Destek, Dağıtım - MAXQDA · oluşturmadığınız için bu bölüm hala boş olacaktır. Şimdi...

Destek,Dağıtım:

VERBISoftware.Consult.Sozialforschung.GmbHBerlin,Germany

www.maxqda.com/lang/tr

TelifYasasınınizinverdiğikoşullaraltında,kişiselçalışma,araştırma,eleştiriveyainceleme

amacıharicinde,yayıncınınyazılıizniolmaksızınherhangibirbiçimdeçoğaltılamaz.

MAXQDAisaregisteredtrademarkofVERBISoftware.Consult.Sozialforschung.GmbH,

Berlin/Germany;MacisaregisteredtrademarkofAppleComputer,Inc.intheUnitedStatesand/or

othercountries;MicrosoftWindows,Word,Excel,andPowerPointareregisteredtrademarksof

MicrosoftCorporationintheUnitedStatesand/orothercountries;SPSSisaregisteredtrademarkof

IBMCorporationintheUnitedStatesand/orothercountries;StataisaregisteredtrademarkofStata

CorpLLC.intheUnitedStatesand/orothercountries.

Allothertrademarksorregisteredtrademarksarethepropertyoftheirrespectiveowners,andmay

beregisteredintheUnitedStatesand/orotherjurisdictions.

BaşlangıçKılavuzundakullanılanveriyisağladıklarıiçinResearchTalk’ateşekkürlerimizi

sunarız.

LülüferKörükmez’eveHüseyinEmreCoşkun’aBaşlangıçKılavuzunuTürkçe’yeçevirdikleri

içinteşekkürederiz.

Ó VERBISoftware.Consult.Sozialforschung.GmbH,Berlin2018

Giriş 6

MAXQDAArayüzü 7

MAXQDABaşlangıç 7

KullanıcıArayüzü 9

VeriDepolamaveKaydetmeileİlgiliBirkaçNot 11

ÖnemliAnahtarKelimeler 12

VeriniziİçeAktarmakveKeşfetmek 13

VeriyiİçeAktarmak 13

VeriyiKeşfetme 14

VerinizdeAramaYapın 17

RenkliKodlamaveMemolar 18

VeriniziKodlayın 20

VeriBölümleriniKodlama 20

VeriniziAnalizEdin 23

BelgeleriEtkinleştirme 23

Tekkodlakodlanmışbütünbölümlerigeriçağırma 25

GörselleştirmeleriKullanma 26

KarmaYöntemliAnalizlerYapmak 28

Belgedeğişkenleritanımlamak 28

DeğişkenVerileriniGirmek 29

KodFrekanslarınıDeğişkeneDönüştürme 30

Analizinizdebelgedeğişkenlerinikullanmak 31

Hoşçakalın 32

Giriş

6

Giriş

MAXQDABaşlangıçKılavuzunahoşgeldiniz.Hiçkimseuzunkılavuzokumayısevmediğiiçinve

programıolabildiğincehızlıkullanmayabaşlayabilmenizisağlamakadınabukitapçığımümkünolduğu

kadarkısatutmayaçalıştık.Bukılavuz,kendianalizleriniziyapmayabaşlamanızavekendiMAXQDA

deneyiminizitecrübeetmenizeolanaksağlayacaktır.Bizburadafarklıanalizlerinvearaştırma

yöntemlerininsunumunadeğil,programıngerçekkullanımınaodaklanacağız.Farklıanalizlerve

araştırmayöntemlerihakkındadahafazlabilgialmakistiyorsanız“Ekokumalar”bölümündefaydalı

olabilecekyayınlarınlistesiniverdik.Bildiğinizüzere,sayısıznitelaraştırmayöntemlerimevcut.Fakat

bunlarınçoğu,aşağıdakiçizimderesmedildiğigibitemelbiryapıyıtakipettikleriiçinMAXQDA

yardımıylagerçekleştirilebilirler.

Nitelanalizyöntemlerininpekçoğu

kategorilerleçalışır.Bunlarbirveridenyada

veriöncesibilgiye,mevcutteorilereyada

güncelaraştırmasonuçlarınadayanır.

Kategoriler,kodyadaanahtarkelimeler

olarakdaadlandırılırlar;fakatnasıl

adlandırılırsaadlandırılsınverininorganize

edilmesindevesistemleştirilmesinde

kullanılırlarvehattasıklıklaanalitikkodlar

olarakçalışmaişlevinedesahiptirler.

Analitikkodlar,basitçebirbaşlıkseçmenin

ötesinegeçenanalitiksürecinsonuçlarıdır

vebukılavuzdaKodlarolarakanılmaktadır.Veriyikodlamakuzunzamanalabilirfakat

endişelenmeyin:NVA(NitelVeriAnalizi)yazılımındanfaydalanmanınpekçokyoluvardır.

MAXQDA’danyararlanmakiçinherzamanverinizikodlamanızşartdeğil;programıbasitçeverinizi

organizeetmekveyasözcükyadasözcükkombinasyonlarınıaramakiçindekullanabilirsiniz.

MAXQDABaşlangıç

7

MAXQDAArayüzü

MAXQDABaşlangıç

MAXQDA'yıaçtığınızda,solüstte(sonrakiçalışmalarınızdakullanışlıolabilecek)birkullanıcıadıveya

kullanıcıadıkısaltmasıyazmanızaizinverenbirpenceregöreceksiniz.

İlkMAXQDAprojenizioluşturmakiçinYeniProje'yetıklayın,projenizebirisimverinveseçtiğinizbir

yerekaydedin.

MAXQDAArayüzü

8

MAXQDAçalışmadosyalarıMX18uzantısınasahiptir.AyrıcabudosyalarıWindowsExplorerveMac

Finder’da“MAXQDA2018Project”tanımlamasındantanıyabilirsiniz.

Excel’inçalışmakitabı(.xlsx)veSPSS’inveridosyaları(.sav)formatlarınıkullanmasıgibiMAXQDAda

Projelerikullanır.İçeriaktardığınızyadaMAXQDAileoluşturduğunuz(memovekodlarınızgibi)hemenherşeyProjeleriçinekaydedilecektir.

Başlangıçekranınınsağtarafında;MAXQDAçevrimiçikılavuzuaçma,MAXQDAöğreticivideolarını

görüntülemeveyaMAXQDAekibinegeribildirimdebulunmagibibirkaçfarklıbağlantısunulmaktadır.

KullanıcıArayüzü

9

KullanıcıArayüzü

İlkMAXQDAprojenizioluşturupkaydettiğinizde,aşağıdakidörtpencereligörüntü-büyükorandaboş

olarak-ekranınızdabelirecektir.

DördebölünmüşekranMAXQDAileçalışmanızıkolaylaştıracaktır:solüstköşedeyeralanilk

pencerede(1)BelgeSistemi,onunaltındakipencerede(2)KodSistemi,sağüstköşedekipencerede(3)BelgeTarayıcısıvedördüncüpencerede(4)GeriÇağrılanBölümlerisimlipencereleryeralır.Bu

dörtpencereMAXQDA’nıntemelyapısınıoluşturur.Pencerelerikenarındansürükleyerekyeniden

düzenleyebilirsinizyadaikiyerineüçsütundagörüntüleyebilirsinizkibu16:9boyutundakibir

ekrandaçalışırkenfaydalıolabilir.Buayarları“GirişSayfası”ndakidörtbölümdedeğiştirebilirsiniz.

MAXQDAArayüzü

10

Bazıprogramlarda"şeritler"olarakadlandırılanbusekmelerMAXQDApenceresininüstkısmında

bulunurveMAXQDA'nınbirçoközelliğineerişimimkanısunar.“GirişSayfası"sekmesindepencereleri

tektekaçıpkapatabilirveekranıkullanmakistediğinizşekildedüzenleyebilirsiniz.Bununyanında,bu

dörtpenceredenbağımsızyenipencereleraçabilirvebunlarıbaşkabirkonumavehattaikincibir

bilgisayarekranınasürükleyebilirsiniz.Pencereleriaçıpkapamakiçingirişsayfasındakiilgili

pencereninüzerineveyasağüstköşedebulunan"x"simgesinetıklayabilirsiniz.

Şimdi,dörtanapencereyegeridönelim!ÇalışmakistediğinizbütündosyalarBelgeSistemipenceresineaktarılır.KodlarıvealtkodlarıkullandığınızdurumlardabukodlarıKodSistemipenceresindenyönetebilirsiniz.VerileriniziBelgeTarayıcısındagörüntüleyebilirvedüzenleyebilirsiniz.GeriÇağrılanBölümlerpenceresiisegeriçağırmasonuçlarınızındahasonragörüntüleneceği

penceredir.

VeriDepolamaveKaydetmeileİlgiliBirkaçNot

11

VeriDepolamaveKaydetmeileİlgiliBirkaçNot

MAXQDAiçeaktardığınız,yorumyaptığınızyadatekbirdosyaolaraktanımladığınızProjedosyasındakiherşeyibirproje=birdosyaolarakyönetir.Dahaönceöğrendiğimizgibi,budosyalar

MX18(eskisürümlerdehazırlanmışprojelerMX12yadaMX11)uzantısınasahiptir.MAXQDADeğişTokuşDosyaları(exchange)özeltiptedosyalardırveverininprogramınfarklıversiyonlarıarasında

kullanılmasınayarar.

Projenizingüvendeolduğundaneminolmakiçinlütfenaşağıdakikutuyuokuyun:

Unutmayın:MAXQDAkullanıcıtarafındaniçeaktarılanyadaoluşturulanherşeyiotomatikolarak

kaydeder.Ancakyinede“GirişSayfası”ndabulabileceğinizProje>Projeyiyedekleyoluiledüzenliolarakyedekaldığınızdanyadaçalışmanızıikincilbirdepolamaaygıtınakaydettiğinizdeneminolun.

Özetle,Projedosyasıaraştırmaprojeniz,bitirmetezinizyadayükseklisanstezinizdeüzerinde

çalışacağınızverimateryallerinintamamınıiçerir.Fakatherkaideninbiristisnasıvardır:Eğer

çoksayıdasesvegörüntüdosyasıkullanıyorsanız,hattabirkaçvideodosyasıaktardıktan

sonrabileProjedosyasıçokbüyükhalegelebilir.Standartayardaotomatikolarakresimve

pdfdosyalarıbelirlibirbüyüklüğekadaryüklenebilirken(5MB),sesvevideodosyalarıayrı

kaydedilir.Elbettebuayarlarıdeğiştirebilirsiniz.FakatProjedosyanızçokbüyüdüğüzaman

bunudiğerleriyledeğiştirmekzorolabilir.

MAXQDAArayüzü

12

ÖnemliAnahtarKelimeler

MAXQDAileçalışırkenbilmenizgerekenenönemlianahtarkelimelerdenbazılarışunlardır:

ProjelerMAXQDA’dasistemdosyalarıyada‘çalışmabirimleri’dir.Sizinoluşturduğunuzkodlar,

memolarveyorumlarkadar,içeaktarılmışdosyaları,metin,pdf,resim,tablolarıdaiçerir.

Belgeleranalizetmekistediğinizmateryallerdir.Bunlar,mülakatlar,odakgrupprotokolleri,videove

seskayıtları,bilimseldergilerdenmakalelervedahapekçokşeyolabilir.

Kodlarenönemlianalizaracınızdır.İşaretlemeyedeğergördüğünüz,istermetinbölümleri,ister

fotoğrafkesitleriyadavideobölümleriolsunherhangibirşeyeatanabilir.

KodSistemiyadaKodAğacıhiyerarşikbiçimdesıralanmışbütünkodvealtkodbütünlüğünü

tanımlar.

Kodlamabirkodumateryalinizinişaretlediğinizbölümlerineatamaeylemidir.

KodlanmışBölümlerbirkodatanmışmateryalbölümüdür.

Memolartemeldekayıttutmanızısağlar.Fikirlerinizi,varsayımlarınızı,önerilerinizivemetinanalizine

ilişkinsorularınızıyadaverinizdekiolasıbağlantılarailişkinilkhipotezinizinformülasyonununot

edebilirsiniz.

Yorumlarmemolardandahakısadır.Kodlanmışbölümlere“çelişkili”yada“çokönemli”gibiyorumlar

eklemekiçinkullanabilirsiniz.

GenelBakışlarMAXQDA’dayeralançizgiselsunumlardır.Kodbölümleri,memolar,değişkenler,

ilişkilervb.öğelervardır.BütünMAXQDAgenelbakışlarıaynıilkeyiizlerveherbiröğeyekolayerişimi

sağlar;böyleceverilerinizinizinikaybetmezsiniz.

VeriyiİçeAktarmak

13

VeriniziİçeAktarmakveKeşfetmek

VeriyiİçeAktarmak

VeriniziiçeaktarmakiçinfarklıyollarıöğrenmedenönceBelgeSistemipenceresinedahayakındanbakalım.

Belgelerkelimesineyadaonunyanındakiikonasağtıkladığınızda,dahagenişbiriçerikmenüsüaçılır.

Bumenününbirkısmınıaşağıdagörebilirsiniz:

Alternatifolarak,menüyoluylaİçeAktarmenüsündenBelgelersembolünetıklayabiliryada-dahada

kolayca-dosyalarıWindowsExploreryadaMacFinder’danBelgeSistemipenceresinesürükleyip

bırakabilirsiniz.Yukarıdaki“İçeAktar”penceresindeözelveritürleriniiçeaktarmakiçin;elektronik

Bütün belgelerinizi

bulacağınız yerBelirli bir kritere göre

düzenlenmiş belge seti

Belgelerinizi alt kategorilere ayırabileceğiniz bir dosya oluşturabilirsiniz

Pek çok seçenek var, fakat Belge(ler)i içe aktar şimdilik en önemli olanı.

VeriniziİçeAktarmakveKeşfetmek

14

tablolar,odakgrupdeşifreleriveyadoğrudanMAXQDAiçindemetinyaratmayakadarbirçokek

seçeneklergöreceksiniz.

Bilgisayarınızındosyalarınızıorganizeetmekiçinklasöroluşturmanızaizinverdiğişekilde,

MAXQDA’nınYeniBelgeGrubufonksiyonudabelgeleriniziorganizeederkenbelgegruplarıoluşturmanızaolanaktanır.Birbelgegrubunuiçeaktarmakiçin,belgegrubunasağtıklayınveBelgeyiiçeaktar’ıseçinyadabelgeyibirgruptanalarakbirbaşkagrubasürükleyipbırakın.

VeriyiKeşfetme

Nitelveriyianalizetmekveriyiiyibirşekildetanımadanmümkünolmaz.MAXQDAdosyalarınızı

incelemeyikolaylaştırır:SadeceBelgeSistemipenceresindekibirbelgeyeçifttıklayın.BelgenizBelgeTarayıcısıpenceresindeaçılacaktırveaşağıdakiörnekteolduğugibikabacabirgörüşmenin

çözümlemesişeklindegörünecektir.

Paragrafnumaraları,bütünparagraflarıkodlamakkadarbirekipçalışmasısırasındabelirlibölümler

üzerindetartışmayıdakolaylaştırır(Paragraf14’dekiyorumabakın!).MAXQDA,böylece,metin

belgenizdekibütünparagraflarıotomatikolaraknumaralandırır.

Yukarıdakiörnektekirenklidikeyçizgilergibihemençizgilerinyanındabulunansarınotkağıdı

sembollerinigörebilirsiniz.Notkağıdısembolleriparagraflarailiştirilmişolanmemolarıgösterir.Dikey

VeriyiKeşfetme

15

çizgiler,hangikodunmetneatandığınıtemsiledenkodçizgileriolarakadlandırılır(buörnekte,

“…Interests”,“…Education”ve“…WorkIssues”ilebitenuzunkodlar).Tümkodisminigörüntülemek

içinbasitçeayırıcıyısağasürükleyerekkodlamasütununubüyütün.

MemoNedir?Memolar,notvekayıtlaroluşturarakbunlarımetne,metinbölümlerine,belge

gruplarına,resimlere,sesvevideodosyalarınavehattakodlara-aynenyapışkannotlarlayapacağınız

gibi-eklemeyeyarar.

BirmetniBelgeTarayıcısındailkkezaçtığınızzaman,henüzkodlamayapmadığınızvememolar

oluşturmadığınıziçinbubölümhalaboşolacaktır.Şimdibirtaneoluşturmayaçalışın:Memo

bölümündeherhangibiryereçifttıklayın.Birmemopenceresiotomatikolarakaçılacaktır.Memolarla

ilgiliilerideaçıklamayapacağımıziçin,şimdilikbukadaraçıklamayeterliolacaktır.

Kodlariçinstandartayarlarverininsolundagösterilmektedir.Yinedeeğerbunlarısağtaraftagörmek

isterseniz,bubölümünüstkısmınaçifttıklayarakdiğertarafaçekebilirsiniz.

Sağdayadasoldaolmasındafonksiyonelbirdeğişiklikolmayacaktır.

BelgeTarayıcısınınenüstünde,biraraççubuğusizeenönemliözelliklerigöstermektedir.

Uzaklaştır

Yakınlaştır

Orijinal Boyut

Düzenleme Modu

Yazdır

Görüntülenen belgeyi dışa aktar

Ara

VeriniziİçeAktarmakveKeşfetmek

16

EğerbirPDFdosyasınıiçeaktarırveBelgeTarayıcısındaaçarsanız,birkaçekayargörebilirsiniz.ÖrneğinPDFdosyasınıyakınlaştırıpuzaklaştırabileceğinizyadasonrakidosyayageçebileceğiniz

ikonlarsunulmuştur.

Araştırmanızınbirnoktasında,paragrafnumaralarıylabirliktemetniniziyazdırmakisteyebilirsiniz.

BunuyapmakiçinBelgeyiYazdırsembolünüseçebilirsinizyada(Windows’ta)Ctrl+Pve(MacOSX’te)

cmd+Pkısayolunukullanabilirsiniz.Yazdırmamenüsüsizepekçokyazdırmaseçeneğisunacaktır.

İlk sayfa

Önceki sayfa

Sonrakisayfa

Son sayfa

Sayfa ayraçları

Optimal yatay boyut

Pencereye sığdır

Kenar boşluğunu seçin

Üst bilgi ve alt bilgi belirleyin

Kod ve/veya memoları gösterip göstermemeyi seçin

Yazdırmak için maksimum kodlama sütun genişliği

VerinizdeAramaYapın

17

VerinizdeAramaYapın

Araştırmanızınkeşifkısmında,metniniziniçindebelirlibirkelimeyiaramanızgerekebilir.MAXQDA’da

kelimearamasıdörtanapencereninherbirisindeayrıayrıyapılabilir.Herbirpenceredeüzerine

tıklayarakaramakistediğinizsözcüğügirebileceğinizbüyüteçsembolünügöreceksiniz.MAXQDA

arananteriminfrekansınıverecektirveböyleceyöntuşlarınıkullanaraksonuçlararasındageçişyapıp

arananteriminbağlamıiçindekiyerinigörebileceksiniz.

YerelaramadandahakapsamlıbiraramaçubuğuSözcükselAramadır(Analizsekmesindeveya

StandartAraçÇubuğundakibüyüteçsembolündenerişilebilir).SözcükselAramaaynıandabirçokbelgedearamayapmayımümkünkılar;sadeceaçıkolan(görüntülediğiniz)pencereilesınırlıdeğildir.

Buörnekte,bütünmevcutbelgelerde“family”sözcüğüaranacak.

Pencereaçılıraçılmaztekseferdebirçokaramaöğesigirebilirsiniz.Kelimegirişinizibitirmekiçingeri

dönüştuşunukullanınveyayenibiraramasatırıekleyin.Herbiraramaöğesiyenibirsatıra

yerleştirilir.Standartayarlar,“VEYA”mantığınıtakipeder;örneğin,aramaterimlerindenbirisi

bulunduğundabunlarsonuçolaraksıralanacaktır.BulunanöğeyetıklarsanızilgiliparagrafsizeBelge

Tarayıcısıpenceresindegösterilecektir.

VeriniziİçeAktarmakveKeşfetmek

18

RenkliKodlamaveMemolar

Bazenanalizinizingenelgidişatıvekategorilerihakkındadüşünmeyebaşlamadanöncemetindebir

şeyişaretlemek,yorumyapmakveyahipotezlerinizivediğerfikirlerinizinotetmekisteyebilirsiniz.

Tıpkıbirkitapüzerindecümlelerinaltınıçizmekyadabirsayfayayapışkanlınoteklemekgibi,

MAXQDA’dadaKodVurgulamafonksiyonunukullanarakbeşrenklisanalkalemlemetni

işaretleyebilirsiniz(kırmızı,mavi,yeşil,sarıvemor).RenkliKodlamadüğmesiniBelgeTarayıcısı

penceresininüstündebulabilirsiniz.

Farenizleherhangibirmetinparçasınıseçebilirvedahasonrabuparçayıseçtiğinizbirrenkle

boyamakiçinsembollerdenbirinetıklayabilirsiniz.Buişlevin“gerçekhayattaki”altınıçizme

eylemindenfarkı,bubölümleriMAXQDA’datekrarbulmanınbirkitabagözgezdirerekbulmaktan

dahakolayolmasıdır.VurgulukodlamailekodlanmışbölümleringeriçağrılmasıaşağıdakiVeriAnalizikısmındadahaayrıntılışekildeaçıklanacaktır.

Öğrendiğimizgibi,renklikodlamaasılkodlamayabaşlamadanöncedahiönemlişeyleriişaretlemek

içinfaydalıdır.BirdiğerfaydalıaraçiseMemofonksiyonudur.Belge-içimemolaryardımıylabelgenin

herhangibiryerinememoekleyebilirsiniz.Belgeninsolundakigrinotbölümüneçifttıkladığınızda

düşüncevefikirlerinizigirebileceğinizyenibirmemooluşturursunuz.

Renkli Kodlama

RenkliKodlamaveMemolar

19

Memoiçinbirbaşlıkyazabilir,memonuntürünegörebirsembolatayabilirveonubelirlibirkodlailişkilendirebilirsiniz.

RenkliKodlamayabenzerşekildeMemolarıgeriçağırmakoldukçabasittir.MAXQDA’dabütün

memolar,MemolaraGenelBakış(Raporlarbölümünden)aracılığıylaulaşılabilirvearanabilir;örneğin,

belirlibirzamandilimindeyazılmışmemolaryadabelirlibirbaşlıktaşıyanmemolargibi.SözcükselArama,memotanımlarıiçindekikelimeleri(yadakelimegruplarını)bulmanızımümkünkılar.

VeriniziKodlayın

20

VeriniziKodlayın

VeriBölümleriniKodlama

Dahaönceöğrendiğimizgibi,çoğuanalizyönteminintemeltekniğiveriyikodlamaktır.Fakatbunedemektir?Kodlama,verinizinbirkısmını,örneğinbirparagrafyadabirresminbirparçasınıfarenizle

seçipbirkodaatamasürecinianlatır.Buesasenbirmetninetiketlenmesiyleaynıdır,fakatgörgül

sosyalaraştırmadakodlamabundanfazlasıdır.

Öyleysebirkodnedir?Aklınızagelenilkçağrışımlargizliservisveonlarınkodlamavekodçözme

makineleriyadaMorsAlfabesigibisıkıbiçimdedüzenlenmişharitalandırmalargibişeylerolabilir.Her

ikiçağrışımdadoğrudeğil!Nitelaraştırmalarbağlamındakod;birmetinyadaresimüzerinde

kullanılanetiketlerdendahafazlasıdır.TeknikterimlerlekodMAXQDA’da,isterbirkaçkelimeyada

“CR128”gibidahaşifrelişeylerolsun,enfazla63adetolabilecekkarakterdizileridir.Sosyal

araştırmadakodlarfarklıanlamlarakarşılıkgelebilirvearaştırmasürecindefarklıfonksiyonları

olabilir;olgusalkodlar,tematikkodlar,teorikkodlarvedahafazlası(Bkz.Kuckartz2014,Richards2014).Sadecekodunkendisinebakarak,kodunaraştırmasürecindekirolüherzamanaçıkdeğildir;

araştırmaiçindeküçükbirroloynayabiliryadaesasroldedebulunabilir.Birkoduyalnızcabağlamıya

dakullanıldığıçerçeveaçıklayabilir.

Öyleysekodlarnasıloluşturulur?KodSistemipenceresindeKodSistemineçifttıklayınveiçerikmenüsündenYeniKodseçeneğiniseçin.Alternatifolarak,sağüstköşedekiaraççubuğundadailgilisembolüseçebilirsiniz.

Belirli bir kodu aramak için büyüteç sembolünü kullanın. Soldaki ikon yeni kodlar oluşturmanızı sağlar.

VeriBölümleriniKodlama

21

Yenikodlartanımlamanızısağlayacakpencereaçılır:

Belgeninbelirlibirkısmınanasılkodatarım?İlkolarak,farenizlebirbölümüseçin(eğertümparagrafı

işaretlemekistiyorsanız,sadeceparagrafnumarasınatıklayın).Sonra,isterseçilenkısmıkodun

üzerinesürükleyipbırakınyadatamtersikoduseçilenmetinbölümününüstünesürükleyipbırakın.

Bunubirkezyaptığınızda,KodSistemindekikodunyanındabelirennumarayıgöreceksiniz.Bunumara

birkodunkaçkezkullanıldığınıgösterirvebirkodlamayaptığınızda“0”dan“1”edeğişir.EğerBelgeSisteminebakarsanız,belgedekikodlananbölümlerinsayısınınherbirbelgeninyanındagösterildiğini

göreceksiniz.

Kodunuza belirli bir renk atayın

(bu örnekte mavi),

Kodunuzu adlandırın (bu örnekte "(Money ve Financial Issues“)

Kodun anlamını, kullanacağınız zamanları ve bu kodla ilgili

olası konuları not almak için kullanın

VeriniziKodlayın

22

MAXQDAfarklıkodlamaseçenekleridesunar;belgedeseçilikısmasağtıklayarakyadaBelgeTarayıcısıpenceresininüstündeyeralanikonlaryoluylaulaşabilirsiniz.

Araççubuğuaşağıdakigibigörünecektir:

Ensonkullandığınızkoddaimaensoldagörünür.Eğersağdakikırmızıkodlamasembolünetıklarsanız,

bukodseçilimetinbölümüneatanacaktır.Aşağıdakiikonlarınherbirisifarklıbirkodlama

fonksiyonunareferansverir;örneğin,KoduGeriAlsembolünetıklayabilirsinizvedahasonraaçılan

listedenbirveyadahafazlakoduseçebilirsiniz.

BelgeTarayıcısındakiiçerikmenüsü,işaretlenmişmetinbölümünesağtıkladığınızdagörebileceğiniz

ekkodlamaseçenekleriniiçerir.

Bu bölüme atanmış tüm kodlar gösterilecektir.

Bütün etkinleştirilmiş kodlar atanır.

Yeni bir kod oluştur ve bunu işaretlenmiş kısma ata.

En son kullanılmış kod ile kodla.

In-Vivo kodla

Kodlamayı geri al

Kodu vurgula

Vurgulu bölümü

kodla

ifadekod

Son kullanılan kod Yeni bir kodla kodla

BelgeleriEtkinleştirme

23

VeriniziAnalizEdin

BelgeleriEtkinleştirme

DahaönceSözcükselAramapenceresindeetkinleştirilmişbelgelerdeSadeceseçeneğinigörmüşvene

olduğunumeraketmişolabilirsiniz.EtkinleştirmeMAXQDA’nınanahtarkavramlarındanbirtanesidir:

Analiziniziçinbelgeleriseçebilirvedahasonrasadecebuseçtiğinizbelge(ler)ileçalışabilirsiniz.

Etkinleştirmenasılçalışıyor?Buçokbasit:Herbirbelgeveyabelgegrubumenüsündesağenüstte

Etkinleştirseçeneğinigöreceksiniz.DahadeneyimliMAXQDAkullanıcılarıbasitçebelgeadınınyanında

bulunanaçıkgrirenkliçemberetıklayabilirveyadokümanlarıetkinleştirmekiçinbirklavyekısayolu

belirleyebilirler:(Windows)içinCtrlveya(Mac)içincmd'yebasınvetercihedilenbelgeyiveyabelge

grubunuseçin.

VeriniziAnalizEdin

24

BelgeSistemipenceresindekisemboller,birdokümanınetkinleştirilipetkinleştirilmediğinibelirtmek

içindeğişir.Birbelgeninetkinleştirildiğinibelirtmekiçingridairekırmızıbirokadönüşecektir.Daha

aşağıda,MAXQDA’nınDurumÇubuğuolarakadlandırılankısmındaoanetkindurumdabulunanbelge

sayısınıgörebilirsiniz.Eğeraramanızıbelirlibirmetinlesınırlandırmakisterseniz,önceometinleri

etkinleştirmelivesonraSözcükselAramapenceresindekietkinleştirilmişbelgelerdeSadeceseçeneğiniseçmelisiniz.

Etkinleştirmeyinasılkaldırabilirim?Belgesistemipenceresinegidinvearaççubuğunda

Etkinleştirmelerisıfırlaseçeneğinetıklayın.Alternatifolarak,belgevebelgegruplarınıseçmekiçin;

klavyede(Windows’ta)Ctrlyada(Mac’de)yinecmd’yeveyafarenizlekırmızıokatıklayabilirsiniz.

Etkinleştirilmiş kodlar -> 7

Etkinleştirilmiş belgeler -> 10

Kodlu bölümleri geri çağır -> 95

Tekkodlakodlanmışbütünbölümlerigeriçağırma

25

Tekkodlakodlanmışbütünbölümlerigeriçağırma

Kodlamaherşeydeğildirveçalışmanızkodlamaaşamasıharicindebaşkasüreçleridebarındırır.Bir

noktadakodlamayıdurdurmakveçalışmanızınsonuçlarınabakmakisteyeceksiniz.Bununenkolay

yolu,belirlibirkodaatanmışbölümlerigeriçağırmaktır.Eğer,örneğin,mülakatlariçerenbiraraştırma

yapıyorsanızşunusorabilirsiniz:“Belirlibirbaşlıklailgilinesöylenmişvebunukimsöylemiş?”Bu

soruyayanıtvermekiçinsihirlikelime“GeriÇağrılanBölümler”menüsündedir.MAXQDA’da,

etkinleştirmeyoluylaKodlamaSorgusu–Sözcükselaramagibi-çalışır.

KodlamaSorgusunadâhiletmekistediğinizbütünkodlarıvebuaramayıyapmakistediğinizbelgeleri

etkinleştirin.Kodlarınetkinleştirilmesi,aynıbelgelerinetkileştirilmesigibiçalışır(kodasağtıklayınve

Etkinleştirseçeneğiniseçinyada(Windows’ta)Ctrlveya(Mac’te)cmdtuşlarınabasarakvetercih

ettiğinizkodlarıseçin).BulunanbütünkodbölümleriMAXQDA’nındördüncüanapenceresinde,GeriÇağrılanBölümlerpenceresindegörünecektir.Herbirbölümünyanındabulunanbilgikutularısize

bölümlerinkaynağınısöyleyecektir.Aşağıdakiörnekte,bölüm,NewYorkbelgegrubundayeralan

“Jon”belgesinin8.Paragrafındabulunmuştur.

Bilgikutususizesadecebelirlibirbölümünneredengeldiğinisöylemezaynızamandasizindoğrudan

belgeyegitmenizidesağlar:Bilgikutusunatıklayınvebelge,kodlanmışbölümsağtaraftaolacak

Bilgi kutusu size bölümün nerede bulunduğunu söyler; örneğin, New York belge grubunda yer alan “Jon” belgesinin 8. paragrafında.

VeriniziAnalizEdin

26

biçimdeBelgeTarayıcısıpenceresindekarşınızagelecektir;böylecebelgeyikendibağlamıiçinde

rahatçagörebilirsiniz.

GörselleştirmeleriKullanma

GörselleştirmeMAXQDA’nıngüçlüyanlarındanbirtanesiolduğuiçinbubölümüBaşlangıçKılavuzunadâhilettik.VeriyiMAXDA’dagörselleştirmenin,belirlirenklerinkodvebelgelereatanabilmesi

olanağındanbaşlayarakpekçokyoluvardır.Busadeceverinizingörselorganizasyonuhususunda

yardımcıolmazayrıcarenklereanlamvermenizedeolanaktanır.MAXQDA,emojileri(görselifadeler)

kodsembolleriolarakatamanızaimkânverenilkNVA(NitelVeriAnalizi)yazılımıdır.Bu,özellikledil

engelininüstesindengelmekiçinoldukçafaydalıdır,örneğinuluslararasıprojelerde.

Görselleştirmearaçlarısizinveridekiilişkilerianlaşılırbiçimdegöstermenizeolanaktanır.Ençok

kullanılangörselaraç,KodMatrisTarayıcısıdır;butarayıcıyıanamenüdekiGörselAraçlarsekmesindenaçabilirsiniz.

GörselleştirmeleriKullanma

27

Peki,KodMatrisTarayıcısıneyigösterir?

Sütunlarfarklıbelgelerilisteler;yukarıdakiörnekteherbirbelgehayatmemnuniyetikonusunda

yapılmışbirçalışmadagörüşülenkişilerigösteriyor.Görüşülenkişilereörneğin,gündelikhayatta

karşılaştıklarıkonularlailgilisorularsorulmuştur.Görebileceğinizgibihepsiduygularadeğinmiştir,

fakatsadecegörüşülenkişilerdenikisiparaylailişkilikonularadeğinmiştir.

KarmaYöntemliAnalizlerYapmak

28

KarmaYöntemliAnalizlerYapmak

BelgedeğişkenleritanımlamakMAXQDA’nınenönemliözelliklerindenbirtanesiKarmaYöntemleryaklaşımlarınıdesteklemesidir.

BelgeSistemindekiherbelgeiçinbütünnitelikler(istatistikprogramlarındadeğişkenolarakifade

edilen)yönetilebilir.Örneğin,görüşmeleriçin,kişiselverileriyadaarkaplanbilgisini,değişkenyada

değişkendeğerleriolarakkaydedebilirsinizvebunlarıKarmaYöntemanaliziniziçinkullanabilirsiniz.

DeğişkenlersekmesiiçindekiBelgeDeğişkenleriListesiseçeneğiaşağıdakipencerebiçiminde

açılacaktır:

Başlangıçta,birkaçverininöncedentanımlanmışolduğunugöreceksiniz.Bunlar,sistemdeğişkenleri

olarakadlandırılırvedeğerleriMAXQDAtarafındanotomatikolarakoluşturulurvedeğiştirilemez.En

yaygındeğişkentürleri,Metin(meslekdeğişkeniiçin“öğretmen”yada“öğrenci”)veSayısal(“çocuk

sayısı”değişkeniiçintamsayılar)olarakifadeedilebilir.Bunlarınyanındaçalışmanızaistediğiniz

zamanyenideğişken(ler)tanımlayabilirsiniz.

Yeni değişken oluştur

Veri düzenleyicisine

git

DeğişkenVerileriniGirmek

29

DeğişkenVerileriniGirmek

Belgedeğişkenlerineilişkindeğerlerigirmekiçin,BelgedeğişkenlerilistesiaraççabuğunukullanınveVeriEditörünegeçişyapın.

BelgedeğişkenleriExcelformatınaaktarılabilirkibuverinizleSPSSveSTATAgibiistatistik

programlarındaistatistikselolarakçalışmayadevamedebilmenizanlamınagelir.

Araç çubuğu, en çok kullanılan fonksiyonları listeler; örneğin, değişken listesine dönmek

Sütunun içeriğine göre veriyi sıralamak için sadece sütunun başlığına tıklayın

Değeri girmek için çift tıklayın

KarmaYöntemliAnalizlerYapmak

30

KodFrekanslarınıDeğişkeneDönüştürme

Belirlibirkodaatananbölümlerinfrekansı(sıklığı)kodunadıyerinekullanılacakbirdeğişkene

dönüştürülebilir.TercihettiğinizkodasağtıklayınveaçılanmenüdeDeğişkenedönüştürseçeneğiniseçin.Aşağıdakiörnekte,“SignificantlyPositive”kodubirdeğişkenedönüştürülmüştür.

4 bölüm “Significantly positive“ koduna atanmış

“Significantly positive“ koduna herhangi bir şey atanmamış.

Analizinizdebelgedeğişkenlerinikullanmak

31

Analizinizdebelgedeğişkenlerinikullanmak

Nitelvenicelveripekçokyollabirbirinebağlıdır.Analiziniziyaparkenbelgedeğişkenlerini

kullanmanınenkolayyolu,birKodsorgusuyaptığınızdaseçimkriteriolarakbelgedeğişkenlerini

seçmektir.Busizin,“50yaşınınüstündekikadınlarXYhakkındanesöylüyor?”yada“Erkeklerin

önermelerininkadınlarınkiylekarşılaştırmasınasıldır?”gibisosyo-demografikkarakteristikleri

karşılaştırmanızaolanaktanır.Buseçim,KarmaYöntemsekmesindekiDeğişkenleregöreetkinleştirfonksiyonuileyapılabilir.

İlkolarak,soldakilistedenbirdeğişkenseçin(buörnekte:Gender[Cinsiyet]),okatıklayınvesağdan

değişkendeğeriniseçin(buörnekte:male[erkek]).Etkinleştirseçeneğinetıklayınca,değişkendeğeri

ileeşleşenbelgelerBelgeSistemindeetkinleştirilecektir,buörnekteerkeklerleyapılanbütünmülakatlar.

Hoşçakalın

32

Hoşçakalın

UmarızbukılavuzMAXQDAdeneyiminizdeneniyişekildeyararlanmanızaveprogramınanahatlarını

tanımanızayardımcıolmuştur.ElbetteMAXQDAaraştırmanıziçindahapekçokbaşkaözellikve

analizimkanlarıdasunmaktadır.Örneğin:

● Sesvevideodosyalarınıçözüleme● Twitterverisiniiçeaktarmaveanalizetme● Odakgrupanalizi● Verivesonuçlarıanalizetme● MAXDictioilenicelmetinanalizigerçekleştirme● Raporveistatistikselfrekanstablosuoluşturma● Vedahafazlası…

Ekkılavuzlar,onlinederslervevideolariçinlütfenwebsayfamızıziyaretedinwww.maxqda.com.

EkOkuma

Charmaz,Kathy(2014).ConstructingGroundedTheory.2nded.,SanFrancisco:SAGEPublications.

Corbin,Juliet;Strauss,Anselm(2015).BasicsofQualitativeResearch.TechniquesandProceduresforDevelopingGroundedTheory.4thed.,SanFrancisco:SAGEPublications.

Kuckartz,Udo(2014).QualitativeTextAnalysis.AGuidetoMethods,PracticeandUsingSoftware.London:SAGEPublications.

Kuckartz,Udo(2014).MixedMethods.Methodologie,ForschungsdesignsundAnalyseverfahren.Wiesbaden:SpringerVS.

Kuckartz,Udo;Dresing,Thorsten;Rädiker,Stefan;Stefer,Claus(2008).QualitativeEvaluation.DerEinstiegindiePraxis.2nded.,Wiesbaden:VSVerlagfürSozialwissenschaften.

Richards,Lyn(2015).HandlingQualitativeData.APracticalGuide.3rded.,London:SAGEPublications.