
Yen
i din
î akı
mla
rı a
na
hat
ları
ve
ort
ak ö
zelli
kler
iyle
tan
ır.
Bu
ün
ited
eki d
inî g
rup
ları
n T
ürk
iye
dış
ınd
aki y
apıla
nm
alar
ına
ve
faal
iye
tler
ine
değ
inilm
eyec
ekti
r.
1.
kaza
nım
işl
enir
ken
azı
nlık
kav
ram
ı ve
kap
sam
ı; Er
men
i, Sü
ryan
i,
Türk
O
rto
do
ks
kilis
eler
i ile
Fe
ner
R
um
P
atri
khan
esi’n
in
diğ
er
Hır
isti
yan
kili
sele
r ar
asın
dak
i ye
ri a
çıkl
anac
aktı
r. A
yrıc
a Ye
zid
iliği
n
“Ezi
di”
ola
rak
da
isim
len
dir
ildiğ
ine
değ
inile
cekt
ir.
3.
kaza
nım
iş
len
irke
n
mis
yon
erlik
ka
vram
ının
ta
rih
sel
süre
ç
içer
isin
de
kaza
nd
ığı
anla
mla
r aç
ıkla
nac
ak;
isti
smar
cı m
isyo
ner
lik
faal
iye
tler
i ve
ön
e sü
rdü
ğü a
rgü
man
lar
ele
alın
acak
tır.
4.
kaza
nım
iş
len
irke
n
“Mile
nyu
m
Tari
katl
arı”
ya
d
a “K
ıyam
et
Tari
katl
arı”
gi
bi
isim
lerl
e sı
nıf
lan
dır
ılan
ak
ımla
rın
o
rtak
öze
llikl
erin
e,
ort
aya
çıkı
şın
da
ve
yayg
ınla
şmas
ınd
a et
kili
ola
n
un
surl
ara
ve ü
lkem
ize
yan
sım
alar
ına
gün
cel ö
rnek
lerl
e ye
r ve
rilir
.
Kav
ram
lar:
Kili
se, e
küm
enik
lik, p
atri
k, h
aham
, mis
yon
erlik
.
HADİS DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI
HADİS DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI
45
6. HADİS DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMININ UYGULANMASI
6.1. HADİS DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMININ TEMEL FELSEFESİ VE GENEL AMAÇLARI
Hadis; Peygamberimizin söz, fiil ve takrirlerini ifade eden bir kavramdır. “Hadis” aynı
zamanda hadisleri tespit etmeye, nakletmeye ve anlamaya yönelik ilim dalının da adıdır.
Peygamberimizin örnekliğini kavramak, İslam dinini doğru anlayıp hayata aktarmada son derece
önemlidir. Kur’an-ı Kerim ile birlikte dinî hayatımızın temel yapısını oluşturan hadis ve sünnet,
bireylerin ve özellikle ortaöğretim düzeyindeki öğrencilerin ahlaki gelişimlerine katkı sağlayan
zengin bir kaynaktır.
Hadis, geçmişte olduğu gibi günümüzde de dinî hayatın pek çok konusunu bünyesinde
barındırmaktadır. Bu yüzden meslek alanı itibarıyla toplumla sürekli diyalog içinde bulunacak din
görevlilerinin, bu alandaki doğru bilgiye herkesten daha çok ihtiyacı olduğu açıktır.
Hadis Dersi Öğretim Programında; hadis ve sünnetin kavramsal düzeyde tanımlanması,
tarihî süreç içerisindeki gelişiminin tanıtılması, dinî kültür içindeki yerinin ve toplum hayatındaki
öneminin kavratılması amaçlanmıştır.
Programın hazırlanmasında, hadis ve ilgili bilim dallarından elde edilen bilgiler göz
önünde bulundurulmuştur.
Anadolu imam hatip liselerinde okutulacak Hadis Dersi Öğretim Programında altı ünite
yer almaktadır. Hadis Dersi Öğretim Programı ile 1739 Sayılı Millî Eğitim Temel Kanunu’nda yer
alan “Türk Millî Eğitiminin Genel Amaçları ve Temel İlkeleri”ne uygun olarak öğrencilerin;
• Peygamberimizin Kur’an-ı Kerim’deki konumunu kavraması,
• Hadis ilmi ile ilgili temel kavramları açıklaması,
• Hadis ilmini ve bu ilmin tarihî süreç içindeki gelişimini kavraması,
• Hadisleri kaynağına, râvi sayısına ve sıhhat derecesine göre tasnif etmesi,
• Dinin anlaşılmasında ve yorumlanmasında Kur’an ve Sünnet bütünlüğünün önemini
kavraması
• Peygamberimizin sünnetindeki şekil-öz ilişkisini kavraması,
• Güncel olayları hadisler ışığında yorumlaması,
• Hadis metinlerini ve sünneti sağlıklı bir şekilde yorumlama yöntemi kazanması,
• Hadislerde verilen ilk ve değerleri hayatına yansıtması amaçlanmaktadır.
HADİS DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI
HADİS DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI
46
6.2. ÖĞRETİM PROGRAMININ UYGULANMASINDA DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR
1. Hadis Dersi Öğretim Programı, öğrencilerin hadis ve sünneti bütüncül bir bakış açısıyla
görmeleri ve öğrenmeleri esasına dayanmaktadır. Bu çerçevede konular işlenirken bu
bakış açısı göz önünde bulundurulmalıdır.
2. Hadis dersinde öğrencilerin; Peygamberimizi tanımaları, hadis ve sünnetin dinî
hayatımızdaki yerini kavramaları, hadis ve sünnet ile ilgili yanlış telakkilerden uzak
durmaları hedeflenmelidir.
3. Hadis dersinde üniteler hazırlanırken anlatımlar, peygamber sevgisini ve ona bağlılıktaki
samimiyeti yansıtmalıdır. Bu bağlamda Peygamberimize sevgi ve hürmet ifadelerinin farklı
kullanımlarına da yer verilmelidir.
4. Öğretim Program’ındaki alana özgü kelime, kavram ve tamlamaların yazım ve
telaffuzunda “TDK Yazım ve İmla Kılavuzu” esas alınır. Ancak yazım ve telaffuzda tutarlılığı
gözetmek kaydıyla Türkiye Diyanet Vakfı İslam Araştırmaları Merkezi’nin (İSAM) yazım ve
imlası da tercih edilebilir.
5. Ünitelerin son konusu olan hadis metinlerinde her ünitede yedi hadis; Arapça metni ve
Türkçe tercümesi ile birlikte verilecektir. Hadislerde aslolan verilen mesajların
kavranmasıdır. Öğrenciler hadislerin orijinal metinlerini ve anlamlarını ezberlemeye teşvik
edilmeli, fakat bu konuda onlara zorlama yapılmamalıdır.
6. Ünite sonunda ünitenin konu bütünlüğüne uygun olan bir hadis-i şerif Arapça metni,
Türkçe tercümesi ve kısa açıklaması ile birlikte okuma metni olarak verilecektir.
7. Ders kitabı/eğitim materyali aşağıdaki tabloda verilen ölçülere göre hazırlanmalıdır.
HADİS DERSİ KİTAP FORMA SAYISI
Dersin Adı En Yüksek Forma Sayısı* Ebat
Hadis 10. Sınıf 11 19,5 cm x 27,5 cm
*En yüksek forma sayısı yazılmıştır. Hazırlancak Ders Kitabı / Eğitim Aracı daha düşük forma sayılarında da olabilir.
HADİS DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI
47
6.3. HADİS DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMININ ÜNİTELERİ, KAZANIM SAYILARI VE SÜRELERİ
ÜNİTELER KAZANIM SAYILARI
DERS SAATİ
DERS SAATİ
YÜZDESİ
1. Hadis İlmi ve Temel Kavramları 5 10 13,88
2. Sünnetin Konumu 5 10 13,88
3. Hadis Tarihi 7 12 16,66
4. Hadis Çeşitleri 6 16 22,22
5. Hadislerin Tenkidi 4 12 16,66
6. Hadis ve Sünnetin Anlaşılması 5 12 16,66
TOPLAM 32 72 100
HA
DİS
DE
RS
İ ÖĞ
RE
TİM
PR
OG
RA
MI
48
1. Ü
NİT
E 2
. ÜN
İTE
3. Ü
NİT
E 4
. ÜN
İTE
5. Ü
NİT
E 6
. ÜN
İTE
HA
DİS
İLM
İ VE
TEM
EL
KA
VR
AM
LAR
I SÜ
NN
ETİN
KO
NU
MU
H
AD
İS T
AR
İHİ
HA
DİS
ÇEŞ
İTLE
Rİ
HA
DİS
LER
İN T
ENK
İDİ
HA
DİS
VE
SÜN
NET
İN
AN
LAŞI
LMA
SI
1.
Had
is İl
min
in K
on
usu
ve Ö
ne
mi
2.
Had
is İl
min
in D
iğer
İsla
mi İ
limle
r ile
İliş
kisi
3.
Had
is İl
min
in T
emel
Kav
ram
ları
3.1
. H
adis
3.2
. Sü
nn
et
3.3
. R
ivay
et-R
âvi
3.4
. Se
ned
-İsn
ad
3.5
. M
etin
4.
İman
ve
Salih
Am
elle
rle
İlgili
Had
is
Met
inle
ri
1.
Hz.
Pey
gam
ber
’e
(s.a
.v.)
Ola
n İh
tiya
ç
2.
Sün
net
in D
ind
eki Y
eri
3.
Had
is v
e Sü
nn
etin
Bağ
layı
cılığ
ı
4.
Sün
net
in E
vren
selli
ği
5.
Örn
ek A
lma
ile T
aklit
Etm
e A
rası
nd
aki F
ark
6.
Ku
r’an
ve
Sün
net
e
Bağ
lılık
ile
İlgili
Had
is
Met
inle
ri
1.
Hz.
Pey
gam
ber
Dö
nem
ind
e H
adis
2.
Sah
abe
Dö
nem
ind
e
Had
is
3.
Tâb
iîn D
ön
emin
de
Had
is
4.
Had
isle
rin
Ted
vin
ve
Tasn
ifi
4.1
. H
adis
Kay
nak
ları
nın
Ted
vin
ve
Tasn
ifi
4.2
. K
ütü
b-i
Sit
te v
e
Mu
san
nif
leri
5.
Ted
vin
ve
Tasn
if S
on
rası
Had
is Ç
alış
mal
arı
6.
Ah
lak
ile İl
gili
Had
is
Met
inle
ri
1.
Kay
nağ
ına
Gö
re H
adis
Çeş
itle
ri
1.1
. K
uts
î Had
is
1.2
. M
erfû
Had
is
1.3
. M
evku
f H
adis
1.4
. M
aktû
Had
is
2.
Râv
i Say
ısın
a G
öre
Had
is
Çeş
itle
ri
2.1
. M
üte
vâti
r H
adis
2.2
. M
eşh
ur
Had
is
2.3
. Â
had
Had
is
3.
Sıh
hat
Der
eces
ine
Gö
re
Had
is Ç
eşi
tler
i
3.1
. Sa
hih
Had
is
3.2
. H
asen
Had
is
3.3
. Za
yıf
Had
is
4.
Mev
zu H
adis
4.1
. M
evzu
Had
isle
rin
Ort
aya
Çık
ış
Ned
enle
ri
4.2
. M
evzu
Had
isle
re
Kar
şı A
lınan
Ted
bir
ler
4.3
. M
evzu
H
adis
leri
n
Yol A
çtığ
ı Zar
arla
r
5.
Mu
amel
at İl
e İlg
ili H
adis
Met
inle
ri
1.
Sen
ed T
enki
din
de
Ölç
ütl
er
1.1
. R
âvin
in A
dal
eti
1.2
. R
âvin
in Z
abtı
2.
Met
in T
enki
din
de
Ölç
ütl
er
2.1
. K
ur’
an’a
Uyg
un
luk
2.2
. Sa
hih
Had
isle
re
Uyg
un
luk
2.3
. Se
lim A
kla
Uyg
un
luk
2.4
. Ta
rih
î Ver
ilere
Uyg
un
luk
2.5
. D
il ve
Üsl
up
ta
Tuta
rlılı
k
3.
İlim
ile
İlgili
Had
is
Met
inle
ri
1.
Had
is v
e Sü
nn
etin
An
laşı
lmas
ını K
on
u
Edin
en G
elen
ekse
l
Had
is İl
imle
ri
2.
Had
is v
e Sü
nn
etin
An
laşı
lmas
ınd
a
Dik
kat
Edilm
esi
Ger
eken
Esa
slar
2.1
. H
adis
ve
Sün
net
in
An
laşı
lmas
ınd
a
Ku
r’an
-ı
Ker
im’in
Esa
s
Alın
mas
ı
2.2
. H
adis
ve
Sün
net
in
An
laşı
lmas
ınd
a
Bü
tün
lüğü
n
Gö
zeti
lme
si
3.
Had
is v
e Sü
nn
etin
An
laşı
lmas
ınd
a
Fark
lı D
isip
linle
rden
Fayd
alan
ma
4.
Had
is v
e Sü
nn
etin
Öğr
enilm
esi
ve
An
laşı
lmas
ı ile
İlgi
li
Had
is M
etin
leri
HA
DİS
DE
RS
İ ÖĞ
RE
TİM
PR
OG
RA
MI
49
Ün
ite
Ko
nu
lar
Kaz
anım
lar
Açı
klam
alar
1. HADİS İLMİ VE TEMEL KAVRAMLARI
1.
Had
is İl
min
in K
on
usu
ve
Ön
emi
2.
Had
is İl
min
in D
iğer
İsla
mi
İlim
ler
ile İl
işki
si
3.
Had
is İl
min
in T
emel
Kav
ram
ları
3.1
. H
adis
3.2
. Sü
nn
et
3.3
. R
ivay
et-R
âvi
3.4
. Se
ned
-İsn
ad
3.5
. M
etin
4.
İman
ve
Salih
Am
elle
rle
İlgili
Had
is M
etin
leri
Bu
ün
ite
son
un
da
öğr
enci
ler;
1.
Had
is il
min
in k
on
usu
nu
ve
ön
emin
i açı
klar
.
2.
Had
is il
min
in d
iğer
İsla
mi i
limle
rle
ilişk
isin
i yo
rum
lar.
3.
Had
is il
min
dek
i tem
el
kavr
amla
rın
, had
isle
ri a
nla
mad
aki
ön
emin
i far
k ed
er.
4.
Had
is v
e sü
nn
et a
rası
nd
aki f
arkı
ayır
t ed
er.
5.
İman
ve
salih
am
elle
rle
ilgili
had
isle
ri y
oru
mla
r.
Ün
ite
son
un
da
Had
is u
sulü
ile
ilg
ili T
ürk
çe o
lara
k ya
zıla
n e
serl
erd
en e
n a
z
beş
tan
esi
kısa
ca t
anıt
ılaca
ktır
. A
yrıc
a ü
nit
enin
ko
nu
bü
tün
lüğü
ne
uyg
un
ola
n b
ir h
adis
-i ş
erif
Ara
pça
met
ni,
Türk
çe t
erc
üm
esi
ve k
ısa
açık
lam
ası
ile
bir
likte
oku
ma
met
ni o
lara
k ve
rile
cekt
ir.
2.
kaza
nım
işl
enir
ken
te
fsir
, fı
kıh
, ak
aid
, ke
lam
, si
yer,
İsl
am t
arih
i, d
il b
ilim
alan
ları
ile
ilişk
ilen
dir
ilece
ktir
.
3.
kaza
nım
işl
enir
ken
had
is i
lmin
in t
emel
kav
ram
ları
nın
had
isle
rin
sıh
hat
ini
bel
irle
med
e ve
had
isle
ri y
oru
mla
mad
aki r
olü
üze
rin
de
du
rula
cakt
ır.
5. k
azan
ım iş
len
irke
n im
an v
e s
alih
am
elle
rle
ile il
gili
yed
i had
is A
rap
ça m
etn
i
ve T
ürk
çe t
ercü
mes
i ile
bir
likte
ver
ilece
ktir
.
Kav
ram
lar:
Had
is, s
ün
net
, râv
i, ri
vaye
t, s
en
ed, i
snad
, met
in, i
hla
s.
HA
DİS
DE
RS
İ ÖĞ
RE
TİM
PR
OG
RA
MI
50
Ün
ite
Ko
nu
lar
Kaz
anım
lar
Açı
klam
alar
2. SÜNNETİN KONUMU
1.
Hz.
Pey
gam
ber
’e (
s.a.
v.)
Ola
n
İhti
yaç
2.
Sün
net
in D
ind
eki Y
eri
3.
Had
is v
e Sü
nn
etin
Bağ
layı
cılığ
ı
4.
Sün
net
in E
vren
selli
ği
5.
Örn
ek A
lma
ve T
aklit
Etm
e
Ara
sın
dak
i Far
k
6.
Ku
r’an
ve
Sün
net
e B
ağlıl
ık il
e
İlgili
Had
is M
etin
leri
Bu
ün
ite
son
un
da
öğr
enci
ler;
1.
Din
i an
lam
ada
ve y
aşam
ada
Hz.
Pey
gam
ber
’e (
s.a.
v.)
ola
n ih
tiya
cı
aye
t ve
had
isle
rle
açık
lar.
2.
Had
is il
e sü
nn
etin
din
dek
i yer
ini
ve b
ağla
yıcı
lığın
ı aye
t ve
had
isle
rle
açık
lar.
3.
Sün
net
in e
vren
sel y
ön
ün
e ve
sün
net
in o
rtay
a ko
ydu
ğu b
azı
evre
nse
l ilk
eler
e ö
rnek
ler
veri
r.
4.
Örn
ek a
lma
ile t
aklit
ara
sın
dak
i
fark
ı ayı
rt e
der
.
5.
Ku
r’an
ve
sün
net
e b
ağlıl
ık il
e ilg
ili
had
isle
ri y
oru
mla
r.
Ün
ite
son
un
da
ün
iten
in k
on
u b
ütü
nlü
ğün
e u
ygu
n o
lan
bir
had
is-i
şer
if
Ara
pça
met
ni,
Türk
çe t
ercü
mes
i ve
kısa
açı
klam
ası i
le b
irlik
te o
kum
a m
etn
i
ola
rak
veri
lece
ktir
.
2.
kaza
nım
işle
nir
ken
Hz.
Pey
gam
ber
’in t
eb
liğ, t
eb
yin
, teş
ri,
tem
sil,
teki
t
ve t
ezki
ye g
öre
vler
ine
vurg
u y
apıla
cak;
bu
gö
revl
er,
Hz.
Pey
gam
ber
’in
hay
atın
dan
örn
ekle
rle
açık
lan
acak
tır.
Ayr
ıca
sün
net
in k
oru
nm
uşl
uğu
na
ve h
iday
ete
ula
ştır
mad
aki r
olü
ne
yer
veri
lece
ktir
.
5.
kaza
nım
işl
enir
ken
Ku
r’an
ve
sün
net
e b
ağlıl
ık (
itis
âm)
ile i
lgili
yed
i
had
is A
rap
ça m
etn
i ve
Türk
çe t
ercü
mes
i ile
bir
likte
ver
ilece
ktir
.
Kav
ram
lar:
Teb
liğ, t
ebyi
n, t
eşri
, tem
sil,
teki
t, t
ezki
ye, i
tisâ
m.
HA
DİS
DE
RS
İ ÖĞ
RE
TİM
PR
OG
RA
MI
51
Ün
ite
Ko
nu
lar
Kaz
anım
lar
Açı
klam
alar
3. HADİS TARİHİ
1.
Hz.
Pey
gam
ber
Dö
nem
ind
e H
adis
2.
Sah
abe
Dö
nem
ind
e H
adis
3.
Tâb
iîn D
ön
emin
de
Had
is
4.
Had
isle
rin
Ted
vin
ve
Tasn
ifi
4.1
. H
adis
Kay
nak
ları
nın
Te
dvi
n
ve T
asn
ifi
4.2
. K
ütü
b-i
Sit
te v
e M
usa
nn
ifle
ri
5.
Ted
vin
ve
Tasn
if S
on
rası
Had
is
Çal
ışm
alar
ı
6.
Ah
lak
ile İl
gili
Had
is M
etin
leri
Bu
ün
ite
son
un
da
öğr
enci
ler;
1.
Hz.
Pey
gam
ber
dö
nem
ind
eki
had
isle
rle
ilgili
çal
ışm
alar
ı açı
klar
.
2.
Sah
abe
ve t
âbiîn
in h
adis
riva
yeti
nd
eki r
olü
nü
ve
has
sasi
yeti
ni f
ark
eder
.
3.
Had
isle
rin
ted
vin
ve
tasn
ifi i
le il
gili
tari
hî s
üre
ci a
çıkl
ar.
4.
Tem
el h
adis
kay
nak
ları
nı
öze
llikl
erin
e gö
re s
ınıf
lan
dır
ır.
5.
Tem
el h
adis
kay
nak
ları
nın
ted
vin
ve t
asn
ifin
den
so
nra
yap
ılan
çalış
mal
ara
örn
ekle
r ve
rir.
6.
Tem
el h
adis
kay
nak
ları
nın
Ku
r’an
’ı
anla
mad
aki ö
nem
ini a
çıkl
ar.
7.
Ah
lak
ile il
gili
had
isle
ri y
oru
mla
r.
Ün
ite
son
un
da
ün
iten
in k
on
u b
ütü
nlü
ğün
e u
ygu
n o
lan
bir
had
is-i
şeri
f A
rap
ça m
etn
i, Tü
rkçe
te
rcü
mes
i ve
kıs
a aç
ıkla
mas
ı ile
bir
likte
oku
ma
met
ni o
lara
k ve
rile
cekt
ir.
1.
kaza
nım
iş
len
irke
n,
Hz.
P
eyga
mb
er
dö
nem
ind
e ya
pıla
n
çalış
mal
ara
değ
inile
cek
ve P
eyga
mb
erim
izin
baz
ı sah
abile
re h
adis
yazı
mı i
çin
izin
ver
diğ
ine
vurg
u y
apıla
cakt
ır.
4.
kaza
nım
iş
len
irke
n
el-M
uva
tta‘
, el
-Mü
sned
ve
Sü
nen
-i
Dâr
imî’d
en d
e kı
saca
bah
sed
ilece
ktir
.
5.
kaza
nım
işl
enir
ken
Riy
azü
’s-S
alih
în g
ibi
kayn
akla
r ile
kır
k h
adis
gele
neğ
ine
de
yer
veri
lece
ktir
. A
yrıc
a ü
lkem
izd
e so
n d
ön
emd
e
yap
ılan
h
adis
şe
rh
ve
yoru
m
çalış
mal
arın
a d
a kı
saca
değ
inile
cekt
ir.
7.
kaza
nım
iş
len
irke
n
yala
n,
do
ğru
luk,
gı
ybet
, ku
l h
akkı
kon
ula
rıyl
a ilg
ili y
edi
had
is A
rap
ça m
etn
i ve
Tü
rkçe
ter
cüm
esi
ile
bir
likte
ver
ilece
ktir
.
Kav
ram
lar:
Sah
abi,
mu
had
ram
, te
be
-i t
âbiîn
, tâ
biîn
, ted
vin
, tas
nif
, mu
san
nif
,
mu
san
nef
, m
uh
add
is, c
ami,
sün
en, m
üsn
ed, m
üst
ed
rek.
HA
DİS
DE
RS
İ ÖĞ
RE
TİM
PR
OG
RA
MI
52
Ün
ite
Ko
nu
lar
Kaz
anım
lar
Açı
klam
alar
4. HADİS ÇEŞİTLERİ
1.
Kay
nağ
ına
Gö
re H
adis
Çe
şitl
eri
1.1
. K
uts
î Had
is
1.2
. M
erfû
Had
is
1.3
. M
evku
f H
adis
1.4
. M
aktû
Had
is
2.
Râv
i Say
ısın
a G
öre
Had
is Ç
eşit
leri
2.1
. M
üte
vâti
r H
adis
2.2
. M
eşh
ur
Had
is
2.3
. Â
had
Had
is
3.
Sıh
hat
Der
ece
sin
e G
öre
Had
is
Çeş
itle
ri
3.1
. Sa
hih
Had
is
3.2
. H
asen
Had
is
3.3
. Za
yıf
Had
is
4.
Mev
zû H
adis
4.1
. M
evzû
Had
isle
rin
Ort
aya
Çık
ış
Ned
enle
ri
4.2
. M
evzû
Had
isle
re K
arşı
Alın
an
Ted
bir
ler
4.3
. M
evzû
Had
isle
rin
Yo
l Açt
ığı
Zara
rlar
5.
Mu
amel
at İl
e İlg
ili H
adis
Met
inle
ri
Bu
ün
ite
son
un
da
öğr
enci
ler;
1.
Had
isle
ri k
ayn
ağın
a, r
âvi s
ayıs
ına
ve s
ıhh
at d
erec
ele
rin
e gö
re
sın
ıfla
nd
ırır
.
2.
Sah
ih, h
asen
ve
zayı
f h
adis
aras
ınd
aki f
arkl
arı a
yırt
ed
er.
3.
Mev
zu h
adis
leri
n o
rtay
a çı
kış
ned
enle
rin
i kav
rar.
4.
Had
is u
ydu
rma
faal
iyet
leri
ne
karş
ı alın
an ö
nle
mle
ri a
çıkl
ar.
5.
Mev
zû h
adis
leri
n İs
lam
’a v
erd
iği
zara
rlar
ı açı
klar
.
6.
Mu
amel
at il
e ilg
ili h
adis
leri
yoru
mla
r.
Ün
ite
gen
elin
de
had
is
ile
ilgili
te
rim
ve
ka
vram
lar
kısa
, ö
z ve
öğr
enci
sev
iyes
i dik
kate
alın
arak
işle
nec
ekti
r. A
yrıc
a za
yıf
ve m
evzû
had
isle
r ko
nu
ları
ele
alın
ırke
n ö
ğren
cile
rde
Pey
gam
ber
imiz
in h
adis
ve s
ün
net
ine
ola
n g
üve
n d
uyg
usu
nu
zed
eley
ecek
an
latı
mla
rdan
uza
k d
uru
laca
ktır
.
Ün
ite
son
un
da
ün
iten
in k
on
u b
ütü
nlü
ğün
e u
ygu
n o
lan
bir
had
is-i
şeri
f A
rap
ça m
etn
i, Tü
rkçe
te
rcü
mes
i ve
kıs
a aç
ıkla
mas
ı ile
bir
likte
oku
ma
met
ni o
lara
k ve
rile
cekt
ir.
2.
kaza
nım
iş
len
irke
n,
zayı
f h
adis
çe
şitl
erin
in
det
ayın
a
giri
lmey
ecek
; ko
nu
m
ürs
el
ve
mu
nka
tı
had
isle
r ile
sın
ırla
nd
ırıla
cakt
ır.
4.
kaza
nım
işl
enir
ken
gü
nü
mü
zde
mev
zû h
adis
lere
kar
şı a
lınm
ası
gere
ken
te
db
irle
re y
er v
erile
cekt
ir.
6.
kaza
nım
iş
len
irke
n
nik
âh,
tala
k,
tica
ri
hay
at,
faiz
, su
ç ce
za
den
gesi
ko
nu
ları
yla
ilgili
ye
di
had
is
Ara
pça
m
etn
i ve
Tü
rkçe
terc
üm
esi i
le b
irlik
te v
erile
cekt
ir.
Kav
ram
lar:
Ad
alet
, ku
tsî,
mer
fû,
mev
kuf,
m
aktû
, m
üte
vati
r,
âhad
, sa
hih
,
has
en, m
evzû
, mu
amel
at, t
alak
.
HA
DİS
DE
RS
İ ÖĞ
RE
TİM
PR
OG
RA
MI
53
Ün
ite
Ko
nu
lar
Kaz
anım
lar
Açı
klam
alar
5. HADİSLERİN TENKİDİ
1.
Sen
ed T
enki
din
de
Ölç
ütl
er
1.1
. R
âvin
in A
dal
eti
1.2
. R
âvin
in Z
abtı
2.
Met
in T
en
kid
ind
e Ö
lçü
tler
2.1
. K
ur’
an’a
Uyg
un
luk
2.2
. Sa
hih
Had
isle
re U
ygu
nlu
k
2.3
. Se
lim A
kla
Uyg
un
luk
2.4
. Ta
rih
î Ver
ilere
Uyg
un
luk
2.5
. D
il ve
Üsl
up
ta T
uta
rlılı
k
3.
İlim
ile
İlgili
Had
is M
etin
leri
Bu
ün
ite
son
un
da
öğr
enci
ler;
1.
Sen
et v
e m
etin
ten
kid
ind
e es
as a
lınan
ölç
ütl
eri a
çıkl
ar.
2.
Had
isle
rin
sıh
hat
inin
tes
pit
ind
e se
net
ve m
etin
ten
kid
inin
ön
emin
i kav
rar.
3.
Had
is t
en
kid
i ile
had
is in
kârı
ara
sın
dak
i
fark
ı ayı
rt e
der
.
4.
İlim
ile
ilgili
had
isle
ri y
oru
mla
r.
Ün
ite
son
un
da
ün
iten
in k
on
u b
ütü
nlü
ğün
e u
ygu
n o
lan
bir
had
is-i
şeri
f A
rap
ça
met
ni,
Türk
çe
terc
üm
esi
ve
kısa
aç
ıkla
mas
ı ile
bir
likte
oku
ma
met
ni o
lara
k ve
rile
cekt
ir.
1.
kaza
nım
iş
len
irke
n
met
in
ten
kid
ind
e ku
llan
ılan
ö
lçü
tler
in,
sah
abe
dö
nem
ind
en b
eri
uyg
ula
nan
bir
yö
nte
m o
ldu
ğun
a vu
rgu
yap
ılaca
ktır
.
3.
kaza
nım
işl
enir
ken
met
in t
en
kid
inin
, P
eyga
mb
erim
izi
ten
kit
olm
adığ
ına;
had
is t
ahlil
ve
ten
kid
inin
bir
uzm
anlık
ala
nı o
ldu
ğun
a
vurg
u y
apıla
cakt
ır.
4.
kaza
nım
işl
enir
ken
ilm
in f
azile
ti v
e âl
imin
değ
eri
kon
ula
rıyl
a
ilgili
yed
i h
adis
Ara
pça
met
ni
ve T
ürk
çe t
erc
üm
esi
ile b
irlik
te
veri
lece
ktir
.
Kav
ram
lar:
Ad
alet
, zab
t, c
erh
, tad
il, s
elim
akı
l.
HA
DİS
DE
RS
İ ÖĞ
RE
TİM
PR
OG
RA
MI
54
Ün
ite
Ko
nu
lar
Kaz
anım
lar
Açı
klam
alar
6. HADİS VE SÜNNETİN ANLAŞILMASI
1.
Had
is v
e Sü
nn
etin
An
laşı
lmas
ını
Ko
nu
Ed
inen
Gel
enek
sel H
adis
İlim
leri
2.
Had
is v
e Sü
nn
etin
An
laşı
lmas
ınd
a D
ikka
t Ed
ilmes
i
Ger
eken
Esa
slar
2.1
. H
adis
ve
Sün
net
in
An
laşı
lmas
ınd
a K
ur’
an-ı
Ke
rim
’in E
sas
Alın
mas
ı
2.2
. H
adis
ve
Sün
net
in
An
laşı
lmas
ınd
a
Bü
tün
lüğü
n G
öze
tilm
esi
3.
Had
is v
e Sü
nn
etin
An
laşı
lmas
ınd
a Fa
rklı
Dis
iplin
lerd
en F
ayd
alan
ma
4.
Had
is il
e Sü
nn
etin
Öğr
enilm
esi
ve A
nla
şılm
asıy
la İl
gili
Had
is
Met
inle
ri
Bu
ün
ite
son
un
da
öğr
enci
ler;
1.
Had
is v
e sü
nn
etin
an
laşı
lmas
ını
kon
u e
din
en il
imle
ri t
anır
.
2.
Had
is v
e sü
nn
etin
an
laşı
lmas
ınd
a
Ku
r’an
’ın t
emel
ölç
üt
old
uğu
nu
far
k
eder
.
3.
Had
is v
e sü
nn
etin
an
laşı
lmas
ınd
a
bü
tün
cül y
akla
şım
ı ön
emse
r.
4.
Had
is v
e sü
nn
etin
do
ğru
anla
şılm
asın
da
fark
lı d
isip
linle
rin
katk
ısın
ı far
k ed
er.
5.
Had
is il
e sü
nn
etin
öğr
enilm
esi v
e
anla
şılm
asıy
la il
gili
had
isle
ri
yoru
mla
r.
Ün
ite
son
un
da
ün
iten
in k
on
u b
ütü
nlü
ğün
e u
ygu
n o
lan
bir
had
is-i
şeri
f A
rap
ça m
etn
i, Tü
rkçe
te
rcü
mes
i ve
kıs
a aç
ıkla
mas
ı ile
bir
likte
oku
ma
met
ni o
lara
k ve
rile
cekt
ir.
1.
kaza
nım
işl
enir
ken
Ara
p d
ilin
e vu
kufi
yet
ve e
sbâb
-u v
uru
di’l
-
had
is il
e sı
nır
lan
dır
ılaca
ktır
.
3.
kaza
nım
işl
enir
ken
ola
ylar
ın d
eğer
len
dir
ilmes
ind
e ko
nu
yla
ilgili
bü
tün
h
adis
leri
n
göz
ön
ün
de
bu
lun
du
rulm
asın
ın
ön
emin
e ve
kon
ulu
had
ise
vurg
u y
apıla
cakt
ır.
5.
kaza
nım
işle
nir
ken
had
is il
e sü
nn
etin
öğr
enilm
esi,
anla
şılm
asıy
la
İlgili
ye
di
had
is
Ara
pça
m
etn
i ve
Tü
rkçe
te
rcü
mes
i ile
b
irlik
te
veri
lece
ktir
.
Kav
ram
lar:
Esb
âb-u
vu
rud
i’l-h
adis
, feh
im, f
ıkıh
, mak
âsid
ü’ş
-şer
îa.
AKAİD DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI
56
7. AKAİD DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMININ UYGULANMASI
7.1. AKAİD DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMININ TEMEL FELSEFESİ VE GENEL AMAÇLARI
Kur’an-ı Kerim’e göre bütün peygamberlerin tebliğ ettiği akidenin temeli tevhid inancına
dayanmaktadır. Kur’an-ı Kerim’de “İslam” olarak adlandırılan bu inancın omurgasını tevhid,
nübüvvet ve ahiret inancı oluşturmaktadır.
Akaid; İslam dininin temel esasları, inanılması zaruri hükümleri manasına gelir. Akaid aynı
zamanda bu temel esaslardan bahseden ilmin de adıdır. Akaid ilminin amacı, iman esaslarını
naklî ve akli delillerin yardımıyla temellendirerek kişinin imanını taklitten kurtarıp tahkike
ulaştırmak ve doğru yolu arayanları irşat etmektir. Bu bağlamda akaid ilmi, İslam dininin doğru
anlaşılması ve yorumlanmasına önemli katkı sağlayan disiplinlerden biridir. Dinî düşüncenin
şekillenmesinde, Müslümanın olgu ve olaylara bakışında akaid ilmi önemli bir yere sahiptir.
Akaid Dersi Öğretim Programı, Anadolu imam hatip lisesi öğrencilerine inanç konularında
doğru bilgi kazandırmayı hedeflemektedir. Bu öğretim programı yedi üniteden oluşmaktadır.
Akaid Dersi Öğretim Programı ile 1739 Sayılı Millî Eğitim Temel Kanunu’nda yer alan
“Türk Millî Eğitiminin Genel Amaçları ve Temel İlkeleri”ne uygun olarak öğrencilerin;
• Din duygusunun fıtri bir ihtiyaç olduğunu kavraması,
• İman esaslarını naslarla temellendirmesi,
• İman esaslarını bir bütün olarak içselleştirmesi,
• İslam akaidinin özelliklerini fark etmesi,
• Tevhid akidesini delilleriyle kavraması amaçlanmaktadır.
AKAİD DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI
57
7.2. ÖĞRETİM PROGRAMININ UYGULANMASINDA DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR
1. Akaid dersinde konu ve kazanımlar; öğrencilerin İslam’ın inanç esaslarını bir bütün olarak
içselleştirmeleri ile Kur’an ve sünnet merkezli bir bakış açısı geliştirmelerine yönelik
etkinliklerle desteklenmelidir.
2. Öğretim Program’ındaki alana özgü kelime, kavram ve tamlamaların yazım ve
telaffuzunda “TDK Yazım ve İmla Kılavuzu” esas alınır. Ancak yazım ve telaffuzda tutarlılığı
gözetmek kaydıyla Türkiye Diyanet Vakfı İslam Araştırmaları Merkezi’nin (İSAM) yazım ve
imlası da tercih edilebilir.
3. Akaid dersinde konu ve kazanımların daha iyi kavranabilmesi için tefsir, hadis, kelam,
felsefe ve psikoloji alanlarından da faydalanılmalıdır.
4. Ders kitabı/eğitim materyali aşağıdaki tabloda verilen ölçülere göre hazırlanmalıdır.
AKAİD DERSİ KİTAP FORMA SAYISI
Dersin Adı En Yüksek Forma Sayısı* Ebat
Akaid 11. Sınıf 13 19,5 cm x 27,5 cm
*En yüksek forma sayısı yazılmıştır. Hazırlancak Ders Kitabı / Eğitim Aracı daha düşük forma sayılarında da olabilir.
AKAİD DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI
58
7.3. AKAİD DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMININ ÜNİTELERİ, KAZANIM SAYILARI VE SÜRELERİ
ÜNİTELER KAZANIM SAYILARI
DERS SAATİ
DERS SAATİ
YÜZDESİ
1. Akaid İlmi 4 8 11,11
2. İman ve Mahiyeti 6 10 13,88
3. Allah’a İman 6 10 13,88
4. Meleklere İman 5 6 8,33
5. Peygamberlere ve Kitaplara İman 8 14 19,44
6. Ahirete İman 4 12 16,66
7. Kader ve Kazaya İman 5 12 16,66
TOPLAM
38 72 100
AK
AİD
DE
RS
İ ÖĞ
RE
TİM
PR
OG
RA
MI
59
1. Ü
NİT
E 2
. ÜN
İTE
3. Ü
NİT
E 4
. ÜN
İTE
5. Ü
NİT
E 6
. ÜN
İTE
7. Ü
NİT
E
AK
AİD
İLM
İ İM
AN
VE
MA
HİY
ETİ
ALL
AH
’A İM
AN
M
ELEK
LER
E İM
AN
P
EYG
AM
BER
LER
E V
E K
İTA
PLA
RA
İMA
N
AH
İRET
E İM
AN
K
AD
ER V
E K
AZA
YA
İM
AN
1.
Din
in
Kay
nağ
ı
2.
Aka
idin
Tan
ımı,
Ko
nu
su v
e
Am
acı
3.
İsla
m
Aka
idin
in
Tem
el
Öze
llikl
eri
4.
İsla
m
Aka
idin
in
Kay
nak
ları
1.
İman
ve
İman
ın
Mah
iyet
i
2.
İman
ve
Am
el
Ara
sın
dak
i İliş
ki
3.
İman
ın G
eçe
rli
Olm
asın
ın
Şart
ları
4.
İnan
ç
Bak
ımın
dan
İnsa
nla
r
4.1
. M
üm
in
4.2
. M
ün
afık
4.3
. K
âfir
1.
Alla
h’a
İman
ve
İsla
m A
kaid
ind
eki
Yeri
2.
Alla
h İn
ancı
nın
Fıtr
iliği
3.
Alla
h’ın
Var
lığı v
e
Bir
liği
4.
Alla
h’ın
İsim
leri
5.
Alla
h’ın
Sıf
atla
rı
5.1
. Za
tî S
ıfat
lar
5.2
. Su
bû
tî
Sıfa
tlar
6.
Alla
h’a
İman
ın
İnsa
na
Kaz
and
ırd
ıkla
rı
1.
Mel
ekle
rin
Var
lığı
ve
Mah
iyet
i
2.
Mel
ekle
rin
Gö
revl
eri
3.
Mel
ekle
re
İman
ın İn
san
a
Kaz
and
ırd
ıkla
rı
4.
Ku
r’an
-ı
Ke
rim
’e G
öre
Cin
ler
5.
Ku
r’an
-ı
Ke
rim
’e G
öre
Şeyt
anla
r
1. N
üb
üvv
et,
Ris
alet
ve
Vah
iy
1.1
. P
eyga
mb
erle
re O
lan
İhti
yaç
1.2
. P
eyga
mb
erle
rin
Öze
llikl
eri
1.3
. K
ur’
an’d
a A
dı G
eçen
Pey
gam
ber
ler
1.4
. P
eyga
mb
erle
r ve
Tevh
id M
üca
del
esi
1.5
. P
eyga
mb
erle
re
İman
ın İn
san
a
Kaz
and
ırd
ıkla
rı
2.
Pey
gam
ber
lere
Gö
nd
erile
n K
itap
lar
2.1
. Te
vrat
2.2
. Ze
bu
r
2.3
. İn
cil
2.4
. K
ur’
an-ı
Ker
im
2.5
. K
itap
lara
İman
ın
İnsa
na
Kaz
and
ırd
ıkla
rı
1.
Dü
nya
Hay
atı v
e
Ah
iret
2.
Ah
iret
Hay
atın
ın
Var
lığın
ın
Del
iller
i
3.
Ah
iret
Hay
atın
ın
Safh
alar
ı
3.1
. B
erza
h
Âle
mi
3.2
. K
ıyam
et
3.3
. B
a’s
3.4
. M
ahşe
r,
Hes
ap v
e
Miz
an
3.5
. Sı
rat
3.6
. C
enn
et v
e
Ceh
enn
em
4.
Ah
iret
e İm
anın
Hay
atım
ıza
Etki
leri
1.
Kad
er v
e K
aza
2.
Kad
er v
e K
aza
İnan
cın
ın K
ur’
an v
e
Had
isle
rdek
i
Tem
elle
ri
3.
İnsa
n K
ader
İliş
kisi
3.1
. A
kıl
3.2
. İr
ade
3.3
. So
rum
lulu
k
4.
Kad
erle
İlişk
ilen
dir
ilen
Baz
ı
Kav
ram
lar
4.1
. Ec
el
4.2
. R
ızık
4.3
. A
fet
4.4
. Sa
ğlık
ve
Has
talık
4.5
. B
aşar
ı ve
Baş
arıs
ızlık
4.6
. D
ua
ve T
evek
kül
4.7
. Sa
bır
, Tes
limiy
et
ve R
ıza
4.8
. H
ayr
ve Ş
er
4.9
. H
iday
et
ve
Dal
alet
AK
AİD
DE
RS
İ ÖĞ
RE
TİM
PR
OG
RA
MI
60
Ün
ite
Ko
nu
lar
Kaz
anım
lar
Açı
klam
alar
1. AKAİD İLMİ
1.
Din
in K
ayn
ağı
2.
Aka
idin
Tan
ımı,
Ko
nu
su v
e
Am
acı
3.
İsla
m A
kaid
inin
Tem
el
Öze
llikl
eri
4.
İsla
m A
kaid
inin
Kay
nak
ları
Bu
ün
ite
son
un
da
öğr
enci
ler;
1.
Din
in k
ayn
ağın
ı aye
t ve
had
isle
rle
tem
elle
nd
irir
.
2.
Aka
id il
min
in t
anım
ını,
kon
usu
nu
ve a
mac
ını a
çıkl
ar.
3.
İsla
m a
kaid
inin
tem
el ö
zelli
kler
ini
kavr
ar.
4.
İsla
m a
kaid
inin
kay
nak
ları
nı
açık
lar.
Ün
ite
son
un
da
Aka
id i
le i
lgili
Tü
rkçe
ola
rak
yazı
lan
vey
a Tü
rkçe
ye t
ercü
me
edile
n e
serl
erd
en e
n a
z b
eş t
anes
i kıs
aca
tan
ıtıla
cakt
ır.
1.
kaza
nım
işl
enir
ken
fıt
rat
kavr
amın
a d
eğin
ilece
k, İ
slam
âlim
leri
ne
göre
din
in t
anım
ı ve
rile
cek,
İsl
am’ın
Hz.
Âd
em’d
en P
eyga
mb
er E
fen
dim
ize
kad
ar
gele
n b
ütü
n p
eyga
mb
erle
rin
teb
liğ e
ttiğ
i din
old
uğu
vu
rgu
lan
acak
tır.
3.
kaza
nım
işl
enir
ken
ilg
ili a
yet
ve h
adis
lerd
en ö
rnek
ler
veri
lece
k ve
vah
yi
anla
mad
a se
lim a
klın
ön
emi v
urg
ula
nac
aktı
r.
4.
kaza
nım
işl
enir
ken
İsl
am a
kaid
inin
Ku
r’an
ve
sün
net
mer
kezl
i b
ir i
na
nç
sist
emi o
ldu
ğun
a vu
rgu
yap
ılaca
ktır
. A
yrıc
a İs
lam
aka
idi
alan
ınd
a ya
pıla
n i
lk
çalış
mal
ara
kısa
ca d
eğin
ilece
ktir
.
Kav
ram
lar:
Din
, İsl
am,
itik
at,
akai
d, f
ıtra
t.
AK
AİD
DE
RS
İ ÖĞ
RE
TİM
PR
OG
RA
MI
61
Ün
ite
Ko
nu
lar
Kaz
anım
lar
Açı
klam
alar
2. İMAN VE MAHİYETİ
1.
İman
ve
İman
ın M
ahiy
eti
2.
İman
ve
Am
el A
rası
nd
aki
İlişk
i
3.
İman
ın G
eçe
rli O
lmas
ının
Şart
ları
4.
İnan
ç B
akım
ınd
an İn
san
lar
4.1
. M
üm
in
4.2
. M
ün
afık
4.3
. K
âfir
Bu
ün
ite
son
un
da
öğr
enci
ler;
1.
İman
kav
ram
ını a
çıkl
ar.
2.
İman
ın m
ahiy
etin
i kav
rar.
3.
İman
-am
el a
rası
nd
aki i
lişki
yi
tem
elle
nd
irir
.
4.
İman
ın m
akb
ul o
lmas
ı içi
n g
erek
li
ola
n ş
artl
arı a
çıkl
ar.
5.
İman
ın r
ükü
nle
rin
in b
ir b
ütü
n
old
uğu
nu
kav
rar.
6.
İnan
ç b
akım
ınd
an in
san
ları
sın
ıfla
nd
ırır
.
1. k
azan
ım iş
len
irke
n im
an k
avra
mı i
lişki
li ka
vram
larl
a b
irlik
te a
çıkl
anac
aktı
r.
Bu
çer
çeve
de
iman
, ak
ide,
tas
dik
, ik
rar,
tak
lidi
ve t
ahki
ki i
man
, ic
mal
ve
tafs
ilî im
an, İ
slam
ve
ihsa
n k
avra
mla
rı a
çıkl
anac
aktı
r.
2.
kaza
nım
işl
enir
ken
ko
nu
Ke
lime
-i T
evh
id,
Ke
lime
-i Ş
ehad
et v
e Â
men
tü
bağ
lam
ınd
a aç
ıkla
nac
ak;
Ku
r’an
-ı K
eri
m’d
en i
man
ve
İsla
m k
avra
mla
rın
ın
kulla
nılı
ş b
içim
leri
ile
ilgili
örn
ekle
r ve
rile
cekt
ir.
4.
kaza
nım
iş
len
irke
n
mez
hep
leri
n
görü
şler
i ile
ilg
ili
ayrı
ntı
ya
giri
lmey
ecek
tir.
6.
kaza
nım
iş
len
irke
n
ehl-
i kı
ble
nin
te
kfir
ed
ilem
eyec
eğin
e,
bu
nu
n
sakı
nca
ları
na,
mü
min
, kâ
fir
ve m
ün
afık
kiş
ileri
n g
enel
öze
llikl
erin
e; k
üfü
r,
şirk
ve
nif
ak ç
eşit
leri
ne
kısa
ca d
eğin
ilece
ktir
. A
yrıc
a el
fâz-
ı kü
für
ve e
fâl-
i
küfü
r ko
nu
ları
na
kısa
ca
değ
inel
ecek
, d
inin
şe
âiri
nin
ö
nem
ine
vurg
u
yap
ılaca
ktır
.
Kav
ram
lar:
İhla
s, i
man
, ik
rar,
tas
dik
, ih
san
, m
üm
in,
mü
naf
ık,
kâfi
r, m
üşr
ik,
fası
k, y
akin
,
zarû
rât-
ı din
iyye
, sal
ih a
mel
, ikr
ah, e
lfâz
-ı k
üfü
r, e
f’âl
-i k
üfü
r.
AK
AİD
DE
RS
İ ÖĞ
RE
TİM
PR
OG
RA
MI
62
Ün
ite
Ko
nu
lar
Kaz
anım
lar
Açı
klam
alar
3. ALLAH’A İMAN
1.
Alla
h’a
İman
ve
İsla
m
Aka
idin
dek
i Yer
i
2.
Alla
h İn
ancı
nın
Fıt
riliğ
i
3.
Alla
h’ın
Var
lığı v
e B
irliğ
i
4.
Alla
h’ın
İsim
leri
5.
Alla
h’ın
Sıf
atla
rı
5.1
. Za
tî S
ıfat
lar
5.2
. Su
bû
tî S
ıfat
lar
6.
Alla
h’a
İman
ın İn
san
a
Kaz
and
ırd
ıkla
rı
Bu
ün
ite
son
un
da
öğr
enci
ler;
1.
Alla
h’a
iman
ın İs
lam
aka
idin
dek
i yer
ini
fark
ed
er.
2.
Alla
h
inan
cın
ın
fıtr
iliği
ni
örn
ekle
rle
açık
lar.
3.
Alla
h’ın
ya
ratm
a ve
em
retm
edek
i
bir
liğin
i aye
tler
le t
emel
len
dir
ir.
4.
Alla
h’ın
es
mas
ının
an
lam
ları
nı
dav
ran
ışla
rın
a ya
nsı
tmay
a ö
zen
göst
eri
r.
5.
Alla
h’ın
sıf
atla
rın
ı te
mel
öze
llikl
eriy
le
açık
lar.
6.
Alla
h’a
iman
ın in
san
a ka
zan
dır
dık
ları
nı
akli
ve n
aklî
del
iller
le a
çıkl
ar.
3.
kaza
nım
iş
len
irke
n
tevh
id
inan
cın
a vu
rgu
ya
pıla
cak
ve
kon
u
tevh
id il
e ilg
ili k
avra
mla
rla
ilişk
ilen
dir
ilece
ktir
.
4.
kaza
nım
işl
enir
ken
Esm
â-i
Hü
snâ;
A’r
âf s
ure
si 1
80
, İs
râ s
ure
si
11
0,
Tâh
â su
resi
8
, H
aşr
sure
si
22
-24
. ay
etle
r ve
ilg
ili
had
isle
r
çerç
eves
ind
e aç
ıkla
nac
aktı
r. A
yrıc
a m
arif
etu
llah
kav
ram
ına,
Esm
â-i
Hü
snâ’
nın
ön
emin
e, E
smâ-
i H
üsn
â ile
mü
nac
atta
bu
lun
mak
ve
bu
isim
leri
n
anla
mla
rıyl
a h
ayat
a yö
n
verm
e ko
nu
ları
na
da
değ
inile
cekt
ir.
5.
kaza
nım
işl
enir
ken
Alla
h’ın
fiil
î sı
fatl
arın
a kı
saca
değ
inile
cekt
ir.
Ayr
ıca
sıfa
tlar
ko
nu
sun
da
mez
hep
leri
n g
örü
şler
ine
giri
lmey
ecek
tir.
Kav
ram
lar:
İhla
s, E
smâ-
i Hü
snâ,
ihsa
n,
takv
a, f
ıtra
t, t
evh
id, m
arif
etu
llah
,
mü
nac
at.
AK
AİD
DE
RS
İ ÖĞ
RE
TİM
PR
OG
RA
MI
63
Ün
ite
Ko
nu
lar
Kaz
anım
lar
Açı
klam
alar
4. MELEKLERE İMAN
1.
Mel
ekle
rin
Var
lığı v
e M
ahiy
eti
2.
Mel
ekle
rin
Gö
revl
eri
3.
Mel
ekle
re İm
anın
İnsa
na
Kaz
and
ırd
ıkla
rı
4.
Ku
r’an
-ı K
eri
m’e
Gö
re C
inle
r
5.
Ku
r’an
-ı K
eri
m’e
Gö
re
Şeyt
anla
r
Bu
ün
ite
son
un
da
öğr
enci
ler;
1.
Mel
ekle
rin
va
rlığ
ı ve
m
ahiy
eti
ni
nak
lî d
elill
er il
e aç
ıkla
r.
2.
Aye
t ve
h
adis
lerd
en
har
eket
le
mel
ekle
rin
gö
revl
erin
i açı
klar
.
3.
Mel
ekle
re
iman
ın
bir
eyin
dav
ran
ışla
rı
üze
rin
dek
i et
kisi
ni
fark
ed
er.
4.
Cin
ve
şeyt
alar
ın y
arat
ılış
gaye
sin
i
kavr
ar.
5.
Gö
zle
görü
lmey
en
varl
ıkla
r
hak
kın
da
bat
ıl in
ançl
arı s
org
ula
r.
1 v
e 4
. ka
zan
ımla
r iş
len
irke
n m
elek
ve
cin
leri
n o
nto
lojik
ola
rak
fark
lı va
rlık
lar
olu
şu, a
yet
ve h
adis
lerl
e aç
ıkla
nac
aktı
r.
4.
kaza
nım
iş
len
irke
n
cin
leri
n
de
insa
nla
r gi
bi
tekl
ife
mu
hat
ap
old
ukl
arın
a d
eğin
ilece
ktir
.
5.
kaza
nım
iş
len
irke
n
sata
niz
m,
ruh
ça
ğırm
a ko
nu
ları
na
da
değ
inile
cekt
ir.
Kav
ram
lar:
Mel
ek, c
in, i
blis
, şey
tan
, sat
aniz
m.
AK
AİD
DE
RS
İ ÖĞ
RE
TİM
PR
OG
RA
MI
64
Ün
ite
Ko
nu
lar
Kaz
anım
lar
Açı
klam
alar
5. PEYGAMBERLERE VE KİTAPLARA İMAN
1. N
üb
üvv
et, R
isal
et v
e V
ahiy
1.1
. P
eyga
mb
erle
re O
lan
İhti
yaç
1.2
. P
eyga
mb
erle
rin
Öze
llikl
eri
1.3
. K
ur’
an’d
a A
dı G
eçen
Pey
gam
ber
ler
1.4
. P
eyga
mb
erle
r ve
Tev
hid
Mü
cad
eles
i
1.5
. P
eyga
mb
erle
re İm
anın
İnsa
na
Kaz
and
ırd
ıkla
rı
2. P
eyga
mb
erle
re G
ön
der
ilen
Kit
apla
r
2.1
. Te
vrat
2.2
. Ze
bu
r
2.3
. İn
cil
2.4
. K
ur’
an-ı
Ke
rim
2.5
. K
itap
lara
İman
ın İn
san
a
Kaz
and
ırd
ıkla
rı
Bu
ün
ite
son
un
da
öğr
enci
ler;
1.
Nü
bü
vvet
, ris
alet
ve
vah
iy
kavr
amla
rın
ı açı
klar
.
2.
Pey
gam
ber
leri
n g
ön
der
iliş
amac
ını
akli
ve n
aklî
del
iller
le t
emel
len
dir
ir.
3.
Pey
gam
ber
leri
n
ort
ak
öze
llikl
erin
i açı
klar
.
4.
Ku
r’an
’da
adı g
eçen
pey
gam
ber
leri
tan
ır.
5.
Pey
gam
ber
leri
n t
evh
id
mü
cad
eles
ini K
ur’
an-ı
Ke
rim
’den
örn
ekle
rle
açık
lar.
6.
İlah
i kit
ap k
avra
mın
ı açı
klar
.
7.
Ku
r’an
-ı K
eri
m’in
özg
ün
lüğü
nü
kavr
ar.
8.
Pey
gam
ber
lere
ve
kita
pla
ra im
anın
insa
na
kaza
nd
ırd
ıkla
rın
ı
değ
erle
nd
irir
.
3.
kaza
nım
iş
len
irke
n
mu
cize
ka
vram
ına
da
değ
inile
cek
ve
pey
gam
ber
leri
n m
uci
zele
rin
e ö
rnek
ler
veri
lece
ktir
.
5.
kaza
nım
iş
len
irke
n
kon
u
ulu
’l-az
im
pey
gam
ber
lerl
e
sın
ırla
nd
ırıla
cakt
ır.
Ayr
ıca
Hz.
Mu
ham
med
’in (
s.a.
v.)
mes
ajın
ın
evre
nse
lliği
ne,
in
san
lığa
örn
ekliğ
ine
ve s
on
pey
gam
ber
olu
şun
a
vurg
u y
apıla
cakt
ır.
6.
kaza
nım
iş
len
irke
n
suh
uf
kavr
amın
a ve
su
hu
f gö
nd
erile
n
pey
gam
ber
lere
d
e d
eğin
ilece
k,
Tevr
at
ve
İnci
l’in
m
uh
arre
f
olu
şun
a vu
rgu
yap
ılaca
ktır
.
Kav
ram
lar:
Sıd
k, e
man
et, f
etâ
net
, ism
et, t
eb
liğ, n
üb
üvv
et, r
isal
et, v
ahiy
,
mu
cize
, su
hu
f.
AK
AİD
DE
RS
İ ÖĞ
RE
TİM
PR
OG
RA
MI
65
Ün
ite
Ko
nu
lar
Kaz
anım
lar
Açı
klam
alar
6. AHİRETE İMAN
1.
Dü
nya
Hay
atı v
e A
hir
et
2.
Ah
iret
Hay
atın
ın V
arlığ
ının
Del
iller
i
3.
Ah
iret
Hay
atın
ın S
afh
alar
ı
3.1
. B
erza
h Â
lem
i
3.2
. K
ıyam
et
3.3
. B
a’s
3.4
. M
ahşe
r, H
esap
ve
Miz
an
3.5
. Sı
rat
3.6
. C
enn
et v
e C
ehen
nem
4.
Ah
iret
e İm
anın
Hay
atım
ıza
Etki
leri
Bu
ün
ite
son
un
da
öğr
enci
ler;
1.
Dü
nya
hay
atın
ın a
mac
ını a
çıkl
ar.
2.
Ah
iret
inan
cın
ı akl
i ve
nak
lî d
elill
erle
tem
elle
nd
irir
.
3.
Ah
iret
hay
atın
ın s
afh
alar
ını a
yet
ve
had
isle
rle
tem
elle
nd
irir
.
4.
Ah
iret
inan
cın
ın, h
ayat
ı
anla
mla
nd
ırm
aya
katk
ısın
ı far
k e
der
.
Ün
ite
işle
nir
ken
ah
iret
hay
atı i
le a
dal
et
aras
ınd
a ili
şki k
uru
laca
ktır
.
3.
kaza
nım
işl
enir
ken
kıy
amet
in b
azı
bü
yük
alam
etle
ri a
yrın
tıya
giri
lmed
en a
yet
ve s
ahih
had
isle
rle
ele
alın
acak
tır.
Ayr
ıca
araf
, su
r,
şefa
at k
avra
mla
rın
a d
a d
eğin
ilece
ktir
.
Kav
ram
lar:
Ad
alet
, kıy
amet
, ba’
s, m
ahşe
r, h
esap
, miz
an, s
ırat
, cen
net
,
ceh
enn
em, a
raf,
su
r, ş
efaa
t.
AK
AİD
DE
RS
İ ÖĞ
RE
TİM
PR
OG
RA
MI
66
Ün
ite
Ko
nu
lar
Kaz
anım
lar
Açı
klam
alar
7. KADER VE KAZAYA İMAN
1.
Kad
er v
e K
aza
2.
Kad
er v
e K
aza
İnan
cın
ın
Ku
r’an
ve
Had
isle
rdek
i
Tem
elle
ri
3.
İnsa
n K
ader
İliş
kisi
3.1
. A
kıl
3.2
. İr
ade
3.3
. So
rum
lulu
k
4.
Kad
erle
İliş
kile
nd
irile
n B
azı
Kav
ram
lar
4.1
. Ec
el
4.2
. R
ızık
4.3
. A
fet
4.4
. Sa
ğlık
ve
Has
talık
4.5
. B
aşar
ı ve
Baş
arıs
ızlık
4.6
. D
ua
ve T
evek
kül
4.7
. Sa
bır
, Tes
limiy
et v
e R
ıza
4.8
. H
ayr
ve Ş
er
4.9
. H
iday
et
ve D
alal
et
B
u ü
nit
e so
nu
nd
a ö
ğren
cile
r;
1.
Kad
er v
e ka
za k
avra
mla
rın
ı açı
klar
.
2.
Kad
er
ve
kaza
in
ancı
nı
aye
t ve
had
isle
rle
tem
elle
nd
irir
.
3.
İnsa
nın
ak
ıl,
irad
e ve
so
rum
lulu
k
sah
ibi
olm
asıy
la
kad
er
aras
ınd
a
ilişk
i ku
rar.
4.
İrad
e ka
vram
ını
tüm
bo
yutl
arı
ile
değ
erle
nd
irir
.
5.
Kad
erle
ili
şkile
nd
irile
n
baz
ı
kavr
amla
rı a
yet
ve h
adis
ler
ışığ
ınd
a
yoru
mla
r.
Ün
ite
gen
elin
de
kad
erle
ilg
ili
kavr
amla
r aç
ıkla
nır
ken
b
u
kavr
amla
rın
so
rum
lulu
kla
ilişk
isin
e vu
rgu
yap
ılaca
ktır
.
Kav
ram
lar:
Sab
ır, a
zim
, kad
er, k
aza,
irad
e, e
cel,
rızı
k, t
evek
kül,
sab
ır, h
ayır
,
şer,
hid
ayet
, dal
alet
.
KELAM DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI
68
8. KELAM DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMININ UYGULANMASI
8.1. KELAM DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMININ TEMEL FELSEFESİ VE GENEL AMAÇLARI
Kelam; naslardan hareketle inanç esaslarını ve insanın düşünce yapısına ilişkin temel
ilkeleri belirleyen, bunları akli yöntemlerle açıklayan, destekleyen ve karşı fikirleri eleştirip
cevaplayan bir disiplindir.
İslam dininin temel inanç konularını; uluhiyyet, nübüvvet ve ahiret başlıkları altında
toplamak mümkündür. Kelam ilmi de bu konular hakkında vahyin bildirdikleri çerçevesinde akli
açıklamalar yapar. Buna göre konusu açısından kelam; Allah’ın (c.c.) zatından ve sıfatlarından,
peygamberlikle ilgili konulardan, yaratılmışların başlangıç ve sonundan vahyin ışığında bahseden
bir ilimdir. Kelam öncelikle Allah’ın (c.c.) varlığını, birliğini, sıfatlarını ve fiillerini delilleriyle
temellendirir. Bu bağlamda Kelam ilmi; Allah’ın (c.c.) varlığını bazen Kur’an ayetlerinden bazen
insanın özelliklerinden bazen de Allah’ın (c.c.) ayeti olarak kabul edilen tabiattan hareketle ispat
eder.
Kelam Dersi Öğretim Programı; Anadolu imam hatip lisesi öğrencilerine inanç esaslarını
ve temel ilkelerini naslardan hareketle temellendirmeyi, bunları akli yöntemlerle açıklamayı ve
karşı fikirleri eleştirip cevaplama becerileri kazandırmayı hedeflemektedir.
Kelam Dersi Öğretim Programı dört üniteden oluşmaktadır. Kelam Dersi Öğretim
Programı ile 1739 Sayılı Millî Eğitim Temel Kanunu’nda yer alan “Türk Millî Eğitiminin Genel
Amaçları ve Temel İlkeleri”ne uygun olarak öğrencilerin;
• Kelam ilminin amacını, konusunu ve yöntemini kavraması,
• İslam dininin temel inanç konularını vahyin ilkeleri ışığında aklın yardımıyla kavraması,
• İnanç alanında geçmişteki ile günümüzdeki yorum farklılıklarının ortaya çıkmasının
nedenlerini açıklaması,
• İslam düşüncesinde ortaya çıkan belli başlı itikadi ve siyasi yorumlar ile bunların
günümüzdeki yansımalarını tanıması,
• İslam düşüncesinde farklı ekollerin iman, varlık ve bilgi sorunlarına yaklaşımını açıklaması,
• Çağımızın inançla ilgili güncel meselelerini tevhid ilkesine göre değerlendirmesi
amaçlanmaktadır.
KELAM DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI
69
8.2. ÖĞRETİM PROGRAMININ UYGULANMASINDA DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR
1. Kelam dersinde konu ve kazanımlar; öğrencilerin İslam’ın inanç esaslarını bir bütün olarak
içselleştirmelerine ve tevhid merkezli bir bakış açısı geliştirmelerine yönelik etkinliklerle
desteklenmelidir.
2. Öğretim Program’ındaki alana özgü kelime, kavram ve tamlamaların yazım ve
telaffuzunda “TDK Yazım ve İmla Kılavuzu” esas alınır. Ancak yazım ve telaffuzda tutarlılığı
gözetmek kaydıyla Türkiye Diyanet Vakfı İslam Araştırmaları Merkezi’nin (İSAM) yazım ve
imlası da tercih edilebilir.
3. Kelam dersinde konu ve kazanımların daha iyi kavranabilmesi için akaid, felsefe, sosyoloji
ve psikoloji alanlarında da bilgi sahibi olmanın önemi vurgulanmalıdır.
4. Ders kitabı/eğitim materyali aşağıdaki tabloda verilen ölçülere göre hazırlanmalıdır.
KELAM DERSİ KİTAP FORMA SAYISI
Dersin Adı En Yüksek Forma Sayısı* Ebat
Kelam 12. Sınıf 9 19,5 cm x 27,5 cm
*En yüksek forma sayısı yazılmıştır. Hazırlancak Ders Kitabı / Eğitim Aracı daha düşük forma sayılarında da olabilir.
KELAM DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI
70
8.3. KELAM DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMININ ÜNİTELERİ, KAZANIM SAYILARI VE SÜRELERİ
ÜNİTELER KAZANIM
SAYILARI
DERS
SAATİ
DERS SAATİ YÜZDESİ
1. Kelam İlmi 5 16 22,22
2. Kelam İlminde Temel Meseleler 7 16 22,22
3. Dinin Anlaşılmasında Farklı Yorumlar 6 20 27,77
4. Kelam İlmi ve Güncel Meseleler 3 20 27,77
TOPLAM 21 72 100
KE
LAM
DE
RS
İ ÖĞ
RE
TİM
PR
OG
RA
MI
71
1. Ü
NİT
E 2
. ÜN
İTE
3. Ü
NİT
E 4
. ÜN
İTE
KEL
AM
İLM
İ
KEL
AM
İLM
İND
E T
EMEL
MES
ELEL
ER
DİN
İN A
NLA
ŞILM
ASI
ND
A
FAR
KLI
YO
RU
MLA
R
KEL
AM
İLM
İ VE
GÜ
NC
EL M
ESEL
ELER
1.
Ke
lam
İlm
inin
Tan
ımı,
Ko
nu
su
ve A
mac
ı
2.
Ke
lam
İlm
inin
Do
ğuşu
ve
Gel
işm
esi
3.
Ke
lam
İlm
inin
İsla
mi İ
limle
rle
İlişk
isi
4.
Ke
lam
İlm
inin
Diğ
er İl
imle
rle
İlişk
isi
5.
Ke
lam
İlm
inin
Yö
nte
mi
1.
Var
lık M
ese
lesi
1.1
. A
llah
-ÂIe
m İl
işki
si
1.2
. M
add
e
1.3
. H
ayat
1.4
. İn
san
2.
Bilg
i Mes
eles
i
2.1
. B
ilgin
in T
anım
ı
2.2
. B
ilgin
in K
ayn
akla
rı
2.2
.1. A
kl-ı
Sel
îm
2.2
.2. H
aber
-i S
adık
2.2
.3. H
avas
s-ı S
elîm
e
2.3
. İm
an-B
ilgi İ
lişki
si
2.4
. A
kıl-
Vah
iy il
işki
si
3.
Del
il
3.1
. N
aklî
Del
iller
3.2
. A
kli D
elill
er
4.
Hü
küm
4.1
. D
inî H
ükü
mle
r
4.2
. A
kli H
ükü
mle
r
1.
Din
ve
Din
î Yo
rum
2.
Din
î Yo
rum
larl
a ile
İlgi
li B
azı
Kav
ram
ve
Yakl
aşım
lar
3.
Yoru
m F
arkl
ılıkl
arın
ın S
ebep
leri
4.
İtik
adi v
e Si
yasi
Yo
rum
lar
4.1
. Eh
l-i S
ün
net
4.1
.1.
Sele
filik
4.1
.2.
Eşar
ilik
4.1
.3.
Mat
uri
dili
k
4.2
. H
aric
ilik
4.3
. M
ürc
ie
4.4
. Şi
a
4.5
. M
ute
zile
4.6
. C
ebri
ye
1.
Gü
nü
mü
zde
Ke
lam
İlm
i
2.
Ke
lam
İlm
i ve
Gü
nce
l Ko
nu
lar
2.1
. D
eizm
2.2
. P
olit
eiz
m
2.3
. A
gno
stis
izm
2.4
. P
ozi
tivi
zm
2.5
. A
teiz
m
2.6
. N
ihili
zm
2.7
. Se
küle
rizm
2.8
. Sa
tan
izm
2.9
. Te
nas
üh
ve
Ree
nka
rnas
yon
2.1
0.
Kö
tülü
k P
rob
lem
i
2.1
1.
Sah
te P
eyga
mb
erlik
KE
LAM
DE
RS
İ ÖĞ
RE
TİM
PR
OG
RA
MI
72
Ün
ite
Ko
nu
lar
Kaz
anım
lar
Açı
klam
alar
1. KELAM İLMİ
1.
Ke
lam
İlm
inin
Ta
nım
ı,
Ko
nu
su v
e A
mac
ı
2.
Ke
lam
İlm
inin
Do
ğuşu
ve
Gel
işm
esi
3.
Ke
lam
İlm
inin
İs
lam
i
İlim
lerl
e İli
şkis
i
4.
Ke
lam
İlm
inin
D
iğer
İlim
lerl
e İli
şkis
i
5.
Ke
lam
İlm
inin
Yö
nte
mi
Bu
ün
ite
son
un
da
öğr
enci
ler;
1.
Ke
lam
ilm
inin
tan
ımın
ı, ko
nu
sun
u,
ön
emin
i ve
amac
ını k
avra
r.
2.
Ke
lam
ilm
inin
do
ğuşu
nu
ve
geliş
imin
i
açık
lar.
3.
Ke
lam
ilm
inin
diğ
er İs
lam
i ilim
lerl
e ili
şkis
ini
değ
erle
nd
irir
.
4.
Ke
lam
ilm
inin
diğ
er il
imle
rle
ilişk
isin
i
örn
ekle
rle
açık
lar.
5.
Ke
lam
ilm
inin
esa
s al
dığ
ı yö
nte
mle
ri
kavr
ar.
Ün
ite
son
un
da
Ke
lam
ile
ilg
ili T
ürk
çe o
lara
k ya
zıla
n v
eya
Türk
çeye
terc
üm
e ed
ilen
ese
rler
den
en
az
beş
tan
esi k
ısac
a ta
nıt
ılaca
ktır
.
Bu
ü
nit
enin
ko
nu
ları
iş
len
irke
n
vah
iy
ve
akl-
ı se
lîm
vurg
usu
ö
ne
çıka
rıla
cak;
ye
ri
geld
ikçe
ko
nu
yla
ilgili
sa
hih
h
adis
lere
ve
İs
lam
bilg
inle
rin
in g
örü
şler
ine
de
yer
veri
lece
ktir
.
3 v
e 4
. ka
zan
ımla
r iş
len
irke
n k
elam
ilm
inin
aka
id,
tefs
ir,
had
is,
ahla
k,
fels
efe
, so
syo
loji,
psi
kolo
ji, a
stro
no
mi,
fizi
k, b
iyo
loji
ve c
oğr
afya
gib
i
ilim
lerl
e ili
şkis
i ayr
ıntı
lara
gir
ilmed
en e
le a
lınac
aktı
r.
5.
kaza
nım
işl
enir
ken
kel
am i
lmin
in n
orm
atif
bir
yö
nte
m k
ulla
nd
ığın
a
vurg
u y
apıla
cakt
ır.
Kav
ram
lar:
İlm-i
kel
am, i
lm-i
tev
hid
, Fık
h-ı
ekb
er, m
ebd
e, m
eâd
, akı
l, n
akil,
vah
iy.
KE
LAM
DE
RS
İ ÖĞ
RE
TİM
PR
OG
RA
MI
73
Ün
ite
Ko
nu
lar
Kaz
anım
lar
Açı
klam
alar
2. KELAM İLMİNDE TEMEL MESELELER
1.
Var
lık M
ese
lesi
1.1
. A
llah
-ÂIe
m İl
işki
si
1.2
. M
add
e
1.3
. H
ayat
1.4
. İn
san
2.
Bilg
i Mes
eles
i
2.1
. B
ilgin
in T
anım
ı
2.2
. B
ilgin
in K
ayn
akla
rı
2.2
.1. A
kl-ı
Sel
îm
2.2
.2. H
aber
-i S
adık
2.2
.3. H
avâs
s-ı s
elîm
e
2.3
. İm
an-B
ilgi İ
lişki
si
2.4
. A
kıl-
Vah
iy il
işki
si
3.
Del
il
3.1
. N
aklî
Del
iller
3.2
. A
kli D
elill
er
4.
Hü
küm
4.1
. D
inî H
ükü
mle
r
4.2
. A
kli H
ükü
mle
r
Bu
ün
ite
son
un
da
öğr
enci
ler;
1.
Alla
h-â
lem
iliş
kisi
ni n
asla
rla
tem
elle
nd
irir
.
2.
Var
lık m
ese
lesi
ni,
“yar
atan
-yar
atıla
n
ilişk
isi”
çer
çeve
sin
de
yoru
mla
r.
3.
Bilg
i kay
nak
ları
nı,
Ku
r’an
’dan
har
eket
le
açık
lar.
4.
İman
ile
bilg
i ara
sın
dak
i iliş
kiyi
tar
tışı
r.
5.
Akı
l-va
hiy
ara
sın
dak
i iliş
kiyi
açı
klar
.
6.
Ke
lam
i ko
nu
ları
n iz
ahın
da
nak
lî ve
akl
i
del
iller
in ö
nem
ini f
ark
eder
.
7.
Din
î ve
akli
hü
küm
leri
açı
klar
.
Ün
ite
işle
nir
ken
vah
iy v
e a
kl-ı
sel
îm v
urg
usu
ön
e çı
karı
laca
k; k
on
uyl
a
ilgili
sah
ih h
adis
lere
ve
İsla
m b
ilgin
leri
nin
gö
rüşl
erin
e ye
r ve
rile
cekt
ir.
5.
kaza
nım
işl
enir
ken
“sa
hih
nak
il ile
sel
im a
klın
çel
işm
ezliğ
i” i
lke
sin
e
vurg
u y
apıla
cakt
ır.
6.
kaza
nım
iş
len
irke
n
den
ey,
tecr
üb
e,
gözl
em,
görs
el
veri
ler
vb.
kayn
akla
ra d
a d
eğin
ilece
ktir
.
Kav
ram
lar:
Âle
m,
ulu
hiy
et,
ilim
, va
cip
, ak
l-ı
selîm
, h
aber
-i
sad
ık,
del
il,
hü
küm
,
hav
âss-
ı sel
îme
.
KE
LAM
DE
RS
İ ÖĞ
RE
TİM
PR
OG
RA
MI
74
Ün
ite
Ko
nu
lar
Kaz
anım
lar
Açı
klam
alar
3. DİNİN ANLAŞILMASINDA FARKLI YORUMLAR
1.
Din
ve
Din
î Yo
rum
2.
Din
î Yo
rum
larl
a ile
İlgi
li B
azı
Kav
ram
ve
Yakl
aşım
lar
3.
Yoru
m F
arkl
ılıkl
arın
ın S
ebep
leri
4.
İtik
adi v
e Si
yasi
Yo
rum
lar
4.1
. Eh
l-i S
ün
net
4.1
.1.
Sele
filik
4.1
.2.
Eşar
ilik
4.1
.3.
Mat
uri
dili
k
4.2
. H
aric
ilik
4.3
. M
ürc
ie
4.4
. Şi
a
4.5
. M
ute
zile
4.6
. C
ebri
ye
Bu
ün
ite
son
un
da
öğr
enci
ler;
1.
Din
ve
din
î yo
rum
ara
sın
dak
i far
kı
ayır
t ed
er.
2.
Din
î yo
rum
larl
a ilg
ili k
avra
m v
e
yakl
aşım
ları
açı
klar
.
3.
İsla
m d
üşü
nce
sin
dek
i yo
rum
fark
lılık
ları
nın
ort
aya
çıkı
ş se
bep
leri
ni
açık
lar.
4.
İtik
adi v
e si
yasi
yo
rum
ları
n İs
lam
dü
şün
cesi
ne
can
lılık
kat
tığı
nı f
ark
eder
.
5.
İtik
adi v
e si
yasi
yo
rum
ları
, ke
lam
ilmin
in b
ilgi k
ayn
akla
rı ış
ığın
da
değ
erle
nd
irir
.
6.
İsla
m d
üşü
nce
sin
de
ort
aya
çıka
n b
elli
baş
lı it
ikad
i ve
siya
si y
oru
mla
r ile
bu
nla
rın
gü
nü
mü
zdek
i yan
sım
alar
ını
tan
ır.
Ün
ite
gen
elin
de
kon
ula
r ö
ğren
cile
rin
sev
iyel
eri
ve k
ült
üre
l al
tyap
ıları
göz
ön
ün
de
bu
lun
du
rula
rak
ele
alın
acak
tır.
A
yrıc
a M
atu
rid
ilik
ve
Eşar
iliği
n a
na
kayn
akla
rın
a d
eğin
ilece
k; a
yrıc
a ö
ğren
ci s
eviy
eler
i gö
z
ön
ün
de
bu
lun
du
rula
rak
kayn
akla
rla
ilgili
o
kum
a m
etin
leri
ne
de
yer
veri
lece
ktir
.
2.
kaza
nım
da
kavr
amla
r it
ikad
, ak
aid
, ke
lam
, fı
kıh
, m
ezh
ep v
e fı
rka
kavr
amla
rıyl
a; y
akla
şım
lar
ise
itik
adi/
siya
si,
fıkh
i, fe
lsef
i ve
tas
avvu
fi
yakl
aşım
larl
a sı
nır
lan
dır
ılaca
ktır
.
3 v
e 4
. ka
zan
ımla
r iş
len
irke
n e
hl-
i sü
nn
et v
e eh
l-i
bid
at k
avra
mla
rın
a
değ
inile
cekt
ir.
5.k
azan
ım i
şlen
irke
n s
elef
in (
eh
l-i
sün
net
in ö
ncü
leri
) d
ini
anla
ma
tarz
ı
ile
gün
üm
üzd
e Se
lefi
lik
adın
ı ku
llan
arak
o
rtay
a çı
kan
d
inî
ve
siya
si
ideo
lojil
erin
far
klı o
ldu
klar
ına
vurg
u y
apıla
cakt
ır.
Kav
ram
lar:
Ehl-
i sü
nn
et, i
tika
t, a
kaid
, mez
hep
, fır
ka, b
idat
, irc
â, it
izal
, ceb
r, im
amet
,
mü
rtek
ib-i
keb
ire
, se
lef.
KE
LAM
DE
RS
İ ÖĞ
RE
TİM
PR
OG
RA
MI
75
Ün
ite
Ko
nu
lar
Kaz
anım
lar
Açı
klam
alar
4. KELAM İLMİ VE GÜNCEL MESELELER
1.
Gü
nü
mü
zde
Ke
lam
İlm
i
2.
Ke
lam
İlim
inin
Gü
nce
l Ko
nıla
r
2.1
. D
eizm
2.2
. P
olit
eiz
m
2.3
. A
gno
stis
izm
2.4
. P
ozi
tivi
zm
2.5
. A
teiz
m
2.6
. N
ihili
zm
2.7
. Se
küle
rizm
2.8
. Sa
tan
izm
2.9
. Te
nas
üh
ve
Ree
nka
rnas
yon
2.1
0. K
ötü
lük
Pro
ble
mi
2.1
1. S
ahte
Pey
gam
ber
lik
Bu
ün
ite
son
un
da
öğr
enci
ler;
1.
Gü
nü
mü
z ke
lam
çal
ışm
alar
ını t
anır
.
2.
Gü
nce
l in
anç
kon
ula
rın
ı ve
bu
nla
rın
ort
aya
çıkı
ş n
eden
leri
ni y
oru
mla
r.
3.
Gü
nce
l m
ese
lele
ri
kela
m
ilmin
in
bak
ış
açıs
ına
göre
d
eğer
len
dir
erek
bir
eyse
l ve
so
syal
h
ayat
taki
yan
sım
alar
ını f
ark
eder
.
Ün
ite
son
un
da
Ke
lam
ilm
inin
gü
nce
l ko
nu
ları
ile
ilg
ili T
ürk
çe o
lara
k
yazı
lan
ese
rler
den
en
az
beş
tan
esi k
ısac
a ta
nıt
ılaca
ktır
.
Ün
ite
gen
elin
de
yer
alan
inan
çla
ilgili
ko
nu
lar,
İsl
am a
kaid
i çer
çeve
sin
de
ve k
ela
m il
min
in n
orm
atif
yak
laşı
mıy
la e
le a
lınac
aktı
r.
2. k
azan
ım iş
len
irke
n s
ahte
pey
gam
ber
lik k
on
usu
nd
a H
z. M
uh
amm
ed’in
(s.a
.v.)
hem
res
ulle
rin
hem
de
neb
ileri
n s
on
un
cusu
old
uğu
aye
tler
le
açık
lan
acak
tır.
Kav
ram
lar:
Yen
i ilm
-i k
elam
, hü
sün
, ku
bu
h.
HİTABET VE MESLEKİ UYGULAMA DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI
77
9. HİTABET VE MESLEKİ UYGULAMA DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMININ UYGULANMASI
9.1. HİTABET VE MESLEKİ UYGULAMA DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMININ TEMEL
FELSEFESİ VE GENEL AMAÇLARI
Anadolu imam hatip liseleri 1739 Sayılı Millî Eğitim Temel Kanunu 32. Maddesinde bu
okullar; imamlık, hatiplik, Kur’an kursu öğreticiliği gibi dinî hizmetlerin yerine getirilmesiyle
görevli elemanları yetiştirmek üzere “hem mesleğe hem de yükseköğrenime hazırlayıcı
programlar uygulayan öğretim kurumları” olarak tanımlanmaktadır.
Din görevliliği; alan bilgileri yanında, bu bilgileri başkalarına aktarmaya yardımcı olacak
özel yöntem ve teknikleri bilmeyi gerektiren bir meslektir. Her meslek gurubunda olduğu gibi din
görevliliğinin de hem bilgi hem de uygulama yönü bulunmaktadır. Din görevliliğinin bilgi yönünü,
Anadolu imam hatip lisesi öğretim programlarında bulunan meslek dersleri, genel kültür dersleri
ve seçmeli dersler; uygulama yönünü ise Hitabet ve Mesleki Uygulama dersi oluşturmaktadır.
Hitabet ve Mesleki Uygulama Dersi Öğretim Programının hazırlanmasında eğitim
bilimlerinin, din eğitimi biliminin ve iletişim biliminin araştırmaya dayalı olarak ürettiği yeni
bilgiler göz önünde bulundurulmuştur.
Anadolu imam hatip lisesi öğrencilerine din görevliliği formasyonu kazandırmayı
amaçlayan Hitabet ve Mesleki Uygulama Dersi Öğretim Programında altı ünite yer almaktadır.
Hitabet ve Mesleki Uygulama Dersi Öğretim Programı ile 1739 Sayılı Millî Eğitim Temel
Kanunu’nda yer alan “Türk Millî Eğitiminin Genel Amaçları ve Temel İlkeleri”ne uygun olarak
öğrencilerin;
• Hitabet ve mesleki uygulamaların din hizmetlerindeki önemini kavraması,
• Toplumla iletişim kurma becerisi kazanması,
• Din hizmeti uygulamalarının aşamalarını bilmesi,
• Farklı mekân ve ortamlarda din hizmeti uygulamalarını usulüne uygun olarak
gerçekleştirmesi,
• İmam hatiplik, müezzinlik, vaizlik/vaizelik ve Kur’an öğreticiliği uygulama becerisi
kazanması,
• Din hizmeti uygulamalarını yapmaya istekli olması amaçlanmaktadır.
HİTABET VE MESLEKİ UYGULAMA DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI
78
9.2. ÖĞRETİM PROGRAMININ UYGULANMASINDA DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR
1. Hitabet ve Mesleki Uygulama Dersi Öğretim Programında yer alan ve ezberlenmesi
istenen dualara yönelik etkinlikler yapılmalı; ayrıca lafız ve anlam bütünlüğü göz önünde
bulundurularak öğrencilerin duaların anlamlarını da kavramaları sağlanmalıdır.
2. Hitabet ve Mesleki Uygulama dersinde konu ve kazanımlar işlenirken; uygulama
becerisinin yeteneğe bağlı yönü dikkate alınmalıdır. Bu bakımdan uygulamaya yönelik
etkinliklerde bireysel farklılıklar göz önünde bulundurulmalıdır.
3. Öğretim Program’ındaki alana özgü kelime, kavram ve tamlamaların yazım ve
telaffuzunda “TDK Yazım ve İmla Kılavuzu” esas alınır. Ancak yazım ve telaffuzda tutarlılığı
gözetmek kaydıyla Türkiye Diyanet Vakfı İslam Araştırmaları Merkezi’nin (İSAM) yazım ve
imlası da tercih edilebilir.
4. Hitabet ve Mesleki Uygulama dersinde ünitelerin sonunda, ünite içerikleri ile uyumlu farklı
alanlardaki hitabet örneklerine yer verilecektir.
5. Mesleki uygulama etkinliklerinde öğrenciler kendilerini geliştirebilmeleri için yetenekleri
doğrultusunda yönlendirilmeli ve uygulama yapma konusunda teşvik edilmelidir.
5. Hitabet ve Mesleki Uygulama dersinde uygulama ağırlıklı olmalıdır; ancak uygulamaya
dayalı ölçme ve değerlendirme etkinliklerinde öğrencilerin topluluk karşısında heyecanları
göz önünde bulundurulmalıdır.
6. Ders kitabı/eğitim materyali aşağıdaki tabloda verilen ölçülere göre hazırlanmalıdır.
HİTABET ve MESLEKİ UYGULAMA DERSİ KİTAP FORMA SAYISI
Dersin Adı En Yüksek Forma Sayısı* Ebat
Hitabet ve Mesleki Uygulama 11. Sınıf 11 19,5 cm x 27,5 cm
*En yüksek forma sayısı yazılmıştır. Hazırlancak Ders Kitabı / Eğitim Aracı daha düşük forma sayılarında da olabilir.
HİTABET VE MESLEKİ UYGULAMA DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI
79
9.3. HİTABET VE MESLEKİ UYGULAMA DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMININ ÜNİTELERİ, KAZANIM SAYILARI VE SÜRELERİ
ÜNİTELER KAZANIM SAYILARI DERS SAATİ
DERS SAATİ YÜZDESİ
1. Din Hizmetleri ve İletişim 8 10 13,88
2. Dinî Hitabet 5 6 8,33
3. Dinî Hitabet Türü Olarak Hutbe ve Vaaz 11 24 33,33
4. Din Hizmetlerinde Cami Musikisi 3 12 16,66
5. Dinî Merasimlerde Hitabet ve Dua 3 12 16,66
6. Cenaze Adabı 7 8 11,11
TOPLAM 37 72 100
HİT
AB
ET
VE
ME
SLE
Kİ
UY
GU
LAM
A D
ER
Sİ Ö
ĞR
ET
İM P
RO
GR
AM
I
80
1. Ü
NİT
E 2
. ÜN
İTE
3. Ü
NİT
E 4
. ÜN
İTE
5. Ü
NİT
E 6
. ÜN
İTE
DİN
HİZ
MET
LER
İ VE
İLET
İŞİM
D
İNÎ H
İTA
BET
D
İNÎ H
İTA
BET
TÜ
RÜ
O
LAR
AK
HU
TBE
VE
VA
AZ
DİN
HİZ
MET
LER
İND
E C
AM
İ MU
SİK
İSİ
DİN
Î MER
ASİ
MLE
RD
E H
İTA
BET
VE
DU
A
CEN
AZE
AD
AB
I
1.
Din
Hiz
met
leri
1.1
. İr
şat,
Teb
liğ v
e D
avet
te
Gen
el İl
kele
r
1.2
. D
in G
öre
vlis
inin
Nit
elik
leri
1.3
. D
in H
izm
etle
rin
de
Gö
revl
er
1.3
.1.
Mü
ftü
lük
ve V
aizl
ik
1.3
.2.
İmam
Hat
iplik
ve
Uyg
ula
mas
ı
1.3
.3.
Mü
ezzi
nlik
ve
Uyg
ula
mas
ı
1.3
.4.
Ku
r’an
Ku
rsu
Öğr
etic
iliği
ve
Uyg
ula
mas
ı
2.
Din
Hiz
met
leri
ni Z
orl
aştı
ran
Soru
nla
r
3.
Din
Hiz
met
leri
nd
e H
ede
f K
itle
4.
Din
Hiz
met
leri
nd
e İle
tişi
m
4.1
. İle
tişi
min
Tem
el İl
ke v
e
Un
surl
arı
4.2
. D
inî İ
leti
şim
de
Üsl
up
4.3
. D
inî İ
leti
şim
de
Bed
en D
ili
4.4
. D
in H
izm
etle
rin
de
İleti
şim
So
run
ları
1.
Din
Hiz
met
leri
nd
e
Hit
abet
ve
Ön
em
i
2.
Din
î Hit
abet
in
İlkel
eri
3.
Din
î Hit
abet
te
Pla
nla
ma
ve
Uyg
ula
ma
3.1
. A
maç
ve
Ko
nu
Bel
irle
me
3.2
. P
lan
Yap
ma
3.3
. B
ilgi T
op
lam
a
ve D
üze
nle
me
3.4
. B
ilgi A
ktar
ma
İlke
ve
Yön
tem
leri
4.
Din
î Hit
abet
te
Değ
erle
nd
irm
e
1.
Hu
tbe
ve H
atip
lik
1.1
. H
utb
e ile
İlgi
li
Din
î Hü
küm
ler
1.2
. H
utb
e D
ual
arı
1.3
. H
utb
e
Örn
ekle
ri
1.4
. H
utb
e Su
nu
mu
2.
Vaa
z ve
Vai
zlik
2.1
. V
aaz
Du
alar
ı
2.2
. V
aaz
Örn
ekle
ri
2.3
. V
aaz
ve D
ers
Sun
um
u
1.
Mu
siki
ve
Din
î
Mu
siki
2.
Cam
i Mu
siki
si
2.1
. Ez
an v
e K
amet
2.2
. N
amaz
Tesb
ihat
ı
2.3
. A
şır
2.4
. Te
kbir
2.5
. Sa
lâ
2.6
. M
evlit
2.7
. İla
hi
1.
Din
Hiz
met
leri
nd
e
Du
anın
Yer
i
2.
Din
î Mer
asim
lerd
e
Hit
abet
ve
Du
a
2.1
. Ez
an D
uas
ı
2.2
. Ye
mek
ve
İfta
r
Du
ası
2.3
. H
atim
ve
Me
vlit
Du
alar
ı
2.4
. Tö
vbe
İsti
ğfar
Du
ası
2.5
. K
urb
an D
uas
ı
2.6
. M
üb
arek
Gü
n v
e
Gec
eler
2.7
. A
d K
oym
a
Mer
asim
i
2.8
. Sü
nn
et M
eras
imi
2.9
. N
işan
ve
Nik
âh
Mer
asim
i
2.1
0.
Hac
ı Uğu
rlam
a
Mer
asim
i
2.1
1.
Ask
er U
ğurl
ama
Mer
asim
i
1.
Vef
at A
nın
da
Yap
ılmas
ı Ger
eken
ler
2.
Vef
at S
on
rası
Yap
ılmas
ı Ger
eken
ler
2.1
. C
enaz
enin
Yıka
nm
ası v
e
Kef
enle
nm
esi
2.2
. C
enaz
e N
amaz
ı ve
Du
alar
ı
2.3
. V
efat
Ed
enin
Bo
rç, V
asiy
et v
e
Mir
ası
2.4
. D
efin
ve
Tazi
ye
HİT
AB
ET
VE
ME
SLE
Kİ
UY
GU
LAM
A D
ER
Sİ Ö
ĞR
ET
İM P
RO
GR
AM
I
81
Ün
ite
Ko
nu
lar
Kaz
anım
lar
Açı
klam
alar
1. DİN HİZMETLERİ VE İLETİŞİM
1.
Din
Hiz
met
leri
1.1
. İr
şat,
Teb
liğ v
e D
avet
te G
enel
İlke
ler
1.2
. D
in G
öre
vlis
inin
Nit
elik
leri
1.3
. D
in H
izm
etle
rin
de
Gö
revl
er
1.3
.1.
Mü
ftü
lük
ve V
aizl
ik
1.3
.2.
İmam
Hat
iplik
ve
Uyg
ula
mas
ı
1.3
.3.
Mü
ezzi
nlik
ve
Uyg
ula
mas
ı
1.3
.4.
Ku
r’an
Ku
rsu
Öğr
etic
iliği
ve
Uyg
ula
mas
ı
2.
Din
H
izm
etle
rin
i Zo
rlaş
tıra
n
Soru
nla
r
3.
Din
Hiz
met
leri
nd
e H
edef
Kit
le
4.
Din
Hiz
met
leri
nd
e İle
tişi
m
4.1
. İle
tişi
min
Tem
el İl
ke v
e
Un
surl
arı
4.2
. D
inî İ
leti
şim
de
Üsl
up
4.3
. D
inî İ
leti
şim
de
Be
den
Dili
4.4
. D
in H
izm
etle
rin
de
İleti
şim
Soru
nla
rı
Bu
ün
ite
son
un
da
öğr
enci
ler;
1.
Din
hiz
met
leri
nd
eki t
emel
kavr
amla
rı a
çıkl
ar.
2.
Din
gö
revl
isin
in s
ahip
olm
ası
gere
ken
nit
elik
leri
kav
rar.
3.
Din
hiz
met
i uyg
ula
mal
arın
ın
gere
ktir
diğ
i kiş
isel
, mes
leki
ve
top
lum
sal ö
zelli
kler
e sa
hip
olm
aya
öze
n g
öst
erir
.
4.
Din
hiz
met
i uyg
ula
mal
arın
ın
top
lum
sal i
şlev
ini v
e m
anev
i
değ
erin
i far
k ed
er.
5.
Cam
i içi
ve
dış
ı din
hiz
met
leri
ni
uyg
ula
r.
6.
Din
hiz
met
leri
ni y
erin
e
geti
rirk
en k
arşı
laşı
lan
so
run
lara
yön
elik
çö
züm
ön
erile
ri
geliş
tiri
r.
7.
Din
hiz
met
leri
nd
e h
edef
kit
len
in
öze
llikl
erin
i tan
ıman
ın ö
nem
ini
fark
ed
er.
8.
Din
hiz
met
leri
için
ger
ekli
ileti
şim
bec
erile
rin
i ser
gile
r.
1.
kaza
nım
işl
enir
ken
cih
ad k
on
usu
na
ve “
emr-
i b
i’l-m
aru
f ve
neh
y-i
ani’l
-
mü
nke
r”in
cih
adın
bir
tü
rü o
ldu
ğun
a d
eğin
ilece
k; b
un
un
İsl
ami
ve m
esle
ki
soru
mlu
luk
açıs
ınd
an ö
nem
ine
vurg
u y
apıla
cakt
ır.
2.
kaza
nım
işl
enir
ken
din
hiz
met
leri
nin
to
plu
msa
l h
ayat
taki
ön
emi v
e m
anev
i
değ
eri a
yet
ve h
adis
lerl
e aç
ıkla
nac
aktı
r. A
yrıc
a im
amlık
ve
mü
ezzi
nlik
ko
nu
ları
ele
alın
ırke
n k
lasi
k fı
kıh
kit
apla
rın
dak
i im
amet
ve
mü
ezzi
nlik
te a
ran
an ş
artl
ara
kısa
ca d
eğin
ilece
k; P
eyga
mb
erim
izin
mü
ezzi
nle
rin
e ye
r ve
rile
cekt
ir.
3.
kaza
nım
iş
len
irke
n
imam
lık
ve
mü
ezzi
nlik
le
ilgili
d
inî
hü
küm
ler
de
açık
lan
acak
tır.
5.
kaza
nım
işl
enir
ken
cam
i d
ışı
din
hiz
met
leri
kap
sam
ınd
a d
in g
öre
vlis
inin
has
ta z
iyar
eti,
hap
ish
ane
ziya
retl
eri,
hu
zur
evle
ri i
le s
evgi
evl
eri
gib
i ih
tiya
ç
alan
ları
nd
a ya
pm
ası g
erek
en r
esm
î vey
a gö
nü
llü h
izm
etle
re d
e d
eğin
ilece
ktir
.
6.
kaza
nım
iş
len
irke
n
hed
ef
kitl
enin
kü
ltü
rel,
sosy
al,
eko
no
mik
, d
inî
öze
llikl
erin
in d
ikka
te a
lınm
ası;
dav
et,
teb
liğ,
irşa
t ve
d
iğer
d
in h
izm
etle
ri
çalış
mal
arın
da
bu
du
rum
ları
n g
öz
ön
ün
de
bu
lun
du
rulm
ası
kon
ula
rın
a vu
rgu
yap
ılaca
ktır
.
8.
kaza
nım
işl
enir
ken
din
î ile
tişi
md
e ü
slu
p v
e b
eden
dili
kap
sam
ınd
a u
lu’l-
azim
p
eyga
mb
erle
rin
ve
ö
zelli
kle
Pey
gam
ber
imiz
in
dav
et
üsl
ub
un
dan
örn
ekle
r ve
rile
cekt
ir.
Ayr
ıca
din
gö
revl
iliği
nin
m
esle
ki
tem
sil
nit
elik
leri
bak
ımın
dan
; gi
yim
ku
şam
, se
s, t
elaf
fuz,
jes
t ve
mim
ikle
r ko
nu
sun
da
ölç
ülü
,
den
geli
ve ö
rnek
olm
asın
a d
a d
eğin
ilece
ktir
.
Kav
ram
lar:
İrşa
t, d
avet
, te
bliğ
, cih
at, e
mr-
i bi’l
-mar
uf
ve n
ehy-
i an
i’l-m
ün
ker,
cam
i, m
esci
t,
cem
aat,
imam
-hat
ip, m
üez
zin
, vai
z, m
üft
ü.
HİT
AB
ET
VE
ME
SLE
Kİ
UY
GU
LAM
A D
ER
Sİ Ö
ĞR
ET
İM P
RO
GR
AM
I
82
Ün
ite
Ko
nu
lar
Kaz
anım
lar
Açı
klam
alar
2. DİNÎ HİTABET
1.
Din
Hiz
met
leri
nd
e H
itab
et v
e
Ön
emi
2.
Din
î Hit
abet
in İl
kele
ri
3.
Din
î Hit
abet
te P
lan
lam
a ve
Uyg
ula
ma
3.1
. A
maç
ve
Ko
nu
Be
lirle
me
3.2
. P
lan
Yap
ma
3.3
. B
ilgi T
op
lam
a ve
Dü
zen
lem
e
3.4
. B
ilgi A
ktar
ma
İlke
ve
Yön
tem
leri
4.
Din
î Hit
abet
te D
eğer
len
dir
me
Bu
ün
ite
son
un
da
öğr
enci
ler;
1.
Din
h
izm
etle
rin
de
hit
abet
in
yeri
ni
ve
ön
emin
i kav
rar.
2.
Din
î hit
abet
in il
kele
rin
i açı
klar
.
3.
Din
î h
itab
ette
p
lan
lam
a ve
u
ygu
lam
a
aşam
alar
ını a
çıkl
ar.
4.
Din
î h
itab
ette
ko
nu
ları
n ö
zelli
ğin
e gö
re
kayn
ak s
eçim
i yap
ar.
5.
Din
î h
itab
ette
değ
erle
nd
irm
e ö
lçü
tler
ini
açık
lar.
1 v
e 2
. kaz
anım
lar
işle
nir
ken
ko
nu
aye
t ve
had
isle
rden
örn
ekle
rle
açık
lan
acak
tır.
4.
kaza
nım
işl
enir
ken
din
î h
itab
ette
bir
inci
l ka
ynak
ku
llan
man
ın
ön
emin
e vu
rgu
yap
ılaca
k; b
u k
apsa
md
a kl
asik
aka
id, s
iye
r, t
efsi
r,
had
is v
e fı
kıh
kay
nak
ları
na
da
kısa
ca d
eğin
ilece
ktir
.
5.
kaza
nım
iş
len
irke
n
vaaz
ve
h
utb
e d
eğer
len
dir
me
form
u
olu
ştu
rula
cak;
bu
fo
rma
göre
far
klı
ort
amla
rda
yap
ılan
üç
örn
ek
vaaz
ve
hu
tbe
met
nin
in d
eğer
len
dir
mes
i yap
ılaca
ktır
.
Kav
ram
lar:
Hit
abet
, hat
ip, ş
ifah
i, ir
ticâ
lî.
HİT
AB
ET
VE
ME
SLE
Kİ
UY
GU
LAM
A D
ER
Sİ Ö
ĞR
ET
İM P
RO
GR
AM
I
83
Ün
ite
Ko
nu
lar
Kaz
anım
lar
Açı
klam
alar
3. DİNÎ HİTABET TÜRÜ OLARAK HUTBE VE VAAZ
1.
Hu
tbe
ve H
atip
lik
1.1
. H
utb
e ile
İlgi
li D
inî
Hü
küm
ler
1.2
. H
utb
e D
ual
arı
1.3
. H
utb
e Ö
rnek
leri
1.4
. H
utb
e Su
nu
mu
2.
Vaa
z ve
Vai
zlik
2.1
. V
aaz
Du
alar
ı
2.2
. V
aaz
Örn
ekle
ri
2.3
. V
aaz
ve D
ers
Sun
um
u
Bu
ün
ite
son
un
da
öğr
enci
ler;
1.
Hu
tbe
ve h
atip
lik k
avra
mla
rın
ı açı
klar
.
2.
Hu
tbe
ile il
gili
din
î hü
küm
leri
kav
rar.
3.
Hu
tbe
du
alar
ını e
zber
e o
kur.
4.
Hu
tbe
sun
um
un
da
dik
kat
edile
cek
hu
susl
arı f
ark
eder
.
5.
Hit
abet
ilke
leri
ne
uyg
un
hu
tbe
haz
ırla
r
ve s
un
ar.
6.
İnce
led
iği v
eya
din
led
iği b
ir h
utb
eyi
hit
abet
tek
niğ
i açı
sın
dan
değ
erle
nd
irir
.
7.
Vaa
z ve
vai
zlik
kav
ram
ları
nı a
çıkl
ar.
8.
Vaa
z d
ual
arın
ı ezb
ere
oku
r.
9.
Vaa
z ve
der
s su
nu
mu
nd
a d
ikka
t
edile
cek
hu
susl
arı f
ark
ed
er.
10
. H
itab
et il
kele
rin
e u
ygu
n v
aaz
haz
ırla
r
ve s
un
ar.
11
. İn
cele
diğ
i vey
a d
inle
diğ
i bir
vaa
zı
hit
abet
tek
niğ
i açı
sın
dan
değ
erle
nd
irir
.
Ün
ite
gen
elin
de
du
alar
an
lam
ları
yla
bir
likte
ver
ilece
ktir
.
Ün
ite
son
un
da
Pey
gam
ber
imiz
den
ve
R
aşit
h
alif
eler
den
h
utb
e
örn
ekle
ri v
erile
cekt
ir.
2.
kaza
nım
iş
len
irke
n
cum
a gü
nü
, cu
ma
saat
i, cu
ma
nam
azı
ve
hu
tben
in ö
nem
iyle
ilgi
li ay
et v
e h
adis
örn
ekle
ri v
erile
cekt
ir.
3.
kaza
nım
iş
len
irke
n
kız
öğr
enci
ler,
h
utb
e d
ual
arın
ı ez
ber
lem
eye
zorl
anm
ayac
aktı
r.
Ayr
ıca
bay
ram
n
amaz
ının
kı
lınış
ına
kısa
ca
değ
inile
cek;
bay
ram
hu
tbel
erin
e ö
rnek
ler
veri
lece
ktir
.
7.
kaza
nım
işl
enir
ken
vaa
zın
din
hiz
met
leri
nd
eki
yeri
ne
ve ö
nem
ine
vurg
u
yap
ılaca
ktır
. A
yrıc
a kı
z ö
ğren
cile
re
yön
elik
K
ur’
an
Ku
rsu
öğr
etic
iliği
ve
vaiz
elik
gib
i uyg
ula
mal
ara
yer
veri
lece
ktir
.
6. v
e 1
1. k
azan
ımla
r iş
len
irke
n h
utb
e ve
vaa
z iz
lem
e ve
değ
erle
nd
irm
e
form
ları
ku
llan
ılaca
ktır
.
Kav
ram
lar:
Hu
tbe,
hat
ip, v
aaz,
vai
z, m
inb
er, m
ihra
p.
HİT
AB
ET
VE
ME
SLE
Kİ
UY
GU
LAM
A D
ER
Sİ Ö
ĞR
ET
İM P
RO
GR
AM
I
84
Ün
ite
Ko
nu
lar
Kaz
anım
lar
Açı
klam
alar
4. DİN HİZMETLERİNDE CAMİ MUSİKİSİ
1.
Mu
siki
ve
Din
î Mu
siki
2.
Cam
i Mu
siki
si
2.1
. Ez
an v
e K
amet
2.2
. N
amaz
Tes
bih
atı
2.3
. A
şır
2.4
. Te
kbir
2.5
. Sa
lâ
2.6
. M
evlit
2.7
. İla
hi
Bu
ün
ite
son
un
da
öğr
enci
ler;
1.
Mu
siki
yi v
e d
inî m
usi
kiyi
tan
ımla
r.
2.
Cam
i mu
siki
sin
in ç
eşit
leri
ni a
çıkl
ar.
3.
Cam
i mu
siki
si ç
eşit
leri
ni u
sulü
ne
uyg
un
ola
rak
icra
ed
er.
Ün
ite
gen
elin
de
du
alar
an
lam
ları
yla
bir
likte
ver
ilece
ktir
.
1. k
azan
ım iş
len
irke
n d
inî m
usi
kin
in d
in h
izm
etle
rin
dek
i yer
ine
ve ö
nem
ine
kısa
ca d
eğin
ilece
ktir
.
2. k
azan
ım iş
len
irke
n s
alâ
çeşi
tler
ine
, sal
ânın
öze
llikl
e 1
5
Tem
mu
z’d
a o
ldu
ğu g
ibi i
lan
ve
teya
kku
z d
uru
mla
rın
dak
i
uyg
ula
ma
örn
ekle
rin
e y
er v
erile
cekt
ir.
Aşı
r ile
ilah
i seç
imin
de
dik
kat
edile
cek
hu
susl
ara
kısa
ca d
eğin
ilece
ktir
.
3. k
azan
ım iş
len
irke
n u
ygu
lam
a ya
pm
a ko
nu
sun
da
öğr
enci
ler
teşv
ik e
dile
cekt
ir. A
yrıc
a u
ygu
lam
a ça
lışm
alar
ınd
a gö
rsel
ve
işit
sel m
ater
yalle
rden
fay
dal
anıla
cakt
ır.
Kav
ram
lar:
Mu
siki
, te
sbih
at, a
şır,
mev
lit, t
ekb
ir, s
alâ,
ilah
i, kü
rsü
, min
are,
şere
fe, m
ahfi
l.
HİT
AB
ET
VE
ME
SLE
Kİ
UY
GU
LAM
A D
ER
Sİ Ö
ĞR
ET
İM P
RO
GR
AM
I
85
Ün
ite
Ko
nu
lar
Kaz
anım
lar
Açı
klam
alar
5. DİNÎ MERASİMLERDE HİTABET VE DUA
1.
Din
Hiz
met
leri
nd
e D
uan
ın Y
eri
2.
Din
î Mer
asim
lerd
e H
itab
et v
e D
ua
2.1
. Ez
an D
uas
ı
2.2
. Ye
mek
ve
İfta
r D
uas
ı
2.3
. H
atim
ve
Mev
lit D
ual
arı
2.4
. Tö
vbe
İsti
ğfar
Du
ası
2.5
. K
urb
an D
uas
ı
2.6
. M
üb
arek
Gü
n v
e G
ecel
er
2.7
. A
d K
oym
a M
eras
imi
2.8
. Sü
nn
et M
eras
imi
2.9
. N
işan
ve
Nik
âh M
eras
imi
2.1
0.
Hac
ı Uğu
rlam
a M
eras
imi
2.1
1.
Ask
er U
ğurl
ama
Mer
asim
i
Bu
ün
ite
son
un
da
öğr
enci
ler;
1.
Din
hiz
met
leri
nd
e d
uan
ın y
erin
i
kavr
ar.
2.
Çeş
itli
mer
asim
lere
uyg
un
du
a ya
par
.
3.
Çeş
itli
mer
asim
lere
uyg
un
ko
nu
şmal
ar
haz
ırla
r ve
su
nar
.
Ün
ite
gen
elin
de
du
alar
an
lam
ları
yla
bir
likte
ver
ilece
ktir
.
1.
kaza
nım
iş
len
irke
n
Ku
r’an
-ı
Ke
rim
’den
ve
Pey
gam
ber
imiz
den
du
a ö
rnek
leri
ver
ilece
ktir
.
2.
kaza
nım
işl
enir
ken
“A
sker
Uğu
rlam
a M
eras
imi”
ko
nu
sun
da
cih
ad,
şeh
itlik
ve
ga
zilik
ko
nu
ları
na
değ
inile
cek
ve
15
Tem
mu
z’a
atıf
yap
ılaca
ktır
.
Kav
ram
lar:
Cih
at,
şeh
itlik
, ga
zilik
, d
ua,
tö
vbe
, is
tiğf
ar,
hat
im,
mu
kab
ele,
akîk
a, v
elîm
e.
HİT
AB
ET
VE
ME
SLE
Kİ
UY
GU
LAM
A D
ER
Sİ Ö
ĞR
ET
İM P
RO
GR
AM
I
86
Ün
ite
Ko
nu
lar
Kaz
anım
lar
Açı
klam
alar
6. CENAZE ADABI
1.
Vef
at A
nın
da
Yap
ılmas
ı
Ger
eken
ler
2.
Vef
at S
on
rası
Yap
ılmas
ı
Ger
eken
ler
2.1
. C
enaz
enin
Yık
anm
ası v
e
Ke
fen
len
mes
i
2.2
. C
enaz
e N
amaz
ı ve
Du
alar
ı
2.3
. V
efat
Ed
enin
Bo
rç, V
asiy
et
ve M
iras
ı
2.4
. D
efin
ve
Tazi
ye
Bu
ün
ite
son
un
da
öğr
enci
ler;
1.
Vef
at a
nın
da
yap
ılmas
ı ger
eken
leri
kavr
ar.
2.
Cen
azey
i din
î vec
ibel
ere
göre
yık
ar v
e
kefe
nle
r.
3.
Cen
aze
nam
azın
ı usu
lün
e u
ygu
n o
lara
k
kıld
ırır
.
4.
Cen
aze
du
alar
ını e
zber
e o
kur.
5.
Cen
aze
için
du
a ve
ko
nu
şma
yap
ar.
6.
Cen
azen
in İs
lam
gel
eneğ
ine
göre
def
in
hiz
met
leri
ni y
erin
e ge
tiri
r.
7.
Vef
at e
den
in y
akın
ları
na
baş
sağl
ığı
dile
mey
e ve
üzü
ntü
sün
ü p
ayla
şmay
a
öze
n g
öst
eri
r.
Ün
ite
gen
elin
de
du
alar
an
lam
ları
yla
bir
likte
ve
rile
cekt
ir.
Ayr
ıca
cen
aze
ile
ilgili
ka
vram
lar
ıstı
lah
a u
ygu
n
ola
rak
veri
lece
ktir
.
1.
kaza
nım
işl
enir
ken
vef
at e
den
bir
Mü
slü
man
’a k
arşı
diğ
er
Mü
slü
man
ları
n d
inî s
oru
mlu
lukl
arı ü
zeri
nd
e d
uru
laca
ktır
.
6.
kaza
nım
iş
len
irke
n
şeh
itle
rle
ilgili
u
ygu
lam
alar
a
değ
inile
cekt
ir.
7.
kaza
nım
iş
len
irke
n
hal
k ar
asın
da
yayg
ın
ola
rak
bili
nen
yed
isi,
kırk
ı, el
li ik
isi
gib
i u
ygu
lam
alar
ın
din
î h
erh
angi
b
ir
day
anağ
ının
olm
adığ
ı vu
rgu
su y
apıla
cakt
ır.
Kav
ram
lar:
Istı
lah
, te
çhiz
, te
neş
ir,
tekf
in,
teşy
î, ga
sil,
mu
salla
, ta
ziye
,
vasi
yet,
mir
as.
9. TEMEL DİNÎ BİLGİLER DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMININ UYGULANMASI
9.1. TEMEL DİNÎ BİLGİLER DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMININ TEMEL FELSEFESİ VE GENEL
AMAÇLARI
İnsan; Rabbini tanımak, O’nun varlığına ve birliğine inanmak, O’na usulüne uygun olarak
ibadet etmek üzere yaratılmıştır. Bu vasıfları nedeniyle insan, yaratılmışların en şereflisi olarak
nitelendirilmiştir. İnsan kimi zaman dünyamızı ıslah ve imar ederek kültür ve medeniyetler kuran,
yaratılışıyla uyum içerisinde hareket eden bir varlık olmuş kimi zaman da kendine yüklenilen bu
kutlu vazifeye rağmen ifsat eden, harsı ve nesli yok etmeye çalışan, kendine ve fıtratına
yabancılaşan bir varlığa dönüşmüştür.
Allah, insanın hayatını anlamlandırabilmesi, özüne/fıtratına yabancılaşmadan yeryüzünü
daha iyi ıslah ve imar edebilmesi için vahiy yoluyla mesajlarını iletmiştir. Bu mesajların kutlu
elçilerin hayatıyla modellenebilir/yaşanılabilir olmasını irade etmiş ve kuluyla arasındaki ilişkileri
sarsılmaz bir zemine oturtmuştur.
İslam dini, tarihi süreçte isimleri ve hitap ettikleri kitleler farklı olsa da peygamberlerin
insanlığa sunduğu kurtuluş yolunun ortak adıdır. İslam dini, bu özelliği ile Hz. Âdem’den (a.s.) Hz.
Muhammed’e (s.a.v.), oradan da kıyamete kadar marufun egemen olması, zulmün ve cehaletin
ortadan kalkması, insanın yaratılış gayesinin gerçekleşmesini hedeflemiştir.
Temel Dinî Bilgiler dersi; öğrencilerin Allah ve Rasul’üne karşı sorumluluklarını bilmelerini,
bireysel ve toplumsal vazifelerinin farkında olmalarını hedeflemektedir. Aynı zamanda bu ders,
İslam dininin özüne ve insanın yaratılışına uygun yaşamaya zemin hazırlayan iman, ibadet, ahlak
ve sosyal hayatla ilgili konuları temel düzeyde öğrencilere vermeyi ve ahlaki tavır ve tutumlar
açısından tutarlılık gösteren bireylerin yetişmelerine katkı sağlamayı amaçlamaktadır.
Temel Dinî Bilgiler dersi; Hadis, Fıkıh, Tefsir, Akaid, Kelam, İslam Ahlakı, Hitabet ve Mesleki
Uygulama, İslam Kültür ve Medeniyeti gibi dersler için ileriki öğrenmelere alt yapı
oluşturmaktadır. Anadolu imam hatip liselerinde okutulacak olan Temel Dinî Bilgiler Dersi Öğretim
Programı beş ünite olarak yapılandırılmıştır.
TEMEL DİNÎ BİLGİLER DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI
TEMEL DİNÎ BİLGİLER DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI
88
10. TEMEL DİNÎ BİLGİLER DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMININ UYGULANMASI
10.1. TEMEL DİNÎ BİLGİLER DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMININ TEMEL FELSEFESİ VE GENEL
AMAÇLARI
Temel Dinî Bilgiler Dersi Öğretim Programı ile 1739 Sayılı Millî Eğitim Temel Kanununun 2.
maddesinde belirtilen “Türk Millî Eğitiminin Genel Amaçları”na uygun olarak öğrencilerin;
• İslam’ın iman esaslarını kavraması,
• İslam’ın temel ibadetlerinin yapılışlarını açıklaması,
• İslam’ın temel ahlaki ilkelerini kavraması,
• İslam ahlakının kaynağının Kur’an ve sünnet olduğunu fark etmesi,
• Allah’a, Peygamberimize, Kur’an-ı Kerim’e ve insanlara karşı sorumluluklarını fark etmesi
amaçlanmaktadır.
10.2. ÖĞRETİM PROGRAMININ UYGULANMASINDA DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR
1. Temel Dinî Bilgiler Dersi Öğretim Programı; öğrencilerin, İslam dininin özünü oluşturan
iman, ibadet ve ahlak konularını bütüncül bir bakış açısıyla kavramaları esasına
dayanmaktadır. Konu ve kazanımlar verilirken bu ilkeye dikkat edilmelidir.
2. Öğretim Program’ındaki özgü kelime, kavram ve tamlamaların yazım ve telaffuzunda “TDK
Yazım ve İmla Kılavuzu” esas alınır. Ancak yazım ve telaffuzda tutarlılığı gözetmek kaydıyla
Türkiye Diyanet Vakfı İslam Araştırmaları Merkezi’nin (İSAM) yazım ve imlası da tercih
edilebilir.
3. Temel Dinî Bilgiler dersinde konu ve kazanımlar; Hadis, Fıkıh, Tefsir, Akaid, Kelam, İslam
Ahlakı, Hitabet ve Mesleki Uygulama gibi ilgili derslerle ilişkilendirilerek işlenmelidir.
7. Temel Dinî Bilgiler dersinin ileriki öğrenmeler için zemin teşkil edeceği unutulmamalı; konu
ve kazanımlar bu olgu göz önünde bulundurularak temel düzeyde verilmeye çalışılmalı;
öğrencilerde ön yargı oluşturacak ve yılgınlığa sebep olacak uygulamalardan kaçınılmalıdır.
8. Ders kitabı/eğitim materyali aşağıdaki tabloda verilen ölçülere göre hazırlanmalıdır.
TEMEL DİNÎ BİLGİLER DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI
89
TEMEL DİNÎ BİLGİLER DERSİ KİTAP FORMA SAYISI
Dersin Adı En Yüksek Forma Sayısı* Ebat
Temel Dinî Bilgiler 9. Sınıf 11 19,5 cm x 27,5 cm
*En yüksek forma sayısı yazılmıştır. Hazırlancak Ders Kitabı / Eğitim Aracı daha düşük forma sayılarında da olabilir.
10.3. TEMEL DİNİ BİLGİLER DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI ÜNİTELERİ, KAZANIM SAYILARI
VE SÜRELERİ
ÜNİTELER
KAZANIM
SAYILARI DERS SAATİ
DERS
SAATLERİ
YÜZDESİ
1. İnanç Dünyamız 7 6 16,66
2. İbadet Hayatımız 17 10 27,77
3. Ana Hatlarıyla İslam Ahlakı 8 6 16,66
4. Ahlaki Davranışlar 6 8 22,22
5. Adab-ı Muaşeret 9 6 16,66
TOPLAM 47 36 100
TE
ME
L D
İNİ B
İLG
İLE
R D
ER
Sİ Ö
ĞR
ET
İM P
RO
GR
AM
I
90
1. Ü
NİT
E 2
. ÜN
İTE
3. Ü
NİT
E 4
. ÜN
İTE
5. Ü
NİT
E
İNA
NÇ
DÜ
NY
AM
IZ
İBA
DET
HA
YA
TIM
IZ
AN
A H
ATL
AR
IYLA
İSLA
M A
HLA
KI
AH
LAK
İ DA
VR
AN
IŞLA
R
AD
AB
-I M
UA
ŞER
ET
1.
İnsa
n v
e D
in
2.
İman
la İl
gili
Kav
ram
lar
3.
İman
ın S
öz
ile İf
ade
Edilm
esi
3.1
. K
elim
e-i
Tev
hid
3.2
. K
elim
e-i
Şeh
adet
4.
İman
Esa
slar
ı
4.1
. A
llah
’a İm
an
4.2
. M
elek
lere
İman
4.3
. K
itap
lara
İman
4.4
. P
eyga
mb
erle
re
İman
4.5
. A
hir
et G
ün
ün
e İm
an
4.6
. K
ader
ve
Kaz
aya
İman
1.
İbad
et K
avra
mı
2.
İbad
etin
Kab
ul Ş
artl
arı
2.1
. N
iyet
2.2
. İh
las
2.3
. Sü
nn
ete
Uyg
un
luk
3.
İnan
ç ile
İbad
et İl
işki
si
4.
İbad
et il
e Te
miz
lik İl
işki
si
4.1
. A
bd
est
4.2
. G
usü
l
4.3
. Te
yem
mü
m
5.
Mü
min
in M
irac
ı: N
amaz
6.
Kö
tülü
kler
e K
alka
n:
Ram
azan
ve
Oru
ç
7.
Pay
laşm
a ve
Yar
dım
laşm
a:
İnfa
k, S
adak
a ve
Zek
ât
8.
Alla
h’ın
Evi
nd
e M
isaf
irlik
:
Hac
ve
Um
re
9.
Ku
lluk
ve S
amim
iyet
Bey
anı:
Ku
rban
10
. Sa
lih A
mel
11
. D
ua
ve T
övb
e
1.
İsla
m A
hla
kın
ın G
ayes
i
ve K
on
usu
2.
İsla
m A
hla
kın
ın
Kay
nak
ları
3.
Ah
lak
ile T
erb
iye
İlişk
isi
4.
Alla
h’a
Kar
şı
Vaz
ifel
erim
iz
5.
Pey
gam
ber
imiz
e K
arşı
Vaz
ifel
erim
iz
6.
Ku
r’an
-ı K
eri
m’e
Kar
şı
Vaz
ifel
erim
iz
7.
İnsa
nla
ra K
arşı
Vaz
ifel
erim
iz
1.
Olu
mlu
Tu
tum
ve
Dav
ran
ışla
r
1.1
. A
dal
et
1.2
. İf
fet
1.3
. Ed
ep v
e H
ayâ
1.4
. A
hd
e V
efa
1.5
. Em
anet
e R
iaye
t
1.6
. Te
vazu
1.7
. M
erh
amet
ve
Şefk
at
1.8
. C
esar
et
2.
Olu
msu
z Tu
tum
ve
Dav
ran
ışla
r
2.1
. Ya
lan
2.2
. G
ıyb
et
2.3
. İf
tira
2.4
. H
aset
2.5
. Su
izan
2.6
. H
ırsı
zlık
2.7
. İs
raf
2.8
. Zu
lüm
3.
Zara
rlı A
lışka
nlık
lar
1.
Sela
mla
şma
Ad
abı
2.
Ko
nu
şma
Ad
abı
3.
İlim
Ad
abı
4.
Yem
e İç
me
Ad
abı
5.
Giy
im K
uşa
m A
dab
ı
6.
Yolc
ulu
k A
dab
ı
7.
Ziy
aret
Ad
abı
8.
Alış
veri
ş A
dab
ı
9.
Med
ya v
e B
ilişi
m
Ad
abı
TE
ME
L D
İNİ B
İLG
İLE
R D
ER
Sİ Ö
ĞR
ET
İM P
RO
GR
AM
I
91
Ün
ite
Ko
nu
lar
Kaz
anım
lar
Açı
klam
alar
1. İNANÇ DÜNYAMIZ
1.
İnsa
n v
e D
in
2.
İman
la İl
gili
Kav
ram
lar
3.
İman
ın S
öz
ile İf
ade
Edilm
esi
3.1
. K
elim
e-i
Tev
hid
3.2
. K
elim
e-i
Şeh
adet
4.
İman
Esa
slar
ı
4.1
. A
llah
’a İm
an
4.2
. M
elek
lere
İman
4.3
. K
itap
lara
İman
4.4
. P
eyga
mb
erle
re İm
an
4.5
. A
hir
et G
ün
ün
e İm
an
4.6
. K
ader
ve
Kaz
aya
İman
Bu
ün
ite
son
un
da
öğr
enci
ler;
1.
İnsa
nın
yar
atılı
ş am
acın
ı aye
t ve
had
isle
rden
örn
ekle
rle
açı
klar
.
2.
Din
kav
ram
ını t
anım
lar.
3.
İman
ile
ilgili
kav
ram
ları
açı
klar
.
4.
Ke
lime
-i T
evh
id v
e K
elim
e-i
Şeh
adet
i açı
klar
.
5.
İsla
m’ın
tem
el im
an e
sasl
arın
ı
açık
lar.
6.
İman
esa
slar
ını a
yet
ve h
adis
lerl
e
tem
elle
nd
irir
.
7.
İman
esa
slar
ını b
ütü
ncü
l bir
şe
kild
e
kavr
ar.
Ün
ite
gen
elin
de
iman
esa
slar
ı, A
kaid
ve
Kel
am d
ersi
nin
ilg
ili ü
nit
eler
i ile
ilişk
ilen
dir
ilere
k ay
rın
tıya
gi
rilm
eden
ay
et
ve
had
isle
rden
ö
rnek
lerl
e
açık
lan
acak
tır.
A
yrıc
a im
anın
ki
şin
in
ahla
ki
geliş
imi
üze
rin
dek
i o
lum
lu
etki
leri
ne
değ
inile
cekt
ir.
1. k
azan
ım iş
len
irke
n e
şref
-i m
ahlû
kat
kavr
amın
a d
a d
eğin
ilece
ktir
.
2.
kaza
nım
işl
enir
ken
ayr
ıntı
ya g
irilm
eden
din
in k
ayn
ağı
aye
t ve
had
isle
rle
açık
lan
acak
; fı
trat
ka
vram
ına
vurg
u
yap
ılaca
k;
din
in
tan
ımın
da
İsla
m
âlim
leri
nin
yak
laşı
mı e
sas
alın
acak
tır.
3.
kaza
nım
iş
len
irke
n
ikra
r,
tasd
ik,
rükü
n,
yaki
n,
icm
ali
ve
tafs
ili
iman
kavr
amla
rın
a d
a d
eğin
ilece
ktir
.
4.
kaza
nım
işle
nir
ken
İsl
am’d
a te
vhid
in
ancı
nın
ön
emin
e ve
Pey
gam
ber
imiz
in
risa
leti
ne
iman
ed
ilmed
en t
evh
idin
ger
çekl
eşm
eyec
eğin
e vu
rgu
yap
ılaca
ktır
.
6
ve
7.
kaza
nım
lar
işle
nir
ken
im
an-İ
slam
-ih
san
ar
asın
dak
i ili
şkiy
e kı
saca
değ
inile
cek;
im
anın
bir
bü
tün
old
uğu
, za
rurâ
t-ı
din
iye
den
bir
ini
inkâ
r ed
enin
din
in t
amam
ını i
nkâ
r et
miş
ola
cağı
na
da
vurg
u y
apıla
cakt
ır.
Kav
ram
lar:
Din
, im
an,
İsla
m,
tevh
id,
akid
e,
takl
it,
tah
kik,
m
ele
k,
pey
gam
ber
, ah
iret
,
kad
er, k
aza,
tas
dik
, rü
kün
, yak
in,
Zarû
rât-
ı Din
iyye
.
TE
ME
L D
İNİ B
İLG
İLE
R D
ER
Sİ Ö
ĞR
ET
İM P
RO
GR
AM
I
92
Ün
ite
Ko
nu
lar
Kaz
anım
lar
Açı
klam
alar
2. İBADET HAYATIMIZ
1.
İbad
et K
avra
mı
2.
İbad
etin
Kab
ul Ş
artl
arı
2.1
. N
iye
t
2.2
. İh
las
2.3
. Sü
nn
ete
Uyg
un
luk
3.
İnan
ç ile
İbad
et İl
işki
si
4.
İbad
et il
e Te
miz
lik İl
işki
si
4.1
. A
bd
est
4.2
. G
usü
l
4.3
. Te
yem
mü
m
5.
Mü
min
in M
irac
ı: N
amaz
6.
Kö
tülü
kler
e K
alka
n:
Ram
azan
ve
Oru
ç
7.
Pay
laşm
a ve
Yar
dım
laşm
a:
İnfa
k, S
adak
a ve
Zek
ât
8.
Alla
h’ın
Evi
nd
e M
isaf
irlik
:
Hac
ve
Um
re
9.
Ku
lluk
ve S
amim
iyet
Bey
anı:
Ku
rban
10
. Sa
lih A
mel
11
. D
ua
ve T
övb
e
Bu
ün
ite
son
un
da
öğr
enci
ler;
1.
İbad
et k
avra
mın
ı açı
klar
.
2.
İbad
etin
kab
ul e
dilm
e şa
rtla
rın
ı açı
klar
.
3.
İnan
çla
ibad
et a
rası
nd
aki i
lişki
yi y
oru
mla
r.
4.
İbad
ette
tem
izliğ
in y
erin
i ve
ön
emin
i ay
et
ve h
adis
lerl
e ö
rnek
len
dir
ir.
5.
Ab
des
t,
bo
y ab
des
ti
ve
teye
mm
üm
ün
alın
ışın
ı açı
klar
.
6.
Nam
azın
çe
şitl
erin
i, fa
rz,
vaci
p
ve
sün
net
leri
ni a
çıkl
ar.
7.
Çeş
itle
rin
e gö
re
nam
azın
kı
lınış
ına
örn
ekle
r ve
rir.
8.
Ram
azan
ayı
ve
oru
cun
din
dek
i yer
ini a
yet
ve h
adis
lerl
e ö
rnek
len
dir
ir.
9.
Ram
azan
ve
oru
çla
ilgili
kav
ram
ları
açı
klar
.
10
. Ze
kât
ve s
adak
a ile
ilgi
li h
ükü
mle
ri a
çıkl
ar.
11
. H
accı
n y
apılı
şın
ı an
a h
atla
rıyl
a aç
ıkla
r.
12
. H
ac v
e u
mre
ara
sın
dak
i far
kı a
yırt
ed
er.
13
. H
ac il
e ilg
ili k
avra
mla
rı a
çıkl
ar.
14
. K
urb
an ib
adet
inin
din
dek
i yer
ini a
çıkl
ar.
15
. Sa
lih a
mel
in k
apsa
mın
ı sö
yler
.
16
. D
ua
ile
tevb
enin
ki
şi
hay
atın
dak
i ve
din
dek
i ön
emin
i far
k ed
er.
17
. İb
adet
leri
yap
may
a is
tekl
i olu
r.
2.
kaza
nım
işl
enir
ken
ilke
ler
bağ
lam
ınd
a is
tekl
ilik,
ko
layl
ık v
e gü
ç
yeti
reb
ilirl
ik k
on
ula
rı il
e ib
adet
in k
apsa
mın
a d
a d
eğin
ilece
ktir
.
5. k
azan
ım iş
len
irke
n is
tin
ca v
e is
tib
ra k
on
ula
rın
a d
eğin
ilece
ktir
.
7.
kaza
nım
iş
len
irke
n
cam
inin
ve
ce
maa
tle
nam
az
kılm
anın
ön
emin
e d
e d
eğin
ilece
ktir
.
9.
kaza
nım
işl
enir
ken
ko
nu
; sa
hu
r, i
msa
k, i
ftar
, te
ravi
h n
amaz
ı,
mu
kab
ele
ve f
ıtır
sad
akas
ı ile
sın
ırla
nd
ırıla
cakt
ır.
10
. ka
zan
ım
işle
nir
ken
ze
kâtı
n
nel
erd
en
ve
kim
lere
ve
rilm
esi
gere
ktiğ
i ko
nu
ları
na
da
değ
inile
cekt
ir.
13
. ka
zan
ım i
şlen
irke
n k
on
u;
ihra
m,
Ara
fat,
Mü
zdel
ife,
M
ina,
tava
f ve
sa’
y ile
sın
ırla
nd
ırıla
cakt
ır.
15
. ka
zan
ım i
şlen
irke
n k
âfir
leri
n a
mel
inin
sal
ih a
mel
kap
sam
ına
girm
eyec
eği;
İbrâ
hîm
su
resi
1
8,
Ke
hf
sure
si
10
5-1
06
. ay
etle
r
ışığ
ınd
a an
latı
laca
ktır
.
Kav
ram
lar:
İbad
et, n
iyet
, ih
las,
sü
nn
et, t
ahar
et, a
bd
est,
tey
emm
üm
, gu
sül,
infa
k, s
adak
a, z
ekât
, tav
af, s
a’y.
TE
ME
L D
İNİ B
İLG
İLE
R D
ER
Sİ Ö
ĞR
ET
İM P
RO
GR
AM
I
93
Ün
ite
Ko
nu
lar
Kaz
anım
lar
Açı
klam
alar
3. ANA HATLARIYLA İSLAM AHLAKI
1.
İsla
m A
hla
kın
ın G
ayes
i ve
Ko
nu
su
2.
İsla
m A
hla
kın
ın K
ayn
akla
rı
3.
Ah
lak
ile T
erb
iye
İlişk
isi
4.
Alla
h’a
Kar
şı V
azif
eler
imiz
5.
Pey
gam
ber
imiz
e K
arşı
Vaz
ifel
erim
iz
6.
Ku
r’an
-ı K
eri
m’e
Kar
şı
Vaz
ifel
erim
iz
7.
İnsa
nla
ra K
arşı
Vaz
ifel
erim
iz
Bu
ün
ite
son
un
da
öğr
enci
ler;
1.
İsla
m
ahla
kın
ın
gaye
sin
i ve
kon
usu
nu
aye
t ve
had
isle
rle
açık
lar.
2.
İsla
m a
hla
kın
ın k
ayn
akla
rın
ı açı
klar
.
3.
Ah
lak
ile t
erb
iye
ilişk
isin
i yo
rum
lar.
4.
İman
, ib
adet
ve
ah
lak
aras
ınd
aki
ilişk
iyi y
oru
mla
r.
5.
Alla
h’a
ka
rşı
vazi
fele
rin
i ye
rin
e
geti
rmey
e ö
zen
gö
ste
rir.
6.
Pey
gam
ber
imiz
e ka
rşı
vazi
fele
rin
i
yeri
ne
geti
rmey
e is
tekl
i olu
r.
7.
Ku
r’an
-ı K
eri
m i
le i
lgili
vaz
ifel
erin
i
yap
may
a ö
nem
ver
ir.
8.
İnsa
nla
ra k
arşı
vaz
ifel
erin
i kav
rar.
1.
kaza
nım
işl
enir
ken
ah
lakı
n t
anım
ı ya
pıla
cak
ve a
hla
kla
ilgili
tem
el
kavr
amla
ra k
ısac
a d
eğin
ilece
ktir
.
2.
kaza
nım
işl
enir
ken
İsl
am a
hla
kın
ın k
ayn
akla
rı K
ur’
an v
e sü
nn
et i
le
sın
ırla
nd
ırıla
cak;
ah
lakı
n k
ayn
ağı i
le il
gili
fark
lı te
ori
lere
gir
ilmey
ecek
tir.
3.
kaza
nım
işle
nir
ken
eği
tim
in a
maç
ları
nd
an b
iris
inin
de
ahla
klı b
irey
ler
yeti
ştir
mek
old
uğu
na
da
vurg
u y
apıla
cakt
ır.
5.
kaza
nım
işl
enir
ken
mar
ifet
, u
bu
diy
et,
mu
hab
bet
, ta
zim
, te
slim
iyet
,
tövb
e, t
akva
, hav
f ve
rec
a ko
nu
ları
na
kısa
ca d
eğin
ilece
ktir
.
6.
kaza
nım
iş
len
irke
n
mu
hab
bet
, sü
nn
ete
itti
ba
ve
tesl
imiy
et
kon
ula
rın
a kı
saca
d
eğin
ilece
ktir
. A
yrıc
a sa
lat
ve
sela
m
ile
ilgili
had
isle
re d
e ye
r ve
rile
cekt
ir.
7.
kaza
nım
işl
enir
ken
Ku
r’an
’a k
arşı
say
gı v
e ed
ep;
Ku
r’an
’ı o
kum
a,
anla
ma
ve y
aşam
a ko
nu
ları
na
kısa
ca d
eğin
ilece
ktir
.
8.
kaza
nım
işl
enir
ken
ku
l h
akkı
; ca
n,
mal
, n
amu
s em
niy
eti;
sayg
ı,
sevg
i, ke
der
ve
sevi
nce
ort
ak o
lma
kon
ula
rın
a kı
saca
değ
inile
cekt
ir.
Kav
ram
lar:
Ah
lak,
ter
biy
e, m
arif
et, m
uh
abb
et, t
azim
, ub
ud
iye
t, t
eslim
iyet
, tö
vbe
,
takv
a, h
avf,
rec
a, s
alav
at.
TE
ME
L D
İNİ B
İLG
İLE
R D
ER
Sİ Ö
ĞR
ET
İM P
RO
GR
AM
I
94
Ün
ite
Ko
nu
lar
Kaz
anım
lar
Açı
klam
alar
4. AHLAKİ DAVRANIŞLAR
1.
Olu
mlu
Tu
tum
ve
Dav
ran
ışla
r
1.1
. A
dal
et
1.2
. İf
fet
1.3
. Ed
ep v
e H
ayâ
1.4
. A
hd
e V
efa
1.5
. Em
anet
e R
iaye
t
1.6
. Te
vazu
1.7
. M
erh
amet
ve
Şefk
at
1.8
. C
esar
et
2.
Olu
msu
z Tu
tum
ve
Dav
ran
ışla
r
2.1
. Ya
lan
2.2
. G
ıyb
et
2.3
. İf
tira
2.4
. H
aset
2.5
. Su
izan
2.6
. H
ırsı
zlık
2.7
. İs
raf
2.8
. Zu
lüm
3.
Zara
rlı A
lışka
nlık
lar
Bu
ün
ite
son
un
da
öğr
enci
ler;
1.
Gü
zel
ahla
ki
dav
ran
ışla
rı
ayet
ve
had
isle
rle
tem
elle
nd
irir
.
2.
Gü
zel
ahla
ki d
avra
nış
lara
uym
aya
iste
kli
olu
r.
3.
Olu
msu
z d
avra
nış
ları
aye
t ve
had
isle
rle
tem
elle
nd
irir
.
4.
Olu
msu
z d
avra
nış
lard
an u
zak
du
rmay
a
öze
n g
öst
eri
r.
5.
Dav
ran
ışla
rın
da
ölç
ülü
ve
tuta
rlı
olm
aya
öze
n g
öst
eri
r.
6.
Zara
rlı
alış
kan
lıkla
rın
b
eden
ve
ru
h
sağl
ığı
açıs
ınd
an o
lum
suz
etki
leri
ni
fark
eder
.
Ün
ite
kon
ula
rı
baş
ta
ayet
ve
h
adis
ler
olm
ak
üze
re
İsla
m
tari
hin
den
yaş
anm
ış ö
rnek
lerl
e aç
ıkla
nac
aktı
r.
4.
kaza
nım
işl
enir
ken
yet
im m
alı
yem
enin
har
amlığ
ına
da
vurg
u
yap
ılaca
ktır
.
6.
kaza
nım
iş
len
irke
n
siga
ra,
içki
, u
yuşt
uru
cu
mad
de
kulla
nm
anın
zar
arla
rın
a ye
r ve
rile
cekt
ir.
Kav
ram
lar:
Ad
alet
, ah
it,
vefa
, it
idal
, şe
caat
, h
ilm,
îsâr
, if
fet,
h
ayâ,
hü
snü
zan
, su
izan
, riy
a, h
aset
.
TE
ME
L D
İNİ B
İLG
İLE
R D
ER
Sİ Ö
ĞR
ET
İM P
RO
GR
AM
I
95
Ün
ite
Ko
nu
lar
Kaz
anım
lar
Açı
klam
alar
5. ADAB-I MUAŞERET
1.
Sela
mla
şma
Ad
abı
2.
Ko
nu
şma
Ad
abı
3.
İlim
Ad
abı
4.
Yem
e İç
me
Ad
abı
5.
Giy
im K
uşa
m A
dab
ı
6.
Yolc
ulu
k A
dab
ı
7.
Ziya
ret
Ad
abı
8.
Alış
veri
ş A
dab
ı
9.
Med
ya v
e B
ilişi
m A
dab
ı
Bu
ün
ite
son
un
da
öğr
enci
ler;
1.
Sela
mla
şmad
a d
ikka
t ed
ilmes
i ge
reke
n
hu
susl
arı a
çıkl
ar.
2.
Ko
nu
şurk
en
d
ikka
t ed
ilmes
i ge
reke
n
hu
susl
arı a
çıkl
ar.
3.
İlim
ö
ğren
med
e ve
ö
ğret
med
e ge
rekl
i
ahla
ki ö
lçü
leri
far
k e
der
.
4.
Yem
e ve
iç
med
e ö
lçü
lü
olm
aya
öze
n
göst
eri
r.
5.
Giy
im
ve
kuşa
md
a ö
lçü
lü
olm
aya
ve
göst
eri
şte
n u
zak
du
rmay
a ö
zen
gö
ste
rir.
6.
Yolc
ulu
k ad
abıy
la il
gili
ilkel
eri k
avra
r.
7.
Ziya
ret
adab
ını
ayet
ve
h
adis
lerl
e
açık
lar.
8.
Alış
veri
şte
hel
al-h
aram
ölç
üsü
nü
kav
rar.
9.
İleti
şim
ar
açla
rın
ı d
oğr
u
ve
yeri
nd
e
kulla
nır
.
Ün
ite
kon
ula
rı,
baş
ta
ayet
ve
h
adis
ler
olm
ak
üze
re
İsla
m
tari
hin
den
yaşa
nm
ış ö
rnek
lerl
e aç
ıkla
nac
aktı
r.
1.
kaza
nım
iş
len
irke
n
kon
u
Pey
gam
ber
imiz
in
sün
net
i ış
ığın
da
açık
lan
acak
tır.
3.
kaza
nım
iş
len
irke
n
ayet
ve
h
adis
ler
ışığ
ınd
a ili
m
adab
ınd
an
kısa
ca
bah
sed
ece
ktir
.
4
ve
5.
kaza
nım
lar
işle
nir
ken
gö
ste
rişt
en
uza
k o
lma,
ta
sarr
uf,
sa
hip
old
uğu
mu
z n
imet
leri
b
aşka
ları
yla
pay
laşm
a ko
nu
ları
ü
zeri
nd
e d
e
du
rula
cakt
ır. A
yrıc
a h
elal
kaz
ancı
n ö
nem
i vu
rgu
lan
acak
tır.
6.
kaza
nım
iş
len
irke
n
öze
l ve
ya
top
lu
taşı
ma
araç
ları
nd
a çe
vrey
e ve
insa
nla
ra k
arşı
say
gılı
olu
nm
asın
a; a
yrıc
a tr
afik
ku
ralla
rı i
hla
linin
de
kul
hak
kı ih
lali
old
uğu
na
değ
inile
cekt
ir.
9.
kaza
nım
iş
len
irke
n
sosy
al
med
ya
ve
inte
rnet
in
kulla
nım
ınd
a
mah
rem
iyet
e ri
ayet
, ki
şi h
akla
rın
ı ih
lal
etm
eme,
zam
an i
sraf
ı gi
bi
kon
ula
r
üze
rin
de
du
rula
cakt
ır.
Kav
ram
lar:
Ad
ap, s
ela
m, i
lim, n
ezak
et, i
tid
al, s
ıla-i
rah
im, t
ese
ttü
r, r
ızık
, hel
al, h
aram
,
tasa
rru
f.
97
11. SİYER DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMININ UYGULANMASI
11.1. SİYER DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMININ TEMEL FELSEFESİ VE GENEL AMAÇLARI
Siyer; Peygamberimiz Hz. Muhammed’in (s.a.v.) hayatını, şahsiyetini, tebliğ faaliyetlerini,
siyasi ve askerî mücadelelerini konu alan ilim dalının adıdır.
Peygamberimizin hayatına ve şahsiyetine duyulan ilgi; Kur’an-ı Kerim’in, İslam dininin ve
Müslümanların ona verdiği önem ve değerden kaynaklanmaktadır. Kur’an-ı Kerim’de
Peygamberimizin âlemlere rahmet olarak güzel ahlak üzere gönderildiği ve son peygamber
olduğu bildirilmektedir. Onun, ilahi emir ve yasakları tebliğ ederek fertleri ve toplumları
arındırmakla, onlara kitap ve hikmeti öğretmekle görevlendirildiği vurgulanmaktadır. Bu nedenle
Peygamberimize itaat edilmesi, onun örnek alınması ve herkesten çok sevilmesi
emredilmektedir.
Peygamberimiz herkes için hayatın tamamını kuşatan ideal bir örnektir. Onun, her
insanın uyabileceği yalın ve yaşanabilir bir hayat örnekliği vardır. O, Kur’an’ın esaslarına göre
yaşayan en güzel model olmuştur.
Siyer Dersi Öğretim Programı geliştirilirken Kur’an-ı Kerim, hadis, siyer ve tarih kaynakları
esas alınmıştır. Öğrencilerin, Peygamberimizi daha iyi tanıyabilmeleri ve İslamiyet’i
anlayabilmeleri için Arap Yarımadası’nın risalet öncesi sosyal ve dinî durumu, Hz. Muhammed’in
(s.a.v.) vahiy öncesi hayatı, İslam’ı tebliği, Mekke’de verdiği mücadele, Medine’de çok yönlü bir
lider oluşu ile buna bağlı gelişmeler ve örnek kişiliğiyle ilgili bilgiler verilecektir.
Anadolu İmam Hatip Lisesi Siyer Öğretim Programı dört ünite olarak yapılandırılmıştır.
Siyer Dersi Öğretim Programıyla, 1739 Sayılı Millî Eğitim Temel Kanunu’nda yer alan “Türk Millî
Eğitiminin Genel Amaçları ve Temel İlkeleri”ne uygun olarak öğrencilerin;
• İslamiyet öncesi Arap Yarımadası’nın coğrafi yapısı ile Mekke ve Yesrib’in sosyal,
kültürel, ekonomik ve dinî özelliklerini tanıması,
• Hz. Muhammed’in (s.a.v.) peygamberlik öncesi hayatını ve kişilik özelliklerini
açıklaması,
• İslam dininin doğru anlaşılmasında Peygamberimize olan ihtiyacı fark etmesi,
• Hz. Muhammed’in (s.a.v.) peygamberlik hayatını, Mekke ve Medine döneminde
meydana gelen olayları tarihsel bağlamına uygun olarak bilmesi,
• Peygamberimizin örnek kişiliğinin bireysel ve toplumsal yönünü kavraması,
98
• Peygamberimizin hayatını bütüncül bir yaklaşımla tanıması amaçlanmaktadır.
11.2. ÖĞRETİM PROGRAMININ UYGULANMASINDA DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR
1. Siyer dersi; Peygamberimizin şahsı ve nübüvveti ile ilgili Kur’an-ı Kerim’in verdiği bilgiler
çerçevesinde, temel kaynaklar referans alınarak ve tarih biliminin yöntemleri ışığında
işlenmelidir.
2. Siyer dersinde öğrencilerin Peygamberimizi tanımaları, onun hayatımızdaki yerini
kavramaları öncelikle hedeflenmelidir.
3. Öğretim Program’ındaki alana özgü kelime, kavram ve tamlamaların yazım ve
telaffuzunda “TDK Yazım ve İmla Kılavuzu” esas alınır. Ancak yazım ve telaffuzda tutarlılığı
gözetmek kaydıyla Türkiye Diyanet Vakfı İslam Araştırmaları Merkezi’nin (İSAM) yazım ve
imlası da tercih edilebilir.
4. Siyer dersinde üniteler hazırlanırken konulara ilişkin edebî metinlerden yararlanılmalı;
anlatımlar, peygamber sevgisini ve ona bağlılıktaki samimiyeti yansıtmalıdır. Bu bağlamda
Peygamberimize sevgi ve hürmet ifadelerinin farklı kullanımlarına da yer verilmelidir.
5. Siyer dersinde ünitelerin sonunda ünite içeriğine uygun, Peygamberimizin örnekliğini ve
ahlaki vasıflarını öne çıkaran kısa okuma parçalarına yer verilmelidir.
6. Ders kitabı/eğitim materyali aşağıdaki tabloda verilen ölçülere göre hazırlanmalıdır.
SİYER DERSİ KİTAP FORMA SAYISI
Dersin Adı En Yüksek Forma Sayısı* Ebat
Siyer 10. Sınıf 10 19,5 cm x 27,5 cm
*En yüksek forma sayısı yazılmıştır. Hazırlancak Ders Kitabı / Eğitim Aracı daha düşük forma sayılarında da olabilir.
99
11.3. SİYER DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMININ ÜNİTELERİ, KAZANIM SAYILARI VE SÜRELERİ
ÜNİTELER KAZANIM
SAYILARI DERS SAATİ DERS
SAATLERİ YÜZDESİ
1. İslamiyet Öncesi Arap Yarımadası 5 8 11,11
2. Hz. Peygamber’in Risalet Öncesi
Hayatı 6 12 16,66
3. Risaletin Mekke Dönemi 13 26 36,11
4. Risaletin Medine Dönemi 8 26 36,11
TOPLAM
32 72 100
SİY
ER
DE
RS
İ ÖĞ
RE
TİM
PR
OG
RA
MI
10
0
1. Ü
NİT
E 2
. ÜN
İTE
3. Ü
NİT
E 4
. ÜN
İTE
İSLA
MİY
ET Ö
NC
ESİ
AR
AP
YA
RIM
AD
ASI
HZ.
PEY
GA
MB
ER’İ
N
RİS
ÂLE
T Ö
NC
ESİ H
AY
ATI
R
İSÂ
LETİ
N M
EKK
E D
ÖN
EMİ
RİS
ÂLE
TİN
MED
İNE
DÖ
NEM
İ
1.
Pey
gam
ber
imiz
in H
ayat
ını
Öğr
enm
enin
Ön
emi
2.
Siye
r İlm
inin
Tem
el K
avra
mla
rı v
e
Kay
nak
ları
3.
İsla
miy
et Ö
nce
si A
rap
Yar
ımad
ası’n
a
Gen
el B
akış
3.1
. D
inî H
ayat
3.2
. Si
yasi
Hay
at
3.3
. So
syal
Hay
at
3.4
. K
ült
üre
l Hay
at
4.
İsla
miy
et Ö
nce
si H
icaz
4.1
. M
ekke
4.2
. Ta
if
4.3
. Ye
srib
1.
Pey
gam
ber
imiz
in S
oyu
ve
Aile
si
2.
Pey
gam
ber
imiz
in D
oğu
mu
ve
Ço
cukl
uğu
3.
Pey
gam
ber
imiz
in G
en
çlik
Dö
nem
i
4.
Pey
gam
ber
imiz
in N
üb
üvv
et Ö
nce
si
Ah
laki
Olg
un
luğu
5.
Pey
gam
ber
imiz
in H
ira’
da
Tefe
kkü
r
Gü
nle
ri
1.
Ris
alet
Ön
cesi
Dü
nya
nın
Din
î Du
rum
u
2.
Ris
alet
ve
Pey
gam
ber
imiz
2.1
. İlk
Vah
iy
2.2
. G
izli
ve A
çık
Dav
et
2.3
. İlk
Mü
slü
man
lar
3.
Mek
ke’d
e İs
lam
Dav
etin
e Te
pki
ler
3.1
. M
ekke
’de
İsla
m’ı
Kab
ul E
den
leri
n
Gen
el Ö
zelli
kle
ri
3.2
. M
üşr
ikle
rin
İsla
m D
avet
ine
Kar
şı
Çık
ma
Seb
eple
ri
3.3
. M
ekke
Dö
nem
i ve
İşke
nce
4.
Hab
eşis
tan
’a H
icre
t
5.
Hz.
Ham
za (
r.a.
) ve
Hz.
Öm
er’in
(r.
a.)
Mü
slü
man
Olu
şlar
ı
6.
Bo
yko
t Yı
lları
7.
Taif
Yo
lcu
luğu
8.
İsra
ve
Mir
aç
9.
Yen
i Yu
rt A
rayı
şı
9.1
. Ye
srib
liler
le İl
k Te
mas
9.2
. A
kab
e B
iatl
arı
10
. Ye
srib
’e H
icre
t
10
.1.
Mü
slü
man
ları
n H
icre
ti
10
.2.
Pey
gam
ber
imiz
in H
icre
ti
10
.3.
Ku
bâ’
ya V
arış
1.
Med
ine’
de
İsla
m T
op
lum
un
un
Olu
şum
u
1.1
. M
esci
d-i
Neb
i’nin
İnşa
sı
1.2
. A
shâb
-ı S
uff
e
1.3
. M
uh
acir
En
sar
Kar
deş
liği
1.4
. M
edin
e Sö
zleş
mes
i
1.5
. N
amaz
a D
avet
: Eza
n
1.6
. M
edin
e P
azar
ının
Ku
rulm
ası
1.7
. K
ıble
nin
Değ
işm
esi
2.
Seri
yye
ve G
azve
ler
2.1
. Sa
vaşa
İzin
Ver
ilme
si
2.2
. İlk
Ser
iyye
ler
2.3
. B
edir
Gaz
vesi
2.4
. U
hu
d G
azve
si
2.5
. R
ecî v
e B
i’r-i
Mau
ne
2.6
. H
end
ek G
azve
si
2.7
. H
ud
eyb
iye
An
tlaş
mas
ı
2.8
. M
ekke
’nin
Fe
thi
2.9
. H
un
eyn
Gaz
vesi
3.
Nif
ak v
e M
ün
afık
lar
4.
Diğ
er D
in M
en
sup
ları
yla
Mü
nas
eb
etle
r
4.1
. Ya
hu
dile
r
4.2
. H
ıris
tiya
nla
r
5.
İsla
m’a
Dav
et M
ektu
pla
rı
6.
Hey
etle
rle
Gö
rüşm
eler
7.
Ved
a H
accı
ve
Ved
a H
utb
esi
8.
Pey
gam
ber
imiz
in V
efat
ı
SİY
ER
DE
RS
İ ÖĞ
RE
TİM
PR
OG
RA
MI
10
1
Ün
ite
Ko
nu
lar
Kaz
anım
lar
Açı
klam
alar
1. İSLAMİYET ÖNCESİ ARAP YARIMADASI
1.
Pey
gam
ber
imiz
in H
ayat
ını
Öğr
enm
enin
Ön
emi
2.
Siye
r İlm
inin
Tem
el K
avra
mla
rı
ve K
ayn
akla
rı
3.
İsla
miy
et Ö
nce
si A
rap
Yarı
mad
ası’n
a G
en
el B
akış
3.1
. Din
î Hay
at
3.2
. Siy
asi H
ayat
3.3
. So
syal
Hay
at
3.4
. Kü
ltü
rel H
ayat
4.
İsla
miy
et Ö
nce
si H
icaz
4.1
. Mek
ke
4.2
. Tai
f
4.2
. Yes
rib
Bu
ün
ite
son
un
da
öğr
enci
ler;
1.
İsla
m’ı
anla
mad
a
Pey
gam
ber
imiz
in h
ayat
ını
öğr
enm
enin
ön
emin
i kav
rar.
2.
Pey
gam
ber
imiz
i tan
ımad
a Si
yer
ilmin
in t
emel
kay
nak
ları
nı v
e
kavr
amla
rın
ı tan
ıman
ın ö
nem
ini
fark
ed
er.
3.
İsla
miy
et ö
nce
si A
rap
Yarı
mad
ası’n
ın c
oğr
afi,
siya
si,
sosy
al, k
ült
üre
l, ek
on
om
ik
yap
ısın
ı ve
din
î öze
llikl
erin
i tan
ır.
4.
Cah
iliye
kav
ram
ını v
e ca
hili
ye
zih
niy
eti
nin
gen
el ö
zelli
kler
ini
açık
lar.
5.
İsla
miy
et ö
nce
si H
icaz
’ın t
arih
i,
din
î, so
syal
ve
kült
üre
l hay
atın
ı
tan
ır.
2. k
azan
ım iş
len
irke
n k
ayn
akla
r; K
ur’
an-ı
Ker
im,
sah
ih h
adis
ler
ve il
k d
ön
em
kayn
akla
rıyl
a sı
nır
lan
dır
ılaca
ktır
. A
yrıc
a ö
ğren
cile
rin
tem
el k
ayn
akla
ra n
asıl
ula
şab
ilece
kler
i ve
bu
kay
nak
lard
an f
ayd
alan
ma
usu
lleri
açı
klan
acak
tır.
3.
kaza
nım
iş
len
irke
n
Hic
az’ın
so
syo
-kü
ltü
rel
hay
atın
a ay
rın
tılı
ola
rak
değ
inilm
eyec
ek; g
erek
li ay
rın
tı 5
. kaz
anım
işle
nir
ken
ver
ilece
ktir
.
3
ve
4.
kaza
nım
lar
işle
nir
ken
ca
hili
ye
kavr
amı
ve
zih
niy
eti
, ay
et
ve
had
isle
rden
ö
rnek
lerl
e aç
ıkla
nac
ak
ve
cah
iliye
zi
hn
iye
tin
in
bel
irli
bir
dö
nem
le s
ınır
lı o
lmad
ığı v
urg
ula
nac
aktı
r.
5.
kaza
nım
iş
len
irke
n
Hz.
İb
rah
im
(a.s
.)
ve
Hz.
İs
mai
l’in
(a
.s.)
te
vhid
mü
cad
eles
i, K
âbe’
nin
yen
iden
in
şası
, Fi
l O
layı
gib
i ö
nem
li h
adis
eler
e d
e
değ
inile
cekt
ir.
Ayr
ıca
Yesr
ib’d
eki
top
lum
sal
yap
ı ve
d
inî
gru
pla
rdan
d
a
bah
sed
ilece
ktir
.
Kav
ram
lar:
Siye
r,
tevh
it,
han
if,
şirk
, ca
hili
ye,
bed
evi,
had
ari,
dâr
ün
ned
ve,
har
em,
mu
alla
kat,
fic
ar.
SİY
ER
DE
RS
İ ÖĞ
RE
TİM
PR
OG
RA
MI
10
2
Ün
ite
Ko
nu
lar
Kaz
anım
lar
Açı
klam
ala
r
2. HZ. PEYGAMBER’İN RİSÂLET ÖNCESİ HAYATI
1.
Pey
gam
ber
imiz
in S
oyu
ve
Aile
si
2.
Pey
gam
ber
imiz
in D
oğu
mu
ve
Ço
cukl
uğu
3.
Pey
gam
ber
imiz
in G
ençl
ik
Dö
nem
i
4.
Pey
gam
ber
imiz
in N
üb
üvv
et
Ön
cesi
Ah
laki
Olg
un
luğu
5.
Pey
gam
ber
imiz
in H
ira’
da
Tefe
kkü
r G
ün
leri
Bu
ün
ite
son
un
da
öğr
enci
ler;
1.
Pey
gam
ber
imiz
in s
oyu
nu
ve
aile
ort
amın
ı tan
ır.
2.
Pey
gam
ber
imiz
in ç
ocu
klu
k
dö
nem
ini a
çıkl
ar.
3.
Pey
gam
ber
imiz
in g
ençl
ik
dö
nem
inin
gen
el ö
zelli
kler
ini
açık
lar.
4.
Pey
gam
ber
imiz
in a
ile b
irey
leri
ile
ilişk
ileri
ni i
dea
l bir
mo
del
ola
rak
ben
imse
r.
5.
Pey
gam
ber
imiz
in n
üb
üvv
et ö
nce
si
erd
emli
dav
ran
ışla
rın
ı ke
nd
ine
örn
ek a
lır.
6.
Pey
gam
ber
imiz
in H
ira’
dak
i
tefe
kkü
r sü
reci
ni d
eğer
len
dir
ir.
3.
kaza
nım
iş
len
irke
n
Pey
gam
ber
imiz
in
Hilf
ü’l-
Fud
ûl’a
ka
tılm
ası,
tica
retl
e
uğr
aşm
ası,
Hz.
Hat
ice
(r.a
.) i
le e
vlili
ği v
e ço
cukl
arı
ile i
lgili
bilg
iler
veri
lece
k;
anca
k H
z. H
atic
e’n
in e
vlili
k ya
şı g
ibi t
artı
şmal
ı riv
ayet
lere
yer
ver
ilmey
ecek
tir.
4.
kaza
nım
işl
enir
ken
Pey
gam
be
rim
izin
evl
iliği
nin
tem
elin
dek
i sa
dak
at v
e
vefa
kav
ram
ları
nın
ön
emi ü
zeri
nd
e d
uru
laca
ktır
.
5.
kaza
nım
iş
len
irke
n
Pey
gam
ber
imiz
in
Kâb
e h
akem
liği,
el-e
min
o
lara
k
anılm
ası,
cah
iliye
yaş
antı
sın
dan
uza
k d
urm
a gi
bi
ahla
ki o
lgu
nu
luğu
nu
ort
aya
koya
n k
on
ula
ra y
er v
erile
cekt
ir.
6.
kaza
nım
işl
enir
ken
Pey
gam
ber
imiz
in H
ira’
da
âlem
in y
arat
ılışı
hak
kın
da
tefe
kkü
r et
mes
ine,
to
plu
md
aki
ahla
ki ç
ökü
ntü
lerd
en d
uyd
uğu
rah
atsı
zlık
lara
değ
inile
cek;
ibad
et g
ibi t
aab
bu
di a
nla
tım
lara
yer
ver
ilmey
ecek
tir.
Kav
ram
lar:
Nü
bü
vvet
, ri
sale
t,
han
if,
tefe
kkü
r,
Hilf
ü'l-
fud
ûl,
eman
et,
el-e
min
, te
bliğ
,
ism
et, s
ıdk.
SİY
ER
DE
RS
İ ÖĞ
RE
TİM
PR
OG
RA
MI
10
3
Ün
ite
Ko
nu
lar
Kaz
anım
lar
Açı
klam
alar
3. RİSÂLETİN MEKKE DÖNEMİ
1.
Ris
alet
Ö
nce
si
Dü
nya
nın
D
inî
Du
rum
u
2.
Ris
alet
ve
Pey
gam
ber
imiz
2.1
. İlk
Vah
iy
2.2
. G
izli
ve A
çık
Dav
et
2.3
. İlk
Mü
slü
man
lar
3.
Mek
ke’d
e İs
lam
D
avet
ine
Tep
kile
r
3.1
. M
ekke
’de
İsla
m’ı
Kab
ul
Eden
leri
n G
en
el Ö
zelli
kler
i
3.2
. M
üşr
ikle
rin
İs
lam
D
avet
ine
Kar
şı Ç
ıkm
a Se
bep
leri
3.3
. M
ekke
Dö
nem
i ve
İşke
nce
4.
Hab
eşis
tan
’a H
icre
t
5.
Hz.
Ham
za (
r.a.
) ve
Hz.
Öm
er’in
(r.a
.) M
üsl
üm
an O
luşl
arı
6.
Bo
yko
t Yı
lları
7.
Taif
Yo
lcu
luğu
8.
İsra
ve
Mir
aç
9.
Yen
i Yu
rt A
rayı
şı
9.1
. Ye
srib
liler
le İl
k Te
mas
9.2
. A
kab
e B
iatl
arı
10
. Ye
srib
’e H
icre
t
10
.1.
Mü
slü
man
ları
n H
icre
ti
10
.2.
Pey
gam
ber
imiz
in H
icre
ti
10
.3.
Ku
ba’
ya V
arış
Bu
ün
ite
son
un
da
öğr
enci
ler;
1.
Pey
gam
ber
imiz
in r
isal
etin
den
ön
ce d
ün
yan
ın
din
î du
rum
un
u a
çıkl
ar.
2.
Pey
gam
ber
liğin
insa
nlık
tar
ihi a
çısı
nd
an ö
nem
ini
fark
ed
er.
3.
Pey
gam
ber
imiz
in İs
lam
’a d
avet
sü
reci
ni v
e
dav
et m
eto
du
nu
açı
klar
.
4.
Pey
gam
ber
imiz
in t
ebliğ
ine
karş
ı tep
kile
ri
ned
enle
riyl
e b
irlik
te d
eğer
len
dir
ir.
5.
Hab
eşis
tan
hic
retl
erin
in s
ebep
ve
son
uçl
arın
ı
açık
lar.
6.
Hz.
Ham
za (
r.a.
) ve
Hz.
Öm
er’in
(r.
a.)
Mü
slü
man
olm
alar
ının
, Mü
slü
man
ları
n g
üçl
enm
esin
e
katk
ıları
nı y
oru
mla
r.
7.
Ku
reyş
li m
üşr
ikle
rin
Mü
slü
man
lara
uyg
ula
dığ
ı
bas
kıla
rı a
çıkl
ar.
8.
Pey
gam
ber
imiz
in T
aif
yolc
ulu
ğun
un
se
bep
ve
son
uçl
arın
ı yo
rum
lar.
9.
İsra
ve
Mir
aç o
layı
nın
, Pey
gam
ber
imiz
ve
Mü
slü
man
lar
açıs
ınd
an ö
nem
ini f
ark
eder
.
10
. A
kab
e B
iatl
arı’n
ın Y
esri
b’d
e İs
lam
’ın y
ayılı
şı
açıs
ınd
an ö
nem
ini k
avra
r.
11
. Ye
srib
’e h
icre
tin
seb
eple
rin
i ve
ön
emin
i kav
rar.
12
. P
eyga
mb
erim
izin
Ku
ba’
dak
i faa
liyet
leri
ni
açık
lar.
13
. H
icre
tin
so
syal
, siy
asi,
eko
no
mik
ve
kült
üre
l
son
uçl
arın
ı ird
eler
.
1.
kaza
nım
iş
len
irke
n
ayrı
ntı
ya
giri
lmek
sizi
n
din
leri
n
yoğu
nla
ştığ
ı hav
zala
r h
akkı
nd
a kı
sa b
ilgile
r ve
rile
cekt
ir.
3.
kaza
nım
iş
len
irke
n
vah
yin
P
eyga
mb
erim
ize
yükl
ediğ
i
soru
mlu
luğa
ve
dav
eti
nd
eki
tem
el i
lke
lere
yer
ver
ilece
ktir
.
Ayr
ıca
ilk
vah
iy
ve
son
rası
nd
a ge
lişen
sü
reç
üze
rin
de
du
rula
cakt
ır. B
u b
ölü
md
e D
ârü
lerk
am’a
da
yer
veri
lece
ktir
.
5.
kaza
nım
işl
enir
ken
Caf
er b
. Eb
i Ta
lib’in
(r.
a.)
Nec
aşi
ile
ola
n k
on
uşm
asın
a ye
r ve
rile
cekt
ir.
7.
kaza
nım
işl
enir
ken
Ku
reyş
li m
üşr
ikle
rin
, P
eyga
mb
erim
izi
yaln
ızla
ştır
mak
am
acıy
la
Haş
imo
ğulla
rın
a u
ygu
lad
ıkla
rı
bo
yko
ta
vurg
u
yap
ılaca
ktır
. A
yrıc
a h
üzü
n
yılın
a d
a
değ
inile
cekt
ir.
9.
kaza
nım
işl
enir
ken
ko
nu
, ay
et v
e sa
hih
had
isle
r ış
ığın
da
ele
alın
acak
tır.
Ayr
ıca
Mir
aç o
layı
ile
nam
azın
beş
vak
it
ola
rak
dü
zen
len
diğ
ine
vurg
u y
apıla
cakt
ır.
10
. ka
zan
ım i
şlen
irke
n b
iat
kavr
amın
a, b
iatı
n ö
nem
ine
ve
sah
aben
in s
adak
atin
e d
e d
eğin
ilece
ktir
.
12
. ka
zan
ım i
şlen
irke
n i
lk C
um
a n
amaz
ına
ve i
lgili
aye
tler
e
de
değ
inile
cekt
ir.
12
ve
13
. ka
zan
ımla
r iş
len
irke
n H
icre
t o
layı
, ay
et v
e sa
hih
had
isle
r ış
ığın
da
açık
lan
acak
tır.
K
avra
mla
r:
Vah
iy,
dav
et,
teb
liğ,
risa
let,
fe
tret
, aş
ere
-i
mü
beş
şere
,
sah
abi,
isra
, mir
aç, b
iat,
hic
ret.
SİY
ER
DE
RS
İ ÖĞ
RE
TİM
PR
OG
RA
MI
10
4
Ün
ite
Ko
nu
lar
Kaz
anım
lar
Açı
klam
alar
4. RİSÂLETİN MEDİNE DÖNEMİ
1.
Med
ine’
de
İsla
m T
op
lum
un
un
Olu
şum
u
1.1
. M
esci
d-i
Neb
i’nin
İnşa
sı
1.2
. A
shâb
-ı S
uff
e
1.3
. M
uh
acir
-En
sar
Kar
de
şliğ
i
1.4
. M
edin
e Sö
zle
şme
si
1.5
. N
amaz
a D
avet
: Eza
n
1.6
. M
edin
e P
azar
ının
Ku
rulm
ası
1.7
. K
ıble
nin
Değ
işm
esi
2.
Seri
yye
ve G
azve
ler
2.1
. Sa
vaşa
İzin
Ver
ilmes
i
2.2
. İlk
Ser
iyye
ler
2.3
. B
edir
Gaz
vesi
2.4
. U
hu
d G
azve
si
2.5
. R
ecî v
e B
i’r-i
Mau
ne
2.6
. H
end
ek G
azve
si
2.7
. H
ud
eyb
iye
An
tlaş
mas
ı
2.8
. M
ekke
’nin
Fet
hi
2.9
. H
un
eyn
Gaz
vesi
3.
Nif
ak v
e M
ün
afık
lar
4.
Diğ
er D
in M
ensu
pla
rıyl
a
Mü
nas
ebet
ler
4.1
. Ya
hu
dile
r
4.2
. H
ıris
tiya
nla
r
5.
İsla
m’a
Dav
et M
ektu
pla
rı
6.
Hey
etle
rle
Gö
rüşm
eler
7.
Ved
a H
accı
ve
Ved
a H
utb
esi
8.
Pey
gam
ber
imiz
in V
efat
ı
Bu
ün
ite
son
un
da
öğr
enci
ler;
1.
Med
ine’
de
İsla
m t
op
lum
un
un
olu
şum
sü
reci
ni a
çıkl
ar.
2.
Seri
yye
ve g
azve
leri
seb
ep v
e
son
uçl
arı a
çısı
nd
an
değ
erle
nd
irir
.
3.
Pey
gam
ber
imiz
in m
ün
afık
larl
a
mü
cad
ele
met
od
un
u y
oru
mla
r.
4.
Pey
gam
ber
imiz
in d
iğer
din
men
sup
ları
yla
ilişk
ileri
nin
day
and
ığı i
lkel
eri k
avra
r.
5.
Pey
gam
ber
imiz
in t
ebliğ
ind
e
İsla
m’a
dav
et m
ektu
pla
rın
ın
yeri
ni a
çıkl
ar.
6.
Ved
a H
accı
’nın
ön
emin
i ve
Ve
da
Hu
tbes
i’nd
eki e
vren
sel m
esaj
ları
yoru
mla
r.
7.
Pey
gam
ber
imiz
in v
efat
ının
Mü
slü
man
lar
üze
rin
de
bır
aktı
ğı
tesi
ri a
çıkl
ar.
8.
Pey
gam
ber
imiz
in a
hla
ki
öze
llikl
erin
i hay
atın
da
uyg
ula
may
a is
tekl
i olu
r.
Ün
ite
gen
elin
de
kro
no
loji
göze
tile
rek
oru
ç,
zekâ
t,
hac
gi
bi
ibad
etle
rin
fa
rz
kılın
mas
ı; iç
ki,
faiz
ve
ben
zerl
eri
nin
har
am k
ılın
mas
ı; te
sett
ürü
n e
mre
dilm
esi g
ibi
ibad
et v
e m
uam
elat
ile
ilgili
ko
nu
lara
da
değ
inile
cekt
ir.
1.
kaza
nım
işl
enir
ken
Pey
gam
ber
imiz
in M
edin
e’d
e ku
rdu
ğu d
evle
t si
ste
min
e,
lider
lik
ve
eği
tim
cilik
va
sıfl
arın
a,
Mes
cid
-i
Neb
i’nin
to
plu
msa
l fo
nks
iyo
nu
na,
Med
ine’
dek
i ilk
nü
fus
sayı
mın
ın v
e M
edin
e sö
zleş
me
sin
in s
osy
al h
ayat
açı
sın
dan
ön
emin
e,
Pey
gam
ber
imiz
in
Med
ine’
de
paz
ar
kurd
urm
asın
ın
Mü
slü
man
ları
n
eko
no
mik
bağ
ımsı
zlığ
ı açı
sın
dan
ön
emin
e vu
rgu
yap
ılaca
ktır
.
2. k
azan
ım iş
len
irke
n s
eriy
ye v
e ga
zve
kavr
amla
rın
a d
a d
eğin
ilece
ktir
.
2, 3
ve
4. k
azan
ımla
r iş
len
irke
n c
ihad
ın ö
nem
ine
de
değ
inile
cekt
ir.
3. k
azan
ım iş
len
irke
n k
on
u; B
akar
a, Â
l-i İ
mrâ
n, T
evb
e ve
Mü
nâf
ikû
n s
ure
leri
nd
en
ilgili
aye
tler
le a
çıkl
anac
aktı
r.
4.
kaza
nım
iş
len
irke
n
Me
din
e’d
eki
üç
Yah
ud
i ka
bile
sin
in
du
rum
ları
na
değ
inile
cek;
Ben
î K
ayn
uka
, B
enî
Nad
ir,
Ben
î K
ura
yza
ve H
ayb
er s
avaş
ları
da
kısa
ca a
nla
tıla
cakt
ır.
Ayr
ıca
Hır
isti
yan
larl
a ili
şkile
r ka
psa
mın
da
Nec
ran
Hey
eti,
Mu
te S
avaş
ı ve
Teb
ük
Sefe
ri’n
den
de
kısa
ca b
ahse
dile
cekt
ir.
7.
kaza
nım
işl
enir
ken
Pey
gam
ber
ve
Ehl-
i B
eyt
sevg
isin
e a
yetl
er ı
şığı
nd
a ye
r
veri
lece
ktir
.
Kav
ram
lar:
Ensa
r, M
uh
acir
, R
avza
-i M
uta
hh
ara,
cih
at,
gazv
e, s
eriy
ye,
isti
şare
, m
uâh
ât,
nif
ak, e
hl-
i kit
ap, s
enet
ü’l-
vüfû
d.
106
12. MESLEKİ ARAPÇA DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMININ UYGULANMASI
12.1. PROGRAMIN TEMEL FELSEFESİ VE GENEL AMAÇLARI
Anadolu imam hatip liseleri meslek dersleri, İslamî ilimler alanında yer alan temel
disiplinlerden oluşmaktadır. Bu disiplinler, Kur’an-ı Kerim ve hadislerin anlaşılması ve
hayata aktarılması amacıyla ortaya çıkmıştır. İslamî ilimler, tarih boyunca ilim dili olarak
Arapçayı kullanmışlardır. tefsir, hadis, fıkıh, akaid, siyer gibi ilimlerde, kaynakların en kadim
ve muteber olanları Arapça olarak kaleme alınmıştır. Bu nedenle Arapça, dinî ilimlerin
öğretiminde önemli bir yere sahip olmuştur. Mesleki Arapça dersinin de Anadolu imam hatip
lisesi meslek derslerine ait literatürün öğretiminde ayrı bir önemi vardır.
Anadolu imam hatip liselerinde 9. ve 10. sınıflarda öğrencilere, Arapça dersinde dört
temel dil becerisi seviyelerine uygun olarak kazandırılmaktadır. Bunun yanı sıra 9. sınıftan
itibaren temel dini bilgiler, fıkıh, hadis, siyer, tefsir gibi derslerde de İslamî ilimlerle ilgili
literatür kazandırılmaktadır. Buradan hareketle Mesleki Arapça Dersi Öğretim Programı,
imam hatip lisesi meslek derslerinde yer alan konu, kazanım, kavram ve becerileri
destekleyecek şekilde yapılandırılmıştır.
Mesleki Arapça Dersi Öğretim Programında tema ve kazanımlar oluşturulurken
“sarmal yapı” dikkate alınmıştır. Öğretim programında, imam hatip lisesi meslek derslerinde
okutulan bazı derslere ait içerikler dikkate alınarak temalar oluşturulmuş, temanın içeriğine
yönelik etkinlik, kavram ve becerilere yer verilmiştir.
Mesleki Arapça Dersi Öğretim Programı, 1739 Sayılı Millî Eğitim Temel Kanunu’nda
yer alan “Türk Millî Eğitiminin Genel Amaçları ve Temel İlkeleri”ne uygun olarak
öğrencilerin;
(1) İslami ilimlere ait klasik/güncel Arapça literatür ve metinlerden
yararlanabilmelerini,
(2) İmam hatip lisesi meslek derslerinde edindikleri kazanımları pekiştirmelerini,
(3) Arapça dinleme-anlama, konuşma, okuma-anlama ve yazma becerilerini
geliştirmelerini,
(4) Bazı dil bilgisi kurallarını öğrenmelerini,
(5) Seviyelerine uygun görsel, işitsel ve yazılı kaynakları takip etmelerini,
(6) Arapça öğrenmeye yönelik ilgi ve isteklerini sürdürmeyi hedeflemektedir.
12.2. PROGRAMIN VİZYONU
Mesleki Arapça Dersi (11-12. Sınıflar) Öğretim Programı’nın Vizyonu;
“Dört Temel Dil Beceri”sinin yanı sıra “Temel Dinî Kaynakları Tanıma ve
Kullanma”, “Dinî Metinleri Anlama ve Yorumlama” gibi becerilerin gelişmiş, İslami ilimlere
ait klasik/güncel Arapça literatür ve metinlerden yararlanabilen bireyler yetiştirmektir.
107
12.3. MESLEKİ ARAPÇA DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMININ UYGULANMASINA
/DERS KİTABININ (EĞİTİM ARACI) YAZIMINA YÖNELİK İLKE VE
AÇIKLAMALAR
(1) Temalarda verilen metinler/diyaloglar İslami ilimlere ait klasik/güncel
kaynaklardan (tefsir, hadis, siyer, kelam gibi) öğrenci düzeyi göz önünde tutularak
oluşturulur.
(2) Öğretim Programı beceri temelli olarak yapılandırılmıştır. Konu ve kazanımlar ele
alınırken bu becerileri kazandırmaya yönelik etkinliklere yer verilir.
(3) Kazanımlar, dört dil becerisi esas alınarak sınıflandırılmıştır. İşlenişte tema
içindeki kazanım sıralamasına bağlı kalma zorunluluğu yoktur. Temaların
işlenişinde, kazanımların tema içindeki ele alınış sıralamasında değişiklik
yapılabilir. Öğrencilerin kendi kendine öğrenmelerine imkân tanıyacak materyal
oluşturma ve kullanma becerileri edinmelerini sağlayacak etkinliklere yer verilir.
(4) Cümle/metin/diyaloglarda harekeleme yapılırken uzatma harfleri öncesindeki
harfler, ta-i marbûta öncesindeki ve sık sık tekrar edilen işaret isimleri, şahıs
zamirleri, harekesiz olarak verilir. Ayrıca soru edatları, harfi cerler ve kelime
sonlarında yer alan harfler zorunlu olmadıkça harekesiz harfler olarak verilir.
(5) Temalarda yer verilen ayetler, Hafız Osman hattına uygun olarak yazılır ve
harflerin tamamı harekelenir. Ayrıca hadis metinleri de tamamen harekeli olarak
verilir.
(6) Tema sonlarında içeriğe uygun ayet, hadis, şiir ve vecizelere yer verilebilir.
(7) Dil bilgisi kuralları, basit ve anlaşılır etkinliklerle desteklenerek verilir.
(8) Dil bilgisi konuları işlenirken öğrenci seviyesine uygun olarak ayetler, hadisler ve
güzel sözlerden örnek verilmesine özen gösterilir.
(9) Öğretim Programı, öğrenilenlerin tekrar edilmesine ve aşamalı olarak yeni
bilgilerin öğrenilenlere ilave edilmesine dayanan “sarmal yaklaşım” esas alınarak
hazırlanmıştır. Bu nedenle kazanımlarla ilgili konular işlenirken bu durum göz
önünde bulundurulur.
(10) Kazanımlar verilirken öğrenciyi merkeze alan bir yaklaşım göz önünde
bulundurulur. Bu kapsamda öğrenme öğretme etkinlikleri, kolaydan zora, basitten
karmaşığa, somuttan soyuta doğru bir sıralamayla ele alınır.
(11) Temalarla ilgili içerikler ele alınırken kelimelerden kalıplara, kalıplardan
cümlelere, cümlelerden diyalog ve/veya metinlere kademeli olarak devam eden
(tüme varım), sonrasında ise tersine işleyen analitik (tümden gelim) bir yapı göz
önünde bulundurulur.
(12) Konular işlenirken öğrencilerin kelimelerin anlamlarını bağlamdan hareketle
tahmin etmelerine yönelik etkinliklere yer verilir.
(13) Programda yer alan “İçerik ve Dil Yapıları” amaç değil, programın hedeflediği
kazanımları gerçekleştirmek için birer araçtır. Bu nedenle öğrenme öğretme
süreçlerinin sadece “dil bilgisi öğretimi” gibi görülmemesine özen gösterilir.
108
(14) Ders kitabı/eğitim aracı aşağıdaki tabloda verilen ölçülere göre hazırlanır.
MESLEKİ ARAPÇA DERSİ KİTAP FORMA SAYILARI
Dersin Adı En Yüksek Forma Sayısı* Ebat
Mesleki Arapça Dersi 11. Sınıf 12 19,5 cm x 27,5 cm
Mesleki Arapça Dersi 11. Sınıf 12 19,5 cm x 27,5 cm
* En yüksek forma sayısı esas alınmıştır. Hazırlanacak ders kitabı daha düşük forma sayısına sahip
olabilir.
12.4. MESLEKİ ARAPÇA DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMININ YAPISI
Mesleki Arapça Dersi Öğretim Program; “Temalar”, ““Kazanımlar”, “Açıklamalar” ve
” İçerik ve Dil Yapıları” şeklinde yapılandırılmıştır.
12.4.1. TEMALAR
Mesleki Arapça Dersi Öğretim Programında, her sınıf düzeyinde 6 tema olmak üzere
toplam 12 temaya yer verilmiştir.
Temalar, Öğretim Programının amaçları ve öğrencilerin bilişsel, duyuşsal ve
psikomotor gelişimlerinin yanı sıra dersin içeriği ve diğer derslerle olan ilişkileri göz önünde
bulundurularak oluşturulmuştur.
12.4.2. KAZANIMLAR
Kazanım, öğrenme öğretme süreci sonunda ulaşılması beklenen bilgi, beceri, tutum,
davranış ve değerler bütünüdür. Öğrencilerin öğrenme alanlarındaki gelişimleri, kazanımların
edinilmesine bağlıdır. Buradan hareketle kazanımlar oluşturulurken Öğretim Programının
amaçları ve programda kazandırılması hedeflenen bilgi, beceri ve tutumlar dikkate alınmıştır.
12.4.3. AÇIKLAMALAR
Açıklamalar, Öğretim Programında kazanımlarla ilgili özellikle vurgulanması gereken
konular ve/veya sınırlamalara ilişkin bölümdür. Kazanımların gerçekleşebilmesi bu
açıklamaların göz önünde bulundurulmasına bağlıdır.
Kazanımlara yönelik açıklamalar kazanım numarası belirtilerek verilmiştir. Ayrıca
tablolarda “!” işaretiyle belirtilen ve italik stilde yazılan kısımlar tema genelinde dikkate
alınması gereken uyarıları göstermektedir.
109
12.4.4. İÇERİK VE DİL YAPILARI
İçerik ve Dil Yapıları; Öğretim Programında kazanımlara yönelik verilmesi
hedeflenen içerik ve dil yapılarının ve bunlara ilişkin örneklerin verildiği bölümdür. Bu
bölümde geçen kelime ve kavramların genel olarak metin/diyalog örgüsü içerisinde verilmesi
hedeflenmiştir. Ancak metin ve diyalog kısmında verilmeyen/verilemeyen kelime/kavram ve
dil yapıları etkinlikler yoluyla da verilebilir
Kavramsal düzeyde tanımlama ve açıklama istenecek kelime ve kavramlar, ilgili
kazanımların “Açıklamalar” bölümünde verilmiştir.
Konular işlenirken içerik ve dil yapılarına ait örnekler kazanımlar çerçevesinde
çeşitlendirilebilir. Ancak kullanılacak yeni örnekler temaya, kazanımlara ve öğrencilerin
seviyelerine uygun olmalıdır. İçerik ve dil yapılarında verilen ayet, hadis, kelime, tamlama,
deyim, gramer kalıpları gibi ifadeler aynen verilebileceği gibi aynı kökten gelen ve/veya
kullanım alanına giren benzer, müradif ve muadil örnekler de verilebilir. Örneğin (إنزال)
ifadesinin olduğu yerde (أنزل) (ينزل) (منزل) gibi mazi ve/veya muzari, tekil/çoğul, ism-i fail,
ismi meful gibi kullanımları da verilebilir.
Öğretim Programında verilmesi hedeflenen dil yapıları, kazanımların
gerçekleştirilmesi için önerilen yapılardır. Bu yapılar gerçek iletişim durumları dikkate
alınarak verilmelidir.
110
12.5. ANADOLU İMAM HATİP LİSELERİ MESLEKİ ARAPÇA DERSİ TEMALARI
VE SÜRELERİ
Öğretim Programı, haftada 3 saat ve yılda 36 hafta olarak 11. ve 12. sınıflar için
toplam 216 ders saatine göre düzenlenmiştir.
11. SINIF
Tema
No Tema Adı
Kazanım
Sayısı
Ders
Saati
Ders
Saati
Yüzdesi
1 İSLAM 13 18 16,66
2 KUR’AN-I KERİM 14 18 16,66
3 HADİS 11 18 16,66
4 PEYGAMBERİMİZİN HİCRET ÖNCESI HAYATI 10 18 16,66
5 İBADETLER 11 18 16,66
6 İSLAM AHLAKI 12 18 16,66
Toplam 71 108 100
12. SINIF
Tema
No Tema Adı
Kazanım
Sayısı
Ders
Saati
Ders
Saati
Yüzdesi
1 TEVHİD VE ŞİRK 12 18 16,66
2 KUR’AN KISSALARI 12 18 16,66
3 PEYGAMBERİMİZİN HİCRET SONRASI HAYATI 11 16 16,66
4 DİNİ HÜKÜMLER 11 18 16,66
5 İSLAM’DA SOSYAL HAYAT 11 18 16,66
6 İSLAM MEDENİYETİ 13 20 16,66
Toplam 70 108 100
1
11
12.6
. A
NA
DO
LU
İM
AM
HA
TİP
LİS
EL
ER
İ M
ES
LE
Kİ
AR
AP
ÇA
DE
RS
İ 11.
SIN
IF T
EM
A, K
AZ
AN
IM V
E A
ÇIK
LA
MA
LA
RI
1. T
EM
A
KA
ZA
NIM
LA
R
AÇ
IKL
AM
AL
AR
İÇ
ER
İK V
E D
İL
YA
PIL
AR
I
İSLAM
اإلسالم B
u t
ema
so
nu
nd
a ö
ğre
nci
ler;
DİN
LE
ME
- A
NL
AM
A
1.
Din
lediğ
i m
etin
/diy
alo
gdan
har
eket
le i
man
ın
rükü
nle
rini
ve
şart
ları
nı
list
eler
.
2.
Din
lediğ
i m
etin
/diy
alo
gda
geç
en i
man
la i
lgil
i
kav
ram
ları
tan
ır.
3.
Din
lediğ
i m
etin
/diy
alo
gda
geç
en f
iil
çeşi
tler
ini
tan
ır.
KO
NU
ŞM
A
1.
Din
lediğ
i/o
ku
du
ğu
met
in/d
iyal
ogdan
har
eket
le i
man
ın r
ükü
nle
rini
sıra
lar.
2.
Din
lediğ
i/o
ku
du
ğu
met
in/d
iyal
ogdan
har
eket
le İ
slam
’ın
inan
ç es
asla
rını
bas
it
cüm
lele
rle
söyle
r.
3.
Sö
zlü
ile
tişi
md
e fi
il ç
eşit
leri
ni
kull
anır
.
OK
UM
A
1.
Oku
du
ğu
met
in/d
iyal
ogdan
har
eket
le İ
slam
’ın
inan
ç es
asla
rı v
e rü
kü
nle
rini
açık
lar.
2.
Oku
du
ğu
met
in/d
iyal
ogla
rda
geç
en i
man
la
ilgil
i kav
ram
ları
ayır
t ed
er.
3.
Oku
du
ğu
met
in/d
iyal
ogdan
har
eket
le İ
slam
’a
gö
re i
nan
ç b
akım
ınd
an i
nsa
nla
rı s
ınıf
landır
ır.
4.
Oku
du
ğu
met
in/d
iyal
ogda
geç
en f
iil
çeşi
tler
ini
tanır
.
DİN
LE
ME
– A
NL
AM
A
2.
kaz
anım
da
iman
, İs
lam
, ak
ide,
tev
hid
, ta
sdik
, ik
rar,
ikra
h,
hid
ayet
, dal
alet
kav
ram
ları
na
yer
ver
ilir
.
KO
NU
ŞM
A
1 v
e 2
. kaz
anım
lard
a öğre
nci
lerd
en i
man
ın r
ükü
nle
rini
ve
İsla
m’ı
n
inan
ç es
asla
rını
ken
di
cüm
lele
riyle
sö
yle
mel
eri
iste
nir
.
OK
UM
A
1.
kaz
anım
da
soru
cev
ap, boşl
uk d
old
urm
a, d
oğ
ru y
anlı
ş b
elir
lem
e,
eşle
ştir
me
gib
i et
kin
likle
re y
er v
eril
ir.
2.
kaz
anım
im
an,
İsla
m,
akid
e, t
asdik
, ik
rar,
ik
rah
, h
iday
et,
dal
alet
kav
ram
ları
yla
sın
ırla
nır
. M
etin
de
geç
en k
avra
mla
rla
ilg
ili
altı
nı
çizm
e,
anla
mın
ı bulm
a, e
şleş
tirm
e, b
oşl
uk d
old
urm
a, d
oğ
ru y
anlı
ş g
ibi
etkin
likle
re y
er v
eril
ir.
3. kaz
anım
da
müm
in,
münaf
ık,
kâf
ir,
mü
şrik
kav
ram
ları
yla
ilg
ili
altı
nı
çizm
e, a
nla
mın
ı bulm
a, e
şleş
tirm
e, b
oşl
uk
do
ldu
rma,
do
ğru
-yan
lış
gib
i
etkin
likle
re y
er v
eril
ir.
4.
kaz
anım
da
maz
i, m
uza
ri v
e em
ir k
ull
anım
lara
dai
r, d
oğ
ru y
anlı
ş
bulm
a, b
oşl
uk d
old
urm
a, e
şleş
tirm
e g
ibi
etk
inli
kle
r d
üze
nle
nir
.
حيدلتوا
امان
إليالم
إلسا
يدةلعقا
يق
صدالت
رارإلقا
راهإلك
ا
دايةاله
لة ضال
ال
منمؤال
فقمناال
ركمش
ال
كفرال
علالفاع أنو
علالف
ضي
لماا
علالف
رعضاالم
العلف
ألمر
ا
1
12
Y
AZ
MA
1.
Din
lediğ
i/o
ku
du
ğu
met
in/d
iyal
ogdan
har
eket
le İ
slam
’ın
inan
ç es
asla
rı i
le i
lgil
i
kav
ram
ları
do
ğru
ola
rak y
azar
.
2.
Din
lediğ
i/o
ku
du
ğu
met
in/d
iyal
ogdan
har
eket
le İ
slam
’ın
inan
ç es
asla
rıyla
ilg
ili
kıs
a
bir
met
in y
azar
.
3.
Yaz
dığ
ı cü
mle
/met
in/d
iyal
ogla
rda
fiil
çeşi
tler
ini
ku
llan
ır.
YA
ZM
A
1.
kaz
anım
da
cüm
le/m
etin
/diy
alo
gd
a b
oş
bır
akıl
an y
erle
re "
iman
,
tasd
ik,
ikra
r, h
iday
et,
dal
alet
" kav
ram
ları
nı
maz
i, m
uza
ri v
e em
ir
fiil
i kal
ıpla
rını
kull
anar
ak y
azm
alar
ı is
tenir
.
2.
kaz
anım
sev
iyel
erin
e uygun m
etin
, b
eş b
asit
cü
mle
yle
sınır
landır
ılır
.
3.
kaz
anım
da
fiil
çeş
itle
rinin
kull
anıl
dığ
ı sı
rala
ma-
yen
iden
yaz
ma,
yaz
ma,
boşl
uk d
old
urm
a gib
i et
kin
likle
re y
er v
eril
ir.
B
u t
emada (
öze
llik
le 1
. ko
nu)
met
in/d
iya
log
lar,
kla
sik/
gü
nce
l
aka
id k
ayn
akl
arı
ndan ö
ğre
nci
sev
iyes
i dik
kate
alı
na
rak
hazı
rlanır
.
“
Fii
l Ç
eşit
leri
” k
onusu
nda s
ad
ece
fiil
leri
n m
azi
, m
uza
ri v
e
emir
leri
ne
yer
veri
lir.
Fii
leri
n, ir
ab
ve
bab
du
rum
un
a
gir
ilm
ez. Ö
ğre
nci
leri
n k
onuşm
a v
e ya
zma
da
tem
el z
am
an
ifadel
erin
i ku
llanm
ala
rına y
ön
elik
etk
inle
r o
luşt
uru
lur.
1
13
2. T
EM
A
KA
ZA
NIM
LA
R
AÇ
IKL
AM
AL
AR
İÇE
RİK
VE
DİL
YA
PIL
AR
I
KUR′AN-I KERİM
القرآن الكر يم
Bu
tem
a s
on
un
da
öğ
ren
cile
r;
DİN
LE
ME
- A
NL
AM
A
1.
Din
lediğ
i m
etin
/diy
alo
gd
an h
arek
etle
Kur’
an’ı
n g
önder
iliş
amac
ını
ayet
lere
örn
ekle
r ver
ir.
2.
Din
lediğ
i m
etin
/diy
alo
gd
an h
arek
etle
Kur’
an-ı
Ker
im’i
anla
man
ın ö
nem
ini
fark
eder
.
3.
Din
lediğ
i m
etin
/diy
alo
gd
a geç
en s
ıfat
ve
isim
tam
lam
alar
ını
fark
ed
er.
KO
NU
ŞM
A
1.
Din
lediğ
i/o
ku
du
ğu
met
in/d
iyal
ogdan
har
eket
le K
ur’
an
tari
hiy
le i
lgil
i kıs
a cü
mle
ler
kura
r.
2.
Din
lediğ
i/o
ku
du
ğu
met
in/d
iyal
ogdan
har
eket
le K
ur’
an’ı
n
gö
nd
eril
iş a
mac
ını
ve
anla
şılm
asın
ın ö
nem
ini
söyle
r.
3.
Sö
zlü
ile
tişi
md
e is
im v
e sı
fat
tam
lam
alar
ını
kull
anır
.
OK
UM
A-A
NL
AM
A
1.
Oku
du
ğu
met
in/d
iyal
ogd
a geç
en K
ur'an
tar
ihi
ile
ilgil
i
kav
ram
ları
tan
ır.
2.
Oku
du
ğu
met
in/d
iyal
ogd
an h
arek
etle
Kur'an
tar
ihi
ile
ilgil
i
süre
ci a
çıkla
r.
3.
Oku
du
ğu
met
in/d
iyal
ogd
an h
arek
etle
Kur’
an’ı
n g
önder
iliş
amac
ını
ve
anla
şılm
asın
ın ö
nem
ine
dai
r so
nuçl
ar ç
ıkar
ır.
4.
Oku
du
ğu
met
in/d
iyal
ogd
a geç
en s
ıfat
ve
isim
tam
lam
alar
ını
ayır
t ed
er.
DİN
LE
ME
-AN
LA
MA
2.
kaz
anım
da
Kur’
an-ı
Ker
im’i
an
lam
anın
ön
emiy
le i
lgil
i
had
isle
re d
e yer
ver
ilir
.
KO
NU
ŞM
A
1.
kaz
anım
da
Ala
k s
ure
sin
in 1
-5. ay
etle
rin
e d
e yer
ver
ilir
.
OK
UM
A-A
NL
AM
A
1.
kaz
anım
da
“İç
erik
ve
Dil
Yap
ılar
ı” b
ölü
mü
nd
e ver
ilen
ve
met
in/d
iyal
ogla
rda
ku
llan
ılan
Ku
r'an
tar
ihi
ile
ilgil
i kav
ram
ları
bulm
asın
a yönel
ik e
tkin
likle
re y
er v
eril
ir.
Bu
kav
ram
lar;
nüzu
l,
tedri
c, v
ahiy
, vah
yin
yaz
ılm
ası,
a
rz,
mu
kab
ele,
cem
ve
teksi
r, i
stin
sah,
cem
’ul-
Ku
r’an
, te
ksi
ru’l
-Ku
’ran
ile
sınır
landır
ılır
.
4.
kaz
anım
da
sıfa
t ta
mla
mal
arın
ın m
üfr
ed,
mü
sen
na
ve
cem
i
hâl
leri
ne
değ
inil
ir,
fakat
isi
m t
am
lam
asın
da
sad
ece
mu
zafı
n
müfr
ed v
e ce
mi
mü
kes
ser
hâl
leri
ver
ilir
.
هد ي ع
ف…
الحي
و
يةاآل
الرة سو
الكية
م
الية مدن
اإلزال
ن
اليلتنز
وللنزب ا
سب
اليجدرت
تال ريفس
اليلتأو
الض
عر
البلةمقا
ال
ظ حاف
اإل
خ ساستن
آن لقرع اجم
آن لقرر اكثيت
صفةال
افة
إلضا
1
14
Y
AZ
MA
1.
Din
lediğ
i/o
ku
du
ğu
Kur’
an t
arih
i il
e m
etin
/diy
alogdan
har
eket
le k
ısa
bir
met
in y
azar
.
2.
Din
lediğ
i/o
ku
du
ğu
met
in/d
iyal
ogdan
har
eket
le K
ur'an
’ın
gö
nd
eril
iş s
ebep
leri
ni
yaz
ar.
3.
Din
lediğ
i/o
ku
du
ğu
met
in/d
iyal
ogdan
har
eket
le K
ur’
an’ı
n
anla
şılm
asın
ın ö
nem
i h
akkın
da
kıs
a cü
mle
ler
yaz
ar.
4.
Yaz
dığ
ı cü
mle
/met
in/d
iyal
ogla
rda
isim
ve
sıfa
t ta
mla
mal
arın
a
yer
ver
ir.
YA
ZM
A
1,
2 v
e 3 k
azan
ımla
rda
cüm
le/m
etin
ler
beş
bas
it c
üm
leyle
sınır
landır
ılır
.
4. kaz
anım
da
isim
ve
sıfa
t ta
mla
mal
arıy
la i
lgil
i eş
leşt
irm
e,
boşl
uk d
old
urm
a gib
i et
kin
likle
re d
e yer
ver
ilir
. A
yrı
ca s
ıfat
tam
lam
alar
ının
müfr
ed,
mü
sen
na
ve
cem
i h
âlle
rin
e değ
inil
ir,
fakat
isi
m t
amla
mas
ınd
a sa
dec
e m
uza
fın
mü
fred
ve
cem
i
mü
kes
ser
hâl
leri
ver
ilir
.
B
u t
emada (
öze
llik
le 1
. ko
nu
) m
etin
/diy
alo
gla
r,
klasi
k/günce
l te
fsir
/tef
sir
usu
lü k
ayn
akl
arı
nd
an
öğ
ren
ci
sevi
yesi
dik
kate
alı
na
rak
ha
zırl
anır
.
K
onula
r iş
lenir
ken
öğre
nci
lerd
en m
etin
/diy
alo
gda
bil
med
iği
keli
mel
erin
anla
mla
rını
bağ
lam
da
n h
are
ketl
e ta
hm
in
etm
eler
i is
tenir
.
T
emada s
ıfat
tam
lam
ala
rının
mü
fred
, m
üse
nn
a v
e ce
mi
hâll
erin
e değ
inil
ir, fa
kat
isim
ta
mla
ma
sın
da
sa
dec
e m
uza
fın
müfr
ed v
e ce
mi
mü
kess
er h
âll
eri
veri
lir.
1
15
3. T
EM
A
KA
ZA
NIM
LA
R
AÇ
IKL
AM
AL
AR
İÇ
ER
İK V
E D
İL
YA
PIL
AR
I
HADİS
الحديثB
u t
ema
so
nu
nd
a ö
ğre
nci
ler;
DİN
LE
ME
- A
NL
AM
A
1.
Din
lediğ
i m
etin
/diy
alo
gda
geç
en h
adis
ilm
i il
e
kav
ram
ları
lis
tele
r.
2.
Din
lediğ
i m
etin
/diy
alo
gdan
har
eket
le h
adis
leri
ravi
sayıs
ına
gö
re t
asn
if e
der
.
3.
Din
lediğ
i m
etin
de/
diy
alogla
rda
isim
cüm
lele
rini
tanır
.
KO
NU
ŞM
A
1.
Din
lediğ
i/o
ku
du
ğu
met
in/d
iyal
ogdan
har
eket
le
had
is u
sulü
ile
ilg
ili
bas
it c
üm
lele
r sö
yle
r.
2.
Din
lediğ
i/o
ku
du
ğu
met
in/d
iyal
ogdan
har
eket
le
had
is k
on
usu
nd
a b
asit
cüm
lele
rle
konuşu
r.
3.
Sö
zlü
ile
tişi
md
e is
im c
üm
lele
rine
yer
ver
ir.
OK
UM
A
1.
Oku
du
ğu
met
ind
e/diy
alo
gda
yer
ala
n h
adis
usu
lü
kav
ram
ları
nı
ayır
t ed
er.
2.
Oku
du
ğu
met
in/d
iyal
ogda
ver
ilen
had
is u
sulü
kav
ram
ları
nı
açık
lar.
3.
Oku
du
ğu
met
in/d
iyal
ogla
rda
geç
en i
sim
cüm
lele
rini
tan
ır.
DİN
LE
ME
- A
NL
AM
A
1.
kaz
anım
da
had
is,
sünnet
, ku
tsi
had
is, n
ebev
i had
is,
cerh
, ta
dil
, is
nad
, se
ned
, m
etin
ve
rivay
et k
avra
mla
rın
a
yer
ver
ilir
.
2.
kaz
anım
da
müte
vat
ir v
e âh
ad h
adis
lere
ayrı
ntı
ya
gir
med
en y
er v
eril
ir.
KO
NU
ŞM
A
1 v
e 2 k
azan
ımla
rda
"ثحد
ت
عن", "...
شناق
مع
كميلز
" g
ibi
etkin
likle
re y
er v
eril
ir.
OK
UM
A
1.
kaz
anım
da;
alt
ını
çizm
e, d
oğru
-yan
lış
bel
irle
me,
eşle
ştir
me
gib
i et
kin
likle
re y
er v
eril
ir.
2.
kaz
anım
da;
had
is,
sünnet
, ku
tsi
had
is,
neb
evi
had
is,
cerh
, ta
dil
, is
nad
, se
ned
, m
etin
ve
rivay
et k
avra
mla
rıyla
ilgil
i konu b
aşlı
ğın
ı ta
hm
in e
tme,
cü
mle
tam
amla
ma,
anla
mın
ı bulm
a, e
şleş
tirm
e gib
i et
kin
likle
re y
er v
eril
ir.
3.
kaz
anım
da
isim
cüm
lesi
ile
ilg
ili
ku
llan
ımla
rda;
do
ğru
yan
lış
bulm
a, b
oşl
uk d
old
urm
a, e
şleş
tirm
e gib
i
etkin
likle
re y
er v
eril
ir.
الثحدي
ولأص
ثحدي
ال
ثحدي
ال وي
نب
ثحدي
ال سي
قد
ال سنة
ب سبا
أ
ودور
ث
حديال
ال سند
اإل
نادس
الرحج
اليلعدت
اليندوت
الفصني
ت
الواية
ر
الابةصح
الينابعت
الث حدم
الاترتو
اآل حاد
الح
حيص
1
16
Y
AZ
MA
1. D
inle
diğ
i/o
ku
du
ğu
met
in/d
iyal
ogdan
har
eket
le h
adis
usu
lü i
le i
lgil
i kıs
a bir
met
in y
azar
.
2. Y
azd
ığı
cüm
le/m
etin
/diy
alogla
rda
isim
cüm
lesi
ne
yer
ver
ir.
YA
ZM
A
1.
kaz
anım
da
"باكت
ما مع
تس"
gib
i kal
ıp c
üm
lele
rle
beş
bas
it c
üm
le y
azm
aya
yönel
ik e
tkin
likle
r o
luşt
uru
lur.
B
u
tem
ada
(öze
llik
le
1.
kon
u)
met
in/d
iya
logla
r,
klasi
k/günce
l hadis
ve
h
ad
is
usu
lü
kayn
akl
arı
nd
an
öğre
nci
sev
iyes
i dik
kate
alı
na
rak
ha
zırl
an
ır.
İs
im
cüm
lesi
nde
haber
tü
rler
ine
ve
ha
ber
in
ön
e
geç
tiği
du
rum
lara
değ
ilm
ez.
ملةلجا
مية
السا
تدألمبا
خبرال
الفرد
م
ال ى مثن
المعج
الوعمرف
الرفة
مع
ال كرة
ن
1
17
4. T
EM
A
KA
ZA
NIM
LA
R
AÇ
IKL
AM
AL
AR
İÇ
ER
İK V
E D
İL
YA
PIL
AR
I
PEYGAMBERİMİZİN HİCRET ÖNCESİ HAYATI
سيرة النبي قبل الهجرة
Bu
tem
a s
on
un
da
öğ
ren
cile
r;
DİN
LE
ME
- A
NL
AM
A
1.
Din
lediğ
i m
etin
/diy
alo
gd
an P
eygam
ber
imiz
in (
s.a.
v.)
tevh
ide
dav
etiy
le i
lgil
i aş
amal
arı
sıra
lar.
2.
Din
lediğ
i m
etin
/diy
alo
gd
a geç
en d
avet
süre
ciyle
ilg
ili
kav
ram
ları
tan
ır.
3.
Din
lediğ
i m
etin
/diy
alo
gd
a geç
en f
iil
cüm
lele
rini
tanır
.
KO
NU
ŞM
A
1.
Din
lediğ
i/o
ku
du
ğu
met
in/d
iyal
ogdan
har
eket
le
Pey
gam
ber
Efe
nd
imiz
in (
s.a.
v.)
tev
hid
e dav
et s
üre
cini
kıs
a cü
mle
lerl
e aç
ıkla
r.
2.
Sö
zlü
ile
tişi
md
e fi
il c
üm
lele
rini
kull
anır
.
OK
UM
A
1.
Oku
du
ğu
met
in/d
iyal
ogd
a ver
ilen
Pey
gam
ber
Efe
ndim
izin
(s.
a.v.)
te
vh
ide
dav
et s
üre
cindek
i
aşam
alar
ı aç
ıkla
r.
2.
Oku
du
ğu
met
in/d
iyal
ogd
a yer
ala
n d
avet
süre
ciyle
ilgil
i kav
ram
ları
ayır
t ed
er.
3.
Oku
du
ğu
met
in/d
iyal
ogla
rda
geç
en f
iil
cüm
lesi
ve
ögel
erin
i ta
nır
.
DİN
LE
ME
- A
NL
AM
A
1.
kaz
anım
da
İsla
m’a
dav
et e
mri
nin
gel
işi,
giz
li v
e aç
ık
dav
et d
önem
leri
nin
baş
lam
ası,
dav
ete
kar
şı y
apıl
an
olu
mlu
/olu
msu
z te
pkil
er,
Hab
eşis
tan
’a h
icre
t, h
üzü
n y
ılı,
Tai
f yolc
ulu
ğu,
Akab
e B
iatl
eri
ve
hic
ret
ile
sınır
land
ırıl
ır.
2.
kaz
anım
da
dav
et s
üre
ciyle
ilg
ili
han
if, te
vh
id,
cah
iliy
ye,
şirk
, D
aru'n
-Ned
ve,
Dar
u'l-E
rkam
, te
bli
ğ v
e d
avet
kav
ram
ları
na
yer
ver
ilir
.
KO
NU
ŞM
A
1.
kaz
anım
da
"ثحد
ت
عن", "...
شناق
مع
كميلز
" g
ibi
etkin
likle
re
yer
ver
ilir
.
OK
UM
A
1.
kaz
anım
da
dav
et e
mri
nin
gel
işi,
giz
li v
e aç
ık d
avet
dönem
leri
nin
baş
lam
ası,
dav
ete
kar
şı y
apıl
an
olu
mlu
/olu
msu
z te
pkil
er,
Hab
eşis
tan
’a h
icre
t, h
üzü
n y
ılı,
Tai
f yolc
ulu
ğu,
Akab
e B
iatl
eri
ve
hic
ret
ile
sınır
land
ırıl
ır.
2.
kaz
anım
da
dav
et s
üre
ciyle
ilg
ili
han
if, te
vh
id,
cah
iliy
ye,
Dar
u'n
-Ned
ve,
Dar
u'l-E
rkam
, şi
rk,
teb
liğ, d
avet
ve
hic
ret
kav
ram
ları
na
ve
bunla
rla
ilgil
i al
tın
ı çi
zme,
an
lam
ını
bulm
a, e
şleş
tirm
e, b
oşl
uk d
old
urm
a, d
oğru
yan
lış
gib
i
etkin
likle
re y
er v
eril
ir.
3.
kaz
anım
da,
fii
l, f
ail
ve
mef
ul
öze
llik
leri
yle
ilg
ili
etkin
likle
re y
er v
eril
ir.
يرةلسا
بوةالن
الة رسال
عوةالد
ليغ
التب
الحيد
تو
الفحني
الركش
لية جاه
ال
داردوة
الن
رملحا
فشري
ال
دارقامألر
ا
جرةاله
يعةب
قبةالع
سوةأ
سنة
ح
ينألما
بي حالصا
ليةلفعة اجمل
ال
العلف
العل
فا
الولمفع
1
18
Y
AZ
MA
1.
Din
lediğ
i/o
ku
du
ğu
met
in/d
iyal
ogdan
har
eket
le
Pey
gam
ber
imiz
in (
s.a.
v.)
tev
hid
e dav
et s
üre
ciyle
ilg
ili
kıs
a b
ir m
etin
yaz
ar.
2.
Yaz
dığ
ı cü
mle
/met
in/d
iyal
ogla
rda
fiil
cüm
lele
rini
ku
llan
ır.
YA
ZM
A
2.
kaz
anım
da
"ا
بكت
ما مع
تس"
gib
i et
kin
likle
beş
bas
it
cüm
leye
yer
ver
ilir
.
2.
kaz
anım
da,
fii
l cü
mle
sin
in ö
gel
eri
ve
öze
llik
leri
ilg
ili
etkin
likle
re y
er v
eril
ir.
Okuduğu/y
azdığ
ı m
etin
/diy
alo
gd
a te
mel
zam
an
ifad
eler
ini
kull
anır
.
B
u t
emada (
öze
llik
le 1
. ko
nu
) m
etin
/diy
alo
gla
r,
klasi
k/günce
l si
yer
ve h
adis
ka
ynakl
arı
nda
n ö
ğre
nci
sevi
yesi
dik
kate
alı
nara
k h
azı
rla
nır
.
B
u t
emada f
iil
cüm
lesi
ile
ilg
ili
etki
nli
kler
e ye
r ve
rili
r.
1
19
5.
TE
MA
K
AZ
AN
IML
AR
A
ÇIK
LA
MA
LA
R
İÇE
RİK
VE
DİL
YA
PIL
AR
I
İBADETLER
ال عبادات
B
u t
ema
so
nu
nd
a ö
ğre
nci
ler;
DİN
LE
ME
- A
NL
AM
A
1.
Din
lediğ
i m
etin
/diy
alo
gd
a geç
en i
bad
etle
rle
ilgil
i
kav
ram
ları
ayır
t ed
er.
2.
Din
lediğ
i m
etin
/diy
alo
gd
an h
arek
etle
efa
l-i
mü
kel
lefi
ni
list
eler
.
3.
Din
lediğ
i m
etin
/diy
alo
gd
a geç
en “
Kân
e ve
Kar
deş
leri
”ni
ayır
t ed
er.
KO
NU
ŞM
A
1. D
inle
diğ
i/o
ku
du
ğu
met
in/d
iyal
ogdan
har
eket
le
ibad
etle
rle
ile
ilgil
i kav
ram
ları
sır
alar
.
2. D
inle
diğ
i/o
ku
du
ğu
met
in/d
iyal
ogdan
har
eket
le
ibad
etle
rle
ilgil
i bas
it c
üm
lele
rle
konuşu
r.
3. S
özl
ü i
leti
şim
de
“Kân
e ve
Kar
deş
leri
”ni
kull
anır
.
OK
UM
A
1.
Oku
du
ğu
met
in/d
iyal
ogd
a yer
ala
n i
bad
etle
ilg
ili
kav
ram
ları
bel
irle
r.
2.
Oku
du
ğu
met
in/d
iyal
ogd
an h
arek
etle
ibad
etle
ri v
e
hü
kü
mle
rini
açık
lar.
3.
Oku
du
ğu
met
in/d
iyal
ogla
rdan h
arek
etle
“ K
âne
ve
Kar
deş
leri
”yle
ilg
ili
ku
llan
ımla
rı a
çıkla
r.
DİN
LE
ME
- A
NL
AM
A
2. k
azan
ımda
“ef’
ali
mü
kel
lefi
n”e
dik
kat
çek
ilir
.
KO
NU
ŞM
A
1.
kaz
anım
la i
lgil
i konu i
şlen
irken
“ef
’âli
mü
kel
lefi
n”l
e il
gil
i
tem
el k
avra
mla
ra y
er v
eril
ir.
2.
kaz
anım
da
fıkıh
, fa
kih
, ic
tih
ad, fe
tva,
mü
ftü
gib
i
kav
ram
larl
a il
gil
i se
viy
eye
uy
gu
n
"ثحد
ت
عن", "...
شناق
مع
كميلز
" g
ibi
etkin
likle
re y
er v
eril
ir.
OK
UM
A
1 v
e 2.
kaz
anım
da
“İç
erik
ve
Dil
Yap
ılar
ı” b
ölü
mü
nd
e
ver
ilen
kav
ram
larl
a il
gil
i al
tını
çizm
e, a
nla
mın
ı b
ulm
a,
eşle
ştir
me,
boşl
uk d
old
urm
a, d
oğru
yan
lış
bel
irle
me
gib
i
etkin
likle
re y
er v
eril
ir.
3.
kaz
anım
da
"Kân
e ve
Kar
deş
leri
" il
e il
gil
i i
sim
ve
hab
erle
rini
bulm
a, i
rab d
uru
mu
nu
tan
ıtm
a, z
amir
lerl
e b
irli
kte
kull
anım
ı gib
i et
kin
likle
re y
er v
eril
ir.
فقهال
ف كلي
الت
فكلالم
ليةأه
التاداعب
الض
فر
باجالو
سنةال
راملحا
الللحا
ب دولمنا
سدمفال
ب تحمس
ال
سدمفال
احلمبا
هاد
جتاإل
وىلفتا
لوةلصا
وملصا
حج ال
زك ال
وة
1
20
Y
AZ
MA
1.
Din
lediğ
i/o
ku
du
ğu
met
in/d
iyal
ogdan
har
eket
le
ibad
etle
r ve
hü
kü
mle
riyle
ilg
ili
bir
met
in o
luşt
uru
r.
2.
Yaz
dığ
ı cü
mle
/met
in/d
iyal
ogla
rda
“Kân
e ve
Kar
deş
leri
”ni
ku
llan
ır.
YA
ZM
A
1.
kaz
anım
da
bas
it b
eş c
üm
leyle
sın
ırla
ndır
ılır
.
2.
kaz
anım
da
öğre
nci
lere
ko
nu
yla
ilg
ili
anah
tar
sözc
ükle
r
ver
ilir
ve
“Kân
e ve
Kar
deş
leri
”yle
ku
llan
mal
arı
sağla
nır
.
B
u t
ema
da
(öze
llik
le 1
. ko
nu
) m
etin
/diy
alo
gla
r,
klasi
k/günce
l fı
kıh k
ayn
akl
arı
nd
an
öğ
ren
ci s
eviy
esi
dik
kate
alı
nara
k hazı
rlanır
.
“
Kâne
ve K
ard
eşle
ri”
işl
enir
ken
ha
ber
tü
rler
ine
ve
haber
in ö
ne
geç
tiği
duru
mla
ra d
eğin
ilm
ez.
تهاخوا
وأكان
كان
صارح صبأ
حى أض
سىأم
ظل ام ا دم
مازال
سلي
تبا
1
21
6.
TE
MA
K
AZ
AN
IML
AR
A
ÇIK
LA
MA
LA
R
İÇE
RİK
VE
DİL
YA
PIL
AR
I
İSLAM AHLAKI
األخالق اإلسالم يةB
u t
ema
so
nu
nd
a ö
ğre
nci
ler;
DİN
LE
ME
- A
NL
AM
A
1. D
inle
diğ
i m
etin
/diy
alogda v
eril
en İ
slam
ahla
kı
ile
ilgil
i kav
ram
ları
lis
tele
r.
2. D
inle
diğ
i m
etin
/diy
alogdan
har
eket
le
dav
ran
ışla
rı i
yi/
kö
tü,
doğru
/yan
lış
ola
rak
sınıf
lan
dır
ır.
3. D
inle
diğ
i m
etin
de/
diy
alogla
rda
geç
en
“İnn
e ve
Kar
deş
leri
”ni
fark
eder
.
KO
NU
ŞM
A
1. D
inle
diğ
i/o
ku
du
ğu
m
etin
/diy
alogdan
har
eket
le İ
slam
ah
lakı
ile
ilgil
i kav
ram
ları
do
ğru
ola
rak t
ella
ffu
z ed
er.
2. D
inle
diğ
i/o
ku
du
ğu
met
in/d
iyal
ogdan
har
eket
le İ
slam
ah
lakıy
la i
lgil
i bas
it
cüm
lele
rle
ko
nu
şur.
3. S
özl
ü i
leti
şim
de
“İn
ne
ve
Kar
deş
leri
” il
e
ilgil
i cü
mle
lere
yer
ver
ir.
OK
UM
A
1. O
ku
du
ğu
met
in/d
iyal
ogda
geç
en İ
slam
ahla
kı
ile
ilgil
i kav
ram
ları
bel
irle
r.
2. O
ku
du
ğu
met
in/d
iyal
ogdan
har
eket
le
İsla
m a
hla
kın
ın t
emel
kav
ram
ları
nı
açık
lar.
3. O
ku
du
ğu
met
in/d
iyal
ogla
rda g
eçen
“İn
ne
ve
Kar
deş
leri
”yle
il
gil
i kull
anım
ları
açık
lar.
DİN
LE
ME
- A
NL
AM
A
1.
kaz
anım
da;
usv
e-i
has
ene,
bir
r, m
ekar
imu
’l-a
hla
k,
îsâr
,
fazi
let,
sa
bır
, k
izb v
e has
ed,
kav
ram
ları
na
dik
kat
çek
ilir
.
KO
NU
ŞM
A
1.
kaz
anım
da;
öğre
nci
lerd
en t
emad
a ver
ilen
ah
laki
ilkel
erle
ilgil
i A
rapça
bir
sunum
haz
ırla
mal
arı,
su
nu
mu
mü
mkü
n
old
uğunca
ayet
ve
had
isle
rle
des
tekle
mel
eri
ve
arkad
aşla
rın
a
bunu A
rapça
ola
rak s
unm
alar
ı sa
ğla
nır
.
2.
kaz
anım
da
نيجبت
أع
/
س أح
بـ / ...
- إن
عل ل
gib
i if
adel
erle
ve/
vey
a bu i
lkel
ere
kar
şı t
utu
mla
ra v
e d
eğer
len
dir
mel
ere
yer
ver
ilir
.
OK
UM
A
1 v
e 2.
kaz
anım
lard
a u
sve-
i has
ene,
bir
r, m
ekar
imu
’l-a
hla
k,
îsâr
,
fazi
let,
sa
bır
, k
izb v
e has
ed k
avra
mla
rın
a ve
bu
nla
rla
ilg
ili
altı
nı
çizm
e, a
nla
mın
ı bulm
a, e
şleş
tirm
e, b
oşl
uk
do
ldu
rma,
do
ğru
yan
lış
bel
irle
me
gib
i et
kin
likle
re y
er v
eril
ir
3.
kaz
anım
da;
“İn
ne
ve
Kar
deş
leri
” il
e il
gil
i is
im v
e h
aber
leri
ni
bulm
a, i
rab d
uru
munu t
anıt
ma,
zam
irle
rle
bir
lik
te k
ull
anım
ı g
ibi
etkin
likle
re y
er v
eril
ir.
القألخ
ا
دة حمي
ال
القألخ
اا
يئةلس
رممكا
الق
ألخا
" ق خلن ال
حسبر ال
" "
كانلقهخ
آنلقرا
" "
صبرال
عند
دمةلصا
لىألو
ا"
فعطال
لىع
غير
لصا
/ رامحتا
بيرالك
...
" من
شناغ
سفلي
ا " من
يلةفض
ال
سانإلح
اص
خالاإل
انةألم ا
دالةالع
كللتو ا
ثارإلي ا
بر ال
بكذ ال
يبةالغ
سدلح ا
نيجبأع
ب أح
س أح
كره أ
1
22
Y
AZ
MA
1.
Din
lediğ
i/o
ku
du
ğu
met
in/d
iyal
ogda
geç
en
ahla
ki
ilkel
eri
list
eler
.
2.
Din
lediğ
i/o
ku
du
ğu
met
in/d
iyal
ogdan
har
eket
le İ
slam
ah
lakıy
la i
lgil
i kıs
a bir
met
in y
azar
.
3.
Yaz
dığ
ı cü
mle
/met
in/d
iyal
ogla
rda
“İnne
ve
Kar
deş
leri
”ne
yer
ver
ir.
YA
ZM
A
2. kaz
anım
da
met
in/d
iyal
og b
eş b
asit
cü
mle
yle
sın
ırla
nır
.
3.
kaz
anım
da
anah
tar
sözc
ükle
r/if
adel
er e
şliğ
ind
e “İ
nn
e ve
Kar
deş
leri
” il
e il
gil
i yaz
ma
etkin
likle
rin
e yer
ver
ilir
.
B
u t
emada (
öze
llik
le 1
. ko
nu
) m
etin
/diy
alo
gla
r, İ
sla
m
ahla
kına d
air
kla
sik
/günce
l ka
yna
kla
rdan
öğ
ren
ci s
eviy
esi
dik
kate
alı
nara
k hazı
rlanır
.
“
İnne
ve K
ard
eşle
ri”
işl
enir
ken
ha
ber
tü
rler
ine
ve h
aber
in
öne
geç
tiği
duru
mla
ra d
eğin
ilm
ez. "C
insi
ni
Nef
yed
en L
â
ال))"
konula
rına y
er v
eril
mez
.
تهاخوا
وأإن
إن
أن
أن
ك
كن ل
تلي
عل ل
1
23
12.7
. A
NA
DO
LU
İM
AM
HA
TİP
LİS
EL
ER
İ M
ES
LE
Kİ
AR
AP
ÇA
DE
RS
İ 1
2.
SIN
IF T
EM
A, K
AZ
AN
IM V
E A
ÇIK
LA
MA
LA
RI
1.
TE
MA
K
AZ
AN
IML
AR
A
ÇIK
LA
MA
LA
R
İÇE
RİK
VE
DİL
YA
PIL
AR
I
TEVHİD VE ŞİRK
التوحيد الشرك و
Bu
tem
a s
on
un
da ö
ğre
nci
ler;
DİN
LE
ME
- A
NL
AM
A
1.
Din
lediğ
i m
etin
/diy
alo
gd
a ver
ilen
akai
d i
lmi
ile
ilgil
i kav
ram
ları
lis
tele
r.
2.
Din
lediğ
i m
etin
/diy
alo
gd
a geç
en i
tikad
la i
lgil
i
kav
ram
ları
ayır
t ed
er.
3.
Din
lediğ
i m
etin
de/
diy
alo
gla
rda
geç
en “
aksâ
m-ı
seb
'a”y
ı ta
nır
.
KO
NU
ŞM
A
1.
Din
lediğ
i/o
ku
du
ğu
met
in/d
iyal
ogdan
har
eket
le
akai
d i
lmin
in t
emel
kav
ram
ları
nı
söyle
r.
2.
Din
lediğ
i/o
ku
du
ğu
met
in/d
iyal
ogdan
har
eket
le
akai
din
tem
el k
on
ula
rıyla
ilg
ili
kıs
a cü
mle
ler
ku
rar.
3.
Sö
zlü
ile
tişi
md
e iç
eris
ind
e “ak
sâm
-ı s
eb'a
”nın
geç
tiği
cüm
lele
ri k
ull
anır
.
OK
UM
A
1.
Oku
du
ğu
met
in/d
iyal
ogd
a geç
en a
kai
dle
ilg
ili
kav
ram
ları
bel
irle
r.
2.
Oku
du
ğu
met
in/d
iyal
ogd
an h
arek
etle
inan
ç
bak
ımın
dan
in
san
ları
lis
tele
r.
3.
Oku
du
ğu
met
in/d
iyal
ogla
rdan
har
eket
le “
aksâ
m-
ı se
b'a
”yı
tanır
.
DİN
LE
ME
- A
NL
AM
A
1.
kaz
anım
da;
akai
d,
itik
ad,
akid
e, il
m-i
kel
am,
ilm
-i
tevhid
, kav
ram
ları
il
e ak
aid
il
min
in
bil
gi
kay
nakla
rına
yer
ver
ilir
.
2.
kaz
anım
da;
ulû
hiy
et,
tevhid
, n
üb
üvvet
, m
ebd
e’,
mea
d,
şirk
, ta
ğut
kav
ram
ları
na
yer
ver
ilir
.
KO
NU
ŞM
A
1.
kaz
anım
da;
ak
aid,
itik
ad,
akid
e, i
lm-i
kel
am,
ilm
-i t
evhid
, kav
ram
ları
ile
akai
d i
lmin
in b
ilgi
kay
nakla
rına
yer
ver
ilir
.
2.
kaz
anım
da
akai
d i
lmin
in t
emel
ko
nu
ları
yla
ilg
ili
seviy
eye
uygun "
ثحد
ت
عن", "...
شناق
مع
كميلز
" g
ibi
etkin
likle
re y
er v
eril
ir.
OK
UM
A
1 v
e 2.
kaz
anım
lard
a; "İ
çeri
k v
e D
il Y
apıl
arı"
bölü
münde
geç
en k
elim
e/kav
ram
ve
cüm
lele
rle
ilgil
i al
tını
çizm
e, a
nla
mın
ı bulm
a, e
şleş
tirm
e,
boşl
uk d
old
urm
a, d
oğru
yan
lış
bel
irle
me,
gib
i
etkin
likle
re y
er v
eril
ir.
الائدعق
يدةلعقا
اإلقادعت
حيدلتوم اعل
لمع
الم
الك
خبرال
دقصاال
قلالع
ليم
لسا
سحوا
ال
مةسلي
ال
ال" إله
إال اهلل
حدهو
ال كشري
"له
ما و"روا
أم
إالدوا
يعبل
اهلل
ينلص
مخ
… "
إن"ين الد
عند
اهللالم
إلسا
"
نيةحدا
و
اهلل
هيةألو
حيد لتوا
البوةن
اآل
خرة
الدأ مب
الاد مع
الثبع
الدرق
التغوطا
الركش
1
24
Y
AZ
MA
1.
Din
lediğ
i/o
ku
du
ğu
met
in/d
iyal
ogdan
har
eket
le
akai
dle
ile
ilg
ili
kav
ram
ları
doğru
ola
rak y
azar
.
2.
Din
lediğ
i/o
ku
du
ğu
met
in/d
iyal
ogdan
har
eket
le a
kai
d
ilm
inin
ko
nu
ları
yla
ilg
ili
kıs
a bir
met
in y
azar
.
3.
Yaz
dığ
ı cü
mle
/met
in/d
iyal
ogla
rda
“aksâ
m-ı
seb
’a”d
a yer
ala
n f
ille
ri k
ull
anır
.
YA
ZM
A
2.
kaz
anım
, beş
cüm
le i
le s
ınır
lan
dır
ılır
.
B
u t
emada (
öze
llik
le 1
. ko
nu
) m
etin
/diy
alo
gla
r,
klasi
k/günce
l a
kaid
kayn
akl
arı
nda
n ö
ğre
nci
sev
iyes
i
dik
kate
alı
nara
k hazı
rlanır
.
!
Bu t
emada “
aks
âm
-ı s
eb’a
” k
ısa
şek
ild
e ta
rif
edil
ir;
mazi
ve
muza
ri h
all
erin
e örn
ekle
r ve
rili
r. F
iill
erin
çeki
mle
ri i
le i
lgil
i det
aya
gir
ilm
ez.
سامألقا
بعةلسا
يحصح
تلمع
المس
وز همم
ف ضع
م
المث
ف جو
أ
صناق
فلفي
1
25
2. T
EM
A
KA
ZA
NIM
LA
R
AÇ
IKL
AM
AL
AR
İÇ
ER
İK V
E D
İL
YA
PIL
AR
I
KUR′AN KISSALARI
قصص القرآن B
u t
ema
so
nu
nd
a ö
ğre
nci
ler;
DİN
LE
ME
- A
NL
AM
A
1.
Din
lediğ
i m
etin
/diy
alo
gd
an h
are
ket
le K
ur’
an-ı
Ker
im'd
e geç
en p
eygam
ber
lere
örn
ekle
r ver
ir.
2.
Din
lediğ
i m
etin
/diy
alo
gd
an h
arek
etle
pey
gam
ber
leri
n
tevh
ide
dav
etin
e ö
rnek
ler
ver
ir.
3.
Din
lediğ
i m
etin
/diy
alo
gd
a geç
en m
üce
rred
ve
mez
id
fiil
leri
tan
ır.
KO
NU
ŞM
A
1.
Din
lediğ
i/o
ku
du
ğu
met
in/d
iyal
ogdan h
arek
etle
Ku
r’an
-ı K
erim
'de
geç
en p
eygam
ber
lere
örn
ekle
r
ver
ir.
2.
Din
lediğ
i/o
ku
du
ğu
met
in/d
iyal
ogdan
har
eket
le
pey
gam
ber
leri
n t
evh
ide
dav
etin
e örn
ekle
r ver
ir.
3.
Sö
zlü
ile
tişi
md
e iç
eris
ind
e m
üce
rred
ve
mezi
d
fiil
leri
n g
eçti
ği
cüm
lele
ri k
ull
anır
.
OK
UM
A
1.
Oku
du
ğu
met
ind
e/diy
alo
gd
a geç
en p
eygam
ber
leri
list
eler
.
2.
Oku
du
ğu
met
in/d
iyal
ogd
an h
arek
etle
pey
gam
ber
leri
ve
gö
nd
eril
dik
leri
to
plu
mla
rın
gen
el ö
zell
iğin
i ta
nır
.
3.
Oku
du
ğu
met
in/d
iyal
ogd
an h
arek
etle
Kur’
an
kıs
sala
rın
ın g
enel
öze
llik
leri
ni
açık
lar.
4.
Oku
du
ğu
met
in/d
iyal
ogla
rdan
har
eket
le m
üce
rred
ve
mezi
d f
iill
eri
tanır
.
DİN
LE
ME
- A
NL
AM
A
1 v
e 2
. kaz
anım
lar
ulu
’l-a
zim
peygam
ber
ler
ile
sınır
landır
ılır
.
KO
NU
ŞM
A
1 v
e 2.
kaz
anım
lar
ulu
’l-a
zim
peygam
ber
ler
ile
sınır
landır
ılır
. B
u k
apsa
md
a se
viy
eye
uy
gu
n "
ثحد
ت
عن "...
",شناق
مع
كميلز
" g
ibi
etkin
likle
re y
er v
eril
ir.
OK
UM
A
1.
kaz
anım
da
Kur’
an-ı
Ker
im’d
e ad
ı geç
en
pey
gam
ber
lerl
e il
gil
i boşl
uk d
old
urm
a, e
şleş
tirm
e, b
aşlı
k
yaz
ma,
do
ğru
yan
lış
bel
irle
me
gib
i et
kin
likle
re y
er
ver
ilir
.
2.
kaz
anım
ulu
’l-a
zim
pey
gam
ber
ler
ve
gönder
ildik
leri
toplu
mla
rla
ilgil
i b
oşl
uk d
old
urm
a,
eşle
ştir
me,
baş
lık y
azm
a, d
oğru
yan
lış
bel
irle
me,
mes
ajla
rından
örn
ekle
r ver
me
gib
i et
kin
likle
rle
des
tekle
nir
.
3.
kaz
anım
da
kıs
sala
rın ö
zell
ikle
ri ö
ğre
nci
sev
iyes
i gö
z
önünde
bulu
nduru
lara
k a
yrı
ntı
ya
gir
ilm
eden
ele
alı
nır
.
الالةرس
الابوةن
ر الول سل
رس
اهللاأل
ياءنب
ولوأ
زمالع
من
الر سل
ص قص
ال
آنلقرص ا
قص
لنبي ص ا
قصين
سنأح
ص
قصال
الحيد
تو
الركش
"ن ادويعب
النامص
"…
الليغ
تب
العوة
دعال
ألفا
ردة
مجال
يدةمزل ال
فعااأل
1
26
Y
AZ
MA
1.
Din
lediğ
i/o
ku
du
ğu
met
in/d
iyal
ogdan h
arek
etle
Ku
r'an
-ı K
erim
'de
geç
en p
eygam
ber
lerl
e il
gil
i kıs
a bir
met
in y
azar
.
2.
Yaz
dığ
ı cü
mle
/met
in/d
iyal
ogla
rda
müce
rred
ve
mez
id
fiil
lere
yer
ver
ir.
YA
ZM
A
1.
kaz
anım
ulu
’l-a
zim
pey
gam
ber
leri
n y
er v
eril
diğ
i b
eş
bas
it c
üm
le i
le s
ınır
landır
ılır
.
B
u t
emada (ö
zell
ikle
1.
konu
) m
etin
/diy
alo
gla
rın
,
klasi
k/günce
l te
fsir
usu
lü/t
efsi
r ka
yna
kla
rın
da
n
öğre
nci
sev
iyes
i dik
kate
alı
na
rak
olu
ştu
rulm
ası
na
öze
n g
öst
eril
ir.
B
u t
emada
süla
si m
üce
rred
ve
süla
si m
ezid
fii
ller
in
gen
el t
ari
fler
i ya
pıl
ır,
ayn
ı kö
kten
kel
imel
er ü
zeri
nd
e
bir
kaç
örn
ek i
nce
lener
ek b
u f
iill
erin
fa
rkla
rına
dik
kat
çeki
lir.
Fii
l çe
kim
leri
yle
ilgil
i ayr
ıntı
lara
gir
ilm
ez.
1
27
3. T
EM
A
KA
ZA
NIM
LA
R
AÇ
IKL
AM
AL
AR
İÇ
ER
İK V
E D
İL
YA
PIL
AR
I
PEYGAMBERİMİZİN HİCRET SONRASI HAYATI
سيرة النبي بعد الهج رة
Bu
tem
a s
on
un
da
öğ
ren
cile
r;
DİN
LE
ME
- A
NL
AM
A
1.
Din
lediğ
i m
etin
/diy
alo
gd
an h
arek
etle
Pey
gam
ber
imiz
in
(s.a
.v.)
Med
ine
Dö
nem
i o
layla
rını
sıra
lar.
2.
Din
lediğ
i m
etin
/diy
alo
gla
rda
geç
en m
ezid
fii
ller
i ta
nır
.
KO
NU
ŞM
A
1.
Din
lediğ
i/o
ku
du
ğu
met
in/d
iyal
ogdan
har
eket
le
Pey
gam
ber
imiz
in (
s.a.
v.)
Med
ine'
dek
i hay
atı
ile
ilgil
i
bas
it c
üm
lele
r sö
yle
r.
2.
Din
lediğ
i/o
ku
du
ğu
met
in/d
iyal
ogdan
har
eket
le
Pey
gam
ber
imiz
in (
s.a.
v.)
Med
ine
hay
atın
dak
i sü
reçl
eri
öze
tler
.
3.
Sö
zlü
ile
tişi
md
e iç
eris
ind
e m
ezi
d f
iill
erin
geç
tiği
cüm
lele
ri k
ull
anır
. O
KU
MA
1.
Oku
du
ğu
met
in/d
iyal
ogd
an h
arek
etle
Pey
gam
ber
imiz
in
(s.a
.v.)
Med
ine
hay
atın
dak
i sü
reçl
eri
öze
tler
.
2.
Oku
du
ğu
met
in/d
iyal
ogd
an h
arek
etle
Pey
gam
ber
imiz
in
(s.a
.v.)
Med
ine
hay
atın
ının
İsl
am
dav
etin
dek
i yer
ini
yo
rum
lar.
3.
Oku
du
ğu
met
in/d
iyal
ogla
rdan
har
eket
le m
ezid
fii
ller
in
kal
ıp ö
zell
ikle
rini
tan
ır.
DİN
LE
ME
- A
NL
AM
A
1. kaz
anım
; M
esci
d-i
Neb
i’n
in i
nşa
sı, M
uah
at, M
edin
e
Sözl
eşm
esi,
gaz
vel
er (
Bed
ir,
Uh
ut,
Hen
dek
) gib
i ö
ne
çıkan
ola
yla
rla
sınır
landır
ılır
.
KO
NU
ŞM
A
1. kaz
anım
da
“ثحد
ت
عن", "...
نشاق
مع
كميلز
" g
ibi
sev
iyey
e
uygun
etk
inli
kle
re y
er v
eril
ir.
2. k
azan
ım;
Mes
cid
-i N
ebi’
nin
in
şası
, M
uah
at,
Med
ine
Sözl
eşm
esi,
gaz
vel
er (
Bed
ir,
Uh
ut,
Hen
dek
) gib
i ö
ne
çıkan
ola
yla
rla
sınır
landır
ılır
.
OK
UM
A
1 v
e 2.
kaz
anım
lard
a; M
esci
d-i
Neb
i’nin
in
şası
, M
uah
at,
Med
ine
Sözl
eşm
esi,
Ash
ab-ı
Su
ffe,
gaz
vel
erin
(B
edir
,
Uhut,
Hen
dek
, H
ayber
) yan
ı sı
ra H
udey
biy
e, d
avet
mektu
pla
rı, M
ekke'n
in F
ethi,
Sen
etü’l
-Vü
fud
, V
eda
Hac
cı g
ibi
“İçe
rik v
e D
il Y
apıl
arı”
bö
lüm
ün
de
ver
ilen
ola
y,
kel
ime,
kav
ram
larl
a il
gil
i b
aşlı
k y
azm
a, m
etin
olu
şturm
a, a
nla
mın
ı bulm
a, y
oru
mla
ma,
bo
şlu
k
dold
urm
a, e
şleş
tirm
e gib
i et
kin
likle
re y
er v
eril
ir.
"قدل
كمجاء
ولرس
من
كمفسأن
"...
يرةلسا
الجرة
ه
الجرمها
صارألنا
خاةمؤا
ال
ويالنبجد
مسال
صفةب ال
حاأص
الريةس
زوةالغ
اد جه
ال
تالالق
قان لفرم ايو
رة شاستا
هلأ
بكتاال
كةالمح فت
الةرسال
سنةودلوفا
داع الوجة
ح
هرة مط الضة
روال
1
28
Y
AZ
MA
1.
Din
lediğ
i/o
ku
du
ğu
met
in/d
iyal
ogdan
har
eket
le
Pey
gam
ber
imiz
in (
s.a.
v.)
Med
ine
hay
atın
dak
i
süre
çler
i li
stel
er.
2.
Din
lediğ
i/o
ku
du
ğu
met
in/d
iyal
ogdan
har
eket
le
Pey
gam
ber
imiz
in (
s.a.
v.)
Med
ine
hay
atıy
la i
lgil
i kıs
a
bir
met
in y
azar
.
3.
Yaz
dığ
ı cü
mle
/met
in/d
iyal
ogla
rda
ism
-i f
ail
ve
ism
-i
mef
’ule
yer
ver
ir.
YA
ZM
A
1 k
azan
ımda
"ا
بكت
ما مع
تس"
gib
i kal
ıp c
üm
lele
rle
etkin
likle
r olu
şturu
lur.
2.
kaz
anım
da
met
in b
eş c
üm
le i
le s
ınır
lan
dır
ılır
.
B
u t
emada
(öze
llik
le 1
. ko
nu
) m
etin
/diy
alo
gla
r, s
iyer
ve
İsla
m t
ari
hin
e dair
kla
sik
/gü
nce
l ka
yna
kla
rdan
öğre
nci
sev
iyes
i dik
kate
alı
na
rak
ha
zırl
an
ır.
B
u t
emada m
ezid
fii
ller
; if
’al,
tef
’îl,
mu
faa
le,
ifti
al,
if'ila
l, i
nfi
al,
tef
e’ul,
tef
âu
l, i
stif
’al
ba
bla
rın
ın m
azi
,
muza
ri v
e m
asd
arl
arı
yla s
ınır
lan
ır.
İlle
tli
fiil
lere
gir
ilm
ez.
علالف
زيد
الم
عالإف
يلتفع
علةمفا
علتفا
علتف
ال
نفعأ
عالافت
اللافع
ال تفعاس
1
29
4. T
EM
A
KA
ZA
NIM
LA
R
AÇ
IKL
AM
AL
AR
İÇ
ER
İK V
E D
İL
YA
PIL
AR
I
DİNÎ HÜKÜMLER
األحكام الد ي نية
Bu
tem
a s
on
un
da
öğ
ren
cile
r;
DİN
LE
ME
- A
NL
AM
A
1.
Din
lediğ
i m
etin
/diy
alo
gd
a geç
en d
inî
hü
kü
mle
rle
ile
ilgil
i kav
ram
ları
lis
tele
r.
2.
Din
lediğ
i m
etin
/diy
alo
gla
rda
geç
en i
sm-i
fail
ve
ism
-i m
efu
l ö
rnek
leri
ni
tanır
.
KO
NU
ŞM
A
1.
Din
lediğ
i/o
ku
du
ğu
met
in/d
iyal
ogda
geç
en
hel
alle
r ve
har
amla
rı l
iste
ler.
2.
Din
lediğ
i/o
ku
du
ğu
met
in/d
iyal
ogdan
har
eket
le h
elal
ve
har
amla
rı s
öyle
r.
3.
Sö
zlü
ile
tişi
md
e is
m-i
fai
l ve
ism
-i m
eful
ku
llan
ımın
a örn
ekle
r ver
ir.
OK
UM
A
1.
Oku
du
ğu
met
in/d
iyal
ogd
a geç
en h
elal
ve
har
amla
rla
ilgil
i kav
ram
ları
ayır
t ed
er.
2.
Oku
du
ğu
met
in/d
iyal
ogd
an h
arek
etle
har
amla
rı a
yet
ve
had
isle
rden
örn
ekle
rle
açık
lar.
3.
Oku
du
ğu
met
in/d
iyal
ogla
rdan
har
eket
le
ism
-i f
ail
ve
ism
-i m
efu
l kal
ıpla
rını
açık
lar.
DİN
LE
ME
- A
NL
AM
A
1.
kaz
anım
tay
yib
ât,
hab
isât
, hel
al,
har
am,
mekru
h v
e m
üb
ah
kav
ram
ları
yla
sın
ırla
ndır
ılır
.
KO
NU
ŞM
A
1.
kaz
anım
da
" …
ك
حل , أ م ر ح ب,
"ت g
ibi k
alıp
larl
a il
gil
i
etkin
likle
re y
er v
eril
ir.
2.
kaz
anım
öğre
nci
lerd
en t
emad
a geç
en h
elal
ler
ve
har
amla
rla
ilgil
i bir
sunum
haz
ırla
mal
arı
bunu m
üm
kü
n o
ldu
ğu
nca
görs
elle
rle,
ayet
ve
had
isle
rle
des
tekle
yer
ek a
rkad
aşla
rın
a
sunm
alar
ı sa
ğla
nır
. O
KU
MA
1.
kaz
anım
da
tayyib
ât,
hab
isât
, hel
al,
har
am,
mek
ruh
, m
üb
ah,
hududull
ah k
avra
mla
rı i
le i
lgil
i boşl
uk d
old
urm
a, e
şleş
tirm
e, b
aşlı
k
yaz
ma,
do
ğru
yan
lış
bulm
a, m
etin
olu
şturm
a gib
i et
kin
likle
re y
er
ver
ilir
.
2.
kaz
anım
da
Kur'an
-ı K
erim
ve
had
isle
rde
geç
en;
yiy
ecek
ve
içec
ekle
rle
ilgil
i har
amla
rın y
anı
sıra
şir
k,
yal
an,
zina,
isr
af,
hil
e,
ifti
ra,
riba,
yet
im m
alı
yem
e gib
i har
amla
rla
ilgil
i b
oşl
uk d
old
urm
a,
eşle
ştir
me,
baş
lık y
azm
a, d
oğru
yan
lış
bulm
a, m
etin
olu
şturm
a gib
i
etkin
likle
re y
er v
eril
ir.
3.
kaz
anım
da
ism
-i f
ail
ve
ism
- i
mef
’ul
ile
ilgil
i eş
leşt
irm
e, b
oşl
uk
dold
urm
a, d
oğru
yan
lış
bel
irle
me
gib
i et
kin
likle
re y
er v
eril
ir.
ا "ال
صلاإلاء شياألي ف
حةبا
"
" م إث ال
…
"
" ال
احجن
…
"
تطيبا
ال
ثخبائ
ال
الالل
ح
الرامح
الروه
مك
الاحمب
ت رمامح
ال
توبالعقا
"لواك
بواشروا
... "
"حل
أ
كمل
تطيبا
ال…"
"تحرم
كم
علي
…"
" ل بي
حالال
م بي حرا
والن
ن…"
"بواجتن
ا
سبعال
تبقاموال
"...
سما
عل
لفاا
سما
ولمفع
ال
1
30
Y
AZ
MA
1.
Din
lediğ
i/o
ku
du
ğu
met
in/d
iyal
ogdan
har
eket
le h
elal
ler
ve
har
amla
rla
ilgil
i
kav
ram
ları
do
ğru
ola
rak y
azar
.
2.
Din
lediğ
i/o
ku
du
ğu
met
in/d
iyal
ogdan
har
eket
le h
elal
ler
ve
har
amla
rla
ilgil
i kıs
a
bir
met
in y
azar
.
3.
Yaz
dığ
ı cü
mle
/met
in/d
iyal
ogla
rda
ism
-i
fail
ve
ism
-i m
efu
le y
er v
erir
.
YA
ZM
A
2. kaz
anım
da
"
..ح .
/أبيم حرك
ذلجل
ن أ/ م...ألنه
"
gib
i kal
ıpla
rın k
ull
anım
ıyla
ilg
ili
etkin
likle
re y
er v
eril
ir.
B
u t
emada (ö
zell
ikle
1.
konu)
met
in/d
iya
log
ları
n,
klasi
k/g
ünce
l
fıkı
h/f
ıkıh
usü
lü k
ayn
akl
arı
ndan ö
ğre
nci
sev
iyes
i dik
kate
alı
nara
k olu
şturu
lması
na ö
zen g
öst
eril
ir.
İs
m-i
fail
ve
ism
-i m
efull
e il
gil
i ta
nım
lara
yer
ver
ilir
. B
un
ları
n
müce
rred
ve
mez
id f
iill
erden
türe
tili
şi ö
rnek
lerl
e a
çıkl
an
ır.
1
31
5. T
EM
A
KA
ZA
NIM
LA
R
AÇ
IKL
AM
AL
AR
İÇ
ER
İK V
E D
İL
YA
PIL
AR
I İSLAM′DA SOSYAL HAYAT
الحياة اإلجتماعية في اإلسالم B
u t
ema
so
nu
nd
a ö
ğre
nci
ler;
DİN
LE
ME
- A
NL
AM
A
1.
Din
lediğ
i m
etin
/diy
alo
gdan
har
eket
le
İsla
m’d
a so
syal
hay
ata
yön v
eren
kav
ram
ları
lis
tele
r.
2.
Din
lediğ
i m
etin
/diy
alo
gdan
har
eket
le
sosy
al h
ayat
ı d
üze
nle
yen
ayet
ve
had
isle
re
örn
ekle
r ver
ir.
3.
Din
lediğ
i m
etin
/diy
alo
gda
geç
en m
eçhul
fiil
ve
nai
b-i
fai
l örn
ekle
rini
tanır
.
KO
NU
ŞM
A
1.
Din
lediğ
i/o
ku
du
ğu
met
in/d
iyal
ogdan
har
eket
le s
osy
al h
ayat
la i
lgil
i te
mel
kav
ram
lara
örn
ekle
r ver
ir.
2.
Din
lediğ
i/o
ku
du
ğu
met
in/d
iyal
ogdan
har
eket
le İ
slam
’da
sosy
al h
ayat
la i
lgil
i
ilkel
eri
kıs
a cü
mle
lerl
e sö
yle
r.
3.
Sö
zlü
ile
tişi
md
e i
çeri
sinde
meç
hul
fiil
ve
nai
b-i
fai
lku
llan
ımla
rına
yer
ver
ir.
OK
UM
A
1.
Oku
du
ğu
met
in/d
iyal
ogda
geç
en s
osy
al
hay
atla
ilg
ili
kav
ram
ları
ayır
t ed
er.
2.
Oku
du
ğu
met
in/d
iyal
ogdan
har
eket
le
sosy
al h
ayat
la i
lgil
i il
kel
eri
açık
lar.
3.
Oku
du
ğu
met
in/d
iyal
ogla
rdan h
arek
etle
meç
hu
l fi
il v
e n
aib
-i f
aili
n ö
zell
ikle
rini
açık
lar.
DİN
LE
ME
- A
NL
AM
A
1.
kaz
anım
adal
et,
hik
met
, if
fet,
şec
aat,
em
anet
,
isti
kam
et v
e m
aruf
kav
ram
ları
ile
sın
ırla
ndır
ılac
aktı
r.
KO
NU
ŞM
A
1.
kaz
anım
adal
et,
hik
met
, if
fet,
şec
aat,
em
anet
, is
tikam
et
ve
mar
uf
kav
ram
ları
ile
sın
ırla
ndır
ılac
aktı
r.
2.k
azan
ımda
seviy
eye
uygu
n "
ثحد
ت
عن", "...
شناق
مع
كميلز
"
gib
i et
kin
likle
re y
er v
eril
ir.
OK
UM
A
1 v
e 2.
kaz
anım
lard
a "İ
çeri
k v
e D
il Y
apıl
arı"
bölü
münde
ver
ilen
kel
ime/
kav
ram
ve
cüm
lele
rle
ilgil
i
altı
nı
çizm
e, a
nla
mın
ı bulm
a, e
şleş
tirm
e, b
oşl
uk
dold
urm
a, d
oğru
yan
lış
bel
irle
me,
an
lam
ını
tah
min
etm
e, b
aşlı
k k
oym
a gib
i et
kin
likle
re y
er v
eril
ir.
Ayrı
ca
tem
a gen
elin
de
ayet
ve
had
isle
rin k
ull
anıl
mas
ına
öze
n
göst
eril
ir.
يا"يهاأ
ينالذ
نواآم
نواكو
ينوامق
سط
القب
داءشه
سللنا
"...
إن" اهلل
أمري
دلالعب
"...
" ت
مانااالوا ؤدن تم اركيأمهلله ن اا
الن ينم بكمت
حواذا
ها هل اى ال
س ا
ل عد بالموا
حكن تا
"...
"لواعدا
هو
بأقر
وى
لتقل
" "
حقال
علو
ي
واللىيع
ليهع
" "
دلالع
سساأ
كلملا
" "
را خيي اوتقد
ة فكملحت ا
ؤ يمنو يراكث
... "
الةعدال
سطالق
مةحك
العفة
ال
ياءلحا
عةجالشا
امةستق
اإل
األانةم
فرومعال
لفا
علنيلمبا
ولجه
للم
بونائ
عل
لفاا
1
32
YA
ZM
A
1.
Din
lediğ
i/o
ku
du
ğu
met
in/d
iyal
ogdan
har
eket
le s
osy
al h
ayat
la i
lgil
i kıs
a bir
met
in y
azar
.
2.
Yaz
dığ
ı cü
mle
/met
in/d
iyal
ogla
rda
meç
hu
l fi
il v
e n
aib
-i f
ale
yer
ver
ir.
YA
ZM
A
1. kaz
anım
da
"ا
بكت
ما مع
تس"
gib
i kal
ıp c
üm
lele
rle
etkin
likle
r olu
şturu
lur.
Cüm
lele
rin b
asit
olm
asın
a
dik
kat
edil
ir.
B
u t
emada (
öze
llik
le 1
. ko
nu)
met
in/d
iya
log
lar,
müm
kün o
lduğunca
kla
sik/
günce
l h
adis
/fık
ıh/a
hla
k
kayn
akl
arı
ndan ö
ğre
nci
sev
iyes
i dik
kate
alı
na
rak
hazı
rlanır
.
B
u t
emada m
eçhul
fiil
ller
ele
ali
nir
ken
“il
letl
i fi
ille
r”e
de
yer
veri
lir.
1
33
6. T
EM
A
KA
ZA
NIM
LA
R
AÇ
IKL
AM
AL
AR
İÇ
ER
İK V
E D
İL
YA
PIL
AR
I
İSLAM MEDENİYETİ
الحضارة اإلسالمي ة
Bu
tem
a s
on
un
da ö
ğre
nci
ler;
DİN
LE
ME
- A
NL
AM
A
1.
Din
lediğ
i m
etin
/diy
alogdan
İsl
am m
eden
iyeti
ne
özg
ü k
avra
mla
rı s
ıral
ar.
2.
Din
lediğ
i m
etin
/diy
alogdan
har
eket
le İ
slam
med
eniy
etin
in ö
nem
li ş
ehir
leri
ni
tanır
.
3.
Din
lediğ
i m
etin
/diy
alogla
rda
geç
en m
erfu
,
man
sub v
e m
ecru
r kel
imer
i ta
nır
.
KO
NU
ŞM
A
1.
Din
lediğ
i/okuduğu m
etin
/diy
alogdan
har
eket
le
İsla
m m
eden
iyet
ine
özg
ü k
avra
mla
rı s
öyle
r.
2.
Din
lediğ
i/okuduğu m
etin
/diy
alogdan
har
eket
le
İsla
m m
eden
iyet
inin
önem
li ş
ehir
leri
ni
sıra
lar.
3.
Cüm
lele
rinde
mer
fu,
man
sub v
e m
ecru
r
kel
imel
eri
kull
anır
.
OK
UM
A
1.
Okuduğu m
etin
/diy
alogda
ver
ilen
İsl
am
med
eniy
eti
ile
ilgil
i kav
ram
ları
bel
irle
r.
2.
Okuduğu m
etin
/diy
alogdan
har
eket
le İ
slam
med
eniy
etin
in ö
nem
li ş
ehir
leri
nin
öze
llik
leri
ni
tanır
.
3.
Okuduğu m
etin
/diy
alogdan
har
eket
le K
udüs’
ün
Müsl
üm
anla
r aç
ısın
dan
önem
ini
yoru
mla
r.
4.
Okuduğu m
etin
/diy
alog
dan
har
eket
le m
erfu
,
man
sub v
e m
ecru
r yap
ılar
ı ta
nır
.
DİN
LE
ME
- A
NL
AM
A
1.
kaz
anım
; te
vhid
, ad
alet
, il
im,
hik
met
, ci
had
ve
vak
ıf
kav
ram
ları
yla
sın
ırla
ndır
ılır
.
2.
kaz
anım
da
Mek
ke,
Med
ine,
Kudüs,
Şam
, B
ağd
at,
Ku
rtu
ba
ve
İsta
nbul’
a kıs
aca
yer
ver
ilir
.
KO
NU
ŞM
A
1. k
azan
ım;
tevhid
, ad
alet
, il
im,
hik
met
, ci
had
ve
vak
ıf
kav
ram
ları
yla
sın
ırla
ndır
ılır
.
2.
kaz
anım
da
Mek
ke,
Med
ine,
Kudüs,
Şam
, B
ağd
at,
Ku
rtu
ba
ve
İsta
nbul’
a yer
ver
ilir
.
3.
kaz
anım
beş
cüm
leyle
sın
ırla
ndır
ılır
.
OK
UM
A
1. kaz
anım
da
tevhid
, ad
alet
, il
im,
hik
met
, c
ihad
ve
vak
ıf
kav
ram
ları
na
yer
ver
ilir
.
2.
kaz
anım
da
İsla
m m
eden
iyet
inin
önem
li ş
ehir
leri
nin
öze
llik
leri
yle
ilg
ili
eşle
ştir
me,
boşl
uk
do
ldu
rma,
baş
lık
yaz
ma,
met
in o
luşt
urm
a, d
oğru
yan
lış
bel
irle
me
gib
i et
kin
lik
lere
yer
ver
ilir
.
3.
kaz
anım
da;
Kudüs’
ün t
arih
i, b
ura
da
yaş
amış
pey
gam
ber
ler
ile
bu ş
ehri
n M
üsl
üm
anla
r aç
ısın
dan
ön
emin
e k
ısac
a d
eğin
ilir
.
4. kaz
anım
da;
kel
imel
erin
ref
, nas
b v
e ce
r se
bep
leri
ile
alam
etle
riyle
ilg
ili
eşle
ştir
me,
boşl
uk
do
ldu
rma,
do
ğru
yan
lış
bel
irle
me
gib
i et
kin
likle
re y
er v
eril
ir.
ارةحض
ال
المي إلس
اة
ميةسال
اإلفة ثقاال
له انةمك
مةمه
...
ينةمدال
....
ينةمدال
ضلة
لفاا
جدمس
ال....
جدمس
ال
صىألقا
جدمس
ال
ليلقبا
بلةق
ينسلم
الم
لىألو
ا
نة مدي
ي الف
ورةلمنا
قبة
خرةلصا
يد وح
الت
ل عدال
لم الع
مة حك
ال
هادلجا
الف
وق
دقةلصا
ريةجاال
توعا
مرفال
توبانصالم
تورا
جرالم
1
34
YA
ZM
A
1.
Din
lediğ
i/okuduğu m
etin
/diy
alogdan
har
eket
le İ
slam
med
eniy
etin
in ö
nem
li
kav
ram
ve
şehir
leri
ni
doğru
ola
rak y
azar
.
2.
Din
lediğ
i/okuduğu m
etin
/diy
alogdan
har
eket
le İ
slam
med
eniy
etin
in ö
zell
ikle
riyle
ilgil
i kıs
a bir
met
in y
azar
.
3.
Yaz
dığ
ı cü
mle
/met
in/d
iyal
ogda
mer
fu,
man
sub v
e m
ecru
r yap
ılar
ı kull
anır
.
YA
ZM
A
1.
kaz
anım
da"
ابكت
ما مع
تس"
gib
i kal
ıp c
üm
lele
rle
etkin
likle
r olu
şturu
lur.
2 v
e 3.
kaz
anım
lard
a cü
mle
/met
in/d
iyal
og b
eş c
üm
leyle
sınır
lanır
.
B
u t
emada (
öze
llik
le 1
. ko
nu)
met
in/d
iya
log
lar,
isl
am
tari
hi,
İsl
am
kült
ür
ve m
eden
iyet
i ve
İsl
am
sa
natl
arı
tari
hin
e dair
kla
sik
/günce
l ka
ynakl
ard
an
ve
öğ
ren
ci
sevi
yesi
dik
kate
alı
nara
k hazı
rlanır
.
B
u t
emada m
erfu
lar;
mübte
da,
hab
er,
fail
, n
aib
-i f
ail
,
“İn
ne
ve K
ard
eşle
r”in
in h
aber
i, “
Ka
ne
ve K
ard
eşle
ri”
nin
ism
i il
e sı
nır
landır
ılır
. M
ansu
bla
r, m
ef’u
lun
bih
, “
İnn
e ve
Kard
eşle
ri”
nin
ism
i, “
Kane
ve K
ard
eşle
ri”
nin
ha
ber
i il
e
sınır
landır
ılır
. M
ecru
rlar
ise
muzâ
f’u
n-i
leh
ve
harf
i ce
rli
ism
ler
ile
sınır
lanır
.
Recommended