View
55
Download
17
Category
Preview:
Citation preview
El verdugo
1
El verdugo
2
EL VERDUGO
(Luis García Berlanga)
FICHA TÉCNICO‐ARTÍSTICA España‐Italia, 1963 Color. Duración: 85 minutos. Género: Comedia Dirección: Luis García Berlanga Guión: Rafael Azcona, Luis García Berlanga e Ennio Flaiano xefe de producción: José Manuel Herrero
Director de fotografía: Tonino Delli Colli
Música: Miguel Asins Arbó
Montaxe: Alfonso Santacana Reparto: Nino Manfredi (José Luis), Pepe Isbert (Amadeo),
Emma Penella (Carmen), José Luis López Vázquez (Antonio),
Ángel Álvarez (Ángel), María Luisa Ponte (Estefanía),
Alfredo Landa y Félix Fernández (sacristanes), Saza, José
Luis Coll, Chus Lampreave, Antonio Ferrandis...
El verdugo
Sinopse:
José Luís, empregado de unha funeraria, coñece a Amadeo, verdugo, e á súa filla, coa que ninguén quere saír pola profesión de o seu pai. José Luís tampouco o ten fácil por o seu oficio, así que... O DIRECTOR: Luís García Berlanga(1921‐2010) Director e guionista, Luís García BerlangaMartí naceu en Valencia (España) o 12 de xuño de 1921, no seo dunha familia burguesa. O seu avó fora gobernador civil de Valencia e o seu pai foi deputado en tempos da Segunda República por Unión Republicana. Na súa infancia estudou cos jesuitas e estivo durante un tempo internado nun colexio suizo. Cando o seu pai ingresou en prisión por formar parte da Fronte Popular, Berlanga, que estudaba Dereito e Filosofía e Letras,
abandonou a Universidade para enrolarse na División Azul como medida para que as
autoridades tratasen con benevolencia ao seu proxenitor.
3
Nos anos 40 escribiu en “Las Provincias” e a mediados da década comezou os seus estudos no Instituto de
Investigacións e Experiencias Cinematográficas de Madrid, rodando
El verdugo
4
por esta época os seus primeiros curtos, “Tres Cantos” (1948), “Paseo por unha guerra antiga” (1948) e “O Circo” (1949). No ano1951 debutou cunha longametraxe con “Esa parella feliz” (1951), comedia co‐dirixida e escrita xunto a Juan Antonio Bardem que contaba co protagonismo de Fernando Fernán Gómez, Elvira Quintillá e José Luís Ozores. Esta cinta supuxo un aire fresco e unha orientación diferente a o, salvo excepcións, acartonado cine español realizado tralo conflito bélico. Bardem e Berlanga volveron colaborar en “BienvenidoMr. Marshall” (1952), un filme dirixido polo autor valenciano e escrito entre Bardem, Miguel Mihura e o propio Berlanga que gañou varios premios no prestixioso Festival de Cannes. Os seus protagonistas principais eran Pepe Isbert, Lolita Sevilla e Manolo Morán. Este título exemplifica ben o seu cine, xeneralmente coral e narrado en planos secuencia con trazos de sátira, farsa, humor negro e unha visión crítica e esperpéntica da realidade sociocultural e política española. “Noivo á vista” (1953), “Calabuch”(1956),”Os Xoves, Milagre” (1957) son outros dos seus títulos na década dos 50. Os anos 60 comezaron con dúas das súas obras máis importantes, “Plácido”(1961), un título protagonizado por Cassen e José Luís López Vázquez que lle valeu unha nominación ao premio Oscar como mellor película de fala non inglesa, e “O verdugo” (1963), comedia negra con Pepe Isbert, NinoManfredi e EmmaPenella que volveu atopar notable repercusión internacional, sendo de novo galardonado en Venecia. “O verdugo” foi a primeira vez na que Berlanga colaborou en longametraxe co guionista Rafael Azcona, o autor de títulos como “O pisito” ou “O cochecito”. ¡Vivan os noivos!(1970), con José Luís López Vázquez e LalySoldevilla, interesante pero título menor na súa filmografía, “Tamaño natural” (1974), unha curiosa historia de amor entre un home interpretado polo francés Michel Piccoli e unha boneca hinchable, e “A escopeta nacional” (1978), coral e aceda diatriba sociopolítica con José
El verdugo
Sazatornil "Saza", Luís Escobar, José Luís López Vázquez e Mónica Randall como protagonistas foron os seus títulos na década dos 70, época de transición e liberdade política que terminou, paradóxicamente,prexudicando o cine do seu autor, quen se movía moito mellor intentando salvar con enxeño os límites da censura franquista. A partir dos anos 80 o seu filmografía se trivializa en moitos dos seus aspectos e xamais volveu realizar as obras mestras do pasado. “A Vaquilla” (1985), representación cómica sobre o conflito da Guerra Civil intenta manter o ton divertido e o enfoque crítico e ácrata que caracteriza a mellor obra do director e guionista valenciano, un dos nomes imprescindibles na historia do cine español. No ano 1986 recibiu o Premio Príncipe de Asturias das Artes O GUIONISTA: Rafael Azcona Logroño, 24 de outubro de 1926 ‐ Madrid, 24 de marzo de 2008 Chegou a Madrid na véspera do seu 25 aniversario. Os seus primeiros pasos deunos como poeta, pero pronto se decatou da súa incapacidade para a poesía e adicouse ao humor.
5
», crítico coa moral da época.
En xullo de 1952 publicou por primeira vez en «LaCodorniz», a histórica revista de humor gráfico e literario que burlou ao franquismo e a censura. «Atópome estupendamente facendo esas cousas: tirarlle da barba á severidad, á tristeza, á melancolía e á estupidez é unha delicia». Rafael escribiu artigos, contos, chistes e inventou ao seu popular personaxe «O repelente neno Vicente
El verdugo
6
Rafael compaxinou a súa produción en «LaCodorniz» coa escritura de novelas. A primeira é «Cando o touro chámase Felipe». Logo seguiron «Os mortos non se tocan, nene», «Osilusos» e «Oseuropeos», entre outras. Catro delas asinadas co pseudónimo de JackO'Relly. Onde demostra as condicións que o definirán como guionista: o tratamento coral, a soidade e o aparente caos dentro da meticulosa planificación da obra. Non volveu escribir novelas desde 1960 aínda que si as corrixiu e reeditou. En 1958 colaborou co director italiano Marco Ferreri na adaptación da súa novela O pisito. Así se introduciu no mundo do cine, que xa nunca abandonaría. Segundo contou Ferreri: «Eu convencín a Azcona de que se fixese guionista e Azcona persuadiume a min de que me dedicase á dirección». «O pisito» (1958) foi o seu primeiro guión para cine co que iniciaría o seu primeiro gran tándem creativo. A filmografía de Azcona está unida a catro directores en catro etapas do seu traballo: Marco Ferreri, Luís García Berlanga, Carlos Saura e José Luís García Sánchez. O feito de traballar con poucos directores (estes catro dirixiron a metade das súas 97 guiones para o cine) deulle a posibilidade de ser un dos guionistas máis persoais do cine español. Foi recompensado co Premio Nacional de Cinematografía en 1981 e cinco Goyas como mellor guionista, O bosque animado (1988), Ai, Carmela! (1991) BelleÉpoque (1993), Tirano Bandeiras (1994) e A lingua das bolboretas (2000), ademais do Goya de Honor en 1998. Recibiu a Medalla de Ouro de Belas Artes.
El verdugo
7
PARA COÑECER MELLOR A BERLANGA
1. Del dixeron...
... Dígalle ao meu fillo que faga películas como as que ven as miñas amigas, con Sarita Montiel e con cancións.
Doña Amparo Martí, nai de Luís
Berlanga non é comunista, é moito peor: é un mal español.
Francisco Franco, generalísimo
É o cronista cuantitativo e coral da posguerra. A súa narrativa é grotesca, ocurrente, inspirada, divertida, esperpéntica, escéptica e sentimental (...) é ampuloso, barroco e meridional. Pero, sobre todo, é fiel amigo dos seus amigos.
José Luís López Vázquez, actor
Plácido e O Verdugo seguen parecéndome as dúas mellores películas que se fixeron neste país (...), o punto de partida do cine español.
Fernando Trueba, director
No Verdugo Berlanga vestíase de indeferencia e preguiza para meterlle a censúraa coitelos que chegaban ao corazón da ditadura.
Francisco Umbral, escritor
El verdugo
8
2. seu cine caracterízase por... Unha forte ironía, agresivo humor negro; unha visión pesimista, lúcida, crítica e tenra do tercermundismo da nosa cotidianidad.
Películas corales con fluídos diálogos, con gran variedade de personaxes que retratan á sociedade española. Os seus protagonistas son condutores dunha historia máis xeral.
A utilización de actores secundarios ou de carácter. O importante é o aspecto físico, e a través del crea os tipos das súas películas; por iso, e porque os dirixe moi ben, os seus intérpretes parecen naturais.
Poñer en escena feitos de a vida cotiá, deformados polo seu talento creando un mundo e un estilo propios: o berlanguismo. É frecuente, en situacións inverosímiis, dicir: ¡Parece unha pelí de Berlanga!
Retratar a España de a segunda metade do século XX en ton de comedia: desde as penurias da guerra civil ata a autarquía da posguerra, o desarrollismo económico, a decadencia das clases parasitarias do franquismo, a transición democrática e a corrupción de éraa socialista, ata chegar ao cambio de milenio.
O emprego maxistral dos planos secuencia como elemento narrativo. Neles destaca a posta en escena: separadamente do que se move a cámara, o traxín de a xente que provoca un ritmo intensísimo. Berlanga monta dentro do plano e usa o plano secuencia porque el é un voayeur, un mirón que quere ver todo o que está ocorrendo en cada momento..
El verdugo
9
1‐ACTIVIDADES PREVIAS AO VISIONADO DA PELÍCULA 1.1‐Xustificación da elección desta película:
Coñecemento do contexto histórico da España do desarrollismo. Sinsentido da pena de morte.
1.2‐O contexto histórico A película que imos ver sitúase na época da posguerra. Cómpre que antes de comezar aclaremos algúns conceptos respondendo ás seguintes cuestións:
Que é unha ditadura. Que é a autarquía Que son as cartillas de racionamento. Que apoios recibe España do exterior nestes momentos.
2‐ANÁLISE DA PELÍCULA 2.1 O tema.
Cal é a mensaxe principal que transmite a película? Elabora un esquema cos temas secundarios observados ao longo da proxección.
Expón a película algún tema que che chamara especialmente a atención
El verdugo
10
2.2 O argumento. O filme narra a historia dun par de homes que se relevan nun extraño traballo a raiz de diversos problemas económicos. En clave de divertida comedia, nárranos o sufrimento dun home atrapado entre as súas conviccións personales e a presión que exerce o entorno que o rodea. Poderías poñer algún ejemplo de esta afirmación? ou simplemente crees que a peli non trata ese tema, reflexiona entón sobre o, que ti opinas do, argumento da película. 3.3 As personaxes. Que personaxes teñen especial importancia no desenvolvemento da película? Caracterízaos a partir do que recordes da proxección. Que trazos da súa interpretación che chamaron máis a atención? 3.4 O espazo. En que lugares se desenvolve a acción? Que ambientes, rurais ou urbanos, naturais ou interiores, son os máis habituais? Saberías decir en que lugares de España se está a desenvolver a acción? Podrías comentar a situación social ou elementos característicos da época que apezcan reflejados na película? 3.5 O tempo En que época se sitúa a historia? Que datos explícitos se dan na película? Cómpre poñer estes datos en relación co contexto histórico. Elabora un breve contexto histórico vinculado a os datos que nos aporta a película.
El verdugo
11
1‐ACTIVIDADES POSTERIORES AO VISIONADO DA PELÍCULA
( POSTA EN COMÚN) 1. O Verdugo é Amadeo, pero nunha segunda lectura simbólica, a quen podería referirse o título? 2. Quen era o Ministro de Información e Turismo en 1963? 3. É oportuno usar o humor para abordar a pena de morte, que
vantaxes e inconvenienteslle ves?
4. Coñeces algunha película que trate sobre a pena de morte. 5. Imaxina que o teu amigo Berlanga che comenta: os da censura
non me deixan estrear co título do verdugo, que poño? Non esquezas que o título é importante: ten que crear expectativas, debe ser suxerente, atractivo e representativo.
6. Que imaxe se da de España na película? Corresponde coa
realidade histórica que temos visto na aula? 7. No verdugo aparecen diferentes puntos de vista sobre a pena de
morte, indícaos. 8. En que momento e quen realiza o alegato máis claro contra a
pena capital? 9. A maioría de un modo hipócrita repudia ao verdugo, pero iso non quere dicir que estean en contra da pena de morte. Comenta unha frase de Amadeo que reflicte isto.
El verdugo
12
10. Por que razón é verdugo Amadeo? E José Luís? 11. Crees que na caracterización do personaxe de Carmen, Berlanga deixouse influír pola súa recoñecida misoxinia? 12. Neste sentido, recordas unha frase de Amadeo á o seu xenro para que sexa valente?
Recommended