Chemia ogólna

Chemia ogólna

Chemia organiczna

Wojciech Solarski

Podręcznik:

Chemia dla inżynierów, pr. zb. pod red. J.Banaś, W.Solarski, ROZDZ. IX

Podręcznik internetowy: E-Chemia www.chemia.odlew.agh.edu.pl/dydaktyka.htm

Węglowodory

Alkany CnH2n+2

Alkeny CnH2n

Cykloalkany CnH2n

Alkiny CnH2n-2

Areny

C

C

C

C

C

CH

H

H

H

H H

H

H

H

H

HH

Katenacja Izomeria

C C C C C

CC

C

C C C C

C

C

C

C CCC

CH3 CH2 CH2 CH2 CH2 CH2 CH2 CH3

CH3

CH3

CH3

CH3 C CH2 CH CH3

CH3 CH3

CH3 CH3

CH3

Alkany CnH2n+2

Metan CH4

Etan C2H6

Propan C3H8

Butan C4H10

Pentan C5H12

Heksan C6H14

Heptan C7H16

Oktan C8H18

Nonan C9H20

Dekan C10H22

Metan CH4 Etan C2H6

Propan C3H8 Butan C4H10

Alkeny CnH2n

Eten C2H4

Propen C3H6

Buten C4H8

Penten C5H10

Heksen C6H12

Hepten C7H14

Alkiny CnH2n-2

Etyn C2H2

Propin C3H4

Butyn C4H6

Pentyn C5H8

Heksyn C6H10

Heptyn C7H12

BENZEN C6H6

Benzen C6H6

Struktura pierścieniowa, płaska

hybrydyzacja atomów węgla sp2

B enzene N aph tha lene A n th racene P henan th rene IndeneP en ta lene

A zu lene H ep ta lene B iphenylene as -Indacene s -Indacene

A cenaph thylene

F luo rene

Triphenylm e thane Te traphenylm e thane

B iphenyl1 ,2 -D iphenyle thy lene(S tilbene)

A cephenan th ry lene P yreneC hrysene N aph thacene

Areny

Wydobywanie ropy

Przeróbka ropy naftowej

Kraking

Zmiany klimatu – efekt cieplarniany

Skutek zanieczyszczenia powietrza

Energia odnawialna

Paliwa nieodnawial

ne

Wzrost alternatywnych źródeł energiiZ

ap

otr

zeb

ow

an

ie n

a e

nerg

ię

Jednostki: 1 Exajoul (34 mil. ton węgla) - Prognoza Shell

WODÓR PALIWEM PRZYSZŁOŚCI

Reakcje chemiczne związków organicznych

1. Substytucji atomu lub grupy atomów

2. Addycji atomu lub grupy atomów

3. Eliminacji atomu lub grupy atomów

4. Izomeryzacji

5. Polimeryzacji

Reakcje związków organicznych

1. Reakcje substytucji

Reakcje związków organicznych

2. Reakcje addycji chlorowcowodorów do alkenów

Eten Chloroetan

Reakcje związków organicznych

3. Reakcja eliminacji

Reakcje związków organicznych

4. Izomeryzacja

butan metylopropan

Reakcje związków organicznych

5. Polimeryzacja

Polimery to makrocząsteczki zawierające wiele powtarzających się merów (100-1000000)

monomer polimer skrócony zapis

Reakcje związków organicznych

5. Polimeryzacja

Główne rodzaje polimeryzacji:• ADDYCYJNA• KONDENSACYJNA

monomer polimer skrócony zapis

Polimeryzacja addycyjna jest wielokrotnie powtarzającą się reakcją łączenia się cząsteczek monomeru do postaci polimeru zachodzącą wskutek pękania wiązań podwójnych

Polimeryzacja addycyjna to taka, w której nie powstają produkty uboczne

75% polimerów spotykanych w życiu codziennym powstaje z zastosowaniem polimeryzacji rodnikowej

POLIMERYZACJA ADDYCYJNA

29

Polimery kondensacyjne - żywice

Fenolowo- formaldehydowe Mocznikowo-formaldehydowe Poliestry Epoksydowe Poliuretany

30

Żywice fenolowo-formaldehydowe

-OH

+ HCHO

Katalizator -

OH

CH2OH

*

**

31

Alkan Zawiera jedynie wiązania -an pojedyncze C-C i C-H Etan

Alken Eten (etylen) -en

Alkin Etyn (acetylen) -yn/-in

Aren -

Benzen

Nazwa Struktura grupy funkcyjnej Przykład Końcówka nazwy

CH3 CH3

C C CH2 CH2

C CC CH H

H H

H

HH

H

Ważne grupy funkcyjne

Nazwa Struktura grupy funkcyjnej Przykład Końcówka nazwy

Halogenki X = F, Cl, Br - Chlorometan

Alkohol -ol Metanol

Eter eter Dimetyloeter

Amina -amina Metyloamina

Nitryl nitryl Etanonitryl (acetonitryl)

Tiol -tiol Metanotiol

CH3Cl

CH3OH

C O CCH3OCH3

C NH2

CH3NH2

C C NCH3C N

C SHCH3SH

Ważne grupy funkcyjne

C X

C OH