View
1
Download
0
Category
Preview:
Citation preview
DUURZAAM ONDERNEMEN EN ENERGIEBESPARING MKB-AANPAK ACHTERHOEK Plan van aanpak (2017) 2018 - 2020
Versie 6 november 2017
Plan van aanpak energiebesparing bedrijven in de Achterhoek 6 november 2017
Pagina 2
PLAN VAN AANPAK OP HOOFDLIJNEN Samen sterk voor een energieneutraal bedrijfsleven
en een krachtige economie in de Achterhoek
Het bedrijfsleven en de zeven gemeenten1 in de Achterhoek onderschrijven de ambitie om
in 2030 energieneutraal te zijn. Energie- en duurzaamheidsdoelstellingen, het voldoen
aan wettelijke vereisten2 en het belang van economische ontwikkeling en werkgelegen-
heid in de regio verbindt partijen met elkaar. Het is ambitieus om de Achterhoek energie-
neutraal te willen maken. Dat kan alleen als ondernemers hun fossiele energiegebruik
substantieel verlagen en daarbij verder gaan dan de wettelijke vereisten. Ondernemers-
verenigingen, gemeenten, Omgevingsdienst Achterhoek en de Provincie Gelderland slaan
daarom de handen ineen om dat voor elkaar te krijgen en hebben hiervoor het voorlig-
gende plan van aanpak ontwikkeld.
Verbruik fossiele brandstoffen drastisch verminderen
Het bedrijfsleven3 ondersteunt de energie- en economische ambities. Het verbruikt 55%
van het aardgas en 70% van de elektriciteit. De besparingsdoelstellingen voor het be-
drijfsleven zijn 43% voor aardgas en 20% voor elektriciteit. Het dan nog resterende ver-
bruik zal duurzaam moeten worden opgewekt in de regio.
Energiebesparing en duurzame opwekking zijn concrete speerpunten die op korte termijn
kunnen worden aangepakt. Deze speerpunten op korte termijn kunnen worden opgevolgd
door langere termijndoelstellingen van duurzaam ondernemerschap en circulaire econo-
mie. De focus in deze MKB-aanpak ligt op energie als eerste stap naar duurzaam onder-
nemerschap.
Economische versterking regio Achterhoek
De energietransitie versterkt de regio Achterhoek langs verschillende invalshoeken:
• Het levert een besparing op van fossiele brandstoffen, maakt bedrijven minder af-
hankelijk van de levering en prijsontwikkeling van deze grondstoffen en maakt be-
drijven financieel-economisch stabieler.
• Het zorgt voor een reductie van de CO2-uitstoot en draagt daarmee bij aan de kli-
maatdoelstellingen van Gelderland en Nederland als geheel.
• De investeringen in energiemaatregelen zorgen voor extra omzet en werkgelegen-
heid in de bouw- en installatiesector. De gemiddelde investering per bedrijf be-
draagt volgens ECN circa € 25.000, wat overeenkomt met circa een kwart arbeids-
plaats. Naar verwachting zal de economie in de Achterhoek door deze campagne
een impuls krijgen van € 30 tot 40 miljoen door bedrijfsinvesteringen en 300 tot
400 banen opleveren.
1 Aalten, Berkelland, Bronckhorst, Doetinchem, Oost Gelre, Oude IJsselstreek en Winterswijk. 2 Wet Milieubeheer en Activiteitenbesluit 3 Waar in deze notitie gesproken wordt over bedrijven, bedrijfsleven of ondernemers, dan worden zowel be-drijven bedoeld die gevestigd zijn op bedrijvenparken of in winkel/centrumgebieden, als de agrarische sector.
Plan van aanpak energiebesparing bedrijven in de Achterhoek 6 november 2017
Pagina 3
• Door bewustwording van ondernemers op het gebied van energie, duurzaam on-
dernemerschap en circulaire economie, worden ze gestimuleerd om na te denken
over innovatie van hun businessmodel, processen en producten. Voor een deel
van de bedrijven zijn er kansen op het gebied van Internet of Things en Smart In-
dustries.
Pijlen strategisch gericht op intrinsieke motivatie van ondernemers
Partijen delen de visie dat het perspectief van duurzaam ondernemerschap (‘de wortel’)
het bedrijfsleven zal aanspreken op zijn intrinsieke motivatie, ondernemerschap en drang
naar initiatief. Dit zal ondernemers – meer dan toezicht en handhaving (‘de stok’) – verlei-
den om:
• (boven)wettelijke maatregelen te treffen op korte termijn en
• duurzaamheid structureel in te bedden in hun bedrijfsstrategie voor verdergaande
stappen op middellange termijn.
De initiatiefnemers willen het voor elkaar krijgen dat ondernemers zelf verantwoordelijk-
heid nemen voor hun energie-efficiëntie. Dit zal op termijn een groter en duurzamer effect
hebben dan afhankelijk te blijven van toezicht, dat in het beste geval de energie-efficiëntie
op een minimumniveau zal brengen. Beide – wortel en stok – zijn complementair, waarbij
de eerste vooral voorlopers (en volgers) zal aanspreken en de tweede nodig kan blijken
om het urgentiegevoel van de achterblijvers te verhogen.
De aanpak maakt gebruik van een aantal principes die bepalend zijn voor het succes:
• Ondernemerschap als leidend principe, met duurzaamheid en energie die als spe-
cifiek aandachtsveld inbedden in de bedrijfsstrategie van de ondernemers;
• De verbondenheid van ondernemers in een ‘community’ (bedrijvenpark of winkel-
gebied) aanspreken om ze te motiveren om gezamenlijk hun werkomgeving aan-
trekkelijker te maken voor hun klanten, werknemers of als vestigingslocatie;
• Door en met ondernemers, waarbij lokale ondernemers als communicatiekanaal
fungeren naar andere ondernemers;
• De koppeling van een verleidings- en dwangstrategie (wortel én stok), waarbij de
intrinsiek gemotiveerden ‘vanzelf’ doen wat er nodig is en de overige een zetje krij-
gen.
Alleen ga je sneller (als je gaat); samen kom je verder
Ondernemers, ondernemersverenigingen, Samenwerkende Industrie Kringen Achterhoek
(SIKA) en VNO-NCW Achterhoek willen aan de slag met de realisatie van deze ambitie in
samenwerking met de gemeenten, de Omgevingsdienst Achterhoek (ODA) en de Provin-
cie Gelderland. In dit plan van aanpak op hoofdlijnen is de gezamenlijke marsroute uiteen-
gezet om de energiedoelstellingen in het MKB-bedrijfsleven te realiseren.
Plan van aanpak energiebesparing bedrijven in de Achterhoek 6 november 2017
Pagina 4
Doelstellingen
Het aardgas- en elektriciteitsverbruik van bedrijven in de Achterhoek bedraagt 200 tot 250
miljoen m3 aardgas en ruim 1 miljard kWh elektriciteit per jaar. Per bedrijf loopt het ver-
bruik zeer uiteen; indicatief is dit als volgt verdeeld:4
• Circa 1.500 bedrijven en instellingen (6%) hebben een jaarlijks elektriciteitsver-
bruik van meer dan 50.000 kWh per jaar en verbruiken samen ongeveer 170 mil-
joen m3 aardgas en 850 miljoen kWh elektriciteit per jaar. Deze bedrijven zijn in
het kader van de Wet Milieubeheer verplicht om energiebesparende maatregelen
te treffen, die in minder dan 5 jaar worden terugverdiend.
• 2.000 tot 2.500 bedrijven hebben een elektriciteitsverbruik van 10.000 tot 50.000
kWh per jaar en verbruiken samen 25 tot 50 miljoen m3 aardgas en ongeveer 75
miljoen kWh elektriciteit per jaar. Deze hebben een zorgplicht in het kader van de
Wet Milieubeheer.
• 20.000 tot 22.000 bedrijven hebben een elektriciteitsverbruik van minder dan
10.000 kWh per jaar, vergelijkbaar met een groot woonhuis. Ze verbruiken samen
40 tot 60 miljoen m3 aardgas en 100 tot 125 miljoen kWh elektriciteit per jaar.
Focus op de bedrijven met het hoogste verbruik dekt 75 à 80% van het aardgas- en elek-
triciteitsverbruik af. Doelstelling van dit project is dat zowel MKB-bedrijven met wettelijke
verplichtingen als met een zorgplicht, op korte termijn ten minste de maatregelen treffen
die in maximaal 5 jaar zijn terugverdiend. Dit betekent dat circa 20 miljoen m3 aardgas en
150 miljoen kWh elektriciteit per jaar wordt bespaard. Daarnaast wordt er ingezet op het
opnemen van energiebesparingsdoelen in investeringsplannen op middellange termijn en
natuurlijke momenten. Ondernemers worden aangespoord om ook maatregelen te treffen
met een langere terugverdientijd, waardoor ze hun concurrentiepositie kunnen verstevi-
gen. Daarbij wordt aangesloten op onderhouds- en vervangingscycli, (her)investerings-
plannen en nieuwe huurcontracten en zal de energiebesparing op termijn veel groter zijn.
Aanpak Achterhoek
De aanpak is gericht op het stimuleren van alle ondernemers in de Achterhoek om hun
fossiele energiegebruik te verminderen, met een focus op bedrijven met een elektriciteits-
verbruik vanaf 10.000 kWh. Voor de communicatiestrategie die gebruikmaakt van het
community-gevoel, is het belangrijk dat alle bedrijven op een bedrijvenpark, in een winkel-
gebied of de agrarische sector mee kunnen doen. De aanpak bestaat uit een campagne
die gericht is op bewustmaking, een toepasselijke en betaalbare energiescan5 en opvol-
ging en realisatie van maatregelen.
De scans zullen worden ingezet om voor elke ondernemer zijn mogelijkheden in beeld te
4 Bronnen: Regionale Uitvoeringsagenda Duurzame Energie 2016, Klimaatmonitor/Jive. De verdeling naar bedrijfsomvang is geëxtrapoleerd op basis van beschikbare gegevens uit de gemeente Berkelland. 5 MKB Energy CheckUp vooral voor bedrijven met een eenvoudigere bedrijfsvoering en Duurzaam Onderne-men en Energiescans (DOE-scans) vooral voor bedrijven met een omvangrijkere bedrijfsvoering en een elek-triciteitsverbruik vanaf circa 50.000 kWh.
Plan van aanpak energiebesparing bedrijven in de Achterhoek 6 november 2017
Pagina 5
brengen voor het verbeteren van zijn energie-efficiëntie, om te voldoen aan wettelijke ei-
sen en in het geval van de DOE-scans om de toekomstgerichtheid van het bedrijf te ver-
beteren. Ondernemers krijgen met de resultaten van de scans een onderbouwing voor
hun investeringsbeslissingen in handen, zodat ze concrete energiemaatregelen kunnen
(laten) uitvoeren. Aanvullend krijgen ze ondersteuning om uitvoeringsacties in gang te zet-
ten, zoals financieel advies en offertebegeleiding. Met deze opvolgingsondersteuning
wordt geborgd dat maatregelen daadwerkelijk getroffen worden.
Binnen de doelgroep zijn meerdere subdoel-
groepen te onderscheiden op basis van hun
energiegebruik, bedrijfsvoering en -omvang
en een differentiatie in aanpak:
1. Alle bedrijven zullen worden aange-
spoord om aan de slag te gaan met
de MKB Energy CheckUp met onder-
steuning van junior adviseurs. Doel-
stelling is om in de periode tot en met
2020 circa 1.500 ondernemers een
start te laten maken met energiebe-
sparing door zelfscans uit te voeren.
2. We stellen voor om bedrijven met een
elektriciteitsverbruik van 10.000 tot
50.000 kWh per jaar te stimuleren om
een MKB Energy CheckUp te doen
en in specifieke situaties een DOE-
scan6.
3. Wij stellen voor om bedrijven met een
elektriciteitsverbruik van meer dan
50.000 kWh per jaar te stimuleren om
een DOE-scan uit te laten voeren.7
Professionele adviseurs voeren de
DOE-scan uit en geven de onderne-
mer gericht advies voor hun investe-
ringsbeslissingen met betrekking tot
zowel wettelijke als bovenwettelijke
maatregelen. Niet alleen financiële
motieven, maar ook imago en concur-
rentiepositie wegen mee in de investeringsvoorstellen. Doelstelling is om tot eind
6 Van de DOE-scans zal minder dan een kwart worden uitgevoerd in de categorie bedrijven met een elektrici-teitsverbruik van meer dan 50.000 kWh. 7 Minstens drie kwart van de DOE-scans zal worden uitgevoerd in deze categorie bedrijven.
Duurzaam Ondernemen en Energiescan
De DOE-scan combineert een duurzaam onderne-men-scan op 11 strategische aspecten en een ener-giescan op operationeel niveau. De DOE-scan levert ondernemers de onderbouwing voor hun investerings-beslissingen met betrekking tot duurzaam onderne-men en energiebesparing. De DOE-scan is ontwik-keld door DOOR-Advies en Synfprofect en inmiddels veelvuldig in de praktijk toegepast door professionals.
Bedrijven kunnen gebruikmaken van de DOE-scan als ze zich in een overeenkomst vastleggen op het treffen van maatregelen.
MKB Energy CheckUp
De MKB Energy CheckUp is een laagdrempelige en betaalbare scan voor detailhandel, horeca en kanto-ren. De ondernemer krijgt aan de hand van de scan een globaal beeld van zijn mogelijkheden om energie te besparen en een overzicht van de erkende maatre-gelen. Hij kan voor een verdere uitwerking terugvallen op installateurs die hun rol als adviseur oppakken. De MKB Energy CheckUp is ontwikkeld door CCS, VNO-NCW e.a. en kan worden uitgevoerd door de onder-nemer met ondersteuning door junior-adviseurs.
Met deze twee scans kunnen ondernemers –afhanke-lijk van ambitieniveau en omstandigheden– een keuze maken voor een laagdrempelige of gedetail-leerde scan, die beide voldoen aan de voorwaarden van de Energieprestatiekeuring (EPK).
Voor meer informatie, zie www.achterhoekonderneemtduurzaam.nl
Plan van aanpak energiebesparing bedrijven in de Achterhoek 6 november 2017
Pagina 6
2020 een kwart tot de helft van dit segment een start te laten maken met energie-
besparing en duurzaam ondernemerschap door een DOE-scan of MKB Energy
CheckUp.8
Alle bedrijven zullen worden aangezet tot het daadwerkelijk treffen van maatregelen voor
energiebesparing of duurzame opwekking. Doelstelling is dat de helft van de bedrijven die
een DOE-scan heeft aangevraagd de eerste maatregelen heeft getroffen in de periode tot
en met 2020 en dat alle bedrijven die een DOE-scan hebben uitgevoerd ten minste de
wettelijk verplichte maatregelen hebben getroffen binnen 3 jaar na uitvoering van de scan.
Doelstelling is dat 30% van de bedrijven die de MKB Energy CheckUp doen de eerste
maatregelen heeft getroffen in de periode tot en met 2020 en dat 50% van de bedrijven
die de MKB Energy CheckUp hebben uitgevoerd ten minste de wettelijk verplichte maat-
regelen hebben getroffen of gepland binnen 3 jaar na uitvoering van de scan. De resulta-
ten en ervaringen zullen jaarlijks worden geëvalueerd, zodat met de leerervaringen en
goede voorbeelden het vervolgtraject zowel inhoudelijk als wat betreft communicatie en
werving effectiever kan worden ingevuld.
Communicatie en werving
De aanpak is gebaseerd op de combinatie van generieke communicatie die gericht is op
alle ondernemers in de Achterhoek en een gefaseerde, persoonlijke benadering van spe-
cifieke subdoelgroepen via lokale ondernemersverenigingen, brancheverenigingen en re-
latienetwerken (‘communities’). Deze lokale netwerken vormen een krachtig bruggenhoofd
naar de ondernemers. De ondernemersverenigingen zullen de aanpak gezamenlijk diffe-
rentiëren naar bedrijvenparken, centrumondernemers en branches voor een optimale
aansluiting bij de specifieke ‘mindset’ en omstandigheden van de (kleine) industrie en de
centrumondernemers.
Hieronder zijn de vijf fasen van de aanpak globaal uitgewerkt.
1. Betrekken van lokale belangenorganisaties: het is essentieel dat deze actief
gaan meewerken om hun leden te mobiliseren om de doelstellingen te realiseren.
Deze organisaties worden zoveel mogelijk vanaf het begin betrokken, zodat in
overleg met hen de campagne – met name de gerichte werving (zie 3) – toege-
spitst kan worden op hun achterbannen.
2. Algemene communicatie voor het trekken van aandacht en bewustmaking
van alle ondernemers in de Achterhoek. Voor de communicatiecampagne zullen
verschillende middelen worden ingezet, zoals brieven van lokale ondernemersver-
enigingen, artikelen in huis-aan-huisbladen of ondernemers- en vakbladen, social
media, website, informatie- en werkbijeenkomsten. De communicatieboodschap
speelt in op energie als onderdeel van duurzaam ondernemerschap, de intrinsieke
motivatie van ondernemers en de verbondenheid op een bedrijvenpark of in een
winkelgebied.
8 In de begroting is gerekend met in totaal 785 DOE-scans en 1.515 MKB Energy CheckUps voor de zeven gemeenten in 2018, 2019 en 2020 (inclusief 2017 zijn dat 880 DOE-scans en 1.640 MKB Energy CheckUps).
Plan van aanpak energiebesparing bedrijven in de Achterhoek 6 november 2017
Pagina 7
3. Gerichte, persoonlijke werving van specifieke groepen ondernemers voor be-
drijfsdoorlichting met een DOE-scan of de MKB Energy CheckUp. Alle bedrijven
komen in aanmerking voor de MKB Energy CheckUp en worden uitgenodigd om
hiervan gebruik te maken. Voor de DOE-scan worden bedrijven die daarvoor in
aanmerking komen specifiek en persoonlijk benaderd door ambassadeurs, (ex)on-
dernemers uit eigen kring.
4. Uitvoeren van DOE-scans door professionele adviseurs en MKB Energy Check-
Ups door ondernemers met ondersteuning van junior-adviseurs.
5. Opvolging, financieel advies en uitvoeringsbegeleiding. In de eerste projecten
is gebleken dat ondernemers er door gebrek aan tijd en/of kennis vaak niet aan
toekomen om de adviezen uit te voeren. Daarom is actieve opvolgingsbegeleiding
essentieel om de adviezen om te zetten in investeringsplannen en daadwerkelijke
uitvoering van maatregelen. Om te voorkomen dat de investeringsplannen niet tot
uitvoering komen, zal de opvolging door de deelnemers aan de DOE-scan en de
MKB Energy CheckUp worden gemonitord en actief worden ondersteund. Bijvoor-
beeld door begeleiding van het offertetraject, financieel en fiscaal advies, contact
met een adviseur, installateur of ambassadeur.
Organisatie
Dit project kan succesvol zijn als partijen bereid zijn om samen te werken. Het gaat met
name om de lokale ondernemersverenigingen, bedrijvenparkverenigingen, ODA, VNO-
NCW Achterhoek, de gemeenten en brancheorganisaties.
SIKA –Samenwerkende Industrie Kring Achterhoek– is de regisseur van het plan van
aanpak als geheel, onder het motto ‘Achterhoek Onderneemt Duurzaam’. SIKA zal in
nauwe samenwerking met lokale ondernemersverenigingen de uitvoering per gemeente
vormgeven.
SIKA schakelt voor inhoudelijke sturing, communicatie en energieadvies externe experts
in. Daarbij wordt gebruikgemaakt van de kennis en ervaring die inmiddels is opgebouwd
met de MKB-aanpak in de voorloperprojecten (Ruurlo, Doetinchem, Berkelland). De web-
site en social media van Achterhoek Onderneemt Duurzaam zullen worden ingezet om
vragen van ondernemers door te sluizen naar bijvoorbeeld de lokale ondernemersvereni-
gingen, het servicepunt van VNO-NCW Achterhoek en de klantenservice van de gemeen-
ten.
Lokale ondernemersverenigingen zullen ambassadeurs leveren die bereid zijn om tijd
te steken in persoonlijk contact, werving en begeleiding van collega-ondernemers. Zij zul-
len als projectpartners hun achterban aanspreken en substantieel tijd steken in de realisa-
tie van dit plan van aanpak in de regio waarin hun leden gevestigd zijn.
VNO-NCW Achterhoek is, in samenwerking met CCS, inhoudelijk verantwoordelijk voor
de MKB Energy CheckUp en de inbedding van deze aanpak in het Gelders Energie Ak-
koord. De online tool wordt beheerd door VNO-NCW Achterhoek en CCS, inclusief opvol-
gingsacties door installateurs en koppeling met de databestanden van ODA c.q. het EPK-
register.
Plan van aanpak energiebesparing bedrijven in de Achterhoek 6 november 2017
Pagina 8
De gemeenten hebben een beleidsmatige verantwoordelijkheid voor energie, duurzaam-
heid en economie. Ze dragen zorg voor de afhandeling van subsidies en leningen via hun
klantenservice. Zij zullen meewerken aan de (marketing)communicatie en aan informatie-
bijeenkomsten.
Ze hebben tevens een toezichts- en handhavingstaak in het kader van de Wet Milieube-
heer, die zij uitbesteden aan de Omgevingsdienst Achterhoek (ODA). Gemeenten zul-
len ODA gericht opdracht geven om haar handhavingstaken toe te spitsen op bedrijven
die passief blijven met betrekking tot energiebesparing. Toezichthouders van ODA infor-
meren ondernemers die ze bezoeken over de MKB-aanpak en stimuleren hen om mee te
doen. ODA zal haar handhavingsbeleid zodanig inrichten dat ondernemers die hun ver-
antwoordelijkheid nemen, ontlast zullen worden en in de communicatie naar voren worden
gehaald als goed voorbeeld.
Planning
De campagne zal niet in alle gemeenten tegelijkertijd starten maar gefaseerd. Met de
deelcampagne (fase 1) in Berkelland is al een start gemaakt en is de uitvoering vanaf be-
gin 2017 op stoom.9 Vanaf 2018 zal dit vervolgd worden in fase 2.
In 2017 zijn in Bronckhorst, Oost Gelre en Doetinchem pilots gestart met 10 of 15 DOE-
scans per gemeente. De andere gemeenten (Aalten, Oude IJsselstreek en Winterswijk)
zullen vanaf 2018 volgen met eerst een pilot en daarna opschaling. In onderstaande tabel
is een fasering naar gemeente en jaar weergegeven.
(lopend) (dit plan van aanpak) 2017-2020
2017 2018 2019 2020 Totaal DOE Check DOE Check DOE Check DOE Check DOE Check
Aalten - 10 20 35 65 35 70 80 155
Berkelland 60 125 60 125 60 125 - - 180 375
Bronckhorst 10 25 50 25 50 25 50 85 150
Doetinchem 15 65 130 65 130 65 130 210 390
Oost Gelre 10 35 60 35 60 35 60 115 180
Oude IJsselstreek - 10 20 65 115 65 120 140 255
Winterswijk - 10 20 30 55 30 60 70 135
Totaal 95 125 215 425 315 600 255 490 880 1.640
Het tijdpad ziet er globaal als volgt uit:
1. Vervolg MKB-aanpak Berkelland fase 2 vanaf januari 2018 tot eind 2019.
2. Betrekken ondernemersverenigingen in Bronckhorst, Oost Gelre, Doetinchem lo-
pend vanaf vierde kwartaal 2017 en doorlopend tot begin 2019.
3. Opstarten en uitvoeren pilot van 10 bedrijven DOE-scan en 20 MKB Energy
CheckUp in Aalten, Oude IJsselstreek en Winterswijk gedurende 2018.
4. Algemene communicatie, gericht op ondernemers: begin 2018 tot eind 2019.
9 Fase 1 van de MKB-aanpak in Berkelland en de pilots in Bronckhorst, Oost Gelre en Doetinchem lopen al en zullen eind 2017 worden afgerond. Dit valt buiten de scope (en begroting) van dit plan van aanpak.
Plan van aanpak energiebesparing bedrijven in de Achterhoek 6 november 2017
Pagina 9
5. Gerichte werving voor bedrijfsdoorlichting scans: begin 2018 tot eind 2019.
6. Uitvoeren DOE-scans en MKB Energy CheckUp: begin 2018 tot medio 2020.
7. Opvolging en uitvoeringsbegeleiding: begin 2018 tot eind 2020.
8. Tussentijdse evaluatie, verfijning aanpak: medio 2018, 2019 en 2020.
9. Go/no-go volgende fase: eind 2018 en eind 2019.
10. Afronding, eindevaluatie, eindrapportage: eind 2020.
Dit tijdpad is geaggregeerd en van toepassing op de zeven gemeenten als geheel. In de
afzonderlijke gemeenten zal het tijdpad er verschillend uitzien. De nazorg en opvolgings-
acties lopen nog een half tot één jaar door nadat de scans zijn uitgevoerd. Ondernemers
hebben namelijk tijd nodig voor de uitvoering van geprioriteerde maatregelen.
Monitoring en evaluatie
De communicatie, werving en uitvoering van scans en uitgevoerde maatregelen worden
permanent gemonitord en halfjaarlijks geëvalueerd. Voor het project als geheel zijn mijlpa-
len ingebouwd waarbij elk halfjaar de aanpak en de resultaten zullen worden geëvalueerd
in relatie tot de aantallen en fasering in bovenstaande tabel. Op basis van deze resultaten
kunnen de partijen beslissen over go/no-go voor het opvolgende jaar. Op basis van de re-
sultaten zal de aanpak in een permanent leerproces continu worden verfijnd om de effici-
entie en effectiviteit te verbeteren.
Borging van de continuïteit van de activiteiten is van wezenlijk belang om zowel de cam-
pagne als geheel en de deelcampagnes per gemeente, als de klantreis van de onderne-
mers zonder onderbrekingen voort te kunnen zetten. Onderbrekingen voor kortere of lan-
gere tijd zijn funest voor de motivatie en betrokkenheid van zowel ondernemers als onder-
nemersverenigingen.
Budget
Het benodigde budget voor deze campagne in zeven gemeenten voor een periode van 3
jaar (2018-2020) wordt geraamd op afgerond 2,7 miljoen euro exclusief btw, waarvan
circa 0,93 miljoen euro voor energiescans en
ondersteuning van bedrijven bij de uitvoering
(zie tabel verderop; de begroting is exclusief
de opdracht van gemeenten aan ODA voor
het uitvoeren van inspecties met betrekking
tot energie).
Dit project zet bedrijven aan om naar ver-
wachting 30 tot 40 miljoen euro te investeren
in energiebesparing en duurzame energie.
Deze bedrijfsinvesteringen leveren een verla-
ging op van de energielasten, waardoor ze in
5 tot 10 jaar terugverdiend worden. Deze investeringen zijn niet opgenomen in de begro-
ting en zullen door de bedrijven opgebracht worden. Deze bedrijfsinvesteringen zullen de
regionale economie een forse impuls geven en 300 à 400 arbeidsplaatsen opleveren.
Aantallen
bedrijven en scans
per gemeente
Aantal
bedrijven
Aantal DOE-
scans
Aantal MKB
Energy
CheckUps
Aalten 1.896 80 155
Berkelland 3.559 180 375
Bronckhorst 1.896 85 150
Doetinchem 4.589 210 390
Oost Gelre 2.374 115 180
Oude Ijsselstreek 3.039 140 255
Winterswijk 1.671 70 135
Totaal 19.024 880 1.640
Plan van aanpak energiebesparing bedrijven in de Achterhoek 6 november 2017
Pagina 10
Voor de financiering van het voortraject wordt een beroep gedaan op de ondernemers en
ondernemersverenigingen, de gemeenten en de provincie Gelderland (zie onderstaande
tabel). Tegenover de investeringen van de gemeenten en provincie staan op de eerste
plaats lagere lasten voor toezicht en handhaving.
Sluitende business cases
In principe zou de besparing op energiekosten ook het voortraject moeten kunnen bekos-
tigen. Het blijkt echter dat het animo om aan de slag te gaan sterk afneemt als vooraf fi-
nanciële drempels worden opgeworpen. Daarom wordt in dit project een financiële bij-
drage gevraagd van de Provincie Gelderland en de gemeenten. In de loop van dit project
zal – in een parallel traject – worden nagegaan op welke manier sluitende business cases
kunnen worden ontwikkeld, die ook het voortraject omvatten.
GemeentenDerden in
kind
Provincie
Gelderland
0. Opstarten na toekenning 42.000€ 15.000€ 12.000€ 15.000€
1. Communicatie gericht op lokale belangenorganisaties 102.400€ 27.000€ 48.400€ 27.000€
2. Algemene communicatie, gericht op ondernemers 517.300€ 124.000€ 269.300€ 124.000€
3. Gerichte werving voor bedrijfsdoorlichting met scans 421.500€ 54.700€ 312.100€ 54.700€
4. Uitvoeren DOE-scans en/of MKB Energy CheckUps 936.450€ 456.875€ 22.700€ 456.875€
5. Nazorg en opvolging (ontzorging) 687.500€ 283.700€ 120.100€ 283.700€
Totaal 2.707.150€ 961.275€ 784.600€ 961.275€
BegrotingsonderdeelKosten totaal
(excl. btw)
Financiering
Begroting voor 7 gemeenten voor 2018-2019-2020
Gemeenten Derden Provincie Subtotaal Gemeenten Derden Provincie Subtotaal
Aalten 10.000€ 9.200 10.000€ 29.200€ 49.650€ 51.975€ 49.650€ 151.275€
Berkelland 67.263€ 40.300 67.263€ 174.825€ 67.263€ 40.300€ 67.263€ 174.825€
Bronckhorst 39.700€ 43.100 39.700€ 122.500€ 32.700€ 33.500€ 32.700€ 98.900€
Doetinchem 77.300€ 53.750 77.300€ 208.350€ 70.300€ 40.500€ 70.300€ 181.100€
Oost Gelre 48.100€ 44.750 48.100€ 140.950€ 41.400€ 35.150€ 41.400€ 117.950€
Oude Ijsselstreek 10.000€ 9.600 10.000€ 29.600€ 76.650€ 55.850€ 76.650€ 209.150€
Winterswijk 10.000€ 9.200 10.000€ 29.200€ 45.125€ 50.225€ 45.125€ 140.475€
Totaal 262.363€ 209.900€ 262.363€ 734.625€ 383.088€ 307.500€ 383.088€ 1.073.675€
Gemeenten Derden Provincie Subtotaal Gemeenten Derden Provincie Totaal
Aalten 49.650€ 51.975€ 49.650€ 151.275€ 109.300€ 113.150€ 109.300€ 331.750€
Berkelland 0 0 0 0 134.525€ 80.600€ 134.525€ 349.650€
Bronckhorst 32.700€ 33.500€ 32.700€ 98.900€ 105.100€ 110.100€ 105.100€ 320.300€
Doetinchem 70.300€ 40.500€ 70.300€ 181.100€ 217.900€ 134.750€ 217.900€ 570.550€
Oost Gelre 41.400€ 35.150€ 41.400€ 117.950€ 130.900€ 115.050€ 130.900€ 376.850€
Oude Ijsselstreek 76.650€ 55.850€ 76.650€ 209.150€ 163.300€ 121.300€ 163.300€ 447.900€
Winterswijk 45.125€ 50.225€ 45.125€ 140.475€ 100.250€ 109.650€ 100.250€ 310.150€
Totaal 315.825€ 267.200€ 315.825€ 898.850€ 961.275€ 784.600€ 961.275€ 2.707.150€
Gemeente
2018 2019
2020 Totaal 2018-2019-2020
Gemeente
Inhoudsopgave
1 Aanleiding 12
1.1 Uitvoeringsagenda energietransitie Achterhoek 12
1.2 Duurzame economische ontwikkeling 12
1.3 Doorbouwen op ervaringen 12
1.4 Plan van aanpak 13
2 Doelstelling en resultaten 14
3 Context in de Achterhoek 16
3.1 De kracht van samenwerking; wortel, preek en stok 16
3.2 Lokale ondernemersverenigingen 16
3.3 VNO-NCW Achterhoek 17
3.4 Gemeenten en Omgevingsdienst Achterhoek 18
3.5 Doelgroep aanpak energiebesparing bedrijven 18
4 Aanpak - activiteiten 19
4.1 Lokale bekendheid als vertrekpunt voor communicatie en werving 19
4.2 Energiescans: DOE-scan en MKB Energy CheckUp 19
4.3 Aanpak verder uitgewerkt 20
4.3.1 Communicatie gericht op ondernemers- en belangenorganisaties 20
4.3.2 Algemene communicatie, gericht op ondernemers; ‘draaggolf’ 21
4.3.3 Gerichte werving voor DOE-scans en MKB Energy CheckUp 23
4.3.4 Uitvoeren energiescans 24
4.3.5 Opvolging, begeleiden van plannen naar doen 25
4.4 Monitoring en evaluatie 26
5 Organisatie 26
5.1 Projectteam, stuurgroep en projectleiding 26
5.1.1 Stuurgroep en projectleiding 26
5.1.2 Projectteam, rollen en taken 26
5.2 Kwaliteitsborging 27
5.2.1 Energiescans, duurzaam ondernemen 27
5.2.2 Kwalificaties adviseurs scans 28
5.2.3 Kwalificaties installateurs in het opvolgingstraject 28
5.3 Proces 28
6 Planning 29
7 Budget, financiering 31
7.1 Aantallen, budget en financiering 31
7.2 Sluitende business cases 32
8 Projectrisico’s 33
Bijlagen
Plan van aanpak energiebesparing bedrijven in de Achterhoek 6 november 2017
Pagina 12
1 Aanleiding
1.1 Uitvoeringsagenda energietransitie Achterhoek
De gemeenten in de Achterhoek hebben de ambitie om in 2030 energieneutraal te zijn.
55% van het aardgas en 70% van het elektriciteitsverbruik wordt in de Achterhoek ver-
bruikt door bedrijven. De besparingsdoelstellingen voor deze doelgroep zijn hoog: 43%
voor aardgas en 20% voor elektriciteit. Het resterende verbruik zal duurzaam moeten wor-
den opgewekt in de regio.10
1.2 Duurzame economische ontwikkeling
Investeringen van bedrijven in energiebesparing en duurzame opwekking gaan hand in
hand met economische ontwikkeling en werkgelegenheid. Direct doordat energiemaatre-
gelen omzet en arbeidsplaatsen genereren. Indirect doordat duurzaam ondernemerschap
het bestaansrecht en de toekomstbestendigheid van de bedrijven vergroot en bijdraagt
aan een aantrekkelijk economisch klimaat voor zowel winkelgebieden als bedrijvenpar-
ken.
1.3 Doorbouwen op ervaringen
Ondernemers op Bedrijvenpark Ruurlo en in
Berkelland hebben het voortouw genomen
en hebben energieplannen gemaakt met be-
hulp van de DOE-scan, die is ontwikkeld
door ontwikkelaars Synprofect en DOOR Ad-
vies in samenwerking met ADV (zie kader).
Voor hotels, restaurants, cafés, winkels en
kantoren is de MKB Energy CheckUp inge-
zet, die is ontwikkeld door MKB-Nederland,
VNO-NCW en ontwikkelaar CCS.11 Deze
scans hebben de Wet Milieubeheer en het
Activiteitenbesluit als vertrekpunt, waarbij de
DOE-scan toepasselijk is voor ondernemers
met een hoog ambitieniveau op het gebied
van duurzaam ondernemerschap en energie-
besparing. Daarnaast zijn er diverse scans
ontwikkeld door brancheorganisaties en
10 Uitvoeringsagenda energietransitie Achterhoek 2016-2020 11 Volgens VNO-NCW blijkt uit een steekproef onder de eerste gebruikers dat 26% overgaat tot het nemen van de eerste energiemaatregelen.
Leren van ervaringen op Bedrijvenpark
Ruurlo en in Berkelland
Dit plan van aanpak bouwt voort op de ervaringen met betrekking tot inhoud, proces en communicatie die al zijn opgedaan in twee projecten:
a. Op bedrijvenpark Ruurlo deden 33 van de 65 be-drijven mee met de MKB-aanpak (zie evaluatie-rapport www.achterhoekonderneemtduur-zaam.nl); Inmiddels heeft ongeveer de helft van de deelne-mende bedrijven voor in totaal circa 1 miljoen euro geïnvesteerd in energiemaatregelen.
b. De eerste fase van de MKB-aanpak in Berkel-land, waar bedrijven en instellingen mee kunnen doen met energiescans (60 Duurzaam Onderne-men en Energiescans en 125 MKB Energy CheckUps). Fase 1 zal eind 2017 worden afge-rond en een vervolg krijgen in fase 2.
Beide projecten zijn een leerproces waarbij de initia-tiefnemers en betrokken inhoudelijke en communica-tiedeskundigen leren van de ervaringen en de MKB-aanpak verder optimaliseren.
Uit een steekproef onder de eerste gebruikers blijkt 26% over te gaan tot het nemen van de eerste ener-giemaatregelen.
Plan van aanpak energiebesparing bedrijven in de Achterhoek 6 november 2017
Pagina 13
commerciële partijen, al dan niet voor specifieke doelgroepen (sectoraal). In de wortel,
preek en stokbenadering12 zijn deze scans instrumenten om ondernemers te verleiden om
zelf verantwoordelijkheid te nemen en hen te ondersteunen bij het verkrijgen van inzicht in
de huidige stand van zaken en de maatregelen die nodig zijn om hun ambities te realise-
ren. Toezicht door de Omgevingsdienst Achterhoek is daaraan complementair en dwingt
–als uiterste middel– inwilliging van wettelijke eisen af indien ondernemers dat niet zelf-
standig doen.
Uit de projecten in Berkelland blijkt dat ondernemers zich vooral aangesproken voelen als
lokale (ex)ondernemers hen benaderen om mee te doen met de MKB-aanpak en duur-
zaam ondernemerschap. Een deel van de ondernemers is terughoudend en laat zich ook
nog niet door het argument van wettelijke verplichtingen overtuigen. De MKB-aanpak wint
aan kracht en effectiviteit door goed samenspel van stimulering en dwang. Toezicht en
handhaving moeten daarbij zichtbaar zijn; goede voorbeelden laten zien en zichtbaar zet-
jes geven.
1.4 Plan van aanpak
In dit plan van aanpak wordt ingegaan op de doorontwikkeling en verbreding van de aan-
pak en het beschikbare instrumentarium – met name de wortel, preek en stokbenadering
met de DOE-scan, de MKB Energy CheckUp en toezicht – en de opschaling naar alle be-
drijven in Aalten, Berkeland, Bronckhorst, Doetinchem, Oost Gelre, Oude IJsselstreek en
Winterswijk, inclusief de agrarische sector. Deze notitie is geschreven met het oog op de
doelstelling om alle bedrijven in de Achterhoek te stimuleren om hun fossiele energiege-
bruik te verminderen en een deel van de bedrijven intensief door te lichten in de periode
tot eind 2020.
12 wortel (financiële en economische instrumenten, subsidies), preek (voorlichting, kennisoverdracht), stok (ju-ridische instrumenten, wet- en regelgeving, handhaving)
Plan van aanpak energiebesparing bedrijven in de Achterhoek 6 november 2017
Pagina 14
2 Doelstelling en resultaten
De doelstellingen zijn afgeleid van de ambitie van gemeenten13 en provincie dat de Ach-
terhoek respectievelijk Gelderland binnen enkele decennia energieneutraal wil zijn. De
ambities van betrokken ondernemersorganisaties komen in het volgende hoofdstuk aan
de orde.
Dit plan van aanpak is gebaseerd op de volgende doelstellingen:
• Bijdrage leveren aan het energieneutraal maken van de Achterhoek door energiebe-
sparing en opwekking van duurzame energie.
• Stimuleren van alle ondernemers in de zeven gemeenten in de Achterhoek – exclu-
sief bedrijven met verplichtingen vanwege EED, MEE of MJA – om hun fossiele ener-
giegebruik te verminderen door energiebesparing of duurzame opwekking.
• 785 bedrijven14 werven om een DOE-scan uit te laten voeren in hun organisatie,
het uitvoeren van deze DOE-scans in 2018-2020 en het aantoonbaar realiseren van
ten minste één maatregel. De DOE-scans leveren de ondernemers een individueel
plan van aanpak op en prioritering van maatregelen voor de korte en langere termijn,
inclusief een onderbouwing van investeringsbeslissingen en een financieel advies.
• 1.515 bedrijven werven die gebruikmaken van de MKB Energy CheckUp. Het
doel is dat de ondernemers daadwerkelijk overgaan tot vervolgactie, zoals het inscha-
kelen van installateurs voor vervolgonderzoek of het direct treffen van maatregelen.
• Extra toezicht op het naleven van wettelijke verplichtingen op het gebied van energie-
besparing door Omgevingsdienst Achterhoek, waarbij de toezichthoudende taak
wordt gericht op bedrijven die niet laten blijken dat energiebesparing voor hen een is-
sue is.
• De resultaten zullen halfjaarlijks worden geëvalueerd om de communicatie, werving
en de aanpak te optimaliseren. Belangrijke vragen hierbij zijn: Lukt het om onderne-
mers te interesseren om mee te doen? Welke maatregelen komen dominant naar vo-
ren en welke besparingen zijn te realiseren? Welke maatregelen zijn daadwerkelijk
uitgevoerd? De verbeterde werkwijze kan in de volgende periode worden ingezet
voor andere bedrijven.
• Doelstelling is uiteindelijk dat in de periode 2018-2020 in totaal 785 bedrijven een
energieplan hebben opgesteld met behulp van DOE-scans en 1.515 met de MKB
Energy CheckUp maatregelen hebben getroffen om hun fossiele energiegebruik te
verminderen.
13 Regionale uitvoeringsagenda duurzame energie, 2016 14 Minstens drie kwart van de bedrijven die een DOE-scan laten uitvoeren hebben een elektriciteitsverbruik van meer dan 50.000 kWh.
Plan van aanpak energiebesparing bedrijven in de Achterhoek 6 november 2017
Pagina 15
• Doelstelling van dit project is dat de MKB-bedrijven met wettelijke verplichtingen15 of
een zorgplicht16 ten minste de maatregelen treffen die in maximaal 5 jaar zijn terug-
verdiend. Dat betekent dat circa 20 miljoen m3 aardgas en 150 miljoen kWh elektrici-
teit per jaar wordt bespaard. Daarnaast wordt ingezet op het opnemen van energie-
besparingsdoelen in investeringsplannen op langere termijn. Daarbij wordt aangeslo-
ten op onderhouds- en vervangingscycli, natuurlijke momenten of (her)investerings-
plannen. Hierdoor zal de besparing op termijn groter zijn.
(lopend) (dit plan van aanpak) 2017-2020
2017 2018 2019 2020 Totaal DOE Check DOE Check DOE Check DOE Check DOE Check
Aalten - 10 20 35 65 35 70 80 155
Berkelland 60 125 60 125 60 125 - - 180 375
Bronckhorst 10 25 50 25 50 25 50 85 150
Doetinchem 15 65 130 65 130 65 130 210 390
Oost Gelre 10 35 60 35 60 35 60 115 180
Oude IJsselstreek - 10 20 65 115 65 120 140 255
Winterswijk - 10 20 30 55 30 60 70 135
Totaal 95 125 215 425 315 600 255 490 880 1.640
De scans in de eerste fase van dit project zullen voorbeelden en opinion leaders opleve-
ren waarmee een olievlekwerking op gang kan worden gebracht bij alle bedrijven in de re-
gio, inclusief de agrarische sector.
15 Toezicht en handhaving zijn aan de orde voor bedrijven met een elektriciteitsverbruik van meer dan 50.000 kWh. Bedrijven en instellingen die EED-plichtig zijn of een MEE- of MJA-convenant hebben gesloten, blijven in dit project buiten beschouwing. Deze grootverbruikers vragen om een andere, intensievere aanpak op maat en hebben zich er al toe verplicht om een energieplan te maken. In paragraaf 3.6 wordt voorgesteld om bedrij-ven met een elektriciteitsverbruik van meer dan 10.000 kWh in aanmerking te laten komen voor een gesubsi-dieerde energiescan. 16 Elektriciteitsverbruik van 10.000 tot 200.000 kWh per jaar.
Plan van aanpak energiebesparing bedrijven in de Achterhoek 6 november 2017
Pagina 16
3 Context in de Achterhoek
3.1 De kracht van samenwerking; wortel, preek en stok
Niet alleen bij de overheid, maar ook bij ondernemers groeit het besef dat het noodzake-
lijk is om bedrijfsactiviteiten slimmer in te richten zodat ze het milieu minder belasten. In
dit geval gaat het om het verminderen van het fossiele energiegebruik door energiebespa-
ring of opwekking van duurzame energie.
Dit besef is doorgaans groter bij de belan-
genorganisaties, dan bij de bedrijven zelf.
Daarom is samenwerking nodig, waarbij de
gemeenten en organisaties zich gezamenlijk
inzetten om bedrijven te stimuleren om hun
energiehuishouding in kaart te brengen,
plannen te maken om het fossiele energiege-
bruik te verminderen en deze plannen ko-
mende jaren uit te voeren.
De verduurzaming van bedrijven verhoogt
ook hun toekomstwaarde en stimuleert de
economie en werkgelegenheid. Dat vormt
een extra drijfveer voor zowel ondernemers
als overheid om hier werk van te maken.
Deze verleidingsstrategie kan worden be-
krachtigd door toezicht toe te spitsen op de bedrijven die nalatig zijn wat betreft de eisen
van de Wet Milieubeheer en het Activiteitenbesluit.
Dit project kan alleen succesvol zijn als alle relevante partijen bereid zijn om samen te
werken, zoals de gemeente, ondernemersverenigingen, belangenorganisaties en de om-
gevingsdienst ODA. Deze organisaties hebben natuurlijke verbindingen met hun achter-
ban, die door bundeling van krachten benut kunnen worden voor activiteiten op het gebied
van bewustmaking, stimulering, kennisoverdracht en gericht toezicht.
3.2 Lokale ondernemersverenigingen
SIKA, lokale ondernemersverenigingen en VNO-NCW Achterhoek hebben primair als doel
om de belangen van de aangesloten bedrijven te behartigen en het economische vesti-
gingsklimaat te verbeteren. Zij zetten zich in
voor duurzaamheid en energiebesparing,
met als doel de economie en het lokale be-
drijfsleven te versterken en bedrijven te sti-
muleren om zelf verantwoordelijkheid op dit
punt te nemen. Energiekosten vormen
slechts een klein deel van de bedrijfskosten
(enkele procenten). Het financieel rendement
Wortel, preek, stok
De wortel: voorlichting en advies (campagne, DOE-scan, MKB Energy CheckUp) zijn bedoeld om onder-nemers te verleiden om zelf initiatief en verantwoor-delijkheid te nemen voor hun duurzaam en energiebe-wust ondernemerschap en daar de voordelen van te plukken:
De preek: voorlichting en kennisoverdracht om onder-nemers bewust te maken van het belang en inzicht te geven in de mogelijkheden.
De stok: gericht toezicht zet ondernemers die wette-lijke eisen op het gebied van energiebesparing nege-ren, onder druk om aan de eisen te gaan voldoen en dwingt dit in het uiterste geval af.
Ondernemerschap
Energiekosten zijn een klein deel van de bedrijfskos-ten en bijzaak voor veel ondernemers. Door energie te zien als onderdeel van duurzaam ondernemer-schap raakt het ondernemers directer in hun onderne-mershart.
Plan van aanpak energiebesparing bedrijven in de Achterhoek 6 november 2017
Pagina 17
van de meeste maatregelen voldoet niet aan de maatstaven van veel ondernemers. Ener-
giebesparing sec zal voor veel ondernemers nauwelijks aanleiding zijn om mee te gaan
doen met de voorgestelde aanpak. Door
energie te verbinden met duurzaam onder-
nemerschap kan worden ingespeeld op de
intrinsieke motivatie van ondernemers, de
kansen voor het bedrijfsimago, de marketing
en de lange termijn zekerheid (onafhanke-
lijkheid). Ondernemers die verder kijken dan
het directe financiële rendement op korte
termijn zal dit aanspreken en verleiden tot meer ambitie. De ondernemersverenigingen
zetten daarom in op het verbinden van duurzaamheid en energiebesparing aan onderne-
merschap, de primaire drijfveer van ondernemers.
Vanuit deze visie nemen de ondernemersverenigingen het initiatief om samen met de ge-
meenten en andere betrokkenen, bedrijven te stimuleren om hun fossiele energiegebruik
te verminderen. De samenwerking van SIKA en ondernemersverenigingen vormt daar-
voor een solide basis.
3.3 VNO-NCW Achterhoek
VNO-NCW en MKB-Nederland hebben – als
een uitwerking van het Nationaal Energieak-
koord en als Europees project – samen met
een aantal partners de MKB Energy
CheckUp ontwikkeld. Dit is een onafhanke-
lijke en laagdrempelige, betaalbare energie-
scan die ondernemers in de sectoren hotels,
restaurants, cafés, winkels en kantoren helpt
bij het verlagen van de energiekosten en bij-
draagt aan het verduurzamen van de econo-
mie.
VNO-NCW Achterhoek biedt ondernemers
de mogelijkheid om junior-adviseurs langs te
sturen om hen te faciliteren. Deze junior-ad-
viseur zal de ondernemers helpen met het
doorlopen van de scan, het aanvragen van
offertes en de terugkoppeling naar de omge-
vingsdienst.
Wet Milieubeheer - EPK
Het bedrijfsleven is via de Wet Milieubeheer verplicht tot het nemen van energiebesparingsmaatregelen. De Omgevingsdiensten gaan de MKB Energy CheckUp en DOE-scan gebruiken als instrument voor gericht toezicht op het aspect energie. Dit instrumentarium maakt deel uit van de Gelderse Aanpak, die wordt ontwikkeld in het kader van het Gelders Energieakkoord. Het is onderdeel van een landelijk programma om het bedrijfsleven te activeren om energiemaatregelen te treffen en afgestemd op de Energie Prestatie Keuring (EPK), een register van bedrijven met een energie-plan, gekoppeld aan de databases van de omge-vingsdiensten. Ondernemers die daadwerkelijk maat-regelen uit de scans laten uitvoeren en dit registreren, ontvangen een EPK-certificaat. Dit is een bewijs dat de ondernemer heeft geïnvesteerd in energiebespa-ringsmaatregelen, dat hij bij een eventueel bezoek van toezichthouders van de Omgevingsdienst kan ge-bruiken om aan te tonen dat hij de wettelijke verplich-tingen serieus neemt.
Plan van aanpak energiebesparing bedrijven in de Achterhoek 6 november 2017
Pagina 18
3.4 Gemeenten en Omgevingsdienst Achterhoek
De gemeenten in de Achterhoek hebben de ambitie dat de Achterhoek in 2030 energie-
neutraal moet zijn onderschreven. Daarnaast hebben de gemeenten belang bij een eco-
nomisch vitale regio, met een bloeiend bedrijfsleven en hoogwaardige werkgelegenheid.
Daarom willen de gemeenten deze MKB-aanpak ondersteunen.
De Omgevingsdienst Achterhoek (ODA) voert de wettelijke milieutaken uit voor tien ge-
meenten in de regio Achterhoek en de provincie Gelderland. Het gaat hierbij om vergun-
ning verlenen, toezichthouden en handhaven van de milieuwetgeving.
Energiebesparing is recent benoemd als extra aandachtspunt in de handhaving. Onderne-
mers zijn verplicht om maatregelen te treffen die in minder dan 5 jaar worden terugver-
diend. Er zijn voor verschillende bedrijfstakken landelijk erkende maatregelen bepaald als
uitwerking van het Activiteitenbesluit bij de Wet Milieubeheer. Van bedrijven wordt ver-
wacht dat zij op zijn minst de erkende maatregelen zullen uitvoeren.
Toezicht op naleving van de wettelijke eisen is van toepassing op bedrijven met een elek-
triciteitsverbruik van meer dan 50.000 kWh. ODA en de gemeenten hebben er belang bij
dat bedrijven zelf verantwoordelijkheid nemen om te voldoen aan de milieuwetgeving. Dat
verlicht hun toezichtstaak en de kosten die daarmee gemoeid zijn. Daarom werkt ODA
graag mee aan initiatieven die gericht zijn op preventie.
ODA zal haar bedrijfsbezoeken benutten om bedrijven te simuleren om mee te doen in
deze aanpak en maatregelen te treffen.
3.5 Doelgroep aanpak energiebesparing bedrijven
De doelgroep van de voorgestelde aanpak bestaat uit alle bedrijven in de zeven gemeen-
ten, inclusief de agrarische sector, met een focus op de bedrijven waarop artikel 2.15 van
de Wet Milieubeheer van toepassing is. Deze categorie bestaat uit autobedrijven, bedrijfs-
hallen (kleine industrie, opslag), cultuur, detailhandel, horeca, kantoren en gebouwen voor
onderwijs, sport en recreatie en zorg.
Instellingen die belangstelling hebben voor energiescans zullen in de gelegenheid worden
gesteld om mee te doen met deze aanpak. Zij zullen hiertoe zelf het initiatief moeten ne-
men, al dan niet hiertoe gestimuleerd door de gemeenten.
Voor de categorie bedrijven met een elektriciteitsverbruik van meer dan 10.000 kWh per
jaar is handhaving van de Wet Milieubeheer niet aan de orde. Deze bedrijven kunnen wel
substantieel energie besparen en hebben ook een zorgplicht. Daarom richt de communi-
catie zich ook op deze bedrijven in de verwachting dat dit een deel van deze bedrijven zal
stimuleren om energiebesparende maatregelen te treffen.
Plan van aanpak energiebesparing bedrijven in de Achterhoek 6 november 2017
Pagina 19
4 Aanpak - activiteiten
4.1 Lokale bekendheid als vertrekpunt voor communicatie en werving
De doelgroepen zijn heel divers, zowel wat betreft hun activiteiten, energiegebruik, drijfve-
ren en financiële kaders, als de manier waarop ze zijn georganiseerd. De voorgestelde
aanpak speelt in op deze heterogeniteit.
De manier waarop de organisaties zich hebben verenigd is van belang voor de communi-
catie (zie bijlagen 3). Verenigingen en belangenorganisaties kunnen in de aanpak en de
communicatie het bruggenhoofd vormen naar deze betrokkenen. In de praktijk blijkt dat zij
zich gemakkelijker laten (ver)leiden door persoonlijk contact vanuit hun vertegenwoordi-
gende, lokale, bekende organisaties, dan door regionale en landelijke instituties die meer
op afstand staan of voor hen onbekende afzenders.
De insteek langs de lijn per lokale ondernemersvereniging (2) schatten we – op basis van
de ervaringen met de pilots die ADV afgelopen jaren heeft uitgevoerd – als het meest ef-
fectief en efficiënt (zie bijlage 3). We stellen daarom voor om de werving per onderne-
mersvereniging als uitgangspunt voor de aanpak te nemen en dit waar mogelijk en rele-
vant te combineren met branchegewijze en individuele communicatie en werving.
Er wordt ingezet op een samenwerkingsverband van SIKA, lokale ondernemersverenigin-
gen op zowel de bedrijvenparken, als de ondernemersverenigingen van de centrumonder-
nemers, VNO-NCW Achterhoek en ODA. In samenwerking met de ondernemersvereni-
gingen zal de aanpak worden toegespitst op de bedrijvenparken en centrumgebieden om
een optimale aansluiting te vinden bij de mindset en omstandigheden van zowel lokale
centrumondernemers, als (kleine) industrie.
De aanpak bestaat uit de werving en communicatie, de keuze van het geschikte instru-
mentarium, het uitvoeren van scans en de opvolging om te stimuleren dat aanbevelingen
ook uitgevoerd worden.
In de volgende paragrafen wordt elk onderdeel van de aanpak verder uitgewerkt.
4.2 Energiescans: DOE-scan en MKB Energy CheckUp
Er zijn diverse instrumenten beschikbaar die kunnen helpen om in beeld te brengen welke
maatregelen van toepassing zijn om het fossiele energiegebruik terug te dringen. In dit
project wordt gebruik gemaakt van de Duurzaam Ondernemen en Energie-scan (zie opzet
in bijlage 5) en van de MKB Energy CheckUp (zie http://energycheckup.nl).
Alle bedrijven kunnen gebruik maken van de MKB Energy CheckUp. De situatie van gro-
tere MKB-bedrijven is complex, waardoor de intensieve maatwerk DOE-scan toepasselij-
ker is.
De DOE-scans en de bedrijfsadvisering worden uitgevoerd door ervaren senior-adviseurs.
De ondernemer informeert de adviseurs over zijn ambities en plannen en levert de beno-
digde informatie aan. De adviseurs vertalen dit in een advies en aanbevelingen voor het
Plan van aanpak energiebesparing bedrijven in de Achterhoek 6 november 2017
Pagina 20
treffen van energiebesparende maatregelen op korte termijn, wat wordt ingebed in aanbe-
velingen voor duurzaam ondernemerschap op langere termijn. De ondernemer krijgt ad-
vies voor versterking van zijn duurzaam ondernemerschap op 11 aspecten, advies met
betrekking tot erkende energiemaatregelen en een onderbouwing van investeringsbeslis-
singen voor energiemaatregelen op korte en lange termijn.
De MKB Energy CheckUp is in principe een doe-het-zelf-scan, maar in de praktijk blijkt
dat ondersteuning door een junior-adviseur of installateur effectiever is. De ondernemer
vult zijn gegevens in op de website. Hij ontvangt een globaal rapport met zijn energiever-
bruik en -kosten, advies over erkende energiebesparingsmaatregelen die in zijn soort be-
drijf van toepassing zijn, terugverdientijden en informatie over financieringsmogelijkheden.
Hij kan daarbij aangeven of hij behoefte heeft aan een installateur voor verdere onder-
steuning. Deze installateur kan vervolgens zorgen voor een specifiek aanbod voor het
treffen van maatregelen.
De voordelen van de twee instrumenten op een rij:
• MKB Energy CheckUp is laagdrempelig, is gunstig geprijsd voor het kleine MKB en
geeft de installateur een rol aan de voorkant van het traject (de installateur kan zijn
adviesrol inzetten).
• De DOE-scan is compleet, geeft toegevoegde waarde voor de bedrijfsvoering van de
ondernemer op lange termijn en biedt meer ontzorging in het energiebesparingstra-
ject.
De resultaten van de DOE-scan of MKB Energy CheckUp worden teruggekoppeld naar
het landelijke EPK-register, waar ODA toegang toe heeft en het toezicht daar op af kan
stemmen.
4.3 Aanpak verder uitgewerkt
Uitgangspunt is een campagne voor alle bedrijven in de Achterhoek. Alle verbruikers wor-
den bewust gemaakt van de mogelijkheden om energie te besparen of duurzaam op te
wekken. De middelgrote verbruikers (>10.000 kWhelektrisch) worden daarbij specifiek en in-
tensief gestimuleerd om gebruik te maken van een van de energiescans. De communica-
tieactiviteiten die hierbij ingezet worden, stralen af op de kleinverbruikers.
Hieronder zijn de vijf fasen van de aanpak globaal uitgewerkt.
4.3.1 Communicatie gericht op ondernemers- en belangenorganisaties
De eerste fase van de communicatie is gericht op de ondernemersverenigingen en bran-
cheorganisaties. Hun betrokkenheid en actieve participatie is immers dringend gewenst.
Daarnaast zal voor zover relevant de kennis en kunde van verschillende gemeentelijke
teams worden ingezet bij de communicatie. De tweede fase (volgende paragraaf) wordt
uitgevoerd in samenwerking met alle betrokkenen en is gericht op de ondernemers.
Plan van aanpak energiebesparing bedrijven in de Achterhoek 6 november 2017
Pagina 21
Wat? Wie trekt? Wie helpt? Opmerkingen Bewust maken van de belangenorgani-saties en andere betrokkenen met be-trekking tot hun mogelijke rol, betrekken, activeren: er voor zorgen dat de belan-gen- en/of ondernemersverenigingen mee gaan helpen en ambassadeurs le-veren.
SIKA Gemeenten, VNO-NCW Achterhoek, ODA
Informeren/instrueren: ambassadeurs voorbereiden op hun rol om onderne-mers over de streep te trekken.
SIKA VNO-NCW Achterhoek
Hoe? Uitnodiging met uitleg over het plan van aanpak en uitnodiging om eigen ideeën in te brengen.
SIKA VNO-NCW Achterhoek, ODA, ge-meenten
Persoonlijke gesprekken ondernemers-organisaties.
SIKA Gemeente
Gericht uitnodigen voor collectief over-leg ondernemersverenigingen.
SIKA Gemeenten, VNO-NCW Achterhoek, ODA
4.3.2 Algemene communicatie, gericht op ondernemers; ‘draaggolf’
Dit voorstel voorziet in een algemene communicatiecampagne die gericht is op alle bedrij-
ven. De campagne bestaat uit een mix van communicatiemiddelen, zoals een e-mailbe-
richten van ondernemersverenigingen, artikelen in huis-aan-huisbladen of ondernemers-
en vakbladen, social media, website, informatiebijeenkomsten en dergelijke.
Ook ondernemers maken een klantreis door, met voortrekkers, volgers en achterblijvers.
Er zal een grote groep benaderd moeten worden om uiteindelijk een deel over te houden
dat daadwerkelijk mee wil doen (zie doelstellingen).
De algemene communicatie moet de aandacht trekken van ondernemers voor energiebe-
sparing en duurzame opwekking. Tevens brengt het de ondernemers op de hoogte van
de ondersteuning die gemeenten bieden (subsidies voor energiescans, maatregelen,
duurzaamheidsleningen e.d.). Door de algemene communicatie op alle ondernemers te
richten, wordt bereikt dat geen enkele ondernemer op voorhand wordt uitgesloten om mee
te doen met de MKB-aanpak.
De algemene communicatie is de wegbereider en ondersteuner voor de intensieve en ge-
richte werving voor DOE-scans of MKB Energy CheckUps.
Plan van aanpak energiebesparing bedrijven in de Achterhoek 6 november 2017
Pagina 22
Wat? Wie trekt? Wie helpt? Opmerkingen Aandacht van ondernemers trekken, be-wust maken van het belang van energie-besparing, duurzame opwekking en duurzaamheid als onderdeel van de be-drijfsvisie.
SIKA VNO-NCW Achterhoek, ODA
Differentiëren per doelgroep of bedrij-venpark; ODA kan adressen en energiegebruiks-gegevens per be-drijfssoort leveren. De beschikbaarheid van adressen is cru-ciaal voor het succes van de aanpak.
Interesse wekken voor DOE-scan, MKB Energy CheckUp en ondersteunende middelen van de gemeenten en andere organisaties (subsidies, leningen e.d.) als middelen om vorm te geven aan energiebesparing en duurzaam onderne-merschap.
Gemeente SIKA, VNO-NCW Achter-hoek, ODA
Unique Selling Points en voorwaarden voor gratis DOE-scan en MKB Energy CheckUp aan alle ondernemers communiceren.
Instrueren van lokale installateurs, bou-wers en andere leveranciers, zodat ze in kunnen spelen op inhoudelijke en offerte-vragen van MKB-ondernemers
VNO-NCW Achterhoek
SIKA
Hoe? Via e-mailberichten (ledennieuwsbrie-ven) en infobijeenkomsten interesse wekken en toelichting geven op plan en nodigen uit om mee te doen met de MKB Energy CheckUp of DOE-scan.
Gemeenten, SIKA
VNO-NCW Achterhoek, ODA
Informatie over de ondersteuning van de gemeenten (subsidieregeling, duurzaam-heidslening), alsmede provinciale en lan-delijke regelingen
SIKA VNO-NCW Achterhoek, Gemeente
Factsheets met Best Practices van lokale ondernemers, waarbij uitgangspunt is dat de geëtaleerde ondernemer in de regio bekend is en dat de maatregel die aan de orde komt typerend is voor de bran-che en concreet is uitgewerkt als busi-ness case
SIKA Gemeente, VNO-NCW, Achterhoek ODA
Website, ondernemersvideo, folder/bro-chure, huis-aan-huisbladen, social media voor ondersteunende informatie vanuit de regionale herkenbaarheid.
SIKA Gemeente, ODA
Ondersteuning met subsidies en lenin-gen, telefoondesk voor vragen
SIKA VNO-NCW Achterhoek, ODA
Doorverwijzing naar klantenservice ge-meenten en service-punt MKB Energy CheckUp
Plan van aanpak energiebesparing bedrijven in de Achterhoek 6 november 2017
Pagina 23
4.3.3 Gerichte werving voor DOE-scans en MKB Energy CheckUp
De werving van ondernemers door ambassadeurs is specifiek, gericht en persoonlijk. De
focus van de persoonlijke werving is gericht op de doelgroep bedrijven die in aanmerking
komen voor de DOE-scan. Het doel van de werving is dat bedrijven mee gaan doen met
de DOE-scans of met de MKB Energy CheckUp.
Informatie wint enorm aan kracht als deze van bekenden komt, zeker in de bewustwor-
dingsfase (zie ook bijlage 4 met de erva-
ringen uit Ruurlo). Bovendien is het alleen
passief en onpersoonlijk informeren door
middel van brieven, folders en dergelijke
weinig effectief gebleken. Voor een inten-
sieve aanpak is het nodig om het om te
keren. Ambassadeurs gaan bij de onder-
nemers op de koffie en informeren hen
persoonlijk, als ondernemers onder elkaar,
Ze maken daarbij gebruik van ondersteu-
nende middelen, zoals een folder, nieuws-
brief, video of website en bijeenkomsten.
Deze ambassadeurs kunnen inspelen op
de intrinsieke motivatie van ondernemers, die zijn wortels vindt in ondernemerschap.
Financiële drijfveren alleen zijn voor de meeste ondernemers onvoldoende om ambitieuze
duurzaamheidsdoelstellingen op gang te brengen. Het is daarom slim om energie in te
bedden in duurzaam ondernemerschap en
in de communicatie in te spelen op de in-
trinsieke motivatie van de ondernemer.
Daarnaast zal het argument dat de omge-
vingsdienst deelname aan de energie-
scans beschouwt als een signaal dat de
ondernemer zijn verantwoordelijkheid
neemt, als lokkertje c.q. drukmiddel wor-
den gebruikt. De zichtbaarheid van toe-
zicht zal dan wel groter moeten worden
dan momenteel het geval is, zo blijkt uit de
ervaringen in Berkelland.
Drempels in de werving Het blijkt dat de werving een flinke tijdsinvestering vraagt. Een ‘go’ voor deelname komt vaak niet of zeer moeizaam tot stand als er financiële drempels moeten worden overwonnen. Daarom geven de onderne-mersverenigingen er de voorkeur aan dat onderne-mers niet belast worden met de initiële kosten en zich kunnen toeleggen op de investeringen in energie-maatregelen. Overigens investeert de gemiddelde on-dernemer voor een 10 tot 20 keer zo groot bedrag als de initiële investering.
Ambassadeurs Ambassadeurs en opinion leaders zijn twee vormen van het ‘ons-kent-ons principe’ dat een belangrijke rol speelt in de werving: - Onder ‘ambassadeurs’ wordt in dit plan van aan-
pak lokale bekenden verstaan, bijvoorbeeld (ex)collega-ondernemers), die bij elke ondernemer op de koffie gaan om hen persoonlijk te betrekken.
- Daarnaast zijn er lokale voortrekkers die hun visie en goede voorbeeld willen delen met andere on-dernemers en zodoende de rol van opinion leader vervullen, bijvoorbeeld in folders, video’s of tijdens informatiebijeenkomsten.
Plan van aanpak energiebesparing bedrijven in de Achterhoek 6 november 2017
Pagina 24
Wat? Wie trekt? Wie helpt? Opmerkingen Ondernemers bewust maken, aandacht trekken, voorlopers opsporen
SIKA VNO-NCW Achterhoek
Interesse wekken voor DOE-scan en/of MKB Energy CheckUp.
SIKA, VNO-NCW Achter-hoek
Doel: effectieve participatie DOE-scan en MKB Energy CheckUp
SIKA VNO-NCW Achterhoek
Hoe? Gerichte werving voor de DOE-scan en MKB Energy CheckUp via belangenver-enigingen
SIKA en VNO-NCW Achter-hoek
Ambassadeurs gaan bij ondernemers op de koffie om propositie persoonlijk toe te lichten
SIKA VNO-NCW Achterhoek
De algemene communicatie ondersteunt de gerichte werving
SIKA Gemeenten Overweging om hier-bij ook accountants en/of banken te be-trekken
Ondersteuning met subsidies en lenin-gen, telefoondesk voor vragen
SIKA
Doorverwijzing naar klantenservice ge-meente en service-punt MKB Energy CheckUp
4.3.4 Uitvoeren energiescans
Wat? Wie trekt? Wie helpt? Opmerkingen DOE-scans en MKB Energy CheckUps uitvoeren
SIKA, VNO-NCW Achter-hoek
ODA
Hoe? DOE-scan: professionele adviseurs voe-ren gesprek met de ondernemer, doen een opname en brengen gericht advies uit (maatwerk voor de ondernemer). Ondernemer prioriteert voor uitvoering en adviseur brengt financieel advies uit
SIKA VNO-NCW Achterhoek
MKB Energy CheckUp: ondernemers doen met ondersteuning van een junior-adviseur, de scan en worden in tweede instantie ondersteund door installateurs, die op verzoek offreren voor uitvoering van maatregelen.
VNO-NCW Achterhoek
SIKA, ODA
Ondersteuning met subsidies en lenin-gen, telefoondesk voor vragen
SIKA Gemeenten Doorverwijzing naar klantenservice ge-meente en servicepunt MKB Energy CheckUp
Plan van aanpak energiebesparing bedrijven in de Achterhoek 6 november 2017
Pagina 25
4.3.5 Opvolging, begeleiden van plannen naar doen
De activiteiten in de wervings- en planfase, moeten doorgezet worden nà de planfase.
Een duurzaamheids- en energieplan wordt al gauw overschaduwd door de waan van de
dag, waardoor het plan niet tot uitvoering komt door gebrek aan tijd en kennis. Dit voorstel
voorziet in opvolgingsbegeleiding, die kan bestaan uit ‘nog eens nabellen’, een bedrijfsbe-
zoek door een adviseur, installateur of ambassadeur of digitale oproepen naar aanleiding
van de registraties van de DOE-scan en MKB Energy CheckUp.
Wat? Wie trekt? Wie helpt? Opmerkingen Activeren van ondernemers om maatre-gelen voor uitvoering te prioriteren en daadwerkelijk aan te pakken
SIKA, VNO-NCW Achter-hoek
Bieden van ondersteuning bij aanvragen subsidies en leningen
SIKA VNO-NCW Achterhoek
Hoe? Nabellen, eventueel bij ondernemer op bezoek (ambassadeur)
SIKA. VNO-NCW Achterhoek
Energie op de agenda houden van de ondernemersvereniging
SIKA VNO-NCW Achterhoek
Professionele adviseurs of installateurs helpen bij vervolgstappen en het aan-vragen van subsidies en/of leningen
SIKA VNO-NCW Achterhoek
Ondersteuning met subsidies en lenin-gen, telefoondesk voor vragen
SIKA Gemeenten Doorverwijzing naar klantenservice ge-meente en service-punt MKB Energy CheckUp
Nagaan of de ondernemer als ‘opinion leader’ kan en wil fungeren voor de aan-pak.
SIKA i.s.m. VNO-NCW Achterhoek
Ervaringen en am-bassadeurschap en opinion leaders zijn in te zetten bij ver-volgcommunicatie.
Afhankelijk van de aard van de bedrijfsprocessen kunnen er in een bedrijf overschotten of
tekorten zijn aan warmte en koude. Soms zijn er mogelijkheden om samen met andere
bedrijven in de buurt gezamenlijk energie op te wekken of uit te wisselen. In deze situaties
zullen deze ondernemers met elkaar in contact worden gebracht om na te gaan of uitwis-
seling van warmte en koude haalbaar is. Ondernemers kunnen schaalvoordelen boeken
als ze gezamenlijk energie, producten of diensten inkopen. In samenwerking met de be-
drijvenparkvereniging en de betrokken ondernemers zal de haalbaarheid daarvan worden
onderzocht en zal de uitwisseling van kennis en ervaring worden gestimuleerd.
Plan van aanpak energiebesparing bedrijven in de Achterhoek 6 november 2017
Pagina 26
4.4 Monitoring en evaluatie
De communicatie, werving, uitvoering scans en uitgevoerde maatregelen worden perma-
nent gemonitord en halfjaarlijks geëvalueerd. In de praktijk blijkt dat het moeilijk dan wel
bewerkelijk is om zicht te houden op de daadwerkelijke uitvoering van de energieplannen.
In de voorwaarden voor de DOE-scan neemt SIKA daarom de voorwaarde op dat de on-
dernemer zich ertoe verplicht om terug te rapporteren welke aanbevolen maatregelen hij
heeft uitgevoerd, gepland of afgewezen en waarom. SIKA en de lokale ondernemersver-
enigingen zullen deze verplichting opnemen in de overeenkomst die elke ondernemer die
gebruikmaakt van de DOE-scan aangaat met SIKA (zie paragraaf 5.3).
Voor het project als geheel zijn mijlpalen ingebouwd waarbij in elk halfjaar de aanpak en
de resultaten zullen worden geëvalueerd in relatie tot de geplande aantallen, fasering en
effectiviteit. Hierbij zal het effect in m3 aardgasbesparing en kWh elektriciteitsbesparing
en/of opwekking worden aangegeven, evenals het effect op innovatie en werkgelegen-
heid. Aan de hand van de leerervaringen zal de aanpak worden geoptimaliseerd en de
verbeterde aanpak wordt ingezet voor het vervolg en de opschaling.
Aan het einde van elk jaar zullen de betrokkenen op basis van de resultaten beslissen of
de MKB-aanpak in het volgende jaar zal worden doorgezet. In dit project zijn dus drie go-
nogo momenten: bij de start, in 2018 en 2019.
Borging van de continuïteit van de activiteiten is van wezenlijk belang om zowel de cam-
pagne als geheel en de deelcampagnes per gemeente, als de klantreis van de onderne-
mers zonder onderbrekingen voort te kunnen zetten. Onderbrekingen voor kortere of lan-
gere tijd zouden funest zijn voor de motivatie en betrokkenheid van zowel ondernemers
als ondernemersverenigingen.
5 Organisatie
5.1 Projectteam, stuurgroep en projectleiding
5.1.1 Stuurgroep en projectleiding
Voor de aansturing van dit project zal een kleine stuurgroep worden gevormd, onder lei-
ding van SIKA, die de rol heeft van projectleiding van dit project en die de in te schakelen
externe deskundigen selecteert. Deze stuurgroep bestaat uit vertegenwoordigers van
SIKA, VNO-NCW Achterhoek, de gemeenten, de Provincie en ODA.
5.1.2 Projectteam, rollen en taken
Voor de uitvoering wordt een projectteam gevormd van SIKA, adviseurs. communicatie-
medewerkers en VNO-NCW Achterhoek. De rollen en taken bestaan uit inhoudelijke coör-
dinatie, energieadvies, communicatie en werving. Dit projectteam zal alle werkzaamheden
uitvoeren, zoals de voorbereiding en uitvoering van de campagne.
SIKA en de ondernemersverenigingen zullen hun achterban aanspreken en ambassa-
deurs leveren die substantieel tijd zullen steken in het opbouwen en onderhouden van
Plan van aanpak energiebesparing bedrijven in de Achterhoek 6 november 2017
Pagina 27
persoonlijke contacten met collega-ondernemers in het kader van de persoonlijke werving
en opvolgingsbegeleiding.
De gemeenten hebben een beleidsmatige verantwoordelijkheid voor energie, duurzaam-
heid en economie. Ze dragen zorg voor de afhandeling van subsidies en leningen via hun
klantenservice. Zij zullen meewerken aan de (marketing)communicatie en aan informatie-
bijeenkomsten.
Ze hebben tevens een toezichts- en handhavingstaak in het kader van de Wet Milieube-
heer, die zij uitbesteden aan de Omgevingsdienst Achterhoek (ODA). Gemeenten zullen
ODA gericht opdracht geven om haar handhavingstaken toe te spitsen op bedrijven die
passief blijven met betrekking tot energiebesparing en mee te werken aan het informeren
en stimuleren van bedrijven om mee te doen met de MKB-aanpak.
Toezichthouders van ODA informeren ondernemers die ze bezoeken over de MKB-aan-
pak en stimuleren hen om mee te doen. ODA zal haar handhavingsbeleid zodanig inrich-
ten dat ondernemers die hun verantwoordelijkheid nemen, ontlast zullen worden en in de
communicatie naar voren worden gehaald als goed voorbeeld.
VNO-NCW Achterhoek zet zich in het bijzonder in voor de MKB Energy CheckUp en de
inbedding van deze aanpak in het Gelders Energie Akkoord. De online tool wordt beheerd
door CCS, inclusief opvolging, instructie en opvolging door installateurs en koppeling met
de databestanden van ODA c.q. het EPK-register. VNO-NCW Achterhoek heeft een servi-
cedesk opgericht die ervoor zorgt dat vragen van ondernemers beantwoord kunnen wor-
den. De servicedesk regelt de communicatie omtrent de MKB Energy CheckUp in samen-
spraak met het projectteam.
5.2 Kwaliteitsborging
5.2.1 Energiescans, duurzaam ondernemen
De ondernemersverenigingen stellen eisen aan de kwaliteit van de energiescans:
• Als bepalingsmethode voor bouwkundige en installatietechnische verbeteringsmaat-
regelen wordt uitgegaan van NEN7120 “Energieprestatie van gebouwen; bepalings-
methode” of verifieerbare kengetallen.
• Deze bepalingsmethode en kengetallen dienen aangevuld te worden met maatrege-
len aan het productieproces om de energiebalans te sluiten.
• Het energieadvies gaat in op alle relevante erkende maatregelen (Artikel 2.15 Activi-
teitenbesluit) en de lijst met de investeringen in bedrijfsmiddelen of in onderdelen
daarvan, als bedoeld in de actuele energielijsten van de Rijksdienst Voor Onderne-
mend Nederland (RVO).
• De energiescans moeten aangemeld zijn bij het landelijke EPK-register van RVO.
• Voor het beoordelen van duurzaam ondernemerschap wordt uitgegaan van de princi-
pes van ISO26.000 (zie https://mvonederland.nl/iso-26000).
Plan van aanpak energiebesparing bedrijven in de Achterhoek 6 november 2017
Pagina 28
5.2.2 Kwalificaties adviseurs scans
Voor de vereiste kwalificaties van de adviseurs die de DOE-scan uitvoeren, wordt aange-
sloten bij de eisen die gesteld worden in EU-verband (EED). De DOE-scan moet worden
uitgevoerd door gekwalificeerde en/of geaccrediteerde deskundigen. Dat kan een allround
deskundige zijn of een team dat de vereiste kwalificaties combineert:
• Minimaal werkzaam en gediplomeerd zijn op HBO-niveau op het gebied van energie-
advisering en bedrijfskunde.
• Beschikken over voldoende en aantoonbare kennis en ervaring in het energieadvies-
werk, bedrijfskundige advisering en ISO26.000.
• Opereren als onafhankelijk adviseur, dat wil zeggen is niet verbonden aan leveran-
ciers of producenten.
• Voldoende en aantoonbare aandacht hebben voor het bijhouden en delen van ken-
nis.
Adviseurs kunnen aantonen dat ze aan deze kwalificatie-eisen voldoen met een certificaat
van erkenning van Fedec, een accreditatie volgens BRL-9500 (utiliteitsbouw-maatwerkad-
vies), gediplomeerd maatwerkadviseur utiliteitsbouw, gecertificeerd GPR- of Breeam-ex-
pert.
5.2.3 Kwalificaties installateurs in het opvolgingstraject
Installateurs kunnen zich laten opnemen in het register van de MKB Energy CheckUp
voor gerichte opvolgingsacties. Installateurs die aangesloten zijn bij Uneto-VNI of voldoen
aan BRL6000 kunnen zich in dit register laten opnemen.
5.3 Proces
SIKA heeft de rol van projectleiding van dit project, selecteert de in te schakelen externe
deskundigen, maakt afspraken met ondernemersverenigingen en MKB-bedrijven. SIKA
beheert de financiële middelen in praktische zin.
De volgende procesafspraken zijn van toepassing op dit project:
1. De gemeenten en de Provincie Gelderland stellen het benodigde budget voor
energiescans, procescoördinatie en communicatie gefaseerd ter beschikking van
SIKA. Ondernemers investeren zelf conform de begroting bij dit plan van aanpak
en in het uitvoeren van de geadviseerde maatregelen.
2. SIKA beheert dit budget voor de uitvoeringsperiode van 1 januari 2018 tot en met
31 december 2020. SIKA sluit financiële risico’s als gevolg van overmacht uit.
3. Er zal elk half jaar een evaluatie plaatsvinden waarin het aantal deelnemers en
tussenresultaten van scans, investeringsplannen en realisatie van maatregelen
aan de orde komen. Tijdens de evaluatiebespreking in de tweede helft van elk jaar
zal een go-nogo beslissing worden genomen.
Aan de hand van de leerervaringen zal de aanpak worden geoptimaliseerd voor de
vervolgaanpak.
Plan van aanpak energiebesparing bedrijven in de Achterhoek 6 november 2017
Pagina 29
4. Voornamelijk MKB-bedrijven met een jaarlijks elektriciteitsverbruik vanaf 50.000
kWh komen in aanmerking voor een DOE-scan. Er zal vooraf getoetst worden of
aan deze voorwaarde wordt voldaan op basis van de gemiddelde energierekening
van 2015 tot en met 2017 en de MKB-toets17. Het is SIKA toegestaan om bedrij-
ven met een elektriciteitsverbruik van minder dan 50.000 kWh een DOE-scan aan
te bieden indien daar plausibele argumenten voor zijn..
5. Bedrijven krijgen een DOE-scan gratis, maar niet vrijblijvend aangeboden. SIKA
zal met deelnemende MKB-bedrijven een overeenkomst aangaan waarin de vol-
gende voorwaarden zijn opgenomen:
a. Het MKB-bedrijf verplicht zich er toe om binnen een half jaar na ontvangst
van de DOE-scan een door de bedrijfsleiding geaccordeerd investerings-
plan te overleggen waarin is aangegeven wanneer energiemaatregelen die
in minder dan 5 jaar worden terugverdiend, zullen worden getroffen. Uit-
gangspunt hierbij is dat deze maatregelen in een tijdsperiode van maxi-
maal 3 jaar zullen worden gerealiseerd.
b. Het MKB-bedrijf verplicht zich er toe om binnen maximaal één jaar na ont-
vangst van de rapportage van de DOE-scan alle maatregelen te realiseren
met een terugverdientijd van twee jaar of minder.
c. Het MKB-bedrijf verplicht zich er toe om het projectteam te informeren over
de stand van zaken met betrekking tot het investeringsplan en de realisatie
van maatregelen.
d. Het MKB-bedrijf gaat ermee akkoord dat het energierapport wordt afge-
meld bij de landelijke EPK-organisatie en daardoor ter beschikking komt
van ODA.
6. Het projectteam meldt aan ODA met welk MKB-bedrijf of instelling een overeen-
komst is aangegaan over het uitvoeren van DOE-scans, welke adviezen zijn afge-
rond en welke organisaties een MKB Energy CheckUp hebben uitgevoerd. Met
deze informatie kunnen ODA en de gemeenten prioriteiten aanbrengen in de toe-
zichtrol.
6 Planning
De campagne start officieel na goedkeuring door de Provincie Gelderland, de gemeenten
en de lokale ondernemersverenigingen.
De campagne zal niet in alle gemeenten tegelijkertijd starten maar gefaseerd. Met de
deelcampagne (fase 1) in Berkelland is al een start gemaakt en is de uitvoering vanaf be-
gin 2017 op stoom.18 Vanaf 2018 zal dit vervolgd worden in fase 2.
In 2017 zijn pilots in Bronckhorst, Oost Gelre en Doetinchem gestart met 10 of 15 DOE-
scans per gemeente. De andere gemeenten (Aalten, Oude IJsselstreek en Winterswijk)
17 Zie www.rvo.nl/subsidies-regelingen/subsidiespelregels/standaardformulieren/mkb-toets. 18 Fase 1 van de MKB-aanpak in Berkelland en de pilots in Bronckhorst, Oost Gelre en Doetinchem vallen bui-ten de scope (en begroting) van dit plan van aanpak.
Plan van aanpak energiebesparing bedrijven in de Achterhoek 6 november 2017
Pagina 30
zullen vanaf 2018 volgen met eerst een pilot en daarna opschaling. In onderstaande tabel
is een fasering naar gemeente en jaar weergegeven.
(lopend) (dit plan van aanpak) 2017-2020
2017 2018 2019 2020 Totaal DOE Check DOE Check DOE Check DOE Check DOE Check
Aalten - 10 20 35 65 35 70 80 155
Berkelland 60 125 60 125 60 125 - - 180 375
Bronckhorst 10 25 50 25 50 25 50 85 150
Doetinchem 15 65 130 65 130 65 130 210 390
Oost Gelre 10 35 60 35 60 35 60 115 180
Oude IJsselstreek - 10 20 65 115 65 120 140 255
Winterswijk - 10 20 30 55 30 60 70 135
Totaal 95 125 215 425 315 600 255 490 880 1.640
Het tijdpad ziet er globaal als volgt uit:
1. Vervolg MKB-aanpak Berkelland fase 2 vanaf januari 2018 tot eind 2019.
2. Betrekken ondernemersverenigingen in Bronckhorst, Oost Gelre, Doetinchem lo-
pend vanaf vierde kwartaal 2017 en doorlopend tot begin 2019.
3. Opstarten en uitvoeren pilot van 10 bedrijven DOE-scan en 20 MKB Energy
CheckUp in Aalten, Oude IJsselstreek en Winterswijk gedurende 2018.
4. Algemene communicatie, gericht op ondernemers: begin 2018 tot eind 2019.
5. Gerichte werving voor bedrijfsdoorlichting scans: begin 2018 tot eind 2019.
6. Uitvoeren DOE-scans en MKB Energy CheckUp: begin 2018 tot medio 2020.
7. Opvolging en uitvoeringsbegeleiding: begin 2018 tot eind 2020.
8. Tussentijdse evaluatie, verfijning aanpak: medio 2018, 2019 en 2020.
9. Go/no-go volgende fase: eind 2018 en eind 2019.
10. Afronding, eindevaluatie, eindrapportage: eind 2020.
Dit tijdpad is geaggregeerd en van toepassing op de zeven gemeenten als geheel. In de
afzonderlijke gemeenten zal het tijdpad er verschillend uitzien. De nazorg en opvolgings-
acties lopen nog een half tot één jaar door nadat de scans zijn uitgevoerd. Ondernemers
hebben namelijk tijd nodig voor de uitvoering van geprioriteerde maatregelen.
Plan van aanpak energiebesparing bedrijven in de Achterhoek 6 november 2017
Pagina 31
7 Budget, financiering
7.1 Aantallen, budget en financiering
Het benodigde budget voor deze campagne in zeven gemeenten voor een periode van 3
jaar (2018-2020) wordt geraamd op afgerond 2,7 miljoen euro exclusief btw, waarvan
circa 0,93 miljoen euro voor energiescans en ondersteuning van bedrijven bij de uitvoe-
ring (zie tabel; aantallen inclusief uitge-
voerde scans in 2017); de begroting is exclu-
sief de opdracht van gemeenten aan ODA
voor het uitvoeren van inspecties met be-
trekking tot energie).
Dit project zet bedrijven aan om naar ver-
wachting 30 tot 40 miljoen euro te investeren
in energiebesparing en duurzame energie.
Deze bedrijfsinvesteringen leveren een ver-
laging op van de energielasten, waardoor ze
in 5 tot 10 jaar terugverdiend worden. Deze
investeringen zijn niet opgenomen in de begroting en zullen door de bedrijven opgebracht
worden. Deze bedrijfsinvesteringen zullen de regionale economie een forse impuls geven
en 300 à 400 arbeidsplaatsen opleveren.
Voor de financiering van het voortraject wordt een beroep gedaan op de ondernemers en
ondernemersverenigingen, de gemeenten en de provincie Gelderland (zie onderstaande
tabel). Tegenover de investeringen van de gemeenten en provincie staan op de eerste
plaats lagere lasten voor toezicht en handhaving.
GemeentenDerden in
kind
Provincie
Gelderland
0. Opstarten na toekenning 42.000€ 15.000€ 12.000€ 15.000€
1. Communicatie gericht op lokale belangenorganisaties 102.400€ 27.000€ 48.400€ 27.000€
2. Algemene communicatie, gericht op ondernemers 517.300€ 124.000€ 269.300€ 124.000€
3. Gerichte werving voor bedrijfsdoorlichting met scans 421.500€ 54.700€ 312.100€ 54.700€
4. Uitvoeren DOE-scans en/of MKB Energy CheckUps 936.450€ 456.875€ 22.700€ 456.875€
5. Nazorg en opvolging (ontzorging) 687.500€ 283.700€ 120.100€ 283.700€
Totaal 2.707.150€ 961.275€ 784.600€ 961.275€
BegrotingsonderdeelKosten totaal
(excl. btw)
Financiering
Begroting voor 7 gemeenten voor 2018-2019-2020
Aantallen
bedrijven en scans
per gemeente
Aantal
bedrijven
Aantal DOE-
scans
Aantal MKB
Energy
CheckUps
Aalten 1.896 80 155
Berkelland 3.559 180 375
Bronckhorst 1.896 85 150
Doetinchem 4.589 210 390
Oost Gelre 2.374 115 180
Oude Ijsselstreek 3.039 140 255
Winterswijk 1.671 70 135
Totaal 19.024 880 1.640
Plan van aanpak energiebesparing bedrijven in de Achterhoek 6 november 2017
Pagina 32
7.2 Sluitende business cases
In principe zou de besparing op energiekosten ook het voortraject moeten kunnen bekos-
tigen. Het blijkt echter dat het animo om aan de slag te gaan sterk afneemt als vooraf fi-
nanciële drempels worden opgeworpen. Daarom wordt in dit project een financiële bij-
drage gevraagd van de Provincie Gelderland en de gemeenten. In de loop van dit project
zal – in een parallel traject – worden nagegaan op welke manier sluitende business cases
kunnen worden ontwikkeld, die ook het voortraject omvatten. Hierbij zal gebruik worden
gemaakt van methodieken en diensten die door derden op de markt zullen worden ge-
bracht, zoals energiediensten, ESCO’s en energieprestatiecontracten.
Gemeenten Derden Provincie Subtotaal Gemeenten Derden Provincie Subtotaal
Aalten 10.000€ 9.200 10.000€ 29.200€ 49.650€ 51.975€ 49.650€ 151.275€
Berkelland 67.263€ 40.300 67.263€ 174.825€ 67.263€ 40.300€ 67.263€ 174.825€
Bronckhorst 39.700€ 43.100 39.700€ 122.500€ 32.700€ 33.500€ 32.700€ 98.900€
Doetinchem 77.300€ 53.750 77.300€ 208.350€ 70.300€ 40.500€ 70.300€ 181.100€
Oost Gelre 48.100€ 44.750 48.100€ 140.950€ 41.400€ 35.150€ 41.400€ 117.950€
Oude Ijsselstreek 10.000€ 9.600 10.000€ 29.600€ 76.650€ 55.850€ 76.650€ 209.150€
Winterswijk 10.000€ 9.200 10.000€ 29.200€ 45.125€ 50.225€ 45.125€ 140.475€
Totaal 262.363€ 209.900€ 262.363€ 734.625€ 383.088€ 307.500€ 383.088€ 1.073.675€
Gemeenten Derden Provincie Subtotaal Gemeenten Derden Provincie Totaal
Aalten 49.650€ 51.975€ 49.650€ 151.275€ 109.300€ 113.150€ 109.300€ 331.750€
Berkelland 0 0 0 0 134.525€ 80.600€ 134.525€ 349.650€
Bronckhorst 32.700€ 33.500€ 32.700€ 98.900€ 105.100€ 110.100€ 105.100€ 320.300€
Doetinchem 70.300€ 40.500€ 70.300€ 181.100€ 217.900€ 134.750€ 217.900€ 570.550€
Oost Gelre 41.400€ 35.150€ 41.400€ 117.950€ 130.900€ 115.050€ 130.900€ 376.850€
Oude Ijsselstreek 76.650€ 55.850€ 76.650€ 209.150€ 163.300€ 121.300€ 163.300€ 447.900€
Winterswijk 45.125€ 50.225€ 45.125€ 140.475€ 100.250€ 109.650€ 100.250€ 310.150€
Totaal 315.825€ 267.200€ 315.825€ 898.850€ 961.275€ 784.600€ 961.275€ 2.707.150€
Gemeente
2018 2019
2020 Totaal 2018-2019-2020
Gemeente
Plan van aanpak energiebesparing bedrijven in de Achterhoek 6 november 2017
Pagina 33
8 Projectrisico’s
Dit project kent risico’s die het realiseren van het beoogde resultaat in de weg kunnen
staan en die niet of slechts gedeeltelijk onder de invloedssfeer vallen van de sharehol-
ders:
1. Slagvaardigheid met betrekking tot de besluitvorming van de shareholders afzon-
derlijk en gezamenlijk.
2. Bereidheid van ondernemersverenigingen en andere organisaties om mee te wer-
ken aan dit project en een actieve rol te pakken.
3. Beschikbaarheid van namen, adressen en energieverbruiken van alle onderne-
mers in de Achterhoek.
4. Beschikbaarheid van gemotiveerde ‘ambassadeurs’ (lokale ondernemers die mee
willen en kunnen werken bij de uitvoering van dit project) met voldoende tijd/capa-
citeit en continuïteit van hun inzet.
5. Beschikbaarheid van capaciteit bij deelnemende ondernemers.
6. Bereidheid ondernemers om mee te doen.
a. Knelpunten vanwege de split-incentive bij ondernemers die hun pand niet
in eigendom hebben, maar huren.
b. Knelpunten vanwege franchise, waarbij de ondernemer of vestigingsmana-
ger voor besluitvorming afhankelijk is van de franchisegever.
c. Gebrek aan prioriteit van ondernemers voor energiebesparing door gering
aandeel van energie in de bedrijfskosten en te weinig zichtbaarheid van
toezicht en handhaving.
7. Beschikbare capaciteit bij de omgevingsdienst om gericht en zichtbaar toezicht te
houden.
8. Bereidheid van gemeenten om de omgevingsdienst gericht opdracht te geven voor
prioritering van energie bij het uitoefenen van toezicht.
9. Onvoorziene omstandigheden en overmachtssituaties, zoals faillissement of kre-
dietwaardigheid van deelnemende bedrijven, overnames, fusies of bedrijfsver-
plaatsing.
Plan van aanpak energiebesparing bedrijven in de Achterhoek 6 november 2017
Pagina 34
BIJLAGEN
Plan van aanpak energiebesparing bedrijven in de Achterhoek 6 november 2017
Pagina 35
Bijlage 1: Bedrijven in de Achterhoek
In totaal zijn er in de Achterhoek circa 24.400 bedrijven. Het zijn er 13.900 exclusief agra-
rische bedrijven, horeca, detailhandel, onderwijs en gezondheidszorg. Op een deel hier-
van is het Activiteitenbesluit (artikel 2.15 Wet Milieubeheer) van toepassing.
Bedrijven Achterhoek, exclusief horeca, detailhandel, onderwijs, gezondheidszorg en agrarische sector
industrie/-delfstoffenwinning
bouwnijverheid
groothandel
vervoer, opslag en communicatie
zakelijke dienst-verlening
financiële instellingen
nutsbedrijven
openbaar bestuur
Aalten Berkelland Bronckhorst Doetinchem Montferland Oost Gelre
Oude
IJsselstreek Winterswijk Totaal
industrie/-
delfstoffenwinning 150 200 200 220 140 160 220 140 1.430
bouwnijverheid 210 350 390 390 360 240 320 230 2.490
groothandel 120 230 200 320 190 150 170 170 1.550
vervoer, opslag en
communicatie 70 160 120 280 140 110 150 100 1.130
zakelijke dienst-
verlening 310 640 710 1.020 530 410 530 370 4.520
overige
dienstverlening 200 330 340 480 310 250 350 190 2.450
financiële
instellingen 10 30 20 40 20 20 20 30 190
nutsbedrijven 10 10 10 10 0 10 10 10 70
openbaar bestuur 10 10 10 10 10 10 10 0 70
1.090 1.960 2.000 2.770 1.700 1.360 1.780 1.240 13.900
horeca 60 150 130 150 110 90 100 130 920
landbouw/visserij 310 750 680 200 230 340 350 310 3.170
detailhandel/autoh
andel 260 410 370 710 320 280 390 340 3.080
onderwijs 70 150 140 240 90 90 110 90 980
gezondheids-zorg 200 360 310 530 230 220 280 250 2.380
900 1.820 1.630 1.830 980 1.020 1.230 1.120 10.530
24.430
Plan van aanpak energiebesparing bedrijven in de Achterhoek 6 november 2017
Pagina 36
Plan van aanpak energiebesparing bedrijven in de Achterhoek 6 november 2017
Pagina 37
Bijlage 2: Energiegebruik en besparingspotentieel bedrijven en instellingen
De mogelijke besparingen bedragen volgens divers onderzoek 15 à 30%. Uit het pilotpro-
ject in Ruurlo is naar voren gekomen dat elektriciteitsbesparing meer rendement oplevert
dan aardgasbesparing. Dat blijkt in onderstaande tabel.
Maatregelen terugverdiend in
maximaal 5 jaar
Maatregelen terugverdiend in
meer dan 5 jaar
Aardgas 7% 50%
Elektra 16% 40%
De inzet in het kader van dit project is erop gericht dat de bedrijven ten minste de maatre-
gelen treffen die in maximaal 5 jaar zijn terugverdiend. Dat betekent dat ten minste 1 mil-
joen m3 aardgas en 18 miljoen kWh elektriciteit per jaar wordt bespaard. Daarnaast wordt
er ingezet op het opnemen van energiebesparingsdoelen in investeringsplannen op lan-
gere termijn, waarbij aangesloten wordt op onderhouds- en vervangingscycli of (her)inves-
teringsplannen.
Plan van aanpak energiebesparing bedrijven in de Achterhoek 6 november 2017
Pagina 38
Bijlage 3: Stakeholderanalyse, belemmerende en bevorderende factoren
In onderstaande, eenvoudige stakeholderanalyse is in steekwoorden weergegeven wat
voor verschillende stakeholders bevorderende of belemmerende factoren zijn voor het on-
dernemen van activiteiten op het gebied van energiebesparing en duurzame opwekking.
Stakeholder Bevorderend - drijfveren Belemmerend
Ondernemers • Duurzaamheid levert beter imago op; licence to operate, soms selling point
• Inwilligen verplichtingen Wet Milieube-heer, Activiteitenbesluit
• Verlagen bedrijfskosten op korte ter-mijn (laaghangend fruit)
• Minder onzekerheid over energiekos-ten op langere termijn.
• Intrinsiek motivatie is beperkt
• Energie is klein aandeel in bedrijfskos-ten
• Gebrek aan tijd en middelen leidt tot lage prioriteit
• Ambitieuze maatregelen verdienen zich pas op langere termijn terug
• Beschikbaarheid investeringsmiddelen
Ondernemers-organisaties
• Ondernemers ondersteunen bij toe-komstperspectief
• Verbeteren imago bedrijfsleven
• ‘Bindmiddel’ om samenwerking op be-drijvenpark te bevorderen
• Bedrijventerreinen krijgen meer aan-trekkingskracht
• Beschikbaarheid tijd en middelen
• Beschikbaarheid ambassadeurs met in-trinsieke motivatie, overtuigingskracht en tijd
Gemeenten • Bijdrage aan duurzaamheidsdoelstel-lingen
• Versterken ondernemersklimaat
• Verbeteren vestigingsklimaat
• Stimuleren samenwerking onderne-mers, organisaties en overheid
• Bedrijventerreinen krijgen meer aan-trekkingskracht
• Verlagen kosten handhaving
• Beschikbaar budget is beperkt.
Omgevings-dienst ODA
• Handhaving Wet Milieubeheer, Activi-teitenbesluit (milieuvergunning)
• Preventie betekent ‘compliance’ en dus minder druk op handhavingstaken
• Vereenvoudiging handhavingstaken
• Beperkte tijd en middelen, waardoor controles slechts incidenteel kunnen plaatsvinden
• Handhaving heeft alleen betrekking op besparing, niet op duurzame opwekking
Plan van aanpak energiebesparing bedrijven in de Achterhoek 6 november 2017
Pagina 39
Bijlage 4: De kracht van ‘ons kent ons’
Tijd, prioriteit en motivatie
Het blijkt dat ondernemers in het algemeen weinig tijd, middelen en prioriteit hebben om
hun duurzaamheidsbeleid en energiehuishouding tegen het licht te houden. Slechts een
kleine minderheid van de ondernemers is intrinsiek gemotiveerd om hier prioriteit aan te
geven. Ook ontbreekt vaak de kennis, zeker in kleinere bedrijven, om de energiehuishou-
ding te beoordelen en te verbeteren.
Overtuigingskracht van bekenden
Toch zijn er kansen om relatief veel bedrijven mee te krijgen. Het project Ruurlo heeft ge-
leerd dat een benadering ‘op afstand’ weinig zoden aan de dijk zet. Ondernemers geven
‘vreemden’ niet zo snel het voordeel van de twijfel voor zaken die hun primaire proces
slechts indirect raken.
In Ruurlo is daarom de strategie gekozen om een nauwe samenwerking te smeden van
Industriële Kring Berkelland, de belangenvereniging Bedrijvenpark Ruurlo en ADV. Lokale
(gepensioneerde) ondernemers van de ondernemersvereniging hebben zich opgeworpen
als ambassadeur en hebben alle bedrijven bezocht en overgehaald om mee te doen. Op
de eerste plaats vanuit hun individueel ondernemersbelang en op de tweede plaats vanuit
het collectieve belang van een vitaal bedrijvenpark. Het principe ‘ons-kent-ons’ is door-
slaggevend geweest in het succes van de werving.
Organiseer de opvolging
Hetzelfde samenwerkingsverband heeft de communicatie voor en tijdens de uitvoering
van de scans op zich genomen. De lokale belangenvereniging fungeerde daarbij als brug-
genhoofd naar de ondernemers op het bedrijvenpark. Dit zal doorgezet worden in de na-
zorg en activering van de opvolging van acties.
Ervaringen doorzetten naar andere ondernemersverenigingen
Zoals voor de bedrijvenparken de samenwerking zal worden gezocht met de belangenor-
ganisaties voor de bedrijvenparken en de Industriële Kringen, zal voor de detailhandel,
horeca en dienstverlening in centrumgebieden samenwerking worden gezocht met de lo-
kale ondernemersvereniging.
Plan van aanpak energiebesparing bedrijven in de Achterhoek 6 november 2017
Pagina 40
Bijlage 5: Opzet, inhoud energieadvies (DOE-scan)
Recommended