View
4
Download
0
Category
Preview:
Citation preview
Faculteit Geneeskunde en Gezondheidswetenschappen
Opleiding Lichamelijke Opvoeding en Bewegingswetenschappen
Academiejaar 2012-2013
Invloed van fysieke fitheid op de
reddingsproef Hoger Redder
Masterproef voorgelegd tot het behalen van de graad van Master in de Lichamelijke
Opvoeding en de Bewegingswetenschappen
Door: Martinsen Gaëlle
Promotor: Prof. Dr. J. Bourgois
Begeleider: Dr. I. Tallir
Faculteit Geneeskunde en Gezondheidswetenschappen
Opleiding Lichamelijke Opvoeding en Bewegingswetenschappen
Academiejaar 2012-2013
Invloed van fysieke fitheid op de
reddingsproef Hoger Redder
Masterproef voorgelegd tot het behalen van de graad van Master in de Lichamelijke
Opvoeding en de Bewegingswetenschappen
Door: Martinsen Gaëlle
Promotor: Prof. Dr. J. Bourgois
Begeleider: Dr. I. Tallir
Invloed van fysieke fitheid op de reddingsproef Hoger Redder
I
WOORD VOORAF
In het kader van mijn opleiding Master in de Lichamelijke Opvoeding en
Bewegingswetenschappen stond ik voor een belangrijke keuze in het zoeken naar een
interessant en vooruitstrevend onderwerp voor mijn masterproef die het sluitstuk van mijn
studies moet betekenen.
Zelf ben ik al jaren zwemster op recreatief niveau waarna ik op zestienjarige leeftijd de
logische beslissing nam om strandredder te worden. Mijn interesses in zwemmen en
reddend zwemmen zorgden voor de drijfveer in de definitieve keuze van mijn
masterproef. Ik koos ervoor om de fysieke fitheid bij Hoger Redders wetenschappelijk te
onderzoeken.
Daarnaast stel ik het ten zeerste op prijs iedereen te bedanken die bijgedragen heeft tot het
tot stand komen van mijn masterproef.
In de eerste plaats dank ik mijn geachte promotor, Prof. Jan Bourgois en begeleider, Dr.
Isabel Tallir, die mij op regelmatige tijdstippen de nodige feedback bezorgden over het
verloop van mijn masterproef. Zij hebben mij de mogelijkheid geboden dit werk tot een
goed einde te brengen, mij de nodige middelen ter beschikking gesteld en stonden altijd
op een geduldige manier klaar met woord en daad.
Evenzeer wil ik mijn medestudente Lore Schaut bedanken voor de productieve
samenwerking tijdens dit lange proces.
Het uitvoeren van deze masterproef was tevens niet mogelijk geweest zonder de
vrijwillige medewerking van alle Hoger Redders, waarvoor ook zij een dankwoordje
krijgen.
Tot slot wil ik graag ook een woord van dank richten tot mijn naaste omgeving. In het
bijzonder is dat mijn vriend, Maxime Bonny. Hij heeft mijn werk doorgelezen en mij
onvoorwaardelijk en moreel gesteund bij het tot stand komen van mijn masterproef. Ook
mijn ouders en vrienden verdienen een woordje van dank voor hun steun en
bemoedigende woorden.
Invloed van fysieke fitheid op de reddingsproef Hoger Redder
III
INHOUDSOPGAVE
WOORD VOORAF _____________________________________________________ I
INHOUDSOPGAVE ___________________________________________________ III
SAMENVATTING ____________________________________________________ VII
LITERATUURSTUDIE __________________________________________________ 1
1 FYSIEKE FITHEID _____________________________________________________ 1
1.1 Morfologische component van fysieke fitheid _______________________________ 1
1.2 Cardiorespiratoire component van fysieke fitheid ____________________________ 1
1.3 Musculaire component van fysieke fitheid __________________________________ 2
1.4 Motorische component van fysieke fitheid _________________________________ 3
1.5 Soorten fysieke fitheid _________________________________________________ 3
1.5.1 Gezondheidsgerelateerde fysieke fitheid ______________________________________ 3
1.5.2 Prestatiegerelateerde fysieke fitheid __________________________________________ 4
1.5.3 Beroepsgerelateerde fysieke fitheid __________________________________________ 5
1.6 Het meten van fysieke fitheid ____________________________________________ 6
1.6.1 Veldtesten ______________________________________________________________ 6
1.6.2 Labotesten _____________________________________________________________ 8
1.7 Validiteit en betrouwbaarheid van fysieke fitheidstesten _______________________ 8
1.7.1 Validiteit _______________________________________________________________ 8
1.7.2 Betrouwbaarheid ________________________________________________________ 9
2 VERDRINKING _______________________________________________________ 10
2.1 Terminologie _______________________________________________________ 10
2.2 Oorzaken van verdrinking _____________________________________________ 11
2.3 Incidentie en prevalentie van verdrinking _________________________________ 11
3 DE REDDER __________________________________________________________ 13
3.1 Antropometrisch profiel _______________________________________________ 13
3.2 Energieverbruik tijdens een reddingsoperatie ______________________________ 14
4 FITHEIDSTESTEN VOOR REDDERS ____________________________________ 16
4.1.1 Wat is een taakanalyse? __________________________________________________ 16
4.1.2 Hoe wordt een taakanalyse uitgevoerd? ______________________________________ 16
4.1.3 Toepassing: taakanalyse bij redders _________________________________________ 18
4.1.4 Geslacht en leeftijd ______________________________________________________ 19
Invloed van fysieke fitheid op de reddingsproef Hoger Redder
IV
4.1.5 Training _______________________________________________________________ 20
5 PROBLEEMSTELLING EN ONDERZOEKSVRAGEN ______________________ 21
5.1 Probleemstelling _____________________________________________________ 21
5.2 Onderzoeksvragen____________________________________________________ 21
METHODIEK _________________________________________________________ 23
1 PROEFPERSONEN _____________________________________________________ 23
1.1 Selectie van de proefpersonen __________________________________________ 23
1.2 Proefgroep __________________________________________________________ 23
2 PROCEDURE__________________________________________________________ 24
2.1 Soort onderzoek _____________________________________________________ 24
2.2 Dataverzameling _____________________________________________________ 24
2.3 Meetinstrumenten ____________________________________________________ 25
2.3.1 Vragenlijst _____________________________________________________________ 25
2.3.2 Eurofit Testbatterij _______________________________________________________ 26
2.3.3 Geïsoleerde functionele reddingsproeven Hoger Redder _________________________ 32
2.3.4 Geïntegreerde reddingsproef Hoger Redder ___________________________________ 34
3 DATA ANALYSE ______________________________________________________ 37
3.1 Beschrijvende statistiek _______________________________________________ 37
3.1.1 Vragenlijst _____________________________________________________________ 37
3.1.2 Eurofit Testbatterij _______________________________________________________ 38
3.1.3 Geïsoleerde functionele reddingsproeven _____________________________________ 39
3.1.4 Geïntegreerde reddingsproef _______________________________________________ 39
3.2 Statistische analyse ___________________________________________________ 40
3.2.1 Independent Sample T-test ________________________________________________ 40
3.2.2 Lineaire en Multipele Regressie ____________________________________________ 40
RESULTATEN ________________________________________________________ 43
1 BESCHRIJVENDE RESULTATEN _______________________________________ 43
1.1 Vragenlijst __________________________________________________________ 43
1.2 Eurofit Testbatterij ___________________________________________________ 45
1.3 Geïsoleerde functionele reddingsproeven __________________________________ 46
1.4 Geïntegreerde reddingsproef ____________________________________________ 48
2 VERSCHIL IN PRESTATIE TUSSEN MANNEN EN VROUWEN _____________ 50
2.1 Eurofit Testbatterij ___________________________________________________ 50
2.1.1 Antropometrische metingen________________________________________________ 50
2.1.2 Motorische testen en uithoudingstest _________________________________________ 51
Invloed van fysieke fitheid op de reddingsproef Hoger Redder
V
2.2 Geïsoleerde functionele reddingsproeven en geïntegreerde reddingsproef ________ 51
3 INVLOED VAN FYSIEKE FITHEID, GESLACHT EN REGELMATIG
ZWEMMEN OP DE PRESTATIE VAN DE GEÏSOLEERDE FUNCTIONELE
REDDINGSPROEVEN EN DE GEÏNTEGREERDE REDDINGSPROEF __________ 53
3.1 Multicollineariteit en spreidingsdiagrammen _______________________________ 53
3.2 Lineaire Regressie ___________________________________________________ 55
3.2.1 Proef 1 - Onderwater- en rugproef __________________________________________ 55
3.2.2 Proef 2 - Weerstandsproef ________________________________________________ 57
3.2.3 Proef 3 - Bevrijdings- en vervoersproef ______________________________________ 58
3.2.4 Proef 4 - Popduikproef ___________________________________________________ 59
3.2.5 Geïntegreerde reddingsproef ______________________________________________ 59
3.3 Multipele Regressie __________________________________________________ 61
3.3.1 Proef 1 - Onderwater- en rugproef __________________________________________ 61
3.3.2 Proef 2 - Weerstandsproef ________________________________________________ 62
3.3.3 Proef 3 - Bevrijdings- en vervoersproef ______________________________________ 64
3.3.4 Proef 4 - Popduikproef ___________________________________________________ 64
3.3.5 Geïntegreerde reddingsproef ______________________________________________ 65
DISCUSSIE ___________________________________________________________ 69
1 FYSIEKE EIGENSCHAPPEN HOGER REDDERS__________________________ 69
1.1 Antropometrische metingen ____________________________________________ 69
1.2 Maximale kracht, maximale hartfrequentie, maximale zuurstofopname en
zwemprestatie ___________________________________________________________ 70
2 FYSIEKE FITHEID EN GESLACHT _____________________________________ 72
3 INVLOED VAN FYSIEKE FITHEID OP DE REDDINGSPROEF HOGER
REDDER _________________________________________________________________ 73
3.1 Geïntegreerde reddingsproef ___________________________________________ 73
3.1.1 Proef 1 - Onderwater- en rugproef __________________________________________ 73
3.1.2 Proef 2 - Weerstandsproef ________________________________________________ 74
3.1.3 Proef 3 - Bevrijdings- en vervoerproef _______________________________________ 75
3.1.4 Proef 4 - Popduikproef ___________________________________________________ 75
3.2 Geïntegreerde reddingsproef ___________________________________________ 75
4 STERKTES EN BEPERKINGEN VAN HUIDIG ONDERZOEK EN RICHTLIJNEN
VOOR VERDER ONDERZOEK _____________________________________________ 77
5 CONCLUSIES _________________________________________________________ 79
REFERENTIELIJST __________________________________________________ IX
BIJLAGEN __________________________________________________________ XV
Invloed van fysieke fitheid op de reddingsproef Hoger Redder
VI
1 LIJST MET GEBRUIKTE AFKORTINGEN ______________________________ XV
2 FLYERS ____________________________________________________________ XVI
3 INFORMED CONSENT ______________________________________________ XVIII
4 VRAGENLIJST _____________________________________________________ XXIV
5 SCOREFORMULIER EUROFIT TESTBATTERIJ _______________________ XXVI
6 EXAMENREGLEMENT GEÏSOLEERDE FUNCTIONELE REDDINGSPROEVEN
XXVII
7 EXAMENREGLEMENT GEÏNTEGREERDE REDDINGSPROEF _________ XXIX
8 CORRELATIE TUSSEN DE FYSIEKE FITHEID, GESLACHT, REGELMATIG
ZWEMMEN EN DE GEÏSOLEERDE FUNCTIONELE REDDINGSPROEVEN EN DE
GEÏNTEGREERDE REDDINGSPROEF ____________________________________ XXX
9 SPREIDINGSDIAGRAMMEN ONAFHANKELIJKE VARIABELEN _____ XXXIII
Invloed van fysieke fitheid op de reddingsproef Hoger Redder
VII
SAMENVATTING
Redders moeten beschikken over bepaalde fysieke fitheidscomponenten. Het uitvoeren
van een reddingsoperatie moet steeds zo snel mogelijk uitgevoerd worden, waardoor dit
kan beschouwd worden als een fysiek veeleisende taak. Het is dus van belang de fysieke
fitheidscomponenten bij redders vast te stellen door middel van beroepsgerelateerde
fitheidstesten (Payne & Harvey, 2010; Tipton et al., 2012). In huidig onderzoek worden
de fysieke fitheidscomponenten bij 27 Hoger Redders gemeten aan de hand van de
Eurofit Testbatterij. Er wordt nagegaan welke fysieke fitheidscomponenten voorspellers
zijn van de prestaties op de geïsoleerde functionele reddingsproeven en de geïntegreerde
reddingsproef.
Resultaten van de Independent Sample T-test toonden aan dat er een verschil bestaat in
fysieke fitheid tussen mannelijke en vrouwelijke Hoger Redders. Mannen scoren hoger
op antropometrische metingen en de meeste fysieke fitheidstesten. Vrouwen hebben meer
evenwicht en zijn leniger in vergelijking met mannen. Uit de meerdere enkelvoudige,
Lineaire Regressies zijn lichaamslengte, huidplooimetingen, krachtuithouding en
maximaal aëroob uithoudingsvermogen de belangrijkste voorspellers voor de prestatie op
de geïsoleerde functionele reddingsproeven en de geïntegreerde reddingsproef. Bij de
Multipele Regressie zijn er geen significante voorspellers gevonden voor de prestatie op
de geïsoleerde functionele reddingsproeven. Voor de geïntegreerde reddingsproef zijn er
bij de Multipele Regressie wel significante voorspellers gevonden, namelijk
huidplooimetingen, krachtuithouding en maximale hartfrequentie. De prestatie op de
geïntegreerde reddingsproef kan voor 71.3% verklaard worden door deze significante
voorspellers.
Uit huidig onderzoek kan geconcludeerd worden dat er verschillende fysieke
fitheidsfactoren een invloed hebben op de prestatie van de reddingsproef Hoger Redder.
Het is belangrijk deze fysieke fitheidfactoren vast te stellen zodat een beroepsgerelateerde
fitheidstest kan ontwikkeld worden voor Hoger Redders.
Invloed van fysieke fitheid op de reddingsproef Hoger Redder
1
LITERATUURSTUDIE
1 FYSIEKE FITHEID
In competitiesporten zijn technisch inzicht, tactische vaardigheden, doorzettingsvermogen
en fysieke fitheid prestatiebepalende factoren (Arnason et al., 2004). Naast de
sportcontext zijn componenten van fysieke fitheid ook in bepaalde beroepen belangrijk;
redders, brandweerlui, politieagenten, mariniers, militairen,... hebben bepaalde fysieke
fitheidscomponenten in bepaalde werksituaties nodig (Payne & Harvey, 2010). Naast de
sportcontext en de beroepscontext is fysieke fitheid ook een indicator voor de
gezondheidstoestand van een persoon (Ortega et al., 2008).
Wat is fysieke fitheid nu precies? Over het begrip en de betekenis van fysieke fitheid
bestaan veel misvattingen door de vage omschrijving die er vaak wordt aan gegeven
(Ruiz et al., 2009).
Volgens Vanhees en collega’s (2005) bestaat fysieke fitheid uit vier componenten: een
morfologische component, een cardiorespiratoire component, een musculaire component
en een motorische component.
1.1 Morfologische component van fysieke fitheid
De morfologische component bestaat uit verschillende factoren. Een factor is de
onderliggende eigenschap die een persoon bezit (Vanhees et al., 2005). Enkele
morfologische factoren zijn: lichaamsgewicht, lichaamslengte, lichaamssamenstelling
(spiermassa, vetmassa, botmassa) en huidplooien (Ruiz et al., 2009). Aan de hand van het
lichaamsgewicht en de lichaamslengte wordt de Body Mass Index (BMI) berekend. De
formule voor het berekenen van de BMI (kg/m2) is: lichaamsgewicht/lichaamslengte
2
(Vanhees et al., 2005).
1.2 Cardiorespiratoire component van fysieke fitheid
De cardiorespiratoire component meet het maximaal aëroob uithoudingsvermogen of de
totale capaciteit van een persoon om arbeid te leveren tijdens fysieke inspanningen
(Ortega et al., 2008).
Invloed van fysieke fitheid op de reddingsproef Hoger Redder
2
De cardiorespiratoire component kan men evalueren door het meten van de maximale
zuurstofopname (VO2max). De maximale zuurstofopname is de maximale hoeveelheid
zuurstof die de spieren per tijdseenheid verbruiken (Bourgois & Vrijens, 2011). De
VO2max kan men uitdrukken in absolute waarden (l/min) of in relatieve waarden
(ml/min/kg). Bij de absolute VO2max houdt men geen rekening met het lichaamsgewicht
(Ortega et al., 2007). De relatieve VO2max wordt gehanteerd in sportdisciplines waarbij
de totale lichaamsmassa onderhevig is aan de zwaartekracht (bijvoorbeeld lopen en
skiën). Bij niet-gewichtsdragende sporten (bijvoorbeeld zwemmen en roeien) wordt de
zwaartekracht op de totale lichaamsmassa gedeeltelijk of volledig opgeheven door de
waterverplaatsing, het drijfvermogen of door hulpmiddelen en materiaal. Hierbij zijn
absolute waarden voor de maximale zuurstofopname beter geschikt (Bourgois & Vrijens,
2011).
Iemand met een zeer goed aëroob uithoudingsvermogen heeft een VO2max van ongeveer
70 ml.min.-1
.kg-1
. Sedentaire volwassen mannen hebben een VO2max van 35 tot 45
ml.min.-1
.kg-1
en bij vrouwen vindt men waarden tussen 25 en 35 ml.min.-1
.kg-1
(Bourgois
& Vrijens, 2011).
Een inspanning op niveau VO2max (100% VO2max) kan men slechts enkele minuten (3
tot 10 minuten) volhouden. Daarom is het belangrijk om ook het uithoudingsvermogen
tijdens een submaximale inspanning te bepalen. Met andere woorden, met welke fractie
van de VO2max kan men een inspanning gedurende lange tijd volhouden. Dit komt
overeen met de uithoudingsgrens of de anaërobe drempel. De anaërobe drempel wordt
bepaald aan de hand van ventilatoire en gasuitwisselingsparameters of de
lactaataccumulatie in het bloed tijdens progressieve inspanning (Bourgois & Vrijens,
2011).
1.3 Musculaire component van fysieke fitheid
De musculaire component van fysieke fitheid bevat volgende factoren: maximale kracht,
krachtuithouding, explosieve kracht en spierlenigheid. Spierlenigheid is afhankelijk van
de viscositeit van de spier (Franklin et al., 2000).
De maximale kracht is de hoogste kracht die een spier of spiergroep kan
produceren bij een willekeurige contractie (Bourgois & Vrijens, 2011).
Invloed van fysieke fitheid op de reddingsproef Hoger Redder
3
Krachtuithouding is de eigenschap van een spiergroep om herhaalde contracties
uit te voeren over een bepaalde tijdsperiode of een krachtinspanning zo lang
mogelijk vol te houden (Bourgois & Vrijens, 2011).
Explosieve kracht is de eigenschap van het zenuw-spiersysteem om weerstanden
met de hoogst mogelijke contractiesnelheid te overwinnen (Bourgois & Vrijens,
2011).
Spierlenigheid is de eigenschap om bewegingen met een zo groot mogelijke
amplitude uit te voeren (Bourgois & Vrijens, 2011).
1.4 Motorische component van fysieke fitheid
De motorische component bestaat uit een aantal factoren die de prestatie op motorische
vaardigheden en sportvaardigheden bevordert. Snelheid, wendbaarheid en evenwicht zijn
factoren die tot de motorische component behoren.
Snelheid is de eigenschap om het volledige lichaam of verschillende delen van het
lichaam zo snel mogelijk te bewegen over een bepaalde afstand (Ruiz et al.,
2006).
Wendbaarheid is de eigenschap om tijdens een actie de bewegingsuitvoering aan
te passen aan een waargenomen situatieverandering (Bourgois & Vrijens, 2011).
Evenwicht is de eigenschap om het volledige lichaamsevenwicht te behouden
over een bepaalde tijdsperiode (Vanhees et al., 2005).
1.5 Soorten fysieke fitheid
Fysieke fitheid wordt in verschillende contexten gebruikt. Hierna worden de
verschillende soorten fysieke fitheid, afhankelijk van de context waarin deze gehanteerd
worden, besproken. Afhankelijk van de context is er een andere definiëring voor
gezondheidsgerelateerde, prestatiegerelateerde en beroepsgerelateerde fysieke fitheid.
Fysieke fitheid zegt iets over de gezondheid van een persoon, maar is ook een goede
voorspeller van prestaties en taken (Ruiz et al., 2009; Vanhees et al., 2005).
1.5.1 Gezondheidsgerelateerde fysieke fitheid
Fysieke fitheid wordt in gezondheidsgerelateerde onderzoeken gedefinieerd als: “Een
reeks van eigenschappen die mensen hebben of bereiken die betrekking hebben op het
vermogen om fysiek actief te zijn” (Ruiz et al., 2009).
Invloed van fysieke fitheid op de reddingsproef Hoger Redder
4
De fysieke fitheidscomponenten hebben betrekking op de gezondheidstoestand van elk
individu. Ze zorgen voor verschillende gezondheidsvoordelen; laag risico op
ontwikkeling van chronische ziektes en laag risico op vroegtijdig overlijden (Ruiz et al.,
2009).
Het ‘American College of Sports Medicine’ (ACSM) heeft gezondheidsgerelateerde
richtlijnen opgesteld. Het ACSM beveelt elke volwassen persoon aan om 5 dagen van de
week minimum 30 minuten fysiek actief te zijn met een matige intensiteit of 3 dagen van
de week minimum 20 minuten fysiek actief te zijn met een hoge intensiteit (Franklin et
al., 2000). Wanneer een persoon deze norm handhaaft kan dit leiden tot een gezonder
fitheidsniveau. Daarom is het belangrijk om fysieke inactiviteit te vermijden (Blair et al.,
2001).
Fysieke fitheid tijdens de kindertijd is van groot belang. Op jonge leeftijd fysiek actief
zijn zorgt voor verschillende gezondheidsvoordelen en preventie van obesitas,
cardiovasculair lijden, skeletale ziekten, mentale ziekten,... op latere leeftijd. Het leidt tot
een gezondere lichaamssamenstelling, wat wordt geassocieerd met een gezonder
cardiovasculair profiel op latere leeftijd (Brunet et al., 2007). Volgens Ortega en collega’s
(2011) is het dus van essentieel belang om gezondheidspromotie op te nemen in diverse
schoolprogramma’s.
1.5.2 Prestatiegerelateerde fysieke fitheid
Ook de sportcontext beschouwt fysieke fitheid als een belangrijk begrip. Voldoende
fysieke fitheid is belangrijk om goede prestaties neer te zetten in de betreffende sport.
Volgens Bouchard en collega’s (2007) verwijst prestatiegerelateerde fysieke fitheid naar
de fysieke fitheidscomponenten die nodig zijn voor sportprestaties binnen een bepaalde
sport. Volgende factoren zijn belangrijk: lichaamssamenstelling, cardiorespiratoire
uithouding, maximale kracht, krachtuithouding en snelheid. Door het afnemen van
fitheidstesten waarbij de verschillende factoren gemeten worden, wordt het fysieke
fitheidsprofiel van sporters vastgesteld (Pearson et al., 2006).
Naast het bepalen van de prestaties bij een sporter wordt er door evaluatie van de
fitheidscomponenten ook talent gedetecteerd. Talentidentificatie is het herkennen van een
natuurlijke gave of een vaardigheid van een superieure kwaliteit. Talentidentificatie wordt
vaak bij jongeren toegepast om de morfologische, fysieke en motorische factoren van de
Invloed van fysieke fitheid op de reddingsproef Hoger Redder
5
sporter in kaart te brengen (Pearson et al., 2006). Het talent dat bij jongeren wordt
vastgesteld is echter niet altijd een goede voorspeller van talent in de toekomst.
Veranderingen in de puberteit met betrekking tot morfologie hebben een invloed op
prestaties in de toekomst. Daarnaast zijn training en ervaring ook factoren die invloed
hebben op prestaties in de toekomst (Mikkelsson et al., 2006).
Prestatie bepalen en talent identificeren doet men door verschillende componenten te
beoordelen tijdens labotesten en veldtesten (Rampinini et al., 2007). Op die manier weet
de sporter op welke componenten hij goed of zwak scoort en kunnen er individuele
trainingen opgesteld worden (Amusa & Toriola, 2003).
1.5.3 Beroepsgerelateerde fysieke fitheid
Zoals in de inleiding al aangehaald, is er in sommige werksituaties ook nood aan
voldoende fysieke fitheid. Brandweerlui, militairen, redders, mijnwerkers,... moeten vaak
zware fysieke taken uitvoeren. Het is dan ook belangrijk dat zij voldoende fit zijn om
deze taken uit te voeren. Daarnaast is de snelheid van uitvoering belangrijk en moet er
rekening gehouden worden met de veiligheid. Het hoge energieverbruik bij deze fysiek
zware beroepen benadrukt de nood aan fitheidstesten (Bilzon et al., 2001).
Fitheidstesten moeten sterk gerelateerd zijn aan de fysieke eisen van een beroep wat
betekent dat ze een hoge validiteit moeten bezitten. Daarom is het belangrijk om te weten
wat de taken zijn van een specifiek beroep. Evaluatie van de beroepsgerelateerde fysieke
fitheid wordt vaak gehanteerd als selectiecriterium voor bepaalde beroepen (Pohjonen,
2001).
Een voorbeeld van een onderzoek waar beroepsgerelateerde fysieke fitheid wordt
gemeten is de studie van Stewart en collega’s (2008). In deze studie werden
beroepsgerelateerde fitheidstesten bij mijnwerkers afgenomen. De mijnindustrie is een
risicoberoep omdat er regelmatig ongevallen zijn door giftige gassen, mijnen die
instorten,... Omdat een mijnwerker vaak terecht komt in kritieke situaties moet hij over
voldoende fysieke fitheid beschikken. Enkele voorbeelden van algemene fitheidstesten
zijn: sit-ups, sit-and-reach test, een looptest,... De beroepsgerelateerde fitheidstesten van
mijnwerkers zijn: een container dragen, een kuil graven en een waterslang slepen. Stewart
en collega’s (2008) geven aan dat het aanbevolen is fysieke fitheidsnormen voor
Invloed van fysieke fitheid op de reddingsproef Hoger Redder
6
mijnwerkers te bepalen en hen regelmatig trainingen op te leggen zodat ze de normen
blijven behalen.
1.6 Het meten van fysieke fitheid
Uitgaande van labo- en veldtesten kunnen de verschillende componenten van fysieke
fitheid gemeten worden. De fysieke fitheidscomponenten die in laboratoria gemeten
worden, zijn objectiever en nauwkeuriger in vergelijking tot veldonderzoeken. Verder is
de betrouwbaarheid en de interne validiteit ook hoger bij labotesten (Vanhees et al.,
2005). Een labotest moet voldoen aan enkele veiligheidsstandaarden; het lokaal moet
groot genoeg zijn, het mag niet te warm zijn, er moet een uitrusting in geval van
noodsituaties aanwezig zijn,... (Pina et al., 1995). Er zijn ook nadelen verbonden aan
labotesten. Labotesten zijn duurder dan veldtesten. Daarnaast vereist een labotest
hoogstaande instrumenten en technici. Deze testen nemen ook meer tijd in beslag en men
kan de proefpersonen niet tegelijk testen (Castro-Pinero et al., 2010).
1.6.1 Veldtesten
Om de fysieke fitheid te beoordelen maakt men naast labotesten ook vaak gebruik van
veldtesten. Veldtesten worden veelvuldig gehanteerd bij kinderen en jongeren in scholen
omdat deze testen goedkoper zijn, minder tijd in beslag nemen, weinig technici vereisen
en meerdere proefpersonen tegelijk kunnen testen. Door de toegenomen aandacht voor
fysieke fitheid bij kinderen en jongeren tijdens de laatste twee decennia werden
verschillende testbatterijen ontwikkeld die de fysieke fitheid bij kinderen en jongeren
beoordelen. Een testbatterij bestaat uit verschillende veldtesten die de fysieke
fitheidscomponenten meten (Castro-Pinero et al., 2010).
Voorbeelden van testbatterijen die tijdens lessen Lichamelijke Opvoeding kunnen
afgenomen worden zijn: de ‘Eurofit Testbatterij’ (Council of Europe, 1988),
‘Fitnessgram’ (Welk et al., 2011) en de ‘American Association for Health, Physical
Education and Recreation Youth Fitness Test (AAHPER)’ (Freedson et al., 2000). Deze
testbatterijen zijn ontwikkeld om leerlingen gemakkelijk te kunnen evalueren tijdens de
les Lichamelijke Opvoeding en om jongeren te motiveren om fysiek actief te zijn.
Invloed van fysieke fitheid op de reddingsproef Hoger Redder
7
Voorbeeld Testbatterij: Eurofit
In 1960 werd de Eurofit Testbatterij door Belgische onderzoekers ontwikkeld. Het
concept van de Eurofit Testbatterij werd in 1978 vastgelegd door de Europese Raad en in
1988 werd het Eurofit handboek gepubliceerd (Council of Europe, 1988). Deze
Testbatterij heeft als doel de gezondheidsgerelateerde fitheid van individuen,
gemeenschappen, subpopulaties en populaties te beoordelen. De doelgroep van deze
testbatterij zijn kinderen en volwassenen tussen 18 en 65 jaar. In de testbatterij zijn er 12
testen opgenomen waarbij de morfologische component, de musculaire component, de
motorische component en de cardiorespiratoire component gemeten worden (Vanhees et
al., 2005). De componenten, factoren en testen die in de Eurofit Testbatterij zijn
opgenomen worden weergegeven in Tabel 1 (Alle afkortingen gebruikt in deze
masterproef zijn terug te vinden in bijlage 1).
Tabel 1. Overzicht van de fysieke fitheidscomponenten, de factoren en de testen van de
Eurofit Testbatterij (naar Vanhees et al., 2005)
Component Factor Test/Meting
Morfologische
component
Lichaamsgewicht en
lichaamslengte
Body Mass Index
Huidplooien Vetpercentage
Musculaire component Maximale kracht Hand Grip
Krachtuithouding Sit-ups
Bent Arm Hang
Explosieve kracht Standing Broad Jump
Lenigheid Sit-and-reach
Motorische component Snelheid ledematen Plate Tapping
Snelheid en wendbaarheid 10 x 5 meter shuttle run
Evenwicht Flamingo Balance
Cardiorespiratoire
component
Maximaal aëroob
uithoudingsvermogen
20 meter shuttle run
Invloed van fysieke fitheid op de reddingsproef Hoger Redder
8
1.6.2 Labotesten
Om de cardiorespiratoire component in een labotest te beoordelen wordt een maximale of
submaximale inspanningstest afgenomen. Er bestaan verschillende soorten
inspanningstesten (Franklin et al., 2000);
Maximale of submaximale inspanningstest op een fietsergometer
Maximale of submaximale inspanningstest op een loopband
Submaximale inspanningstest op een step
Tijdens een maximale inspanningstest stijgt de intensiteit doordat de belasting van de
fietsergometer stijgt of de helling van een loopband groter wordt (Sharkey & Davis,
2008). In laboratoria wordt de ventilatie, de maximale zuurstofopname, de
bloedlactaatconcentratie, de hartfrequentie en de bloeddruk gemeten. De VO2max wordt
gemeten via analyse van de gasuitwisseling. De bloedlactaatconcentratie meet men via
een vingerprik in het capillair bloed (Vanhees et al., 2005).
De fietsergometer wordt vaak gehanteerd omdat dit protocol een stabiele zitpositie
garandeert, minder plaats inneemt en minder geluid maakt. Daarnaast is het
gemakkelijker om de bloeddruk te meten en het elektrocardiogram (ECG) te registreren.
Een ECG registreert de elektrische activiteit van de hartspier. Het nadeel van de
fietsergometer is dat het zorgt voor vermoeidheid van de quadriceps. Daardoor is het
mogelijk dat proefpersonen voor het bereiken van de VO2max stoppen (Franklin et al.,
2000).
1.7 Validiteit en betrouwbaarheid van fysieke fitheidstesten
1.7.1 Validiteit
Wanneer een test meet wat men wil meten, is er sprake van een goede testvaliditeit. Er
bestaan drie soorten validiteit: criteriumvaliditeit, inhoudsvaliditeit en constructvaliditeit
(Constable & Palmer, 2000).
Een test heeft voldoende criteriumvaliditeit indien de test of fitheidscomponent een goede
voorspeller is van de criteriumvariabelen. Criteriumvariabelen zijn variabelen die men wil
meten maar die onmogelijk direct vast te stellen zijn. Criteriumvaliditeit wordt uitgedrukt
met een correlatiecoëfficient tussen de test (voorspeller) en het criterium of de gouden
Invloed van fysieke fitheid op de reddingsproef Hoger Redder
9
standaard. Bijvoorbeeld: de 20 meter shuttle run test is een goede voorspeller van het
maximaal aëroob uithoudingsvermogen (Constable & Palmer, 2000; Castro-Pinero et al.).
Een fysieke test heeft voldoende inhoudsvaliditeit indien de test een representatieve
weerspiegeling is van alle domeinen die de test probeert te meten. Een test moet
irrelevante factoren elimineren en alle relevante factoren opnemen zodat de test volledig
is (Constable & Palmer, 2000). Bijvoorbeeld: wanneer de morfologische
fitheidscomponent niet wordt opgenomen in een gezondheidsgerelateerde fitheidstest,
bezit deze test niet voldoende inhoudsvaliditeit (Malmberg et al., 2002).
Een test bezit voldoende constructvaliditeit indien de test een construct meet dat een
goede indicator is voor het begrip waarover je een uitspraak wilt doen (Constable &
Palmer, 2000). Bijvoorbeeld: een fysieke fitheidstest bezit voldoende constructvaliditeit
indien het in staat is verschillen in fysieke fitheid te meten tussen een regionaal sportteam
en een nationaal sportteam (Boddington et al., 2004; Rampinini et al., 2007).
1.7.2 Betrouwbaarheid
Voldoende betrouwbaarheid is belangrijk omdat testen objectief moeten zijn. Er bestaan
twee soorten betrouwbaarheid; test-hertest betrouwbaarheid en inter-rater
betrouwbaarheid.
Test-hertest betrouwbaarheid kan men nagaan door de reproduceerbaarheid te meten van
de test. Dezelfde proefpersoon legt de test op twee verschillende dagen af. De test wordt
gemeten door dezelfde testleider. De test bezit voldoende test-hertest betrouwbaarheid
indien er een correlatie bestaat tussen de behaalde scores op de testen. Met andere
woorden, de scores moeten consistent zijn tijdens verschillende meetmomenten (Suni et
al., 1996).
Een test bezit voldoende inter-rater betrouwbaarheid indien de test dezelfde resultaten
weergeeft wanneer deze door iemand anders afgenomen wordt (Suni et al., 1996).
Invloed van fysieke fitheid op de reddingsproef Hoger Redder
10
2 VERDRINKING
Het beroep van redders omvat taken waarbij fysieke fitheidscomponenten
prestatiebepalend zijn in bepaalde situaties. Ondanks het feit dat redders een groot deel
van hun tijd niet fysiek actief zijn, moeten ze toch over voldoende fitheid beschikken om
bij verdrinkingsincidenten een verdrinking te voorkomen en het slachtoffer te redden
(Bonneau & Brown, 1995). Redders kunnen verdrinkingen voorkomen door alle
zwemmers nauwlettend in het oog te houden en door, indien nodig, de reddingsoperatie
snel en effectief uit te voeren.
2.1 Terminologie
Er bestaat geen standaard definitie voor het begrip verdrinking. In een review van Papa en
collega’s (2005) werden er 20 definities voor verdrinking en 13 definities voor bijna-
verdrinking vermeld. De meest geciteerde definitie van verdrinking was de definitie van
Modell in 1981: “Dood door verstikking na onderdompeling in een vloeistof binnen de 24
uur”. In 2002 werd op het Wereld Congres over verdrinking in Amsterdam beslist dat
deze verscheidenheid aan terminologie voor verwarring zorgt. Ten gevolge daarvan was
het voor onderzoekers moeilijk om studies over verdrinkingsincidenten te interpreteren en
te analyseren. Dit leidde tot het bepalen van een nieuwe terminologie waarbij beslist werd
om de termen bijna-verdrinking, verdrinking met aspiratie en verdrinking zonder aspiratie
niet langer te gebruiken (Idris et al., 2003).
Volgens Idris et al. (2003) is verdrinking: “Een proces dat resulteert in respiratoire
achteruitgang door volledige/gedeeltelijke onderdompeling in een vloeibaar medium”.
Bij volledige onderdompeling is het volledige lichaam onder water, alsook de luchtweg.
Bij gedeeltelijke onderdompeling is het gezicht en de luchtweg niet onder water.
Verdrinking wordt door Layon en Modell (2009) gedefinieerd als “Een proces waarbij er
primair ademhalingsproblemen voorkomen door volledige/gedeeltelijke onderdompeling
in een vloeibaar medium”. Het vloeibaar medium bevindt zich in de luchtwegen,
waardoor het slachtoffer niet meer kan ademen.
Invloed van fysieke fitheid op de reddingsproef Hoger Redder
11
2.2 Oorzaken van verdrinking
Vermoeidheid is een belangrijke oorzaak van verdrinking. Het zijn vaak zwakke
zwemmers die betrokken zijn bij een verdrinkingsincident. Daarnaast kunnen er ook nog
andere oorzaken aan de basis liggen van verdrinkingen: een hersenschudding, beroerte,
syncope, drugs, alcohol, trauma, hypothermie, hyperventilatie, geen supervisie,...
Wanneer het slachtoffer niet meer kan ademen en wanneer er geen reanimatie volgt,
zullen verschillende organen aangetast zijn omdat de weefsels geen zuurstof meer
krijgen. Er treedt dus hypoxie op. Hypoxie is een tekort aan zuurstof in het lichaam. Ten
gevolge daarvan kan het slachtoffer sterven (Layon & Modell, 2009; Idris et al., 2003).
2.3 Incidentie en prevalentie van verdrinking
Naast verkeersongevallen en valpartijen, staat verdrinking op de derde plaats als meest
voorkomend dodelijk ongeval in de Verenigde Staten (Layon & Modell, 2009).
De incidentie van verdrinking is het aantal mensen die sterven aan verdrinking per jaar in
een bepaald gebied per aantal van de bevolking. In 2000 zijn er in de Verenigde Staten
4073 personen gestorven aan verdrinking. Dit is gelijk aan 1.48 per 100.000 personen per
jaar (Salomez & Vincent, 2004). Het hoogste incidentiecijfer wordt vastgesteld bij
kinderen jonger dan vijf jaar en bij adolescenten tussen de 15 en 24 jaar (Idris et al.,
2003).
De prevalentie van verdrinking is het aantal verdrinkingen gedurende een bepaalde
periode in een bepaald gebied. Jaarlijks sterven wereldwijd meer dan 500.000 mensen aan
verdrinking (Salomez & Vincent, 2004 ). Dit cijfer wordt waarschijnlijk nog onderschat
aangezien verdrinkingen vaak niet gerapporteerd worden (Idris et al., 2003).
Verdrinkingen kunnen voorkomen worden door voldoende preventiemaatregelen te
nemen. Zo kan men bijvoorbeeld de veiligheidsstandaarden van zwembaden en stranden
strenger handhaven, omheiningen rond zwembaden en de aanwezigheid van redders
verplichten,... De aanwezigheid van een redder is één van de belangrijkste
preventiemaatregelen. Door constant alert te zijn en mogelijke slachtoffers in gevaar
meteen op te merken kunnen redders immers verdrinkingen voorkomen (Page et al.,
2011). Daarnaast moeten ze voldoende getraind zijn en de procedure van een
Invloed van fysieke fitheid op de reddingsproef Hoger Redder
12
reddingsoperatie kennen zodat een reddingsoperatie snel en effectief kan uitgevoerd
worden (Quan et al., 2011; Layon & Modell, 2009).
Invloed van fysieke fitheid op de reddingsproef Hoger Redder
13
3 DE REDDER
De belangrijkste taken van een redder zijn het voorkomen van verdrinkingen en
slachtoffers van verdrinkingsincidenten redden. Om een reddingsoperatie in een zo kort
mogelijke tijdsperiode te kunnen uitvoeren is een goede fysieke fitheid primordiaal.
Redders moeten dus over verschillende fysieke fitheidscomponenten beschikken en
moeten deze trainen zodat ze ten allen tijde voldoende fit zijn. Om de fysieke fitheid te
meten, is er nood aan een fitheidstest. Vooraleer deze fitheidstest op te stellen moet er in
eerste instantie gekeken worden op welke fysieke fitheidscomponenten een redder goed
moet scoren. Deze bepalen het profiel van een redder. In tweede instantie voert men ook
een taakanalyse uit om een beroepsgerelateerde fitheidstest op te stellen (Layon &
Modell, 2009; Scanlan & Dascombe, 2011).
3.1 Antropometrisch profiel
In het onderzoek van Reilly en collega’s (2006b) werd de lichaamslengte, het
lichaamsgewicht en het vetpercentage gemeten bij Britse en Zweedse strandredders. In de
studie van Prieto-Saborit en collega’s (2010) namen er Spaanse strandredders deel aan het
onderzoek en werd onder andere de antropometrie gemeten. Sinclair en collega’s (2009)
deden onderzoek bij Australische strandredders. In tabel 2 zijn de antropometrische
kenmerken van strandredders uit verschillende studies weergegeven.
Tabel 2. Antropometrische kenmerken bij strandredders (Reilly et al., 2006b; Prieto-
Saborit et al., 2010; Sinclair et al., 2009)
Lichaamslengte
(cm)
Lichaamsgewicht
(kg)
Vetpercentage
(%)
Britse en Zweedse
strandredders 177.9 77.0 16.4
Spaanse strandredders 175.9 74.0 12.9
Australische strandredders 179.4 73.7 16.6
In de studie van Scanlan en Dascombe (2011) werden de antropometrische en prestatie
kenmerken bij junior competitieredders onderzocht. Daarnaast werd er ook gekeken of er
Invloed van fysieke fitheid op de reddingsproef Hoger Redder
14
een verschil bestaat tussen jongens en meisjes. De antropometrie werd gemeten en er
werden fysieke fitheidstesten afgenomen bij junior competitieredders. Uit de resultaten
kon men concluderen dat er een verschil bestaat tussen mannelijke en vrouwelijke junior
competitieredders. Mannen scoorden hoger op de antropometrische metingen en beter op
de fysieke fitheidstesten, behalve op de lenigheidstest. Vrouwen scoorden beter op de
lenigheidstest. De hogere scores van de mannen op de fysieke fitheidstesten zijn onder
andere te wijten aan het feit dat mannen een grotere lichaamslengte en meer spierkracht
hebben.
3.2 Energieverbruik tijdens een reddingsoperatie
Tijdens een reddingsoperatie is het energieverbruik bij een redder hoger dan tijdens rust.
Het zuurstofverbruik (VO2), de hartfrequentie en de bloedlactaatconcentratie geven de
fysiologische aanpassingen van een redder weer.
In de studie van Reilly en collega’s (2006b) werd het zuurstofverbruik dat strandredders
verbruiken tijdens maximaal peddelen, vervoeren en zwemmen in een zwembad gemeten.
De strandredders moesten gedurende 4 minuten peddelen of een pop vervoeren of
zwemmen. De stroomsnelheid nam telkens toe. Het zuurstofverbruik dat ze maximaal
verbruikten tijdens het peddelen was 2.08 l/min, tijdens het vervoeren 3.04 l/min en
tijdens het zwemmen 2.97 l/min. In het onderzoek van Prieto-Saborit en collega’s (2010)
werd de fysiologische belasting bepaald tijdens het uitvoeren van een gesimuleerde
redding bij Spaanse strandredders. Iedere strandredder presteerde maximaal, met andere
woorden tot uitputting. Ook de invloed van het gebruik van de torpedoboei werd bepaald.
Prieto-Saborit en collega’s (2010) vonden een zuurstofverbruik dat ze maximaal
verbruikten van respectievelijk 3.4 l/min en 3.3 l/min tijdens het zwemmen met en zonder
torpedoboei.
Ook de bloedlactaatconcentratie werd gemeten bij strandredders in het onderzoek van
Reilly en collega’s (2006b). Er werd een bloedlactaatwaarde van 6.9 mmol/l gevonden bij
het peddelen. Bij het vervoeren werd een bloedlactaatwaarde van 8.5 mmol/l gevonden en
bij het zwemmen een bloedlactaatwaarde van 7.1 mmol/l. In het onderzoek van Prieto-
Saborit en collega’s (2010) werd een bloedlactaatwaarde van 9.8 mmol/l zonder
torpedoboei en een bloedlactaatwaarde van 9.7 mmol/l met torpedoboei vastgesteld.
Sinclair en collega’s (2009) vonden een bloedlactaatwaarde bij elite strandredders van
10.5 mmol/l tijdens de finale van een zwemwedstrijd.
Invloed van fysieke fitheid op de reddingsproef Hoger Redder
15
In het onderzoek van Prieto-Saborit en collega’s (2010) werd een maximale hartslag van
184.3 slagen/min gemeten tijdens het zwemmen zonder torpedoboei en een maximale
hartslag van 180.4 slagen/min tijdens het zwemmen met torpedoboei. In het onderzoek
van Sinclair en collega’s (2009) werd een hartfrequentie van 171 slagen/min vastgesteld
bij elite redders tijdens de finale van een zwemwedstrijd.
Invloed van fysieke fitheid op de reddingsproef Hoger Redder
16
4 FITHEIDSTESTEN VOOR REDDERS
De beroepsgerelateerde fitheidstest is gebaseerd op de fysieke eisen van een beroep. Om
deze fysieke eisen te bepalen wordt gebruik gemaakt van een taakanalyse. Op basis van
deze taakanalyse kan een fitheidstest opgesteld worden die de fysiek veeleisende taken
weerspiegelt (Payne & Harvey, 2010).
4.1.1 Wat is een taakanalyse?
Een taakanalyse is een proces dat uit verschillende stappen bestaat. In een taakanalyse
worden de beroepstaken van een persoon geïdentificeerd, geobserveerd en geanalyseerd.
Wanneer de taken gedefinieerd zijn, worden er fitheidstesten en normen vastgelegd. Deze
fitheidstesten moeten gebaseerd zijn op de fysieke fitheidscomponenten die bepalend zijn
voor de specifieke taken van een bepaalde beroepspopulatie zoals brandweerlui,
militairen, politieagenten, redders,... (Payne & Harvey, 2010). De normen voor deze
fitheidstesten worden vaak gebruikt als selectiecriteria voor beroepen waar fysieke fitheid
een prestatiebepalende factor is (Chahal et al., 1992).
4.1.2 Hoe wordt een taakanalyse uitgevoerd?
Hieronder worden de verschillende stappen van een taakanalyse beschreven.
Stap 1: Identificatie van de fysiek veeleisende taken
In stap 1 van de taakanalyse worden de fysiek veeleisende taken geïdentificeerd. Fysiek
veeleisende taken worden ook wel taakcomponenten of criteriumtaken genoemd. Het
takenpakket van elk beroep bestaat dus uit verschillende criteriumtaken. Elke taak kan
onderverdeeld worden in subtaken. Vervolgens wordt de frequentie, duur, intensiteit en
werk/rust ratio van elke taak bepaald. De fysieke fitheidscomponenten kunnen enkel
vastgesteld worden door vragenlijsten op te stellen, interviews af te nemen of door
degene die het beroep uitoefent te observeren terwijl het beroep effectief uitgeoefend
wordt (Payne & Harvey, 2010).
Stap 2: Identificatie van de fysieke fitheidscomponenten
Identificatie van de fysieke fitheidscomponenten is de tweede stap die ondernomen wordt
in een taakanalyse. Fysieke fitheidscomponenten zijn: morfologische component,
Invloed van fysieke fitheid op de reddingsproef Hoger Redder
17
cardiorespiratoire component, musculaire component en motorische component. De
componenten worden bepaald door de fysieke belasting van verschillende taken in kaart
te brengen. Zo bijvoorbeeld moeten militairen over voldoende kracht beschikken om
zware wapens te dragen, waardoor de musculaire component voor hen een belangrijke
fitheidscomponent is. De factoren die men identificeert, worden vervolgens gekoppeld
aan fitheidstesten die deze factoren meten. Er wordt dus gezocht naar een veldtest of
labotest die deze factor meet (Chahal et al., 1992).
Stap 3: Kwantificatie van de fysieke fitheidscomponenten
In stap 3 worden de fysieke fitheidscomponenten gekwantificeerd die nodig zijn voor de
ontwikkeling van labotesten en veldtesten. Daarbij wordt de prestatie op een veldtest en
de prestatie op een labotest gemeten. Personen uit het werkveld worden geselecteerd om
de testen af te leggen onder dezelfde werkomstandigheden. De validiteit van de veldtest
en de labotest wordt nagegaan. Bovendien moet de prestatie op de veldtesten kunnen
voorspeld worden door de prestatie op de labotesten (Chahal et al., 1992).
Stap 4: Statistische analyse
In stap 4 worden de data statistisch geanalyseerd door een Multipele of Logistische
Regressie uit te voeren. Aan de hand van deze analyse kan men nagaan of er een verband
bestaat tussen de fysieke taken en de labotesten en/of veldtesten. Met andere woorden,
voorspellen de prestaties op de labotesten en/of veldtesten de prestatie op de fysieke
taken? Wanneer er een verband gevonden wordt, kan er een bepaalde test toegewezen
worden aan een specifieke taakcomponent. Wanneer er geen verband gevonden wordt,
kan men deze test elimineren (Payne & Harvey, 2010). Ook de relatie tussen labotesten
en veldtesten onderling wordt nagegaan. Daarnaast kan men met behulp van een
factoranalyse testen waarbij dezelfde fysieke fitheidscomponenten gemeten worden,
samen bundelen (Chahal et al., 1992).
Stap 5: Prestatienormen bepalen
In stap 5 worden de prestatienormen bepaald aan de hand van percentielen of ‘cut-off
scores’. Er bestaan twee manieren om deze criteria te bepalen.
Norm gerelateerde criteria zijn criteria waarbij de prestatie van een proefpersoon
vergeleken wordt met de prestatie van andere proefpersonen. Hierbij maakt men gebruik
Invloed van fysieke fitheid op de reddingsproef Hoger Redder
18
van percentielen. Wanneer iemand ter hoogte van percentiel 85 scoort, wil dit zeggen dat
85% van de populatie lager scoort en 15% van de populatie hoger scoort ten opzichte van
jouw prestatie (Zhu et al., 2011).
Criterium gerelateerd wil zeggen dat de prestatie vergeleken wordt met een absoluut
criterium of de cut-off score. Bij gezondheidsgerelateerde fitheidstesten is dit het punt
waarbij een fysieke fitheidscomponent gerelateerd is aan stijgende risicofactoren voor een
bepaalde ziekte (Zhu et al., 2011). Naast de gezondheidscontext is het absoluut criterium
ook van belang in de beroepscontext. Het absoluut criterium of de cut-off score zegt iets
meer over het criterium waaraan men moet voldoen om bepaalde taken met de nodige
veiligheid uit te voeren. In de beroepscontext wordt dit criterium gebruikt om de normen
te bepalen voor specifieke beroepstaken (Rayson, 2000).
4.1.3 Toepassing: taakanalyse bij redders
Een taakanalyse wordt uitgevoerd in beroepen waar fysieke fitheid een vereiste is om
specifieke taken veilig uit te voeren. Hieronder wordt geïllustreerd hoe en waarom het
belangrijk is om een taakanalyse uit te voeren bij redders.
Volgens Tipton en collega’s (2002) zijn de fysiek veeleisende taken van een strandredder:
een slachtoffer vervoeren, peddelen met een slachtoffer op een reddingsboard en de
reanimatie. In het onderzoek van Reilly en collega’s (2006a) werden de taken van
strandredders bepaald. Stap 1 van de taakanalyse werd uitgevoerd door gestructureerde
interviews af te nemen bij strandredders. Op die manier konden de essentiële en de fysiek
veeleisende taken geïdentificeerd worden (Reilly et al., 2006a).
Vervolgens werden de fysieke fitheidscomponenten geïdentificeerd door de
energiebehoefte te berekenen van de fysiek veeleisende taken bij strandredders. Er
werden testen in zee en in het zwembad afgenomen. De maximale kracht,
bloedlactaatconcentratie en zuurstofverbruik (VO2) werden gemeten.
De testen die in zee werden afgenomen:
200 meter lopen gevolgd door 200 meter zwemmen in zee
200 meter lopen gevolgd door 400 meter peddelen in zee
vervoeren van een pop van 50 kilogram met behulp van de reddingsgordel in zee
vervoeren van een pop van 50 kilogram door middel van een reddingsboard in zee
Invloed van fysieke fitheid op de reddingsproef Hoger Redder
19
De testen die in het zwembad werden afgenomen:
200 meter crawl
25 meter onder water zwemmen en 25 meter oppervlaktezwemmen
Op basis van bovenstaande resultaten werden krachtgerelateerde taken en
uithoudinggerelateerde taken geselecteerd. De fysiek veeleisende taak met betrekking tot
kracht is het slachtoffer op een reddingsboot heffen. De fysiek veeleisende taken met
betrekking tot uithouding zijn een slachtoffer vervoeren door te zwemmen in de zee, een
slachtoffer vervoeren door te peddelen op een reddingsboard en lopen op het strand
(Reilly et al., 2006a).
In het vervolgonderzoek van Reilly en collega’s (2006b) werd een fitheidstest
ontwikkeld, gebaseerd op de fysiek veeleisende taken uit het onderzoek van Reilly en
collega’s (2006a). Aan de hand van antropometrische metingen en zwembadtesten ging
men na of de resultaten op deze testen goede voospellers waren voor de prestaties op de
fysiek veeleisende taken. Dit werd nagegaan via een statistische analyse.
Reilly en collega’s (2006b) concludeerden dat er geen enkele antropometrische test of
zwembadtest de prestatie van de strandredder op fysiek veeleisende taken voorspelt. Er
bestaan wel verbanden tussen antropometrische metingen en zwembadtesten. Er bestaat
een positief verband tussen de afstand die men in 3.5 minuten aflegt bij het peddelen in
zee en de tijd om 400 meter te zwemmen in het zwembad. Hoe sneller een proefpersoon
400 meter aflegt, hoe verder hij zal kunnen peddelen in zee. Daarnaast is er ook een
positief verband gevonden tussen de deltoïdeus omtrek, 400 meter zwemmen en het
zuurstofverbruik tijdens het vervoeren van een slachtoffer in het zwembad. Met andere
woorden, hoe groter de deltoïdeus omtrek, hoe hoger het zuurstofverbruik en hoe sneller
er gezwommen wordt.
4.1.4 Geslacht en leeftijd
Fysiek zware beroepen worden door mannen en vrouwen uitgevoerd. Omdat iedereen een
gelijke kans moet hebben om hun vaardigheden te tonen in een bepaald beroep, moeten
normen geslachts- en leeftijdsvrij zijn (Chahal et al., 1992).
Wanneer een slachtoffer aan het verdrinken is, moet deze gered worden. Het is belangrijk
dat zowel jongere als oudere, mannelijke als vrouwelijke redders over dezelfde fysieke
Invloed van fysieke fitheid op de reddingsproef Hoger Redder
20
fitheid beschikken want ze moeten allebei in staat zijn een slachtoffer te redden. Wanneer
de testen niet geslachts- en leeftijdsvrij zijn, ontstaat er indirecte discriminatie (Rayson,
2000; Scanlan & Dascombe, 2011; Sothmann et al., 2004).
4.1.5 Training
Redders moeten de vooropgestelde normen blijven behalen zodat men het slachtoffer en
zichzelf niet in gevaar brengt. Dit kan door voldoende te trainen. Reilly en collega’s
(2006a) concludeerden dat de fysieke fitheid van een redder moet bestaan uit een goed
aëroob uithoudingsvermogen. De taak van een redder bestaat erin reddingsoperaties uit te
voeren in een korte tijdsperiode met een hoge intensiteit. Door een goed aëroob
uithoudingsvermogen zal de redder in staat zijn om reddingsoperaties uit te voeren zonder
vroegtijdige vermoeidheid. Voornamelijk uithoudingstrainingen zijn dus belangrijk om
een goed aëroob uithoudingsvermogen te ontwikkelen en/of te onderhouden. Deze
trainingen verhogen de anaërobe drempel en zorgen ervoor dat redders minder snel
vermoeid zijn (Prieto-Saborit et al., 2010).
Invloed van fysieke fitheid op de reddingsproef Hoger Redder
21
5 PROBLEEMSTELLING EN ONDERZOEKSVRAGEN
5.1 Probleemstelling
Beroepen zoals militairen, redders, brandweermannen,... moeten over voldoende fysieke
fitheid beschikken om een reddingsoperatie in een korte tijdsperiode uit te voeren. Om
deze fysieke fitheid te meten, is er nood aan beroepsgerelateerde fitheidstesten. Deze
testen moeten met andere woorden een weerspiegeling zijn van de specifieke taken van
een bepaald beroep. De normen voor deze testen worden vaak gebruikt als examencriteria
bij dit soort beroepen waar fysieke fitheid een prestatiebepalende factor is. Om dit
tegemoet te komen optimaliseert men bestaande en ontwikkelt men nieuwe testen op
basis van wetenschappelijke bevindingen.
In België moeten potentiële Hoger Redders deelnemen aan examenproeven om het
diploma Hoger Redder te bemachtigen. Vroeger moesten alle kandidaten slagen voor de
geïsoleerde functionele reddingsproeven van de Vlaamse Trainersschool (VTS). Vanaf 1
januari 2013 wordt de “nieuwe” reddingsproef of de geïntegreerde reddingsproef van de
Vlaamse Trainersschool (VTS) voor alle opleidingen Hoger Redder gebruikt als
examenproef om het diploma Hoger Redder te verkrijgen. Deze proef is een vervanger
van de voorheen gebruikte geïsoleerde functionele reddingsproeven.
5.2 Onderzoeksvragen
In dit onderzoek wordt de fysieke fitheid van zwembadredders beoordeeld met behulp
van de Eurofit Testbatterij. Er wordt nagegaan of er een verschil bestaat tussen
strandredders en zwembadredders voor antropometrische metingen, maximale kracht,
maximale hartfrequentie en maximale zuurstofopname. Deze fysieke fitheidsfactoren zijn
ook terug te vinden in de literatuur. De eerste nulhypothese stelt dat er geen verschil
bestaat tussen strandredders en zwembadredders voor de gemiddelde waarden van
antropometrische metingen, maximale kracht, maximale hartfrequentie en maximale
zuurstofopname. De eerste alternatieve hypothese stelt voorop dat er wel een verschil
bestaat tussen strandredders en zwembadredders voor de gemiddelde waarden van
antropometrische metingen, maximale kracht, maximale hartfrequentie en maximale
zuurstofopname.
Invloed van fysieke fitheid op de reddingsproef Hoger Redder
22
Daarnaast wordt er nagegaan of er een verschil bestaat in fysieke fitheid tussen mannen
en vrouwen. De tweede nulhypothese stelt voorop dat er geen verschil bestaat tussen
mannen en vrouwen voor de prestaties op de fysieke fitheidstesten van de Eurofit
Testbatterij. De tweede alternatieve hypothese stelt dat er wel een verschil bestaat tussen
mannen en vrouwen voor de prestaties op de fysieke fitheidstesten van de Eurofit
Testbatterij.
Bovendien wordt ook het verschil in prestatie op de geïsoleerde functionele
reddingsproeven en de geïntegreerde reddingsproef tussen mannen en vrouwen
onderzocht. De derde nulhypothese die gesteld wordt, is dat er geen verschil bestaat
tussen mannen en vrouwen voor de prestatie op respectievelijk de geïsoleerde functionele
reddingsproeven en de geïntegreerde reddingsproef. De derde alternatieve hypothese stelt
dat er wel een verschil bestaat tussen mannen en vrouwen voor de prestatie op
respectievelijk de geïsoleerde functionele reddingsproeven en de geïntegreerde
reddingsproef.
Verder wordt eveneens gekeken naar de invloed van fysieke fitheid, geslacht en
regelmatig zwemmen op de prestatie van de geïsoleerde functionele reddingsproeven. De
vierde nulhypothese stelt dat de antropometrische metingen, de motorische testen, de
uithoudingstest, geslacht en regelmatig zwemmen geen voorspellers zijn van de prestaties
op proef 1, proef 2, proef 3 of proef 4 van de geïsoleerde functionele reddingsproeven. De
vierde alternatieve hypothese die gesteld wordt, is dat de antropometrische metingen, de
motorische testen, de uithoudingstest, geslacht en regelmatig zwemmen wel voorspellers
zijn van de prestaties op proef 1, proef 2, proef 3 of proef 4 van de geïsoleerde
functionele reddingsproeven.
Een laatste punt dat bekeken moet worden is of fysieke fitheid, geslacht en regelmatig
zwemmen een invloed heeft op de prestatie van de geïntegreerde reddingsproef. De vijfde
nulhypothese stelt dat de antropometrische metingen, de motorische testen, de
uithoudingstest, geslacht en regelmatig zwemmen geen voorspellers zijn van de prestatie
op de geïntegreerde reddingsproef. De vijfde alternatieve hypothese stelt dat de
antropometrische metingen, de motorische testen, de uithoudingstest, geslacht en
regelmatig zwemmen wel voorspellers zijn van de prestatie op de geïntegreerde
reddingsproef.
Invloed van fysieke fitheid op de reddingsproef Hoger Redder
23
METHODIEK
1 PROEFPERSONEN
1.1 Selectie van de proefpersonen
Bij aanvang van de studie werden gediplomeerde Hoger Redders gerekruteerd via een
flyercampagne (bijlage 2). De flyer werd opgestuurd naar alle zwembaden in regio Gent
en alle reddingclubs in Vlaanderen. Daarnaast werd de waterpoloclub van UGent
aangesproken en werd er contact opgenomen met collega-redders via sociale media
(facebook).
Zowel beroepsredders als niet-beroepsredders konden deelnemen aan het onderzoek. In
totaal namen 27 proefpersonen deel aan het onderzoek. De proefpersonen waren
afkomstig uit Oost- en West-Vlaanderen. Er waren ook enkele voorwaarden tot deelname
aan het onderzoek. De proefpersonen dienden in het bezit te zijn van een diploma Hoger
Redder van de Vlaamse Trainersschool (VTS). Daarnaast moesten ze in 2012 of 2013 een
bijscholing gevolgd hebben, wat impliceert dat ze opnieuw geslaagd zijn voor het
examensysteem Hoger Redder en hun diploma dus geactualiseerd is.
1.2 Proefgroep
Alle proefpersonen namen vrijwillig deel aan het onderzoek en ondertekenden een
informed consent (bijlage 3).
De totale groep proefpersonen (n = 27) bestond uit 16 mannen (59.3%) en 11 vrouwen
(40.7%). Hun gemiddelde leeftijd was 24.7 (SD ± 6.13) jaar. Er waren 12 proefpersonen
(44.4%) afkomstig uit West-Vlaanderen en 15 proefpersonen (55.6%) uit Oost-
Vlaanderen. Eén proefpersoon (3.7%) heeft niet deelgenomen aan alle testen omwille van
medische redenen.
Invloed van fysieke fitheid op de reddingsproef Hoger Redder
24
2 PROCEDURE
2.1 Soort onderzoek
Dit onderzoek is een observationeel of beschrijvend cross-sectioneel onderzoek. In dit
onderzoek wordt nagegaan of fysieke fitheid een invloed heeft op de prestatie van de
reddingsproef Hoger Redder.
2.2 Dataverzameling
Wanneer een Hoger Redder bereid was om deel te nemen aan het onderzoek werd de
proefpersoon gecontacteerd en werden concrete afspraken gemaakt. In de periode van
december 2012 t.e.m. februari 2013 werden de proefpersonen getest. De proefpersonen
konden uit verschillende testdata kiezen.
Alle proefpersonen werden onderworpen aan drie testen. In totaal namen 27
proefpersonen deel aan het onderzoek. Er was 1 proefpersoon die niet heeft deelgenomen
aan alle testen waardoor er enkele missing values zijn. De fysieke fitheid werd
beoordeeld met de Eurofit Testbatterij en er werden 2 zwemtesten afgenomen. Een eerste
zwemtest bestond uit de “oude” reddingsproef voor Hoger Redder (VTS). Deze worden
hierna benoemd als de geïsoleerde functionele reddingsproeven. De tweede zwemtest
bestond uit de “nieuwe” reddingsproef voor Hoger Redder (VTS) die vanaf 2013 gebruikt
wordt. Deze test wordt hierna benoemd als de geïntegreerde reddingsproef. De testen
waren op drie verschillende testdagen gepland, dus de proefpersonen legden elke dag een
andere test af.
Tussen de drie testdagen was er een vaste tijdsperiode. Tussen de Eurofit Testbatterij en
zwemtest 1 was er minimum 24 uur en maximum 7 dagen. Tussen zwemtest 1 en
zwemtest 2 waren er minimum 7 dagen en maximum 14 dagen. Alle proefpersonen
werden ad random toegewezen aan een zwemtest. 13 proefpersonen startten met de
geïsoleerde functionele reddingsproeven en 14 proefpersonen startten met de
geïntegreerde reddingsproef.
De Eurofit Testbatterij was voor alle proefpersonen de eerste test. Alle proefpersonen
kregen meer uitleg over het onderzoek en vulden vervolgens een vragenlijst in en
ondertekenden het informed consent van deze studie. Daarna werd gevraagd om de
Invloed van fysieke fitheid op de reddingsproef Hoger Redder
25
schoenen uit te doen omdat alle testen van de Eurofit Testbatterij, op één test na,
blootsvoets werden afgenomen. Enkel de laatste test (Endurance Shuttle Run) was met
schoenen. Elke test werd afgenomen door twee testleiders, waarbij één testleider
verantwoordelijk was voor de tijdsopnames en meetresultaten en de andere hield zich
bezig met het noteren van de resultaten. Een voorafgaande poging om te proberen was
niet toegestaan, tenzij dit uitdrukkelijk werd vermeld in de testbeschrijving. Er werd van
de proefpersonen verwacht dat ze steeds maximaal probeerden te presteren. Iedereen
werd ad random beurtelings getest. Behalve bij de Endurance Shuttle Run werden twee
proefpersonen tegelijk getest.
Op de tweede testdag werd één van beide zwemtesten afgenomen (geïsoleerde
functionele reddingsproeven of geïntegreerde reddingsproef). Alle proefpersonen kregen
uitleg over beide zwemtesten aangezien ze niet op voorhand wisten welke test ze moesten
afleggen, ofwel de geïsoleerde functionele reddingsproeven, ofwel de geïntegreerde
reddingsproef. Opnieuw gaf telkens dezelfde testleider uitleg over een test. Nadat
iedereen uitleg had gekregen over de twee zwemtesten werd elke proefpersoon
toegewezen aan een zwemtest. Op die manier konden ze eventuele onduidelijkheden
vragen aan de testleiders of het examenreglement nogmaals nalezen. Wanneer iedereen
wist wat hij/zij moest doen, konden ze zich opwarmen. De opwarming was op voorhand
vastgelegd door de testleiders.
Na minimum 7 dagen en maximum 14 dagen werd de tweede zwemtest afgenomen. Dus
wie tijdens de tweede testdag de geïsoleerde functionele reddingsproeven had afgelegd,
legde nu de geïntegreerde reddingsproef af en vice versa. Alle proefpersonen kregen
nogmaals uitleg over beide reddingsproeven. Daarna werd terug dezelfde opwarming
uitgevoerd. De testen werden opnieuw door dezelfde testleiders afgenomen. Het verloop
van de test was analoog als tijdens het vorige testmoment.
2.3 Meetinstrumenten
2.3.1 Vragenlijst
De vragenlijst (bijlage 4) werd opgesteld door de onderzoeker. De vragenlijst werd
ingevuld door alle proefpersonen alvorens te starten met de Eurofit Testbatterij. Daarin
werd onder andere gevraagd naar het jaar waarin de proefpersonen hun diploma behaald
hebben, al dan niet beroepsredder zijn en hoeveel maanden/dagen zij actief zijn per jaar.
Invloed van fysieke fitheid op de reddingsproef Hoger Redder
26
In de vragenlijst konden de proefpersonen hun eigen reddingsprestatie inschatten, alsook
aangeven of ze op regelmatige basis zwemmen, hoeveel keer ze sporten per week en of ze
ervaring hebben met een reddingsgordel. De gegevens uit de vragenlijst werden
opgenomen in een databestand. Binnen het onderzoek werd met deze vragenlijst gepeild
naar de (beroeps)ervaring van Hoger Redders. Daarnaast werden er ook enkele algemene
vragen gesteld, zoals leeftijd, geslacht,...
2.3.2 Eurofit Testbatterij
In de Eurofit Testbatterij worden er 12 testen afgenomen. Er worden antropometrische
metingen, motorische testen en een uithoudingstest afgenomen waarbij de morfologische
component, de musculaire component, de motorische component en de cardiorespiratoire
component van fysieke fitheid gemeten worden. De morfologische component bestaat uit
lichaamsgewicht, lichaamslengte, vetpercentage en huidplooimetingen. De musculaire
component bestaat uit maximale kracht, krachtuithouding, explosieve kracht en
spierlenigheid. De motorische component bestaat uit snelheid, wendbaarheid en
evenwicht. De cardiorespiratoire component bestaat uit het maximaal aëroob
uithoudingsvermogen. De beschrijvingen van de testen zijn weergegeven in het: “Council
of Europe. (1988). Eurofit: handbook for the EUROFIT tests of physical fitness. 25-58.
Rome, Secretariat of the Committee for the Development of Sport within the Council of
Europe”.
Het scoreformulier van de Eurofit Testbatterij is terug te vinden in bijlage 5.
Lichaamslengte
Om de lichaamslengte van de proefpersonen te meten, werd gebruik gemaakt van de
Harpenden Portable Stadiometer (Holtain LTD, UK). Het meettoestel mat tot op 1
millimeter nauwkeurig en bestond uit verschillende delen die alvorens de metingen uit te
voeren, in elkaar moesten worden geplaatst. Zo bestond het meettoestel uit een voetplaat
en een vierdelige meetlat die in elkaar kon worden geschoven. Om de grootte van de
proefpersoon aan te geven, bestond het meettoestel ook nog uit een verschuifbaar
meetplatform. Om de lichaamslengte correct af te lezen, werd de proefpersoon gevraagd
om blootsvoets op de voetmarkeringen op de voetplaat te gaan staan, met de rug naar de
meetlat gekeerd. De proefpersoon had een juiste houding wanneer de rug recht was, de
hielen tegen de meetlat en blik recht vooruit. Na een gewone uitademing werd vervolgens
Invloed van fysieke fitheid op de reddingsproef Hoger Redder
27
het verschuifbare meetplatform naar beneden geschoven, zodat dit contact maakte met het
hoofd van de proefpersoon. De juiste lichaamslengte kon vervolgens afgelezen worden op
de meetlat.
Lichaamsgewicht en vetpercentage
Om het lichaamsgewicht en het vetpercentage van de proefpersonen te meten, werd
gebruik gemaakt van een Tanita weegschaal (Bc-420 SMA, Japan). Deze weegschaal mat
het lichaamsgewicht en het vetpercentage tot op 0.1 kg/% nauwkeurig. Ook deze
lichaamsmeting gebeurde opnieuw blootsvoets. Hier was het evenwel ook belangrijk dat
de proefpersoon slechts één kledingslaag droeg. Eén kledingslaag kwam overeen met een
broek en een T-shirt.
Huidplooimetingen
De huidplooien werden gemeten met een Harpenden Skinfold Caliper. Deze
huidplooimeter mat tot op 0.1 mm nauwkeurig. De huidplooien werden subscapulair,
suprailiacair en ter hoogte van de biceps, triceps en kuit gemeten. De metingen werden
telkens aan de rechterzijde van de proefpersoon uitgevoerd. Ook deze metingen werden
blootsvoets uitgevoerd. De proefpersoon stond rechtop en ontspannen met de armen naast
het lichaam. De huidplooi van de triceps werd gemeten aan de achterzijde van de
bovenarm in het midden van een lijn die het acromion en het olecranon verbindt. De
huidplooi van de biceps werd gemeten aan de voorzijde van de bovenarm boven de
cubitale fossa, op dezelfde hoogte waar men de triceps gemeten heeft. De subscapulaire
huidplooi werd onder de onderste hoek van de scapula gemeten, naar beneden en naar
buiten in een hoek van 45°. De suprailiacaire huidplooi werd 5 à 7 cm boven de spina
iliacia anterior superior in het verlengde van de anterieure axillaire lijn gemeten, naar
beneden en naar binnen in een hoek van 45°. Enkel voor de huidplooimeting van de kuit
plaatste de proefpersoon de rechtervoet op een stoel en de linkervoet bleef op de grond.
De kuit werd ter hoogte van de maximale omtrek gemeten en aan de mediale zijde van
het been.
Flamingo Balance (FBA)
Om het globaal lichaamsevenwicht van een proefpersoon te meten, werd gebruik gemaakt
van een metalen evenwichtsbalkje van 50 cm lang, 4 cm hoog en 3 cm breed, voorzien
van antislip materiaal. Elk uiteinde van het balkje bevatte een ondersteuning van 15 cm
Invloed van fysieke fitheid op de reddingsproef Hoger Redder
28
lengte en 2 cm breedte om de stabiliteit te verzekeren. Daarnaast was er ook een
chronometer nodig die opeenvolgend kon gestart en gestopt worden zonder ‘reset’. Deze
test werd blootsvoets uitgevoerd. Voorafgaand aan de eigenlijke test kreeg de
proefpersoon één proefpoging om kennis te maken met de test en om de voorkeursvoet te
bepalen. De proefpersoon trachtte zo lang mogelijk in evenwicht te staan met de
voorkeursvoet in de lengterichting van het staafje. Het vrije been diende achterwaarts te
worden gebogen. De proefpersoon nam zijn wreef vast met de hand van dezelfde zijde.
Op die manier stond de proefpersoon als een flamingo. De vrije arm mocht worden
gebruikt om het evenwicht te bewaren. De testleider stond voor de proefpersoon en de
proefpersoon steunde op de schouder van de testleider om de juist houding aan te nemen.
Zodra de schouder werd losgelaten, begon de test. De proefpersoon diende in die positie
te blijven staan gedurende één minuut. Telkens de proefpersoon het evenwicht verloor,
door het ‘vrije’ been los te laten of de grond te raken met om het even welk lichaamsdeel,
werd de chrono stopgezet. De score was het aantal pogingen dat de proefpersoon nodig
had om gedurende één minuut in evenwicht te blijven staan.
Plate Tapping (PLT)
Tijdens deze test werd de snelheid van de bovenste ledematen geëvalueerd. Bij deze test
had men een tafel nodig waarop twee rubberen schijven van 20 cm doorsnede horizontaal
waren bevestigd. Tussen de schijven en op een gelijke afstand van elke schijf was er een
rechthoekige plaat geplaatst. Er was ook een chronometer nodig bij deze test. Voordat de
test startte, kreeg de proefpersoon één poging om de voorkeurshand te bepalen. De
proefpersoon stond blootvoets in lichte spreidstand voor de tafel. De niet-voorkeurshand
werd op de rechthoekige plaat in het midden geplaatst en de voorkeurshand op de
tegenovergestelde schijf. Op het signaal van de testleider diende de proefpersoon zo snel
mogelijk de twee schijven beurtelings aan te tikken tot de 25 cycli afgewerkt waren (het
totaal aantal tikjes bedroeg dus 50). Tijdens de test bleef de niet-voorkeurshand op de
centrale plaats. De score was de tijd nodig om 25 cycli te voltooien, uitgedrukt in
seconden en tienden van een seconde. De proefpersoon kreeg twee pogingen, waarvan de
beste tijd telde.
Sit-and-reach (SAR)
De Sit-and-reach test mat de lenigheid van de hamstrings. Om de lenigheid van een
proefpersoon te meten, had men een testkist nodig dat bestond uit een bovenplaat en een
Invloed van fysieke fitheid op de reddingsproef Hoger Redder
29
liniaal. De bovenplaat had een lengte van 55 cm en een breedte van 45 cm en stak uit
zodat de voeten tegen de testkist konden steunen. Ook deze motorische test gebeurde
blootsvoets. De proefpersoon diende met gestrekte benen met de handen zo ver mogelijk
te reiken. De voeten werden aaneengesloten tegen de testkist geplaatst. De testleider
fixeerde de knieën van de proefpersoon, zodat de benen gestrekt bleven. De proefpersoon
plaatste de vingertoppen van beiden handen tegen de liniaal en boog vervolgens de romp
zo ver mogelijk voorwaarts zonder de knieën te plooien. Het liniaal werd zachtjes en
geleidelijk voortgeduwd met gestrekte vingers en zonder schokkende bewegingen. De
proefpersoon diende in deze houding gedurende twee seconden te blijven zitten. Na een
korte rustpauze volgde een tweede poging. Het beste resultaat van de twee uitvoeringen
telde en werd uitgedrukt in het aantal cm dat op de aangebrachte schaalverdeling werd
afgelezen. Bij een ongelijke stand van de vingertoppen werd de gemiddelde afstand
genomen.
Standing Broad Jump (SBJ)
Deze test beoordeelde de explosieve kracht van de onderste ledematen. Deze test werd
afgelegd op een slipvrije, harde mat waarop de afstand af te lezen was. De test werd
blootsvoets afgelegd. De proefpersoon diende vanuit stilstand zo ver mogelijk te
springen. De proefpersoon nam plaats achter de afstootlijn met de voeten lichtjes uit
elkaar en de voetpunten juist achter de lijn. Vervolgens boog hij de knieën en bracht hij
de armen naar achter. Daarna stootte hij krachtig af en sprong hij zo ver mogelijk
voorwaarts. De proefpersoon landde met beide voeten. De afstand werd gemeten vanaf de
afstootlijn tot de landingsplaats van de hielen. Indien de hielen niet op dezelfde afstand
stonden, telde de afstand tussen de afstootlijn en de meest nabije hiel. Wanneer de
proefpersoon achteruit viel of de mat raakte met een ander lichaamsdeel, dan werd naast
de twee toegestane pogingen nog een bijkomende poging toegelaten. De test werd
tweemaal uitgevoerd. De score was de beste van de twee gesprongen afstanden,
uitgedrukt in cm.
Hand Grip (HGR)
Deze test mat de statische maximale armkracht. Bij deze test werd een gekalibreerde
handdynamometer met aanpasbare greep (SAEHAN Corp. Masan, Korea) gebruikt. Voor
de aanvang van de test diende de wijzerplaat van de dynamometer op de nulstand te
worden geplaatst. De test werd opnieuw blootsvoets uitgevoerd. De proefpersoon diende
Invloed van fysieke fitheid op de reddingsproef Hoger Redder
30
met de sterkste hand zo hard mogelijk op de handdynamometer te knijpen. De wijzerplaat
van de handdynamometer moest naar buiten gekeerd zijn. Tijdens het knijpen op het
toestel mocht het toestel het lichaam niet raken. De knijparm en -hand werden langs het
lichaam gehouden en mochten op geen enkel ogenblik het lichaam raken. De test werd
tweemaal na elkaar uitgevoerd zonder de naald terug op de nulstand te zetten. De score
was de beste uitslag van de twee pogingen, uitgedrukt tot op 1 kg nauwkeurig.
Sit-ups (SUP)
Bij sit-ups werd de spieruithouding van de romp geëvalueerd. Om deze test uit te voeren
had men een matje en een chronometer nodig. De proefpersoon diende zoveel mogelijk
sit-ups uit te voeren gedurende een halve minuut. De proefpersoon zat neer op de grond,
romp rechtop, handen in elkaar achter de nek, benen gebogen en voeten plat op de mat.
De testleider zat op de voeten van de proefpersoon met het aangezicht naar dat van de
proefpersoon gericht en legde de handen in de knieholte van de proefpersoon, zodat de
kniehoek 90° was. De testleider telde luidop telkens een volledige en correcte sit-up was
uitgevoerd. Een volledige sit-up was van zithouding tot ruglig op de mat en opnieuw tot
zithouding, waarbij de ellebogen de knieën raakten. De chronometer werd gestopt na 30
seconden. De score was het aantal volledige en correcte sit-ups binnen 30 seconden.
Bent Arm Hang (BAH)
De Bent Arm Hang mat de spieruithouding van de bovenste ledematen. De
spieruithouding van de bovenste ledematen werd gemeten met behulp van een rekstok
met een diameter van circa 2.5 cm. Ook een chronometer had men nodig. De
proefpersoon diende zo lang mogelijk met gebogen armen aan een rekstok te blijven
hangen. Hij nam plaats onder de rekstok. De proefpersoon plaatste de handen in
kneukelgreep (handpalmen naar voor gericht en kneukels opwaarts) en op
schouderbreedte op de rekstok. De testleider nam de proefpersoon vast bij de heupen en
hief de proefpersoon tot de juiste beginhouding, dat wil zeggen tot de kin van de
proefpersoon zich boven de rekstok bevond. Zodra de proefpersoon in de juiste houding
hing, werd de proefpersoon losgelaten en werd de chronometer gestart.
Schommelbewegingen werden afgeremd. De chronometer werd gestopt zodra de
proefpersoon met de ogen onder de rekstok kwam. De score was de tijd uitgedrukt in
seconden en tienden van een seconde nauwkeurig.
Invloed van fysieke fitheid op de reddingsproef Hoger Redder
31
10 x 5 meter shuttle run (SHR)
Tijdens deze test werd de loopsnelheid en de wendbaarheid gemeten. Voor deze test
werden er kegels geplaatst op 5 meter van elkaar. Ook een chronometer had men nodig.
De proefpersoon diende zo snel mogelijk vijf maal heen en weer te lopen tussen de kegels
op 5 meter van elkaar. De proefpersoon nam plaats achter de startlijn in een startklare
houding, met de voorste voet juist achter de lijn. Bij het startsignaal liep de proefpersoon
zo snel mogelijk naar de andere lijn en overschreed deze met beide voeten. Vervolgens
liep de proefpersoon zo snel mogelijk terug naar de startlijn en overschreed ook deze met
beide voeten. Dit was één cyclus, die vijf maal moest worden uitgevoerd. Bij de laatste
beurt diende de proefpersoon niet af te remmen, maar door te lopen bij het overschrijden
van de eindmeet. De test werd eenmaal uitgevoerd. De chronometer werd gestopt
wanneer de proefpersoon de aankomstlijn met één voet overschreed. De tijd die nodig
was om 5 cycli af te leggen werd als score genoteerd, uitgedrukt in seconden en tienden
van een seconde.
20 meter shuttle run (ESHR)
De laatste test mat het maximaal aëroob uithoudingsvermogen. Voor de uithoudingstest
werden kegels geplaatst op 20 meter van elkaar. Daarnaast had men een stereo en een
stick nodig waarop het protocol stond. De proefpersoon moest een hartslagmeter en
hartslaghorloge dragen. De test werd per twee in de gang afgelegd met loopschoenen. De
proefpersoon trachtte zo lang mogelijk, en met steeds hogere snelheid, heen en weer te
lopen tussen de kegels op 20 meter afstand van elkaar. Het tempo werd geregeld door een
“biep-geluid” dat op regelmatige tijdstippen werd uitgezonden door de stereo. De
proefpersoon diende de loopsnelheid zodanig aan te passen dat het einde van de 20 meter
lange strook overschreden was alvorens het audiosignaal weerklonk. De proefpersoon
moest telkens één voet over de lijn plaatsen, kort draaien en vertrekken in de
tegenovergestelde richting. De snelheid was laag in het begin, maar nam elke minuut
langzaam toe. De proefpersoon trachtte het aangegeven tempo zo lang mogelijk te
volgen. De testleider noteerde het aantal volgehouden minuten en vroeg om de halve
minuut de hartslag. Wanneer een proefpersoon stopte, werd de tijd genoteerd tot op de
laatste afgewerkte halve minuut nauwkeurig, dit was de score. Vervolgens werd ook de
hartslag genoteerd, dit werd de maximale hartslag van de proefpersoon. Nadien werd
gedurende 5 minuten de hartslag om de minuut gevraagd.
Invloed van fysieke fitheid op de reddingsproef Hoger Redder
32
2.3.3 Geïsoleerde functionele reddingsproeven Hoger Redder
De “oude” reddingsproef voor Hoger Redder (VTS) of de geïsoleerde functionele
reddingsproeven zijn vier afzonderlijke proeven. Het volledige examenreglement van
deze proeven is terug te vinden in bijlage 6. De opwarming werd vooraf bepaald door de
testleiders.
Opwarming
100 meter zwemmen (schoolslag of crawl)
1 x bevrijdingsgrepen + vervoersgrepen op het droge inoefenen
1 x bevrijdingsgrepen + vervoersgrepen in het water inoefenen
1 x pop boven halen
Proef 1: Onder water zwemmen en op de rug zwemmen
Proef 1 wordt in badkledij uitgevoerd. De proefpersonen gaan te water met een startduik
en zwemmen 25 meter onder water. Ze komen boven nadat de muur aan de overzijde is
geraakt. Vervolgens zwemmen ze onmiddellijk 50 meter op de rug met polsen uit het
water. Een keerpunt op de buik is hierbij niet toegelaten. De gehele proef moet worden
afgelegd in maximaal 1 minuut en 45 seconden.
De helft van de punten:
Een deel van het lichaam het wateroppervlak voor minder dan 5 meter doorbreekt
maar niet bovenkomt
Uitsluitingscriteria:
Komen ademen tijdens het onder water zwemmen
Meer dan 5 meter het wateroppervlak doorbreken tijdens het onder water
zwemmen
> 1 minuut en 45 seconden
Proef 2: Weerstandsproef
Proef 2 wordt ook in badkledij afgelegd. De proefpersonen starten vanaf de zwembadrand
met een startduik en zwemmen 200 meter (crawl en/of schoolslag) met de ogen boven
Invloed van fysieke fitheid op de reddingsproef Hoger Redder
33
water en naar voor kijkend. Officiële keerpunten crawl en schoolslag zijn toegelaten.
Deze proef moet worden afgelegd in maximaal 4 minuten en 15 seconden.
Uitsluitingscriteria:
> 4 minuten 15 seconden
Proef 3: Bevrijdings- en vervoersproef
Deze proef wordt in kledij (lange broek en hemd met lange mouwen) afgelegd en bestaat
uit drie onderdelen: naderen, bevrijden en vervoeren.
De proefpersoon begeeft zich langs de ondiepe kant van het zwembad in het water.
Vervolgens zwemt de proefpersoon naar het diepe gedeelte van het zwembad en nadert de
testleider op de voorgeschreven wijze. De drenkeling neemt de proefpersoon vier maal
stevig vast en de proefpersoon bevrijdt zich uit deze vier grepen (twee grepen voor en
twee grepen achter). Na de bevrijding uit de laatste greep start de proefpersoon in één tijd
met het vervoeren. De proefpersoon vervoert de drenkeling over een afstand van
minimum 20 meter en past daarbij minstens vier verschillende vervoersgrepen toe. De
wisseling van greep vindt plaats op het teken van de drenkeling na ongeveer 5 meter. Het
teken is onrustig worden of het onder water gaan van het aangezicht.
Uitsluitingscriteria:
< 50 % op het totaal van de drie onderdelen
Opgeven
Drenkeling loslaten gedurende meer dan 10 seconden of indien de proefpersoon
na het loslaten van de drenkeling de zwembadrand raakt
In het ondiep water rechtstaan of opzettelijk driemaal de bodem van het zwembad
benutten en zich hierop afstoten
Proef 4: Popduikproef
Proef 4 wordt eveneens in kledij (lange broek en hemd met lange mouwen) uitgevoerd en
bestaat uit drie onderdelen: een reddersprong, een eendenduik en de pop ophalen en
vervoeren. De vervoerspop wordt op een minimum diepte van drie meter op de bodem
neergelegd. Het gewicht van de pop is zes kilogram tot aan de oren uit het water geheven
en de holten in het hoofd moeten gedicht zijn.
Invloed van fysieke fitheid op de reddingsproef Hoger Redder
34
De proefpersoon springt in het water met een reddersprong. Vervolgens zwemt hij naar
de pop (ogen boven water) en duikt naar de bodem met een eendenduik. De pop moet in
één tijd boven gehaald worden met behulp van de schouder- of okselgreep. Daarna wordt
de pop vervoerd met behulp van de hoofdgreep over een afstand van minimum 10 meter.
Deze proef moet worden afgelegd in maximaal 2 minuten.
Uitsluitingscriteria:
< 50 % op het totaal van de drie onderdelen
De pop niet boven krijgen na de eerste eendenduik
Meer dan 3 meter schuin opwaarts zwemmen onder water
De pop minder dan 10 meter vervoeren
De pop meer dan één meter met één hand vervoeren
Na het bovenkomen de pop of eigen aangezicht voor meer dan twee meter
onderdompelen gedurende het vervoeren
> 2 minuten
2.3.4 Geïntegreerde reddingsproef Hoger Redder
De “nieuwe” reddingsproef voor Hoger Redders (VTS) of de geïntegreerde reddingsproef
is één proef waarbij alles aaneensluitend wordt uitgevoerd. Deze reddingsproef wordt in
kledij (korte broek en T-shirt) uitgevoerd. De geïntegreerde reddingsproef moet worden
afgelegd in maximaal 4 minuten en 20 seconden. Aangezien het zwembad in dit
onderzoek 40 cm dieper is dan de normale norm (3 meter diep) mag er per 10 cm 1
seconde trager gezwommen worden. De proef moet dus in dit onderzoek worden afgelegd
in maximaal 4 minuten en 24 seconden. Het volledige examenreglement van deze proef is
terug te vinden in bijlage 7. De opwarming werd vooraf bepaald door de testleiders.
Opwarming
100 meter zwemmen (schoolslag of crawl)
2 x reddingsgordel op het droge inoefenen
2 x reddingsgordel in het water inoefenen
1 x pop boven halen
Invloed van fysieke fitheid op de reddingsproef Hoger Redder
35
Deel 1
De proefpersoon start met een reddersprong en zwemt vervolgens 100 meter (crawl en/of
schoolslag) met de ogen boven water en naar voor kijkend. Officiële keerpunten crawl en
schoolslag zijn toegelaten. De laatste 25 meter zwemt de proefpersoon met een
reddingsgordel. Het is toegelaten om te waden (door ondiep water lopen) met de
reddingsgordel.
Straftijd (10 seconden):
Tijdens de reddersprong de ogen volledig onder water
Na een persoonlijke verwittiging de ogen meermaals onder water of niet naar voor
kijken tijdens het zwemmen
Deel 2
Na 100 meter zwemmen klikt de proefpersoon de reddingsgordel bij het slachtoffer vast.
Dit moet ter plaatse al zwemmend gebeuren, waarbij de zwembadrand of een voetsteun
niet mogen geraakt worden. Vervolgens vervoert hij het slachtoffer 25 meter tot hij de
ondiepe zwembadrand aantikt. Het is toegelaten om tijdens de 25 meter te wisselen van
zwemslag, de ogen onder water te brengen of te waden (door ondiep water lopen).
Straftijd (10 seconden):
De zwembadrand of een voetsteun raken tijdens het vastklikken van de
reddingsgordel
Deel 3
In het laatste deel zwemt de proefpersoon naar het diepe gedeelte nadat hij de
reddingsgordel heeft uitgedaan. Het is toegelaten om tijdens het zwemmen naar de pop te
wisselen van zwemslag, het hoofd onder water te brengen en te waden (door ondiep water
lopen). Vervolgens duikt de proefpersoon naar de bodem met een eendenduik. De pop
moet in één tijd boven gehaald worden met behulp van de schouder- of okselgreep.
Daarna wordt de pop vervoert over een afstand van 25 meter. Het aangezicht van de
vervoerspop moet boven water blijven. Het is toegelaten om te wisselen van
vervoersgreep, de reddingsgordel te gebruiken, de ogen onder water te brengen of te
Invloed van fysieke fitheid op de reddingsproef Hoger Redder
36
waden (door ondiep water lopen). Wanneer de proefpersoon de ondiepe kant aantikt met
de pop in de handen stopt de tijd.
Straftijd (10 seconden):
De pop wordt boven gehaald met behulp van de hoofdgreep of een éénhandige
greep
De neus van de pop is tijdens het vervoeren of waden (door ondiep water lopen)
meer dan 2 meter (onafgebroken of na optelling) onder water
Uitsluitingscriteria:
> 4 minuten en 24 seconden (inclusief straftijden)
Invloed van fysieke fitheid op de reddingsproef Hoger Redder
37
3 DATA ANALYSE
Het programma dat gebruikt werd voor de dataverwerking was SPSS 15.0 voor Windows.
Aan de hand van dit programma werden de verschillende statistische bewerkingen
uitgevoerd op het ingegeven databestand, bestaande uit Independent Sample T-test,
Lineaire Regressie en Multipele Regressie. De significantiedrempel werd ingesteld op p <
.05.
3.1 Beschrijvende statistiek
Voordat de eerste analyses uitgevoerd werden, werd er gecontroleerd op uitbijters met
behulp van een “Boxplot”. Alle ontbrekende waarden (missing values) kregen waarde
9999. Naast het controleren op uitbijters werd het gemiddelde, de standaarddeviatie, de
minimumwaarde en de maximumwaarde berekend voor de kwantitatieve variabelen via
“Frequenties”. Voor de kwalitatieve variabelen werd het aantal en het percentage
berekend via “Frequenties”. De resultaten werden gerapporteerd in de beschrijvende
resultaten.
3.1.1 Vragenlijst
Vooraleer de gegevens uit de vragenlijst konden gebruikt worden om statistische analyses
uit te voeren, was het bij enkele variabelen nodig om deze te hercoderen naar 0 en 1. Zo
werd de variabele “geslacht” opnieuw gecodeerd. De vrouwen werden de
referentiecategorie, wat overeenkomt met de waarde 0, en de mannen kregen de waarde
1. Indien de proefpersonen afkomstig waren uit Oost-Vlaanderen kregen zij de waarde 0
en West-Vlaanderen werd opnieuw gecodeerd naar waarde 1. Indien de proefpersonen
geen belemmering hadden, kregen zij de waarde 0 en personen die wel een belemmering
hadden, kregen waarde 1.
Niet-beroepsredders werden de referentiecategorie (waarde 0) en beroepsredders kregen
de waarde 1. Daarnaast werd ook bevraagd hoeveel maanden per jaar de proefpersonen
actief zijn als Hoger Redder. In tabel 3 worden deze coderingen weergegeven.
Invloed van fysieke fitheid op de reddingsproef Hoger Redder
38
Tabel 3. Coderingen activiteit Hoger Redder per jaar
Activiteit Hoger Redder per jaar Codering
0 maanden 0
1 maand 1
2 tot 3 maanden 2
4 tot 5 maanden 5
6 tot 7 maanden 7
8 tot 9 maanden 9
10 tot 12 maanden 11
Proefpersonen die hun reddingsprestatie zelf als “slecht” inschatten kregen waarde 0,
“onvoldoende” kwam overeen met 1, “voldoende” met 2 en “goed” werd gelijkgesteld
aan 3. Alle proefpersonen die nooit gingen zwemmen werden opnieuw gecodeerd naar
waarde 0 en de regelmatige zwemmers kregen waarde 1. Proefpersonen die geen ervaring
hadden met de reddingsgordel werden de referentiecategorie (waarde 0) en degene die
wel ervaring hadden, kregen waarde 1. Indien de proefpersonen hun ervaring met de
reddingsgordel hadden opgedaan in een reddingsclub kregen ze waarde 1, in een
bijscholing waarde 2 en in een school/opleiding waarde 3.
3.1.2 Eurofit Testbatterij
In de Eurofit-Testbatterij werd de lichaamslengte en het lichaamsgewicht beoordeeld.
Aan de hand van lichaamslengte en lichaamsgewicht werd de Body Mass Index (BMI)
berekend. De formule voor het berekenen van BMI (kg/m2) is:
lichaamsgewicht/lichaamslengte2. Daarnaast werd ook de som van de vijf huidplooien
berekend. De som bestond uit: biceps + triceps + suprailiacair + subscapulair + kuit. Op
basis van de Endurance Shuttle Run werd de VO2max berekend. De VO2max werd
berekend met volgende formule: -24 + (6 x eindsnelheid ESHR). Deze formule is
weergegeven in: “St Clair Gibson A., Broomhead S., Lambert M.I. & Hawley J.A.
(1998). Prediction of maximal oxygen uptake from a 20 m shuttle run as measured
directly in runners and squash players. Journal of Sports Sciences, 16, 331-335”.
Invloed van fysieke fitheid op de reddingsproef Hoger Redder
39
3.1.3 Geïsoleerde functionele reddingsproeven
Ook de variabelen van de geïsoleerde functionele reddingsproeven werden opnieuw
gecodeerd. Proefpersonen die opgaven, kregen geen tijd maar waarde “9999”. Proef 1
(onder water zwemmen en op de rug zwemmen) en proef 2 (weerstandsproef) werden
opnieuw gecodeerd naar 0 en 1 aan de hand van de tijdsnorm. De tijdsnorm werd telkens
bij categorie 1 toegevoegd alsook alle waarden die zich lager bevonden dan de tijdsnorm.
De waarde 0 bestond uit alle waarden die hoger lagen dan de tijdsnorm. Bij het coderen
van de variabelen naar 0 en 1 betekent dit dat er twee categorieën ontstonden, niet
geslaagd (0) en geslaagd (1).
Het naderen van een drenkeling tijdens proef 3 (bevrijdings- en vervoerproef), werd als
volgt gecodeerd; alle naderingen die juist waren uitgevoerd, kregen waarde 1 en wanneer
de nadering niet juist was uitgevoerd, werd waarde 0 toegekend. Het bevrijden en
vervoeren van een drenkeling tijdens proef 3 (bevrijdings- en vervoerproef) werd
eveneens opnieuw gecodeerd naar 0 en 1 op basis van de score die de proefpersonen
behaalden. Indien een proefpersoon minder dan de helft scoorde werd, waarde 0
toegekend. Wanneer een proefpersoon meer dan de helft scoorde of juist de helft werd het
opnieuw gecodeerd naar waarde 1. Opnieuw ontstonden twee categorieën zijnde niet
geslaagd (0) en geslaagd (1). Ook de somscore werd berekend voor proef 3 (score op 17).
Daarnaast werden de redderssprong, het zwemgedeelte, de eendenduik en de pop tijdens
proef 4 (popduikproef) ook gecodeerd op basis van de score die de proefpersonen
behaalden. Vervolgens werd ook de somscore berekend voor proef 4 (score op 10).
Daarna werden alle proeven samengeteld en werd bepaald of de proefpersoon geslaagd of
niet geslaagd was voor de geïsoleerde functionele reddingsproeven. De proefpersonen
waren geslaagd (1) voor de geïsoleerde functionele reddingsproeven indien ze voor alle
proeven geslaagd waren. De proefpersonen waren niet geslaagd voor de geïsoleerde
functionele reddingsproeven indien ze voor 1 of meerdere proeven niet geslaagd waren.
3.1.4 Geïntegreerde reddingsproef
De variabelen van de geïntegreerde reddingsproef werden eveneens opnieuw gecodeerd.
Proefpersonen die opgaven kregen geen tijd maar waarde “9999”. Wanneer deel 1, 2 of 3
van de geïntegreerde reddingsproef uitgevoerd werd zonder opgave van de proefpersoon,
kreeg men waarde 1. Waarde 0 werd toegekend aan de proefpersonen die opgaven. De
Invloed van fysieke fitheid op de reddingsproef Hoger Redder
40
tijd werd opnieuw gecodeerd naar 0 en 1 aan de hand van de tijdsnorm die de
proefpersonen moesten behalen om geslaagd te zijn voor de geïntegreerde reddingsproef,
namelijk 4 minuten en 24 seconden. Indien de proefpersonen de geïntegreerde
reddingsproef in ≤ 4 minuten 24 seconden zwommen, werd waarde 1 toegekend en waren
de proefpersonen dus geslaagd voor de geïntegreerde reddingsproef. Indien de
proefpersonen > 4 minuten 24 seconden zwommen, kregen ze waarde 0 en waren de
proefpersonen dus niet geslaagd voor de geïntegreerde reddingsproef.
3.2 Statistische analyse
3.2.1 Independent Sample T-test
Een Independent Sample T-test wordt gebruikt om te kijken of er een significant verschil
bestaat tussen twee groepen. In dit onderzoek werd gekeken of er een significant verschil
bestond tussen mannen en vrouwen voor de antropometrische metingen, de motorische
testen en de uithoudingstest van de Eurofit Testbatterij. Deze analyse werd ook gebruikt
om het verschil in prestatie op de geïsoleerde functionele reddingsproeven en de prestatie
op de geïntegreerde reddingsproef tussen mannen en vrouwen te onderzoeken. In de
resultaten worden tabellen weergegeven waarbij de t-waarden en bijhorende p-waarden
gegeven zijn. Deze geven aan of er een significant verschil bestaat tussen de twee
groepen. Indien er een significant verschil wordt gevonden dan wil dit zeggen dat ofwel
mannen, ofwel vrouwen beter of slechter presteren op de Eurofit Testbatterij of de
geïsoleerde functionele reddingsproeven of de geïntegreerde reddingsproef.
3.2.2 Lineaire en Multipele Regressie
Om na te gaan of fysieke fitheid, geslacht en regelmatig zwemmen de prestaties op de
geïsoleerde functionele reddingsproeven en de geïntegreerde reddingsproef voorspellen,
werd gebruik gemaakt van een Multipele Regressie.
Eerst werd gekeken naar de multicollineariteit om de relatie tussen de onafhankelijke
variabelen te bepalen. Zeer hoge correlaties tussen onafhankelijke variabelen moeten
vermeden worden. Multicollineariteit werd gecontroleerd via ‘Correlatie’. Indien
onafhankelijke variabelen een hoge correlatie vertoonden (r > 0.60) werd er gekeken
welke onafhankelijke variabele het sterkst correleert met de afhankelijke variabele. Deze
onafhankelijke variabele werd in de analyse behouden. De onafhankelijke variabele die
het zwakst correleert met de afhankelijke variabele werd uit de analyse verwijderd.
Invloed van fysieke fitheid op de reddingsproef Hoger Redder
41
Daarnaast werden ook spreidingsdiagrammen opgevraagd van alle onafhankelijke
variabelen via “Frequenties”. Spreidingsdiagrammen zijn afbeeldingen van
frequentieverdelingen van kwantitatieve variabelen waarbij de normale verdeling
bekeken wordt. Een variabele heeft een normale verdeling wanneer er een klokvorm
weergegeven is in het spreidingsdiagram. Uit de analyse kan geconcludeerd worden dat er
een hoge multicollineariteit is tussen bijna alle onafhankelijke variabelen. Daarom wordt
er voor elke onafhankelijke variabele een enkelvoudige, Lineaire Regressie uitgevoerd.
Op basis van een enkelvoudige, Lineaire Regressie wordt de relatie nagegaan tussen één
onafhankelijke variabele en één afhankelijke variabele. De onafhankelijke variabelen
waren: lichaamslengte, lichaamsgewicht, Body Mass Index, vetpercentage,
huidplooimetingen, som huidplooien, Flamingo Balance, Plate Tapping, Sit-and-reach,
Standing Broad Jump, Hand Grip, Sit-ups, Bent Arm Hang, Shuttle Run, Endurance
Shuttle Run, maximale hartfrequentie, maximale zuurstofopname, geslacht en regelmatig
zwemmen. De afhankelijke variabelen waren: tijd op de onderwater- en rugproef, tijd op
de weerstandsproef, score op de bevrijdings- en vervoersproef, score op de popduikproef
en tijd op de geïntegreerde reddingsproef. Bij deze enkelvoudige, lineaire
regressieanalyse werd de standaardmethode gebruikt, namelijk de Enter-methode. Bij de
Enter-methode worden alle verklarende variabelen in een blok gelijktijdig aan de analyse
toegevoegd. In de resultaten wordt een tabel weergegeven waarbij gestandaardiseerde
coëfficiënten (Bèta’s) gegeven zijn. De variabele met de grootste Bèta-waarde heeft de
grootste invloed op de afhankelijke variabele. In de tabel wordt ook de B-coëfficiënt,
horende bij de onafhankelijke variabele gegeven om de regressievergelijking op te
stellen. Daarnaast worden tevens de t-waarden en bijhorende p-waarden gegeven. Deze
zeggen iets over de mate dat de onafhankelijke variabele een invloed heeft op de
afhankelijke variabele en of deze invloed significant is. Onafhankelijke variabelen die een
significante invloed uitoefenen op de afhankelijke variabelen worden opgenomen in de
Multipele Regressie. In een Multipele Regressie worden meerdere onafhankelijke
variabelen als predictor in één analyse opgenomen.
Bij de Multipele Regressie werd ook de standaardmethode gebruikt, namelijk de Enter-
methode. Nadat de Multipele Regressie is uitgevoerd, wordt een tabel weergegeven met
de Adjusted R square. De waarde van de Adjusted R2 is het percentage van de
waargenomen variatie in de afhankelijke variabele dat verklaard wordt door de
Invloed van fysieke fitheid op de reddingsproef Hoger Redder
42
onafhankelijke variabelen. Hoe groter dit getal, hoe groter de predictieve waarde van de
onafhankelijke variabelen in het voorspellen van de afhankelijke variabele. In een tweede
tabel (ANOVA) wordt een F-waarde en bijhorende p-waarde gegeven. De F-test toetst de
nulhypothese. Indien de p-waarde significant is, is er minstens één van de
regressiecoëfficienten verschillend van 0. In een derde tabel worden de constante, B-
waarden, t-waarden, p-waarden en gestandaardiseerde coëfficiënten (Bèta’s) gegeven.
Indien een onafhankelijke variabele een significante invloed uitoefent op de afhankelijke
variabele, wil dit zeggen dat de onafhankelijke variabele een voorspeller is van de
afhankelijke variabele.
Invloed van fysieke fitheid op de reddingsproef Hoger Redder
43
RESULTATEN
1 BESCHRIJVENDE RESULTATEN
1.1 Vragenlijst
In totaal hebben er 27 Hoger Redders deelgenomen aan het onderzoek. De totale
proefgroep bestaat uit 5 beroepsredders (18.5%) en 22 niet-beroepsredders (81.5%).
Daarbij schatten 8 proefpersonen (29.6%) hun reddingsprestatie “goed” in en 19
proefpersonen (70.4%) “voldoende”. 18 proefpersonen (66.7%) gaan regelmatig
zwemmen en 9 proefpersonen (33.3%) gaan niet regelmatig zwemmen. In de “nieuwe”
reddingsproef of de geïntegreerde reddingsproef wordt er gebruik gemaakt van een
reddingsgordel. Twaalf proefpersonen (44.4%) hebben ervaring met de reddingsgordel,
terwijl 15 proefpersonen (55.6%) hier geen ervaring mee hebben. Van de 12
proefpersonen die ervaring hebben met de reddingsgordel, zijn er 4 proefpersonen
(14.8%) die hun ervaring opgedaan hebben in een reddingsclub, 6 proefpersonen (22.2%)
op een bijscholing en 2 proefpersonen (7.4%) op school of tijdens opleiding.
In tabel 4 zijn de beschrijvende resultaten voor de vragen met betrekking tot de
(beroeps)activiteit bij Hoger Redders weergegeven. De proefpersonen zijn gemiddeld 4
jaar en 8 maanden (±3.7) in het bezit van een diploma Hoger Redder. Ze waren
gemiddeld 41.8 (SD ± 66.2) dagen actief in 2012. Daarnaast zijn ze gemiddeld 5.5 (SD ±
4.9) maanden actief per jaar en zijn ze gemiddeld 7.2 (SD ± 8.6) dagen actief per maand.
De proefpersonen gaan gemiddeld 1.8 (±2.1) uur zwemmen per week en beoefenen
gemiddeld 3.0 (±2.6) uur sport per week.
Invloed van fysieke fitheid op de reddingsproef Hoger Redder
44
Tabel 4. Vragen met betrekking tot de (beroeps)activiteit bij Hoger Redders
N = 27 Gemiddelde (±SD) Min Max
Diploma (jaar) 4.8 (±3.7) .08 14.1
Actief in 2012 (dagen) 41.8 (±66.2) 0 220
Actief per jaar (maanden) 5.5 (±4.9) 0 11
Actief per maand (dagen) 7.2 (±8.6) 0 23
Zwemmen per week (uur) 1.8 (±2.1) 0 8
Sport per week (uur) 3.0 (±2.6) 0 8
Invloed van fysieke fitheid op de reddingsproef Hoger Redder
45
1.2 Eurofit Testbatterij
De beschrijvende resultaten van de antropometrische metingen, de motorische test en de
uithoudingstest zijn weergegeven in tabel 5.
Tabel 5. Antropometrische metingen, motorische testen en uithoudingstest
N = 27 Gemiddelde (±SD) Min Max
Lichaamslengte (cm) 176.0 (±8.7) 163.8 196.5
Lichaamsgewicht (kg) 71.8 (±11.8) 55.6 112.9
Body Mass Index (kg/m2) 23.1 (±2.8) 19.8 33.7
Vetpercentage (%) 20.8 (±8.1) 10.5 35.6
Huidplooi biceps (mm) 5.6 (±2.5) 2.5 12.8
Huiplooi triceps (mm) 11.3 (±5.7) 4.1 26.0
Huidplooi suprailiaca (mm) 10.9 (±4.6) 5.2 25.3
Huiplooi subscapulair (mm) 10.7 (±4.0) 7.0 26.0
Huidplooi kuit (mm) 10.5 (±4.6) 4.2 18.4
Som huidplooien (mm) 49.0 (±16.9) 25.3 91.1
FAB (aantal) 8.1 (±4.7) 1 22
PLT (sec) 10.4 (±1.4) 8.0 13.4
SAR (cm) 27.1 (±10.0) 1.0 40.0
SBJ (cm) 194.6 (±27.2) 150.0 250.0
HGR (kg) 46.9 (±11.4) 29.0 70.0
SUP (aantal) 25.1 (±4.5) 15 34
BAH (sec) 25.7 (±18.3) 1.03 61.0
SHR (sec) 20.7 (±1.6) 18.1 25.3
ESHR (min) 8.0 (±2.1) 3.0 12.5
MaxHF (sl/min) 193.0 (±8.7) 166.0 212.0
VO2max (ml/min) 47.1 (±6.3) 33.0 60.0
Invloed van fysieke fitheid op de reddingsproef Hoger Redder
46
Tijdens de Flamingo Balance is het linkerbeen het voorkeursbeen van 7 proefpersonen
(25.9%) en van 20 proefpersonen (74.1%) is het rechterbeen het voorkeursbeen. De Plate
Tapping en de Hand Grip zijn door 3 proefpersonen (11.1%) uitgevoerd met
voorkeurshand links en door 24 proefpersonen (88.9%) met voorkeurshand rechts.
1.3 Geïsoleerde functionele reddingsproeven
In tabel 6 zijn de slaagpercentages van de geïsoleerde functionele reddingsproeven
weergegeven. Voor proef 1 (onderwater- en rugproef) en proef 2 (weerstandsproef) zijn
er 25 proefpersonen (92.6%) geslaagd en 2 proefpersonen (7.4%) niet geslaagd.
Voor het deel ‘naderen’ van proef 3 (bevrijdings- en vervoersproef) is iedereen (100%)
geslaagd. Voor het deel ‘bevrijden’ zijn er 19 proefpersonen (70.4%) geslaagd en 8
proefpersonen (29.6%) niet geslaagd. Ook voor het deel ‘vervoeren’ is iedereen (100%)
geslaagd. In totaal zijn er 19 proefpersonen (70.4%) geslaagd voor proef 3 en 8
proefpersonen (29.6%) niet geslaagd.
Voor de redderssprong van proef 4 (popduikproef) zijn er 26 proefpersonen (96.3%)
geslaagd en heeft er 1 proefpersoon (3.7%) opgegeven. Ook voor het zwemgedeelte en de
eendenduik is iedereen (96.3%) geslaagd, behalve dezelfde persoon (3.7%) die
opgegeven heeft. Voor het ophalen van de pop en het vervoeren van de pop zijn er 24
proefpersonen (92.6%) geslaagd, 1 proefpersoon (3.7%) niet geslaagd en 1 proefpersoon
(3.7%) die opgegeven heeft. In totaal zijn er dus 25 proefpersonen (92.6%) geslaagd voor
proef 4 en 1 proefpersoon (3.7%) niet geslaagd. Eén proefpersoon (3.7%) heeft
opgegeven.
Op basis van de prestaties op de afzonderlijke proeven en de uitsluitingscriteria van de
VTS kunnen we bepalen of de proefpersonen al dan niet geslaagd zijn voor de
geïsoleerde functionele reddingsproeven. Uit de resultaten blijkt dat er 15 proefpersonen
(55.6%) geslaagd zijn en 12 proefpersonen (44.4%) niet geslaagd zijn voor de geïsoleerde
functionele reddingproeven. In tabel 6 worden de kwantitatieve variabelen van de
geïsoleerde functionele reddingsproeven weergegeven.
Invloed van fysieke fitheid op de reddingsproef Hoger Redder
47
Tabel 6. Slaagpercentage geïsoleerde functionele reddingsproeven
N = 27 Geslaagd (%) Niet geslaagd (%)
Onderwater- en rugproef 1
92.6 7.4
Weerstandproef 2
92.6 7.4
Naderen 3
100 0
Bevrijden 3
70.4 29.6
Vervoeren 3
100 0
Bevrijdings- en vervoersproef 3
70.4 29.6
Redderssprong 4
96.3 3.7
Zwemgedeelte en eendenduik 4
96.3 3.7
Pop 4
92.6 7.4
Popduikproef 4
92.6 7.4
Geïsoleerde functionele
reddingsproeven 55.6 44.4
1 Proef 1;
2 Proef 2;
3 Proef 3;
4 Proef 4
In tabel 7 worden de kwantitatieve variabelen van de geïsoleerde functionele
reddingsproeven weergegeven. De proefpersonen zwemmen gemiddeld 88.2 seconden
(SD ± 11.8) op de onderwater - en rugproef. Daarnaast zwemmen ze gemiddeld 211.1
seconden (SD ± 34.3) op de weerstandsproef. Proefpersonen scoren gemiddeld 4.8 op 8
(SD ± 1.9) voor de bevrijdingsgrepen en 7.0 op 8 (SD ± 1.2) voor de vervoersgrepen.
Wanneer we de score voor het naderen, bevrijden en vervoeren in rekening brengen,
behalen de proefpersonen een gemiddelde score van 12.8 op 17 (SD ± 2.3) voor de
bevrijdings- en vervoersproef. De proefpersonen scoren gemiddeld 2.0 op 2 (SD ± 0)
voor de redderssprong. Daarnaast scoren ze gemiddeld 3.0 op 3 (SD ± 0) voor het
zwemgedeelte en de eendenduik en 4.5 op 5 (SD ± 1.0) voor het ophalen en vervoeren
van de pop. De proefpersonen behalen een gemiddelde score van 9.5 op 10 (SD ± 1.0)
voor de popduikproef.
Invloed van fysieke fitheid op de reddingsproef Hoger Redder
48
Tabel 7. Kwantitatieve variabelen geïsoleerde functionele reddingsproeven
N = 27 Gemiddelde (±SD) Min Max
Proef 1 (sec) 1
88.2 (±11.8) 66.0 116.0
Proef 2 (sec) 2
211.1 (±34.3) 148.0 262.0
Bevrijden (score op 8) 3
4.8 (±1.9) 1.0 8.0
Vervoeren (score op 8) 3
7.0 (±1.2) 4.0 8.0
Proef 3 (score op 17) 3
12.8 (±2.3) 7.0 16.0
Redderssprong (score op 2) 4
2.0 (±0) 2.0 2.0
Zwemmen en eendenduik
(score op 3) 4
3.0 (±0) 3.0 3.0
Pop (score op 5) 4
4.5 (±1.0) 0 5.0
Proef 4 (score op 10) 4
9.5 (±1.0) 5.0 10.0
1 Onderwater- en rugproef;
2 Weerstandsproef;
3 Bevrijdings- en vervoersproef;
4 Popduikproef
1.4 Geïntegreerde reddingsproef
In tabel 8 zijn de slaagpercentages van de geïntegreerde reddingsproef weergegeven.
Voor deel 1 (100 meter zwemmen) en deel 2 (slachtoffer vervoeren) van de geïntegreerde
reddingsproef zijn alle proefpersonen (100%) geslaagd. Voor deel 3 (pop) zijn er 23
proefpersonen (85.2%) geslaagd en 4 proefpersonen (14.8%) niet geslaagd. Deze vier
proefpersonen zijn niet geslaagd voor deel 3 omdat ze de pop niet kunnen opduiken.
Wanneer we de tijd en de uitsluitingscriteria van de VTS in rekening brengen kunnen we
bepalen of de proefpersonen al dan niet geslaagd zijn voor de geïntegreerde
reddingsproef. Er zijn 21 proefpersonen (77.8%) geslaagd en 2 proefpersonen (7.4%) niet
geslaagd. De vier proefpersonen (14.8%) die opgaven in deel 3 zijn bijgevolg ook niet
geslaagd.
Invloed van fysieke fitheid op de reddingsproef Hoger Redder
49
Tabel 8. Slaagpercentages geïntegreerde reddingsproef
N = 27 Geslaagd (%) Niet geslaagd (%)
Deel 1 100 0
Deel 2 100 0
Deel 3 85.2 14.8
Geïntegreerde reddingsproef 77.8 22.2
In tabel 9 wordt de kwantitatieve variabele, namelijk tijd van de geïntegreerde
reddingsproef weergegeven. De proefpersonen zwemmen gemiddeld 235.5 seconden (SD
± 27.8) op de geïntegreerde reddingsproef.
Tabel 9. Kwantitatieve variabele geïntegreerde reddingsproef
N = 27 Gemiddelde (±SD) Min Max
Tijd (sec) 235.5 (±27.8) 185.0 270.0
Invloed van fysieke fitheid op de reddingsproef Hoger Redder
50
2 VERSCHIL IN PRESTATIE TUSSEN MANNEN EN VROUWEN
2.1 Eurofit Testbatterij
2.1.1 Antropometrische metingen
Er zijn significante verschillen gevonden tussen mannen en vrouwen voor lichaamslengte,
lichaamsgewicht, vetpercentage, biceps, triceps, kuit en de som van de huidplooien (tabel
10). Vrouwen hebben een kleinere lichaamslengte en lager lichaamsgewicht. Mannen
hebben een lager vetpercentage en een lagere waarde voor de huidplooimetingen ter
hoogte van de biceps, triceps en kuit. Ook de som van de huidplooien is kleiner bij
mannen.
Tabel 10. Verschil in geslacht voor de antropometrische metingen: gemiddelde,
standaarddeviatie, t-waarde en p-waarde
Gemiddelde (±SD) t p
Mannen
(n = 16)
Vrouwen
(n = 11)
Lichaamslengte (cm) 180.8 (±7.5) 168.9 (±4.7) -4.641 .000 ***
Lichaamsgewicht (kg) 76.7 (±12.1) 64.5 (±6.5) -3.039 .005 **
BMI (kg/m2) 23.5 (±3.3) 22.6 (±2.1) -.755 .457 n.s.
Vetpercentage (%) 16.0 (±6.1) 27.9 (±4.8) 5.470 .000 ***
Huidplooi biceps (mm) 4.4 (±2.5) 7.3 (±1.2) 3.519 .002 **
Huidplooi triceps (mm) 8.0 (±3.0) 16.1 (±5.3) 5.156 .000 ***
Huidplooi suprailiacair (mm) 10.1 (±5.3) 12.0 (±3.2) 1.007 .324 n.s.
Huidplooi subscapulair (mm) 10.3 (±4.5) 11.3 (±3.1) -.658 .516 n.s.
Huidplooi kuit (mm) 7.7 (±3.2) 14.6 (±3.0) 5.669 .000 ***
Som huidplooien (mm) 40.5 (±15.7) 61.3 (±9.8) 3.888 .001 **
*** p < .001;
** p < .01;
* p < .05; n.s.
Invloed van fysieke fitheid op de reddingsproef Hoger Redder
51
2.1.2 Motorische testen en uithoudingstest
Er zijn significante verschillen gevonden tussen mannen en vrouwen voor de Flamingo
Balance, Sit-and-reach, Standing Broad Jump, Hand Grip, Bent Arm Hang, Endurance
Shuttle Run en VO2max (tabel 11). Vrouwen presteren beter op de Flamingo Balance en
Sit-and-reach ten opzichte van mannen. Mannen presteren beter op de Standing Broad
Jump, Hand Grip, Bent Arm Hang en Endurance Shuttle Run in vergelijking tot vrouwen.
Daarnaast hebben mannen ook een grotere maximale zuurstofopname.
Tabel 11. Verschil in geslacht voor de motorische testen en uithoudingstest: gemiddelde,
standaarddeviatie, t-waarde en p-waarde
Gemiddelde (±SD) t p
Mannen
(n = 16)
Vrouwen
(n = 11)
FBA (aantal) 10.0 (±4.7) 5.3 (±3.0) -2.944 .007 **
PLT (sec) 10.2 (±1.6) 10.8 (±1.1) .989 .332 n.s.
SAR (cm) 24.3 (±11.5) 31.4 (±5.3) 2.156 .042 *
SBJ (cm) 208.5 (±24.1) 175.6 (±18.7) -3.754 .001 **
HGR (kg) 53.32 (±9.06) 36.59 (±4.39) -6.761 .000 ***
SUP (aantal) 26.4 (±4.5) 23.1 (±3.9) -1.999 .057 n.s.
BAH (sec) 32.1 (±19.7) 16.5 (±11.4) -2.592 .016 *
SHR (sec) 20.7 (±1.9) 20.6 (±1.2) -.171 .866 n.s.
ESHR (min) 8.9 (±2.3) 6.9 (±1.0) -3.060 .006 **
MaxHF (sl/min) 193.0 (±10.2) 193.0 (±6.7) .000 1.000 n.s.
VO2max (ml/min) 49.8 (±6.8) 43.5 (±3.1) -3.184 .005 **
*** p < .001;
** p < .01;
* p < .05; n.s.
2.2 Geïsoleerde functionele reddingsproeven en geïntegreerde reddingsproef
Er is enkel een significant verschil gevonden tussen mannen en vrouwen voor proef 2 van
de geïsoleerde functionele reddingsproeven. Mannelijke proefpersonen presteren beter
dan vrouwelijke proefpersonen op proef 2 (tabel 12).
Invloed van fysieke fitheid op de reddingsproef Hoger Redder
52
Er zijn geen significante verschillen gevonden tussen mannen en vrouwen voor de
prestatie op proef 1, proef 3 en proef 4 van de geïsoleerde functionele reddingsproeven.
De prestatie die geleverd wordt door mannelijke en vrouwelijke proefpersonen op proef
1, proef 3 en proef 4 is gelijkaardig.
Er is geen significant verschil gevonden tussen mannen en vrouwen voor de prestatie op
de geïntegreerde reddingsproef. Mannelijke en vrouwelijke proefpersonen leveren een
gelijkaardige prestatie.
Tabel 12. Verschil in geslacht voor de geïsoleerde functionele reddingsproeven en de
geïntegreerde reddingsproef: gemiddelde, standaarddeviatie, t-waarde en p-waarde
Gemiddelde (±SD) t p
Mannen
(n = 16)
Vrouwen
(n = 11)
Proef 1 (sec) 1
85.9 (±13.1) 91.6 (±9.0) 1.229 .231 n.s.
Proef 2 (sec) 2
200.1 (±33.7) 227.2 (±29.5) 2.157 .041 *
Proef 3 (score op 17) 3
12.9 (±2.7) 12.6 (±1.7) -.261 .796 n.s.
Proef 4 (score op 10) 4
9.7 (±.49) 9.4 (±1.5) -.735 .469 n.s.
Tijd geïntegreerde
reddingsproef (sec)
228.6 (±30.6) 246.2 (±19.5) 1.534 .140 n.s.
*** p < .001;
** p < .01;
* p < .05; n.s.
1 Onderwater- en rugproef
2 Weerstandsproef
3 Bevrijdings- en vervoerproef
4 Popduikproef
Invloed van fysieke fitheid op de reddingsproef Hoger Redder
53
3 INVLOED VAN FYSIEKE FITHEID, GESLACHT EN
REGELMATIG ZWEMMEN OP DE PRESTATIE VAN DE
GEÏSOLEERDE FUNCTIONELE REDDINGSPROEVEN EN DE
GEÏNTEGREERDE REDDINGSPROEF
3.1 Multicollineariteit en spreidingsdiagrammen
Alle relevante variabelen die nodig zijn voor het bepalen van eventuele voorspellers van
de prestatie op de geïsoleerde functionele reddingsproeven en de geïntegreerde
reddingsproef zijn weergegeven in bijlage 8. De correlaties tussen afhankelijke en
onafhankelijke variabelen worden weergegeven. De afhankelijke variabelen zijn: tijd op
de onderwater- en rugproef (proef 1), tijd op de weerstandsproef (proef 2), score op de
bevrijdings- en vervoersproef (proef 3), score op de popduikproef (proef 4) en tijd op de
geïntegreerde reddingsproef. De onafhankelijke variabelen zijn: lichaamslengte,
lichaamsgewicht, Body Mass Index, vetpercentage, huidplooimetingen, som huidplooien,
Flamingo Balance, Plate Tapping, Sit-and-reach, Standing Broad Jump, Hand Grip, Sit-
ups, Bent Arm Hang, Shuttle Run, Endurance Shuttle Run, maximale hartfrequentie,
maximale zuurstofopname, geslacht en regelmatig zwemmen. In tabel 13 zijn enkel de
onafhankelijke variabelen die een significant verband vertonen met één of meerdere
onafhankelijke variabelen weergegeven.
In bijlage 9 zijn alle spreidingsdiagrammen van de onafhankelijke variabelen
weergegeven. Wanneer het spreidingsdiagram een “klokvorm” vertoont, is de verdeling
normaal.
Uit de correlaties kunnen we besluiten dat er teveel onafhankelijke variabelen een
significant verband met andere onafhankelijke variabelen vertonen. Daarnaast heeft geen
van de opgenomen onafhankelijke variabelen een normale verdeling.
Invloed van fysieke fitheid op de reddingsproef Hoger Redder
54
Tabel 13. Significante correlaties tussen de onafhankelijke variabelen (n = 27)
Onafhankelijke
variabele
Onafhankelijke
variabele
r Onafhankelijke
variabele
Onafhankelijke
variabele
r Onafhankelijke
variabele
Onafhankelijke
variabele
r
Lichaamslengte Lichaamsgewicht .637 *** Huidplooi biceps Huidplooi triceps .618 ** Geslacht -.750 ***
HGR .670 *** Huidplooi suprailiacair .684 *** Som huidplooien SBJ -.735 ***
Geslacht .680 *** Huidplooi subscapulair .691 *** SUP -.611 **
Lichaamsgewicht BMI .800 *** Huidplooi kuit .739 *** ESHR -.777 ***
HGR .721 *** Som huidplooien .903 *** VO2max -.771 ***
BMI Huidplooi suprailiacair .685 *** SBJ -.733 *** Geslacht -.614 **
Huidplooi subscapulair .829 *** ESHR -.753 *** SBJ ESHR .681 ***
MaxHF -.603 ** VO2max -.740 *** VO2max .675 ***
Vet% Huidplooi biceps .873 *** Huidplooi triceps Huidplooi kuit .685 *** Geslacht .608 **
Huidplooi triceps .713 *** Som huidplooien .779 *** HGR Geslacht .769 ***
Huidplooi suprailiacair .646 *** Geslacht -.718 *** SUP ESHR .696 ***
Huidplooi subscapulair .633 *** Huidplooi suprailiacair Huidplooi subscapulair .794 *** VO2max .695 ***
Huidplooi kuit .768 *** Som huidplooien .759 *** ESHR VO2max .993 ***
Som huidplooien .901 *** Huidplooi subscapulair Som huidplooien .776 ***
SBJ -.739 *** MaxHF -.677 ***
SUP -.672 *** Huidplooi kuit Som huidplooien .799 ***
ESHR -.717 *** SBJ -.684 ***
VO2max -.704 *** ESHR -.730 ***
Geslacht -.738 *** VO2max -.766 ***
r = correlatiecoëfficient
*** p < .001;
** p < .01;
* p < .05; n.s.
Invloed van fysieke fitheid op de reddingsproef Hoger Redder
55
3.2 Lineaire Regressie
Uit tabel 11 kan geconcludeerd worden dat er een hoge multicollineariteit tussen bijna
alle onafhankelijke variabelen is. Daarom wordt er voor elke onafhankelijke variabele een
enkelvoudige, Lineaire Regressie uitgevoerd. Bij een enkelvoudige, lineaire
regressieanalyse wordt de relatie nagegaan tussen één onafhankelijke variabele en één
afhankelijke variabele. De onafhankelijke variabelen zijn: lichaamslengte,
lichaamsgewicht, Body Mass Index, vetpercentage, huidplooimetingen, som huidplooien,
Flamingo Balance, Plate Tapping, Sit-and-reach, Standing Broad Jump, Hand Grip, Sit-
ups, Bent Arm Hang, Shuttle Run, Endurance Shuttle Run, maximale hartfrequentie,
maximale zuurstofopname, geslacht en regelmatig zwemmen. Er wordt telkens via een
enkelvoudige, Lineaire Regressie nagegaan of een onafhankelijke variabele een invloed
heeft op de prestatie van de onderwater- en rugproef (proef 1), de weerstandsproef (proef
2), de bevrijdings- en vervoersproef (proef 3), de popduikproef (proef 4) en de
geïntegreerde reddingsproef.
3.2.1 Proef 1 - Onderwater- en rugproef
Volgende variabelen zijn significante voorspellers van de prestatie op de onderwater- en
rugproef (tabel 14):
Lichaamslengte: grotere proefpersonen presteren beter op proef 1.
Vetpercentage: hoe lager het vetpercentage, hoe beter de prestatie op proef 1.
Huidplooimetingen ter hoogte van de biceps, triceps, suprailiacair, kuit:
proefpersonen die een lagere waarde hebben voor de huidplooimetingen ter
hoogte van de biceps, triceps, suprailiacair en de kuit presteren beter op proef 1
Som huidplooien: een lagere waarde voor de som van de huidplooien levert een
betere prestatie op proef 1.
Standing Broad Jump: hoe meer explosieve kracht een proefpersoon heeft, hoe
beter de prestatie op proef 1.
Sit-ups: hoe meer krachtuithouding een persoon heeft, hoe beter de prestatie op
proef 1.
Shuttle Run: hoe hoger de snelheid en hoe beter de wendbaarheid, hoe beter de
prestatie op proef 1.
Invloed van fysieke fitheid op de reddingsproef Hoger Redder
56
Endurance Shuttle Run: hoe groter het maximaal aëroob uithoudingsvermogen,
hoe beter de prestatie op proef 1.
Maximale hartfrequentie: hoe hoger de maximale hartfrequentie, hoe beter de
prestatie op proef 1.
Maximale zuurstofopname: hoe groter de maximale zuurstofopname, hoe beter de
prestatie op proef 1.
De bèta-waarde is het grootst bij de Endurance Shuttle Run. Met andere woorden, het
maximaal aëroob uithoudingsvermogen heeft de grootste invloed op de prestatie van
proef 1.
Tabel 14. Enkelvoudige Lineaire Regressie: significante voorspellers van de prestatie op
proef 1 van de geïsoleerde functionele reddingsproeven
N = 27 B 1
β 2
t 3
p 4
Lichaamslengte -.634 -.470 -2.665 .013 *
Vet% .600 .414 2.272 .032 *
Huidplooi biceps 2.106 .447 2.5 .019 *
Huidplooi triceps .817 .397 2.164 .040 *
Huidplooi suprailiacair 1.249 .488 2.793 .010 *
Huidplooi kuit 1.095 .426 2.355 .027 *
Som huidplooien .370 .533 3.147 .004 **
SBJ -.183 -.427 -2.312 .030 *
SUP -1.403 -.538 -3.194 .004 **
SHR 3.821 .535 3.101 .005 **
ESHR -3.398 -.604 -3.717 .001 **
MaxHF -.581 -.436 -2.371 .026 *
VO2max -1.069 -.576 -3.456 .002 **
*** p < .001;
** p < .01;
* p < .05; n.s.
1 B = B-coëfficient (regressievergelijking)
2 β = sterkte van het verband;
3 t = heeft de variabele een
invloed?; 4 p = is de invloed significant?
Invloed van fysieke fitheid op de reddingsproef Hoger Redder
57
3.2.2 Proef 2 - Weerstandsproef
Volgende variabelen zijn significante voorspellers van de prestatie op de weerstandsproef
(tabel 15):
Lichaamslengte: hoe groter een proefpersoon is, hoe beter de prestatie op proef 2.
Vetpercentage: hoe meer vetpercentage een proefpersoon heeft, hoe beter de
prestatie op proef 2.
Huidplooimetingen ter hoogte van de biceps, triceps, suprailiacair, subscapulair en
kuit: proefpersonen die een lagere waarde hebben voor de huidplooimetingen ter
hoogte van de biceps, triceps, suprailiacair, subscapulair en kuit presteren beter op
proef 2.
Sit-ups: hoe meer krachtuithouding een persoon heeft, hoe beter de prestatie op
proef 2.
Endurance Shuttle Run: hoe groter het maximaal aëroob uithoudingsvermogen,
hoe beter de prestatie op proef 2.
Maximale hartfrequentie: hoe hoger de maximale hartfrequentie, hoe beter de
prestatie op proef 2.
Maximale zuurstofopname: hoe groter de maximale zuurstofopname, hoe beter de
prestatie op proef 2.
Daarnaast heeft het geslacht ook een significante invloed op de prestatie van proef 2. Dit
werd eerder al aangetoond wanneer er een significant verschil gevonden werd tussen
mannen en vrouwen voor de prestatie op proef 2. Mannen presteren beter op proef 2 in
vergelijking met vrouwen.
Lichaamslengte heeft de grootste bèta-waarde. Bijgevolg heeft lichaamslengte de grootste
invloed op de prestatie van proef 2.
Invloed van fysieke fitheid op de reddingsproef Hoger Redder
58
Tabel 15. Enkelvoudige Lineaire Regressie: significante voorspellers van de prestatie op
proef 2 van de geïsoleerde functionele reddingsproeven
N = 27 B 1
β 2
t 3
p 4
Lichaamslengte -2.462 -.627 -4.029 .000 ***
Vet% 1.956 .463 2.611 .015 *
Huidplooi biceps 6.371 .464 2.622 .015 *
Huidplooi triceps 3.017 .503 2.911 .007 **
Huidplooi suprailiaciar 3.644 .488 2.797 .010 *
Huidplooi subscapulair 3.602 .418 2.302 .030 *
Huidplooi kuit 3.208 .428 2.371 .026 *
SUP -4.254 -.560 -3.383 .002 **
ESHR -8.973 -.572 -3.415 .002 **
MaxHF -1.481 -.397 -2.122 .044 *
VO2max -2.934 -.567 -3.368 .003 **
Geslacht -27.119 -.396 -2.157 .041 *
*** p < .001;
** p < .01;
* p < .05; n.s.
1 B = B-coëfficient (regressievergelijking)
2 β = sterkte van het verband;
3 t = heeft de variabele een
invloed?; 4 p = is de invloed significant?
3.2.3 Proef 3 - Bevrijdings- en vervoersproef
Plate Tapping is de enige significante voorspeller van de prestatie op de bevrijdings- en
vervoersproef (tabel 16). Hoe lager de snelheid van de bovenste ledematen, hoe beter de
prestatie op proef 3.
Invloed van fysieke fitheid op de reddingsproef Hoger Redder
59
Tabel 16. Enkelvoudige Lineaire Regressie: significante voorspeller van de prestatie op
proef 3 van de geïsoleerde functionele reddingsproeven
N = 27 B 1
β 2
t 3
p 4
PLT .639 .387 2.096 .046 *
*** p < .001;
** p < .01;
* p < .05; n.s.
1 B = B-coëfficient (regressievergelijking)
2 β = sterkte van het verband;
3 t = heeft de variabele een
invloed?; 4 p = is de invloed significant?
3.2.4 Proef 4 - Popduikproef
Sit-ups is de enige significante voorspeller van de prestatie op de popduikproef (tabel 17).
Hoe meer krachtuithouding een persoon heeft, hoe beter de prestatie op proef 4.
Tabel 17. Enkelvoudige Lineaire Regressie: significante voorspeller van de prestatie op
proef 4 van de geïsoleerde functionele reddingsproeven
N = 27 B 1
β 2
t 3
p 4
SUP .092 .409 2.196 .038 *
*** p < .001;
** p < .01;
* p < .05; n.s.
1 B = B-coëfficient (regressievergelijking)
2 β = sterkte van het verband;
3 t = heeft de variabele een
invloed?; 4 p = is de invloed significant?
3.2.5 Geïntegreerde reddingsproef
Volgende variabelen zijn significante voorspellers van de prestatie op de geïntegreerde
reddingsproef (tabel 18):
Lichaamslengte: grotere proefpersonen leveren een betere prestatie op de
geïntegreerde reddingsproef.
Lichaamsgewicht: zwaardere personen leveren een betere prestatie op de
geïntegreerde reddingsproef.
Huidplooimeting ter hoogte van de triceps: proefpersonen die een lagere waarde
hebben voor de huidplooimeting ter hoogte van de triceps presteren beter op de
geïntegreerde reddingsproef.
Invloed van fysieke fitheid op de reddingsproef Hoger Redder
60
Som van de huidplooien: een lagere waarde voor de som van de huidplooien
levert een betere prestatie op bij de geïntegreerde reddingsproef.
Sit-ups: hoe meer krachtuithouding een proefpersoon heeft, hoe beter de prestatie
op de geïntegreerde reddingsproef.
Endurance Shuttle Run: hoe groter het maximaal aëroob uithoudingsvermogen,
hoe beter de prestatie op de geïntegreerde reddingsproef.
Maximale hartfrequentie: hoe hoger de maximale hartfrequentie, hoe beter de
prestatie op de geïntegreerde reddingsproef.
Maximale zuurstofopname: hoe groter de maximale zuurstofopname, hoe beter de
prestatie op de geïntegreerde reddingsproef.
Lichaamslengte heeft de grootste bèta-waarde. Dit betekent aldus dat lichaamslengte de
grootste invloed heeft op de prestatie van de geïntegreerde reddingsproef.
Tabel 18. Enkelvoudige Lineaire Regressie: significante voorspeller van de prestatie op
de geïntegreerde reddingsproef
N = 27 B 1
β 2
t 3
p 4
Lichaamslengte -2.032 -.652 -3.938 .001 **
Lichaamsgewicht -1.853 -.554 -3.049 .006 **
Huidplooi triceps 2.270 .484 2.537 .019 *
Som huidplooien .779 .434 2.208 .039 *
SUP -3.699 -.526 -2.836 .010 *
ESHR -6.776 -.465 -2.348 .029 *
MaxHF -2.035 -.527 -2.770 .012 *
VO2max -2.141 -.441 -2.197 .040 *
*** p < .001;
** p < .01;
* p < .05; n.s.
1 B = B-coëfficient (regressievergelijking)
2 β = sterkte van het verband;
3 t = heeft de variabele een
invloed?; 4 p = is de invloed significant?
Invloed van fysieke fitheid op de reddingsproef Hoger Redder
61
3.3 Multipele Regressie
De onafhankelijke variabelen die vanuit de Lineaire Regressie een significante
voorspeller blijken te zijn voor de prestatie van de geïsoleerde functionele
reddingsproeven en/of de geïntegreerde reddingsproef worden opgenomen in de
Multipele Regressie.
3.3.1 Proef 1 - Onderwater- en rugproef
Volgende onafhankelijke variabelen worden opgenomen in de Multipele Regressie:
lichaamslengte, vetpercentage, huidplooimetingen ter hoogte van de biceps, triceps,
suprailiacair, kuit, som huidplooien, Standing Broad Jump, Sit-ups, Shuttle Run,
Endurance Shuttle Run, maximale hartfrequentie en maximale zuurstofopname.
De prestatie op de onderwater- en rugproef wordt voor 36.9% verklaard door de
opgenomen onafhankelijke variabelen (Adjusted R2 = .369). In de ANOVA-tabel wordt
een F-waarde van 2.123 en een p-waarde van .101 vastgesteld. Met andere woorden, de
opgenomen onafhankelijke variabelen hebben gezamenlijk geen significante invloed op
de prestatie van proef 1 (tabel 19).
Invloed van fysieke fitheid op de reddingsproef Hoger Redder
62
Tabel 19. Invloed van fysieke fitheid op de prestatie van proef 1 van de geïsoleerde
functionele reddingsproeven
N = 27 B 1
β 2
t 3
p 4
Constante 15.67
Lichaamslengte -.270 -.200 -.653 .526 n.s.
Vet% -1.044 -.738 -1.391 .190 n.s.
Huidplooi biceps 1.001 .216 .448 .662 n.s.
Huidplooi triceps 2.098 1.021 1.637 .128 n.s.
Huidplooi suprailiacair 2.961 1.172 1.866 .087 n.s.
Huidplooi kuit 2.721 1.053 1.703 .114 n.s.
Som huidplooien -1.416 -2.028 -1.362 .198 n.s.
SBJ -.001 -.001 -.004 .997 n.s.
SUP -.700 -.274 .784 .448 n.s.
SHR 2.295 .321 .947 .363 n.s.
ESHR -18.695 -3.326 -1.412 .183 n.s.
MaxHF -.260 -.195 -.740 .474 n.s.
VO2max 6.187 3.335 1.417 .182 n.s.
*** p < .001;
** p < .01;
* p < .05; n.s.
1 B = B-coëfficient (regressievergelijking)
2 β = sterkte van het verband;
3 t = heeft de variabele een
invloed?; 4 p = is de invloed significant?
3.3.2 Proef 2 - Weerstandsproef
De opgenomen onafhankelijke variabelen in de Multipele Regressie zijn: lichaamslengte,
vetpercentage, huidplooimetingen ter hoogte van de biceps, triceps, suprailiacair,
subscapulair, kuit, Sit-ups, Endurance Shuttle Run, maximale hartfrequentie, maximale
zuurstofopname en geslacht.
De prestatie op de weerstandsproef kan voor 52.2% verklaard worden door de
opgenomen onafhankelijke variabelen (Adjusted R2
= .522). In de ANOVA-tabel wordt
Invloed van fysieke fitheid op de reddingsproef Hoger Redder
63
een F-waarde van 3.271 en een p-waarde van .022 vastgesteld. Met andere woorden, de
opgenomen onafhankelijke variabelen hebben gezamenlijk een significante invloed op de
prestatie van proef 2. Uit tabel 20 kunnen we concluderen dat triceps (p = .053) en kuit (p
= .075) een trend tot een significante bijdrage leveren in het verklaren van de prestatie op
proef 2. Aangezien in dit onderzoek de significantiedrempel is ingesteld op p < .05 wordt
er geconcludeerd dat de opgenomen onafhankelijke variabelen gezamenlijk geen
significante invloed hebben op de prestatie van proef 2.
Tabel 20. Invloed van fysieke fitheid en geslacht op de prestatie van proef 2 van de
geïsoleerde functionele reddingsproeven
N = 27 B 1
β 2
t 3
p 4
Constante 1175.25
Lichaamslengte -1.866 -.496 -1.790 .097 n.s.
Vet% -1.127 -.285 -.483 .637 n.s.
Huidplooi biceps 1.923 .148 .435 .670 n.s.
Huidplooi triceps 2.794 .487 2.131 .053 n.s.
Huidplooi suprailiaciar .729 .103 .359 .725 n.s.
Huidplooi subscapulair -.444 -.055 -.166 .870 n.s.
Huidplooi kuit -5.861 -.812 -1.939 .075 n.s.
SUP -2.630 -.369 -1.205 .250 n.s.
ESHR 34.621 2.206 1.098 .292 n.s.
MaxHF -.819 -.220 -.959 .355 n.s.
VO2max -13.734 -2.652 -1.261 .229 n.s.
Geslacht .406 .006 .015 .988 n.s.
*** p < .001;
** p < .01;
* p < .05; n.s.
1 B = B-coëfficient (regressievergelijking)
2 β = sterkte van het verband;
3 t = heeft de variabele een
invloed?; 4 p = is de invloed significant?
Invloed van fysieke fitheid op de reddingsproef Hoger Redder
64
3.3.3 Proef 3 - Bevrijdings- en vervoersproef
Aangezien enkel Plate Tapping een significante invloed heeft op de prestatie van de
weerstandsproef wordt er enkel een enkelvoudige, Lineaire Regressie uitgevoerd.
De prestatie op de bevrijdings- en vervoersproef wordt voor 11.5% verklaard door
snelheid van de bovenste ledematen (Adjusted R2 = .115). In de ANOVA-tabel wordt een
F-waarde van 4.394 en een p-waarde van .046 vastgesteld. Uit tabel 21 kunnen we
concluderen dat Plate Tapping een significante bijdrage levert in het verklaren van de
prestatie op proef 3. De snelheid van de bovenste ledematen is een significante
voorspeller van de prestatie op proef 3. Proefpersonen die een slechte scoren behalen op
de Plate Tapping presteren beter op proef 3. Met andere woorden, personen die een lagere
snelheid in de bovenste ledematen hebben presteren beter op proef 3.
Tabel 21. Invloed van fysieke fitheid op de prestatie van proef 3 van de geïsoleerde
functionele reddingsproeven
N = 27 B 1
β 2
t 3
p 4
Constante 6.11
PLT .639 .387 2.096 .046 *
*** p < .001;
** p < .01;
* p < .05; n.s.
1 B = B-coëfficient (regressievergelijking)
2 β = sterkte van het verband;
3 t = heeft de variabele een
invloed?; 4 p = is de invloed significant?
Regressievergelijking:
Proef 3 = 6.11 + .639 x PLT
Indien een persoon 1 seconde meer nodig heeft om de 25 cycli van de Plate Tapping te
voltooien, dan zal de score op proef 3 met .639 toenemen.
3.3.4 Proef 4 - Popduikproef
Enkel Sit-ups hebben een significante invloed op de prestatie van de popduikproef.
Daarom wordt er enkel een Lineaire Regressie uitgevoerd.
Invloed van fysieke fitheid op de reddingsproef Hoger Redder
65
De prestatie op de popduikproef wordt voor 13.3% verklaard door de opgenomen
onafhankelijke variabele (Adjusted R2 = .133). In de ANOVA-tabel wordt een F-waarde
van 4.824 en een p-waarde van .038 vastgesteld. Uit tabel 22 kunnen we concluderen dat
Sit-ups een significante bijdrage leveren in het verklaren van de prestatie op proef 4.
Krachtuithouding is een positieve voorspeller van de prestatie op proef 4. Proefpersonen
die een goede score behalen op de Sit-ups presteren beter op proef 4. Met andere
woorden, personen met een grotere krachtuithouding presteren beter op proef 4.
Tabel 22. Invloed van fysieke fitheid op de prestatie van proef 4 van de geïsoleerde
functionele reddingsproeven
N = 27 B 1
β 2
t 3
p 4
Constante 7.24
SUP .092 .409 2.196 .038 *
*** p < .001;
** p < .01;
* p < .05; n.s.
1 B = B-coëfficient (regressievergelijking)
2 β = sterkte van het verband;
3 t = heeft de variabele een
invloed?; 4 p = is de invloed significant?
Regressievergelijking:
Proef 4 = 7.24 + .092 x SUP
Indien een persoon 1 volledige sit-up meer kan uitvoeren binnen de 30 seconden, dan zal
de score op proef 4 met .092 toenemen.
3.3.5 Geïntegreerde reddingsproef
Volgende onafhankelijke variabelen zijn opgenomen in de Multipele Regressie:
lichaamslengte, lichaamsgewicht, huidplooimeting ter hoogte van de triceps, som
huidplooien, Sit-ups, Endurance Shuttle Run, maximale hartfrequentie en maximale
zuurstofopname.
De prestatie op de geïntegreerde reddingsproef wordt voor 71.3% verklaard door de
opgenomen onafhankelijke variabelen (Adjusted R2 =.713). In de ANOVA-tabel wordt
een F-waarde van 7.508 en een p-waarde van .001 vastgesteld. Met andere woorden, de
opgenomen onafhankelijke variabelen hebben gezamenlijk een significante invloed op de
Invloed van fysieke fitheid op de reddingsproef Hoger Redder
66
prestatie van de geïntegreerde reddingsproef. Uit tabel 23 kunnen we concluderen dat
triceps, som huidplooien, sit-ups en maximale hartfrequentie een significante bijdrage
leveren in het verklaren van de prestatie op de geïntegreerde reddingsproef. De
huidplooimeting ter hoogte van de triceps is een positieve voorspeller van de prestatie op
de geïntegreerde reddingsproef. Som huidplooien, krachtuithouding en maximale
hartfrequentie zijn negatieve voorspellers van de prestatie op de geïntegreerde
reddingsproef.
Proefpersonen die een hogere waarde hebben voor de huidplooimeting ter hoogte van de
triceps presteren slechter op de geïntegreerde reddingsproef. Met andere woorden,
personen met een hoger vetgehalte hebben meer tijd nodig om de geïntegreerde
reddingsproef af te leggen. Indien de huidplooi ter hoogte van de triceps 1 mm dikker is,
dan zal de tijd op de geïntegreerde reddingsproef met 4.810 seconden toenemen.
Proefpersonen die een hogere waarde hebben voor de som van de huidplooien (biceps,
triceps, suprailiaciar, supscapulair, kuit), presteren beter op de geïntegreerde
reddingsproef. Met andere woorden, personen met een hoger vetgehalte hebben minder
tijd nodig om de geïntegreerde reddingsproef af te leggen. Indien de som van de
huidplooien 1 mm dikker is, dan zal de zwemtijd op de geïntegreerde reddingsproef met
2.229 seconden afnemen. De bèta-waarde van de som van de huidplooien is het grootst,
dus de invloed van de som van de huidplooien op de prestatie van de geïntegreerde
reddingsproef is het grootst.
Proefpersonen die een goede score behalen op de Sit-ups presteren beter op de
geïntegreerde reddingsproef. Met andere woorden, personen met een grotere
krachtuithouding presteren beter op de geïntegreerde reddingsproef. Indien een persoon 1
volledige sit-up meer kan uitvoeren binnen de 30 seconden, dan zal de zwemtijd op de
geïntegreerde reddingsproef met 3.875 seconden afnemen.
Proefpersonen die een hogere maximale hartfrequentie hebben presteren beter op de
geïntegreerde reddingsproef. Indien de maximale hartfrequentie met 1 slag per minuut
toeneemt, dan zal de zwemtijd op de geïntegreerde reddingsproef met 2.273 seconden
afnemen.
Invloed van fysieke fitheid op de reddingsproef Hoger Redder
67
Tabel 23. Invloed van fysieke fitheid op de prestatie van de geïntegreerde reddingsproef
N = 27 B 1
β 2
t 3
p 4
Constante 726.17
Lichaamslengte -.594 -.201 -.575 .575 n.s.
Lichaamsgewicht -.110 -.033 -1.23 .904 n.s.
Huidplooi triceps 4.810 1.085 3.398 .005 **
Som huidplooien -2.229 -1.299 -3.051 .009 **
SUP -3.875 -.586 -3.157 .008 **
ESHR -23.596 -1.619 -1.292 .219 n.s.
MaxHF -2.273 -.588 -3.384 .005 **
VO2max 8.560 1.763 1.322 .209 n.s.
*** p < .001;
** p < .01;
* p < .05; n.s.
1 B = B-coëfficient (regressievergelijking)
2 β = sterkte van het verband;
3 t = heeft de variabele een
invloed?; 4 p = is de invloed significant?
Regressievergelijking:
Geïntegreerde reddingsproef = 726.17 - .594 x lichaamslengte - .110 x lichaamsgewicht +
4.810 x triceps - 2.229 x som huidplooien - 3.875 x SUP - 23.596 x ESHR - 2.273 x
MaxHF + 8.560 x VO2max
Invloed van fysieke fitheid op de reddingsproef Hoger Redder
69
DISCUSSIE
Redders hebben bepaalde fysieke fitheidscomponenten in bepaalde werksituaties nodig.
Redders moeten zelden een reddingsoperatie uitvoeren, doch moeten ze over voldoende
fysieke fitheid beschikken. Het uitvoeren van een reddingsoperatie is immers een fysiek
veeleisende taak. Het is dus van belang de fysieke fitheidscomponenten bij redders vast te
stellen zodat beroepsgerelateerde fitheidstesten kunnen ontwikkeld worden. Een
beroepsgerelateerde fitheidstest is een weerspiegeling van de fysiek veeleisende taken
van een bepaald beroep. Met behulp van een taakanalyse kunnen de fitheidsnormen
worden bepaald. Op basis van deze fitheidsnormen kunnen beroepsgerelateerde
fitheidstesten gebruikt worden als examencriteria bij kandidaat redders (Payne & Harvey,
2010; Tipton et al., 2012).
In huidig onderzoek worden de fysieke fitheidscomponenten bij Hoger Redders
onderzocht. Er wordt nagegaan welke fysieke fitheidscomponenten voorspellers zijn van
de prestatie op de geïsoleerde functionele reddingsproeven en de geïntegreerde
reddingsproef. Deze reddingsproeven zijn examenproeven van de VTS om het diploma
Hoger Redder te verkrijgen.
1 FYSIEKE EIGENSCHAPPEN HOGER REDDERS
In de literatuur vonden we enkel fysieke eigenschappen bij strandredders (Reilly et al.,
2006a; Reilly et al., 2006b; Prieto-Saborit et al., 2010). In huidig onderzoek werd beroep
gedaan op Hoger Redders. Bij gebrek aan waarden voor Hoger Redders worden de
huidige data dus vergeleken met de fysieke eigenschappen bij strandredders.
1.1 Antropometrische metingen
In het onderzoek van Reilly en collega’s (2006b) werd de antropometrie gemeten bij
strandredders uit het Verenigd Koninkrijk en Zweden. De gemiddelde waarden voor de
lichaamslengte, het lichaamsgewicht, de Body Mass Index en het vetpercentage bij deze
strandredders kunnen we vergelijken met de metingen uit huidig onderzoek bij
zwembadredders.
De gemiddelde lichaamslengte bij zwembadredders (176.0 ± 8.7 cm) in dit onderzoek is
vergelijkbaar met de gemiddelde lichaamslengte bij strandredders (177.0 ± 7.5 cm) uit het
Invloed van fysieke fitheid op de reddingsproef Hoger Redder
70
onderzoek van Reilly en collega’s (2006b). Voor de gemiddelde waarden van het
lichaamsgewicht, de Body Mass Index en het vetpercentage vinden we duidelijke
verschillen. Het gemiddeld lichaamsgewicht bij strandredders (77.0 ± 12.4 kg) uit het
onderzoek van Reilly en collega’s (2006b) is hoger in vergelijking met het gemiddeld
lichaamsgewicht bij zwembadredders (71.8 ± 11.8 kg) uit huidig onderzoek. De
gemiddelde Body Mass Index bij strandredders (24.2 ± 2.8 kg/m2) uit het onderzoek van
Reilly en collega’s (2006b) is hoger in vergelijking met de Body Mass Index bij
zwembadredders (23.1 ± 2.8 kg/m2) uit huidig onderzoek. Het gemiddeld vetpercentage
bij zwembadredders (20.8 ± 8.1 %) uit dit onderzoek is hoger in vergelijking met het
vetpercentage bij strandredders (16.4 ± 6.6 %) uit het onderzoek van Reilly en collega’s
(2006b).
1.2 Maximale kracht, maximale hartfrequentie, maximale zuurstofopname en
zwemprestatie
Maximale kracht, maximale hartfrequentie en maximale zuurstofopname zijn fysieke
fitheidfactoren die gemeten worden in de Eurofit-Testbatterij. De maximale kracht wordt
gemeten met een handdynamometer, de maximale hartfrequentie en de maximale
zuurstofopname met behulp van de Endurance Shuttle Run. In huidig onderzoek wordt de
invloed van onder andere deze fysieke fitheidsfactoren op de geïsoleerde functionele
reddingsproeven en de geïntegreerde reddingsproef onderzocht. De geïsoleerde
functionele reddingsproef Hoger Redder bestaat onder andere uit een weerstandsproef
waarbij men 200 meter zwemt in een zwembad. De gemiddelde scores op de fysieke
fitheidsfactoren en de 200 meter weerstandsproef kunnen we vergelijken met de
gemiddelde scores uit de literatuur.
De gemiddelde maximale kracht bij mannelijke strandredders (54.3 ± 7.9 kg) uit het
onderzoek van Reilly en collega’s (2006a) is hoger in vergelijking met de gemiddelde
maximale kracht bij mannelijke zwembadredders (53.32 ± 9.06 kg) uit huidig onderzoek.
De gemiddelde maximale kracht bij vrouwelijke zwembadredders (36.59 ± 4.39 kg) uit
dit onderzoek is hoger in vergelijking met de gemiddelde maximale kracht bij
vrouwelijke strandredders (32.0 ± 4.7 kg) uit het onderzoek van Reilly en collega’s
(2006a). In een zwembad wordt 200 meter sneller gezwommen door strandredders (177 ±
26 seconden) uit het onderzoek van Reilly en collega’s (2006b) in vergelijking met
zwembadredders (211 ± 34.3 seconden) uit huidig onderzoek. Bovendien zwemmen
Invloed van fysieke fitheid op de reddingsproef Hoger Redder
71
dezelfde strandredders sneller 200 meter in de zee (188 ± 46 seconden) in vergelijking
met zwembadredders uit dit onderzoek die 200 meter in een zwembad zwemmen. Dit is
hoogstwaarschijnlijk te wijten aan het feit dat strandredders de eerste meters in de zee
kunnen lopen (Reilly et al., 2006a). In de studie van Prieto-Saborit en collega’s (2010) is
de gemiddelde maximale hartfrequentie bij strandredders (196.2 ± 4.1 slagen per minuut)
hoger ten opzichte van zwembadredders (193 ± 8.7 slagen per minuut) uit huidig
onderzoek. Daarnaast is de gemiddelde maximale zuurstofopname bij dezelfde
strandredders (40.0 ± .8 ml/min) uit de studie van Prieto-Saborit en collega’s (2010)
groter in vergelijking met zwembadredders (47.1 ± 6.3 ml/min) uit dit onderzoek.
We kunnen de eerste nulhypothese verwerpen en de eerste alternatieve hypothese
aanvaarden want er is een verschil tussen strandredders en zwembadredders voor de
gemiddelde waarden van antropometrische metingen, maximale kracht, maximale
hartfrequentie en maximale zuurstofopname. Een mogelijke verklaring hiervoor is dat
strandredders andere fysieke eigenschappen bezitten dan zwembadredders. Daarnaast
kunnen verschillende fysieke fitheidstesten ook een mogelijke verklaring zijn voor het
verschil in maximale hartfrequentie en maximale zuurstofopname bij strandredders en
zwembadredders. In huidig onderzoek werd de maximale hartfrequentie en maximale
zuurstofopname indirect vastgesteld op basis van de Endurance Shuttle Run. In het
onderzoek van Prieto-Saborit en collega’s (2010) werd de maximale hartfrequentie en
maximale zuurstofopname direct berekend tijdens een maximale inspanningstest in een
laboratorium.
Invloed van fysieke fitheid op de reddingsproef Hoger Redder
72
2 FYSIEKE FITHEID EN GESLACHT
Zowel mannelijke als vrouwelijke, jongere als oudere redders moeten in staat zijn een
slachtoffer te redden. Daarom is het belangrijk dat elke redder over voldoende fysieke
fitheid beschikt. Normen moeten dus geslachts- en leeftijdsvrij zijn (Rayson, 2000).
In huidig onderzoek wordt onderzocht op welke testen van de Eurofit-testbatterij
vrouwelijke en mannelijke Hoger Redders een significant verschil vertonen. Net zoals in
het onderzoek van Scanlan en Dascombe (2011) hebben mannelijke redders hogere
waarden voor de antropometrische metingen. Ook op de musculaire en cardiovasculaire
fitheidscomponent scoren mannen hoger. Daarnaast hebben vrouwelijke Hoger Redders
meer evenwicht en zijn ze leniger in vergelijking met mannelijke Hoger Redders. Hieruit
kunnen we concluderen dat zowel de mannelijke junior competitieredders uit het
onderzoek van Scanlan en Dascombe (2011) als de mannelijke Hoger Redders uit huidig
onderzoek hoger scoren op de meeste fysieke fitheidstesten en dus een grotere belasting
aankunnen (Scanlan & Dascombe, 2011). We kunnen besluiten dat de tweede alternatieve
hypothese aanvaard wordt en de tweede nulhypothese verworpen wordt aangezien er een
verschil bestaat in fysieke fitheid tussen mannen en vrouwen. Het is belangrijk geen
rekening te houden met het verschil in fysieke fitheid tussen mannen en vrouwen bij het
bepalen van normen. Wanneer hier echter wel rekening mee wordt gehouden, ontstaat er
indirecte discriminatie (Rayson, 2000). Daarnaast moeten normen gebaseerd zijn op de
tijdslimiet waarin een reddingsoperatie moet uitgevoerd worden. Het verlagen van de
normen om deze meer haalbaar te maken voor vrouwelijke redders kan leiden tot een
verminderde veiligheid van het slachtoffer en zichzelf (Rayson, 2000; Tipton et al.,
2012).
Invloed van fysieke fitheid op de reddingsproef Hoger Redder
73
3 INVLOED VAN FYSIEKE FITHEID OP DE REDDINGSPROEF
HOGER REDDER
In huidig onderzoek worden fysieke fitheidsfactoren vastgesteld die de prestatie op de
reddingsproef Hoger Redder voorspellen. Uit de resultaten kunnen we besluiten dat er
verschillende fysieke fitheidsfactoren de prestatie op de reddingsproef Hoger Redder
voorspellen. Maar welke fysieke fitheidsfactor is een voorspeller van de prestatie op de
reddingsproef Hoger Redder? Dit werd onderzocht aan de hand van een Lineaire en
Multipele Regressie. In de studie van Reilly en collega’s (2006b) werd alsook een
regressieanalyse gehanteerd om te kijken welke antropometrische test of zwembadtest de
prestatie van de strandredder op fysiek veeleisende taken voorspelt.
3.1 Geïntegreerde reddingsproef
We kunnen de vierde alternatieve hypothese enkel aanvaarden voor de antropometrische
metingen, de motorische testen, de uithoudingstest en geslacht omdat dit voospellers zijn
van de prestatie op proef 1, proef 2, proef 3 of proef 4 van de geïsoleerde functionele
reddingsproeven. De vierde alternatieve hypothese kan verworpen worden voor de
variabele regelmatig zwemmen aangezien dit geen voorspeller is van de prestatie op proef
1, proef 2, proef 3 of proef 4 van de geïsoleerde functionele reddingsproeven.
3.1.1 Proef 1 - Onderwater- en rugproef
Wanneer de fysieke fitheidsfactoren individueel bekeken worden als voorspellers voor de
prestatie op de onderwater- en rugproef zijn er meerdere fysieke fitheidsfactoren die een
afzonderlijke significante invloed hebben op de prestatie van proef 1.
Grotere proefpersonen presteren beter op proef 1. Een mogelijke verklaring voor de
lichaamslengte zou kunnen zijn dat grotere proefpersonen beter door het water glijden en
bijgevolg ook een betere prestatie leveren (Geladas, Nassis & Pavlicevic, 2005).
Proefpersonen met een hoger vetgehalte presteren slechter in vergelijking met lichtere
personen. Dit kan worden gelinkt aan het feit dat personen met dikkere huidplooien een
slechtere prestatie leveren. Reilly en collega’s (2006b) concludeerden dat de musculaire
en de cardiorespiratoire fysieke fitheidscomponenten belangrijke componenten zijn bij
strandredders. Er werd een correlatie gevonden tussen de deltoïdeus omtrek, de
zwemprestatie op de 400 meter crawl en de VO2 tijdens het vervoeren. Dit wijst erop dat
Invloed van fysieke fitheid op de reddingsproef Hoger Redder
74
kracht in de bovenste ledematen en het aëroob uithoudingsvermogen belangrijk zijn om
een goede prestatie te leveren op een zwemtest. Deze componenten worden in de huidige
studie bevestigd want explosieve kracht, krachtuithouding en maximaal aëroob
uithoudingsvermogen zijn significante voorspellers van de prestatie op proef 1. Daarnaast
worden deze resultaten, in huidige studie nog verder uitgebreid doordat snelheid en
wendbaarheid ook significante voorspellers zijn van de prestatie op de onderwater- en
rugproef. Een aannemelijke verklaring waarom de motorische fysieke fitheidscomponent
ook belangrijk is in het voorspellen van de prestatie op proef 1, kan zijn dat
proefpersonen tijdens het onderwater zwemmen voldoende snelheid moeten genereren in
de bovenste ledematen om de 25 meter te overbruggen. Verder is het maximaal aëroob
uithoudingsvermogen de fysieke fitheidsfactor die de prestatie op proef 1 het meest
voorspelt. Een goed aëroob uithoudingsvermogen is belangrijk bij redders. De taak van
een redder bestaat erin reddingsoperaties uit te voeren in een korte tijdsperiode met een
hoge intensiteit (Prieto-Saborit et al., 2010).
Indien alle significante voorspellers in een Multipele Regressie worden opgenomen
hebben ze gezamenlijk geen invloed meer op de prestatie van proef 1.
3.1.2 Proef 2 - Weerstandsproef
Ook bij de weerstandsproef worden de fysieke fitheidsfactoren afzonderlijk bekeken als
voorspellers van de prestatie op proef 2. Er zijn meerdere fysieke fitheidsfactoren die een
significante invloed hebben op de prestatie van proef 2.
Ook bij deze proef kunnen dezelfde verklaringen zoals bij proef 1 gegeven worden, met
het grote verschil dat snelheid en wendbaarheid geen invloed hebben op de prestatie van
proef 2. Een mogelijke verklaring hiervoor is omdat men in deze proef niet onderwater
zwemt. Geslacht is echter wel een significante voorspeller van de prestatie op proef 2.
Daar mannen hoger scoren op de voorspellende fysieke fitheidsfactoren van proef 2 is het
logisch dat zij ook beter presteren op proef 2. Daarnaast heeft lichaamslengte de grootste
invloed op de prestatie van proef 2. Glijden door het water heeft dus een grote invloed op
de 200 meter weerstandsproef.
Ook deze significante voorspellers verdwijnen wanneer alle predictoren in een Multipele
Regressie worden opgenomen.
Invloed van fysieke fitheid op de reddingsproef Hoger Redder
75
3.1.3 Proef 3 - Bevrijdings- en vervoerproef
Voor de bevrijdings- en vervoersproef is er maar één fysieke fitheidsfactor die een
significante invloed heeft op de prestatie van proef 3, namelijk de snelheid in de bovenste
ledematen. Plate Tapping is een significante voorspeller van de prestatie op proef 3. Hoe
meer snelheid in de bovenste ledematen een proefpersoon bezit, hoe slechter de prestatie
op proef 3. Deze resultaten zijn verrassend aangezien een redder een reddingsoperatie
snel en effectief moet uitvoeren. Het is belangrijk dat een redder snel reageert wanneer
een drenkeling in nood wordt opgemerkt (Layon & Modell, 2009). Een mogelijke
verklaring hiervoor kan liggen in het feit dat proef 3 niet binnen een bepaalde tijd moet
gezwommen worden. Proefpersonen zwemmen mogelijks trager om zich beter te
concentreren op het uitvoeren van de juiste bevrijdings- en vervoersgrepen.
Aangezien enkel Plate Tapping een significante voorspeller is van de prestatie wordt er
geen Multipele Regressie uitgevoerd.
3.1.4 Proef 4 - Popduikproef
Er is één fysieke fitheidsfactor die een significante invloed heeft op de prestatie van proef
4, namelijk krachtuithouding. Sit-ups is een positieve voorspeller van de prestatie op
proef 4. Ook bij strandredders is kracht belangrijk. De fysiek veeleisende taken zijn onder
andere krachtgerelateerde taken zoals bijvoorbeeld een slachtoffer op een reddingsboot
heffen (Reilly et al., 2006b). Een verklaring voor het feit dat krachtuithouding een
positieve voorspeller is van de prestatie op proef 4 is mogelijks omdat in deze proef een
pop moet opgehaald worden op de bodem en vervoerd worden. Voornamelijk
krachtrainingen zijn dus belangrijk om goed te presteren op proef 4.
Er wordt geen Multipele Regressie uitgevoerd aangezien Sit-ups de enige significante
voorspeller is van de prestatie op proef 4.
3.2 Geïntegreerde reddingsproef
Eerst worden fysieke fitheidsfactoren individueel bekeken als voorspellers voor de
prestatie op de geïntegreerde reddingsproef. Er zijn verschillende fysieke fitheidsfactoren
die voorspellers zijn van de prestatie op de geïntegreerde reddingsproef. De vijfde
alternatieve hypothese kan enkel aanvaard worden voor de antropometrische metingen, de
motorische testen en de uithoudingstest. Want dit zijn voorspellers van de prestatie op de
Invloed van fysieke fitheid op de reddingsproef Hoger Redder
76
geïntegreerde reddingsproef. De vijfde alternatieve kan verworpen worden voor de
variabelen geslacht en regelmatig zwemmen aangezien dit geen voorspellers zijn van de
prestatie op de geïntegreerde reddingsproef.
Grotere personen presteren beter op de geïntegreerde reddingsproef. Daarnaast heeft
lichaamslengte de grootste invloed op de prestatie van de geïntegreerde reddingsproef.
Ook bij de 200 meter weerstandsproef van de geïsoleerde functionele reddingsproeven
heeft dit de grootse invloed op de prestatie. Beter glijden door het water kan wederom een
mogelijke verklaring zijn omdat ook bij deze reddingsproef proefpersonen eerst 100
meter moeten zwemmen. De geïntegreerde reddingsproef bestaat uit een zwemtest die
moet uitgevoerd worden in een korte tijdsperiode met een hoge intensiteit. Een goed
aëroob uithoudingsvermogen zorgt ervoor dat personen niet vroegtijdig vermoeid zijn bij
het uitvoeren van deze reddingsproef (Prieto-Saborit, et al., 2010). Daarnaast is
krachtuithouding ook een belangrijke fitheidsfactor bij het uitvoeren van deze test. Ook in
de literatuur toont men aan dat redders krachtgerelateerde taken moeten uitvoeren (Reilly
et al., 2006b). Net zoals bij de popduikproef van de geïsoleerde functionele
reddingsproeven moet bij deze reddingsproef een pop opgehaald worden op de bodem en
vervolgens vervoerd worden. Bovendien moet men een drenkeling vervoeren met behulp
van een reddingsgordel. Voldoende krachtuithouding in de bovenste ledematen is een
vereiste om de drenkeling naar de overkant van het zwembad te brengen. Ook Reilly en
collega’s (2006b) concluderen dat kracht in de bovenste ledematen een belangrijke
fysieke fitheidsfactor is bij strandredders.
Wanneer alle significante voorspellers in één analyse worden opgenomen hebben
huidplooimeting ter hoogte van de triceps, som huidplooien, krachtuithouding en
maximale hartfrequentie een significante invloed op de prestatie van de geïntegreerde
reddingsproef. De som van de huidplooien heeft de grootste invloed op de prestatie van
de geïntegreerde reddingsproef. Dit resultaat is verrassend aangezien de som van de
huidplooien een positieve voorspeller is in de Lineaire Regressie en een negatieve
voorspeller in de Multipele Regressie. Een mogelijke verklaring hiervoor is omdat er in
dit onderzoek geen rekening werd gehouden met de multicollineariteit. Daarnaast moeten
er minstens vijfmaal zoveel proefpersonen zijn als opgenomen variabelen. Ook dit werd
in huidig onderzoek niet gerespecteerd.
Invloed van fysieke fitheid op de reddingsproef Hoger Redder
77
4 STERKTES EN BEPERKINGEN VAN HUIDIG ONDERZOEK
EN RICHTLIJNEN VOOR VERDER ONDERZOEK
Dit onderzoek was een vernieuwend onderzoek. Het is het eerste onderzoek dat de
fysieke fitheid bij Hoger Redders onderzocht heeft. Daarnaast werd er in voorgaande
studies geen onderzoek gedaan bij Hoger Redders maar telkens bij strandredders.
Bovendien werden de fysieke fitheidstesten van de Eurofit Testbatterij en de zwemtesten
telkens door dezelfde testleider afgenomen. Eén testleider was verantwoordelijk voor de
tijdsopnames en meetresultaten en de andere hield zich bezig met het noteren van de
resultaten. Om de kwalitatieve beoordeling te verzekeren werden de zwemtesten
vastgelegd op tape om deze indien nodig te herbekijken.
Hoewel dit onderzoek vernieuwend was, zijn er toch enkele beperkingen die in acht
moeten genomen worden. Deze worden, samen met enkele richtlijnen voor toekomstig
onderzoek, hieronder toegelicht.
Eerst en vooral waren er slechts 27 proefpersonen, wat de generaliseerbaarheid van de
resultaten beperkt maakt. Verder onderzoek dient dit dus uit te breiden door meer
proefpersonen in het onderzoek op te nemen. Voor een Multipele Regressie betekent dit
minstens 100 proefpersonen. Bovendien moet men ook rekening houden dat er in een
Multipele Regressie minstens vijfmaal zoveel proefpersonen als opgenomen variabelen
moeten zijn. Hieruit kunnen we concluderen dat in huidig onderzoek er te weinig
proefpersonen waren om een Multipele Regressie met zoveel predictoren uit te voeren.
Daarnaast is de kans groter dat er meer significante resultaten gevonden worden bij een
grotere proefgroep. Bij een Multipele Regressie worden er meerdere onafhankelijke
variabelen in één analyse opgenomen en kijkt men of deze variabelen gezamenlijk een
invloed hebben op de afhankelijke variabele. Bij een Lineaire Regressie wordt enkel de
invloed van de afzonderlijke onafhankelijke variabele op de afhankelijke variabele
bekeken. Het is dus belangrijk om naast een Lineaire Regressie ook een Multipele
Regressie uit te voeren.
Er werd in huidig onderzoek geen rekening gehouden met het zwemniveau. Er hebben
waterpolospelers deelgenomen aan het onderzoek maar ook personen die bijna nooit gaan
zwemmen in hun vrije tijd. Daardoor is het mogelijk dat de resultaten een vertekend beeld
geven omdat er veel variatie ontstaat tussen de prestaties op de reddingsproeven. Het zou
Invloed van fysieke fitheid op de reddingsproef Hoger Redder
78
naar de toekomst toe handig zijn om enkel proefpersonen in het onderzoek op te nemen
met hetzelfde zwemniveau. Een andere mogelijkheid is nagaan of het zwemniveau een
voorspeller is voor de prestatie op de reddingsproef. Daarnaast kan men nog andere
predictoren opnemen, zoals bijvoorbeeld ervaring.
Uit de literatuurstudie bleek dat er vaak een taakanalyse uitgevoerd wordt bij beroepen
waar fysieke fitheid een prestatiebepalende factor is. Uit de studie van de meest recente
literatuur werd een taakanalyse bij strandredders uitgevoerd door Reilly en collega’s
(2006a, 2006b). Deze taakanalyse was echter niet volledig aangezien de hoofdtaken van
een redder en de prestatienormen niet waren weergegeven. Ook in huidig onderzoek is er
geen taakanalyse uitgevoerd bij Hoger Redders. De fysiek veeleisende taken zijn niet
geïdentificeerd, enkel de fysieke fitheidscomponenten zijn vastgesteld. Ten gevolge
daarvan kunnen we niet besluiten of de geïntegreerde reddingsproef een
beroepsgerelateerde fitheidstest is die de fysiek veeleisende taken van een Hoger Redder
weerspiegelt. In verder onderzoek moet men rekening houden met de eerste stappen bij
een taakanalyse, deze zijn cruciaal. Daarom is het voor verder onderzoek aangewezen
eerst de fysiek veeleisende taken te identificeren bij Hoger Redders. Vervolgens de
fysieke fitheidscomponenten te kwantificeren. Daarna kijken of er een verband bestaat
tussen de fysiek veeleisende taken en de beroepsgerelateerde fitheidstest. En als laatste
prestatienormen bepalen op basis van het absoluut criterium. Het absoluut criterium zegt
iets meer over het criterium waaraan Hoger Redders moeten voldoen om bepaalde taken
met de nodige veiligheid uit te voeren (Chahal et al., 1992; Rayson, 2000).
Invloed van fysieke fitheid op de reddingsproef Hoger Redder
79
5 CONCLUSIES
Uit huidig onderzoek kunnen we concluderen dat fysieke fitheid een invloed heeft op de
reddingsproef Hoger Redder. Zowel in de geïsoleerde functionele reddingsproef als in de
geïntegreerde reddingsproef zijn verschillende fysieke fitheidsfactoren voorspellers van
de prestatie. We kunnen besluiten dat naast een maximaal aëroob uithoudingsvermogen,
ook krachtuithouding van belang is bij de onderwater- en rugproef, de weerstandsproef en
de geïntegreerde reddingsproef. Ook bij de popduikproef is krachtuithouding van belang.
Voornamelijk uithoudings- en krachttrainingen zijn dus belangrijk om goed te presteren
op de reddingsproef Hoger Redder. Daarnaast zijn lichaamslengte en huidplooimetingen
ook voorspellers van de prestatie op de onderwater- en rugproef, de weerstandsproef en
de geïntegreerde reddingsproef. Ook lichaamsgewicht is een voorspeller van de prestatie
op de geïntegreerde reddingsproef. Bij de onderwater- en rugproef van de geïsoleerde
functionele reddingsproeven wordt alsook aangetoond dat explosieve kracht, snelheid en
wendbaarheid een invloed hebben op de prestatie. Daarnaast is snelheid van de bovenste
ledematen een belangrijke voorspeller van de prestatie op de bevrijdings- en
vervoersproef van de geïsoleerde functionele reddingsproeven.
Aangezien fysieke fitheid een prestatiebepalende factor is bij Hoger Redders is het
belangrijk een taakanalyse uit te voeren alvorens prestatienormen te bepalen. Daarnaast
moeten prestatienormen geslachts- en leeftijdsvrij zijn.
Invloed van fysieke fitheid op de reddingsproef Hoger Redder
IX
REFERENTIELIJST
Amusa, L.O. & Toriola, A.L. (2003). Leg power and physical performance measures of
top national track athletes. Journal of Exercise Science and Fitness, 1 (1), 61-67.
Arnason, A., Sigurdsson, S.B., Gudmundsson, A., Holme, I., Engebretsen, L., Bahr R.
(2004). Physical Fitness, Injuries, and Team Performance in Soccer. American College of
Sports Medicine, 278-285.
Bilzon, J.L.J., Allsopp, A.J. & Tipton, M.J. (2001). Assessment of physical fitness for
occupations encompassing load-carriage tasks. Occupational Medicine, 51(5), 357-361.
Blair, S.N., Cheng, Y. & Holder, J.S. (2001). Is physical activity or physical fitness more
important in defining health benefits? Medicine & Science in Sports & Exercise, S379-
S399.
Boddington, M.K., Lambert, M.I. & Waldeck, M.R. (2004). Validity of a 5-meter
multiple shuttle run test for assessing fitness of women field hockey players. Journal of
Strength and Conditioning Research, 18(1), 97–100.
Bonneau, J. & Brown, J. (1995). Physical ability, Fitness and Police Work. Journal of
Clinical Forensic Medicine, 2, 157-164.
Bouchard, C., Blair, S.N., & Haskell, W.L. (2007). Physical activity and health. 2e ed. 3-
22. Champaign, Human Kinetics Books.
Bourgois, J. & Vrijens, J. (2011). Basis voor verantwoord trainen. 99, 155-160, 240, 267.
Gent, Publicatiefonds voor Lichamelijke Opvoeding.
Brunet, M., Chaput, J.P. & Tremblay, A. (2007). The association between low physical
fitness and high body mass index or waist circumference is increasing with age in
children: the ‘Québec en Forme’ Project. International Journal of Obesity, 31, 637-643.
Castro-Pinero, J., Artero, E.G., Espana-Romero, V., Ortega, F.B., Sjöstroöm, M., Suni, J.,
Ruiz, J.R. Criterion-related validity of field-based fitness tests in youth: a systematic
review. (2010). Sports Medicine, 44, 934-943.
Invloed van fysieke fitheid op de reddingsproef Hoger Redder
X
Chahal, P., Lee, S.W., Oseen, M., Singh, M. & Wheeler, G. (1992). Physical fitness and
work performance standards: A proposed approach. International Journal of Industrial
Ergonomics. 9, 127-135.
Constable, S. & Palmer B. (2000). The Process of Physical Fitness Standards
Development. Human Systems Information Analysis Center, 1-258.
Council of Europe. (1988). Eurofit: handbook for the EUROFIT tests of physical fitness.
25-58. Rome, Secretariat of the Committee for the Development of Sport within the
Council of Europe.
Franklin, B.A., Whaley, M.H., Howley, E.T. & Balady, G.J. (2000). ACSM’s Guidelines
for exercise testing and prescription. Lippincott Williams & Wilkins, 71-76, 229.
Freedson, P.S., Cureton, K.J. & Heath, G.W. (2000). Status of Field-Based Fitness
Testing in Children and Youth. Preventive Medicine, 31, S77-S85.
Geladas, N. D., Nassis, G. P., & Pavlicevic, S. (2005). Somatic and physical traits
affecting sprint swimming performance in young swimmers. Sports Medicine, 26(2), 139-
44.
Idris, A.H., Berg, R.A., Bierens, J., Bossaert, L., Branche, C.M., Gabrielli, A., Graves,
S.A., Handley, A.J., Hoelle, R., Morley, P.T., Papa, L., Pepe, P.E., Quan, L., Szpilman,
D., Wigginton, J.G., Modell, J.H. (2003). Recommended Guidelines for Uniform
Reporting of Data From Drowning. The “Utstein Style”. Circulation, 108, 2565-2574.
Keane, A., Scott, M.A., Dugdill, L. & Reilly, T. (2010). Fitness Test Profiles as
Determined by the Eurofit Test Battery in Elite Female Gaelic Football Players. Journal
of Strength and Conditioning Research, 24(6), 1502-1506.
Layon, A.J. & Modell, J.H. (2009). Drowning. The American Society of
Anesthesiologists, 110(6), 1390-1401.
Malmberg, J.J., Miilunpalo, S.I., Vuori, I.M., Pasanen, M.E., Oja, P., Haapanen-Niemi,
N.A. (2002). A Health-Related Fitness and Functional Performance Test Battery for
Middle-Aged and Older Adults: Feasibility and Health-Related Content Validity. Arch
Phys Med Rehabil, 83, 666-677.
Invloed van fysieke fitheid op de reddingsproef Hoger Redder
XI
Michaelides, M.A., Parpa, K.M., Thompson, J. & Brown, B. (2008). Predicting
Performance on a Firefighter’s Ability Test From Fitness Parameters. American Alliance
for Health, Physical Education, Recreation and Dance, 79(4), 469-475.
Mikkelsson, L., Kaprio, J., Kautiainen, H., Kujala, U., Mikkelsson, M., Nupponen, H.
(2006). School Fitness Tests as Predictors of Adult Health-Related Fitness. American
Journal of Human Biology, 18, 342-349.
Ortega, F.B., Ruiz, J.R., Mesa, J.L., Gutiérrez, A. & Sjöström, M. (2007). Cardiovascular
Fitness in Adolescents: The Influence of Sexual Maturation Status - The AVENA and
EYHS Studies. American Journal of Human Biology, 19, 801-808.
Ortega, F.B., Ruiz, J.R., Castillo, M.J. & Sjöström, M. (2008). Physical fitness in
childhood and adolescence: a powerful marker of health. International Journal of
Obesity, 32, 1-11.
Ortega, F.B., Artero, E.G., Ruiz, J.R., Espana-Romero, V., Jiménez-Pavon, D., Vincente-
Rodriquez, G., Moreno, L.A., Manios, Y., Béghin, L., Ottevaere, C., Ciarapica, D., Sarri,
K., Dietrich, S., Blair, S.N., Kerstig, M., Molnar, D., Gonzalez-Gross, M., Gutiérrez, A.,
Sjöström, M., Castillo, M.J. (2011). Physical fitness levels among European adolescents:
the HELENA study. Sports Medicine, 45, 20-29.
Page, J., Bates, V., Long, G., Dawes, P. & Tipton, M. (2011). Beach lifeguards: visual
search patterns, detection rates and the influence of experience. Journal of the College of
Optometrists, 31, 216-224.
Papa, L., Hoelle, R. & Idris, A. (2005). Systematic review of definitions for drowning
incidents. Rescuscitation, 65(3), 255-264.
Payne, W. & Harvey, J. (2010). A framework for the design and development of physical
employment tests and standards. Ergnonomics, 53(7), 858-871.
Pearson, D.T., Naughton, G.A. & Torode, M. (2006). Predictability of physiological
testing and the role of maturation in talent identification for adolescent team sports.
Journal of Science and Medicine in Sport, 9, 277-287.
Pina, I.L., Balady, G.J., Hanson, P., Labovitz, A.J., Madonna, D.W., Myers, J. (1995).
Guidelines for Clinical Exercise Testing Laboratories. Circulation, 91, 912-921.
Invloed van fysieke fitheid op de reddingsproef Hoger Redder
XII
Pohjonen, T. (2001). Age-Related Physical Fitness and the Predictive Values of Fitness
Tests for Work Ability in Home Care Work. American College of Occupational and
Environmental Medicine, 43(8), 723-730.
Prieto-Saborit, J.A.P., Soto, M.D.V., Diez, V.G., Sanclement, M.A.M., Hernadez, P.N.,
Rodriquez, J.E., Rodriguez, L.S. (2010). Physiological response of beach lifeguards in a
rescue simulation with surf. Ergonomics, 53(9), 1140-1150.
Quan, L., Pilkey, D., Gomez, A., & Bennett, E. (2011). Analysis of paediatric drowning
deaths in Washington State using the child death review (CDR) for surveillance: what
CDR does and does not tell us about lethal drowning injury. Injury Prevention, 17, i28-
i33.
Rampinini, E., Bishop, D., Marcora, S.M., Bravo, D.F., Sassi, R., Impellizzeri, F.M.
(2007). Validity of Simple Field Tests as Indicators of Match-Related Physical
Performance in Top-Level Professional Soccer Players. Sports Medicine, 28, 228-235.
Rayson, M.P. (2000). Fitness for work: the need for conducting a job analysis.
Occupational Medicine, 50(6), 434-436.
Reilly, T., Wooler, A. & Tipton, M. (2006a). Occupational fitness standards for beach
lifeguards. Phase 1: the physiological demands of beach lifeguarding. Occupational
Medicine, 56, 6-1.
Reilly, T., Iggleden, C., Gennser, M. & Tipton, M. (2006b). Occupational fitness
standards for beach lifeguards. Phase 2: the development of an easily administered fitness
test. Occupational Medicine, 56, 12-7.
Ruiz, J.R., Ortega, F.B., Guttierrez, A., Meusel, D., Sjöström, M., Castillo, M.J. (2006).
Health-related fitness assessment in childhood and adolescence: a European approach
based on the AVENA, EYHS and HELENA studies. Public Health, 14, 269-277.
Ruiz, J.R., Castro-Pinero, J., Artero, E.G., Orgeta, F.B., Sjöström, M., Suni, J., Castillo,
M.J. (2009). Predictive Validity of Health-Related Fitness in Youth: A Systematic
Review. Sports Medicine. 43, 909-923.
Salomez, F., & Vincent, J-L. (2004). Drowning: a review of epidemiology,
pathophysiology, treatment and prevention. Resuscitation, 63(3), 261–8.
Invloed van fysieke fitheid op de reddingsproef Hoger Redder
XIII
Scanlan, A.T. & Dascombe, B.J. (2011). The anthropometric and performance
characteristics of high-performance junior life savers. Serbian Journal of Sports Sciences,
5(2), 61-66.
Sharkey, B.J., Davis, P.O. (2008). Hard work: Defining physical work performance
requirements. 14-15. Champaign, Human Kinetics.
Sinclair, W.H., Kerr, R.M., Spinks, W.L. & Leicht, A.S. (2009). Blood lactate, heart rate
and rating of perceived exertion responses of elite surf lifesavers tot high-performance
competition. Journal of Science and Medicine in Sport, 12, 101-106
Sothmann, M.S., Gebhardt, D.L., Baker, T.A., Kastello, G.M. & Sheppard, V.A. (2004).
Peformance requirements of physically strenuous occupations: validating minimum
standards for muscular strength and endurance. Ergonomics, 47 (8), 864-875.
St Clair Gibson A., Broomhead S., Lambert M.I. & Hawley J.A. (1998). Prediction of
maximal oxygen uptake from a 20 m shuttle run as measured directly in runners and
squash players. Journal of Sports Sciences, 16, 331-335.
Stewart, I.B., McDonald, M.D., Hunt, A.P. & Parker, T.W. (2008). Physical capacity of
rescue personnel in the mining industry. Journal of Occupational Medicine and
Toxicology, 3(22).
Suni, J.H., Oja, P., Laukkanen, R.T., Miilunpalo, S.I., Pasanen, M.E., Vuori, I.M.,
Vartiainen, T.M., Bös, K. (1996). Health-related fitness test battery for adults: aspects of
reliability. Arch Phys Med Rehabil, 77, 399-405.
Tipton, M., Reilly, T., Iggleden, C. & Rees, A. (2002). Fitness and medical standards for
beach lifeguards: Draft final report. Portsmouth, UK: Department of Sport and Exercise
Science, Institute of Biomedical & Biomolecular Sciences, University of Portsmouth.
Tipton, M.J., Milligan, G.S., Reilly, T.J. (2012). Physiological employment standards. I.
Occuptional fitness standards: objectively subjectively? European Journal of Applied
Physiology.
Vanhees, L., Lefevre, J., Philippaerts, R., Martens, M., Huygens, W., Troosters, T.,
Beunen, G. (2005). How to assess physical activity? How to assess physical fitness?
European Journal of Cardiovascular Prevention & Rehabilation, 12(2), 102-114.
Invloed van fysieke fitheid op de reddingsproef Hoger Redder
XIV
Welk, G.J., Going, S.B., Morrow, J.R. & Meredith, M.D. (2011). Development of New
Criterion-Referenced Fitness Standards in the FITNESSGRAM® Program. American
Journal of Preventive Medicine, 41(4S2), S63-S67.
Zhu, W., Mahar, M.T., Welk, G.J., Going, S.B. & Cureton, K.J. (2011). Approaches for
Development of Criterion-Referenced Standards in Health-Related Youth Fitness Tests.
American Journal of Preventive Medicine, 41(4S2), S68-S76.
Invloed van fysieke fitheid op de reddingsproef Hoger Redder
XV
BIJLAGEN
1 LIJST MET GEBRUIKTE AFKORTINGEN
Afkorting Uitleg
BAH Bent Arm Hang
ESHR Endurance Shuttle Run
FBA Flamingo Balance
HGR Hand Grip
MaxHF Maximale hartfrequentie
PLT Plate Tapping
SAR Sit-and-Reach
SBJ Standing Broad Jump
SHR Shuttle Run
SUP Sit-ups
VO2max Maximale zuurstofopname
Invloed van fysieke fitheid op de reddingsproef Hoger Redder
XVI
2 FLYERS
Invloed van fysieke fitheid op de reddingsproef Hoger Redder
XVII
Invloed van fysieke fitheid op de reddingsproef Hoger Redder
XVIII
3 INFORMED CONSENT
TITEL VAN DE STUDIE
STUDIE NAAR DE INVLOED VAN DE FYSIEKE FITHEID EN GEÏSOLEERDE FUNCTIONELE
ZWEMPROEVEN OP HET UITVOEREN VAN DE GEÏNTEGREERDE REDDINGSPROEF BIJ
HOGER REDDERS.
DOEL VAN DE STUDIE
DESCRIPTIEVE EN OBSERVATIONELE STUDIE NAAR DE INVLOED VAN FYSIEKE FITHEID EN
PRESTATIE OP GEÏSOLEERDE FUNCTIONELE ZWEMPROEVEN OP DE PRESTATIE VAN DE
GEÏNTEGREERDE REDDINGSPROEF HOGER REDDER.
BESCHRIJVING VAN DE STUDIE
IN HET VOORGESTELDE ONDERZOEK WILLEN WIJ HET FYSIEK PROFIEL VAN DE HOGER
REDDERS IN KAART BRENGEN AAN DE HAND VAN DE FYSIEKE BASISEIGENSCHAPPEN
(ANTROPOMETRIE, UITHOUDING, KRACHT, SNELHEID, LENIGHEID EN COÖRDINATIE) EN
AAN DE HAND VAN GEÏSOLEERDE FUNCTIONELE ZWEMPROEVEN. DAARNAAST WORDT
OOK DE INVLOED VAN DE FYSIEKE FITHEID EN DE PRESTATIE OP DE GEÏSOLEERDE
FUNCTIONELE ZWEMPROEVEN OP DE PRESTATIE VAN DE GEÏNTEGREERDE
REDDINGSPROEF HOGER REDDER NAGEGAAN.
DE ONDERZOEKSPOPULATIE ZIJN VOLWASSEN PROEFPERSONEN DIE IN HET BEZIT ZIJN
VAN EEN GEACTUALISEERD HOGER REDDERSBREVET.
IN DIT ONDERZOEK WORDT TIJDENS HET EERSTE MEETMOMENT HET FYSIEK PROFIEL VAN
DE PROEFPERSONEN BEPAALD. HIERTOE WORDT DE EUROFIT-TESTBATTERIJ(*)
AFGENOMEN. DEZE TESTBATTERIJ MEET 10 ONAFHANKELIJKE COMPONENTEN DIE SAMEN
DE ALGEMENE FITHEID BEPALEN.
AAN DE HAND VAN EEN VRAGENLIJST WORDEN DE PROEFPERSONEN BEVRAAGD
OMTRENT HUN (MOGELIJKSE) BEROEPSERVARING ALS HOGER REDDER.
TIJDENS HET TWEEDE MEETMOMENT WORDT DE GEÏNTEGREERDE REDDINGSPROEF
HOGER REDDER AFGENOMEN. DEZE PROEF MOET ZO SNEL MOGELIJK EN VOLGEND DE
VEREISTE CRITERIA AFGELEGD WORDEN.
TIJDENS HET DERDE MEETMOMENT WORDEN GEÏSOLEERDE FUNCTIONELE
ZWEMPROEVEN AFGENOMEN.
DE EUROFIT TESTEN VINDEN PLAATS IN HET PRACTICUMLOKAAL, WATERSPORTLAAN 2,
9000 GENT. DE REDDINGSPROEF EN DE GEÏSOLEERDE FUNCTIONELE ZWEMPROEVEN
VINDEN PLAATS IN HET ZWEMBAD GUSB, WATERSPORTLAAN 3, 9000 GENT.
DE DEELNAME AAN DEZE STUDIE VINDT PLAATS OP VRIJWILLIGE BASIS.
(*)COUNCIL OF EUROPE (1995), EUROFIT FOR ADULTS, ASSESMENT OF HEALTH RELATED
FITNESS. EDITIONS OF THE COUNCIL OF EUROPE, STRASSBOURG.
Invloed van fysieke fitheid op de reddingsproef Hoger Redder
XIX
WAT WORDT VERWACHT VAN DE PROEFPERSOON?
VOOR HET WELSLAGEN VAN DE STUDIE, IS HET UITERMATE BELANGRIJK DAT U VOLLEDIG
MEEWERKT MET DE ARTS EN DAT U ZIJN/HAAR INSTRUCTIES NAUWLETTEND OPVOLGT.
BOVENDIEN MOET U ONDERSTAANDE ITEMS RESPECTEREN: HET UITOEFENEN VAN DE
EUROFIT BATTERIJ EN DE TOESTEMMING VAN HET AFNEMEN VAN GEÏSOLEERDE
FUNCTIONELE ZWEMPROEVEN EN DE GEÏNTEGREERDE REDDINGSPROEF HOGER REDDER.
DEELNAME EN BEËINDIGING
DE DEELNAME AAN DEZE STUDIE VINDT PLAATS OP VRIJWILLIGE BASIS.
U KAN WEIGEREN OM DEEL TE NEMEN AAN DE STUDIE, EN U KUNT ZICH OP ELK OGENBLIK
TERUGTREKKEN UIT DE STUDIE ZONDER DAT U HIERVOOR EEN REDEN MOET OPGEVEN EN
ZONDER DAT DIT OP ENIGERLEI WIJZE EEN INVLOED ZAL HEBBEN OP UW VERDERE
RELATIE EN/OF BEHANDELING MET DE ONDERZOEKER OF DE BEHANDELENDE ARTS.
UW DEELNAME AAN DEZE STUDIE ZAL WORDEN BEËINDIGD ALS DE ARTS MEENT DAT DIT
IN UW BELANG IS. U KUNT OOK VOORTIJDIG UIT DE STUDIE WORDEN TERUGGETROKKEN
ALS U DE IN DEZE INFORMATIEBRIEF BESCHREVEN PROCEDURES NIET GOED OPVOLGT OF
U DE BESCHREVEN ITEMS NIET RESPECTEERT.
ALS U DEELNEEMT, WORDT U GEVRAAGD HET TOESTEMMINGSFORMULIER TE TEKENEN.
ALS U DE STUDIE VOORTIJDIG VERLAAT, ZAL U WORDEN GEVRAAGD OM NAAR HET
STUDIECENTRUM TE KOMEN VOOR EEN LAATSTE EVALUATIE.
PROCEDURES
PROCEDURES FYSIEKE FITHEID VAN DE HOGER REDDER BEPALEN PRESTATIE OP GEÏSOLEERDE FUNCTIONELE ZWEMPROEVEN EN OP DE GEÏNTEGREERDE
REDDINGSPROEF HOGER REDDER.
FLOWCHART
EERSTE MEETMOMENT:
1) MOGELIJKHEID TOT STELLEN VAN VRAGEN
2) ONDERTEKENEN VAN TOESTEMMINGSFORMULIER
3) EUROFIT BATTERIJ
4) AFNAME VRAGENLIJST OMTRENT BEROEPSERVARING ALS HOGER REDDER
TWEEDE MEETMOMENT
GEÏNTEGREERDE REDDINGSPROEF HOGER REDDER
DERDE MEETMOMENT
GEÏSOLEERDE FUNCTIONELE ZWEMPROEVEN
FEEDBACK AAN DE PROEFPERSONEN: DE RESULTATEN VAN DE EUROFIT TESTBATTERIJ
(INDICATOR VAN DE FYSIEKE FITHEID), DE PRESTATIE OP DE REDDINGSPROEF EN DE
PRESTATIE OP DE GEÏSOLEERDE FUNCTIONELE ZWEMPROEVEN EN DE GEÏNTEGREERDE
MEETMOMENT 1
MEETMOMENT 2
MEETMOMENT 3
- EUROFIT TESTBATTERIJ
- VRAGENLIJST OMTRENT
BEROEPSERVARING ALS
HOGER REDDER
- GEÏNTEGREERDE
REDDINGSPROEF HOGER
REDDER
- GEÏSOLEERDE
FUNCTIONELE
ZWEMPROEVEN
Invloed van fysieke fitheid op de reddingsproef Hoger Redder
XX
ZWEMPROEF WORDEN AAN DE PROEFPERSOON GECOMMUNICEERD
RISICO’S EN VOORDELEN
VERMOEDELIJK GEEN ENKEL RISICO. U HEBT HET RECHT OP ELK OGENBLIK VRAGEN TE STELLEN OVER DE MOGELIJKE EN/OF GEKENDE
RISICO’S VAN DEZE STUDIE. ALS ER IN HET VERLOOP VAN DE STUDIE GEGEVENS AAN HET LICHT
KOMEN DIE EEN INVLOED ZOUDEN KUNNEN HEBBEN OP UW BEREIDHEID OM TE BLIJVEN
DEELNEMEN AAN DEZE STUDIE, ZULT U DAARVAN OP DE HOOGTE WORDEN GEBRACHT. MOCHT U
DOOR UW DEELNAME TOCH ENIG NADEEL ONDERVINDEN, ZAL U EEN GEPASTE BEHANDELING
KRIJGEN.
DEZE STUDIE WERD GOEDGEKEURD DOOR EEN ONAFHANKELIJKE COMMISSIE VOOR
MEDISCHE ETHIEK VERBONDEN AAN DIT ZIEKENHUIS EN WORDT UITGEVOERD VOLGENS
DE RICHTLIJNEN VOOR DE GOEDE KLINISCHE PRAKTIJK (ICH/GCP) EN DE VERKLARING
VAN HELSINKI OPGESTELD TER BESCHERMING VAN MENSEN DEELNEMEND AAN
KLINISCHE STUDIES. IN GEEN GEVAL DIENT U DE GOEDKEURING DOOR DE COMMISSIE
VOOR MEDISCHE ETHIEK TE BESCHOUWEN ALS EEN AANZET TOT DEELNAME AAN DEZE
STUDIE.
KOSTEN
UW DEELNAME AAN DEZE STUDIE BRENGT GEEN EXTRA KOSTEN MEE VOOR U.
VERGOEDING
ER IS GEEN VERGOEDING VOORZIEN.
DE RESULTATEN VAN DE EUROFIT TESTBATTERIJ (INDICATOR VAN DE FYSIEKE FITHEID),
DE PRESTATIE OP DE REDDINGSPROEF EN DE PRESTATIE OP DE GEÏSOLEERDE
FUNCTIONELE ZWEMPROEVEN EN DE GEÏNTEGREERDE ZWEMPROEF WORDEN AAN DE
PROEFPERSOON GECOMMUNICEERD
VERTROUWELIJKHEID
IN OVEREENSTEMMING MET DE BELGISCHE WET VAN 8 DECEMBER 1992 EN DE
BELGISCHE WET VAN 22 AUGUSTUS 2002, ZAL U PERSOONLIJKE LEVENSSFEER WORDEN
GERESPECTEERD EN ZAL U TOEGANG KRIJGEN TOT DE VERZAMELDE GEGEVENS. ELK
ONJUIST GEGEVEN KAN OP UW VERZOEK VERBETERD WORDEN.
VERTEGENWOORDIGERS VAN DE OPDRACHTGEVER, AUDITOREN, DE COMMISSIE VOOR
MEDISCHE ETHIEK EN DE BEVOEGDE OVERHEDEN HEBBEN RECHTSTREEKS TOEGANG
TOT UW MEDISCHE DOSSIERS OM DE PROCEDURES VAN DE STUDIE EN/OF DE GEGEVENS
TE CONTROLEREN, ZONDER DE VERTROUWELIJKHEID TE SCHENDEN. DIT KAN ENKEL
BINNEN DE GRENZEN DIE DOOR DE BETREFFENDE WETTEN ZIJN TOEGESTAAN. DOOR HET
TOESTEMMINGSFORMULIER, NA VOORAFGAANDE UITLEG, TE ONDERTEKENEN STEMT U
IN MET DEZE TOEGANG.
ALS U AKKOORD GAAT OM AAN DEZE STUDIE DEEL TE NEMEN, ZULLEN UW
PERSOONLIJKE EN FYSIOLOGISCHE GEGEVENS TIJDENS DEZE STUDIE WORDEN
VERZAMELD EN GECODEERD (HIERBIJ KAN MEN UW GEGEVENS NOG TERUG KOPPELEN
NAAR UW PERSOONLIJK DOSSIER).
VERSLAGEN WAARIN U WORDT GEÏDENTIFICEERD, ZULLEN NIET OPENLIJK
BESCHIKBAAR ZIJN. ALS DE RESULTATEN VAN DE STUDIE WORDEN GEPUBLICEERD, ZAL
UW IDENTITEIT VERTROUWELIJKE INFORMATIE BLIJVEN.
LETSELS TEN GEVOLGE VAN DEELNAME AAN DE STUDIE:
Invloed van fysieke fitheid op de reddingsproef Hoger Redder
XXI
DE ONDERZOEKER VOORZIET IN EEN VERGOEDING EN/OF MEDISCHE BEHANDELING IN
HET GEVAL VAN SCHADE EN/OF LETSEL TENGEVOLGE VAN DEELNAME AAN DE
KLINISCHE STUDIE. VOOR DIT DOELEINDE IS EEN VERZEKERING AFGESLOTEN MET
FOUTLOZE AANSPRAKELIJKHEID CONFORM DE WET INZAKE EXPERIMENTEN OP DE
MENSELIJKE PERSOON VAN 7 MEI 2004. OP DAT OGENBLIK KUNNEN UW GEGEVENS
DOORGEGEVEN WORDEN AAN DE VERZEKERAAR.
CONTACTPERSOON:
ALS ER LETSEL OPTREEDT TENGEVOLGE VAN DE STUDIE,
PROF. DR. LUC HERREGODS
HOOFDDOCENT VAKGROEP ANESTHESIOLOGIE
FACULTEIT GENEESKUNDE EN GEZONDHEIDSWETENSCHAPPEN
UNIVERSITEIT GENT
09/332 35 20
OF ALS U AANVULLENDE INFORMATIE WENST OVER DE STUDIE OF OVER UW RECHTEN
EN PLICHTEN, KUNT U IN DE LOOP VAN DE STUDIE OP ELK OGENBLIK CONTACT
OPNEMEN MET:
PROF. DR. JAN BOURGOIS
HOOFDDOCENT VAKGROEP BEWEGINGS- EN SPORTWETENSCHAPPEN
FACULTEIT GENEESKUNDE EN GEZONDHEIDSWETENSCHAPPEN
UNIVERSITEIT GENT
09/264 62 97
OF
DR. I. TALLIR
VAKGROEP BEWEGINGS- EN SPORTWETENSCHAPPEN
FACULTEIT GENEESKUNDE EN GEZONDHEIDSWETENSCHAPPEN
UNIVERSITEIT GENT
09/264 94 21
Invloed van fysieke fitheid op de reddingsproef Hoger Redder
XXII
TOESTEMMINGSFORMULIER
IK, _________________________________________ HEB HET DOCUMENT “INFORMATIEBRIEF
VOOR DE DEELNEMERS AAN PROEVEN” MET ALS VOETTEKST “INFORMED CONSENT DD.
30/10/2012 PAGINA 1 TOT EN MET 4 GELEZEN EN ER EEN KOPIJ VAN GEKREGEN. IK STEM IN
MET DE INHOUD VAN HET DOCUMENT EN STEM OOK IN DEEL TE NEMEN AAN DEZE
STUDIE.
IK HEB EEN KOPIJ GEKREGEN VAN DIT ONDERTEKENDE EN GEDATEERDE FORMULIER
VOOR “TOESTEMMINGSFORMULIER”. IK HEB UITLEG GEKREGEN OVER DE AARD, HET
DOEL, DE DUUR, EN DE TE VOORZIENE EFFECTEN VAN DE STUDIE EN OVER WAT MEN
VAN MIJ VERWACHT. IK HEB UITLEG GEKREGEN OVER DE MOGELIJKE RISICO’S EN
VOORDELEN VAN DE STUDIE. MEN HEEFT ME DE GELEGENHEID EN VOLDOENDE TIJD
GEGEVEN OM VRAGEN TE STELLEN OVER DE STUDIE, EN IK HEB OP AL MIJN VRAGEN EEN
BEVREDIGEND ANTWOORD GEKREGEN, OOK OP MEDISCHE VRAGEN.
IK STEM ERMEE IN OM VOLLEDIG SAMEN TE WERKEN MET DE TOEZIENDE ARTS EN
ONDERZOEKER. IK ZAL HEM/HAAR OP DE HOOGTE BRENGEN ALS IK ONVERWACHTE OF
ONGEBRUIKELIJKE SYMPTOMEN ERVAAR.
MEN HEEFT MIJ INGELICHT OVER HET BESTAAN VAN EEN VERZEKERINGSPOLIS IN GEVAL
ER LETSEL ZOU ONTSTAAN DAT AAN DE STUDIEPROCEDURES IS TOE TE SCHRIJVEN.
IK BEN ME ERVAN BEWUST DAT DEZE STUDIE WERD GOEDGEKEURD DOOR EEN
ONAFHANKELIJKE COMMISSIE VOOR MEDISCHE ETHIEK VERBONDEN AAN HET UZ GENT
EN DAT DEZE STUDIE ZAL UITGEVOERD WORDEN VOLGENS DE RICHTLIJNEN VOOR DE
GOEDE KLINISCHE PRAKTIJK (ICH/GCP) EN DE VERKLARING VAN HELSINKI, OPGESTELD
TER BESCHERMING VAN MENSEN DEELNEMEND AAN EXPERIMENTEN. DEZE
GOEDKEURING WAS IN GEEN GEVAL DE AANZET OM TE BESLISSEN OM DEEL TE NEMEN
AAN DEZE STUDIE.
IK MAG ME OP ELK OGENBLIK UIT DE STUDIE TERUGTREKKEN ZONDER EEN REDEN VOOR
DEZE BESLISSING OP TE GEVEN EN ZONDER DAT DIT OP ENIGERLEI WIJZE EEN INVLOED
ZAL HEBBEN OP MIJN VERDERE RELATIE MET DE ARTS EN DE ONDERZOEKER.
MEN HEEFT MIJ INGELICHT DAT ZOWEL PERSOONLIJKE GEGEVENS ALS GEGEVENS
AANGAANDE MIJN FYSISCHE CONDITIE WORDEN VERWERKT EN BEWAARD GEDURENDE
MINSTENS 20 JAAR. IK STEM HIERMEE IN EN BEN OP DE HOOGTE DAT IK RECHT HEB OP
TOEGANG EN OP VERBETERING VAN DEZE GEGEVENS. AANGEZIEN DEZE GEGEVENS
VERWERKT WORDEN IN HET KADER VAN MEDISCH-WETENSCHAPPELIJKE DOELEINDEN,
BEGRIJP IK DAT DE TOEGANG TOT MIJN GEGEVENS KAN UITGESTELD WORDEN TOT NA
BEËINDIGING VAN HET ONDERZOEK. INDIEN IK TOEGANG WIL TOT MIJN GEGEVENS, ZAL
IK MIJ RICHTEN TOT DE TOEZIENDE ARTS DIE VERANTWOORDELIJK IS VOOR DE
VERWERKING.
IK BEGRIJP DAT AUDITORS, VERTEGENWOORDIGERS VAN DE OPDRACHTGEVER, DE
COMMISSIE VOOR MEDISCHE ETHIEK OF BEVOEGDE OVERHEDEN, MIJN GEGEVENS
MOGELIJK WILLEN INSPECTEREN OM DE VERZAMELDE INFORMATIE TE CONTROLEREN.
DOOR DIT DOCUMENT TE ONDERTEKENEN, GEEF IK TOESTEMMING VOOR DEZE
CONTROLE. BOVENDIEN BEN IK OP DE HOOGTE DAT BEPAALDE GEGEVENS
DOORGEGEVEN WORDEN AAN DE OPDRACHTGEVER. IK GEEF HIERVOOR MIJN
TOESTEMMING, ZELFS INDIEN DIT BETEKENT DAT MIJN GEGEVENS DOORGEGEVEN
WORDEN AAN EEN LAND BUITEN DE EUROPESE UNIE. TEN ALLE TIJDEN ZAL MIJN
PRIVACY GERESPECTEERD WORDEN.
Invloed van fysieke fitheid op de reddingsproef Hoger Redder
XXIII
MIJN INDIVIDUELE ONDERZOEKSRESULTATEN ZULLEN NIET AAN DERDEN (BIJV
WERKGEVER, BLOSO,…) GECOMMUNICEERD WORDEN.
IK BEN BEREID OP VRIJWILLIGE BASIS DEEL TE NEMEN AAN DEZE STUDIE.
NAAM VAN DE VRIJWILLIGER: _________________________________________
DATUM: _________________________________________
HANDTEKENING:
IK BEVESTIG DAT IK DE AARD, HET DOEL, EN DE TE VOORZIENE EFFECTEN VAN DE
STUDIE HEB UITGELEGD AAN DE BOVENVERMELDE VRIJWILLIGER.
DE VRIJWILLIGER STEMDE TOE OM DEEL TE NEMEN DOOR ZIJN/HAAR PERSOONLIJK
GEDATEERDE HANDTEKENING TE PLAATSEN.
NAAM VAN DE PERSOON
DIE VOORAFGAANDE UITLEG
HEEFT GEGEVEN: _________________________________________
DATUM: _________________________________________
HANDTEKENING:
Invloed van fysieke fitheid op de reddingsproef Hoger Redder
XXIV
4 VRAGENLIJST
Binnen het onderzoek “Studie naar de invloed van de fysieke fitheid en geïsoleerde
functionele zwemproeven op het uitvoeren van de geïntegreerde reddingsproef bij hoger
redders” wordt met deze vragenlijst gepeild naar de (beroeps)ervaring van de hoger
redders die deelnemen aan het onderzoek.
Ik ga akkoord dat mijn gegevens anoniem verwerkt en gebruikt zullen worden uitsluitend
in het dader van dit onderzoek conform de wetgeving op het privacybeleid. Zij worden
nooit aan derden doorgegeven.
Handtekening
Algemene informatie
1 Naam / Voornaam
2 Geboortedatum .. / .. / ….
3 Geslacht Man / vrouw
4 Email adres
5 Telefoonnummer
6 Hebt u een fysische of psychische
belemmering die u verhindert deel te
nemen aan het onderzoek?
Ja / neen
Indien ja, gelieve dit te melden aan de
onderzoekers.
Beroepservaring Hoger redder
1 Wanneer behaalde u het hoger
reddersdiploma?
Jaar: …….
2 Ik ben beroepsredder (hoger redder).
Indien u beroepsredder (hoger
redder) bent: Hoeveel jaar bent u
reeds actief als hoger redder?
(Duidelijk vermelden vanaf het jaar
dat u het diploma behaalde)
OF
Indien u niet als beroepsredder-
zwembadredder actief bent:
- Wanneer volgde u de laatste
bijscholing hoger redder?
- Kan u aangeven hoeveel
dagen u actief was tijdens het
jaar 2012?
o Ja
o Nee
Ik ben reeds … jaren actief als hoger redder.
OF
Ik volgde mijn laatste bijscholing hoger redder
op …/…/…. .
Ik was tijdens het jaar 2012 … dagen actief
als hoger redder.
3 Hoeveel maanden bent u actief als
hoger redder? Duid ook aan hoeveel
o 10-12 maanden (… actieve dagen per
maand)
Invloed van fysieke fitheid op de reddingsproef Hoger Redder
XXV
dagen een actieve maand gemiddeld
telt.
o 8-9 maanden (…actieve dagen per maand)
o 6-7 maanden (…actieve dagen per maand)
o 4-5 maanden (…actieve dagen per maand)
o 2-3 maanden (…actieve dagen per maand)
o 1 maand (…actieve dagen per maand)
o 0 maanden (0 actieve dagen: ik bezit het
diploma maar ben niet actief als hoger
redder)
4 Hoe schat u uw eigen
reddingsprestatie in?
o Slecht
o Onvoldoende
o Voldoende
o Goed
5 Gaat u op regelmatige basis
zwemmen i.f.v. het onderhouden van
de fysieke fitheid om de normen van
de zwemproeven te blijven halen?
o Ja*
o Nee
o *Indien ja: kan u aangeven hoeveel uur
per week u hier gemiddeld aan besteed
(enkel zwemmen): gemiddeld … u/week
6 Gemiddeld hoeveel uur per week
beoefent u andere sporten dan
degene in de rubriek hierboven?
o Gemiddeld … u/week (sport: …..)
o Gemiddeld … u/week (sport: …..)
o Gemiddeld … u/week (sport: …..)
o Gemiddeld … u/week (sport: …..)
o Gemiddeld … u/week (sport: …..)
7 Hebt u reeds ervaring met de
reddingsgordel?
o Ja*
o Nee
o *Indien ja: in welke context?
(Bijvoorbeeld:
reddingsclub):................................................
Invloed van fysieke fitheid op de reddingsproef Hoger Redder
XXVI
5 SCOREFORMULIER EUROFIT TESTBATTERIJ
Invloed van fysieke fitheid op de reddingsproef Hoger Redder
XXVII
6 EXAMENREGLEMENT GEÏSOLEERDE FUNCTIONELE
REDDINGSPROEVEN
MODULE REDDING NIVEAU 2
HOGER REDDER
Proef 1: Onder water zwemmen en op de rug zwemmen: in badpak
Te water gaan met een startduik en 25 meter onder water zwemmen, bovenkomen nadat de
muur aan de overzijde is geraakt en dadelijk starten met het op de rug zwemmen, 50 meter (2
lengten) met polsen uit het water. (Keerpunt op de buik is niet toegelaten). De gehele proef
moet worden afgelegd in maximaal 1 minuut en 45 seconden (uitsluitend).
- tot 1.15 minuten = 10 punten.
- van 1.16 tot 1.25 minuten = 8 punten.
- van 1.26 tot 1.35 minuten = 6 punten.
- van 1.36 tot 1.45 minuten = 5 punten.
- boven 1 minuut en 45 seconden = uitsluitend.
De kandidaat die tijdens het onderwater zwemmen met een deel van het lichaam het
wateroppervlak voor minder dan 5m doorbreekt maar niet bovenkomt, krijgt maximaal de helft
van de punten. Uitsluitend: komen ademen of over meer dan 5m het wateroppervlak
doorbreken.
Proef 2: Weerstandsproef: in badpak
Te water gaan vanaf de zwembadrand met een startduik en 200 meter zwemmen (crawl en/of
schoolslag) met de ogen boven water en naar voor kijkend in maximaal 4 minuten en 15
seconden. De officiële keerpunten crawl en schoolslag zijn toegelaten.
- tot 3 minuten 15 seconden = 10 punten.
- van 3.16 tot 3.30 minuten = 8 punten.
- van 3.31 tot 3.45 minuten = 7 punten.
- van 3.46 tot 4.00 minuten = 6 punten.
- van 4.01 tot 4.15 minuten = 5 punten.
- boven 4 minuten 15 seconden = uitsluitend.
Proef 3: Bevrijdings- en vervoerproef: gekleed
- Zich langs de ondiepe kant van het zwembad in het water begeven. Het jurylid op
de voorgeschreven wijze naderen en vastgrijpen (1 punten).
- Zich bevrijden uit vier grepen (twee voor en twee achter) en in één tijd na de
bevrijding uit de laatste greep starten met het vervoeren (8 punten).
- De drenkeling over een afstand van minimum 20 meter vervoeren en daarbij
minstens vier verschillende vervoersgrepen toepassen. De wisseling van greep heeft
plaats na ongeveer 5 meter op het teken van de jury. Het onrustig worden en het
onder water gaan van het aangezicht, kunnen tekens zijn (8 punten).
- Het water verlaten en gedurende minimum 2 minuten een volledige reanimatie
uitvoeren op een reanimatiepop. Een partner wordt in stabiele zijligging geplaatst.
(3 punten).
Op het totaal van deze vier onderdelen moet de kandidaat minimum 50 % van de punten
behalen, zoniet wordt hij uitgesloten. Hij/zij wordt eveneens uitgesloten:
- Indien hij/zij opgeeft. Het mislukken in één bevrijdingsgreep geldt niet als
uitsluitend.
- Indien hij/zij de drenkeling loslaat gedurende meer dan 10 seconden of indien hij
na het loslaten van de drenkeling de zwembadrand raakt.
- Indien hij/zij in ondiep water rechtstaat of indien hij/zij opzettelijk driemaal de
bodem van het zwembad benut en zich hierop afstoot.
Proef 4: Popduikproef: gekleed
- In het water springen met een reddersprong (2 punten).
- Naar de pop toe zwemmen (ogen boven water) en met een eendenduik naar de
Invloed van fysieke fitheid op de reddingsproef Hoger Redder
XXVIII
bodem duiken (3 punten).
- In één tijd de pop boven halen met behulp van de schouder- of okselgreep. De pop
vervoeren met behulp van de hoofdgreep over een afstand van minimum 10 meter
(5 punten).
Op het totaal van de drie onderdelen moet de kandidaat minimum 50 % van de punten behalen,
zoniet wordt hij uitgesloten.
De vervoerpop wordt op een minimum diepte van 3 meter op de bodem neergelegd. Het gewicht
van de pop is 6 kg tot aan de oren uit het water geheven. De holten in het hoofd moeten gedicht
worden.
De kandidaat wordt uitgesloten als hij:
- de pop niet bovenkrijgt na de eerste eendenduik;
(De plaats waar de pop zich bevindt, wordt aan het oppervlak niet aangeduid, maar ze wordt wel
in aanwezigheid van de kandidaat in het water gelaten.)
- meer dan 3 meter schuin opwaarts zwemt onder water;
- de pop minder dan 10 meter vervoert (dit punt wordt vooraf bepaald);
- de pop meer dan 1 meter met één hand vervoert;
- na het bovenkomen de pop of zijn eigen aangezicht voor meer dan 2 meter onderdompelt
gedurende het volledige vervoeren;
- de volledige proef niet aflegt in een tijdspanne van 2 minuten.
Invloed van fysieke fitheid op de reddingsproef Hoger Redder
XXIX
7 EXAMENREGLEMENT GEÏNTEGREERDE REDDINGSPROEF
Reddingsproef HR
deel toelichting fout (duidelijk) beoordeling
1. redderssprong en 100m zwemmen
(waarvan laatste 25m met
reddingsgordel)
ogen boven water en naar voor kijkend (uitzondering keerpunten)
toegelaten: wisselen van zwemslag
waden met reddingsgordel
redderssprong: ogen volledig onder water
100m: na elke pers
verwittiging ogen
meermaals onder
water of niet naar
voor kijken
+ 10 ”
+ 10 “
2. redgordel vastklikken en
slachtoffer (SO)
25m vervoeren
SO vastklikken: ter plaatse zwemmend, zonder de zwembadkant of voetsteun te
raken
SO vervoeren tot aantikken ondiepe kant toegelaten:
hoofd redder onder water
wisselen v zwemslag
waden
SO vastklikken: de kant of voetsteun
raken
+ 10 “
3. naar diep gedeelte
zwemmen,
vervoerspop
opduiken en 25m
vervoeren
vervoerspop opduiken (met oksel- of
schoudergreep)
pop vervoeren: aangezicht vervoerspop
(minstens neus) boven water toegelaten:
hoofd redder onder water
redgordel
wisselen v zwemslag en vervoersgreep
waden
ondiepe kant aantikken met pop in handen (= tijdstop)
pop opduiken: hoofd
vasthouden of
éénhandige greep
vervoeren/ waden:
neus van de pop
onder water >2m
(onafgebroken of na
optelling)
zwemgedeelte >4’24”
incl straftijden
+ 10 “
+ 10 “
uitgesloten
Invloed van fysieke fitheid op de reddingsproef Hoger Redder
XXX
8 CORRELATIE TUSSEN DE FYSIEKE FITHEID, GESLACHT, REGELMATIG ZWEMMEN EN DE
GEÏSOLEERDE FUNCTIONELE REDDINGSPROEVEN EN DE GEÏNTEGREERDE REDDINGSPROEF
N = 27 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15.
1. Proef 1 1
2. Proef 2 .698 1
3. Proef 3 -.258 -.223 1
4. Proef 4 -.176 -.318 -.104 1
5. Tijd geïntegreerde
reddingsproef .733 .952 -.276 -.311 1
6. Lichaamslengte -.470 -.627
*
.206 .329 -.652
*
1
7. Lichaamsgewicht -.034 -.277 -.032 .298 -.554 .637 * 1
8. BMI .307 .17 -.22 .143 .004 .052 .800 * 1
9. Vet% .414 .463 -.235 -.1 .287 -.510 .074 .493 1
10. Huidplooi biceps .447 .464 -.211 -.084 .209 -.384 .234 .583 .873 * 1
11. Huidplooi triceps .397 .503 -.342 .184 .484 -.508 -.212 .124 .713 * .618 * 1
12. Huidplooi
suprailiacair .488 .488 -.2 -.017 -.289 -.197 .411 .685 * .646 * .684 * .293 1
13. Huidplooi
subscapulair .364 .418 -.104 .153 .403 -.154 .547 .829 * .633 * .691 * .368 .794 * 1
14. Huidplooi kuit .426 .428 -.14 -.187 .286 -.509 -.178 .147 .768 * .739 * .685 * .375 .37 1
15. Som huidplooien .533 .585 -.263 .032 .434 -.455 .155 .548 .901 * .903 * .779 * .759 * .776 * .799 * 1
* r > .60
Invloed van fysieke fitheid op de reddingsproef Hoger Redder
XXXI
N = 27 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15.
16. FBA -.012 .042 .289 .004 .14 .259 .312 .196 -.221 -.2 -.257 .054 .261 -.258 -.11
17. PLT .03 .206 .387 -.125 .205 -.195 -.066 .056 .173 .117 .245 .091 0.206 .102 .2
18. SAR .084 .085 -.175 .051 .12 -.457 -.229 .078 .26 .15 .29 -.061 -.095 .001 .082
19. SBJ -.427 -.352 .013 .201 -.209 .471 .014 -.329 -.739 * -.733 * -.533 -.462 -.548 -.684 * -.735 *
20. HGR -.14 -.26 -.14 .185 -.307 .670 * .721 * .423 -.385 -.147 -.400 .043 .158 -.368 -.207
21. SUP -.538 -.560 .121 .409 -.526 .501 -.047 -.434 -.672 * -.591 -.333 -.560 -.474 -.548 -.611 *
22. BAH -.127 -.23 -.108 .105 -.032 .195 .043 -.097 -.549 -.497 -.299 -.371 -.294 -.355 -.440
23. SHR .535 .326 .139 .072 .393 .018 .392 .465 .334 .430 .2 .442 .518 .158 .422
24. ESHR -.604 * -.572 -.136 .198 -.465 .371 -.133 -.418 -.717 * -.753 * -.479 -.600 -.575 -.730 * -.777 *
25. MaxHF -.436 -.397 .1 -.078 -.527 .034 -.477 -.603 * -.344 -.446 -.13 -.559 -.677 * -.339 -.520
26. VO2max -.576 -.567 -.148 .231 -.441 .356 -.102 -.364 -.704 * -.740 * -.481 -.580 -.538 -.766 * -.771 *
27. Geslacht -.239 -.396 .052 .148 -.317 .680 * .519 .149 -.738 * -.576 -.718 * -.197 -.131 -.750 * -.614 *
28. Regelmatig
zwemmen .048 -.308 -.14 .388 -.274 .305 .499 .439 .08 .115 .049 .171 .266 .043 .154
r >.60
Invloed van fysieke fitheid op de reddingsproef Hoger Redder
XXXII
N = 27 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. 24. 25. 26. 27. 28.
16. FBA 1
17. PLT .292 1
18. SAR -.539 .071 1
19. SBJ .021 -.379 -.006 1
20. HGR .0291 -.198 -.338 .419 1
21. SUP -.203 -.248 -.137 .563 .249 1
22. BAH .057 -.111 .082 .547 .276 .245 1
23. SHR .424 .449 -.193 -.496 .133 -.442 -.428 1
24. ESHR -.141 -.32 .135 .681 * .231 .696 * .523 -.600 1
25. MaxHF -.324 -.065 .309 .384 -.223 .436 -.01 -.438 .581 1
26. VO2max -.138 -.317 .188 .675 * .244 .695 * .501 -.559 .993 * .568 1
27. Geslacht .507 -.194 -.356 .608 * .769 * .371 .426 .035 .487 0 .505 1
28. Regelmatig
zwemmen .011 -.235 .071 -.078 .397 .065 .237 .046 .087 -.312 .103 .213 1
r > .60
Invloed van fysieke fitheid op de reddingsproef Hoger Redder
XXXIII
9 SPREIDINGSDIAGRAMMEN ONAFHANKELIJKE
VARIABELEN
Invloed van fysieke fitheid op de reddingsproef Hoger Redder
XXXIV
Invloed van fysieke fitheid op de reddingsproef Hoger Redder
XXXV
Invloed van fysieke fitheid op de reddingsproef Hoger Redder
XXXVI
Recommended