View
3
Download
0
Category
Preview:
Citation preview
Idź do
• Spis treści• Przykładowy rozdział• Skorowidz
• Katalog online
• Dodaj do koszyka
• Zamów cennik
• Zamów informacjeo nowościach
• Fragmenty książekonline
Helion SAul. Kościuszki 1c44-100 Gliwicetel. 32 230 98 63e-mail: helion@helion.pl© Helion 1991–2011
Katalog książek
Twój koszyk
Cennik i informacje
Czytelnia
Kontakt
• Zamów drukowanykatalog
Gitara klasycznadla bystrzaków
Autorzy: Jon Chappel, Mark Phillips
Tłumaczenie: Marcin Dorosz
ISBN: 978-83-246-3006-6
Tytuł oryginału: Classical Guitar For Dummies
Format: 170×230, stron: 320
Nastrój do gry:• Wybierz idealny instrument
• Przyjmij właściwą pozycję
• Rozgrzej dłonie i palce
• Wsłuchaj się w utwory zawarte na płycie CD
• Graj z nut, tabulatur, a nawet ze słuchu
Gitara jest obecnie najpopularniejszym i najbardziej czadowym instrumentem na świecie. Zwana
„drewnianym magnesem na kobiety”, urzeka swym brzmieniem także panów. Z klasycznej gitary
możesz wydobyć zarówno chwytliwe melodie i złożone akordy, jak i płynne arpeggia czy liryczne
utwory – i to wszystko dzięki zaledwie sześciu strunom. Jeśli i Ty masz ochotę zasilić wreszcie
grono muzyków, a do tego nie zniechęcić się podczas nużących ćwiczeń, sięgnij po najzabawniejszy
podręcznik do gry na gitarze. Do książki dołączono płytę CD, dzięki której będziesz mógł zagrać
wszystkie utwory, słuchając równocześnie ich nagrań!
• Dotknij i poznaj – zaprzyjaźnij się z rezonującą płytą, przyklejonym do niej gryfem oraz
innymi elementami instrumentu
• Trąć struny – zacznij z dźwięków tworzyć melodie
• Podrasuj swoją technikę – poznaj chwyty barowe, technikę legato i tryle; opanuj flażolety;
zapuść się w górne partie gryfu i zagraj w wyższych pozycjach
• Sięgnij po klasyków – zagraj utwory z wszystkich najważniejszych epok w muzyce
klasycznej: od renesansu i baroku aż do klasycyzmu, romantyzmu i modernizmu
• Praktyka czyni mistrza – korzystaj ze wskazówek i ćwiczeń zarówno dla początkujących,
jak i średnio zaawansowanych gitarzystów
Z rączki do rączki, trochę gitary, trochę książki:• Sposoby odczytywania notacji muzycznej
• Tabulatury, wykresy i zdjęcia
• Wskazówki niezbędne do grania muzyki klasycznej
• Utwory autorstwa mistrzów gitary
• Metody utrzymywania instrumentu w idealnym stanie
• Kurs wymiany strun, krok po kroku
Spis tre�ciO autorach ....................................................................................................................11
Podzi�kowania od autorów ...........................................................................................13
Wst�p ............................................................................................................................15O ksi��ce .........................................................................................................................................15
Konwencje zastosowane w ksi��ce ......................................................................................................16
Czego nie czyta� ...............................................................................................................................17
Naiwne za�o�enia ..............................................................................................................................18
Jak podzielona jest ksi��ka .................................................................................................................18
Cz��� I: Poznajemy gitar� klasyczn� ..............................................................................................18
Cz��� II: Zaczynamy gra�. Podstawy .............................................................................................19
Cz��� III: Praca nad technik� gry ..................................................................................................19
Cz��� IV: Doskonalenie repertuaru na gitar� klasyczn� ...................................................................19
Cz��� V: Dekalogi ........................................................................................................................19
Cz��� VI: Dodatki ........................................................................................................................20
Ikony wykorzystane w ksi��ce .............................................................................................................20
Co dalej ...........................................................................................................................................21
Od polskiego wydawcy ......................................................................................................................21
Cz��� I: Poznajemy gitar� klasyczn� ....................... 23Rozdzia� 1: Gitara akustyczna i jej w�asna liga .............................................................25
Gitara klasyczna: jeden termin, dwa znaczenia i nieco historii ...............................................................26
Jak wygl�da gitara klasyczna ..............................................................................................................27
Fizyczne ró�nice mi�dzy gitar� klasyczn� i jej rówie�nicami ..................................................................30
Dalej ni� wygl�d: Inne unikalne cechy gitary klasycznej ........................................................................32
Pozycja i technika muzyka .............................................................................................................33
Wiedza muzyczna i umiej�tno�ci ....................................................................................................34
Rozdzia� 2: Przygotowania do gry ..................................................................................37Przyj�cie prawid�owej pozycji .............................................................................................................37
Jak usi��� .....................................................................................................................................38
Oparcie dla gitary: U�o�enie nóg ...................................................................................................39
Obejmowanie gitary: Wsparcie dla ramienia ...................................................................................40
Prawid�owe u�o�enie d�oni ............................................................................................................41
6 Gitara klasyczna dla bystrzaków
Pierwszy kontakt d�oni ze strunami .....................................................................................................43
Chwytanie strun: U�o�enie lewej d�oni ...........................................................................................44
Gotowy do szarpni�cia: U�o�enie prawej d�oni ...............................................................................45
Uderzanie strun: Podstawowe techniki prawej r�ki ..........................................................................47
Strojenie ...........................................................................................................................................50
Regulowanie napi�cia struny w celu podwy�szenia lub obni�enia d�wi�ku ........................................51
Strojenie wizualne z u�yciem elektronicznego stroika .......................................................................51
Strojenie ze s�uchu ........................................................................................................................52
Rozdzia� 3: Jak rozszyfrowa� zapis nutowy i tabulatur� .............................................. 57Arkana standardowego zapisu nutowego ............................................................................................57
P�ótno kompozytora: Pi�ciolinia, klucz, takty i kreski taktowe ..........................................................58
Wysoko�� tonu: Raz wy�ej, raz ni�ej ..............................................................................................59
D�ugo�� nut: Jak d�ugo podtrzymywa� d�wi�k, co okre�la rytm i tak dalej ..........................................61
Ekspresja, artykulacja i inne symbole ..............................................................................................63
Zale�no�ci pomi�dzy pi�ciolini� i podstrunnic� ...................................................................................65
Urok u�yteczno�ci typowo gitarowej notacji .........................................................................................67
Oznaczenia palców prawej i lewej d�oni .........................................................................................67
Podo�a� poprzeczkom ...................................................................................................................68
Tabulatura — przydatny dodatek do standardowej notacji ..............................................................69
Cz��� II: Zaczynamy gra�. Podstawy .......................71Rozdzia� 4: Tylko jeden d�wi�k: Proste melodie ........................................................... 73
wiczenie nut na jednej strunie ..........................................................................................................74
wiczenie palców: Struny 1, 2 i 3 .................................................................................................74
Praca (g�ównie) dla kciuka: Struny 4, 5 i 6 ....................................................................................79
Gra na trzech strunach ......................................................................................................................81
Zabawa palcami na pierwszych trzech strunach ..............................................................................82
Kciuki znów skierowane w stron� ni�szych strun .............................................................................84
Wycieczka po wszystkich sze�ciu strunach ...........................................................................................85
Zakaz u�ywania kciuka! ................................................................................................................86
Kciuk i pozosta�e palce — do dzie�a! .............................................................................................87
P�ynna gra melodyjnych utworów na wszystkich sze�ciu strunach ..........................................................88
Rozdzia� 5: Walka z d�wi�kami akordu: Technika arpeggio .......................................... 93Granie poszczególnych d�wi�ków arpeggia: Podstawy .........................................................................94
Struna za strun�: Kciuk i palce w gotowo�ci ........................................................................................95
Przypisanie palców do poszczególnych strun ...................................................................................95
Ruchomy kciuk .............................................................................................................................96
Zró�nicowana praca prawej d�oni ......................................................................................................98
Zmiana kolejno�ci uderzanych strun ..............................................................................................98
Przeplatanie kciuka i pozosta�ych palców ........................................................................................99
Dodawanie wspó�brzmienia do wybranych nut ..................................................................................102
Szczypta d�wi�ku mi�dzy kciukiem i palcami ................................................................................102
Dwa palce jednocze�nie ..............................................................................................................103
Utwory z wykorzystaniem techniki arpeggio ......................................................................................104
Spis tre�ci 7
Rozdzia� 6: �wiczenie skali w pierwszej i drugiej pozycji ...........................................111Wprowadzenie do skali, z�a koniecznego ...........................................................................................111
Dlaczego granie skali jest wa�ne ..................................................................................................112
Nazewnictwo skali: Dodawanie znaków przykluczowych ...............................................................112
Gdzie si� zaczynaj� i kocz�: Wst�p do pozycji ............................................................................116
Skale durowe w 1. pozycji ...............................................................................................................117
Jednooktawowa skala C-dur .........................................................................................................118
Dwuoktawowa skala G-dur .........................................................................................................118
Dwuoktawowa skala F-dur ..........................................................................................................119
Dwuoktawowa skala E-dur ..........................................................................................................120
Dwuoktawowa skala A -dur (As-dur) .........................................................................................120
Skale molowe w 1. pozycji ...............................................................................................................121
Jednooktawowa skala a-moll ........................................................................................................121
Dwuoktawowa skala e-moll ..........................................................................................................122
Dwuoktawowa skala f-moll ..........................................................................................................122
Skale w 2. pozycji ...........................................................................................................................123
Skala D-dur w 2. pozycji z wykorzystaniem pustych strun ..............................................................123
Skala D-dur w 2. pozycji bez wykorzystania pustych strun .............................................................124
Skala G-dur w 2. pozycji bez wykorzystania pustych strun .............................................................125
Skala b-moll w 2. pozycji bez wykorzystania pustych strun .............................................................125
Wykorzystanie skali w prostych utworach ..........................................................................................126
Rozdzia� 7: Odkrywanie faktur muzycznych .................................................................131Koordynacja muzyki kontrapunktowej: Warstwy melodyczne ..............................................................132
Rytmiczna gra dwóch zsynchronizowanych melodii .......................................................................132
Przeciwne si�y: Rozdzielenie rytmu kciuka i pozosta�ych palców .....................................................134
„Zag�szczanie” wy�szej melodii za pomoc� wspó�brzmienia ..........................................................135
Melodia z akompaniamentem: Jak wykorzysta� wszystkie palce ...........................................................136
Jak dopasowa� rytm akompaniamentu i melodii .............................................................................136
Kreatywne pój�cie za ciosem: Dwie cz��ci, dwa rytmy ...................................................................137
Proste utwory o ró�nych fakturach muzycznych .................................................................................138
Cz��� III: Praca nad technik� gry ......................... 145Rozdzia� 8: Palce p�asko na strunach: Chwyty barre ..................................................147
Jak gra� chwyty barowe ....................................................................................................................147
Uproszczony chwyt barowy .........................................................................................................148
Pe�ny chwyt barowy ....................................................................................................................149
wiczenie chwytów barowych w kontek�cie muzycznym .....................................................................149
Uproszczony chwyt barowy .........................................................................................................150
Pe�ny chwyt barowy ....................................................................................................................150
Utwory z wykorzystaniem chwytów barre ..........................................................................................152
Rozdzia� 9: P�ynne brzmienie: Technika legato i tryle .................................................155��czenie d�wi�ków za pomoc� techniki legato ...................................................................................155
Techniki hammer-on i pull-off: Tajniki legato ...............................................................................156
Legato w kontek�cie d�u�szej frazy muzycznej ...............................................................................159
8 Gitara klasyczna dla bystrzaków
„Migotliwy” d�wi�k: Tryle ..............................................................................................................161
Osobne granie tryli .....................................................................................................................161
Tryle w kontek�cie ......................................................................................................................162
Utwory z wykorzystaniem techniki legato i tryli .................................................................................163
Rozdzia� 10: Ubarwianie brzmienia: Techniki wydobywania d�wi�ku ........................ 167Tworzenie d�wi�ków przypominaj�cych dzwony: Fla�olety ................................................................167
Granie fla�oletów ........................................................................................................................168
wiczenie fla�oletów w kontek�cie ................................................................................................169
Urozmaicanie brzmienia za pomoc� vibrato ......................................................................................170
Granie vibrato ............................................................................................................................170
wiczenie techniki vibrato w kontek�cie ........................................................................................171
Rozja�nianie i przyciemnianie brzmienia: Zmiana barwy d�wi�ku ......................................................172
Wprowadzanie zmian brzmienia ..................................................................................................172
wiczenie zmian barwy d�wi�ku w kontek�cie ...............................................................................174
Tremolo: Gitarowy karabin maszynowy ............................................................................................175
Gra tremolo ...............................................................................................................................175
wiczenie techniki tremolo w kontek�cie .......................................................................................176
Utwory z wykorzystaniem technik wydobywania d�wi�ku ...................................................................178
Rozdzia� 11: Na muzycznej drabinie: Powy�ej drugiej pozycji ..................................... 181Wprowadzenie do skali i �wicze w tym rozdziale .............................................................................181
Poznajemy wy�sze pozycje ..........................................................................................................182
Pog��bianie umiej�tno�ci poprzez urozmaicanie �wicze ................................................................183
Skale w 5. pozycji ...........................................................................................................................184
Skala F-dur ................................................................................................................................184
Skala B -dur ..............................................................................................................................185
Skala d-moll ...............................................................................................................................187
Skale w 9. pozycji ...........................................................................................................................187
Skala A-dur ...............................................................................................................................187
Skala D-dur ...............................................................................................................................188
Skala f -moll ..............................................................................................................................189
Skale wymagaj�ce zmiany pozycji .....................................................................................................189
Skala E-dur z jedn� zmian� pozycji .............................................................................................190
Skala A -dur z dwiema zmianami pozycji ....................................................................................191
Skala c -moll z jedn� zmian� pozycji ...........................................................................................191
Skala g -moll z dwiema zmianami pozycji ....................................................................................191
Granie utworów z wykorzystaniem skali w górnych partiach gryfu .......................................................193
Rozdzia� 12: czenie arpeggiów i melodii ................................................................. 197��czenie arpeggiów i melodii w kontek�cie ........................................................................................197
Wycieczka po nizinach: Melodia basowa ..........................................................................................198
Melodia basowa w obr�bie arpeggia .............................................................................................199
Uwypuklanie melodii basowej: wiczenie .....................................................................................200
Wycieczka po wy�ynach: Melodia wiolinowa ....................................................................................201
Melodia wiolinowa w obr�bie arpeggia .........................................................................................202
Uwypuklanie melodii wiolinowej: wiczenie .................................................................................203
Spis tre�ci 9
Pomieszane melodie: Naprzemienna praca kciuka i pozosta�ych palców ..............................................204
Zmienna melodia wiolinowo-basowa w obr�bie arpeggia ...............................................................204
Uwypuklanie zmiennej melodii: wiczenie ...................................................................................205
Utwory z wykorzystaniem po��cze arpeggiów i melodii .....................................................................207
Rozdzia� 13: czenie ró�nych technik gry lew d�oni w wy�szych pozycjach ..........217Nak�adaj�ce si� melodie i poprzeczki w wy�szych pozycjach: Kontrapunkt ..........................................217
��czenie melodii i akompaniamentu z poprzeczkami i technik� legato w wy�szych pozycjach ................219
Utwory z wykorzystaniem ró�nych technik pracy lewej d�oni w wy�szych pozycjach ..............................221
Cz��� IV: Doskonalenie repertuaruna gitar� klasyczn� .............................. 227
Rozdzia� 14: Utwory mistrzów gitary ...........................................................................229Poznajemy wielkich kompozytorów muzyki gitarowej .........................................................................229
Muzyka hiszpaskich kompozytorów ................................................................................................230
Pierwszy kontakt z Sorem ...........................................................................................................230
Oko w oko z Tárreg� ..................................................................................................................232
Muzyka w�oskich kompozytorów ......................................................................................................234
W parze z Giulianim ..................................................................................................................234
Bli�ej Carcassiego .......................................................................................................................235
Utwory wszystkich wielkich kompozytorów muzyki gitarowej ..............................................................237
Rozdzia� 15: Pocztki muzyki gitarowej: Renesans i barok .........................................247Przegl�d stylów ...............................................................................................................................247
Renesans ...................................................................................................................................248
Epoka baroku .............................................................................................................................248
Kompozytorzy renesansu .................................................................................................................249
Tradycyjne melodie z XVI wieku nieznanego autorstwa ................................................................250
John Dowland i inni wielcy lutni�ci ..............................................................................................250
Kompozytorzy baroku .....................................................................................................................252
Zacznij od Bacha .......................................................................................................................252
Rami� w rami� z Haendlem ........................................................................................................254
Utwory z epok renesansu i baroku ....................................................................................................256
Rozdzia� 16: Gitara dojrzewa: Klasycyzm, romantyzm i modernizm .............................263Era klasycyzmu: Muza Mozarta .......................................................................................................264
Oko w oko z Beethovenem, beznadziejnym przypadkiem romantyka ...................................................265
Romantyk na opak: Brahms .............................................................................................................267
�wiat marze Debussy’ego: Nowoczesne oblicze muzyki ....................................................................269
Utwory z epok klasycyzmu, romantyzmu i modernizmu ......................................................................272
10 Gitara klasyczna dla bystrzaków
Cz��� V: Dekalogi .................................................281Rozdzia� 17: Dziesi�ciu (mniej wi�cej) gitarzystów, których powiniene� zna� .......... 283
Andrés Segovia (1893 – 1987) ......................................................................................................283
Julian Bream (ur. 1933) ..................................................................................................................284
Oscar Ghiglia (ur. 1938) ................................................................................................................284
John Williams (ur. 1941) ................................................................................................................285
Pepe Romero (ur. 1944) i Angel Romero (ur. 1946) ......................................................................285
Christopher Parkening (ur. 1947) ...................................................................................................285
David Starobin (ur. 1951) ..............................................................................................................286
Manuel Barrueco (ur. 1952) ...........................................................................................................286
Eliot Fisk (ur. 1954) ......................................................................................................................286
Benjamin Verdery (ur. 1955) ..........................................................................................................287
Sharon Isbin (ur. 1956) ..................................................................................................................287
Rozdzia� 18: Dziesi�� rzeczy, o których warto pami�ta�, kupujc gitar� ................... 289Je�li nie wiesz na sto procent, czego szukasz, postaw na pobliski sklep muzyczny ..................................289
We� ze sob� znajomego ...................................................................................................................290
Z góry ustal przedzia� cenowy ..........................................................................................................290
Kwestie materialne ..........................................................................................................................290
Oce konstrukcj� i wykoczenie gitary ..............................................................................................291
Sprawd�, jak gitara le�y w d�oniach ..................................................................................................292
Sprawd� intonacj� ...........................................................................................................................292
Ws�uchaj si� w brzmienie .................................................................................................................293
Oce walory estetyczne ...................................................................................................................293
Okre�l potencja� gitary .....................................................................................................................293
Cz��� VI: Dodatki .................................................295Dodatek A: Podstawowe zasady utrzymywania i konserwacji gitary ......................... 297
Jak zapewni� gitarze dogodne warunki ..............................................................................................297
Temperatura ..............................................................................................................................298
Wilgotno�� .................................................................................................................................298
Ochrona gitary w domu i w drodze ..............................................................................................298
Utrzymywanie gitary w czysto�ci ......................................................................................................299
Wymiana strun w gitarze klasycznej ..................................................................................................300
Krok pierwszy: Usuwanie starej struny .........................................................................................301
Krok drugi: Wi�zanie struny przy mostku .....................................................................................301
Krok trzeci: Mocowanie struny na ko�eczku ..................................................................................302
Drobne naprawy .............................................................................................................................304
Dodatek B: Jak korzysta� z p�yty ................................................................................ 305Tekst a p�yta ...................................................................................................................................305
S�uchanie p�yty ...............................................................................................................................306
Korzystanie z p�yty: Microsoft Windows ......................................................................................307
Korzystanie z p�yty: Mac OS ......................................................................................................307
Utwory zawarte na p�ycie ................................................................................................................307
Skorowidz ................................................................................................................... 313
Rozdzia� 4: Tylko jeden d�wi�k: Proste melodie 73
Rozdzia� 4
Tylko jeden d�wi�k:Proste melodie
W tym rozdziale:� gra na pojedynczej strunie� tworzenie melodii za pomoc� dwóch lub trzech strun� tworzenie muzyki za pomoc� wszystkich sze�ciu strun� �wiczenie utworów z wykorzystaniem wszystkich sze�ciu strun
a�da podró� zaczyna si� od pojedynczego kroku i ka�da melodia zaczyna si� odpojedynczej nuty. Ró�nica polega na tym, �e melodie powstaj� do ko�ca w�a�nie
w ten sposób — staj� si� zbiorami pojedynczych dwi�ków, granych jeden po drugim.Staraj si� podchodzi� do ka�dej melodii jako do jednego dwi�ku nast�puj�cego popoprzednim, a b�dziesz w stanie odtwarza� najwspanialsze melodie �wiata, pocz�wszyod menuetów Bacha, a sko�czywszy na epickim temacie z IX Symfonii Beethovena.W tym rozdziale nauczysz si� zatem gry pojedynczych dwi�ków naraz.
W tym rozdziale skupimy si� na melodiach budowanych w oparciu o pierwsze czteryprogi gitary. Umiej�tno�� zagrania podstawowych nut na ni�szych progach pozwoli Cirozpozna� wysoko�ci dwi�ków oraz rytm na pi�ciolinii i przenie�� je na podstrunnic�.A po podwy�szeniu i obni�eniu nut b�dziesz w stanie zagra� na czterech pierwszychprogach podstrunnicy wszystkie mo�liwe dwi�ki, od niskiego E po wysokie G (znanerównie� jako A ), umieszczone powy�ej pi�ciolinii.
Je�li zastosujesz si� do postawy cia�a i u�o�enia d�oni, które przedstawili�myw rozdziale 2., zauwa�ysz, �e zagranie muzyki zawartej w tym rozdziale przyjdzie Cica�kiem �atwo i naturalnie.
W przypadku pierwszych czterech progów gitary najlepiej wykorzysta� 1. palec(wskazuj�cy) dla dwi�ków na 1. progu, 2. palec dla dwi�ków na 2. progu, 3. palec dladwi�ków na 3. progu i 4. palec dla dwi�ków na 4. progu (wi�cej informacji na tematu�o�enia palców znajdziesz we wst�pie do ksi��ki oraz w rozdziale 3.). Innymi s�owy,numer progu odpowiada numerowi palca lewej r�ki. W ten sposób �atwo zagra�dwi�ki na niskich progach, gdy� na przyk�ad „1” oznacza zarówno numer palca,jak i najni�szego progu. Sytuacja ta ulegnie naturalnie zmianie, kiedy zacznieszporusza� si� w gór� gryfu, ale na pocz�tku ta zale�no�� mo�e okaza� si� przydatna.
K
74 Cz��� II: Zaczynamy gra�. Podstawy
wiczenie nut na jednej struniePodstawowe nuty oznacza si� za pomoc� „go�ych” pierwszych siedmiu liter alfabetu:A, B, C, D, E, F oraz G. To one odpowiadaj� bia�ym klawiszom na fortepianie(na którym pojawiaj� si� siedem razy, w siedmiu ró�nych oktawach, wraz z kilkoma„lunymi” klawiszami). Dwi�ki podwy�szone i obni�one za pomoc� krzy�ykówi bemoli (którym odpowiadaj� czarne klawisze fortepianu) stanowi� co� „w pó� drogi”pomi�dzy nutami podstawowymi. Przyjrzyjmy si� zatem, jak gra� zarówno dwi�kipodstawowe, jak i te obni�one i podwy�szone.
Kiedy zaczniesz ju� gra� prawdziwe utwory, zauwa�ysz, �e kciuk prawej d�oni s�u�yg�ównie do grania dwi�ków przypadaj�cych na 6. i 5. strun�, podczas gdy pozosta�epalce skupione s� na 3., 2. oraz 1. strunie. Z kolei 4. struna to swego rodzaju szarastrefa, je�li chodzi o palce — mo�na gra� na niej zarówno z wykorzystaniem kciuka,jak i innych palców, zale�nie od kontekstu. Mimo to nie istnieje �adna pisana regu�a,która stwierdza�aby, �e niskie struny nale�y uderza� kciukiem, a wy�sze palcami —po prostu kciuk naturalnie uk�ada si� nad tymi strunami. Zreszt� ju� w rozdziale 6.przekonasz si�, �e na wszystkich sze�ciu strunach mo�na gra� pozosta�ymi palcami.W rozdziale tym nauczymy Ci� skali.
Rysunek 4.1 przedstawia zapis nutowy podstawowych nut na ni�szych progach gitary,w��czaj�c w to puste struny. Niektóre z nich b�dziesz uderza� kciukiem, a innepozosta�ymi palcami prawej r�ki, a wszystkie prezentowane tu nuty mo�esz zagra�przy u�yciu ró�nych ustawie� palców. Umieszczona poni�ej tabulatura to dowód na to,�e w �wiczeniu tym nie b�dziesz musia� przekracza� 3. progu (i pami�taj, �e tabulaturapokazuje numer progu, a nie palca).
Rysunek 4.1.Podstawowe
nuty na ni�-szych progach
gitary
Na rysunku 4.2 przedstawiamy podstawowe nuty oraz wszystkie dwi�ki pomi�dzy nimi,tutaj zapisane jako nuty podwy�szone. Pami�taj jednak, �e ka�da nuta podwy�szona zapomoc� krzy�yka posiada równie� swój obni�ony odpowiednik (na przyk�ad F to tosamo, co G ; wi�cej na ten temat znajdziesz w rozdziale 3.).
wiczenie palców: Struny 1, 2 i 3Kiedy mówimy, aby� „zagra� co� palcami”, mamy na my�li palce prawej d�oni, pomijaj�ctym samym kciuk prawej d�oni — nie �eby�my mieli co� przeciwko kciukom. (Prawd�mówi�c, bez przeciwstawnych kciuków nie da�oby si� gra� na gitarze!). Zajmijmy si�zatem tematem wykorzystania palców do zagrania na trzech najwy�szych strunach.
Rozdzia� 4: Tylko jeden d�wi�k: Proste melodie 75
Rysunek 4.2.Wszystkie
nuty przypa-daj�ce napierwsze
czteryprogi gitary
Nuty na 1. struniePierwsza struna to na pocz�tek ca�kiem niez�e miejsce, jako �e jest strun� zewn�trzn�,dzi�ki czemu �atwiej b�dzie Ci j� wyodr�bni� spo�ród pozosta�ych. Zaczniemy odpodstawowych nut, które przypadaj� na pierwsze cztery progi gitary na tej strunie,czyli E (pusta), F (1. próg) oraz G (3. próg).
W gitarze klasycznej w celu �atwiejszego i bardziej wydajnego wykonania danej partiimusisz korzysta� jednocze�nie z kilku palców (nie da si� zagra� szybkich dwi�kówtylko za pomoc� jednego palca). W �wiczeniu przedstawionym na rysunku 4.3 zacznijod palca wskazuj�cego i �rodkowego, zmieniaj�c je jeden za drugim zgodnie ze schematemi-m-i-m. Wykorzystaj technik� tirando, o której pisali�my w rozdziale 2. Powtarzajca�o�� tak d�ugo, a� uda Ci si� wydoby� z gitary sta�y rytm, �eby� czu� si� komfortowo,graj�c poszczególne dwi�ki jednocze�nie z nagraniem na p�ycie. Zauwa� te�, �e powy�ejpi�ciolinii, tu� nad pierwszym taktem, zamieszczamy diagram przedstawiaj�cypodstrunnic�, aby przypomnie� Ci, gdzie pojawiaj� si� kolejne dwi�ki.
Zwró� uwag� na termin sim. umieszczony tu� nad drugim taktem. To skrót od s�owasimile, który informuje Ci�, aby� kontynuowa� w podobny sposób — czyli w tymprzypadku nadal naprzemiennie uderzaj�c struny dwoma palcami.
Nawet je�li wydaje Ci si�, �e dane �wiczenie zagra�e� poprawnie, najlepiej odwo�a� si�do p�yty do��czonej do ksi��ki i sprawdzi� zamieszczone na niej wykonanie. Zwró�uwag�, �e �cie�ka z p�yty poprzedzona jest odliczaniem („klikni�ciami” perkusji przedpierwszymi dwi�kami nagrania; wi�cej informacji na temat tego, jak korzysta� z p�yty,znajdziesz w dodatku B), które pomo�e Ci ustali� tempo gry, jeszcze zanim pojawi si�gitara. Ws�uchaj si� zatem w to odliczanie i na jego podstawie okre�l sta�y rytm gry.I jeszcze jedno — czy Twoje uderzenia prawej d�oni s� tak samo równe i zdecydowane jakte na p�ycie? Sprawd jeszcze raz i upewnij si�, czy rytm, jaki wydobywasz z instrumentu,jest stabilny i czy wszystkie dwi�ki czysto i g�o�no wybrzmiewaj�.
Rysunek 4.4 przedstawia pasa�, w którym wykorzystane zosta�y podwy�szone i obni�onenuty przypadaj�ce na pierwsz� strun�. Najpierw zagraj ca�o�� powoli i powtarzaj takd�ugo, a� zagrasz te dwi�ki równie pewnie i zdecydowanie, co w przypadkupodstawowych nut.
76 Cz��� II: Zaczynamy gra�. Podstawy
Rysunek 4.3.Granie
�wier�nuti pauz
na pierwszejstrunie
Rysunek 4.4.Nuty podsta-wowe, pod-
wy�szonei obni�one na
pierwszychczterech pro-
gach 1. struny
A teraz spróbuj wykona� �wiczenie z rysunku 4.5. Mamy w nim do czynieniaz przemieszanymi po��czeniami �wier�nut i ósemek. Pami�taj, �e na jedno uderzeniemetronomu przypadaj� dwie ósemki, czyli tempo jest dwa razy szybsze od tempa�wier�nut. (Wi�cej informacji na temat d�ugo�ci trwania nut znajdziesz w rozdziale 3.).
Dopilnuj, aby szereg kostek u podstawy palców lewej d�oni znajdowa� si� w pozycjiprostopad�ej do podstrunnicy. Lew� d�o� zakrzyw nieco do �rodka, tak aby 4. palecznalaz� si� blisko podstrunnicy, mniej wi�cej w tej samej odleg�o�ci co palec 1.
Nuty na 2. strunieKiedy ju� porz�dnie po�wiczysz z 1. strun�, spróbuj zagra� trzy podstawowe nuty na 2.strunie: B (pusta), C (1. próg) oraz D (3. próg) (rysunek 4.6). Zostajemy przy rytmie�wier�nut i ósemek, ale dorzucili�my kilka kropek i �uków, aby� zachowa� czujno��.
Rozdzia� 4: Tylko jeden d�wi�k: Proste melodie 77
Rysunek 4.5.�wier�nuty
i ósemkina 1. strunie
Rysunek 4.6.�wier�nuty,
ósemki i innerytmy
na 2. strunie
�wiczenie z rysunku 4.7 zawiera ju� wszystkie dwi�ki dost�pne w obr�bie pierwszychczterech progów 2. struny — podstawowe B, C i D oraz podwy�szone lub obni�onedwi�ki pomi�dzy nimi — C /D i D /E .
78 Cz��� II: Zaczynamy gra�. Podstawy
Rysunek 4.7.Granie dwi�-
ków na ni�-szych progach
2. struny
Nuty na 3. strunieSkoro ju� wiesz, jak gra� dwi�ki na pierwszych dwóch strunach, do repertuaru do�o�ymyjeszcze nuty ze struny 3. (rysunek 4.8). Znajduj� si� na niej tylko dwie nuty podstawowe:G (pusta) oraz A (2. próg). Dwi�k A mo�esz chwyci�, u�ywaj�c 2. palca lewej d�oni.Podkr��my te� nieco tempo i obok ósemek wykorzystajmy jeszcze szybciej biegn�ceszesnastki.
Rysunek 4.8.Szesnastki
i ósemkina 3. Strunie
Przy jakimkolwiek zadanym lub sta�ym tempie szesnastki gra si� dwa razy szybciej ni�ósemki. �eby� zatem nie musia� na si�� próbowa� zagra� czego�, co przekracza mo�liwo�ciTwoich palców (lub umys�u), �wiczenia, w których pojawi� si� szesnastki, staraj si� gra�w stosunkowo wolnym tempie — przynajmniej dopóki wci�� uczysz si� poszczególnychrytmów.
Dwi�ki po�rednie znajduj�ce si� na 3. strunie to G /A (1. próg, chwytany 1. palcem)oraz A /B (3. próg, chwytany 3. palcem). Zwró� uwag�, �e dwi�k chwytany 4.palcem na 3. strunie to B — podstawowa nuta o tej samej wysoko�ci, co pusta 2. struna.Oznacza to, �e je�li w zapisie zauwa�ysz B (trzecia linia na pi�ciolinii), dwi�k ten
Rozdzia� 4: Tylko jeden d�wi�k: Proste melodie 79
mo�esz zagra� zarówno na pustej 2. strunie, jak i na 4. progu 3. struny. W �wiczeniuz rysunku 4.9 zagraj go jednak na 4. progu 3. struny, �eby� móg� tak�e wykorzysta�4. palec lewej d�oni.
Rysunek 4.9.Granie nut na
3. strunie,z dwi�kiem
B w��cznie
Pami�taj — liczby na tabulaturze odnosz� si� do numerów progów, ale kiedy w gr�wchodz� tylko cztery pierwsze progi, cyfry te dotycz� równie� kolejnych numerówpalców. Kiedy wi�c b�dziesz uczy� si� rozk�adu dwi�ków na podstrunnicy i próbowa�pogodzi� ze sob� czytanie zapisu oraz konieczno�� przy�o�enia palca do odpowiedniejstruny i progu, pociesz si�, �e zawsze mo�esz wykorzysta� tabulatur� jako przypomnienieu�o�enia palców (pomimo �e cyfry znajduj�ce si� na niej tak naprawd� dotycz� progów).Id�c w ten sposób „na skróty”, by� mo�e nie zniech�cisz si� tak szybko do naukiczytania zapisu nutowego. I jeszcze jedna sprawa — pami�taj, �e na podstawie tabulaturymo�esz rozwia� swoje w�tpliwo�ci co do tego, w jakim miejscu zagra� dwi�k, którypojawia si� w dwóch miejscach na podstrunnicy.
Praca (g�ównie) dla kciuka: Struny 4, 5 i 6Kciuk prawej d�oni ró�ni si� od pozosta�ych palców tym, �e uderza struny pod innymk�tem. Ponadto kciuk odgrywa inn� rol� w muzyce i s�u�y g�ównie do grania linii basu,a nie poszczególnych dwi�ków melodii, co nale�y do prawego palca wskazuj�cego,�rodkowego i serdecznego. Dlatego te� kciukiem zajmujemy si� osobno. Dajemykciukowi jego w�asn� muzyk� i w�asny zestaw strun, dzi�ki czemu mo�emy skupi� si�na sprawach zwi�zanych tylko z tym palcem.
Tak samo jak w przypadku grania dwi�ków pozosta�ymi palcami, równie� nauk�operowania kciukiem zaczniemy od gry na pojedynczej, zewn�trznej strunie. W przypadkukciuka istnieje mo�liwo�� zastosowania zarówno techniki tirando, jak i apoyando, ale grakciukiem przy u�yciu tej drugiej opcji nale�y raczej do rzadko�ci w stylu gitary klasycznej,wi�c w zamieszczonych na kolejnych stronach �wiczeniach wykorzystaj do partiikciuka technik� tirando.
Nuty na 6. strunieKciuk cz�sto gra nuty basowe, które z regu�y p�yn� nieco wolniej ni� nuty wiolinowe— czyli te wy�sze, które zazwyczaj przejmuj� melodi� — dlatego te� w tym duchuzaczynamy od ca�ych nut, pó�nut i �wier�nut na najbardziej basowej z wszystkich strun— czyli 6. Zwró� tak�e uwag� na u�ycie kropek i �uków, a je�li zajdzie taka potrzeba,wró� do rozdzia�u 3., z którego dowiesz si�, co oznaczaj� te symbole.
Zagraj za pomoc� kciuka trzy najni�sze nuty podstawowe na gitarze: E, F oraz G,tak jak na rysunku 4.10.
80 Cz��� II: Zaczynamy gra�. Podstawy
Rysunek 4.10.Granie dwi�-
ków E, F i Gna 6. strunie
przy u�yciukciuka
Dwi�ki E, F i G maj� te same oznaczenia, co nuty, które gra�e� palcami na 1. strunie(pocz�wszy od �wiczenia pokazanego na rysunku 4.2), ale te grane kciukiem na 6.strunie s� o dwie oktawy ni�sze.
Struna 6. to niska struna E. Jej dwi�k oraz oznaczenie literowe s� takie same, jakw przypadku 1. struny, czyli wysokiego E (tyle �e to dwi�k o dwie oktawy ni�szy),tote� identycznie b�d� rozk�ada�y si� nuty po�rednie: F /G oraz G /A znajd� si�odpowiednio na 2. i 4. progu i chwycisz je za pomoc� tych samych palców (rysunek 4.11).
Rysunek 4.11.Granie nut
na 6. strunie
Nuty na 5. strunie�wiczenie z rysunku 4.12 przedstawia trzy podstawowe nuty na 5. strunie: A, B oraz C.Dopilnuj, aby podczas gry uderza� t� strun� czysto, bez zahaczania o któr�� z przyleg�ychstrun, 6. lub 4.
Jako �e nuty podstawowe przypadaj� odpowiednio na pust� strun�, 2. próg i 3. próg,nuty podwy�szone i obni�one — A /B oraz C /D — znajd� si� na progu 1. oraz 4.i b�dziesz je chwyta� palcami o tych samych numerach (rysunek 4.13).
Rozdzia� 4: Tylko jeden d�wi�k: Proste melodie 81
Rysunek 4.12.Granie dwi�-ków A, B i Cna 5. strunie
za pomoc�kciuka
Rysunek 4.13.Granie nut
na 5. strunie
Nuty na 4. strunieOmawianie dolnych strun ko�czymy gr� kciukiem na 4. strunie. Rysunek 4.14przedstawia dwi�ki D, E oraz F grane w kilku ró�nych rytmach: jako pó�nuty,�wier�nuty i ósemki. Je�li uznasz, �e to zbyt �atwe, spróbuj zagra� te dwi�ki tylkoprzy u�yciu pozosta�ych palców (nie kciuka) i zauwa� przy tym, �e by� mo�e b�dzieszmusia� lekko podnie�� d�o� (w stron� sufitu) w celu zachowania prawid�owego k�tauderzania strun. Mo�e okaza� si� to przydatne w sytuacjach, w których kciuk b�dziezaj�ty gr� linii basu na 6. lub 5. strunie, a melodia g�ówna przypadnie na 4. strun�— wtedy zagranie tych dwi�ków b�dzie nale�a�o w�a�nie do palców prawej r�ki.
Tym razem zagraj poszczególne dwi�ki (zarówno nuty podstawowe, jak i podwy�szonei obni�one) palcami prawej r�ki, zgodnie z oznaczeniami na notacji, a nast�pniekciukiem (4. struna to swego rodzaju strefa sporna dla kciuka i palców prawej r�ki).�wiczenie z rysunku 4.15 wprowadza dwi�ki D /E i F /G , chwytaneodpowiednio 1. i 4. palcem.
Gra na trzech strunachNa kolejnych stronach spróbujemy po��czy� Twoje umiej�tno�ci gry na trzechnajwy�szych strunach osobno i zagramy na nich jednocze�nie. Je�li nauczysz si�, jakgra� na kilku strunach równocze�nie, zwi�kszy si� ilo�� dwi�ków, które b�dziesz w staniezagra� w jednym pasa�u, ale przy tym pojawi si� konieczno�� naprzemiennego u�ywaniastrun, przemieszczania d�oni w poprzek gryfu oraz zwi�kszenia aktywno�ci lewej r�kiw celu uchwycenia ni�ej i wy�ej po�o�onych progów.
82 Cz��� II: Zaczynamy gra�. Podstawy
Rysunek 4.14.Granie dwi�-
ków D, E i Fna 4. strunie
przy u�yciukciuka
Rysunek 4.15.Nuty
na 4. strunie
Zabawa palcamina pierwszych trzech strunachUmiej�tno�� zagrania melodii rozpisanej na kilka strun oznacza jednocze�niekonieczno�� p�ynnego przej�cia pomi�dzy poszczególnymi strunami. Innymi s�owy,musisz by� w stanie zagra� dwie nuty na dwóch ró�nych strunach z jednakow��atwo�ci� i p�ynno�ci�, jak gdyby znajdowa�y si� na tej samej strunie — pomimo �enaprzemienne uderzanie strun jest nieco trudniejsze.
Zagrywka tego typu nie tylko nie powinna sprawia� trudno�ci Tobie jako wykonawcy,ale tak�e nie powinna zosta� zauwa�ona przez Twojego odbiorc�. Melodia musi zatemp�yn�� w tak równym tempie i z tak podobn� ekspresj�, aby maskowa�a fakt, i� w�a�niezagra�e� na innej strunie.
Rozdzia� 4: Tylko jeden d�wi�k: Proste melodie 83
Granie na dwóch strunach w technice tirandoNa rysunku 4.16 przedstawiamy melodi� gran� na dwóch — 1. oraz 2. — strunachprzy u�yciu �wier�- i pó�nut. �wiczenie to wykonaj, korzystaj�c z techniki tirando,zgodnie z oznaczeniami palców na notacji, a nast�pnie zmie� kolejno�� uderzania,zaczynaj�c od palca m zamiast od i.
Kiedy ju� nauczysz si� z �atwo�ci� przemienia� struny, bez jakichkolwiek przerwpomi�dzy kolejnymi dwi�kami i z zachowaniem p�ynno�ci, spróbuj zagra� �wiczenieprzedstawione na rysunku 4.17. Musisz rozpocz�� je od pustej 3. struny, przej�� a� dowysokiego G na 1. strunie, a nast�pnie powróci� do punktu wyj�cia. W ten sposób zagraszmelodi� opart� na pierwszych trzech strunach gitary.
Rysunek 4.16.Granie
na dwóchstrunach
Rysunek 4.17.Melodia natrzech gór-
nych strunach
84 Cz��� II: Zaczynamy gra�. Podstawy
Granie na trzech strunach w technice apoyandoW rozdziale 2. pozna�e� ju�, jak dzia�a technika apoyando, wi�c najwy�szy czas, abywiedz� t� wykorzysta� praktycznie do zagrania melodii na pierwszych trzech strunach.Pami�taj, �e technik� apoyando stosujemy w stylu gitary klasycznej w celu nadaniastrunom bardziej zdecydowanej wibracji, która z kolei przek�ada si� na poziom g�o�no�cidanej melodii — szczególnej efektywno�ci mo�emy spodziewa� si� w przypadkuwolniejszych pasa�y.
Dopilnuj, aby te same p�ynne przej�cia pomi�dzy strunami, jakie stara�e� si� osi�gn��w przypadku techniki tirando we wcze�niejszych �wiczeniach, by�y obecne tak�e w trakciegrania melodii z rysunku 4.18. Technika apoyando wymaga nieco wi�kszego wysi�kui zaanga�owania, poniewa� palce prawej d�oni musz� oprze� si� na ni�szych strunach,a nie po prostu zawisn�� w powietrzu w oczekiwaniu na kolejne uderzenie. Mimo towarto w�o�y� w wykonanie tego typu zagrywki nieco wi�cej energii — cho�by ze wzgl�duna bogactwo brzmienia, jakie w ten sposób wniesiemy do utworu!
Rysunek 4.18.Melodia granana pierwszych
trzech stru-nach przy
u�yciu techni-ki apoyando
Aby us�ysze� efekt, jaki daje ta technika, po�wi�� chwil� na dok�adne przes�uchanie tej�cie�ki p�yty CD. Spróbuj zagra� ca�o��, najpierw stosuj�c technik� tirando, a nast�pnieapoyando, po czym porównaj ró�nice w brzmieniu obu wersji.
Kciuki znów skierowanew stron� ni�szych strunSkoro ju� potrafisz zagra� pojedyncze dwi�ki na strunach basowych, jeste� gotów,aby spróbowa� zmierzy� si� z pasa�ami, których dwi�ki przypadaj� na trzy najni�szestruny. Jako �e do zagrania wszystkich dwi�ków na tych strunach b�dzie potrzebny Citylko kciuk, nie b�dziesz musia� zwraca� uwagi na oznaczenia palców prawej r�ki, tak jakw przypadku zwyk�ych melodii, co nieco u�atwi Ci prac�. Wi��e si� to jednak z pewnyminiedogodno�ciami — czasami kciuk faktycznie b�dzie musia� dwoi� si� i troi�, abypoprawnie zagra� niektóre szybsze nuty, takie jak ósemki. Tym razem bowiem nieb�dziesz móg� podzieli� obowi�zków pomi�dzy jego s�siadów, w przeciwie�stwie dopasa�y granych przy u�yciu pozosta�ych palców. Aby jednak Twój kciuk ca�kowicie niezwariowa�, w kolejnych dwóch �wiczeniach staraj si� utrzyma� stosunkowo rozs�dnetempo. I jak zawsze najpierw pos�uchaj nagrania z p�yty, cho�by po to, aby ws�ucha� si�w polecan� przez nas pr�dko�� wykonania danego �wiczenia lub utworu.
Rozdzia� 4: Tylko jeden d�wi�k: Proste melodie 85
Na rysunku 4.19 przedstawiono pasa� sk�adaj�cy si� z dwi�ków basowych granych natrzech ni�szych strunach i przebiegaj�cy d�wi�k po d�wi�ku (bez omijania czegokolwiek),czyli od litery do litery (A, B, C i tak dalej). Najpierw zagraj ca�o�� powoli, upewniaj�csi� przy tym, czy nast�puj�ce po sobie nuty brzmi� na ró�nych strunach tak samorówno i p�ynnie, jak gdyby by�y grane na tej samej strunie.
Rysunek 4.19.Gra „dwi�kpo dwi�ku”
na trzech ni�-szych stru-
nach
Linia basu — któr� w przypadku gitary klasycznej prawie zawsze gra si� za pomoc�kciuka — rzadko odgrywa rol� melodii, tote� jej odegranie cz�sto polega na omini�ciuniektórych nut, a nie na zagraniu ca�ego pasa�u „dwi�k po dwi�ku”. W �wiczeniuprzedstawionym na rysunku 4.20 gra kciukiem przebiega g�ównie w oparciu o interwa�y,w sk�ad których wchodz� przede wszystkim pomini�cia, a nie kolejne dwi�ki — w tensposób przygotujesz si� do gry mniej uporz�dkowanych partii basowych.
Wycieczka po wszystkichsze�ciu strunach
Dochodzimy do punktu, który stanowi swego rodzaju kamie� milowy w Twojejprzygodzie z gitar� klasyczn� — to w�a�nie tutaj zaczniesz gra� na wszystkich sze�ciustrunach swojego instrumentu. Oznacza to, �e ka�dy rozpisany na nuty pasa�wykorzystuj�cy dwi�ki od niskiego E (trzy linie dodane i jedno pole poni�ej pi�ciolinii)do G powy�ej pi�ciolinii, z jakim si� spotkasz, b�dzie po�ywk� dla rozwijania Twojejumiej�tno�ci czytania nut. Aby jednak ten zbiór nut by� �atwiej przyswajalny, podzielimygo na dwie cz��ci, dzi�ki czemu najpierw zagrasz wszystkie dwi�ki tylko za pomoc�palców prawej d�oni, a dopiero póniej podzielisz obowi�zki pomi�dzy palce i kciuk.
86 Cz��� II: Zaczynamy gra�. Podstawy
Rysunek 4.20.Linia basu
sk�adaj�ca si�g�ównie
z pomini��dwi�ków
Zakaz u�ywania kciuka!Podczas wykonywania wi�kszo�ci utworów w celu wydobycia z gitary kolejnychdwi�ków b�dziesz korzysta� zarówno z kciuka, jak i z pozosta�ych palców. Gitarzy�cimusz� te� jednak wiedzie�, jak gra� na wszystkich strunach tylko za pomoc� palców.Przyjrzyjmy si� zatem, jak to zrobi�, szczególnie, �e umiej�tno�� ta przyda Ci si� ju�w rozdzia�ach 6. i 11., gdzie b�dziemy omawia� skale.
Na rysunku 4.21 prezentujemy pasa�, który mo�na zagra�, ��cz�c kciuk i pozosta�e palce(kciuka u�ywaj�c do uderzania niskich dwi�ków), ale chcieliby�my, aby� wykona� gotylko za pomoc� palców.
Rysunek 4.21.Granie melodii
na sze�ciustrunach tylkoz wykorzysta-niem palcówprawej d�oni
Rozdzia� 4: Tylko jeden d�wi�k: Proste melodie 87
Ca�a prawa d�o� oraz rami� musz� przesun�� si� w kierunku 6. struny — w stron�prawego barku — dzi�ki czemu gra palcami na dolnych strunach nie b�dzie sprawia�Ci dyskomfortu. Pomimo zmiany ustawienia d�oni dopilnuj, aby pomi�dzy strunamii palcami zosta� zachowany odpowiedni k�t (je�li zajdzie taka potrzeba, wró� do rysunku2.6 w rozdziale 2.).
Kciuk i pozosta�e palce — do dzie�a!Podczas nauki gry z wykorzystaniem wszystkich sze�ciu strun b�dzie przy�wieca� namjeden cel — doprowadzenie do pe�nej wspó�pracy pomi�dzy kciukiem i pozosta�ymipalcami, które stanowi� dwa osobne mechanizmy produkuj�ce dwi�k.
Kciuk oraz pozosta�e palce musz� dzia�a� wspólnie jako spójna, skoordynowana jednostkawydobywaj�ca muzyk� z gitary — spróbuj zatem wykona� �wiczenie, w którymdwi�ki przekazywane s� z palca na palec, tak jak pa�eczka w biegu sztafetowym.Fragment ten znajdziesz na rysunku 4.22 — stanowi go zbiór dwi�ków gitary zagranyod do�u do góry w ró�nych rytmach. Spróbuj odtworzy� ten wschodz�cy i opadaj�cypasa� powoli, zwracaj�c szczególn� uwag� na przej�cie pomi�dzy 4. i 3. strun�, gdzieprzeskoczysz z kciuka na pozosta�e palce prawej d�oni. Pami�taj te�, �e zmiana tapowinna pozosta� niezauwa�alna (lub prawie niezauwa�alna) dla Twojego odbiorcy.
Rysunek 4.22.Melodia opar-
ta na ca�ejgamie ni�-
szych progów
Dopilnuj, aby zagra� ca�o�� p�ynnie (nie przyspieszaj ani nie zwalniaj tempa) i z okre�lon�dynamik� (g�o�no�ci�) dwi�ków, tak�e w trakcie przeskakiwania z kciuka na pozosta�epalce. To w�a�nie rytm i dynamika b�d� podstawowymi elementami, na które nale�yzwraca� baczn� uwag� w celu osi�gni�cia p�ynnego przej�cia pomi�dzy strunami.
88 Cz��� II: Zaczynamy gra�. Podstawy
Rysunek 4.23 przedstawia melodi� przebiegaj�c� tam i z powrotem „meandrami”, a niew jednym g�ównym kierunku, jak mia�o to miejsce w poprzednim �wiczeniu. Zwró�szczególn� uwag� na to, co dzieje si� pomi�dzy 4. i 3. strun� — fragment ten specjalnierozpisali�my w ten sposób, aby� móg� przyzwyczai� si� do przechodzenia z palców nakciuk.
Rysunek 4.23.„Meandruj�-ca” melodia
na wszystkichsze�ciu stru-
nach
P�ynna gra melodyjnych utworówna wszystkich sze�ciu strunach
Ju� za chwil� b�dziesz mia� okazj� wykorzysta� swoje umiej�tno�ci gry na dolnychprogach — wykonasz bowiem trzy ca�e utwory, korzystaj�c przy tym ze wszystkichsze�ciu strun i wydobywaj�c z instrumentu ca�� gam� podstawowych, podwy�szonychi obni�onych nut. Nie ma si� jednak czego obawia�: ca�o�� nie powinna sprawi� Ciproblemu, gdy� utwory te rozpisali�my tak, aby� zagra� tylko ich melodie. Innymi s�owy,nie przejmuj si� na razie graniem kilku dwi�ków jednocze�nie. (Na to przyjdzie czas,pocz�wszy ju� od rozdzia�u 7.).
W celu zagrania tych melodii wykorzystaj zarówno kciuk, jak i pozosta�e palce. Utworyrozpisali�my tak, aby� nie musia� zbyt szybko zmienia� palców, tote� p�ynne przeskakiwaniepomi�dzy kciukiem i pozosta�ymi palcami (i z powrotem) nie powinno okaza� si�szczególnie trudne. Wystarczy, �e zapoznasz si� z oznaczeniami palców prawej d�oni.Co wi�cej, melodie te s� do�� znane, wi�c w odnalezieniu w�a�ciwego dwi�ku pomo�eCi nie tylko Twój wzrok, ale równie� s�uch.
Je�li w którymkolwiek momencie b�dziesz mie� w�tpliwo�ci, czy w�a�ciwie odczyta�e�wysoko�� dwi�ku ze standardowej notacji muzycznej, zawsze mo�esz rzuci� okiemna tabulatur� i na jej podstawie sprawdzi�, czy wybra�e� w�a�ciw� strun� i próg.No i oczywi�cie zach�camy Ci� do korzystania z nagra� zawartych na p�ycie CD,szczególnie je�li chodzi o weryfikacj� rytmu, tempa i p�ynno�ci.
Rozdzia� 4: Tylko jeden d�wi�k: Proste melodie 89
Oto gar�� przydatnych informacji na temat ka�dego z utworów:
� Motyw z Haydna: Ta melodia autorstwa klasycznego kompozytora Franza JosephaHaydna obecnie funkcjonuje jako hymn pa�stwowy Niemiec. Jest w niej co�majestatycznego i powinna by� grana do�� powoli i okazale. W poni�szej aran�acjiwyst�puje sporo pustych strun, wi�c nie powinna by� zbyt trudna dla palcówlewej d�oni.
� Turkey in the Straw: Kolejny utwór to ameryka�ska piosenka folkowa zatytu�owanaTurkey in the Straw w tonacji E. W tonacji tej wyst�puj� cztery nuty podwy�szone,co oznaczono za pomoc� znaków przykluczowych. Dopilnuj zatem, aby wszystkiedwi�ki F, C, G oraz D zagra� o jeden próg wy�ej, ni� gdyby wyst�powa�y w swojejpodstawowej postaci. To przy okazji dobre �wiczenie rozci�gaj�ce dla palcówTwojej lewej d�oni, jako �e cz�sto b�dziesz korzysta� z 1. i 4. palca. Co wi�cej,b�dziesz móg� po�wiczy� czytanie i granie szesnastek.
� Scarborough Fair: Tym razem zmieniamy tonacj� na f-moll, czyli tonacj� obni�on�,sk�adaj�c� si� z czterech nut obni�onych (B , E , A oraz D ). Przedstawiony utwórto melodia z Scarborough Fair — zapadaj�cej na d�ugo w pami�� piosenki, którejkorzeni mo�na doszukiwa� si� ju� w �redniowieczu, a spopularyzowanej g�ównieprzez duet Simon & Garfunkel w latach 60. poprzedniego stulecia. W naszejaran�acji melodia ta rozpoczyna si� nisko, ale w 11. takcie przeskakuje o oktaw�wy�ej, dzi�ki czemu b�dziesz mia� okazj� zagra� te obni�one nuty na wszystkichstrunach.
90 Cz��� II: Zaczynamy gra�. Podstawy
Rozdzia� 4: Tylko jeden d�wi�k: Proste melodie 91
92 Cz��� II: Zaczynamy gra�. Podstawy
Skorowidz
1. struna, 752. struna, 763. struna, 784. struna, 815. pozycja, 1845. struna, 806. struna, 798va, 1699. pozycja, 187
AA, 78, 80A -dur, 114, 120
dwie zmiany pozycji, 191accelerando, 64Adagio, 64A-dur, 114
9. pozycja, 187akcent, 64akcja, 292akordy, 93
akordy barowe, 147akordy blokowe, 136
Alleluja, 255allemande, 249Allemande w tonacji
d-moll, 221, 223alternating thumb, 101America (My Country ‘Tis of
Thee), 139, 142a-m-i, 99a-moll, 113, 114, 121, 200andante, 64, 137Andante w tonacji C-dur, 206,
208, 214, 238, 243Andante w tonacji G, 137, 139, 143Angels We Have Heard on High,
152, 154anonimowi kompozytorzy, 250anular, 67
apoyando, 47, 49, 84aria, 139, 264Aria w tonacji a-moll, 139, 141arpeggio, 93, 159
dodawanie wspó�brzmienia dowybranych nut, 102
granie poszczególnychdwi�ków, 94
kciuk, 95melodia basowa, 199melodia wiolinowa, 201nuty wype�niaj�ce, 99palce w gotowo�ci, 95praca prawej d�oni, 98przeplatanie kciuka i
pozosta�ych palców, 99przypisanie palców do
poszczególnych strun, 95ruchomy kciuk, 96szczypanie strun, 102technika kciuka
przemiennego, 101utwory, 104zmiana kolejno�ci uderzanych
strun, 98artykulacja, 63As-dur, 120
BB, 76, 80B -dur, 114
5. pozycja, 185b -moll, 114Bach Johann Sebastian, 252bagatela, 272barok, 247, 248
kompozytorzy, 252utwory, 256
barré, 147, 150Barrueco Manuel, 286
barwa dwi�ku, 172B-dur, 114Beethoven Ludwig, 265bemol, 59, 114b-moll, 114
2. pozycja bez wykorzystaniapustych strun, 125
boki gitary, 27bourrée, 249Bourrée w tonacji e-moll, 257, 260Brahms Johannes, 267Bream Julian, 284brzmienie, 60, 293budowa gitary klasycznej, 27
CC, 76, 80c -moll, 114
jedna zmiana pozycji, 191ca�a nuta, 62ca�a pauza, 62Carcassi Matteo, 230, 235C-dur, 114, 118, 204cechy gitary klasycznej, 32chór, 253chromatycyzm, 219chwyt barowy, 68chwytanie strun, 33, 44
u�o�enie lewej d�oni, 44u�o�enie prawej d�oni, 45
chwyty barowe, 147�wiczenie, 149pe�ny chwyt barowy, 148,
149, 150uproszczony chwyt barowy,
148, 150utwory, 152
chwyty barre, 147chwyty pó�barowe, 148Cicha noc, 193, 194
314 Gitara klasyczna dla bystrzaków
Clair de lune, 271, 273, 278c-moll, 114courante, 249Coventry Carol, 250cresc., 64crescendo, 64Czarodziejski flet, 272cz��� wiolinowa, 132czyszczenie gitary, 299czytanie muzyki, 34
��wiczenie chwytów barowych, 149�wiczenie fla�oletów, 169�wiczenie melodii basowej, 200�wiczenie melodii wiolinowej, 203�wiczenie nut na jednej strunie, 74�wiczenie palców, 74
kciuk, 79nuty basowe, 79nuty na 1. strunie, 75nuty na 2. strunie, 76nuty na 3. strunie, 78nuty na 4. strunie, 81nuty na 5. strunie, 80nuty na 6. strunie, 79nuty wiolinowe, 79
�wiczenie skali w drugiejpozycji, 111
�wiczenie skali w pierwszejpozycji, 111
�wiczenie tremolo, 176�wiczenie vibrato, 171�wiczenie zmian barwy dwi�ku, 174�wier�nuta, 62
DD, 76, 81D.C., 64D.C. al Coda, 64D.C. al fine, 64D.S., 64D -dur, 114d -moll, 114Da Capo, 64dbanie o paznokcie, 45D-dur, 114
2. pozycja bez wykorzystaniapustych strun, 124
2. pozycja z wykorzystaniempustych strun, 123
9. pozycja, 188
Debussy Claude, 269decresc., 64decrescendo, 64dim., 64diminuendo, 64Dla Elizy, 272, 276d�onie, 41d�ugo�� nuty, 61, 62d-moll, 114
5. pozycja, 187dolna cz��� korpusu, 27dolny s�siad, 206Don Giovanni, 264dopasowanie rytmu
akompaniamentu i melodii, 136doskonalenie repertuaru, 34double-stop, 102
u�ycie dwóch palców, 102, 103Dowland John, 250dreadnought, 31drugorz�dny akcent, 265dynamika, 87dysonans, 205, 222, 235, 238Dziewczyna o w�osach jak len, 271dwi�k opuszka, 46dwi�k paznokcia, 46dwi�k przej�ciowy, 205, 206dwi�k s�siedni, 206dwi�ki przypominaj�ce dzwony, 167dwi�ki pustych strun, 65dwi�ki wiolinowe, 132
EE, 75, 80, 81E -dur, 114e -moll, 114E-dur, 114, 120E-dur z jedn� zmian� pozycji, 190ekspresja, 63elektroniczny stroik, 51elektroniczny tuner, 51e-moll, 113, 114, 122Etiuda w tonacji A-dur, 236,
238, 244Etiuda w tonacji b-moll, 231,
237, 239Etiuda w tonacji F-dur, 221, 225
Ff, 64F, 75, 80, 81F -dur, 114
f -moll, 1149. pozycja, 189
faktury, 131F-dur, 114, 119
5. pozycja, 184ff, 64fingerpicking, 34Fisk Eliot, 286fla�olety, 167, 257
�wiczenie, 169fla�olety naturalne, 168fla�olety sztuczne, 168granie, 168
f-moll, 114, 122forte, 64fortissimo, 64free stroke, 47
GG, 75, 78, 80G -dur, 114g -moll, 114
dwie zmiany pozycji, 191galiarda, 251gawot, 135, 249G-dur, 114, 118
2. pozycja bez wykorzystaniapustych strun, 125
Ghiglia Oscar, 284gigue, 249gitara akustyczna, 25, 30gitara akustyczna ze stalowymi
strunami, 31gitara flamenco, 31gitara folkowa, 31gitara klasyczna, 15, 24, 25, 26
boki, 27dolna cz��� korpusu, 27g�ówka, 27górna cz��� korpusu, 27gryf, 28, 31ko�ki, 28korpus, 27, 28maszynki, 28mostek, 28otwór rezonansowy, 28pi�tka gryfu, 28p�yta rezonansowa, 29podstrunnica, 29poprzeczka, 29progi, 29pud�o rezonansowe, 27rozetka, 29siode�ko, 29
Skorowidz 315
stroiki, 29struny, 29, 30szyjka, 28talia, 29ty�, 29wybrzuszenie, 27wyci�cia, 29
gitara o skróconej menzurze, 292gitara orkiestrowa, 31Giuliani Mauro, 230, 234g�osy, 95, 133, 218g�ówka, 27g-moll, 114God Rest Ye Merry, Gentlemen,
193, 195golpeadory, 31górna cz��� korpusu, 27górny s�siad, 206gra arpeggio, 94gra dwi�k po dwi�ku, 85gra na dwóch strunach w technice
tirando, 83gra na gitarze klasycznej, 26gra na jednej strunie, 74gra na trzech strunach, 81
technika apoyando, 84gra tremolo, 175grand auditorium, 31granie chwytów barowych, 147granie fla�oletów, 168granie skali, 112granie vibrato, 170granie w danej pozycji, 116Greensleeves, 250, 251gryf, 28, 31grywalno��, 292
HHaendel G.F., 254hammering, 156hammer-off, 156hammer-on, 156homofonia, 136
Ii-m-a, 99impresjonizm, 269índice, 67intonacja, 292Isbin Sharon, 287
JJesu, Joy of Man’s Desiring, 253, 254jumbo, 31
Kkadencja, 162kamerton gwizdkowy, 55kamerton stroikowy, 55kamerton wide�kowy, 56kasownik, 59K�cik dzieci�cy, 270kciuk, 79, 84, 86keyboard, 54klasycyzm, 263, 264
utwory, 272klucz, 29, 58klucz G, 58klucz wiolinowy, 58ko�eczki, 28ko�ki, 28ko�o kwintowe, 115Ko�ysanka, 268, 273, 277kompozytorzy muzyki gitarowej,
26, 229barok, 252Carcassi Matteo, 235Giuliani Mauro, 234renesans, 249Sor Fernando, 230Tárrega Francisco, 232utwory, 237
konsonans, 238kontrapunkt, 132, 217kontrapunkt imitacyjny, 249kontrapunkt sta�y, 253koordynacja muzyki
kontrapunktowej, 132korpus gitary klasycznej, 27, 31kostki, 33kreski taktowe, 58kropka oznaczaj�ca technik�
staccato, 64kropki, 61, 62krzy�yk, 59, 114kszta�t melodii, 238kszta�t nuty, 61
LLagrima, 237, 242legato, 64, 155
arpeggia, 159
hammer-on, 156legato wst�puj�ce, 156legato zst�puj�ce, 157��czenie dwi�ków, 155podwójne legato, 157podwójny hammer-on, 157pull-off, 156skale, 159
Lendler w tonacji C, 163, 165Lendler w tonacji D-dur, 207, 209ligatura, 61, 62linia basu, 85, 97linie dodane, 59Londonderry Air, 172Lowland Lullaby, 105, 108lutnia, 253lutni�ci, 250
��czenie arpeggiów i melodii, 197��czenie dwi�ków, 155��czenie melodii i
akompaniamentuz poprzeczkami i technik�legato w wy�szych pozycjach, 219
��czenie melodii i arpeggiów, 197��czenie ró�nych technik gry lew�
d�oni� w wy�szych pozycjach,217
�uk, 61, 62
Mmaestoso, 234Ma�y pastuszek, 270markery, 31maszynki, 27, 28mazurek, 232medio, 67Melancholy Galliard, 251, 252melodia basowa, 198
arpeggio, 199�wiczenie, 200
melodia wiolinowa, 201arpeggio, 201, 202�wiczenie, 203
melodia z akompaniamentem,136, 219
menuet, 134, 249Menuet w tonacji b-moll, 152, 153Menuet w tonacji G, 138, 140metrum, 62mezzo-forte, 64
316 Gitara klasyczna dla bystrzaków
mezzo-piano, 64mf, 64Miasteczko ma�e Betlejem, 133mieczowanie, 291migotliwy dwi�k, 161mistrzowie gitary, 229m�otkowanie, 156mocowanie struny na ko�eczku, 302Moderato, 64modernizm, 269
utwory, 272modulacja, 238, 255mostek, 28Motyw z Czarodziejskiego fletu,
272, 274Motyw z Haydna, 90Mozart Wolfgang Amadeus, 264, 265mp, 64muzyka absolutna, 268muzyka homofoniczna, 136muzyka kontrapunktowa, 132Muzyka na wodzie, 254Muzyka ogni sztucznych, 254muzyka polifoniczna, 132muzyka programowa, 268muzykalno��, 35
Nnaci�cia, 291naprawy, 304naprzemienna praca kciuka i
pozosta�ych palców, 204nastrojenie za niskie, 51nastrojenie za wysokie, 51nazewnictwo skali, 112notacja gitarowa, 67nowoczesna technika uderzania, 50nuty, 59, 74
nuty akcentowane, 163nuty basowe, 79nuty nieakcentowane, 163nuty ozdobne, 232nuty peda�owe, 235nuty sta�e, 235nuty wiolinowe, 79nuty wype�niaj�ce, 99
OO Christmas Tree, 136obejmowanie gitary, 40ocena brzmienia, 293ocena konstrukcji gitary, 291
ochrona gitary, 298odczytywanie muzyki, 57okre�lenie dynamiki, 64oktawa, 169oparcie dla gitary, 39oparte uderzenie, 47, 49osobne granie tryli, 161ottava, 169otwór rezonansowy, 28oznaczenia palców prawej i lewej
d�oni, 67oznaczenie metrum, 62oznaczenie repetycji, 64oznaczenie techniki legato, 64
Óósemka, 62
Pp, 64palm muting, 173p-a-m-i, 99Parkening Christopher, 285partity, 249Pasja wed�ug �wi�tego Mateusza, 253passepied, 249Passepied w tonacji a-moll, 163, 164pauza, 61
pauza �wier�nutowa, 62pauza ósemkowa, 62pauza pó�nutowa, 62pauza szesnastkowa, 62
paznokcie, 45prawa d�o�, 46
pe�ny chwyt barowy, 148, 149�wiczenie, 150
p-i-a, 136pianino, 54pianissimo, 64piano, 64pickguard, 31pie�ni na lutni�, 250pi�ciolinia, 58, 65pi�tka gryfu, 28p-i-m, 136p-i-m-a, 95, 96, 98p-i-m-a-m-i, 98Pinch Parade, 105, 109piórko, 33pizzicato, 173plektron, 33
p�ynna gra melodyjnych utworówna sze�ciu strunach, 88
p�ynne brzmienie, 155p�yta rezonansowa, 29p�ytka maskuj�ca, 31p-m-a, 136podgitarnik, 39pod�okietnik, 40podpórki, 39podstawowe nuty, 74podstrunnica, 29, 65poduszka, 39podwójna kreska taktowa, 64podwójne legato, 157podwójne zatrzymanie, 102podwójny hammer-on, 157pokrewie�stwo równoleg�e, 113polifonia, 132poprzeczki, 28, 29, 68, 147poprzeczki przegubowe, 234pozwól wybrzmie�, 95pozycja, 116pozycja muzyka, 33, 37
obejmowanie gitary, 40oparcie dla gitary, 39siedzenie, 38u�o�enie d�oni, 41u�o�enie nóg, 39wsparcie dla ramienia, 40
pó�nuta, 62pp, 64praca prawej d�oni, 98preludium, 249Preludium D-dur, 106, 110, 218progi, 29przechowywanie gitary, 297
ochrona gitary, 298temperatura, 298wilgotno��, 298
przyciemnianie brzmienia, 172przygotowania do gry, 37przypisanie palców do
poszczególnych strun, 95pud�o rezonansowe, 27Pujol Emilio, 50pulgar, 67pull-off, 156
RRaduj si� �wiecie, 256, 257, 262regulowanie napi�cia struny, 51renesans, 247, 248
kompozytorzy, 249utwory, 256
Skorowidz 317
repertuar, 228rest stroke, 47ritardando, 64romantyzm, 267
utwory, 272Romanza, 207, 211Romero Angel, 285Romero Pepe, 285rozbijanie akordu na kawa�ki, 93rozdzielenie rytmu kciuka i
pozosta�ych palców, 134rozetka, 29rozja�nianie brzmienia, 172rozstaw palców, 67ruch prosty równoleg�y g�osów, 237ruch przeciwny, 257rytmiczna gra dwóch
zsynchronizowanychmelodii, 132
Ssarabanda, 249Scarborough Fair, 92, 250Segovia Andrés, 283sekwencje, 183, 222sekwencje melodyczne, 222, 257siedzenie, 38siode�ko, 27, 29skala, 111, 181
skale durowe, 113skale minorowe melodyczne, 257skale modalne, 248skale modalne doryckie, 250skale w górnych partiach
gryfu, 193skale wymagaj�ce zmiany
pozycji, 189skale durowe w 1. pozycji, 117
A -dur, 120As-dur, 120C-dur, 118E-dur, 120F-dur, 119G-dur, 118
skale molowe, 113wersje, 116
skale molowe w 1. pozycji, 121a-moll, 121e-moll, 122f-moll, 122
skale w 2. pozycji, 123b-moll bez wykorzystania
pustych strun, 125
D-dur bez wykorzystaniapustych, 124
D-dur z wykorzystaniempustych strun, 123
G-dur bez wykorzystaniapustych strun, 125
skale w 5. pozycji, 184B -dur, 185d-moll, 187F-dur, 184
skale w 9. pozycji, 187A-dur, 187D-dur, 188f -moll, 189
skrócona menzura, 292Sonata Patetyczna, 266Sor Fernando, 230, 232sposoby uderzania strun praw�
d�oni�, 183staccato, 64, 265standardowy zapis nutowy, 57Starobin David, 286Stratocaster, 30stroiki, 28, 29strojenie, 50
elektroniczny stroik, 51regulowanie napi�cia struny, 51strojenie relatywne, 53strojenie wizualne, 51tuner, 51
strojenie ze s�uchu, 52strojenie gitary wzgl�dem niej
samej, 53strojenie gitary wzgl�dem
sta�ego ród�a dwi�ku, 54struny, 29, 30
struny stalowe, 31wymiana, 300
Studium skali w tonacji b-moll,126, 128
Studium skali w tonacji F, 126, 127Studium skali w tonacji G, 127, 129Studium techniki tremolo
w tonacji a-moll, 178, 180styl gry na gitarze klasycznej, 26, 33style muzyczne, 35suita barokowa, 249sul ponticello, 172, 173, 174, 178sul tasto, 172, 173, 178sustain, 161swobodne uderzenie, 47symbole artykulacji, 64symbole d�ugo�ci nut, 62symbole ekspresji, 64symbole wysoko�ci tonu, 59
symbolizm, 269synkopowanie, 222, 265szarpanie strun palcami, 34szczypanie strun, 102szesnastka, 62szyjka, 28
��ci�gni�cie, 156�redniowiecze, 247
Ttaba, 69tabulatura, 57, 69takty, 58talia gitary, 29Taniec w�gierski nr 5, 268Taps, 170Tarleton’s Resurrection, 256, 259Tárrega Francisco, 50, 230, 232, 233technika apoyando, 47, 49, 84technika arpeggio, 93technika double-stop, 102, 103, 135technika kciuka przemiennego, 101technika legato, 155technika muzyka, 33technika tirando, 47, 83techniki wydobywania dwi�ku,
167, 178The Three Ravens, 250, 256, 258tirando, 47, 83t�umienie strun, 173tonacja, 114
tonacje durowe, 114tonacje molowe, 114
tonika, 113, 183Torres Antonio, 32tradycyjne melodie z XVI wieku, 250tremolo, 175
�wiczenie, 176triola ósemkowa, 62tryle, 155, 161
kadencja, 162osobne granie tryli, 161utwory, 163
tryton, 271trzymanie instrumentu, 33tuner, 51Turkey in the Straw, 91ty� gitary, 29
318 Gitara klasyczna dla bystrzaków
Uubarwianie brzmienia, 167uderzanie strun, 46, 47
apoyando, 47, 49free stroke, 47oparte uderzenie, 47rest stroke, 47swobodne uderzenie, 47tirando, 47
uk�ad palców p-a-m-i, 99uk�ad palców p-i-m-a, 95u�o�enie d�oni, 33, 41
lewa r�ka, 42, 44prawa r�ka, 41, 45
u�o�enie nóg, 39umiej�tno�ci, 34uproszczony chwyt barowy, 148
�wiczenie, 150usuwanie starej struny, 301utrzymywanie gitary w czysto�ci, 299utwory mistrzów gitary, 229
VVerdery Benjamin, 287vibrato, 170
�wiczenie, 171granie, 170
volty, 64
WW grocie Króla Gór, 178, 179Walc w tonacji e-moll, 206Walking Down and Up, 105, 107walory estetyczne gitary, 293Wariacje na temat Mozarta, 272
warstwy melodyczne, 132wci�cie, 31wersje skali molowych, 116What Child Is This?, 250wi�zanie struny przy mostku, 301wide�ki, 64wiedza muzyczna, 34wieki �rednie, 247Williams John, 285wirtuozeria, 35wprowadzanie zmian brzmienia, 172wspó�brzmieniae, 135wybrzuszenie, 27wyci�cia, 29wykonanie poprzeczki, 147wymiana strun w gitarze
klasycznej, 300mocowanie struny na
ko�eczku, 302usuwanie starej struny, 301wi�zanie struny przy mostku, 301
wysoko�� tonu, 59wy�sze pozycje, 182
Zzag�szczanie wy�szej melodii, 135zakup gitary, 289zale�no�ci pomi�dzy pi�ciolini�
i podstrunnic�, 65zapis nutowy, 57
accelerando, 64akcent, 64artykulacja, 63bemol, 59crescendo, 64decrescendo, 64d�ugo�� nuty, 61, 62
ekspresja, 63kasownik, 59klucz, 58kreski taktowe, 58kropka oznaczaj�ca technik�
staccato, 64kropki, 61krzy�yk, 59kszta�t nuty, 61ligatura, 61linie dodane, 59�uk, 61nuta, 59okre�lenie dynamiki, 64okre�lenie tempa, 64oznaczenia palców prawej
i lewej d�oni, 67oznaczenie repetycji, 64oznaczenie techniki legato, 64pauza, 61pi�ciolinia, 58podstawowe nuty, 74podwójna kreska taktowa, 64ritardando, 64takty, 58volty, 64wysoko�� tonu, 59znak przykluczowy, 60znaki przygodne, 59
zatrzymywanie struny, 33zawieszenie nuty, 222, 251zmiana barwy dwi�ku, 172zmiana pozycji, 189zmienna melodia wiolinowo-
basowa w obr�bie arpeggia, 204znaczniki, 31znak przykluczowy, 60, 112znaki przygodne, 59
Recommended