Investeren in een doordacht gebruik van verlichting bij bewoners … · 2015. 4. 2. · Investeren...

Investeren in een doordacht gebruik van verlichting bij bewoners met dementie

26 februari 2014

Pilotcase ‘Healing Environment en zorgtechnologie’

1. Motivatie keuze pilotcase

2. Healing Environment en zorgtechnologie. What’s in a name?

3. Van Healing Environment tot aangepaste verlichting in een woonzorgcentrum (WZC).

4. Link tot doelstellingen CURA B

5. Pilotcase

6. Resultaten pilotcase

1. Motivatie keuze pilotcase

Activiteit 1

• Rol van welnessin ouder worden, revalidatie en preventieve GZ

Huidige en toekomstige cliëntpopulatie in WZC – focus op dementie-vriendelijke woonomgeving om het welbevinden te ondersteunen

Activiteit 2

• HealingEnvironment en zorgtechnologie

• Ervaringsdes-kundige Mieke Van Acker(GVO)

2. Healing environment (HE) en zorgtechnologie. What’s in a name?

HE als de gebouwde omgeving bijdraagt aan het fysiek, mentaal en sociaal welbevinden van gebruikers (1)

Via doordachte (evidence based en/of best practices beschikbaar) keuzes op vlak van geluid, klimaat, interieur, oriëntatie,...licht (1)

Met installatie aan de hand van (slimme) technologie

3. Van HE tot aangepaste verlichting in een WZC

40 West-Vlaamse verlichtingsbedrijven

Personen met dementie hebben een vergrote behoefte aan licht

o Het normaal verouderingsproces van het oog (2)

o Ziekte van Alzheimer tast het gezichtsvermogen verder aan (3)

o Verstoord circadiaans ritme bij dementie kan gedrags-en psychologische

symptomen uitlokken (4,5)

De populatie bewoners in WZC zal bestaan uit zwaar

hulpbehoevende ouderen veelal met dementie (6)

3. Van HE tot aangepaste verlichting in een WZC

Aangepaste verlichting heeft een meerwaarde bij ouderen met

dementie (7,8,9,10,11,12)

In veel bestaande Vlaamse WZC is het verlichtingsniveau

onvoldoende afgestemd op de bewonerspopulatie (13)

Doordacht gebruik van licht/verlichting voor werknemers

o Lichtniveau aanpassen aan het soort werk:

o zeer fijne waarneming van details: 700 -1400 lux (10)

o bij verhogen van de lichtintensiteit, minder fouten in medicatiebeheer (7)

o Voldoende verlichting noodzakelijk voor het vergroten van de veiligheid op de werkvloer (14)

o Verhogen van het welbevinden (10)

3. Van HE tot aangepaste verlichting in een WZC

WZC St. Vincentius Meulebeke

Tronixx Belgium

VIVES campus Noord

Engageert zich om de

verlichting op wooneenheid

‘t hooghe aan te passen

Stelde zich kandidaat via

de call uitgeschreven door

Resoc MWVl en POM

Literatuurstudie op

vlak van

licht/verlichting in

WZC (screening

normering Vlaamse

overheid) bij

personen met

dementie

3. Van HE tot aangepaste verlichting in een WZC

4. Link tot doelstelling CURA B

Kloof tussen zorginstellingen (WZC), KMO’s (TRONIXX) en kenniscentra (VIVES) overbruggen zodat KMO’s gericht diensten/producten ontwikkelen en aanbieden die aansluiten op de zorgbehoeften van de gebruikers (ouderen met dementie)

via de ontwikkeling van een business model

Vanuit de fysieke omgeving het welzijn van bewoners met dementie, personeel en bezoekers ondersteunen.

Uitwerken van een op maat gemaakt evidence based lichtplan voor het WZC Sint-Vincentius.

Interventies gericht op het doordacht gebruik van verlichting, via dialoog, in de praktijk omzetten.

5. Pilotcase: Doel

Via literatuurstudie de architectonische normen en voorwaarden voor de infrastructuur in relatie tot verlichting screenen.

De huidige lichtsituatie in het WZC in kaart brengen en toetsen aan de ‘best evidenceavailable’.

Via co-creatie een op maat gemaakt lichtplan in de praktijk omzetten.

6. Pilotcase: methode

6. Resultaten pilotcase

Via literatuurstudie de architectonische normen en voorwaarden voor

de infrastructuur in relatie tot verlichting screenen.

De architectonische normen en voorwaarden voor

de infrastructuur in relatie tot verlichting worden

momenteel in beperkte mate en zeer algemeen

beschreven. Concrete richtlijnen die de kwaliteit

van het aangeboden licht bewaken, ontbreken.

Leefruimte, beschikbaar licht aan tafel

(met licht aan): 250 lux

Overgang leefruimte

gang: 80 lux ‘donker gat’

Gang: wisselend tussen

150-300 luxafhankelijk van plaats

Kamer bewoner:

meetwaarde boven bed

= 70 lux

Gemeten met licht aan op

75 cm hoogte

De huidige lichtsituatie in het WZC in kaart brengen en toetsen aan de‘best evidence available’.

Te lage luxwaarden.

Luxwaarden niet aangepast aan

de activiteiten in de verschillende

ruimtes.

Slecht werkende verlichting

Grote verschillen in

verlichtingssterkte tussen de

verschillende ruimtes of in eenzelfde

ruimte.

Via co-creatie een op maat gemaakt lichtplan in de praktijk omzetten.

Tronixx

VIVESWZC

Vaststelllingen na nieuwe verlichting

• Alle toegepaste verlichting is met de nieuwe LED technologie

• Laag energieverbruik, lange levensduur, stuurbaar, minder warmteafgifte,

• Geen UV of IR

Interventies Tronixx Belgium

De gemeenschappelijke ruimte

• Het regelbaar licht (‘tunable light’) in zowel kleur als intensiteit, zorgt voor een perfecte daglichtsimulatie.

• Lichtsterkte aangepast aan de activiteiten.

De gang

• Zeer goed egaal verlicht, alles heel helder voor zowel de bewoners als voor het personeel en bezoekers. Het licht is zowel tijdens de dag (helder) als in de nacht (30%) regelbaar.

De kamers

• Vergroot zintuiglijk comfort bewoners.

• Prikkelarm ontwaken.

• De algemene verlichting in de kamer laat een optimale verzorging toe.

Bureau personeel

Samenwerking: ervaring woonzorgcentrum

Meerwaarde

Kennismaking ongekende mogelijkheden (onbekend = onbemind)

Mogelijkheid om vanuit de praktijk tot oplossingen te komen i.p.v. omgekeerd

Ondersteuning ‘buikgevoel’ door wetenschappelijk onderzoek – meerwaarde afname enquêtes

Out of the box – dromen

Betere waarneming van de omgeving

Verder werken aan onze visie rond dementievriendelijke basiszorg en healing environment

Valkuilen

Afspraken maken rond installatie is nodig op een beveiligde afdeling voor personen met dementie

Volledig multidisciplinair team (ook nachtteam) moet op de hoogte gebracht worden (achter het project staan) –vorming organiseren om noodzaak te duiden.

Gewenningsperiode

Samenwerking: ervaringTronixx

Meerwaarde

Mogelijkheid tot dialoog met verlichtingsbedrijf en WZC

Wederzijdse bevruchting van kennis, ideeën, ervaringen – co-creatie ten behoeve van de cliënt

Uitrol van nieuwe kennis, ervaringen naar studenten en werkveld

Valkuilen

Dialoog, wederzijdse bevruchting vergt tijd en inspanning

Samenwerking: ervaring VIVES

Best evidence available laten toe om concrete aanbevelingen te formuleren voor het doordacht gebruik van verlichting.

Contact partnersWZC Sint-Vincentius Meulebeke

http://www.sint-vincentius-meulebeke.gvo.be

dementiemeulebeke@gvo.be

TRONIXX

http://www.tronixxbelgium.com

info@tronixxbelgium.com

Katholieke Hogeschool VIVES, campus Brugge

htpp://www.vives.be/home

dries.grymonpre@vives.be

POM West-Vlaanderen

http://www.pomwvl.be

inge.taillieu@pomwvl.be

layla.cornelissen@pomwvl.be

RESOC Midden-West-Vlaanderen

http://www.ersv.be/nl/17

julie.verhooghe@west-vlaanderen.be

(1) Kenniscentrum Wonen-Zorg. (s.a.). Healing Environment. Opgeroepen op oktober 23, 2012, van Aedes-Actiz Kenniscentrum Wonen-Zorg: http://www.kcwz.nl/dossiers/healing_environment

(2) van Hoof, J., Kort, H., Duijnstee, M., Hensen, J., & Rutten, P. (2010a). Binnenmilieu en installaties in het verpleeghuis. TVVL Magazine , 24-27

(3) Torrington, JM., Tregenza, PR. (2007). Lighting for people with dementia.Lighting Res.Technol,39,1, pp 81-97

(4) Khachiyants, N. Trinkle, D., Joon Son, S., Kim, K., (2011). Sundown Syndrome in Persons with Dementia: An Update. Psychiatry Investig, 8 , pp.275-287

(5) Riegersma - van der Lek, R.F., Swaab, D.F.,Twisk, J.; et al., (2008). Effect of bright light and melatonin on cognitive and noncognitive function in elderly residents of group care facilities: A randomized controlled trial. The Journal of the American Medical Association, 299(22), pp. 2642-2655

(6) Van Audenhove, C. , Spruytte, N. , Detroyer, E., De Coster, I., Declercq, A., Ylieff, M., Squelard, G., Misotten, P. (2009). De zorg voor personen met dementie: perspectieven en uitdagingen. Brussel: Koning Bouwdewijnstichting

(7) Bouwcollege. (2008). Kwaliteit van de fysieke zorgomgeving. Culemborg: Twin Media bv.

(8) van Hoof, J., Kort, H., Duijnstee, M., Hensen, J., & Rutten, P. (2010a). Binnenmilieu en installaties in het verpleeghuis. TVVL Magazine , 24-27

(9) van Hoof, J., Kort, H., Duijnstee, M., Rutten, P., & Hensen, J. (2010b). The indoor environment andthe integrated design of homes for older people with dementia. Building and Environment , 1244-1261

(10) LightAgentur, 2007. Licht.wissen07. Light as a factor in Health. Geraadpleegd op 08 maart 2013 via www.licht.de LightAgentur, Bonn.

(11)van Hoof, J., Kort, H., Duijnstee, M., Schoutens, A., Hensen, J., Begemann, S., 2008a. The indoor environment in relation to people with dementia. Indoor Air , 17-22.

(12) Sinoo, M., van Hoof, J., Kort, H., 2010. Lighting conditions for older adults, a description of light assessment in nursing homes. Symposium Proceedings: Light & Care 2010, (pp. 3-7). Eindhoven.

(13) De Lepeleire J., Bouwen A., De Coninck L. & Buntinx F. (2007). Insufficient lighting in nursinghomes. JAMDA, 8, 314-317

(14) European Agency for Safety and Health at Work(s.a.) Safety and health at work is) everyone’sconcern. It’s good for you, it’s good for business. Risk assessment essentials. European Agency for Safety and Health at Work.