View
11
Download
0
Category
Preview:
Citation preview
L A P O R A N P E N E L l T l A N
M INAT SlSWA SMTA 4 SMKTA MASUK
JURUSAN PKK Dl SUNATERA BARAT
Oleh
( Ketua Tim Yeneliti )
Pene l itian h i Dibiayai Oleh :
SPPIDPP IKIP Padang Tahun Anggaran 1990/1991 Surat Yerjai~jian Kerja No: 269 1 / PT37.H4.FP TK/N/IS
Tanggal 1 Nopember 1990
JT KEt N DAN ILMU PENDI Y
1991
M I N A T S I S W A SIYiTG ./ 3iVIKTG M A S i j k
JURUSAN P K K D l SUMATEEA BAt?AT
ORGANISASI PENELITI
K o n s u l t a n : Dra. M a r t i n i Jufri
Peneliti : D r a . Llswarti Yusui i k e t u a j
D r a . Y u s m a r Emrny K a t i n ( a n g g o t a )
D r a . A s r n i Sya r i e f (anggo ta)
D r s . Umbiar. M.Pd. ( a n g g o t a 1
P e n e l i t i a n i n i d i r a n c a n g un tuk me l i h a t m l n a t s l 5 w a
SMTA dan S M K T A te rnadap Jurusan PKK d i Sumatera B a r a t .
IY inat d i a r t i k a n sebaga l kekuatan pendorong Yang
menyebabkan i n d i v i d u memberikan p e r h a t i a n kepada
seseorang , sesua tu a t a u ak t i f i tas-ak t i f i t as . r lenuru t
Sula iman ( 1982 : 136 1 , m i v a t e r a t hubungannya dengan
keadaan k e p r i b a d i a n seseorang. U p a b i l a o b j e k m ina tnya
un tuk men jad i seorang yang b e r h a s i l dalam Sidang t e k n i k
k e j u r u a n , m i s a l n y a J u ~ u s ~ ~ PKk maka t i n g k a h lakunya ahan
mengarah keb idang t e r s e b u t .
Siswa SMTA dan SMKTA merupakan masukan yang akan
k u l i a h d i Jurusan PKK. B i l a s -swa i n g i n membangkitkan
m i n a t te rhadap Ju rusan ' P K K maka s i swa h a r u s dapa t
menentukan s a l a h s a t u c a r d yang t e r b a i k b a g i d i r i n y a u n t u k
mencapai k e b e r h a s i l a n dalam menja lankan kehidupannya.
Untuk membangkitkan m i n a t te rhadap Jurusan P K K
dapa t d i c a p a i dengan m e l i h a t k e b e r h a s i l a n tamatan PKK
i n f o r m a s i Jurusan PKK, m o t i v a s i l u a r , dorongan gu ru , o rang
t u a , l i n g k u n g a n dan pemer in tah .
P o p u l a s i p e n e l i t i a n i n i a d a l a h semua SMTh dan S M K T A
d i Sumatera B a r a t . Sampel p e n e l i t i a n s i swa SMTA dan SMKTA
k e l a s 111 yang d i p i l i h menurut sampel w i l a y a h yang
jumlahnya 439 orang. Responden d i s u r v e y dengan metoda
angket . I n t r u m e n t p e n e l i t i a n d i v a l i d a s i o i e h teman s e j a w a t
1 1
Jurusan P k K dan r e l i a n i l l t a s d l u j i dengan rumus k o e t e s l e n
a l p h a .
D a r i h a s i l a n a l i 5 a s t a t i s t i k d i temukan bahwa m i n a t
te rhadap Jurusan PKK s i swa SMTA dan s~lETA d i Sumatera
B a r a t cukup t i n g g i dimana d i d a p a t k a n n i l a i r a t a - r a t a =
85,79, sedang n i l a i r a t a - r a t a i d e a l = 75,U.
D a r i h a s i l p e n e l i t i a n i n i j u g a d i temukan hubungan
yang p o s i t i f dan s i g n i f i k a n a n t a r a i n f o r m a s i Jurusan P K K
dengan m i n a t te rhadap Jurusan FKK, denqan F = 0,2023.
Sedangkan F t a b e l = 0,162. I n i b e r a r t i bahwa semakin
p o s i t i f i n f o r m a s i yang d isampaikan semakin t i n g g i m i n a t
te rhadap Jurusan PKK.
S e l a n j u t n y a d i temukan j u g a hubungan yang p o s i t i f
dan s i g n i f i k a n a n t a r a m o t i v a s i l u a r te rhadap m i n a t Jurusan
PKK dengan F = 0,7642. F t a b e l = 0,162. i n i b e r a r t i
semakin t i n g g i m o t i v a s i l u a r makin t i n g g i p u l a m i n a t
te rhadap Jurusan PKK.
Seterusnya d i temukan bahwa t i d a k t e r d a p a t perbe-
daan yang s i g n i f i k a n a n t a r a s i swa SMTA dan SNKTA dalam ha1
m i n a t te rhadap Jurusan PKK denqan t = 1,09. D e r a j a t bebas
( db ) = 435, t t a b e l 1,96. I n i b e r a r t i bahwa m i n a t s l s w a
SMTA dengan SMKTA t i d a k berbeda, walaupun s i s w a SMTA
k u r i k u l u n n y a d i p e r s i a p k a n m e l a n j u t k a n k e Perguruan T i n g g i
dan SMKTA un tuk memasuki lapangan k e r j a .
O leh sebab i t u sanqat p e r l u d i t i n g k a t k a n i n f o r m a s i ,
m o t i v a s i t e n t a n g Jurusan P K K b a i k e l a l u i o rang t y u a , guru-
i i l
guru, bimbingan Penyuluhan, Bimblngan Karier sekolah-
sekolah kepada anak didik. Selanjutnya aosen-dosen P k K
supaya dapat memberlkan teladan yang balk kepada
masyarakat.
.
KATA PENGANTRR
Keg ia tan p e n e l i t i a n merupakan bag ian d a r i T r i
Dharrna Perguruan T i n g g i . Keg ia tan i n i ha rus d i l a k s a n a k a n
o l e h s t a f akademik I K I P Padang dalarn rangka rneningkatkan
mutu b a i k sebaga i s t a f akademik maupun sebaga i p e n e l i t i .
Keg ia tan p e n e l i t i a n i n i mendukung pengembangan i l m u
s e r t a te rapannya. Dalam ha1 i n i Pusa t P e n e l i t i a n I K I P
Padang Padang berusaha mendorong s t a f penga ja r untu.k
melakukan p e n e l i t i a n sebaga i bag ian yang t i d a k t e r p i s a h k a n
d a r i k e g i a t a n mengajarnya. O leh karena i t u pen ingka tan
mutu tenaga akadernik p e n e l i t i dan h a s i l p e n e l i t i a n n y a
d i l a k u k a n dengan k u a l i t a s s e r t a kewenangan akademik
p e n e l i t i .
A k h i r n y a saya rnerasa gembira bahwa pene l i t i a n i n i
t e l a h dapa t d i s e l e s a i k a n o l e h p e n e l i t i dengan m e l a l u i
p roses pemeriksaaan d a r i t i m p e n i l a i l a p o r a n p e n e l i t i a n
Pusat P e n e l i t i a n I K I P Padang. Mudah-mudahan p e n e l i t i a n i n i
berguna un tuk pengembangan i l m u pada umumnya dan un tuk
pen ingka tan mutu s t a f akademik I K I P Padang pada khususnya.
Terirna k a s i h.
Padang, A p r i l 1991 .
K e ~ a l a Pusa t P e n e l i t i a n
ABSTRGK
KATA PENGANTAR ............................... DAFTAR I S 1 .................................... DAFTAR TABEL ................................. DAFTAR LAMPIRAN .............................. BAB I : PENDAHULUAN .......................
A . Latar Belakanq Masalah ......... B . Identifiksi Masalah ............ C . Pembatasan Masalah .............. . .............. D Perurnusan Masalah
. . . . . . . . E . ~ u j u a n Penelitian . . . . . . . F . Kequnaan Penelitian
BAB 11 : TINJAUAN PUSTAKA . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . A Kajian Pustaka
ha l
1
i v
v
vii
v i i i
1
B . Kerangka Berpikir . . . . . . . . 30
C . Pengajuan Hipotetis . . . . . . . 34
BAB I I I : METODOLOGI PENEL I TI AP.1 36 . . . . . . .
. . . . . . . A Identifikasi Masalah
. . . . . . B . Difinisi Operasional C . Populasi Dan Teknik Sampling . . 39
E Teknik Analisa Data 47 . . . . . . . .
BAB I V : HASILPENELITIAN . . . . . . . . . .
A. Deskripsi Urnum Hasil Penelitian . B. Analisis Data Dan Pengujian Hipo -
tetis.
BAB V : RINGKASAN DAN KESIMPULAM . . . . . . .
A. Ringkasan Dan Kesimpulan . . . . . B. Kesimpulan Hasil Penelitian .' . . . C. Pembatasan Hasil Penlltin . . . . . D. Implikasi Hasil Penlitian . . . . . E. Saran-Saran . . . . . . . . . . . .
DAFTAR KEPUSTAKAAN . . . . . . . . . . . . . . . . LAMPIRAN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Tabel 1 : Jumlah Siswa Kelas i 1 T S P I T A dan SMKTA d l
Propinsi Sumatera Barat. 59
Tabel 2 : Jumlah Kabupaten Dan Kotamadya Menurut
Wilayah. 41
Tabel 3 : Hasil Uji Heliabilitas Minat Masuk Jurus-
an PKK. 44
Tabel 4 : Hasil Uji Reliabilitas Notivasi 49
Tabel 5 : Distribusi Skor Minat Masuk Jurusan
PKK, Siswa Keias I 1 1 SMTA dan SMETU.
Tabel 6 : Distribusi Skor Motivasi Luar, Siswa
Kelas 111 SMTA / SMKTA.
Tabel 7 : Distribusi Skor Motivasi Luar, Siswa
Kelas I 1 1 SMTA / SMKTA.
Lampi r a n
Lampi r a n
L a m p i r a n
Lampi r a n
Lampi r a n
DAFTAR LAMPIRAN.
Izin U n t u k Mengumpulkan Data P e n e l i t i a n
L e m b a r a n K u e s i o n e r
I n f ormasi
H a s i l U j i Hubungan P l o t i v a s i Dengan
M i n a t Masuk J u r u s a n P K K .
H a s i l Uji P e r b e d a a n S i s w a K e j u r u a n
d a n Non K e j u r u a n .
BAB I
PENDAHULUAN
A - L a t a r Belakang Masalah.
Kurun waktu men je l ang abad 21 i n i memang merupakan
m a s a yang mengandunq a r t i dan h a r a p a n b e s a r , memnginqatkan
kepada p e r i s t i w a yang belum t e n t u d i a l a m i o l e h s e t i a p
manus ia seumur h idupnya , s u a t u kesempatan b a i k un tuk
i n t r o s p e k s i mengenai yang l a l u dan p e r s i a p a n b a g i yang
akan d a t a n g . Kedatangan a b a t b a r u d a p a t d i j a d i k a n s a a t
yang b a i k secara s i m b o l i k dan p s i k o l o g i s , u n t u k
meninggalkan kekurangan m a s a l a l u , memperkenalkan g a g a s a n
b a r u , mempersegar t e k a d a t a u mengadakan lompatan b e s a r
da l am banyak k e g i a t a n dan o l a h p i k i r yang d i s e l e n g g a r a k a n
u n t u k menyongsonq era b a r u .
. Menurut A l w i Dahlan ( 1988 : 2 ) menyatakan:
S a s a r a n pembangunan yang b e r p e n g a r u h t e r h a d a p kehidupan kebanghsaan y a i t u t e r c i p t a n y a k w a l i t a s m a s y a r a k a t yang maju da lam s u a s a n a t e n t r a m dan s e j a h t e r a l a h i r dan b a t h i n da lam p e t a keh idupan m a s y a r a k a t , bangsa dan n e g a r a yang b e r d a s a r k a n P a n c a s i l a , da lam s u a s a n a keh idupan bangsa I n d o n e s i a yang s e r b a berkese imbangan dan s e l a r a s da lam hubungan a n t a r a s e s a m a manus i a , manus ia dengan m a s y a r a k a t , manus ia dengan l i ngkungannya , dan manus ia dengan Tuhan yang Maha Esa .
T i t i k b e r a t pembangunan P e n d i d i k a n d i l e t a k k a n pada
p e r l u a s a n dan p e n i n g k a t a n d i s e k t o r i n d u s t r i yang
memerlukan t e n a g a t e r a m p i l yang mempunyai kemampuan clan
k e t e r a m p i l a n yang s i a p p a k a i da lam jumlah b e s a r . Untuk
mendapatkan tenaga k e r ~ a yang terampil tersebut dihasilkan
oleh berbagai lembaga pendidikan. Berkaitan denqan
pendidikan, pemerintah menyatakan bahwa sistim pendidikan
perlu disesuaikan dengan kebutuhan pembangunan disegala
bidang . Menurut Alwi Dahlam ( 1988 : 19 ) menyatakan :
Perguruan Tinggi harus dapat mempersiapkan kebelanjutan pembanguanan menyentuh seluruh tridarma . Ilmuwan harus mempersiapkan sumber daya manusia yang berkwalitas, yang dapat memnghayati tanggung jawabnya dalam pembangunan berkelan~utan.
f
Guna menyongsong ha1 tersebut diatas dapat dicapai
dengan meningkatkan minat, kwalitas dan kwantitas dari
berbagai jenis pendidikan dalam rangka memenuhi kehutuhan
akan tenaga kerja yang terampil. Tenaga kerja tersebut
dapat dihasilkan oleh bermacam-macam lembaga pendidikan
an tara lain oleh Jurusan Pendidikan Kese~ahteraan Keluarga
( PKK ).
Jurusan PKK merupakan salah satu Pendidikan
Kejuruan. Pendidikan Kejuruan adalah bagian dari sistim
Pendidikan Nasional. Disamping tujuan pendidikan kejuruan
mepunyai sasaran yang lebih khusus yaitu mempersiapkan
anak didik untuk bekerja. Pendidikan Kejuruan adalah
program, f asili tas dan ak tivitas pendidikan yang
mempersiapkan individu untuk beker~a, atau untuk
peningkatan karir.
Menurut Syahron ( 1990 : 2 ) konsep dasar dari
filosofi pendidikan kejuruan dikemukanan berdasarkan tiga
3
pandangan y a i t u e s s e n s i l i r , p r a g m a t . ~ ~ d a n e k s i s t e n s l s .
P r i n s i p p e n d i d i k a n k e j u r u a n a d a l a h g e n e r a l i s a s i yang
menya takan s u a t u a k t i v . i t a s yang t e r p i l i h yanq d i j a d i k a n
pedoman da l am penyusunan program d a n k u r i k u l u m , p e m i l i h a n
beragam a k t i f i t a s penga j a r a n d a n pengembang a n
k e b i j a k s a n a a n . P e n d i d i k a n K e j u r u a n s e b g a i m a n a p e n d i d i k a n
f o r m a l pada umumnya, b e r p e r a n u n t u k mewar i skan kebudayaan
d a r i s a t u g e n e r a s i k e g e n e r a s i l a i n n y a . S e k o l a h u n t u k
m a s y a r a k a t d a n m a s y a r a k a t u n t u k s e k o l a h . S e l a n j u t n y a
d i t e g a s k a n i n d i v i d u m a s y a r a k a t d a n s e k o l a h t a k d a p a t
d i p i s a h k a n s a t u s a m a l a i n .
J a d i d i s i n i s a n g a t d i h a r a p k a n penyusunan program
p e n d i d i k a n yang membantu s e k o l a h me laksanakan sisi
p e n d i d i k a n y a i t u membentuk manus i a yamg b i s a h i d u p d a l a m
l i n g k u n g a n sos ia l d a e r a h d a n sisi k e t e n a g a k e r j a a n y a i t u
m e n g h a s i l k a n t a m a t a n yang d a p a t m e n g i s i ke sempa t an k e r i a
yang a d a serta m e m i l i k i k e t e r a m p i l a n s e s u a i dengan
p e r s y a r a t a n d u n i a k e r j a yang b a i k . K e s e s u a i a n -dengan
p e r s y a r a t a n , d u n i a k e r j a yang b a i k . K e s e s u a i a n G B P P
[ G a r i s B e s a r Program P e n d i d i k a n 1 dengan k e b u t u h a n
i n d u s t r i s a n g a t d i p e r l u k a n . M i s a l k e r j a h a r u s d i p u p p u k
s u p a y a j a n g a n t e r t i n g g a l d a r i s e samanya .
J u r u s a n P K K merupakan s a l a h s a t u j u r u s a n yang a d a
d i s e l u r u h FPTK IKIP I n d o n e s i a yang d a p a t membentuk t e n a g a
k e r j a yang mempunyai p e n g e t a h u a n dan k e t e r a m p i l a n d i b i d a n g
boga , b u s a n a dari t a t a r i a s .
4
I n d o n e s i a s e b a g a i n e g a r a yang s e d a n g berkembang
menghadapi banyak m a s a l a h yang h a r u s d l p e c a h k a n . Masa lah
yang h a r u s d i p e c a h k a n s a l a h s a t u n y a a d a l a h menyangkut
t e n a g a k e r j a dan kesempatan k e r j a - Menurut d a t a Kasubdi t
i n f o r m a s i P a s a r K e r j a ( IPK 1 Depnaker s ampa i b u l a n
desember 1990, jumlah l u l u s a n SMTA yang m e n d a f t a r
merupakan jumlah yang p a l i n g banyak d i b a n d i n g k a n dengan \
yang l a i n n y a .
D a r i gambaran d i a t a s , bahwa t e r d a p a t r i b u a n t e n a g a
k e r j a yang belum t e r s a l u r k a n o l e h Depnaker , k a r e n a
lowongan p e k e r j a a n s e b a g a i pegawai s u d a h t i d a k mampu
menampung h a s r a t m a s y a r a k a t yang i n g i n men jad i peqawai .
Pada ha1 t e n a g a k e r j a i n i merupakan p o t e n s i yang cukup
b e s a r un tuk pembangunan dan a m a t d i s a y a n q k a n a p a b i l a t i d a k
d i m a n f a a t k a n . Namun m a s a l a h i n i t i d a k d a p a t d i p e c a h k a n
dengan c e p a t k a r e n a mempunyai k a i t a n yang erat dengan
u n s u r l a i n , s e p e r t i j umlah dan per tumbuhan penduduk,
penyeba ran penduduk, t i n g k a t k e t e r a m p i l a n t e n a g a k e r j a ,
keadaan p a s a r a n k e r j a dan s i k a p m e n t a l p a r a l u l u s a n SMTA
b a i k umum maupun Ke ju ruan .
Jumlah dan t i n g k a t per tumbuhan penduduk yang mas ih
r e l a t i f t i n g g i mengak iba tkan j u g a t i n g g i n y a j umlah dan
pertumbuhan a n g k a t a n k e r j a . Per tumbuhan a n q k a t a n k e r j a
ber tambah s e h a n d i n g dengan m e l a j u n y a per tumbuhan penduduk.
Per tumbuhan a n g k a t a n k e r j a umumnya t i d a k / k u r a n g t e r a m p i i
dan belum he rpenga l aman . Menwrut d a t a s t a t i s t i k Endones l a ,
5
penduduk I n d o n e s i a yang berumur 15 - 20 tahun sebanyak 25
j u t a o r a n g .
Masalah l a i n i a l a h adanya k e t i d a k seimbanqan
penyebaran t e n a q a k e r j a b i l a d i k a i t k a n dengan sumber alarn
yanq t e r s e d i a . H a s i l s e n s u s penduduk 1980 menunjukkan
bahwa penduduk I n d o n e s i a 175 J u t a j i w a , s e b a g i a n b e s a r
d a r i penduduk bermukim d i P u l a u J a w a . S e l a i n i t u p a s a r
k e r j a yang q e l a p , s e h i n g g a s i t u a s i yang k a b u r d a r i k o n d i s i
p a s a r a n k e r j a i t u mempengaruhi k o n d i s i penawaran
p e n d i d i k a n .
S e l a n j u t n y a cara b e r f i k i r d a r i l u l u s a n S N T A / SMKTR
cendrung n e q a t i f . Adanya secacam anggapan d a r i -ka l angan
l u l u s a n SMTA, a g a r d a p a t h i d u p t e n t e r a m dan ke l angsungan
h i d u p t e r j a m i n , m a k a s e s e o r a n g h a r u s m e n j a d i pegawai
n e g e r i sa ja . Walaupun s e b e t u l n y a ku r iku lum j u r u s a n PKK
j u g a d a p a t memberi kesempatan u n t u k menc ip t akan k e r j a
y a i t u b e r w i r a u s a h a - Masih banyak yang b e r f i k i r k a l a u akan
b e r w i r a s w a s t a j u q a mengapa sampa i h a r u s k u l i a h
d i p e r q u r u a n t i n g g i , k a r e n a k e t e r a m p i l a n i t u mas ih b i s a
d i d a p a t k a n dengan j a l a n k u r s u s - k u r s u s k e t e r a m p i l a n yang
banyak d i d o m i n a s i o l e h o r a n g - o r a n g t Tionghoa.
S e b e t u l n y a card b e r f i k i r d i a t a s merupakan sisa-slsa
w a r i s a n d a r i o r a n g yang menganggap d i r i n y a p r i y a y i - p r i y a y i
pad.3 s-3s 5_a S-~~em-aflg y a ~ v 3 k-&.erja seba2.3 i w z a w a i
n e g e r i akan mempunyai s t a t u s s n s i a l yang t i n g g i . Meskipun
dimaklurni bahwa adanya t e o d a l l s m e yang k u a t pada masa La!u
6
dan mungkin j u g a s e k a r a n g s e r t a k o l o n i a l i s m e yang sempa t
meninggalkan b e k a s yang a m a t p a r a h , t e t a p i t i d a k b o l e h
b e r l a r u t - l a r u t s u d a h s a a t n y a un tuk memperbaiki k e r e s a h a n -
k e r e s a h a n men ta l yang a d a . Kerusakan i t u a n t a r a l a i n s i k a p
m e n t a l t i d a k t e k u n , kurang u l e t , mengantungkan d i r i pada
o r a n g l a i n s u a t u k e w a j i b a n , rasa r e n d a h d i r l yang komplek,
pura-pura m e m p e r s u l i t p e r s o a l a n dan s e b a g a i n y a .
Kemudian m i n a t t e r h a d a p j u r u s a n PKK i t u ku rang
t i m b u l , k a r e n a belum t e r b i n a n y a k e r j a sama yang b a i k
a n t a r a d u n i a p e r g u r u a n t i n g g i dengan m a s y a r a k a t .
Kebanyakan yang memberikan l a t i h a n ' k e t e r a m p i l a n -
k e t e r a m p i l a n d i d o m i n i r o l e h orang-orang yang t i d a k
b e r p e n d i d i k a n d a r i j u r u s a n PKK.
J a d i a d a n y a jumlah dan pertumbuhan penduduk yang
men ingka t , penyebaran t e n a g a k e r j a yang t i d a k m e r a t a d a r i
s e g i k w a n t i t a t i f maupun k w a l i t a t i f , k o n d i s i p a s a r a n k e r j a
yang bermacam-macam dan s i k a p masa l ah t ama tan SWA dan
S M K T A yang belum t e r b i n a dengan b a i k m a k a p e r l u d i s e b a r k a n
i n f o r m a s i yang l e b i h l u a s mengenai j u r u s a n PKK s u p a y a . m i n a t t e r h a d a p j u r u s a n P K K l e b i h t i n g g i . B e g i t u j u g a u n t u k
menambah m i n a t s i s w a SMA dan SMKTA memi l ih J u r u s a n PKK
u n t u k k e l a n j u t a n s t u d i n y a p e r l u d i b e r i k a n m o t i v a s i yang
l u a s b a i k o l e h g u r u , Kepala S e k o l a h , l i ngkungan dan
m a s y a r a k a t .
D i l i h a t d a r i segi g e o q r a f i s I n d o n e s i a umumnya dan
Sumate ra B a r a t khususnya a d a l a h merupakan d a e r a h a g r a r x s
7
yang mengacu kepada p e n i n g k a t a n t i d u s t r i , b e g i t u ~ u q a
s e k a r a n g p e m e r i n t a h s e d a n g menggalakkan P a r i w i s a t a dimana
semua . i n i mernerlukan t e n a g a t e r a m p i l yang d i h a s i l k a n oleh
j u r u s a n PKK b a i k T a t a Boga dan T a t a Busana.
K i r anya pe ranan J u r u s a n P K K dalam pembanqunan
d i n e g a r a yang s e d a n g berkembang t i d a k d a p a t d i s a n g s i k a n
l a g i s e p e r t i yang t e l a h d i u r a i k a n d i a t a s , maka ha1 i n i
merupakan t a n t a n g a n b a g i semua jumlah un tuk meningkatkan
m i n a t t e r h a d a p J u r u s a n PKK b a g i SMA dan SMKTA.
Calon mahasiswa yang memi l ih j u r u s a n PKK h a r u s
merupakan s i s w a yang b e t u l - b e t u l b e r m i n a t dan b e r i k a n
penge tahuan yang k u a t , k a r e n a p r o s e s p e n d ~ d i k a n dan
p e n g a j a r a n u n t u k mencapai mutu k e l u a r a n s e s u a i dengan
s t a n d a r yang t e l a h d i t e n t u k a n s e l a l u d i p e n g a r u h i o l e h
masukan. Mutu masukan i t u t e r d i - r i d a r i p e r a n g k a t a n lunak
maupun p e r a n g k a t k e r a s , m i s a l n y a mutu p r a s a r a n a dan s a r a n a
yang menunjang, t e n a g a k e p e n d i d i k a n dan p e s e r t a d i d i k .
D r . Kumaidi MA. ( 1989 : 7 ) mutu p e s e r t a d i d i k b i a s a n y a
d i k a i t k a n dengan kemampuan d a s a r mur id , dan a s p i r a s i
p r i b a d i maupun kelompok serta k a r a k t e r i s t i k p r i b a d i
l a i n n y a . J a d i pada j u r u s a n PKK d i t u n t u t s i s w i - s i s w i yanq
be rpenge tahuan dan mempunyai m i n a t yang t i n g g i s e h i n g g a
s e t e l a h s e l e s a i d a r i s t u d i n y a n a n t i d i a dapat m e m b u k a
l apanqan k e r j a w i r a s w a s t a s e s u a i dengan k o n d i s i dan
s i t u a s i d a e r a h n y a .
8 . I d e n t i t i k a s i Nasalah.
P e n e l i t i a n i n i mengkaj i minat slswa SMTA dan S M K r A
terhadap Jurusan PKK. Seper t i yang t e l a h dikemukakan
d ia tas , ada kecendrungan para lu lusan SWTA kurang berminat
masuk Jurusan P K K dengan te rbuk t inya d a r i data-data
mahasiswa yang masuk 3Urusan PKK jarang merupakan p i l i h a n
utamanya ( U M P T L 1990/1991 ) .
Selanjutnya dengan i t u t imbu l permasalahan apakah
lu lusan SWTA dan SMKTR masih beranggapan Jurusan P K K
merupakan jurusan yang kurang menarik dan umumnya dapat
d i p e l a j a r i dengan card l a i n s e p e r t i kursus dan sebagainya-
Apakah m i n a t siswaSMTA dan SMKTA cendrung t inggi ' a tau
rendah terhadap Jurusan P K K .
Minat seseorang terhadap suatu objek t i dak dapat
t imbu l secara s e n d i r i saja, sebab minat i t u dipengaruhi
o leh beberapa fak to r . Banyak para a h l i yang mengemukakan
pendapat tentang f a k t o r yang dapat mempengaruhi minat
siswa terhadap pemil ihan ke lan ju tan s t u d i d i Perguruan
Tinggi . Mugiharjo ( 1980 : 12 1 berpendapat bahwa :
Pada g a r i s besarnya ada t i g a f a k t o r yang mepengaruhi minat y a i t u : f a k t o r i n t e r n a l , fak t o r ex te rna l dan f a k t o r objeknya. Faktor i n t e r n a l yang mempengaruhi minat sangat berhubungan dengan umur, i n te legens i , bakat, j e n i s kelamin dan sebagainya- Faktor ex terna l yang mempengaruhi seseoranq adalah berupa hal-ha1 , keadaan, keadaan maupun manusia yang berada + d i sek i ta rnya- Sedangkan f a k t o r i n t e r n a l YaniFl mempengaruhi minat sangat berhubungan dengan umur,
/'
i n te legens i , bakat, j e n i s kelamin dan sebagainya. Disamplng i t u pengamatan seseoranq terhadap objek yang men jadj. keinginannya dan kesangqupannya juga sanga t
C. Pembatasan Masalah.
Untuk memperoleh gambaran yang jelas dalam
menghindari penafsiran yang menyimpanq, maka perlu
diberikan batasan-batasan baik mengenai permasalahan dalam
penelitian ini, maupun istilah-istilah yang digunakan,
sesuai dengan judul yang dikemukakan. Masalah yang
dikemukakan dalam penelitian ini, maupun istilah-istilah
yang digunakan, sesuai dengan judul penelitian yang
dikemukakan yaitu Hinat siswa SMTA dan SMKTA terhadap
Jurusan PKK.
Seperti dikatakan diatas banyak faktor yang
mernpengaruhi minat masuk PKK. Karena keterbatasan waktu
dan biaya untuk ini diambil beberapa faktor saja yaitu :
informasi Jurusan PKK, Motivasi luar dan status SEkoiah.
D. Perumusan Masalah. .
Dalam penelitian ini yang ingin diselidki adalah
apakah terdapat hubungan yang positif antara variahel
ubahan bebas informasi Jurusan P K K , motivasi luar, dengan
minat masuk Jurusan PKK sebagai i~bahan terikat. Juga yang
diselidiki apakah status sekolah menyehahkan minat masuk
Jurusan PKK herbeda. Untuk jeiasnya dapat dirumuskan
sebagai berikut :
10
a . Apakah s i s w a SMTA d a n SMKTA t e l a h menunjukkan
k e c e n d r u n g a n masuk J u r u s a n PKK t l n g g i a t a u r e n d a h ? .
b. S e b e r a p a j a u h t e r d a p a t hubunqan p o s i t i f a n tara
i n f o r m a s i J u r u s a n PKK, m o t i v a s i l u a r d a n m i n a t masuk
j u r u s a n PKK.
c. 1). S e b e r a p a j a u h ubahan-ubanan b e b a s t e r s e b u t dapat
m e n j e l a s k a n v a r i a s i m i n a t masuk J u r u s a n PKK s i s w a
SMTA d a n SMKTR?.
2). Ubahan b e b a s a t a u p r e d i k a t o r manakah yanq membe-
r i k a n k o n t r i b u s i p a l i n g b e s a r t e r h a d a p m i n a t masuk
J u r u s a n P K K .
d . Apakah a d a p e r b e d a a n a n t a r a s i s w a S e k o l a h K e j u r u a n d a n
s i s w a S e k o l a h Umum d a l a m h a 1 m i n a t masuk J u r u s a n PKK.
E,. T u j u a n P e n e l i t i a n .
P e n e l i t i a n i n i secara umum b e r t ~ ~ j r l a n u n t u k menge-
t a h u i k e c e n d r u n g a n m i n a t t e r h a d a p J u r u s a n PKK p a r a s i s w a
SMT6 d a n SMKTA.
D a l a m p e n e l i t i a n i n i s e c a r a t e r p e r i n c i t u j u a n n y a
a d a l a h s e b a g a i b e r i k u t :
1. M e n g i d e n t i f i k a s i k a n k e c e n d r u n g a n m i n a t s i s w a S M l A d a n
SMKTO masuk J u r u s a n PKK.
2. M e n g e t a h u i b e s a r n y a hubunqan a n t a r a i n f o r m a s i J u r u s a n
PKK, m o t i v a s i l u a r d e n g a n m i n a t u n t u k masuk J u r u s a n PKK
s i s w a SMTH d a n S M K TA.
a . M e n g c t a h u l s e b e r a p a J a u h k e ~ J u a u b a h a n bebas tersebtlt
1 I
dapat men jelaskan variasi dalam minat masuk J u r ~ ~ s a n
PKK.
b. Mengetahui ubahan bebas manakah yang memberi kont-
ribusi paling besar terhadap minat masuk Jurusan
PKK.
3. Mengunqkapkan ada tidaknya perbedaan minat masuk Juru-
san PKK antara siswa SMTA dan SMKTtJ.
F. Kegunaan Penelitian.
Hasil penemuan penrlitian ini dlharapkan dapat
memberikan suatu informasi yang bermanfaat untuk quru-guru
SMTA dan SMKTA agar guru-guru lebih memperhatikan adanya
faktor-faktor yang mempengaruhi mlnat masuk Jurusan PKK
lebih-lebih bila faktor itu merupakan faktor yang dominan.
memberikan suatu.
Dapat memberikan inf ormas i yang bermanf aat un tuk
pengembangan ilmu di Jurusan PKK. Supaya tamatan PKK
disamping dapat mengisi angkatan kerja juga dapat membuka
lapangan kerja.
Dalam penerimaaan mahasiswa baru I K 1 P dapat
melaksanakan jaringan minat kepada sekolah-sekolah sebelum
tahun aj aran dimul ai . Selanju tnya dapat dipergunakan sebagai literatur
untuk penelitian-penelitian lain.
TINJAUUN PUSTAKA
Bagian ini akan menguraikan secara berturut-turut
mengenai : Kajian Pustaka dan Hasil Penelitian, Kerangka
berfikir, dan Pengajuan Hipotesis Penelitian.
A, Kajian Pustaka Dan Hasil Penelitian.
Menurut S y a f e i S a i d ( 1983 : 10 ) menyatakan :
Sasaran d a r i p e n d i d l k a n a d a l a h m e l i p u t i 3 ( t i g a )
dominas i y a i t u : k o g n i t i f , a f f e k t i t dan ps i komoto r . Sasaran p e n d i d i k a n dalam bentuk a f e k t i f berkenaan dengan m i n a t . s i k a p , p e n i l a i a n dan penghargaan te rhadap s e s u a t u sesudah d i m e n g e r t i akan s e s u a t u i t u dengan benar.
Sehubungan dengan f o k u s masalah yang akan d i t e l i t i
maka b e r i k u t i n i akan d ibahas mengenai m i n a t s i swa S M T A
dan SMKTA te rhadap Jurusan PKK dan beberapa f a k t o r
i n t e r n a l dan e k t e r n a l yang d iduga mempengaruhinya.
1. M i n a t masuk Jurusan P K K .
M i n a t merupakan s a l a h s a t u aspek p s i k i s manusia
membantu dalam mendorong manusia un tuk mencapai
tu juannya . Jurusan P K K merupakan s a l a h s a t u Perguruan
T I n g g i yang akan d i p i l i h sebaga i o b j e k p e r k u l i a h a n
d isamping adanya Peryuruan T i n g g i l a i n . Untuk mencapai
tu juannya masuk PKK maka akan melakukan usaha k e r a s
demi t e r c a p a i n y a p e r s i a p a n u n t u k masa depannya.
a . P e n g e r t i a n m i n a t masuk J u r u s a n P K K .
I n d i v i d u mempunya i k e c e n d r u n g a n f u n d a m e n t a i u n t u k
b e r h u b u n g a n d e n g a n s u a t u y a n g a d a d l l i n g k u n g a n n y a .
A p a b i l a s e s u a t u i t u d a p a t m e m b e r l k a n k e s e m p a t a n
u n t u k p e r k e m b a n g a n d i r i n y a maka k e m u n g k i n a n d i a a k a n
m e n a r u h m i n a t p a d a s e s u a t u i t u . S a l a h s a t u y a n g
m e m p e r k u a t m i n a t i a l a h a p a b i l a s u a t u y a n g b e r a d a
d i l i n g k u n g a n i n d i v i d u b e r s a n g k u t a n d a p a t d i j a d i k a n
a l a t u n t u k m e n c a p a i t u j u a n . J a d i m i n a t s a n g a t
b e r p e r a n d a l a m p e n c a p a i a n t u j u a n t e r t e n t u
m e n y e b a b k a n m a n u s i a m e l a k u k g n a k t i v i t a s n y a b e r k i s a r
p a d a o b j e k t e r t e n t u d a l a m b i d a n g n y a m a s i n g - m a s i n g .
M i s a l n y a masuk J u r u s a n P K K , d e n g a n m e n g g u n a k a n cara-
card t e r t e n t u d i a a k a n b e r u s a h a u n t u k m e n c a p a i
t u j u a n n y a i t u . S e s u a i d e n g a n h a 1 t e r s e b u t a p a b i l a
s i s w a SMTA d a n SIYKTA merasa t e r t a r i k u n t u k m e m i l l h
J u r u s a n PKK d a l a m m e l a n j u t k a n p e n d i d i k a n n y a d a n .
merasa J u r u s a n P K K m e n g u n d a n g s a n g k u t p a u t d e n g a n
d i r i n y a maka i a a k a n b e r u s a h a d a n m e l a k u k a n
a k t i v i t a s n y a s e s u a i d e n g a n t u j u a n n y a t e r s e b u t y a i t u
masuk J u r u s a n PKK. B e r i k u t i n i d i k e m u k a k a n p c n d a p a t
p a r a a h l i t e n t a n g m i n a t .
M e n u r u t S u l a i m a n ( 1972 : 131 ) m i n a t a d a l a h :
M o t i f y a n g m e n u n j u k a n k e l u a s a n d a n a r a h p e r h a t i a n
i n d i v i d u k e p a d a o b j e k , s e h i n g g g a d a l a ~ n m i n a t n y a i t u
t e r d a p a t d o r o n g a n y a n g p e n t i n g y a k n i : m o t i f d a n
1 4
p e r h a t i a n . J a d i m e n u r u t p e n d a p a t i n i a p a b i l a s e s e o r a n g
b e r m i n a t p a d a s u a t u o b j e k m a k a p e r h a t i a n o r a n g i t u a k a n
m e n g a r a h k e p a d a o b j e k i t u .
S e s u a i d e n g a n p e n d a p a t C r o w a n d Crow ( 1973 : 153 )
m i n a t d i a r t i k a n s e b a g a i k e k u a t a n p e n d o r o n g y a n g
m e n y e b a b k a n i n d i v i d u m e m b e r i k a n p e r h a t i a n k e p a d a
s e s e o r a n g , s e s u a t u i t u k e p a d a a k t i v i t a s - a k t i v i t a s
t e r t e n t u . J a d i m i n a t m e r u p a k a n k e c n d r u n g a n b e r t i n g k a h
l a k u k a r e n a t e r t a r i k o l e h s e g o l o n g a n a k t l v i t a s -
a k t i v i t a s t e r t e n t u .
M e n u r u t S k i n n e r ( 1958 : 274 ) m i n a t d i k a t a k a n
s e b a g a i m o t i f y a n g m e n u n j u k k a n a r a n p e r h a t i a n i n d i v i d u
k e p a d a o b j e k y a n g m e n a r i k . O b j e k y a n g m e n a r i k i t u , a d a l a h o b j e k y a n g m e n y e n a n g k a n . D a p a t d i s i m p u l k a n d a r l
p e n d a p a t i n i bahwa a p a b i l a s e s e o r a n g a t a u i n d i v i d u
m e m p e r h a t i k a n j u r u s a n PKK m e r u p a k a n o b j e k y a n g m e n a r i k
d a n m e n y e n a n g k a n , m a k a i a c e n d r u n g a k a n b e r u s a h a d a n
b e r h u b u n g a n d e n g a n J u r u s a n P K K t e r s e b u t . D e n g a n k a t a
l a i n b e r u s a h a m e n c a r i k e n a l d e n g a n h a l - h a 1 m e n g e n a i
J u r u s a n t e r s e b u t .
M e n u r u t R o s y i d a n ( 1988 : 4 3 ) m i n a t m e r u p a k a n
s a l a h s a t u a s p e k p s i k o l o g i s y a n g p e r l u d i k e m b a n g k a n
p a d a i n d i v i d u d e m i k e b e r h a s i l a n n y a d i m a s a d a t a n g .
B e r d a s a r k a n p e n d a p a t i n i t i m b u l n y a m i n a t masuk j u r u s a n
P K K a d a l a h u n t u k k c b e r h a s i l a n n y a d i r n a s a d a t a n g , k a r e n a
1s
d i a merasa bahwa Jurusan P K K merupakan p l l i h a n n y a yang
tepa t . D a r i keseluruhan u r a i a n t e r s e b u t d i a t a s d i ternu l
adanya unsur, pe rha t i an , kekuatan m o t i f d a r i i n d i v i d u ,
dan perasaan senang yang rnernbuat i n d i v i d u cendrung
berhubungan l e b i h a k t i f dengan objek t e r sebu t .
Jurusan PKK merupakan sa lah s a t u jurusan yang ada
d i s e l u r u h FPTK d i Indones ia yang dapat mernbentuk tenaga
k e r j a yanq mempunyai pengetahuan dan ke te rampi lan
d ib idang boga dan busana. Syahron Lub i s ( 1990 ; 2 )
mengemukakan : Pendidikan Kejuruan yang mempunyai
sasaran yang l e b i h khusus, y a i t u menyiapkan anak d i d i k
untuk beker ja , berwi rswasta disampinq sebagi guru a tau
pegawai n e g e r i a tau peningkatan k a r i r . J a d i tamatan
Jurusan PKK disamping nan t i nya dapat menjadi guru a t a u
pegawai n e g e r i j u g a sebagai wiraswasta ba i k haiam
bidang Boqa maupun Busana.
Denqan adanya penger t ian minat yang t e l a h d i u r a i k a n
d i a t a s dan penger t ian d a r i Jurusan PKK, maka dapa t l ah
d i b e r i k a n penge r t i an mina t masuk Jurusan PkK. M ina t
masuk Jurusan P K K ada lah g e j a l a p s i k i s yang menunjukan
kekuatan m o t i f yang mendorong i n d i v i d u untuk rnemusatkan
pe rha t i an dan berbuat sesuatu terhadap objeknya, y a i t u
memi l ih ju rusan PKK sebagai k e l a n j u t a n s tud inya dengan
d i s e r t a i perasaan senang dan o p t i m i s untuk b e r h a s i l .
16
b. F a k t o r - f a k t o r yang membangkitkan mina t masuk Jurusan
P K K .
M ina t e r a t hubungannya dengan keadaan p r l b a d i
seseorang. MInat sangat s u l i t d i k e t a h u i secara
langsung. M ina t akan d i k e t a h u i perwujudan dan akan
tampak p o l a t i n g k a h laku , a p a b i l a ob jek minatnya i t u
menjadi orang yang be rhas i 1 dalam bidang t e k n i k
ke ju ruan misa lnya Jurusan PKK, maka t i n g k a h lakunya
akan mengarah kebidang t e r s e b u t y a i t u sesua i dengan
t u j u a n pendid ikan ke ju ruan PKK. Pendid lkan ke ju ruan PKK
mempunyai sasaran menyiapkan anak d i d i k untuk b e k e r j a
ba ik sebagai guru, disamping i t u juga dapat
berwiraswasta.
Menurut Umar ( 1980 : 140 1 , minat menentukan
sukses gagalnya seseorang. M ina t yang besar akan
mendorong mot ivas inya .
Untuk membangkitkan mina t masuk Jurusan PKK dapat
d i c a p a i dengan j a l a n :
1). Keberhas i lan para tamatan Jurusan P K K .
Dengan membaca b i o g r a f i d a r i orang-orang yang
b e r h a s i l dalam ke te rampi lan j a s a Boga, j asa Busana,
maka dapat d i p e l a j a r i bagaimana mereka b e r h a s i l .
Umumnya mereka i t u b e r h a s i l b e r k a t i l m u - i l m u
keterampi lan, dimana i l m u i t u add pada ju rusan Pkk .
Dengan c a r d b e r f i k i r yang p o s i t i f maka t i m b u l l a h
yus . I
1 7
kepercayaan d i r i pada seseorang untuk memasuki
Jurusan P K K .
2 ) . Keberhas i lan seseorang yang i n g i n mera ih
kebe rhas i l an dalam kehidupan i n i seharusnya dapat
menentukan ca rd yang t e r b a i k untuk d i r i n y a dimasa
yang akan datang.
Tujuan h idup.
Menurut Umar ( 1980 : 1 4 1 , seseorang yang
mempunyai t u j u a n yang j e l a s akan mendorong d i r i n y a
untuk mera ih t u j u a n te r sebu t .
Sesuai dengan penje lasan d i a t a s , b i l a s iswa i n g i n
membangkitkan minat masuk Jurusan PKK, maka s iswa
harus dapat menentukan s a l a h card yang t e r b a i k b a q l
d i r i n y a untuk mencapai keberhas i lan dalam
menjalankan i n i .
Disamping f a k t o r d i a t a s , maka ada beberapa f a k t o r
i n t e r n a l dan e k s t e r n a l l a i n yang dapat mempengaruhi dan
membangkit m ina t s iswa untuk masuk ju rusan P K K s e p e r t i :
i n f o r m a s i Jurusan P K K , m o t i v a s l l u a r , s t a t u s seko lah dan
l a i n - l a i n n y a . Mengetahui f a k t o r - f a k t o r i n i akan d i u r a i k a n
pada bagian be r i ku tnya .
2. I n f o r m a s i Jurusan P K K .
Dalam buku Akta V ( 198.5 : 5 ) Media merupakan
sua tu a l a t untuk penyampaian i n f o r m a s i , dimana secara
h a r f i a h k a t a media b e r a r t i pe ran ta ra / pengantar.
Assos ia t i on f o r educa t ion and technology, mengart ikan
. media sebagai segala bentuk yang digunakan untuk proses
penyaluran i n f o r m a s i .
Dengan demikian i n f o r m a s i mengenai Jurusan P K K
dapat disampaikan m e l a l u i media masa ( mass media ) .
Bermacam-macam media dapat d i p a k a i sebagai pengaturan
i n f o r m a s i yang menyangkut ten tang P K K s e p e r t i : t e l e v i s i ,
r a d i o , f i l m , pameran, buku-buku, s u r a t kabar, maja lah.
T e l e v i s i ada lah sua tu perlengkapan e l e k t o n i k yang
pada dasarnya s iswa dengan f i l m ( gambar h idup ) yanq
mempunyai gambar dan suara, dimana dapat d i l i h a t dan
d idengar pada waktu yang sama. T e l e v i s i b e r s i f a t nya ta ,
dapat menyaj ikan p e r i s t i w a yang sebenarnya pada waktu yang
sama dan d i s e r t a i komunikasi. T e l e v i s i dapat menciptakan
kembal i semua p e r i s t i w a masa lampau, ba i k m e l a l u i film
a tau drama. T e l e v i s i memberi pengaruh s o s i a l yang besar
terhadap masyarakat ba i k bag i anak-anak, pemuda ataupun
orang dewasa. Nenurut Uomar Hamalik ( 1982 : 1.58 ) ,
t e l e v i s i menarik minat , ba i k t ~ r h a d a p anak-anak maupun
orang dewasa. Menarik minat d i s i n i , b e r s r t i mendorong a t a u #
dapat memotivasi da.lam segala ha1 tergantung pada
19
s iarannya. Masyarakat akan mengerci tentang sekoiah. Pada
umumnya orang tua dan masyarakat t i d a k tahu kegiacan apa
yang d i k e r j a k a n d i s e k o l a h dan bagaimana program seko lah
di laksanakan.. M e l a l u i t e l e v i s i semua dapat d i a m a t i dan
dipahami. Hal i n i pen t i ng guna pendid ikan anak-anak
mereka, orang dapat membantu dan memberi saran-saran dan
pengawasan dalam menentukan / menetapkan pengajaran dimasa
yang akan datang.
D a r i u r a i a n d i a t a s j e l a s l a h bahwa t e l e v i s i menarik
m ina t yang l e b i h besar d ibandingkan dengan membaca s e p e r t i
buku, koran, majalah. Berdasarkan pandangan demik ian lah
m e l a l u i t e l e v i s i diadakan acara PKK yang d i ~ s i o l e h pakar-
pakar kesehatan, pakar-pakar ke te rampi lan .
Radio ada lah sua tu perlengkapan e l e k t r o n i k yang
d i c i p t a k a n be rka t kemajuan dalam bidang t e k n o l o g i modern.
M e l a l u i a l a t i n i orang dapat mendengarkan s i a r a n ten tang
berbagai p e r i s t i w a , kejadian-keaadian yang pen t i nq dan
baru, maslah-masalah dalam kehidupan dan acara-acara
r e k r e a s i . Yang menyenangkan, semua dipancarkan d a r i
s t a s i u n t e r t e n t u . Penggunaaan r a d i o dapat memberikan
manfaaat yang besar bag i pendid ikan. Radio dapat mendorong
k r e a t i f i t a s , ba ik secara langsung maupun secara t i d a k
langsung pada anak-anak ba ik dalam bidang musik, drama,
san jak, pendid ikan dan sebagalnya. Menurut Uornar Hamal l k
1980 : 126 ) , r a d i o mendorong manusia b e r f i k i r r a s i o n a l
2 0
o l e h sebab i a menyaJikan masaiah kehidupan s e h a r l - h a r i dan
b iasanya d isampaikan aengan c a r d yang menypnanqkan. A t a s
pandangan i n i l a h m e l a l u i R R I a+au r a d i o swasta ( a m a t i r )
d i s i a r k a n a c a r a mengenai P K K s e p e r t i pada s i a r a n k e l u a r g a ,
Kesehatan, s i a r a n pedesaan ataupun m e l a l u i aca ra drama-
drama k e l u a r g a .
F i l m b i a s a j u g a d i s e b u t gambar h i d u p . Gambar h i d u p
merupakan kombinas i a n t a r a gerakan, k a t a - k a t a , musik dan
warna. F i l m dapa t mendorong m o t i v a s i dan mernpengaruhl
s i k a p dan menunjukkan k o n t i n u i t a s dalam perkembangannya.
Dalam f i l m dapa t d i d e n g a r dan d i l i h a t pengalaman-
pengalaman yang d i rekam, f i k s i bayangan, drama dan c e r i t a -
c e r i t a r e k r e a s i , e p i s o d e t e n t a n g masa lampau. Gambar h i d u p
a d a l a h sebaga i a l a t penggan t i , t e t a p i anak-anak merasa
turut s e r t a d idalamnya, karena i a m e n g i d e n t i f i k a s i k a n
d i r i n y a kedalam k a r a k t e r f i l m t e r s e b u t . Ba ik anak-anak
yang bodoh maupun anak-anak yang panda i akan merasakan
manfaat d a r i padanya, walaupun t i n g k a t a n n y a berbeda. D a r i
ke terangan d i a t a s t e r s e b u t f i l m yang bukan s a j a menar ik
m i n a t siswa t e t a p i j u g a mendorong a k t i v i t a s dan m o t i v a s l
te rhadap sesuatu . Sehubungan dengan i t u l a h d iadakan
pernutaran f i l m mengenai P K K m e l a l u i drama-drama rumah
tangga dan sebagainya.
Pameran i a l a h s u a t u susunan a l a t - a l a t , henda-benda
un tuk menje laskan s u a t u c e r i t a , ka rcna i t u b iasanya
d i rencanaakn denqan b a i k , dan benda-benda vang dipamerkan
2 1
l t u , b e r u p a h a s i l k a r y a a n a k s e n a i r i , m i s a l n y a m o d e l ,
g a m b a r - g a m b a r , h a s i l p r o y e k k e l a s d a n m u n g k i n j u g a b e r u a a
g a m b a r h i d u p . P a m e r a n b e r t u j u a n u n t u k m e m p e r k e n a l k a n h a s i l
p e k e r j a a n s i s w a d i s e k o l a h d e n g a n o r a n g t u a . P a m e r a n
umumnya d l a k u k a n d a n d i s e l e n g g a r a k . a n p a d a w a k t u - w a k t u
t e r t e n t u s a j a a t a u a p a b i l a a d a p e r t e m u a n - p e r t e m u a n o r a n g
t u a d a n g u r u a t a u p a d a a k h i r p e l a j a r a n .
M a y o r i e E a s t d a l a m b u k u n y a D i s p l a y t o r L e a n l n g
menya t a k a n bahwa p a m e r a n membantu b e l a j a r a n t a r a l a l n
a d a l a h m e m u s a t k a n m i n a t d a n p e r h a t i a n . S e n u b u n g a n d e n g a n
i t u l a h p a m e r a n s a n g a t d i p e r l u k a n u n t u k m e m b a n g k i t k a n m i n a t
d a n p e r h a t i a n m e n g e n a l P K K m e l a l u i p a m e r a n k e s e h a t a n ,
g i z i , k e l u a r g a s e h a t d a n s e b a g a i n y a .
S e l a n j u t n y a a p a b i l a d i l i h a t p e r a n a n m e d i a c e t a k
s e p e r t i s u r a t k a b a r , m a j a l a h - m a j a l a h , buku-buku d a p a t
memberkan i n f o r m a s i t e n t a n g PKK. Buku d i g u n a k a n s e j a k
m a n u s i a p a n d a i membaca d a n m e n u l i s d a n m e l u a s d e n g a n c e p a t
s e t e l a h d i t e m u k a n a l a t c e t a k . Oemar H a m a l i k ( 1480 : 4 8 j
m e n y a t a k a n bahwa b u u k u m e r u p a k a n s u m b e r i l m u p e n g e t a h u a n
y a n g d i d a p a t k a n secara b e l a j a r t a k l a n g s u n g y a i t u m e l a l u l
k a t a .
M a n t a a t b u k u a d a l a h m e n a r i k m i n a t d a n d a p a t p u l a
m e n d o r o n g s e s e o r a n g a t a u s i s w a un t u k rne l akukan a k t i v l . t a 5
t e r t e n t u s e s u a i d e n g a n buku y a n g d i b a c a . B e g i t u ~ u g a
m a j a l a h , k o r a n - - k o r a n , s u r a t k a b a r m e r u p a k a n a l a t y a n q
s a n g a t m e n a r i k s e k a l i k a r e n a b i a s a n y a d i s a j i k a n d a l a m
2 2
b e n t u k g a m b a r a t a u c e r i t a - c e r i t a y a n g m e n a r i k .
U a r i p e r n y a t a a n - p e r n y a t a a n d i a t a s d a p a t d i t a r i k
k e s i m p u l a n bahwa m e d i a m a s s a s u m b e r i n f o r m a s 1 mempunyai
m a n f a a t s e b a g a i a i a t p e n d i d i k , m e n g a r a h k a n d a n m e n a r i k
m i n a t u n t u k m e l a k u k a n a k f i v i t a s t e r t e n t u . M e d i a b u k a n s a j a
m e m b e r i k a n i n f o r m a s i y a n g a u t e n t i k d a n p e n g a l a m a n d a l a m
b e r b a g a i b i d a n g k e h i d u p a n a k a n t e t a p i j u g a m e m b e r i k a n
k o n s e p y n g sama k e p a d a s e t i a p o r a n g . P e n g a r u h l a n g s u n g
d a r i m e d i a i n i a a a l a h a k a n m e m p e r l u a s p e r g a u l a n ,
m e m p e r l u a s p e n g e n a l a n d a n pemanaman t e n t a n g o r a n g , a d a t .
i s t i a d a t , card b e r g a u l ( e t i k e t 1 d a n s e b a g a i n y a .
3. M o t i v a s i l u a r .
U n t u k m e n g g e r a k k a n m o t i f d a p a t d i l a k u k a n d a r i d a l a m
d i r i m a n u s i a d a n d a p a t p u l a d a r i l u a r . M o t i v a s i y a n g
d a t a n g l u a r d i r i m a n u s i a d i s e b u t m o t i v a s i l u a r . D i s i n i
d i t i t i k b e r a t k a n p e m b a h a s a n p a d a m o t i v a s i y a n g d a t a n g d a r i
l u a r d i r i s i s w a .
M e n u r u t paham b e h a v i o r i s m e y a n g b e r k e m b a n g d i
f i m e r i k a , y a n g d i k a t a k a n o l e h D r i ~ a r k a r a ( 1 9 8 7 : 48 )
t i n g k a h l a k u m e r u p a k a n r e a k s i o r g a n l s m e t e r h a d a p
r a n g s a n g a n d a r i l u a r . R a n g s a n g a n i n i y a n g m e n y e b a b k a n
a d a n y a t i n g k a h l a k u m a n u s i a . T i n q k a h l a k u i t u t e r j a d i
m e l a l u i b e b e r a p a t a h a p , y a i t u b e r u p a r a n g s a n g a n , r a s a
t e r t a r i k , m i n a t , p e r t i m b a n g a n k e h e n d a k k e p u t u s a n d a n
p e r b u a t a n a t a u t i n q k a h l a k u .
~ -
LJ
Kurangnya m i n a t s l swa te rhadap sesua tu n a i mungkln
d lsebabkan karena kurangnya m o t i v a s i , kurangnya m n t i v a s i
yang datang d a r i l u a r d i r i s iswa. Untuk i t u p e r l u n y a
d i b e r i daya doronq l u a r ( m o t i v a s i l u a r ) yang dapa t
d i p e r o l e h d a r i g u r u , k e p a l a seko lah , orang t u a , teman
sebaya, l i ngkungan dan pemer in tah .
a. Dorongan g u r u dan Kepala Sekolah.
Dalam kese lu ruhan p roses p e n d i d i k a n g u r u a d a l a h
merupakan f a k t o r yang utama. Dalam tugasnya sebaga i
= . ' p e n d i d i k g u r u banyak s e k a l i memegang b e r b a g a i j e n i s
peranan yang mau t i d a k mau h a r u s d i l a k s a n a k a n sebaga i
seorang guru . Menurut Oemar Hamal ik ( 1980 : 1 5 )
p e k e r j a a n g u r u a d a l a h p r o f f e s i o n a l . Karena i t u d i p e r l u k a n
kemampuan y a i t u kesanggupan dalam menja lankan peranannya
sebaga i gu ru , p e n g a j a r , pembimbing, a d m i n i s t r a t o r dan
sebaga i pembina i l m u . Bagaimana b a i k n y a kornponen
p e n d i d i k a n yang ada d i s e k o l a h k a l a u g u r u sebaga i tenaga
p e n d i d i k a n yang ada d i s e k o l a h k a l a u g u r u sebaga i t r n a g a
pelaksananya t i d a k b a i k , maka h a s i l n y a p u n t i d a k akan b a i k .
S e b a l i k n y a bagaimanapun kekurangan komponen p e n d i d i k a n
yang ada, k a l a u s a j a g u r u b a i k , dapa t rnengharapkan h a s i l
yang mendekat i b a i k .
~ e n g a n demik ian seorang g u r u t i d a k hanya cukup
menguasai b idang s t u d i n y a s a j a t e t a p l j u g a d i t u n t u t
m e m i l i k i k e t e r a m p i l a n dalam m e t o d a mengajar yang s e s u a ~
dengan t i n g k a t kematangan s iswa. dapa t memot ivas i agar
dapa t menimbulkan m ina tnya te rhadap p e l a j a r a n a t a u
j a b a t a n . Karena g u r u yang b a i k a d a l a h rnereka yang b e r h a s i i
dalam memerankan peranan-peranan dengan seba iknya-ba iknya,
a r t i n y a dapa t menunjukkan p o l a t r n g k a h yang s e s u a i dengan
jaba tannya dan dapa t d i t e r i m a o l e h l ingkungannya dan
masyarakat .
Surya ( 1975 : 20 1 mengatakan :
bahwa ada perbedaan-perbedaan m i n a t d a r l i n d i v l d u /
seseorang dalam p e l a j a r a n . O leh sebab i t u g u r u d i k a t a k a n b e r h a s i l a p a b i l a d i a dapa t membangkiikan, m ina t -m ina t d a r i s iswa-s iswanya techadap p e l a j a r a n seh ingga s i s w a merasa kepen t ingan p e l a j a r a n ~ t u b a g i d i r i n y a .
Sesua i dengan pendapat Ebernard ( 1983 : 8 ) :
G u r u h a r u s berusaha menjad ikan m a t e r i dan metoda penga jaran i t u berhubungan dengan alam n y a t a , seh ingga t i m b u l pada d i r i anak perasaan bahwa apa yang d i p e l a j a r i n y a i t u n a n t i dalam alam n y a t a a t a u s t u a s i kehidupan p r i b a d i n y a , b e r k a t k e t e r a m p i l a n yang d i p e l a j a r i i t u sangat berguna :/
J a d i Surya dan Ebernard menekankan bahwa p e n t i n g n y a
p e l a j a r a n d i k a i t k a n dengan m i n a t anak d i d i k dan
menjadikannya berhubungan dengan k e g i a t a n n y a t a d i s e k o l a h
agar men jad i bermanfaaat b a g i mereka n a n t i n y a dalam
s i t u a s i n y a t a , n a n t i n y a m i s a l n y a m e n j a d i mahasiswa P K t i
yang n a n t i n y a b i l a s e l e s a i dapa t man jad i g u r u dan
w i raswas ta yng b e r h a s i l .
Menurut S u k a r d i ( 1983 : 2H ) , g u r u a d a l a h sebaga i
e d u c a t i o n a l gu idance. E d u c a t i o n a l gu idanca a d a l a h p roses
membantu i n d i v i d u dengan b e r b a g a i c a r a , un tuk perkernbangan
2&
modul b imblngan k a r l r . Pemahaman t e n t a n q l ~ n q k u n g a n
d i t i n q k a t SLTA yang t e r d i r i d a r i i n f o r m a s 1 p e n d l d l k a n .
i n f o r m a s i j a b a t a n ( k a r i r ) dan sebagainya.
Berdasarkan pendapat-pendapat yang t e l a h dikernuka-
kan d i a t a s dapat d i s i m p u l k a n bahwa un tuk membangkitkan
m i n a t rnasuk Jurusan PKK pada s i s w a SMPA dan SMKTG g u r u dsn
Kepala Seko lah sanga t berperan p e n t i n g dalam e d u c a t i o n a l
c a r e e r .
b. Dorongan d a r i o rang t u a , l i n g k u n g a n dan Pemer in tah .
- - Dalam rangka memahami i n d i v i d u ha1 yang p e n t i n g
p e r l u d ipanami a d a l a h kehidupan anak d i d a l a m rumah
( k e l u a r g a ) dan l i ngkungan masyarakat . Waktu yang
d ipergunakan s i swa I e b i h lama d i l i n g k u n g a n orang t u a ,
k e l u a r g a dan masyrakat d a r i pada d i s e k o l a h . Suasana dalam
k e l u a r g a s e p e r t i penerimaan, penolah.an, penguasaaan a a n
pengawasan sanga t mernpengaruhi p roses perkernbangan
pembantukan anak. Hubungan a n t a r a orang t u a dengan anak
dan hubungan a n t a r a saudara-saudara sekandung merupakan
s u a t u k u n c i pengawasan te rhadap t i n q k a h l a k u seorang anak.
O leh karena i t u dorongan a t a u m o t i v a i i yang d i b e r i k a n
orang tua , ke luargab dan l i ngkungan t u r u t mempengaruhi
m i n a t s i swa te rhadap s e s e a t ~ l m i s a l n y a m e m i l i h Jurusan Pkii:
sebaga l l a n j u t a n s t u d i n y a . Oemar Hamal ik ( 1980 : 147 )
mengatakan :
bahwa orang t1.1a ha rus her-tangunq jalwab te rhadap kemajuan s t u d i anak.nya. Or-ang t u a ha rus c1~1p:i t
me~nber ikan a r a h dan p e r t l m t t d n g a n - p e r t ~ m b a n g a n atacl dorongan dalam menentukan p i l i h a n supaya i a sukses. Orang t u a mepunyai tanggur,g jawab dan kewaj l b a n pertama dan utama.
S e l a n j u t n y a S u k a r d i ( 1983 : 153 ) menyatakan bahwa agar usaha orang t u a untuk mendorong snak dalam m e m i l i h b idang s t u d i n y a supaya d i a b e r h a s i l dimasa yang akan datang maka d i t u n t u t s y a r a t - s y a r a t sebaga l b e r i k u t : a. o rang t u a hendaknya mengenal anaknya dan memahami
s e g a l a s i f a t n y a , d a r i mengenal g a r i s besar perkembangan j i w a anaknya.
b. o rang t u a dapa t membantu anak u n t u k memahami k o n d i s i - k o n d i s i s o s i a l ekonomi masyarakat dan m e m i l i k i kesadaran untuk mempersiapkan d i r i s e n d l r i dalam merencanakan, m e m i l i h dan memutuskan lapangan peker jaan , j a b a t a n a t a u ha rus yang cocok dengan d i r i n y a dimasa depan. Dengan demik ian orang . t u a
. . sebai-knya - mempunyi, b e k a l pengetahuan m l n i m a l mengenai lapanagan p e n d i d i k a n , lapangan k e r j a dan sebagainya.
J a d i p o l a asuh orang t u a , pengalaman dan pengeta-
huan orang tua. t e n t a n g sesua tu m i s a l n y a Jurusan PKK dan
s i k a p orang t u a akan memberikan dorongan kepada anaknya (
s i s w a ) u n t u k menentukan p i l i h a n s t u d i n y a yang m e m i l i h
Jurusan P K K a d a l a h mahasiswa-mahasiwa yang t e r g o l o n g
kepada orang-orang t u a yang sanga t menyenangi n e n g e n a ~
P e n d i d i k a n Kese jah te raan Ke luarga.
B e g i t u j u g a f a k t o r ekonomi orang t u a d a p a t
membangkitkan m i n a t dalam m e m i l i h Jurusan PKK karena
Jurusan P K K memang membutuhkan b i a y a yang agak besar dalam
mempe la ja r i ke teramplan-ke te ramp i lannya . Beg i t u j u g a
bantuan d a r i pemer in tan dalam bantuannya memberikan T I D
b a g i mahasiswa-mahasiwa d i J u r u i a n PKK dan j u g a bantuan
dengan pembayaran SPP.
uey~seyr4~seyy~p qedep n q ~ uey~prpuad saso~d wnwn ede3aS
-7eye~Asew undnew ueyoyas 'e6~enyay uebuny6ury weyep yreq
sen1 3e6ues 6ueA dny6u~y 6 u e n ~ reAundwaw ueyrp~puad
-e~snuew jewn ueeJaTqerasay ueynrewaw
qedep uep y e w ~ ~ d o eAeIas npT~rpu? uebueqway~ad Jey6uTq
ynqwra nar saso~d welep euadey c6uns6ue~ ye$ uep 6uns6uel
eJe3as ueye7eyr-J -5uns6uey yep?$ eJezas undnew 6uns6uey
ue6ueqway~ad uep ueqnqwnj~ad saso~d nqens ueyedn~aw
ueyrpypuad .ueese~apay ~ e d e ~ u a w ynqun eseMap wnyaq 6ueA
yeue epeday eseMap 6 u e ~ o qalo ueyTAaqrp 6ueA saso~d nqens
~e6eqas uey?qJe?p qedep eAuwnwn eped uey?p?puad " -
-uenJnray u o ~ uep uenAnray qeyoyas qeyepe
~ u r s ~ p qelroyas sneqs uebuap ueypnsyewrp 6 u e ~
'yyd uesnAny ynsew $euTw uebuap Aenl TseATqow eJeque
~ ~ > r s o d 6ueA uebunqnq qedep~aq e6npyp ue?yrwap ue6uaa
- y y d uesnJnr q~yrwaw weyep e ~ s r s q e u ~ w uey&rybueqwaw weyep
lebues 6ueA ueue~ad ~eAudwaw qequr~awad uep ue6unybu~ 1
' e b ~ e n ~ a y 'en7 buedo ' U P T O ~ ~ S eleddy &nAnb eMueq
u e x 1 n d w - r ~ ~ ~ q e ~ ~ e d e p seJe?p uereAn ueyJesepJag
R 7.
r r
a t a s p e n d l d l k a n ~ n f o r m a i , p e n d ~ d l k a n f o r m a l , dan
p e n d i d i k a n non f o r m a l . Khusus dalam p e n d i d l k a n for rnai
d i k e n a l dua macam s e k o l a h y a i t u s e k o l a h k e j u r u a n dan non
s e k o l a h k e j u r u a n .
D i Sumatera B a r a t sebaga i tempat p e n e l i t i a n
t e r d a p a t Seko lah Ke ju ruan y a i t u SIM,SPMA, SMEA dan S M K K .
Seko lah non k e j u r u a n y a i t u SMA.
Tu juan s e k o l a h k e j u r u a n y a i t u mempersiapkan anak
d i d i k kedun ia k e r j a j u g a un tuk m e l a n j u t k a n ke Perguruan
T i n g g i . Nenuru t Syahron ( 1990 : 8 ) k u r i k u l u m p e n d i d i k a n i L.
k e j u r u a n d i s u s u n berdasarkan kebutuahn d u n i a k e r j a . Nempersiapkan anak d i d i k kedun ia k e r j a a d a l a h t u j u a n pokok
p e n d i d i k a n k e j u r u a n . Untuk i tu b a i k m a t e r i p e l a j a r a n
maupun metoda penga ja ran yang d i g ~ ~ n a k a n h a r u s b e r o r i e n t a s i
kedun ia k e r j a . K u r i k u l u m P e n j i d i k a n Ke ju ruan h a r u s
d i s e j a l a n k a n dengan d u n i a i n d u s t r i dan d u n i a usaha.
Masyarakat i n d u s t r i ha rus a m b i l bag ian dalam perencanaan
dan pengembangan k u r i k u l u m p e n d i d i k a n .
Namun kenyataaan yang d i l i h a t t i d a k banyak tamatan
s e k o l a h k e j u r u a n yang dapa t d i t e r i m a u n t u k b e k e r ~ a , b a i k
ka rena lapangan p e k e r j a a n yang belum memdai a taupun memang
kemampuan mereka yang mas ih rendah.
S y a r i e f ( 1990 : 2 ) . menyatakan SMA merupakan
s e k o l a h umum/non k e j u r u a n yang memang t e l a h d i p e r s i a p k a n
un tuk m e l a n j u t k a n k e Perguruan T i n g g i . Dengan demik lan
diduga bahwa siswa akan menaruh minat untuk melanjutkan ke
Perguruan r l n g g i / khususnya Jurusan P K K .
Untuk membangkitkan minat masuk Jurusan PkK p e r l u
d i b e r i m o t i v a s i a tau dorongan untuk membangkitkan minat
s iswa SMTA untuk melanjutkan s tud lnya , karena adanya
perbedaan an ta ra t u j u a n Sekolah Kejuruan dan Non Kejuruan.
Hal i n i sesua i dengan Peraturan Pelaksanaan S l s t i m
Pendidikan Nas iona l , P.P. l o . 29 T h . 1990 tentang
Pendid ikan Menengah, Bab I , pasal 1 A y a t 3 menyatakan :
Pendidikan Menengah Kejuruan adalah Pendid ikan yang -
mengu tamakan Pengembangan Kemampuan Siswa untuk
melaksanakan J e n i s peker jaaan t e r t e n t u . Pasal 3 aya t 1
menyatakan pendid ikan umum mengutamakan penylapan s iswa
untuk melan ju tkan Pendidikan pada j en jang Pendid ikan
t i n g g i .
Sesuai dengan pendapat d i a t a s diduga ada perbedaan
minat s iswa masuk ju rusan PKK an ta ra Sekolah Kejuruan dan
non Kejuruan .
B. Kerangka B e r f i k i r .
SMTA a tau Sekolah Non Kejuruan adalah seko lah yang
memang t e l a h d ipers iapkan untuk melan ju tkan ke perguruan
T inqg i . Dalam kur ikulumnya t e l a h d i t e t a p k a n dimana
p e l a j a r a n praktek ( l abo ra to r i um ) d i s i n i gunanya untuk
l e b i h memperjelas t e o r i - t e o r i yang t e l a h d i p e l a j a r i , bukan
sebaqai ke te rampi lan yang dapat d ip rak tekkan nan t i nya .
._: 1
P e n d i d i k a n Plenengah k e ~ u r u a n T e k n o l o g i d l p e r s l a p k a n
un tuk menviapkan s i s w a supaya rnemasukl lapanqan k e r ~ a .
Untuk dapa t memasuki lapangan k e r j a l u l u s a n Seko lah
Plenengah Ke ju ruan d i b e k a l i dengan se jum lah I l m u dan
Ke te ramp i lan . H a l i n i t e r c e r m i n d i d a l a m k u r i k u l u m Seko lah
Ke ju ruan y a i t u a l o k a s i waktu program umum dan program
Ke ju ruan . Pemberian bobo t a l o k a s i program umum a d a l a h 20 %
dan p r o g r a n Ke ju ruan 80 % . Dalam program Ke ju ruan
perband ingna a l o k a s i waktu a n t a r a komponen dasa r k e j u r u a n
dan t e o r i k e j u r u a n 50 %.
- J e l a s l a h l u l u s a n SMKK s e c a r a t e o r i t i s t e l a h
d i s i a p k a n u n t u k lapangan k e r j a dengan i l m u dan
k e t e r a m p i l a n yang seimbang. Haq i tenaga k e j u r u a n memang
a r t i n y a k e t e r a m p i l a n b e k e r j a tenaga k e j u r u a n d i t u n j a n g
dengan i l m u yang r e l e v a n . Tenaga k e j u r u a n yang hanya
menguasai i l m u dan t e o r i t i d a k akan melaksanakan t u g a s
seca ra c e p a t dan t e p a t . S e b a l i k n y a tenaqa k e j u r u a n yang
hanya menguasai k e t e r a m p i l a n tanpa d idukung i l m u dan t e o r i
akan s u k a r m e n g i k u t i perkembanqan t e k n o l o g i .
Namun kenyataan d i l a p a n q a n ada yang be rmen ta l
p r i y a y i dan s i f a t malas, y a i t u mengharapkan u l u r a n tangan
pemer in tah u n t u k mendapatkan s u a t u p e k e r j a a n y a l t u j a d i
pegawai n e q e r i . Bahkan ada i n d i k a s i k u a t menunjukkan hahwa
hampi r sebag ian besa r masyarakat i n g i n b e k e r j a d i b l d a n q
perner intahan. Sehingga t e r j a d i pengangguran karena t i d a k
d i t e r i m a b e k e r j a d i k a n to r - kan t o r perner in tahan.
3 2
Jurusan P e n d i d i k a n Kese jah te raan Ke iua rga ( Pt ik j
d i s e l e n g q a r a k a n un tuk rnempersiapkan rnahasiswanya daiam
s e j u m l a h i l m u dan k e t e r a m p l l a n yang berguna un t u k
m e n g i k u t i perkembangan t e k n o l o g i . T e t a p i seca ra u r n u m dapa t
d i l i h a t d i l a p a n g a n bahwa s i swa SMA dan SMKTA u n t u k
m e l a n j u t k a n s t u d i d i Jurusan P K K rendah sebaqa i p i l i h a n
per tama rendah.
T i n g g i rendahnya m i n a t s i s w a SMTA dan S M K T A t e r h a -
dap P K K d i p e n g a r u h i o l e h f a k t o r i n t e r n a l dan e x t e r n a l
y a i t u f a k t o r d a r i dalam i n d i v i d u dan d a r i l u a r i n d i v i d u
s e p e r t i i n f o r m a s i Jurusan P K K , r n o t i v a s i l u a r dan j e n l s
s e k o l a h .
Adanya i n f o r m a s i mengenai Jurusan P K K m e l a l u i mass
media akan mempengaruhi m i n a t u n t u k masuk Jurusan P K k .
Sebab media masa sebaga i surnber i n f o r r n a s i mernpilnyai
peranan p e n t i n g u n t u k pen ingka tan m i n a t t e rhadap s e s u a t u
s e p e r t i mengenal seca ra l e b i h j a u h mengenai j u r u s a n P K K .
Demik ian j u g a a p a b i l a s i swa s e r i n q rnembaca rnaja lah, buku-
buku a t a u k o r a n vang memberikan i n f o r r n a s i t e n t a n g be tapa
p e n t i n g i l m u - i l m u yang d i p e l a j a - i d i Jurusan P K K , rnaka
d iduga s i s w a akan t e r t a r i k . S e l a n j u t n y a b c g i t u j u g a dengan
a p a b i l a m e l l h a t s i a r a n t e l e v i s i , r a d i o dan sebaga lnya.
Dengan demik ian d i d u g a rn inat nasuk j u r u s a n PkK akan
men ingkat dengan adanya i n f o r m a s i j u r u s a n P i i k . . Piak ~n
l n t e n s i f i n f o r r n a s i Jurusan P E K , yang d i t e r i m a siswa, rnaka
maki.n p o s i t i f m l n a t u n t u k m a s u k J l ~ r u s a n P K K .
.) 2
M o t i v a s l l u a r , b a l k g a r 1 orang t u 3 , g u r l ~ , kepaia
Sekolah, 1 ingkungan clan pemer in t a h aka17 rnernpengaruhi min.2 t
un tuk masuk Jurusan P K K . A p a b i l a o rang t u a dapat membantu
memberikan a r a h a t a u semangat kepada anakn.ya un tuk m e m i l i h
dan menentukan lapangan s t u d i , p i l i h a n te rhadap s u a t u
p e k e r ~ a a n , seh ingga i a mempunyai t u j u a n - t u j u a n yanq
b e r a r t i , yang h a r u s d iusahakan n e l a l u i k e g i a t a n - k e g i a t a n
dan a r a h usahanya, agar anak dapa: mengatas i dan merasakan
betapa pen t ingnya p e m i k i r a n dan perencanaan k a r i r n y a
dimasa depan, s e r t a mengembangkan k e t e r a m p i l a n -
k e t e r a m p i l a n u n t u k membuat rencana k a r i r dengan d i d a s a r k a n
a t a s kekuatan s e n d i r i . Sebab t i t i k b e r a t p e m i k i r a n s t u d i
a d a l a h kemampuan p r i b a d i .
D i s e k o l a h , dimana G u r u d a ~ i Kepa la Seko lah dapa t
memper t ingg i m i n a t s i swa dalam m e m i l i h program s t u d i n y a
dimasa yang akan datang. Yakn i m e l a l u i b imbingan k a r i r
a t a u j a b a t a n g u r u dan Kepala S e k ~ l a h dapat membantu s l s w a
dalam menentukan, mengukur dan memahami p o t e n s i - p o t e n s i ,
kemampuan-kemampuan, bakat -bakat , m ina t -m ina t s e r t a dengan
b e r b a g a i kelemahannya, seh ingga i a dapa t memnggunaF:an
kesempatan yang ada dan merencanakan secara b i j a k s a n a
un tuk masa depannya. B e g i t u j u q a a p a b i l a kepada Seko lah
a t a u g u r u dapat mengembangkan s u a t u b idang s t u d i mi5a lny i t
Jurusan P K K yang b a i k maka ha1 i n i merupakan dorongan b a g i
s i swa un tuk mengenal, menamban m i n a t u n t u k n lern i i lh
Jurusan Pick. L ingkunqan j u g 2 sangat berpengaruh daiam
24
memperhat ikan tanggapan-tanggapan masyarakat t e rhadap i i ~ n u
P K K .
A tas dasa r kerangka p e m i k i r a n t e r s e b u t d i d u g a m l n a t
masuk Jurusan PKK akan t i n g g i . Semakin p o s i t i i m c t i v a s i
l u a r akan semakin p o s i t i f masuk j u r u s a n PKK.
H a l l a i n yang dapa t mempengaruni m i n a t masuk
Jurusan PKK a d a l a h j e n i s Seko lah dapa t d i b a g i a t a s SMTA
dan SMKTA. SMTA merupakan Seko lah Umum yang d i p e r s i a p k a n
u n t u k m e l a n j u t k a n ke Perguruan T inc jg i , sedangkan SMkTH
merupakan Seko lah Ke ju ruan yang d i p e r s i a p k a n u n t u k
.*
b e k e r j a . Adanya perbedaan Seko lan Umum dan Seko iah
Ke ju ruan d iduga a t a u membawa pengaruh kepada m i n a t masuk
Jurusan PKK. Diduga m i n a t masuk Ju rusan PKK Seko lah non
Ke ju ruan ( SMA ) l e b i h p o s i t i f d a r i pada s e k o l a h k e j u r u a n
( SlvlKTA ) .
C. Pengajuan H i p o t e s i s .
H i p o t e s i s yang d i a j u k a n dalam p e n e l i t i a n i n i
d i l a n d a s i dengan asumsi :
1. M i n a t seseorang dapa t d i b e n t u k dan d i r u b a h m e l a l u i
p roses b e l a j a r , b a l k b e l a j a r seca ra f orma1 ataupun non
f o r m a l ,
2. L ingkungan yang berbeda a t a u menimbulkan v a r i a s i m i n a t
masuk Jurusan PKk dan
3. Para s i swa SivlTA dan SMkTU k e l a s I I I d i a s ~ l m s i k a n un t i l k
m e m i l i k i m l n a t yang r e i a t i i s t a b i l seh lngga ha1 t e r s e -
b u t akan menlmbul kan p o l a -pa la t i n g k a h l a k u te t - ten t u .
a a n 1 ~ n q i t u n c ] a n b~ l a j .3r d-ln , ~ i i ai bl_:da.,z .r,3,;g beri,~r_j 3 .,n
m e m b e r k a n v a r l a s i y a n g oeropci-. i:pr-n& 3 9 m 1 I- :n,.i,sI .;
J u r u s a n P k ? .
@ s u m s 1 k c t i g a d l a ~ ~ l k a n at3.5 rr;er t . i rn~3nga1-1 b a h ~ - ~ . 2 p r ~ i a
t i n g k a h l a k u t e r t e n t u d a a a t r e rnelai ul m ~ r : 3 , t
t 2 r h a d . 3 p S G ~ ~ U o b ~ e k . A t a z d e i i . 3 ~ .asumsi t e r s e b u t ; o:+:* 3
s i s w a t e r n a d a p s u a t u o b j e k a k a n m o r u p a k a r . ? r - e d ~ ' c s l t l r l ~ k ~ t ! : -
l a k u d i m a s a y a n g a k a n d a t a n g .
E e r d a s a r k a n t e o r i - t e ~ r i n a n pendanat-penda?at ,
h 2 s r i-has1 i p e n e i 1 i i a n i.;er-angl<a h e r t i x i r d a n a s u r n s 1 yang
tolan d i k e m u s a k a n d l a t a s , a ~ p a t l a h d i r u m u s k a n h i p o t e t .s
p e n e i i t i a n s ~ b a g a i b e r ~ k u t :
1. l ' e r d a p a t h u b u n g a n y a i ~ g p a s 1 t f a n ~37.3 i n F r 7 r i n . 3 s i
j u r u s a n PKk Jengan m i n a t t e rhauap j u r u s a n PK.? ... ~ > l a i - ~n
t i n g g i l n f o r r n a s j . m a k i n t i n q g i m i n a t m a s u k j u r u s a n PKk..
2 . r t l r d a p a t h!.!bungan yang p o ; l t i f a n t a r a 1 n ! 3 t . ~ \ ~ , . 3 5 ~ 1 ~ 2 : -
denr j?n m i n d t ' c e r n a d a p j u r ~ r s a n F+.F:. P l a i c ~ n t i q c j r j l
m c . l t i v a s 1 i u a r m a k . i ~ - 1 t lngq. ! in i n . 5 ~ t e r n a d a p j u rusan ;'$ .. - . -7' ' . 1-erdapa L p e r b e d j a n a n tara s . 1 . ; ~ ~ 5i.1T4 m i n a r t e r - r t a ~ i 2 p
, J ~ - i r ~ j s a ~ ? PK.k d i a n t a r . . s L;IPJ,-I S,'.l i /i d--.nqi~-, s ~ s w - 1 5,i'lik. ir ..
Siswa y a n g b e r a s . 3 1 d a l - i 5 i . l i M r rcmpI - ;n ' - .a l minai \/an!] leaih
t ~ n c ~ q i i : ~ r r l a d a p j u t - u i a n t 1 k . i ~ , cl;kri. ~ L ~ L A J . ~ '<l''lt.-.ii?.
Dalam s e t i a p p e n e i i t i a n i l m i a h d ~ . k , ? i n m p c k k a r adanya
beberapa p e r s y a r a t a n yang na rus d ~ p e n x n l . 5 a i a n s a t u
s y a r a t p e n t l n g yang t a k dapa t d L t l n g a g a i k a n a d 3 L ~ i r
m e t o d o i o g i . Hasa lan m e t o d o i o y i p e n e l l t l s n rnerupaiia~? n 2 i
yang p e n t i n g , i tarena kesa lanan m e t o d o i o g l dalam s u a t u
pene i l t i a n akan menyebabkan h a s i l dan k e s l : n p u 1 l n
p e n e l i t i a n yang t i d a k dapat d i p e r tanggung J awaSKan
( Masrun C s : 2 ) .
M e t o d o l o q i p e n e i i t i a n sebagaimana d l k e n a l memberi-
kan g a r i s - g a r i s yang cermat d d n mengajukans,yarat -syarat
yang sangat k e r a s . Naksudnya a d a l a h un tuk menjaga agar
pengetahuan yang d l c a p a l o a r 1 suacu penr1lI:ial-I dapa t
mempunyai harga i i m l a h yang s e t i n g g l - t i n g g i n y a . J a d i b a l ~
buruknya s u a t u p e n e l i t i a n dan s e j aun mana d e r a ~ a t
ke i lm iahannya sangat t e r g a n t u n g d a r i me tudo log inya .
Disarnping i tu kekur-angan aa latn ha i m e t o d o i o q l akan
menimbulkan k e s u l i t a n dalam memecahkan masalah, can
s e t e r u s n y a akan membawa kepaaa c a r a - c a r d yang t l a a k clapat
d ipe r tanggung jawabkan a t a u secara t r i a l and e r r o r .
Da la~n bab I n 1 d>.ura~.kan masalah m e t a d o i o g l yang
dlper-gunakan m e l i p t i t i : l d e n t i f i k a s i UDahdn, d l t ~ n l - ; i
ope r -as iona i , populasi da1.1 keknlk. samplrng, i s tumen
.> /
p e n e l l t i a n dan pengukuran, dan t e k n l k a n a i ~ s . 3 f l a ~ . ? .
A . I d e n t i f i k a s i Ubahan.
D a l a m p e n e l i t i a n i n 1 add t l q a ubahan p r e d r k t o r a t ~ u
ubahan bebas. K e t i q a ubahan bebas l t u adalah :
1. I n f o r m a s i Ju rusan PKK ( X 1 )
2 . I Y o t i v a s i l u a r ( X 2 )
3. J e n i s sekolah ( X 3 )
Ubahan t e r i k a t adalah m i n a t masuk Jurusan P K K .
Hubungan a n t a r a ubahan bebas dan ubanan c e r i k a t dapa-c
d igambarkan sepe r t i pada garnbar 1.
Hubunqan a v t a r a UHahan bebas dengar? ubahan terikat.
Keterangan :
I. I n f o r m a s i Ju rusan P K K ( X ) .
2. Motivasi l u a r ( X , ) .
3. J e n i s s e k o l a h ( X , ) .
4. M i n a t rnasc~k Jurusan PKk ( Y 1 .
- .. da
5. T a n d a p a n a h m e n u n l u k k a n h u b u n g a n a n t a r a v a r i a o e l ter-
i k a t d a n V a r i a b e l b e b a s .
B . D i f i n i s i O p e r a s i o n a l .
D a l a m m e n g g a m b a r k a n o p e r a s i o n a l n y a s u a t u p e n e i i
l i t i a n , maka d i s a i n d i b e r i k a n d i f i n l s i o p e r a s i o n a l u b a n a n -
u b a h a n .
1. M i n a t m a s u k J u r u s a n P K K .
M i n a t m a s u k J u r u s a n F K K i a i a h s u a t u g e j a l a p s l k is
y a n g m e n u n j u k k a n k e k u a t a n m o t i f y a n g m e n d o r o n g s l s w a
u n t u k m e m i l i h m a s u k J u r u s a n P K K . S k o r m i n a t m a s u k
J u r u s a n PKK d i n y a t a k a n d a l a m b e n t u k a n g k a Van9
d i p e r o l e h m e l a l u i a k a l a m i n a t y a n g b e r b e n t u k s k a l a
l i k e r t .
2. I n f o r m a s i J u r u s a n P K K .
I n f o r m a s i J u r u s a n P K K m e r u ~ ~ a k a n s e j u m l a h p e n j e l a s a n
y a n g d i p e r o l e h s i s w a t e n t a n g J u r u s a n P K K , y a n g
b e r s u m b e r d a r i k c a d a a n J u r u s a q P K K d a n m e d i a massa,
g u r u , k e l u a r g a d a n s e b a g a i n y a . S k o r i n f o r m a s i J u r u s a n
P K K d i n y a t a k a n d a l a m b e n t u k a n g k a a t a u n i l a i y a n g
d i p e r o l e h d a r i k u e s i o n e r .
3. M o t i v a s i l u a r .
I v l o t i v a s i l u a r a d a l a h d o r o n g a n y a n g - d a t a n g d a r i l u a r
diri slswa. Dorongan ltu datang dari guru, kepaia
Sekolah, lingkungan dan pemerintah. Skor motivasi luar
dalam bentuk angka atau nilai yang diperoleh dari
kuesioner.
4. Status Sekolah.
Status sekolah disini yang dimaksudkan adalah
kejuruan dan non kejuruan .
C. Populasi Dan Teknik Sampling.
Populasi-penelitian in-r adalah seluruh siswa kelas
111 SMTA dan SMKTQ Negeri dan Swasta di Propinsi Sumatera
Barat. Berdasarkan data. Berdasarkan data yang ada di
Kantor Wilayah Departement Pendidikan dan Kebuyaaan
Propinsi Sumbar. Jumlah siswa kelas .I I I seperti
dicarntumkan pada tabel berikut :
J U M L A H S I S W A K E L A S I I I SMTA DAN SMKTA D I P R O P I N S I SUMATERRA BAHAT
status [\I o Jenis Sekolah - / Negeri
SMEA 2177 4316 6593 SMKK 120 120
Jurn 1 ah 8 6 G i
b
40
D a r i t a b e l d l a t a s t e r i i h a t bahwa p e n e l i t l a n l n i
b e r ~ u m l a h 1 4 4 7 u orang. Per t imbangan yang mendasar i
d i a m b i l n y a s i swa k e l a s I I I s a j a u n t u k d i t e l l t i , karena
dalam waktu yang d e k a t akan menyelesaikan s t u d i n y a . Dengan
demik ian d iasumsikan mereka t e l a h mempunyai cukup gambaran
dan kematanqan u n t u k m e m i l i h s e k o l a h t e r t e n t u s e s u a i
dengan minatnya.
2. Sampel.
Mengingat besarnya p o p u l a s i dan berbedanya keadaaan
pemer intahan masing-masing daerah t i n g k a t I 1 maka
sampel d i a m b i l berdasarkan kepada c l u s t e r daeran.
Sumatera B a r a t t e r b a g i a t a s t i g a w i l a y a h a d m i n i s t r a s i
y a i t u :
a. Wi layah I m e l i p u t i 3 daerah t i n g k a t I I y a k n i
Kabupaten Padang Pariaman, Kabupaten P e s i s i r S E l a t a n
dan Kodya Padang.
b. W i layah I 1 m e l i p u t i Kabupaten L ima P u l u h Kota , Ka-
bupaten Tanah D a t a r , Kabupaten Agam, Kabupaten
Pasaman, Kotamadya B u k i t t i n g g i , k o t a madya Padang
Pnjang, dan Kota Payakumbuh.
c . Wi layah I 1 1 r n e l i p u t i Kabupaten So lok , Kabupaten
Sawah L u n t o S i j u n j u n g , Kodya Solok, dan Ko ta Madya
Sawah Lun to .
4 1
Plasing-masing W~layah yang meliputl Kotamadya dan
Kabupaten pada tabel dibawah l n l .
JUPlLAH KABUPATEN DAN KOTAMADYA PlENURUT WILAYAH
KABUPATEN KOTAMADY6 1 Wilayah
I I I -
1 JUmlah 1 8 1 4 1 6 1 4
Masing-masing cluster dlambrl minimal 50 % anggota
cluster secara random. Maka banyaknya cluster yang menjadi
sampel random adalah
Wilayah I : 1 Kabupaten dan 1 Kotamadya
Wilayah I 1 : 2 Kabupaten dan 2 Kotamadya
Wilayah I 1 1 : 1 Kabupaten dan 1 Kotamadya
Selajutnya dalam menentukan besarnya sampel diguna-
kan tabel dari Robert V Krejcie dan Daryle W Morgan. Dalam
mempergunakan table ini maka untuk populasi 14470 orang
diperoleh besarnya sampel 439 orang. Dari jumlah itu
diasumsikan akan dapat diasumsikan akan dapat diohservasl
sebesar 95 % . Dari 95 % i n i dioerkirakan hanya datanya
bisa diolah. Denqan infnrmasi i n i dapat d l h i tu r ig ~ u m l a n
3 2
a n g g o t a s a m p e l y a n g d i h a r a p k a n a g a r t e r g e t m l n a t d a p a t
t e r p e n u h i d e n g a n p e r h i t u n g a n s e b a g a i b e r i k u t :
375 375 - - = 439 o r a n g .
0 , 9 5 X 0,90 0 , 8 5 5
J u m l a h a n g g o t a s a m p e l i n i y a n g a k a n d i t e l i t i u n t u k
r a n d o m s a m p e l , s e b a n y a k 4 K a b u p a t e n d a n 4 Ko tamadya .
3. V a r i a b e l d a n d a t a .
a . V a r i a b l e .
,,Ada 2 v a r i a b l e y a i t u : - - - - L. &
1 ) . V a r i a b e l b e b a s ( X ) v a i t u : i n f o r m a s i J u r u s a n
P K K ( X 1 ) , M o t l v a s l l u a r ( X 2 1 , j e n l s
s e k o l a h ( X 3 1 .
2 ) . ~ a r i a b ' l e t e r g a n t u n g ( y ) y a i t u m i n a t masuk
J u r u s a n P K K .
O a t a :
1 ) . J e n i s d a t a .
D a t a v a r i a b e l X a d a l a h d a t a k u a l i t a t i f y a n g
a k a n d i u b a h m e n j a d i d a t a k u a n t i t a t i f a g a r d a p a t
d i a n a l i s a s e c a r a s t a t i s t i k . Data d a r i v a r i a b l e
Y d i p e r o l e h d a r i m i n a t t e r h a d a p J u r u s a n PKK..
D a r i d a t a k u a l l t a t i f d i r u b a h m e n j a d ~
k u a n t i t a t i f .
4 3
2 ) . Sumber data.
Untuk varlable X datanya data prlmer yang
diperoleh dari kuesloner. Sedangkan untuk
variable Y datanya ~ u g a data primer.
D. Instumen Penelitian Dan Penguk~~ran.
1. Intrumen Penelitian.
Intrumen yang digunakan dalam penelitian adalah
angket ( kuesioner , deh.umentasi dan* tes. Gara
minat masuk Jurusan P K K yang merupakan data - ..
interrval diperoleh melalul kuesioner skala minat
dengan menggunakan skala Likert. Jumlah butirnya JO
buah. Sedangkan indikatornya kekuatan motif,
perhatian dan perasaan. Intrumen ini dikembangkan
sendiri melalui bantuan pembimbing.
Untuk ubahan inf ormasi Jurusan PKK yang merupakan
data interval diperoleh melalui kuesioner dengan
tipe isisan dan pilihan ganda. Indikatornya media
m a s a , guru-guru, teman-teman, tetangga, dan orang
tua dengan jumlah butir 13 buah. Kuesioner ini juga
dikembangkan sendiri melaiui bantuan pemblmbinq.
Ubahan motivasi luar yang merupakan ubahan interval
cliperoleh melalui 'tipe pilihan ganda dengan
indikatornya berupa dorongan guru, 1 ingkungan,
Kepala Sekolah dan pemerin tah. Jurnlah butir atjalah
untuk ubahan ini adalah 23 bush. Begitu j u g a dpngan
44
u b a h a n s t a t u s s e k o l a h d l p r l r o i e h r n e l a 1 1 ~ 1 k u e s l o n ~ r
t l p e p l l i h a n g a n d a .
2 . P e n g u k u r a n I n t r u m e n P e n e l s t l a n .
a . P l i n a t masuk J u r u s a n P K K .
Ada b e b e r a t e k n r k u n t u k m e n g u k u r m i n a t . F l l n a t
d a p a t d i u k u r d e n g a n i n v e n t o r i a t a u d a f t a r
p e r t a n y a a a n b e n t u k p i l l h a n g a n d a b e r i s i p i l i h a n
a l t e r n a t i f o b j e k a t a u k e q i a t a n ( S u h a r s i n i
U r i k u n t o h a 1 79 1 .
S e h u b u n g a n d e n g a n p e n d a p a t i n i ,-- m a k a ' u n t c k
m e n g u k u r m i n a t masuk J u r u s a n d i p e r g u n a k a n d a t t a r
p e r t a n y a a n b ~ n t u k p i l i h a n g a n d a mode l s k a l a
L i k e r t d e n g a n 4 k a t e q o r i j a w a b a n y a i t u : s a n g a t
s e t u j u , s e t u j u , t i d a k s e t u j u d a n s a n q a t t i d a k
s e t u j u .
J a w a b a n d i b e r i b o b o t s e b a g a i b e r i k u t :
Untuk p e r t a n y a a a n p o s i - U n t u k p e r t a n y a a n n e -
t i f . g a t i f .
S a n g a t s e t u j u = 4 s a n g a t s e t u j u = 1
S e t u j u = 3 s e t u j u = 2
T i d a k s e t u j u = 2 t i d a k s e t u j u = .J
S a n g a t t i d a k s a n g a t t i d a k
..
43
U n t u k m e n g e t a h u i s e j a u n m a n a s r s e o r a n g s e t u j u
a t a u t i d a k s e t u ~ u t e n t a r g o b j e k t e r t e n t u , d a p a t
d i k e t a h u i d a r i n i l a i r a t a - r a t a n y a . Yang d l m a k s u d
d e n g a n p e r n y a t a a n p e n e l i t i a n a d a l a h p e r n y a t a a a n
y a n g m e n d u k u n g g a g a s a n , d a l a m h a 1 i n i i n g i n
m e m i l i h j u r u s a n PKK d a n s ~ g a l a r e s i k o y a n g
d i h a d a p i , m i s a l n y a :
S a y a i n g i n m e m i 1 i h J u r u s a n PKK, k a r e n a
p e l a j a r a n n y a m e r u p a k a n p e n g e t a h u a n a a n
k e t e r a m p i l a n y a n g s a n g a t d i b u t u h k a n u n t u k h i d u p -
b e r k e l u a r g a . S e d a n g k a n p e r t a n y a a a n n e g a t i f a d a l a h
p e r t a n y a a n y a n g t i d a k i n g i n m e m i l i h J u r u s a n PKK.
M i s a l n y a : S a y a t i d a k i n g i n m e m i l i h J u r u s a n PKK.,
k a r e n a materi p e l a j a r a n n y a b i s a d i p e l a j a r i d i l u a r
( m e l a l u i k u r s u s , b u k u d a n s e b a g a i n y a ) .
D a l a m p e n e l i t i a n i n i a d a 30 b u t i r p e r t a n y a a n
t e n t a n g m i n a t m a s u k J u r u s a n P K K s e b e l u m u j i c o b a
i n t r u m e n d i l a k u k a n . K e m u d i a n d i l a k u k a n u j i c o b a
i r l t r u m e n d e n g a n m e l i b a t k a n s e k o l a h SMKK d a n SiYIA
d a n SPIER. J u m l a h r e s p o n d e n u j i c o b a 50 o r a n g . L i j i
c o b a d i l a k u k a n b u l a n J a n u a r i 1931.
S e t e l a h d a t a d i p e r o l e h maka d i l a k u k a n u j i
v a l i d i t a s d a n r e l i a b i l i t a s . V a l l d l t a s y a n g
d i p e r o l e h a d a l a h v a l i d i t a s isi ( c o n t e n t validity)
d a r i f a k t o r - f a k t o r y a n g d l u j i . F a k t o r y a n g d l u k ! l r
d i j a b a r k a n k e d a l a m k i s I . - k i s i ~ n s t r c ~ m e n t . Se te i a i l
46
u j 1 c o b a d e n g a n m e n g u n a k a n r u m u s k o e f l s l e n a1 p h a
( y j d i p e r o l e h r e l i a h i l l t a s , y a k n i r = f:j,9.T7Lj.
S e m u a i n t r u r n e n d l t e r i m a ( t i d a k a d a y a n g q u g u r ) .
b . P e n g u k u r a n i n f o r m a s i J u r u s a n P K K .
U n t u k m e m e p r o l e h d a t a t e n t a n g i n f o r m a s i j u r u s a n P K K
d i g u n a k a n k u e s i o n e r t i p e p i l i h a n g a n d a . P e r t a n y a a a n
d i s u s u n b e r d a s a r k a n j u m l a h i n f o r m a s i y a n g d i t e r i m a o l e h
s i s w a m e l a l u i m e d i a masa d a n s e b a g a i n y a . S k a l a
p e n g u k u r a n n y a m e n g g u n a k a n s k a l a i n t e r v a l . J u r n l a h
p e r t a n y a s a n 13 b u t i r . D e n g a n d e m i k i a n u n t u k m e n g u k u r
u b a h a n i n i ter tera p a d a l a m p i r a n 1.
c. P e n g u k u r a n m o t i v a s i l u a r .
Ada 4 k a t e g o r i j a w a b a n y a n g d i g u n a k a n d a l a m
m e n y u s u n d a n m e g u k u r m o t i v a s i l u a r , y a l t u : besar,
s e d a n g , k e c i l d a n k u r a n g s e k a l i . Untuk. k a t e g o r i ~ a w a b a n
b e s a r d i b e r i b o b o t 4 , s e d a n g d i b e r i b o b o t 3, k e c i l
d i b e r i b o b o t 2 s e d a n g k a n k u r a n g s e k a l i d l b e r i b o h o t 1.
D a l a m p e n e l i t i a n i n i a d d 25 b u t i r p e r t a n y a a n y a n q
m e n y a n g k u t t e n t a n g m o t i v a s i l u a r s e b e l u m d i l a k u k a n u j i
c o b a i n t r u r n e n . S e t e l a h d i l a k u k a n u j i c o b a i n t r u m e n
d e n g a n r e s p o n d e n s e b a n y a k S O o r a n g . S e t e l a h d i l a k u k a n
v a 1 i d a s i d a n p e n g j i a n r e 1 i a b i 1 i t a s a e n g a n mcmgunaL..an
r u m u s k o e t i s i e n a l p h a d r p e r o l e h r = 0,9185 t e r n y a t a
t i d a k a d a i.n t r u m e n y a n g g u g u r .
'i /
d. Pengukuran status sekolah.
Untuk ubahan status seiolah tldak dilaxunan
pengukuran, cukup dengan mengumpuikan datanya meialui
kuesioner. Skala yang dipakai adalah skala nornlnal.
E. Teknik Analisa Data.
Data yang terkumpul dari penelitian ini dianalisis
secara statistik. Analisis yang dllakukan terdiri dari dua
tahap, yakni tahap pertama adalah analisis statistik yang
digunakan untuk menqmbangkan instumen t penei i tian ,
selanjutnya disebut analisis intrumen. Tanap kedua
analisis statistik yang digunkan untuk menqolah data hasii
penelitian. Kedua tahap itu dikemukakan dibawah ini.
1. Analiisa instrumen.
Validitas intrumen murid m,3suk jurusan PKK diukur
melalui validitas isi ( content validity ) melalui teman-
teman sejawat atau ahli-ahli PKK.
Untuk menguji reliabilitas ( keterandalan ) butlr
digunakan rurnus koefisien alpha drngan Rumusnya :
Keterangan : r = reliabilitas yang dlcari
n = Jumlah subjek
= Jumlah varicl~s skor t i a p b11t.ir
S e t e l a h d i l a k u k a n p e r h i t u n g a n d e n g a n b a n t u a n C a s i u
f x 3 4 0 0 P d i p e r o l e h h a s i l r u n t u k u b a h a n m i n a t t e r h a d a p
J u r u s a n PKK a d a l a h r - - U,9370. B e s a r k n e f i s i e n
d i a r t i k a n s e b a g a i b e r i k u t :
a n t a r a 0,800 s a m p a i d e n g a n 1.00 s a n q a t t i n g q i
a n t a r a 0,600 s a m p a i d e n g a n 0 , 8 0 0 t i n g g i
a n t a r a 0 , 4 0 0 s a m p a i d e n g a n 0,600 c u k u p
a n t a r a 0 , 2 0 0 s a m p a i d e n g a n 0 , 4 0 0 r e n d a h
a n t a r a O , UOO s a m p a i d e n g a n (2,200 s a n g a t r e n d a h .
Dengan mempedomani k r e t e r - i a k o ~ f i s i e n k o r e l a s i
d i a t a s , m a k a h a r g a k o e f i s i e n horelasi yanq d i p e r o l e h
s e b e s a r r = 0 , 9 3 7 0 dapa t d i n y a t a k a n s a n g a t t i n g g i .
Bera r t i k e t e r a n o a l a n d a r l k o e 5 i o n e r u b a h a n m ~ . n a t masuk
J u r u s a n P k K ~ u g a s a n g a t t l n g g i .
U n t u k u b a h a n m o t l v a s i l u a r d a u a t d i l i h a t nasli
u j i r e l i a b i l i t a s p a d a t a b e l b e r i k c t .
HASIL L)J I HELIABILI T'AS l Y U T i V A S 1
S e t e l a h d i l a k u k a n p e r h i t u n c a n d e n g a n C a s i o f x S40u
P d i p e r o l e h h a s i l n y a a d a l a h r - - 0,9185. B l l a
d i p e d o m a n i k e t e n t u a n k o e f e s i e n k o r e l a s i d i a t a s , m a k a
r e l i a b i l i t a s y a n g d i p e r o l e h u n t u k u b a h a n m o t i v a s i l u a r
d a p a t d i n y a t a k a n s a n g a t t i n g g i . P e r a r t i k e t e a n a a l a n d a r i
k o s i o n e r u b a h a n m o t i v a s i l u a r , juga s a n g a t t i n g g i .
2 . A n a l isis. h a s i l p e n e l i t i a n .
U n t u k m e n g i d e n t i f . i I c a s i k e c e n d r u n g a n m i n a t masuk
J u r u s a n PKk, d i g u n a k a n r a t a - r a t a s k o r r n i n a t masuk J u r u s a n
P K K d a r i s e l u r u h s u h j e k . Dar i vilaj. r a t a - r a t a t f r s e b u t
--: 0
dapa t d i k a t e g o r i k a n kecendrunqan m i n a t masuk Jurusan P h k
slswa m e n ~ a d l 4 k a t e g o r i dengan nnrma sebaqa i b e r i ~ u t :
M+ 1,s SD sampai , k e a t a s - - t i n g g i
M sampai M+ 1,5 SD = Cukup
M- 1,5 SD sampai M - - Kurang
M- 1,5 SD sampai kebawah - - rendah
Norma t e r s e b u t d i susun berdasarkan a t a s k u r v e
normal . Dengan memperhat ikan s k o r te rendah dan s k o r
t e r t i n g q i i d e a l , y a k n i 30 dan 117 maka m i n a t r a t a - r a t a
i d e a l n y a = 0,5 ( s k o r maksimal + s k o r rninrnal ) = 0 , s ( 117
+ 30 = 73,5. Simpangan bakunya a t a u ( SD ) a d a l a h 1/6
d a r i ( s k o r maksirnum - s k o r m in ima l ) = 1/6 ( 1 1 7 - 30 )
14,5. Atas dasar n i l a i r a t a - r a t a dan simpangan bakunya,
maka dapat d i s u s u n k a t e g o r i m i n a t masuk Jurusan P K K
sebaga i b e r i k u t :
96 - 117 = t i n g g i
74 - 95 = cukup
53 - 73 = kurang
30 - 52 = rendah
Dengan menggunakan norma t e r s e b u t dapat d i t e n t u k a n
kecendrungan m i n a t masuk Jurusan PKic, y a i t u denqar-t
membandingkann n i l a i r a t a - r a t a o b s e r v a s i dapa t d i h i t u n g
dengan rumus
dimana M = Mean atau nilai rata-rata
x = Total skor untuk semua subjek
N = Jumlah sub;ek
Rumus analisa yang digunakan adalah sebagai berikut :
dimana : xy = Koefisien korelasi ubahan x dan y
x = Jumlah skor gejala x
y = Jumlah skor gejala y
xy = Jumlah produk dari x dan y
x = Jumlah kuadrat skor gejala x
y = Jumlah kuadrat skor gejala y
N = Jumlah subjek
H A S 1 L PENEL I T i GI\]
Dalam bagian ini akan disajikan hasil penelitlan
dan interpretasi terhadap hasil-hasil penelitian. Masing-
masing penelitian terdiri atas 2 macam yakni :
1. Hasil-hasil yang diperoleh darl pengolahan data dengan
menggunakan statistik deskriptif yaitu untuk
mendiskripsikan secara umum distribusi skor dari
masing-masing ubahan sampel penelitian. Uisamping itu
masuk Jurusan PKK siswa SMA dan SMKTA di Sumatera
Barat.
2. Hasil penelitian yang diperoleh dari pengolahan data
dengan menggunakan statistik inferensial, yaitu untuk
mencari indeks korelasi antara ubahan prediktor dengan
ubahan kriterium dan untuk mencari perbedaan yang
disebabkan oleh ubahan Seknlah Kejuruan dan lllon
Ke j uruan'.
Setelah hasil-hasil penelitian diperoleh dilakukan
inter pretasi. Interpretasi ini dimaksudkan un t:lk
menjelaskan secara singkat arti keputusan pengujian
hipotesa dan angka-angka hasil anal~sa data. Secara lebih
jelas maka pada bagian ini disajikan : Deskripsi umum
hasil penelitian, Analisa data clan pengajuan hlpotesis.
A . D e s k r i p s i Umum H a s 1 l P e n e l 1 t iar? .
S u b j e k p e n e l i t i a n i n i b e r j c m l a h 459 o r a n g , t e t a p ~
d a t a n y a y a n g b i s a d i a n a i i s i s 437 o r a n g . H a l i n 1 d l s e b a b k s n
d i s e b a b k a n 2 o r a n g r e s p o n d e n m e m p e r o l e h skor y a n g t e r l a l u
e x t r i m .
P e n g u m p u l a n d a t a d i m u l a i t a n g g a l 12 J a n u a r i 1991
selesai t a n g g a l 30 J a n u a r l L9Y1. D i t i n j a u d a r i r e s p o n d e n
t e r d i r i d a r i 174 o r a n g d a r i S e k o l a h K e j u r u a n d a n 263 d a r i
n o n K e j u r u a n . S e l a n j u t n v a a k a n d i u r a i k a n d i s t r i b u s l s k o r
d a r i s a m p e l p e n e l i t i a n m a s i n g - m a s i n g u b a h a n .
1. M i n a t Masuk J u r u s a n PKK.
U n t u k u b a h a n m i n a t masuk J u r u s a n PKK d l p e r o l e h
s k o r t e r e n d a h 30 d a n s k o r t e r t i n g g i 117. N i l a i r a t a -
r a t a n y a a d a l a h 85,79 d a n s t a n d a r d e v i a s i n y a = 15,02.
D i s t r i b u s i f r e k w e n s i s k o r m i n a t masuk J u r u s a n PKK s e p e r t i
t e r te ra p a d a t a b e l 3.
DISTRISUSI S K U R M I N A T MASUK J U H U S A N P K K SISWA K E L A S 1 1 1 SPA /SMK 'TQ
f r e k w e n s i
8 - 7 29, :3
108 5 ( i , 3 I
109 1 1 7 2,7 i I I
54
P e m b a g i a n k e i a s l n t e r v a l m1.na.t t e r h a d a p J u r u s a n Pi ik
t e r s e b u t d i a t a s d i b a g i a t a s 4 i n t e r v a l s e h i n g g a d e r a j a t
k e b e b a s a n n y a a d a l a h 3. Dengan a e m i k i a n d i s t r i b u s i s k o r
m i n a t t e r h a d a p j u r u s a n P K K d a p a t d i g a m b a r k a n k e d a i a m
g r a f i k b a r s e b a g a i b e r i k u t :
M I N A T TERHADAP J U R U S A N P K K
K A T E G O R I M I N A T
2. I n f o r m a s i J u r u s a n P K K .
U n t u k u b a h a n i n f o r m a s i J u r u s a n P K K , d i p e r o l e h s k o r
t e r e n d a h 1 7 d a n s k o r t e r t i n g g i 4 3 . h i l la i r a t a - r a t a n . y . a
29,i6 d a n s t a n d a r d e v l a s i ( SU ) = 7 , 0 2 . D i s r t r i b u s i
f r e k w e n s i s k o r u b a h a n m o t i v a s i i u a r s e p e r t i t e r t e r a p a d a
t a b e l d i b a w a h i n i .
DISTRIBUSI S K O H M0;'IVASI LLiAR SISWA KELAS I I I SrlA/SivII~TA
Kelas i n t e r v a l % d a r i N = 349 t 44,62
43 7 , 3 2
I
Pembagian k e l a s i n t e r v a l i n t o r m a s l t e r s e b u t d i a t a s ,
a t a s dasar kurve normal, sehingga d e r a j a t kebebasan 3.
Untuk l e b i h j e l asnya d i s t r i b u s i skor i n f o r m a s i Jurusan PkK
t e r s e b u t dapat digambarkan kedalam g r a f i k bar sebagai
b e r i k u t .
I N F O R M A S I JURUSAN P K K
Ka tego r i i n f ormasi Jurusan PKk: G r a f i k Bar In'ormasi Jurusan P k K
3. Motivasi Luar.
Untuk ubahan motivasi luar diperoleh skor terendan
20 tertinggi 90. Nilai rata-rata 64,015 dan standar
deviasinya = 13,37. Distribusi frekwensi skor ubahan
motivasi luar seperti tertera pada tabel
D I S ' T R I B U S I SKUR M O T I V A S I LUAR S I S W A K E L A S I 1 1 SMA DAN SMKTA
Kelas interval % dari N = 349
20 - 44 45 - 64 63 - 85 86 - 90 3,89 I Skor ubahan motivasi luar dikelompokkan menjadi 4
kelas interval dengan derajat kebebasan = 3. Untuk lebih
jelasnya distribusi skor motivasi luar dapat digambarkan
kedalam grafik bar sebagai berikut.
57
MOT [ LiAS I LI-JAR
KATEGORI MOTIVASI LUAR GRAFIK BAR M O T I V A S I LU6R
B. Anal i s i s Data Dan Penguj ian H i p o t e s i s .
Untuk mengetahui kecendrungan mina t Jurusan PKK
siswa-siswa SNA dan SMKTA digunakan n i l a i r a t a - r a t a .
Dengan m e l i h a t n i l a i r a t a - r a t a i d e a l dan n i l a i r a t a - r a t a
observas i dapat d i k e t a h u i kecendrungan umum mina t masuk
Jurusan PKK. M e l a l u i h a s i l a n a l i s i s u n i v a r i a t d i p e r o l e h
harga r a t a - r a t a observas i = 85,79. Sedangkan n i l a i r a t a -
r a t a i d e a l ada lah 75,O. I n i b e r a r t i bahwa n i l a i r a t a - r a t a
i d e a l dibawah n i l a i r a t a - r a t a observas i . Dengan demikian
dapat d is impulkan bahwa secara umum mina t masuk Jurusan
PEK siswa SMA dan SMKTA d i Sumatera Bara t t i n g g i (
menunjukkan kecendrungan positit ) .
513
1. P e n g u j l a n H i p o t e s l s P e r t a m a . -
H i p o t e s l s p e r t a m a b e r h u n y i t e r d a p a t h u b u n g a n
p o s i t i f a n t a r a i n f o r m a s i d e n g a n m l n a t rnasuk J u r u s a n Pt ik .
Dalam a n a l i s i s s e d e r h a n a a n t a r a u b a h a n i n f o r m a s i ( X 1 ,
m o t i v a s i l u a r ( X = ) d e n g a n u b a h a n m i n a t masuk J u r u s a n
P K K ( Y ) , s e p e r t i t e r te ra p a d a t a b e l
TQBEL 8
M A T R I K K O R E L A S I HN-AH UBAHAN
Hubungan a n t a r a i n f o r m a s i J u r u s a n P K K ( X , ) a e n g a n
m i n a t masuk J u r u s a n P K K a d a l a h s e b e s a r r = 0 ,2023 . S e t e l a h
d i k o m u l t a s i k a n d e n g a n r t a b e l t e o r i t i k p a d a t a r a f
s i g n i i i k a n s i 5 % d a n N = 437 ( r, 5 % = 0,093 ) , maka
t e r n y a t a r , > r t a b e l = 0,093. k e p u t u s a n p e n y a j i a n
b e r s i f a t s i g n i f i k a n . D e n g a n d e m i k i a n h i p o t e t i s p e n e l i t i a n
d i t e r i m a d a n h i p o t e t l s n o 1 y a n g b e r b u n y i t l d a k t e r d a p a t
h u b u n g a n p o s i t i f y a n g s i g n i f i k a n a n t a r a i n f o r m a s i j u r u s a n
PKK d e n g a n m i n a t masuk J u r - u s a n P k K , d i t o l a k . I n i b e r - a r t i
bahwa s e r n a k i n p o s i t i f i n f o r m d s i j u r u s a n P K k . , m a k i n t i n g q i
m i n a t masuk J u r u s a n P K K .
-~ ..
5 . j
2. P e n g u ~ i a n h l p o t e t i s k e d u a .
H i p o t e t i s k e d u a be r -auny t e r d a p a t h u b u n q a n p o s i ti?
a n t a r a m o t i v a s i l u a r d e n q a n m i n a t m a s u k J u r u s a n FkK..
D e n g a n m e m p e r h a t i k a n t a b e l 6 d i a t a s m a k a d i p e r o l e n h a s i l
k o r e l a s i a n t a r a ( X = ) y a i t u m o t i v a s i l u a r d e n g a n m i n a t
t e r h a d a p J u r u s a n PKK ( Y ) a d a l a h s e b e s a r r ( 0 , 7 6 4 2 ) .
S e t e l a h d i k o n s u l t a s i k a n d e n q a n r t e o r i t i k = 0 , 0 9 3 ,
k e p u t u s a n p e n g u j i a n b e r s i f a t s i g n i i i k a n s i . D e n q a n d e m i k i a n
h i p o t e t i s p e n e l i t i a n d i t e r i m a d a n h i p o t e t i s n o l y a n g
b e r b u n y i : _ t i d a k t e r d a p a t h u b u n g a n y a n g p o s i t i f y a n g
s i g n i f i k a n a n t a r a r n o t i v a s i l u a r d e n g a n m i n a t rnasuk J u r u s a n
PKK d i t o l a k . I n i b e r a r t i b a h w a 5 e m a k i n p c s i t i f m o t i v a s i
l u a r m a k a m a k i n t i n g g i r n i n a t m a s u k J u r u s a n PKK.
3. P e n g u j i a n h i p o t e t i s k e t i q a .
H i p o t e s i s k e t i g a b e r b i n y l : t e r d a p a t p e r b e d a a n yar.19
p o s i t i f a n t a r a s i s w a SMTA d a n SPIKTA d a l a m m i n a t m a s u k
J u r u s a n PKK. S i s w a S M K T A m e m p u n y a i m i n a t y a n g l e i h t i n g q i
t e r h a d a p J u r u s a n PKK d a r i p a d a SMTA. U n t u k m p n g u j i
h i p o t e t i s d i p e r g u n a k a n p a k e t s t a t i s t i k p e n g u j i a n t t e s t .
D e n g a n d b = 435 p a d a t a r a f s i g n i + i k a n 5 % b a t a s p e n o l a k a n
h i p o t e s a n y a = 1 ,96 . S e r n y a t a h a r g a t y a n g d i p e r o i e h l a b l h
k e c i l d a r i t t a b e l ( t, = 1,09 t t a b e l 5 % = 1,96 ) .
D e n g a n d e m i k i a n t i d a k t e r d a p a t p e r b e d a a n a n t a r a
s i s w a E e j u r u a n ( Si"lI<TA ) d a n SPIrri ( non k e ~ l - r r u a n ) d a l i ; m
m i n a t rnastllr. J l ~ r t . l s a n P K K . i n i b e r a l - t i f a l i t o r .iemi.s s u k o i a:!
m e m p e n g a r u h t l d a k m e m p e n g a r u h i
( h a s i l analisis t e r l a m p i r ) .
m a s u k Jurusan
R I NGKASAN DAN kES IMPULAbi
Dalam bab i n i akan dikemukakan secara b e r t u r u t -
t u r u t t e n t a n g r i n g k a s a n kes impu lan p e n e l i t i a n , pembahasan
h a s i l p e n e l i t i a n . i m p i i k a s i p e n e l i t i a n dan saran-saran.
A . R ingkasan.
Beberapa pokok bahasan yang d i s a j i k a n dalam r i n g -
kasan i n i , m e l i p u t i : rnasalah, kerangka t e o r l t i s dan
pengajuan h i p o t e t i s , m e t o d o l o g i p e n e l i t i a n , dan penemuan
pene l i t i a n .
1. Masalah.
I n d o n e s i a sebaga i negara berkembang menghadapi ba-
nyak masalah yang h a r u s d ipecahkan. Sa lah sa tunya
menyangkut tenaga dan kesempatan k e r j a . Plamunmasalah i n i
t i d a k dapa t d ipecahkan dengan c e p a t , karena mempunyai
k a i t a n yang sanga t e r a t dengan unsur l a i n , s e p e r t i s i k a p
men ta l , pa ra l u l u s a n SMTA b a i k u m u m maupun k e j u r u a n .
Para l u l u s a n SMTA merupakan p o t e n s i yang cukup be-
s a r un tuk pembangunan b e r s i f a t cendrung n e g a t i f . Adanya
sernacam anggapan d i k a l a n g a n pa ra l u l u s a n SMTA dan S M K T A .
B i l a akan be rw i raswas ta j u g a mengapa sarnpai ha rus ke
Perguruan T i n g g i ( Jurusan PKK ) . Karena k e t e r a m p l l a n -
ke te ra rnp i l an i t u rnasih b i s a d i d a p a t k a n dengan j a l a n
- 62
kursus -ku rsus k e t e r a m p i l a n . Ivlina t te rnadap Jurusan PK.K I t u
kurang t i m b u l karena belum t e r b i n a n y a k e r j a sama yang
b a i k , a n t a r a d u n i a perguruan t l n g g i dengan masyarakat .
Kebanyakan yang memberi l a t i h a n k e t e r a m p i l a n d i d o m i s a s i
o l e h orang-orang yang t i d a k b e r p e n d i d i k a n Jurusan P K K .
Dengan demik ian dalam usaha meninqkatkan m i n a t
masuk Jurusan PKK, s iswa-s iswa SMTA dan SMKTA p e r l u
d i t e l i t i ubahan-ubahan yang d i p e r k i r a k a n dapa t memberi
pengaruh i t e rhadap m i n a t masuk Jurusan P K K . l ja 1 am
p e n e l i t i a n i n i d l i d e n t i f i k a s i 3 ( t i g a ubahan yang
d i p e r k i r a k a n memberikan pengaruh te rhadap m i n a t masuk
Jurusan PKK. K e t i g a ubahan i t u i n f o r m a s i Jurusan P K k ,
M o t i v a s i l u a r , dan m i n a t s i swa k e j u r u a n dan non k e j u r u a n .
O leh sebab i t u m e l a l u i p e n e l i t i a n i n i akan d i c o b a
m e n e l i t i seberapa besar hubungan a n t a r a i n f o r m a s i ,
m i t i v a s i l u a r dengan m i n a t masuk Jurusan PKK. Juga
d i s e l i d i k i perbedaaan m i n a t s i swa SMTA dan SMKTA te rhadap
Jurusan PKK.
2. Kerangka t e o r i t i s dan pengajuan h i p o t e t i s .
M i n a t merupakan s a l a h s a t u aspek p h i s i k h i s manusla
t i d a k dapa t d i k e t a h u i seca ra langsung. Pl inat akan dapa t
d i k e t a h u i m e l a l u i perwujudan a t a u t i n g k a h l a k u . M i n a t
te rhadap s u a t u ha1 akan k e l i h a t a n kepada t i n g k a h l a k u
orang t e r s e b u t dimana o r i r n t a s i n y a mengarah L.epada o b j p k
m i n a t t e r s e b u t . B e g i t u j u g a a p a b i l a ob jek m i n a t seseorang
63
u n t u k d a p a t m e l a n j u t k a n s t u d 1 k e j u r u s a n P K K maKa t i n g k a h
l a k u o r a n g i t u m e n g a r a h k e p a d a h a l - h a i y a n g m e n y a n g k u t F k k
y a n g d i h a r a p k a n a k a n m e n u n j a n g t u j u a n t e r s e b u t .
T i m b u l n y a m i n a t u n t u k m e l a n j u t k a n s t u d i d i p e n g a r u n i
o l e h f a k t o r i n t e r n a l d a n e k t e r n a l s e p e r t l s i k a p m e n t a l
s i s w a , i n f o r m a s i , m o t i v a s i l u a r , j e n i s s e k o l a h .
Adanya i n f o r m a s i m e n g e n a i j u r u s a n F K K a k a n mempe-
n g a r u h i m i n a t s i s w a . Mas madya m e n u r u t Oemar H a m a l i k d a n
C o l l i n Mac A n d r e w s m e r u p a k a n s u a t u a i a t y a n g s a n g a t i m p u h
u n t u k menambah p e n g e t h u a n s e p c r e t i f i l m , b u k u - b u k u ,
m a j a l a h , r a d i o , t e l e v i s i .
Kemudian m o t i v a s i l u a r b a i k d a r i o r a n g t u a , g u r u ,
K e p a l a S e k o l a h , l i n g k u n g a n d a n p e m e r i n t a h a k a n
m e m p e n g a r u h i m i n a t j u r u s a n PKK. S e b a b o r a n g t u a mempunyai
p e n g a r u h y a n g s a n g a t b e s a r t e r h a d a p a n a k n y a d a l a m
membentuk j i w a d a n m e m i l i h s e s u a t u o b j e k s ~ p e r t i masuk
J u r u s a n P K K . B e g i t u j u g a d i s e k o l a h d i m a n a g u r u d a n k e p a i a
s e k o l a h d a p a t m e m b e r i k a n p e t u n j u k a t a u a r a h k e p a d a s i s w a
t e n t a n g s t u d i y a n g d i p i l i h n y a d i m a s a y a n g a k a n d a t a n g a t a u
d i k e n a l j u g a p e r a n a n n y a s e b a q a i e d u c a t i o n a l g u i d a n c e d a n
v o c a t i o n a l g u i d a n c e . L i n g k u n g a n d a n p e m e r i n t a h j u g a d a p a t
m e m h a n g k i t k a n m i n a t t e r h a d a p j u r r ~ s a n P k K s e p e r t i b a n t u a n
a l a t - a l a t , l a b o r a t o r i u m , work s h o o , d a n l a b o r a t o r i u m .
S e l a n j u t n y a f a k t o r j e n i s s e k o l a h a k a n mempenga-
r u h i m i n a t t e r h a d a p j u r u s a n P K K . S M T A m e r u p a k a n s e k o l a h
y a n g d i p e r s i a p k a n u n t u k m c l a n j u t k a n k e P e r g u r u a n T i n g g i ,
6 4
Dan SMKTA merupakan s e k o i a h r e r m i n a l yang a l p e r s l a p k a n
un tuk b e k e r j a . J a d i a n t a r a s e k o l a h u m u m dan s e k o l a h
k e j u r u a n t e r d a p a t perbedaan t u j u a n , seh ingga ha1 i n i akan
mempengarhui m i n a t te rhadap j u r u s a n P K K .
A tas dasar t e o r i - t e o r i yang dikemukanan, bebarapa
h i p o t e t i s yang d i u j i kebenarannya m e l a l u l p e n e l i t i a n ,
y a k n i :
Pertama, Terdapat hubungan yang p o s i t i i a n t a r a
i n f o r m a s i Jurusan P K K dengan m i n a t te rhadap j u r u s a n P K k .
Makin banyak i n f o r m a s i te rhadap Ju rusan P K K makin t i n g g i
m i n a t te rhadap j u r u s a n PKK.
Kedua. Terdapat hubungan yang p o s i t i f a n t a r a m o t i -
v a s i l u a r dengan m i n a t te rhadap Jurusan PKK. Makin t i n g g i
m o t i v a s i l u a r , makin t i n g g i m i n a t te rhadap Jurusan PKK
K e t i g a . Te rdapa t perbedaan m i n a t te rhadap Jurusan
P K K a n t a r a s i swa SMTA dan SMKTA.
3. M e t o d o l o g i p e n e l i t i a n .
P e n e l i t i a n i n i m e l i b a t k a n 3 ( t i g a ) macam ubahan
y a k n i : ubahan bebas, ubahan modera tor , dan ubahan
t e r i k a t . Ubahan bebas a d a l a h i n f o r m a s i Jurusan PKK dan
m o t l v a s i l u a r . Ubahan modera tor a d a l a h j e n i s s e k o l a h .
Sedangkan ubahan t e r i k a t a d a l a h m i n a t masuk Jurusan PKK.
P o p u l a s i p e n e l i t i a n i n i a d a l a h s iswa-s lswa k e l a s
I 1 1 SMA, SMEA dan SMKK. Metad3 penpntuan sampel yang
d igunakan a d a l a h sampel w i l a y a h . Llengan menggunakan metoda
b5
ini dlperolen jumlah responder1 sebanyak 349 orang.
Kemudian data dikumpulkan denqan mempergunakan skala minat
model skala likert, skala motivasl model likert, kuesioner
tipe pilihan dan test.
Untuk memperoleh alat pengumpul data yang valid dan
reliable maka kuesioner minat dan motivasi dengan model
likert diuji cobakan terhadap siswa sebanyak 50 orang.
Dari 30 butir yang diuji cobakan ternyata semuanya dapat
diterima. Reliabilitas diuji dengan koefien alpha sehinqga
diperoleh r = 0,9370. Selanjutnya 23 butir kuesioner
motivasi luar yang diuji cobakan ternyata juga semuanya
dapat diterima. Sedangkan reliabolitas yang diperoleh
dengan menggunakan rumus koefien alpha r = 0,9185. Setelah
diuji cobakan maka untuk kuisioner diadakan perbaikan-
perbaikan yang kurang jelas atau sulit dipahami renponden.
Data yang terkumpul dianalisis secara kwantitaif
dan kwalitatif. Analisis kwantitatif menggunakan teknik
analisis statistik deskriptif dan inferensial. Untuk
mengidentifikasi kecendrungan minat terhadap jurusan P K K
digunakan nilai rata-rata. Untuk mengetahui hubungan
antara faktor-faktor informasi Jurusan PKK motivasi luar
dengan minat terhadap minat Jurusan P K K digunakan analisis
product moment. Kemudian untuk mengetahui pengaruh jenis
sekolah dengan minat terhadap Jurusan PKK digunakan
analisis t test.
56
4 . P e n e m u a n P e n e l i t i a n .
D a r i a n a l i s i s d e s k r i p t i f d l t e m u k a n b a h w a s e c a r a
umum m i n a t t e r h a d a p J u r u s a n PKK. S l s w a Sl lA d a n SiVlic:T/i
c e n d r u n g t i n g g i . D a r i 3 4 9 r e s p o n d e n , 27 ,22 % y a n g b e r m i n a t
t i n g g i , 53,58 % y a n g c u k u p , i4,?0 % k u r a n g d a n h a n y a 4,; %
y a n g m i n a t n y a r e n d a h . D a r i a n a l i s i s k o r e l a s i s e d r h a n a
d i t e m u k a n b a h w a k o r e l a s i a n t a r a i n f o r m a s i d e n g a n m l n a t
t e r h a d a p J u r u s a n PKK a d a l a h p o s i t i f d a n s a n g a t s i g n i f i k a n
d e n g a n r = 0 , 4 1 1 8 d i m a n a r t a b e l 0,093 p a d a
s i g n i f i k a n s i 5 %. ( r = 0,4118 : r > 0 , 0 5 ) . I n i
b e r a r t i b a h w a m a k i n t i n g g i i n f o r m a s i a k a n m a k i n p o s i t i f
m i n a t t e r h a d a p J . u r u s a n P K K . H a l i n i m e n d u k u n q h i p o t e t i s
y a n g m e n g a t a k a n , b a h w a t e r d a p a t h u b u n g a n p o s i t i t a n t a r a
i n f o r m a s i d e n g a n m i n a t t e r h a d a p J u r u s a n P K K .
D e r n i k i a n j u g a k o r e l a s i a n t a r a m o t i v a s i l u a r d e n g a n
m i n a t t e r h a d a p J u r u s a n P K K a d a l a h p o s i t i f d a n s a n g a t
s i g n i f i k a n d e n g a n r = 0 , 7 6 4 2 , d l m a n a r t a b e l = 0,093 p a d a
s i g n i f i k a n s i 5 %. I n i b e r a r t i b a h w a s e m a k i n b a n y a k
m o t i v a s i l u a r maka a k a n s e m a k i n p o s i t i f m i n a t t e r h a d a p
j u r u s a n P K K . H a l i n i c e n d r c l n q h . i p o t . e t i s y a n g m e n g a t a k a n
b a h w a t e r d a p a t h u b u n g a n y a n g p o s i t i f a n t a r a m o t i v a s i l u a r
d e n g a n m i n a t t e r h a d a p J u r u s a n PKK. r ' i n f o r m a s i J c ~ r u s a n P k k
k e c i l d a r i r m o t i v a s i l u a r , b e r a r t i m o t i v a 5 l luar-
m e m b e r i k a n k o n s t r i b u s i p a l i n g b e s a r t e r h a d a p m i n a t m a s ~ t k
J u r u s a n P K K . U b a h a n j e n i s S e k o l a h hion k e j u r u a n dan
6 7
Ke ju ruan i S M I - H dan SPIIITA ) daiam m i n a t t e r r ~ a d a p Jurusal-i
P K K d i p e r o i e h harga t = 0,6150 denqan db = 3 4 / dan t =
1,96. I n i b e a r t i banwa j e n l s s e k o l a h t i d a k mempengaruhi
m i n a t te rhadap Jurusan P K K . Hal i n 1 t i d a k mendukung
h i p o t e t i s yang mengatakan t e r d a p a t perbedaan m i n a t
te rhadap Jurusan P K K Seko lah Non k e j u r u a n dan Ke ju ruan .
B. Kesimpulan H a s i l P e n e l i t i a n .
Berdasarkan penemuan-penemuan yang t e l a h dikemu-
kakan d i a t a s dapa t d i t a r i k bebgrapa kes lmpu lan sebaga l
b e r i k u t :
Pertama, m i n a t te rhadap Ju rusan P K K s i swa SMA dan
SMKTA d i Sumatera B a r a t , pada umumnya cendrung t i n g g i .
N i l a i r a t a - r a t a o b s e r v a s i 85,7164 berada d i a t a s n i l a i
r a t a - r a t a i d e a l , y a k n i 73,5. D i t i n j a u d a r i k l a s i f l k a s i
m i n a t , t e r n y a t a menunjukkan m i n a t te rhadap Jurusan P K K
t i n g g i sebanyak 95 orang ( 27,22 7. ) , cukup 107 orang
( 53,58 % ) , kurang 52 orang ( 14,90 ) dan rendah 15 orang
( 4,3 % )..
Kedua, t e r d a p a t hubungan p o s i t i f yang s i g n i f i k a n
a n t a r a i n f o r m a s i dengan m i n a t te rhadap Jurusan PEK. Makin
besar i n f o r m a s i , makin t i n g g i m i n a t te rhadap j u r u s a n PkK .
K i t i g a , t e r d a p a t hubungan yang p o s i t i t yang s i g n i -
f i k a n a n t a r a m0t ivas . i l u a r dengan m i n a t Jurusan P K K . Makln
t i n g q i m n t i v a s i luar-, makin t i n g g l m i n a t te rhadap Jurusan
P K K .
68
K e e m p a t . 1 - i d a k t e r d a p a t p e r - b e d a a n ar1kar.a s l s w a SPi-lk
( n o n k e j u r u a n ) d ~ n g a n SI"IK-;A ( k e j u r l ~ a n 1 d a l a m n a i m i n a t
t e r h a d a p J u r u s a n PKK.
C . P e m b a h a s a n H a s i l P e n e l i t i a n .
D a l a m p e n e l i t i a n i n i d i t e m u k a n b a n w a m i n a t t e r - h a d a p
j u r u s a n P K K p a r a s i s w a S M T A d a n S M K T A d i S u m a t e r a B a r a t
secara urnum t e l a h r n e n u n j u k k a n k e c e n d r u n g a n r n i n a t t e r h a d a p
J u r u s a n P K K t i n g g i . H a l i n i d a p a t d i k e t a h u i d a l a m n i l a i
r a t a - r a t a o b s e r v a s i y a n g b e r a d a d i a t a s n l l a i r a t a - r a t a
i e a l . P r o p o r s i a n t a r a r n i n a t t e r h a d a p J u r u s a n P K K t i n g g i
d a n r e n d a h a d a l a h t i n g g i 95 o r a n g ( 27,22 % ) , c u k u p 187
o r a n g ( 53,58 % ) , k u r a n g 5 2 o r a n g ( 1 4 , 9 0 % ) a a n r e n d a h
15 o r a n g ( 4 , s % ) . D a r i h a s i l p e n e l i t i a n i n i k e l i n a t a n
b a h w a m i n a t s i s w a t e r h a d a p j u r u s a n PKK rnempunya i v a r i a s i
y a n g b e r b e d a - b e d a . T e n t u n y a i n i t e r g a n t u n g a t a s
p e r h a t i a n , k e k u a t a n , m o t i f s i s w a d a n t e r g a n t u n g p a d a d i r i
s i s w a . H a l i n i s e s u a i d e n g a n p e n d a p a t y a n g d i k e m u k a k a n
o l e h S k i n n e r ( 1958 ) , R o s y i d a n ( 1988 ) d a n Crow a n d Crow
( 1973 ) . D e n g a n a d a n y a p e r h a t i a n i n d i v i d u s i s w a t e r h a d a p
o b j e k m a k a o r a n g a k a n m e m i l i h o h j e k i t u ( S u l a i m a n 1 9 7 2 1 .
D e n g a n a d a n y a p e r h a t i a n , k e s e n a n g a n d a n k e k u a t a n m o t i f
rnaka i n d i v i d u ( s i s w a j ' a k a n m e n y a m b u t n y a s e c a r a s a d a r - ,
s e p e r t i y a n g d i k e m u k a k a n o i e h H.C.Wl t h e r l n g t o n .
Ten t u t i d a k d a p a t p ~ ~ l a , d i i n g k . a r . i . bahwa m a s i h atid
s i s w a yany mernpt.inyai rrilna t te r - l . ) jdap , J u r ~ ~ s a n Pk.k r e n c j a n .
0 Y
Untuk i t u p e r l u l a h mendapat pe r l i a - t i an yang s e r l u s d a r l
semua p.inak, b a i k d a r i p ihak pend i .d lk , n ranq t u a ,
masyarakat , maupun pemer in t a h . Penanaman perhaizlan
memegang peranan p e n t i n q dalarn rangka perhubungac
k e p r i b a d i a n i n d i v i d u s e l a n j u t n y a dan memperkuat menta lnya,
s e k a l i gus menyelamatkan c i t r a anak muda a t a u siswa t e n t n g
k a r i r yang akan d i a m b i l n y a .
Dalarn p e n e l i t i a n i n i d i temukan j u g a hubungan yang
p o s i t i f dan s i g n i f i k a n a n t a r a Jurusan P K K dengan r =
0,4118 dengan r r a t a - r a t a 0,093. I n i b e r a r t i bahwa makin
t i n g g i m i n a t te rhadap Jurusan PKK. Te rnya ta mendukung
pendapat yang dikemukakan o l e h Oemar Hamal ik ( 1 9 8 2 ) yanq
a n t a r a l a i n menyatakan bahwa T V , r a d i o , f i l m dan pameran
dapat menar ik m i n a t dan mendorong a k t i v i t a s . S e j a l a n
dengan pendapat Rogers ( Bahan H k t a V 1983 ) yang
menyatakan bahwa i n f o r m a s i berperan e f e k t i f daiam mengubah
pendapat a t a u pengetahuan seseorang.
S e l a n j u t n y a j u g a d i temukan hubungan yang p o s l t i t
dan s i g n i f i a k a n a n t a r a m o t i v a s i l u a r dengan m i n a t te rhadap
Jurusan PKK, r = 0,7642 dimana r t a b e i = 0,093 pada
s i g n i f k a n s i 5 %.Dengan demik ian dapa t d l s i ~ n p u l kan sernak i n
t i n g g i mo t i vas i . l u a r semakin t i n g g i m i n a t ter-hadap Jurusan
P K K . Te rnya ta yang dikemukakan toleh Ebcr -nard ( 1983 1 ,
Surya ( 1983 ) menyatakan m o t i a s i l u a r sangat d i b u t u h k a n ,
karena pendapat i t u menekan pent i .7gnya p e i a J arar? d i k a l tkar i
dengan k e q i a t a n n y a t a d i s e k o l 2 h agar dapat menng l a t l an
/ 0
m l n a t terhadap durusan Pb,K.. Olsarnplng i t u rnendukunq pu: a
pendapat S u k a r d i ( 1923 1 yang menekankan p e n t l n g n y a
peranan Guru sebaga i e d u c a t i n a i gu idance.
Dalam ha1 i n i peranan orang t u a sangat memegang
peranan p e n t i n g s e b g a i pendorong agar anak t i d a k s a l a h
p i l i h dalam menentukan p l l i h a n n y a n a n t i n y a . Ha l l n i s e s u a l
dengan penaapat Oemar Hamal ik ( 1980 ) menytakan banwa
orang t u a ha rus ber tanggung jawab te rhadap kemajuan s t u d i
anaknya.
Indek k o r e l a s i yang p o s i t i i dan s i g n i f i k a n a n t a r a
m o t i v a s i l u a r dan m i n a t te rhadap Jurusan P K K merupakan
p e t u n j u k b a g i gu ru , Kepala Sekolah, orang tua dan
pemer in tah . Guru dan Kepala Seko lah mencoba mencar i k a i t a n
a n t a r a pengetahuan dasar yang d i b e r i k a n d i SMTA dengan
m a t e r i b idang s t u d i pada Jurusan P K K , seh lngga
membangkitkan m i n a t pa ra s i swa . Sedangkan b a g i o rang t u a
p e r l u d i p e r h a t i k a n p o l a asuh, agar jangan memaksakan
kehendak kepada anaknya, seh ingga anak akan dapat:
mengembangkan d i r i , p o t e n s i n y a s e s u a i dengan m ina tnya .
Kemudian b a g i pemer in tah hendaknya dapa t menyediakan
k u r i k u l u m un tuk P K K d i SMTA benar-benar yang dapa t
mernberikan pengetahuan dasar b a g i s i swa . Uisamping i t u
juaga p ~ m e r i n t a h d lha rapkan dap2 t menghadapi t a s i l l t a s -
f a s i l i t a s / a l a t - a l a t yang d i b u t u h k a n u n t t ~ k prak t e k ,
supaya k u r i k u l u m 1984 dapa t d i l a k s a n a k a n dengan b a i k .
/ i
L)alam p e n e i 1 t l a n -11-11 d l t ~ ~ n u k a n J u g a bahwa tld31.c
a d a p e r b e d a a a n m i n a t t e r h a d a p J u r u s a n ?K.k a n t a r a seicoL.3h
Non K e j u r u a n ( SPlTli ) d e n g a n S ~ ~ o l a h k e j u r u a n ( SivlkT@ } . B e r b e d a d e n g a n p e n d a p a t S y a n l ( 1990 ) bahwa S e k o l a h
K e j u r u a n m e r u p a k a n s e k o l a h y a n g l u l u s a n n y a d i p e r s l a p k a n
un t u k b e k e r j a . r e t a p 1 b e r h u b u n g d e n g a n 1 a p a n g a n p e k e r j a a n
s a n g a t s u l i t , m a k a s e k o l a h - s e k o l a h Ke- ju ruan b e r l o m b a - l o m b a
memasuk i P e r g u r u a n T i n g g i y a n g mempunyai k e j u r u a n s e p e r t l
J u r u s a n PKK.
D . I m p l i k a s i H a s i l P e n e l i t i a n .
B e r d a s a r k a n h a s i l p c n e l i t ~ a n d i a t a s a d d b e b e r a p a
i m p l i k a s i y a n g d a p a t d i k e m u k a k a n y a i t u :
P e r t a m a , a d a n y a k e c e n d r u n g a n m i n a t t e r h a d a p J u r u s a n
PKK s i s w a SMTA d a n SMKTA y a n g p o s i t i f , m e r u p a k a n g a m b a r a n
y a n g d a p a t m e m b e r i k a n p e t u n j u k bahwa s e b a g i a n b e s a r d a r i
m e r e k a t e l a h m e m i l i k i k e s i a p a n m e n t a l u n t u k m e m i l i h
J u r u s a n PKK. Keadan i n i s a n g a t m e n g u n t u n g k a n d i m a n a
S u m a t e r a B a r a t m e r u p a k a n d a e r a h y a n g i n a d h u n t u k
P a r i w i s a t a . I n d u s t r i P a r i w i s a t a p e r l u d i d u k u n g . o l e h
i n d u s t r i p a k a i a n j a d i . , k e r a j i n a n Rumah T a n g g a , makanan
y a n g b a n y a k d i b u t u h k a n o l e h w i s a t a w a n .
K e d u a , i n d e k k o r e l a s i yai-ig p o s i t i - f a n t a r a i n t o r m a s i
J u r u s a n P K K d e n g a n mi .na t t e r h a d a p J u r u s a n Pkk m e r u p a k a n
p e t u n j r ~ k h a q i siswa a g a r l e b l h m e n i n g ! c a t k a n i n t e n . ; . i t a s
7 2
i n f o r m a s i yang b e r k a l t a n denqan P K k b a l k melar.l1 mPd13
c e t a k , r a d i o , T V dan pameran.
K e t i g a , i n d e k k o r e l a s i dan s i g n l t i k a n a n t a r a
r n o t i v a s i l u a r dengan m l n a t t e rhadap J ~ ~ r u s a n P K K , merupaltan
p e t u n j u k b a g i gu ru , Kepala Seko lah , o rang t u a dan
pemer in tah . Guru hendaknya mernperhatikan mengenai
p e l a j a r a n PKK d i s e k o l a h . B a g i o rang t u a p e r l u d i b e r i k a n
p o l a asuhan, aga r dapa t membantu anak dalam menentukan
p i l i h a n demi masa depannya n a n t i .
Keempat, j e n i s s e k o l a h t i d a k menentukan perbadaan
te rhadap Jurusan PKK, walaupun s i s w a SMKTA d i p e r s i a p k a n
u n t u k rnemasuki lapangan k e r j a .
1. Karena m i n a t s i s w a SMTA dan SMKTA t e r h a d a p Ju rusan
PKK cukup t i n g g i , rnaka daya tampung Ju rusan P K k
supaya d i t i n g h k a t k a n . 1)engan d e m i k i a n d i p e r l ~ ~ k a n
p e n i n k a t a n sarana, p rasa rana , j u m l a h dosen, deml
pen ingka tan m u t u p e n d i d i k a q dan s e k a l i gus mutu
2. Pen ingka ta i n f o r m a s i t e n t a n g Ju rusan P K K kepada
s i swa SMTA dan SMKPA b a i k o l e h g u r u , g u r u BP, Kepa la
Seko lah d l s e k o l a h maslng-masing, supaya s i s w a t i da i :
s a l a h p i l i h dalam menetukan k a r i r n y a masa yang akan
da tang.
1 .;
5 . J u r u s a n PKk a g a r l e b l h m e n i n g v a t k a n ~ n t o r r n z s l
m e n q e n a i J u r u s a n P i c : K , k e p n d a s i s w a - s i s w a SPl'r'A dan
SIvlk'TU b a l k s e c a r a t e r t u I. i s s e p c r t i b r o s u r - b r o s u r , a i
s u r a t k a b a r , m a j a l a h - r n a j a l a h , maupun s e c a r a l i s a n
m e l a l u i r a d i o d a n T e l e v i s ~ , a t a u m e l a l u i p a m e r a n -
p a m e r a n .
4 . O r a n g t u a d a n m a s y a r a k a t a g a r mendor0n .g a n a k - a n a k n y a
m e m b e r i k a n p e n g e r t i a n y a n g j e las d a n p o s i t i t t e n t a n g
J u r u s a n P K K .
5. P e m e r i n t a h d i d a l a m m e m b e r i k a n i n f o r m a s i t e r h a d a p
J u r u s a n P K K d i s a m a k a n d e n g a n J u r u s a n - J u r u s a n d i
P e r g u r u a n T i n g g i l a i n n y a .
6 . H d a n y a p e n i n g k a t a n m u t u d a r i D o s e n - D o s e n P k K ba i .k
secara t e r k o o r d i n i r maupun s eca ra r n a n d i r i .
7 . D e m i k e s e m p u r n a a n h a s i l d a r l p e n e l i t i a n i n i s u p a y a
d a p a t d i l a n j u t k a n d e n g a n p o p u l a s i y a n g l e b i h b e ~ a r
d a n m e t o d o l o g i y a n g l a i n .
8 . d i h a r a p l t a n p e n e l i t i a n i n i d a p a t d i j a d i k a n l i t e r a t u r
u n t u k p e n e l i t i a n l a i n n y a .
DAFTAR KEPUSTAKAAN
Andrew, C o l l i n Mac. ( 1 9 8 5 ) . Peranan Komunikasi Massa Dalam --- Pembangunan. Y o k j a k a r t a : I3aj ah !lads'- u n i v e r s i t y Press .
Dahlan, A l w i ( 1 9 8 0 ) . Peranan Perquruan Tincrqi Dalam Menpersiapkan Pembanqunan B e r k e l an ;~ .~ t :an , ( k e r t a s K e r j a Daiam S ~ m l n a r ) . ~v~ecjhn: L l n i v e r s i t a s Sumatera U t a r a .
Crow and Crow. ( 1 9 7 3 ) . General Psycho logy . New York: L i t h e - F i e l d Adam & Co.
G u i l f o r d , J.P. ( 1 9 6 9 ) . P e r s o n a l i t y . N e w York: KC Graw H i l l Book Company.
Hamal ik , Oemar. ( 1 9 8 0 ) . Medla Pend id l kan . Bandung: Alumnl - - - - - - .-
Bandung.
. .... (1980) : Metoda Mengajar dan k e s u l i t a n - K e s u l l t a n - -- . .
B e l a j a r . Bandung: Tars1 to . - -
I s s a c , Stephen. ( 1 9 8 0 ) . Handbook I n Research a n d . - - E v a l u a t i o n Departement O f Educa t ion . - -- - -- . California: Sand Dlego.
Kumaid i . (1990). M i n a t Ke juruan Siswa SMA/SMKTA &.i - - -- -
Sumatera B a r a t . Laporan P e n e l i t i a n . - M u g i h a r j o . ( 1 9 8 0 ) . P e n e l i t i a n Tentanq F a k t o r - F a k t o r Yanq
Mempenqaru-h-i Siswa-S&w.a Dalam Pemi 1 i h a p Sekolah Ke juruan. Thes is . J a k a r t a : Pasca S a r j a n a I K I P J a k a r t a .
Purwanto, Ngal i m . ( 1 9 8 6 ) . P r i n s i p - P r i n s i p Dan Tekn ik E v a l u a s i Penga jaran. Bandung: Rernaja Karya. ---
Said , S y a f e i . ( 1 9 8 3 ) . E v a l u a s i H a s i l - B e l a j a r (Achievement) - d i Sekolah. F I P I K I P Padanc. -
Sudarsono, MA. ( 1 9 8 0 ) . A n a l i s i s Data I. J a k a r t a : ----:- -- -
Departemen Dan Kebudayaan.
Sujana. (1984) - . Metoda S t a t i s t i k . Bandung: T a r s i t o .
S u k a r d i , D. K e t u t ( 1 9 8 3 ) . Dasar-Dasar Bimbingan Dan .- -- .- . -
Penyuluhan ..- d i Sekolah. .~ -- - Surabaya: Usaha N a s i o n a l .
..... (1984 1 . Penpantar T e o r i Konsel inq- . Denpasar: G a l i a Indones ia .
L a m p i r a n 2 .
P e t u n j u k Umum.
K u e s i o n e r y a n g k a m i g u n a k a n t e n t a n g J u r u s a n P K K i n 1
t e r d i r i d a r i t i g a j e n i s , y a i t u k u e s i o n e r t e n t a n g i n t o r m a s 1
J u r u s a n PKK, m i n a t masuk J u r u s a n PKK, d a n k u e s i o n e r
t e n t a n g m o t i v a s i l u a r . S a u d a r a k a m i h a r a p C k a n d a p a t
m e n g i s i s e b a i k - b a i k n y a s e s u a i d e n g a n k e a d a a n s e b a n a r n y a .
C a r a d a n p e t u n j u k p e n g i s i s n n y a t e l a h k a m i c a n t u m k a n . J i k a
m a s i h a d a l a q i y a n g k u r a n g d i r n e n g e r t i m e n g i s i n y a m a k a
d a p a t d i t a n y a k a n p a d a k a m i .
S e b e l u m i t u k a m i h a r a p k a n s a u d a r a u n t u k m e l e n g k a p i
d a t a l a i n y a n g j u g a d i b u t u h k a n y a i t u t e n t a n g s e k o l a h a s a l
d a n j e n i s k e l a m i n ( p r i a d a n w a n i t a ) .
N a m a .......................... J u r u s a n .......................... S e k o l a h a s a l ..........................
......................... J e n i s k e l a m i n :
Nah selarnat b e k e r j a u n t u k m e n g i s i k u e s i o n e r a t a u
a n g k e t b e r i k u t i n i .
7 8
l fvFORlvlASI Ji lHUSAN P K K
Petun juk :
B e r i k u t i n i ada sejumlah pertanyaan i n f o r m a s l
Jurusan P K K . Kaml harapkan saudara membaca s e t l a p
pertanyaaan denqan sebaik-baiknya dan rnenjawab sesua i
dengan keadan sebenarnya dengan memberlkan tanda s i l a n g
( X ) dibawah a l t e r n a t i f yang t e l a h kami sediakan untuk
s e t i a p pertanyaan.
Ka tego r i - ka tego r i jawaban yang dipergunakan untuk
kues ioner i n i ada lah sebagai b e r i k u t : ( 1 ) Besar
d i s i n g k a t dengan B, ( 2 ) Sedanq d i s i n g k a t dengan 5 ,
( 3 1 K e c i l d i s i n g k a t dengan K , dan ( 4 ) Kurang s e k a l i
d i s i n g k a t dengan KS.
Pertanyaan.
Saya/saudara mengetahui Jurusan P K K ada lah :
B S K K S 1. S e j a k duduk d i SMP t *t
I
2. Sejak duduk d i S L T A
3. Waktu memi l ih f o r m o l i r
4 . M e l a l u i teman-teman seke las
5. P le la lu i guru-guru PI<.K.
t - t . -I7
6. Plelalui wali kelas .-I -1
7 . Melalui media mass i'i'i'i 8. Melalui tetanqga t- +t
I
9. Melalui orang tua
10. Melalui anggota keluarqa
11. Melalui Bimbingan Penyuluhan d i Sekolah t *t
I
12. Melalui Bimbinqan karir i'.I'i'i---I- 13. Melalui Guru-guru. - E l = - :
M I N A T MMSUK J U R U S A N P K K
P e t u n j u k .
B e r i k u t i n i a d a s e j u m l a h p e r t a n y a a n a t a u p e r n y a t a a n
t e n t a n g m i n a t masuk J u r u s a n PK.K. Kami h a r a p k a n S a u d a r a
m e n b a c a s e t i a p p e r t a n y a a n d e n g a n s e b a i k - b a i k n y a d a n
m e n j a w a b s e s u a i d e n g a n k e a d a a n s e b e n a r n y a d e n g a n
m e m b e r i k a n t a n d a s i l a n g ( X ) d i b a w a h a l t e r n a t i f y a n g
t e l a h k a m i s e d i a k a n u n t u k s e t l a p p e r t a n y a a n . A g a r l e b i h
j e l a s n y a d a l a m s a u d a r a m e n j a w a b p e r t a n y a a a n i n i , m a k a
d i b a w a h i n i k a m i b e r i k a n c o n t o h .
C o n t ~ h : S a y a i n g i n m e m i l i h J u r u s a n
P K K k a r e n a p e l a j a r a n n y a SS S S T STS
m e r u p a k a n p e n g e t a h u a n d a n 1-1 I-:-'-I- k e t e r a m p i l a n y a n g s a n g a t
I .-!1-1-7 I 7
d i b u t u h k a n u n t u k h i d u p
b e r k e l u a r g a .
J i k a s a u d a r a s a n g a t s e t u j u d e n g a n p e r n y a t a a n d i a t a s
b e r i l a h t a n d a s i l a n g ( X 1 p a d a pokok y a n g t e l a h k a m i
s e d i a k a n d i b a w a h h u r u f SS. Dengan d e m i k i a n j a w a n y a n g
s a u d a r a b e r i k a n t e r h a d a p b e n t u k p e r t a n y a a a n d i a t a s .
SS S ST STS
P e n j e l a s a n : SS = S a n q a t s c t u j u S = S e t u j u T S = 1.ldaI(. ' ; P . ~ u J u
S f S = S a n g a t s ~ t u ~ u r e r i m m a k a s l h d a n 5 e l a m a t b e k p r J a .
Dattar Pertanyaan :
1. Saya ingin memilih Jurusan
karena peljarannya merupakan
pengetahuan dan keterampilan L ' i - 1
yang sangat dibutuhkan untuk 1 1 1 17
hidup berkeluarga.
2. Saya tidak ingin memeilih
Jurusan PKK karena materi
pelajarannya bisa dipelajari
cliluar, (kursus-kursus, 1 1 1
buku, dan sebagainya).
3. Saya ingin memilih ~ukusan
P K K karena materi pelaja- + l + t t--i +t rannya mudah.
i - - - T i l - l l ' S - - - r
4. Saya tidak ingin memilih
Jurusan P K K , karena materi -1 1-1 +t pelajarannya membosankan
1 i i i 1 7 1 r
5. Saya ingin memilih Jurusan
P K K karena saya dapat t berwiraswasta disampinq mengajar.
6. Saya tidak ingin memilih
jurusan P K K karena biaya 1 t-[ 1-t +t pendidikannya -besar.
1 l I 1 1 1 - - - - l -
7. Saya ingin memilih Jurusan
P K K karena sesuai denqan -- , l+l;-l!-t -1 ----1 -I 1 I 1 I ----I-
bakat saya.
Recommended