Liderlik ve Örgütsel Adalet

Mahmut BARAŞ Neslihan KARAKOL Serhat ORUÇHAN

Liderlik ve Örgütsel Adalet

2

Liderliğin Esası

Liderlik belirli şartlar altında, belirli kişisel veya grup amaçlarını gerçekleştirmek üzere, bir kimsenin başkalarının faaliyetlerini etkilemesi ve yönlendirmesi süreci olarak tanımlanabilir.Dolayısıyla liderlik, liderin yaptığı şeylerle ilgili bir süreçtir.Liderlik sürecinin esasını, bir kişinin başkasını etkileyebilmesi oluşturmaktadır.

3

Liderlikteki 4 Boyut

1. Duygularını ve davranışlarını denetleme 2. İnsan ilişkilerinde başarılı olma3. İşini iyi bilme4. İleri liderlik becerilerine sahip olma

4

Liderlik Teorileri

1. Özellikler teorisi (Traits Approach) 2. Davranışsal liderlik teorisi ve liderlik3. Liderlikte Durumsallık (Koşul Bağımlılık) Teorisi

(Contingency Approach)

5

Liderlik Teorileri

1. Özellikler Teorisi(Traits Approach)

• Belirli bir grup içinde bir kişinin lider olarak belirmesi (kabul edilmesi) ve grubu yönetmesinin nedeni bu kişinin sahip olduğu özelliklerdir.

• Bu teoriye göre lider fiziksel ve kişilik (personality) özellikleri açısından izleyicilerden farklıdır.

6

2. Davranışsal liderlik teorisi ve liderlik

a)Ohio State Üniversitesi liderlik çalışmalarıb)University of Michigan liderlik çalışmalarıc) Blake ve Mouton'un yönetim tarzı matriksi

(Managerial Grid) modelid)McGregor'un X ve Y teorilerie)Likert'in sistem 4 modeli

Liderlik Teorileri

7

Liderlik Teorileri

3. Liderlikte Durumsallık (Koşul Bağımlılık) teorisi (Contingency Approach)

a) Fred Fiedler'in Etkin liderlik modelib) Amaç-yol teorisi(Path-goal theory of leadership)

8

Liderlik Teorileri

Hershey ve Blanchard’ın Benimsediği Dört Tip Liderlik Davranışı;

1.Emreden (anlatıcı) Liderlik Biçimi 2.İkna Edici Liderlik Biçimi 3.Katılımcı Liderlik Biçimi 4.Temsil Edici Liderlik Biçimi

9

Günümüz Liderlerin Temel

Hedefleri

Sanayi lideri olmak En iyi müşteri-odaklı firma olabilmek En kazançlı firma olabilmek En iyi yönetilen firma olmak Çalışılacak en iyi firma olmak En yeteneklileri tutabilmek En yenilikçi firma olabilmek En güçlü küresel markalara sahip olabilmek En bilinen firma olabilmek

10

Liderlerin en önemli hataları

1. Kendini beğenme2. İlgi meraklıları 3. Değişkenlik4. Endişeliler5. İlgisizlik6. Kural tanımazlık7. Tuhaf ve ilginç8. Pasif direniş9. Mükemmelliyetçiler10.Herkesi memnun edenler11.Sürekli olumsuzlar

11

Yarının Lideri Nasıl Olacak?

Güçlü ama bütün yanıtları bilmeyen Takım lideri İnsanlara kendi doğrularını dikte etmek yerine,

onlardan etkilenen, söylediklerini dikkate alan Çok insancıl ve iyi davranış yorumlayıcısı Şirketini müşterisinin gözüyle görebilen Hevesli ve istekli, aynı zamanda iyi bir motivatör İkna gücü yüksek Stratejik, farklı koşullara hızlı ve etkin bir şekilde

yanıt veren Vizyonel ve uzun dönemli planlama yapabilen

12

Örgütsel Adalet Kavramı

• Adalet, en yüksek ahlak amacı, en iyi ve en doğru çözümü gösteren temel fikir ya da erdemdir.

• Örgütsel adalet ise, bireyin örgütündeki uygulamalarla ilgili adalet algılamasıdır.

• Adalet algısı iş tatmini, örgütsel bağlılık ve performansın artırılmasında; buna bağlı olarak da işten ayrılma eğilimlerinin azaltılmasında etkili olmaktadır.

13

Örgütsel Adaletin İçeriği

Adalet algılamalarının sonuçları genellikle üç temel alanda incelenmektedir.

1. Dağıtım adaletsizliği ile ortaya çıkan “sonuçlara tepki”.

2. Adaletsizliği ile ortaya çıkan “örgüte tepki”. 3. Kişiler arası iletişim adaletsizliğinden doğan

“yöneticiye tepki”

14

Örgütsel Adaletin İçeriği

Dağıtımsal Adalet

•Çalışanların adil ücret, ödül, ceza ve terfi algısı•Çalışanların belirli davranışları göstermeleri

şartıyla belirli ödüllere ulaşmaları garantisi• Eşitlik teorisine benzemektedir. Bir çalışanın

girdi-çıktı oranı başka çalışanların girdi-çıktı oranları ile karşılaştırılmaktadır.

15

Örgütsel Adaletin İçeriği

Süreç Adaleti• Süreç adaleti, örgüt içinde alınan dağıtım

kararlarının alınma süreçlerinin, çalışanlar tarafından adil olarak algılanmasını ifade eder.• Süreç Adaleti uygulanması için; Tutarlılık, önyargı baskısı, düzeltilebilirlik, doğruluk,

etik olma, temsil kurallarına uyulmalıdır.Süreç Adaletine göre;• Karar alma sürecinin tarafsızlığı,•Üçüncü kişilerde güven,• Sosyal durumun açıklığı önemlidir.

16

Etkileşim Adaleti• Yöneticilerin, dağıtım kararlarının alınmasına

ilişkin süreçleri, çalışanlara karşı saygılı ve dürüst bir şekilde açıklamaları olarak ifade edilebilir.

• Kuralları; Saygı, Kurallara Uygunluk, Dürüstlük; Doğruluk’ tur.

• Saygı ve kurallara uygunluğu kişilerarası adalet olarak, dürüstlük ve doğruluğu ise bilgisel adalet olarak ifade etmiştir.

Örgütsel Adaletin İçeriği

17

Örgütsel Adalet Algısının Sonuçları

• Güven• Performans• İş memnuniyeti ve örgütsel bağlılık• Örgütsel Vatandaşlık Davranışı• Negatif etkili iş davranışları• İşe gelmeme/geç gelme & İşten ayrılma• Duygusal yorgunluk

18

ÇEŞİTLİ DEĞİŞKENLER İLE ÖRGÜTSEL ADALET ALGILARI İLİŞKİSİ

• Örgütsel Adalet Algıları ve Cinsiyet İlişkisi • Örgütsel Adalet Algıları ve Kültür İlişkisi • Örgütsel Adalet Algıları ve Performans İlişkisi • Örgütsel Adalet Algıları ve İşten Ayrılma Niyeti

İlişkisi • Örgütsel Adalet Algıları ve Örgütsel Bağlılık İlişkisi • Örgütsel Adalet Algıları ve Örgütsel Vatandaşlık

İlişkisi • Örgütsel Adalet Algıları ve Örgütsel Güven İlişkisi • Örgütsel Adalet Algıları ve İş Doyumu İlişkisi

19

İş Doyumu ile Örgütsel Adalet

Algıları İlişkisi

Maslow’un ihtiyaçlar piramidi

20

T E Ş E K K Ü R L E R...