View
2
Download
0
Category
Preview:
Citation preview
HDP Ekonomi Bülteni Sayı: 66
Enflasyon birçok şeyin zamlanması,
hayatın daha pahalılaşması veya aynı para
ile daha az şeyin satın alınabilmesi
anlamlarına gelmektedir.
“Fiyatlar genel düzeyinin” “sürekli bir
şekilde” artış göstermesi olarak
tanımlanan enflasyon; ülke ekonomisi için
çok önemli bir makro ekonomik
göstergedir. Enflasyon, tek tek mal ve
hizmetlerin fiyatlarındaki artıştan
farklıdır. Enflasyon, enflasyon sepeti
olarak ifade edilen, seçilmiş belirli
malların fiyatlarındaki ortalama artıştır.
Ölçüleri dönemsel olarak değişmekle
birlikte enflasyon; sürünen, düşük, yüksek
ve hiper enflasyon şeklinde tasnif
edilmektedir. Türkiye’de son yıllarda arz
ve maliyet kaynaklı yüksek enflasyon
süreci yaşanmaktadır.
AKP’nin para ve maliye politikaları,
yaşanan yüksek enflasyonun en temel
nedenidir. AKP militarist harcamalarda ve
israf/yolsuzluk ekonomisinde ısrar
etmektedir. AKP’nin sadece Suriye
politikasının maliyeti 100 milyar TL’yi
aşmıştır.
Bütçe ve cari açığı yüksek, üretimde ve
tüketimde dışa bağımlı Türkiye
ekonomisinde AKP’nin istikrarsızlığı
arttıran politikaları 90’lı yıllardaki
enflasyonu yeniden getirecektir. Dünya
genelinde düşük seyreden enflasyon
oranları Türkiye gibi sayılı ülkede hızla
yükselecektir.
Türkiye’de yaşanan kur ve borçlanma
krizinin etkisi ile artan enflasyon, kitlesel
yoksullaşmaya neden olacaktır. Halkla
birlikte bu yoksullaştırma operasyonuna
karşı dayanışma ağları kurmalıyız. AKP’nin
enflasyon “vergisini” ve krizin bedelini
Biz’ler ödemeyeceğiz.
#KrizinNedeniAKPdir.
Türkiye’de enflasyon oranları hızlı bir biçimde yükseliyor. G20 ülkeleri içerisinde Türkiye enflasyon oranı diğer ülkelerden hızla ayrışıyor. Bu hızlı yükselişin birçok olumsuz sonucu halkın yaşamında yansımaya başladı.
Türkiye’de AKP politikaları sonunda enflasyonun daha da
yükseleceği bilinmelidir. Devam eden kur ve borçlanma krizi, firmaların maliyetlerinde aşırı ve plansız bir artış ile sonuçlandı. Firmalardan iflas ve konkordato haberleri kamuoyuna yansımaya başladı. Son 3 aylık enflasyon eğilimlerinin devam etmesi durumunda yıllık bazda TÜFE % 20’nin Yİ-ÜFE ise % 40’ın üzerinde gerçekleşecektir.
31,2
17,9
5,1 4,8 4,5 4,2 3,2 3,0 2,9 2,5 2,5 2,3 2,2 2,2 2,1 2,1 2,1 2,0 2,0 1,7 1,5 1,2 0,9 0,6
0
10
20
30
40
Arj
anti
n
Türk
iye
Gü
ney
Afr
ika
Mek
sika
Bre
zily
a
Hin
dis
tan
End
on
ezya
Kan
ada
AB
D
Ru
sya
İngi
lter
e
Fran
sa
S.A
rab
ista
n
Isp
anya
Avu
stra
lya
Çin
Ho
llan
da
EUR
O-Z
ON
E
Alm
anya
Ital
ya
Gü
ney
Ko
re
Isvi
çre
Jap
on
ya
Sin
gap
ur
G-20 Ülkelerinde Enflasyon
41,0
21,2
0
10
20
30
40
50
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12
2016 2017 2018
Yİ-ÜFE TÜFE
Yıllık %40 üzerinde Yİ-ÜFE ve % 20 üzerinde TÜFE artışlarının yıllara yayılan sonuçları olacaktır.
AKP tarım politikalarının ortaya çıkardığı yüksek gıda enflasyonunun sonucu, açlık sınırı altında yaşayan nüfusun çoğalması olacaktır.
12%
20%
8%
14%
-4% -6%
-10%
-5%
0%
5%
10%
15%
20%
25%
2017 2018
Enflasyon Asgari Ücret Artışı Asgari Ücretlinin Reel Kaybı
Asgari ücretlire verilen zam iki yıldır negatiftir. 2017 yılında Enflasyon % 12 olarak açıklanırken Ücret zammı % 8 oldu. Kayıp % 4'tür. 2018'de bu kayıp artarak % 6 oldu.
TÜRKİYE EMEKÇİLERİ YÜKSEK ENFLASYON KISKACINA ALINDI
HDP Ekonomi Bülteni Sayı: 66
YÜKSEK
ENFLASYONUN
ÇOK BOYUTLU
SONUÇLARI
YAŞANIYOR. Eylül ayı kira artışları
% 25 gerçekleşti.
Birçok ilde ulaşıma zam geldi.
Basım ve matbaacılık sektörü durma aşamasına geldi.
Ekmeğe, suya, süte… Zam geldi. “stokçuluk” sorunu başladı.
Bazı ürünlerde de ihracat kısıtlamalarına gidiliyor.
Akaryakıt zamlarında ÖTV perdelemesi yetersiz kalmaya başladı.
Bazı ilaçlara erişim sorunu yaşanmaya başlandı.
Seçimden sonra elektrik ve doğalgaza yapılan zam % 30’u geçti.
AKP ENFLASYONU
DİZGİNLEMEK
İÇİN MALİYETLERİ
AZALTAMAYINCA
HALKIN
“ELİNDEKİLERE”
YÖNELİK
POLİTİKALARI
HIZLANDIRDI.
TÜİK verilerine göre enflasyon sepetindeki 407 maddenin ilk defa 304 tanesinde artış yaşandı. Fiyatı azalan madde sayısı da ilk defa 60’ın altına indi. Sepete yönelik tüm eleştirilere rağmen enflasyondaki bu artış eğilimi günlük yaşamda da etkisini gösteriyor.
Türkiye’de kur ve borç krizi nedeniyle ortaya çıkan maliyet kaynaklı yüksek enflasyonun en temel sonuçları şu şekilde yaşanacaktır.
1. Özellikle alt ve orta sınıflarda satın alma gücünde azalma yaşanacak. Kişi başına düşen gelir daha da düşecek. Gelir dağılımında 2014’te başlayan bozulma 2018’de derinleşecek. Bu nedenle Gini katsayısının 2018 yılı için 0,450’yi geçme olasılığı yükseldi.
2. Hem yurttaşlar için hem de firmalar için borçlanma maliyetleri artacak. Yüksek enflasyon yüksek faizle sonuçlandı. Faizlerdeki artışın AKP politikaları nedeniyle devam edeceği söylenebilir.
3. İşsizlik artacak. 2018 yılının son çeyreği ve 2019 yılında sürmesi büyük olasılık olan durgunluk, Türkiye’de enflasyonla birlikte işsizliğinde artacağını gösteriyor. Enflasyonu ve faizi % 20’lere yükselten AKP’nin irrasyonel politikalarında ısrarı, açık işsizlik oranlarını da bu düzeye çekecek. Genç işsizlik oranlarında İspanya ve Yunanistan gibi % 50’lere varan oranlar görülebilir.
24
4
28
1
29
8
29
5
24
2
29
5
26
9
29
7
29
9
27
9
28
9
27
9
30
4
108 72 65 72 124 93 106 76 64 70 60 76 59
62 61 51 47
48 19 32
34 44 58 58 52 44
0
100
200
300
400
500
Ağu
sto
s
Eylü
l
Ekim
Kas
ım
Ara
lık
Oca
k
Şub
at
Mar
t
Nis
an
May
ıs
Haz
iran
Tem
mu
z
Ağu
sto
s
Enflasyon Sepetindeki Madde Sayısı
Artan Değişmeyen Azalan
24 Haziran seçimlerinden önce tüm belirtileri ortaya çıkan derin ekonomik krizin halka en çok
dokunan sonucu yüksek enflasyon oldu. Ancak AKP halkın talebini kısmak ve elindeki
tasarruflarını almak amacıyla birçok uygulamayı başlattı. İmar affı, Vergi affı, Vergi barışı,
Bedelli askerlik uygulaması ve sonu gelmeyen ama karşılık da bulmayan “yastık altı”
çağrıları, halkın tüketimi kısma amacıyla yapılan politikalardır. TÜFE ve Yİ-ÜFE arasında
gittikçe açılan makasın, iki nedeninden biri gelirdeki reel azalış ve AKP’nin bu uygulamaları
nedeniyle tüketim talebindeki daralmadır. Diğeri ise firmaların maliyet artışlarını tam olarak
eş anlı tüketim ürünlerine yansıtamamasıdır.
AKP sadece bedelli askerlik uygulamasıyla halkın tasarruflarından faizi hariç 8 milyar TL
toplamıştır. İmar affından 50 milyar toplamayı hedefleyen AKP için bunlar yetersiz kaldığı için
“Vergi Barışı” adı altında yurtdışındaki her türlü paraya “ne olursan ol yine gel” çağrısı
yapılmıştır. Kur krizinin borç stokunda ilave 500-600 milyar TL yük getirdiği ortada iken
AKP’nin halkın ekmeğini küçülterek enflasyonu dizginlemesi mümkün değildir.
HDP Ekonomi Bülteni Sayı: 66
ÖNCEKİ SAYIDAKİ EKONOMİ BÜLTENİMİZE LİNKTEN ULAŞABİLİRSİNİZ. GELECEK SAYIDA BULUŞMAK DİLEĞİYLE
EKONOMİNİN PROMPTERİ: ENFLASYON ORANLARI UZUN SÜREDİR
OVP VE TCMB’NİN HEDEFİNDEKİ GİBİ
TEK HANELİ DEĞİLDİR.
Yİ_ÜFE YILLIK DEĞİŞİM (BİR ÖNCEKİ YILIN AYNI AYINA GÖRE DEĞİŞİM) (%)
Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık
2006 5,11 5,26 4,21 4,96 7,66 12,52 14,34 12,32 11,19 10,94 11,67 11,58
2007 9,37 10,13 10,92 9,68 7,14 2,89 2,08 3,72 5,02 4,41 5,65 5,94
2008 6,44 8,15 10,50 14,56 16,53 17,03 18,41 14,67 12,49 13,29 12,25 8,11
2009 7,90 6,43 3,46 -0,35 -2,46 -1,86 -3,75 -1,04 0,47 0,19 1,51 5,93
2010 6,30 6,82 8,58 10,42 9,21 7,64 8,24 9,03 8,91 9,92 8,17 8,87
2011 10,80 10,87 10,08 8,21 9,63 10,19 10,34 11,00 12,15 12,58 13,67 13,33
2012 11,13 9,15 8,22 7,65 8,06 6,44 6,13 4,56 4,03 2,57 3,60 2,45
2013 1,88 1,84 2,30 1,70 2,17 5,23 6,61 6,38 6,23 6,77 5,67 6,97
2014 10,72 12,40 12,31 12,98 11,28 9,75 9,46 9,88 9,84 10,10 8,36 6,36
2015 3,28 3,10 3,41 4,80 6,52 6,73 5,62 6,21 6,92 5,74 5,25 5,71
2016 5,94 4,47 3,80 2,87 3,25 3,41 3,96 3,03 1,78 2,84 6,41 9,94
2017 13,69 15,36 16,09 16,37 15,26 14,87 15,45 16,34 16,28 17,28 17,30 15,47
2018 12,14 13,71 14,28 16,37 20,16 23,71 25,00 32,13 TÜFE YILLIK DEĞİŞİM (BİR ÖNCEKİ YILIN AYNI AYINA GÖRE DEĞİŞİM) (%)
Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık
2004 10,59 9,48 8,40 7,87 7,31 7,08 7,79 8,45 8,01 9,43 9,47 9,35
2005 9,23 8,69 7,94 8,18 8,70 8,95 7,82 7,91 7,99 7,52 7,61 7,72
2006 7,93 8,15 8,16 8,83 9,86 10,12 11,69 10,26 10,55 9,98 9,86 9,65
2007 9,93 10,16 10,86 10,72 9,23 8,60 6,90 7,39 7,12 7,70 8,40 8,39
2008 8,17 9,10 9,15 9,66 10,74 10,61 12,06 11,77 11,13 11,99 10,76 10,06
2009 9,50 7,73 7,89 6,13 5,24 5,73 5,39 5,33 5,27 5,08 5,53 6,53
2010 8,19 10,13 9,56 10,19 9,10 8,37 7,58 8,33 9,24 8,62 7,29 6,40
2011 4,90 4,16 3,99 4,26 7,17 6,24 6,31 6,65 6,15 7,66 9,48 10,45
2012 10,61 10,43 10,43 11,14 8,28 8,87 9,07 8,88 9,19 7,80 6,37 6,16
2013 7,31 7,03 7,29 6,13 6,51 8,30 8,88 8,17 7,88 7,71 7,32 7,40
2014 7,75 7,89 8,39 9,38 9,66 9,16 9,32 9,54 8,86 8,96 9,15 8,17
2015 7,24 7,55 7,61 7,91 8,09 7,20 6,81 7,14 7,95 7,58 8,10 8,81
2016 9,58 8,78 7,46 6,57 6,58 7,64 8,79 8,05 7,28 7,16 7,00 8,53
2017 9,22 10,13 11,29 11,87 11,72 10,90 9,79 10,68 11,20 11,90 12,98 11,92
2018 10,35 10,26 10,23 10,85 12,15 15,39 15,85 17,90
Kaynak: TÜİK
AŞIRI ÖNEMLİ NOT: TÜFE % 20’ye çıkmışken TCMB enflasyon hedefini hala % 5 olarak açıklayabiliyor.
Bülten Notu: HDP’nin 24 Haziran Seçimleri için sunduğu Ekonomi Bildirgesine buradan ulaşabilirsiniz.
"Dost ve düşman herkes bilsin ki kazanacağız, mutlaka kazanacağız.
Bir köle olarak yaşamaktansa, bir özgürlük savaşçısı olarak ölmek daha iyidir."
#YılmazGüney & #RaminHosseinPanahi
@HDPekonomi Twitter sayfamızı takip edin. Halkın ekonomisinden haberdar olun.
hdpekonomibulteni@gmail.com adresine görüş, öneri ve eleştirilerinizi iletebilirsiniz.
Recommended