View
293
Download
3
Category
Preview:
Citation preview
Mengenai Orang Mentawai
• Dr. Bambang Rudito Sekolah Bisnis dan Manajemen Institut Teknologi Bandung
Kabupaten
Kepulauan
Mentawai
Propinsi
Sumatera Barat
HUTAN DI DAERAH SIMATALU PANTAI BARAT
PELABUHAN MAILEPPET PANTAI TIMUR
BETAET PANTAI BARAT SIBERUT
Sejarah migrasi
• Dari Siberut menyebar ke daerah lain:
Perpecahan clan,
Pemerintah Belanda (resettlement),
Pemerintah Indonesia (Permukiman Kembali Masyarakat Terasing),
Penyebaran Agama (Bahai, Katolik, Protestan dan Islam)
Bentuk rumah orang Mentawai ‘Uma’
ASAL MULA DAN PERSEBARAN 4 clan besar/suku induk orang Mentawai
• 1. Samakalek di Limau Simatalu menyebar ke Simalegi sekitar Betaet (ibukota kecamatan Siberut Barat) menjadi Salabbekeu, sebagian anggota suku Salabbekeu kembali ke Simatalu dan memecah dengan nama beberapa suku, Siritoitet, Saroro, Sapojai, Sagulu, Saumanuk, Saurei, Samakalek. Semua menetap di daerah suku Sangonian yang sudah ada di Simatalu (tidak tahu asalnya).
• Suku Sangonian di daerah simatalu Kulumen memecah menjadi, antara lain Sangaimang yang menyebar ke Saibi, Sauddeinuk menyebar ke ibukota kecamatan Siberut Tengah Saibi samukop, Tasiriberu menyebar ke desa Matotonan, suku Satepu menyebar dan menetap di daerah Sagulubeg, suku Sabebegen menyebar ke desa Tiop.
•2. Samoilanggan yang berada di daerah Limau Simatalu sekitar daerah Saibi menyebar ke Saumanganyan menjadi Tasirileleu, ada yang ke saibi menjadi Saerejen, beberapa orang dari samoilanggan menyebar ke ibukota kecamatan siberut utara Sikabaluan menjadi Sakelak Asak, yang menyebar ke daerah Saibi menjadi Sirirate kemudian menurunkan Satoko, yang ke Simalegi menjadi Tasirebdep, yang ke Sirilogui menjadi Saguntung, dan yang menyebar ke Sirilogui ada yang menamakan diri Sakatunang.
•3. Taporuk di daerah Paipajet Simatalu menyebar ke Simalegi menjadi 2 suku Taporuk: di Simalegi dan di Cimpungan.
•Taporuk di cimpungan ke Saibi Samukop menurunkan Sanene, dari Sanene di Saibi Samukop ada yang kembali ke cimpungan menurunkan Sabeleaken.
•Sabeleaken di cimpungan pecah menjadi Sabeleaken yang ke Sikakap pulau di selatan kepulauan Mentawai, ada yang menjadi Sirikulin di Cimpungan, ada yang menjadi Sabeleaken di Pokai, ada yang menjadi Sakoipia di Siriloggui, dan sebagian ada yang menjadi Sakarigi di Mongan Poula.
•Catatan: Taporu di cimpungan mitosnya adalah nama lain dari Samaloisa yang datang dari Nias ke Labuan Bajo, kemudian ke Simalegi merubah menjadi Sabolak, lalu ke Simatalu merubah menjadi Sakelak dan berganti nama menjadi Taporuk di Simatalu. (perlu ferifikasi dan analisa mitologi)
•4. Saimpunuk yang tinggal di Limau Simatalu daerah Saibi menyebar dari Simatalu, kemudian ke Simalegi bernama Siritubui, kemudian kelompok yang menyebar ke Terekan menjadi Sirisurak, kemudian lanjut ke Siriloggui menjadi Siribaru, lalu pindah lagi ke daerah Cimpungan menjadi Salalatek, kemudian pindah ke Bojakan menjadi Saempunuk.
Jumlah Suku dan Sub Suku No. Desa Suku Sub Suku
1. Sagulubbek 22 32
2. Taileleu 40 50
3. Katurei 65 68
4. Maileppet 8 8
5. Muntei 13 18
6. Madobag 28 52
7. Matotonan 18 32
8. Sikabaluan dan Pokai 12 12
9. Monganpoula 20 20
10. Sotboyak 9 9
11. Bojakan 7 7
12. Malancan 5 5
13. Sirilogui 18 19
14. Saliguma 22 23
15. Saibisamukap dan Sirisurak 13 13
16. Cimpungan 7 7
17. Tiniti, Sikkapokna, Labuanbajau, Simalegim Simatalu
39 42
18. Sipora 7 7
19. Sikakap 16 16
Penelusuran clan atau suku (muntoghat) • 1. Siberut Barat Daya meliputi, Desa Sagulubek, Desa Taileleu, dan Desa
Katurei. 148 informan
• 2. Siberut Selatan: Daerah yang di teliti yaitu : Desa Maileppet, Desa Muntei, Desa Madobak, dan Desa Matotonan. 114 informan.
• 3. Siberut Utara: Daerah yang di teliti yaitu : Desa Sikabaluan, Desa Malancan, Desa Mongan Poula, dan Desa Sotboyak, Desa Bojakan, Desa Sirilogui. 72 orang informan.
• 4. Siberut Tengah Daerah yang di teliti yaitu : Desa Saliguma, Desa Saibi -Samukop, Desa Cimpungan. 44 orang informan
• 5. Siberut Barat Daerah yang di teliti yaitu : Desa Sikappokna, Desa Labuan Bajau. Desa Simalegi dan Desa Simatalu. 42 informan
• 6. Sipora Daerah yang di teliti yaitu : Desa Saureinuk, Desa Mara , dan Desa Sioban. 7 orang informan
• 7. Sikakap Daerah yang di teliti yaitu : Desa Taikako, Desa Malakopak , dan Desa Saumonganyak . 16 orang informan
SIBERUT BARAT DAYA SAGULUBEK • Satoleuru
:Satairakrak;Sabelekake;Saeggek Oni;Salolosit;Saruruk
• Sango-Nian:Sangaimang
• Sagoilok:Sama Irap Koat
• Sagari:Sagari;Saeppunuk;Satottot
• Siritoitet:Siritoitet
• Sakukuren/t :Sakukuren;Saroro;Sagoroujou
• Saepput Batu:Saleleusik
• Salabbekeu : Tai Tak Oinan
• Sakaleak:Tasiri Ottoi
• Sippari :Satoutou
• Saubbai Sagu: Sabulan
• Sabetliakek:Sakuddei
• Sabatti:Sarimau
• Sabajak :Sapokai
• Sarakkiran::Sapoula
• Saleusik :Saleusik
• Sagaileppak:Sagaileppak
• Satulaiebbeb : Sailo
• Sabinoggak:Sabinoggak
• Samongilailai:Satobbou;Salalateng;Sagoroujou
• Tatiddik:Tatiddik
• Saulu:Sabere
SIBERUT BARAT DAYA TAILELEU
• Samongi- Lailai:Salimu;Salakkokoaik;Samongilailai;Salamaok
• Sakokoi:Sakoikoi
• Sageileppak:Sageileppak
• Sababbab:Sapelege
• Siriottoi:Siriottoi
• Samaloisa:Samaloisa
• Salae:Samairap
• Saleleusik:Saleleusik
• Satoleuru:Sakukuret
• Saleleggu:Samalei
• Saremurat:Satoinong
• Siritoitet:Siritoitet;Samekmek;Sapolaga
• Sagari:Sirilotik;Sagari 1;Sagari 2
• Sabajak:Sabajak
• Saboklo:Saboklo
• Sakekle:Sakekle
• Sangaimang:Sagoijo-uma
• Sabaggalet:Sabaggalet
• Sakoikoi:Sarubei
• Salambekeu:Sagugurat
• Satoleuru:Sagugubbaik
• Sapoula :Sapoula
• Saleuru:TaiTak Uma
• Saporak:Salelei
SIBERUT BARAT DAYA TAILELEU lanjutan
• Sapotuk:Sapotuk
• Siritoitet:Siritoitet
• Satobbou:Salotik
• Sapoilaggat:Sapoilaggat
• Sabattilat:Sabattilat
• Gabatiboi:Gabatiboi
• Tasiriguruk:Sabailaket
• Sakatunang:Sabulat, Sakobou
• Sabaggalet:Sabaggalet
• Siritoitet:Sagugurat
• Sakelak:Sakelak
• Saomanuk:Saomanuk
• Sapoula:Sapoula;Salaiming
• Sakarououna: Saruruk;Sakaruorouna
• Sabatti:Sailau
• Saeppu:Sailokkoat;Sakatunang
SIBERUT BARAT DAYA KATUREI • Sakerebau:Sakerebau 1;Sakerebau
2;Sakerebau 3
• Tasiri Abbangan:Tasiri Abbangan
• Sagoilok:Sakeletuk
• Sarubei:Sarubei
• Sababalat:Sababalat
• Saurei:Sailok oat
• Sabatti: Saberimanua
• Satoleuru:Sagugubbaik
• Sageileppak:Sageileppak
• Sacempungan:Sasempungan
• Saudeinuk:Saudeinuk
• Salappa:Tasiri Poula
• Sagulu:Sagulu
• Sabolak:Sabolak
• Sagurukleleggu:Sarubei
• Saumanuk:Saumanuk
• Sareuru:Sareuru
• Saubbai Sagu:Sareuru
• Sababalat:Sababalat
• Samalelet:Samalelet
• Sabebegen:Sakeletuk
• Saeppu:Sailo Koat
• Sabatti:Sabatti
SIBERUT BARAT DAYA KATUREI lanjutan • Sapuailoat:Sapuailoat
• Tatebburuk:Tatebburuk
• Tasiriguruk:Tasiri Guruk
• Tasiri Sokut:Tasiri Sokut
• Sapojai:Sapojai
• Satatei-tei:Satei-tei
• Sabelepangulu:Sabelepangulu
• Saubbai Sagu:Saubbai Sagu
• Sabelek Elagat:Sapuailoat
• Saleleusik:Siri Obbuk
• Saleleu:Sagoilok
• Samongilailai:Sabelek pangulu
• Sakaira:Sabolak
• Sabakkat:Satairakrak
• Sagou-gou ( Saurei):Samatobek
• Sagulu:Sagulu
• Satoleuru:Sarereiket
• Satulaiebbeb: Sabukkuk 1;Sagoilok;Sabukkuk 2
• Satoleuru:Sama Onai
• Satulaiebbeb:Sagoilok 3
• Sarubei:Sabagglu
• Sabatti:Saberi Manua
• Sapojai:Sapojai
• Sakairiggi:Tasiriabbangan
• Tasirisokut:Tasiri Sokut
• Satoinong:Satoinong
• Satairak-rak:Sabeilai
SIBERUT BARAT DAYA KATUREI lanjutan • Sagulu:Sagulu
• Tasiriabbangan:Tasiriabbangan
• Sareuru:Saberimanua
• Sababalat:Sababalat
• Satoleuru: Satoleuru
• Sagoilok:Sabukkuk
• Sakeletuk:Sakeletuk
• Sabolak:Sabolak
• Saruruk:Samaloisa
• Sakerebau:Sakerebau
• Satairak-rak:Satairak-rak
• Sagulu:Sagulu
• Sababalat:Sababalat
• Sabolak:Sabolak
• Saleleusik:Atatei-tei
SIBERUT SELATAN MAILEPPET
• Samongilai-lai:Samongilai-lai
• Sarubei:Sapatatdekat
• Saleleubaja:Saleleubaja
• Satulaiebbeb:Sempungan
• Saurei:Saurei
• Samaileppet:Samaileppet
• Salelenggu:Sarubei
• Salakau:Sakeru
MUNTEI
• Satoutou: Saluluni;Salakopak;Sabajou;Sakakatdut;Samekmek
• Saruruk:Sarorougot;Sagari
• Sakukuret:Sakukuret
• Sikatirik: Sauddeinuk
• Saleleggu:Saleleggu
• Sagougou:Siritoitet
• Sabeileppak:Samapopoupou.
• Sagulu: Salimurat
• Satottotake:Satottotake
• Samalaiming:Saruruk
• Sabulat:Sabulat
• Tatebburuk : Tatebburuk
• Salappa:Salappa
SIBERUT SELATAN MADOBAG • Satoutou:Salakopak;Sakaliou;Saiboklo1;S
aluluni;Saboklo ;Samalelet;Tasiriguruk
• Sangonian:Sauddeinuk
• Sapodadai:Sapojai
• Sarubei:Tasiri Ugai
• Satoleuru:Samageak;Sarokdok ;Saluluplip;Satoleuru;Salolosit;Samalaiming;Satoinong;Samaggeak;Saroiroi
• Sageileppak:Sageileppak
• Sakerebau:Sabailaket
• Saleleubaja:Saleleubaja;Samalaggurek
• Sakulok:Saroroumaggeak;Saguruwjuw;Sakulok;Sakakatdut
• Sabaggalet:Sabaggalet1;Sabaggalet 2;Samekmek
• Sauddeinuk:Sauddeinuk; Sabulau
• Sapojai:Sapojai
• Talauru:Sapuailoat
• Sabeileppak:Samapopoupou;Sabeuleleu
• Sakukuret:Sakukuret
• Tasiritoitet:Tasiritoitet
• Saumanuk:Saumanuk
• Sagulu:Samongan Uwot 1;Salemurat;Sakekle;Salalatek;Samongan Uwot 2
• Sirisokut:Sabetliake
• Saruruk:Sapoula
• Salabbekeu:Sapojai
• Satairakrak:Satairakrak
SIBERUT SELATAN MADOBAK lanjutan • Salelusik:Saleilei
• Saruruk:Samongilailai
• Sabeuleleu:Sanambaliu;Sapumaijat
• Sangaimang:Sangaimang; Tasirikeru 1;Tasirikeru 2
• Saruruk:Salakkirat; Samongantinuglu;Sajijilat;Saruruk
SIBERUT SELATAN MATOTONAN
• Satoleuru:Samongan Muntei;Satoleuru;Satottotake;Saeggek Oni;Sarereiket;Saguruk;Sakobou;Samongan Muntei 2
• Salambekeu / Sagougou:Siritoitet
• Sagulu:Sagulu
• Satottotakek:Satottotake
• Sabattilat:Sagoilok
• Tasiriabbangan: Tasiriabbangan
• Saeppunu:Sagari
• Saleleggu:Sarubei 1;Sarubei 2
• Satairak-rak:Satairak-rak
• Satoutou:Satoutou 1;Satoutou 2
• Saepputbatu:Sabulat
• Satulaiebbet:Samongan Porak;Satulaiebbet
• Samoilaggat:Saepput batu
• Saguruk:Samongan Bailoi;Sabulau;Tasiriottoi
• Sapojai:Samongan Duot
• Sangonian:Sauddeinuk
• Sabaggalet:Saporak;Sabaggalet
• Tasiriregei: Tasiriregei
SIBERUT UTARA SIKABALUAN DAN POKAI
• Sairakrak:Sagurung
• Saurei:Sapatundai
• Sangonian:Sabebegen
• Sakelak:Salelenggu
• Sabambam:Samanjolang
• Sikaraja:Sikaraja
• Satoleuru:Sakelak Asak
• Sakerebau:Sakerebau
• Siribere:Siribere
• Siribere:Sakerebau
• Satoleuru:Sirijoroujou
• Sagulu:Sakaira
• Samaloisa:Sabeleaken
MONGAN POULA
• Saempunuk:Saempunuk
• Samoilanggan:Sabutek Iba
• Satairak-rak:Siri Ontoi
• Saruruk: Salambuk
• Sateuteu:Sagajinpoula
• Saempunuk:Siribaru
• Saurau:Sirisagu
• Sabailangan:Sapatandekan
• Sarangkiran:Sarangkiran
• Jawa:Jamen ( Jawa Mentawai)
• Sakelak:Sakariai
• Samoilanggan/ Samoilaggat:Saerejen
• Sarangkiran:Satolae
• Saulu: Saulu
• Sabebegen:Sabebegen
• Sarangkiran:Siribatek
• Sakoan:Sakoan
• Caniago:Siripeibu
• Sirijoroujou:Salengkuk
• Satulaiebbeb:Siribetuk
SIBERUT UTARA SOTBOYAK
• Sanampe:Sakoan
• Sirilaulau:Sirikole
• Siritoiten:Sakoikoi
• Sarape:Saulu
• Siriratei:Saerejen
• Samoilaggat:Sabebegen
• Salambekeu:Sakoat
• Sakorok Batu:Sirileleu
• Sagara-gara:Salunlun
BOJAKAN
• Satairak-rak:Satairak-rak
• Siborot rairai:Sakerengan
• Satulaiebbeb:Sagajipoula
• Saleleu:Sagulu
• Sarangkiran:Satolae
• Samako:Siriobbuk
• Sakaleak:Sakairigi
MALANCAN • Sakoan:Sautet Uleu
• Samaloisa:Sasapdap
• Satoleuru:Saomanuk
• Sakeletuk:Satanduk
• Salamajak:Samongilailai
SIBERUT UTARA
SIRILOGUI • Sakaleak: Sakaleak
• Saleleu: Sakukut
• Samongilai-lai:Siriparang
• Saguguran: Saule
• Sangaimang: Sabeilek
• Sapatandekan: Sakerebau
• Saguguran: Saguguran
• Saurei:Siritoiten
• Siribaru:Siribaru
• Saleitik Goukgou:Sakoan
• Salambekeu:Salekkuk;Saurau
• Saulu:Saulu
• Sakoan:Siriparang
• Sakanipa:Sakanipa
• Sakopia:Sakopia
• Saulu:Saulu
• Saruruk:Samako
• Saguntung:Saguntung
SIBERUT TENGAH SALIGUMA
• Sagougou:Saroro
• Satairakrak:Sarua Oinan
• Sagari:Tasiringengeik
• Sakerebau: Tasirirekdek
• Satoutou:Sangong;Salakkobak
• Sakerengan:Sakerengan
• Sakerebau:Salabbaet
• Sabeleake:Sabojiat
• Sakerebau:Sakerebau
• Saguruk:Saibuma
• Sakerebau:Sadodolu
• Saguruk:Sabailatti
• Sakerebau:Samaurau
• Saruruk:Samongan Limu
• Sabelekakek:Sabojiat
• Sakerebau:Satoinong
• Sakerbau:Sarereakek
• Sakerebau:Salaise
• Sabattliakek:Saabbangan
• Tasiritoitet:Sagulu
• Sabailatti:Sapeai
• Sagari: Tasirilotik
SIBERUT TENGAH SAIBI SAMUKOP & SIRISURAK • Samongilailai:Sagara-gara
• Siriratei:Satoko
• Sageileppak:Sageileppak
• Saguruk Leleggu:Sakailoat
• Siriratei:Sakatcilak
• Sailo:Sapojai
• Sauddeinuk:Sauddeinuk
• Sangonian:Sangaimang
• Saruruk:Saruruk
• Siriratei:Sakairiggi
• Samongilailai:Sabeilai
• Sageileppak:Sageileppak
• Siriratei:Sakatcilak
CIMPUNGAN
• Sirisoro:Sanampe
• Saruruk:Salelenggu
• Saporak:Sabeleaken
• Sabelek Elagan:Sabelek Elagan
• Siribere:Salalatek
• Saulu:Saulu
• Caniago:Sirilembai
SIBERUT BARAT TINITI, SIKAPPOKNA, LABUAN BAJAU , SIMALEGI SIMATALU
• Siribetung:Sapolenggu
• Sikaraja:Sapeibu
• Saporuk:Saulu
• Sakerebau:Siriottoi
• Sikaraja:Sikaraja
• Saleleusik:Salekreaken
• Saleitik Gougou:Sakoan
• Tatubbeket:Salakkomak
• Siripeibu:Saponga roiroi
• Sauruleggu:Sauleu
• Salakkau:Siribalutcei
• Samoilaggat:Saporokbatu
• Saguruklelenggu:Saguruklelenggu
• Sakoan:Sabebegen
• Caniago:Sirilogui
• Siritotonan:Sikaraja
• Saunduset:Tasiribubut
• Sagugurat:Sagugurat
• Saomanuk:Siribailangan
• Samoilaggat:Samoilaggat
• Satulaiebbeb:Saleleu;Sagoilok;Sailo;Sapojai
• Satoleuru: Taelagat
• Tapodadai:Tapoddadai
• Sagari:Tapokapkap
SIBERUT BARAT TINITI, SIKAPPOKNA, LABUAN BAJAU , SIMALEGI SIMATALU (lanjutan)
• Taporuk: Taporuk
• Tasiripapari:Tasiripapari
• Tasiribeddei: Tasiribeddei
• Tasiritubui:Tasiritubui
• Tasirinyarak:Tasirinyarak
• Tapokkak:Tapokkak
• Saomanuk:Saomanuk
• Siribailangan:Siribailangan
• Siribubut:Siribubut
• Sagugurat:Sagugurat
• Sirilaulau:Sirilaulau
• SiriNyarag:Sirinyarak
• Sapokkak:Sapokkak
• Saurulenggu:Saurulenggu
SIPORA • Saumanuk:Saumangerat
• Samaloisa:Samaloisa
• Saumanuk:Saumangerat
• Samongilailai:Samongilailai
• Taikatubut Oinan:Taikatubut Oinan
• Sababbab:Sababalat
• Sagugubbaik:Saogok
• SIKAKAP • Paritcik: Samongilailai • Sababbab: Sababalat • Sababalat dan Samongilailai:
Sapalakkai • Samaloisa : Samaloisa • Saleleubaja: Saleleubaja • Satolae:Sabelau • Sakoikoi:Tasirileleu • Sababbab:Sababalat • Saumangerat:Saumangerat • Samongilailai:Siam • Sagugubbaik:Saogok • Sabelau:Sabelau • Salamanang:Salamanang • Saleleubaja:Saleleubaja • Sababalat:Sababalat;Sapalakkai
DI SIMATALU
PAKAIAN PENGANTIN PEREMPUAN
Sekian dan terimakasih
Recommended