View
15
Download
1
Category
Preview:
Citation preview
Holocaust Memorial Day // bronnen en lessuggesties
Bronnenopdracht bij de stadia van Stanton
Tijdens deze opdracht gaan leerlingen aan de slag met bronnenmateriaal over de
Holocaust en de Armeense genocide. Leerlingen bekijken het model van de Amerikaanse
hoogleraar Gregory Stanton. Stanton onderscheidt acht stappen in het genocidale proces.
Leerlingen passen vervolgens het model van Stanton toe op de Holocaust en de Armeense
genocide. Zo ontdekken leerlingen dat de Holocaust niet de eerste genocide in onze
geschiedenis was.
Bekijk ter voorbereiding op de les de volgende website:
http://www.genocidewatch.org/aboutgenocide/8stagesofgenocide.html
Leerdoelen
Leerlingen ontdekken dat de Holocaust niet de eerste genocide was
Leerlingen kunnen de acht stappen in het genocidale proces (Gregory Stanton)
noemen
Leerlingen passen het model van Stanton toe op de Holocaust of op de Armeense
genocide
Verloop van de les
Bespreek met leerlingen het begrip ‘genocide’. Laat leerlingen bijvoorbeeld een
woordspin of een mindmap maken. Bespreek deze met de klas.
Vertel dat de Holocaust, de moord op zes miljoen Joden, niet de enige genocide is.
Geef uitleg over het model van Gregory Stanton , bijvoorbeeld aan de hand van een
PowerPoint.
Verdeel de leerlingen in groepjes van vier. De helft van de groepjes gaat het model
van Stanton toepassen op de Holocaust. De andere helft van de groepjes gaat het
model van Stanton toepassen op de Armeense genocide.
Leerlingen leggen de kaartjes met de stadia van Stanton op de juiste volgorde.
Leerlingen koppelen de juiste bronnen aan het juiste stadium. Let op! Meerdere
bronnen passen bij hetzelfde stadium.
Leerlingen maken een poster.
Bespreek de overeenkomsten en verschillen tussen de twee cases plenair met de
klas.
Materiaal
Voor ieder groepje een pakketje met uitgeprint bronnenmateriaal
Scharen en lijm
A3 vellen om de bronnen en de stadia op te plakken
Eventueel ter ondersteuning het overzicht ‘de acht fasen van genocide’, op pagina
11 van het leerlingenmateriaal bij de lessenserie Armenië.
(http://www.niod.knaw.nl/sites/niod.nl/files/armenie-lessen.pdf)
Holocaust Memorial Day // bronnen en lessuggesties Opdracht 1A
Knip de onderstaande kaartjes met de acht stadia van Gregory Stanton uit. Leg ze op de
juiste volgorde.
Opdracht 1B
Jullie gaan het model van Gregory Stanton toepassen op twee verschillende cases: de
Holocaust of de Armeense genocide. Je hoort van je docent welke casus je krijgt.
Bekijk het bronnenmateriaal dat jullie gekregen hebben. Knip de bronnen en de
bijbehorende onderschriften uit.
Koppel alle bronnen aan een van de acht stadia van Stanton.
Tevreden? Plak de categorieën en de bronnen op de poster, zodat je een goed
overzicht hebt .
Classificatie Symbolisatie
Voorbereiding Vernietiging
Organisatie Polarisatie
Dehumanisering Ontkenning
Holocaust Memorial Day // bronnen en lessuggesties
Beeldmateriaal Tweede Wereldoorlog
Afbeelding 1
In oktober 1941 ging de film 'De eeuwige Jood' in première. In deze antisemitische 'documentaire' werden joden vergeleken met ratten die uitgeroeid moesten worden. Bron: BeeldbankWO2-NIOD
Afbeelding 2
Het huwelijk van Salomon Schrijver, geboren in Amsterdam op 25 mei 1917. Het echtpaar werd naar het vernietigingskamp Sobibor in Polen gedeporteerd en daar op 9 juli 1943 vermoord. Bron: BeeldbankWO2-NIOD
Holocaust Memorial Day // bronnen en lessuggesties Afbeelding 3
Transport naar Polen uit Westerbork in beestenwagens, mei 1943. Bron: BeeldbankWO2-NIOD
Afbeelding 4
SA-man. Bron: BeeldbankWO2-NIOD
Holocaust Memorial Day // bronnen en lessuggesties Afbeelding 5
Plattegrond van kamp Westerbork. Bron: BeeldbankWO2-NIOD
Afbeelding 6
Crematorium kamp Westerbork situatie 1 mei 1945'. Bron: BeeldbankWO2-NIOD
Holocaust Memorial Day // bronnen en lessuggesties Afbeelding 7
Joden uit de gemeente moeten hun rijwielen met inbegrip van reservebinnen-en buitenbanden uiterlijk op 24 juni 1942 ingeleverd hebben. Bron: BeeldbankWO2-NIOD
Afbeelding 8
Persoonsbewijs met de J. Bron: BeeldbankWO2-NIOD
Holocaust Memorial Day // bronnen en lessuggesties
Bronnenmateriaal Armeense genocide
Bron 1 Dr. Mehmed Reshid, gouverneur van Diyarbekir, tijdens moorden en deportaties in 1915: ‘Dat ik een dokter ben, kon me mijn nationaliteit niet doen vergeten! Ik ben een arts maar werd geboren als Turk. …. Mijn Turkse identiteit nam de overhand over mijn beroep. Ik dacht: voordat zij ons uitroeien, roeien wij hen uit. Op de vraag hoe ik als arts, heb kunnen moorden, kan ik als volgt antwoorden: de Armeniërs waren gevaarlijke microben in het lichaam van dit land geworden. Nou, is het niet de plicht van een arts om bacteriën te doden?’ Bron: Ugur Ümit Üngör, ‘De Armeense genocide, 1915’, in: ‘De Holocaust en andere genociden’ (Amsterdam, 2012)
Bron 2
Foto gemaakt door een onbekende fotograaf. Zeker is dat de foto gemaakt is vanuit het raam van het Amerikaanse consulaat in Karuth.
Holocaust Memorial Day // bronnen en lessuggesties Bron 3
Deze foto is gemaakt door luitenant Armin Wegner. Hij maakte tegen het verbod van de Duitse legerleiding in, foto’s van de genocide.
Bron 4
Henry Morgenthau, ambassadeur van de VS, over de staatsgreep van de Jong Turken: ‘In plaats van een democratische constitutionele staat hebben ze het idee van het Pan-Turkisme opgericht; in plaats van gelijke behandeling van alle Osmanen hebben ze besloten dat deze nieuwe staat enkel en alleen voor Turken is. Hun plan om alle christelijke scholen op te heffen of ze tenminste om te vormen in Turkse instellingen was slechts een detail in hun hele raciale programma. Ze proberen buitenlandse bedrijven te dwingen om Turkse arbeidskrachten in te huren en blijven benadrukken dat Grieken, Armeniërs en Joodse werknemers ontslagen moeten worden… Ze gaan helemaal op in het onderdrukken van alle andere talen, behalve het Turks. In Constantinopel werd altijd Frans en Turks gesproken, veel straatbordjes waren in allebei de talen. Van de ene nacht op de andere hebben ze alle Franse borden verwijderd. Dat was voor veel buitenlanders enorm verwarrend maar de machthebbers weigerden de Franse bewegwijzering terug te plaatsen.’
Bron: ‘Crimes against humanity and civilization: the Armenian genocide’ (Facing history
and ourselves 2004)
Holocaust Memorial Day // bronnen en lessuggesties
Bron 5
Een Armeense, christelijke kerk
Bron 6
De Turkse staat ontkent dat er in 1915 een genocide heeft plaatsgevonden. Hij bestrijdt de toepasbaarheid van het begrip genocide en relativeert de gebeurtenissen. Het was oorlog en er vielen veel slachtoffers door gewapende strijd, honger en ziektes: Armeniërs, maar nog veel meer Turken en andere moslims. De kwestie wordt consequent aangeduid als de ‘zogenaamde genocide’ of er wordt verwezen naar ‘de Armeense beschuldigingen’. De Armeense kwestie wordt in Turkije weliswaar langzamerhand bespreekbaar, maar binnen strikte grenzen en niet in de laatste plaats onder druk van buitenaf, met name door de EU.
Bron: Turkije Instituut
Holocaust Memorial Day // bronnen en lessuggesties
Bron 7
Voorpagina van Le Petit Journal. De jong Turken plegen een staatsgreep. 1913.
Holocaust Memorial Day // bronnen en lessuggesties
Bron 8
Citaat van de oma van Fethiye Cetin die haar kleindochter vertelt over haar ervaringen in haar jeugd tijdens WOI. Zij is ‘gered’ tijdens de deportaties in 1915 door een Turkse korporaal die haar als Turks (dienst)meisje in huis nam. Over haar Armeense achtergrond mocht zij nooit meer spreken. Er werd over haar gezegd dat zij ‘over was van de grote slacht’. ‘Degene die mij had meegenomen was korporaal Hüseyin, de commandant van de militaire politiepost in Cermik…Moge Allah hem genade schenken, moge hij rusten in vrede, Hüseyin was een goed mens. Hij had het gezag van een majoor. Hij behandelde me heel goed, als was ik zijn eigen kind. Hüseyin had de naam een hart van peperkoek te hebben. Ze hadden ook de Armeniërs in Cermik gedood en die in een diepe put gegooid. Korporaal Hüseyin had wel meegedaan aan het doden van de mannen, maar hij was er niet bij geweest toen ze de vrouwen en kinderen in de put gooiden. Hij had niet had aan dat bevel gehoorzaamd. Men zei dat hij daar ook voor was bestraft.’
Bron: Fethiye Cetin, ‘Het geheim van mijn grootmoeder’ (2010)
Bron 9
Kennisgeving van de overheid, opgehangen op openbare plaatsen op 15 juni 1915: ‘Laat al uw eigendommen achter – uw huisraad, uw beddengoed, uw kunstvoorwerpen. Sluit winkels en bedrijven en laat alles binnen staan. De deuren zullen worden afgesloten met een speciaal zegel. Zodra u terugkomt, krijgt u alles wat u hebt achtergelaten weer terug. Verkoop uw huis of andere waardevolle zaken niet. Zowel kopers als verkopers zullen worden vervolgd. … Maar een lijst van al uw eigendommen, inclusief het vee dat u bezit, en overhandig deze aan de toegewezen beambte, zodat al uw spullen later aan u kunnen worden teruggegeven. U hebt tien dagen om aan dit ultimatum gehoor te geven.’ Bron: Ugur Ümit Üngör, ‘De Armeense genocide, 1915’, in: ‘De Holocaust en andere
genociden’ (Amsterdam, 2012)
Holocaust Memorial Day // bronnen en lessuggesties
Nakijkblad
Opdracht 1A
De juiste volgorde is: classificatie, symbolisatie, dehumanisering, organisatie, polarisatie,
voorbereiding, vernietiging, ontkenning.
Opdracht 1B
Holocaust Armenië
Classificatie Classificatie
Symbolisatie 1, 2, 8 Symbolisatie 5
Dehumanisering 1 Dehumanisering 1
Organisatie Organisatie 4, 7
Polarisatie 4 Polarisatie 8
Voorbereiding 3, 5, 7, 8 Voorbereiding 2, 9
Vernietiging 6 Vernietiging 3
Ontkenning Ontkenning 6
Recommended