View
214
Download
0
Category
Preview:
Citation preview
Geschiedenis van het
sociaal werk
Samenstelling:Maarten van der Linde
College 2
500-1500Sociale hulp
in de middeleeuwen
Vanouds bieden
familie en buren hulp en bijstand
in tijden van nood en ziekte.
3College 2 Gesch. Sociaal Werk: Middeleeuwen
3
Sinds 1e eeuw na Chr. inMiddellandse Zeegebied en
Europa invloed christelijke stroming
± 700Willibrordgaat in de
lage landenhet christelijke
geloof verspreiden
4College 2 Gesch. Sociaal Werk: Middeleeuwen
4
De christelijke gemeente (parochie) springt zonodig bij.
Hulp en zorg zijn geïnspireerd door: de zeven werken van barmhartigheid.
Het doen van deze werken is een opdrachtvan Jezus aan zijn volgelingen.
Ubi caritas ibi deus est: Waar liefde is, daar is God.
5
Jezus van Nazareth, zoon van God, is alomtegenwoordig in de middeleeuwen. Hij is de verlosser, is voor onze zonden aan het kruis gestorven en inspireert tot
sociale daden
6
Pas in de
twintigste eeuw
zijn er
afbeeldingen
van een vrolijk
lachende
Jezus.
7College 2 Gesch. Sociaal Werk:Middeleeuwen
7
De zeven werken van barmhartig-heid zijn een opdracht van Jezus, de zoon van God.
“Als je deze doet voor de minste van je broeders – dan doe je dat voor mij.
Talloos vaak uitgebeeld. Hieronder een Vlaamse meester:
Wat zien we hier?
9College 2 Gesch. Sociaal Werk:Middeleeuwen
9
Nu, stuk voor stuk, de Meester van Alkmaar, 1490:
1.De hongerigen voeden2. Wie dorst heeft, te drinken geven
10College 2 Gesch. Sociaal Werk: Middeleeuwen
10
3. De vreemdeling onderdak geven
4. Wie geen kleren heeft, kleding geven
11College 2 Gesch. Sociaal Werk:Middeleeuwen
11
5. Wie ziek is, verzorgen en bezoeken6. Wie in de gevangenis zit, bezoeken
12College 2 Gesch. Sociaal Werk: Middeleeuwen
12
7. De doden begraven
13College 1 Gesch. Sociaal Werk: Motieven ; Middeleeuwen
13
Wie goede werken doet, komt in de hemel…
14College 1 Gesch. Sociaal Werk: Motieven ; Middeleeuwen
14
Wie alleen aan zichzelf denkt, gaat naar de hel!
15
Zorg in stad en plattelandZIE CANON: http://www.canonsociaalwerk.eu/nl/details.php?cps=0
Vanaf het jaar 1000
ontstaan in onze
streken steden.
Daar zijn – soms in,
soms buiten de kerk –
armentafels waar
voedsel wordt
uitgedeeld.
Heilige Geesttafel,Gent, 1436.
16College 2 Gesch. Sociaal Werk: Middeleeuwen
16
Nieuwe sociale inspiratie• Als reactie op de grote kloof tussen rijk en
arm ontstaan altijd weer nieuwe bewegingen die zich willen inzetten voor de armen.
• Vernieuwingen komen niet uit het centrum van de macht (overheid, kerk).
• Maar meestal vanuit de middenklasse.• Vanuit betrokkenheid.• Vanuit kritiek op het egoïsme van de rijken.
Een inspirerend voorbeeld:
17College 1 Gesch. Sociaal Werk: Motieven ; Middeleeuwen
17
In Italië, in het schitterende Toscane, ontstaat in Assisi een religieus
geïnspireerde beweging.
18College 2 Gesch. Sociaal Werk: Middeleeuwen
18
• Franciscus van Assisi (± 1100), drop-out from the top, kiest radicaal voor de armen.
Hij gaat de
uitgestoten lepra-
lijders verzorgen.
19College 2 Gesch. Sociaal Werk: Middeleeuwen
19
Clara, ookopgegroeid in eenaanzienlijke familie,volgt het voorbeeldvan Franciscus.
In Europa ontstaanvanaf 1150 honderdenkloosters en
gasthuizen: Franciscanen enClarissen
20
Rolmodellen voor sociale hulp
In alle tijden zijn er
personen die
rolmodel worden voor
100% inzet in de
sociale hulp.
In de middeleeuwen
bijv. Elisabeth van
Thüringen.
21
Vanaf 1100: Honderden gasthuizenZIE CANON: http://www.canonsociaalwerk.eu/nl/details.php?cps=1
In de Nederlanden vanaf het jaar 1000 opvallend veel stadjes met handel nijverheid.
Het eerst in Vlaanderen, en wat later ook in de noordelijke Lage Landen, worden honderden gasthuizen gesticht.
Gesticht door sociaal ingestelde burgers.
Aan het Utrechtse Vreeburg stond het Sint Elisabeths Gasthuis, het oudste weeshuis van NL
22College 1 Gesch. Sociaal Werk: Motieven ; Middeleeuwen
22
Een gasthuis,
onderdeel van een klooster
23College 2 Gesch. Sociaal Werk: Middeleeuwen
23
In die kloosters en gasthuizenbegint de differentiatie naar doelgroepen.
- Logies voor pelgrims en reizigers.
- Verzorging van zieken.
- Pest- en lepralijders naar aparte huizen.
- Huisvesting ouderen.
- Logies voor daklozen: max. 3 nachten.
- Opvang van weeskinderen en vondelingen.
- Dollen, idioten en onnozelen.
24
Het oudste dolhuisZIE CANON:
http://www.canonsociaalwerk.eu/nl/details.php?cps=3
In Den Bosch wordt in1442 het eerste dolhuisgesticht door Reiniervan Arkel.De Reinier van Arkel-groep bestaat nogsteeds alspsychiatrischeInrichting.
Fragment gevelsteen toont opgesloten psychiatrisch patiënt.
25College 2 Gesch. Sociaal Werk: Middeleeuwen
25
Dakloosheid
De Baayert of het passantenhuis was sinds 1400 de nachtopvang voor daklozen en zwervers.
26College 1 Gesch. Sociaal Werk: Motieven ; Middeleeuwen
26
Catharinagasthuis Zutphen: pesthuis links, dolhuis midden, gast- en kostkopershuis rechts
27College 1 Gesch. Sociaal Werk: Motieven ; Middeleeuwen
27
‘Dollen’, ‘vuyle zieken’ en andere lijders vaak in hetzelfde gasthuis
28
Einde college 2
Recommended