View
216
Download
1
Category
Preview:
Citation preview
Anatomia MR mózgowia
Dr hab. Anna ZimnyZakład Radiologii Ogólnej, Zabiegowej i Neuroradiologii
Plan prezentacji
Kora mózgowa
Obszar jąder podstawy
Pień mózgu
Móżdżek
Drogi istoty białej
Opony mózgowe
Przestrzenie płynowe wewnątrzczaszkoweNaczynia
Płaty
• Płat czołowy
• Płat skroniowy
• Płat ciemieniowy
• Płat potyliczny
• Wyspa
• Płat limbiczny (układ limbiczny)
Płat czołowy
Bruzda środkowaPrzekrój strzałkowyboczny
Przekrój strzałkowyprzyśrodkowy
Bruzda środkowa
Szczelina Sylwiusza (boczna)Bruzda ciemieniowo-potyliczna
Zakręt czołowy (górny, środkowy, dolny)rozdzielone przez bruzdy:czołową górną i dolną
Płat czołowy
Zakręt prosty
Zakręt oczodołowy
Bruzda środkowa
Charakterystyczny kształt bruzdy środkowej
Ω ε
Kora czołowa ma wyższy sygnał niż kora ciemieniowa(FLAIR)
Grubość kory zakrętu przedśrodkowego >niż zakrętu zaśrodkowego
Zakręt przedśrodkowy
Bruzda środkowa
Przekrój strzałkowy przyśrodkowy
Pierwotna kora ruchowa
Przekrój strzałkowy boczny
Płat ciemieniowy
Zakręt zaśrodkowy – pierwotna kora czuciowa
Płat ciemieniowy
przedklinek
Zakręt nadbrzeżny
Zakręt kątowy
Bruzda ciemieniowo-potyliczna
Płat potyliczny
Bruzda ciemieniowo-potyliczna
Klinek
Bruzda ostrogowa (lazy Y)
Pole prążkowane (kora wzrokowa)Poniżej bruzdy ostrogowej,Przyśrodkowa powierzchnia
Zakręt potyliczno-skroniowy przyśrodkowy
Płat skroniowy
Zakręty skroniowe:
Górny – zawiera pierwotną korę słuchową
Środkowy - drogi kojarzeniowe słuchowe, wzrokowe, czuciowe
Dolny – kora kojarzeniowa wzrokowa wyższego rzędu
Zakręt przyhipokampowy
Hipokamp
Zakręt Heschlapierwotny ośrodek słuchowy
Na przekroju strzałkowym – w obrębie zakrętu skroniowego górnego, kształt litery omega lub serca
Na przekroju poprzecznym (na poziomie adhesio interthalamica – zrostu międzywzgórzowego)pierwszy zakręt ku tyłowi od szczeliny Sylwiusza
Płat skroniowy - hipokampy
Zanik hipokampów
norma
MCI
AD
Ośrodki mowy
Ośrodek Broki – odpowiedzialny za generowanie mowy, część wieczkowa i trójkątnazakrętu czołowego dolnego, afazja motoryczna
Ośrodek Wernickego – rozumienie mowy, pisanie, tylna część zakrętu skroniowego górnego
lateralizacja lewopółkulowa ośrodków mowy u 95% praworęcznych i 70% leworęcznych, Połowa leworęcznych wykazuje lateralizację prawostronną, połowa z nich obustronną
Płat limbiczny
Filogenetycznie kora starszaOdpowiada za: pamięć, węch, emocje
Zakręt obręczyHipokampyZakręt przyhipokampowy
Układ limbiczny:Płat limbicznyCiała migdałowateSklepienie (fornix) Ciała suteczkowate
Zakręt obręczy
Układ limbiczny
Ciała migdałowate - ku przodowi od hipokampów
Układ limbiczny
Odcinkowa dysplazja korowa lub guz typu LGG w obrębie prawego ciała migdałowatego
Układ limbiczny płat skroniowy (hipokamp), podstawa płatów czołowych, wyspa, zakręt obręczy
Rzadziej inne płatyZaoszczędzone jądra podstawy
Układ limbiczny – herpes enceph.
FLAIR
DWI
T2
Układ limbiczny – limbic enceph.
Plan prezentacji
Kora mózgowa
Obszar jąder podstawy
Pień mózgu
Móżdżek
Drogi istoty białej
Opony mózgowe
Przestrzenie płynowe wewnątrzczaszkowe
Naczynia
Obszar jąder podstawy
• Jądra podstawy – kontrola ruchuskorupa i gałka blada ( j. soczewkowate)j. ogoniaste (j. ogon. + j. soczewk. = ciało prążkowiowe)
dawniej także (przedmurze i ciała migdałowate)
• Wzgórze (stacja przekaźnikowa większości dróg czuciowych)
• Podwzgórze (regulacja pracy jąder podstawy i przysadki)
MIĘDZYMÓZGOWIE
Obszar jąder podstawy
j. soczewkowate – gałka blada i skorupa, j. ogoniaste - głowa, trzon, ogon
Gałka blada przyśrodkowo od skorupy, zawiera więcej mielinyi jest bardziej hipo na obrazach T2 niż skorupa, coraz bardziej hipo z wiekiemw związku z odkładaniem żelaza
torebka wewnętrzna, jądro soczewkowate, torebka zewnętrzna, przedmurze, torebka ostatnia, kora wyspy
Rezonans – badanie morfologiczne
MR – obraz T1-zależny
kora wyspy
przedmurze
skorupa
gałka blada
wzgórze
torebka najdalsza
torebka zewnętrzna
torebkawewnętrzna(odnoga tylna)
Rezonans – badanie morfologiczne
MR – obraz T1-zależny
torebka wewnętrzna(odnoga przednia)
głowa jądra ogoniastego
trzon jądra ogoniastego
Obszar jąder podstawy
Ch. Fahraobustronna wapnica prążkowiowo-gałkowo-zębata
Obrazy T1-zależne
TK
Plan prezentacji
Kora mózgowa
Obszar jąder podstawy
Pień mózgu
Móżdżek
Drogi istoty białej
Opony mózgowe
Przestrzenie płynowe wewnątrzczaszkoweNaczynia
Pień mózgu
• Śródmózgowie
• Most
• Rdzeń przedłużony
Śródmózgowie
Łączy most i móżdżek z przodomózgowiem
Konary mózgu – drogi korowo-rdzeniowe, korowo-opuszkowe, korowo-mostoweNakrywka (tegmentum) - istota czarna, jądro czerwienne, jądra n. III i IVPokrywa (blaszka pokrywy) - grzbietowo za wodociągiem, wzgórki dolne i górne
Śródmózgowie
Wzgórki dolne Wzgórki górne
Konar mózgu
Jądro czerwienne
Istota czarna
Droga słuchowa Droga wzrokowa
Śródmózgowie - PSP
Objaw kolibra < 14 mm AP objaw Mickey Mouse
PSP – progressive supranuclear palsy (postępujące porażenie nadjądrowe)porażenie nadjądrowe, otępienie, objawy parkinsonowskie
Most
Konary środkowe móżdżku(drogi łączące móżdżek z mostem)
Konary górne móżdżku(połączenie ze śródmózgowiem)
M M M
Lokalizacja jąder nn. czaszkowych od n.V do n.VIII
nerw trójdzielny
droga korowo-rdzeniowa – piramidowa
włókna poprzeczne mostu (TPF)
konar środkowy móżdżku (MCP)
konar dolny móżdżku (LCP)
wstęgaprzyśrodkowa
Most
MSA
MSA – multiple system atrophy (zanik oliwkowo-mostowo-móżdżkowy)objawy parkinsonowskie, otępienie
Spłaszczenie mostu objaw krzyża (hot-cross bun)zanik móżdżku i SCP
Rdzeń przedłużony
Składa się z oliwek i piramid, na poziomie otworu wielkiego przechodzi w rdzeń kręgowyLokalizacja nn. czaszkowych od n.IX do n.XII
Przejście w Rdzeń kręgowy
piramidyzawierają drogipiramidowe
Piramidy
BruzdaPrzedoliwkowa
oliwkiKonary dolne móżdżku
Plan prezentacji
Kora mózgowa
Obszar jąder podstawy
Pień mózgu
Móżdżek
Drogi istoty białej
Opony mózgowe
Przestrzenie płynowe wewnątrzczaszkoweNaczynia
Móżdżek
Odpowiada za koordynację ruchów, precyzję ruchów,reguluje napięcie mięśniowe
robak i dwie półkule
Konary dolne Konary środkowe Konary górne
kłaczekmigdałek Jądro zębate jako jedyne widoczne w MR
Pień
Arora A, EuroRad 2010
Konar móżdżku górny
Konar móżdżkudolny
Pień
Arora A, EuroRad 2010
Konar móżdżku górny
Konar móżdżkudolny
Trójkąt Guillain-Mollaret
uszkodzenie ipsilateralne jądra czerwiennego
lub
kontralateralne jądra zębatego
przerostowe zwyrodnienie jądra oliwki(hypertrophic olivary degeneration)
Zwyrodnienie j. oliwki
HOD – wtórne do przewlekłego procesu (zapalnego, npl?) w móżdżku
Plan prezentacji
Kora mózgowa
Obszar jąder podstawy
Pień mózgu
Móżdżek
Drogi istoty białej
Opony mózgowe
Przestrzenie płynowe wewnątrzczaszkowe
Naczynia
Drogi istoty białej
• Spoidłowe – połączenia między półkulami,
przebieg prawo-lewo
• Projekcyjne – połączenia kory z rdzeniem kręgowym, przedłużonym, mostem, wzgórzem
przebieg kranio-kaudalny
• Kojarzeniowe – połączenia pomiędzy korą różnych płatów, przebieg przód-tył
Drogi spoidłowe
Ciało modzelowate
dziób
kolano pień płat
kolano pień
Agenezja ciała modzelowatego
Pęczki Probsta
mapy FA
Drogi spoidłowe
Drogi spoidłowe
Spoidło przednie (SP) Spoidło tylne (ST)Łączy śródmózgowie zewzgórzem/podwzgórzem
Ku przodowi od sklepienia,W przedniej ścianie komory III,Część drogi węchowej
SP
SPST
Drogi spoidłowe
Lymphoma GBM Tumefactive SM
Drogi projekcyjne
Wieniec promienisty – włókna do wszystkich okolic koryW DTI koloru niebieskiego (kierunek kranio-kaudalny)
Torebka wewnętrzna – główna droga włókien do i z kory
Odnoga przednia (w DTI zielona ) – kierunek przód-tyłDrogi korowo-wzgórzowe
Odnoga tylna (wDTI niebieska ) – kierunek góra-dółDrogi korowo-rdzeniowe (droga piramidowa)
Drogi projekcyjne
Droga piramidowa - ALS
ALS (amyotrophic lateral sclerosis) stwardnienie zanikowe bocznechoroba neuronu ruchowegoobustronne podwyższenie sygnału w zakresie drogi piramidowej od wieńca promienistego do pnia mózgu
Droga piramidowa
zwyrodnienie wallerianowskiedrogi piramidowejwtórne do zmiany pokrwotocznej w prawejok. czołowo-skroniowej
MR - ≥ 1 ognisko w każdej z ≥ 2 charakterystycznych lokalizacji: okołokomorowej, przykorowej, podnamiotowej, rdzeniu kręgowym.
Krótkie włókna kojarzeniowe
SM
Plan prezentacji
Kora mózgowa
Obszar jąder podstawy
Pień mózgu
Móżdżek
Drogi istoty białej
Opony mózgowe
Przestrzenie płynowe wewnątrzczaszkoweNaczynia
Opona twarda
• ściśle związana z kośćmi czaszki
tworzy sierp mózgu (zatoka strzałkowa górna i dolna)
namiot móżdżku (zatoka prosta)
Przestrzeń nad i podtwardówkowa – potencjalne przestrzenie,
w warunkach prawidłowych niewidoczne, uwidaczniają się w zmianach patologicznych
Wzmacnia się po kontraście, w sposób nieciągły, grubość 1-2 mm
Opona pajęcza
cienka, prawie przezroczysta, luźno związana z oponą twardą, której towarzyszy, nie wpukla się w bruzdy mózgu, nie jest widoczna w MRtworzy ziarnistości, wpuklające się do światła zatok żylnych
Przestrzeń podpajęcza - wypełniona płynem mózgowo-rdzeniowym
Opona miękka
Bezpośrednio pokrywa mózgowie, wpukla się w bruzdy,
Opona miękka
Otacza małe tętniczki wewnątrzmózgowe,tworzy przestrzenie okołonaczyniowe Virchowa- Robina
Najczęstsze lokalizacje: obszar jąder podstawy centrum semiovale
Opona miękka
Plan prezentacji
Kora mózgowa
Obszar jąder podstawy
Pień mózgu
Móżdżek
Drogi istoty białej
Opony mózgowe
Przestrzenie płynowe wewnątrzczaszkowe
Naczynia
Przestrzenie płynowe
pPrzestrzeń podpajęczaRdzeń kręgowy
Komora IV
Komora boczna
Splot naczyniasty
Przestrzeń podpajęcza
Zatoka żylnaZiarnistości pajęczynówki
Przestrzeń podpajęcza
Komory boczne
Trzony
Rogi skroniowe
Rogi czołowe
Otwory Monro
Rogi potyliczne
Trójkąty
Komora III
Komora III
wodociąg
Otwory Monro – połączenie międzykomorami bocznymi i komorą III
Zachyłek nadszyszynkowy
Zachyłki dolne:- oczny- lejka
Komora III
Torbiel koloidowa
Komora IV
Komora IV
Otwory Luschki
Otwór Magendiego
Otwory Luschki i Magendiegołączą komorę IV z przestrzenią podpajęczą
ependymoma
Komora IV
Plan prezentacji
Kora mózgowa
Obszar jąder podstawy
Pień mózgu
Móżdżek
Drogi istoty białej
Opony mózgowe
Przestrzenie płynowe wewnątrzczaszkowe
Naczynia
Tętnice wewnątrzczaszkowe
• Tętnice szyjne wewnętrzne - ICA
• Tętnice kręgowe - VA
• Tętnica przednia mózgu – ACA (A1, A2)
• Tętnica środkowa mózgu – MCA (M1, M2, M3)
• Tętnica tylna mózgu – PCA (P1, P2)
• Tętnica podstawna - BA
• Tętnica łącząca przednia - ACoA
• Tętnice łączące tylne – PCoA
Koło Willisa
MCA
ACA
PCA
BAVA
ICA
MCA
ICA
BA
ICA
PCA
VA
Tętnica podstawna
SCA – t. móżdżkowa górna
AICA – t. móżdżkowa przednia dolna
PICA – t. móżdżkowa tylna dolna
AICA w kącie m-m
SCA – konflikt naczyniowo-nerwowy
SCA
AICA – pętla w kącie m-m
Udary móżdżku - PICA
Udary móżdżku - AICA
Udary móżdżku - SCA
Układ żylny
żyła Galenawielka mózgu
Zatoka strzałkowa górna i dolna, zatoka prosta, poprzeczne, esowate
Zatoka strzałkowa górnaDopływy korowe (ż. Trolarda)
Zatoka poprzeczna,Żyła Labbe’go
Zatoka jamista
Układ żylny powierzchowny
Układ żylny powierzchowny
Zakrzepicai zawał żylny
Żyły głębokież. Galena, żż. wewn., ż. podstawna,ż. rdzeniowa, ż. podwyściółkowa
Układ żylny głęboki
Układ żylny głęboki
Zakrzepica żylna i zawał struktur głębokich
Unaczynienie tętnicze wzgórz
• Wzgórza od segmentu P1 PCA
• b - wspólne odejście tętnicze od PCA do obu wzgórz (odmiana rozwojowa)
t. Percherona
Udary wzgórza
Zawał niedokrwienny typowy jednostronny
Zawał niedokrwiennyobustronny(t. Percherona)
T2 FLAIR
T2 FLAIR DWI
dla
Dr hab. Joanny Bladowskiej
dra Pawła Szewczyka
Podziękowania
Dziękuję za uwagę!
Recommended