View
217
Download
1
Category
Preview:
Citation preview
A 349197
DEPARTAMENTO DE FILOLOXIA GALEGA
^CINGUIDOS PORUNHA ARELA COMÚN
HOMENAXE Ó PROFESOR
XESÚS ALONSO MONTERO
Edición coordinada porRosario Álvarez
Dolores Vilaveclra
TOMO ISEMBLANZA E CREACIÓN
LINGUA
HISTORIA, CULTURA E SOCIEDADE
1999UNIVERSIDADE DE SANTIAGO DE COMPOSTELA
ÍNDICE
LIM1AR 21PRESENTACIÓN 25
BIBLIOGRAFÍA DE XESÚS ALONSO MONTEROVictoria Álvarez RUIZ DE OJEDA 29
TOMO I
SEMBLANZAS E CREACIÓN
Manuel ÁLVAREZ TORNEIRO
Para Xesús Alonso Montero na memoria mellar 99
Vicente ARAGUASDe súpeto, Xesús Alonso 101
Juan L. BLANCO VALDÉSDon Xesús e Don Roberto e cu polo medio, ou de cómo a gratitude esnaquizao lempo 103
Antía CAL VÁZQUEZApuntes dnnha vella amizade 107
Carlos CASARESO amigo Xesús 109
Isidro CONDENenia para dons poetas -Alfonsina Storui, Manoel-Antonio-, asolanadosno mar 113
Isaac DÍAZ PARDOPresencia de Xesús Alonso Montero 115
Francisco FERNÁNDEZ DEL RIEGOUnha vida entre palabras 117
Raimundo GARCÍA DOMÍNGUEZ "Borobó"Do Memorial de Trevonzos á afiliación de Alonso Montero 125
Domingo GARCÍA-SABELLRetrato antropolóxico de Xesús Alonso Montero 133
Marga LÓPEZ; Antón GRANDE; Mercedes DÍAZ; Margarita SOILÁN;Santiago TORRES; José Luis TEJERO; Carmen LLONÍNVinle minutos con Alonso Montero 137
Xosé Luís MÉNDEZ FERRÍNAlonso e a saudade 147
Antón SANTAMARINADe como e con aucn o profesor se meten en política. Anacos das memorias deDavid Álvarez Carballido 153
M." Fernanda SANTIAGO BOLAÑOSAlonso Montero y los navegantes del mar de las palabras 173
Luís G. TOSARParolando, en dialecto, con Xesús Alonso Montero 185
Xulio VALCÁRCELMiserere Nobis 189
LINGUA
Ana Bela AFONSO
(Dis)posigoes da interrogagao 195
Rosario ÁLVAREZPorque non todos somos iguais. Achega ó estudio do tratamento engalega 207
María ÁLVAREZ DE LA GRANJA
A formación de locncións verbais. Estudio sinláctico-funcional 229
Klaus BOCHMANN
Á l'cst coninie a l'onest, ou les extremes (géograplüqnes) se tonchent: Gallee
el Moldavie devant le problcruc de la langue 249
Ana Isabel BOULLÓN AGRELO; Fernando R. TATO PLAZAAlonso c Montero: estudio antroponímico 265
Concepción C ABRÍ LLANATiempo y modo en las oraciones comparativas condicionales en Planto y
Terencio 293
Francisco A. CIDRAS ESCÁNEONon todo se pode dicir por activa e por pasiva 307
Xosé Henrique COSTAS GONZÁLEZ"Unha vé había un rapa que comeu unha no": o microsnbsistema C do
subsistema sibilante thetaísta do galego 325
M.'1 Victoria CREGO GARCÍAA marxinalidade sintáctica desde un punto de vista gradual 331
X. Antón L. DOBAOUn máster de galego na aldea. Discursos (e silencios) públicos ó redor dogalego oral 349
Francisco DUBERT GARCÍAMáis sobre o rotacismo de /S/ en galego 367
Xosé Ramón FREIXEIRO MATOSobre os usos do infinitivo flexionado e do futuro de subxuntivo no galegomoderno 389
Iolanda GALANES SANTOSUnha acliega ñ lingua galega do dereito e a súa denominación 417
Beatriz GARCÍA TURNESCultivo e elaboración da lingua galega no período da restauración (1875-1916) 435
Manuel GONZÁLEZ GONZÁLEZEstudio xcolingüístico dos nomcs da píntega en galego 455
Ernesto Xosé GONZÁLEZ SEOANEA derivación verbal isocatcgorial en galego 473
Carme HERMIDA GULÍASUn modelo de lingua para os medios de comunicación de masas 501
Sábela LABRAÑA BARREROPrexuízos lingüísticos c identificación social 519
Víctor M. LONGATeoría da optimalidade e ordenación das restriceións univcrsais: presentacióne tratamento dos infinitivos conxugados 533
María Sol LÓPEZ MARTÍNEZO emprego de a+CD na lingua galega falada 551
Juan J. LÓPEZ RIVERAEtnolingüística, antropoloxía lingüística: algunhas propostas recentes 565
Lourdes LORENZOMorriña c meteoroloxía: interacción semántico-cognitiva e contribución óléxico do galego 587
Ramón LORENZO; X. L. COUCEIROCorreccións á edición da General Estoria de Ramón Martínez López 595
Ramón MARINO PAZApuntamentos histórico-etiuwlóxicos sobre algúns dos "Bocablos gallegosescaros" glosados polo bacharcl Olea (ca. 1536) 629
Inmaculada MASEl intercambio de los verbos sacar y quitar cu el castellano de Galicia .... 655
Xulián MAURE RIVASA perda do galega instrumental: dous documentos notaríais de Baiona (1518e 1522) 677
10
Henrique MONTEAGUDOÑas raíces ideoláxicas do nacionalismo lingüístico: unha visita a fohaunGottfried Hcrder 691
Emilio MONTERO CARTELLELas Cantigas d'Escarnlio, los cancioneros castellanos del XV y el léxico sexualmedieval 715
Benjamim MOREIRAA linguagem: do prazer ao poder (ou vice-versa) 725
Eduardo M. MOSCOSO MATOAver, verbo de posesión na Idade Media 739
Teresa MOUREAspectos da sintaxe do galego desde a perspectiva tipoláxica 751
Gonzalo NAVAZA BLANCO; Antón PALACIO SÁNCHEZToponimia de Ventosela 767
José OROLinguistic identity, world referents and the cholee of words ín the translationprocess 775
Edelmira María PARGA VALIÑAA interferencia lingüística no galego oral 789
J. L. PENSADOÑolas etimológicas gallegas 809
Xesús RÁBADE PAREDESA lingua na conformación da cultura galega 825
Fernando F. RAMALLOCnrncteriznción sociolingüística do empregado público galego 833
Xosé L. REGUEIRAEstándar oral e variación social da lingua galega 855
Manuel RODRÍGUEZ ALONSOO labor filolóxico de Alonso Montero e a nonnativización e normalización dogalego 877
Celso RODRÍGUEZ FERNÁNDEZDimensión eucarística na eucharistia, xustificativa desla denominación ... 887
Ricard SALVAT 1 FERRÉMomentos compartidos del largo trayecto de Xesús Alonso Montero 903
Xosé Luís SÁNCHEZ FERRACESSemántica e sintaxe do adxectivo adxunto nunha novela de José Saramago 917
María Dolores SÁNCHEZ PALOMINOA postura de Cuvelro ante o diccionario e a lingua 933
11
Carme SILVA DOMÍNGUEZA estructura do complemento directo na prosa en castelán de AlvaroCnnqueiro como galeguismo sintáctico 949
Xulio SOUSA FERNÁNDEZO verbo enviar en coustriiccións con infinitivo nos textos medievais galegos 979
José Antonio SOUTO CABOPcrfis biográficos no testamento de Rui Vasques. Edigom do texto, análise enota lingüística 989
Carlos VALCÁRCEL RIBE1ROVariacións no paradigma do artigo definido en Picardo: unha ollada á listade discusión "achicare" 1001
Francesc VALLVERDÚLa política lingüística en Cataluña. Circunstancias y resultados 1021
Xavier VÁRELA BARRE1ROA evolución do radical dos pretéritos irregulares sigmáticos 1047
Alexandre VEIGAA copia escurialense e a problemática transmisión textual do Poema deFernán González 1073
HISTORIA, CULTURA E SOCIEDADE
Gonzalo ANAYA SANTOSSobre lectura comprensiva c escritura creativa 1097
Herminio BARREIRO RODRÍGUEZNotas sobre educación e política na dictadura franquista (1939-1975) 1119
Xan BOUZADA FERNÁNDEZDe cando a cultura deven distancia 1127
Eva CASTRO CARIDADA muller na Gallaecia 1141
Antón COSTA RICOO mundo universitario na España do antigo rexíme. Organización e Estudios 1159
Francisco FERNÁNDEZ REÍLingua, cultura e política en Sardeña. A sociedade e a lingua sarda ñas Letteredal carcere de Antonio Gramsci 1173
José GÓMEZ ALEN; Víctor Manuel SANTIDR1ÁN ARIASO compromiso cínico do intelectual: Xesús Alonso Montero e Nova Galicia 1201
Xoán GONZÁLEZ-MILLÁNA teoría dos campos sociais en P. Bourdicu 1213
12
Xosé Manuel GONZÁLEZ REBOREDOUn corresponsal galego do Cuestionario do Ateneo de Madrid de 1901-1902 1227
Antón GRANDEPrensa e comunicación dos maquis na provincia de Lugo 1237
María-Fernanda IGLESIA LESTEIROMi padre, Ramón Iglesia (un historiador de la Generación del 27) 1243
Fernando LÁZARO CARRETERDámaso Alonso, mi maestro 1275
Margarita LEDO ANDIÓNBaixo o signo do real 1293
Antía LÓPEZA crítica cinematográfica ou a lectura posmoderna do texto artístico 1303
Xosé LÓPEZOs medios de comunicación locáis nun mundo globalizado 1319
Armando LÓPEZ SALINASRevolución y cultura. Notas sobre el manifiesto comunista y el compromisode los intelectuales para comentar con Jesús Alonso Montero, Maestro a lamanera de Juan de Mairena y hombre comprometido donde los haya, en losdías de su homenaje 1325
Antonio MEIJIDE PARDOLembranza dun ilustrado ourensán do sécalo XVIII: Felipe Argenti Leys . 1331
Gregorio SAN JUANManuel Sonto Vilar en mi recuerdo 1349
Marcos VALCÁRCELA república e os poetas: o compromiso dos escritores que militaron norepublicanismo da esquerda en Ourense (1931-1936) 1367
TOMO II
LITERATURA
Ana ACUÑADo poder da palabra na poesía máxico-ritual de tradición oral: esconxuros eformuliñas infantis 23
Alejandro ALONSO NOGUE1RAA invención do escritor nacional. Rosalía de Castro: a poeta c a súa patria 41
Aquilino Santiago ALONSO NÚÑEZO lector modelo, crítico c inxenuo, en Erros e Tánatos 65
13
Xosé ALV1LARESM. Leirns Pulpeiro e a crítica do cristianismo 83
M." Teresa AMADO RODRÍGUEZOs gregos e Pondal 95
Marina ARBOR ALDEADon Afonso Sánchez e Vaasco Martiiz de Resende: A Tensó como xogo decorte 109
Daniel ASOREY VIDALO silencio redimido: clasificación c compromiso. Dous apuntameatos danlector actual para aulla novela da Guerra Civil 137
Xosé Luís AXE1TOSA revista Cabalgata, outra publicación do exilio galego 155
Xosé Ramón BARREIRO FERNÁNDEZApoloxía do xudaísmo nunha obra teatral inédita de Martínez Padín (1842) 161
Carmen BECERRALa metamorfosis del espacio en "Este niño está loco" en Historias einvencións de Félix Muriel 177
Carmen BLANCOLuz Pozo Garza falando a Rosalía: escribir coa tinta da na i 185
Domingo BLANCODo refrán á cantiga 203
Mercedes BREACoita do mar, coita de amor 235
Benedict BUONONofc sul fondo italiano della biblioteca capitoiare della cattedrale di Santiagode Compostela 249
Fernando CABO ASEGUINOLAZATemporalidade interna e autocomunicación: a propósito dun contó de MéndezFerrín 261
Maximino CACHEIRO VÁRELAEEUU en Paradiso 271
Ana María CANO GONZÁLEZPersonajes gallegos en textos narrativos de la Tertulia de la aldea,publicación periódica del siglo XVIU 285
Xavier CARROA viaxc imaxinaria 305
Arturo CASASBreve propedéutica para a análise do ensato 315
14
Iris COCHÓN OTEROPoesía, ideoloxía e ina'nifesto: a "Homenaxe a Fidel Castro" de X. L. MéndezFerrín 329
Esther CORRAL DÍAZAs Bestas de Fernaud'Esquio (B 1604 / V 1136) 347
Cecilia CRIADOCnnqueiro ante el incesto de Elsinor 365
Xosé Manuel DASILVALima tradugao de Rosalía para portugués 381
Concepción DELGADO CORRALGuido Battelli, divulgador de Florbela Espanca e da poesía galega en Italia 403
Mercedes DÍAZ DE CERIO DIEZDesignación léxica e imágenes del amor en la épica griega arcaica 415
Xosé María DOBARROXulio Sigüenza, nacionalista e poeta en Cuba: trece poemas galegos 429
Dulce ESTEFANÍAEl mito de Edipo en Oficio de tinieblas 5 de Camilo José Cela 451
Camilo FERNÁNDEZNa orixe da nova dramaturxia e do teatro galego moderno: A Patria doLabrego (7905), de A. Villar Ponte 457
Áurea FERNÁNDEZ RODRÍGUEZLes fausses vérités: un caso de traducción libre 483
José Antonio FERNÁNDEZ ROMEROBorges y la poesía escáldica 495
Manuel FERREIRO"Terra Verde": un poema inédito de Eduardo Pondal 509
Xosé Gregorio FERREIRO FENTEA poesía de guerra de Lorenzo Várela 529
Xesús FERRO RUIBALTres escritos latinos na Galicia do século XX 555
Elvira FIDALGOAs prosificacións castelás de dúas cantigas de loor alfonsinas 575
Derek FLITTERRomanticismo vivencias c estructura vangardista en Devalar, de RamónOtero Pedrayo 589
Lydia FONTOIRAOs pre-textos de Follas Novas 603
15
José Luis FORNEIRO PÉREZ¡osé Pérez Ballesteros e o romnnceiro tradicional galego 629
Silvia GASPAR PORRASUnha cala á literatura fantástica do sécula XIX: o tema do xuramcnto 643
Helena GONZÁLEZ FERNÁNDEZFiguras fcmininas na obra literaria de Luís Scoaue 655
José Manuel GONZÁLEZ HERRÁNRosalía de Castro en la literatura española de su tiempo: cien años de recepcióncrítica (1864-1960) 665
Santiago GUTIÉRREZ GARCÍA; Gerardo PÉREZ BARCALANotas morfosintácticas de-Angelo Colocci no cancioneiro provenzal M 677
Modesto HERMIDAEmigración e marxinalidade narrativa 699
Luis IGLESIAS FE1JOOQuimeras 707
Estelle IR1ZARRYEl idioma del corazón: el uso del gallego en el Félix Muriel de Rafael Dieste 727
María Xesús LAMA LÓPEZUn caso de mestizaxe cultural na literatura galega do exilio: os poemasmexicanos de F. Delgado Gurriarán 739
Carme LÁMELA VILLARAV1DA morena no cancioneiro popular galega: a rosa das rosas 755
Ricardo LANDEIRALa narración policíaca de Emilia Pardo Bazán: un crimen en Santiago deCompostcla 771
Fernando LILLO REDONETA cultura grega antiga como fontc de inspiración dos poetas galegas 781
Teresa LÓPEZMaría Balteira, señora do lempo pasado 795
Aurora LÓPEZ; Andrés POC1ÑASobre as traduccións feitas por Rosalía 813
Arcadio LÓPEZ-CASANOVASistema epocal e poética de razón histórica (Sobre a situación de Celso EmilioFerreiro na lírica galega) 829
Santiago LÓPEZ MARTÍNEZ-MORÁSApuntes sobre o Livro de Tristán galego 845
Elisardo LÓPEZ VÁRELAOs dous procesos a Curros 861
16
Pilar LORENZO GRADINO mosteiro de Arouca c a madeira nova 877
Basilio LOSADAAs vangardas dos pobres 899
Ana LUNA ALONSOInterpretar a Georges Brassens. Diacronía e iniextualidade 903
Carlos Paulo MARTÍNEZ PEREIROIncitación aos canibais (ao que xulgo: arredor da crítica na literatura galega) 917
Carmen MEJÍA RUIZXesús Alonso Montero e os seus Versos satíricos 935
Luz MÉNDEZ FERNÁNDEZAlgunhas notas sobre Filgueira Valvcrde e o neotrobadorisnw 947
Franck MEYERíii¡ poeta alemán en lingua galega. Apuntamentos sobre unha antaloxía deRolf Dictcr Brinkmann 957
Xosé Antón MÍGUEZA colección de Orballeiras de Fernando García Acuña 973
José MONLEÓNEl gallego Valle 985
Juan J. MORALEJOMundo clásico en Curros 997
M." Isabel MORAN CABANASSobre as cartas rimadas de joño Rodrigues de Castel branca no CancioneiroGeral de Garda de Rescnde 1017
Xosé NEIRA VILASDe Crespo a Creto Ganga 1037
Ramón NICOLÁS RODRÍGUEZUn caso de alofonía: Joño Verde 1043
María Xesús NOGUE1RADo Fonema á Paisaxe. O discurso metalingüístico na poesía galega dosnoventa 1061
Camino NOIANovas anotacións á traducción ó galego do Ulises de /. Joyce 1079
Iolanda OGANDO GONZÁLEZA Soldadeira de Luís Seoane: ¿Teatro histórico? 1093
Manuela PALACIOS GONZÁLEZPeregrinaxe de James Joyce e John Huston á ¡erra dos morios 1107
17
Arturo PARADAQbersetzungen deutscher Literatur ins Galicische: Gclcistetes und Desiderata 1115
José María PAZ GAGOTeatro da subversión: As tradicións do antroido no teatro galega contem-poráneo 1125
Noemí PAZO GONZÁLEZA traducción no teatro galego: 1960-1978 1139
Carlos PÉREZ VÁRELANerval na Poesía última de Lois Fcrrciro 1157
Andrés Xosé POCIÑA LÓPEZRamón Cabanillas e Teixcira de Pascaaes: dúas formas de ve-la saudade ... 1163
Ricardo POLÍNCoror? literaria en memoria e desagravio de Francisco de Fientósa (1912-1936) 1179
Luz POZO GARZA"Palabras" de Luis Pimentel 1195
Manuel QU1NTÁNS SUÁREZ"Sucedido" do cura de S. Mamede o mito das "Lavandeiras da noile" nacultura popular galega 1205
Carlos QUIROGACasamento e amor: manual de modo em Manuel de Meló 1229
Armando REQUEIXOA poesía de Xosé María Díaz Castra: prehistoria de Nimbos 1247
Juan Miguel RIBERA LLOPIS; Olivia RODRÍGUEZ GONZÁLEZJoan Salvat-Papasscit e Manuel Antonio: o mar como espacio poético daaventura 1261
Elisa RÍO CONDEAnaloxías entre El señor presidente de Miguel Ángel Asturias e "A cazade bruxas" (A fronteira infinda) de Celso Emilio Ferreiro 1275
José Luís RODRÍGUEZDe castelhano para galega-portugués: as tradugocs medievais 1285
Juan Carlos RODRÍGUEZCastelao e a literatura 1301
Claudio RODRÍGUEZ FEREscritos de combate de Lorenzo Várela 1321
José Luis RODRÍGUEZ MONTEDERRAMOSarmiento y la historiografía de la literatura en el XVIII: El libro del buenamor 1345
18
Rexina RODRÍGUEZ VEGAA tendencia á hipcrcorrección do escritor bilingüe. O caso das autotraducciónsó castelán de Alvaro Cunqueiro 1355
Euloxio R. RUIBALDiálogo de máscaras. Sobre as arixes dialóxicas do teatro 1373
Xosé Manuel SALGADOO poeta Alonso Montera 1379
Francisco SALINAS PORTUGALAlegoría c utopia na linguagem da máscara: urna leitura de Muana Puó. 1389
Miguel Anxo SEIXAS SEOANEGalicia ñas linguas do mundo: inventario de textos en galego e de Galiciatraducidos ó albanés, árabe, arañes, armenio, asturiano, baixo saxón, basco,bretón, búlgaro, catalán, checo, chinés, croata e esloveno 1397
Isabel SEOANEA primeira historia de literatura galega escrita en galego 1421
José SERVERA BAÑOTradición y originalidad de un motivo erótico: la rima XVIll de Bécquer.. 1437
J. Santos SIMÓESOs rosíos e a alma 1451
Amparo SOLLA GONZÁLEZ"Os pañales de luar", un contó recuperado de Otero Pedrayo 1459
Luciana STEGAGNO PICCHIOAínda os olhos verdes: persistencia de um topos 1469
Laura TATOUnha cala no medio rural: o teatro na comarca de Ortigueira 1475
Elias J. TORRES FEIJÓO galega Esteban: a estrategia para a configuragom duiu herói 1489
Dolores TRONCOSOZacarías el Cruzado como contrafigura de Tirano Banderas 1511
Rodrigo VÁRELA CABEZASEl pecado de Yemsid, un cuento de Emilia Pardo Bazán, o el impacto deloriente en la literatura finisecular 1521
Alvaro VÁRELA SUANZES-CARPEGNAUn achegamenta ao estudio das antoloxías literarias do primeiro tercio doséculo XX: a Antoloxía comentada de Filgueira Valverde e A pequeñaantoloxía lírica da F. M. G 1535
Ernesto VÁZQUEZ SOUSALlnha lectura de "Sábela" de Castelao 1543
19
Joaquim VENTURALlns poemas galegos no xornal El Día de Terrnssa (1921) 1553
Dolores VILAVEDRAAlgunhas calas no discurso metaliterario galego nos 80 e nos 90 1563
Darío VILLANUEVAA lectura como construcción 1577
Miro VILLARDo "secuestrado" á censura. A intricada historia editorial do libro A roseirada soidade de Antón Zapata García 1589
Félix VILLARES MOUTEIRACrecente Vega e a escola poética do seminario de Mondoñcdo 1603
José María VIÑA LISTEEscenas de violencia física en las letras medievales españolas 1613
Xosé XOVE FERREIRONoticia da colaboración galega na coroa de Azara 1631
Recommended