View
213
Download
1
Category
Preview:
Citation preview
BT-Congres 10 oktober 2013
Flexibiliteit in planologie
Franc Pommer (f.pommer@holla.nl)
Inleiding
• Wat planologisch mogelijk wordt is wordt beheerst door omgevingsrecht
• Wetgeving over “fysieke leefomgeving” (milieu-, natuur-, ruimtelijke ordening- en bouwrecht)
• Wet ruimtelijke ordening (Wro), Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo), Crisis- en herstel wet (Chw per 25 april jl. permanent, maar ook Wet milieubeheer (Wm), Activiteitenbesluit, Flora- en fauna wet (Ffw) Natuurbeschermingswet (Nbw), Wet geluidhinder (Wgh)
• Omgevingswet is in de maak
Planologische (on)mogelijkheden
• Belangrijkst zijn Wro en Wabo: regelen wat planologisch wel/niet is toegestaan
• D.m.v. bestemmingsplan (3.1 Wro)
• D.m.v. projectomgevingsvergunning (Wabo): per 25 april jl. zelfstandige planologische basis
• Uitvoeringsbesluiten o.g.v. Wabo omg. vergunning voor bouwen, slopen, aanleggen, etc.
• Veel beoordelingsvrijheid door m.n. gemeente (maar ook rekening houden met provinciaal- en Rijksbeleid)
“Goede ruimtelijke ordening”
• Centraal begrip maar nergens omschreven
• Gaat over belangenafweging bij de verdeling van ruimte voor verschillende functies: functies moeten zich met hun nabije omgeving verdragen
• Afweging van ruimtelijk relevante aspecten, daarom onderzoek: natuur, milieu (geur, geluid, luchtkwaliteit, stof, privacy, flora en fauna, bodem, externe veiligheid)
• T.b.v. goede ruimtelijke ordening worden regels gegeven
over het gebruik van de grond en de daarop aanwezige of gewenste bouwwerken
Bestemmingsplan
• Gemeenteraad stelt een of meer bestemmingsplannen (bp) vast conform de goede ruimtelijke ordening
• Bp regelt bouw- en gebruiksmogelijkheden van gronden. Uitvoering o.g.v. omg. vergunning
• Toelatingsplanologie: bp kan niet verplichten tot het realisering van bestemming. Toetsen aan bp
• Projectomgevingsvergunning (Wabo): afwijken van bp t.b.v. een concreet project. Zelfstandige planologische basis ook toetsen aan goede ruimtelijke ordening
Voorbeeld
• De voor Bedrijf aangewezen gronden zijn bestemd voor:a. bedrijven genoemd in de “Lijst van bedrijfsactiviteiten" in Bijlage 1 bij deze regels en behorende tot de categorieën 1 en 2;b. productiegebonden detailhandel deel uitmakend van bedrijven vermeld onder sub a, met uitzondering van detailhandel in voedings – en genotmiddelen;c. detailhandel genoemd in de “Lijst branches van detailhandel” (…);e. kantooractiviteiten, voor zover onderdeel uitmakend van en ondergeschikt aan gevestigde bedrijven (…); g. bedrijfswoningen, uitsluitend ter plaatse van de aanduiding 'bedrijfswoning' (…)
Spanning rechtszekerheid/flexibiliteit
• Enerzijds bindt bp burgers anderzijds beoogt bp planning
• Onderscheid gedetailleerd en globaal bp
• Gedetailleerd bp kent uitputtende regels zekerheid aan grondeigenaar/gebruiker en derden over welk gebruik hij van grond mag maken en wat hij wel/niet mag bouwen maar weinig flexibel, snel verouderd, veelvuldig afwijken doet afbreuk aan goede ruimtelijke ordening
• Globaal bp regelt het strikt noodzakelijke minder regels, meer ruimte voor initiatieven, niet snel verouderd maar minder zekerheid, eerdere confrontatie met ongewenste (onvoorzienbare?) ontwikkeling
Modus
• Wro biedt middelen om in bp opties open te laten en tegelijk voldoende te sturen (flexibiliteitsinstrumenten)- uitwerkingsplichten- wijzigingsbevoegdheden- binnenplanse vrijstelling- voorwaardelijke verplichting
• Ook andere wetten bieden flexibiliteit:- gebiedsontwikkelingsplan (Chw)- zonebeheersplan (Wet geluidhinder (Wgh))- programmatische aanpak (bv in Nbw)
Wijzigingsbevoegdheid (3.6 lid 1 sub a)
• In bp toebedeelde bestemming kan worden gewijzigd in andere bestemming “binnen bij het bp bepaalde grenzen”
• Meerdere opties kunnen worden opengelaten
• Geen ingrijpende verandering structuur moederplan
• Mits objectief begrensd: duidelijk wat waarin gewijzgd wordt (haalbaarheid moet al bij moederplan vast staan)
• Bevoegd gezag wijzigingsplan: B&W
Uitwerkingsplicht (3.6 lid 1 sub b)
• Globaal bp kan op later moment gedetailleerd worden uitgewerkt in uitwerkingsplan
• Alternatieven kunnen zo lang mogelijk open blijven
• “Moederplan” moet wel in voldoende mate hoofdlijnen van toekomstige ontwikkeling bevatten: belangenafweging
• Bevoegd gezag uitwerkingsplan: B&W
• Toetsingskader is uitwerkingsplan (integreert in moederplan): voorlopig verbod op bouwen tot van kracht zijn uitwerkingsplan anticiperen is mogelijk
Binnenplanse vrijstelling (3.6 lid 1 sub c)
• Bp kan bepalen dat met omg. Vergunning van bij bp gegeven concrete regels kan worden afgeweken
• Per afzonderlijk geval: indiv. belangenafweging (2.12 lid 1 sub a onder 1o Wabo)
• Mag niet leiden tot wijziging bestemming: alleen beperkte afwijking mogelijk, evt. nadere eisen. Objectief begrensd.
• Bevoegd gezag omg. vergunning afwijking:
• Vb. afwijken categorieën bedrijven: als milieubelasting concreet bedrijf niet hoger is dan toegelaten bedrijven: bestemming blijft bedrijfsdoeleinden
Voorwaardelijke verplichting
• Flexibiliteitsinstrument ontwikkeld in rechtspraak
• Opnemen van voorwaardelijke verplichting in bp: vw om gebruik te kunnen maken van in bp toegelaten vorm van grondgebruik (ABRvS 22-03-06 Gst. 2006/74 Linderveld)
• Bv gebruik van perceel als opslagterrein is pas mogelijk als – ter voorkoming van hinder van derden – om dat terrein een beplantingshaag is aangebracht. Vw aan omg. vergunning of uitwerkingsplicht
• Is vw in bp mogelijk dan is ovk onvoldoende op straffe van onrechtmatig bp. Rechtspraak niet eenduidig
Crisis- en herstelwet
• Gebiedsontwikkelingsplan: integraal kader bestemming, milieu, compensatie, fasering optimaal ruimtegebruik
• GOP is sinds permament worden Chw bp “plus”
• Minister wijst ontwikkelingsgebied aan: (buiten) bestaand stedelijk gebied/bedrijventerrein
• 10 jaar afwijken van wettelijke normen (o.a. Wgh). Vereist maatregelenpakket om na 10 jaar wel te voldoen
• maatregelen zijn wel afdwingbaar. Bv geluidsnormen in GOP. Verlaten grondslag milieuvergunning mogelijk
Andere flexibilieteitsinstrumenten
• Zonebeheersplan (art. 164 Wgh): B&W kunnen regelen hoe ze beschikbare geluidruimte op een bedrijventerrein verdelen over bedrijven nadeel: geen dwingend toetsingskader, mogelijk wel via GOP
• Verhandelbare milieurechten/terugnemen onbenutte milieuruimte
• Prog. aanpak: samenstel projecten/maatregelen waarvan vaststaat dat overschrijding van milieunormen elders in het prog. wordt gecompenseerd of op vastgesteld moment wordt teruggedrongen + maatregelen die worden ingezet bij tegenvallend resultaat vb. PAS
Nabije toekomst
• Tijdelijke afwijking bp (nu 2.12 lid 2 Wabo jo. 5.18 Bor; toekomst Bijlage II, art. 4 Bor)
• “Tijdelijke behoefte” verlengd van 5 naar 10 jaar
• De procedure verkort van 26 naar 8 weken
• Vb. tijdelijke schoollokalen, tijdelijke supermarkt
• Geluidsnormen Wgh niet van toepassing
• Na ommekomst termijn herstel oorspronkelijke toestand
Samenvatting
• Wro en andere wetgeving bevat diverse instrumenten om flexibiliteit (ook op bedrijventerreinen) te bieden
• Hoeveel ruimte er in concrete bestaat hangt af van alle omstandigheden van het geval: belangenafweging in relatie tot goede ruimtelijke ordening. Hoe meer belangen, hoe minder vrijheid
• GOP biedt zeer veel mogelijkheden
• Spanningsveld tussen flexibiliteit en rechtszekerheid
• M.n. (gemeentelijke) overheid is aan zet
Stelling 1
Voor echt maatwerk richting bedrijven volstaat het instrument
“Bestemmingsplan” niet meer
Stelling 2
Flexibiliteit in een bestemmingsplan leent zich niet voor functiemening
Stelling 3
Maatwerk en rechtszekerheid gaan hand in hand
Stelling 4
Teveel flexibiliteit in je juridische instrumentarium leidt tot een
onwerkbare situatie
Recommended