ATÖLYE BİLGİSİ Uzay Araştırmaları (Uydu-Uzay …Translate this page 7. SINIF AKILLI FEN...

Preview:

Citation preview

7. SINIF AKILLI FEN BİLİMLERİ ATÖLYEMARTIK FEN BİLİMLERİNDE USTALAŞMA ZAMANI 9

2. Aşağıdakikelimelericümlelerdekiboşluklarauygunşekildeyerleştirelim.UzayKirliliği-Teleskop-Radyo-Aynalı-Göktürk-1-UzaySondası-Astronomi-Gözlemuydusu

● Dünya’nın çevresinde işlevini yitirmiş insan yapımı

cisimlerintümü ............................. oluşturur.

● Teknolojinin ilerlemesine bağlı olarak, mercekli

teleskop .......................teleskobuve.......................

teleskopgeliştirilmiştir.

● .............................. sayesinde uzayın derinlikleri

dahaiyigözlenebilirhâlegelmiştir.

● Türkiye’ninaktifuydusayısı,askeriistihbaratuydusu

........................... ‘ninyörüngesinefırlatılmasıyla6’yaulaşmıştır.

● Gezegenler hakkında bilgi toplayan insansız Uzay

robotikaraçlarına...................................denir.●Türkiyedetasarlanıpüretilenilk..............................RASAT’TIR.

( ) Galileoteleskobuilkicatedenbiliminsanıdır.( ) Uzayboşluğunagönderilerekveritoplayanrobotik

araçlararoketkapsülüdenir.

( ) Rasathanelergökcisimlerinigözlemekiçinkullanı-langözlemevleridir.

( ) İnsanlarınbugünekadarziyaretedebildiğitekgökcismiAy’dır.

( ) Astronomlar uzayda gözlem yapan bilim insan-larıdır.

( ) Uzaykirliliğimeteorveasteroitlerinoluşturduğubirkirliliktürüdür.

( ) JamesWebbveHubbleuzayteleskoplarısayesin-de araştırmacılar uzay ve gökcisimleri hakkındadetaylıbilgisahibiolacaklardır.

( ) UluğBey,AliKuşçugibiTürkastronomlarDünya’nındönüşü, ilkAy haritasının çizilmesi gibi alanlardaönemliçalışmalaryapmışlardır.

1. Doğrumu?Yanlışmı?

Uzay Araştırmaları (Uydu-Uzay Kirliliği-Uzay Teknolojisi)

ATÖLYE BİLGİSİ

Astronomi:EvrenveiçindekigökcisimleriniinceleyenbilimdalınaAstronomidenir.Astronom:Uzayagitmedenuzaylailgiliaraştırmalaryapanbiliminsanıdır.Eratosthenes,ÖmerHayyam,AliKuşçu,NıcolausCopernıcus,GalileoGalileı,Johan-nasKepler,IsaaccNewton,AlbertEınsteın,GeorgesLemaitre,CarlSagan,StephenHawking,Harizmi,UluğBey,Cacabeyünlüastronomlarlardır.Astronot:Uzayagiden veuzaydaaraştırma yapmak için eğitilmiş kişilere astronot denir.NeilAmstrong,EdwinAldrin,YuriGagarin,PeteCondrad,AlanBeanünlüastro-notlardır.UzayTeknolojisi:Çeşitliaraçlarlauzayaçıkılmasınısağlayan,uzaydayapılanaraştırmasonuçlarınıveyafarklıuyduvegezegenlerdeneldeedilenörnekmaddeleriDünya’yaulaştıranteknolojidir.Uzayaraçları:Uzayagönderilenaraçlarauzayaraçlarıdenir.Roketler,Uzaymekikleri,Sondalar,yapayuy-dular,teleskoplar,UluslararasıUzayistasyonu,gezegenlerinveuydularınüzerineindirilençeşitliaraçlarvb.uzayaraçlarısınıfınagirer.UzayAraştırmamerkezleri:UluslararasıUzayAjansı(NASA),AvrupaUzayAjansı(ESA),RusFederalUzayAjansı(ROSKOSMOS),ÇinUzayAjansı(CNSA),SpaceXgibiöndegelenaraştırmamerkezlerindeuzayaraş-tırmalarıyapılıpuzayteknolojisiüretimindeaktifrolüstlenmektedirler.UzayKirliliği:Dünya’nınçevresinde,değişikyörüngelerdedönenveartıkherhangibirişleviolmayan,insanyapımıcisimlerintümü,uzaykirliliğiolarakadlandırılır.Bunlarınarasındaömrünütüketmişuydularınyanısıraroketlerinuzayabırakılanüstaşamalarıveyörüngedeoluşanpatlamalarınartıklarıvardır.Rasathane(Gözlemevi):Uzaydakiherçeşitdeğişikliğigözlemlemek,verilertoplamak,incelemekiçinkurula-bilirler.Rasathaneleryıldızlarınhareketlerinigözlemekiçinkurulmuşlardır.Rasathaneleruzayıgözlemlemekiçinyapılırlar.KandilliRasathanesi,İstanbulÜniversitesiGözlemevi,EgeÜniversitesiGözlemevi,TÜBİTAKGözlemevi

10 7. SINIF AKILLI FEN BİLİMLERİ ATÖLYEM ARTIK FEN BİLİMLERİNDE USTALAŞMA ZAMANI

Öğreneceğimiz Kazanım●Uzayteknolojileriniaçıklar.

5.Sorularıcevaplayarakbulmacayıtamamlayalım.

YukarıdanAşağıya8. Dünya’nınçevresindeişleviniyitirmişinsanyapımıcisim-

lereaitatıklarınıntümüneverilenad2. 2017yılındaJüpitereulaşaninsansızuzaysondası4. Dünya’nınyörüngesineyerleştirilmişuzayteleskobu6. Doğalyadayapayolarakgezegenlerinetrafındadolanır.

SoldanSağa1. Dünyadışındakievrenparçası3. Uzayıgözlemlemekiçinteleskoplailkçalışma-

larıyapanİtalyanastronomdur.5. Ay’ınharitasınıgerçeğeuygunolarak ilkçıka-

ranTürkAstronom7. Uzay araştırmaları sonucunda üretilmiş insan

sağlığıaçısındanönemlibiruzayteknolojisidir.

8L

2L

4L

6L

1

L

3

L

5

L

7

L

3. Aşağıdakigörselleriverilenuzayteknolojisindekullanılancihazlarınaltınayazalım.

.............................

.............................

.............................

.............................

.............................

.............................

.............................

.............................

..................................

..................................

4.Türkiye’ninUzaydakiuydularınıtanıyalım.

a. TÜBİTAKUZAYkurumunungörevleriniyazalım. ..............................................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................................b. Uzaydagörevlerinitamamlamışolanuydularımızınisimleriniyazalım. ..............................................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................................c. Askeri İstihbarat,yergözlem vehaberleşmeamaçlıkullanmışolduğumuzaktifuydularımızın isimlerini

yazalım. Askeriİstihbarat:...................................................................................................................................................

Haberleşme:.........................................................................................................................................................

Gözlem:.................................................................................................................................................................

1. TÜBİTAK UZAY, dünyadaki gelişmeleri izleyerek, uzay teknolojilerialanında öncü olmak, uydu teknoloji sistemleri ve alt sistemlerininyanısıra,haberleşmesistemleri,vb.uzayteknolojileriprojeleriyürüt-mektedir.Ülkemizuzaydagöreviaktifveyaömrünütamamlamışolantoplam10uydusubulunmaktadır.Aşağıdaverilensorulariçinaraştırmayaparakcevaplarıyazalım.

7. SINIF AKILLI FEN BİLİMLERİ ATÖLYEMARTIK FEN BİLİMLERİNDE USTALAŞMA ZAMANI 17

2. Aşağıdakikelimelericümlelerdekiboşluklarauygunşekildeyerleştirelim.Yıldız-Güneş-Bulutsu-Orion-Karadelik-GezegenimsiBulutsu-SüpernovaKalıntısı-MaviIşık-KırmızıIşık-TitreşenIşık

● ...................kendiliğindenısıveışıkyayangökcismidir.●Yengeçbulutsusu .........................................sonucu

oluşmuştur.

●Yaşadığımızgezegeneenyakınolan.......................

biryıldızdır.

●Yüzük bulutsusu .......................................... sınıfına

girenbirbulutsuörneğidir.

● Uzayda çok yüksek çekim gücüne sahip ışık saç-

mayangökcismine......................................denir.

● ..............................Yengeç,Yüzük,kartalbulutsulara

örnekolarakverilebilir.

● .....................................yıldızoluşumalanlarıolarak

bilinirler.

●Sıcaklığıdüşükolanyıldızlargenellikle.....................

.............yayarlar.

( ) Yıldızlar bulutsu adı verilen toz ve sıkışmış gazbulutlarındanoluşurlar.

( ) Yıldızlar kendiliğinden ısı ve ışık yayan gökci-simleridir.

( ) Bulutsularsadecesüpernova(yıldızölümü)sonucuoluşurlar.

( ) Gökyüzünebakıldığındaışığıyayanbütüncisimleryıldızolarakbilinir.

( ) Ensıcakyıldızlargenelliklekırmızıışıkyayarlar. ( ) Karadeliklerigözlemlemekçokkolaydır.

( ) BilinenenbüyükyıldızCanisMajoristir.( )Karadeliklerinoluşumlarındayıldızlarınkendiiçine

doğruçökmesietkilidir.

1. Doğrumu?Yanlışmı?

Bulutsu, Yıldız, Karadelik

ATÖLYE BİLGİSİ

Yıldız:Yıldızlar,bulutsudediğimizyıldızoluşumalanlarındandoğan,sıcakveparlakgökcisimleridir.Yıldızlarcanlıolmamalarınarağmendoğarlar,gelişip,büyürlerveölürler.Kendiliğindenısıveışıkyayarlar.Güneş,Sirius,Vega,AlphaCentauri,Capella,CanisMajarisbilinenyıldızlardanbirkaçtanesidir.Yıldızlarçokbüyükhacimlerdesıkışmışgazvetoz bulutundanoluşurlar.Yıldızlarıoluşturanmaddeleruzaydayeralangazvetozdur.Yıldızlar,devasagazvetozbulutlarınınkütleçekimetkisiilekendiiçlerineçökmelerisonucundabirkaçmilyonyıliçerisindeoluşmaktadırlar.Yıldızlarınrenklerisıcaklıklarıveyaşlarıhakkındabilgiverir.Maviışıkyayanlar:Ensıcakyıldızlardır. Beyazışıkyayanlar:Sıcakyıldızlardır.Sarıışıkyayanlar:Ortasıcakyıldızlardır. Kırmızıışıkyayanlar:Sıcaklığıenazolanyıldızlardır.Yıldızlarçokuzaktaolduklarıiçinışıklarıatmosferdengeçerkentitreşerekgözeulaşır.Dünya’yaenyakınyıldız,Güneş’tir.Bulutsu(Nebula):Yıldızlararasıboşluklardayeralanbulutuandırangökcisimleridir.Hidrojengazı,tozveplazmadanoluşur.Yıldızlarınoluşumundailkaşamadayeralırlar.Bulutsulargözlemlenenşekillerinegöre5’e ayrılırlar.Süpernova(Yıldızınölümü)kalıntısıbulutsular,gezegenimsibulutsular,yansımabulutsular,salmabulutsularıveKaranlıkbulutsulardır.Karadelik:Uzaydabulunanyıldızlardahilolmaküzerebirçokçeşitgökcisminiuygunşartlaroluştuğundabirneviyutarakiçineçekençokçokgüçlübirçekimgücünesahipolangökcismidir.Karadelikleruzayınenobur cisimleriarasındadırherşeyiyutarlar;yıldızları,gezegenleri,göktaşlarıvb.Işıkyaymazlar.Uzaydayerlerininbelirlenmesiçokzordur.

Nebula (Bulutsu) Nebula (Orion) Güneş (Yıldız) Karadelik(temsili)

18 7. SINIF AKILLI FEN BİLİMLERİ ATÖLYEM ARTIK FEN BİLİMLERİNDE USTALAŞMA ZAMANI

Öğreneceğimiz Kazanım●Yıldızoluşumsürecininfarkınavarır.

3. Aşağıdakigörselvecümleleriuygunbiçimdeeşleştirelim.

KaranlıkBulutsular

SalmaBulutsular

GezegenimsiBulutsular

YansımaBulutsular

SüpernovakalıntıBulutsular

Kalp ve Ruh bulutsusu At başı bulutsusu İris Bulutsusu Halka Bulutsusu Yengeç Bulutsusu• • • • •

• • • • •

4.Aşağıdaverilensorularıtablodakibilgilerikullanarakcevaplayalım.

1.Maviyıldızlar 2.Salmabulutsusu 3.Yansımabulutsusu

4.Kırmızıyıldızlar 5.Süpernova 6.Karadelik

7.NötronYıldızı 8.Beyazcüce 9.Gezegenimsibulutsu

10.KaranlıkBulutsu 11.Kırmızıdev 12.Kırmızısüperdev

(Kutucuktakikelimelerbirdenfazlasorudacevapolarakkullanılabilir.)

1. Yukarıdaverilenlerdenhangilerisırasıylaensıcakveensoğukyıldızlardır?

...............................................................................................................................................................................

2. Yukarıdaverilenlerdenhangileribulutsuçeşitleridir?

...............................................................................................................................................................................

3. Yukarıdaverilenlerdenhangileribüyükkütlelibiryıldızınömrünütamamlamasısonucundaoluşabilir?

...............................................................................................................................................................................

4. Yukarıdakilerdenhangileriküçükkütlelibiryıldızınömrüboyuncasırasıylagözlemlenebilir?

...............................................................................................................................................................................

5. Yukarıdakilerdenhangileribüyükkütlelibiryıldızınömrüboyuncageçirdiğiaşamalararasındayeralır?

...............................................................................................................................................................................

7. SINIF AKILLI FEN BİLİMLERİ ATÖLYEMARTIK FEN BİLİMLERİNDE USTALAŞMA ZAMANI 21

2. Aşağıdakikelimelericümlelerdekiboşluklarauygunşekildeyerleştirelim.

Samanyolu-Takımyıldızı-KırmızıCüce-Işıkyılı-Kutupyıldızı

●Büyükayı,Ejderha,Kuzeytacı,Orion.......................

larınaörnektir

●Ömürleri1trilyonyılkadarolabilenyıldızlar..............

..................lerdir.

●Dünyamızsarmalbirgökadaolan............................

içindebulunur.

● Güneşe en yakın yıldızın uzaklığı yaklaşık 4,3

...............kadardır.

( ) Yıldızlar, kütlelerine, parlaklıklarına ve yaydıklarıışığınrenginegöresınıflandırırlar.

( ) Yıldızlarınkonumusabitken,gezegenlerinkonumusüreklideğişir.

( ) Samanyolu, Andromeda, kuzey tacı, büyük ayıtakımyıldızıolarakbilinirler.

( ) Beyaz cüce, karadelik ve nötron yıldızı yıldızsınıfındayeralmaz.

( ) Evrendünyadışındakitümgökcisimlerikapsar. ( ) Güneşsarıyıldızlarsınıfındayeralır.

1. Doğrumu?Yanlışmı?

Yıldız Çeşitleri - Takım Yıldız - Galaksi - Uzay - Evren

ATÖLYE BİLGİSİ

YILDIZVEÇEŞİTLERİ:Yıldızlarsıcakveparlakolanküreselgökcisimleridir.Yıldızlarındabelirli bir ömürleri vardır.Doğarlar, gelişirler, büyürler ve yakıtları bittiğindeölürler (başkagökcisimlerinedönüşürler).Yıldızlar,kütlelerinevebunabağlıolanparlaklıkları-naveyaydıklarıışığınözelliklerinegörebüyüktenküçüğedoğrusınıflaraayrılırlar.MaviYıldızlar:Enbüyükyıldızlardır.Ömürleriyaklaşıkenfazla100milyonyılkadardır.BeyazYıldızlar:Maviyıldızlardanbirazküçüktürler.Ömürleri1milyaryılıbulabilir.Sarı-beyazYıldızlar:Beyazyıldızlardanbirazküçüktürler.Ömürleri3milyaryılıbulabilir.SarıYıldızlar:Güneşimiziniçindebulunduğuyıldızsınıfıdır.Ömürleri12milyaryılıbula-bilir.Güneşimiz4,5milyaryaşındadır.Turuncucüceler:Güneştenbirazküçüktürler.Ömürleri50milyaryılıbulabilir.Kırmızıcüceler:Turuncucücelerdenküçükyıldızlardır.Ömürlerinin1trilyonyılolabile-ceğidüşünülmektedir.TAKIMYILDIZI:Çokeskitarihlerdenberihayaliçizgilerlebirleştirilmişyıldızgruplarıdır.Enbilinenleri:BüyükAyı,KüçükAyı,Ejderha,Çoban,Avcı,KuzeyTacıgibitakımyıldız-larıdır.KUYRUKLUYILDIZ(KİRLİKARTOPU):Güneşçevresindeuzunveeliptikbiryörünge-dedolanandonmuşhâldegazvetaşparçalarındanoluşanbirgökcismidir.Kirlikartopuolarakdaadlandırılır.Kuyrukluyıldız,gerçektebiryıldızdeğildir.YILDIZ -GEZEGENARASINDAKİFARKLAR:Yıldızlargazhalindegezegenler isegenelliklekatıdır.Yıl-dızlarışıkveısısaçarlarvenoktasaldır.Yıldızlarhareketsizmişgibigörünürler.Gezegenlerinbirbirinegörekonumlarıdeğişir.Yüzeyselgörünümlüdürler.Dünya,Mars,Jüpiter,Venüs(Sabahyıldızı),Satürn,Merkür,Uranüs,Neptüngüneşsistemindebulunangezegenlerdir.IŞIKYILI:Gökcisimleriarasındakimesafelerigünlükhayattakullandığımızuzunlukölçübirimleriyle ifadeetmekçokzordur.Bunedenleışığınbiryıliçindealdığıyoldikkatealınarakgeliştirilmiştir.Işıkyılıbiruzunlukölçübirimidir.1ışıkyılı:9,46x1012km’dir(Yaklaşık9,5trilyonkm’dir.)EVREN:Aradakiboşluklarlabirliktegökcisimlerinintümüdür.Evreninoluşumuileilgiliikitemelgörüşvardır:1)Newton’ungörüşü:Evreninbirbaşlangıcıyokturvehareketsizdir. 2)Big-Bangteorisi:Evreninbirbaşlangıcıvardır.Evrensürekligenişlemektedir.UZAY:EvreninDünyadışındakalankısmıdır.GALAKSİ(GÖKADA):Yıldızlar,gezegenlervediğergökcisimlerdenoluşansistemlerdir.İçerisindemilyar-larcayıldız,gezegenvediğergökcisimlerinibarındırabilirler.Gökadalarsarmal,eliptikyadadüzensizşekil-lerdeolabilir.Samanyolu,Andromedaençokbilinengalaksilerdir.Güneşsistemi,Samanyolugalaksisiiçindebulunur.Evrendemilyarlarcagalaksibulunmaktadır.

Takım Yıldızı

Kuyruklu Yıldız

Yıldız

Galaksi

22 7. SINIF AKILLI FEN BİLİMLERİ ATÖLYEM ARTIK FEN BİLİMLERİNDE USTALAŞMA ZAMANI

Öğreneceğimiz Kazanım●Yıldızkavramınıaçıklar.Galaksilerinyapısınıaçıklar.

3. Aşağıdagörselleriverilengökcisimleriniverilenkavramlarlaeşleştirelim.

AndromedaGalaksisi

BüyükAyıTakımYıldızı

SombreroGalaksisi

Gezegen YıldızKuyrukluYıldız

5.Sorularıcevaplayarakbulmacayıtamamlayalım.

YukarıdanAşağıya1. Uzaydamesafeölçümbirimi2. Evrendekicisimleringeneladı3. Evrenin oluşumunda en çok kabul

görengörüş5. Birgalaksi6. Dünyadışındakalanevrenkısmı9. Yıldızoluşumalanları

Soldansağa4. Kutupyıldızınınbulunduğu takımyıldızı7. KuyrukluYıldız’ındiğerismi8. Engençolanyıldızlarınrengi10. Katıbirgökcismi11. Dünyamızın da içinde bulunduğu

galaksi

2L

5L

3L

9L

6L

1L

4

L

8

L

7

L

10

L

11

L

4.Aşağıdagörselleriverilengalaksilerintürleriniveözelliklerinialtlarınayazalım.

GalaksiTürü ....................................................................................................................................

GalaksiGörseli

.................................

.................................

.................................

................................

.................................

.................................

.................................

.................................

.................................

.................................

.................................

.................................

.................................

.................................

.................................

.................................

................................Özellikleri

7. SINIF AKILLI FEN BİLİMLERİ ATÖLYEMARTIK FEN BİLİMLERİNDE USTALAŞMA ZAMANI 25

1. Uzayçalışmalarıgeçmiştengünümüzeoldukçaönemliaşamalarkaydetmiştir.

Gelecekte, bugün için gerçekleştirilmemişolan;

I.Kısasüredeuzayagidipgelenuçakseferleri-ninolması

II.Uzayistasyonlarınınsıradaninsanlartarafın-dankolaycaziyaretedilebilmesi.

III.Ay’datarımyapılması IV.Çeşitli gezegenlerde yaşamüslerinin oluştu-

rulması çalışmalarındanhangileriyapılabilir? A) IveII B)II,IIIveIV C) IIveIII D) I,II,IIIveIV

2. I.Astronomidekullanılanilkteleskobuicatedenbiliminsanıdır.

II.Ay’ınilkharitasınıoluşturanbiliminsanıdır. III.Ay’ailkayakbasanastronottur. Uzayaraştırmalarınakatkısağlayanbubilim

insanları, aşağıdakilerden hangisinde doğrugösterilmiştir?

A)

I II IIIHans

Lippershy AliKuşçu MichaelCollins

Galileo Hubble NeilArmstrong

Newton J.Webb EdwinAldrin

Galileo AliKuşçu NeilArmstrong

B)

C)

D)

3. Uzayda uydu sahibi 30 ülkeden biri olan Tür-kiye’nin aktif uydu sayısı şimdilik 6 tanedir. Buuyduların çeşitli görevleri bulunmaktadır. BuuydularınbazılarıRASAT,GÖKTÜRK-2,TÜRK-SAT-1Agibiisimlerlebilinmektedir.

Türkiye’ninsahipolduğubuuydularıntemelgörevleri aşağıdakilerin hangisinde doğruolarakverilmiştir?

A) İletişim-Gözlem-İstihbarat B)İletişimveGözlem C) Uzayaraştırmaları-Gözlem D) HaberleşmeveSavunma

4. Güçlendiren Soru ElonMusk ve şirketi SpaceX uzun bir süredir

tekrar tekrar kullanılabilir roketler üzerine çalış-maktadır.

Uzaya çıkışta kullanılan roketlerin yenidenkullanılabilir olması uzay çalışmalarınınma-liyetlerinin düşürülmesi için kritik bir çözümolarak görülüyor. Space X sonunda uzayagönderdiğibirroketiyenidenkullanılabilirdu-rumdaDünyayagerigetiripindirmeyibaşardı.Falcon9adlıroketuydutaşıyarakyörüngeyegönderilmişveuyduyubıraktıktansonragerigetirilerekuzayçalışmalarındatarihibiradımatılmışoldu.

ElonMUSK(SpaceXkurucusu)

Falcon9Roketi

Bunagöre,aşağıdaverilenifadelerdenhangi-sineulaşılamaz?

A) Uzayaraştırmalarımaliyetiçokyüksekçalış-malardır.

B)Uzay teknolojilerigeliştikçearaştırmasonuç-larınetleşir.

C) Falcon 9 roketi tekrar kullanılabilir olmasıylatarihteönemlibirbaşarıyaimzaatılmıştır.

D) Roket ilkgörevindedünyayörüngesineuydugötürmüştür.

5. İnsan, uzayda yaşayabil-mekiçindünyanınenpaha-lı elbiseleri olan uzay elbi-selerini,giymekzorundadır.Bugünçağdaşbiruzayelbi-

sesininmaliyeti10,4milyondolardır.

Uzayelbiseleriolanastronotkıyafeti ile ilgiliaşağıdaverilenbilgilerdenhangisidoğrudur?

A) Uzayda sadece oksijen ihtiyacını gidermekiçintasarlanmışlardır.

B)Uzayelbisesibirastronotiçinuzaydaminibiryaşamalanıveuzayaracıgörevigörmektedir.

C) Uzayelbiselerininüretimigünümüzdeheras-tronotiçinayrıbirşekildehazırlanmaktadır.

D) Uzayelbiseleriningeliştirilmesikısasüreiçin-degerçekleştirilmiştir.

Değerlendirme Soruları - 1 (Uzay Araştırmaları)

7. SINIF AKILLI FEN BİLİMLERİ ATÖLYEM ARTIK FEN BİLİMLERİNDE USTALAŞMA ZAMANI26

6. TÜBİTAK Uzay Teknolo-jileri Araştırma Enstitüsütarafından, Türkiye’de ta-sarlanıp, üretilen ilk milliyer gözlem uydusu RA-

SAT,yörüngedekialtıncıyılınıbaşarıylata-mamladı.

17Ağustos2011’deRusya’danfırlatılanRASATuydusu,güneşeeşzamanlıdaireselyörüngedeve700kilometreirtifadabulunmaktadır.RASAT,yörüngeözelliğisayesindeDünya’nınheryerin-dengörüntüalabilmektedir.

Buna göre, verilen bilgilere göre aşağıdakiifadelerdenhangisineulaşılamaz?

A) Türkiyeyapayuydutasarımıyapıpüretebilenbirülkedir.

B)Yörüngeözelliklerinedeniyledünyanınbelirlibölgelerindengörüntüalınabilmektedir.

C) RASATuydusumilliyergözlemiyapabilenilkuydudur.

D) Ülkemizdeyapayuydufırlatmasistemlerihe-nüzolmadığındanRusya’dafırlatılmıştır.

7. Güçlendiren Soru

Yapay uydular arasındaen çok ilgi çekeni kuş-kusuz Uluslararası Uzayİstasyonu. Bu istasyon,gökyüzündeki en büyük

insanyapımıcisim.

Yaklaşık 350 km yüksekte saatte 27.700 kmhızlayörüngesindedolanan istasyonDünya’nınçevresinigündeyaklaşık15kezdolanıyor.

Bunagöreuluslararasıuzay istasyonuyla il-giliaşağıdaverilenbilgilerdenhangisiyanlış-tır?

A) Uluslararası uzay istasyonunda astronotlarbulunmaktaoluparaştırmayapmaktadırlar.

B)NASAuzaydayapılanaraştırmalarsayesindebirçokteknolojikürüngeliştirmiştir.

C) İstasyonDünyaetrafındagünde15kezdola-nıyorvegünbatımıvegündoğumunabirçokkezşahitoluyor.

D) Uluslararası uzay istasyonu sadece NASAtarafındanyapılmışolupçalışmalarNASAas-tronomlarıncadeğerlendirilmektedir.

8. Uzayteleskoplarıuzaydayeralangökcisimleriniveözellikleriniincelemekiçingeliştirilmişlerdir.

HubbleUzayteleskopları

(1990yılındanberiaktif)

JamesWebbuzayteleskopu

(2018’dedevreyegirecek)

Bunagöreverilenteleskoplarlailgiliaşağıdaverilenifadelerdenhangisidoğrudeğildir?

A) Hubbleuzayteleskobualçakdünyayörünge-sindeyeralangökcisimleriniinceleyenbirte-leskoptur.

B)Webb teleskobu aktif olarak kullanıldığındagözlemlenemeyen birçok gökcismi hakkındabilgiverecektir.

C) WebbteleskobuHubbleteleskobundandahaküçükolupyakıngökcisimleriniincelemekiçinyapılmıştır.

D) Hubbleuzayteleskobubirçokgökcisminitanım-lamavegözlemlenmesindekatkısunmuştur.

9. Güçlendiren Soru Uzaykirliliğiileilgiliaşağıdakilerdenhangisi

doğrudeğildir? A) Uzaykirliliğininnedenlerindenbiriuzayda iş-

leviniyitirmişeskiuydulardır. B)Uzayda kirlilik oluşturan atıklar yörüngeden

çıkarakyeryüzünedüşebilir. C) Uzay kirliliği günlük yaşamı olumsuz etkile-

mektedir. D) Uzay istasyonlarından bırakılan çöpler de

uzaykirliliğioluşturur.

10. Aşağıdakilerdenhangileri uzaykirlilğinene-denolanfaktörlerdenbirideğildir?

A) Yapayuydular B)Uzay mekikleri C) Gezegenler D) Uzayistasyonları