View
10
Download
0
Category
Preview:
Citation preview
FRANCISZEK LEHAR
OPERA I OPERETKA SZCZECIN
ZAMEK KSIĄŻĄT POMORSKICH
Dyrektor Naczelny i Artystyczny JACEK KRASZEWSKI
Zastępca Dyrektora N a czelnego Wieńczysława Matusz
Kierownik Muzyczny Bohdan Boguszewski
FRANCISZEK LEHAR
CYGAŃSKA MIŁOŚĆ
PREMIERA - CZERWIEC 1989
LEHAR Wiosna i Wiedeń ... Czy można obie wyobrazi ć bardziej urokliwe
P?ł<1czeni e? A wio na owego 1891 rok u była w Wiedn iu zczególnie piękna . Zwłaszcza ów pamiętny dzi esiąty dzień maja. kiedy to w Prat.erze. odbywał się koncert nad koncerta mi!. Punkt kulminacyjny nastąpił w1ccz~~em. Przy pulpicie taną l ON. Johann Strauss syn, by poprowadz1c . swoj najnowsze dzieło. cztery ta czterdzieste opus, w~1l~a „Gro - Wien" .. ,Wiciki Wiedeń" . ntuzjazm ... owacje ... kwiaty„. w1cncc .. . Na estradę wma zerowuje dwóch młodzieńców w paradnych mundurach. To dwaj kapelmist rzowie orkiest r wojskowych . Ich zadanie po.lc~a m1 wręczen i u mistrzowi ogromnego laurowego wietka . Sze 'ćdz1e 1ęc1ocztcrolctni Strauss przyjmuje hołd i wyra.lilie wzruszony :cisk~t . r~ce_ ~bu ml~dych muzyków, Karla Komzaka i liczącego dwadz1csc1a 1 Jedną wio enkę Franza (a raczej Ferenca) Lehara. Ten ges t urasta. d? . rangi symbolu. Zm iana warty. Ko11czy się „złota ;ra„ w1edensk1cJ . operetki, a 1.aczyna jej „srebrny okres". Jego czołowym przcdstaw1c1clem stanic się właśnie Lehłir.
Teraz już w te legraficznym skrócie: przodkowanic Lchiira wywodzil i się z zesko-moraw kiego pogranicza, ojciec również hanciszck
zawodowy rnuLyi- był wojskowym kapelmistrzem, mamusia zaś (K_rystyna je~ było) pochodzila z rodu węgierskich mieszczan . TuyJz1cstego kwietnia roku 1870 w słowackim m i eście Komorn (dzi iejszc Komarno) Krystyna i Franciszek zostaj;! uszczęśliwien i pojawieniem się potomka, któremu dane hylo w przyszłości rozslawić rodowe
nazwi ko. Można by powiedzieć, że Lehar u rodził . i ę ze skrz pcami. gdyby ni swoiste techniczne trudno 'ci, k tóre mu iaJyby n iewą tpliwie
lowa rzy zyć takiemu wydarzen iu. Fa ktem jest j d nak niewą tpliwym .
że od najwcześniejszego dzicci11stwa wyk<tzywał on nicp sp o litc zdolności muzyczne, pozwalające na ukończenie bez większego wysiłk u
klasy skrzypiec w pra kim konserwatori um, a na tępn i e objęc ie funkcji , krzyp ka, w o rkie trze wojskowej, prowadzonej przez rodzica . Upły
waj ą za ledwie dwa lata, a Lanzi (t ak im zdrobnieniem nazywali go najbliż i) sa m staje na czele wojskowej ork.ie try, ja ko najmłodszy
w kraju bo dwudziestolet ni kapelmajster. Przydaje się Leharowi wyższe wykształcen ie muzyczne. Pozwa la m u ono na wprowadzenie do repertuaru um undurowanej ka 1 cl i własnych tra nsykryp ji dzieł ymfonicznych, a także na organ izowanie wiecLorów muzyk i kamera lnej i o ratoryjnej ! Chapeau ba .. .
W roku 1894 dwudzic tocztero letni Franz taje na czele dużej,
tudzicsii;:cioosobowej orkiestry marynarki wojenne j, zaś dwa lata póL.niej zrrnca mundur .,. .. zbyt wiele mam poczucia honoru, by służyć ... "
pisze w li' cie do ojca postanawia poświęcić s ię wyłącznic komponowani u. Postanowienie postanowieniem, a z Cinan ami krucho . Trzt:ba wi\!c jeszcze przypasać szabelkę, by móc wywijać pałeczką
przed woj ·kow<1 orkiestr· . . A? nad zcdł rok 1905 i triumfalnia prapre miera , . Wesołej wdówki„ . która do dzi: porywa wi dzów i słuchaczy ah.:go świ a ta . Pomimo swych osiem<lzic · ięciu i pięciu latek! Reszta
jes t wiadoma. „Hrabia Luxcmburg'', „Cygariska miłość„ (prapremiera w styczniu 1910), „Skov.ronck", „FrasquiLa„. to kolej ne tapy ·oraL nowych sukcesów. W lat:.1ch <lwudziestych Johry los styka Lehii ra ze s łynnym tenorem Richardem Taubercm i jest ro pOC/<1tck nowego rozdziału w twórcLości kompo1ytora. Rozpoczyna ), i ę era .,Lauberow ka"' . w k tórej jak to ktoś zauważył Ld1a r v.prowudzil do operetk i l7y.
„Paganini·' .. ,Carewicz". „Frcdcrike„. ,. Kraina uśmiech u" i wreszcie ... Giud it ta" oto pozycje oscylujące m ięd7y operetką a operą. 1e ma w nich ju7 ohowiqzkowego doqd happy end u. kochaj ~1ce się
w p ierws7ym i drugim akcie pary rozch od7ą się v al..cic tr7ccim, pod wtór skr1ypicc lbjących żałośn i e w ną1wyższych rejestrach. ( woj•! drog<} wydaje mi . ię, ii właśnie takie zakońc7enic 1a ługuje na miano happy endu. bo przynaj m niej ludzi ·ka nie L<.l<!.lyli ~ ię sobie sprzykr1yć!) W roku 1938 inspirujący twórczość Lchiira Ta uber. musi ze \\'7g lędów
rasowych opuścić Wiedeń . do którego wk raczaj<.! wojska hitlerowskie.
Zreszcą wielu artystów wśród nich najwybitn iejsi kompozytorzy spod ?naku ,,podka anej m uzy'" emigruje w owych lalach 7 Austrii i Niemiec. Lehar zostaje mimo iż jego żona je t Żydówką. Stary mi trz nie kryje się ze swymi proh itlerowskjmi sympa tiami, co ·powoduje po wojnie odrzucenie j go stara r1 o nada nie obywatelstwa szwajcarskiego. Wio ną roku 1945, w cza ie walk Wicde11, do 'licznego pałacyku w dzielnicy NussdorL s tanow i ącego wła , ność kompozytora, wdziera się tłum, rabując i nisz z, całe urządzen ie i najcen niejsze pamiątki. Dwa lata później odwiedza Lehara jego wiem przyjaci I, Richard Taubcr, przyjechawszy specj al nie w tym celu ze Stanów Zjednoczonych . Znakomitego śpiewaka po up l wie zaledwie pó ł roku zabierze 'mierć, w wieku pięćdziesięc i u ośmiu lat. Na tępncgo roku, dnia 28 października 1948, około godziny piętnastej odchodzi z tego świata sicdcmdzic ięcioośmiolctni „Lanzi"· . Pozostaje po nim muzeum w l chi, gdzie przebywał tak chętnie i rzeźba u tawiona w „Parku Miejskim"' a u ytuowa ny naprzeciw znanego secesyjnego pomnika Johanna Straussa - syna. Dwóch mistrzów obu epok operetki pat y obie w oczy. Koło ię zamknęło ...
Nie żyje już Franz Lehar. Żyje jego muzyka i żyć będz i e ta k długo, jak długo będzie istnieć operetka
WALERIAN PAWŁOWSKI
F ran ciszek Lehar )
~ , . , ,
„CYGANSKA MIŁOSC" (Zigeunerliebe)
operetka w tr1ech a ktach
Libre tto: Alfred Maria W ill n r
Robert Bodanzky
Przekład : Tadeusz Klimow ki
Kierownictwo muzyczne BOHDAN BOGUSZEWSKI
Reżyseria
KRAFT ALEXA .NDER EW A KOŁOGÓRSKA
Scenografia WŁADYSŁAW WIGURA
Choreografia WIOLETTA SUSKA
Przygotowanie chóru RYSZARD HANDKE
Asystent reżysera WIESŁAW ŁĄGIEWKA
~~-~-~~-~~~
TREŚĆ LIBRETTA Akt I
Zorika kocha burzę, wiatr, m uzy ki;, Cyga nów i ma rzy o ic lkicj m i łośc i. Tymczasem jej ojciec Dragoti n chce ją ydać za mąż za majętnego i gospodarn •go sąs i ada , któ ry zaopiekowałby s ię również
podupad łym mają tkiem pana Dragotina. Zjawiaj<! s i ę goście by świętować za ręczyny Zoriki i Jonela . Wśród
gości jest równie7 hrabina l io na, z którą Dragotin chętnie po ł <1cz, łby
się W\!Złem małże11 kim. Jego siostrzenica Jolanta taki,e rozgląda się
za j a kimś kandydatem na mę7a. Zorika od rzuca oświadczyn y Joncła .
Moszu . sta ry sługa zawiązuje int rygę : nam awia zakochanego Joncla, aby p rzebrał sii; za Cyga na, porwał Zo ri kę i unaoczn ił jej . że ucieczka nic zaw' Ze znacza wol no ' ć, a m i łość (zławszcLa cygań: ka) nie m usi być szczęściem . Jonel podejm uje gr.; i ucieka z Zoriką
Akt li
Do zardy przychodzi Jonel zwany teraz Jo zim - z Zoriką . D je jej lekcję cygań kich obyczajów. Zorika je ·t zrozpaczona widząc że wiej ki dziew zęta za lecaj<1 i ę do Joszicgo.
Mo zu przyprowadza <l Czardy pana ragotina z Iloną, aby byli 'wiadkam i cygań kiego we ela , przy czym pan Dragot in wie, że chodzi
tu o Jonela i Zorikę Do tej samej Czardy Jo lanta wprowad7jła młodego Kajetana po
to aby ją sk mpromitował i uzy kał od Dragoti na zezwolenie na 'l ub. A piękna Ilon. zapalała uczuci rn do cygana Josziego. Odbywaj ą ię zaręczyny Joszi go (czyli przebranego Jonda) z Zori ką .
Ojciec j ą odtrąca. l io na z niej szydzi, Joszi pastwi się nad nią. Zroz
paczona Zo rika ucieka .
Dragotin Jon el Zorika Jolanta l iona Meszu Kajetan Mich a! Joszl Oficer I Oficer li Da my I 1 li Sł u żący
Inspicjenci: W IO LETT A WOJ IAT W JC !ECH CIĘŻ R K
FRANCISZEK LEHAR
CYGAŃSKA MIŁOŚĆ
DA
MIROSŁAW EUSZ AGUSZ WSKI. WŁADYSŁAW ŻYDLIK - JERZY GURZY K l , MAR K KALISZ (gościn ni e). JA K KROŚ I Kl (goscin nie )
BALET
- ROMA A JAK BOWSKA-HA DKE. ELŻBIE A SAWICK MARI GURZYŃ K , LWIRA AGUSZ WSKA, JOLANTA GZELLA
- WIELI . ŁAWA L UTOMSKA, EWA RO SA-GOWOR - WIESŁAW Ł I WKA, LE H SM R CZY.SKI
JERZY G RZY. SK I, JA SZ JAŃ ZUK, ZBIG IEW AW ICKl - JACEK G WRYŚ , EDMU D P IOTROWSK I, BOGUMIŁ MAJC H RZAK
- JA SZ JA CZUK, ADAM J ELE,. BOG MIL MAJC H RZ K ZBIGNIEW SAWICK I, WŁADYSŁAW ŻYDLIK
- J A E K GAWRYŚ, BOG MIŁ MAJC H RZAK - ALEK A DRA CIECHOLEWSKA , JO LA TA LO
- W IN ICJUSZ JA KOWS KI
C ll Ó - ORKIESTRA
Dyry enci:
BOHDAN BOGUSZEWSKI, JACEK KRASZEWSKI
Suflerzy: A A RA ASZEK STE · A PORĘBSKI
Korepetytorzy soli tów :
M I RO ŁAWA BIAŁAS. ALI A GROCHOWSKA-PYCIO, M ŁGO RZATA \VIF I 101!\: KA. IWO D DAR · NKO
Ak t Ili
Jo nel czeka na Zo ri kę . H rabina li o na na rzuca m u się ze swoją miłości ą . Jonel z rzuca p rzebra nie Josziego i Ilona jest kom pr m ito-
wana . Dla tego decyduje się wyj ść za m <.!Ż za Dragotina . N iestety i ona
jest zruj nowa na . J !anta i Kajeta n wymuszają na Dragotinie zgodę na ich śl u b.
Wśród wielu n ieporozu mień wyjaśn i<! si ę prawa J osziego -Jonela. Zo rika zrozum ia ł a wre zcie, że Cygar\.ska m iłość była tyl ko złym snem.
SOLIŚCI
Krystyn<i Bros?11 iow ka , A le ksa nd ra C iecho lc' sk<i- 0wak , Da nu ta Dąbrowska .
lwon<i Górcwicz. M aria urzyń . L1. Jolant a rzc lb , Ro ma na Ja !.. uho w ka -H a nJ
kc.: . W1c l isła w ct Lu to msk a , M ,dgnr; " t" Lcs ic" icz-Puybyl. Jola nta Ło~ . M c! ni ka M yszkowsk a , lw1ra a •usze, . ka . · wa R ssa- G tiwo r, - J;.bicta Saw ick3 , Jacek
G ;i wryś, Jt: rzy Gurąń ki. J ,1 n u ·z L uic.:u k. A d am Je leń, M iros ła w Ko iń > k i ,
Wiesła w Lrnicwb . Bogumi ł M<tj c.:h rz.a k . l renc us/ Nagu >1~w k i. Ed mund Pi -trQwsk i. Z big n iew Sa wid i. ech S mcrcczyi1ski, W ład y ·law Żyd lik.
B AL ET
Kierow ni k W io letta Sus ka
PcJ agog l rina S tup ina ( LS R R)
Ins pek to r - nd rzej Kie.: Ko repe tytor - Art ur W loclka
Soliści :
D o ro ta !l in , M ari,1 M a linowsk a-P rLy byłow i cz. Rc 11 ,1L1 W a siko ws kn, Janusz G rze
gorczy k. Gn.egnrz K o t..:k , W i to ld K rasu · ki , A nd r1ej Pi,:czak. T "dcusz Po la k. Rysu rd Stan ki .: ' icz. Henryk Wa l ~ nt ynow icz
K oryfeje:
Agnicszl-.a G ą ie" ic·1 , Iwona Grzego rc;:yk . B ·at a SLa lw i1i> b . li o na Ja sw1n, D oro ta Ka laL1. !b r <ira K am i1i sL1, W iole na M ickicwio , Krty,;- t" !' Cy be . Rys;;u d 1\ 1 ad cj sk i.
Zesp ól : J u bnta Kęd z i e r s ka , M a r7c n:i K r:t usc. G rniy n;1 L;,1czy1iska . 11 J r ; ej K i cć . Kon -sta n ty Po t ud in , P intr St;1nk icwicz.
Orkiestra
DYRYGENCI
BOH DA N BOGUSZEWSKI JACEK KRASZEWSKI TADEUSZ MAZUREK
I skrzypce R11man w,,1r - koncertm istrz
Hen ryk Widera - ko ncer tm istrz Alicj a Betz M ieczysław Kicn
Stun 1 sław ParobcZ) Mirosław Pychowsk i
li skrzypce Romua ld Kazim ierczak
Agn ies1ka lsaJewicl Grażyna K arpn wi1:z Regina Mosz
altówki 11ogda n Krochma l Ma rio la K owalcLy!.. l),1m t: t S1na udcr
Kam i!J Wal i ń s !.. a
Jcrz~ Wal i ń sk i
Rom ualda Li runbau m
wiolonczele Dil n uta Sad l nw~ ka kom:c rt m i, lrz Ka1im icr1 Chyi.:1y 1is ki
Ew~' K !\Icek a
kontrabasy Zbign ic\\ D11ubak Krystyna B(l , ia cka
Jacek Stcccw iu
harfa Barbara Stalmicrsk ·
flety Ja nusz Wt tk1cw ic1 A n na Jan kowska i'.h1g nicw M 1ri,l.i
oboje W ito ld G łówc;yń s k i
Jc r1y Ko wa ls ki Dn rota Ja kóbska
klarnety Dymitrios lko nom u Zen n Borkowsk i Bogusław Kra zcwsJ..i Leo po ld K a źm i e rs k i
fagoty Jan Se id el Paweł Abe l Bronisław Krl crn i1isk i
trąbki
Sta ni , Ja w Z 1enkowsk i Bogdctn Ryma~1ewski
F ra ncistck Rymas7C\\oSk i
waltornie Jan Wiśn iewsk i
Krzys1tof Kowa l '7.Yk Kr1ys1 1o f Stac how ia k
Mar1cna Ma7Urek
puzony Rys1a rd K ujawiń,ki
K l"'tysz to f Pr1vby ł
Mariusz Kowcdsk 1 Pi ot r Rutk u \ '>ki
perkusja Rc n;1t a Bułat-Piccka
R yvard D11ubak Bogd a n Pilak
INSPEKTOR ORKIESTRY M icc1yshrn K 1cn
CHÓR
Kierownik - Ryszard Handke
sy tent Darius.r Dyczewski
Inspekto r Władysław Syrwid
Małgo rzata K ieć, Teresa Oudarcnko , Dunu ta D ziubak , Genowefa Falkowsl..a,
Maria Ja nkowska , Małgo rza t a Kotcl. , T eresa yrwid . Leokadia Kucinska, Hclenu Lesiewicz, Alicj a Lbiecka , E lżbieta Ławrynow i c7, Kry tyna Matiuk, Iwona Moru,. Wiesława Rosnk. Bea ta Sobańska. Danuta Sowa, Nel Uran tówka . Beata
W·~ I lwska. An na W 1Jch na. Edcłlrauda Zcngo ta. Michał Baranow ·k i. JcITy Banz. Andr7eJ G ibals ki. JeITy Gamo!. Win iqus7 Janl..oY. ·li, Romua ltl Maziuk. Zdn law Prt)hylski . Kui micr7 Sowa , Władysław Syrw itl , Marek Skowroń ·k i, Hcnt)k Wtl owiat,., Jer?} Ż;liris k i
ORGANIZACJA PRACY ARTYSTYCZNEJ Kierownik - Ewa Markaczewska
teł. 897-12
W REP E R T U ARZ E
ta nistaw Moniuszko STRASZ Y DWÓR
Giu eppe Verdi TRAVIATA
Giacomo Puccin i TOSCA
Franz von Suppe BOCCACCIO
Bogdan P·1włowsk i
KRÓLEWNA ŚNIEŻKA I 7 KRAS OLUDKÓW
Johann St ra u s ZEMSTA NI TOPERZA
Emmerich Kalman HRABINA MARI A
F red Raymond BŁ KIT A MASKA
Jurij Milut in POPŁOCH WŚRÓD DZIEWCZĄT
Wacław Pa n k MARSZ, MARSZ POLONIA
Bruno Gościniak BAJ KOWA PARADA
Borys Asaficw FONTANNA BACHCZYSERAJU
-.., ~ ::I ~ i:: <Il N
K i rowni k d ział u techn iczn ego Kierow ni k p rodukcj i
Kie ro nik scen y
M ist rz oświc t l en ia
p la, tycz.nej
s to la rski ej
ta pice r ·k icj
fryzjer ko -pe ruk ar kiej
krawieckiej da m kiej
krawieckiej męskiej
modnia rs kilj
rekwizy to rnia
Zes pól lec hn iczny
K ic ro wnic p racowni :
Bo le -ła > T r ~anow~k i
- A n na rba now icz
Bogda n W iod a r ki
- Ryszard L uto msk i
- Le h Toczyłowsk i
- Krzysz l f Wojd yła - A n ł r7cj Brzc·kot
- Maria Szyszko w k. - Urs? ula l lo rszcza ru k
M aksym il ian D worakowski
rsz ula Wo r now i'z-Kli mczak
- - Danu ta Kowalsk a
K asa tea tru czynna o d pon iedzia ł k u Jo p i ą tku włączn i e w god.i: . od I I .UU du 19.00,
w 'ubo tę i nied zie l 2 god z. przed rozpoczęciem przed stawi n ia . Bi uro Obsługi Widzów
p rzyj muj e zam ó wien ia na bile ty zb ioro we w godz. od 8 . O do 19 .00 . T el. 33-855, centr. 325-81 wew. 228.
Biuro Obsługi Widzów
KIEROWNIK - HALINA CZAJKOWSKA
R ed akcja - Ha lin a ~1.ik owsk a
Ok ładka s tała - Ja cek Fijałkowsk i
O praco wa nie g rafi czne - Da n uta B eh łk e
Opracowanit: technic7ne - Zofi a C hylew ·ka
Cena 250 zł ,-
SLGrJ r 201 , 1120 Q li . Nllk./aJ 10 OOIJ c 1 M-5 1~5
Recommended