View
258
Download
8
Category
Preview:
DESCRIPTION
Â
Citation preview
ANIMALIEN
ABEZEDARIOA
ANIMALIAK Ezaugarri hauek betetzen
dituzten izaki bizidunak dira:
-Zelulaniztunak dira.
-Zelula eukariotoak dituzte.
-Nutrizio heterotrofoa dute.
-Sentikortasun handia dute
eta informazioa zentzumen
organoen bidez jasotzen
dute.
-Lekuz aldatzeko gai dira.
BELARJALEAK
Belarra jaten duten
animaliak dira.
Adibidez:
BEHIA
JIRAFA
PANDA
DENTIKULUA Marrazoen ezkaten
ezaugarria da,
bakarrik beraiek
dutena. Beste guztiek
ezkata lauak dituzte.
DENTIKULUAK
EZKATAK
ENDOESKELETOA Animali bat endoeskeletoa duela esaten
dugunean, eskeletoa barnean duela esan nahi
du. Endoeskeletoa ez duten animaliek
exoeskeletoa dute.
ENDOESKELETOA EXOESKELETOA
FUSIFORMEA
Fusiformea izatea,
gorputzaren
erdialdean
muturretan baino
zabalagoa izatea
esan nahi du
GIZAKIAK Hauek dira gizakien ezaugarriak:
-Ugaztunak gara
-planetako edozeinlekutan bizi
gaitezke
-Ez dugu buztanik, lepoa bai
-Lau gorputz adar ditugu eta
zutikako jarrera dugunez,
hankabikoak gara.
-Ile gutxi dugu gorputzean.
-Izerdi eta ugatz guruinak
(emakumeak) ditugu.
-Jaioberriak babesgabeak dira.
-Garuna oso garatua dugu.
-Hizkuntzak erabiltzen ditugu
komunikatzeko.
HEGAZTIAK
GORPUTZA -Gorputz aerodinamikoa
dute, baita lepoa ere.
-Lau gorputz-adar dituzte,
aurrekoak hegoak eta
atzekoak hankak.
-Lumaz estalita dute.
-Hezur hutsak dituzte eta
bularrean gila izeneko
hezurra
-Adarkizko mokoa dute.
FUNTZIOAK -Homeotermoak
dira.
-Biriken bidez
arnasten dute
eta aire-zakuak
dituzte.
-Obiparoak dira.
Ornodun lehortarrak
dira eta ia gehienak
hegan egiten dute.
IGERI MASKURIA
IGERI-MASKURIA = C
Arrain batzuk duten organoa da eta airez betetzean, zer sakoneran dauden kontrolatzen dute.
JIRAFA
Animalia ornodunak
dira, hain zuzen ere
ugaztunak. Belarjaleak
eta lehortarrak dira.
KARTILAGODUNAK
Eskeletoa kartilagoz osatuta duten arrainak dira.
LEHORTARRAK
Leorrean bizi diren animaliak dira eta horregatik, lehortarrak diren animali guztiak biriken bidez arnasten dute. Adib.: basotan, basamortuetan, ohianetan…
MARTXUPIALAK
Sabel-poltsan garatzen diren animaliak dira.
NARRASTIAK Lau talde daude:
-Ofidioak: sugeak soilik daude.
-Saurioak: sugandilak, muskerrak,
kameleoiak…
-Kelonioak: dortokak eta
apoarmatuak.
-Krokodilioak: krokodiloak eta
kaimanak.
Ornodun lehortarrak dira, baina batzuk uretan denbora asko ematen dute.
GORPUTZA: -Lau gorputz-adar dituzte,
ankak.
-Ezkataz estalita dute eta batzuk berritzean, muda askatzen dute.
FUNTZIOAK: -Poikilotermoak dira.
-Biriken bidez arnasten dute.
-Gehienak haragijaleak dira.
-Obiparoak dira, naiz eta suge batzuk obobiparoak diren eta barne-ernalketa dute.
ÑUA
Ugaztun lehortarrak dira. Belarjaleak dira eta Afrikan bizi dira. Bi talde daude:
-Ñu beltza
-Ñu urdina
OBIPAROAK
Arrautzetatik
jaiotzen diren
animaliak dira.
Adib.: hegaztiak,
narrastiak,
arrainak…
POIKILOTERMOAK
Gorputzaren tenperatura erregulatu edo
mantendu ezin duten animaliak dira. Adib.:
ERRINOZERONTEA
Ugaztun lehortarrak dira. Karendunen taldean dago eta belarjalea da.
SAURIOAK
KAMALEOIA MUSKERRA
Narrasti talde bat da. Talde honetan, honako narrastiak daude:
UGAZTUNAK GORPUTZA
-Lepoa eta belarriak dituzte.
-Gehienek buztana dute.
-Lau gorputz-adar dituzte.
-Gorputza ilez estalita dute.
-Ezpainak eta hortzak dituzte.
-Hainbat guruin dituzte.
FUNTZIOAK
-Homeotermoak dira.
-Biriken bidez arnasten dute.
-Era askotako elikadura
dute: haragijaleak,
belarjaleak…
-Barne ernalketa dute eta
bibiparoak dira.
Ezaugarri hauek
betetzen dituzten
animali lehortarrak dira:
TALDEAK
MONOTREMATUAK:
Obiparoak dira.
Mokoa eta hortzak
dituzte. Adib.:
ornitorrinkoa
MARTSUPIALAK:
Sabel-poltsan
garatzen dira.
Adib.: kangurua
KARENDUNAK:
Amaren sabelean
garatzen dira.
Adib.: katua
WALABIA
Ugaztun lehortar bat da, hain zuzen ere martsupiala.
Belarjalea da eta Australian bizi da.
YAK
Ugaztun lehortarrak dira, karendunen taldekoa. Belarjaleak dira eta Asian bizitzen dira.
ZELULANIZTUNAK
Animali bat edo beste zerbait
zelulanitza dela esatea, zelula bat
bainon gehiagoz osatuta dagoela eta
bakoitza gauza batean
espezializatuta dagoela esan nahi du.
EGILEAK June Arteaga
Uxue Aristu
Goizeder Cia
Recommended