Mole kü l e r Geometr i

Moleküler Geometri• Bir bileşiğin özellikleri moleküllerinin biçimi ve

boyutu ile yakından ilgilidir.

• Moleküler geometri bağ uzunlukları ve bağ açılarına özgü bir biçimde atomların yerini belirtir.

Moleküler ModellerMoleküler geometri farklı biçimlerde gösterilebilir..

Perspektif çizimi:

Top-çubuk modeli:

Uzay dolgu modeli:

VSEPR Modeli

• Değerlik, kabuğu, elektron, çifti, itmesi (Valence Shell Electron Pair Repulsion) moleküler geometriyi tahmin etmede kullanılan etkin bir modeldir.

• VSEPR’in ilk kabulü:

Bir molekülün geometrisi elektron çiftleri itmesinin en az olduğu duruma uyar.

VSEPR’in Uygulanması• Lewis yapısını çizin.

• Merkez atomunun etrafındaki elektron çiftlerini sayın. Katlı kovalent bağları bir elektron çifti olarak kabul edin .

• İtmeyi en aza indiren elektron çiftleri geometrisi elektron-çifti geometrisi olarak adlandırılır.

• Molekül içindeki atomların düzenlenmesi ise moleküler geometri olarak adlandırılır.

Elektron-Çifti Geometrileri

E.Ç.s Geometri

2 Lineer

180

3 Düzlemsel üçgen

120

4 Dörtyüzlü

109.5

Elektron-Çifti Geometrileri

E.Ç.s Geometri

5 Üçgen bipiramit

6 Sekiz yüzlü

90

9090

120

QuickTime Movie

Üçgen Bipiramit

Açılar, eksen boyunca açılar(aksiyel, 90 ekvatora paralel (ekvatoryal 120) olmak üzere iki türlüdür.

Bazı Temel GeometrilerMole- Lewis EÇ Bağ kül Yapısı Geometrisi Açısı

2 - Lineer 180CO2

SO2 3 - Düzlemsel üçgen

120

CO3-2 3 - 120

Raswin molecule

Raswin molecule

Raswin molecule

O C O= =

O S O=

O S O=

O C O

O

-2Düzlemsel üçgen

Bazı Temel GeometrilerMole- Lewis EÇ Bağ kül Yapısı Geometrisi Açısı

CH4 4 - Dörtyüzlü 109.5

Raswin molecule

H C H

H

H

NH3 4 - 109.5

Raswin molecule

H N H

H

Dörtyüzlü

Bazı Temel GeometrilerMole- Lewis EÇ Bağ kül Yapısı Geometrisi Açısı

SF4 5 -Üçgen bipiramit 90,

120

XeF4 6 - Sekiz yüzlü 90

Raswin molecule

Raswin molecule

F S F

F

F

F Xe F

F

F

İdeal Geometriden SapmalarVSEPR’in diğer varsayımları :

• Bağ yapmamış elektron çiftleri, bağ yapmış olanlara göre daha büyük bir itme gösterirler.

• Katlı bağlar, tekli bağlardan daha büyük bir itme gösterirler.

• Örnek: H2O OHH

104.5

Birden Fazla Merkez Atomu Olan Moleküller

Her bir merkez atomunun etrafındaki geometri belirlenmelidir.

HC2H3O2:

Düzlemsel üçgen

Dörtyüzlü

H C C O H

H

H

O

Moleküler Dipol Momentler• Pozitif ve negatif yük merkezleri ayrılmış bir

molekül polardır.

• Bir molekülün polarlığı iyonlarla ve diğer moleküllerle etkileşmeye neden olur .

• Elektriksel alanda dipoller:

Moleküler Dipol MomentlerÇok atomlu moleküller için, dipol moment, bütün bağ dipol momentlerinin geometrik toplamıdır.

CO2 - Apolar H2O - Polar

Moleküler Dipol MomentlerPolar mı yoksa apolar mı?

BF3: Düzlemselüçgen

Apolar

CH2O:

F B F

F

H C H

O

B

F

F F

120

C

O

H HPolar

120Düzlemselüçgen

Polar mı yoksa apolar mı?

Moleküler Dipol MomentlerPolar mı yoksa apolar mı?

CCl4: Tetrahedral

Apolar

CH3Cl: Tetrahedral

Polar

Cl C Cl

Cl

Cl

H C H

H

Cl

C

Cl

Cl ClCl

109

C

Cl

H HH

Polarity of MoleculesPolarity of MoleculesDipole Moments of Polyatomic MoleculesDipole Moments of Polyatomic Molecules

The VSEPR ModelThe VSEPR Model