View
214
Download
0
Category
Preview:
Citation preview
Historia myśli ewolucyjnej.Dodowy ewolucji.
Ewolucja to powolny, nieodwracalny i kierunkowy proces Ewolucja to powolny, nieodwracalny i kierunkowy proces rozwoju organizmów. Efektem jest różnorodność organizmów żywych.
Arystoteles (384 – 322 p.n.e.)
- wszystko powstaje spontanicznie, samo z siebie,
- są niezmienne raz powstały,
- zostały stworzone ( w religiach politeistycznych – świat stworzyli bogowie, religie
monoteistyczne – jedne Bóg),
- jego teoria dała początek późniejszej teorii samorództwa (spontaniczne
powstawanie organizmów żywych z materii nie żywionej).powstawanie organizmów żywych z materii nie żywionej).
św. Tomasza z Akwinu (1225 – 1274)
- kontynuacja filozofii Arystotelesa,
- kreacjonizm (tworzenie) – Bóg stworzył materię i życie z nicości podtrzymuje
istnienie świata,
- kreacjonizm został ugruntowany w chrześcijaństwie.
Oświecenie
- filozoficzne ożywienie, rozwój nauk przyrodniczych (poznawano przyrodę w
Europie i w egzotycznych krajach),
- wykorzystywano narzędzia, mikroskop optyczny,
- rozwój przemysłu – poszukiwanie złóż surowców mineralnych, a to
spowodowało rozwój nauk geologicznych.
przełom XVIII i XIX
- zaczęto sobie zdawać sprawę z istnienia procesów geologicznych i
astronomiczne i różnorodność, bogactwo życia na ziemi,
- znaleziska kopalne wskazywały na istnienie innych roślin i zwierząt, a krajobraz
ukształtował nie potop – a ruchy górotwórcze i epoka lodowcowa.,
- astronomowie – nowe ciała niebieskie, nie obserwowane wcześniej komety,
zmieniające się plamy na słońcu.
Linneusz Karol (1707-1778),
- szwedzki botanik, lekarz, jeden z najwybitniejszych przyrodników, profesor
botaniki dyrektor Ogrodu Botanicznego, współzałożyciel Królewskiej
Szwedzkiej AN,
- dokonał przełomu w biologii dzięki wprowadzeniu nazewnictwa roślin
i zwierząt,
- wprowadził jasne zasady naukowego łacińskiego mianownictwa organizmów
(tzw. nomenklaturę botaniczną ), które przetrwały do dnia dzisiejszego,
- zwolennik kreacjonizmu, dopuszczał jednak zmienność organizmów
i możliwość powstawania nowych gatunków w wyniku krzyżowania,
Lamarck (1744-1829),
- francuski biolog, ewolucjonista,
- opisał m.in. florę Francji, podjął badania nad zwierzętami bezkręgowymi -wprowadził podział zwierząt na kręgowce i bezkręgowce,
- sformułował pierwszą naukową teorię ewolucji (obecnie ma znaczenie tylko historyczne, zakładała, że prymitywne formy życia powstają ciągle z materii nieożywionej, a z organizmów prostych powstają bardziej złożone),
dwie zasady rządzące ewolucją:
1 – ciągłe używanie danego narządu powoduje jego rozwój, udoskonalenie, a nieużywany zanika, redukuje się nieużywany zanika, redukuje się
2 – cechy nabyte w ciągu życia są przekazywane potomstwu (np. żyrafa).
- rośliny i zwierzęta niższe – „bez czucia” i fluidu – bez potrzeby wewnętrznej doskonalenia się, wyższe – „czucie wewnętrzne”,
- ruchome schody, niższe ewoluują są najstarsze, te na dole są najmłodsze –powstają na drodze samorództwa.
Teoria jego w dużej mierze utopijna ale była kolejnym krokiem w rozwoju myśli
ewolucyjnej.
Georges Cuvier ( 1769 - 1832 )
- francuski zoolog i paleontolog, zajmował się głównie anatomią zwierząt,
- twórca teorii katastrof (kilka katastrof, które zniszczyły życie na ziemi, a w nowych
warunkach pojawiały się inne organizmy i zazwyczaj w doskonalszej formie),
- stworzył podwaliny współczesnej systematyki zwierząt.
Karol Darwin (1809 - 1882 r.)
- jeden z najwybitniejszych XIX-wiecznych biologów i jeden z pierwszych badaczy ewolucji,
- autor teorii ewolucji,
Darwin wszedł w skład wyprawy badawczej w czasie tej podróży uwagę Darwina
przykuła niezwykłość fauny wysp, w szczególności wysp Galapagos (po pięcioletniej
podróży przywiózł ze sobą prawie 1400 stron notatek geologicznych, 370 stron notatekpodróży przywiózł ze sobą prawie 1400 stron notatek geologicznych, 370 stron notatek
zoologicznych, 1530 okazów w formalinie i prawie 4 tysiące skórek, kości i innych
okazów).
TEORIA DOBORU NATURALNEGO - teoria wyjaśniająca mechanizmy ewolucji,
przedstawiona przez Karola Darwina w dziele "O powstawaniu gatunków" w 1858 r.
Swoją teorię Darwin oparł na następujących prawach:
- prawo zmienności powszechnej i bezkierunkowej, które mówi, że gatunki charakteryzuje duża zmienność dziedziczna i nie dziedziczna, jedynie zmiany dziedziczne mają znaczenie w ewolucji,
- prawo olbrzymiej różnorodności organizmów, które mnożą się w postępie geometrycznym,
- prawo walki o byt, która jest mechanizmem ograniczającym nadmierną liczbę organizmów, organizmów,
- prawo dziedziczenia, które mówi, że osobniki które przeżyły przekazują korzystne cechy swemu potomstwu,
- prawo doboru naturalnego - w walce o byt przeżywają osobniki najlepiej przystosowane, formy pośrednie wymierają, co prowadzi do coraz większej rozbieżności cech w następnych pokoleniach i powstania z czasem form bardzo różniących się od form wyjściowych i powstawania nowych gatunków
Dowody ewolucji.
BEZPOŚREDNIE DOWODY EWOLUCJI
WIEK ZIEMI - wiek Ziemi oceniany jest na ok. 5 mld lat. Do jego określenia służą
izotopy promieniotwórczych pierwiastków : Uran 238, Potas 40 – do określania
wieku skał i minerałów. Węgiel C14 służy do określania wieku młodszych obiektów.
SKAŁY OSADOWE - powstałe na skutek opadania drobnych cząsteczek piasku,
mułu, błota, popiołów, szczątków itp. oraz nakładania się ich warstwowo. Wiele z mułu, błota, popiołów, szczątków itp. oraz nakładania się ich warstwowo. Wiele z
tych składników, poprzez erozję zostało przeniesione w inne miejsce. Trwało to
miliardy lat. Według pokładów wyodrębniono 5 er : archaik, prekambr, paleozoik,
mezozoik, kenozoik. Wpływ na powstawanie skał osadowych miały też ruchy
skorupy ziemskiej ( trzęsienia ziemi, wybuchy wulkanów ). Powodowały one
powstanie głębin, które wypełniły się wodą oraz wypiętrzenie mas górskich o
różnych wysokościach.
Skamieniałości
martwe w postaci wykopalisk:
- kości z ery mezozoicznej
- odciski stóp – tropy zwierząt
- sylwetki ludzi i zwierząt wydobyte ze zmarzlin lodowych czy torfu
- paprotniki, skrzypy, widłaki i paprocie w postaci odcisków na płytach węglowych
żywe:
- ryba trzonopłetwa latimeria ( Ocean Indyjski )
- hatteria ( gady, wyspy otaczające Nową Zelandię )
- stekowce i torbacze ( Australia )- stekowce i torbacze ( Australia )
- żółwie ( wyspa Galapagos)
- miłorząb dwuklapowy (południowo-wschodniej części Chin)
- łodzik – (głowonogi, morza wokół wysp Indonezji, Filipin i Australii)
- skrzypłocz (stawonogi, Oceanie Atlantyckim u wybrzeży Ameryki Północnej i
Środkowej a także przy azjatyckich brzegach Pacyfiku)
miłorząb dwuklapowy łodzik
skrzypłocz
hatteria
wilk workowaty
latimeria
dziobak - stekowiec
POŚREDNIE DOWODY EWOLUCJI
Dowody pośrednie: wspólne pochodzenie organizmów żywych, dane z dziedziny
taksonomii – uwzględniają one: wygląd zewnętrzny, sposób poruszania się, sposób
zdobywania pożywienia, symetrię ciała, sposób rozmnażania się, typ rozwoju
zarodkowego, właściwości fizjologiczne.
DANE Z ZAKRESU ANATOMII PORÓWNAWCZEJ
narządy homologiczne: mają takie same pochodzenie, ten sam plan budowy, ale
spełniają one różne czynności : skrzydła ptaka, noga konia, płetwa wieloryba, rękaspełniają one różne czynności : skrzydła ptaka, noga konia, płetwa wieloryba, ręka
człowieka – wszędzie są te same kości, ale kończyny te spełniają różne funkcje. Mózgi
kręgowców, pokrycie ciała kręgowców – to też narządy homologiczne
narządy analogiczne: spełniają tę samą czynność, ale pochodzenie jest inne i plan
budowy inny np. skrzydło ptaka i skrzydło motyla – oba służą do latania, oko kręgowca
i oko owada. Z roślin : korzenie u organowców i chwytniki u mszaków – utrzymują
roślinę w podłożu, pobierają wodę, ale budowa i pochodzenie jest różne.
NARZĄDY SZCZĄTKOWE U CZŁOWIEKA : owłosienie ciała ( na klatce piersiowej u mężczyzn), wyrostek robaczkowy, zęby mleczne, budowa mięśni brzusznych, mięśnie przewodzące i odwodzące, paluch stopy, chwytność stopy u niemowlaka
ATAWIZMY U CZŁOWIEKA: owłosienie lamugo płodu, ogon; nawet do 25 cm długości,pazury zamiast paznokci, dodatkowa para sutek, silnie wyrastający kieł.
DANE Z ZAKRESU EMBRIOLOGII
W wczesnym rozwoju zarodkowym kręgowców w wyniku bruzdkowania powstaje
morula, w wyniku dalszego podziału tworzy się blastula zbudowana z jednej morula, w wyniku dalszego podziału tworzy się blastula zbudowana z jednej
warstwy komórek otaczających przestrzeń wypełniając płynem tzw. blastocelem.
Gastrulacja – tworzenie się listków zarodkowych, czyli ektodermy, endodermy i
mezodermy u wszystkich kręgowców przebiega tak samo.
DOWODY Z ZAKRESU BIOCHEMII, FIZJOLOGII, GENETYKI
- wszystkie żywe organizmy zbudowane są tych samych pierwiastków, są to : węgiel,
wodór, tlen, azot, fosfor, siarka,
- nieorganiczne : woda,
- organiczne : białka, cukry, tłuszcze, udział procentowy tych związków i wody jest
podobny u wszystkich organizmów,
- skład płynów ustrojowych zwierząt jest podobny do składu wody morskiej
budowa i funkcja wielu enzymów są podobne,
- podobna budowa chlorofilu,
- wszystkie organizmy przechodzą tą samą mitozę,
- wszystkie organizmy przechodzą ten sam cykl Krebsa,
- uniwersalizm kodu genetycznego,
- wszystkie organizmy mają te same kwasy nukleinowe,
- semikonserwatywna replikacja występuje u wszystkich organizmów,
- podobna jest struktura białek ( np. insulina ) wykorzystano to w medycynie,
- podoba jest budowa hormonów, choć pełnią one inną funkcję : prolaktyna u
ssaków, ptaków, gadów,
- obecność czynników RH+, RH- u małp i ludzi antygeny grupowe krwi, czyli A, B, 0
- mitochondria u wszystkich eukariontów są podobnie zbudowane i pełnią taką
samą czynność,
DANE Z ZAKRESU BIOGEOGRAFII
- zakłada występowanie centrów pochodzenia danych gatunków (miejsce gdzie dany
gatunek powstał, skąd się wywodzi),
- endemity – organizmy o małym zasięgu występowania, ograniczone często do
jednego miejsca na ziemi (miłorząb dwuklapowy),
- relikty – kiedyś rozpowszechnione, a obecnie o niewielkim zasięgu (dębik
ośmiopłatkowy – relikt polodowcowy – obecnie tylko w Tatrach i Pieninach, przed
ostatnim zlodowaceniem występował a całej Polsce).
dębik ośmiopłatkowy
świstak
dębik ośmiopłatkowy
Recommended