View
203
Download
15
Category
Preview:
Citation preview
Mga Estratehiya sa Pag-unawa sa Pagbasa
Pamela C. Constantino, Ph.D.Makabagong Kalakaran sa Pagtuturo ng Pagbasa sa FilipinoDepEd (CDD – BSE)25 – 29 Pebrero 2008, Davao City
Pagbasa
napakakumplikadong proseso ng pag-unawa sa isang nakasulat na pahayag batay sa pagkilala sa mga salita, naging karanasan at naipong kaalaman, at sa kakayahang mahulaan ang mangyayari.
nangangailangan ng kumbinasyon ng pakikinig at pagmamasid.
may sangkot na estratehiya na nangangailangan ng aktibo, hindi pasibong pagkilos
EPEKTIBONG ATITYUD SA PAGBASA
1. Pagiging Alerto – laging inaalam kung ano ang sinasabi ng awtor at paano sinabi
2. May Fleksibilidad – may malawak na kaalaman at kasanayan sa pagbasa at pag-iisip at nagagamit ang mga ito depende sa sinasabi ng awtor at paano ito sinasabi
3. Nakapagsasarili – nakagagawa ng sariling pangangatwiran, pagsusuri, paghuhusga, at pagtatasa.
PAGBASAHABANG NAGBABASA
Sabihin
sa sarili kung ano
ang sinasabi ng awtor
Tanungin
ang sarili kung may
punto ang binabasa
Ilarawan
ang ipinapahayag
ng awtor
Hulaan
kung ano ang mangyayari
KUNG HINDI MAINTINDIHAN
Tukuyin
ang problema
Paalahanan
ang sarili kung ano ang gusto mong malaman
Balikan
HARAPIN
Magdahan-dahan
humingi ng tulong
PAGKABASA
Ikuwento
sa sariling pananalita ang binasa
Ibuod
ang mga importanteng idea
Tanungin
ang sarili ng mga tanong at sagutin din
Ilarawan
sa isip kung ano ang ipinahayag ng awtor
Magdesisyon
kung ano ang interesante at nakakaaliw
MAMBABASA
Kognitibong Pananaw – aktibong mambabasa na bumubuo ng kahulugan sa pamamagitan ng integrasyon/pagsasama-sama ng umiiral at bagong kaalaman at malayang paggamit ng mga estratehiya upang mapaunlad, mamonitor, magabayan, at mapanatili ang pag-unawa.
Dating Alam at Teorya ng Iskema
Dating alam – malawak na sakop ng mga idea, kasanayan, atityud tungkol sa paksa.
Iskema (cognitive psychology) – paano inoorganisa ng tao ang mga kaalaman mula sa araw-araw na akranasan tungo sa makabuluhang mga pattern at kaisipan.= koleksiyon ng mga organisado at magkakaugnay na mga idea at konsepto
- Hal. Fast Food(Huwag umasang makakapagpadagdag ng sabaw, etc. paris ng sa karinderya)
- nakakatulong para makagawa ng paglalahat, makabuo ng mga opinyon, at maunawaan ang mga bagong karanasan.
Mambabasa• Dating Alam (Iskema)
Asimilasyon/ pagsasama-samaAkomodasyon ng mga bagong kaalaman
MAMBABASA + TEKSTO
PAG-UNAWA
Texto (wika) TEXTO + Mundo
bokabularyo Explicit(nasa linya)
Implicit(sa pagitan
ng mga linya)
Applied(texto +
dating alam= paglalahat
[generalization])
Implicit(sariling
Iskema paraBumuo ng Kahulugan)
MGA LEBEL NG PAG-UNAWA SA PAGBASA
A. Literal na Lebel – ano ang sinasabi ng awtor. (explicit)
B. Interpretatibong Lebel – ano ang talagang gustong sabihin/ipakahulugan ng awtor. (implicit)
C. Analitikal na Lebel – mga kakayahang makilala ang mga pamamaraang retorikal na ginamit ng awtor. (applied)
D. Kritikal na Lebel – pagmonitor ng sariling pagbasa bilang mambabasa; ebalwasyon ng bisa ng awtor. (applied)
TSEKLIST NG AKTIBONG MAMBABASA
Kung Gagawa Ka ng Prebyu ng Teksto,Tanungin:
MADIDISKUBRE MO:
Tungkol saan ang teksto?
Ano ang pinakaimportanteng idea ng Awtor tungkol sa Paksa?
Bakit ko ito binabasa?
Ano na ang alam ko tungkol sa paksa?
Ano ang hula ko sa sasabihin ng awtor?
Ang Paksa
Ang Susing Idea
Ang sarili mong pakay at paraan ng pagbasa
Mga asosasyon at koneksiyon sa mga dating alam
Mga insight sa paksa
Kung Gagawa ka ng Panimulang Pagbasa (Skimming) ng teksto,
Tanungin:
MADIDISKUBRE MO:
Tungkol saan ang texto
Ano ang pinakaimportanteng idea ng Awtor Tungkol sa Paksa?
Anong mga teknik at estratehiya ang ginamit ng awtor sa pagsulat ng texto?
Ang mga paksa at mga sub-paksa
Ang sariling idea
Ang istruktura at mga pattern ng organisasyon
Kung Pag-aaralan mo ang texto, Tanungin:
MADIDISKUBRE MO:
Tungkol saan ang texto?
Ano ang pinakaimportanteng idea ng Awtor tungkol sa paksa?
Sino? Ano? Paano? Bakit? Saan? Kelan? Alin Doon? O Anong Uri?
Ang paksa at mga sub-paksa
Ang sariling idea
Mga sumusuportang idea at mga sumusuportang detalye
Kung Gusto mong basahin nang
Kritikal ang texto, Tanungin:
MATATAYA MO:
Bakit sinulat ng awtor ang teksto?
Ano ang mga kredensiyal at
posibleng mga bias ng awtor?
Anong klaseng ebidensiya ang
inihahain ng awtor?
Paano binigyan ng interpretasyon
ng awtor ang ebidensiya?
Ang layunin ng awtor
Ang kredebilidad ng awtor
Gaano mapagkakatiwalaan ang
ebidensiyang iniharap ng awtor
Ang pangangatwiran ng awtor
BOKABULARYOA. Mga Uri
Pangkalahatang bok. – mga salitang dapat ay pamilyar sa lahat. Hal. tao
Pampaksang bok. – ispesipikong mga salita sa larangan/paksa;jargonHal. writ; dekonstruksiyon; nitrate
B. Mga Antas/LebelGamiting bok. – araw-araw na ginagamit(Ekspresibo)Pambansang bok. – alam ang kahulugan ngunit hindi
(Represibo) karaniwang ginagamit sa pagsasalita o pagsulat
Nakikilalang bok. – nakikilala ngunit di alam ang kahuluganDi – Pamilyar na bok. – di pa nabasa o nagamit kahit kailan
C. Mga Klase ng SalitaDenotibo – literal ang kahulugan; kahulugang
pandiksyunaryoKonotatibo – may ibang pagpapakahulugan
D. Estratehiya(1) Context clues – pagsusuri sa mga salita at pangungusap
sa konteksto nito.
• Depinisyon • Contrast
• Halimbawa • Muling pagbanggit
(2) Pagsasanay sa paggamit ng diksyunaryo
hal. mga synonyms at antonyms ng mga salita
iba’t ibang kahulugan ng salita at paggamit ng mga ito sa pangungusap
(3) Bubblegram
(4) Semantic map
(5) Concept map
(6) Semantic grid
Semantic Grid
Pagkain Mga tala ng hayop
May Kolesterol
May dagdag na asukal
Baka
Manok
Itlog
Softdrinks
Mga Kahulugan ng mga Panlapi
Halimbawa Kahulugan Gamit sa pangungusap
Unlapi
Gitlapi
Hulapi
Mga Estratehiya 2 – Dating Alam
Ang Alam Ko sa Paksa
Ang Alam ko matapos pag-isipan, magbasa-basa, magtanung-tanong, etc.
Ang Dapat kong malaman habang nagbabasa
Ang Alam ko pagkabasa ng Texto
Ang di ko pa Alam
(1) Activity Sheet
(2) Pabibigay ng Cloze Test/Maze para idebelop ang dating alamHal. Cloze – interesante ang kabuuang resulta ng sarbey (1) mga
estudyante, guro, magulang, at alumni. Nakita ng mga respondent ang maraming benepisyo ng paggamit ng Filipino (2) wikang panturo sa UPIS.
1. (a) ng 2. (a) at (b) sa (b) na (c) para (c) bilang
Hal. MazeAng tubig ay pinagalaw
nakakapagpagalaw ng mga bagay. nagagalaw
(3) Self – inventory bago bumasa
Paksa/Idea Alam Ko Medyo Hindi ko Alam
Cellphone
Cloning
(4) Anticipation / Prediction Guides
Paksa
Bago bumasa Pagkatapos magbasa
___________ _________________
(5) Directed Reading – Thinking Activity
Hula Ko Talagang Nangyari
(6) Brainstorming
(7) Log prompts – mga tanong kaugnay ng alam o karanasan
Hal. – ano ang gagawin mo kung…
- ano ang susunod na mangyayari
(8) Skinny Books – mangongolekta ang guro ng mga materyal sa diyaryo, magasin, atbp. – ipapabasa at tatalakayin sa klase.
Literal na Lebel
Pagtukoy sa Pangkalahatang Paksa, tesis o pangunahing idea, mga pangunahin at di – pangunahing puntoPAKSA
Hal. : Purefoods TJ Giants Alaska Aces Red Bull Baracos Ginebra Gin Kings Sta. Lucia Realtors
Paksa: Mga Basketball Team sa Filipinas
Pangunahing Idea o paksang pangungusap (talata)
Tesis na Pangungusap (buong akda) Pangunahing Suporta (punto) Di – pangunahing Suporta (detalye)
Hal. Katwiran, facts, estatestika, testimonya, halimbawa, atbp.
EstratehiyaA. Character Clue Chart
Pangalan ng karakter
Pisikal Mental/ emosyunal
Pangkapaligiran Pamilya
B. Venn Diagram: Pagkakaiba/Pagkakapareho
pareho
C. Paggawa ng Sintesis upang mabuo ang tesis na pangungusap mula sa mga pangunahing idea ng bawat talata
p.idea
p.idea
p.idea
p.idea
p.idea
p.idea
sintesis
INTERPRETATIBONG LEBEL Pag-unawa sa talagang gustong sabihin ng awtor.
Istilo – diksiyon; gamit na salita ng awtor, ayos ng pangungusapTono – hal. seryoso, malungkot, nakakatawa, sarkastiko, atbp.Layunin – magbigay – impormasyon
mang-aliw manghikayat
A. Kahulugang Piguratibo (tayutay)* Paghahanap ng mga halimbawa ng.
Simile – direktang paghahambing (gaya ng sing. Atbp.)
- hal. simbilis ng kidlatMetapora – direktang pahayag na ang isang ito ay
iyon.- hal. Isa siyang halimaw.
Hyperbole (pagmamalabis)- hal. Isang batalyon ang kamag-anak na
nakipamiyesta.Personipikasyon (pagsasatao)
- hal. Kinain ng ATM machine ang pera ko
*Paggugrupo at paghahanap ng halimbawa*eksamen
B. Estilo at tonohal. tiningnan nang matagal vs. tinitigan
Estratehiya* paligsahan – kung ako ang awtor…
Gagamitin ko ang….* eksamen* pagsasadula pantomina* paggugrupo at paghahanap ng mga
halimbawa sa texto
Analitikal na Lebel Kakayahang makilala ang mga paraan/pagsasaayos na retorikal ng
awtor (organizational patterns)
Mga Estratehiya
* pagtatanong kaugnay ng nilalaman
* pagpapagawa ng balangkas (grupo o indib. na gawain)
* pagpapagawa ng buod, sintesis
* pagmamapa sa pamamagitan ng graphic organizer, grid, chart, graph, atbp.
Hal: Clustering/mapping
Nobela
Uri Karakter Pangunahing Bahagi
(2)
(3)
(1)
•Graphic organizerbranching
Sanhi/bunga
Sanhi_____________________
Bunga_____________________
22
11
ResultaTangkang sol.
Bakit
Ano
Sino
Pinal na Resulta
PROB
SOL.
Prob. – SolusyonProb. Sol.____ _________ _________ _____
Pagkakatulad/PagkakaibaPagkakapatulad
Pagkakaiba
Story mapNobela
Lugar at Panahon Tauhan
Pangyayaring nagsimula sa pangunahing banghay
Tugon ng tauhan sa pangunahing problema
Mga pangunahing pangyayari
Resolusyon
- Kuwento/nobela Simula
1
2
Wakas
Paggawa ng Drowing (para tukuyin ang bahagi ng isang bagay na tinalakay (hal. tagpuan)Balangkas (sanaysay)
I. IntroduksiyonA. KontekstoB. Tesis na PangungusapC. Dep. Ng Termino
II. KatawanA. Unang Pangunahing Idea
1. Unang suportang idea(a) unang suportang detalye(b) pangalawang suportang detalye
2. Pangalawang suportang detalye(a) unang suportang detalye(b) pangalawang suportang detalye
B. Pangalawang Pangunahing Idea1,
(a)(b)
2.(a)(b)
III. KonklusyonA. Muling pagpapahayag ng tesisB. Paano sinuportahan ng katawan ang tesisC. Panawagang aksiyon
Chart, Graph, atbp.Chart
Paraan
Uri
Depinisyon
HaugenJernuddFishmanPagpaplanong
PangwikaBar Graph
0
5,000
10,000
15,000
20,000
UG G SS
Bar Graph
Line Graph
0
5,000
10,000
15,000
20,000
Di - Grad. Grad. Spec. Stud.
UP Diliman Enrollment - Unang Semestre, 2007-2008
Line Graph
Sa bawat pumapasok sa kolehiyo
4 ang nananatili
3 ang nagtatapos
Symbol Graph
Circle Graph/Pie Chart
Circle graph/Pie Chart Flowchart
Time LinesJune 1-11 – pagtatala
12 - Araw ng Kalayaan13 – Oryentasyon ng Freshman14 – simula ng klase
Sept. 15 – huling araw ng droppingOkt. 17 – huling araw ng klaseOkt. 18-20 – final examOkt. 8 – huling araw ng pagbibigay ng grado
Table
Napipigil ang blood clot
Tumtulong sa blood clot
Spinach,
Cauliflower,
Atay
K
ResultaGamitPinagkukunanBitamina
Susundan ng mga tanong: ano, anu-ano, tukuyin, ano ang resulta, ano ang pagkakaiba
Mapa – binubuo ng mga numero, pangalan, kulay,simbolo
Political map – mga siyudadPhysical map – topograpiya (bundok, ilog, lawa, etc)
Kritikal na Lebel
Fact vs. Opinyon Ebidensiya Konklusyon Inferencing
Ebalwasyon ng Bisa ng Awtor Katotohanan – may ebidensiya
- personal na kaalaman/karanasan Opinyon - ebidensiya
- awtoridad
- bias – ano ang pakinabang dito ng awtor
- agenda niya
Apela sa KatwiranDeductive – pangkalahatan ispesipiko
- silohismo - premis
Kung mababa rin lang ang nakuha niyang grado kay Prop. Cortez, wala siyang karapatang magreklamo na walang binatbat ang kanyang mga lektyur sa klase.
major premis – (pahiwatig lang) Iyon lang mataas ang nakuhang grado
ang may karapatang magreklamo sa inilelektyur ng propesor
konklusyon – hindi batayan ng paghatol sa pagtuturo ng guro ang grado ng mag-aaral.
Inductive – mula ispesipiko tungo sa konklusyon ukol as pangkalahatang katotohanandetalye + detalye + detalye = konklusyon(walang isa man lang negatibong ebidensiya)
Baluktot na Katwiran
1. bandwagon
2. analohiya
3. alinman sa dalawa (wala na bang ibang alternatibo?) = lesser of 2 evils
4. Di tamang awtoridad
5. Estatistikong di – angkop
6. dibersiyon – bakit mas ipopromote si Ned kaysa sa akin, 5 beses siyang nag-absent nung isang taon.
Apela sa Emosyon – kunwari nasa katwiran hal. bandwagon
Katotohanan, lohika, emosyon
(Ethos, Logos, Pathos) – 3 pangunahing karakteristiko ng pormal na argumento para mapag-iba ang persweysiv na texto sa argumentatibong texto
persweysiv (nanghihikayat) – kumukumbinsi na naniniwala at umaksiyon
- emosyunal, maaring di lohikal.
argumentativ – kumukumbinsi sa pamamagitan ng ebidensiya at lohika
Konklusyon – paggawa ng lohikal o makatuwirang pahayag mula sa impormasyong nakuha sa akda
- direkta o di – direktang ipinahahayag ng awtor- direktang nabuo sa akda.
Lohika – balidong konklusyonhal. lahat ng aso ay hayop
Ang chiuaua ay isang asoKung gayon, ang chiuaua ay hayop.
Ang ibang libro ay nakakaantokAng ilang nakakaantok na libro ay mabiliKung gayon, ang ilang libro ay mabili
balido?_____bakit? ______
(a) Lahat ng pulitiko ay mabaitbalido?_____bakit? ______
(b) Lahat ng mabait ay tapatbalido?_____bakit? ______
(c) Kung gayon, lahat ng pulitiko ay tapatbalido?_____bakit? ______
Pagsusuri sa Pahiwatig (Inference) Batay sa dating alam, sariling kaalaman at karanasan Di – direktang nabuo Pagbasa sa pagitan ng mga linya Di – kasimbigat ng lohika o katotohanan ng isang
konklusyon
Tinawag ko kayo, mga guro, para sabihin ang tungkol samagiging suweldo ninyo sadarating na taon.
*(Val Cleathern, mula kay Atkinson, 1990)
*Ano ang na nangyayari?Paano mo nalaman?Sino ang nagsasalita? Paano mo
nalaman?Ano ang P? Bakit ito ginamit?Sino ang c ? Bakit ito ginamit?Saan kaya nangyayari?
Mga Estratehiya Debate Pagsusuri ng mga billboards, comic strips, komersiyal sa, diyaryo, magasin, TV
kaugnay ng lohika/baluktot na katwiran Panel discussion Pagpapasulat Pagtatanong (socratic method)
Ano ang pamagat Sino ang awtor Ano ang pagkakilala mo sa awtor Kelan sinulat Ano ang tesis ng awtor Ano ang pangunahin suportang ginamit Anu-ano ang mga di-pangunahing suportang ginamit Ano ang tono ng awtor Ano ang mga konklusyong naibibigay mula sa binasang akda?Facts – paniniwalaan ko ba ang sinabi ng awtor?
- talaga nga bang facts ito at hindi opinsyon? - sapat ba? Bago ba - may iba pa bang patunay?
Fact vs. Opinyon vs. PropagandaFact – napapatunayan (unibersal)Opinyon – pinaniniwalaan (indibidwal)Propaganda – pinapaniwala ang mambabasa
MAGALING NA MAMBABASA
1. Kaalaman sa Facts
2. Direktang karanasan
3. Sopistikadong interpretasyon
4. Kritikal
5. Alam iugnay sa labas ng eskuwelahan ang texto.
PAGTUTURO NG PAG-UNAWA SA PAGBASA Pagtiyak sa Kulturang Pangklasrum Eklektikong Mga Estratehiya Aktibo, interaktibo Pagsasanay din sa pagsulat, pagsasalita,
pagmamasid, pag-iisip Walang iisang estratehiya sa lahat ng
panahon, klase, at texto. Dapat may iisang layunin: makabasa ang
mag-aaral para matuto
Bibliograpi
Alvermann, Donna & Stephen Phelps. Content Reading and Literacy. Boston: Allyn & Bacon: 2002, 3rd ed.
Atkinson, Rhonda Holt. Reading Enhancement and Development; USA: West Publ. Co. 1990
Earle, Cynthia and Christine Zimmermann. The Reading/Writing Connection, N.Y.: Longman, 2003
Recommended