F K H P Z W R ...¸Š ดการเร ยนร ท 5 โรคต ดต...

ชดการเรยนร เรอง เพศศกษา

รายวชาสขศกษาและพลศกษาพนฐาน พ 32101 กลมสาระการเรยนรสขศกษาและพลศกษา ชนมธยมศกษาปท 2

โดย สบเอกสมชาย สขเกษม

โรงเรยนบานเปาวทยา อาเภอเกษตรสมบรณ องคการบรหารสวนจงหวดชยภม กรมสงเสรมการปกครองทองถน

กระทรวงมหาดไทย

www.torychem.com

คานา

ชดการเรยนร เรอง เพศศกษาเลมนผสอนจดทาขนเพอใชประกอบการเรยนการสอน วชาสขศกษาและพลศกษาพนฐาน รหสวชา พ 32101 ชนมธยมศกษาปท 2 สาระท 2 เขาใจและเหนคณคาของชวต ครอบครว เพศศกษา และมทกษะในการดาเนนชวต โดยครผสอนไดศกษาหลกสตร แนวทางในการจดทาจากตารา หนงสอ คมอ แนวทางจดกจกรรมการเรยนการสอน สอและนวตกรรมทางการศกษาจากแหลงเรยนร แลวนามาจดทาเปนนวตกรรมชดการเรยนร ทเนนผเรยนเปนสาคญ นกเรยนสามารถเรยนรไดดวยตนเองทงในเวลาเรยนและนอกเวลาเรยน โดยมงเนนใหผเรยนมความร ความเขาใจ มทกษะ ในการดาเนนชวตและพฒนาผลสมฤทธทางการเรยนใหสงขน ชดการเรยนร เรอง เพศศกษา เลมนประกอบดวยชดการเรยนรทงหมด 5 ชด คอ

ชดการเรยนรท 1 การเปลยนแปลงและพฒนาการทางเพศ ชดการเรยนรท 2 การอนามยเจรญพนธ

ชดการเรยนรท 3 ความเสมอภาคทางเพศ ชดการเรยนรท 4 การตงครรภไมพงประสงคและการถกลวงละเมดทางเพศ ชดการเรยนรท 5 โรคตดตอทางเพศสมพนธ

ขอขอบคณทกทานทเปนทปรกษา ตรวจสอบ กลนกรอง และเปนกาลงใจ ในการพฒนาชดการเรยนร เรอง เพศศกษา รายวชาสขศกษาและพลศกษาพนฐาน รหสวชา พ 32101 ชนมธยมศกษาปท 2 เลมน และหวงเปนอยางยงวาชดการเรยนรเลมน จะชวยพฒนากจกรรม การเรยนการสอน เพอใหบรรลผลการเรยนรทคาดหวงตามทกาหนดไว รวมทงเกดประโยชน แกคร นกเรยน ตลอดจนผทสนใจในการศกษา

สมชาย สขเกษม

www.torychem.com

วตถประสงค

ชดการเรยนร เรองเพศศกษา รายวชาสขศกษาและพลศกษาพนฐาน พ 32101

ชนมธยมศกษาปท 2 มวตถประสงคดงน

1. เพอใหนกเรยนมความรความเขาใจ เรองเพศศกษา 2. เพอใหนกเรยนมเจตคตทดเกยวกบเรองเพศศกษา 3. เพอใหนกเรยนรวธการปฏบตตนไดอยางเหมาะสมเกยวกบเรองเพศ 4. เพอสงเสรมใหนกเรยนศกษาคนควาหาความรดวยตนเองจากการเรยนรดวย

ชดการเรยนร เรองเพศศกษา

www.torychem.com

ชดการเรยนร

เรอง เพศศกษา

รายวชาสขศกษาและพลศกษาพนฐาน พ 32101 กลมสาระการเรยนรสขศกษาและพลศกษา ชนมธยมศกษาปท 2

ชดท 1 การเปลยนแปลงและพฒนาการทางเพศ

โดย สบเอกสมชาย สขเกษม

โรงเรยนบานเปาวทยา อาเภอเกษตรสมบรณ องคการบรหารสวนจงหวดชยภม กรมสงเสรมการปกครองทองถน

กระทรวงมหาดไทย

www.torychem.com

คมอการใชชดการเรยนร ชดท 1 เรอง การเปลยนแปลงและพฒนาการทางเพศ

วตถประสงคของชดการเรยนร

1. เพอใหนกเรยนมความรความเขาใจเกยวกบพฒนาการทางเพศ 2. เพอใหนกเรยนรความสมพนธระหวางการเปลยนแปลงดานรางกายและจตใจ

อารมณ สงคม กบพฒนาการทางเพศ 3. เพอใหนกเรยนรวธและปฏบตตนไดอยางเหมาะสมกบการเปลยนแปลงดาน

รางกายและจตใจอารมณ สงคม กบพฒนาการทางเพศ

คาชแจงการใชชดการเรยนร

1. ใหนกเรยนศกษาผลการเรยนรทคาดหวงและเนอหาอยางละเอยด 2. การเรยนดวยชดการเรยนรจะตองปฏบตตามขนตอนทกาหนดไวอยางเครงครด

มความซอสตยตอตนเอง 3. ถานกเรยนเกดความสงสย ไมเขาใจหรอมปญหา สามารถขอคาแนะนาจาก

ครผสอนไดตลอดเวลา 4. ใหนกเรยนศกษาชดการเรยนร แบงออกเปนแตละเรองเรยกวา “ใบความร” ซง

แตละใบความร จะมเนอหาใหนกเรยนศกษา ใหนกเรยนอานเนอหาตามทกาหนดตามลาดบ ใหนกเรยนคอย ๆ ศกษาทาความเขาใจ ซงจะเปนการสรางนสยในการใฝเรยนรใหตนเอง

9

www.torychem.com

5. เมอศกษาใบความรแลวใหนกเรยนแตละกลมทาใบงานทายชดการเรยนร โดย

ทาในใบงานทครแจกให และสงตวแทนออกมานาเสนอผลงาน 6. เมอนกเรยนศกษาและปฏบตกจกรรมจากชดการเรยนรท 1 จบแลว นกเรยนแต

ละคนตองทาแบบทดสอบหลงเรยน 7. ในการเรยนดวยชดการเรยนร ชดท 1 นกเรยนมเวลา 2 ชวโมง

บทบาทของนกเรยน

1. นกเรยนอานคมอการใชชดการเรยนรและปฏบตกจกรรมตามลาดบขนตอน 2. นกเรยนรวมกนศกษาผลการเรยนรทคาดหวงและสาระการเรยนรในชดการ

เรยนรทงหมดอยางละเอยดพรอมทงทาแบบฝกในใบงาน 3. นกเรยนควรมการวางแผนการทางาน แบงหนาทและรวมกนปฏบตกจกรรม

หากเกดขอสงสยไมเขาใจหรอมปญหา นกเรยนควรขอคาแนะนาจากครผสอน

4. ในการปฏบตกจกรรมการเรยนร นกเรยนควรปฏบตงานใหทนตามทเวลากาหนดไว

5. ขนตอนสดทายของการเรยนรดวยชดการเรยนร นกเรยนตองทาแบบทดสอบหลงเรยน ถาไดคะแนนไมถงรอยละ 60 ใหกลบไปทบทวนความรเพมเตมจนกวาจะทาแบบทดสอบไดไมตากวารอยละ 60

6. นกเรยนควรมความซอสตย รวมมอรวมใจ มความสามคค รวมกนแสดงความคดเหนและยอมรบฟงเสยงสวนมากในการปฏบตกจกรรมกลม

รจกบทบาทหนาทของพวกเราแลวนะครบ อยาลมกตกานะครบ

10

www.torychem.com

ขนตอนการใชชดการเรยนร

ศกษาคมอการใชชดการเรยนร ดาเนนการใชชดการเรยนร 1. ศกษาใบความร 2. ปฏบตกจกรรมกลมตามทระบไวในใบงาน 3. สงตวแทนนาเสนอผลงาน 4. สรป อภปราย แลกเปลยนเรยนรในชนเรยน ทดสอบหลงเรยน ไมผานเกณฑ ศกษาชดการเรยนรเรองตอไป

11

www.torychem.com

ชดการเรยนรท 1

เรอง การเปลยนแปลงและพฒนาการทางเพศ สาระสาคญ วยรน เปนวยทกาลงสนสดความเปนเดกและเรมเปลยนแปลงทางดานรางกาย จตใจ อารมณ สงคม และสตปญญา เพอเตรยมตวเปนผใหญเปนวยทกากงระหวางวยเดกและวยผใหญ เปนวยทกาวเขาสภาวะทางเพศทสมบรณ สามารถมบตรได การมความรความเขาใจเรองน จะชวยใหวยรนรจกตนเองและปรบตวผานชวงวยรนไปไดอยางด

จดประสงคการเรยนร

1. มความรและเขาใจการเปลยนแปลงทางรางกาย จตใจ อารมณ สงคม และพฒนาการทางเพศของวยรน 2. มความรและเขาใจความสมพนธระหวางการเปลยนแปลงทางรางกาย จตใจ อารมณ สงคม กบพฒนาการทางเพศ 3. บอกวธปฏบตตนทเหมาะสมกบการเปลยนแปลงทางรางกาย จตใจ อารมณ สงคม และพฒนาการทางเพศ

การวดและประเมนผล

1. สงเกตการปฏบตกจกรรมกลม 2. การตรวจผลงาน 3. การทดสอบ

ไปเรยนรดวยกนใน เรองท 1 เลยนะครบ เพอน ๆ

12

www.torychem.com

ใบความรท 1

การเปลยนแปลงดานรางกายของวยรน

วยรน เปนวยทกาลงสนสดความเปนเดกและเรมเปลยนแปลงทางดานรางกาย จตใจ

อารมณ สงคม และสตปญญา เพอเตรยมตวเปนผใหญเปนวยทกากงระหวางวยเดกและวยผใหญ เปนวยทกาวเขาสภาวะทางเพศทสมบรณ สามารถมบตรได 1.1 วยรนชาย การเจรญเตบโตและพฒนาการการของวยรนชายจะชากวาวยรนหญงประมาณ 1 – 2 ป ซงในชวงวยเดกตอนปลายนนเดกชายจะโตชากวาเดกหญง ในชวงวยรนตอนตนรางกายจะเจรญเตบโตอยางรวดเรว มกลามเนอมากขน แขงแรงขน ไหลจะกวางขน มสว มขนขนบรเวณอวยวะเพศและหวเหนา มขนรกแร ขนหนาแขง เสยงจะหาวขน หนวดและเคราเรมเสนใหญและแขงขน สาหรบการเปลยนแปลงภายในนน ตอมเพศจะหลงฮอรโมนออกมา ทาใหมการสรางตวอสจหรอเซลลสบพนธขน มน าอสจ และมการหลงน าอสจ 1.2 วยรนหญง การเปลยนแปลงและพฒนาการทางดานรางกายของวยรนหญง การเจรญเตบโตและพฒนาการของวยรนหญงจะเรวกวาวยรนชายประมาณ 1 – 2 ป ในชวงวยรนตอนตน รางกายจะเจรญเตบโตอยางรวดเรว และจะลดอตราการเจรญเตบโตเมอเขาสระยะวยรนตอนกลาง ในระยะวยรนนจะมลกษณะของเพศหญงเจรญขนเรอย ๆ เนอจะนมไมแขงเหมอนผชาย มสว มขนขนบรเวณอวยวะเพศและหวเหนา มขนรกแร สะโพกผายออกหรอใหญขนเตานมเจรญเตบโตขนหรอมหนาอกโต

ขน เสยงจะเลกแหลม แตบางคนกอาจเสยงหาว สาหรบการเปลยนแปลงภายในนนตอมเพศจะ

หลงฮอรโมนออกมากระตนใหรงไขตกไข

ออกมาเดอนละ 1 ฟองสลบขางซายและขางขวา รงไขเจรญเตบโตเตมทชวงมประจาเดอนหรอ

ระด ภาพท 1.1 พฒนาการดานรางกายของวยรนชายและหญง

ภาพจาก www.rmutphysics.com/CHARUD/oldne...ex20.htm

13

www.torychem.com

การเปลยนแปลงดานจตใจและอารมณวยรน

เมอเขาสวยรน วยรนบางคนจะรสกแปลก ๆ อยางทไมเคยเปนมากอน ทงนเนองจากการเปลยนแปลงเกยวกบฮอรโมนตาง ๆ ในรางกายไปกระตนทาใหเกดการเปลยนแปลงดานจตใจและอารมณ วยรนเปนวยทมการเปลยนแปลงทางดานอารมณและจตใจเปนอยางมาก ถาตววยรนเองและผใหญไมเขาใจอาจเกดปญหาความไมเขาใจกนได วยนมกจะถกเรยกวาวยแหง “ พายบแคม ” เพราะเปนวยทใจรอน รนแรง แปรปรวนงาย อารมณเปลยนแปลงเรว อยากรอยากเหนอยากลอง บางครงอารมณจะอยเหนอเหตผล เวลารกกรกมาก เวลาโกรธกโกรธมาก บางครงทาอะไรลงไปโดยไมเขาใจความรสกของตนเองเทาใดนก แตอารมณเหลานจะคอย ๆ พฒนาขนเมอกาลงจะสนสดการเปนวยรนและกาลงเรมตนเปนผใหญ ในระยะความเปนวยรนน เดกหญงจะรกสวยรกงามมากขน ชอบแตงตวมากขน ขอาย มอารมณออนไหวงาย และประหมาเมออยทามกลางเพศตรงขาม ถงแมเดกหญงจะมความรสกสนใจในเพศตรงขามแตกไมแสดง ออกเดนชดนก ทงนเนองจากวฒนธรรมประเพณอนดงามของไทย สาหรบวยรนชายจะมความกลาหาญ ชอบการตอส ผจญภย บางคนบาบน คกคะนอง เดกชายจะสนใจเพศตรงขาม มความตองการทางเพศ

ภาพท 1.2 วยรนอารมณเปลยนแปลงงาย ภาพจาก www.vcharkarn.com/varticle/41471

14

www.torychem.com

การเปลยนแปลงดานสงคมของวยรน

วยรนจะมการแสดงพฤตกรรมทางสงคมทแตกตางไปจากวยเดกเปนอยางมาก แตกยงมปจจยบางอยางททาใหพฤตกรรมทางสงคมของวยรนแตละคนแตกตางกนออกไปเชนพนธกรรม สงแวดลอม สขภาพ ขนบธรรมเนยม ประเพณ วฒนธรรม ฐานะทางเศรษฐกจ การคบเพอน การอบรมเลยงดจากพอแม ผปกครอง เปนตน อยางไรกตาม การเปลยนแปลงทางสงคม บางประการทเหนไดชดในชวงวยรนมหลายประการ ดงจะกลาวตอไปน 3.1 การคบเพอนเพศเดยวกน วยรนมกจะชอบคบเพอน รกเพอน ตองการใหเพอนยอมรบตนเอง มความเชอเพอนมากกวาพอแม ครอาจารยหรอผใหญ เพอนจงมอทธพลตอวยรนมาก จะมการรวมกลมกนเลน เทยว หรอทากจกรรมทสนใจรวมกน 3.2 การคบเพอนตางเพศ จงมกทาตวใหเปนทสนใจของเพศตรงขาม การคบกบเพอนตางเพศอาจมทงคบเปนเพอนและคบเปนแฟนหรอครก 3.3 ความสนใจในเรองเพศ วยรนจะสนใจเรองเพศตามแรงผลกดนของฮอรโมนเพศ สนใจอานหนงสอหรอดภาพยนตรทเกยวกบความรกระหวางหญงกบชาย สนใจหนงสอหรอวดโอประเภทลามก บางคนอาจมประสบการณกอดจบหรออาจเกนเลยถงการมเพศสมพนธ 3.4 ความอยากรอยากลอง วยรนเปนวยอยากรอยากเหน อยากลอง ถายงหามจะเหมอนยงย การขาดความรอบรและออนดวยประสบการณ อาจทาใหวยรนถกชกจงไปในทางทไมดเชนลองเสพสงเสพตด การทาตวฝาฝนกฎระเบยบของสงคมเปนตน 3.5 ความอสรเสร วยรนอยากเปนตวของตวเองชอบทาตามใจตนเอง มความเชอมนในตนเอง ไมชอบใหใครบงคบ 3.6 มอารมณออนไหวและเปลยนแปลงงาย วยรนจะยงไมคอยมความมนคงทางอารมณ ขาดความสขมรอบคอบ ใจรอน บางครงเกดความสบสน ลงเล ตดสนใจไมแนนอนตองการใหมคนคอยเอาใจใส ใหความรก ความอบอน รกงาย เบองาย มกมจนตนาการคดในฝนของตนเองและสงตาง ๆ ทแวดลอมตนเองอย ซงอาจเปนปญหาสาหรบคนใกลชดได 3.7 การแสวงหาความสนกสนาน เปนพฤตกรรมประจาตวชนดหนงของวยรน เปนวยทตองการกจกรรมประเภทนมากกวาวยอน ๆ บางครงอาจจะขดแยงกบผใหญในเรองน 3.8 การผจญภย วยรนมกจะมความกลา ชอบลองของแปลก ๆ ใหม ๆ ไมคอยกลว

15

www.torychem.com

อนตรายเชนการขบรถแบบไมกลวอบตเหต หรอการทากจกรรมทผาดโผน เปนตน จนทาใหพอแมผปกครองเปนหวง เพราะอาจเกดอบตเหตไดรบอนตรายได 3.9 การมพฤตกรรมทรนแรง วยรนบางคนอาจมพฤตกรรมทรนแรงเกนขอบเขต เชนทะเลาะววาท ยกพวกตกน ยงถารวมกลมดวยกนแลวจะทาใหเกดเหตรนแรงไดมากขน 3.10 การโตเถยงและการคดคาน เปนพฤตกรรมอกชนดหนงทเกดขนกบวยรน เนองจากไดเรยนรสงตาง ๆ มา จงอยากแสดงความคดเหนของตนเองบาง โดยคดวาตนเองเปนผใหญแลวและเรมวพากษวจารณความคดของผใหญวาไมถกตอง

ภาพท 1.3 วยรนสนใจคบเพอนทงเพศเดยวกนและตางเพศ ภาพจาก www. dek-d.com/content/view.php%3Fid%3D14660

16

www.torychem.com

ใบงานท 1.1

เรอง การเปลยนแปลงดานรางกาย จตใจ อารมณ สงคมของวยรน คาชแจง ใหสมาชกในกลมรวมกนคดและเปรยบเทยบการเปลยนแปลงดานรางกาย จตใจ อารมณ สงคมของวยรนของวยรนชายและหญงวามอะไรบาง การเปลยนแปลงดานรางกาย จตใจ อารมณ สงคมของวยรน

วยรนชาย วยรนหญง 1 1 2 2 3 3 4 4 5 5 6 6 7 7 8 8 9 9 10 10 สรปผล = ………………………… เกณฑการตดสน ดมาก ด คะแนน 9-10 = ดมาก คะแนน 5-6 = ปานกลาง

พอใช ปรบปรง คะแนน 7-8 = ด คะแนน 1-4 = ปรบปรง ลงชอ...................................ผประเมน

17

www.torychem.com

เฉลยใบงานท 1.1

เรอง การเปลยนแปลงดานรางกาย จตใจ อารมณ สงคมของวยรน คาชแจง ใหสมาชกในกลมรวมกนคดและเปรยบเทยบการเปลยนแปลงดานรางกาย จตใจ อารมณ สงคมของวยรนของวยรนชายและหญงวามอะไรบาง การเปลยนแปลงดานรางกาย จตใจ อารมณ สงคมของวยรน

วยรนชาย วยรนหญง 1 นาหนกและสวนสงเพมขนอยางรวดเรว นาหนกและสวนสงเพมขนอยางรวดเรว 2 เรมมขนขนทอวยวะเพศ เรมมขนขนทอวยวะเพศ 3 อวยวะเพศโตขน สะโพกผายออก 4 มสว มสว 5 เสยงหาว เสยงแหลมขน 6 มการหลงอสจ มประจาเดอน 7 นมแตกพาน หนาอกโตขน 8 มหนวดเครา ผวพรรณเปลงปลง 9 มความตองการทางเพศ มความตองการทางเพศ 10 สนใจเพศตรงขาม สนใจเพศตรงขาม สรปผล = ………………………… เกณฑการตดสน ดมาก ด คะแนน 9-10 = ดมาก คะแนน 5-6 = ปานกลาง

พอใช ปรบปรง คะแนน 7-8 = ด คะแนน 1-4 = ปรบปรง ลงชอ...................................ผประเมน

18

www.torychem.com

ใบความรท 2 พฒนาการทางเพศของวยรน

การเจรญเตบโตและพฒนาการทางเพศจาเปนจะตองอาศยฮอรโมนตาง ๆ ในรางกายชวยกระตนและควบคมการเจรญเตบโตและพฒนาการทางเพศใหเปนไปไดอยางปกต ฮอรโมนตาง ๆ เหลานจะถกสรางโดยตอมไรทอและจะผานเขาสกระแสเลอด ตอมไรทอททาหนาทสาคญในการควบคมการเจรญเตบโตและพฒนาการทางเพศมดงน 1.ตอมใตสมองหรอตอมพทอทาร ตอมใตสมองเปนตอมไรทอทมขนาดเลก ตงอยใตสมองเปนตอมทมความสาคญมากทสด แบงออกเปน 2 สวน ดงน ตอมใตสมองสวนหนา จะผลตฮอรโมนตาง ๆ คอ 1.ฮอรโมนควบคมการเจรญเตบโตของรางกาย ทาหนาทควบคมการเจรญเตบโตของรางกายใหเปนปกต หากผลตฮอรโมนมากเกนไป จะทาใหรางกายสงใหญผดปกต หากผลตฮอรโมนนอยเกนไปจะทาใหรางกายเตยแคระแกรนการเจรญเตบโตของอวยวะตาง ๆ หยดชะงก 2.ฮอรโมนทกระตนตอมไทรอยด และตบออนทางานเปนปกต 3.ฮอรโมนทกระตนตอมหมวกไตสวนนอกใหทางานไดตามปกต 4.ฮอรโมนเพศ ทาหนาทควบคมและกระตนการเจรญเตบโตการทางานของตอมเพศ 5.ฮอรโมนแลคโตจนคหรอโปรแลคตน ทาหนาทกระตนการเจรญเตบโตของเตานมและตอมนานมใหสรางน านมขณะตงครรภ ตอมใตสมองสวนหลง จะผลตฮอรโมน 2 ชนด คอ ออกซโตซน ซงเปนฮอรโมนทมผลตอการบบตวของมดลกขณะคลอดบตร และชวยกระตนการหลงของน านมดวย และวาโซเพรสซน เปนฮอรโมนทมผลตอการทางานของไต การควบคมน าในรางกาย ระบบขบถายปสสาวะและชวยเพมความดนโลหต

ภาพท 1.4 การทางานของตอมใตสมอง ภาพจาก www.krupantong.com/%3Fcat%3D6

19

www.torychem.com

2. ตอมหมวกไต ม ๒ ตอม รปรางคลายรปสามเหลยม หรอรปพระจนทรเสยว อยสองขางของสนหลงและสมพนธอยางใกลชดกบปลายบนของไต ตอมนประกอบดวย ๒ สวน คอ สวนเปลอก (cortex)คอนขางหนาสเหลองและสวนใน (medulla) สแดงคลา สวนในมประมาณ ๑ ใน ๑๐ ของตอมทงหมด สวนเปลอก มบทบาทมากในรางกาย ถาหนาทของตอมนเสยไปจะมผลตอคารโบไฮเดรตเมแทบอลซม (carbohydrate metabolism) และอเลกโทรไลต (electrolytes) และนาของรางกายสวนนหลงฮอรโมนซงสมพนธอยางใกลชดกบฮอรโมนเพศ และสารพวก สเตอรอยด (steroids)ซงคนพบแลวมอยางนอย ๒๘ ชนด

จากสวนเปลอกสวนใน สรางฮอรโมนแอดรนาลน (adrenalin)และ นอรแอดรนาลน (noradrenalin)ทาใหหลอดเลอดทวไปหดตวและทาใหความดนโลหตสงขน แอดรนาลนทาใหเกดคารโบไฮเดรตเมแทบอลซม แมจะทาใหหลอดเลอดทผวหนงหดตว แตกทาใหหลอดเลอดท

กลามเนอขยายตวดวย ภาพท 1.5 ตอมหมวกไต

ภาพจาก www.thaigoodview.com/node/46109

3.ตอมไทรอยด ผลตฮอรโมนทสาคญคอไทรอกซน (Thyroxin) มหนาทสาคญหลายอยาง คอ 1.ชวยในการเจรญเตบโตของกระดก สมองและระบบประสาท ในเดกทกาลงเจรญเตบโตถาขาดจะทาใหสมองเสอม ในผใหญถาขาดจะทาใหการรบรและสงงานของระบบประสาทชาลง

2.ชวยในการเปลยนแปลงรปรางเพอเปนผใหญ 3.ควบคมอตราเมตาบอลซม (BMR) ในรางกาย ความผดปกตอนเนองมาจากไทรอกซน

แบงออกไดเปน 2 ชนด คอ 1) มไทรอกซน นอยไป ทาใหเกดรางกายแคระแกรน เจรญเตบโตชา กลามเนอไมมแรง ลนใหญและอาจหอยออกมานอกปาก ปญญาเสอม เกดโรคคอพอกชนดธรรมดา 2) มไทรอกซน มากเกนไป รางกายผอม นาหนกลด กนจ ออนแอ ตอบสนองตอสงเรามากและไวขน เกดโรคคอพอกชนดเปนพษ

ภาพท 1.6 ตอมไทรอยด ภาพจาก www.thairath.co.th/content/life/47564

20

www.torychem.com

4.ตอมเพศ

ตอมเพศชาย (อณฑะ) มหนาทสรางตวอสจซงเปนเซลลสบพนธเพศชายและสรางฮอรโมนเพศชาย คอ เทสโทสเตอโรน ซงทาใหเกดการเปลยนแปลงของเพศชายในวยหนม เชน มเสยงหาว มหนวดเครา มกลามเนอเปนมด มขนขนตามแขน ขา รกแร อวยวะเพศ และมความรสกทางเพศ เปนตน ภาพท 1.7 ตอมเพศชายและเซลลสบพนธเพศชาย ภาพจาก www.myfirstbrain.com/viewnews.as...%3D35784

ตอมเพศหญง(รงไข) มหนาทสรางไขซงเปนเซลลสบพนธเพศหญง และสรางฮอรโมนเพศหญง คอ เอสโตรเจนและโปรเจสเตอโรน ซงทาใหเกดการเปลยนแปลงทแสดงลกษณะของเพศหญง เชน เสยงแหลม ผวพรรณเปลงปลง เตานมเจรญเตบโต สะโพกผาย มขนบรเวณรกแรและอวยวะเพศ มประจาเดอน และมความรสกทางเพศ เปนตน

ภาพท 1.8 ตอมเพศหญง ภาพจาก www.thaigoodview.com/node/46110

21

www.torychem.com

วฒภาวะทางเพศ

วฒภาวะทางเพศในเพศชายหมายถง การหลงน าอสจเปนครงแรก สวนในเพศหญง หมายถงการมประจาเดอนครงแรกซงสงเหลานจะเกดกบทกคนตามธรรมชาตของการเจรญเตบโตและพฒนาการทางเพศของมนษยไมใชเรองแปลกหรอเปนสงทนาอบอายหรอ

ผดปกต แตเปนการแสดงออกของรางกายทบงบอกใหรวารางกายมวฒภาวะทางเพศทสมบรณแลวและมความพรอมทางดานรางกายทจะมบตรได

การทเพศชายและหญงมวฒภาวะทางเพศแลวจะเปนวยทมความตองการทางเพศ วยรนชายอาจมการ “ สาเรจความใครดวยตนเอง ” ( Masturbation ) หรออาจเกดการ “ ฝนเปยก ” (Wet Dream) ซงเปนการลดปรมาณนาอสจใหนอยลงโดยธรรมชาตและยงเปนวธหนงทชวยลดความเครยดเกยวกบอารมณทางเพศได สาหรบวยรนหญงบางรายอาจมการสาเรจความใครดวยตนเอง ในการสาเรจความใครดวยตนเองของวยรนนไมไดเกดเพราะความผดปกตหรอจะสงผลกระทบทเปนอนตรายแตอยางใด แตไมควรหมดมนจนเกนไป ควรแสดงออกโดยการลดหรอหลกเลยงความตองการทางเพศในลกษณะอน ๆ เชน การเลนกฬา การออกกาลงกาย เปนตน

ภาพท 1.9 การออกกาลงกายและเลนกฬาจะชวยเบยงเบนหรอลดความตองการทางเพศได

22

www.torychem.com

ใบงานท 1.2

เรอง พฒนาการทางเพศของวยรน คาชแจง ใหนกเรยนบอกหนาทของตอมไรทอทควบคมพฒนาการทางเพศ ลงในตารางขางลางน

ตอมไรทอ หนาท/ลกษณะการทางาน

ตอมใตสมอง

ตอมไทรอยด

ตอมหมวกไต

ตอมเพศ

สรปผล = ………………………… เกณฑการตดสน ดมาก ด คะแนน 9-10 = ดมาก คะแนน 5-6 = ปานกลาง

พอใช ปรบปรง คะแนน 7-8 = ด คะแนน 1-4 = ปรบปรง ลงชอ...................................ผประเมน

23

www.torychem.com

เฉลยใบงานท 1.2

เรอง พฒนาการทางเพศของวยรน คาชแจง ใหนกเรยนบอกหนาทของตอมไรทอทควบคมพฒนาการทางเพศ ลงในตารางขางลางน

ตอมไรทอ หนาท/ลกษณะการทางาน

ตอมใตสมอง

ตอมใตสมองสวนหนา จะผลตฮอรโมนตาง ๆ คอ 1.ฮอรโมนควบคมการเจรญเตบโตของรางกาย 2.ฮอรโมนทกระตนตอมไทรอยด และตบออนทางานเปนปกต 3.ฮอรโมนทกระตนตอมหมวกไตสวนนอกใหทางานไดตามปกต 4.ฮอรโมนเพศ ทาหนาทควบคมและกระตนการเจรญเตบโตการทางานของตอมเพศ 5.ฮอรโมนกระตนการเจรญเตบโตของเตานมและตอมนานมใหสรางนานมขณะตงครรภ ตอมใตสมองสวนหลง จะผลตฮอรโมน 2 ชนด คอ 1.ออกซโตซน มผลตอการบบตวของมดลกขณะคลอดบตร และกระตนการหลงของนานม 2.วาโซเพรสซน ควบคมนาในรางกาย ระบบขบถายปสสาวะและชวยเพมความดนโลหต

ตอมหมวกไต

ผลตฮอรโมนแอดรนาลน และ นอรแอดรนาลน ทาใหหลอดเลอดทวไปหดตวและทาใหความดนโลหตสงขน แอดรนาลนทาใหเกดคารโบไฮเดรตเมแทบอลซม แมจะทาใหหลอดเลอดทผวหนงหดตว แตกทาใหหลอดเลอดทกลามเนอขยายตวดวย

ตอมไทรอยด

ผลตฮอรโมนทสาคญคอไทรอกซน (Thyroxin) มหนาทสาคญหลายอยาง คอ 1.ชวยในการเจรญเตบโตของกระดก สมองและระบบประสาท ในเดกทกาลงเจรญเตบโตถาขาดจะทาใหสมองเสอม ในผใหญถาขาดจะทาใหการรบรและสงงานของระบบประสาทชาลง 2.ชวยในการเปลยนแปลงรปรางเพอเปนผใหญ 3.ควบคมอตราเมตาบอลซม (BMR) ในรางกาย

ตอมเพศ

1.ตอมเพศชาย (อณฑะ) มหนาทสรางตวอสจซงเปนเซลลสบพนธเพศชายและสรางฮอรโมนเพศชาย คอ เทสโทสเตอโรน ซงทาใหเกดการเปลยนแปลงของเพศชายในวยหนม เชน มเสยงหาว มหนวดเครา มกลามเนอเปนมด มขนขนตามแขน ขา รกแร อวยวะเพศ และมความรสกทางเพศ 2.ตอมเพศหญง(รงไข) มหนาทสรางไขซงเปนเซลลสบพนธเพศหญง และสรางฮอรโมนเพศหญง คอ เอสโตรเจนและโปรเจสเตอโรน ซงทาใหเกดการเปลยนแปลงทแสดงลกษณะของเพศหญง เชน เสยงแหลม ผวพรรณเปลงปลง เตานมเจรญเตบโต สะโพกผาย มขนบรเวณรกแรและอวยวะเพศ มประจาเดอน และมความรสกทางเพศ เปนตน

สรปผล = ………………………… เกณฑการตดสน

ดมาก ด คะแนน 9-10 = ดมาก คะแนน 5-6 = ปานกลาง

พอใช ปรบปรง คะแนน 7-8 = ด คะแนน 1-4 = ปรบปรง ลงชอ...................................ผประเมน

24

www.torychem.com

ใบความรท 3 การปรบตวตอการเปลยนแปลงทางรางกาย จตใจ อารมณ

และพฒนาการทางเพศของวยรน

วยรนมการเปลยนแปลงทางดานรางกาย จตใจ อารมณ และพฒนาการทางเพศกควรจะไดปรบตวใหเหมาะสมตอการเปลยนแปลงดงน ๑. ดานรางกาย เมอเขาสวยรน ควรดแลตนเอง ดงน

๑) ดแลรกษาความสะอาดของรางกายอยเสมอ เชน สระผม อาบนา ๒) รกษาความสะอาดเครองใชและเครองแตงกาย เชน หว ผาเชดตว ๓) กนอาหารทมประโยชนตอรางกายและกนอาหารใหครบทง ๓ มอ ๔) ออกกาลงกายอยางสมาเสมอ แตไมหกโหมจนเกนไป ๕) ไมดมสรา ไมสบบหร ไมเสพสารเสพตด ๖) ชงน าหนกและวดสวนสงทก ๖ เดอน เพอนาผลไปปรบปรงการเจรญเตบโตของ รางกายใหอยในเกณฑดเสมอ

๒. ดานจตใจและอารมณ การปรบปรงตวเองใหควบคมจตใจและอารมณของตวไดนน จะทาใหวยรนสามารถอยรวมกบผอนไดอยางมความสข ซงควรปฏบต ดงน

๑) ทาจตใจใหราเรงแจมใส มองโลกในแงด ๒) ยอมรบสภาพความเปนจรงของตนเอง เชน รปรางหนาตา ฐานะ ๓) สรางความจรงใจใหกบผอน มความรก มความซอสตย ๔) ไมเหนแกตว รจกเมตตาสงสารผอน เมอเหนผอนตกทกขไดยาก ๕) พยายามอดกลนอารมณทไมพงพอใจ

ยงไมจบนะครบ ไปศกษาดานสงคมหนา

ตอไปเลยครบ

25

www.torychem.com

๓. ดานสงคม เนองจากวยรนเปนวยทตองคบเพอนฝงมากมายทงเพอนเพศเดยวกนและเพอนตางเพศ ดงนนวยรนจงควรรวธปรบตว ดงน ๑) มกรยามารยาทและการแสดงออกตาง ๆ ทเหมาะสมกบวย

๒) ปรบปรงตนเองเพอใหมบคลกภาพทด เชน ยนตวตรง หลงไมงอ นอกจากน วยรน ควรแตงกายใหเหมาะสมกบวยและกาลเทศะดวย เชน ขณะไปโรงเรยน ควรแตงกาย ชดนกเรยนใหเรยบรอย ๓) แสดงความเคารพตอสทธของตวเองและไมละเมดสทธของผอน เชน ในการทางาน กลม สามารถเสนอความคดเหนได และควรยอมรบฟงความคดเหนของผอน

๔. ดานสตปญญา การปฏบตตนตอไปนจะชวยสงเสรมใหเปนผทมสตปญญาด คอ

๑) ตงใจเรยน และเมอไมเขาใจบทเรยน ควรถามครทนท ๒) จดเวลาการทากจกรรมตาง ๆ ใหเหมาะสม เชน จดเวลาในการเรยนการเลน และการ ทบทวนบทเรยนใหเปนเวลาอยเสมอ ๓) ตดตามเหตการณขาวสารบานเมองอยเสมอ ๔) ฝกหดทกษะตาง ๆ อยเสมอ เชน คดเลขในใจ ฝกอานทานองเสนาะฝกเขยนบนทก ประจาวน ฝกเกบใจความสาคญ

ภาพท 1.10 การปรบตวจะทาใหวยรนอยในสงคมไดอยางมความสข ภาพจาก www.thaihealth.or.th/node/16976

26

www.torychem.com

สรป การเปลยนแปลงดานรางกาย จตใจ อารมณ สงคม ของวยรนโดยภาพรวมนนจะมการเจรญเตบโตของรางกายในทกสวน เชนผชาย มหนวดเครา มการหลงอสจ ผหญงจะมหนาอก สะโพกผาย มประจาเดอน สนใจเพศตรงขาม รกสวยรกงาม ซงการเปลยนแปลงดงกลาวเปนผลมาจากตอมไรทอทสาคญคอ ตอมใตสมอง ตอมเพศ ตอมหมวกไต ตอมไทรอยด ซงตอมตาง ๆ เหลานจะสรางฮอรโมนเขาสกระแสเลอดทาใหมพฒนาการตามลกษณะของเพศชายและเพศหญง วยรนควรมการปรบตวเอง เพอใหการดาเนนชวตประจาวนของวยรนเปนไปอยางมความสข

27

www.torychem.com

ใบงานท 1.3 เรอง การปรบตวตอการเปลยนแปลงทางรางกาย จตใจ อารมณ และพฒนาการทางเพศ

คาชแจง ใหนกเรยนบอกวธการในการปรบตวตอการเปลยนแปลงทางรางกาย จตใจ อารมณ และพฒนาการทางเพศตามหวขอทกาหนดให

การเปลยนแปลง วธการปรบตว

ดานรางกาย

.....................................................................................................

.....................................................................................................

.....................................................................................................

.....................................................................................................

.....................................................................................................

ดานจตใจและอารมณ

.....................................................................................................

.....................................................................................................

.....................................................................................................

..................................................................................................... ...................................................................................................

ดานสงคม

.....................................................................................................

.....................................................................................................

.....................................................................................................

.....................................................................................................

.....................................................................................................

ดานสตปญญา

..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... .....................................................................................................

สรปผล = ………………………… เกณฑการตดสน

ดมาก ด คะแนน 16-20 = ดมาก คะแนน 10-12 = ปานกลาง พอใช ปรบปรง คะแนน 13-15 = ด คะแนน 0-9 = ปรบปรง

ลงชอ...................................ผประเมน

28

www.torychem.com

เฉลย ใบงานท 1.3 เรอง การปรบตวตอการเปลยนแปลงทางรางกาย จตใจ อารมณ และพฒนาการทางเพศ

คาชแจง ใหนกเรยนบอกวธการในการปรบตวตอการเปลยนแปลงทางรางกาย จตใจ อารมณ และพฒนาการทางเพศตามหวขอทกาหนดให

การเปลยนแปลง วธการปรบตว

ดานรางกาย

๑) ดแลรกษาความสะอาดของรางกายอยเสมอ ๒) รกษาความสะอาดเครองใชและเครองแตงกาย ๓) กนอาหารทมประโยชนตอรางกายและกนอาหารใหครบทง ๓ มอ

๔) ออกกาลงกายอยางสมาเสมอ ๕) ไมดมสรา ไมสบบหร ไมเสพสารเสพตด

๖) สารวจพฒนาการของตนเองอยเสมอ

ดานจตใจและอารมณ

๑) ทาจตใจใหราเรงแจมใส ๒) ยอมรบสภาพความเปนจรงของตนเอง ๓) สรางความจรงใจใหกบผอน ๔) ไมเหนแกตว ๕) พยายามอดกลนอารมณทไมพงพอใจ

ดานสงคม

๑) มกรยามารยาทและการแสดงออกตาง ๆ ทเหมาะสมกบวย

๒) ปรบปรงตนเองเพอใหมบคลกภาพทด ๓) ควรแตงกายใหเหมาะสมกบวยและกาลเทศะ ๔) แสดงความเคารพตอสทธของตวเองและไมละเมดสทธของผอน

ดานสตปญญา

๑) ตงใจเรยน และเมอไมเขาใจบทเรยน ควรถามครทนท

๒) จดเวลาการทากจกรรมตาง ๆ ใหเหมาะสม เชน จดเวลาในการเรยนการเลน และการ ทบทวนบทเรยนใหเปนเวลาอยเสมอ

๓) ตดตามเหตการณขาวสารบานเมองอยเสมอ

๔) ฝกหดทกษะตาง ๆ อยเสมอ เชน คดเลขในใจ ฝกอานทานองเสนาะฝกเขยนบนทก ประจาวน ฝกเกบใจความสาคญ

สรปผล = ………………………… เกณฑการตดสน

ดมาก ด คะแนน 16-20 = ดมาก คะแนน 10-12 = ปานกลาง พอใช ปรบปรง คะแนน 13-15 = ด คะแนน 0-9 = ปรบปรง

ลงชอ...................................ผประเมน

29

www.torychem.com

แบบทดสอบชดท 1

 คาสง ใหนกเรยนเลอกคาตอบทถกทสด แลวทาเครองหมาย X ทบอกษร ก ข ค หรอ ง ลงในกระดาษคาตอบใหตรงกบขอทนกเรยนเลอก

ขอ1. อวยวะในขอใดเปนทตงของตอมเพศชายและตอมเพศหญง ก. ลงคและรงไข ข. ลงคและมดลก ค. อณฑะและรงไข ง. อณฑะและมดลก

ขอ2. การเปลยนแปลงทางดานจตใจและอารมณของวยรนมาจากสาเหตใดเปน สาคญ

ก. ฮอรโมน ข. การอบรมเลยงด ค. ความสมบรณของรางกาย ง. ประสบการณ

ขอ 3.การเปลยนแปลงในขอใดทชายตางจากหญง ก. มสว

ข. มขนทรกแร ค. อวยวะเพศมขนาดโตขน ง. มหนาอกโตขน ขอ 4.ตอมใดทสาคญกวาตอมอน ๆ ก. ตอมไทมส

ข. ตอมใตสมอง ค. ตอมหมวกไต

ง. ตอมพาราไทรอยด ขอ 5.วฒภาวะทางเพศในเพศชายหมายถงขอใด ก. ฝนเปยก

ข. ตวสงใหญ ค. มขนขนในทลบ

ง. สนใจเพศตรงขาม

30

www.torychem.com

กระดาษคาตอบแบบทดสอบชดท 1

เรอง การเปลยนแปลงและพฒนาการทางเพศ

ขอท คาตอบ ก ข ค ง 1 2 3 4 5

คะแนนทได คะแนนเตม

31

www.torychem.com

เฉลยแบบทดสอบชดท 1

ขอ 1.   ค  ขอ 2.  ก  ขอ 3. ง  ขอ 4. ข 

ขอ 5.  ก

32

www.torychem.com