View
244
Download
1
Category
Preview:
Citation preview
MINISTERSTWO OBRONY NARODOWEJ SZTAB GENERALNY WOJSKA POLSKIEGO
Szkol. 857/2012
PROGRAM
STRZELAŃ Z BRONI STRZELECKIEJ
WARSZAWA
2012
2
„WYCIĄG”
ROZKAZ NR 167/Szkol./P7
SZEFA SZTABU GENERALNEGO WP
z dnia 21 lutego 2012 roku
w sprawie wprowadzenia do użytku
„Programu strzelań z broni strzeleckiej”
Na podstawie § 7 ust. 3 regulaminu organizacyjnego Ministerstwa Obrony Na-
rodowej, stanowiącego załącznik do zarządzenia Nr 40/MON Ministra Obrony Naro-
dowej z dnia 22 listopada 2006 r. w sprawie regulaminu organizacyjnego Minister-
stwa Obrony Narodowej (Dz. Urz. MON Nr 21, poz. 270 z późn. zm.),
rozkazuję:
1. Wprowadzić do użytku w Siłach Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej
z dniem 1 września 2012 r. „Program strzelań z broni strzeleckiej” stanowiący za-
łącznik do niniejszego rozkazu.
/-/ generał Mieczysław CIENIUCH
SZEF SZTABU GENERALNEGO WP
3
SPIS TREŚCI
CZĘŚĆ I POSTANOWIENIA OGÓLNE........................................... 8
ROZDZIAŁ 1. WSKAZÓWKI ORGANIZACYJNO-METODYCZNE..... 8
ROZDZIAŁ 2. OCENA WYSZKOLENIA.................................................. 14
ROZDZIAŁ 3. PORZĄDEK PODCZAS STRZELAŃ................................ 16
ROZDZIAŁ 4. OBOWIĄZKI OSÓB FUNKCYJNYCH............................. 21
ROZDZIAŁ 5. ZASADY BEZPIECZEŃSTWA......................................... 29
CZĘŚĆ II ZESTAW ĆWICZEŃ I STRZELAŃ.................................. 34
ROZDZIAŁ 6. ĆWICZENIA PRZYGOTOWAWCZE............................... 34
6.1. Ćwiczenia w obserwacji................................................ 34
6.2. Ćwiczenia przygotowawcze z broni strzeleckiej oraz
z użyciem trenażerów....................................................
36
6.2.1. Ćwiczenia przygotowawcze z karabinka do
pełnienia służby wartowniczej..................................
38
6.2.2. Ćwiczenie przygotowawcze z karabinka Mini Beryl
do pełnienia służby wartowniczej.............................
39
6.2.3. Ćwiczenie przygotowawcze z pistoletu
maszynowego do pełnienia służby
wartowniczej.............................................................
40
6.3. Ćwiczenia w rzucaniu granatami ręcznymi.................. 42
ROZDZIAŁ 7. STRZELANIA SZKOLNE.................................................. 45
7.1. Strzelanie szkolne z karabinka...................................... 46
7.1.1. Strzelanie szkolne Nr 1 – strzelanie na celność
i skupienie..................................................................
46
7.1.2. Strzelanie szkolne Nr 2 – strzelanie w postawie
leżącej........................................................................
46
7.2. Strzelanie szkolne z karabinka – granatnika................. 47
7.2.1. Strzelanie szkolne Nr 1 z karabinka – granatnika
wz. 1974/5,56 mm kbs wz. 98 – strzelanie w po-
stawie dowolnej.........................................................
47
7.2.2. Strzelanie szkolne Nr 1 z karabinka – granatnika
wz. 1960/72 – strzelanie w postawie leżącej lub
klęczącej....................................................................
48
7.3. Strzelanie szkolne z karabinka typu Mini Beryl........... 49
7.3.1. Strzelanie szkolne Nr 1 – strzelanie na celność
i skupienie..................................................................
49
4
7.3.2. Strzelanie szkolne Nr 2 – strzelanie w postawie
leżącej........................................................................
49
7.4. Strzelanie szkolne z pistoletu maszynowego................ 50
7.4.1. Strzelanie szkolne Nr 1 – strzelanie na celność
i skupienie..................................................................
50
7.4.2. Strzelanie szkolne Nr 2 – strzelanie w postawie
leżącej........................................................................
51
7.5. Strzelanie szkolne z pistoletu wojskowego................... 51
7.5.1. Strzelanie szkolne Nr 1 – strzelanie na celność
i skupienie..................................................................
51
7.5.2. Strzelanie szkolne Nr 2.............................................. 52
7.6. Strzelanie szkolne z karabinu maszynowego................ 53
7.6.1. Strzelanie szkolne Nr 1 – strzelanie w postawie
leżącej lub stojącej w okopie.....................................
53
7.6.2. Strzelanie szkolne Nr 2 – strzelanie w postawie
leżącej lub stojącej w okopie.....................................
54
7.7. Strzelanie z granatnika ppanc....................................... 55
7.7.1. Strzelanie szkolne Nr 1 – strzelanie w dowolnej
postawie.....................................................................
55
7.7.2. Strzelanie szkolne Nr 2 – strzelanie w postawie
leżącej lub stojącej.....................................................
56
7.8. Strzelanie szkolne z karabinu wyborowego.................. 57
7.8.1. Strzelanie szkolne Nr 1 – na celność i skupienie....... 57
7.8.2. Strzelanie szkolne Nr 2 – strzelanie na nieokreśloną
odległość....................................................................
61
7.8.3. Strzelanie szkolne Nr 1 Tor – strzelanie na celność
i skupienie..................................................................
64
7.8.4. Strzelanie szkolne Nr 1 z karabinu wyborowego
SWD – strzelanie na celność.....................................
67
7.9. Strzelanie z 40 mm granatnika MK-19......................... 68
7.9.1. Strzelanie szkolne Nr 1 – strzelanie w postawie
siedzącej....................................................................
68
7.9.2. Strzelanie szkolne Nr 2 – strzelanie w postawie
siedzącej ...................................................................
69
7.10. 60 mm moździerza LM-60 D...................................... 69
7.10.1. Strzelania szkolne Nr 1 – rażenie celu
nieruchomego ogniem półpośrednim
z przygotowanego stanowiska ogniowego..............
69
5
ROZDZIAŁ 8. STRZELANIA BOJOWE.................................................... 71
8.1. Strzelania bojowe z karabinku...................................... 72
8.1.1. Strzelanie bojowe Nr B1 – strzelanie różnymi
sposobami..................................................................
72
8.1.2. Strzelanie bojowe Nr B2 – strzelanie różnymi
sposobami..................................................................
73
8.1.3. Strzelanie bojowe Nr B3 – strzelanie różnymi
sposobami..................................................................
75
8.2. Strzelanie bojowe Mini Beryl....................................... 77
8.2.1. Strzelanie bojowe Nr B1 – strzelanie w różnych
postawach..................................................................
77
8.3. Strzelanie bojowe z pistoletu maszynowego............... 79
8.3.1. Strzelanie bojowe Nr B1............................................ 79
8.4. Strzelanie bojowe z pistoletu wojskowego.................. 80
8.4.1. Strzelanie bojowe Nr B1 – z pistoletu wojskowego
do celów ukazujących się..........................................
80
8.5. Strzelanie bojowe z karabinu maszynowego................ 82
8.5.1. Strzelanie bojowe Nr B1 – strzelanie różnymi
sposobami..................................................................
82
8.5.2. Strzelanie bojowe Nr B2 – strzelanie w różnych
postawach..................................................................
83
8.5.3. Strzelanie bojowe Nr B3 – strzelanie różnymi
sposobami..................................................................
85
8.6. Strzelanie bojowe z granatnika przeciwpancernego.... 86
8.6.1. Strzelanie bojowe Nr B1 – strzelanie w różnych
postawach..................................................................
86
8.7. Strzelanie bojowe z karabiny wyborowego................. 88
8.7.1. Strzelanie bojowe Nr B1 – wyjście z walki.............. 88
8.7.2. Strzelanie bojowe Nr B1 z TOR – wyjście z walki... 94
8.7.3. Strzelanie bojowe dla karabinów wyborowych:
SWD oraz TRG21, TRG22 z celownikami PM1
Nr B1 – strzelanie do różnych celów ukazujących
się i ruchomych.........................................................
97
8.8. Strzelania bojowe z 40 mm granatnika MK-19............ 98
8.8.1. Strzelanie bojowe Nr B1 – strzelanie do wielu
celów w postawie siedzącej.................................................
98
8.9. Strzelania z 60 mm moździerza LM-60 D................... 100
6
8.9.1. Strzelanie bojowe Nr 1 – rażenie celu nieruchomego
ogniem półpośrednim z nieprzygotowanego
stanowiska ogniowego..............................................
100
8.10. Rzut granatem............................................................. 101
8.10.1. Rzucanie granatami ręcznymi na odległość
w różnych postawach..............................................
101
8.10.2. Rzut granatem ręcznym w marszu.......................... 102
8.10.3. Rzut granatem ręcznym z wozu bojowego............. 103
8.10.4. Rzut granatem bojowym.......................................... 103
ROZDZIAŁ 9. STRZELANIA SYTUACYJNE.......................................... 105
9.1. Strzelania sytuacyjne.................................................... 106
9.1.1. Strzelanie sytuacyjne S1 – strzelanie dynamiczne
z pistoletu wojskowego.............................................
106
9.1.2. Strzelanie sytuacyjne S2 – strzelanie z pistoletu
wojskowego do celów ukazujących się....................
106
9.1.3. Strzelanie sytuacyjne S3 – strzelanie dynamiczne
z pistoletu maszynowego...........................................
108
9.1.4. Strzelanie sytuacyjne S4 – strzelanie z pistoletu
maszynowego dynamiczne z dobiegiem..................
108
9.1.5. Strzelanie sytuacyjne S5 – strzelanie na krótkich
odległościach z karabinka / pistoletu
maszynowego............................................................
109
ZAŁĄCZNIK A Zestawienie ćwiczeń i strzelań z broni strzeleckiej
obowiązujące w danym etapie (okresie) szkolenia:
Wojska Lądowe pododdziały zmechanizowane,
zmotoryzowane (rozpoznawcze, powietrzno-desantowe,
piechoty górskiej) ................................................................
112
ZAŁĄCZNIK B Zestawienie ćwiczeń i strzelań z broni strzeleckiej
obowiązujące w danym etapie (okresie) szkolenia:
Wojska Lądowe – pododdziały czołgów.............................
114
ZAŁĄCZNIK C Zestawienie ćwiczeń i strzelań obowiązujące w danym
etapie (okresie) szkolenia: Wojska Lądowe –
pododdziały wsparcia i zabezpieczenia...............................
115
ZAŁĄCZNIK D Zestaw ćwiczeń i strzelań dla jednostek wojskowych Sił
Powietrznych........................................................................
116
ZAŁĄCZNIK E Zestaw ćwiczeń i strzelań obowiązujący w danym etapie
(okresie) szkolenia dla jednostek Marynarki Wojennej......
117
ZAŁĄCZNIK F Zestaw ćwiczeń i strzelań dla jednostek wojskowych
Żandarmerii Wojskowej.......................................................
118
7
ZAŁĄCZNIK G Propozycje ćwiczeń i strzelań dla Dowództwa Garnizonu
Warszawa i podległych jednostek wojskowych w danym
etapie (okresie) szkolenia ....................................
119
ZAŁĄCZNIK H Propozycje ćwiczeń i strzelań dla pododdziałów wsparcia
i zabezpieczenia, instytucji wojskowych Inspektoratu
Wsparcia SZ w danym etapie (okresie) szkolenia
.........................................................................
120
ZAŁĄCZNIK I Propozycje ćwiczeń i strzelań z broni strzeleckiej
obowiązujących dla kandydatów na żołnierzy zawodo-
wych w uczelniach wojskowych w danym etapie (okresie)
szkolenia ..........................................................................
122
ZAŁĄCZNIK J Propozycje strzelań dla żołnierzy pełniących służbę poza
SZ RP oraz DO SZ, Inspektoratu Wojskowej Służby
Zdrowia wraz z jednostkami podległymi i nadzorowany-
mi oraz Szefostw..................................................................
124
ZAŁĄCZNIK K Wykaz figur bojowych i tarcz.............................................. 125
ZAŁĄCZNIK L Lista wyników obserwacji................................................... 128
ZAŁĄCZNIK Ł Lista wyników strzelań z broni strzeleckiej........................ 129
ZAŁĄCZNIK M Średnie normy zużycia amunicji do zniszczenia (trafienia)
jednego celu.........................................................................
130
ZAŁĄCZNIK N Wzory znaków ostrzegawczych stosowanych na obiektach
szkoleniowych z wykorzystaniem urządzeń i laserowych
symulatorów strzelań (wg PN-91/T-06700).........................
131
ZAŁĄCZNIK O Rzutnia granatów bojowych – (WARIANT) szkic.............. 132
ZAŁĄCZNIK P Regulamin zdobywania Wojskowej Odznaki Strzeleckiej.. 133
ZAŁĄCZNIK R Wzór protokółu zagubionych łusek..................................... 135
ZAŁĄCZNIK S Zestawienie ocen z wyszkolenia strzeleckiego – wzór
wypełnienia..........................................................................
136
ZAŁĄCZNIK T Słowniczek terminów medycznych..................................... 137
ZAŁĄCZNIK U Propozycja układu „Zbioru ćwiczeń i strzelań dla
pułku/batalionu/dywizjonu/samodzielnej kompanii
(równorzędnego) … na … etap/okres”................................
139
ZAŁĄCZNIK W Propozycja układu „Zbioru ćwiczeń i strzelań dla
jednostek wojskowych Dowództwa Wojsk Specjalnych
… na … etap/okres”.............................................................
140
8
CZĘŚĆ I
POSTANOWIENIA OGÓLNE
ROZDZIAŁ 1.
WSKAZÓWKI ORGANIZACYJNO – METODYCZNE
1. Program strzelań jest dokumentem przeznaczonym do organizacji i prowadzenia
strzelań oraz sprawdzania umiejętności prowadzenia ognia z broni strzeleckiej do
różnych celów w różnorodnych warunkach. Jednocześnie stanowi podstawę do
opracowywania „Zbioru ćwiczeń i strzelań dla JW./ pułku/ batalio-
nu/dywizjonu/samodzielnej kompanii (równorzędny) na rok… lub na etap/okres
…” zwany dalej „Zbiorem ćwiczeń”.
Program zawiera:
1) ćwiczenia w obserwacji - założenia;
2) ćwiczenia przygotowawcze - założenia;
3) ćwiczenia w rzucaniu granatami ręcznymi;
4) strzelania szkolne z broni strzeleckiej;
5) strzelania bojowe z broni strzeleckiej;
6) strzelania sytuacyjne i specjalne.
2. Dowódca jednostki jest uprawniony do wprowadzania strzelań sytuacyjnych
zgodnie z założeniem taktycznym do ćwiczeń (zajęć taktycznych) nie ujętych
w powyższym programie ani w „Zbiorze ćwiczeń” - według uzasadnionych po-
trzeb. Warunki wprowadzonego strzelania obowiązany jest podać w rozkazie
dziennym dowódcy jednostki.
3. Dowódca jednostki jest uprawniony do wprowadzenia dodatkowych figur bojo-
wych, ich kształtów i kolorów, które obowiązany jest określić we wzorze stano-
wiącym załącznik do „Zbioru ćwiczeń”.
4. Opracowany „Zbiór ćwiczeń” należy wprowadzić rozkazem dziennym dowódcy
JW.
5. Dowódca jednostki jest uprawniony do wprowadzania zmian do „Zbioru ćwi-
czeń” w uzasadnionych przypadkach (np. ze względu na zmianę zadania roczne-
9
go dla danego pododdziału lub ze względu na nowe sytuacje zaistniałe w trakcie
wykonywania zadań.
6. Właściwą realizację postanowień programu strzelań umożliwiają:
1) umiejętność posługiwania się uzbrojeniem oraz znajomość teorii i zasad
strzelania;
2) prawidłowa organizacja zajęć ze szkolenia ogniowego (strzeleckiego);
3) systematyczne prowadzenie ćwiczeń przygotowawczych i strzelań;
4) efektywne wykorzystanie bazy szkoleniowej, urządzeń szkolno-
treningowych (trenażerów, symulatorów);
5) utrzymanie w stałej sprawności technicznej uzbrojenia.
7. Kontrola wyszkolenia ogniowego (strzeleckiego) obejmuje strzelania i ćwicze-
nia zrealizowane w danym etapie/okresie szkolenia.
8. Zabrania się upraszczania (ułatwiania) strzelań, a także używania większej licz-
by amunicji niż przewidziano to w warunkach strzelań. Ponadto w trakcie prowa-
dzenia kontroli zabrania się powtarzania strzelania celem uzyskania wyższej oce-
ny.
9. Ocenę niedostateczną wystawia się, jeżeli podczas strzelania naruszono warunki
bezpieczeństwa, strzelający prowadzi ogień do nie swojego celu oraz nieprze-
strzegane są warunki określone we wskazówkach warunków strzelań.
10. Strzelania można powtórzyć w następujących przypadkach:
1) na skutek zaistnienia niesprawności urządzeń strzelnicy podczas strzelania;
2) w przypadku wystąpienia niesprawności broni lub amunicji, których nie
można było wykryć przed i w trakcie strzelania;
3) jeżeli do figury (celu) strzelającego ogień prowadził inny strzelający;
4) na skutek nagłej zmiany warunków atmosferycznych uniemożliwiających
obserwację celów (prowadzenie ognia).
W trakcie szkolenia istnieje możliwość wykonania wielokrotnego danego strzela-
nia. Decyzję o powtórzeniu strzelania podejmuje kierownik strzelania.
11. Strzelanie ocenia się na podstawie trafień w cel pociskami poprzez:
1) rejestrację trafień figur bojowych;
10
2) bezpośrednie oględziny figur bojowych;
3) obserwacje figur bojowych.
12. Oceniając strzelania, trafienia pociskami odbitymi zalicza się na równi z trafie-
niami bezpośrednimi.
13. Oceniając strzelanie do figur bojowych z pierścieniami, zalicza się bezpośrednie
trafienie (trafienie w pierścień liczy się na korzyść strzelającego).
Każdorazowo, podczas sprawdzania liczby trafień, strzelający podchodzi do tar-
czy wraz z kierownikiem strzelania.
14. Oceniając rzut granatem ręcznym (bojowym lub ćwiczebnym), za punkt trafienia
przyjmuje się miejsce wybuchu granatu bojowego, ćwiczebnego1, a w czasie rzu-
cania granatem treningowym lub ćwiczebnym – miejsce uderzenia granatu o zie-
mię lub w cel. Nie zalicza się rzutu, gdy w czasie wykonywania rzutu nie została
wyjęta zawleczka z zapalnika. W takim przypadku po dodatkowym przeszkoleniu
żołnierza, ćwiczenie (rzut) należy powtórzyć.
15. W strzelaniach podczas których rodzaj ognia określa strzelający oraz do prowa-
dzenia ognia seryjnego wykorzystuje się naboje z pociskami zwykłymi
i smugowymi w stosunku 3:1 (czyli: trzy „zwykłe” i jeden „smugowy” – nie do-
tyczy amunicji pakowanej fabrycznie np. do MG 3). Jeżeli obowiązuje zakaz
strzelania amunicją smugową, to za jeden nabój smugowy nalicza się dwa naboje
zwykłe.
16. Przed przystąpieniem do ćwiczeń przygotowawczych i strzelań szkolnych zezwa-
la się kierownikowi strzelania zapoznać szkolonych z rozmieszczeniem celów
w terenie. Podczas ćwiczeń przygotowawczych kierownikowi strzelania zezwala
się na podawanie uchyleń pocisków względem celu (np.: w prawo, w lewo, krót-
ki, długi, w celu), bez podawania jego wartości. Zabrania się pokazywania
rozmieszczenia celów w strzelaniach bojowych.
17. Strzelania z broni zespołowej wykonuje się w składzie obsługi. Celowniczy wy-
konuje strzelanie, pomocnik wyposażony w broń etatową wykonuje łączne czyn-
1 Posiadającego ładunek błysk dym.
11
ności oraz prowadzi obserwację przedpola. Podczas strzelania pomocnikowi ze-
zwala się na podawanie uchyleń pocisków względem celu.
18. Amunicję niezbędną do strzelań (ćwiczeń), jeżeli nie podano jej liczby w warun-
kach strzelania – oblicza się wykorzystując tabele – średnie normy zużycia amu-
nicji do zniszczenia (trafienia) celu – Załącznik M.
19. Na strzelnicach (pasach taktycznych) obowiązują następujące oznaczenia:
1) linia wyjściowa (LW) – określająca miejsce strzelającego przed rozpoczę-
ciem strzelania;
2) linia otwarcia ognia (LOO) - określająca miejsce, od którego można roz-
począć prowadzenie ognia;
3) linia przerwania ognia (LPO) – miejsce w którym należy bezwzględnie
przerwać ogień.
W strzelaniach specjalnych LOO i LPO określa kierownik strzelania w porozu-
mieniu z kierownikiem obiektu.
Podczas strzelań z broni strzeleckiej linię wyjściową (LW) wyznacza się w odle-
głości 10 m od linii otwarcia ognia (LOO). Natomiast podczas strzelań z granat-
ników LW wyznacza się w odległości 30 m. Powyższe linie oznacza się wyraźnie
widocznymi znakami (w nocy światłami), LW – białymi, LOO – czerwonymi,
LPO – zielonymi.
W strzelaniach specjalnych LW, LOO i LPO określa kierownik strzelania w po-
rozumieniu z kierownikiem obiektu.
20. Punkt amunicyjny do strzelania urządza się przed LW lub w rejonie wyjścio-
wym w przypadku prowadzenia ćwiczeń (zajęć taktycznych) ze strzelaniem
amunicją bojową.
21. Jeżeli warunki strzelania nie określają inaczej to cele przewidziane do niszczenia
w pierwszej kolejności ukazują się po 30 sekundach od komendy „Naprzód” lub
„Ognia”.
22. Czas strzelania liczy się od komendy kierownika strzelania „Naprzód”
(„Ognia”), a kończy się po trafieniu celu (ukryciu się, zakończeniu ruchu lub
upływie czasu określonego w warunkach strzelania), który w warunkach strzela-
12
nia określa się jako ostatni w kolejności.
23. Podczas wykonywania strzelań w masce i w nocy czas ukazywania celów wydłu-
ża się o 50%.
24. Odległość do celów mierzy się od LOO, a w przypadku celów ruchomych do naj-
dalszego ich położenia.
25. Figury bojowe ustawia się bez prześwitu, z wyjątkiem ustawionych na płozach.
Dopuszcza się prześwit równy wysokości płóz (nie więcej niż 50 cm). Ponadto,
ustawia się je w sektorze nie szerszym niż 0,100 (sto tysięcznych) mierzone od
LOO. Figury bojowe muszą odpowiadać kształtom i kolorom określonym we
wzorze stanowiącym załącznik do niniejszego programu (nie mogą kontrastować
z terenem). Nie dotyczy strzelań specjalnych i sytuacyjnych.
26. Prędkość poruszania się celów ruchomych imitujących pojazdy powinna wyno-
sić: 12-16 km/h (na PCO nie mniej niż 25-30 cm/s), a celów imitujących piechotę
7-10 km/h. Cele ruchome imitujące pojazdy ustawia się na ogół po jednym na
każdym torze (drodze). Jeżeli na jednym torze poprzecznym lub skośnym
umieszcza się dwa cele, to odstęp między nimi – mierzony z LOO – powinien
wynosić co najmniej dziesięć tysięcznych (0,100). Do celów ruchomych, poru-
szających się ruchem poprzecznym stosować figury bojowe o projekcji bocznej,
w ruchu skośnym płaszczyznę figury bojowej ustawia się równolegle do LOO.
27. W nocy strzelanie prowadzi się do celów oświetlonych, demaskujących się
błyskami oraz nie demaskujących się. Do celów oświetlonych i demaskujących
się błyskami strzałów prowadzi się ogień wykorzystując podświetlenie podziałek
celownika (nasadek samoświecących). Do celów niedemaskujących się prowadzi
się ogień wykorzystując celowniki optoelektroniczne, a cele demaskuje się pro-
miennikami podczerwieni i ciepła. Wyklucza się strzelanie bronią niedostosowa-
ną konstrukcyjnie do strzelań nocnych. Podczas strzelań w pomieszczeniach ze-
zwala się na używanie oświetlenia taktycznego.
28. Jeżeli strzela się do celów oświetlonych, ich oświetlenie umożliwia ocenę odle-
głości do celu sposobem „na oko” oraz wycelowanie broni w cel. Do oświetlenia
celów stosuje się naboje (pociski) oświetlające lub światło elektryczne (umiesz-
13
czone na ziemi przed celem). Cele oświetla się tylko na czas ich ukazywania,
określony warunkami strzelania. Jeżeli mimo oświetlenia celu, użycia promienni-
ka podczerwieni lub ciepła – cel jest niewidoczny, strzelania nie prowadzi się.
29. Podczas strzelań w nocy na każdej strzelnicy w głębi pola tarczowego ustawia się
główny dozór świetlny, wyraźnie wskazujący ogólny kierunek strzelania oraz do-
zory świetlne wskazujące granicę lewego i prawego pasa ognia, różniące się od
świateł urządzeń strzelnicy (dopuszcza się wykorzystywanie światła chemiczne-
go).
30. W przypadku, gdy warunki atmosferyczne (mgła, zamieć, itp.) ograniczają wi-
doczność i nie widać celu z odległości określonych dla danych warunków strze-
lań – strzelań nie prowadzi się. Decyzję o zaniechaniu strzelania lub o jego
przerwaniu podejmuje kierownik strzelania po konsultacji z kierownikiem
strzelnicy (obiektu).
31. Strzelnice, teren i sytuację tarczową przygotowuje kierownik strzelnicy lub
obiektu szkoleniowego – zgodnie z warunkami strzelania (ćwiczenia). Wszystkie
prace związane z przygotowaniem strzelnicy powinny być zakończone w czasie
określonym przez kierownika strzelania.
32. Kierownik strzelania może wykonać strzelania osobiście realizując czynności
określone w warunkach strzelania, zachowując zasady bezpieczeństwa.
14
ROZDZIAŁ 2.
OCENA WYSZKOLENIA
33. Ocena poziomu wyszkolenia strzeleckiego służy do określenia stopnia przygoto-
wania żołnierza do wykonywania zadań bojowych oraz śledzenia postępów
umiejętności strzeleckich w celu przejścia do kolejnego etapu, jakim są strzelania
specjalne, sytuacyjne oraz w składzie sekcji/grupy lub też pododdziału.
34. Strzelania szkolne, bojowe oraz sytuacyjne ocenia się według czterostopniowej
skali ocen: 5, 4, 3, 2.
35. Ocenę wyszkolenia strzeleckiego ze strzelań szkolnych i bojowych ustala się na
podstawie średniej arytmetycznej określonej z dokładnością do jednej setnej
w następujący sposób:
1) „bardzo dobra” (bdb) - średnia arytmetyczna wynosi co najmniej 4,51;
2) „dobra” (db) - średnia arytmetyczna wynosi co najmniej 3,51;
3) „dostateczna” (dst) - średnia arytmetyczna wynosi co najmniej 2,51.
Warunkiem otrzymania pozytywnej oceny za przedmiot, zagadnienie, strzelanie
(ćwiczenia w rzucaniu granatami ręcznymi, strzelania szkolne i bojowe z broni
strzeleckiej; znajomość broni, zasad strzelania oraz umiejętność wykonywania
norm szkoleniowych) jest uzyskanie co najmniej 70% ocen pozytywnych dla
pododdziału.
36. W przypadku, gdy ocenia się dwóch strzelających (przedmiot lub zagadnienie), to
ogólną ocenę ustala się stosując następującą zasadę: jeżeli jest jedna ocena „nie-
dostateczna” – ogólna ocena jest „dostateczna” pod warunkiem, że druga ocena
jest co najmniej „dobra”.
37. W przypadku, gdy z danego rodzaju uzbrojenia (np. broń wyborowa) strzelał
jeden żołnierz, jego ocenę – podczas kontroli – dodaje się do oceny tego rodzaju
uzbrojenia, z którego strzelała największa liczba żołnierzy (np. karabinek), wy-
stawiając wspólną ocenę.
38. Ocenę indywidualną za strzelania, wystawia się zgodnie z warunkami strzelania.
Ogólną ocenę indywidualną ustala się na podstawie średniej arytmetycznej
15
ocen ze wszystkich strzelań oraz ćwiczeń (zrealizowanych w toku szkolenia pro-
gramowego), a także wykonywania norm szkoleniowych oraz znajomości broni
i zasad strzelania.
39. Ogólną ocenę pododdziału ustala się na podstawie średniej arytmetycznej ocen
ze wszystkich strzelań (zrealizowanych w toku szkolenia programowego), ćwi-
czeń w rzucaniu granatami ręcznymi, norm szkoleniowych oraz znajomości broni
i zasad strzelania.
40. Ocenę ogólną oddziału (samodzielnego pododdziału) za wyszkolenie strzelec-
kie podczas kontroli ustala się na podstawie średniej arytmetycznej ocen ze strze-
lań ze wszystkich rodzajów broni (zgodnie z obowiązującym programem strze-
lań) oraz znajomości budowy broni i zasad strzelania lub tylko na podstawie czę-
ści z nich. W jednostkach organizacyjnych szkolnictwa wojskowego dodatkowo
z metodyki szkolenia strzeleckiego. Ocenę strzelania z określonego rodzaju
broni (jednego lub kilku) ustala się na podstawie średniej arytmetycznej ocen
wszystkich strzelań.
41. Podczas kontroli wyszkolenia strzeleckiego oddziału (samodzielnego pododdzia-
łu) sporządza się zestawienie ocen za poszczególne strzelania objęte kontrolą –
zgodnie z obowiązującym programem strzelań. Zestawienie przykładowo wypeł-
nione ocenami przedstawiono w Załączniku S. W analogiczny sposób ocenia się
realizację zamierzeń szkoleniowych przez pododdziały i oddziały w roku szkol-
nym lub innym okresie, a także określenia postępów w nauczaniu.
16
ROZDZIAŁ 3.
PORZĄDEK PODCZAS STRZELAŃ
42. Podczas strzelań i ćwiczeń, w ramach których prowadzi się „ogień”, wszystkie
czynności porządkowe i organizacyjne wykonuje się na komendę kierownika
strzelania (ćwiczenia), a czynności wynikające z opisu ćwiczenia strzelający wy-
konują samodzielnie. Komendy i sygnały podaje się głosem przez techniczne
środki łączności lub inne urządzenia (znaki umowne). W przypadku strzelań spe-
cjalnych kierownik strzelania podaje komendę do rozpoczęcia strzelania. W dal-
szej części sekcją (drużyną, grupą) kieruje jej dowódca.
43. Podczas strzelań z broni strzeleckiej obowiązuje następujący porządek:
1) po upewnieniu się o gotowości do strzelania obsługi strzelnicy, sprawdzeniu
ubezpieczeń i otrzymaniu zgody na strzelanie, kierownik strzelania podaje
komendę “Uwaga – strzelanie!” – wszyscy strzelający i osoby funkcyjne
znajdujące się w strefie zagrożenia hałasem zakładają ochronniki słuchu;
2) na komendę kierownika strzelania np.: „Zmiana pobrać amunicję, amuni-
cyjny wydać zmianie po….(wymienia wymaganą ilość amunicji,)… strzela-
jący żołnierze ustawiają się przed punktem amunicyjnym (rejonem wyczeki-
wania) pobierają nakazaną ilość amunicji, ładują ją do magazynków według
wytycznych prowadzącego strzelanie. Amunicja może być wydana w maga-
zynkach (taśmach). Magazynki wkłada się do toreb, amunicję do karabin-
ków-granatników i granatników ładuje się do toreb i noszaków. Skrzynki
z amunicją podłącza się do karabinu. Po wydaniu zmianie amunicji, kierow-
nik punktu amunicyjnego melduje „Wydałem zmianie … nabojów” podając
sumę wydanej amunicji;
3) na komendę kierownika strzelania np.: „Zmiana (strzelający) na linii wyj-
ściowej – zbiórka” zmiana (strzelający) ustawia się na LW na wprost stano-
wisk ogniowych. Broń musi być zabezpieczona a magazynek bez nabojów
dołączony do niej. W przypadku ładowania amunicji do obu magazynków
17
pistoletu wojskowego, magazynku nie podłącza się do broni przed zajęciem
stanowiska na LW2;
4) po zakończeniu powyższych czynności, na komendę kierownika strzelania
„Zmiana (strzelający) – Naprzód” zmiana (strzelający) zajmuje stanowisko
ogniowe. Po zajęciu stanowisk ogniowych zmiana (strzelający) przygotowuje
się do strzelania – ładuje broń, prowadzi obserwację w wyznaczonym sekto-
rze, a po wykryciu celu samodzielnie go ostrzeliwuje (w czasie strzelania
szkolnego nr 1 z karabinka i pistoletu wojskowego, strzelający prowadzi
ogień po komendzie kierownika strzelania – „Do popiersia – ognia”);
5) jeżeli warunki przewidują zmianę stanowiska ogniowego lub postawy strze-
leckiej, to strzelający po zniszczeniu (ukryciu) celu, zabezpiecza broń
i samodzielnie zmienia stanowisko lub postawę strzelecką. Po zmianie po-
stawy lub stanowiska strzelający prowadzi ogień do następnego celu;
6) jeżeli warunki strzelania wymuszają załadowanie amunicji do dwóch lub
więcej magazynków to strzelający dokonuje samodzielnie zmiany magazyn-
ka tak, aby broń przez cały czas była skierowana w kierunku pola tarczowe-
go (w miejsce bezpieczne), przeładowuje broń (zwalnia blokadę zamka) i da-
lej prowadzi ogień do celu;
7) jeżeli podczas strzelania nastąpi uszkodzenie (niesprawność) broni lub amu-
nicji, strzelający samodzielnie je usuwa i prowadzi dalej ogień; w razie nie-
możliwości usunięcia podnosi rękę i melduje – „Zacięcie”;
8) po zakończeniu strzelania strzelający zabezpiecza broń, kierownik podaje
komendy: „Przerwij ogień”, „Rozładuj”, „Przejrzeć broń”. Strzelający sa-
modzielnie przegląda broń. Żołnierz odłącza magazynek, odwodzi za-
mek w tylne położenie, sprawdza komorę nabojową, zwalnia zamek (lub
blokadę zamka), oddaje strzał kontrolny w kierunku pola tarczowego
i zabezpiecza broń. Przegląd broni nadzoruje kierownik strzelania;
2 Nie dotyczy Wojsk Specjalnych. W Wojskach Specjalnych na komendę kierownika strzelania np.: „Zmiana (strzela-
jący) na linii wyjściowej – zbiórka” zmiana (strzelający) ustawia się na LW na wprost stanowisk ogniowych. Broń
musi być zabezpieczona a magazynek odłączony od niej.
18
9) po rozładowaniu broni kierownik podaje komendy, np.: „Powstań”, „Na li-
nię wyjściową – marsz” niewystrzeloną amunicję strzelający zdaje kierowni-
kowi punktu amunicyjnego. Po przeglądzie można prowadzić strzelających
do tarczy, w celu omówienia wyników;
10) po zakończeniu strzelania przez pododdział, kierownik strzelania podaje
komendę: „Koniec strzelania” strzelający i osoby funkcyjne zdejmują
ochronniki słuchu;
11) w czasie strzelania w maskach przeciwgazowych komendę „Maski – włóż”
podaje się na LW po wydaniu amunicji zmianie strzelającej, natomiast „Ma-
ski – zdjąć” po ukończeniu strzelania i powrocie na LW;
12) łuski zbiera się i przekazuje kierownikowi punktu amunicyjnego po zakoń-
czeniu strzelania przez pododdział;
13) podczas strzelań w ruchu, w zależności od potrzeb do nadzorowania strzela-
jących, należy wyznaczyć rozjemcę lub rozjemców ogniowych (wyznaczo-
nych w rozkazie dziennym). Kierownik strzelania obserwuje przebieg strze-
lania z LOO lub ze stanowiska dowodzenia i ewentualnie koryguje sterowa-
nie polem tarczowym.
44. Szczegółowe zasady organizowania rzutu granatem, zabezpieczenie materiałowo
techniczne czynności osób funkcyjnych należy prowadzić zgodnie z obowiązują-
cymi w SZ RP instrukcjami dotyczącymi użytkowania (wykorzystania) granatów
ręcznych.
Podczas rzucania granatami bojowymi obowiązuje następujący porządek:
1) kierownik ćwiczenia sprawdza, czy szkoleni znają warunki ćwiczenia, za-
sady bezpieczeństwa oraz obchodzenia się z granatami, po czym zapoznaje
ich z przebiegiem ćwiczenia, rozmieszczeniem punktów i stanowisk na
rzutni granatów – (wariant – Załącznik O) – oraz omawia sposób zachowa-
nia się na rzutni;
2) pododdział wchodzi do schronu (którego nie wolno opuszczać bez rozkazu
kierownika ćwiczenia), kierownik ćwiczenia wyznacza kierownika schronu
odpowiedzialnego za przestrzeganie ustalonego porządku na rzutni i warun-
19
ków bezpieczeństwa;
3) po osiągnięciu gotowości do rzutów na przedpiersiu okopu lub na wozie bo-
jowym, z którego prowadzi się rzut, ustawia się czerwoną chorągiew;
4) na komendę kierownika ćwiczenia (dwa sygnały dźwiękowe gwizdkiem –
starszy schronu podają komendę „szer. Kowalski do punktu amunicyjnego
– naprzód”), szkolony udaje się do punktu wydawania granatów, odbiera
granat i samodzielnie przechodzi do punktu wydawania zapalników. Po po-
braniu zapalnika udaje się na SO do kierownika ćwiczenia, kolejny szkolo-
ny po pobraniu granatu i zapalnika (na komendę kierownika punktu „Do
punktu wyczekiwania – naprzód”) znajduje się w punkcie wyczekiwania –
kierownik punktu czerwoną chorągiewką sygnalizuje obecność szkolonego
na punkcie – (pozostali szkoleni znajdują się w schronie);
5) szkolony z punktu wyczekiwania na komendę kierownika punktu „Na sta-
nowisko ogniowe – naprzód” udaje się na SO. W tym czasie kierownik
schronu nakazuje kolejnemu szkolonemu udać się na punkt wydawania gra-
natów (punkt amunicyjny). Kierownik ćwiczenia po dokonaniu sprawdzenia
czy we wszystkich punktach znajdują się szkoleni – czerwone chorągiewki
w górze – rozpoczyna szkolenie;
6) granaty uzbraja się tylko na SO pod bezpośrednim nadzorem kierownika
ćwiczenia na komendę „Przygotować granat”;
7) na komendę kierownika ćwiczenia (poprzedzoną jednym sygnałem dźwię-
kowym gwizdkiem – rozpoczęcie rzutu) „Do atakującej piechoty, grana-
tem – ognia” szkolony wykonuje rzut. Natychmiast po rzucie szkolony
i kierownik ćwiczenia chronią się za przednią ścianą SO;
8) po wybuchu kierownik ćwiczenia daje sygnał dwa sygnały dźwiękowe
gwizdkiem (ukończenie rzutu) oraz podaje komendę dla szkolonego „Do
punktu obserwacyjnego – naprzód”. Rzucający granatem udaje się na PO,
skąd obserwować będzie wybuch granatu przez peryskop. Szkolony, który
przebywał na PO (po sygnale kierownika ćwiczenia „dwa gwizdki”) samo-
dzielnie udaje się do schronu – kierownik schronu czerwoną chorągiewką
20
sygnalizuje przybycie kolejnego szkolonego.
45. Podczas ćwiczeń i strzelań obowiązuje ubiór polowy (ćwiczebny, specjalny),
a ponadto ćwiczący i osoby funkcyjne (w zależności od potrzeb) posiadają:
1) w czasie strzelań z broni strzeleckiej: broń, torbę z magazynkami, hełm (je-
żeli przysługuje etatowo), maska przeciwgazowa, torbę na granaty (podczas
ćwiczeń w rzucaniu granatami), o ile kierownik zajęć/strzelania nie określi
inaczej;
2) w czasie strzelań z broni strzeleckiej w niskich temperaturach (poniżej zera
– w okresie zimowym) zezwala się na jego realizację w czapce zimowej
(zamiast hełmu) – decyzję podejmuje kierownik strzelania;
3) w czasie rzucania granatem – dodatkowo wszystkie osoby funkcyjne
i ćwiczący występują w hełmach;
4) w czasie strzelań na obiektach garnizonowych w oznaczonych strefach
(niebezpiecznego hałasu) wszyscy występują w ochronnikach słuchu.
21
ROZDZIAŁ 4.
OBOWIĄZKI OSÓB FUNKCYJNYCH
46. Do kierowania strzelaniem (ćwiczeniem), wykonywania czynności pomocni-
czych i zapewnienia bezpieczeństwa podczas strzelania wyznacza się (obowiąz-
kowo) – rozkazem dowódcy jednostki (co najmniej dzień przed zajęciami) – na-
stępujące osoby funkcyjne:
1) kierownika strzelania;
2) kierownika zabezpieczenia medycznego – wyznaczonego lekarza, pielęgnia-
rza3 (pielęgniarkę),
ratownika medycznego odpowiedzialnego za zabezpie-
czenie medyczne strzelania;
3) kierownika punktu amunicyjnego (wyznaczonego z przeszkolonych w tym
zakresie żołnierzy strzelającego pododdziału) – oraz jeżeli zachodzi taka ko-
nieczność – amunicyjnych (kierowników podpunktów amunicyjnych na po-
szczególnych kierunkach strzelania;
4) obserwatorów;
5) jeżeli wymagają tego warunki lokalne lub potrzeby wyznacza się dodatko-
wo:
a) dowódcę i pododdział ubezpieczenia z samochodem,
b) technika łączności wyposażonego w niezbędny sprzęt,
c) radiotelefonistę (radiotelefonistów),
d) technika uzbrojenia wyposażonego w zapasowe części i narzędzia,
e) dowódcę i drużynę przeciwpożarową ze sprzętem i samochodem,
f) inne osoby funkcyjne (wówczas w rozkazie dziennym dowódcy jednost-
ki wojskowej należy określić ich zadania),
g) rozjemcę lub rozjemców ogniowych.
47. Żołnierze wyznaczeni do pełnienia określonych funkcji podczas strzelania
muszą znać zasady bezpieczeństwa obowiązujące w czasie strzelania oraz
zakres swoich obowiązków.
3 Minimum po ukończonym kursie kwalifikacyjnym w dziedzinie pielęgniarstwa ratunkowego, anestezjologii i inten-
sywnej opieki, chirurgii, kardiologii, pediatrii.
22
48. W czasie strzelań (ćwiczeń) prowadzi się obserwację w sektorach określonych
w instrukcji dotyczącej zasad bezpieczeństwa na poligonie (strzelnicy), a ponadto
podczas strzelań z granatników obserwację niewybuchów. Obserwację organizuje
kierownik strzelania, a obserwację niewybuchów kierownik strzelnicy (obiektu).
49. Kierownik strzelania jest odpowiedzialny za przestrzeganie ustalonego porządku,
zasad bezpieczeństwa oraz warunków strzelania i podlegają mu wszystkie osoby
uczestniczące w strzelaniu.
Na kierownika strzelania wyznacza się żołnierza lub osobę wyznaczoną rozka-
zem dowódcy JW. wyszkoloną do prowadzenia zajęć z użyciem broni i amunicji
bojowej. Kierownik strzelania zobowiązany jest:
1) w okresie poprzedzającym strzelanie:
a) zapoznać się z rozkazem dziennym w części dotyczącej strzelania,
b) udzielić instruktażu osobom funkcyjnym (o ile to możliwe w miejscu
prowadzenia zajęć),
c) zapoznać się z Planem zabezpieczenia medycznego strzelnicy/obiektu,
d) opracować plan-konspekt do przeprowadzenia zajęć;
2) bezpośrednio przed strzelaniem:
a) przyjąć meldunek od kierownika obiektu o gotowości obsługi i obiektu
do strzelania,
b) sprawdzić zgodność ustawienia pola tarczowego z warunkami strzelania
oraz sprawność jego urządzeń,
c) sprawdzić wyposażenie strzelającego pododdziału (grupy szkoleniowej),
d) sprawdzić rozładowanie broni (dokonać przeglądu broni),
e) sprawdzić, czy strzelający znają warunki strzelania,
f) podać warunki bezpieczeństwa,
g) określić kolejność strzelania,
h) sprawdzić zrozumienie komend przez żołnierzy wykorzystujących środ-
ki ochrony słuchu;
3) w czasie strzelania:
a) kierować osobiście strzelaniem,
23
b) prowadzić na bieżąco ewidencję wyników strzelań,
c) w razie naruszenia zasad bezpieczeństwa przerwać strzelanie i usunąć
ich przyczynę;
4) po zakończeniu strzelania:
a) sprawdzić rozładowanie broni (dopilnować przeglądu broni),
b) omówić przebieg strzelania i podać ocenę,
c) zorganizować obsługiwanie sprzętu i broni,
d) nadzorować rozliczenie amunicji;
5) w razie wystąpienia wypadku na strzelnicy przerwać strzelanie, zorgani-
zować działania w celu udzielenia pierwszej pomocy, w tym samym czasie
wezwać kierownika zabezpieczenia medycznego, postępować zgodnie z jego
poleceniami oraz zabezpieczyć miejsce zdarzenia.
50. Jeżeli korzysta się jednocześnie z dwóch lub większej liczby strzelnic (kierunków
strzelań), które są pod względem bezpieczeństwa od siebie zależne i mogą być
wykorzystywane tylko równolegle, to wyznacza się głównego kierownika strze-
lania (zajęć), który odpowiada za bezpieczeństwo i ogólny porządek na wszyst-
kich strzelnicach. Podlegają mu poszczególni kierownicy strzelań. W takim przy-
padku, sygnały i komendy podaje się w odpowiednim czasie – najpierw główny
kierownik strzelania, a następnie kierownicy strzelań przekazują je do wykony-
wania na poszczególnych strzelnicach (kierunkach strzelań).
51. Na każdym obiekcie szkoleniowym na którym odbywa się strzelanie, wyznacza
się kierownika zabezpieczenia medycznego wraz z kierowcą i pojazdem sani-
tarnym. Kierownik zabezpieczenia medycznego w czasie prowadzenia czynności
ratunkowych kieruje akcją ratowniczą. Żołnierze biorący udział w strzelaniu
w czasie prowadzenia czynności ratunkowych wykonują jego polecenia.
24
Kierownik zabezpieczenia medycznego wyposażony jest w:
a) środki łączności: pozwalające na łączność z dyspozytorem najbliższej jed-
nostki Państwowego Systemu Ratownictwa Medycznego oraz kierownikiem
strzelania;
b) wyposażenie indywidualne – minimum – plecak ratownika medycznego
(PRM)/torba ratownika medycznego.
Na każdym obiekcie szkoleniowym, na którym odbywa się strzelanie, wyznacza
się punkt medyczny oznaczony napisem „PUNKT MEDYCZNY” lub znakiem
taktycznym punktu opatrunkowego. Punkt medyczny jest miejscem gdzie w cza-
sie strzelania przebywa kierownik zabezpieczenia medycznego, kierowca i pojazd
sanitarny.
52. Jeżeli odległość między strzelnicami (obiektami szkoleniowymi), na których od-
bywa się strzelanie nie przekracza 5 min. dojazdu, można wyznaczyć jednego
kierownika zabezpieczenia medycznego dla wszystkich strzelań odbywających
się jednocześnie na w/w strzelnicach. W tym przypadku dopuszcza się wyznacze-
nie do zabezpieczenia medycznego strzelania ratownika medycznego, wyposażo-
nego w plecak ratownika medycznego (PRM) oraz środki łączności.
53. Kierownik zabezpieczenia medycznego zapoznaje się i zobowiązany jest postę-
pować zgodnie z zatwierdzonym przez dowódcę jednostki wojskowej, któremu
podlegają obiekty szkoleniowe „Rocznym planem zabezpieczenia medycznego
strzelań na danej strzelnicy (obiekcie)”, który zawiera następujące informacje:
1) procedurę udzielania pomocy i ewakuacji medycznej w razie wystąpienia
wypadku;
2) opis środków i sposobów łączności w razie wystąpienia wypadku;
3) drogi dojazdu i rozmieszczenie szpitali w rejonie obiektu szkoleniowego;
4) dane teleadresowe jednostek Państwowego Systemu Ratownictwa Medycz-
nego w pobliżu obiektu szkoleniowego.
Roczny plan zabezpieczenia medycznego strzelań podlega bieżącej aktualizacji.
25
Kierownikowi zabezpieczenia medycznego podlega bezpośrednio kierowca po-
jazdu sanitarnego oraz personel medyczny wyznaczony do zabezpieczenia strze-
lania na drugiej strzelnicy.
54. Kierownik zabezpieczenia medycznego współpracuje z kierownikiem strzelania
w zakresie organizacji, bezpieczeństwa i zapobiegania wypadkom w czasie strze-
lania.
55. Kierownika punktu amunicyjnego wyznacza się spośród podoficerów. Jest on
zobowiązany:
1) znać zasady obchodzenia się z amunicją;
2) sprawdzić zgodność liczby i rodzajów amunicji przewidzianej do strzelania
oraz jej stan techniczny;
3) przestrzegać zasad bezpieczeństwa w punkcie amunicyjnym;
4) wydawać (na rozkaz kierownika strzelania) amunicję strzelającym,
w ilościach określonych przez kierownika zajęć/strzelania i odbierać od nich
nie wystrzelone naboje;
5) znać stan posiadanej i wydanej amunicji;
6) utrzymywać i zapewnić ochronę, porządek i dyscyplinę w punkcie amunicyj-
nym;
7) rozliczyć się z amunicji po zakończeniu strzelania i złożyć meldunek kierow-
nikowi strzelania.
Kierownik punktu amunicyjnego, na czas przewozu środków bojowych, może
być również wyznaczony rozkazem dziennym dowódcy jednostki wojskowej na
dowódcę konwoju. W przypadku konwoju składającego się z więcej niż trzech
konwojentów, wyznacza się dodatkowo zastępcę dowódcy konwoju. Obowiązki
i zasady służby konwojowej określa „Regulamin ogólny Sił Zbrojnych Rzeczy-
pospolitej Polskiej”.
56. Obserwator (obserwatorzy) wyposażony jest w środki łączności lub sygnaliza-
cji (chorągiewki, latarkę elektryczną z możliwością zmiany kolorów światła, pi-
stolet sygnałowy z nabojami sygnałowymi, przyrządy obserwacyjne). Na strzel-
nicach pistoletowych i broni małokalibrowej wyposażenie obserwatora ustala kie-
26
rownik strzelania, według potrzeb. Obserwator nie może bez rozkazu przełożone-
go opuścić wyznaczonego punktu obserwacyjnego. Jest on zobowiązany prowa-
dzić obserwację w wyznaczonym sektorze i meldować kierownikowi strzelania o:
1) naruszeniu zasad bezpieczeństwa;
2) pojawieniu się ludzi, sprzętu lub zwierząt w wyznaczonym sektorze obser-
wacji;
3) zauważeniu sygnałów nakazujących przerwanie ognia;
4) powstaniu pożaru.
57. Radiotelefonistę (radiotelefonistów) na czas strzelania wyznacza się spośród
specjalistów pododdziału łączności lub specjalistę łączności ze strzelającego pod-
oddziału. Podlega on bezpośrednio kierownikowi strzelania i wykonuje jego po-
lecenia. Jego wyposażenie stanowią: środki łączności, chorągiewki lub latarka
sygnalizacyjna. Do jego obowiązków należy:
1) znajomość przydzielonego sprzętu łączności i umiejętność obsługiwania;
2) znajomość zasad prowadzenia korespondencji przez techniczne środki łącz-
ności;
3) wykonywanie czynności zgodnie z obowiązującymi instrukcjami, zakresem
obowiązków oraz zadaniami postawionymi przez kierownika strzelania
np. (prowadzić szkolenie w punkcie nauczania).
58. Technika uzbrojenia wyznacza się spośród żołnierzy lub pracowników wojska
o specjalności uzbrojenie. W czasie realizowania strzelań podlega on kierowni-
kowi strzelania. Jego wyposażenie stanowią: zestaw części zapasowych i narzę-
dzia. Do jego obowiązków należy:
1) znajomość sprzętu uzbrojenia wykorzystywanego w czasie strzelań, umie-
jętność obsługiwania i usuwanie podstawowych niesprawności;
2) zlokalizowanie uszkodzenia sprzętu uzbrojenia na polecenie kierownika
strzelania, dokonanie naprawy lub wnioskowanie o wymianę sprzętu;
3) wykonywanie pozostałych czynności zgodnie z zadaniami postawionymi
przez kierownika strzelania (np. prowadzić szkolenie w punkcie nauczania).
27
59. Obserwatora (obserwatorów) niewybuchów wyznacza kierownik strzelania
(ćwiczenia) w przypadku, gdy na poligonie (strzelnicy) nie ma etatowej obsługi.
Obserwator prowadzi dziennik obserwacji zaznaczając w nim miejsca upadku
niewybuchów podczas prowadzenia ognia z granatników oraz przeciwpancernych
pocisków kierowanych. Po zakończeniu strzelania (ćwiczenia) obserwator dostar-
cza dziennik obserwacji kierownikowi strzelnicy.
60. Dowódca drużyny przeciwpożarowej w czasie strzelania podlega bezpośrednio
kierownikowi strzelania. Drużyna przeciwpożarowa wyposażona jest w środki
transportu i łączności oraz niezbędny sprzęt przeciwpożarowy. Obowiązkiem
dowódcy drużyny przeciwpożarowej jest:
1) utrzymywanie stałej łączności przez techniczne środki łączności z kierow-
nikiem strzelania;
2) utrzymywanie pododdziału i sprzętu ppoż. w stałej gotowości do natych-
miastowego podjęcia akcji gaśniczej;
3) dowodzenie pododdziałem ppoż. zachowując środki ostrożności
i przestrzegając zasad obowiązujących podczas akcji gaśniczych;
4) wykonywanie pozostałych czynności zgodnie z obowiązującymi instruk-
cjami oraz postawionymi zadaniami przez kierownika strzelania.
61. Rozjemcę (rozjemców) ogniowego wyznacza się spośród żołnierzy strzelającego
pododdziału. Do ich obowiązków należy:
1) sprawdzenie znajomości warunków bezpieczeństwa przez stany osobowe
pododdziału;
2) znajomość rozmieszczenia celów i kolejności ich pokazywania, LW, LOO,
LPO, minimalnych odległości strzelań do poszczególnych celów, przewi-
dywanych sposobów strzelania i manewrów ogniem, granic bezpieczeń-
stwa strzelania, ustalonych sygnałów, ilości wydanej amunicji;
3) niedopuszczanie do prowadzenia ognia do celów z mniejszych odległości
niż podane w zasadach bezpieczeństwa;
4) przerwanie prowadzenia ognia w razie nieprzestrzegania zasad bezpie-
28
czeństwa i warunków strzelania, o ich naruszeniu meldować natychmiast
kierownikowi strzelania;
5) dopilnowanie rozładowania broni po zakończeniu strzelania.
62. Inne osoby funkcyjne strzelania (strzelań) wykonują czynności zgodnie
z obowiązującymi instrukcjami oraz zadaniami postawionymi przez kierownika
strzelania (określone w rozkazie dowódcy JW.).
29
ROZDZIAŁ 5.
ZASADY BEZPIECZEŃSTWA
63. ZASADY BEZPIECZEŃSTWA SĄ NADRZĘDNE W STOSUNKU DO WY-
MOGÓW TAKTYKI I ZASAD PROWADZENIA OGNIA.
64. Bezpieczeństwo zapewnia się przez właściwą organizację strzelań, ścisłe prze-
strzeganie postanowień programu i zasad bezpieczeństwa ustalonych w instruk-
cjach dla ośrodków szkolenia poligonowego (pasów taktycznych i strzelnic gar-
nizonowych).
65. Dla każdego obiektu szkoleniowego opracowuje się instrukcję określającą obo-
wiązujące zasady bezpieczeństwa, dostosowaną do warunków miejscowych,
uwzględniającą zasady zawarte w programie strzelań. Instrukcja znajduje się u
kierownika obiektu. Jej postanowienia ściśle obowiązują wszystkich żołnierzy
biorących udział w strzelaniu – ćwiczeniu (również osoby kontrolujące). Ponadto
na obiekcie szkoleniowym znajduje się zatwierdzony „Roczny plan zabezpiecze-
nia medycznego”.
66. Wszystkie osoby funkcyjne i ćwiczący żołnierze są zobowiązani do przestrze-
gania zasad bezpieczeństwa. Przed każdym strzelaniem (ćwiczeniem) dowódcy
pododdziałów mają obowiązek zapoznania żołnierzy ze szczegółowymi zasadami
bezpieczeństwa obowiązującymi na danym obiekcie szkoleniowym oraz zasada-
mi postępowania w przypadku wystąpienia (wykrycia) niewypałów i niewybu-
chów amunicji bojowej i ćwiczebnej (pocisków, granatów, materiału wybucho-
wego, spłonek, zapalników, środków trujących, itp.).
67. Każdy żołnierz odpowiada za swoje postępowanie w zakresie przestrzegania
warunków bezpieczeństwa.
68. Teren strzelnicy (obiektu) przed strzelaniem należy sprawdzić pod względem
wymogów programu strzelań i usunąć z niego osoby postronne, zwierzęta ho-
dowlane oraz zbędny sprzęt.
69. Podczas prowadzenia ognia w nocy, zabrania się jakiegokolwiek przemiesz-
czania sprzętu i ludzi w rejonie strzelnicy, pasa taktycznego, obiektu
30
(z wyjątkiem sprzętu ćwiczących) oraz używania otwartego ognia itp.
70. Rejony ośrodka szkolenia poligonowego (pasa ćwiczeń taktycznych, strzelni-
cy), na których znajdują się niewybuchy, niewypały, miny, zapalniki lub materia-
ły wybuchowe, trujące, urządzenia imitujące, itp., ogradza się i oznacza wskaźni-
kami z napisami ostrzegawczymi. Doraźnie rejony te mogą być oznaczone chorą-
giewkami lub innymi charakterystycznymi znacznikami określonymi przez kie-
rownika obiektu.
71. Sposób poruszania się po strzelnicy (obiekcie) określa kierownik strzelania pod-
czas rozpoczęcia zajęć.
72. Obserwację organizuje się w celu uzyskania informacji podczas strzelań o poja-
wieniu się ludzi, sprzętu i zwierząt w rejonie ćwiczeń (strzelania) lub powstania
pożaru, a także w celu określenia miejsc upadku niewybuchów.
73. Wszyscy żołnierze znajdujący się na przedpolu powinni być ukryci w schronach
zapewniających bezpieczeństwo. Zmienianie chorągwi (świateł) na schronie od-
bywa się bez wychodzenia z niego. Żołnierze, którzy na komendę kierownika
strzelania wychodzą ze schronów w celu sprawdzenia wyników, ustawienia no-
wych figur bojowych w miejsce zniszczonych lub usunięcia niesprawności urzą-
dzeń (strzelnicy) powinni być ubrani w specjalne kamizelki odblaskowe.
74. Zezwolenie na prowadzenie strzelania amunicją bojową na obiektach poligo-
nowych wydaje komendant ośrodka poligonowego lub jego zastępca. Praktyczna
realizacja strzelań prowadzona jest wyłącznie za zgodą kierownika (komendanta)
obiektu (strzelnicy).
75. Strzelanie rozpoczyna się po podniesieniu czerwonej chorągwi na stanowisku
dowodzenia kierownika strzelania, a w nocy – po zapaleniu czerwonego światła.
76. Zabrania się strzelać:
1) z broni technicznie niesprawnej;
2) amunicją niesprawną, której użycie jest zabronione, niezgodną z typem uży-
tej broni;
3) poza wyznaczone pasy ognia (strzelnicy, pasa ćwiczeń taktycznych);
4) do schronów (niezależnie od tego, czy przebywają w nich ludzie), a także
31
do innych urządzeń poligonowych – strzelnicy – (wieże, dozory, itp.);
5) jeżeli jest podniesiona biała chorągiew lub zapalone białe światło na stano-
wisku dowodzenia kierownika strzelania oraz na schronach, w których
przebywają ludzie;
6) w przypadku utraty łączności między kierownikiem strzelania a schronami.
77. Strzelanie przerywa się na komendę (sygnał) kierownika strzelania lub samo-
dzielnie, w razie:
1) pojawienia się przed strzelającymi ludzi, sprzętu i zwierząt;
2) padania pocisków poza wyznaczone pasy ognia (strzelnicy, pasa ćwiczeń
taktycznych);
3) utraty łączności z kierownikiem strzelania;
4) utraty orientacji w terenie przez strzelającego;
5) powstania pożaru;
6) podniesienia białej chorągwi lub zapalenia białego światła na stanowisku
dowodzenia kierownika strzelania lub na schronie;
7) utraty łączności ze schronami, w których znajdują się ludzie;
8) otrzymania meldunku lub sygnału o naruszeniu bezpieczeństwa.
78. W celu natychmiastowego przerwania ognia przez wszystkich strzelających,
kierownik strzelania podaje przez urządzenia techniczne lub głosem komendę
„Przerwij ogień”, a następnie rozkazuje opuścić czerwoną chorągiew (zgasić
czerwone światło) i podnieść białą chorągiew (zapalić białe światło) na stanowi-
sku dowodzenia i na schronach. W przypadku utraty łączności, uszkodzenia urzą-
dzeń technicznych, itp. sygnał natychmiastowego przerwania ognia podaje się
nabojem sygnałowym „Czerwony ogień”. Nabojów tych zabrania się stosować
we wszystkich innych sytuacjach podczas ćwiczeń i strzelań.
79. Amunicja w punkcie amunicyjnym znajduje się pod nadzorem kierownika
punktu amunicyjnego, a także chroniona jest przez niego przed działaniem
czynników atmosferycznych, a zwłaszcza kurzu, wilgoci i promieni słonecznych.
80. Podczas ćwiczeń w rzucaniu ręcznymi granatami bojowymi należy kierować
się ustaleniami zawartymi w obowiązujących instrukcjach granatów ręcznych
32
oraz przestrzegać następujących zasad bezpieczeństwa:
1) bezwzględnego obowiązku dokładnego przejrzenia granatów i zapalników
bojowych przez kierownika punktu wydawania granatów i kierownika
punktu wydawania zapalników przed wydaniem ich żołnierzom. Podczas
przeglądu należy zwrócić uwagę, czy: skorupa granatu nie ma pęknięć lub
rdzy, kadłub zapalnika nie jest zanieczyszczony i nie ma wgłębień, zapalnik
jest czysty, nie zardzewiały lub pęknięty, końce zawleczki są zgięte i nie
mają pęknięć na zgięciach.
2) zdanie uszkodzonych granatów i zapalników służbie uzbrojenia w celu ich
zniszczenia w razie stwierdzenia powyżej wymienionych uszkodzeń;
3) wydawanie szkolonym granatów i zapalników bezpośrednio przed wykona-
niem rzutu;
4) przenoszenia wyłącznie nieuzbrojonych granatów (oddzielnie zapalnik –
oddzielnie granat);
5) dokonanie rozbrojenia granatu (z nie wyciągniętą zawleczką), który
z jakichkolwiek przyczyn nie został rzucony, odbywa się tylko na wyraźny
rozkaz i pod bezpośrednim nadzorem kierownika ćwiczenia.
81. Zabrania się:
1) wydawania granatów bojowych żołnierzom nie przeszkolonym w rzucie
granatem;
2) używania niesprawnych granatów i zapalników;
3) transportowania granatów bojowych i zapalników bez skrzyń, usuwania
niesprawności, podwieszania za kółko zawleczki lub wkładania dźwigni
spustowej za pas;
4) rzucania granatami bojowymi przez dwóch lub większą liczbę żołnierzy
jednocześnie;
5) rozbrajania granatów bojowych, jeżeli nie zostały one rzucone – rozbrojenia
dokonuje się jedynie w tym przypadku, jeżeli nie wyciągnięto z zapalnika
zawleczki, na wyraźny rozkaz pod ścisłym nadzorem kierownika ćwiczenia
lub specjalisty służby uzbrojenia.
33
82. Żołnierze przebywający w strefie wzmożonego hałasu mają obowiązek postępo-
wać zgodnie z przepisami bezpieczeństwa o ochronie słuchu.
83. Podczas ćwiczeń z wykorzystaniem laserowych symulatorów strzelań (LSS) na-
leży przestrzegać następujących zasad:
1) sprawdzić oznakowanie klasy bezpieczeństwa (musi być I kl.);
2) nie wolno rozkręcać nadajnika (we wnętrzu obudowy występuje niebez-
pieczne napięcie i promieniowanie laserowe);
3) nie należy patrzeć przez optyczne przyrządy powiększające na „strzelający”
nadajnik laserowy z odległości mniejszej niż 10 m (lornetki, lunety, celow-
niki, okulary, lupy itp.);
4) w przypadku ćwiczeń dwustronnych należy używać filtrów ochronnych
(okularów ochronnych);
5) strefy bezpieczeństwa dla stosowanych laserów, a także wejścia (wjazdy)
oznakowuje się tabliczkami – załącznik N;
6) cele i dozory wykonuje się z materiałów o powierzchni nieodbijającej;
7) zabrania się kierowania urządzeń laserowych na świecące (połyskujące)
powierzchnie, a ponadto, podczas użytkowania LSS przestrzegać zasad
zawartych w instrukcjach urządzenia.
84. W celu przeciwdziałania wypadkom z bronią, zjawiskom zaboru amunicji i środ-
ków pozoracji pola walki należy:
1) po zagubieniu łusek podczas strzelania sporządzić protokół zagubienia łu-
sek – załącznik R;
2) rozliczanie amunicji i środków pozoracji pola walki dokonuje kierownik
punktu amunicyjnego, po zajęciach dziennych – tego samego dnia, po zaję-
ciach nocnych – w dniu następnym.
34
CZĘŚĆ II
ZESTAW ĆWICZEŃ I STRZELAŃ
ROZDZIAŁ 6.
ĆWICZENIA PRZYGOTOWAWCZE
6.1. Ćwiczenia w obserwacji
85. Ćwiczenia w obserwacji przygotowują żołnierzy do prowadzenia obserwacji pola
walki. Szkoleni powinni w czasie tych ćwiczeń opanować umiejętności wykry-
wania, rozpoznawania i wskazywania celów, określania odległości do nich, pręd-
kości i kierunku ich ruchu, a także obserwacji wyników ognia oraz określania
ważności celów i kolejności ich niszczenia.
86. Ćwiczenia w obserwacji na dany rok szkoleniowy opracowuje sztab batalionu
(równorzędny) lub odpowiednie komórki jednostki wojskowej z udziałem do-
wódców pododdziałów – zbiór ćwiczeń zatwierdza i wprowadza rozkazem do-
wódca batalionu (równorzędny) lub dowódca jednostki wojskowej.
87. Ćwiczenia w obserwacji prowadzi się w terenie o urozmaiconym pokryciu
i rzeźbie, w różnych porach doby i warunkach atmosferycznych, w czasie zajęć
ogniowych jako punkty nauczania oraz jako odrębne zajęcia. Określone elementy
ćwiczeń w obserwacji należy doskonalić w czasie innych zajęć w terenie. Ćwi-
czenia poprzedza się szkoleniem z zakresu: posługiwania się przyrządami obser-
wacyjnymi (dziennymi i nocnymi), zasad prowadzenia obserwacji, określania od-
ległości i prędkości ruchu celów przy pomocy urządzeń optycznych i środków
podręcznych oraz rozpoznawania charakterystycznych cech sprzętu bojowego.
88. Cele do prowadzenia obserwacji rozmieszcza się stosownie do warunków tere-
nowych i możliwości placów ćwiczeń.
89. Obiektami obserwacji mogą być figury bojowe, makiety, sprzęt bojowy, żołnie-
rze, itp. W nocy obiekty obserwacji demaskuje się poprzez oświetlenie ich świa-
tłem punktowym lub rozproszonym, promiennikami podczerwieni, wystrzałami,
błyskami latarek i reflektorów, rozmowami, itp. Należy także uczyć rozpoznawa-
35
nia i wskazywania celów powietrznych, pozorowanych, np. przez zdalnie stero-
wane imitatory (modele).
90. Obserwację prowadzi się z punktów, posterunków obserwacyjnych (stanowisk
ogniowych) za pomocą przyrządów optycznych (celowników, lornetek) określa-
jąc odległości do celu sposobem „na oko” (na podstawie widoczności celów), me-
todą porównywania oraz za pomocą środków podręcznych.
91. Podczas wykorzystywania przyrządów laserowych należy przestrzegać zasad
bezpieczeństwa określonych w instrukcjach użytkowania.
92. Kierownik ćwiczenia przed rozpoczęciem szkolenia określa dobrze widoczne
przedmioty terenowe jako dozory, sektory obserwacji i rejony rozmieszczenia ce-
lów, ustala sygnały do kierowania polem tarczowym i pozorowaniem, mierzy
rzeczywiste odległości do przedmiotów terenowych i celów oraz ustala dopusz-
czalny błąd w określaniu do nich odległości, opracowuje szkic pola tarczowego,
a ponadto ustala kolejność i czas ukazywania się poszczególnych celów.
93. Każde ćwiczenie rozpoczynać od wprowadzenia szkolonych w sytuację taktycz-
ną, a następnie wskazać dozory i sektory (pasy) prowadzenia obserwacji. Na roz-
kaz kierownika ćwiczenia żołnierze zajmują wskazany punkt obserwacyjny lub
miejsce w wozie i przygotowują się do ćwiczenia. Na komendę „Obserwować”
przystępują do prowadzenia obserwacji w nakazanym sektorze wypełniając Listę
wyników obserwacji lub Szkic terenu. Po upływie określonego czasu kierownik
ćwiczenia podaje komendę „Przerwać obserwację”, zbiera listy wyników obser-
wacji, sprawdza, a następnie omawia i ocenia czynności szkolonych. W miarę
nabywania umiejętności przez żołnierzy, ćwiczenia powtarza się, stopniując trud-
ności przez: skrócenie czasu obserwacji i ukazywania się celów, zmniejszanie
dopuszczalnego błędu oceny odległości i prędkości celów, prowadzenie obserwa-
cji w nocy i w maskach przeciwgazowych wraz z pozorowaniem zjawisk pola
walki (huk, ogień, kurz, maskowanie obiektów itp.).
94. Dopuszczalny błąd w ocenie odległości, w zależności od sposobu jej określania,
może wynosić:
1) „na oko” – w dzień 15%, w nocy 20%;
36
2) za pomocą przyrządów optycznych – w dzień 10%, w nocy 15%.
Podczas określania odległości w ruchu każdą wartość dopuszczalnych błędów
powiększa się o 5%. Powyższe ustalenia nie dotyczą ćwiczeń, w których do po-
miaru odległości używa się przyrządów optycznych (celowników) z urządzeniami
dalmierczymi.
95. Ćwiczenia indywidualne uważa się za wykonane, gdy wykryto i rozpoznano,
a także określono odległość w granicach dopuszczalnych błędów do co najmniej
60% celów.
6.2. Ćwiczenia przygotowawcze z broni strzeleckiej oraz z użyciem trenażerów
96. Ćwiczenia przygotowawcze służą do nauczania oraz ciągłego doskonalenia umie-
jętności i podtrzymywania kondycji strzeleckiej żołnierzy poprzez realizację za-
dań w zakresie posługiwania się uzbrojeniem w różnych warunkach, przechodze-
nia od teorii strzelania do praktycznego rozwiązywania zadań metodami bez-
ogniowymi i ogniowymi, na odległościach zmniejszonych i rzeczywistych, a tak-
że wyrabianiu nawyków i doskonaleniu umiejętności indywidualnych i zespoło-
wych w skutecznym prowadzeniu ognia z etatowego uzbrojenia.
97. Ćwiczenia przygotowawcze poprzedzają realizację strzelań szkolnych i bojowych
z broni strzeleckiej. W trakcie realizacji ćwiczeń przygotowawczych należy wy-
korzystywać: broń strzelecką i sportową (pneumatyczną, małokalibrową), urzą-
dzenia szkolno-treningowe, trenażery i symulatory.
98. Ćwiczenia przygotowawcze prowadzi się na obiektach szkolenia strzeleckiego
(w garnizonie i na poligonie) z wykorzystaniem urządzeń szkolno-treningowych
i symulatorów oraz etatowego uzbrojenia, w dzień i w nocy, przy użyciu przyrzą-
dów celowniczych mechanicznych i optycznych. Winny one być prowadzone
w warunkach zbliżonych do realnego pola walki, to znaczy z zastosowaniem
efektów akustycznych i wizualnych.
99. Opracowując warunki ćwiczeń przygotowawczych, w szczególności należy brać
pod uwagę następujące uwarunkowania organizacyjne i merytoryczne:
1) organizacyjne, uwzględniające:
37
a) przeznaczenie i zadania pododdziału na kolejny rok szkoleniowy,
b) przydzielone limity środków bojowych (pozoracji, oraz resursów eksplo-
atacyjnych),
c) możliwości bazy szkoleniowej,
d) posiadaną liczbę dni przeznaczonych na szkolenie,
e) termin i miejsce zasadniczych przedsięwzięć szkoleniowych,
f) stopień wyszkolenia żołnierzy;
2) merytoryczne, uwzględniające:
a) postawy strzeleckie – leżąca z wykorzystaniem podpórki, z wolnej ręki,
klęcząca lub stojąca,
b) rodzaj i charakter celu – od celów stałych, ukazujących się, poruszających
się oraz dużych, średnich, małych,
c) czas ukazywania się celów – ćwiczenia umożliwiające swobodne wykrycie
celu i oddanie kilku strzałów,
d) rodzaj broni, z której prowadzony jest ogień,
e) rodzaj ognia,
f) rodzaj środków wizualizacji – ćwiczenia z nakłuwaczem, impulsem lase-
rowym, amunicją bojową, ślepą,
g) liczbę amunicji – ćwiczenia umożliwiające oddanie kilku strzałów do tego
samego celu o ograniczonej liczbie amunicji,
h) zasięg celowania i pola widzenia celów – ćwiczenia, w których cele znaj-
dują się w zasięgu strzału bezwzględnego, na odległościach rzeczywistych
i wydłużonych,
i) kolejność użycia środków nauczania – od ćwiczeń na urządzeniach do na-
uki i kontroli celowania, poprzez szkolenie na trenażerach i symulatorach,
strzelania z broni sportowej, ćwiczenia i strzelania na placach ćwiczeń,
strzelnicach bojowych itd.,
j) kompleksowość szkolenia – ćwiczenia w wyrabianiu nawyków w obsługi-
waniu broni, posługiwaniu się mechanizmami, itp. prowadzić równolegle
ze strzelaniami przygotowawczymi,
38
k) kryteria oceniania – czuwać nad indywidualnymi postępami szkolonych,
każdy błąd musi być zauważony, przeanalizowany i usunięty.
100. Podczas prowadzenia ćwiczeń przygotowawczych stosować ogólnie przyjęte za-
sady nauczania, a w szczególności eksponować zasadę stopniowania trudności
oraz realizmu w szkoleniu.
101. Ćwiczenia z wykorzystaniem urządzeń treningowych (UT) mają na celu wyro-
bienie nawyków manualnych w szybkim i sprawnym naprowadzaniu broni na
cel, nauczanie i doskonalenie umiejętności rozwiązywania zadań strzeleckich
oraz podtrzymywania kondycji strzeleckiej żołnierzy (drużyny, obsługi, załogi).
102. Szkolenie z wykorzystaniem UT prowadzi się w czasie zajęć ze szkolenia strze-
leckiego, a także jako doskonalące w czasie innych zajęć i samokształcenia, aby
zapewnić opanowanie umiejętności posługiwania się bronią oraz prowadzenie
celnego ognia.
103. W celu umożliwienia śledzenia postępów w szkoleniu wszystkie oceny za zdo-
byte zadania i ćwiczenia na UT należy ewidencjonować w dokumentach szkole-
niowych.
104. Na podstawie analizy indywidualnych wyników uzyskanych w szkoleniu na UT,
dowódca pododdziału podejmuje decyzję o dopuszczeniu szkolonych do strze-
lań z wykorzystaniem amunicji bojowej lub powtórzenia ćwiczeń.
6.2.1. Ćwiczenie przygotowawcze z karabinka do pełnienia służby wartowniczej
Cele: nr 1 – 2 x figura bojowa nr 40 (biegnący) ukazuje i ukrywa się
na komendę kierownika strzelania;
nr 2 – figura bojowa nr 23 (popiersie);
nr 3 – figura bojowa nr 30 (klęczący);
Cele nr 2 i 3 ukazują się jednocześnie na 25 sekund po
10 sekundach od ukrycia się celu nr 1.
Odległość: do celu:
nr 1 – 150 m;
Do celu nr 1 nie prowadzi się ognia.
39
nr 2 – 75 m;
nr 3 – 100 m.
Liczba nabojów: 6 szt.
Czas: ograniczony ukazywaniem się celów.
Postawa: do celu:
nr 1 – stojąca;
nr 2 i 3 – klęcząca za ukryciem.
Rodzaj ognia: ogień pojedynczy.
Ocena: „bardzo dobrze” – trafić dwa cele;
„dobrze” – trafić cel nr 2;
„dostatecznie” – trafić cel nr 3.
Warunki strzelania: dzień, noc.
Wskazówki: Strzelanie ma na celu nauczenie żołnierza regulaminowego postępowa-
nia z użyciem broni w trakcie pełnienia służby wartowniczej. Po otrzymaniu maga-
zynka z amunicją, strzelający podłącza go do broni (bez wprowadzenia naboju do
komory nabojowej), zabezpiecza broń. Na komendę kierownika strzelania „Wartow-
nik na posterunek – marsz”, strzelający zajmuje stanowisko ogniowe na LOO, prze-
nosi broń w położenie określone w tabeli posterunku. Kierownik strzelania nakazuje
podnieść cel nr 1 i podaje komendę „Dwie nieznane osoby”, strzelający ostrzega
„STÓJ - służba wartownicza”. Następnie kierownik strzelania podaje „osoby zbliżają
się”, strzelający ostrzega „STÓJ – bo strzelam” i przeładowuje broń. Kierownik
strzelania dodaje „Strzał ostrzegawczy został oddany, zbliżający kryją się, ZABEZ-
PIECZ BROŃ” i nakazuje opuścić cel nr 1. Strzelający przyjmuje postawę klęcząc za
ukryciem, prowadzi obserwację i po wykryciu celu nr 2 i 3 prowadzi ogień.
6.2.2. Ćwiczenie przygotowawcze z karabinka Mini Beryl do pełnienia służby
wartowniczej
Cele: nr 1 – 2 x figura bojowa nr 40 (biegnący) ukazuje i ukrywa się
Do celu nr 1 nie prowadzi się ognia.
40
na komendę kierownika strzelania;
nr 2 – figura bojowa nr 23 (popiersie);
nr 3 – figura bojowa nr 30 (klęczący).
Cele nr 2 i 3 ukazują się jednocześnie na 25 sekund po
10 sekundach od ukrycia się celu nr 1.
Odległość: do celu:
nr 1 – 150 m;
nr 2 – 50 m;
nr 3 – 75 m.
Liczba nabojów: 6 szt. (w pistoletach, które nie mają przełącznika rodzaju ognia –
12 szt.).
Czas: ograniczony ukazywaniem się celów.
Postawa: do celu:
nr 1 – stojąca;
nr 2 i 3 – klęcząca za ukryciem.
Rodzaj ognia: ogień pojedynczy (w pistoletach, które nie mają przełącznika
rodzaju ognia – krótkimi seriami).
Ocena: „bardzo dobrze” – trafić dwa cele;
„dobrze” – trafić cel nr 2;
„dostatecznie” – trafić cel nr 3.
Warunki strzelania: dzień, noc.
Wskazówki: Strzelanie ma na celu nauczenie żołnierza regulaminowego postępowa-
nia z użyciem broni w trakcie pełnienia służby wartowniczej. Po otrzymaniu maga-
zynka z amunicją, strzelający przyłącza go do broni (bez wprowadzenia naboju do
komory nabojowej), zabezpiecza broń. Na komendę kierownika strzelania „Wartow-
nik na posterunek – marsz”, strzelający zajmuje stanowisko ogniowe na LOO, prze-
nosi broń w położenie określone w tabeli posterunku. Kierownik strzelania nakazuje
podnieść cel nr 1 i podaje komendę „Dwie nieznane osoby”, strzelający ostrzega
„STÓJ - służba wartownicza”. Następnie kierownik strzelania podaje „osoby ucieka-
ją”, strzelający ostrzega „STÓJ – bo strzelam” i przeładowuje broń. Kierownik strze-
41
lania dodaje „Strzał ostrzegawczy został oddany, uciekający kryją się, ZABEZPIECZ
BROŃ” i nakazuje opuścić cel nr 1. Strzelający przyjmuje postawę klęcząc za ukry-
ciem, prowadzi obserwację i po wykryciu celu nr 2 i 3 prowadzi ogień.
6.2.3. Ćwiczenie przygotowawcze z pistoletu maszynowego do pełnienia służby
wartowniczej
Cele: nr 1 – figura bojowa nr TS-10 ukazuje się dwa razy; pierwsze
ukazanie – na 20 sekund; drugie ukazanie na 10 sekund, bezpo-
średnio po trafieniu lub ukryciu się celu nr 2;
nr 2 – figura bojowa TS-10, ukazuje się na 10 sekund, po 5 se-
kundach od trafienia lub ukryciu się celu nr 1 po jego pierwszym
ukazaniu;
nr 3 – figura bojowa nr TS-10, ukazuje się na 10 sekund, cel
ukazuje się bezpośrednio po trafieniu lub ukryciu się celu nr 1
po jego drugim ukazaniu.
Odległość: do celu:
nr 1 i 2 – 40-50 m;
nr 3 – 20-25 m.
Liczba nabojów: 5 szt.
Czas: ograniczony ukazywaniem się celów.
Postawa: dowolna (według decyzji strzelającego).
Rodzaj ognia: ogień pojedynczy.
Ocena: „bardzo dobrze” – trafić trzy cele;
„dobrze” – trafić dwa cele;
„dostatecznie” – trafić jeden cel.
Warunki strzelania: dzień.
Wskazówki: Po otrzymaniu magazynka z amunicją, strzelający przyłącza go do bro-
ni (bez wprowadzenia naboju do komory nabojowej), zabezpiecza broń. Na komendę
kierownika strzelania „Wartownik na posterunek – marsz”, strzelający zajmuje sta-
nowisko ogniowe na LOO (na miejsce wskazane jako posterunek), przenosi broń w
42
położenie określone w tabeli posterunku. Po ukazaniu się celu nr 1 strzelający („war-
townik”) kieruje broń w stronę celu i zgodnie z zasadami regulaminu wzywa do za-
trzymania „STÓJ - służba wartownicza”, „STÓJ – bo strzelam”, wprowadza nabój
do komory nabojowej, oznajmia głosem „oddałem strzał ostrzegawczy” (strzału
ostrzegawczego nie oddaje praktycznie), po czym ogniem pojedynczym prowadzi
ogień do celu. Po trafieniu lub ukryciu się celu nr 1 za jego pierwszym ukazaniem,
strzelający może zmienić postawę strzelecką (klęcząca lub stojąca za ukryciem) –
istotnym jest, aby strzelający samodzielnie dokonał wyboru postawy strzeleckiej,
możliwej do przyjęcia na posterunku, na którym w przyszłości będzie pełnił służbę
wartowniczą. Po wykryciu kolejnych celów strzelający samodzielnie prowadzi ogień.
Po trafieniu lub ukryciu się celu nr 3 dalsze czynności kierownika strzelania i strzela-
jącego przebiegają zgodnie z ogólnymi ustaleniami programu strzelań.
6.3. Ćwiczenia w rzucaniu granatami ręcznymi
105. Ćwiczenia w rzucaniu granatami ręcznymi mają na celu nauczenie żołnierzy po-
sługiwania się i wykonywania rzutów granatami zaczepnymi, obronnymi
i przeciwpancernymi z różnych postaw i z wozów bojowych.
106. Podczas ćwiczeń żołnierze rzucają granatami ćwiczebnymi w dzień i w nocy
oraz bojowymi i treningowymi – w dzień. Zezwala się na powtórzenia rzutu
granatem bojowym. Decyzję podejmuje kierownik rzutu granatem.
107. Na rzucanie granatami bojowymi zezwalać tylko tym żołnierzom, którzy
znają warunki bezpieczeństwa i budowę granatów, opanowali umiejętność wła-
ściwego obchodzenia się z nimi.
108. Rzut granatem bojowym organizować ze szkolonymi po zrealizowanym
treningu granatem ćwiczebnym lub treningowym wg warunków rzutu gra-
natem bojowym.
109. Ćwiczenia w rzucaniu granatami ćwiczebnymi lub treningowymi prowadzi się
na obiektach szkoleniowych itp.: placach ćwiczeń ogniowych, strzelnicach itp.,
natomiast ćwiczenia w rzucaniu granatami bojowymi prowadzi się na specjal-
nych, odpowiadających warunkom bezpieczeństwa rzutniach.
43
110. Na kierownika ćwiczenia w rzucaniu granatami bojowymi wyznacza się żoł-
nierza lub osobę wyznaczoną Rozkazem Dowódcy JW. wyszkoloną do prowa-
dzenia zajęć z użyciem granatów bojowych.
111. Rzutnia granatów bojowych powinna być urządzona tak, aby podczas rzu-
cania:
1) granatami zaczepnymi – w odległości 200 m;
2) obronnymi lub przeciwpancernymi – w odległości 400 m;
nie znajdowało się nic co mogłoby być narażone na działanie odłamków (ludzie,
zwierzęta lub sprzęt). Rzutnie oznacza się chorągwiami, tablicami z napisami
ostrzegawczymi. Na drogach dojazdowych, ścieżkach itp. należy zorganizować
posterunki ubezpieczające wyposażone w środki łączności.
112. Po osiągnięciu gotowości do rzutów na przedpiersiu okopu (na wozie bojowym
lub samochodzie), z którego prowadzi się rzuty, ustawia się czerwoną chorą-
giew.
113. W czasie rzucania granatami kierownik ćwiczenia i ćwiczący powinni być
w hełmach (z wozów bojowych w hełmofonach).
114. Granatem bojowym rzuca tylko jeden ćwiczący (szkolony). Podczas rzucania
granatami bojowymi, kierownik ćwiczenia i ćwiczący znajdują się w okopie,
każdy na swoim miejscu. Na rzutniach typowych pozostali szkoleni znajdują się
w schronach urządzonych zgodnie z ustaleniami odpowiednich instrukcji. Na
rzutniach urządzanych czasowo (doraźnie) jeden lub dwóch żołnierzy, którzy
mają wykonać w następnej kolejności rzut granatem bojowym, oczekuje
w schronie. Pozostali znajdują się w punkcie nauczania (w odległości 400 m od
miejsca rzucania granatami bojowymi).
115. Między kierownikiem ćwiczenia a grupą ubezpieczenia w czasie rzucania gra-
natami bojowymi należy zorganizować zdublowaną łączność.
116. Zabrania się podnoszenia, przenoszenia, niewybuchu z miejsca jego upadku
(niewybuchy niszczyć na miejscu).
117. Podczas ćwiczeń w rzucaniu granatami ręcznymi ćwiczebnymi z wozów bojo-
wych (samochodów) można rzucać je ze wszystkich włazów, z wyjątkiem włazu
44
kierowcy (z samochodu – z wyjątkiem kabiny kierowcy). Z wozów bojowych
(samochodów) nie wykonuje się rzutów granatem bojowym.
118. Niszczenie uszkodzonych granatów bojowych i niewybuchów organizuje kie-
rownik ćwiczenia (rzutu) przy udziale grup (patroli) rozminowania lub specjali-
stów wojsk inżynieryjnych mających odpowiednie przeszkolenie specjalistycz-
ne.
45
ROZDZIAŁ 7.
STRZELANIA SZKOLNE
119. Strzelania szkolne z broni strzeleckiej służą do nauki prowadzenia celnego ognia
różnymi sposobami w dzień i w nocy oraz w maskach przeciwgazowych, jak
również umiejętności samodzielnego rozwiązywania zadań strzeleckich. Przy-
gotowują do realizacji strzelań bojowych, sytuacyjnych i specjalnych. Strzelania
szkolne obowiązują podczas szkolenia kandydatów do służby przygotowawczej
i w jednostkach szkolnictwa wojskowego (nie dotyczy obsady etatowej).
120. Strzelania szkolne prowadzi się na:
a) placach ćwiczeń ogniowych, strzelnicach garnizonowych i poligonowych
i kierunkach strzelań dla broni strzeleckiej, z wyjątkiem granatników prze-
ciwpancernych i karabinków – granatników;
b) strzelnicach poligonowych dla granatników przeciwpancernych i karabin-
ków – granatników.
121. Dopuszcza się realizację strzelań szkolnych z granatników przeciwpancernych
i karabinków – granatników w garnizonowych ośrodkach szkolenia – w przy-
padku spełnienia określonych warunków strzelania oraz warunków bezpieczeń-
stwa przez strzelnicę (obiekt).
122. Zasady realizacji strzelań szkolnych:
1) realizację strzelań szkolnych poprzedzić prowadzeniem ćwiczeń przygoto-
wawczych;
2) stosować zasadę stopniowania trudności (od najprostszych do trudniej-
szych);
3) w przypadku wyposażenia karabinka w celownik holograficzny, strzelania
realizowane są z jego wykorzystaniem.
46
7.1. Strzelanie szkolne z karabinka
7.1.1. Strzelanie szkolne Nr 1 – strzelanie na celność i skupienie
Cel: popiersie (figura bojowa nr 23p) na tarczy o wymiarach 0,75x0,75 m,
cel stały.
Odległość: 100 m.
Liczba nabojów: 5 szt.
Czas: nieograniczony
Postawa: leżąca z wykorzystaniem podpórki.
Rodzaj ognia: pojedynczy.
Ocena:
„bardzo dobrze” – uzyskać 40 punktów;
„dobrze” – uzyskać 35 punktów;
„dostatecznie” – uzyskać 30 punktów.
Warunki strzelania: dzień.
Wskazówki: na komendę kierownika strzelania „Naprzód” strzelający zajmuje sta-
nowisko ogniowe na LOO, przyjmuje postawę strzelecką, wprowadza nabój do ko-
mory nabojowej, zabezpiecza broń i melduje gotowość do strzelania przez podniesie-
nie wolnej ręki. Kierownik strzelania podaje następujące komendy: do rozpoczęcia
strzelania „Do popiersia ognia”, a po zakończeniu strzelania „Przerwij ogień”.
7.1.2. Strzelanie szkolne Nr 2 - strzelanie w postawie leżącej
Cele: karabin maszynowy (figura bojowa nr 27), cel ukazuje się
5 razy na 30 sekund z przerwami 10 sekundowymi.
Odległość: 100 m.
Liczba nabojów: 15 szt.
Czas: ograniczony ukazywaniem się celów.
Postawa: leżąca z podpórką.
Rodzaj ognia: krótkie serie.
Ocena
47
„bardzo dobrze” – trafić cel 4 razy;
„dobrze” – trafić cel 3 razy;
„dostatecznie” – trafić cel 2 razy.
Warunki strzelania: dzień, noc, w masce.
Wskazówki: na komendę kierownika strzelania „Naprzód” strzelający zajmuje sta-
nowisko ogniowe na LOO, przyjmuje postawą strzelecką i rozpoczyna strzelanie.
7.2. Strzelanie szkolne z karabinka – granatnika
7.2.1. Strzelanie szkolne Nr 1 z karabinka –granatnika wz. 1974/ 5,56 mm kbs
wz. 96 – strzelanie w postawie dowolnej
Cel: grupa piechoty: 3 x biegnący (3 x figura bojowa nr 40) roz-
mieszczone w środku pola prostokąta o szerokości 10 m i głębo-
kości 20 m.
Odległość: 200 – 250 m.
Liczba nabojów: 4 szt. NGO (NGC)-74/ granat nasadkowy do kbs wz 96.
Czas: nieograniczony.
Postawa: dowolna.
Rodzaj ognia: pojedynczy.
Ocena: „bardzo dobrze” – trafić w pole trzy razy;
„dobrze” – trafić w pole dwa razy;
„dostatecznie” – trafić w pole.
Warunki strzelania: dzień.
Wskazówki: na komendę kierownika strzelania „Naprzód” strzelający zajmuje sta-
nowisko ogniowe na LOO, przyjmuje postawą strzelecką i przygotowuje się do strze-
lania. Po wykryciu celu strzelający samodzielnie prowadzi ogień.
48
7.2.2. Strzelanie szkolne Nr 1 z karabinka – granatnika wz. 1960/72 – strzelanie
w postawie leżącej lub klęczącej
Cel: transporter (figura bojowa nr 50) lub grupa piechoty: 3 x biegną-
cy (3 x figura bojowa nr 40) rozmieszczone w środku pola o sze-
rokości 10 m i głębokości 20 m, ukazujące się jeden raz trans-
porter na 1 minutę a grupa piechoty na 1 minutę 15 sekund.
Odległość: do fig. boj. nr 50 – 100 m;
do fig. boj. nr 40 – 200 - 300 m.
Liczba nabojów: do fig. boj. nr 50 – 3 x PGN – 60;
do fig. boj. nr 40 – 3 x KGN.
Czas: ograniczony czasem ukazywania się celów.
Postawa: do fig. boj. nr 50 – leżąca;
do fig. boj. nr 40 – klęcząca za ukryciem.
Rodzaj ognia: pojedynczy.
Ocena: dla strzelających granatami PGN – 60:
„bardzo dobrze” – trafić cel dwukrotnie;
„dobrze” – trafić cel pierwszym granatem;
„dostatecznie” – trafić cel,
dla strzelających granatami KGN:
„bardzo dobrze” – trafić w pole dwoma granatami;
„dobrze” – trafić w pole pierwszym granatem;
„dostatecznie” – trafić w pole.
Warunki strzelania: dzień.
Wskazówki: na LW strzelający przygotowuje karabinek do strzelania, otrzymane
granaty wkłada do noszaka, a magazynek z nabojami miotającymi do torby. Na ko-
mendę kierownika strzelania „Naprzód” strzelający zajmuje stanowisko ogniowe na
LOO, przyjmuje postawą strzelecką i przygotowuje się do strzelania. Po wykryciu ce-
lu strzelający samodzielnie prowadzi ogień.
49
7.3. Strzelanie szkolne z karabinka typ Mini Beryl
7.3.1. Strzelanie szkolne Nr 1 – strzelanie na celność i skupienie
Cel: popiersie (figura bojowa nr 23p) na tarczy o wymiarach
0,75x0,75 m, cel stały.
Odległość: 100 m.
Liczba nabojów: 5 szt.
Czas: nieograniczony
Postawa: leżąca z wykorzystaniem podpórki.
Rodzaj ognia: pojedynczy.
Ocena:
„bardzo dobrze” – uzyskać 40 punktów;
„dobrze” – uzyskać 35 punktów;
„dostatecznie” – uzyskać 30 punktów.
Warunki strzelania: dzień.
Wskazówki: na komendę kierownika strzelania „Naprzód” strzelający zajmuje sta-
nowisko ogniowe na LOO, przyjmuje postawę strzelecką, wprowadza nabój do ko-
mory nabojowej, zabezpiecza broń i melduje gotowość do strzelania przez podniesie-
nie wolnej ręki. Kierownik strzelania podaje następujące komendy: do rozpoczęcia
strzelania „ Do popiersia ognia”, a po zakończeniu strzelania „Przerwij ogień”.
7.3.2. Strzelanie szkolne Nr 2 - strzelanie w postawie leżącej
Cele: karabin maszynowy (figura bojowa nr 27), cel ukazuje się
5 razy na 30 sekund z przerwami 10 sekund się.
Odległość: 100 m.
Liczba nabojów: 15 szt.
Czas: ograniczony ukazywaniem się celów.
Postawa: leżąca z wykorzystaniem podpórki.
Rodzaj ognia: krótkie serie.
Ocena: „bardzo dobrze” – trafić cel 4 razy;
50
„dobrze” – trafić cel 3 razy;
„dostatecznie” – trafić cel 2 razy.
Warunki strzelania: dzień, noc, w masce.
Wskazówki: na komendę kierownika strzelania „Naprzód” strzelający biegiem zaj-
muje stanowisko ogniowe na LOO, przyjmuje postawą strzelecką i rozpoczyna strze-
lanie.
7.4. Strzelanie szkolne z pistoletu maszynowego
7.4.1. Strzelanie szkolne Nr 1 – strzelanie na celność i skupienie
Cel: popiersie (figura bojowa nr 23p) na tarczy o wymiarach
0,75x0,75 m, cel stały.
Odległość: 75 m.
Liczba nabojów: 5 szt.
Czas: nieograniczony
Postawa: leżąca z wykorzystaniem podpórki.
Rodzaj ognia: pojedynczy.
Ocena :
„bardzo dobrze” – uzyskać 40 punktów;
„dobrze” – uzyskać 35 punktów;
„dostatecznie” – uzyskać 30 punktów.
Warunki strzelania: dzień.
Wskazówki: na komendę kierownika strzelania „Naprzód” strzelający zajmuje sta-
nowisko ogniowe na LOO, przyjmuje postawą strzelecką, wprowadza nabój do ko-
mory nabojowej, zabezpiecza broń i melduje gotowość do strzelania przez podniesie-
nie wolnej ręki. Kierownik strzelania podaje następujące komendy: do rozpoczęcia
strzelania „ Ognia” a po zakończeniu strzelania „Przerwij ogień”
51
7.4.2. Strzelanie szkolne Nr 2 - strzelanie w postawie leżącej
Cele: pancerzownica (figura bojowa nr 31), cel ukazuje się 5 razy
na 30 sekund z przerwą co 10 sekund.
Odległość: 75 m.
Liczba nabojów: 15 szt.
Czas: ograniczony ukazywaniem się celów.
Postawa: leżąca z wykorzystaniem podpórki.
Rodzaj ognia: krótkie serie.
Ocena bardzo dobrze” – trafić cel 4 razy;
„dobrze” – trafić cel 3 razy;
„dostatecznie” – trafić cel 2 razy.
Warunki strzelania: dzień, noc, w masce.
Wskazówki: na komendę kierownika strzelania „Naprzód” strzelający zajmuje sta-
nowisko ogniowe na LOO, przyjmuje postawą strzelecką i rozpoczyna strzelanie.
7.5. Strzelanie szkolne z pistoletu wojskowego
7.5.1. Strzelanie szkolne Nr 1 – strzelanie na celność i skupienie
Cel: popiersie (figura bojowa nr 23p) na tarczy o wymiarach 0,75x0,75 m,
cel stały.
Odległość: 15 m.
Liczba nabojów: 5 szt.
Czas: nieograniczony.
Postawa: stojąca z wolnej ręki lub oburącz.
Rodzaj ognia: pojedynczy.
Ocena:
„bardzo dobrze” – uzyskać 40 punktów;
„dobrze” – uzyskać 35 punktów;
„dostatecznie” – uzyskać 30 punktów.
Warunki strzelania: dzień.
52
Wskazówki: na komendę kierownika strzelania „Naprzód” strzelający zajmuje sta-
nowisko ogniowe na LOO, przyjmuje postawę strzelecką, wprowadza nabój do ko-
mory nabojowej, zabezpiecza broń i melduje gotowość do strzelania przez podniesie-
nie wolnej ręki. Kierownik strzelania podaje następujące komendy: do rozpoczęcia
strzelania „Do popiersia ognia”, a po zakończeniu strzelania „Przerwij ogień”.
7.5.2. Strzelanie szkolne Nr 2
Cele: 5 x biegnący (5 x figura bojowa nr 40) ukazuje się na 20 sekund –
odległość między figurami do 1,5 m, dwie figury oznaczone do
których nie wolno prowadzić ognia.
Odległość: 20-25m.
Liczba nabojów: 5 sztuk.
Czas: ograniczony czasem ukazywania się celów (cele ukazują się po
komendzie „Naprzód”).
Postawa: stojąca z wolnej ręki lub oburącz.
Rodzaj ognia: pojedynczy.
Ocena: „bardzo dobrze” - trafić trzy cele;
„dobrze” - trafić dwa cele;
„dostatecznie” - trafić jeden cel.
Warunki strzelania: dzień, w masce.
Wskazówki: Na linii wyjściowej strzelający dołącza magazynek do pistoletu, wkłada
broń do kabury. Na komendę „Naprzód” ćwiczący podbiega na LOO, wyjmuje broń,
wprowadza nabój do komory nabojowej, po czym prowadzi ogień. Trafienie figury
oznaczonej, do której nie wolno prowadzić ognia skutkuje uzyskaniem oceny niedo-
statecznej.
53
Rys. 7.5.2. Szkic strzelania szkolnego nr 2
7.6. Strzelanie szkolne z karabinu maszynowego
7.6.1. Strzelanie szkolne Nr 1 – strzelanie w postawie leżącej lub stojącej
w okopie
Cel: karabin maszynowy (figura bojowa nr 27), cel ukazuje się 3 razy
po 30 sekund z przerwami 10-cio sekundowymi.
Odległość: 200 m.
Liczba nabojów: 15 szt. / 30 szt.(km MG 3).
Czas: ograniczony czasem ukazywania się celu.
Postawa: leżąca z przygotowanego SO lub stojąca w okopie.
Rodzaj ognia: według decyzji strzelającego;
Ocena: „bardzo dobrze” – trafić cel trzy razy;
„dobrze” – trafić cel dwa razy;
„dostatecznie” – trafić cel.
Warunki strzelania: dzień, noc.
Wskazówki: na komendę kierownika strzelania „Naprzód” obsługa (strzelający)
zajmuje stanowisko ogniowe na LOO, przyjmuje postawą strzelecką i przygotowuje
się do strzelania. Po wykryciu celu strzelający samodzielnie prowadzi ogień.
54
7.6.2. Strzelanie szkolne Nr 2 – strzelanie w postawie leżącej lub stojącej
w okopie
Cel: nr 1 – karabin maszynowy (figura bojowa nr 27), cel ukazuje się
2 razy po 30 sekund z przerwami 10-cio sekundowymi;
nr 2 – biegnący (figura bojowa nr 40a) poruszający się ruchem
poprzecznym lub skośnym 3 x 50 m, cel rozpoczyna ruch po
10 sekundach od trafienia lub ukrycia się celu nr 1.
Odległość: do celu:
nr 1 – 200 m;
nr 2 – 200 - 300 m.
Liczba nabojów: 30 szt./ 60 szt. (km MG 3).
Czas: ograniczony ukazywaniem się i ruchem celu.
Postawa: leżąca z przygotowanego SO lub stojąca w okopie.
Rodzaj ognia: według decyzji strzelającego.
Ocena: „bardzo dobrze” – trafić w dwa cele, w tym cel nr 1 dwa razy;
„dobrze” – trafić w dwa cele;
„dostatecznie” – trafić cel nr 1.
Warunki strzelania: dzień, noc, w maskach;
Wskazówki: na komendę kierownika strzelania „Naprzód” obsługa (strzelający)
zajmuje stanowisko ogniowe na LOO, przyjmuje postawą strzelecką i przygotowuje
się do strzelania. Po wykryciu celu strzelający samodzielnie prowadzi ogień.
55
Rys. 7.6.2. Szkic strzelania szkolnego nr 2
7. 7. Strzelanie z granatnika ppanc
7.7.1. Strzelanie szkolne Nr 1 – strzelanie w dowolnej postawie
Cel: czołg (figura bojowa nr 60), ukazuje się trzy razy po 40 sekund
z przerwą 25 sekund.
Odległość: 200-300 m.
Liczba nabojów: 3 szt. PG-7W.
Czas: ograniczony czasem ukazywania się celów (cel ukazuje się po
upływie 60 sekund od podania komendy „Naprzód”).
Postawa: leżąca lub stojąca w okopie.
Rodzaj ognia: pojedynczy.
Ocena: „bardzo dobrze” - trafić cel dwa razy;
„dobrze” - trafić cel pierwszym granatem;
„dostatecznie” - trafić cel.
Warunki strzelania: dzień, noc.
Wskazówki: na komendę kierownika strzelania „Naprzód” strzelający (obsługa)
zajmuje stanowisko ogniowe na LOO, przyjmuje postawę strzelecką i przygotowuje
56
się do strzelania. Kierownik strzelania stawia zadanie „Obserwować w sektorze na
prawo ... na lewo ... – wykryte cele niszczyć samodzielnie”. Strzelający (obsługa) po
wykryciu celu prowadzi ogień.
Rys. 7.7.1. Szkic strzelania szkolnego nr 1
7.7.2. Strzelanie szkolne Nr 2 - strzelanie w postawie leżącej lub stojącej
Cel: czołg (figura bojowa nr 60a) porusza się ruchem skośnym
lub poprzecznym na odcinku 2 x 100 m.
Odległość: 200-400 m.
Liczba nabojów: 3 szt. PG-7W.
Czas: ograniczony czasem ruchu celu (cel ukazuje się po upływie
1minuty od podania komendy „Naprzód”).
Postawa: leżąca lub stojąca w okopie.
Rodzaj ognia: pojedynczy.
Ocena: „bardzo dobrze” - trafić cel dwa razy;
„dobrze” - trafić cel pierwszym granatem;
„dostatecznie” - trafić cel;
LOO
LW
200
250
300
m
57
Warunki strzelania: dzień, noc.
Wskazówki: na komendę kierownika strzelania „Naprzód” strzelający (obsługa)
zajmuje stanowisko ogniowe na LOO, przyjmuje postawę strzelecką i przygotowuje
się do strzelania. Kierownik strzelania stawia zadanie „Obserwować w sektorze na
prawo ... na lewo ... – wykryte cele niszczyć samodzielnie”. Strzelający (obsługa) po
wykryciu celu ruchomego prowadzi ogień.
Rys. 7.7.2. Szkic strzelania szkolnego nr 2
7.8 Strzelanie szkolne z karabinu wyborowego
7.8.1. Strzelanie szkolne Nr 1 – na celność i skupienie
Strzelanie prowadzi się w celu sprawdzenia umiejętności celnego prowadzenia ognia
i powtarzalności strzałów.
Cele: 3 tarcze 23p na ekranie 1x1,5 m lub na 3 ekranach 0,75x0,75 m.
Odległość: 300, 400, 500, 600 m (100m sprawdzenie przystrzelenia).
Liczba nabojów: 70 szt.
10 szt. - sprawdzenie przystrzelenia,
15 szt. na każdą odległość.
Amunicja 308 Win Match lub porównywalna o ulepszonym sku-
pieniu.
LOO LW
2000
2500
400
m
58
Czas: 10 minut – sprawdzenie przystrzelenia broni – 100 m,
40 minut – 10 minut na każdą odległość.
Postawa: leżąca z podpórką, postawa Hawkinsa, leżąca z dwójnogiem.
Warunki: dzień, wiatr do 6m/s.
Oceny: ocenia się najlepsze skupienie z 3 grup na każdej odległości.
Wymagane skupienia:
300 m – 10 cm – 5 przestrzelin w polu „10, 9, 8”,
400 m – 15 cm – 5 przestrzelin w tarczy,
500 m – 20 cm – 5 przestrzelin w tarczy,
600 m – 25 cm – 5 przestrzelin w tarczy.
Ocena:
„bdb” – uzyskać wymagane skupienia a suma punktów z odległości 300
i 400 m ocenianych grup to 90 i więcej;
„db” – uzyskać wymagane skupienia a suma punktów z 300 i 400 m
ocenianych grup to minimum 80;
„dst” – uzyskać wymagane skupienia.
Ćwiczenie prowadzi się w parach – strzelec – obserwator. Wyposażenie obserwatora
– luneta obserwacyjna z przybliżeniem stałym min. 30 x lub zmiennym. Luneta ob-
serwacyjna wyposażona w krzyż mil-dot lub inny krzyż wyskalowany w tysięcznych.
Przebieg ćwiczenia
Sprawdzenie przystrzelenia
Ćwiczenie rozpoczyna się od sprawdzenia przystrzelenia broni na 100 m. Strzelający
oddaje 5 strzałów do tarczy na 100 m, sprawdza nastawy w razie potrzeby zeruje ce-
lownik, a następnie potwierdza 5 kolejnymi strzałami prawidłowość wprowadzonych
poprawek.
Sprawdzenie przystrzeliwania broni wykonuje się na żądanie strzelca, do tarczy 23p.
Do tarcz nie podchodzi się. Strzelec z obserwatorem muszą przy użyciu lunety ce-
lowniczej i obserwacyjnej sami dokonać pomiarów i wyzerować celownik.
59
Strzelanie szkolne
Para staje na LW. Na komendę kierownika strzelania „naprzód” zajmuje stanowisko
na LOO i przygotowuje się do strzelania. Postawa leżąca z podpórką, leżąca z dwój-
nogiem lub postawa Hawkinsa. Na komendę „cel tarcza 23p odległość 300 m, czas
10 minut – piętnastoma – ognia” żołnierz odbezpiecza broń i prowadzi ogień do celu
na 300 m – wykonuje 5 strzałów do każdej z tarcz. Po ustalonym czasie kierownik
strzelania podaje komendę „cel tarcza 23p, odległość 400 m, czas 10 minut – piętna-
stoma – ognia”; strzelec zmienia nastawy na 400 m i prowadzi ogień. Analogicznie
podaje komendy do celu na odległości: 500 i 600 m. Po wykonaniu strzelania broń
należy przejrzeć i rozładować zgodnie z obowiązującymi przepisami.
Po rozładowaniu broni kierownik strzelania podchodzi do tarcz i notuje wyniki.
Organizacja strzelania
Przed strzelaniem należy przygotować odpowiednią ilość ekranów i tarcz papiero-
wych. Ekrany można przenosić, tzn. po zaliczeniu 300 m sprawdza się wyniki i prze-
nosi na kolejną rubież. Dokładność ustawienia ekranów ±2m. Przedpole można przy-
gotować dla kilku par jednocześnie. Aby uniknąć pomyłek należy numerować tarcze
lub oznaczyć je kolorami.
60
m
600
500
400
300
1 2 3 4
LW LOO
Rys. 7.8.1. Szkic strzelania szkolnego nr 1
LW
61
7.8.2. Strzelanie szkolne Nr 2 – strzelanie na nieokreśloną odległość
Strzelanie szkolne organizuje się w celu sprawdzenia umiejętności pomiaru odległo-
ści oraz prowadzenia celnego ognia do celów nieruchomych od 150 do 800 m.
Cele: 8 tarcz sylwetkowe IPSC lub IDPA,
W strefie III – 601-800 m tarcze podwójne.
Odległość: Strefa I – 150-300 m – 2 tarcze,
Strefa II – 301-600 m – 4 tarcze,
Strefa III – 601-800 m – 2 podwójne tarcze.
Liczba nabojów: 40 szt. Amunicja 308 Win Match lub porównywalna o ulepszo-
nym skupieniu.
Czas: 60 minut,
30 minut – pomiar odległości,
30 – strzelanie.
Postawa: leżąca z podpórką, postawa Hawkinsa, leżąca z dwójnogiem.
Warunki: dzień, wiatr do 6m/s.
Oceny: „bdb” – 36 i więcej trafień,
„db” – 32 do 35 trafień,
„dst” – 28 – 31 trafień.
Trafienia uznaje się:
strefa I – głowa (górna część tarczy);
strefa II sylwetka;
strefa III – trafienie podwójnej sylwetki.
Strzelanie polega na określeniu odległości do 8 celów w trzech strefach odległości,
a następnie prowadzeniu ognia do tych celów – po 5 strzałów do każdej tarczy.
Ćwiczenie prowadzi się w parach – strzelec – obserwator. Wyposażenie obserwatora
– luneta obserwacyjna z przybliżeniem stałym min. 30 x lub zmiennym. Luneta ob-
serwacyjna wyposażona w krzyż mil-dot lub inny krzyż wyskalowany w tysięcznych.
62
Przebieg strzelania
Para staje na LW. Na komendę kierownika strzelania „naprzód” zajmuje stanowisko
na LOO i przygotowuje się do strzelania. Postawa leżąca z podpórką, leżąca z dwój-
nogiem lub postawa Hawkinsa. Na komendę „określić odległość do celów, czas
30 minut – start” strzelec wraz obserwatorem mierzą odległość do celów przy użyciu
lunety celowniczej i lunety obserwacyjnej oraz przygotowują szkic „range carte”. Po
ustalonym czasie na komendę „do tarcz – ognia” strzelają do tarcz. Kolejność strze-
lania do tarcz dowolna. Po wykonaniu strzelania broń należy przejrzeć i rozładować
zgodnie z obowiązującymi przepisami. Po zakończeniu strzelania, żołnierze zamie-
niają się rolami i zmieniają stanowisko.
Organizacja strzelania
Pole tarczowe należy przygotować wcześniej, tak żeby strzelający nie wiedzieli na
jakiej odległości są cele. Cele umieszcza się na prowizorycznych stojakach lub mocu-
je do żerdzi i wkopuje. Można naraz ustawić kilka ścieżek dla kilku par. Po zmianie
ról – strzelec – obserwator należy zmienić ścieżkę. Używać tarcz kartonowych.
W celu uniknięcia pomyłek cele żerdzie lub stojaki oznaczać kolorami przypisanymi
do stanowiska lub numerami. Przed strzelaniem należy sprawdzić widoczność
wszystkich celów.
63
SCHEMAT POLA TARCZOWEGO
LOO
Rys. 7.8.2. Szkic strzelania szkolnego nr 2
m
150
300
600
800
LW
64
7.8.3. Strzelanie szkolne Nr 1 Tor – strzelanie na celność i skupienie
Ćwiczenie prowadzi się w celu sprawdzenie umiejętności celnego prowadzenia ognia
i powtarzalności strzałów.
Cele: 2 tarcze 23p na ekranie 1x1,5 m lub na 2 ekranach 0,75x0,75 m.
Odległość: 400, 600, 800m (300m sprawdzenie przystrzelenia).
Liczba nabojów: 40 szt. – 10 szt. na każdą odległość, 10 szt. na sprawdzenie
przystrzelenia;
Amunicja 12,7x99 o ulepszonym skupieniu.
Czas: 10 minut – sprawdzenie przystrzelenia broni – 300m.
30 minut – 10 minut na każdą odległość.
Postawa: leżąca z podpórką, leżąca z dwójnogiem.
Warunki: dzień, wiatr do 6m/s.
Oceny: ocenia się najlepsze skupienie z 2 grup na każdej odległości.
Wymagane skupienia:
400 m – 10 cm – 5 przestrzelin w polu „10, 9, 8”,
600 m – 20 cm – 5 przestrzelin w tarczy,
800 m – 30 cm – 5 przestrzelin w tarczy.
„bdb” – uzyskać wymagane skupienie i minimum 48 punktów na 400 m,
„db” – uzyskać wymagane skupienia i minimum 44 punkty,
„dst” – uzyskać wymagane skupienia.
Ćwiczenie prowadzi się w parach – strzelec – obserwator. Wyposażenie obserwatora
– luneta obserwacyjna z przybliżeniem stałym min 30 x lub zmiennym. Luneta ob-
serwacyjna wyposażona w krzyż mil-dot lub inny krzyż wyskalowany w tysięcznych.
Przebieg ćwiczenia
Sprawdzenie przystrzelenia
Ćwiczenie rozpoczyna się od sprawdzenia przystrzelenia broni na 300 m. Strzelający
oddaje 5 strzałów do tarczy na 300 m, sprawdza nastawy w razie potrzeby zeruje ce-
lownik a następnie potwierdza 5 kolejnymi strzałami prawidłowość wprowadzonych
poprawek.
65
Sprawdzenie przystrzeliwania broni wykonuje się na żądanie strzelca, do tarczy 23p.
Do tarcz nie podchodzi się. Strzelec z obserwatorem muszą przy użyciu lunety ce-
lowniczej i obserwacyjnej sami dokonać pomiarów i wyzerować celownik.
Strzelanie szkolne
Para staje na LW. Na komendę kierownika strzelania „naprzód” zajmuje stanowisko
na LOO i przygotowuje się do strzelania. Postawa leżąca z podpórką, leżąca z dwój-
nogiem. Na komendę „cel tarcza 23p odległość 400 m, czas 10 minut – dziesięcioma
– ognia” żołnierz odbezpiecza broń i prowadzi ogień do celu na 400 m – wykonuje
5 strzałów do każdej z tarcz. Po ustalonym czasie kierownik strzelania podaje ko-
mendę „cel tarcza 23p, odległość 600 m, czas 10 minut – dziesięcioma – ognia”;
strzelec zmienia nastawy na 600 m i prowadzi ogień. Po wykonaniu strzelania broń
należy przejrzeć i rozładować zgodnie z obowiązującymi przepisami.
Po rozładowaniu broni kierownik strzelania podchodzi do tarcz i notuje wyniki.
Organizacja strzelania
Przed strzelaniem należy przygotować odpowiednią ilość ekranów i tarcz papiero-
wych. Ekrany można przenosić, tzn. po zaliczeniu 400 m sprawdza się wyniki i prze-
nosi na kolejną rubież. Dokładność ustawienia ekranów ±2m. Przedpole można przy-
gotować dla kilku par jednocześnie. Aby uniknąć pomyłek należy numerować tarcze
lub oznaczyć je kolorami.
66
m
800
600
400
1 2 3 4
LW
LOO
Rys. 7.8.3. Szkic strzelania szkolnego nr 1
67
7.8.4. Strzelanie szkolne Nr 1 z karabinu wyborowego SWD - strzelanie na
celność
Cel: 3 x obserwator (3 x figura bojowa nr 20), z których każdy uka-
zuje się raz na 20 sekund z przerwami 20-to sekundowymi.
Odległość: 200-300 m.
Liczba nabojów: 6 szt.
Czas: ograniczony ukazywaniem się celów.
Postawa: dowolna ze zmianą SO.
Rodzaj ognia: pojedynczy.
Ocena: „bardzo dobrze” – trafić trzy cele;
„dobrze” – trafić dwa cele;
„dostatecznie” – trafić cel.
Warunki strzelania: dzień, noc, w maskach.
Wskazówki: na komendę kierownika strzelania „Naprzód” strzelający zajmuje sta-
nowisko ogniowe na LOO, przyjmuje postawą strzelecką i przygotowuje się do strze-
lania. Po wykryciu celu strzelający samodzielnie prowadzi ogień. Po każdym trafie-
niu lub ukryciu się celu strzelający zmienia stanowisko ogniowe (w postawie dowol-
nej) i prowadzi ogień.
Rys. 7.8.4. Szkic strzelania szkolnego nr 1
68
7.9. Strzelanie z 40 mm granatnika MK-19
7.9.1. Strzelanie szkolne Nr 1 – strzelanie w postawie siedzącej
Cel: Grupa piechoty: 4 x biegnący (4 x figura bojowa nr 40)
rozmieszczony w środku pola prostokąta o szerokości 10 m
i głębokości 20 m.4.
Odległość: 400-450 m.
Liczba naboi: 6 szt.
Czas: nieograniczony.
Postawa: siedząca.
Rodzaj ognia: pojedynczy.
Ocena: „bardzo dobrze” – trafić w pole cztery razy,
„dobrze” – trafić w pole 3 razy,
„dostatecznie” – trafić w pole.
Warunki strzelań: dzień.
Wskazówki: na komendę kierownika strzelania „Naprzód” strzelający zajmuje sta-
nowisko ogniowe na LOO, przyjmuje postawą strzelecką i przygotowuje się do strze-
lania. Na komendę kierownika strzelania „Cel - grupa piechoty, Zniszczyć” - strzela-
jący (obsługa) prowadzi ogień do celu.
Rys. 7.9.1. Szkic strzelania szkolnego nr 1
4 W przypadku nie używania amunicji odłamkowo-burzącej dopuszcza się stosowanie podnośników mechanicznych do
celów.
69
7.9.2. Strzelanie szkolne Nr 2 – strzelanie w postawie siedzącej
Cel: Moździerz z obsługą (figura bojowa nr 34) 5
Odległość: 600 m.
Liczba naboi: 6 szt.
Czas: nieograniczony.
Postawa: siedząca.
Rodzaj ognia: wg decyzji strzelającego.
Ocena: „bardzo dobrze” – trafić cel trzy razy,
„dobrze” – trafić cel dwa razy,
„dostatecznie” – trafić cel raz.
Warunki strzelań: dzień, noc.
Wskazówki: na komendę kierownika strzelania „Naprzód” strzelający zajmuje sta-
nowisko ogniowe na LOO, przyjmuje postawą strzelecką i przygotowuje się do strze-
lania. Na komendę kierownika strzelania „Cel – moździerz z obsługą, Zniszczyć” -
strzelający (obsługa) prowadzi ogień do celu.
7.10. 60 mm moździerza LM – 60 D
7.10.1. Strzelania szkolne Nr 1 - rażenie celu nieruchomego ogniem półpośred-
nim z przygotowanego stanowiska ogniowego
Zadanie:
Obsługa moździerza znajduje się na SO w gotowości do realizacji zadań
ogniowych.
Cel: piechota (3 figury bojowe nr 30, 40 lub 40a) lub karabin maszynowy
(figura bojowa nr 27) lub granatnik ciężki (figura bojowa nr 36) lub
pancerzownica (figura bojowa nr 31).
Określenie nastaw do strzelania: niepełne dane o warunkach strzelania, określenie
odległości do celu na oko.
5 W przypadku nie używania amunicji odłamkowo-burzącej dopuszcza się stosowanie podnośników mechanicznych do
celów.
70
Wstrzeliwanie: według znaku uchyleń.
Warunki wykonania zadania ogniowego:
pocisk odłamkowy;
odległość strzelania od minimalnej do maksymalnej;
zużycie amunicji na wstrzeliwanie – 5 szt.;
amunicja znajduje się na SO przygotowana do strzelania;
zadanie wykonywane w dzień.
Zasady oceny wykonania zadania ogniowego:
Zadanie Czas
Dokładność ognia skutecznego
W donośności (m) W kierunku (tys)
bdb db dst bdb db dst bdb db dst
1 4’ 5’ 6’ 20 30 50 5 10 15
Uwagi:
a) ocena ogólna za wykonanie zadania – na podstawie średniej za czas
i dokładność ognia skutecznego;
b) ocena za dokładność ognia skutecznego jest średnią za donośność i kierunek;
c) czasy lotów pocisków należy odjąć od ogólnego czasu wykonania zadania;
d) na każdą serię ognia skutecznego odjąć 30 sekund od ogólnego czasu
wykonania zadania ogniowego;
e) czas wykonywania zadania mierzy się od momentu zameldowania przez ce-
lowniczego „Cel widzę”;
f) czas mierzy się do momentu zameldowania przez celowniczego „Cel obez-
władniony” lub „Cel zniszczony”.
71
ROZDZIAŁ 8.
STRZELANIA BOJOWE
123. Strzelanie bojowe stanowią najwyższy stopień sprawdzenia umiejętności funk-
cyjnych w zakresie samodzielnego prowadzenia ognia w różnych warunkach
z zasadniczych rodzajów uzbrojenia.
124. Warunki strzelań bojowych określono w tym rozdziale i nie dopuszcza się żad-
nych odstępstw.
125. Strzelanie bojowe prowadzi się na:
1) strzelnicach poligonowych i pasach taktycznych;
2) strzelnicach garnizonowych z broni strzeleckiej – w przypadku spełnienia
warunków strzelania i zachowania warunków bezpieczeństwa;
3) ośrodkach szkolenia poligonowego przystosowanych do prowadzenia ognia
do celów naziemnych.
126. Zasady prowadzenia strzelań bojowych:
1) realizację strzelań bojowych poprzedzić realizacją ćwiczeń przygotowaw-
czych:
2) zabrania się pokazywania pola tarczowego przed rozpoczęciem strzelania;
3) w przypadku wyposażenia karabinka w celownik holograficzny, strzelania
realizowane są z jego wykorzystaniem;
4) każda oś strzelania winna posiadać co najmniej 2 warianty ustawienia pola
tarczowego;
5) dopuszcza się przed każdym strzelaniem bojowym przystrzelanie broni,
której dane strzelanie dotyczy (wykorzystując tarczę kontrolną dla danej
broni).
72
8.1. Strzelania bojowe z karabinku
8.1.1. Strzelanie bojowe Nr B1 – strzelanie różnymi sposobami
Cele: nr 1 – karabin maszynowy (figura bojowa 27) ukazuje się na
25 sekund,
nr 2 – popiersie (figura bojowa nr 23), cel ukazuje się
na 35 sekund równocześnie z celem nr 1,
nr 3 – klęczący (figura bojowa nr 30) ukazuje się na
20 sekund, cel ukazuje się po 20 sekundach od trafienia lub
ukrycia się celu nr 2,
nr 4 – biegnący (figura bojowa nr 40) ukazuje się na 20 sekund
po 10 sekundach od trafienia lub ukrycia się celu nr 3.
Odległość: do celu:
nr 1 – 150 m;
nr 2 – 100 m;
nr 3 – 150 m;
nr 4 – 200 m.
Liczba nabojów: 24 szt.
Czas: ograniczony ukazywaniem się.
Postawa: do celu:
nr 1 i 2 – leżąca z wykorzystaniem podpórki;
nr 3 i 4 – klęcząca za ukryciem (po zmianie SO).
Rodzaj ognia: według decyzji strzelającego.
Ocena: „bardzo dobrze” – trafić cztery cele;
„dobrze” – trafić trzy cele, w tym cel nr 1;
„dostatecznie” – trafić dwa cele.
Warunki strzelania: dzień, noc, w maskach.
Wskazówki: na komendę kierownika strzelania „Naprzód” strzelający zajmuje
przygotowane stanowisko ogniowe na LOO, przyjmuje postawę strzelecką
i przygotowuje się do strzelania. Strzelający po wykryciu celu samodzielnie prowadzi
73
ogień do celu nr 1 i 2. Po trafieniu lub ukryciu się celu nr 2 strzelający samodzielnie
zmienia stanowisko ogniowe i po wykryciu kolejnego celu prowadzi ogień do celu
nr 3 a następnie do celu nr 4.
Rys. 8.1.1. Szkic strzelania bojowego nr 1
8.1.2. Strzelanie bojowe Nr B2 – strzelanie różnymi sposobami
Cele: nr 1 – karabin maszynowy (figura bojowa 27) ukazuje się na 20 sekund;
nr 2 – pancerzownica (figura bojowa nr 31) ukazująca się na 20 sekund, cel
ukazuje się po 20 sekundach od trafienia lub ukrycia się celu nr 1;
nr 3 – popiersie (figura bojowa nr 23), cel ukazuje się na 30 sekund równo-
cześnie z celem nr 2;
nr 4 – klęczący (figura bojowa nr 30) ukazuje się na 15 sekund, cel ukazuje
się po 20 sekundach od trafienia lub ukrycia się celu nr 3;
nr 5 – biegnący (figura bojowa nr 40) ukazuje się na 20 sekund po 30 sekun-
dach od trafienia lub ukrycia się celu nr 3.
74
Odległość: do celu:
nr 1 – 200-300 m;
nr 2 – 150 m;
nr 3 – 100 m;
nr 4 – 200 m;
nr 5 – 200-300 m.
Liczba nabojów: 34 szt.
Czas: ograniczony ukazywaniem się.
Postawa: do celu:
nr 1 – leżąca z wykorzystaniem podpórki;
nr 2 i 3 – leżąca z wolnej reki (po zmianie SO);
nr 4 i 5 – klęcząca za ukryciem (po zmianie SO).
Rodzaj ognia: według decyzji strzelającego.
Ocena: „bardzo dobrze” – trafić pięć celów;
„dobrze” – trafić cztery cele, w tym cel nr 1;
„dostatecznie” – trafić trzy cele.
Warunki strzelania: dzień, noc, w maskach.
Wskazówki: na komendę kierownika strzelania „Naprzód” strzelający zajmuje
przygotowane stanowisko ogniowe na LOO, przyjmuje postawę strzelecką
i przygotowuje się do strzelania. Strzelający po wykryciu celu samodzielnie prowadzi
ogień do celu nr 1. Po trafieniu lub ukryciu się celu nr 1 strzelający samodzielnie
zmienia stanowisko ogniowe i prowadzi ogień do kolejnego celu nr 2 i 3. Po trafieniu
lub ukryciu się trzeciego celu strzelający zmienia stanowisko ogniowe, po wykryciu
celu nr 4 prowadzi ogień, a następnie do celu nr 5.
75
Rys. 8.1.2. Szkic strzelania bojowego nr 2
8.1.3. Strzelanie bojowe Nr B3 – strzelanie różnymi sposobami
Cele: nr 1 – karabin maszynowy (figura bojowa nr 27) ukazująca się na 20 s.;
nr 2 – pancerzownica (figura bojowa nr 31) ukazuje się na 30 sekund
równocześnie z celem nr 1;
nr 3 – popiersie (figura bojowa nr 23), cel ukazuje się na 20 sekund, cel
ukazuje się po 20 sekundach od trafienia lub ukrycia się celu nr 2;
nr 4 – klęczący (figura bojowa nr 30) ukazuje się na 30 sekund, cel uka-
zuje się po 10 sekundach od trafienia lub ukrycia się celu nr 2;
nr 5 – biegnący (figura bojowa nr 40) ukazuje się na 20 sekund po 30 se-
kundach od trafienia lub ukrycia się celu nr 4;
nr 6 – biegnący (figura bojowa nr 40a) poruszający się ruchem skośnym
lub poprzecznym na odcinku 2 x 50 m, cel rozpoczyna ruch po
40 sekundach od trafienia lub ukrycia się celu nr 4.
Odległość: do celu:
nr 1 – 200 m;
nr 2 – 200-250 m;
76
nr 3 – 250 m;
nr 4 – 300 m;
nr 5 – 300-400 m;
nr 6 – 200-300 m.
Liczba nabojów: 44 szt.
Czas: ograniczony ukazywaniem się i ruchu celów.
Postawa: do celu:
nr 1 i 2 – leżąca z wykorzystaniem podpórki;
nr 2 i 4 – leżąca z wolnej ręki (po zmianie SO);
nr 5 i 6 – klęcząca za ukryciem (po zmianie SO).
Rodzaj ognia: według decyzji strzelającego.
Ocena:
„bardzo dobrze” – trafić sześć celów;
„dobrze” – trafić pięć celów, w tym cel nr 6;
„dostatecznie” – trafić cztery cele.
Warunki strzelania: dzień, noc, w maskach.
Wskazówki: na komendę kierownika strzelania „Naprzód” strzelający zajmuje
przygotowane stanowisko ogniowe na LOO, przyjmuje postawę strzelecką
i przygotowuje się do strzelania. Strzelający po wykryciu celu samodzielnie prowadzi
ogień. Po trafieniu lub ukryciu się celu nr 2 strzelający samodzielnie zmienia stano-
wisko ogniowe i prowadzi ogień do kolejnego celu. Po trafieniu lub ukryciu się
czwartego celu strzelający zmienia stanowisko ogniowe. po wykryciu celu ukazują-
cego się i ruchomego prowadzi ogień.
77
Rys. 8.1.3. Szkic strzelania bojowego nr 3
8.2. Strzelanie bojowe Mini Beryl
8.2.1. Strzelanie bojowe Nr B1 - strzelanie w różnych postawach
Cele: nr 1 – pancerzownica (figura bojowa nr 31) ukazuje się na 15 sekund;
nr 2 – popiersie z granatem (figura bojowa nr 23g) ukazuje się na
20 sekund. Cel ukazuje się równocześnie z celem nr 1;
nr 3 – klęczący (figura bojowa nr 30) ukazuje się dwa razy (pierwszy raz
na 15 sekund, drugi raz na 10 sekund);
nr 4 – biegnący (figura bojowa nr 40) ukazuje się dwa razy (pierwszy
raz na 15 sekund, drugi raz na 10 sekund).
Cele ukazują się po 7 – 10 sekundach od trafienia lub ukrycia się celu poprzedniego.
O kolejności ukazywania się celów przewidzianych do zwalczania w określonej po-
stawie strzeleckiej decyduje kierownik strzelania. Figury bojowe nr 30 i 40 mogą być
ustawione na różnych odległościach od LOO.
78
Odległość: do celu:
nr 1 – 150 m;
nr 2 – 75 m;
nr 3 – 75-100 m;
nr 4 – od 100 do 150 m.
Liczba nabojów: 24 szt.
Czas: ograniczony ukazywaniem się celów.
Postawa: do celu:
nr 1 i 2 – leżąca z wykorzystaniem podpórki;
nr 3 – klęcząca za ukryciem;
nr 4 – według decyzji strzelającego.
Rodzaj ognia: według decyzji strzelającego.
Ocena: „bardzo dobrze” – trafić wszystkie cele, w tym cel nr 3 dwu-
krotnie;
„dobrze” – trafić wszystkie cele;
„dostatecznie” – trafić trzy cele.
Warunki strzelania: dzień, noc, w maskach.
Wskazówki: na komendę kierownika strzelania „Naprzód”, strzelający zajmuje sta-
nowisko ogniowe na LOO, przyjmuje postawę strzelecką i przygotowuje się do strze-
lania. Po wykryciu celu strzelający prowadzi ogień i samodzielnie zmienia stanowi-
sko ogniowe.
79
Rys. 8.2.1. Szkic strzelania bojowego nr 1
8.3. Strzelanie bojowe z pistoletu maszynowego
8.3.1. Strzelanie bojowe Nr B1
Cel: nr 1 – popiersie z granatem (figura bojowa nr 23g) ukazuje się 2 razy w dwóch
różnych miejscach, cel podnosi się na 30 sek. (czas liczony od komendy
„NAPRZÓD”), drugi raz podnosi się na 15 s, po trafieniu lub ukryciu się
celu nr 1 podczas pierwszego ukazania;
nr 2 – klęczący (figura bojowa nr 30), ukazująca się na 20 s po 10 s od trafienia
lub ukrycia się celu nr 1.
Odległość: do celu:
nr 1 – 75 m,
nr 2 – 100 m.
Liczba nabojów: 12 szt.
Czas: ograniczony ukazywaniem się celów.
Postawa: leżąca bez podpórki.
Rodzaj ognia: wg decyzji strzelającego.
80
Ocena: „bardzo dobrze” – trafić wszystkie cele, w tym cel nr 1 dwa razy;
„dobrze” – trafić dwa cele;
„dostatecznie” – trafić cele nr 1.
Warunki strzelania: dzień, noc, w maskach.
Wskazówki: Na komendę kierownika strzelania „Naprzód” strzelający zajmuje sta-
nowisko ogniowe na LOO, przyjmuje postawę strzelecką, przygotowuje się do strze-
lania i rozpoczyna strzelanie.
8.4. Strzelanie bojowe z pistoletu wojskowego
8.4.1. Strzelanie bojowe Nr B1 - z pistoletu wojskowego do celów ukazujących
się
Cele: nr 1 biegnący (figura bojowa nr 40), cel stały,
nr 2 klęczący (figura bojowa nr 30), ukazuje się na 10 sekund,
po 20 sekundach od komendy naprzód,
nr 3 biegnący (figura bojowa nr 40), ukazuje się na 10 sekund po
5 sekundach od trafienia lub ukrycia się nr 2.
Odległość do celu: nr 1 - 10 m,
nr 2 – 25 m,
nr 3 – 50 m.
Liczba nabojów do celu:
nr 1 – 3 szt. (w pierwszym magazynku),
nr 2 i 3 – 6 szt. (w drugim magazynku).
Czas: ograniczony czasem ukazywania się celów.
Postawa do celu:
nr 1 - stojąca z wolnej ręki lub oburącz,
nr 2 – stojąca z wolnej ręki lub oburącz po dobiegu,
nr 3 – klęcząca po dobiegu.
Rodzaj ognia do celu:
nr 1 – pojedynczy (trzy strzały),
nr 2 i 3 – pojedynczy.
81
Ocena: „bardzo dobrze” – trafić wszystkie cele w cel nr 1 trzykrotnie;
„dobrze” – trafić wszystkie cele;
„dostatecznie” – trafić dwa cele.
Warunki strzelania: dzień.
Wskazówki: Po zajęciu miejsca na LW strzelający dołącza magazynek do broni,
na komendę kierownika strzelania „Naprzód” strzelający zajmuje stanowisko
ogniowe w postawie stojąc na LOO, wprowadza nabój do komory nabojowej i pro-
wadzi ogień do celu nr 1, następnie po ostrzelaniu celu nr 1 trzema nabojami wymie-
nia magazynek, zwalnia zamek oraz zabezpiecza broń i przemieszcza się na wyso-
kość celu nr 1, odbezpiecza broń i prowadzi ogień do celu nr 2. Następnie zabezpie-
cza broń i przemieszcza się w kierunku następnego celu, a po jego ukazaniu przyjmu-
je postawę klęczącą i prowadzi ogień.
Rys. 8.4.1. Szkic strzelania bojowego nr 1.
82
8.5. Strzelanie bojowe z karabinu maszynowego
8.5.1. Strzelanie bojowe Nr B1 – strzelanie różnymi sposobami
Cele: nr 1 – karabin maszynowy (figura bojowa nr 27) ukazuje się na 25 sekund;
nr 2 – popiersie (figura bojowa nr 23), cel ukazuje się na 30 sekund,
równocześnie z celem nr 1;
nr 3 – granatnik ciężki (figura bojowa nr 36) ukazuje się na 15 sekund po
10 sekundach od trafienia lub ukrycia celu nr 2;
nr 4 – ppk z obsługą (figura bojowa nr 35) ukazuje się na 15 sekund po tra-
fieniu lub ukryciu celu nr 3.
Odległość: do celu:
nr 1 – 200-300 m;
nr 2 – 200 m;
nr 3 – 200-300 m;
nr 4 – 300 m.
Liczba nabojów: 30 szt./ 70 szt. (km MG 3).
Czas: ograniczony czasem ukazywania się celów.
Postawa: do celu:
nr 1 i 2 – stojąca w okopie;
nr 3 i 4 – leżąca.
Rodzaj ognia: wg decyzji strzelającego.
Ocena:
„bardzo dobrze” – trafić cztery cele;
„dobrze” – trafić trzy cele w tym cel nr 1;
„dostatecznie” – trafić dwa cele;
Warunki strzelania: dzień, noc, w maskach.
Wskazówki: na komendę kierownika strzelania „Naprzód” strzelający zajmuje sta-
nowisko ogniowe na LOO, przyjmuje postawą strzelecką i przygotowuje się do strze-
lania. Po wykryciu celu strzelający samodzielnie prowadzi ogień, po trafieniu lub
ukryciu się celu nr 2 strzelający zmienia stanowisko ogniowe i po wykryciu celu
prowadzi ogień.
83
Rys. 8.5.1. Szkic strzelania bojowego nr 1
8.5.2. Strzelanie bojowe Nr B2 – strzelanie w różnych postawach
Cele: nr 1 – karabin maszynowy (figura bojowa nr 27) ukazuje się na 25 s.;
nr 2 – popiersie (figura bojowa nr 23), cel ukazuje się na 35 sekund rów-
nocześnie z celem nr 1;
nr 3 – granatnik ciężki (figura bojowa nr 36) ukazuje się na 15 sekund;
po 10 sekundach od trafienia lub ukrycia celu nr 2;
nr 4 – ppk z obsługą (figura bojowa nr 35) ukazuje się na 15 sekund
po 10 sekundach od trafienia lub ukrycia celu nr 3;
nr 5 – moździerz z obsługą (figura bojowa nr 34) ukazuje się na 25 se-
kund równocześnie z celem nr 4.
Odległość: do celu:
nr 1 – 200-300 m;
nr 2 – 200 m;
nr 3 – 300 m;
nr 4 – 200-300 m;
84
nr 5 – 300 m.
Liczba nabojów: 60 szt./ 80 szt. (km MG 3).
Czas: ograniczony ukazywania się celów.
Postawa: do celu:
nr 1, 2 i 3 – stojąca w okopie;
nr 4 i 5 – leżąca.
Rodzaj ognia: wg decyzji strzelającego.
Ocena:
„bardzo dobrze” – trafić pięć celów;
„dobrze” – trafić cztery cele, w tym cel nr 1;
„dostatecznie” – trafić trzy cele.
Warunki strzelania: dzień, noc, w maskach.
Wskazówki: na komendę kierownika strzelania „Naprzód” strzelający biegiem zaj-
muje stanowisko ogniowe na LOO, przyjmuje postawą strzelecką i przygotowuje się
do strzelania. Po wykryciu celu strzelający samodzielnie prowadzi ogień, po trafieniu
lub ukryciu się celu nr 3 strzelający zmienia samodzielnie SO i prowadzi ogień do ce-
lów nr 4 i 5.
Rys. 8.5.2. Szkic strzelania bojowego nr 2
85
8.5.3. Strzelanie bojowe Nr B3 – strzelanie różnymi sposobami
Cele: nr 1 – karabin maszynowy (figura bojowa 27) ukazuje się na 20 sekund;
nr 2 – popiersie (figura bojowa nr 23), cel ukazuje się na 30 sekund rów-
nocześnie z celem nr 1;
nr 3 – granatnik ciężki (figura bojowa nr 36) ukazuje się na 15 sekund; po
10 sekundach od trafienia lub ukrycia celu nr 2;
nr 4 – ppk z obsługą (figura bojowa nr 35) ukazuje się na 15 sekund po
10 sekundach od trafienia lub ukrycia celu nr 3;
nr 5 – biegnący (figura bojowa nr 40 a) poruszający się ruchem poprzecz-
nym lub skośnym na odcinku 2 x 50 m cel ukazuje się bezpośrednio
po trafieniu lub ukryciu celu nr 4.
Odległość: do celu:
nr 1 – 300 m;
nr 2 – 300 m;
nr 3 – 300-400 m;
nr 4 – 400-500 m;
nr 5 – 400-500 m.
Liczba nabojów: 60/80 szt. (km MG 3).
Czas: ograniczony ukazywaniem się i ruchem celów.
Postawa: do celu:
nr 1, 2 i 3 – leżąca z przygotowanego SO lub w okopie;
nr 4 i 5 – dowolna po zmianie SO.
Rodzaj ognia: według decyzji strzelającego.
Ocena:
„bardzo dobrze” – trafić pięć celów;
„dobrze” – trafić cztery cele, w tym cel nr 5;
„dostatecznie” – trafić trzy cele.
Warunki strzelania: dzień, noc, w maskach.
86
Wskazówki: na komendę kierownika strzelania „Naprzód” strzelający biegiem zaj-
muje stanowisko ogniowe na LOO, przyjmuje postawą strzelecką i przygotowuje się
do strzelania. Po wykryciu celu strzelający samodzielnie prowadzi ogień, po trafieniu
lub ukryciu się celu nr 3 strzelający zmienia samodzielnie SO i prowadzi ogień do ce-
lów nr 4 i 5.
Rys. 8.5.3. Szkic strzelania bojowego nr 3
8.6. Strzelanie bojowe z granatnika przeciwpancernego
8.6.1. Strzelanie bojowe Nr B1 - strzelanie w różnych postawach
Cele: nr 1 – Transporter opancerzony rozpoznawczy (figura bojowa
nr 49), ukazuje się raz na 35 sekund;
nr 2 – Transporter opancerzony (figura bojowa nr 50a), porusza
się ruchem skośnym lub poprzecznym na odcinku 100 m, cel
rozpoczyna ruch po 40 sekundach od trafienia lub ukrycia się ce-
lu nr 1.
87
Odległość: do celu:
nr 1 – 250-350 m;
nr 2 – 200-400 m.
Liczba nabojów: cel nr 1 i 2-4 szt. PG-7W.
Czas: ograniczony czasem ukazywania się i ruchem celu
(cel nr 1 ukazuje się po upływie 60 sekund od podania komendy
„Naprzód”).
Postawa: do celu:
nr 1 – dowolna;
nr 2 – dowolna (po zmianie SO).
Rodzaj ognia: cel nr 1 i 2 pojedynczy.
Ocena:
„bardzo dobrze” – trafić dwa cele;
„dobrze” – trafić cel nr 2;
„dostatecznie” – trafić cel nr 1.
Warunki strzelania: dzień, noc.
Wskazówki: na komendę „Naprzód” Obsługa zajmuje stanowisko ogniowe na LOO,
przyjmuje postawę strzelecką i przygotowuje się do strzelania. Obsługa po wykryciu
celów prowadzi ogień. Po trafieniu lub ukryciu się celu nr 1 i 3, obsługa zmienia sta-
nowisko i po wykryciu celów prowadzi ogień.
88
Rys. 8.6.1. Szkic strzelania bojowego nr 1
8.7. Strzelanie bojowe z karabinu wyborowego
8.7.1. Strzelanie bojowe Nr B1– wyjście z walki
Celem strzelania jest sprawdzenie umiejętności prowadzenia celnego ognia z różnych
postaw po wysiłku fizycznym oraz pod presją czasu.
Cele: tarcza 23p, 2 tarcze sylwetkowe IPSC lub IDPA.
Odległość: 150, 200, 250 – tarcza 23p.
Tarcza sylwetkowa nr 1 – 370 – 450 m.
Tarcza sylwetkowa nr 2 – 501 – 600 m.
Liczba nabojów: 25 szt.
Amunicja 308 Win Match lub porównywalna o ulepszonym sku-
pieniu.
Czas: 35 minut.
Postawa: stojąca z oparciem o obserwatora,
klęcząca z oparciem o obserwatora,
siedząca z oparciem o obserwatora,
leżąca z dwójnogiem, lub podpórką.
89
Warunki: dzień, wiatr do 6 m/s.
Oceny: wykonał gdy: na 25 strzałów 18 jest w celu. W tarczach 23p liczą
się tylko trafienia w strefę punktowaną
Strzelanie prowadzi się w parach – strzelec – obserwator. Wyposażenie obserwatora
– luneta obserwacyjna z przybliżeniem stałym min. 30 x lub zmiennym. Luneta ob-
serwacyjna wyposażona w krzyż mil-dot lub inny krzyż wyskalowany w tysięcznych.
Wskazówki
Para zalega na przedpolu we wcześniej wskazanym miejscu na rubieży I.
Wyposażenie pary: Karabin wyborowy, luneta obserwacyjna na trójnogu, 5 maga-
zynków w każdym po 5 sztuk nabojów. Ubiór maskałata. Czynności osób funkcyj-
nych określono w tabeli.
Lp. Miejsce
Komendy
kierownika
strzelania
Czynności strzelających Czas Ilość
amunicji
Czynności rozjemcy
ogniowego
1 Rubież I „Strzelec wyborowy
wykryty. Przygotuj
się – postawa strze-
lecka stojąca, czas
30 sekund”.
Wstają. Przyjmują postawę
stojącą. Strzelec opiera broń
o obserwatora. Obserwator
obserwuje przedpole.
30 sek. - Sprawdza czynności
2 Rubież I „Cel tarcza 23p.
Odległość 150 m,
czas 3 minuty,
pięcioma ognia.
Podłącza magazynek. Ładu-
je broń, wprowadza nastawy
podane przez obserwatora.
Oddaje 5 strzałów. Obser-
wator koryguje ogień.
3 min. 5 szt. Sprawdza czynności.
3 Rubież I Przerwij ogień.
Rozładuj broń.
Odłącza magazynek. Prze-
suwa zamek w tylne poło-
żenie.
ok. 1 min - Sprawdza rozładowa-
nie broni. Melduje do
KS rozładowanie i
przejrzenie broni.
4 Rubież I Na kolejną rubież-
czołganiem przez
pełzanie naprzód.
Zalegają i czołgają się w
kierunku swojego rozjemcy.
3 min. - Idzie na kolejną rubież.
Mierzy czas. Jeśli para
nie zmieściła się we
wskazanym czasie, au-
tomatycznie strzelanie
uznaje się za niewyko-
nane.
5 Rubież
II
Przygotuj się. Po-
stawa klęcząca,
czas 30 sek.
Przyjmują postawę klę-
czącą. Strzelec opiera
broń o obserwatora. Ob-
serwator obserwuje
przedpole.
30 sek. - Sprawdza czynności.
90
Lp. Miejsce
Komendy
kierownika
strzelania
Czynności strzelających Czas Ilość
amunicji
Czynności rozjemcy
ogniowego
6 Rubież
II
Cel tarcza 23p. Od-
ległość 200 m, czas
3 minuty, pięcioma
ognia.
Podłącza magazynek. Ła-
duje broń, wprowadza na-
stawy podane przez ob-
serwatora. Oddaje 5 strza-
łów. Obserwator koryguje
ogień.
3 min. 5 szt. Sprawdza czynności
7 Rubież
II
Przerwij ogień.
Rozładuj broń
Odłącza magazynek.
Przesuwa zamek w tylne
położenie
ok. 1 min - Sprawdza rozłado-
wanie broni. Melduje
do KS rozładowanie i
przejrzenie broni.
8 Rubież
II
Na kolejną rubież-
na czworaka na-
przód.
Zalegają i przemieszczają
się na czworaka się w
kierunku swojego roz-
jemcy.
2 min.
30 sek.
- Idzie na kolejną ru-
bież. Mierzy czas.
Jeśli para nie zmie-
ściła się we wskaza-
nym czasie, automa-
tycznie strzelanie
uznaje się za niewy-
konane.
9 Rubież
III
Przygotuj się. Po-
stawa siedząca,
czas 30 sek.
Przyjmują postawę sie-
dzącą. Strzelec opiera
broń o obserwatora. Ob-
serwator obserwuje
przedpole.
30 sek. - Sprawdza czynności.
10 Rubież
III
Cel tarcza 23p. Od-
ległość 250 m, czas
3 min., pięcioma
ognia.
Podłącza magazynek. Ła-
duje broń, wprowadza na-
stawy podane przez ob-
serwatora. Oddaje 5 strza-
łów. Obserwator koryguje
ogień.
3 min. 5 szt. Sprawdza czynności
11 Rubież
III
Przerwij ogień.
Rozładuj broń.
Odłącza magazynek.
Przesuwa zamek w tylne
położenie.
ok. 1 min - Sprawdza rozłado-
wanie broni. Melduje
do KS rozładowanie i
przejrzenie broni.
12 Rubież
III
Na kolejną rubież-
skokami naprzód.
Przemieszczają się sko-
kami na kolejną rubież.
2 min. - Idzie na kolejną ru-
bież. Mierzy czas.
Jeśli para nie zmie-
ściła się we wskaza-
nym czasie, automa-
tycznie strzelanie
uznaje się za niewy-
konane.
13 Rubież
IV
Przygotuj się. Po-
stawa leżąca, czas
30 sek.
Zalegają, przyjmują po-
stawę leżącą. Obserwator
rozkłada trójnóg do lune-
ty.
30 sek. - Sprawdza czynności.
91
Lp. Miejsce
Komendy
kierownika
strzelania
Czynności strzelających Czas Ilość
amunicji
Czynności rozjemcy
ogniowego
14 Rubież
IV
Cel, sylwetka lewa,
odległość nieznana,
czas 5 min., pię-
cioma ognia.
Wyszukuje cel z obserwa-
torem, oblicza odległość,
wprowadza nastawy. Pod-
łącza magazynek, ładuje
broń i oddaje 5 strzałów
do celu. Obserwator ko-
ryguje ogień.
5 min. 5 szt. Sprawdza czynności.
15 Rubież
IV
Przerwij ogień.
Rozładuj broń
Odłącza magazynek.
Przesuwa zamek w tylne
położenie.
ok. 1 min - Sprawdza rozłado-
wanie broni. Melduje
do KS rozładowanie i
przejrzenie broni.
16 Rubież
IV
Na kolejną rubież,
biegiem marsz.
Przemieszczają się bie-
giem.
1 min. - Biegnie na kolejną
rubież. Mierzy czas.
Jeśli para nie zmie-
ściła się we wskaza-
nym czasie, automa-
tycznie strzelanie
uznaje się za niewy-
konane.
17 Rubież
V
Przygotuj się. Po-
stawa leżąca, czas
30 sek.
Zalegają, przyjmują po-
stawę leżącą. Obserwator
rozkłada trójnóg do lune-
ty.
30 sek. - Sprawdza czynności.
18 Cel, sylwetka pra-
wa, odległość nie-
znana, czas 5 mi-
nut, pięcioma ognia
Wyszukuje cel z obserwa-
torem, oblicza odległość,
wprowadza nastawy. Pod-
łącza magazynek, ładuje
broń i oddaje 5 strzałów
do celu. Obserwator ko-
ryguje ogień
5 min. 5 szt. Sprawdza czynności.
19 Przerwij ogień.
Rozładuj broń.
Odłącza magazynek.
Przesuwa zamek w tylne
położenie. Wyciąga
wszystkie magazynki i
pokazuje RO. Niezużytą
amunicję oddaje.
ok. 1 min - Sprawdza rozłado-
wanie broni. Zabiera
niezużytą amunicję
do KPA. Melduje do
KS rozładowanie i
przejrzenie broni.
RAZEM ok. 35
minut
25 szt.
92
Dodatkowe przepisy bezpieczeństwa
Strzelanie można prowadzić z kilkoma parami naraz. Na jedną parę ćwiczącą wyzna-
cza się jednego rozjemcę ogniowego. Głównym zadaniem rozjemcy to czuwanie nad
przestrzeganiem przepisów bezpieczeństwa, rozładowania broni, załadowania broni.
Jeśli ćwiczy jedna para kierownik strzelania jest jednocześnie rozjemcą, przy dwóch
parach wyznacza się jednego rozjemcę ogniowego dla pierwszej pary, kierownik
strzelania jest rozjemcą ogniowym dla drugiego zespołu. Dla 3 i więcej par wyznacza
się dla każdej rozjemcę ogniowego.
Przed strzelaniem należy dokładnie poinstruować rozjemcę ogniowego o przebiegu
ćwiczenia oraz ustalić jednoznaczne sygnały. Nie zaleca się wyznaczania rozjemcy
ogniowego, którzy wcześniej nie brali udziału w ćwiczeniach przygotowawczych do
strzelania. Należy zapewnić łączność radiową między kierownikiem strzelania
a rozjemcą ogniowym.
Zabrania się ładować broni, gdy którakolwiek z par znajduje się przed wskazaną ru-
bieżą.
Wskazówki dotyczące przygotowania strzelania
Przedpole należy przygotować wcześniej, tak żeby strzelający nie znali odległości do
celów sylwetkowych. Rubieże należy oznaczyć taśmą lub słupkami koloru czerwo-
nego z dokładnością ±2m. Po zmianie ról – strzelec – obserwator należy zmienić
ścieżkę. Przed rozpoczęciem strzelania sprawdzić z każdej rubieży widoczność ce-
lów. Cele sylwetkowe na stojaku lub przymocowane do wkopanej żerdzi. Cele lewy
i prawy oznaczyć literami L i P a słupki pomalować – dla każdej ścieżki przypisuje
się inny kolor.
93
m
RUBIEŻ I
RUBIEŻ II
RUBIEŻ III
RUBIEŻ IV
RUBIEŻ V
20 – 100m
200
m
250
m
350
m
400
m
150
m
101 – 200m
Rys. 8.7.1 Strzelanie nr B1 – Schemat pola tarczowego
94
8.7.2. Strzelanie bojowe Nr B1 z TOR – wyjście z walki
Strzelanie do celów na szybko zmieniających się odległościach. Celem strzelania jest
sprawdzenie umiejętności wykonania pomiarów odległości przy użyciu optyki oraz
szybkiej zmiany nastaw i celnego prowadzenia ognia do 1200 m.
Cel: 400 – 500 – FB nr 30 – klęczący
501 – 600 – FB nr 30 – klęczący
601 – 700 – FB nr 36 – granatnik ciężki
701 – 800 – FB nr 36 – granatnik ciężki
801 – 900 – FB nr 36 – granatnik ciężki
901 – 1000 m – FB 46 – działo ppanc.
1001 – 1100 m – FB 46 – działo ppanc.
1101 – 1200 m – FB 46 – działo ppanc.
Ilość nabojów: 24 szt. – amunicja o 12,7 x 99 o ulepszonym skupieniu.
Odległość: 400 m – 1200 m.
Czas: 20 minut na określenie odległości i przygotowanie szkicu;
16 minut na strzelanie – 2 minuty na każdy cel.
Oceny: wykonał – cele trafione przynajmniej 18 razy i wszystkie cele zostały
trafione.
Ćwiczenie prowadzi się w parach – strzelec – obserwator. Wyposażenie obserwatora
– luneta obserwacyjna z przybliżeniem stałym min. 30 x lub zmiennym. Luneta ob-
serwacyjna wyposażona w krzyż mil-dot lub inny krzyż wyskalowany w tysięcznych.
Przebieg strzelania
Para staje na LW. Na komendę kierownika strzelania „naprzód” zajmuje stanowisko
na LOO i przygotowuje się do strzelania. Postawa leżąca z podpórką, leżąca z dwój-
nogiem. Na komendę „określić odległość do celów, czas 20 minut – start” strzelec
wraz obserwatorem mierzą odległość do celów przy użyciu lunety celowniczej i lune-
ty obserwacyjnej oraz przygotowują szkic „range carte”. Po ustalonym czasie kie-
rownik strzelania lub rozjemca ogniowy odbiera szkice i numeruje cele na szkicu.
Następnie oddaje szkice. Po 2 minutach podaje komendę „Cel nr …. czas 2 minuty,
95
trzema zniszczyć”, po 2 minutach kolejny cel i tak aż do zniszczenia wszystkich ce-
lów. Po zakończeniu strzelania, żołnierze zamieniają się rolami i zmieniają stanowi-
sko.
Organizacja strzelania
Należy ustawić przynajmniej 2 ścieżki – 1 dla strzelca, druga dla obserwatora
po zmianie ról. Cele na ścieżkach muszą różnić się odległościami. Wyznacza się kie-
rownika strzelania i rozjemcę ogniowego – kierownik strzelania odpowiada za ścież-
kę nr 1, rozjemca ogniowy za ścieżkę nr 2. W przypadku większej ilości ścieżek, na
każdą wyznacza się rozjemcę ogniowego.
Pole tarczowe może być ustawione na podnośnikach lub figury mocuje się na
żerdziach. Kierownik strzelania i rozjemca ogniowy jeśli to możliwe notują na bieżą-
co wyniki, jeśli nie ma pewności co do trafienia, należy sprawdzić przestrzeliny. Fi-
gury wcześniej powinny mieć zaklejone wszystkie przestrzeliny. Można wykorzy-
stywać figury bojowe wykonane z blachy, kartonu, sklejki. W przypadku stosowania
amunicji typu ball można stosować cele na statywach z grubej blachy typu gong. Po
ustawieniu pola należy sprawdzić ze stanowisk widoczność wszystkich celów. W ce-
lu rozróżnienia celów na ścieżkach można stosować numery lub kolory.
Przed strzelaniem kierownik strzelania ustala z rozjemca ogniowym kolejność
niszczenia celów np. „8, 4, 3, 6, 1, 7, 5, 2”. Zabrania się podawać przed strzelaniem
dokładnej odległości do celów oraz kolejności ich niszczenia.
96
600
500
700
800
1100
1200 1200
1100
1000
900
800
700
600
500
400
1
2
3
4
5
6
7
8
LOO
LW
Rys. 8.7.2. – szkic strzelania bojowego nr B1
m
97
8.7.3. Strzelanie bojowe dla karabinów wyborowych: SWD oraz TRG21,
TRG 22 z celownikami PM1 Nr B1 - strzelanie do różnych celów
ukazujących się i ruchomych
Cele: nr 1 – obserwator (figura bojowa nr 20) ukazuje się na 50 sekund;
nr 2 – głowa (figura bojowa nr 22) ukazuje się na 60 sekund, cel
ukazuje się po 20 sekundach od trafienia lub ukrycia się
celu nr 1;
nr 3 – popiersie (figura bojowa nr 23) ukazuje się na 1 minutę, cel
ukazuje się po 10 sekundach od trafienia lub ukrycia się
celu nr 2;
nr 4 – biegnący (figura bojowa nr 40a), porusza się ruchem
poprzecznym lub skośnym na odcinku 2 x 50 m.
Cel rozpoczyna ruch po 10 sekundach od trafienia lub
ukrycia się celu nr 3.
Odległość: do celu:
nr 1 – 300-400 m;
nr 2 – 300-400 m;
nr 3 – 500 m;
nr 4 – 400-500 m.
Liczba nabojów: 7 szt.
Czas: ograniczony ukazywaniem się celów.
Postawa: leżąca z wykorzystaniem podpórki.
Ocena: „bardzo dobrze” – trafić wszystkie cele;
„dobrze” – trafić trzy cele;
„dostatecznie” – trafić dwa cele, w tym cel nr 1.
Warunki strzelania: dzień, noc.
Wskazówki: na komendę kierownika strzelania „Naprzód” strzelający
z obserwatorem zajmują stanowisko ogniowe na LOO i w ciągu 1 minuty
20 sekund przygotowują się do wykonania zadania. Po wykryciu celu strzelający sa-
98
modzielnie prowadzi ogień. Dopuszczalne wyposażenie obserwatora: luneta obser-
wacyjna i dalmierz laserowy.
Rys nr 8.7.3 strzelania bojowego nr B1
8.8. Strzelania bojowe z 40 mm granatnika MK-19
8.8.1. Strzelanie bojowe nr B1 – strzelanie do wielu celów w postawie
siedzącej
Cele: nr 1 – transporter opancerzony rozpoznawczy (figura bojowa nr 49)
rozmieszczony w kwadracie o boku 3 m, ukazujący się na
30 sekund;
nr 2 – moździerz z obsługą (figura bojowa 34) rozmieszczony w kole
o promieniu 5 m, ukazujący się na 20 sekund. Cel ukazuje się
po 20 sekundach od trafienia lub ukrycia się celu nr 1;
nr 3 – granatnik ciężki (figura bojowa nr 36) rozmieszczony w kole
o promieniu 5 m, ukazująca się na 20 sekund. Cel ukazuje się
po 20 sekundach od trafienia lub ukrycia się celu nr 2.
99
Odległość: do celu:
nr 1 – 700-800 m;
nr 2 – 500-600 m;
nr 3 – 400-500 m.
Liczba nabojów: 10 szt.
Czas: ograniczony czasem ukazywania się celów.
Postawa: siedząca.
Rodzaj ognia: według decyzji strzelającego.
Ocena:
„bardzo dobrze” – trafić trzy cele;
„dobrze” – trafić cel nr 1 i 2 lub nr 3;
„dostatecznie” – trafić cel nr 1.
Cel nr 1 uważa się za trafiony jeżeli uzyska się trafienie bezpośrednie w cel lub
w wyznaczony kwadrat o boku 3 m.
Cele nr 2 i 3 uważa się za trafione jeżeli uzyska się trafienie bezpośrednie w cel lub
w wyznaczone koło o promieniu 5 m.
Warunki strzelania: dzień, noc.
Wskazówki: na komendę kierownika strzelania „Naprzód” obsługa zajmuje stano-
wisko ogniowe na LOO, przyjmuje postawę strzelecką i przygotowuje się do strzela-
nia. Po wykryciu celu prowadzi ogień samodzielnie. Obsługa wykonuje zadanie
w kamizelkach kuloodpornych.
100
Rys. 8.8.1 Szkic strzelania bojowego nr B1
8.9. Strzelania z 60 mm moździerza LM – 60 D
8.9.1. Strzelanie bojowe Nr 1 - rażenie celu nieruchomego ogniem półpośrednim
z nieprzygotowanego stanowiska ogniowego
Zadanie:
Obsługa moździerza znajduje się w pojeździe (w trakcie marszu) gdy przekazano
komendę do obezwładnienia celu.
Cel: piechota (3 figury bojowe nr 30, 40 lub 40a) lub karabin maszynowy
(figura bojowa nr 27) lub granatnik ciężki (figura bojowa nr 36) lub
pancerzownica (figura bojowa nr 31).
Określenie nastaw do strzelania: niepełne dane o warunkach strzelania, określenie
odległości do celu na oko.
Wstrzeliwanie: według znaku uchyleń.
Warunki wykonania zadania ogniowego:
pocisk odłamkowy;
odległość strzelania od minimalnej do maksymalnej;
zużycie amunicji na wstrzeliwanie – 5 szt.;
amunicja znajduje się w pojeździe nieprzygotowana do strzelania;
101
zadanie wykonywane w dzień;
odległość SO od zatrzymanego pojazdu do 30 m.
Zasady oceny wykonania zadania ogniowego:
Zadanie Czas
Dokładność ognia skutecznego
W donośności (m) W kierunku (tys)
bdb db dst bdb db dst bdb db dst
2 10’ 11’ 12’ 20 30 50 5 10 15
Uwagi:
a) ocena ogólna za wykonanie zadania – na podstawie średniej za czas i dokład-
ność ognia skutecznego;
b) ocena za dokładność ognia skutecznego jest średnią za donośność i kierunek;
c) czasy lotów pocisków należy odjąć od ogólnego czasu wykonania zadania;
d) na każdą serię ognia skutecznego odjąć 30 sekund od ogólnego czasu
wykonania zadania ogniowego;
e) czas wykonania zadania liczy się od momentu zatrzymania pojazdu;
f) czas mierzy się do momentu zameldowania przez celowniczego „Cel obez-
władniony” lub „Cel zniszczony”.
8.10. Rzut granatem
8.10.1. Rzucanie granatami ręcznymi na odległość w różnych postawach
Cel: biegnący (figura bojowa nr 40) ustawiony na kierunku rzutu.
Odległość: 40 m.
Liczba granatów: 3 szkolne (zaczepne lub obronne).
Postawa: stojąca w okopie, klęcząca i leżąca.
Czas: nieograniczony.
Ocena:
stojąca w okopie; klęcząca; leżąca;
„bardzo dobrze” 30 m; 25 m; 20 m;
„dobrze” 25 m; 20 m; 15 m;
102
„dostatecznie” 20 m; 15 m; 10 m.
Warunki rzutu: dzień.
Wskazówki: szkolony po otrzymaniu granatu i zapalnika wkłada je do torby i na
komendę kierownika ćwiczenia zajmuje stanowisko ogniowe w okopie. Pod nadzo-
rem kierownika ćwiczenia przygotowuje (uzbraja) granat i melduje gotowość do rzu-
tu. Kierownik ćwiczenia podaje komendę „Do atakującej piechoty granatem –
ognia” – szkolony wyciąga zawleczkę, rzuca granatem do celu, po czym – wraz
z kierownikiem ćwiczenia – natychmiast kryje się w okopie. Następnie szkolony sa-
modzielnie dokonuje zmiany stanowiska ogniowego i wykonuje kolejne rzuty.
8.10.2. Rzut granatem ręcznym w marszu
Cel: grupa piechoty – 3 x biegnący (3 x figura bojowa nr 40) – usta-
wiony w okopie (widoczne popiersia) wzdłuż frontu w polu
o szerokości 10 m i głębokości 5 m.
Odległość: 40 m (rzut granatem od 35 m do 25 m).
Liczba granatów: 1 szkolny/ćwiczebny.
Postawa: w marszu bez zatrzymania się.
Czas: 30 s liczony od komendy „Do ataku – Naprzód” do komendy
„STÓJ”.
Ocena: „wykonał” – trafił w pole.
Warunki rzutu: dzień.
Wskazówki: szkolony po otrzymaniu granatu i zapalnika wkłada je do torby i na
komendę kierownika ćwiczenia zajmuje stanowisko ogniowe w okopie. Pod nadzo-
rem kierownika ćwiczenia przygotowuje (uzbraja) granat, wkłada go do torby i mel-
duje gotowość do ataku. Kierownik ćwiczenia podaje komendę „Do ataku – na-
przód”. Szkolony wyskakuje z okopu i wykonuje atak. Kierownik ćwiczenia podaje
komendę „Granatem – ognia” w odległości określonej warunkami rzutu. Po wyko-
naniu rzutu kontynuuje atak.
103
8.10.3. Rzut granatem ręcznym z wozu bojowego
Cel: grupa piechoty – 3 x biegnący (3 x figura bojowa nr 40) – usta-
wiony na otwartej przestrzeni w kole o promieniu 2 m. Ponadto,
wokół celu wyznacza się dodatkowo koła o promieniu 4 i 6 m.
Odległość: 20 m.
Liczba granatów: 1 szkolny/ćwiczebny.
Postawa: z wozu bojowego (samochodu).
Czas: 10 s liczony od komendy „Granatem – ognia” do zaryglowania
włazu (ukrycia się za burtą samochodu).
Ocena: „bardzo dobrze” – trafić w pole o promieniu 2 m;
„dobrze” – trafić w pole o promieniu 4 m;
„dostatecznie” – trafić w pole o promieniu 6 m.
Warunki rzutu: dzień.
Wskazówki: szkolony po otrzymaniu granatu i zapalnika wkłada je do torby (granat-
nicy) i na komendę kierownika ćwiczenia staje za wozem bojowym (samochodem).
Na komendę kierownika ćwiczenia, szkolony zajmuje miejsce w wozie bojowym bez
zamykania włazu (lub na skrzyni ładunkowej samochodu). Po komendzie „Uzbroić
granat”, szkolony przygotowuje (uzbraja) granat, wkłada go do torby i melduje go-
towość do ataku. Kierownik ćwiczenia podaje komendę „Do piechoty granatem –
ognia”, szkolony rzuca granatem do celu i razem z kierownikiem ćwiczenia chowają
się w wozie bojowym ryglując włazy (z samochodu – chowają się za burtą samocho-
du, która powinna być wzmocniona płytą stalową). Po 10 sekundach kierownik ćwi-
czenia i szkolony wychodzą z wozu bojowego (samochodu), kierownik ćwiczenia
sprawdza wyniki i wystawia ocenę szkolonemu.
8.10.4. Rzut granatem bojowym
Cel: grupa piechoty – 3 x biegnący (3 x figura bojowe nr 40) – roz-
stawiony wzdłuż frontu na odcinku 5 m, w środkowej części po-
la długości 10 m i głębokości 5 m.
Odległość: 20 m.
104
Liczba granatów: 1 bojowy (zaczepny lub obronny).
Postawa: stojąca w okopie.
Czas: nieograniczony.
Ocena: „wykonał” – gdy wybuch granatu nastąpi w polu celu.
Warunki rzutu: dzień.
Wskazówki: szkolony po otrzymaniu granatu i zapalnika wkłada je do torby i na
komendę (sygnał) kierownika ćwiczenia zajmuje stanowisko ogniowe w okopie. Pod
nadzorem kierownika ćwiczenia przygotowuje (uzbraja) granat i melduje gotowość
do rzutu. Kierownik ćwiczenia podaje komendę „Do atakującej piechoty granatem –
ognia” – szkolony wyciąga zawleczkę, staje na stopniu, rzuca granatem do celu, po
czym – wraz z kierownikiem ćwiczenia – natychmiast kryje się w okopie.
105
ROZDZIAŁ 9.
STRZELANIA SYTUACYJNE
127. Strzelania sytuacyjne przeznaczone są do nauczania, doskonalenia oraz spraw-
dzenia umiejętności prowadzenia ognia pododdziałem w wykonywaniu zadań
ogniowych wynikających ze specyfiki przyszłych zadań.
128. Warunki strzelań sytuacyjnych opracowane zostały dla wszystkich pododdzia-
łów, w tym także przygotowujących się do misji poza granicami kraju.
129. Właściwą realizację strzelań umożliwiają: gruntowna znajomość uzbrojenia oraz
teorii i zasad strzelania, wysoki poziom wyszkolenia, w tym sprawność w po-
sługiwaniu się bronią i umiejętność prowadzenia ognia, a także zgrania podod-
działu.
130. W czasie planowania wykonywania przez pododdziały dodatkowych lub specy-
ficznych zadań w rejonie misji, należy opracować dodatkowe warunki strzelań
sytuacyjnych. Podlegają one zatwierdzeniu przez dowódcę JW.
131. Podczas strzelań sytuacyjnych wszystkie osoby funkcyjne wyznacza się zgodnie
z ustaleniami zawartymi w rozdziale 4.
132. Strzelania sytuacyjne prowadzi się na:
1) placach ćwiczeń ogniowych, strzelnicach garnizonowych dla broni strzelec-
kiej;
2) strzelnicach poligonowych, kierunkach strzelań i pasach taktycznych;
3) ośrodkach szkolenia poligonowego przystosowanych do prowadzenia ognia
do celów naziemnych, powietrznych i nawodnych.
133. Zezwala się na prowadzenie strzelań sytuacyjnych i specjalnych w innych miej-
scach po dokonaniu stosownych uzgodnień i zapewnieniu niezbędnych warun-
ków bezpieczeństwa.
134. W celu zapoznania pododdziałów ze specyfiką wykonywanych strzelań przed
rozpoczęciem zajęć z wykorzystaniem amunicji bojowej należy przeprowadzić
zajęcia przygotowawcze (z użyciem trenażerów lub laserowych symulatorów
strzelań LSS albo z amunicją „ślepą”).
106
9.1. Strzelania sytuacyjne
9.1.1. Strzelanie sytuacyjne S1 – strzelanie dynamiczne z pistoletu wojskowego
Cel: popiersie (figura bojowa 23), cel stały.
Odległość: 15 m.
Liczba nabojów: 3 szt.
Czas: 3 sekundy (dobycie broni i oddanie strzałów) dla broni bezkur-
kowej i z kaburą otwartą lub 5 sekund (dobycie broni, odbez-
pieczenie, odciągnięcie kurka i oddanie strzału) dla pozostałych
typów pistoletów.
Postawa: stojąca z wolnej ręki lub oburącz.
Rodzaj ognia: pojedynczy.
Ocena: „bardzo dobrze” – trafić cel 3 razy;
„dobrze” – trafić cel 2 razy;
„dostatecznie” – trafić cel.
Warunki strzelania: dzień.
Wskazówki: na komendę kierownika strzelania „Naprzód” strzelający zajmuje sta-
nowisko ogniowe w postawie stojąc na LOO i przygotowuje się do strzelania (dołą-
cza magazynek, przeładowuje, zabezpiecza i chowa broń do kabury). Na komendę
kierownika strzelania „Ognia” strzelający prowadzi ogień do celu. Na komendę kie-
rownika strzelania „Przerwij ogień” strzelający przerywa strzelanie. Oddanie strzału
po upływie czasu strzelania skutkuje nie uznaniem jednego trafienia.
9.1.2. Strzelanie sytuacyjne S2 – strzelanie z pistoletu wojskowego do celów
ukazujących się
Cele: 3 x biegnący (3 x figura bojowa nr 40) lub 3 x tarcze sportowe
TS-10 rozstawione na odcinku o szerokości do 15 m, ukazujące
się przemiennie w losowej kolejności pojedynczo dla pistoletów
bezkurkowych na 10 sekund (dla pozostałych pistoletów na
Nie dotyczy broni bezkurkowej.
107
13 sekund) z przerwą 3 sekundy.
Odległość: 25 m.
Liczba nabojów: 6 szt.
Czas: ograniczony czasem ukazywania się celów.
Postawa: stojąca z wolnej ręki lub oburącz.
Rodzaj ognia: pojedynczy.
Ocena: „bardzo dobrze” – trafić 3 cele;
„dobrze” – trafić 2 cele;
„dostatecznie” – trafić cel.
Warunki strzelania: dzień.
Wskazówki: na komendę kierownika strzelania „Naprzód” strzelający zajmuje sta-
nowisko ogniowe w postawie stojąc na LOO i przygotowuje się do strzelania (dołą-
cza magazynek, przeładowuje, zabezpiecza i chowa broń do kabury). Na komendę
kierownika strzelania „Ognia” strzelający prowadzi ogień do celów. Na komendę
kierownika strzelania „Przerwij ogień”, strzelający przerywa strzelanie. Oddanie
strzału po upływie czasu strzelania skutkuje nie uznaniem jednego trafienia.
Rys. 9.1.2. Szkic strzelania sytuacyjnego nr 2
Nie dotyczy broni bezkurkowej.
108
9.1.3. Strzelanie sytuacyjne S3 - strzelanie dynamiczne z pistoletu maszynowego
Cel: klęczący (figura bojowa nr 30), cel stały.
Odległość: 15 m.
Liczba nabojów: 3 szt.
Czas: 5 sekund.
Postawa: stojąca oburącz.
Rodzaj ognia: pojedynczy.
Ocena: „bardzo bobrze” – trafić cel 3 razy;
„dobrze” – trafić cel 2 razy;
„dostatecznie” – trafić cel.
Warunki strzelania: dzień.
Wskazówki: na komendę kierownika strzelania „Naprzód” strzelający zajmuje sta-
nowisko ogniowe w postawie stojąc na LOO i przygotowuje się do strzelania. Na
komendę kierownika strzelania „Ognia” strzelający prowadzi ogień do celu. Na ko-
mendę kierownika strzelania „Przerwij ogień” strzelający przerywa strzelanie.
9.1.4. Strzelanie sytuacyjne S4 – strzelanie z pistoletu maszynowego dynamiczne
z dobiegiem
Cel: biegnący (figura bojowa nr 40) lub tarcza sportowa TS-10, cel
stały.
Odległość: 25 m.
Liczba nabojów: 8 szt. (po 4 szt. w magazynku).
Czas: 1 minuta.
Postawa: stojąca i klęcząca (pistolet trzymany oburącz).
Rodzaj ognia: według decyzji strzelającego.
Ocena: „bardzo bobrze” – trafić cel 6 razy;
„dobrze” – trafić cel 4 razy;
„dostatecznie” – trafić cel 3 razy.
Warunki strzelania: dzień.
109
Wskazówki: na komendę kierownika strzelania „Naprzód” strzelający zajmuje sta-
nowisko ogniowe w postawie stojąc na LOO i przygotowuje się do strzelania. Na
komendę kierownika strzelania „Ognia” strzelający prowadzi ogień do celu oddając
4 strzały. Po oddaniu czwartego strzału strzelający zajmuje stanowisko ogniowe
w postawie klęcząc przed LPO, zmienia magazynek i prowadzi ogień do celu. Na
komendę kierownika strzelania „Przerwij ogień” strzelający przerywa strzelanie.
Oddanie strzału po upływie czasu strzelania skutkuje nie uznaniem jednego trafienia.
Rys. 9.1.4. Szkic strzelania sytuacyjnego nr 4
9.1.5. Strzelanie sytuacyjne S5 – strzelanie na krótkich odległościach z karabin-
ka / pistoletu maszynowego
Cel: nr 1 – popiersie (figura bojowa nr 23), ukazująca się na
15 sekund;
nr 2 – klęczący (figura bojowa nr 30), ukazujący się na
15 sekund, cel ukazuje się po 5 sekundach od trafienia lub ukry-
cia się celu nr 1;
nr 3 – popiersie z granatem (figura bojowa 23g), ukazująca się
na 15 sekund, cel ukazuje się po 15 sekundach od trafienia lub
ukrycia się celu nr 2;
110
nr 4 – pancerzownica (figura bojowa nr 31), ukazująca się na 15
sekund, cel ukazuje się po 5 sekundach od trafienia lub ukrycia
się celu nr 3.
Odległość: do celu:
nr 1 i 3 – 20-40 m;
nr 2 i 4 – 40-60 m.
Liczba nabojów: 20 szt.
Czas: ograniczony czasem ukazywania się celów.
Postawa: do celu:
nr 1 i 2 – klęcząca;
nr 3 i 4 – leżąca.
Rodzaj ognia: według decyzji strzelającego.
Ocena: „bardzo bobrze” – trafić wszystkie cele;
„dobrze” – trafić dwa cele;
„dostatecznie” – trafić cel.
Warunki strzelania: dzień, noc.
Wskazówki: na komendę kierownika strzelania „Naprzód” strzelający zajmuje sta-
nowisko ogniowe w postawie klęcząc na LOO i przygotowuje się do strzelania.
Po wykryciu celu prowadzi ogień do celów nr 1 i 2, po czym samodzielnie zmienia
SO i prowadzi ogień do celów nr 3 i 4 w postawie leżącej.
111
Rys. 9.1.5. Szkic strzelania sytuacyjnego nr 5
112
ZAŁĄCZNIK A
Zestawienie ćwiczeń i strzelań z broni strzeleckiej obowiązujących w danym
etapie (okresie) szkolenia: Wojska Lądowe pododdziały zmechanizowane, zmo-
toryzowane (rozpoznawcze, powietrzno-desantowe, piechoty górskiej)
Lp. Funkcja Okres
szkolenia
Strzelania i ćwiczenia
Uw
agi
kar
abin
mas
zynow
y
gra
nat
nik
ppan
c
kar
abin
ek
kar
abin
ek
gra
nat
nik
pis
tole
t m
a-
szynow
y/
kar
abin
ek
Min
i B
eryl
PW
kar
abin
wy-
boro
wy
rzut
gra
nat
em
bojo
wym
1
D-ca kz, z-ca d-cy
kz, d-cy plz, pom.
d-cy plz *
W każdym
etapie/okresie B1 B1 x**
2 Dowódcy drużyn* W każdym
etapie/okresie B1 B1 x**
3 Działonowi/
operatorzy *
W każdym
etapie/okresie B1 B1 x**
4 Kierowcy * W każdym
etapie/okresie B1 B1 x**
5 Celowniczy km
Etap I/Okres
zgrywania
drużyna/ plu-
ton
B2
x**
Etap I/Okres
zgrywania
kompania/
batalion
B3
Etap II reali-
zacja zadań B3
6 Strzelcy karabinka
Etap I/Okres
zgrywania
drużyna/
pluton
B2
x**
Etap I/Okres
zgrywania
kompania/
batalion
B3
Etap II reali-
zacja zadań B3
7 Celowniczy rpg * W każdym
etapie/okresie B1 B1 B1 x**
8
Strzelcy karabinu
wyborowego*
W każdym
etapie/okresie
B1
B2 x**
A-1
113
Lp. Funkcja Okres
szkolenia
Strzelania i ćwiczenia
Uw
agi
kar
abin
mas
zynow
y
gra
nat
nik
ppan
c
kar
abin
ek
kar
abin
ek
gra
nat
nik
pis
tole
t m
a-
szynow
y/
kar
abin
ek
Min
i B
eryl
PW
kar
abin
wy-
boro
wy
rzut
gra
nat
em
bojo
wym
9
Strzelcy
karabinka wz
96/74/72/60
Etap I/Okres
zgrywania
drużyna/
pluton
B2 1
x**
Etap I/Okres
zgrywania
kompania/
batalion
B3 1
Etap II reali-
zacja zadań B3 1
10 Pozostali żołnie-
rze batalionu *
W każdym
etapie/okresie B1 B1 B1 x**
11
Pozostali żołnierze
JW., dowództw i
sztabów *
W każdym
etapie /okresie B1 B1 B1 x**
12 Instruktorzy Ośr.
Sz. *
W każdym
etapie /okresie B1 B1 B1 1 B1 B1 B1 x**
13 Kadeci Szkół
Podoficerskich
Na zakończe-
nie szkolenia B1 B1 B1 x**
* w zależności od posiadanego uzbrojenia,
** wykonanie jednego rzutu granatem w 36 miesięcznym cyklu przygotowania i realizacji zadań.
UWAGA:
- przedstawione zestawienie określa strzelania o najwyższym stopniu trudności w danym okresie
(roku) szkolenia;
- żołnierzy obowiązują strzelania z broni etatowej;
- żołnierze rezerwy, NSR realizuje strzelania identycznie jak „pozostali żołnierze batalionu” z broni
będącej na jej etatowym wyposażeniu;
- strzelania nocne realizowane są z wykorzystaniem celowników noktowizyjnych w zależności od
wyposażenia etatowego pododdziału;
- przyjąć następującą skalę trudności: dzień, w maskach (m) i noc (N).
A-2
114
ZAŁĄCZNIK B
Zestawienie ćwiczeń i strzelań z broni strzeleckiej obowiązujących w danym
etapie (okresie) szkolenia: Wojska Lądowe - pododdziały czołgów
Lp. Funkcja Okres
szkolenia
Strzelania i ćwiczenia
Uwagi karabinek
pistolet
maszynowy
pistolet
wojskowy
rzut granatem
bojowym
1 D-cy kcz, z-cy d-cy
kcz, d-cy plcz
w każdym
etapie/ okre-
sie
B1 x**
2 Dowódcy załóg B1 x**
3 Działonowi/
operatorzy B1 x**
4 Ładowniczowie*** B1 x**
5 Kierowcy B1 x**
6 Pozostali żołnierze
batalionu* B1 B1 B1 x**
7
Pozostali żołnierze
JW. , dowództw i
sztabów *
B1 B1 B1 x**
8 Instruktorzy Ośr. Sz. * B1 B1 B1 x**
9
Kadeci Szkół Podofi-
cerskich
Na zakoń-
czenie szko-
lenia
B1 B1 x**
* w zależności od posiadanego uzbrojenia;
** wykonanie jednego rzutu granatem w 36-miesięcznym cyklu przygotowania i realizacji zadań;
*** tylko w pododdziałach posiadających w wyposażeniu czołgi Leopard.
UWAGA:
przedstawione zestawienie określa strzelania o najwyższym stopniu trudności;
żołnierzy obowiązują strzelania z broni etatowej;
żołnierze rezerwy, NSR realizują strzelania identycznie jak „pozostali żołnierze batalionu”,
z broni będącej na jej etatowym wyposażeniu;
przyjąć następującą skalę trudności: dzień, w maskach (m) i noc (N);
podczas strzelania w maskach - czas strzelania wydłuża się do 50 %.
B-1
ZAŁĄCZNIK C
Zestawienie ćwiczeń i strzelań obowiązujących w danym etapie (okresie)
szkolenia: Wojska Lądowe - pododdziały wsparcia i zabezpieczenia
Lp. Funkcja Okres
szkolenia
Strzelania
Uw
agi
ka
rab
in
ma
szy
no
wy
gra
na
tnik
pp
an
c
ka
rab
inek
ka
rab
inek
gra
na
tnik
pis
tole
t m
a-
szy
no
wy
/
ka
rab
inek
Min
i B
ery
l
PW
ka
rab
in
wy
bo
row
y
rzu
t
gra
na
tem
bo
jow
ym
1
D-ca kompa-
nii/baterii, z-ca d-cy
kompanii/ baterii, *
w każdym
etapie/okresie B1 B1
B1 x**
2
Dowódca plutonu,
dowódcy drużyn,
obsług (kierownik
warsztatu) *
w każdym
etapie/okresie B1 B1 B1 x**
3 Kierowcy * w każdym
etapie/okresie B1 B1 x**
4 Celowniczy km w każdym
etapie/okresie B1 x**
5 Celowniczy rpg w każdym
etapie/okresie B1 B1 x**
6 Strzelcy karabinu
wyborowego w każdym
etapie/okresie B1 x**
7
Strzelcy karabinka
wz. 96/74/72/60
w każdym
etapie/okresie B1 1 x**
8
Pozostali żołnierzy
batalionu/dywizjonu,
kompanii, baterii *
w każdym
etapie/okresie B1 B1 B1 x**
9
Pozostali żołnierze
JW., dowództw i
sztabów *
w każdym
etapie/okresie B1 B1 B1 x**
10 Instruktorzy Ośr. Sz. w każdym
etapie/okresie B1 B1 B1 B1 x**
11 Kadeci Szkół Pod-
oficerskich
Na zakoń-
czenia szko-
lenia
B1 B1 x**
* w zależności od posiadanego uzbrojenia;
** wykonanie jednego rzutu granatem w 36-miesięcznym cyklu przygotowania i realizacji zadań.
UWAGA:
jeżeli dany rodzaj uzbrojenia występuje w wyposażeniu pododdziału;
przedstawione zestawienie określa strzelania o najwyższym stopniu trudności w danym okresie szkolenia;
żołnierzy obowiązują strzelania z broni etatowej;
żołnierze rezerwy, NSR realizuje strzelania identycznie jak „pozostali żołnierze batalionu/dywizjonu”
z broni będącej na jej etatowym wyposażeniu;
strzelania nocne realizowane są z wykorzystaniem celowników noktowizyjnych w zależności od wyposa-
żenia etatowego pododdziału;
przyjąć następującą skalę trudności: dzień, w maskach (m) i noc (N).
C-1
116
ZAŁĄCZNIK D
Zestaw ćwiczeń i strzelań dla jednostek wojskowych Sił Powietrznych
Lp. Funkcja Okres
szkolenia
Strzelania i ćwiczenia
Uwagi
Ka
rab
inek
Pis
tole
t m
asz
yn
ow
y
Pis
tole
t w
ojs
ko
wy
Ka
rab
in m
asz
yn
ow
y
Gra
na
tnik
prz
eciw
pa
nce
rny
Ręc
zny
gra
na
t
bo
jow
y
1
Żołnierze pełniący służbę
w dowództwach i szta-
bach do szczebla eskadry
(batalionu, dywizjonu) do
RSZ.
w roku
szkoleniowym
B 1
(z etatowego uzbro-
jenia)
x**
Jednostki wojskowe
1
Dowódcy wszystkich
szczebli od drużyny
(równorzędnego) do do-
wódcy kompanii, klucza,
baterii (równorzędne).
w roku
szkoleniowym B 1* B 1* B 1 B 1* B 1* x**
2 Obsługi karabinów ma-
szynowych.
w roku
szkoleniowym B 1* B 1* B 1 x**
3 Celowniczy granatników
ppanc/rpg.
w roku
szkoleniowym B 1* B 1* B 1 x**
4 Pozostali żołnierze. w roku
szkoleniowym
B1
(z etatowego uzbro-
jenia)
x**
5 Elewi. w okresie
szkolenia 2
6 Kadeci Szkół Podoficer-
skich.
w okresie
kształcenia B1 B1 B1 x
* strzelanie w zależności od posiadanego uzbrojenia w pododdziale,
** wykonanie nie mniej niż raz na 3 lata.
1. W szkoleniu przyjąć zasadę stopniowania trudności strzelań zgodnie z warunkami strzelania: dzień , noc
i w maskach pgaz.
2. Obsługi karabinów maszynowych i granatników wykonują strzelania zamiennie funkcjami (celowniczy
i jego pomocnik).
3. Żołnierze rezerwy, NSR realizują strzelania B1 z broni będącej w ich etatowym wyposażeniu.
D-1
117
ZAŁĄCZNIK E
Zestaw ćwiczeń i strzelań obowiązujący w danym etapie (okresie) szkolenia
dla jednostek Marynarki Wojennej
Lp.
Funkcja
Okres
szkolenia
Strzelania i ćwiczenia
Uw
agi
kar
abin
mas
zyn
ow
y
gra
nat
nik
pp
anc
kar
abin
ek
kar
abin
ek
gra
nat
nik
pis
tole
t
mas
zyn
ow
y
PW
kar
abin
wy
bo
row
y
rzu
t g
ran
atem
bo
jow
ym
Związki taktyczne, oddziały i pododdziały jednostek pływających
1 Żołnierze sztabu* w każdym okresie B1 X
2 Żołnierze okrętu w każdym okresie B1 B1 X
3 Marynarze zawodowi w każdym okresie B1 X
4 Żołnierze rezerwy ** w czasie szkol. B1 B1 X
UWAGA:
* realizują też pozostali żołnierze zawodowi nie wyszczególnieni w tabeli;
- kadra Dowództwa MW wykonuje strzelania jak kadra sztabu ZT z wyłączeniem rzutu grantem;
** strzelanie w zależności od posiadanego uzbrojenia.
Związek taktyczny, oddziały i pododdziały lotnicze, brzegowe
5 Żołnierze sztabu* w każdym okresie B1 X
6 Żołnierze pododdzia-
łu**
w każdym okresie B1
B1 B1 1 B1 B1 B1 X
7 Żołnierze pełniący
służby i dyżury
bojowe w systemie cią-
głym
w każdym okresie B1 B1 B1
8 Marynarze zawodowi w każdym okresie B1 B1 B1 1 B1
9 Żołnierze rezerwy** w okresie szkol. B1 B1 X
10 Kadeci SP, MW na zakończenie
szkolenia.
B1 B1 2 X
11 Elewi
w centrach
i ośrodkach
szkolenia
SW brzegowe
na zakończenie
szkolenia.
2 1 X
SW pływające
na zakończenie
szkolenia.
1 2 X
UWAGA:
* realizują też pozostali żołnierze zawodowi nie wyszczególnieni w tabeli ;
** strzelanie w zależności od posiadanego uzbrojenia.
UWAGA: - powyższe wykazy określają strzelania o najwyższym stopniu trudności w danym etapie szkolenia;
- strzelania z broni zespołowej wykonują zamiennie funkcjami celowniczy i jego pomocnik;
- przyjąć następującą skalę trudności: dzień, noc (N) i w maskach (M);
- żołnierzy obowiązują strzelania z broni etatowej (przydzielonej);
- SW (specjalności wojskowe).
E-1
118
ZAŁĄCZNIK F
Zestaw ćwiczeń i strzelań
dla jednostek wojskowych Żandarmerii Wojskowej
Lp. Funkcja Okres
szkolenia
Strzelania i ćwiczenia
Uw
agi
Pis
tole
t
wo
jsk
ow
y
Pis
tole
t
ma
szy
no
wy
Ka
rab
inek
Ka
rab
inek
Min
i B
eryl
Ka
rab
in w
y-
bo
row
y
Ka
rab
in m
a-
szy
no
wy
Ka
rab
inek
gra
na
tnik
/
gra
na
tnik
Pa
lla
d -
D
Gra
na
tnik
pp
an
c.
Rzu
t g
ran
a-
tem
bo
jow
ym
1
Żołnierze
kompanii ma-newrowych**
w roku szko-
leniowym B1 (D)
B2 (D,N,m)
B1 (D,N,m)
X
2
Żołnierze pod-oddziałów pre-
wencji, logi-
stycznych i do-wodzenia**
w roku szko-leniowym
B1 (D)
B1 (D,N,m)
B1 (D,N,m)
B1 (D,N,m)
X
3 Żołnierze WDS w roku szko-
leniowym B1 (D)
B1 (D,N,m)
B2 (D,N,m)
B1 (D,N,m)
B1
(D,N) B2
(D,N,m)
B1
(D) X
4 Żołnierze WO w roku szko-
leniowym B1 (D)
B2 (D,N)
B1 (D,N)
B2
(D,N)
X
5 Celowniczy km w roku szko-
leniowym B1 (D)
B1 (D,N,m)
B2
(D,N,m)
X
6 Celowniczy gra-
natnika ppanc**
w roku szko-
leniowym B1 (D)
B2 (D,N,m)
B1 (D,N,m)
B1
(D) X
7
Celowniczy gra-natnika podwie-
szane-
go/Pallad**
w roku szko-
leniowym B1 (D)
B2 (D,N,m)
B1 (D,N,m)
1
X
8 Dowódcy pod-
oddziałów *
w roku szko-
leniowym B1 (D)
B2 (D,N)
B1 (D,N)
B1
(D,N) 1
B1
(D) X
9 Pozostali żołnie-
rze**
w roku szko-
leniowym B1 (D)
B1 (D)
B1 (D)
B1 (D)
X***
10 Żołnierze rezer-
wy, NSR**
w trakcie
szkolenia B1 (D)
B1 (D)
B1 (D)
B1 (D)
11 Słuchacze
CSŻW
w trakcie
szkolenia B1 (D)
B1 (D)
B1 (D)
B1 (D)
w trakcie
szkolenia pod-stawowego
2
(D) 2
(D) 2
(D) 2
(D)
* z broni etatowej pododdziału,,
** z broni etatowej,
*** nie dotyczy KG ŻW.
UWAGA:
1. Przedstawione strzelania określają strzelania o najwyższym stopniu trudności w roku szkoleniowym.
2. Przyjąć następującą skalę trudności; dzień (D), noc (N) i w maskach (m).
3. Dotyczy żołnierzy, którzy posiadają powyższą broń na wyposażeniu. 4. Dopuszcza się za zgodą dowódcy pododdziału prowadzenie ognia żołnierzom kompanii manewrowej, instruktorom pionu szkolenia, WDS i WO
z jednostek broni której nie posiadają na wyposażeniu – strzelania nie podlegają kontroli i inspekcji 1. 1pkt nie dotyczy poz. - pozostali żołnierze.
F-2
119
ZAŁĄCZNIK G
Propozycje ćwiczeń i strzelań dla Dowództwa Garnizonu Warszawa i podległych
jednostek wojskowych w danym etapie (okresie) szkolenia
Lp. Funkcja Okres
szkolenia
Strzelania i ćwiczenia
Uw
agi
Pis
tole
t
wo
jsk
ow
y
Kar
abin
ek
Pis
tole
t
mas
zyn
ow
y
Kar
abin
mas
zyn
ow
y
Kar
abin
wy
bo
row
y
Rzu
t gra
nat
em
bo
jow
ym
1
Żołnierz DGW,
dowództwa,
sztaby JW.
w każdym okresie B1 x*
2 Dowództwa i szta-
by batalionów. w każdym okresie B1 x*
3
Żołnierze podod-
działów, uzbrojeni
w pistolet wojsko-
wy.
w każdym okresie B1 x*
4 Żołnierze uzbrojeni
w karabinek. w każdym okresie B1 x*
5
Żołnierze uzbrojeni
w pistolet maszy-
nowy.
w każdym okresie B1 x*
6 Celowniczy km. w każdym okresie B1 x*
7 Strzelec karabinu
wyborowego. w każdym okresie B1 x*
* wykonanie jednego rzutu granatem w 36-miesięcznym cyklu przygotowania i realizacji zadań.
UWAGA:
- jeżeli dany rodzaj uzbrojenia występuje w wyposażeniu pododdziału;
- przedstawione zestawienie określa strzelania o najwyższym stopniu trudności w danym okresie
szkolenia;
- żołnierzy obowiązują strzelania z broni etatowej;
- żołnierze rezerwy, NSR realizuje strzelania identycznie jak żołnierze DGW z broni będącej na jej
etatowym wyposażeniu;
- strzelania nocne realizowane są z wykorzystaniem celowników noktowizyjnych w zależności od
wyposażenia etatowego pododdziału;
- przyjąć następującą skalę trudności: dzień (D), w maskach (m) i noc (N).
G-1
120
ZAŁĄCZNIK H
Propozycje ćwiczeń i strzelań dla pododdziałów wsparcia i zabezpieczenia,
instytucji wojskowych Inspektoratu Wsparcia SZ w danym etapie (okresie)
szkolenia
I. Żołnierze dowództw i sztabów jednostek i instytucji wojskowych IWsp. SZ
Lp. Funkcja Etap szkolenia
Strzelania i ćwiczenia w rzucaniu granatami
kar
abin
mas
zyn
ow
y
gra
nat
nik
pp
anc
kar
abin
ek
kar
abin
ek g
ran
atn
ik
pis
tole
t m
aszy
no
wy
PW
kar
abin
wyb
oro
wy
rzu
t g
ran
atem
bo
jow
ym
1 Żołnierze dowództw i sztabów
jednostek i instytucji wojsko-
wych**
w roku szkoleniowym B1* B1 raz
na 2
lata
* dotyczy żołnierzy wyposażonych etatowo w karabinek,
** dotyczy: IWsp SZ, BLog, RBLog (składy, WOG-i, WKTr-y, warsztaty techniczne), dowództw i sztabów bata-
lionów, WSzW, WKU, KG, RZI, TOL, ośrodków badawczo – wdrożeniowych, CSLog, orkiestr wojskowych.
II. Pododdziały IWsp. SZ
Lp. Funkcja Etap szkolenia
Strzelania i ćwiczenia w rzucaniu granatami
kar
abin
mas
zyn
ow
y
gra
nat
nik
pp
anc
kar
abin
ek
kar
abin
ek g
ran
atn
ik
pis
tole
t m
aszy
no
wy
/
Min
i B
ery
l
PW
kar
abin
wyb
oro
wy
rzu
t g
ran
atem
bo
jo-
wy
m*
*
1 Dowódca kompanii, zastępca
dowódcy kompanii
w każdym okresie
I etapu oraz w
II etapie
B1* B1* B1 B1* B1* B1 B1* x
2 Dowódca plutonu, pom. d-cy plu-
tonu, dowódca drużyny, obsługi. B1* B1* B1 B1* B1* B1 B1* x
3 Kierowca B1 x
4 Celowniczy karabinu maszyno-
wego B1 x
5 Pomocnik celowniczego karabinu
maszynowego B1 B1 x
6 Celowniczy rpg B1 B1 x
7 Pomocnik celowniczego rpg
w każdym okresie
I etapu oraz w
II etapie
B1 B1 x
8 Strzelec karabinu wyborowego B1 x
9 Strzelcy karabinka wz.
96/74/72/60 B1 1 x
10 Żołnierz uzbrojony w karabinek B1 x
11 Żołnierz uzbrojony w pistolet
maszynowy B1 x
12 Pozostała kadra B1 B1 x
* dowódcy kompanii zastępcy dowódcy kompanii, dowódcy plutonów, pomocnicy dowódców plutonów i dowódcy drużyn (ob-
sług, załóg) wykonują strzelania z broni, jaka znajduje się na wyposażeniu pododdziału, pozostałych żołnierzy obowiązują strze-
lania z broni etatowej;
** rzut granatem każdy żołnierz pododdziału powinien odbyć przynajmniej jeden raz w roku.
H-1
121
UWAGA:
1. Zestawienie ćwiczeń i strzelań obowiązujących pododdziały wsparcia i zabezpieczenia oraz
instytucje wojskowe IWsp SZ określa zakres organizowania i prowadzenia szkolenia strze-
leckiego oraz sprawdzania umiejętności prowadzenia ognia z broni strzeleckiej.
2. Zestawienie określa strzelania o najwyższym stopniu trudności w danym okresie szkolenia.
3. Żołnierze Narodowych Sił Rezerwowych (NSR) wykonują strzelania z broni strzeleckiej
będącej na ich wyposażeniu oraz rzut granatem bojowym, obowiązujące w danym etapie
szkolenia w pododdziale w którym mają nadane przydziały kryzysowe (zależnie od przy-
dzielonych limitów na dany rok).
H-2
122
ZAŁĄCZNIK I
Propozycje ćwiczeń i strzelań z broni strzeleckiej dla kandydatów na żołnierzy
zawodowych w uczelniach wojskowych w danym etapie (okresie) szkolenia
Lp. Korpus osobowy
(pododdziały)
Okres
szkolenia
Strzelania i ćwiczenia
Uwagi
kar
abin
ma-
szynow
y
gra
nat
nik
ppan
c
kar
abin
ek
kar
abin
ek
gra
nat
nik
pis
tole
t
mas
zynow
y
pis
tole
t
wojs
kow
y
kar
abin
wyboro
wy
rz
ut
gra
nat
em
bojo
wym
Wojsk Lądowych
1 Zmechanizowane,
rozpoznawcze,
desantowo-
szturmowe
1 rok B1 2m 2m X
2 rok B1 B2 B1 B1
3 rok B2 1N B3 1 2
4 rok B3 B1 B3 B1 *
5 rok *
Studium
Oficerskie B1 B1 B1 1 B1 B1 X *
2 Czołgów 1 rok B1 2m 2m X
2 rok B2 B1 B1
3 rok B3 B1
4 rok B3 B1 *
5 rok *
Studium
Oficerskie B1 B1 B1 X *
3 Wsparcia
i zabezpieczenia
1 rok 2m 2N 2 X
2 rok 1 2N 2m 2m
3 rok 2N** B1 B1 B1
4 rok B1** 1** B1 1** B1 B1 *
5 rok
*
Studium
Oficerskie B1** 1** B1 1** B1 B1 X *
* w ramach praktyk odbywają strzelania realizowane przez pododdziały do których są przydzieleni;
** jeżeli dany rodzaj uzbrojenia występuje w wyposażeniu pododdziału.
I-1
123
Lp. Korpus osobowy
(pododdziały)
Okres
szkolenia
Strzelania i ćwiczenia
Uwagi
kar
abin
mas
zynow
y
gra
nat
nik
ppan
c.
kar
abin
ek
kar
abin
ek
gra
nat
nik
pis
tole
t
mas
zynow
y
pis
tole
t
wojs
kow
y
kar
abin
wyboro
wy
rzut
gra
nat
em
bojo
wym
Sił Powietrznych
1 rok
1 1 1 X
2 rok 11
2m 2 2
3 rok 11
B1 B1 B1
4 rok
*
5 rok *
Studium
Oficerskie 1
1 B1 B1 B1 X *
Marynarki Wojennej
1 rok 1 1 X
2 rok 2 2 1
3 rok 3N 2N 1 X
4 rok 3m 2 *
5 rok B1 B1 *
Medyczny
5-6 rok
B1
2m 2m
X
* w ramach praktyk odbywają strzelania realizowane przez pododdziały do których są przy-
dzieleni; 1strzelanie dla słuchaczy grupy osobowej pilot śmigłowca.
I-2
124
ZAŁĄCZNIK J
Propozycje strzelań dla żołnierzy pełniących służbę poza SZ RP oraz DO SZ, In-
spektoratu Wojskowej Służby Zdrowia wraz z jednostkami
podległymi i nadzorowanymi oraz szefostw
Lp. Funkcja
Okres szkolenia Strzelania i ćwiczenia
Uwagi
Ka
rab
inek
Pis
tole
t
ma
szy
no
wy
Pis
tole
t w
ojs
ko
wy
Ka
rab
in
ma
szy
no
wy
Ręc
zny
gra
na
t
bo
jow
y
1
Żołnierze:
1. Komórek organizacyjnych
MON.
2. Dowództwa Operacyjnego
SZ.
3. Inspektoratu Wojskowej
Służby Zdrowia i jedno-
stek podległych oraz nad-
zorowanych1,2
.
4. Szefostw: OPL, OPBMR,
Inżynierii Wojskowej.
5. Prokuratur i Sądów Woj-
skowych.
w roku szkoleniowym
B11 B12
B1
1 Pododdział Wojskowej Straży Pożarnej w Wojskowym Ośrodku Farmacji i Techniki Medycznej.
2Pododdział zabiegów sanitarnych w Centrum Reagowania Epidemiologicznego SZ RP.
UWAGA:
- żołnierzy obowiązują strzelania z broni etatowej (przydzielonej); - przyjąć następującą skalę trudności: dzień, noc (N) i w maskach (m).
J-1
125
ZAŁĄCZNIK K
Wykaz figur bojowych i tarcz
Lp. Nazwa figury bojowej
Numer
figury
bojowej
Wzór
figury bojowej
1 Obserwator 20
2 Głowa 22
3
Popiersie z pierścieniami 23p
Popiersie
23
Popiersie z granatem
23g
4 Karabin maszynowy
27
5
Klęczący
30
6
Pancerzownica
31
Pancerzownica
31b
7
Moździerz z obsługą
34
8
Ppk z obsługą
35
9 Granatnik ciężki 36
10
Biegnący
40
Biegnący
40a
11 Działo przeciwpancerne
46
K-1
126
Lp. Nazwa figury bojowej
Numer
figury
bojowej
Wzór
figury bojowej
12 Transporter opancerzony
rozpoznawczy 49
13
Transporter opancerzony
50
Transporter opancerzony
50a
Transporter opancerzony 50b
14
Wyrzutnia ppk na pojeździe
mechanicznym 52
Wyrzutnia ppk na pojeździe
mechanicznym
52a
15
Czołg i haubica samobieżna
60
Czołg i haubica samobieżna
60a
Czołg średni
60b
16 Wyrzutnia pocisków rakietowych
na pojeździe gąsienicowym 67
17 Śmigłowiec 81
18 Tarcza sportowa TS-10
5
5
23
44
4 4
4 4
0
00
5
5
23
44
4 4
4 4
0
00
19
Tarcza sylwetkowa
IPSC
K-2
127
Lp. Nazwa figury bojowej
Numer
figury
bojowej
Wzór
figury bojowej
20 Tarcza sylwetkowa IDPA
Ponadto figury bojowe i tarcze używane przez dany RSZ umieszczone są w dodatkowym „Zbiorze
ćwiczeń i strzelań dla JW…… na ….. rok. np. figury przestrzenne (makiety), itp.
K-3
128
ZAŁĄCZNIK L
Lista wyników obserwacji
Ćwiczenia w obserwacji nr ..........................................................................................................
Stanowisko, stopień, imię i nazwisko ..........................................................................................
Pododdział i funkcja strzelających ..............................................................................................
Data ćwiczenia ............................................................................................................................. (pora doby, sposób określania odległości, warunki meteorologiczne itp.)
Warunki obserwacji .....................................................................................................................
......................................................................................................................................................
Lp.
Nazwa wykrytego
i rozpoznanego celu oraz
jego położenie względem
dozorów lub rubieży
Odległość do celu Uwagi
kierownika
ćwiczenia Określona przez
szkolonego Rzeczywista
Ogólna liczba celów, które wykryto, rozpoznano i prawidłowo wskazano oraz określono do nich
odległość z dopuszczalnym błędem: ...........................................................................................
Ocena wykonania ćwiczenia: ....................................................................................................
.............................................. Kierownik ćwiczenia
L-1
129
ZAŁĄCZNIK Ł
Lista wyników strzelań z broni strzeleckiej
Strzelanie ............................................................ z ......................................................................
...................................................................... data strzelania ........................................................
Warunki strzelania .......................................................................................................................
Lp. stopień, imię
i nazwisko
Trafienia Ogólna liczba trafionych
figur bojowych (punktów) Ocena Uwagi
1 2 3 4 5 6
Zestawienie wyników:
• strzelało.................................................
• bardzo dobrych .....................................
• dobrych ................................................
• dostatecznych .......................................
• niedostatecznych ..................................
• procent wykonania ...............................
• ocena średnia arytmetyczna .................
• ocena ogólna ........................................
(rodzaj i numer) (nazwa broni)
(pododdział) (rok, miesiąc, dzień)
(pora doby, warunki atmosferyczne)
..................................................
..................................................
..................................................
Kierownik strzelania
stopień, imię i nazwisko
podpis
Ł-1
130
ZAŁĄCZNIK M
Średnie normy zużycia amunicji do zniszczenia (trafienia) jednego celu
Rodzaj uzbrojenia Postawa strzelecka Średnia odległość strzelania (m) i liczba amunicji (szt.)
100 200 300 500 700 900 1000
kbk AK,
pistolet maszynowy
Leżąca (stojąca) z wyko-
rzystaniem podpórki –
dwójnogu 3/5 5/3 8/4 12/6 20/10 30/15 40/-
Leżąca z wolnej ręki 4/3 6/4 10/6 20/10 30/15 - -
Klęcząca 5/3 8/5 15/10 25/20 40/30 - -
Z krótkiego zatrzymania
(stojąca) 8/5 15/10 20/15 30/25 - - -
W marszu 15/10 20/15 -/25 - - - -
W marszu 10/6 20/15 - - - - -
Karabin wyborowy
Leżąca (stojąca) z pod-
pórką 1/1 1/1 1/1 2/1 3/2 5/3 8/5
Leżąca z wolnej ręki 1/1 1/1 2/2 3/2 5/3 8/5 13/8
Klęcząca 1/1 1/1 2/2 5/3 8/5 13/8 -
Z krótkiego zatrzymania
(stojąca) 1/1 2/2 3/2 8/5 13/8 - -
Karabin maszynowy PK
(PKS)
Z podstawy (trójnogu) 3 6 10 15 30 40 -
Ogień posiewany (cele na
szerokości 10 m przy ra-
żeniu 50% celów) 16 17 20 25 30 40 -
7,62 mm km PKT wozu
bojowego piechoty
W miejscu 3 4 6 10 15 20 30
Z przystanków 4 6 10 15 20 - -
W ruchu 5 8 15 30 45 - -
Rgppanc
W miejscu do czołgu i
wozu bojowego 1 1 2 7 - - -
W miejscu do czołgu i
wozu bojowego w okopie 1 2 5 - - - -
UWAGI:
1) w liczniku podano liczbę amunicji dla 7,62 mm kbk AK, a w mianowniku liczbę amunicji do
5,56 mm kbk AK;
2) podczas ześrodkowania ognia trzech i więcej środków ogniowych (strzelających) do jednej fi-
gury bojowej (celu) liczbę nabojów powiększa się o 50%;
3) podczas strzelań do celów ruchomych poruszających się ruchem skośnym lub poprzecznym
liczbę nabojów powiększa się o 25%;
4) podczas strzelań w trudnych warunkach meteorologicznych (boczny lub skośny wiatr wiejący
z prędkością powyżej 10 m/s, intensywne opady śniegu lub deszczu, mgła) liczbę nabojów po-
większa się o 50%.
M-1
131
ZAŁĄCZNIK N
Wzory znaków ostrzegawczych stosowanych na obiektach szkoleniowych
z wykorzystaniem urządzeń i laserowych symulatorów strzelań
(wg PN- 91/T- 06700)
WZÓR OZNAKOWANIA STREFY ZAGROŻENIA HAŁASEM
(Podstawa: Norma Międzynarodowa ISO 3864-198; Stanag 2899; Dz.U. 1997 poz. 129;844 roz-
dział 5. § 78 i § 79.)
UWAGA!
NIEWIDZIALNE
PROMIENIOWANIE
LASEROWE
Unikać wiązki laserowej
N-1
132
ZAŁĄCZNIK O
Rzutnia granatów bojowych -
/WARIANT/szkic
LEGENDA:
- MG - magazyn na granaty (w schronie);
- MZ - magazyn na zapalniki (w schronie);
- PW - punkt wyczekiwania (w schronie);
- SO - stanowisko ogniowe;
- PO - punkt obserwacyjny - obserwacja z wykorzystaniem peryskopu ( w schronie ) ;
- S - schody (wyjście ewakuacyjne);
kierunek przemieszczania się szkolonych;
0,6
m
PO
SO
PW
MZ
MG
SCHRON
Wejście
na rzutnie
PUNKT
AMUNICYJNY
43 -
55
m
12 m
10,5 m
4,5 m
1,2 m
0,6 m
ok. 16 m
2,8 m
2,8 m3
,5 m
1,2
m
1,2 m
1,7 m
1 m
0,6
m
S S
S1,5 m
A
Przekrój A
1,6
m
0,3 m
B
1,8
m
Przekrój B
1,5 - 2 m
C
1,2
m
1,9
m
0,3 m
Przekrój C
D
D
D
1,6
m
1,2
m
0,6 m
0,3 m
Przekrój D
O-1
133
ZAŁĄCZNIK P
Regulamin zdobywania Wojskowej Odznaki Strzeleckiej
1. „Wojskowa Odznaka Strzelecka”, zwana dalej „WOS” ma na celu popularyzowa-
nie i podnoszenie umiejętności strzeleckich wśród żołnierzy.
2. Odznakę nadaje się za osiągnięcie wysokiego poziomu sprawności fizycznej.
3. „Wojskową Odznakę Strzelecką” uzyskuje: żołnierz, który systematycznie osiąga
w strzelaniach z broni strzeleckiej – dobre i bardzo dobre wyniki oraz w strzela-
niach kwalifikacyjnych spełnili warunki określone niniejszym regulaminem: III
stopnia – brązową, II - srebrną i I – złotą.
WOS III stopnia przyznaje się tym żołnierzom, którzy w ciągu co najmniej
trzech miesięcy wszystkie strzelania z broni strzeleckiej przewidziane programem
szkolenia (w tym także strzelania powtarzane), wykonywali na ocenę średnią nie niż-
szą niż dobrą (4,00) oraz w strzelaniu kwalifikacyjnym z 5,6 mm karabinka sporto-
wego (7,62 mm lub 5,56 mm karabinka) lub z pistoletu maszynowego/ wojskowe-
go*6 – uzyskali co najmniej 75 punktów.
WOS II stopnia przyznaje się tym żołnierzom, którzy mają już odznakę III
stopnia i w ciągu co najmniej dwóch miesięcy od jej otrzymania wszystkie strzelania
z broni strzeleckiej przewidziane programem szkolenia (w tym także strzelania po-
wtarzane), wykonywali na ocenę średnią nie niższą niż dobrą (4,00) oraz w strzelaniu
kwalifikacyjnym z 5,6 mm karabinka sportowego (7,62 mm lub 5,56 mm karabinka)
lub z pistoletu maszynowego/wojskowego* – uzyskali co najmniej 80 punktów.
WOS I stopnia przyznaje się tym żołnierzom, którzy posiadają odznakę II
stopnia i w ciągu co najmniej dwóch miesięcy od jej otrzymania wszystkie strzelania
z broni strzeleckiej przewidziane programem szkolenia (w tym także strzelania po-
wtarzane), wykonywali na ocenę średnią nie niższą niż dobrą (4,00) oraz w strzelaniu
kwalifikacyjnym z 5,6 mm karabinka sportowego (7,62 mm lub 5,56 mm karabinka)
lub z pistoletu maszynowego/wojskowego* – uzyskali co najmniej 85 punktów.
Żołnierzy, którym przyznano WOS II i I stopnia wyróżnia się nagrodą.
W celu przyznania WOS III i II stopnia strzelania kwalifikacyjne prowadzi się
na szczeblu jednostki wojskowej (WOS I stopnie – na szczeblu ZT) w terminach sto-
sownych do potrzeb. Odznakę wręcza się wraz z legitymacją na uroczystej zbiórce
lub przy okazji innej uroczystości. Nazwiska żołnierzy, którym wręczono WOS ogła-
sza się w rozkazie dziennym jednostki wojskowej. WOS nosi się zgodnie z przepisa-
mi ubiorczymi.
*6 Dotyczy tylko żołnierzy uzbrojonych w tę broń.
P-1
134
WARUNKI STRZELAŃ KWALIFIKACYJNYCH
Strzelanie kwalifikacyjne z 5,6 mm karabinka sportowego
Odległość strzelania - 50 m
Cel - tarcza sportowa 162/122 mm (TS-1)
Liczba strzałów - 3 strzały próbne i 10 ocenianych
Czas strzelania - 15 minut
Postawa: - leżąca z wykorzystaniem podpórki.
Strzelanie kwalifikacyjne z 5,56/ 7,62 mm karabinka (pistoletu maszynowego)
Odległość strzelania - 100 m (75 m dla pistoletów maszynowych)
Cel - popiersie z pierścieniami (figura bojowa 23p)
Liczba strzałów - 3 strzały próbne i 10 ocenianych
Czas strzelania - 15 minut
Postawa: - leżąca z wykorzystaniem podpórki.
Strzelanie kwalifikacyjne z pistoletu wojskowego
Odległość strzelania - 25 m
Cel - tarcza sportowa 500/200 mm (TS-4)
Liczba strzałów - 3 strzały próbne i 10 ocenianych
Czas strzelania - 12 minut
Postawa - stojąca z wolnej ręki lub oburącz.
Wyniki niezbędne do zdobycia WOS
III stopnia - 75 punktów;
II stopnia - 80 punktów;
I stopnia - 85 punktów.
UWAGA:
Oceniając strzelanie do figury bojowej z pierścieniami, zalicza się bezpośrednie trafienia (przestrze-
lina, która trafiła w pierścień liczy się na korzyść strzelającego).
P-2
135
ZAŁĄCZNIK R
Wzór protokółu zagubionych łusek
DOWÓDCA JW.
……………………….
Dnia ..................
PROTOKÓŁ
Spisania zagubionych łusek w ..................................................................................................... ( nazwa pododdziału )
sporządzony dnia .............................................................................. przez komisję w składzie:
Przewodniczący:...........................................................................................................................
Członkowie : ...........................................................................................................................
………………………………………………………………………………...
w dniu ……........ ................. podczas .......................................................................................... ( rodzaj zajęć )
zostały zagubione niżej wymienione ilości łusek:
1 ....................................................................................................................................................
2 ....................................................................................................................................................
3 ……………………………………………………………………………………………........
4 ....................................................................................................................................................
5 ....................................................................................................................................................
Przyczyny zagubienia łusek były następujące :
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………................................................…
W związku z powyższym komisja występuje z wnioskiem o spisanie w/w łusek z ewidencji
jednostki.
Podpisy komisji:
Przewodniczący: ................................................
Członkowie: ……........................................
Akceptuję w/w przyczyny i warunki zagubienia:
Dowódca ........................................ / Kierownik sekcji ...............................................................
R-1
136
ZAŁĄCZNIK S
Zestawienie ocen z wyszkolenia strzeleckiego – wzór wypełnienia
Lp. Zagadnienie
oce
na
śred
nia
% o
cen
pozy
tyw
nych
zagad
nie
ń
oce
na
śred
nia
/
ogóln
a J
W
1 Strzelanie z kbk B1 3,60
3,40
100 3,37
(3)
B2 3,20
2 Strzelanie z pm B 3,64
3,46 BN 3,28
3 Strzelanie z km B 3,66
3,39 B3 3,12
4 Strzelanie z rgppanc B 3,00
5 Strzelanie z pw B1 4,24
4,00 B2 3,76
6 Znajomość zasad strzelania 3,00
7 Znajomość budowy broni 3,34
….…………………………………. (podpis przewodniczącego komisji)
S-1
137
ZAŁĄCZNIK T
Słowniczek terminów medycznych
Ratownik medyczny to osoba, która:
1) posiada pełną zdolność do czynności prawnych;
2) posiada stan zdrowia pozwalający na wykonywanie tego zawodu;
3) wykazuje znajomość języka polskiego w stopniu wystarczającym do wykony-
wania tego zawodu;
4) spełnia następujące wymagania:
a) ukończyła studia wyższe na kierunku (specjalności) ratownictwo medyczne,
lub
b) ukończyła publiczną szkołę policealną lub niepubliczną szkołę policealną
o uprawnieniach szkoły publicznej i posiada dyplom potwierdzający uzy-
skanie tytułu zawodowego „ratownik medyczny”, lub
c) posiada dyplom wydany w państwie innym niż: państwo członkowskie Unii
Europejskiej, Konfederacja Szwajcarska lub państwo członkowskie Euro-
pejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - strona umowy o Eu-
ropejskim Obszarze Gospodarczym, uznany w RP za równoważny z dy-
plomem uzyskiwanym w Rzeczypospolitej Polskiej, potwierdzającym tytuł
zawodowy ratownika medycznego, lub
d) posiada kwalifikacje do wykonywania zawodu ratownika medycznego na-
byte w państwie członkowskim Unii Europejskiej, Konfederacji Szwajcar-
skiej lub państwie członkowskim Europejskiego Porozumienia o Wolnym
Handlu (EFTA) - stronie umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym,
uznane w Rzeczypospolitej Polskiej zgodnie z ustawą z dnia 26 kwietnia
2001 r. o zasadach uznawania nabytych w państwach członkowskich Unii
Europejskiej kwalifikacji do wykonywania zawodów regulowanych
(Dz. U. Nr 87, poz. 954, z późn. zm.).
T-1
138
Ratownik to osoba:
1) posiadająca pełną zdolność do czynności prawnych;
2) zatrudniona lub pełniąca służbę w jednostkach współpracujących z systemem,
o których mowa w art. 15 ustawy o Państwowym Ratownictwie Medycznym,
lub będąca członkiem tych jednostek;
3) posiadająca ważne zaświadczenie o ukończeniu kursu w zakresie kwalifikowa-
nej pierwszej pomocy i uzyskaniu tytułu ratownika.
T-2
139
ZAŁĄCZNIK U
Propozycja układu „Zbioru ćwiczeń i strzelań dla
pułku/batalionu/dywizjonu/samodzielnej kompanii (równorzędnego) ….
na …. etap/okres”
Strona tytułowa.
1. Spis treści.
2. Określenie docelowych umiejętności strzeleckich w danym etapie/okresie dla po-
szczególnych specjalistów.
3. Zbiór ćwiczeń przygotowawczych w obserwacji:
4. Zbiór ćwiczeń przygotowawczych na trenażery:
5. Zbiór ćwiczeń przygotowawczych do strzelań:
5.1. Wozy bojowe:
5.1.1. Czołg LEOPARD:
5.1.2. Czołg PT-91/T-72:
5.1.3. BWP-1:
5.1.4. KTO „ROSOMAK”:
5.1.5. ………
5.1.6. ………
5.2. Broń strzelecka:
5.2.1. Z pistoletu wojskowego.
5.2.2. Z karabinka szturmowego.
5.2.3. Z karabinu maszynowego.
5.2.4. Strzelanie z granatników.
5.2.5. ………
5.2.6. ………
6. Zbiór strzelań sytuacyjnych:
7. Zbiór ćwiczeń w rzucaniu granatami ręcznymi.
Załączniki:
1. Wykaz strzelań i ćwiczeń przygotowawczych obowiązujących w danym
etapie/okresie (zestawienie strzelań).
2. Wykaz tarcz, dodatkowych figur bojowych.
U-2
140
ZAŁĄCZNIK W
Propozycja układu
„Zbioru ćwiczeń i strzelań dla JW. DWSpec. ….na …. rok”
Strona tytułowa.
1. Spis treści.
2. Założenia ogólne (w rozdziale tym powinien znaleźć się zapis o tym że,
…...”sprawdzeniu podlegają strzelania indywidualne i zespołowe odbyte
w ostatnim kwartale /trzech miesiącach/ szkolenia).
3. Przepisy bezpieczeństwa [wykraczające poza ujęte w: DD/7.0.1(A), DD/7.0.2(A)]
oraz ujęte w „Zbiorze zasad do organizacji i prowadzenia strzelań, ćwiczeń
ogniowych w Wojskach Specjalnych”.
4. Określenie docelowych umiejętności strzeleckich w poszczególnych okresach
i etapach szkolenia dla poszczególnych specjalistów.
5. Ćwiczenia przygotowawcze do strzelania z poszczególnych rodzajów broni.
5.1. Z pistoletu wojskowego.
5.2. Z karabinka szturmowego.
5.3. Z karabinu maszynowego.
5.4. Strzelanie z granatników.
5.5. ………
5.6. ………
6. Warunki strzelań indywidualnych szkolnych, bojowych, sytuacyjnych
i specjalnych.
6.1. Ląd /w terenie otwartym, w terenie górzystym, w pomieszczeniach, itp./
6.2. Z pojazdów.
6.3. Ze śmigłowca.
6.4. Z łodzi.
6.5. Z lądu na wodę.
6.6. Z wody na ląd.
6.7. …….
6.8. …….
7. Warunki strzelań zespołowych bojowych, sytuacyjnych i specjalnych.
7.1. Ląd /w terenie otwartym, w terenie górzystym, w pomieszczeniach, itp./
7.2. Z pojazdów.
7.3. Ze śmigłowca.
7.4. Z łodzi.
7.5. Z lądu na wodę.
7.6. Z wody na ląd.
7.7. …….
7.8. …….
8. Ćwiczenia przygotowawcze i warunki strzelań dla kadry sztabu oraz pododdzia-
łów dowodzenia i logistycznych.
W-1
141
9. Ćwiczenia w rzucaniu granatami ręcznymi (jeżeli będą odbiegać od przyjętych
w DD7.0.1, DD7.0.2). Jeżeli nie będą przygotowywane odrębne warunki rzutu na-
leży podać nazwę instrukcji i numer ćwiczenia (w rozdziale tym należy zazna-
czyć, że każda organizacja zajęć z użyciem granatów bojowych poprzedzona być
musi treningiem (przy użyciu granatu ćwiczebnego lub treningowego) przed rzu-
tem granatem bojowym według warunków danego ćwiczenia.
10. Trening bezstrzałowy.
Załączniki:
1. Wykaz strzelań obowiązkowych/zestawienie strzelań/.
2. Wykaz tarcz, dodatkowych figur bojowych.
W-2
Recommended