View
243
Download
3
Category
Preview:
Citation preview
Onafhankelijk vakblad voor lassen, lijmen en snijden | Nummer 5 - mei 2012
Themanummer OPLEIDINGEN
VOORWOORDmei 2012
LASSENwww.vakbladlastechniek.nlUitgaveLastechniek wordt uitgegeven in opdracht van het Nederlands Instituutvoor Lastechniek (NIL) en het Belgisch Instituut voor Lastechniek (BIL).RedactieBert de Jong, Fleur Maas, Rolf Mul, Leo Vermeulen, Bart Verstraeten,Margriet Wennekes, Henk ZandvlietEindredactieMargriet Wennekes, Leo Vermeulen (techniek)Uitgever Bert de JongAdvertentie-exploitatieCon-Sell, Rolf MulT 06 12 50 90 58, E info@con-sell.nlRedactieadviesraadErik Anschütz, Paul Barendse, Ruud van Bezooijen, Tim Blok, Marijke Damen, Leen Dezillie, René Elfering, Rob Helmich, Marcel Hermans, Michel van ‘t Hof, Piet van der Horst, Michael Jak,Pieter Keultjes, Marco Kraaijeveld, Maurice Mol, Ed Mulder, Jeroen Olde Benneker, Frank Smit, Wil van der Stap, Erik Steenkist,Fred Vasquez, Tony van der Veldt, Adriaan Visser
AdressenNederlands Instituut voor LastechniekPostbus 190, 2700 AD ZoetermeerT 088 400 85 60, E redactie@nil.nl www.nil.nl
Belgisch Instituut voor Lastechniek vzwTechnologiepark 935, B-9052 Zwijnaarde, BelgiëT +32 9 292 14 05, F +32 9 292 14 01, E Ann.Wydooghe@bil-ibs.be www.bil-ibs.be
OPUS communicatie-ontwerpFruitweg 24 j, 2321 GK Leiden, T 071 589 56 44, F 071 541 41 50E info@vakbladlastechniek.nl www.opus-co.nlVoor het verzenden van grote bestanden kunt u gebruik maken van:https://vakbladlastechniek.wetransfer.com
AbonnementenBinnenland € 62,50 (particulier op privé-adres); € 98,75 (bedrijf) en € 31,25 (studenten en senioren).Voor abonnementen in België kunt u contact opnemen met ann.wydooghe@bil-ibs.beOverig buitenland € 116,50 (op bedrijfsnaam). Prijzen zijn excl. BTW.
Lastechniek verschijnt elf keer per jaar en wordt toegezonden aandeelnemers van het Nederlands Instituut voor Lastechniek (NIL) en hetBelgisch Instituut voor Lastechniek (BIL) en andere geïnteresseerdenen belanghebbenden in de verbindingstechniek. Voor vragen overabonnementen kunt u terecht bij het NIL. Het abonnement geldt vooreen geheel jaar. Opzeggingen per aangetekend schrijven vóór 1 oktober van het lopende jaar. Verzendadres wijzigen? Stuur dan het etiket met verbeterd adres retour.Al onze advertentiecontracten worden afgesloten conform de regelsvoor het Advertentiewezen gedeponeerd bij de rechtbanken in Neder-land.
Ontwerp en lay-outBert de Jong, OPUS communicatie-ontwerp, Leiden.DrukwerkVeldwijk Van Loon, Waddinxveen.
Hoewel de informatie gepubliceerd in deze uitgave zorgvuldig is uitge-zocht en waar mogelijk gecontroleerd, sluiten de uitgever en de redac-tie uitdrukkelijk iedere aansprakelijkheid uit voor eventueleonjuistheden en/of onvolledigheid van de verstrekte gegevens.
©2012 Overname van artikelen is slechts mogelijk na verkregen schrif-telijke toestemming van de uitgever.
Colofon
Volg LASTECHNIEK op twitter:@nillastechniek
en Linkedin.com
In mijn dagelijkse praktijk word ik continu geconfronteerdmet de schaarste op de arbeidsmarkt aan technische vak-mensen. Binnen mijn functie als bestuursvoorzitter van hetNIL en als directeur van Royal Duyvis Wiener B.V. is in-stroombevordering dan ook een van de speerpunten: hoemaken we de techniek aantrekkelijk voor jongeren en hoehouden we het vak boeiend voor de mensen die daar welal een keuze voor hebben gemaakt? De Nederlandse maakindustrie kan niet zonder technischegeschoolde vakmensen. Terwijl je ziet dat de (jeugd)wer-keloosheid toeneemt, blijft de schaarste aan technisch ge-schoold personeel aanhouden. De instroom in hettechnische onderwijs is ook nog altijd dalende. Daaromontstaan er overal in het land vernieuwende initiatieven:niet alleen maar een bedrijfstakschool, maar een ‘tech-niekcampus’ waar jongeren de techniek kunnen ‘beleven’en kunnen meemaken hoe leuk het is om in de techniekte werken. Er zijn vernieuwende bijscholingsmogelijkhe-den voor de huidige medewerkers om te zorgen dat ookzij zich kunnen blijven ontwikkelen binnen hun eigen vak-gebied. Technische bedrijven profileren zich op middel-bare scholen en zelfs soms al op lagere scholen. Maarook zien we een grote betrokkenheid van bedrijven bij op-leidingen, onderwijs en kennisinstituten, om de aanslui-ting tussen het onderwijs en het bedrijfsleven tebevorderen en te behouden.Als kennisinstituut voor lastechniek speelt het NIL hierineen cruciale rol. Steeds opnieuw moeten ook wij ervoorzorgen dat onze kennis op peil blijft, ons opleidingsaan-bod zich vernieuwt en dat wij een rol blijven spelen bij hetprofileren van de techniek als aantrekkelijke branche. Het blijft van groot belang om jongeren steeds weer demogelijkheid te bieden een kijkje te nemen in de keukenvan mooie technische bedrijven, om de instroom in hettechnisch onderwijs te stimuleren. Als maakindustrie moe-ten wij laten zien dat lassen een echt vak is! En meer nog,een mooi en aantrekkelijk vak. Daarom is het belangrijkdat ook het NIL zich hierin voortdurend ontwikkelt ennieuwe manieren vindt om zowel jongeren als ouderen opte blijven leiden. Ik nodig u van harte uit deze editie telezen en aan dit doel voor de toekomst te werken.
Mirjam van DijkBestuursvoorzitter Nederlands Instituut voor Lastechniek
VAKis een
Winnaars gaan voor het beste materiaalWinnaars g
Winnaars g
aan voor Winnaars g
aan voor
aan voor
het beste ma
het beste ma
tte maat
teriaal
teriaal
uit die visie ontwikkanVVa
oor kunt blijventie vr
iaal,oed materop g
ie wil winnen moet kunnen vW
alk VVat ervelt en leuit die visie ontwikk
en.oor kunt blijv
-aarmee je de concur wiaal,
en ouwtrerie wil winnen moet kunnen v
endement? Bel er rgeen ho
oductie automatiserOok uw laspr
olste ondernemingsuccesv
en dan ook stuk vbehor
oor de metaalindustrheden v
obotsystemen en lasbenodigdelding lasrW
elding!WalkVVaendement? Bel
en met oductie automatiser
ie.en in de industrolste onderneming
oor stuk tot de en dan ook stuk v
un klanten Hie.oor de metaalindustr
-obotsystemen en lasbenodigd
.comeldingalkw.vwwweldingalkwo@vinf
+31 (0)78 69 170 11tel.damAlblasser
elding BVWWealkVVa
.com
.com +31 (0)78 69 170 11
Inhoud #5 mei 2012
LASTECHNIEKis een uitgave van OPUS communicatie-ontwerpi.o.v. het Nederlands Instituut voor Lastechniek en het Belgisch Instituut voor Lastechniekwww.vakbladlastechniek.nl
04 Vanuit de verbindingswereld
12 Kies voor een vak waar toekomst in zit
14 Wegwijzer door de wereld van de
verbindingstechniek
20 De comeback van de Ambachtsschool
22 Vlaanderen: deeltijds onderwijs, voltijds talent
24 VDL bewaakt balans tussen theorie en praktijk
26 Schema lastechnische opleidingen
29 Overzicht erkende opleidingsinstellingen
Het kiezen voor
een opleiding is
er niet makkelijker
op geworden.
Welke opleidings-
mogelijkheden zijn
er als je wilt
verbindingstechniek
en wat kun je er mee?
6
14
30
42
Cover: OPUS co; fotografie, Corné HouwaardMet dank aan Machinefabriek West End B.V., Lisse en Akzo Nobel Decorative Coatings B.V. Sassenheim
Door interne miscommunicatie is de vorige uitgave van Lastechniek, het themanummer over robotlassen, niet op dejuiste manier verzonden aan de abonnees. Een folder over een lijmsymposium is vóór de cover terechtgekomen inplaats van ingestoken in het blad, zoals de bedoeling was. Een aantal ontvangers heeft het blad daardoor niet alszodanig herkend, maar beschouwd als een (ongewenst) reclamepakket. ITW Welding Products, die met een pagi-nagrote advertentie op de achterzijde van deze uitgave van Lastechniek stond en niets met de betreffende folder vandoen had, heeft ten onrechte vele retourzendingen gekregen van het blad. De makers van Lastechniek betreurendeze gang van zaken zeer en wij bieden bij deze onze welgemeende excuses aan. Uiteraard hebben wij het probleemintern besproken en goede afspraken gemaakt om herhaling in de toekomst te voorkomen.Bent u lezer van Lastechniek en heeft u het aprilnummer gemist? Neem dan contact op met het NIL. Dit kan telefo-nisch: (088) 400 85 60 of via e-mail: osenga@nil.nl. U krijgt dan per omgaande alsnog een exemplaar toegestuurd.
De makers van Lastechniek
30 Lasopleider Martin Majoor
32 Opleiding lascoördinator EN 1090
34 Opleiding weerstandlassen
38 Vakkanjer Tom Smits naar Euroskills 2012
40 TechniekTalent.nu aan het woord
42 Verslag NIL nationale laswedstrijden
44 Rotterdamse studenten en hun lasrobot
46 De lasgroepen en hun agenda
47 Willem de Welder
49 De Lasser van de Maand
50 Brancheregister
Op donderdag 19 april vond op de RDM Campus teRotterdam het POYO-NIL Lijmsymposium plaats, eenthemadag met lezingen, workhops en informatie-stands over industriële lijmtechniek. Met meer dantachtig deelnemers was het een goed bezocht evene-ment dat voldeed aan de verwachtingen van de be-zoekers. “Je hoort hier over de laatste ontwikkelingen,waardoor je beseft dat er veel meer mogelijk is dan wetot nog toe dachten.”
Positieve reactiesDe deelnemers zijn over het algemeen goed te spreken over
de inhoud van de lezingen. “De lezingen zijn goed en ver-
helderend”, aldus Ad Segeren van Multiweld uit Baren-
drecht. Volgens Segeren zal het lassen steeds meer
vervangen gaan worden door lijmen. “Maar lassen zal
nooit helemaal verdwijnen, omdat de kracht van lijm toch
altijd zijn beperkingen zal hebben. Je hebt altijd een zeker
oppervlak nodig om een goede lijmverbinding tot stand te
kunnen brengen.” Multiweld is vertegenwoordigd als im-
porteur van de merken Permatex en Devcon, maar Sege-
ren is ook naar deze dag gekomen “om te horen wat er
speelt en wat de behoeften zijn van de eindgebruikers”.
Johannes Freije van De Jong Gorredijk B.V. vertelt dat hij
twee jaar geleden ook al eens heeft deelgenomen aan een
symposium over lijmen. “Binnen ons bedrijf – we produ-
ceren met name boilers voor Vaillant en Bosch – hebben
we al verschillende proeven gedaan met verlijming. We
werken voornamelijk met roestvaststaal en bij het lassen
van aansluitingen krijg je toch altijd het probleem dat je
het materiaal plaatselijk beschadigt, waardoor corrosie
kan ontstaan. Lijmen kan dan een goed alternatief zijn.
Vandaag hoor ik over ontwikkelingen die mij doen besef-
fen dat er nog veel meer mogelijk is dan ik gedacht had.”
Dennis Broekhof en Henk Strijker van AWL-Techniek zijn
LIJMBERICHTmei 2012
5
LIJMBERICHT mei 2012
4
Succesvol POYO-NIL Lijmsymposium
Het lijmsymposium vormde de afronding van hetPOYO-project over industriële lijmtechniek. De part-ners uit de vier landen die samenwerken in het pro-ject POYO (‘The POrt is YOurs’) waren ieder met huneigen thema vertegenwoordigd op deze dag. Erva-ren vakspecialisten gaven aan de hand van lezin-gen uitleg over de nieuwste ontwikkelingen enmogelijkheden van het lijmen. Verder werden erworkshops gegeven. Leveranciers en gebruikersvan lijm en lijmtechnieken presenteerden hun pro-ducten, lijmsystemen en oplossingen.
vooral geïnteresseerd in de geautomatiseerde toepassingen
van lijmprocessen. Broekhof: “Onze klantenkring bestaat
natuurlijk voor een groot deel uit autofabrikanten. Lijmen
wordt daarbij steeds meer toegepast. Het is voor ons in-
teressant om te weten wat we van lijmverbindingen kun-
nen verwachten en hoe een lijmverbinding precies in
elkaar zit. Vandaag is een geschikte gelegenheid om ons
daarover te laten informeren.”
Ook Marco Kraaijeveld van Laskar vindt het een interes-
sante, leuke en interactieve dag. Hoewel hij zelf niet tech-
nisch geschoold is, vindt hij het toch belangrijk om zijn
licht op te steken over het lijmen als verbindingstechniek.
“Lijmen is duidelijk een opkomende techniek, waar we
onze ogen niet voor moeten sluiten. Sommige lezingen
gaan voor mij wel erg diep op de materie in, maar het is
goed om me op de hoogte te stellen van de marktontwik-
kelingen. Wat dat betreft een geslaagde dag op een in-
drukwekkende locatie.”
WorkhopsIn het lijmlaboratorium demonstreert Vink Techniek
onder andere het verlijmen van acrylaat (PMMA) met een
UV-lijm. Acrylaat is helderder dan glas en als je dit ver-
lijmt moet het onzichtbaar gebeuren. In het lijmlaborato-
rium is te zien hoe gelijmde objecten onder speciale
lijmdrogers met UV-licht gelijkmatig worden gedroogd en
uitgehard. Daarnaast wordt het kunststoflassen gede-
monstreerd voor materialen die onmogelijk te verlijmen
zijn.
Een delegatie uit Duitsland verzorgt een workshop onder
de titel ‘Metal and Plastic Welding’. Christiane Pohlmann
en Jan Zimmermann van de Handwerkskammer uit Ham-
burg laten zien wat de overeenkomsten zijn tussen het las-
sen van metalen en het verbinden van kunststoffen onder
toevoer van een staafje toevoegmateriaal. Daarna kunnen
de deelnemers aan de slag met het kunststoflassen van een
spaarpot uit PVC en PMMA.
Henk Zandvliet, directeur van het NIL, en Ben Weenink,
projectleider POYO, blikken tevreden terug op het Lijm-
symposium. “Bijna alle partijen die meetellen op het ge-
bied van lijmtechnologie waren hier bij elkaar.”
7
LASBERICHTEN mei 2012
6
Op donderdag 26 april organiseerde VHTO weer eenGirlsday. Grote en kleine bedrijven in heel Nederlandopenden tijdens deze dag hun deuren voor bijna ze-venduizend meisjes van tien tot vijftien jaar met alsdoel de interesse voor techniek, bèta en ICT al opjonge leeftijd te wekken. Carlien Scheele, directeurEmancipatie van OCW, gaf namens minister Marja Bijs-terveld het officiële startsein voor dit landelijke evene-ment, waar zij ging lassen met de meiden.
EenVandaag bij RPP DelfgauwBij de landelijke aftrap van Girlsday 2012 bevolkten re-
porters, filmploegen en fotografen de werkvloer van me-
taalbedrijf Reurings Precisie Plaatwerk in Delfgauw.
Meiden konden speeddaten met jonge vrouwen uit de
techniek en aan de slag in de machinehal. Daarbij werden
ze vakkundig begeleid door de medewerkers van RPP.
Technisch directeur Aad Reurings vertelde voor de camera
van EenVandaag hoe hij denkt over meiden en vrouwen
op de werkvloer. “Sowieso denk ik dat meisjes in fijne las-
techniek vele malen beter zijn dan mannen.” In vergelij-
king met andere Europese landen loopt het aantal
vrouwen dat werkzaam is in de techniek in Nederland
sterk achter. Wat Reurings betreft gaat dat veranderen.
Girlsday kan daartoe bijdragen, al is hij geen uitgesproken
fan van dit soort evenementen. "Hiermee maken we mei-
den bijzonder, waardoor ze opvallen. En dat willen ze juist
niet. Ik denk wel eens dat het zonder al die aandacht en
potten geld veel makkelijker is om meiden voor de metaal
te interesseren." Niettemin heeft Reurings zich ingespan-
nen om van Girlsday een succes te maken.
Kees van Koevorden, technisch manager vanFlamco, was de prijswinnaar van de zomerprijsvraagvan Lastechniek / HaVeP® Protective wear. Met zijnfoto van een onveilige lassituatie die hij op vakantie inChina tegenkwam, won de heer Van Koevorden eenveiligheidskledingpakket van HaVeP®. De winnendefoto, met een korte toelichting, verscheen al in de ja-nuari-uitgave van Lastechniek. De officiële prijsuitrei-king liet echter nog even op zich wachten.
Eind april kon Martin Hanekamp van HaVeP® uit Goirle,specialist in bedrijfs- en veiligheidskleding, de gewon-nen prijs persoonlijk komen overhandigen aan Keesvan Koevorden, tijdens een gastvrij onthaal op het kan-toor van Flamco te Bunschoten.
Van harte gefeliciteerd!
Rondleiding bij Tata SteelEn dat deden ook andere bedrijven. Tata Steel in IJmuiden
kreeg zo'n honderdvijftig meiden uit groep acht en de on-
derbouw van het voortgezet onderwijs op bezoek. Tijdens
een workshop procestechniek en metaalbewerken in de
bedrijfsschool van Tata Steel maakten ze zelf haargel, me-
talen haarspelden en armbanden. In de middag maakten
ze een rondrit over het terrein van de staalfabriek, gevolgd
door een bezoek aan de bijna één kilometer lange warm-
bandfabriek. Daar konden ze met eigen ogen zien hoe
gloeiend hete plakken staal worden uitgewalst tot rollen
staal.
Over GirlsdayGirlsday is een landelijk initiatief waarbij meisjes in het
hele land op techniekstage gaan bij bedrijven. Het doel is
om meisjes te laten ervaren dat werken in de techniek in-
teressant, uitdagend, maar vooral ook erg leuk is. Girlsday
2012 werd georganiseerd door VHTO (Vrouwen en
Hoger Technisch Onderwijs) en is mede mogelijk gemaakt
door samenwerking met TechniekTalent.nu, Jet-Net, en
het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap.
mei 2012 LASBERICHTEN
Afgelopen jaar is op Hogeschool Utrecht weer depost-hbo-opleiding Metaalkunde van start gegaan.Op dezelfde locatie waar deze opleiding al sinds mid-den vorige eeuw gevestigd is. Met ingang van hetnieuwe studiejaar zal de opleiding volledig zijn her-zien. Het accent van de opleiding is verlegd van hetuitvoeren van onderzoek naar het opdoen van me-taalkundige kennis. Deze kennis moet helpen bij hetontwikkelen en realiseren van hoogwaardige meta-len producten en constructies.
Metaalkundige kennis onderbelichtInvesteren in kennisontwikkeling, kennisbehoud en –cir-
culatie is de sleutel tot succes voor organisaties. Hoog-
waardige kennis en innovatiekracht zijn noodzakelijk
om met vertrouwen de (internationale) concurrentie aan
te gaan; zowel op korte als op langere termijn. Het is
voor de industrie echter lastig om de juiste metaalkun-
dige kennis in huis te halen. Metaalkundige kennis is zeer
waardevol, maar wordt erg onderbelicht in de werk-
tuigbouwkundige opleidingen; andere bronnen om deze
kennis op te doen zijn er echter niet.
Kennis direct toepasbaarInvesteren in kennis kost tijd en geld. Daarom is de ver-
nieuwde opleiding in herkenbare en afgeronde modules
ingedeeld. Naast een algemeen deel bevat de opleiding
modules als vervaardiging, bewerkingsmethoden, con-
strueren, instandhouding en schadeanalyse. Elke module
biedt gerichte oplossingen voor bedrijfsvraagstukken.
Leren is zo geen doel op zich, maar een krachtig middel
om de dagelijkse praktijk het hoofd te bieden. Daarmee
is de opleiding motiverend en efficiënt. Opdrachten van-
uit de opleiding worden afgestemd op het bedrijf van de
deelnemer, zodat de opgedane kennis direct toegepast
kan worden. Dit levert een maximale meerwaarde op.
Meer informatieVoor meer informatie over deze of andere opleidingen
van Centrum voor Natuur & Techniek van Hogeschool
Utrecht: 088-481 8888 of www.cvnt.nl/metaalkunde.
Mensen die in bezit zijn van een IWE-diploma kunnengebruikmaken van vrijstellingsregelingen en komenin aanmerking voor een speciaal tarief.
Post-hbo-opleiding Metaalkunde vernieuwd
Prijsuitreiking fotowedstrijd
Zevenduizend meiden actief tijdens
Girlsday 2012
LASBERICHTENLASBERICHTEN mei 2012 mei 2012
8
Competitie maakt veel los“Leuk? Echt wel”, aldus een stralende Quincy Zorg, der-
dejaars metaaltechniek op het Comenius College in Ca-
pelle a/d IJssel. “Normaal kunnen we eindeloos oefenen
met het lassen van een klein stukje dat toch nergens voor
gebruikt wordt. Nu moet het direct goed zijn. Een las blijf
je altijd zien in de boot.” Hans Fleischhauer, docent Me-
taaltechniek Gemini College: “Het bouwen van een vlet
in een competitie met andere scholen maakt bij de leerlin-
gen wat los. Het is een geweldige stimulans om het reeds
geleerde in de praktijk te brengen. Plotsklaps zien ze
waarom sociale competenties en beroepsvaardigheden zo
belangrijk zijn om een product te vervaardigen.”
Selectie van scoutinggroepenDe lelievletten worden na de finale overgedragen aan re-
gionale scoutinggroepen. De deelnemende scoutinggroe-
pen zijn allemaal zorgvuldig geselecteerd. Alle scouting-
groepen in de regio konden een motivatie indienen om
deel te mogen nemen aan het project en kans te maken op
een vlet. Een veelvoud aan reacties werd ontvangen, waar-
door zelfs een loting nodig was om de uiteindelijke deel-
nemers te selecteren. In ruil voor deelname ondersteunen
de waterscouts de leerlingen tijdens de bouw van de vlet-
ten en leren zij hen roeien.
Prijzen en medaillesOp de finaledag vallen er verschillende prijzen te verdie-
nen voor de deelnemende scholen en scoutinggroepen. Zo
zijn er prijzen voor de ‘Beste vlet’, de ‘Snelste vlet’, de ‘Bo-
tenbouwschool van het Jaar’ en voor de ‘Scoutinggroep
van het Jaar’ en natuurlijk is er voor alle deelnemers een
medaille. ’s Avonds zijn de vletten ook te bewonderen tij-
dens de vlootschouw van Dordt in Stoom.
www.vlettenopdemaas.nl | www.dordtinstoom.nl
‘Vletten op de Maas’Levensecht leren door zelf een boot te bouwen!
9
Laten we 25 jaar teruggaan in de tijd. We schrijven1987. DSM is nog in volle expansie en bijna alle werk-zaamheden worden uitgevoerd door externe partijen.Binnen DSM is er veel kennis aanwezig over de toe-passing van materialen in de petrochemische indus-trie en het lassen van deze materialen. DSM wil dezekennis overdragen, vooral aan de lassers. Ing. HarrySchrijen neemt naar aanleiding van een belangstel-lingsregistratie het initiatief tot het oprichten van eenlasgroep in Zuid-Limburg. Op 30 maart 1987 ziet Las-groep Zuid-Limburg het levenslicht. Vele ‘vakbroeders’geven gehoor aan het initiatief van Harry en het eerstevoorlopig bestuur wordt gevormd. Op 19 november1987 worden de statuten van de vereniging ten over-staan van notaris Poeth vastgelegd.
Duidelijke visie op kennis en kundeVeel mensen hebben sinds de oprichting hun sporen in de
lastechniek verdiend en een bijdrage geleverd aan datgene
waar de Lasgroep Zuid-Limburg tegenwoordig voor staat:
een lasgroep met een duidelijke visie op kennis en kunde
en met een goede kijk op de toekomst.
De doelstelling die in 1987 werd geformuleerd luidde:
“De lasgroep Zuid-Limburg stelt zich ten doel een tref-
punt te zijn voor alle mensen die geïnteresseerd zijn in de
lastechniek. Tijdens de bijeenkomsten zal door lezingen,
demonstraties, bedrijfsbezoeken en door onderlinge ge-
sprekken de vakkennis kunnen worden verdiept.”
Terugkijkend naar de afgelopen 25 jaar, mogen we vast-
stellen dat we met vlag en wimpel zijn geslaagd in het be-
reiken van deze doelstelling. Lasgroep Zuid-Limburg mag
zich verheugen op een steeds groeiend aantal leden, wat
aangeeft dat mensen in het vak belang hechten aan on-
derlinge communicatie en aan het delen van interesse en
kennis. Opmerkelijk is, dat er binnen het ledenbestand
nog veertien personen zijn die al vanaf de oprichting lid
zijn, ondanks dat ze gepensioneerd zijn of een andere
functie binnen het bedrijfsleven vervullen.
Terugblik op 25 jaar
HoogtepuntenIn ons 25-jarig bestaan was het organiseren van de Na-
tionale Lasgroependag op Fort St. Pieter één van de hoog-
tepunten, met een ruime keuze uit een aantal bezoeken en
een groots diner met mooie muziek. Al de diverse bezoe-
ken, lezingen en discussies door de jaren heen hebben er-
voor gezorgd dat velen Lasgroep Zuid-Limburg een warm
hart toedragen. Dit alles was mogelijk dankzij een belan-
geloze inzet van bestuursleden en de actieve deelname van
de leden, zonder wie de Lasgroep Zuid-Limburg niet zou
bestaan.
Proficiat en bedanktHet huidige bestuur van Lasgroep Zuid-Limburg bedankt
alle sponsoren, leden, bestuursleden en belangstellenden
voor hun vertrouwen en inzet in de afgelopen 25 jaar.
Samen hebben we veel geleerd, waardoor we zijn gewor-
den wat we nu zijn: een actieve lasgroep met betrokken
leden die graag hun vakkennis blijven vergroten. Dit geeft
tevens de moed om op deze weg verder te gaan.
Op 1 juni wordt het 25-jarig bestaan van LZL gevierd
voor leden en bestuur op het Drielandenpunt in Vaals.
www.lasgroepzuidlimburg.nl
Op vrijdag 1 juni nemen leerlingen van 10 vmbo-tech-niekscholen het tegen elkaar op in een spannenderace ter hoogte van het Groothoofd in Dordrecht! Dejongeren strijden tegen elkaar in zelfgebouwde lelie-vletten.
Aandacht voor maritieme sectorDe race is de finale van het project ‘Vletten op de Maas’
dat KMR (Kennisinfrastructuur Mainport Rotterdam),
NML (Stichting Nederland Maritiem Land) en Scouting
voor de zesde keer organiseren in de regio Zuid-Holland
Zuid. Doel van het project is de maritieme sector en
maakindustrie op een aantrekkelijke manier onder de aan-
dacht van jongeren te brengen. De vraag naar goed ge-
schoold personeel in deze sectoren is nog steeds groot,
maar het aantal leerlingen dat hiervoor kiest is onvol-
doende. Het bedrijfsleven omarmt dit project: iedere deel-
nemende school is geadopteerd door één van de maritieme
branches.
Echte boot voor echte ‘klanten’Ook docenten én leerlingen zijn erg enthousiast over het
project. Het project sluit goed aan bij de belevingswereld
van de leerlingen. Er wordt een echte boot gebouwd voor
echte ‘klanten’, waar ze ook nog echt mee gaan varen. De
lelievlet is de meest gebruikte stalen roei-, wrik- en zeil-
boot voor de waterscouting met een gewicht van ongeveer
700 kilo en een afmeting van bijna 6 bij 2. De leerlingen
krijgen een pakket van 3 mm dik plaatstaal geleverd en
bouwen zelf, met behulp van technische tekeningen, de
vlet door middel van hechten, lassen en slijpen.
Lasgroep Zuid-Limburg
Oprichter van Lasgroep Zuid-Limburg Harry Schrijen (links) ontvangt in 2007 uit handen van de inmiddels overleden
Henk de Jong de 'Prof. Geerlingspenning'
Het huidige bestuur, v.l.n.r.: voorzitter Gied Rienstra, Peter Debie, Pieter Willemse, Frans Slangen, Hein Leurs, Jan van der Schaft, Ralph Houtvast
LASBERICHTENmei 2012LASBERICHTEN mei 2012
10 11
In de Week van de Veiligheid2012, die gehouden wordt van4 tot en met 8 juni, staat veiligen gezond werken centraalvoor bedrijven in de metaalbe-werking en metalektro. DeWeek van de Veligheid is eenweek vol activiteiten voor enbij bedrijven. De aftrap is op 4 juni in de Rijtuigenloodste Amersfoort met het congres ‘5x Beter gaat voorgoud’. Tijdens dit congres wordt de nieuwe arbocata-logus Machineveiligheid gelanceerd.
Congres 5x Beter gaat voor goudHet congres op 4 juni staat bol van workshops, discussies
en presentaties. Dagpresentator Rens Merkelbach voert
de bezoekers onder meer langs een inspirerende lezing van
hockeycoach Marc Lammers (Olympisch goud met het
Nederlandse dameshockeyteam, Peking 2008) en een pre-
sentatie van arts en organisatieadviseur Waldo Falke over
hoe veilig werken valt of staat met het gedrag van het ma-
nagement. Blikvanger in het ochtendprogramma is de lan-
cering van de arbocatalogus machineveiligheid, waarmee
de bezoekers vast een voorproefje krijgen van de online
verbetercheck die na de zomer ‘live’ gaat. Na de pauze
maken de congresgangers zelf werk van veiligheid tijdens
interactieve workshops over machineveiligheid, fysieke be-
lasting, veiligheid door gedrag en de OR en veiligheid.
Week van de Veiligheid 2012 start met congres 5xBeter
Aanmelden voor het congresHet congres op 4 juni is gratis toegankelijk voor iedereen
die werkt in de metaalbewerking en metalektro en met vei-
ligheid te maken heeft. Bijvoorbeeld KAM-coördinatoren,
leden van ondernemingsraden, management en directiele-
den van grote én kleine bedrijven. Aanmelden kan tot en
met 28 mei via www.5xbeter.nl/site/nl/hoofdmenu/con-gres5xbetergaatvoorgoudOp deze site vindt u ook het volledige programma.
Andere activiteiten in de Week van de VeiligheidNa het congres op 4 juni gaat de Week van de Veiligheid
‘on tour’: tot en met vrijdag 8 juni zijn er door heel Ne-
derland activiteiten die veilig en gezond werken onder de
aandacht brengen bij bedrijven en hun medewerkers. De
voorzitters van de betrokken sociale partners geven met
bedrijfsbezoeken het startsein voor een week vol work-
shops, regietheater en veiligheidssessies bij bedrijven.
Aanmelden voor de overige activiteiten in de Weekvan de VeiligheidBedrijven of Ondernemingsraden die een van de vijf voor-
zitters willen uitnodigen of mee willen doen aan de Week
van de Veiligheid met regietheater of een veiligheidssessie-
op-maat in het eigen bedrijf kunnen zich aanmelden bij
de Verbetercoaches. Stuur hiervoor een mail naar
info@5xbeter.nl of bel de Verbeterlijn: 0800 - 55 55 005
(gratis).
Onze Kenmerken:
Een breed spectrumaan diensten
NIL gemachtigde organisatie
LMK/LK kwalificaties
PWHT
Mechanisch onderzoek
Corrosie onderzoek
Breuk mechanica
Schade onderzoek
On-site testing
Immersion Ultrasone
TestingAdvisingAssuring
T: 0181-617 144W: www.exova.comE: nederland@exova.com
Een breed
Een breed
aan dienstenumspectr
Een breed
aan dienstenum
Een breed
eenmerkkeOnze KKeNIL gemachtigde organisatie
LMK/LK kwalificaties
WHT
zoekMechanisch onder
P
en:NIL gemachtigde organisatie
0181-617 144
On-site testing
Immersion Ultrasone
zoek
zoek
Breuk mechanica
zoekSchade onder
Corrosie onder
Mechanisch onder
T
nederland@exova.comE:.exova.comwww:W
0181-617 144: T
uringssAngdvisiA
estingTTe
nederland@exova.com
Dankzij het laserlaswerk van LaserWeld kon Movexx in2010 een naadloze en volledig afgesloten elektrotrek-ker ontwikkelen: de Clean Room. Hierdoor opendenzich twee nieuwe markten voor Movexx, de farmaceu-tische industrie en de voedingsmiddelenindustrie.Anno 2012 verkoopt Movexx de Clean Room wereld-wijd.Movexx ontwikkelt en verkoopt elektrotrekkers. Metdeze elektrotrekkers kunnen heel eenvoudig en zon-der lichamelijke belasting ziekenhuisbedden, rolcon-tainers en andere rollende karren van de ene naar deandere plek worden gebracht.
Geen bacteriën“Maar de farmaceutische industrie en de voedingsmidde-
lenindustrie stellen andere eisen dan bijvoorbeeld de lucht-
vaartindustrie. In de farmacie en voedingswereld mogen
de elektrotrekkers geen bacteriën vervoeren. Daarom ont-
wikkelden wij voor deze branches een speciale naadloze
en volledig afgesloten trekker”, vertelt Movexx-eigenaar
Henk van Vlastuin. Het eerste prototype van deze naad-
loze elektrotrekker, de Clean Room, bevatte toch nog een
paar naden. Van Vlastuin grappend: “Bij het eerste pro-
totype hadden wij de naden dichtgekit, maar daar ging de
klant niet mee akkoord. Wij moesten ze dus wel dichtlas-
sen.”
Lagere warmte-inbrengDick Scholtus, commercieel directeur bij LaserWeld: “En
bij een regulier lasproces komt er dan een dikke las, terwijl
Movexx het liefst helemaal geen las wilde zien. Daarvoor
is laserlassen dan ideaal, want een laserlas is niet dik en
toch ijzersterk. Een bijkomend voordeel is dat de warmte-
inbreng bij het laserlassen lager is dan bij het reguliere las-
sen, waardoor de elektrotrekker tijdens het lasproces
minder snel krom trekt.”
Ook kleine seriesIn de beginfase van de Clean-Room-verkoop moest de
afzet logischerwijs nog op gang komen. Maar hier speelt
LaserWeld flexibel op in: “Wij willen het laserlassen voor
iedereen mogelijk maken en daarom lassen wij desgewenst
in series vanaf vijf stuks”, besluit Scholtus.
www.laserweld.nl
Naadloze elektrotrekker vanMovexx dankzij LaserWeld
OPLEIDINGENmei 2012OPLEIDINGEN mei 2012
12 13
n deze uitgave van Lastechniek laten we zien wat er
zo aantrekkelijk is aan dit vakgebied, welke oplei-
dingsmogelijkheden er zijn en wat je er allemaal mee kunt.
De Nederlandse industrie staat te springen om de in-
stroom van (jonge) vakmensen. Kies je voor een techni-
sche opleiding, dan kies je voor een vak met toekomst.
Waarom kiezen voor lastechniek“Of je nu kijkt naar een stoel, een bed, een fiets, een auto,
trein of vliegtuig, heel veel dagelijkse gebruiksvoorwerpen
en vervoermiddelen zouden niet gemaakt kunnen worden
zonder las- en lijmtechniek. Maar ook pacemakers, wind-
molens, sluizen, bruggen en spoorrails. De meeste mensen
staan er niet bij stil, maar al deze producten zouden uit
elkaar vallen zonder lastechniek”, aldus Henk Zandvliet,
directeur van het Nederlands Instituut voor Lastechniek.
Zandvliet vervolgt: “Het lassen is een ambachtelijk en
mooi beroep; je werkt met een vloeibaar metaal. Verge-
lijk het maar met het werk van een goudsmid of glasbla-
zer. En de techniek gaat steeds verder, onder andere door
de ontwikkeling van nieuwe materialen. De tweede Van
Brienenoordbrug is 30 % breder maar 25 % lichter, dank-
zij de ontwikkeling van nieuwe staalsoorten. Maar hoe
beter het staal, hoe moeilijker het lasproces. Maar ook las-
machines worden steeds geavanceerder. Met behulp van
laserlassen kun je tegenwoordig zelfs koper aan alumi-
nium lassen. Vroeger was dit ondenkbaar.“
Lastechniek is dus een belangrijk vakgebied, dat niet meer
weg te denken is uit ons dagelijks leven en waar je goed je
brood mee kunt verdienen. Nederland telt zo’n 75.000
lassers en er zijn 16.000 bedrijven waar gelast wordt.
Liefde voor het vakIedereen kent wel het indrukwekkende beeld van de las-
sende vakman die met een beschermende kap en brand-
werende kleding met behulp van een felle lasboog aan een
metalen constructie werkt. De lassers die regelmatig aan
het woord komen in de rubriek ‘De lasser van de maand’
weten vaak goed te verwoorden wat ze zo aantrekkelijk
vinden aan hun beroep. De één kan zich helemaal verlie-
zen in het lassen zelf, een ander geniet vooral van het mee-
werken aan grote en mooie constructies, zoals viaducten
of glimmende roestvaststalen containers.
Het werk in de metaalindustrie verandert continu. De ap-
paratuur waarmee wordt gewerkt, wordt steeds moder-
ner. De laatste jaren vormen de robotlassers een nieuwe
categorie van vakmensen die hun kennis van het lassen
combineren met gevoel voor computers en programme-
ren.
WAT ZIEN WE OP DE COVER VAN DEZE LASTECHNIEK? TWEE JONGE MENSEN DIE VOL TROTS IN HUN
BEROEPSKLEDING MET HUN LASHELM POSEREN VOOR DE CAMERA, MET OP DE ACHTERGROND HUN
PROJECT BIJ AKZO COATINGS IN SASSENHEIM. BEIDEN HEBBEN GEKOZEN VOOR EEN OPLEIDING EN
EEN TOEKOMSTIGE LOOPBAAN IN DE (LAS)TECHNIEK. MAAR WAAROM ZOU JE DAARVOOR KIEZEN?
Kies voor een vak waar
in zit!
In de vorige uitgave van Lastechniek hebben we kennis-
gemaakt met de wereld van lasrobots en lasrobot-pro-
grammeurs. Eén ding hebben de mensen die werken in de
lastechniek met elkaar gemeen: de liefde voor hun vak en
trots op hun vakmanschap.
Opleidingen met een toekomstDe mogelijkheden die je hebt met een opleiding in de las-
en lijmtechniek zijn bijna eindeloos. Vanaf het vmbo kun
je al kiezen voor een technische oriëntatie en kun je ken-
nismaken met het verbinden van metalen. Vergis je niet: er
zijn ontzettend veel lasprocessen, ofwel manieren om ma-
terialen te verbinden. De belangrijkste processen die je als
beginner leert kennen zijn MIG/MAG-lassen, TIG-lassen,
elektrodelassen en autogeen lassen. Daarnaast zijn er nog
wel twintig andere processen te onderscheiden. In de auto-
industrie bijvoorbeeld, is het weerstandlassen een belang-
rijk lasproces, en bij het aanleggen van een spoorweg krijg
je te maken met thermietlassen.
Om een goede vakman te worden bieden verschillende
ROC’s en privaat opleiders vervolgopleidingen aan die de
theorie van lassen en lijmen koppelen aan handvaardig-
heidlessen. Ervaren vakmensen binnen bedrijven brengen
je de fijne kneepjes van het vak bij. Misschien ken je wel
het reclamefilmpje van Tempo Team over drie jonge on-
ervaren lassers. De boot waaraan ze gelast hebben breekt
doormidden tijdens de tewaterlating. De boodschap van
dit filmpje is dat werkgevers meer gebruik moeten maken
van de kennis en ervaring van 45-plussers. Dat gebeurt
dus ook in de praktijk. Na je mbo-opleiding kun je als
professionele kracht terecht in diverse productiebedrijven,
werkplaatsen en industrieën. Je kunt werken als monteur,
lasser, verspaner, bank- of plaatwerker. Maar je kunt ook
aan de slag op een booreiland op zee.
Naast het lassen van metalen is het lijmen in opkomst:
fietsen, auto’s en zelfs vliegtuigen worden samengesteld
met behulp van lijmtechniek. Onlangs is er op de RDM
Campus in Rotterdam een lijmlaboratorium geopend. Net
als lasopleidingen zijn er ook lijmopleidingen op allerlei
niveaus.
SpecialistenVoor wie dat wil zijn er volop mogelijkheden om zich ver-
der te specialiseren. Om maar een voorbeeld te noemen:
ga je je helemaal specialiseren in het ambachtelijke werk,
dan kun je meesterlasser worden. Je bent dan niet alleen
heel goed in het maken van een product, maar je hebt ook
veel kennis van de techniek. Als ervaren vakman of mees-
terlasser dwing je respect af. Vaak ben je ook leermeester
voor nieuwe werknemers. Veel jonge vakmensen geven
door Margriet Wennekes
TOEKOMSTaan dat ze hun kennis en kunde voor een groot deel te
danken hebben aan hun leermeester binnen het bedrijf.
Ben je niet zozeer iemand die het liefst met zijn handen
werkt, dan zijn er verschillende kaderopleidingen die je
voorbereiden op een coördinerende of leidinggevende
functie. Je bent dan minder direct bezig met het maken
van een product, maar meer met de organisatie en plan-
ning daaromheen. Een goed voorbeeld van zo’n beroep is
dat van de lascoördinator.
Over het NILHet Nederlands Instituut voor Lastechniek (NIL) vindthet belangrijk om de kennis en vakbekwaamheid ophet gebied van lassen en lijmen in Nederland op eenhoog niveau te houden. Het NIL werkt samen met internationale organisatiesop het gebied van lastechniek: EWF en IIW. Daardoorkan het NIL internationaal erkende diploma’s uitrei-ken. Het NIL is te beschouwen als de ‘waakhond’voor de kwaliteit van de Nederlandse lastechnischeopleidingen. Het NIL is niet alleen uitgever van les-materiaal, maar houdt ook toezicht op de kwaliteit vanopleidingsinstellingen. Als onafhankelijke partij neemthet NIL examens af, reikt diploma’s uit en certificeertgediplomeerden. Wie een lastechnische opleidingvolgt, krijgt vroeg of laat te maken met het NIL.
Tot slotGebruik deze Lastechniek om te ontdekken welke wegen
je kunt volgen in de wereld van lastechnische opleidingen.
Leer wat deze opleidingen inhouden. Maak kennis met
mensen die aan de hand van hun persoonlijke verhalen
laten zien waarom ze zo enthousiast zijn over hun vak.
Laat je overtuigen van het belang van de verbindings-
techniek en zie de toekomstmogelijkheden. Want nieuwe
vakmensen zijn hard nodig, op elk niveau.
De scheepsmetaalbewerkerAls scheepsmetaalbewerker stel je vanaf een teke-ning casco’s of jachten samen en heb je een gevari-eerde baan. De ene dag stel je een kiel samen, dedag daarop monteer je voorgesneden scheepsplatenof buig je spanten in de juiste ronding voor het stuur-huisdek. Een mooi vak met een combinatie van plaat-en constructiewerk dus. De scheepsmetaalbewerkerbeheerst diverse metaalbewerkingstechnieken, waar-onder enkele lastechnieken. Op een scheeps- ofjachtwerf wordt een schip vrijwel altijd aan de handvan een tekening gebouwd. Goed ruimtelijk inzicht isdaarom van groot belang. Je moet ook goed kunnensamenwerken, want een compleet schip bouw je al-tijd in een team. (Bron: www.rocfriesepoort.nl)
Suzanne Twigt enJordy Floor van
Machinefabriek West End B.V. uit Lisse,
poseren trots voor ‘hunwerk’ bij Akzo NobelDecorative Coatings
in Sassenheim. Zij kozen voor een
loopbaan in de techniek
15
OPLEIDINGEN
Opleidingsmogelijkheden op mbo-niveauIn het mbo kun je op twee manieren een oplei-
ding volgen. Je kiest de vorm die het beste bij
jou past.
1. BOL of mbo-dagonderwijsDe beroepsopleidende leerweg (BOL) is een
vorm van dagonderwijs. Dit onderwijs wordt
gegeven op een ROC (regionaal opleidingen-
centrum). Een beroepsopleidende leerweg be-
staat uit een praktijkdeel van ten minste 20%,
maar minder dan 60%. Vaak is dit een onbe-
taalde stage. Sommige BOL-opleidingen kun je
ook in deeltijd volgen (deeltijd BOL).
mei 2012
2. BBL of mbo – werkend lerenDe beroepsbegeleidende leerweg (BBL) is een combinatie
van werken en leren, waarbij je als leerling in dienst komt
van een bedrijf en daarnaast een opleiding volgt. In de
BBL bedraagt het praktijkdeel 60 % of meer van de stu-
dieduur. Bovendien heb je een leerwerkovereenkomst
('praktijkovereenkomst'). Met BBL zit je gewoonlijk 1 tot
2 dagen in de week op school en werk je 4 tot 3 dagen in
de week bij een erkend leerbedrijf of organisatie. De prak-
tische ervaring doe je op in je werk. De theorie en bege-
leiding krijg je op school. De BBL-opleiding duurt
gewoonlijk 2 jaar (voor niveau 2), maar dit hangt af van
je instroomniveau.
1. Niveau 1: Assistent beroepsbeoefenaarEen mbo-opleiding op niveau 1 leidt op voor een-
voudige uitvoerende werkzaamheden.
2. Niveau 2: Basisberoepsbeoefenaar / medewerker Een mbo-opleiding op niveau 2 leidt op voor
uitvoerende werkzaamheden.
3. Niveau 3: Zelfstandig medewerker /zelfstandig beroepsbeoefenaarEen mbo-opleiding op niveau 3 leidt op tot volledig
zelfstandige uitvoering van werkzaamheden.
4. Niveau 4: Middenkaderfunctionaris / gespecialiseerd beroepsbeoefenaarEen mbo-opleiding op niveau 4 leidt op tot volledig
zelfstandig uitvoering van werkzaamheden. Hierbij
is sprake van een brede inzetbaarheid of specialisa-
tie. Na een opleiding op niveau 4 kun je doorstro-
men naar het hoger beroepsonderwijs (hbo).
Niveau 1: drempelloos (vanaf 16 jaar)
Niveau 2: diploma BBL of mbo-diploma niveau 1
Niveau 3: diploma vmbo (KB of GL of TL) of over-
gangsbewijs naar klas 4 havo/vwo, of
mbo-diploma (niveau 2) van een verwante
opleiding
Niveau 4: diploma vmbo (KB of GL of TL) of over-
gangsbewijs naar klas 4 havo/vwo, of
mbo-diploma (niveau 3) van een verwante
opleiding
Niveaus en toelatingseisen in het mboDe mbo-opleidingen worden aangeboden op de vol-gende niveaus. Het hangt van je vooropleiding af opwelk niveau (1, 2, 3 of 4) je kunt beginnen.
ToelatingseisenVoor mbo-opleidingen gelden de volgende toelatingseisen:
an lasser tot docent, van laspraktijkinge-
nieur tot directeur van een machinefa-
briek. Wil je werken in de verbindingstechniek, dan begin
je met de keuze voor een opleiding. Dit artikel probeert
een zo goed mogelijk beeld te schetsen van de variatie aan
keuzemogelijkheden, vanaf vmbo tot en met hbo-plus.
Kiezen voor techniek op het vmboVan alle middelbare scholieren zit meer dan zestig procent
op het vmbo. Vanaf het vmbo kun je al kiezen voor tech-
niek. Techniek is een van de vier sectoren waarin het vmbo
is onderverdeeld. De drie andere sectoren zijn Economie,
Zorg en Welzijn en Landbouw. De sector Techniek bestaat
uit vakgebieden die er echt toe doen en die vragen om vak-
mensen. Een van die vakgebieden is de Metaaltechniek.
Naast een sector kies je op het vmbo voor een leerweg. Er
zijn vier leerwegen: de theoretische leerweg (TL); de ge-
mengde leerweg (GL); de kaderberoepsgerichte leerweg
(KB) en de basisberoepsgerichte leerweg (BB, waaronder
het leerwerktraject). Afhankelijk van je niveau, je vorde-
ringen en wat je in de toekomst wilt, kom je terecht in één
van deze leerwegen. Vanuit de eerste twee leerwegen (TL
en GL) kun je worden toegelaten tot niveau 3 en 4 van het
middelbaar beroepsonderwijs. Vanuit de basisberoepsge-
richte leerweg stroom je meestal door naar een opleiding
op niveau 2 van het mbo.
door Margriet Wennekes, fotografie: ROC De Friesche Poort, REMO West-Twente
14
OPLEIDINGEN
DE HUISHOUDSCHOOL, DE LANDBOUWSCHOOL, DE AMBACHTSSCHOOL: ER WAS EEN TIJD WAARIN
HET VERVOLGONDERWIJS OVERZICHTELIJK WAS INGERICHT, MAAR DE KEUZE BEPERKT. TEGENWOOR-
DIG ZIJN DE OPLEIDINGSMOGELIJKHEDEN BIJNA ONBEGRENSD, MAAR HET KIEZEN VOOR EEN
OPLEIDING IS ER NIET MAKKELIJKER OP GEWORDEN. WELKE OPLEIDINGSMOGELIJKHEDEN ZIJN ER
ALS JE WILT WERKEN IN DE VERBINDINGSTECHNIEK EN WAT KUN JE ERMEE?
Wegwijzer door de wereld van de
mei 2012
Richard Ruiter, docent Techniek-breed aan het FiorettiCollege Hillegom:“Een paar jaar geleden zagen we dat het aantal leerlin-
gen Metaaltechniek terugliep. We zijn toen op het Fio-
retti College gestart met de afdeling Techniek-breed. De
vmbo-leerlingen die gekozen hebben voor Techniek-
breed krijgen in het derde jaar een combinatie van ver-
schillende technische vakken, zoals elektro-, metaal-,
installatie- en bouwtechniek, maar ook ict. Daarna kie-
zen ze voor een verdieping in één richting. Ik vind het
ontzettend leuk om vooral mijn pedagogische vaardig-
heden in te zetten voor deze lessen. Het zijn natuurlijk
pubers en het is een uitdaging om ze bij de les te hou-
den en ze tot leren aan te zetten.”
OPLEIDINGEN
17
mei 2012
Contractonderwijs en privaat onderwijsNaast het reguliere onderwijs bieden ROC’s vaak ookcontractonderwijs aan. Daarnaast zijn er vele privaat aan-bieders van mbo-onderwijs. Een voorbeeld: REMO West-Twente. REMO staat voor Regionale Elektro en MetaalOpleidingen West-Twente en is gevestigd in Rijssen. Op de website van REMO West-Twente lezen we:
“Wij zijn een vereniging van verschillende bedrijven uit de
omgeving Rijssen die jonge mensen willen opleiden in één
van de beroepen in de metaal, elektrotechniek of installa-
tietechniek. In het praktijkcentrum kom je in aanraking
met verschillende machines en materialen. Hoe je met die
machines moet omgaan en het bewerken en verwerken
van de materialen leer je bij ons. Zo ontwikkel je inzicht
in de mogelijkheden en grenzen op het gebied van de me-
taal-, elektro- en installatietechniek. Jouw persoonlijke
ontwikkeling neemt daarbij een belangrijke plaats in. De
opleiding biedt een overzicht van de vele aspecten van
leren en werken. ‘Leren door doen’ staat bij ons centraal.”
REMO biedt een leerwerk-overeenkomst op BBL-niveau
2. Deze overeenkomst heeft een duur van twee jaar. In die
twee jaar ben je in dienst van REMO West-Twente en
krijg je een opleiding tot een goede vakman in één van de
technische beroepen. Je krijgt les en ondersteuning van ge-
kwalificeerde docenten en instructeurs. Zij werken of heb-
ben zelf jarenlang gewerkt in het bedrijfsleven en weten
waar een goede vakman aan moet voldoen. Tijdens je op-
leiding ben je verzekerd van werk en inkomen. De kans is
groot dat je na je opleiding bij één van de aangesloten lid-
bedrijven aan het werk kunt.
Waar?ROC Friese Poort, het Albeda College en REMO West-
Twente zijn slechts drie van de vele opleidingsinstellingen
voor een mbo-opleiding in de (verbindings)techniek. Er
zijn er verspreid over het land nog veel meer. Ook bij jou
in de buurt. Ook volwassenen kunnen voor omscholing
of bijscholing terecht bij een van de vele mbo-opleidings-
instellingen.
OPLEIDINGEN
16
mei 2012
Wat kun je met een mbo-opleiding in de metaaltech-niek?Teveel om op te noemen, daarom geven we alleen een paar
willekeurige voorbeelden.
Op de site van ROC Friese Poort bijvoorbeeld, lezen we
over de opleiding Metaalbewerker:
“Hier kun je alle kanten mee op. Al deze mogelijkheden
hebben één ding gemeen: er wordt gewerkt met staal, rvs,
gietijzer, aluminium, allerlei kunststoffen of composiet-
materialen. Zo bewerk je grondstoffen of produceer je
halffabricaten zoals pijpen, profielen en platen. Daarnaast
maak je metaal- en gietproducten, bouw je transportmid-
delen of werk je aan de bouw van machines, constructies
en apparaten. Nieuwe technieken en mogelijkheden bie-
den zich aan. Steeds weer komen er nieuwe machines bij.”
Ook op het Albeda College in Rotterdam heb je volop
keuzemogelijkheden binnen de opleiding Metaaltechniek.
Je kunt kiezen uit de volgende richtingen:
In de metaaltechniek kun je opgeleid worden voor de vol-
gende beroepen:
Metaalbewerker niveau 2Deze opleiding duurt 2 jaar. Als metaalbewerker kun je in
verschillende beroepen terechtkomen. Je werkt in de con-
structie en plaatwerkindustrie, machine- en apparaten-
bouw, of in de scheepsbouw. De werkzaamheden zijn bij
ieder bedrijf anders. Je werk kan bestaan uit het zagen,
snijbranden, knippen, buigen, richten, lassen en samen-
stellen van metaal. Dit werk doe je binnen het eigen be-
drijf, maar ook op locatie.
Basislasser niveau 2Deze opleiding duurt 2 jaar. Je werkzaamheden bestaan
uit het lassen van diverse materialen. Er worden hoge
eisen gesteld aan de producten waar je mee werkt. Denk
bijvoorbeeld aan hogedrukleidingen. Hierbij gaat het
meestal om grote series van hetzelfde product. Je bent
vooral uitvoerend bezig. Er worden hoge kwaliteitseisen
gesteld, dus jouw vakmanschap is belangrijk. Je moet zelf-
standig kunnen werken, maar ook in teamverband.
Allround lasser niveau 3Deze vervolgopleiding duurt 1 tot 2 jaar. Als allround las-
ser voer je complexe laswerkzaamheden uit. Bij construc-
tiebedrijven en bij overige metaalbedrijven maak je
onderdelen van constructies voor gebouwen, bruggen,
transportmiddelen, (zware) machines, kranen en andere
apparaten. Je werkzaamheden bestaan uit het lassen van
diverse materialen, enkelstuks, kleine en grote series pro-
ductiewerk. Binnen het bedrijf vervaardig je de construc-
tiedelen en buiten het bedrijf op locatie worden de
constructiedelen samengebouwd tot een geheel.
Constructiewerker niveau 3Je zorgt voor nieuwbouw, onderhoud, reparatie en verbe-
tering van leidingen en leidingsystemen. Dat kan overal
zijn. Je kunt meebouwen aan een olietanker maar ook aan
het leidingwerk van een raffinaderij of een zuivelfabriek.
Zelfstandig of in teamverband werk je aan onderdelen van
leidingwerk. Je monteert op locatie en zorgt voor de aan-
sluitingen. Deze vervolgopleiding duurt ongeveer 2 jaar.
lassen | verspanen | frezen | onderhoud isoleren | werktuigbouwkunde
Leen van den Berg, docent Lassen aan het Albeda College:“Voor jongeren en volwassenen verzorg ik al 25 jaarmet veel plezier de opleiding Lassen op mbo-niveau 2.Deze opleiding duurt twee jaar. Naast Constructie enBasisvaardigheden Metaal en Constructie krijgen mijnleerlingen les in de lasprocessen TIG, MIG/MAG enelektrodelassen. Aan het eind van de opleiding hebbenze een mbo-diploma op niveau 2, een NIL-handvaar-digheidsdiploma op niveau 2 en een NIL-handvaardig-heidsdiploma op niveau 3. Ze mogen zelf kiezen voorwelke twee lasprocessen ze een NIL-diploma willenhalen. Ook zorg ik dat ze een VCA-certificaat behalen,want zonder dit veiligheidscertificaat kom je vaak eenbedrijf niet eens in. Na de opleiding kunnen veel leer-lingen meteen aan het werk bij hun stagebedrijf. We zit-ten hier in Rotterdam, dus dan moet je denken aanscheepswerven, constructiebedrijven en containerrepa-ratiebedrijven, maar ook de offshore. Laatst kwam iknog twee jongens tegen die ik 25 jaar geleden heb op-geleid. Ze zitten allebei nog steeds in dit vakgebied; datvond ik toch wel mooi om te horen.”
den lastechnische vraagstukken voorgelegd waarvoor de
aankomend MLT’er oplossingen moet bedenken. De Mid-
delbaar Lastechnici zien we op veel plaatsen in de laswe-
reld terug: als lascoördinatoren, maar ook als
kwaliteitsdienstmedewerkers, in het las- en materiaalon-
derzoek, en bij leveranciers van lasapparatuur en toe-
voegmaterialen.
Laspraktijkingenieur of IWEZoals de naam al aangeeft is deze kaderopleiding (Inter-
national Welding Engineer, IWE) bedoeld voor diegene die
over een ingenieurstitel beschikt op hbo- of universitair
niveau. Net als bij de MLT zijn er geen laspraktijkdiplo-
ma’s vereist voor de toelating. Daarom wordt er nogal
eens lacherig gedaan over het woord ‘praktijk’ in de naam
van de opleiding. Dit is natuurlijk terecht als deze lasin-
genieur mijlenver verwijderd staat van de dagelijkse las-
praktijk. In de allermeeste gevallen is dat zeker niet het
geval. LPI’ers hebben een hoog kennisniveau op het ge-
bied van lasmetallurgie en sterkteleer rond lasconstructies.
LPI’ers dragen vaak de eindverantwoordelijkheid voor het
totale laswerk, zijn woordvoerders als het gaat om con-
tacten met opdrachtgevers, inspectiebureaus e.d. Zij kun-
nen lastechnische ondersteuning verlenen op engineering-
en QC-afdelingen. De IWE-opleiding kent het grootste
aantal lesuren van alle kadercursussen. Het praktijkge-
deelte is vergelijkbaar met dat van de MLT-cursus en bevat
het autogeen-, MIG/MAG-, TIG- en elektrodelassen. De
laboratoriabezoeken zijn aangevuld met oefenopdrachten.
Ook hier behoren casestudies tot het sluitstuk van de op-
leiding.
Lasinspectie IWITot slot zijn er nog gespecialiseerde cursussen die gericht
zijn op lasinspectie (International Welding Inspector, IWI).
Dit zijn aanvullende opleidingen die zich richten op het
inspecteren van laswerk.
Weidehek 24, 4824 AS BredaT 076 541 07 20E info@lasopleidingen.nl
www.lasopleidingen.nlDe Groot Lasopleidingen B.V. is een door het Nederlands Instituut voor Lastechniek (NIL) erkendlasopleidingscentrum voor handvaardigheidsopleidingen en de kaderopleidingen IWP (meesterlasser)en IWS (lasspecialist). Tevens bieden wij de training Visueel lasinspecteur aan.Ook voor begeleiding op het gebied van gecertificeerd laswerk (NEN/ISO 15614-1 & EN 287-1:2011kunt u bij ons terecht.
Voor ons uitgebreide opleidings/certificerings overzicht kijkt u op:
Martin Majoor, International Welding Technologist bij Linde Gas Benelux B.V.Kijk voor een interview met Martin elders in dit nummer. Foto: Hans de Lijser.
advertentie
OPLEIDINGEN
19
mei 2012
Kaderopleidingen: van IWP tot IWEEen overzicht van erkende opleidingsinstellingen die ka-deropleidingen aanbieden zijn elders in dit blad opgeno-men. In dit artikel beperken we ons tot de globale inhoudvan de opleidingen en de waarde ervan in de beroeps-praktijk.
Meesterlasser of IWPDe opleiding tot Meesterlasser (International Welding
Practitioner, IWP) is het hoogst haalbare niveau in de
praktijkopleidingen en hoort eigenlijk niet tot de kader-
opleidingen. Vanwege de internationale erkenning en de
structuur van de opleiding brengen we deze opleiding toch
hier onder de aandacht. Om aan de opleiding te kunnen
beginnen moet je vooral praktijkervaring hebben. Deze er-
varing moet je kunnen aantonen met NIL-diploma’s ni-
veau 4 en in sommige gevallen niveau 3, aangevuld met
een geldig lassercertificaat. De opleiding is voor degenen
die dagelijks geconfronteerd worden met de uitvoering
van het laswerk en dit laswerk ook zelf moeten kunnen
uitvoeren. In de opleiding wordt een groot aantal uren be-
steed aan het lassen. Je moet meerdere lasprocessen be-
heersen, waarbij ook materialen, posities en
productvormen variëren. Het praktijkexamen wordt ech-
ter afgenomen in één gekozen hoofdproces. De opzet van
het theoretische deel is net zoals de kaderopleidingen ver-
deeld in vier hoofdonderwerpen: 1 Processen en Appara-
tuur, 2 Materialen en Materiaalgedrag bij het lassen, 3
Constructie en Ontwerp en 4 Fabricage en Uitvoering. Een
grote meerwaarde voor het bedrijf om meesterlassers in
dienst te hebben is hun bredere inzetbaarheid in de las-
werkplaats. Het beheersen van meerdere lasprocessen,
materialen en productvormen brengt een grote affiniteit
met de dagelijkse laspraktijk met zich mee en bovendien
een theoretische kennis die uitstijgt boven niveau 4.
Lasspecialist of IWSDe opleiding tot Lasspecialist of IWS (International Wel-
ding Specialist) behoort tot de kadercursussen. Er zijn ver-
schillende manieren om te voldoen aan de vooropleidings-
eisen. Naast een aantoonbare laspraktijkervaring op ni-
veau 4, moet je minimaal een vmbo-diploma (of lbo-di-
ploma) hebben in een technische richting. Vaak wordt de
opleiding gecombineerd met die van Meesterlasser. De
deelnemers volgen in het eerste jaar de Meesterlascursus
en behalen het IWP-diploma. De Meesterlassers die vol-
doen aan de toelatingseisen voor de Lasspecialist, kunnen
in een tweede jaar het IWS-diploma behalen. Lasspecia-
listen zijn vaak zeer praktisch ingesteld met een behoor-
lijke theoretische kennis. Het is deze combinatie die
Lasspecialisten zeer waardevol voor het bedrijf maken.
Middelbaar lastechnicus of IWTDe opleiding tot Middelbaar Lastechnicus (MLT) of IWT
(International Welding Technologist), is misschien wel de
meest bekende kadercursus. Zoals de naam van de oplei-
ding al aangeeft is deze cursus bedoeld voor lastechnici op
middelbaar niveau. De deelnemers zijn grofweg in twee
categorieën in te delen. De groep die via een korte scha-
kelcursus het middelbaar technisch niveau gehaald heeft
en een groep die een mbo-diploma niveau 4 of hoger bezit.
Het aantal lesuren van de MLT is groter dan van de Las-
specialistencursus. Een MLT’er hoeft geen lasdiploma’s te
bezitten om toegelaten te worden. Echter is het praktisch
lassen, weliswaar kort, wel een essentieel onderdeel van
de hele opleiding. Het middelbaar niveau van de cursus
brengt met zich mee dat er in alle hoofdonderwerpen meer
diepgang zit en er worden meer onderwerpen behandeld.
Naast het bezoek aan laboratoria voor lasonderzoek is het
maken van een casestudy een essentieel deel van het schrif-
telijk examen. Uit verschillende industriële sectoren wor-
OPLEIDINGEN
18
mei 2012
OPLEIDINGENmei 2012
21
roepsopleidingen van WTT Lasopleidingen. “Tijdens de
werving van jongeren maken we goed gebruik van onze
oorsprong als hoogwaardige lasopleider. Lassen is voor
vele jongeren de ultieme baan. Onder jongeren is het be-
kend dat je er goed geld mee kunt verdienen en dat het
vakgebied zich continu ontwikkelt.“
In gesprek met jongeren is geld overigens niet het belang-
rijkste. Van een leerbedrijf verwachten ze vooral een goede
begeleiding en een goede en een prettige werksfeer. De ver-
worven leerbaan is vaak de basis voor de eerste stappen
naar een serieuzer leven met een huisje, boompje en
beestje.
BaangarantieWTT Lasopleidingen biedt samen met werkgevers een
baangarantie. Om aan deze leerbaan te kunnen beginnen
is minimaal een vmbo-diploma met wiskunde, natuur-
kunde en scheikunde nodig. De vijver lijkt op te drogen,
maar als je op een andere manier naar het aanbod kijkt,
blijkt de vijver groter dan gedacht. Ook als vmbo-drop-
out maak je een goede kans.
De leerling treedt in dienst van een metaalbedrijf dat
zowel het salaris van de leerling (conform CAO) als de
opleiding betaalt. Eén dag per week gaat de leerling naar
een ROC voor de theorie. De overige vier dagen wordt de
leerling in de praktijk door de werkgever of in De Am-
bachtsschool opgeleid.
Het plan is om stap voor stap ook op andere locaties in
Nederland een vestiging van De Ambachtsschool te ope-
nen.
Voor meer informatie:
www.deambachtsschool.nl www.wtt-lasopleidingen.nl
Over BBLNa het vmbo (voorbereidend middelbaar beroepsonderwijs) kiezen leer-
lingen voor een vervolgopleiding. Ze zijn daartoe verplicht, immers de
leerplicht loopt tot 18 jaar. Verder dient iedereen een zogenaamde ‘start-
kwalificatie’ te behalen om de kans op een baan te vergroten. Met een
vmbo-diploma is dat nog niet het geval. Na het vmbo kunnen leerlin-
gen kiezen voor werken en leren in de metaal. Ze volgen dan een mbo-
opleiding niveau 2 (vergelijkbaar met het oude bedrijfsschoolniveau).
Deze wijze van werkend leren heet de ‘beroepsbegeleidende leerweg’
(BBL)
WTT lasopleidingen heeft de BBL gevat onder De Ambachtsschool.
WTT onderscheidt zich van andere opleiders door zich naast het oplei-
den in de praktijk ook te richten op een intensieve intake, strakke coach-
ing en begeleiding, korte lijnen met de medewerkers en bovenal
maximale inspraak voor de bedrijven. De Ambachtsschool richt zich
op lasgerateerde beroepen zoals lassen, pijpfitten en constructiewerken.
OPLEIDINGEN mei 2012
20
VOOR EEN GOEDE START IN DE WERELD VAN DE METAALTECHNIEK KUNNEN JONGEREN TERECHT BIJ
DE AMBACHTSSCHOOL IN ROTTERDAM VOOR EEN MBO-VERVOLGOPLEIDING. IN SAMENWERKING MET
EEN VAN DE VELE METAALBEDRIJVEN EN EEN ROC ZORGT WTT LASOPLEIDINGEN DAT LEERLINGEN
EEN MOOIE TOEKOMST ALS VAKMAN TEGEMOET GAAN.
ede als gevolg van de pensioneringsgolf
zal de vraag naar vakmensen in de me-
taalsector de komende jaren drastisch stijgen. Scholen le-
veren echter te weinig direct inzetbare specialisten af.
WTT Lasopleidingen uit Rotterdam speelt hierop in met
de herintroductie van De Ambachtsschool. Hier kunnen
leerlingen met een vmbo-diploma een BBL-opleiding (be-
roepsbegeleidende leerweg) niveau 2 volgen.
Melancholische gevoelensPraat je met iemand die de ambachtsschool van vroeger
nog kent, dan wordt diegene vaak overspoeld door me-
lancholische en warme gevoelens, alleen al bij de gedachte
aan de school. Ook weet men goed te benoemen wat er zo
goed was aan de ambachtsschool. Alle goede zaken die
behoren bij de ambachtsschool komen nu weer terug. Dat
betekent veel metaaltechniek, en samen met een werkge-
ver werken aan kwaliteit door veel overleg met het bedrijf
dat een grote inbreng heeft. Alleen door een intensieve re-
latie met een werkgever kun je kwaliteit leveren, immers
door te voldoen aan de wensen van een klant lever je kwa-
liteit. De Ambachtsschool sluit daarmee aan bij de be-
hoefte van werkgevers en werknemers.
Ultieme baanDe Ambachtsschool richt zich op de werving, selectie en
het opleiden van aankomende lassers, constructiewerkers,
plaatwerkers en pijpfitters. “We gaan met het aanko-
mende personeel van een werkgever aan de slag, daarom
is het belangrijk de bedrijven te kennen. Wat is de be-
drijfscultuur, wat zijn de technologische ontwikkelingen
en hoe kunnen we hun nieuwe instroom daar zo goed mo-
gelijk op voorbereiden? De jongeren van tegenwoordig
moet je willen omarmen, je moet ze echt willen kennen,
wil je ze verder kunnen helpen. We dagen ze uit met aan-
sprekende opdrachten.” Aan het woord is de manager Be-
De AmbachtsschoolEmotionele en noodzakelijke comeback van
door Norbert de Groot
De schoolcarrière van deze jongeren liep vaak niet over
rozen. Maar eenmaal aan de slag in het lasatelier, onder de
enthousiaste leiding van de VCL-instructeurs, barst er
menig ongekend lastalent los. De schoolbanken waren
voor velen van hen in het verleden een juk, maar met een
lastoorts in de hand krijgen ze vleugels. Terug in hun sta-
gebedrijf zijn ze niet langer de ‘ongeschoolde, niet-gecer-
tificeerde lasser’. Met één of meer lascertificaten conform
de norm EN 287-1 op hun palmares, zijn het volwaardige
lassers geworden met een waarachtig toegangskaartje tot
de arbeidsmarkt!
Direct inzetbaarDe industrie schreeuwt het inmiddels van de daken: het
tekort aan lassers is groot. Steeds nadrukkelijker klinkt de
roep om meer jongeren warm te maken voor dit mooie en
BELGIËmei 2012
23
deeltijds onderwijs voltijds talent
boeiende beroep. De milde sponsors van dit mooie pro-
ject zijn de sociale partners van de metaal- en technologi-
sche industrie (Agoria Vlaanderen en de beide vakbonden
ABVV-metaal en ACV-metaal). Het effect van hun spon-
soring laat niet lang op zich wachten: de enthousiaste
jonge lassers zijn na deze intensieve opleidingsweek direct
inzetbaar in de industrie.
Levenslang lerenDit project is voor deze jongeren alvast een mooie start.
Volleerd zijn ze uiteraard niet, maar ook dat hebben ze
opgestoken van hun oudere ‘collega-lassers’ in de week op
het ‘Vervolmakingscentrum voor lassers’: ‘levenslang
leren‘ is een realiteit, ook voor doorgewinterde en erva-
ren lassers. We wensen deze jongeren en hun leerkrachten
nog een boeiende en mooie carrière toe in de laswereld!
Vervolmakingscentrum voor lassers | www.v-c-l.be
it alle hoeken van Vlaanderen komen ze,
samen met hun laspraktijkleerkracht, naar
het Vervolmakingscentrum voor Lassers (VCL) in Neder-
over-Heembeek bij Brussel. Ze komen er terecht tussen
beroepslassers die, ondanks hun werkervaring, een bij-
scholing ‘op maat’ volgen en vaak al jaren in het vak zit-
ten.
Vermoeiend, maar intensVroeg opstaan, acht uur lassen, vijf dagen op rij en op de
koop toe lassersproeven afleggen op de vijfde dag: het
hoort er allemaal bij. Een vermoeiende maar zeer intense
ervaring is dit voor deze jongeren. Op lasgebied maken ze
gedurende deze ene week enorme vorderingen. Het effect
van zeer gericht en ononderbroken vijf dagen na elkaar
‘trainen‘ is uitgesproken.
De cijfers liegen er niet om: in 2011 namen 52 leerlingen
deel aan dit project, samen behaalden ze 76 lasserscertifi-
caten volgens EN 287-1. In 2012 hebben zich al 71 jon-
geren ingeschreven en de organisatoren zijn benieuwd
hoeveel certificaten zij samen zullen behalen. Ook de leer-
krachten blijven niet achter. Menig leerkracht legt de lat
voor zichzelf jaar na jaar hoger, of kiest ervoor om zich-
zelf in een ander lasproces te bekwamen dan het voor-
gaande jaar.
Ongekend lastalentEen bijzonder schouwspel is het zeker: al dat jonge lasta-
lent omgeven en begeleid door zeer toegewijde leerkrach-
ten die voor deze ene week de dubbele rol van leerkracht
en stagiair mogen spelen. Het is leuk om zien hoe leerling
en leerkracht vol spanning naar de lasproeven toeleven.
BELGIË mei 2012
22
DEELTIJDS WERKEN – DEELTIJDS LEREN ALS LASSER. IS DIT REALISTISCH? IN VLAANDEREN GENIET
EEN AANTAL JONGEREN VAN EEN UNIEKE KANS. DE METAALSECTOR SPONSORT EEN INTENSIEVE
LASWEEK EN VOOR DE ALLEREERSTE KEER LEGGEN DE JONGE LASSERS PRAKTIJKPROEVEN AF VOOR
HET BEHALEN VAN EEN OFFICIEEL LASSERSCERTIFICAAT.
Lasproject in Vlaanderen:
door ir. Leen Dezillie IWE, directeur Vervolmakingscentrum voor Lassers, Brussel
OPLEIDINGENmei 2012
25
OPLEIDINGEN
24
zij moeten straks wel de lassers instructies gaan geven …”
Een goede balans tussen theorie en praktijk is volgens Mi-
chel het grootste aandachtspunt voor zowel de kader- als
de beroepsopleidingen. “Binnen de defensiemarkt is het
nodig om als lasser voldoende theoretische kennis te be-
zitten, zodat je deze in de praktijk kan toepassen”, vertelt
Michel. “De meeste lassers die we hier krijgen, komen van
de beroepsopleiding. Die worden dan door mij nog verder
bijgeschoold.” Bij defensiewerk krijgt men vaak te maken
met dikker plaatwerk, andere lasnormen, andere lastoe-
voegmaterialen en voorwarmen. “Dat laatste is ook een
expliciete vraag aan nieuwe lassers: heb je ervaring met
voorwarmen? Maar ook het lezen van de WPS (Welding
Procedure Specification). Dat is voor de defensietak es-
sentieel.”
VDL Industrial Modules werkt momenteel met tweeën-
twintig lassers. Twintig daarvan hebben de Nederlandse
nationaliteit. “Dat heeft wel onze voorkeur, ja. De com-
municatie verloopt ook makkelijker.” Maar ook de be-
trouwbaarheid van de opleidingspapieren speelt volgens
Michel een belangrijke rol. Buitenlandse papieren, diplo-
ma’s en certificaten blijken niet altijd een garantie te zijn
BIJ VDL INDUSTRIAL MODULES WORDT ER ‘ESTHETISCH’ LASWERK AAN DUNWANDIG PLAATWERK
VERRICHT, OF VINDT ER LASWERK PLAATS AAN DIKWANDIGE PLAATMATERIALEN, ZOALS PANTSER-
STAAL VOOR DE DEFENSIEMARKT. DAT LAATSTE IS EEN NICHEMARKT WAAR LASSERS INTERN VOOR
WORDEN BIJGESCHOOLD DOOR LASCOÖRDINATOR MICHEL MATHEEUWSEN. ‘WIJ HEBBEN BEHOEFTE
AAN LASSERS DIE VEEL VERSCHILLENDE PLAATDIKTES ÉN MATERIAALSOORTEN KUNNEN VERLASSEN.’
door Corné Houwaard, tekst en fotografie
et Helmondse VDL Industrial Modules, on-
derdeel van de VDL-groep, is een systeem-
leverancier voor de OEM-markt (Original Equipment
Manufacturers). Als lascoördinator is Michel Matheeuw-
sen (24) verantwoordelijk voor de laskwaliteit in zijn al-
gemeenheid, voor trainingen, aansturing en controle op
het naleven van de verschillende lasnormen. “Mijn hoofd-
taken zijn eigenlijk het houden van toezicht op het naleven
van de norm NEN-EN-ISO 3834-2 en het organiseren van
het certificeringstraject van de DIN 2303. Dat laatste is
eigenlijk het meest actueel omdat wij daar nu middenin
zitten.” De DIN 2303 is een Duitse defensienorm waarbij
zeer hoge lastechnische eisen worden gehanteerd. Slechts
een handjevol bedrijven binnen Nederland is hiervoor ge-
certificeerd.
“Mijn doel is altijd om de theorie te koppelen aan de
praktijk,” legt Michel uit. “Ik kom vaak lassers tegen die
beter kunnen lassen dan ik, maar toch probeer ik ze te
prikkelen door theoretische vragen te stellen: weet je ook
waarom je aan het voorwarmen bent? Of: waarom is het
belangrijk om je draad te labelen? Wat zijn lasonvolko-
menheden?” De lascoördinator vindt het belangrijk dat
de lassers niet alleen beschikken over goede lasvaardighe-
den, maar dat ook de theorie daarachter gesnapt wordt.
Dat is tegelijk wat Michel gedeeltelijk mist. Lassers krijgen
tijdens hun opleiding wel theorie, maar te weinig naar zijn
mening. “Maar,” nuanceert hij. “Dat komt ook omdat wij
met heel veel verschillende materialen lassen die speciale
aandacht verdienen, zoals legeringen voor pantserdoel-
einden. En daar krijg je in de opleiding niet mee te
maken.”
Michel zelf is nog jong, maar hij heeft al de nodige oplei-
dingen doorlopen. Toen hij veertien was en op het vwo
zat, kreeg hij een bijbaantje bij een lasbedrijf uit zijn dorp.
Daar leerde hij het vak en ontdekte hij zijn passie voor het
lassen. “Toen wist ik dat ik de lastechniek in wilde.” Na
het vwo koos hij HTS Werktuigbouw waar hij, volgens
eigen zeggen, “minimaal les kreeg in lastechniek”. Voor
zijn afstudeeropdracht kwam hij bij VDL terecht, waar hij
in 2010 ook kwam te werken. Naast zijn werk volgde hij
onder andere een kaderopleiding voor IWT’er. “Een goed
verzorgde en nuttige opleiding”, aldus Michel. “Alleen de
balans was niet helemaal goed.” Waar de beroepsoplei-
ding te weinig theorie aanbiedt, daar is het bij de kader-
opleiding juist andersom. “Aan het eind van de cursus
waren er mensen die bijna nog nooit gelast hadden. Maar
‘Balans tussen theorie en praktijkis belangrijk aandachtspunt’
advertentie
Nieuwe “Low-Weight” Bikox® – tot 50% gewichtsbesparingKorte handgreep GRIP met bolgewricht – optimalehanteerbaarheidMultifunctionele robuuste contacttiphouder – weinigonderdelen, langere levensduurSchroefbaar geïsoleerd gasmondstuk – gegarandeerde positieen snelle wissel
www.binzel-benelux.com
ABIMIG® GRIP A LW
Technology for the Welder’s World
ABIMIG® GRIP A LWThe end of gravity!
voor de vaardigheden van de lasser. “Als je vervolgens een
proef doet met die persoon, dan blijkt nogal eens dat ie-
mand met TIG-niveau 3 die een plaatje van 1 mm met een
buitenhoek aan elkaar moet lassen, de gaten erin stookt.”
Bij Nederlandstalige opleidingen is dat volgens Michel
toch echt anders. “Als iemand een NIL-diploma heeft van
niveau 2, 3 of 4, dan weet je wat je krijgt. Vanzelfspre-
kend gaat daar dan ook de voorkeur naar uit.”
Eén van de lassers die destijds vanaf de beroepsopleiding
(LTS) bij VDL terecht kwam, is Huub van der Looij (37).
Hij heeft net certificaten behaald om pantserstaal te las-
sen. “Ik miste wel de ervaring om dikke plaatmaterialen te
lassen”, vertelt Huub. “Wat vooral pittig was om onder de
knie te krijgen, was het lassen in PF-positie. Maar dat
heeft Michel goed voorgedaan en dat is uiteindelijk ook
gelukt.” Michel: “Huub is gemotiveerd en neemt het ook
vrij snel op. Met hem doe ik vaak de proeven om tot een
goedgekeurde WPS te komen. Ik kan niet alleen vanach-
ter mijn computer een lasinstructie opzetten. Dat doe je
in overleg met de lasser. En Huub? Hij wil verder in het
‘pantsergebeuren’ en is naar eigen zeggen “voorlopig nog
niet uitgeleerd”.
mei 2012
Michel Matheeuwsen instrueert lasser Huub van der Looij
© 2012 N
IL - Nederlands Instituut voor Lastechniek - O
PU
S com
municatie-ontw
erp
OPLEIDINGEN
27
mei 2012OPLEIDINGEN
26
mei 2012
OPLEIDINGENmei 2012
29
opleidingsinstellingen per 01052012Overzicht erkende
Hogeschool Utrecht - Centrum voor Natuur & Techniek 088 481 88 88WTT Lasopleidingen, Rotterdam 0181 29 09 33
International Welding Engineer (IWE)LasPraktijkIngenieur (LPI)
DKD Lasopleidingen, Joure 0513 41 80 88Lastechniek Oost, Hengelo 074 259 41 43P3 Transfer, Etten-Leur 076 504 82 22ROC Midden Nederland, Nieuwegein 030 607 85 85WTT Lasopleidingen,Rotterdam - Velsen N - Weert 0181 29 09 33
International Welding Technologist (IWT)Middelbaar LasTechnicus (MLT)
De Groot Lasopleidingen, Breda 076 541 07 20 DKD Lasopleidingen, Joure 0513 41 80 88Haprotech Het Lashuis, Velsen Noord 0251 26 29 00Lastechniek Oost, Hengelo 074 259 41 43ROC Eindhoven, Eindhoven 040 269 41 30ROC Rivor, Tiel 0344 65 62 00TCE/SKOT, Ede 0318 45 55 00WTT Lasopleidingen, Rotterdam 0181 29 09 33
Alleen IWP:WTT Lasopleidingen,Velsen N - Middelburg 0251 49 10 56
International Welding Specialist (IWS)LasSpecialist (LS)International Welding Practitioner (IWP)Meesterlasser
Lastechniek Oost, Hengelo 074 259 41 43P3 Transfer, Etten Leur 076 504 82 22WTT Lasopleidingen,Rotterdam - Velsen N - Weert 0181 29 09 33
International Welding InspectorComprehensive (IWI-C) Lasinspecteur
Lastechniek Europa, Nieuwegein 030 600 83 40TCE/SKOT, Ede 0318 45 55 00
NIL-opleidingen die niet internationaal geharmoniseerd zijn.
Overige opleidingen
Beoordelaar van Lasserskwalificaties
ROC De Friese Poort, Drachten 0512 76 77 00ROC De Leijgraaf, Veghel 0413 35 30 00TCE/SKOT, Ede 0318 45 55 00Tetrix Bedrijfsopleidingen,Heerhugowaard 0800 858 08 58
International Welder (IW)Hoek-, plaat- en pijplasser
Hechtingsinstituut (TU), Delft 015 27 85 353
Lijmopleidingen
European Adhesive Bonder (EAB)
Hechtingsinstituut (TU), Delft 015 27 85 353European Adhesive Specialist (EAS)
European Arc Welder for Rail Restoration (EARR)OplasserGSI- Gesellschaft für Schweißtechnik International mbH, Hannover
European Arc Welder for Rail Joining (EARJ)BekistlasserGSI- Gesellschaft für Schweißtechnik International mbH, Hannover
European Aluminothermic Welder (EAW)ThermietlasserGSI- Gesellschaft für Schweißtechnik International mbH, Hannover
Raillasopleidingen
Albeda College, Rotterdam 010 290 10 10Bedrijfstakschool Anton Tijdink, Terborg 0315 39 55 60Bronckhorst Lasopleidingen, Harderwijk 0314 43 43 64De Groot Lasopleidingen, Breda 076 541 07 20Haprotech Het Lashuis, Velsen-Noord 0251 26 29 00Koning Willem I College, Den Bosch 073 624 96 00Lastechniek Europa, Nieuwegein en Rotterdam 030 600 8340Lastechniek Oost, Hengelo 074 259 41 43Perk Lastechniek, Zaandam 075 653 37 00ROC De Friese Poort, Drachten 0512 76 77 00ROC De Leijgraaf, Veghel/Uden/Oss 0413 35 30 00ROC Midden Nederland, Nieuwegein 030 754 12 00ROC Rivor, Tiel 0344 65 62 00SBC Sasbout Vosmeer, Delft 015 261 79 48Stodt, Hengelo 088 011 23 45TCE/SKOT onderdeel ROC A12, Ede/Barneveld/Huissen 0318 45 55 00Tetrix Bedrijfsopleidingen, Heerhugowaard 0800 858 08 58
NIL-Handvaardigheid niveau 3 en 4Voor de opleidingen niveau 3 en 4 bestaat een vrijwillige erkenning. Deze erkenning is verleend aan:
Internationaal erkende opleidingen
OPLEIDINGEN
28
mei 2012
INTERVIEWmei 2012
31
ZORG ERVOOR DAT JE UITBLINKT. DAT WAS HET ADVIES DAT MARTIN MAJOOR KREEG VAN ZIJN VADER.
DAT KNOOPTE HIJ GOED IN ZIJN OREN. DE ADVISEUR LAS- EN SNIJTOEPASSINGEN BIJ LINDE GAS
BENELUX IN SCHIEDAM BEHAALDE TAL VAN DIPLOMA’S EN WERD OOK LASDOCENT. “IK BRENG GRAAG
KENNIS OVER.”
door Jaap van Sandijk, fotografie Hans de Lijser, i.o.v. Linde Gas Benelux B.V.
INTERVIEW mei 2012
30
e liefde voor metaaltechniek zat er al vroeg
in bij Majoor. Als jochie van nog geen tien
jaar ging hij in de weekenden vaak mee met zijn vader, die
een plezierjacht bouwde. Zo zag hij hoe een kaal casco
zich transformeerde tot een fraai vaartuig. Na de basis-
school koos Majoor, ondanks het mavoadvies, dan ook
bewust voor de LTS Metaaltechniek. “Aanvankelijk had
mijn vader – docent scheikunde op een middelbare school
– daar wel wat moeite mee. Maar ik ben nooit vergeten
wat hij mij toen op het hart drukte: als je in de techniek
iets wil, moet je de ambitie hebben om de beste te zijn.”
Mooiste baan van de wereldMajoor behaalde een reeks aan diploma’s, waaronder
BMBE, TIG- en MAG-lassen tot de vakdiploma’s niveau
4 van het NIL, deed de opleiding Meesterlasser en mag
zich International Welding Technologist (IWT) noemen.
Als adviseur las- en snijtoepassingen in de buitendienst
van Linde Gas Benelux heeft Majoor de mooiste baan van
de wereld, zegt hij. “Ik mag overal in de keuken kijken.”
Toch is zijn werk niet compleet zonder de bijbaan als las-
opleider. Majoor heeft tien jaar ervaring met lesgeven aan
avondopleidingen, waar hij les geeft aan groepen van ver-
schillende samenstelling – van BBL’ers tot lassers die
komen om bij te spijkeren. Hij houdt ervan om kennis
over te brengen (“dat heb ik ongetwijfeld van mijn
vader”), maar ziet het lesgeven ook als een training voor
hemzelf. “Zo behoud je je eigen vaardigheid.”
DuidelijkheidMajoor vindt vmbo’ers die een BBL-opleiding gaan vol-
gen de leukste groep om les aan te geven. “Die leerlingen
zijn niet vanzelf geïnteresseerd. Je moet hun interesse zien
op te wekken.” En daarin schuilt de grote uitdaging voor
de docent. “Vanuit mijn LTS-tijd weet ik waarmee deze
jongeren zich bezighouden. Ik vertel ze ook dat ik op de-
zelfde manier ben begonnen als zij. Daardoor ontstaat een
band.” Wat overigens niet hetzelfde is als het creëren van
een losse sfeer, benadrukt hij. “Maar ik zorg wel voor dui-
delijkheid – want dat hebben ze nodig. Als de ene keer iets
niet mag, mag het ook de volgende keer niet. Je moet je
grenzen afbakenen op een speelse wijze en hun respect
winnen. Pas dan kan je tot ze doordringen.”
Veel verbeterdOp onderwijsgebied is veel veranderd – en gelukkig ten
goede, vindt Majoor. “Vroeger droomde ik van laswed-
strijden”, blikt hij terug. “Die waren er niet, maar nu ge-
lukkig wel. En de kwaliteit van de docenten is verbeterd.
Mijn leraren deden bijvoorbeeld nooit iets voor en gaven
je nooit echt praktische hulp. Zelf neem ik mijn leerlingen
letterlijk bij de hand. Dat is zó belangrijk. Als je een hand
vastpakt, voel je of iemand een goede vaste hand heeft.
Maar je voelt ook of iemand te verkrampt te werk gaat.”
Trots: “Als docent heb ik een slagingspercentage van 90
tot 95 procent.”
ApetrotsDe 36-jarige Majoor is nu 21 jaar actief in de lastechniek
en elf jaar adviseur bij Linde Gas Benelux. Dat wil hij nog
lang blijven doen, net als het lesgeven. En het volgen van
opleidingen, is hij daar dan helemaal klaar mee? “O, nee,
ik wil me altijd blijven ontwikkelen en heb zeker nog wel
wensen op dat gebied”, zegt hij. “Ik ben visueel lasin-
specteur niveau 2, maar wil dat graag uitbreiden met een
IWI-opleiding.”
Het advies van zijn vader wordt, na tientallen jaren, dus
nog steeds opgevolgd. “Hij is ondertussen apetrots op
me”, vertelt Majoor. En dat plezierjacht, heeft zijn vader
dat nog? “Inmiddels is er een nieuw jacht. Dat hebben we
samen gebouwd, in 2003.” Hij lacht: “Ik heb zelf al het
laswerk gedaan.”
‘Lesgeven is ook een training voor jezelf’Lasopleider Martin Majoor:
Als je in de techniek iets wil, moet je de ambitie hebben om
de beste te zijn
Martin Majoor demonstreert bij Linde de lichtboogprojector
Martin Claessens van Derckx Staalbouw in Weert valt
hem bij: “De toepassing van de kennis in de praktijk is
een leuk onderdeel van de opleiding, maar voor de theo-
rie kan best meer tijd worden ingeruimd.”
Definitieve structuurOp basis van de ervaringen van de cursisten,
docenten en de examenresultaten heeft de
examencommissie in een evaluatievergade-
ring een definitieve structuur vastgesteld van
de verschillende examens die aan deze oplei-
ding zijn verbonden. Hierdoor hoeft er in de
toekomst geen onduidelijkheid meer te be-
staan over de examinering.
Gezien het takenpakket van een lascoördi-
nator blijft het grote aantal onderwerpen in
het lespakket op gespannen voet staan met
de beschikbare tijd voor deze opleiding. Een
behoorlijke investering in thuisstudie blijft
nodig naast het bijwonen van de lessen. Om
de kennisoverdracht zo effectief mogelijk te laten verlo-
pen heeft het NIL een op maat gemaakte Powerpointpre-
sentatie ontwikkeld.
ER VALT NOG GENOEG TE LEREN
LASTECHNIEK VERBINDT ONS.
Voor alle cursussen en opleidingen geldt: naast individuele deelname behoort maatwerk voor meerdere medewerkers ook tot de mogelijkheden. Meer weten, ook over ons overig aanbod? Bel 088 481 88 88, of kijk op www.cvnt.nl
Onderhoud & Inspectie
& Asset Management
Lastechniek/EngineeringMaterialen
Inhoud van de opleiding LascoördinatorDe opleiding bestaat uit vier korte modules: ‘lasprocessen en appara-
tuur’; ‘materialen en materiaalgedrag bij het lassen’; ‘constructie en ont-
werp’ en ‘fabricage en toepassingen’. Het theoretische gedeelte wordt
aangevuld met een seminar dat geënt is op de eisen voor de functie. In
het seminar komen onderwerpen aan de orde als: laspersoneel, lasap-
paratuur, productieplanning, kwalificatie van lasprocedures, WPS en
lasinstructies, lastoevoegmaterialen, inspecties en corrigerende maatre-
gelen. Een en ander is geheel afgestemd op de staalbouw.
Interesse in deze opleiding?In Nederland zal de komende tijd naast SNS een aantal andere oplei-
dingscentra worden ge-audit om erkend te worden om de lascoördina-
toropleidingen te verzorgen. Tot die tijd kunt u informatie verkrijgen
via SNS en het NIL: www.staalbouw.net | www.nil.nl Voor deze opleidingen in België kunt u terecht bij het VCL en het BIL.
www.v-c-l.be | www.bil-ibs.be
OPLEIDINGEN
33
mei 2012
advertentie
OPLEIDINGEN mei 2012
32
EIND 2011 GING DE NIEUWE OPLEIDING LASCOÖRDINATOR VAN START. DE EERSTE CURSISTEN HEB-
BEN DE OPLEIDING INMIDDELS AFGEROND. LASTECHNIEK PEILDE EEN AANTAL REACTIES TIJDENS HET
AFSLUITENDE SEMINAR BIJ SNS IN NIEUWEGEIN. ‘VOOR DE THEORIE KAN BEST MEER TIJD WORDEN
INGERUIMD.’
door Jaap van Sandijk en Leo Vermeulen
e normenserie EN 1090 stelt duidelijke
eisen aan de functie van ‘lascoördinator’
binnen bedrijven die staalconstructies vervaardigen in de
uitvoeringsklassen (execution classes) EXC 2, 3 en 4. In
Lastechniek hebben we in 2011 verschillende artikelen ge-
wijd aan dit actuele onderwerp. De nieuwe lascoördina-
toropleidingen zijn bedoeld voor bedrijven die in EXC 2
produceren en dan nog in de ‘kleinere’ materiaaldiktes.
Formele erkenningDe nieuwe opleidingen zijn voornamelijk bedoeld om
mensen tegemoet te komen die al een vergelijkbare func-
tie in het bedrijfsleven vervullen, maar niet over de ver-
eiste ‘papieren’ beschikken. Dit personeel heeft dringend
behoefte aan een formele erkenning van hun kennis en er-
varing als verantwoordelijk lascoördinator (Responsible
Welding Coordinator, RWC) op niveau ‘Basic’ (basisken-
nis) of ‘Specific’ (specifieke kennis) van de EN 1090-2.
Het diploma dat via de nieuwe opleidingen kan worden
behaald, toont aan dat de kandidaat beschikt over de ver-
eiste algemene en specifieke technische kennis. Dit bete-
kent niet dat de gediplomeerde automatisch
‘Lascoördinator’ wordt; dit is namelijk een functie binnen
een bedrijf en vereist dus een aanstelling.
PilotcursussenHet NIL heeft lesmateriaal ontwikkeld voor zowel niveau
B(asic) als S(pecific). Dit lesmateriaal is gebruikt tijdens
de eerste cursussen in België (27 cursisten) en Nederland
(14 cursisten). Voor het opstellen en afnemen van een
evenwichtig schriftelijk en mondeling examen is in beide
landen een examencommissie opgericht waarin experts uit
de lasopleidingenwereld en de staalbouwsector zitting
hebben. Lastechniek peilde de reacties van de eerste lich-
ting cursisten die de opleiding Lascoördinator B in Ne-
derland hebben gevolgd. Veertien cursisten waren
verzameld tijdens een seminar door SNS (Vereniging Sa-
menwerkende Nederlandse Staalbouw) te Nieuwegein.
Weten waarmee je bezig bent“Wat ik belangrijk vind aan de opleiding?” Daar hoeft Je-
roen Konijn, werkplaatschef bij Staalbouw Purmerend,
niet lang over na te denken. “Er is veel aandacht voor het
geleidelijk afkoelen en het voorverwarmen van je materi-
aal. Daar heb ik veel van opgestoken. Dat geldt sowieso
voor het onderdeel materiaalkunde.” Konijn, die binnen-
kort de functie lascoördinator bij zijn werkgever gaat ver-
vullen, kon overigens wel merken dat hij onderdeel
uitmaakte van de allereerste lichting van de opleiding.
“Met betrekking tot het examen waren er nog wat on-
duidelijkheden”, blikt hij terug. “We kregen bijvoorbeeld
verschillende informatie over het aantal vragen en over de
wijze van examineren.”
De werkplaatschef zegt dat hij dankzij de opleiding straks
prima in staat zal zijn om in zijn nieuwe functie aan de
slag te gaan. “Weten waarmee je bezig bent, met welke
materialen je werkt en de juiste lasprocedures uitvoeren
op de werkvloer”, zo vat hij samen.
Veel lesstofDeelnemers noemen de opleiding nuttig en leerzaam, maar
ook intensief en tijdrovend. “Je krijgt te veel lesstof die je
in te korte tijd moet leren”, zegt Gerard van Pinxteren van
Mostako Staalbouw uit Heesch. “Je hebt ook nog een
gezin en een privéleven. Daar kom je tijdens de opleiding
nauwelijks aan toe.” Van Pinxteren vindt ook dat er te
veel nadruk ligt op zelfstudie. “Je moet veel theoretische
inhoud met nogal wat diepgang leren. Er moet meer re-
kening worden gehouden met het feit dat wij praktische
mensen zijn.” Het examen viel hem ook tegen: “Inhoude-
lijk was dat prima, maar er zouden meer praktijkgerela-
teerde voorbeelden in moeten zitten.”
Erwin Horst van Horst Staalbouw in Epe wijst op twee
indrukwekkend ogende mappen voor hem op tafel. “Er
staat leerzame informatie in”, zegt hij, “maar ik was wel
wekelijks zo’n vijf uur bezig met het leren van de theorie.”
Dat zou wel wat minder kunnen, wat hem betreft.
Opleiding Lascoördinator EN 1090:intensief, maar boeiend
m een goed beeld te krijgen van het weer-
standlasproces en de daarmee vervaardigde
producten, maken we een afspraak bij voestalpine Poly-
norm. Ik word gastvrij ontvangen door Ed Mulder en zijn
collega Hans Erkelens, voormalig hoofd opleidingen en
nu verantwoordelijk voor de interne communicatie van
het bedrijf. Het kantoor bevindt zich op een enorm ter-
rein met zo'n veertig productiehallen. "Straks zal ik een
korte rondleiding geven", begint Mulder enthousiast, "dat
maakt het allemaal een stuk duidelijker."
Ed Mulder, werkzaam als Welding & Joi-
ning Engineer bij voestalpine Polynorm te
Bunschoten, nam twee jaar geleden het
initiatief om een cursus weerstandlassen
op poten te zetten. "Eerst heb ik bij het
NIL geïnformeerd wat zij hadden aan les-
materiaal op dit gebied. Nou, dat was er
dus niet." Mulder, die zowel een onder-
wijskundige als een lastechnische achter-
grond heeft, besloot daarop om zelf een
lesboek te gaan schrijven. Het boek is uit-
eindelijk in samenwerking met Geri van
Krieken, destijds werkzaam bij het NIL,
tot stand gekomen. Trots laat de auteur
het resultaat zien. "Nu hebben we een les-
boek dat voldoet aan de EN 1418, de Eu-
ropese norm voor o.a. het kwalificeren
van weerstandlassers."
Belang van kennisMulder, van huis uit leraar in het voort-
gezet onderwijs, vertelt waarom het zo be-
langrijk is dat de operator een grondige
kennis heeft van het weerstandlasproces
en de eigenschappen van de te lassen ma-
terialen. "Voor elke puntlas moet bepaald
worden wat de parameters van het las-
proces moeten zijn, vanwege verschillende
materiaalsoorten en -diktes. We werken
hier hoofdzakelijk met hogesterktestalen
die met verschillende zinklagen gedekt
zijn; elke zinkdeklaag is anders en daar
moet je je parameters op aanpassen." Ver-
der moet de operator een goede lasvolg-
orde kunnen bepalen om vervorming van
de constructie tegen te gaan. En natuur-
lijk moet elke las uiteindelijk voldoen aan
de specificaties van de klant. "In de auto-
motive heeft elke klant zijn eigen normen.
Er worden bijvoorbeeld verschillende
35
OPLEIDINGEN
door Margriet Wennekes, fotografie Hans Erkelens
34
OPLEIDINGEN
Weerstandlassenmei 2012 mei 2012
eisen gesteld aan de laslens [red. diameter van de puntlas].
Soms eist de klant een hele zware laslens, maar ook als
dat niet noodzakelijk zou zijn, stellen we onze parameters
in zodat wel voldaan wordt aan die klanteisen; de klant is
koning", stelt Mulder.
Soorten machinesTijdens de rondleiding laat Mulder zien welke verschil-
lende soorten weerstandlasmachines er zijn. "Ik visuali-
seer graag, dat vind ik de beste manier om iets over te
brengen. Dat is mijn didactische achtergrond", lacht Mul-
der. We zien lasrobots, waarbij de robotarm de tang in de
juiste positie brengt. Verder zijn er stationaire machines,
waarbij de lasser het product in de goede positie moet ma-
noeuvreren, en dan zijn er nog de handtangen. Die hangen
op verschillende plaatsen in de hal aan een katrolsysteem,
waarbij de weerstandlasser de laspunten naar het werk-
stuk toe moet bewegen en in de juiste positie moet bren-
gen. "Zie je, die elektrodepunt moet straks eerst
vervangen worden", merkt Mulder in het voorbijgaan op.
Trots laat hij zien met hoeveel toewijding er in de grote
productiehal aan uiteenlopende producten gewerkt wordt,
onder meer voor Mercedes, Audi en Bentley. Alle indivi-
duele onderdelen ondergaan nauwgezette inspecties door
verschillende vakmensen.
vraagt veel kennisen vaardigheid
WEERSTANDLASSEN IS ÉÉN VAN DE MEEST TOEGEPASTE LASPROCESSEN IN DE AUTO-INDUSTRIE.
HET VERGT VEEL KENNIS EN VAARDIGHEID VAN DE OPERATOR OM MET DIT PROCES KWALITATIEF
HOOGWAARDIGE LASSEN TE KUNNEN MAKEN. TOT VOOR KORT BESTOND ER GEEN SPECIFIEKE
OPLEIDING VOOR DE WEERSTANDLASSER. DAAR KOMT NU VERANDERING IN.
Nu hebben we een lesboek dat voldoet aan de Europese richtlijn voor het kwalificeren van weerstandlassers
Ed Mulder geeft uitleg over een mobiele puntlastang
Erkende opleidingEd Mulder kwam een paar jaar geleden bij voestalpine Po-
lynorm in dienst en werd verantwoordelijk voor de ken-
nisopbouw en kennisvergaring binnen het bedrijf.
Erkelens: "Strategisch gaan we steeds meer focussen op
lassen en lasertoepassingen. Met koud vervormen blijven
we natuurlijk concurreren met het Oostblok. We willen
onze technische kennis meer tot zijn recht laten komen en
daarom hebben we drie jaar geleden de functie van Joi-
ning & Welding Engineer in het leven geroepen." De be-
drijfsschool is een uitvloeisel van dat kennismanagement.
Het gaat om het vastleggen en vasthouden van kennis.
Maar het is volgens Mulder belangrijk om verder te kij-
ken. "Intern kunnen we mensen wel opleiden, maar dat
moet niet beperkt blijven tot de hier toegepaste processen.
We vonden het belangrijk om een bredere opleiding te ont-
wikkelen, om ook naar onze klanten toe te laten zien dat
ons personeel op internationaal niveau is opgeleid.
Daarom hebben we samen met het NIL een cursus sa-
mengesteld die voldoet aan de Europese richtlijnen. De be-
doeling is dat het NIL examineert en certificeert, zodat de
cursisten straks een breed erkend diploma in handen heb-
ben. Zij mogen zich European Welding Practitioner for
Resistance Welding noemen."
Maatschappelijke verantwoordelijkheidDe opleiding is bedoeld voor iedereen die met het weer-
standlasproces te maken heeft en kennis op kaderniveau
nodig heeft. Dat kunnen dus medewerkers van autoherstel-
bedrijven zijn, mensen in de machinebouw voor bakkerijen,
noem maar op. Er ligt nog meer lesmateriaal van voestal-
pine op tafel, tot nu toe alleen voor intern gebruik. Mulder:
"We zoeken continu naar samenwerkingsmogelijkheden om
dit lesmateriaal breed erkend te krijgen, maar dat kost
enorm veel ontwikkelingstijd. Erkelens: "Met het oplei-
dingsaanbod uit het onderwijs op het gebied van de tech-
niek zijn wij niet tevreden. Toch moeten we onze mensen
toerusten met de door onze klanten gevraagde competenties.
Daarom besteden we veel tijd en energie aan interne be-
drijfsopleidingen. Het is onze maatschappelijke verant-
woordelijkheid om mensen dan zelf een opleiding te geven
waarmee ze bij ons werkzaam kunnen zijn maar ook waar-
mee ze zich binnen ons bedrijf verder kunnen ontwikkelen.
voestalpine Polynorm draagt zo een steentje bij aan beter
passend onderwijs en werkt zo mee aan een positief imago
voor alles wat met techniek te maken heeft." Mulder: ”Het
mooie aan deze aanpak is dat het lesmateriaal vanuit de
praktijk ontstaan is. De volgende stap is dat de toetsing van
de kennis op een adequate manier door een ervaren instituut
gaat plaatsvinden. Voor de landelijke erkenning van de op-
leiding Weerstandlassen hebben we de toetsing door het NIL
nodig, anders hadden we wel kunnen volstaan met een voes-
talpine Polynormcertificaat. Ik denk dat dit een uitermate
goed voorbeeld is van complementaire samenwerking!”
36
OPLEIDINGEN mei 2012
Het mooie aan deze aanpak is dat het lesmateriaal vanuit de praktijk ontstaan is
Polynorm-medewerker Martin Kornet stelt een puntlastang af voor de productie.
2-daagse WorkshopLasmethodebeschrijvingen en
- kwalificaties met het nieuwe online programma NIL-WPSelect
Deze workshop levert punten op voor certificering van laskaderpersoneel
Met de invoering van de EN 1090 wordt het toepassen van goedgekeurde lasmethoden voor gelaste construc-ties noodzakelijk. In het kader van deze norm zullen opdrachtgevers in toenemende mate goedgekeurde lasme-thodekwalificaties verlangen als onderdeel van een laskwaliteitssysteem. Gecertificeerde lassers, goedgekeurdelasmethoden en laskennis zijn noodzakelijk om opdrachten conform de EN 1090-2 te kunnen uitvoeren. Maar ookwaar gelast wordt aan ‘toestellen onder druk’ volgens de PED, of volgens een laskwaliteitssysteem NEN-EN-ISO3834 wordt dit veelal verlangd. Speciaal voor deze bedrijven en lastechnici organiseert het NIL een praktischeworkshop waarin het opstellen van deze documenten centraal staat.
• Kennis van de meest relevante NEN, EN en ISO normen;
• Algemene regels, begrippen en definities volgens NEN-EN-ISO 15607;
• Lasmethodebeschrijvingen (WPS) volgens NEN-EN-ISO 15609;
• Van pWPS tot WPS, goedkeuring van de lasmethoden;
• Materiaalindelingen volgens CR ISO/TR 15608;• Lasposities volgens NEN-EN-ISO 6947;• Indeling lasprocessen volgens NEN-EN-ISO 4063;• Indeling beschermgassen voor het lassen volgens
NEN-EN-ISO 14175;
• Lasproces keuze;• Materiaalcertificaten;• Indeling lastoevoegmaterialen;• Meten van voorwarm- en interpasstemperatuur
volgens EN-ISO 13916;• Goedkeuring van lasmethoden volgens
NEN-EN-ISO 15610 t/m 15614;• Essentiële variabelen en geldigheidsgebieden;• Het proeflassen en het vastleggen van de
lasparameters;• Beproevingen en rapportage;• Opstellen van goedkeuringsrapporten (WPQR).
Locatie, data en tijd van deze 2-daagse workshop
Locatie Nederlands Instituut voor Lastechniek, Zoetermeer
Data 28 juni en 5 juli 2012Tijd 09.00 - 16.00 uur
Locatie AC Restaurant & Meetingcenter ’t Harde, ’t Harde (bij Zwolle)
Data 6 september en 13 september 2012Tijd 09.00 - 16.00 uur
Locatie Van der Valk, EindhovenData 20 september en 27 september 2012Tijd 09.00 - 16.00 uur
InschrijvingU kunt zich inschrijven voor deze workshop op:www.nil.nl
PrijsDe prijs voor deze workshop inclusief lunch, cursus-materiaal en deelnameverklaring is: € 650,00 ex BTW.Voor NIL-bedrijfsdeelnemers: € 520,00 ex BTW.
AnnuleringZie voor deze en andere voorwaarden onze websitewww.nil.nl
EuroSkills 2012De Europese kampioenschappen voor jonge vak-mensen zijn van 4-6 oktober 2012 in Spa-Francor-champs (België). Aan EuroSkills doen bijna 500deelnemers mee (waaronder negen Vakkanjers uit deNederlandse metaal en metalektro), uit 27 verschil-lende landen. In Spa-Francorchamps staan 44 be-roepen op het programma. Kijk voor meer informatieop www.euroskills2012.info.
38
mei 2012LASWEDSTRIJDEN
39
LASWEDSTRIJDENmei 2012
‘Hoe verder je komt, hoe mooier het wordt’SAMEN MET ACHT ANDERE VAKKANJERS GAAT TOM SMITS IN OKTOBER VOOR GOUD TIJDENS EURO-
SKILLS 2012. DE KERSVERSE NEDERLANDS KAMPIOEN TIG-LASSEN IS AL BEGONNEN MET DE
VOORBEREIDINGEN. “HET WORDT EEN GEKKENHUIS DAAR.”
aterdag 17 maart 2012. Ahoy, Rotterdam.
De finales van de VakkanjerWedstrijden
2012 zitten erop. Bijna 100 metaal- en metalektrotalen-
ten van ROC’s en bedrijven zijn in afwachting van de
prijsuitreiking. Tom Smits zit in de zaal. Zónder zijn ou-
ders - zijn grootste fans. “Ik had de verwachtingen tegen-
over iedereen laag gehouden. En toen kwam ik alsnog met
goud thuis. Mijn moeder kon het niet geloven.”
Leren en winnenLeren. Ervaring opdoen. Zich meten met jonge collega’s.
Dat was waarom de 20-jarige lasser zich opgaf voor de
VakkanjerWedstrijden. “Maar na de selectiewedstrijden
kreeg ik de smaak echt te pakken. Hoe verder je komt,
hoe mooier het wordt. Dan wil je winnen ook. Daarom
heb ik voor de finale ook flink getraind, vooral op de ver-
schillende lasposities.”
Nieuw doel Het bleek in de finale goed genoeg voor de eerste plaats.
Met als bonus een ticket naar EuroSkills 2012, de Euro-
pese kampioenschappen voor jonge vakmensen die van 4
tot en met 6 oktober gehouden worden in België. Tom:
“Ik heb dus een nieuw doel voor de komende maanden:
kampioen van Europa worden. Die ambitie moet je dur-
ven uitspreken. Als je niet voor het hoogste gaat, dan kun
je er beter niet aan beginnen.”
Ideale voorbereidingMomenteel werkt Tom vier dagen per week bij VDL Sys-
tems en zit hij één dag in de schoolbanken bij ROC de
Leijgraaf voor een opleiding tot allround constructie-
bankwerker niveau 3. Tot aan oktober komt daar nog een
karrenvracht aan trainingsuren voor EuroSkills bij. “Mijn
niveau moet nog verder omhoog. Ik sta straks met de al-
lerbeste vakmensen van Europa in de ring. Samen met
mijn expert, ROC Eindhoven en ROC de Leijgraaf gaan
we de ideale voorbereiding uitstippelen. Waar moet ik de
komende maanden nog aan werken? Die investering doe
ik graag. Ik kan er alleen maar beter van worden.”
WorldSkills 2013De Brabantse lasser kijkt met een schuin oog ook al ver-
der dan EuroSkills: naar de wereldkampioenschappen van
volgend jaar in Leipzig. “De WorldSkills zijn natuurlijk
het allermooiste om mee te maken voor een vakman. Strij-
den om de wereldtitel, dat maak je maar één keer in je
leven mee. De WorldSkills zijn voor mij ook een drijfveer
om optimaal te presteren tijdens EuroSkills. Ik moet zor-
gen dat ik het daar goed doe. Dan kan niemand meer om
mij heen. Het lijkt mij prachtig om op de WorldSkills te
laten zien dat Nederland hoger kan eindigen dan de Azi-
atische toppers die meestal winnen.”
door Michiel van Ruitenbeek
Vakkanjer Tom Smits naar
Aan mij zal het in elk gevalniet liggen. Ik haal allesuit de kast voor goud.
Prijsuitreiking Ahoy, Rotterdam; Lassen TIG, Bram Laman, Tom Smits &Tom den OtterFoto: Bureau TOP/Digidaan.
EuroSkills
Niveau omhoogZover is het nog niet: eerst staat EuroSkills op de route-
kaart. Tom verwacht ‘een gekkenhuis’. “Tijdsdruk, publiek
en stress kunnen rare dingen met je doen. Ik moet gewoon
blijven doen waar ik goed in ben: kwalitatief goede pro-
ducten maken. Maar dan sneller, want elke seconde telt.
Op weg naar Spa-Francorchamps gaan we mijn niveau
steeds verder omhoog schroeven. Ik mag dan wel Neder-
lands kampioen zijn, maar ik sta feitelijk natuurlijk pas aan
het begin.”
SupporterslegioenMoeder Smits is dit keer in elk geval zeker van de partij: het
onderkomen in de Ardennen is al geboekt. Een klein sup-
porterslegioen strijkt er in oktober neer om Tom aan te
moedigen. “Mijn moeder had zo veel spijt dat ze er in Rot-
terdam niet bij was. Hopelijk krijgt ze straks een tweede
kans in België. Aan mij zal het in elk geval niet liggen. Ik
haal alles uit de kast voor goud.”
Volg de Vakkanjers via www.vakkanjers.nl en www.face-
book.com/vakkanjers.
INTERVIEWmei 2012
41
gen duur en moeilijk in te richten. In de onderbouw van
het middelbaar onderwijs is het vak Techniek langzamer-
hand aan het verdwijnen.”
Inmiddels zijn er door TechniekTalent.nu verschillende
projecten opgestart, gericht op zowel onderwijs als be-
drijfsleven. Zo worden bijvoorbeeld in het vmbo tech-
niekwedstrijden gehouden, zijn er TechNet kringen
opgezet waarin vmbo-scholen en bedrijven worden sa-
mengebracht en is een focusgroep Talent van Meisjes en
Vrouwen opgezet, die de instroom en behoud van meisjes
en vrouwen in technische opleidingen en beroepen stimu-
leert. In het project Boeien & Binden worden bedrijven
gefaciliteerd in het van elkaar leren en elkaar stimuleren,
met als doel talentbehoud.
Uitdagende taken die TechniekTalent.nu de komende vijf
jaar wil gaan realiseren. Saskia Risseeuw heeft er alle ver-
trouwen in. “We zijn volop aan de slag en gaan het beeld
van de sector op positieve wijze verzetten.”
Over TechniekTalent.nuTechniekTalent.nu is onderverdeeld in drie program-malijnen:• Talentbehoud in de techniekDeze programmalijn heeft als doel het talent dat een-maal gekozen heeft voor een technische leerlijn ofberoep, te behouden voor de techniek. Hieronder valt het project 'Boeien & Binden'.• Beeldvorming TechniekDoel van deze programmalijn is om de positie van(het beeld en begrip) techniek in de maatschappij teversterken. Onder deze programmalijn vallen ondermeer de projecten Techniekwedstrijden en Ambas-sadeurs van de Techniek. Ook wordt er gewerkt aaneen publiekscampagne.• Samenwerking Bedrijfsleven en OnderwijsDeze programmalijn beoogt om techniek te richtenop de leerling en medewerker in zijn directe omge-ving, te weten school en onderwijs. Hieronder vallenonder meer de projecten Techlab en TechNet.
Meer informatie is te vinden op:www.techniektalent.nu.
Het verheugt optrel de winnaars van de NIL Nationale Laswedstrijden te kunnen feliciteren
1e Bas Kester S.G. Stanislas College, Delft2e Gillian Remkes Auris College, Rotterdam3e Johan Adema Bornego College, Heerenveen
Onze partners in Nederland:
De Vlamboog - info@vlamboog.nl - www.vlamboog.nl
BUS - zwolle@bus.nl - www.bus.nl
Bekkering - rene@bekkering-lastechniek.nl - www.bekkering-lastechniek.nl
Interlas - info@interlas.nl - www.interlas.nlAutomatisch beter lassenswiss made
Het v
1e
el de winnaars verheugt optrHet ve ktrijden tedswLas
G. SS.ertesBas K
tionalean de NIL Nael de winnaars venerelicitunnen fe k
, Delftollegetanislas CG. S
naale
1e2e3e
ering - rBekk
G. SS.ertesBas Kuris CAesemkGillian R
Bornego CdemaJohan A
e partners in Nederland:Onz
o@vlamboog.nl - wlamboog - infDe V
olle@bus.nl - wBUS - zw
echniek.nl - wtering-lasene@bekkering - r
erlas.nl - wo@interlas - infInt
, Delftollegetanislas CG. Sdamerott, Rollegeuris C
eenven, HeerollegeBornego C
e partners in Nederland:
vlamboog.nl.wwo@vlamboog.nl - w
.bus.nlwwolle@bus.nl - w
echniek.nltering-las.bekkwwechniek.nl - w
erlas.nl.intwwerlas.nl - w
enn
k.nnl
advertentie
INTERVIEW mei 2012
40
MEER INSTROOM EN BEHOUD VAN (JONGE) MENSEN IN DE TECHNIEK. DAT IS DE DOELSTELLING VAN
TECHNIEKTALENT.NU, EEN SAMENWERKINGSVERBAND VAN BEDRIJFSLEVEN, OPLEIDINGSFONDSEN,
KOEPELORGANISATIES EN SCHOLEN. PROGRAMMAMANAGERS SASKIA RISSEEUW EN HENRY KASPER
VERTELLEN HOE HUN ORGANISATIE DEZE DOELEN WIL BEREIKEN.
door Jaap van Sandijk; fotografie: TechniekTalent.nu
e technische sector is innovatief, biedt veel
werkgelegenheid en staat bol van de kansen
voor carrièreontwikkeling. Hoe komt het dan dat in het
onderwijs de belangstelling voor techniek taant en er een
tekort aan vakmensen dreigt? “Het beeld dat de techniek
volop kansen biedt komt onvoldoende tot uiting”, zegt
Henry Kasper, programmamanager Beeldvorming van
TechniekTalent.nu. “Momenteel is er sprake van een tra-
ditioneel beeld van techniek. Het wordt nog vaak geasso-
cieerd met vies werk en vuile handen en met banen die
weinig vooruitzichten bieden. Terwijl het juist een aan-
trekkelijke sector volop kansen is. Een sector waarin je
een uitstekende carrière kan maken.”
Daarmee zou je dus volop jongeren moeten kunnen be-
reiken. En dat doe je door ze op de juiste manier te prik-
kelen, stelt Kasper. “Dat betekent dat je jezelf als sector
niet moet profileren met geijkte beelden van werkbanken
en elektrotechnische installaties, maar met meer aanspre-
kende beelden moet werken. Techniek zit immers overal
en is bij uitstek innovatief. Kies in campagnes bijvoorbeeld
beelden van concerten – ook daarbij komt veel techniek
kijken.” De technische sector in Nederland is innovatiever
dan velen denken, benadrukt de programmamanager. Ter
illustratie vertelt hij dat veel onderdelen van BMW in Ne-
derland worden geproduceerd.
Ambassadeurs van de techniekDoor het samenwerkingsverband TechniekTalent.nu
wordt - samen met het bedrijfsleven - gewerkt aan een in-
houdelijke verbetering van de arbeidscommunicatie.
Daarnaast wordt met het onderwijs gewerkt aan een bij-
stelling van het incomplete beeld van de sector. Hiervoor
worden onder meer Ambassadeurs van de Techniek
(werknemers in de techniek) ingezet, die voorlichting
geven aan vmbo- en mbo-jongeren. Maar TechniekTa-
lent.nu richt zich niet alleen op jongeren. Het ontplooit
ook activiteiten gericht op de werving van zij-instromers
uit andere sectoren en op het behoud van bestaande werk-
nemers.
Op termijn worden ook projecten in het basisonderwijs
opgestart om de interesse voor techniek op jonge leeftijd
te vergroten.
Minder versnipperingSaskia Risseeuw, programmamanager Bedrijfsleven en
Onderwijs bij TechniekTalent.nu, vindt dat met de lance-
ring van TechniekTalent.nu een enorme sprong voor-
waarts is gemaakt. “In dit samenwerkingsverband zijn
acht technische sectoren gebundeld. Dat alleen al is pure
winst. Zo komt er een eind aan de versnippering. Geza-
menlijk bereik je nog meer resultaten.” Risseeuw is van
mening dat de sector in het verleden te weinig in staat is
geweest om te laten zien wat ze kan. Ook stelt ze dat het
huidige schoolsysteem de keuze voor een vakopleiding in
de techniek niet bepaald bevordert. “Scholen moeten aan
veel verschillende aspecten aandacht besteden, waardoor
ze geen focus kunnen aanbrengen. En dat terwijl veel leer-
lingen op mbo-niveau beter één ding goed kunnen doen,
in plaats van tien dingen half.” Ook de vrije keus die scho-
len hebben bij het samenstellen van opleidingen vormt een
belemmering. “Voor scholen zijn technische vakopleidin-
Technische sectorkansrijk en innovatief
LASWEDSTRIJDENmei 2012
43
OOK DIT JAAR ORGANISEERDE HET NEDERLANDS INSTITUUT VOOR LASTECHNIEK DE SUCCESVOLLE
NIL LASWEDSTRIJDEN VOOR VMBO-LEERLINGEN. DE LANDELIJKE FINALE WERD GEHOUDEN OP
30 MAART OP DE VERENIGDE SCHEEPSWERF TE HEUSDEN. HIER STREDEN 22 JONGE LASSERS OM
DE TITEL ‘BESTE AANKOMEND LASSER VAN NEDERLAND’.
ScrapheapbattleNaast het officiële wedstrijdgedeelte werd er ook een lu-
dieke ‘scrapheapbattle’ georganiseerd. Onder de inspire-
rende leiding van kunstenaar Bart Somers namen de
deelnemers het in groepsverband tegen elkaar op. Uit een
schroothoop van auto-onderdelen en metaaldelen creëer-
den de groepen diverse kunstwerken, enthousiast aange-
moedigd door Bart Somers. Kandidaten vanuit heel
Nederland die elkaar nauwelijks kenden, wisten binnen
enkele minuten zeer goed met elkaar samen te werken.
Het meeste creatieve werkstuk werd tot winnaar uitge-
roepen. Een volledig op schaal nagebouwde helikopter
kwam als beste kunstwerk uit de bus.
PrijswinnaarsHet evenement werd op een feestelijke manier afgesloten
met een geweldige barbecue die aangeboden was door uit-
zendbureau Maxon. Tijdens deze barbecue werden ook
de prijswinnaars bekendgemaakt door Henk Zandvliet,
directeur van het NIL.
Guus Lucassen, leerling van het Den-
dron College te Horst werd kampioen
in de categorie MAG-lassen. In de ca-
tegorie BMBE was de titel voor Bas
Kester van het Stanislas College te
Delft. De laskampioenen veroverden
met hun prestatie naast de kampi-
oenstitel een overvloed aan prijzen:
Naast de beker een lasmachine, een
lashelm, laskleding en bovendien een
baangarantie bij de uitzendbureaus
Randstad en Maxon. Kortom, een
zeer geslaagd evenement, mede dank-
zij de steun van alle sponsoren en
Scheepswerf VSH te Heusden!
LASWEDSTRIJDEN mei 2012
42
e metaalindustrie schreeuwt om goed opge-
leide vakmensen. Al een paar jaar op rij or-
ganiseert het Nederlands Instituut voor Lastechniek de
NIL Nationale Laswedstrijden speciaal voor vmbo-leer-
lingen. Met deze Laswedstrijden brengt het NIL het prach-
tige lassersvak breed onder de aandacht bij de
schoolgaande jeugd. Onbekend maakt immers onbemind!
Speciale werkstukkenDe organisatie van de regionale voorrondes was in handen
van de zeven Lasgroepen. Uit deze wedstrijden werden 22
leerlingen geselecteerd voor de landelijke finale. In prin-
cipe kende deze dag geen verliezers, want deelnemen aan
de finale betekent dat je al tot de beste jeugdige lassers van
Nederland behoort! De finalisten namen het op 30 maart
tegen elkaar op in twee categorieën: BMBE (Booglassen
Met Beklede Elektroden) en MAG-lassen (Metal Active
Gas). De leerlingen gingen enthousiast aan de slag met een
speciale opdracht. Een deskundige jury van NIL-exami-
natoren beoordeelde de werkstukken.
Mooie strijd tijdensLaswedstrijdenNIL Nationale
door Raymond van Mosel, NIL; fotografie Edwin Koutstaal
Prijswinnaars BMBE1e Bas Kester S.G. Stanislas College, Delft2e Gillian Remkes Auris College, Rotterdam3e John Adema Bornego College, Heerenveen
Prijswinnaars MAG-lassen1e Guus Lucassen Dendron College, Horst2e Henk Hardeman Van Lodenstein College, Hoevelaken3e Maarten Goud Calvijn College, Krabbendijke
Met dank aan:
3M, Cepro, Elektrolas Lastechniek B.V., Elsta, Empatec, FOCWA, De Groot Lasopleidingen, HaVeP, Heerema Fabrication Group, Lincoln Electric, Maxon Project Support, Optrel, Plymovent,
Randstad Uitzendbureau, SBC Sasbout Vosmeer, Staalmarkt, STODT Toekomsttechniek, TLS, Venvulas Lastechniek B.V., Verenigde Scheepswerf Heusden B.V., Vlamboog, IJzer by Bart
OPLEIDINGENmei 2012
45
DE RDM CAMPUS IN ROTTERDAM, WAAR MBO- EN HBO-OPLEIDINGEN SAMEN MET BEDRIJVEN HUN
ONDERDAK VINDEN, IS DE LOCATIE WAAR STUDENTEN DE KOMENDE JAREN WORDEN OPGELEID OP
DE NIEUWSTE LAS- EN SNIJROBOTAPPARATUUR. DE OPLEIDINGSINSTITUTEN WILLEN HIERMEE HET
NIVEAU VAN DE OPLEIDINGEN BETER LATEN AANSLUITEN OP HET BEDRIJFSLEVEN.
Scholen en bedrijven samenbrengenDe Nederlandse maakindustrie wordt de komende jaren
geconfronteerd met een nijpend tekort aan technisch goed
opgeleid personeel. Op verschillende niveaus worden
daarom initiatieven ontplooid om zowel jongeren te inte-
resseren voor een opleiding in de techniek als het niveau
van de opleidingen beter te laten aansluiten op het be-
drijfsleven. Voor dat laatste is het vooral van belang dat
studenten leren werken met de nieuwste technologieën.
Verschillende organisaties brengen scholen en bedrijven
bij elkaar om hier een infrastructurele invulling aan te
geven. De ingebruikname van moderne las- en snijrobot-
technologie op de RDM Campus in Rotterdam is een van
de vele resultaten die op dat gebied is gerealiseerd.
Robotlassen en offline programmerenMet de ingebruikname beschikt de RDM Campus over
een Panasonic las- en snijrobot en twintig academische li-
centies voor de programmeersoftware DTPS. Technische
studenten krijgen hiermee de gelegenheid te leren hoe ze
lasrobots offline kunnen programmeren en lasprogram-
ma’s volledig in 3D kunnen simuleren. Adriaan Broere,
technisch directeur van Valk Welding, ziet de levering van
de robottechnologie aan de RDM Campus als een stap in
de goede richting om studenten voor de techniek te laten
kiezen. “Op deze manier kunnen ze zien dat techniek ook
staat voor technisch uitdagend werk. De huidige studen-
ten zijn óf onze toekomstige klanten, óf onze collega’s.
Verder zullen we vanwege de vergrijzing en het daarmee
een teruglopend aantal medewerkers in de metaalsector
genoodzaakt worden om met één medewerker het werk
te verzetten waar nu nog drie mensen voor nodig zijn. Dit
kan alleen als ze gebruik kunnen maken van machines die
dit hefboomeffect van 1 op 3 mogelijk maken. Robot-
techniek speelt hierbij een belangrijke rol.”
e ingebruikname van de las- en snijrobot-
technologie op de RDM Campus is het re-
sultaat van het project ‘Nieuwe bewerkingen in de
Maakindustrie’ dat door KMR (Kennisinfrastructuur
Mainport Rotterdam) is geïnitieerd en wordt gecoördi-
neerd. Dankzij dit project kunnen het Albeda College en
Hogeschool Rotterdam, beide gehuisvest op de RDM
Campus, beschikken over state-of-the-art-apparatuur die
aansluit bij de laatste stand van productietechnologie in
het bedrijfsleven. Met de las- en snijrobot en bijpassende
software kunnen de studenten kennismaken en leren wer-
ken met deze vorm van flexibele productieautomatisering.
In eerste instantie zullen docenten worden opgeleid in ro-
botbesturing en offline programmering, waarna het eer-
ste half jaar ruim 200 studenten volgen. De hard- en
software voor dit project is geleverd door lasrobotinte-
grator Valk Welding, die eveneens het lesmateriaal ver-
zorgt en de docenten opleidt.
Rotterdamse studentenkrijgen opleiding op lasrobot
door Erik Steenkist
De lasrobot is van de laatste generatie en ingericht op
MIG/MAG/TIG-lassen vanuit één besturing. Het bedrijf
heeft ook al robotsystemen aan opleidingsinstituten elders
in Europa geleverd en faciliteert rondleidingen aan mbo-
en hbo-studenten in het robotassemblage- en technical
centre van de lasrobotintegrator in Alblasserdam.
Meerjarige inzetMet de lasrobot, die voor de snijbewerkingen tevens met
een plasmasnijtoorts en een plasmasnijgenerator is uitge-
rust, zullen in het komende half jaar ca. 200 technische
mbo- en hbo-studenten worden opgeleid. Vervolgens zal
het gebruik van deze apparatuur deel uit gaan maken van
het onderwijsprogramma van de technische opleidingen
van het Albeda College en de Hogeschool. Integratie in
het onderwijsprogramma voor de komende jaren is daar-
bij een zaak van de beide scholen zelf.
Imago versterkenDe samenwerkende partijen willen met dit project ook bij-
dragen aan de imagoversterking van de sector techniek.
Volgens Mary Dotsch, projectcoördinator bij KMR, biedt
de ingebruikname van de nieuwe technologie ook een per-
fecte gelegenheid voor leerlingen uit het voorgezet onder-
wijs in de regio Rotterdam excursies naar de RDM
Campus te laten ondernemen om kennis te maken met
nieuwe productietechnologie, modern vakmanschap en in-
novatie in de techniek. Ook tijdens bijvoorbeeld open
dagen van het ROC Albeda zal de apparatuur daarom
worden ingezet om leerlingen kennis te laten maken met
nieuwe bewerkingen in de maakindustrie.
Topsector High Tech Systems & MaterialsIn de doelstelling om innovatie te stimuleren, de kwa-liteit van het onderwijs te verbeteren en het tekort aan(bèta)technici aan te pakken, kondigde het ministerievan Economische Zaken begin 2011 de focus opnegen topsectoren aan. High Tech Systems & Mate-rials is daarbij als een van die topsectoren voor demaakindustrie geformuleerd. Zowel het bedrijfslevenals kennisinstituten, keten- en brancheorganisatieswerken inmiddels hard aan een roadmap die aansluitop de doelstellingen van deze topsector. Samenwer-king tussen de verschillende partijen is daarbij hetsleutelwoord.TechniekTalent.nuZo werkt TechniekTalent.nu, een uniek samenwer-kingsverband van bedrijfsleven, opleidingsfondsen,koepelorganisaties en scholen, met projecten voorbedrijfsleven, jong talent en onderwijs, aan vergrotingvan de instroom en behoud van (jonge) mensen inde techniek.FDPVanuit het bedrijfsleven probeert de ketenorganisatieFDP (Federatie Metaal Plaat), voor wat betreft deplaat- (en buis-)sector, hierop in te spelen met de re-gionale invulling van opleidingsmogelijkheden, geletop de behoeften van bedrijven. De FDP doet datonder meer door kennis in de vorm van lesmateriaalover plaatbewerking ter beschikking te stellen. Ookzijn individuele bedrijven zelf actief met het aanbie-den van stageplaatsen, afstudeeropdrachten, gast-lessen op mbo-scholen en bedrijfsrondleidingen voorstudenten.KMR en KenteqDaarnaast worden door organisaties als KMR en Ken-teq op regionaal niveau initiatieven opgezet om be-drijfsleven en scholen met elkaar te latensamenwerken, conform bovenstaand voorbeeld.Kenteq richt zich daarbij specifiek op de metaal-elek-tro- en installatie-opleidingen, certificering, het ver-zorgen van stages en lesmateriaal. In de regio Rotterdam/Rijnmond/Drechtsteden isKMR het platform in de regio waar onderwijs, bedrij-ven en overheid met elkaar strategieën bepalen endaar gezamenlijk uitvoering aan geven om knelpun-ten op de arbeidsmarkt van haven en industrie op telossen.
www.kmr.nlwww.rdmcampus.nlwww.valkwelding.com
OPLEIDINGEN
44
mei 2012
DELASGROEPENENHUNAGENDARUBRIEK
Meer informatie over alle activiteiten is op te vragen bij het NIL, Postbus 190, 2700 AD Zoetermeer. T 088 400 85 60, F 079 353 11 78, E info@nil.nl.Actuele informatie staat op www.vakbladlastechniek.nl en op www.nil.nl/algemenelasinfo
Lasgroep Noord (LGN)Plaats van samenkomst:Rsg De Borgen; Waezenburglaan 51a; Leek
Lasgroep West (LGW)Plaats van samenkomst:Tata Steel Training Centre; Rooswijklaan 61; 1951 MH Velsen-Noord
Lasgroep Oost (LGO)Plaats van samenkomst:Sg Sprengeloo; Sprengenweg 81; Apeldoorn
Lastechnische Discussiegroep Rotterdam (LDR)Plaats van samenkomst:Applus-RTD; Delftweg 111; Rotterdam
Zeeuwse Lasgroep (ZLG)Plaats van samenkomst:Wisselend, voor meer informatie kijkt u op zeeuwselasgroep.nl
Lasgroep Zuid (LGZ)Plaats van samenkomst sinds 1 januari 2012:Sociaal Cultureel Centrum De Enck OirschotDe Loop 67; 5688EW Oirschot
Lasgroep Zuid-Limburg (LZL)Plaats van samenkomst:Amerikalaan 35; Maastricht-Airport
Lasgroep Noord (LGN)10-05-2012 Aluminium lassen en kwaliteits-
beoordeling07-06-2012 Het leggen van pijpleiding in de
Noordzee
Lasgroep Oost (LGO)07-06-2012 Bedrijfsbezoek Machinefabriek
Boessenkool in Almelo
Lasgroep West (LGW)26-09-2012 Excursie naar deeltjesversneller
Cern Zwitserland
Lastechnische Discussiegroep Rotterdam (LDR) 22-05-2012 Lijmen maar!, door Frederik de Wit16-06-2012 Feest ter gelegenheid van 60 jaar LDR
Zeeuwse Lasgroep (ZLG)10-05-2012 Lijmen
Lasgroep Zuid (LGZ)29-05-2012 Excursie Pats Boem Show,
Wolfgang Reis van Westfalen Gassen05-06-2012 Realisering overkapping Rotterdam CS03-07-2012 Gedrag van op vermoeiing belaste
constructies, door Pascal Schreurs
Lasgroep Zuid-Limburg (LZL)24-04-2012 Geen brug te ver, door Jeroen Bodt01-06-2012 Bandslang Heuvelland voor bestuur en
leden
Lasgroep VlaanderenPlaats van samenkomstWisselend, voor meer informatie kijkt u op www.bil-ibs.be/lasgroep-vlaanderen
46
mei 2012
Activiteiten bij de lasgroepen
RUBRIEKmei 2012
47
De meesten van u kennen het nummer Oh, oh DenHaag van Harry Jekkers nog wel. Hij bezingt in zijnnostalgisch liedje de veranderingen in zijn ‘mooie stadachter de duinen’. Veranderingen die voor hem veel tesnel zijn gegaan en ook het nodige vernield hebben.Dat gevoel krijg ik ook als ik nadenk over ons onder-wijs. Het moest allemaal groter en mooier worden. Mi-nister Ritzen had destijds een geweldig idee:samenvoegen van scholen zou leiden tot meer effi-ciency en beter onderwijs tegen lagere kosten.We zijn nu meer dan twintig jaar verder en wat is ervanterechtgekomen? Wel eens op een ROC geweest metin totaal 30.000 leerlingen? Weliswaar verdeeld over 55scholen, zoals dat het geval is bij de noodlijdende on-derwijsgroep Amarantis, maar met een centrale orga-nisatie. Managers zijn opgestaan en schitterendeaccommodaties gebouwd, maar het onderwijs is ver-waarloosd. Dus weg met die grote scholengemeen-schappen, weg met die managers en al deadministratie daaromheen. Ik wil een directeur van eenschool die ook nog tijd heeft om een paar uur per weekvoor de klas te staan of in het praktijklokaal. Dat kan al-leen als de bemoeizucht uit Den Haag met het onder-wijs ophoudt. Dus breng het Ministerie van Onderwijsterug tot een derde van het huidige personeelsbe-stand. Dan hebben ze geen tijd meer voor het schrij-ven van beleidsnota’s die elkaar in hoog tempoopvolgen, en waarop scholen weer moeten reageren.De scholen kunnen dan zich weer inhoudelijk met hetonderwijs bezighouden.
Op universitair en hbo-niveau zijn mens- en maat-schappijstudies, naast economiestudies enorm in trek.Dat geldt ook meer en meer voor het mbo. Zitten wedaar nu echt op te wachten? Natuurlijk niet, wat moe-ten we straks met al die werkloze jongelui? Laten zetechniek gaan studeren. Het FME meldt midden aprilop haar site dat ze blij is met de samenwerking in deaanpak van het tekort aan technici. Het gaat om hetMasterplan Bèta & Technologie waarvan het kabinetde aanbevelingen grotendeels heeft overgenomen.Drie ministeries, het onderwijs en de industrie gaan sa-menwerken om de instroom en de kwaliteit van tech-niekopleidingen en het vasthouden van mensen in detechniek te bevorderen. Schitterende ideeën allemaalen heel veel gedragswetenschappers hebben er eenleuke klus aan gehad, maar zal het enig effect resulte-ren? U raadt het al, ik heb er een hard hoofd in. Er iseen veel betere oplossing voorhanden om het tekortaan technici op te heffen en het is zo simpel. Weg methet vmbo en terug naar het lbo en de Ambachtsschool.Zorg voor aantrekkelijke werkomstandigheden voortechnici; een taak voor de bedrijven. Maar zorg vooralvoor een aantrekkelijk salaris voor deze groep. Laat zemeer verdienen dan in de financiële dienstverlening.Betaal primaire arbeid dus beter dan secundaire ar-beid. Dan moet u eens zien hoe het gaat met de in-stroom naar de technische opleidingen.
Oh, oh ons onderwijs
Lastechniek #6verschijnt in juni 2012
Voor redactionele bijdragen en advertenties kunt u ons bellen071 589 56 44 of e-mailen: redactie@vakbladlastechniek.nl
RUBRIEKmei 2012
49
Klopt het dat je onlangs hebt meegedaan aan de se-lectiewedstrijden voor Euroskills 2012?“Ja, dat was op 11 februari bij VCL in Brussel. Daar kwa-
men verschillende lasprocessen aan bod: elektrodelassen,
MAG en TIG. Ik heb daar een zilveren medaille gewonnen
en ben dus net niet door de selectie gekomen voor deel-
name aan de Europese kampioenschappen. Helaas.”
Welke opleiding heb je gevolgd?“Ik heb een driejarige lasopleiding gevolgd aan het Vrij
Technisch Instituut (VTI) Brugge. Eerst heb ik gekozen
voor de richting mechanica en daarna heb ik de speciali-
satie ‘fotolassen’ gevolgd, zoals dat wordt genoemd bij het
VTI. Tijdens mijn opleiding maakte ik eerst kennis met de
voornaamste lasprocessen: elektrodelassen (BMBE), TIG-
lassen en MIG/MAG-lassen. Ook het opbouwen van
staalconstructies kwam aan bod. Tijdens de specialisatie-
jaren werd het laswerk gecontroleerd en beoordeeld vol-
gens de Europese normen en dat leverde certificaten op.”
Waarom heb je gekozen voor deze specialisatie?“Toen ik in de eerste jaren van mijn opleiding mechanica
zat, kreeg ik naast draaien en frezen twee uur per week
les in lassen. Dat sprak me meteen aan en ik scoorde goed
in dat vak. Ook was er een grote werkzekerheid voor las-
sers, dat speelde ook een rol.”
Wat maakt iemand tot een goede lasser?“Je hebt er een zekere aanleg voor nodig, maar je karak-
ter is ook belangrijk. Als je snel tevreden bent word je
nooit beter in je vak. Maar dat geldt eigenlijk voor alle
beroepen en ook voor sporten. Ik heb zelf de drang om
steeds beter te worden en streef altijd naar perfectie. Als ik
een las leg moet die goed zijn.”
Wat vind je zo mooi aan lassen?“Moeilijke vraag, hoe zal ik daar nu eens een deftig ant-
woord op formuleren? … Ik doe het echt graag. Het geeft
mij ook veel voldoening om een constructie op te bouwen
en een mooi eindresultaat te zien, of om te horen te krij-
gen dat een las is goedgekeurd.”
Hoe ben je bij Packo terechtgekomen?“Tijdens mijn opleiding heb ik op een aantal stageplaatsen
gewerkt. Een daarvan was Packo. Ik was meteen onder de
indruk van het mooie werk en de grote glimmende tanks
die ik daar zag. Het was ook heel wat voor een jong ie-
mand die nog niet veel van de industrie had gezien. Ik
werk nu voor de afdeling Farmaceutische Industrie. We
leveren veel maatwerk.”
Op welke projecten kijk je met trots terug?“Nog niet zo lang geleden hebben we drie grote complexe
machines gebouwd die onderdelen behandelen voor me-
disch gebruik. Eerst hebben we deze machines opge-
bouwd in het atelier. Daarna zijn we ze bij de klant in
India gaan plaatsen. Het is een hele mooie installatie ge-
worden.”
Wat zijn je plannen voor de toekomst?“Moest ik goud hebben gewonnen tijdens de selectiewed-
strijden voor Euroskills, dan zou ik nu antwoorden dat ik
Europees kampioen zou willen worden. Maar nee, ik denk
dat ik voorlopig goed zit bij Packo en dat dit een goede
plaats is om bij te leren. Nu ga ik voor kwaliteit.”
Naam: Pieter-Jan Van Hulle - Leeftijd: 23 jaar - Functie: Lasser, installateur enservicemonteur bij Packo Inox NV te Zedelgem (België)
door Margriet Wennekes, fotografie Packo Inox, Zedelgem
Waarom certificeren?Het vak lastechniek is voortdurend in beweging. Nor-men en regelgeving worden regelmatig gewijzigd,nieuwe materialen worden toegepast, er worden nieuwelastechnieken ontwikkeld en er worden steeds hogereeisen gesteld aan het werk. Om als lasdeskundige ze-kerheid te verschaffen voor uzelf, maar ook voor uw op-drachtgevers, kunt u zich voor het specifieke vakgebiedlastechniek laten certificeren. Het NIL is actief op het ge-bied van tal van certificeringen.
HandvaardigheidcertificatenLasserkwalificatiecertificatie volgens:• NEN-EN 287-1• NEN-EN-ISO 9606-2 t/m 5• ASME BPV section IX• AWS D1.1• NEN-EN 1418• NEN-EN 13133
Het NIL certificeert!Het certificaat van VakbekwaamheidHet Certificaat van Vakbekwaamheid, vaak Persoons-certificaat genoemd, is een getuigschrift van een certifi-catie-instelling dat de houder van het certificaat heeftbewezen aan de vakbekwaamheidseisen te voldoenvoor het betreffende beroepsprofiel. Het NIL certificeertvolgens de EN ISO/IEC 17024: Conformiteitsbeoorde-ling - Algemene eisen voor instellingen die persoons-certificatie uitvoeren.
Productcertificatie• Lasmethodekwalificatie conform de
NEN-EN-ISO 15614
BedrijfscertificatieKwaliteit is herkenbaar aan de hand van het procescer-tificaat en certificatiebeeldmerk. Het NIL is door EWF /IIW geautoriseerd als Authorised National Body forCompany Certification (ANBCC) om deze taak uit tevoeren in Nederland, op basis van de EN-ISO 3834.Daarnaast treedt het NIL ook op als ANBCC in België,natuurlijk met goedvinden van het BIL.
• IIW certificaat volgens EN-ISO 3834
Erkenning van opleidingsinstelling voor nationale en internationale opleidingen
Nationaal• NIL Handvaardigheidopleidingen
niveau 3 en 4Internationaal• International Welding Engineer (IWE) • International Welding Technologist (IWT)• International Welding Specialist (IWS)• International Welding Practitioner (IWP)• International Welding Inspection for Personnel
(IWIP B, S en C)
PED goedkeuringsverklaringen, NIL als art.13instelling (aangewezen door Min. SZW)
• Lasserkwalificatiecertificaten• Lasmethodekwalificaties
Kadercertificaten• Laspraktijkingenieur (LPI)• Middelbaar Lastechnicus (MLT)• Lasspecialist (LS)• Beoordelaar voor Lasserkwalificaties (BDL)• Lascoördinator conform de EN 1090-2
(RWC EN-1090)
Materiaal Metingen Testgroep B.V.MME GroupRietdekkerstraat 16 - RidderkerkPostbus 4222 - 2980 GE RidderkerkT 0180 48 28 28 - F 0180 46 22 40E info@mme-group.comI www.mme-group.com
LASTOORTSEN MIG en TIG
Valk Welding B.V.Staalindustrieweg 15Postbus 60 - 2950 AB AlblasserdamT 078 691 70 11 - F 078 691 95 15E info@valkwelding.comI www.valkwelding.com
Lashuis HaprotechRooswijkweg 2001951 MD Velsen-NoordT 0251 26 29 00 - F 0251 26 29 09E info@hetlashuis.nlI www.hetlashuis.nlTotaalpakket in lastechniek,opleidingen, training en consultancy
Lashuis HaprotechRooswijkweg 2001951 MD Velsen-NoordT 0251 26 29 00 - F 0251 26 29 09E info@hetlashuis.nlI www.hetlashuis.nlTotaalpakket in lastechniek,opleidingen, training en consultancy
BRANCHESBRANCHES mei 2012 mei 2012
ADVIES en CONSULTANCY AFZUIGINSTALLATIES enLUCHTBEHANDELING
AUTOMATISCHE LASHELMEN
GEAUTOMATISEERD SNIJDEN
INDUSTRIËLE GASSEN
LASACCESSOIRES
KEURINGEN
LASAPPARATUUR ENANDERE TOEBEHOREN
LASKWALIFICATIES/CERTIFICERING
ADK TechniekStaalindustrieweg 15Postbus 60 - 2950 AB AlblasserdamT 078 750 38 20 - F 078 750 38 21E info@adktechniek.nlI www.adktechniek.nl
ATTC B.V.Fornheselaan 2243734 GE Den DolderT 030 225 95 00 - F 030 225 95 01E info@attc-bv.euI www.attc-bv.euOnze producten zijn: Slijtdelen voorsnijprocessen: Plasma, Autogeen, La-sert. Slijtdelen voor lasprocessen: MIG,TIG, OP. Las- en snijtoortsen.
Air Liquide Welding Nederland B.V.Rudonk 6b - 4824 AJ BredaPostbus 6902 - 4802 HX BredaT 076 541 00 80 - F 076 541 58 96E info@alwn.nlI www.alwn.nl
Air Liquide Welding Nederland B.V.Rudonk 6b - 4824 AJ BredaPostbus 6902 - 4802 HX BredaT 076 541 00 80 - F 076 541 58 96E info@alwn.nlI www.alwn.nl
Air Liquide Welding Nederland B.V.Rudonk 6b - 4824 AJ BredaPostbus 6902 - 4802 HX BredaT 076 541 00 80 - F 076 541 58 96E info@alwn.nlI www.alwn.nl
Lashuis HaprotechRooswijkweg 2001951 MD Velsen-NoordT 0251 26 29 00 - F 0251 26 29 09E info@hetlashuis.nlI www.hetlashuis.nlTotaalpakket in lastechniek,opleidingen, training en consultancy
ADK TechniekStaalindustrieweg 15Postbus 60 - 2950 AB AlblasserdamT 078 750 38 20 - F 078 750 38 21E info@adktechniek.nlI www.adktechniek.nl
ADK TechniekStaalindustrieweg 15Postbus 60 - 2950 AB AlblasserdamT 078 750 38 20 - F 078 750 38 21E info@adktechniek.nlI www.adktechniek.nl
LAS- EN SNIJTOORTSEN
LASTOEVOEGMATERIALEN
MANIPULATOREN ENMECHANISATIE
MECHANISATIE EN AUTOMATISERING
Valk Welding B.V.Staalindustrieweg 15Postbus 60 - 2950 AB AlblasserdamT 078 691 70 11 - F 078 691 95 15E info@valkwelding.comI www.valkwelding.com
Valk Welding B.V.Staalindustrieweg 15Postbus 60 - 2950 AB AlblasserdamT 078 691 70 11 - F 078 691 95 15E info@valkwelding.comI www.valkwelding.com
Linde Gas Benelux B.V.Havenstraat 1 - 3115 HC SchiedamPostbus 78 - 3100 AB SchiedamT 010 246 14 70 - F 010 246 15 06E metaal@nl.lindegasbenelux.com
Linde Gas Benelux B.V.Havenstraat 1 - 3115 HC SchiedamPostbus 78 - 3100 AB SchiedamT 010 246 14 70 - F 010 246 15 06E metaal@nl.lindegasbenelux.com
Lashuis HaprotechRooswijkweg 2001951 MD Velsen-NoordT 0251 26 29 00 - F 0251 26 29 09E info@hetlashuis.nlI www.hetlashuis.nlTotaalpakket in lastechniek,opleidingen, training en consultancy
Lincoln Electric Smitweld B.V.Nieuwe Dukenburgseweg 206534 AD NijmegenPostbus 253 - 6500 AG NijmegenT 024 352 29 11 - F 024 352 22 02E info@lincolnelectric.nlI www.lincolnelectric.nl
Lincoln Electric Smitweld B.V.Nieuwe Dukenburgseweg 206534 AD NijmegenPostbus 253 - 6500 AG NijmegenT 024 352 29 11 - F 024 352 22 02E info@lincolnelectric.nlI www.lincolnelectric.nl
Lashuis HaprotechRooswijkweg 2001951 MD Velsen-NoordT 0251 26 29 00 - F 0251 26 29 09E info@hetlashuis.nlI www.hetlashuis.nlTotaalpakket in lastechniek,opleidingen, training en consultancy
AIB-Vinçotte Nederland B.V.Takkebijsters 8 - 4817 BL BredaPostbus 6869 - 4802 HW BredaT 076 571 22 88 - F 076 587 47 60E info@vincotte.nlI www.vincotte.nl
Air Liquide Welding Nederland B.V.Rudonk 6b - 4824 AJ BredaPostbus 6902 - 4802 HX BredaT 076 541 00 80 - F 076 541 58 96E info@alwn.nlI www.alwn.nl
Air Liquide Welding Nederland B.V.Rudonk 6b - 4824 AJ BredaPostbus 6902 - 4802 HX BredaT 076 541 00 80 - F 076 541 58 96E info@alwn.nlI www.alwn.nl
Air Liquide Welding Nederland B.V.Rudonk 6b - 4824 AJ BredaPostbus 6902 - 4802 HX BredaT 076 541 00 80 - F 076 541 58 96E info@alwn.nlI www.alwn.nl
ATTC B.V.Fornheselaan 2243734 GE Den DolderT 030 225 95 00 - F 030 225 95 01E info@attc-bv.euI www.attc-bv.euOnze producten zijn: Slijtdelen voorsnijprocessen: Plasma, Autogeen, La-sert. Slijtdelen voor lasprocessen: MIG,TIG, OP. Las- en snijtoortsen.
ATTC B.V.Fornheselaan 2243734 GE Den DolderT 030 225 95 00 - F 030 225 95 01E info@attc-bv.euI www.attc-bv.euOnze producten zijn: Slijtdelen voorsnijprocessen: Plasma, Autogeen, La-sert. Slijtdelen voor lasprocessen: MIG,TIG, OP. Las- en snijtoortsen.
50 51
Welding Support NederlandBotterlaan 32 - 4484 RD KortgeneT 0113 302409 - F 0113 301740E info@hsweldingsupport.nlI www.hsweldingsupport.nlBegeleiding, advies en training in lastechnische zaken.
Exova B.V.Hofweg 5 - 3208 LE SpijkenisseT 0181 61 71 44E spijkenisse@exova.comKap. Nemostraat 12 - 7821 AC EmmenT 0591 61 85 55E emmen@exova.comI www.exova.com
Exova B.V.Hofweg 5 - 3208 LE SpijkenisseT 0181 61 71 44E spijkenisse@exova.comKap. Nemostraat 12 - 7821 AC EmmenT 0591 61 85 55E emmen@exova.comI www.exova.com
Exova B.V.Hofweg 5 - 3208 LE SpijkenisseT 0181 61 71 44E spijkenisse@exova.comKap. Nemostraat 12 - 7821 AC EmmenT 0591 61 85 55E emmen@exova.comI www.exova.com
Exova B.V.Hofweg 5 - 3208 LE SpijkenisseT 0181 61 71 44E spijkenisse@exova.comKap. Nemostraat 12 - 7821 AC EmmenT 0591 61 85 55E emmen@exova.comI www.exova.com
ONDERZOEK
NDO/DO ONDERZOEK
CHEMISCHE METAAL-OPPERVLAKTEBEHANDELING
OPLEIDINGEN EN CURSUSSEN
De Groot Lasopleidingen B.V.Weidehek 24 - 4824 AS BredaT 076 541 07 20 - F 076 542 72 95E info@lasopleidingen.nlI www.lasopleidingen.nlLastechnische opleidingen, adviseringen certificering.
Hogeschool Utrecht, Centrum voor Natuur & Techniek en ROC Midden NederlandNIL erkende opleidingen voor alle niveau’s en processen. • International Welding Engineer (IWE/ LPI)
• International Welding Technologist (IWT/ MLT)
• IWI-c erkenning door combinatie van IWE of IWT
met Inspectie- en keuringstechnieken.
• Lastechnisch construeren, Workshop lasnormen,
Lasopleidingen MIG/MAG, BMBE, TIG, Autogeen,
Laskwalificalties/ certificeringen, SMLT.
Ook cursussen op gebied van Materia-len, Procestechnologie, Onderhoud &Inspectie, Engineering, Bedrijfskunde(hbo, post-hbo en masterniveau).
Meer informatie CvNT Lenneke KokT 088 481 88 88E info@cvnt.nlI www.cvnt.nl
Meer informatie ROC Sander AchterbergT 030 754 67 16E a.achterberg@rocmn.nlI www.rocmn.nl/bedrijven.nl
Lashuis HaprotechRooswijkweg 2001951 MD Velsen-NoordT 0251 26 29 00 - F 0251 26 29 09E info@hetlashuis.nlI www.hetlashuis.nlTotaalpakket in lastechniek,opleidingen, training en consultancy
Lashuis HaprotechRooswijkweg 2001951 MD Velsen-NoordT 0251 26 29 00 - F 0251 26 29 09E info@hetlashuis.nlI www.hetlashuis.nlTotaalpakket in lastechniek,opleidingen, training en consultancy
ORBITAAL EN APPARATUUR
Henkel Benelux Adhesive TechnologiesT +32 (0)2 421 25 59F +32 (0)2 421 25 99E info@henkel.comI www.henkel.nlHenkel is wereldmarktleider op het vlakvan oplossingen voor lijmen, afdichtenen oppervlaktebehandeling.
Henkel Benelux Adhesive TechnologiesT +32 (0)2 421 25 59F +32 (0)2 421 25 99E info@henkel.comI www.henkel.nlHenkel is wereldmarktleider op het vlakvan oplossingen voor lijmen, afdichtenen oppervlaktebehandeling.
Henkel Benelux Adhesive TechnologiesT +32 (0)2 421 25 59F +32 (0)2 421 25 99E info@henkel.comI www.henkel.nlHenkel is wereldmarktleider op het vlakvan oplossingen voor lijmen, afdichtenen oppervlaktebehandeling.
LIJMEN
Lorch Lastechniek B.V.Postbus 5 - 2200 AA NoordwijkT 071 362 56 27 - F 071 362 38 85E lorch.nl@lorch.bizI www.lorch.eu
Vecom Metal Treatment B.V.Mozartlaan 3 - 3144 NA MaassluisT 010 593 02 99 - F 010 593 02 23E sales@vecom.nlI www.vecom.nl
Gorinchem, 6, 7 en 8 november 2012Gorinchem, 6, 7 en 8 november 2012
Evenementen
HALHARDENBERG
GORINCHEM VENRAY Ons evenement. UW MOMENT.
Evenementenhal GorinchemFranklinweg 24207 HZ GorinchemT 0183 - 68 06 80F 0183 - 68 06 00I www.evenementenhal.nlE gorinchem@evenementenhal.nl
Dé week voor:
Openingstijden: 13.00 - 21.00 uur
Valk Welding B.V.Staalindustrieweg 15, Postbus 60 - 2950 AB AlblasserdamT 078 691 70 11 - F 078 691 95 15E info@valkwelding.comI www.valkwelding.com
ROBOTS EN ROBOTISERING
ADK TechniekStaalindustrieweg 15Postbus 60 - 2950 AB AlblasserdamT 078 750 38 20 - F 078 750 38 21E info@adktechniek.nlI www.adktechniek.nl
BRANCHES mei 2012
SNIJDEN
ATTC B.V.Fornheselaan 2243734 GE Den DolderT 030 225 95 00 - F 030 225 95 01E info@attc-bv.euI www.attc-bv.euOnze producten zijn: Slijtdelen voorsnijprocessen: Plasma, Autogeen, La-sert. Slijtdelen voor lasprocessen: MIG,TIG, OP. Las- en snijtoortsen.
Air Liquide Welding Nederland B.V.Rudonk 6b - 4824 AJ BredaPostbus 6902 - 4802 HX BredaT 076 541 00 80 - F 076 541 58 96E info@alwn.nlI www.alwn.nl
Lashuis HaprotechRooswijkweg 2001951 MD Velsen-NoordT 0251 26 29 00 - F 0251 26 29 09E info@hetlashuis.nlI www.hetlashuis.nlTotaalpakket in lastechniek,opleidingen, training en consultancy
VOORBEWERKINGSAPPARATUURVOOR PIJP EN PLAAT
WARMTEBEHANDELING
Delta Heat Services B.V.Scheelhoekweg 2 - 3251 LZ StellendamPostbus 52 - 3250 AB StellendamT 0187 49 69 40 - F 0187 49 68 40E info@delta-heat-services.nlI www.delta-heat-services.nl• Elektrisch voorwarmen en gloeien• Inductie verwarmen• Stationaire gloeiovens• Mobiele gloeiovens• Uitdrogen beton / coatings• Verhuur / verkoop• Advisering
52
Rolan Robotics B.V.De Corantijn 6 - 1689 AP ZwaagPostbus 135 - 1620 AC HoornT 0229 24 84 84 - F 0229 27 27 07E info@rolan-robotics.nlI www.rolan-robotics.nl
PLASMASNIJDEN
ATTC B.V.Fornheselaan 2243734 GE Den DolderT 030 225 95 00 - F 030 225 95 01E info@attc-bv.euI www.attc-bv.euOnze producten zijn: Slijtdelen voorsnijprocessen: Plasma, Autogeen, La-sert. Slijtdelen voor lasprocessen: MIG,TIG, OP. Las- en snijtoortsen.
ITW WELDING PRODUCTS
Miller lasapparatuur
Zeer uitgebreid pakket lastoevoegmaterialen
ITW Welding Products BVEdisonstraat 10NL-3261 LD Oud-BeijerlandT +31 (0)186 641 444F +31 (0)186 640 880www.itw-welding.com
ITW WELDING PRODUCTS
Kennis en Passie voor Lassen
FORTUNE 200
Vakkundige technische ondersteuning staat voor u klaar
Geïnteresseerd in onze mogelijkheden?
Tel. 0186 641 444.
erwarming appare vven inductieoegmatvoetat lasomv
al marktluit een aantert een uniek en vvel
ITW WELDING PRODUC
.atuurr.erwarming apparescen, lasmachines, acerialoegmat
sortiment en. Het aseidende merkal marktlamma ogren productedig prollert een uniek en v
TSITW WELDING PRODUC
es soiressortiment
amma
eiden op het gebied ven begelechnische adviseuran tv
elding PrITW W“Quality and Kno
tOnze diensakkundigeVVa
e pran efficiënteiden op het gebied vs. Zij kunnen u adviserechnische adviseur
oducts biedt u een bekwaam telding Prelding”. w in Ww-Ho“Quality and Kno
d op en zijn gebaseeroducten en prtaat vteuning stsechnische onderakkundige t
es- oce pren s. Zij kunnen u adviser
eam oducts biedt u een bekwaam t
d op oor u klaaraat v
rimark biedt u de mogelijkheid het juisMcKay en ToorKeuze uit de v
eid pakkZeer uitgebr
ouwbaarheid!betre lasboogprvatievinno
ende laseigenschappen, vektoor uitsv. Matuurr.lasappar
eldwijd de marktlerer is wMillatuurer lasapparMill
rimark biedt u de mogelijkheid het juisen Elga, Hobart, aande merktaansoor
enerialoegmatvoetet laseid pakk
ouwbaarheid!enal ultieme vsen en boesoce lasboogpr
vetrooruitsende laseigenschappen, vaat al meer dan 80 jaar garter s. Mill
eider op het gebied veldwijd de marktlatuur
e trimark biedt u de mogelijkheid het juisen Elga, Hobart,
enal ultieme ende v
ant aat al meer dan 80 jaar garan eider op het gebied v
oegmatvoetlaseuning en aanschaf vtsonder
s met gedegen verdealooporerkOnze vseereserGeïnt
aining en kwalifictroductken pr
en. erialoegmatatuur en an lasappareuning en aanschaf v
oor u klaar vaan vtennis sakks met gedegen vgvuldig geselenals zorvganisatie eoopor
d in onze mogelijkheden?seer
s.seran lasatie vaining en kwalifican laspren veleuze, het ontwikkoductk
atuur en oor oor u klaar v
de eerectgvuldig gesel
es, edurocan laspr
atie en oplaseparot rsen tlas
ariërsing voepasteriaal toegmatvoetlas
sen.atie en oplas
erbindings-dige van hoogwaarend variëre specifiekoor elken verecte seleriaal t
erbindings-e e specifiek
Wij zijn u grBel ons op:
t! an diensaag vWij zijn u gr
. el. 0186 641 444T
elding.c.itw-wwww+31 (0)186 640 880F+31 (0)186 641 444T
NL-3261 LD Oud-Beijerlandaat 10trEdisons
oducts BVelding PrITW W
omelding.c+31 (0)186 640 880+31 (0)186 641 444
NL-3261 LD Oud-Beijerland
oducts BV
s genotan Amerikaanse beurvunits. ITW maakt deel uit v
orks Inc. (ITW), met ongeool WToducts BV is onderelding PrITW W
NEUTORRTF
de ondernemingen.eers genott” ortune 200-lijsan de “Funits. ITW maakt deel uit v
s eer 800 businesvorks Inc. (ITW), met ongean Illinois deel voducts BV is onder
200NE
Recommended