View
257
Download
0
Category
Preview:
Citation preview
7/24/2019 Murakami Haruki - 1Q84 PL Tom I
1/316
Haruki Murakami
1Q84
tom 1
Tumaczya Anna Zieliska-Elliott
MUZA 2010
7/24/2019 Murakami Haruki - 1Q84 PL Tom I
2/316
Tytu oryginau: 1Q84
ichi-kew-hachi-yon
MUZA SA, Warszawa 2010
Wydanie I
Projekt serii:Agnieszka Spyrka
Projekt okadki:Anna Pol
Redaktor prowadzcy:Magorzata Burakiewicz
Redakcja techniczna:Zbigniew Katafiasz
Korekta:Maria Nowakowska
Zdjcie wykorzystane na okadce:Eva Serna/sxc.hu
ISBN 978-83-7495-866-0 (oprawa broszurowa)
ISBN 978-83-7495-872-1 (oprawa twarda)
Warszawskie Wydawnictwo Literackie
MUZA SA
ul. Marszakowska 8, 00-590 Warszawatel. 22 6297624, 22 6296524
e-mail: info@muza.com.pl
7/24/2019 Murakami Haruki - 1Q84 PL Tom I
3/316
Its a Barnum and Bailey world,
Just as phony as can be,
But it wouldnt be make-believe
If you believed in me.
Its Only a Paper Moon
(E.Y. Harburg & Harold Arlen)
7/24/2019 Murakami Haruki - 1Q84 PL Tom I
4/316
Spis treci:
KSIGA I (kwiecie-czerwiec) ........................................................................................................... 6
ROZDZIA PIERWSZY AOMAME ............................................................................................... 7
Prosz si nie da zwie pozorom .................................................................................................. 7
ROZDZIA DRUGI TENGO ........................................................................................................ 18
Troch inny pomys ....................................................................................................................... 18
ROZDZIA TRZECI AOMAME .................................................................................................. 34
Kilka faktw, ktre ulegy zmianie ................................................................................................ 34
ROZDZIA CZWARTY TENGO ................................................................................................. 45
Jeeli pan tego pragnie .................................................................................................................. 45
ROZDZIA PITY AOMAME .................................................................................................... 59
Praca wymagajca specjalistycznych umiejtnoci i praktyki ......................................................... 59
ROZDZIA SZSTY TENGO ...................................................................................................... 70
Czy pojedziemy gdzie daleko? ..................................................................................................... 70
ROZDZIA SIDMY AOMAME ................................................................................................. 82
Cicho, by nie obudzi motyla ........................................................................................................ 82
ROZDZIA SMY TENGO ......................................................................................................... 95
Pojecha w nieznane miejsce, spotka si z nieznanym czowiekiem ............................................. 95
ROZDZIA DZIEWITY AOMAME ........................................................................................ 108
Zmieni si krajobraz, zmieniy si zasady ................................................................................... 108
ROZDZIA DZIESITY TENGO .............................................................................................. 118
Rewolucja z prawdziwego zdarzenia, w ktrej poleje si prawdziwa krew ................................... 118
ROZDZIA JEDENASTY AOMAME ........................................................................................ 134
Ciao czowieka jest wityni ..................................................................................................... 134
ROZDZIA DWUNASTY TENGO ............................................................................................ 148
Przyjd krlestwo Twoje ............................................................................................................. 148
ROZDZIA TRZYNASTY AOMAME ....................................................................................... 160
Urodzona ofiara........................................................................................................................... 160
ROZDZIA CZTERNASTY TENGO ......................................................................................... 175
Rzeczy, ktrych wikszo czytelnikw nigdy nie widziaa na oczy ............................................ 175
ROZDZIA PITNASTY AOMAME ......................................................................................... 188
Mocno, jakby przyczepi kotwic do balonu ................................................................................ 188
ROZDZIA SZESNASTY TENGO............................................................................................. 204
Bardzo si ciesz, e ci si podoba............................................................................................... 204
ROZDZIA SIEDEMNASTY AOMAME ................................................................................... 217Czy bdziemy szczliwi, czy nieszczliwi? ............................................................................... 217
7/24/2019 Murakami Haruki - 1Q84 PL Tom I
5/316
ROZDZIA OSIEMNASTY TENGO.......................................................................................... 233
Nie ma ju miejsca dla Big Brothera ............................................................................................ 233
ROZDZIA DZIEWITNASTY AOMAME ............................................................................... 246
Kobiety dzielce si sekretami ..................................................................................................... 246
ROZDZIA DWUDZIESTY TENGO ......................................................................................... 257
Biedni Gilacy .............................................................................................................................. 257
ROZDZIA DWUDZIESTY PIERWSZY AOMAME ................................................................. 271
Choby czowiek prbowa i jak najdalej .................................................................................. 271
ROZDZIA DWUDZIESTY DRUGI TENGO ............................................................................ 282
Czas moe si posuwa, przybierajc nieregularne ksztaty .......................................................... 282
ROZDZIA DWUDZIESTY TRZECI AOMAME ...................................................................... 293
To dopiero pocztek .................................................................................................................... 293
ROZDZIA DWUDZIESTY CZWARTY TENGO ..................................................................... 305
Jakie znaczenie maj rzeczy nie z tego wiata .............................................................................. 305
7/24/2019 Murakami Haruki - 1Q84 PL Tom I
6/316
Ksiga I
(kwiecie-czerwiec)
7/24/2019 Murakami Haruki - 1Q84 PL Tom I
7/316
Rozdzia pierwszy Aomame
Prosz si nie da zwie pozorom
Z radia pyny dwiki muzyki klasycznej. Stacja FM nadawaa Sinfoniett Janka.
Nie bya to moe najodpowiedniejsza muzyka do suchania w stojcej w korku takswce.Kierowca nie wydawa si szczeglnie w ni wsuchany. W milczeniu obserwowa
niekoczce si rzdy samochodw przed sob. Wyglda zupenie jak dowiadczony rybak,
ktry, stojc na dziobie, usiuje dostrzec, gdzie cz si niebezpieczne prdy. Aomame
zapada gboko w siedzenie i lekko zmruywszy oczy, suchaa.
Ilu ludzi na wiecie potrafioby rozpozna Sinfoniett Janka, syszc zaledwie jej
pocztek? Prawdopodobnie ich liczba miecia si gdzie pomidzy bardzo niewielu albo
prawie nikt. Ale Aomame z jakiego powodu si to udao.
Janek skomponowa ten krtki utwr w 1926 roku. Pierwsza cz zostaa napisanajako fanfara na jakie zawody sportowe. Aomame wyobrazia sobie Czechosowacj w 1926
roku. Pierwsza wojna wiatowa niedawno dobiega koca, nard zosta wreszcie wyzwolony
spod dugiego panowania dynastii Habsburgw, ludzie pili w kawiarniach piwo pilzneskie,
produkowali zimne i cakowicie realne karabiny maszynowe i cieszyli si krtkotrwaym
pokojem, ktry zapanowa w Europie rodkowej. Franz Kafka odszed z tego wiata dwa lata
wczeniej w niefortunnych okolicznociach. Niebawem mia pojawi si nie wiadomo skd
Hitler i w jednej chwili akomie pore ten zaciszny, pikny kraj, ale wwczas jeszcze nikt
nie wiedzia, e dojdzie do takich strasznych wydarze. By moe najwaniejsz prawd,jakiej uczy nas historia, jest to, e nikt nigdy nie wie, co bdzie dalej. Suchajc muzyki,
Aomame wyobraaa sobie agodny wietrzyk na rwninach Czech i rozmylaa o tym, czym
jest historia.
W 1926 roku zmar Jego Cesarska Mo cesarz Taish i rozpocza si era Shwa. W
Japonii te lada chwila mia nadej mroczny, zy okres. Koczyo si krtkie intermezzo
modernizmu i demokracji, rozprzestrzenia si faszyzm.
Aomame kochaa histori na rwni ze sportem. Raczej nie czytaa powieci, pochaniaa
za to niezliczone ksiki zwizane z histori, w ktrej szczeglnie podobao jej si to, e
wszystkie fakty z zasady czyy si z okrelon dat i miejscem. Do atwo przychodzio jej
7/24/2019 Murakami Haruki - 1Q84 PL Tom I
8/316
zapamitywanie historycznych dat. Nawet jeeli nie wykua ich na pami, automatycznie
same si nasuway, kiedy zrozumiaa kontekst wydarze. W gimnazjum i liceum Aomame
miaa ze sprawdzianw z historii najlepsze stopnie w klasie. Zawsze dziwia si ludziom
majcym trudnoci z zapamitywaniem historycznych dat. Dlaczego nie potrafi czego tak
prostego, mylaa.
Naprawd miaa na nazwisko Aomame. Dziadek ze strony ojca pochodzi z prefektury
Fukushima i podobno w jego rodzinnym miasteczku, a moe wsi w grach, naprawd yo
kilka osb noszcych nazwisko Aomame. Ona sama nigdy tam nie bya. Zanim si urodzia,
ojciec zerwa stosunki z domem rodzinnym. Tak samo matka. Dlatego Aomame nigdy nie
poznaa swoich dziadkw ani bab. Rzadko podrowaa, ale kiedy miaa okazj zatrzyma
si gdzie w hotelu, przegldaa ksiki telefoniczne, eby sprawdzi, czy nie znajdzie kogo
o nazwisku Aomame. Jednak w adnym miecie ani miasteczku nikogo takiego nie znalaza.
Zawsze czua si wtedy tak samotna, jak rozbitek na bezkresie oceanu.Przedstawianie si byo dla niej kopotliwe. Gdy tylko wymieniaa swoje nazwisko,
rozmwca patrzy na ni zaskoczony albo speszony. Pani Aomame? Tak. Pisze si jak aoi,
czyli zielony, i mame, czyli fasolka. Ao-mame. Kiedy pracowaa w firmie, czsto uywaa
wizytwek i za kadym razem kwestia jej nazwiska urastaa do rangi problemu. Rozmwca
wpatrywa si zazwyczaj w biay kartonik, zupenie jakby nieoczekiwanie otrzyma list peen
zych wiadomoci. Gdy za Aomame przedstawiaa si przez telefon, bywao, e rozmwca
chichota. Kiedy wywoywano j po nazwisku w poczekalniach urzdw czy szpitali, ludzie
podnosili gowy i gapili si na ni. Zupenie jakby chcieli zobaczy, jak wyglda kto onazwisku Aomame.
Niektrzy omykowo nazywali j Edamame. Zdarzao si te, e zwracano si do niej
per pani Soramame*. W takich wypadkach poprawiaa ich, mwic: Nie Edamame (czy
Soramame) tylko Aomame. Rzeczywicie to podobnie brzmi. Wtedy rozmwca umiecha
si krzywo i przeprasza, dodajc: Ale to jednak rzadkie nazwisko. Ile razy syszaa to w
swoim trzydziestoletnim yciu? Ile razy musiaa znosi gupie arty z tego powodu? Gdybym
si nie urodzia z takim nazwiskiem, by moe moje ycie inaczej by si potoczyo, mylaa.
Gdybym miaa jakie popularne nazwisko jak Sat, Tanaka albo Suzuki, moe byabym mniej
zestresowana, patrzyabym na wiat troch bardziej tolerancyjnie? Moe.
Zamkna oczy i wsuchaa si w muzyk. Wypenia umys piknymi dwikami
grajcych unisono instrumentw dtych. Nagle Aomame co sobie uwiadomia. Jako
dwiku bya zbyt dobra jak na zwyke radio w takswce. Cho grao raczej cicho, dwik
mia gbi, wyranie sycha byo ptony. Otworzya oczy, pochylia si i spojrzaa na
stereofoniczny radioodtwarzacz. By czarny i dumnie lni. Nie moga dostrzec marki, ale
wyglda na urzdzenie wysokiej klasy. Mia wiele pokrte, na panelu wywietlay si
eleganckie zielone liczby. To musiao by co z najwyszej pki. Zwykle korporacje
*Soramame i edamame to rodzaje zielonej fasoli (wszystkie przypisy pochodz od tumaczki).
7/24/2019 Murakami Haruki - 1Q84 PL Tom I
9/316
takswkowe nie instaluj takich wspaniaych systemw naganiajcych.
Aomame omiota wzrokiem wntrze samochodu. Od czasu kiedy do niego wsiada, bya
zatopiona w mylach, dopiero teraz zauwaya, e najwyraniej nie jest to zwyczajna
takswka. Wyposaenie byo eleganckie, siedzenia wyjtkowo wygodne. A przede wszystkim
we wntrzu panowaa cisza. Na pewno wyoono je czym dwikochonnym, bo z zewntrz
prawie nie dochodzi haas. Zupenie jak w studiu nagraniowym. To musiaa by prywatna
takswka. Niektrzy kierowcy naprawd nie auj pienidzy na wyposaenie. Dyskretnie
poszukaa wzrokiem tabliczki z numerem licencji i nazwiskiem kierowcy, ale nigdzie jej nie
dostrzega. Takswka nie wygldaa jednak na jedc bez zezwolenia. Miaa normalny
licznik, ktry dokadnie pokazywa, ile trzeba zapaci. Widniaa na nim suma 2150 jenw.
Ale nigdzie nie byo tabliczki z nazwiskiem takswkarza.
Elegancki samochd. I bardzo cichy zwrcia si Aomame do plecw kierowcy.
Toyota crown royal saloon odrzek krtko. wietnie sycha muzyk.
To cichy samochd. Dlatego midzy innymi go wybraem. Szczeglnie w dziedzinie
wyciszania technologia Toyoty nie ma sobie rwnych na wiecie.
Aomame przytakna i znw odchylia si na oparcie siedzenia. W sposobie mwienia
kierowcy byo co niezwykego. Jakby nie mwi wszystkiego, nie dopowiada czego
wanego. Na przykad (oczywicie to tylko przykad) jakby sugerowa, e w dziedzinie
wyciszania nie mona Toyocie nic zarzuci, ale z czym innym maj problemy. A kiedy
skoczy mwi, zapanowao milczenie pene ukrytego znaczenia. Unosio si w niewielkiejprzestrzeni samochodu jak miniaturowa wyimaginowana chmurka. Przez to Aomame poczua
si lekko podenerwowana.
Rzeczywicie cichy powiedziaa, jakby chcc odgoni t chmurk. Ten zestaw
stereo te jest chyba wysokiej klasy.
Kupienie go wymagao determinacji powiedzia kierowca tonem emerytowanego
oficera sztabowego opowiadajcego o dawnych strategiach. Ale poniewa spdzam w
samochodzie duo czasu, lubi dwik jak najlepszej jakoci, poza tym...
Aomame czekaa na dalszy cig. Jednak dalszego cigu nie byo. Znw przymkna oczy
i wsuchaa si w muzyk. Nie wiedziaa, jakim czowiekiem by Janek w yciu
prywatnym. Ale na pewno nie wyobraa sobie, e kto bdzie sucha jego muzyki w Tokio,
w 1984 roku, w cichym wntrzu toyoty crown roya saloon, na strasznie zatoczonej
stoecznej autostradzie.
Ale skd od razu wiedziaam, e ta muzyka to Sinfonietta Janka? wci nie moga
si nadziwi Aomame. I jakim cudem pamitaam, e zostaa skomponowana w 1926 roku?
Nie bya szczegln wielbicielk muzyki klasycznej. Nie miaa adnych osobistych
wspomnie zwizanych z Jankiem. A mimo to, gdy tylko usyszaa pocztkowe takty
pierwszej czci utworu, w jej gowie, chyba wskutek jakiego odruchu, pojawiy si rne
7/24/2019 Murakami Haruki - 1Q84 PL Tom I
10/316
urywki informacji. Jakby stadko ptakw wleciao do pokoju przez otwarte okno. Ta muzyka
wywoaa te w niej dziwne uczucie jakby co j skrcao. Nie byo w tym nic bolesnego
ani nieprzyjemnego. Miaa tylko wraenie, e wszystkie czci jej ciaa s pomau wykrcane.
Aomame nie wiedziaa, co si dzieje. Czy to muzyka Janka wywouje we mnie to niepojte
uczucie?
Janek mrukna Aomame prawie niewiadomie. Ale zaraz poaowaa, e to
powiedziaa.
Sucham?
Janek. To on napisa ten utwr.
Pierwsze sysz.
Czeski kompozytor.
Co takiego... powiedzia kierowca jakby z podziwem.
Czy to jest prywatna takswka? zapytaa Aomame, chcc zmieni temat. Tak odpar kierowca i milcza przez chwil. Prywatnie jed. To ju mj drugi
samochd.
Siedzenia s bardzo wygodne.
Dzikuj. Czy pani zacz kierowca, lekko odwracajc gow w jej stron
przypadkiem si spieszy?
Jestem z kim umwiona w Shibuya. Dlatego poprosiam, eby pan jecha autostrad.
O ktrej jest pani umwiona?
O p do pitej odpara Aomame. Jest trzecia czterdzieci pi. Nie zdy pani.
Bo taki straszny korek?
Wyglda na to, e gdzie przed nami musia by powany wypadek. To nie jest
zwyky korek. Od pewnego czasu prawie si nie posuwamy.
Dlaczego kierowca nie przeczy radia na informacje drogowe, zastanawiaa si
zaskoczona Aomame. Tkwi przecie w beznadziejnym korku na autostradzie. Normalny
takswkarz chciaby si dowiedzie, co si dzieje, i na pewno nastawiby radio.
Skd pan wie? Sucha pan wiadomoci drogowych? zapytaa Aomame.
Wiadomociom nie mona wierzy powiedzia gucho kierowca. To w poowie
kamstwa. Zarzd Drg nadaje to, co mu pasuje. Trzeba wszystko zobaczy na wasne oczy i
samemu oceni, co si tu naprawd dzieje.
No i wedug pana oceny ten korek si szybko nie skoczy?
Potrwa duszy czas powiedzia kierowca, powoli kiwajc gow. Gwarantuj pani.
Jak si tak zakorkuje, autostrada zmienia si w istne pieko. Czy to pani spotkanie jest wane?
Aomame zastanowia si.
Tak, bardzo wane. Bo to spotkanie z klientem.
No to mamy kopot. Przykro mi, bo pewnie pani nie zdy powiedzia kierowca i
7/24/2019 Murakami Haruki - 1Q84 PL Tom I
11/316
pokrci gow w taki sposb, jakby rozlunia minie. Zmarszczki na jego karku poruszyy
si jak jakie pierwotne stworzenie. Patrzc troch bezmylnie na te ruchy, Aomame nagle
przypomniaa sobie bardzo ostry przedmiot lecy na dnie jej torby na rami. Poczua, e ma
lekko spocone donie.
To co powinnam zrobi?
Nic pani nie moe zrobi. Jestemy na stoecznej autostradzie, wic nic nie poradz,
pki nie dojedziemy do nastpnego zjazdu. To nie jest zwyka ulica, gdzie mogaby pani
sobie wysi i zapa pocig na najbliszej stacji.
A nastpny zjazd?
W Ikejiri, ale wtpi, czy dotrzemy tam przed zmrokiem.
Przed zmrokiem? Aomame wyobrazia sobie, e do wieczora bdzie tkwia uwiziona w
tej takswce. Wci nadawali utwr Janka. Na pierwszy plan wysuny si teraz
przytumione smyczki, jakby prboway opanowa podniecenie. To wczeniejsze uczucie, ew rodku j skrca, znacznie osabo. Co to mogo by?
Zapaa t takswk niedaleko Kinuta i w Yga kierowca wjecha na autostrad numer 3.
Na pocztku rzeka samochodw pyna wartko, lecz przed Sangenjaya nagle zacz si
korek, wkrtce prawie przestali si posuwa. Na wyjedzie z miasta ruch przebiega bez
zahamowa, tylko pasy wiodce do centrum tak tragicznie si zakorkoway. Zazwyczaj o
trzeciej po poudniu nie byo tu korkw. Dlatego Aomame poprosia kierowc, eby jecha
wanie tdy.
Na autostradzie do opaty nie dolicza si czekania powiedzia kierowca, patrzc nani w lusterku. Wic o to moe si pani nie martwi. Ale bdzie pani miaa kopot, jeli si
spni na to spotkanie, prawda?
Oczywicie, e bd miaa kopot, ale przecie nic si chyba na to nie poradzi?
Kierowca zerkn na ni w lusterku. Nosi niezbyt ciemne okulary przeciwsoneczne. Z
powodu kta padania wiata, Aomame nie widziaa, jaki ma naprawd wyraz twarzy.
Wie pani, moe i znalazby si sposb... Oznaczaoby to podjcie nadzwyczajnych
rodkw, ale wtedy mogaby pani dojecha std pocigiem do Shibuya.
Nadzwyczajnych rodkw?
Zwykle gono si o tym nie wspomina.
Aomame milczaa i zmruywszy oczy, czekaa, co powie kierowca.
Tam, tam dalej mona zjecha na pobocze, widzi pani? zapyta, wskazujc nieco
oddalony punkt przed nimi. Tam, na wysokoci tej duej reklamy Esso.
Aomame wytya wzrok. Po lewej stronie dwupasmowej jezdni dostrzega miejsce
wyznaczone do awaryjnego postoju samochodw. Stoeczna autostrada nie miaa pobocza,
wic tu i tam zbudowano na niej zatoki z tymi telefonami awaryjnymi, z ktrych mona
byo zadzwoni po pomoc drogow. W tej chwili nie sta tam aden samochd. Na dachu
budynku po drugiej stronie autostrady znajdowa si duy billboard z reklam benzyny Esso.
7/24/2019 Murakami Haruki - 1Q84 PL Tom I
12/316
Umiechnity tygrys trzyma w dystrybutora.
Prawd mwic, tam s schody, po ktrych mona zej na d. eby w razie poaru
albo trzsienia ziemi kierowcy mogli porzuci swoje samochody i dosta si jako na poziom
ulicy. Zwykle korzystaj z nich ludzie od robt drogowych. Jeeli zejdzie pani po tych
schodach, niedaleko bdzie pani miaa stacj linii Tkyu. A jak ju pani wsidzie do pocigu,
raz-dwa bdzie pani w Shibuya.
Nie wiedziaam, e na autostradzie s schody awaryjne powiedziaa Aomame.
Ludzie tego zazwyczaj nie wiedz.
Ale to nie jest aden nagy wypadek. Jeli tak po prostu skorzystam sobie z tych
schodw, nikt nie bdzie mia do mnie pretensji?
Kierowca milcza przez chwil.
Sam nie wiem. Nie znam dokadnie przepisw Zarzdu Drg. Ale przecie nikomu
tym pani nie zaszkodzi, wic w razie czego na pewno przymkn na co takiego oczy. Pozatym nikt tam nie pilnuje. Ci z Zarzdu Drg s znani z tego, e zatrudniaj mnstwo ludzi, ale
mao kto naprawd pracuje.
A jakie to schody?
Jakby je okreli? Podobne do przeciwpoarowych. Czsto s takie na tyach starych
budynkw. Nie s szczeglnie niebezpieczne. Maj wysoko dwupitrowego domu, ale da
si normalnie po nich zej. Wejcie jest niby zagrodzone, ale bramka nie jest wysoka i jak
pani zechce, to atwo przejdzie pani gr.
A pan kiedy z nich korzysta?Nie byo odpowiedzi. Kierowca umiechn si blado w lusterku. Ten umiech mona
byo rnie zrozumie.
Decyzja naley tylko do pani powiedzia kierowca, postukujc palcami w kierownic
w takt muzyki. Ja nie mam nic przeciwko temu, eby pani tu sobie siedziaa i spokojnie
suchaa muzyki z dobrych gonikw. Chobym wyazi ze skry, nigdzie si std nie rusz,
wic w takiej sytuacji pozostaje tylko pogodzi si z losem. Chodzi mi tylko o to, e jeli pani
ma wan spraw, to istnieje taki nadzwyczajny rodek.
Aomame skrzywia si lekko, zerkna na zegarek,a potem podniosa gow i spojrzaa
na otaczajce ich samochody. Po prawej stronie sta lekko zakurzony czarny mitsubishi
pajero. Mody mczyzna na siedzeniu pasaera otworzy okno i znudzony pali papierosa.
Dugowosy, opalony, w winiowej wiatrwce. Z tyu leao kilka starych i brudnych desek
surfingowych. Dalej z przodu sta szary saab 900. Przyciemnione szyby byy szczelnie
pozamykane i z zewntrz nie byo wida, kto jest w rodku. Naprawd adnie go
wywoskowano. Gdyby podesza bliej, pewnie mogaby si przejrze w karoserii.
Przed takswk Aomame stao czerwone suzuki alto z wgniecionym tylnym zderzakiem.
Miao rejestracj z dzielnicy Nerima. Za kierownic siedziaa moda matka. Znudzone mae
dziecko stao na siedzeniu i krcio si niespokojnie. Matka zwracaa mu uwag w taki
7/24/2019 Murakami Haruki - 1Q84 PL Tom I
13/316
sposb, jakby miaa wszystkiego dosy. Przez szyb mona byo odczyta ruchy jej warg.
Wszystko wygldao dokadnie tak samo jak dziesi minut wczeniej. W cigu tych
dziesiciu minut samochody nie przesuny si nawet o metr.
Aomame zastanawiaa si przez dusz chwil. Porzdkowaa w gowie rne elementy
wedug hierarchii ich wanoci. Wycignicie wnioskw nie zajo jej duo czasu. Utwr
Janka, jakby jej towarzyszc, wanie wkracza w ostatni cz.
Wyja z torby niewielkie okulary przeciwsoneczne firmy Ray Ban. Z portmonetki
wycigna trzy banknoty tysicjenowe i podaa kierowcy.
Wysid tu. Bo nie mog si spni powiedziaa.
Kierowca skin gow i przyj pienidze.
Chce pani rachunek?
Nie, dzikuj. Reszty te nie trzeba.
Dzikuj pani. Wieje chyba silny wiatr, prosz uwaa, eby si pani nie potkna. Bd uwaaa.
A poza tym powiedzia kierowca, patrzc w lusterko prosz pamita o jednej
rzeczy: nie wszystko jest takie, jak si wydaje.
Nie wszystko jest takie, jak si wydaje, powtrzya w mylach Aomame. Lekko
zmarszczya brwi.
O co panu chodzi?
Kierowca odpowiedzia, starannie dobierajc sowa: Krtko mwic, chodzi mi o to,
e teraz zamierza pani zrobi co niezwykego. Prawda? Zazwyczaj w biay dzie ludzie nieschodz po schodach przeciwpoarowych ze stoecznej autostrady. Szczeglnie kobiety nie
robi takich rzeczy.
Pewnie ma pan racj odpara Aomame.
No a jak si zrobi co takiego, to potem sceny ycia codziennego, jakby to powiedzie,
mog zacz wyglda troszeczk inaczej. Mnie te si co takiego przydarzyo. Wic prosz
si nie da zwie pozorom. Rzeczywisto jest zawsze tylko jedna.
Aomame zastanawiaa si nad dziwnymi sowami kierowcy. Utwr Janka dobieg
koca, natychmiast wybuchy oklaski. To musiao by nagranie jakiego koncertu. Dugie,
entuzjastyczne oklaski. Czasami rozlegay si te okrzyki: Brawo!. Wyobrazia sobie, jak
umiechnity dyrygent wielokrotnie kania si stojcej publicznoci. Podnosi gow,
pozdrawia gestem, ciska do pierwszego skrzypka, odwraca si i unoszc rce, wyraa
uznanie orkiestrze, potem znw zwraca si ku publicznoci i skada gboki ukon. Kiedy
dugo sucha si nagranych oklaskw, z czasem przestaj brzmie jak oklaski. Jakby czowiek
wsuchiwa si w niekoczc si burz piaskow na Marsie.
Rzeczywisto w kadej sytuacji jest tylko jedna powtrzy powoli kierowca, jakby
podkrela wane zdanie z jakiej ksiki.
Oczywicie odpara Aomame. Zgadza si. Jeden i ten sam obiekt w jednej i tej samej
7/24/2019 Murakami Haruki - 1Q84 PL Tom I
14/316
chwili moe by tylko w jednym miejscu. Dowid tego Einstein. Dowid, jak bezgranicznie
beznamitna i samotna jest rzeczywisto.
Aomame wskazaa radiootwarzacz.
Bardzo dobra jako dwiku.
Kierowca przytakn i zapyta: Jak si nazywa ten kompozytor?
Janek.
Janek powtrzy. Jakby zapamitywa wane haso. Potem pocign dwigni i
otworzy drzwi z tyu. Prosz uwaa. Mam nadziej, e zdy pani na spotkanie.
Aomame wysiada, trzymajc w rku swoj du skrzan torb. W radiu nadal trway
nieprzerwane oklaski. Odwrcia si w stron oddalonej o jakie dziesi metrw zatoki i
ostronie ruszya po skraju autostrady. Za kadym razem kiedy po drugiej stronie
przejedaa dua ciarwka, Aomame czua drenie jezdni pod swoimi wysokimi obcasami.
Przypominao to raczej falowanie. Jakby sza po pokadzie lotniskowca unoszcego si nawzburzonym morzu.
Maa dziewczynka w czerwonym suzuki alto wystawia gow przez okno po stronie
pasaera i z otwart buzi przygldaa si Aomame. Nastpnie odwrcia si i zapytaa matk:
Mamo, co robi ta pani? Gdzie idzie? Ja te chc wysi i pochodzi. Mamusiu, syszysz?
Ja te chc wysi. Syszysz, mamusiu? domagaa si gono i uparcie. Matka tylko w
milczeniu potrzsna gow, a potem rzucia Aomame jakby karcce spojrzenie. Lecz poza
tym nikt inny si nie odzywa, nie zauwaya adnej reakcji.
Kierowcy palili papierosy i z lekko zmarszczonymi brwiami, jakby razi ich oczy tenwidok, odprowadzali wzrokiem Aomame idc pewnie midzy samochodami a balustrad.
Zdawao si, e postanowili poczeka nieco z wydawaniem sdw. Czowiek chodzcy po
stoecznej autostradzie to byo niecodzienne wydarzenie, nawet jeli si wemie pod uwag,
e samochody tkwi w korku. Uwiadomienie sobie, e naprawd widz co takiego, musiao
zaj kierowcom troch czasu. Szczeglnie, e ta osoba bya mod kobiet w mini i na
wysokich obcasach.
Aomame podniosa gow, utkwia wzrok przed sob, wyprostowaa plecy i sza
pewnym krokiem, czujc na sobie te wszystkie spojrzenia. Czerwonobrzowe pantofle od
Charlesa Jourdaina postukiway sucho o asfalt wiatr unosi brzeg jej paszcza. Zacz si ju
kwiecie, ale wiatr by wci zimny, jakby zapowiada jakie gwatowne wydarzenia.
Aomame miaa na sobie zielony kostium od Junko Shimady z cienkiej zielonej weny,
beowy wiosenny paszcz, do tego czarn skrzan torb na rami. Wosy do ramion, dobrze
obcite i zadbane. Nie nosia adnej biuterii. Miaa 168 centymetrw wzrostu, ani grama
zbdnego tuszczu, wszystkie minie starannie wywiczone, ale tego akurat pod paszczem
nie byo wida.
Gdyby dokadnie przyjrze si z przodu jej twarzy, dostrzegoby si, e ksztat i
wielko jej lewego ucha znacznie rni si od prawego. Lewe byo wiksze i miao
7/24/2019 Murakami Haruki - 1Q84 PL Tom I
15/316
nieregularny ksztat. Ale nikt takich rzeczy nie zauwaa, bo jej uszy byy zawsze ukryte pod
wosami. Usta wyglday jak rwna kreska i wskazyway na trudny charakter, ktry nieatwo
pozwala si jej do czegokolwiek dostosowa. Potwierdzay to take, kade z osobna, wski,
drobny nos, nieco wystajce koci policzkowe, szerokie czoo i dugie, proste brwi. Lecz
wci bya to owalna twarz o adnych rysach. Oczywicie, to kwestia gustu, ale chyba mona
j byo nazwa pikn. Wad jej urody byo natomiast to, e na twarzy nie odbijay si adne
emocje. Mocno zacinite usta nie rozchylay si w umiechu, o ile nie zasza prawdziwa
potrzeba. Oczy byy niezmiennie chodne jak u doskonale wytrenowanego marynarza
siedzcego w bocianim gniedzie. Przez to jej twarz nigdy nie robia na ludziach
szczeglnego wraenia. Czsto uwag i zainteresowanie innych przyciga nie uroda czy jej
brak, a naturalno i urok oywionych emocjami rysw.
Wikszo ludzi nie umiaa zapamita jej twarzy. Kiedy przestawali na ni patrze, nie
potrafili opisa, jak wyglda. Miaa raczej nietypow urod, lecz mimo to charakterystycznecechy nie zostaway nikomu w pamici. W tym sensie bya podobna do owada potraficego
si zrcznie zakamuflowa: zmieni kolor i ksztat, by wtopi si w otoczenie, w miar
moliwoci nie wyrnia si i nie da atwo zapamita. Do tego wanie dya Aomame.
Robia to od dziecistwa, chcc si chroni przed wiatem.
Jednak kiedy z jakiego powodu si krzywia, jej obojtna twarz zmieniaa si nieomal
dramatycznie. Minie rozcigay si mocno w kadym kierunku, niesymetryczno rysw z
lewej i prawej strony zostawaa ekstremalnie podkrelona, tu i tam tworzyy si gbokie
zmarszczki, oczy w jednej chwili zapaday si w gb, nos i usta gwatownie siznieksztacay, broda skrcaa, a z pomidzy wywinitych warg ukazyway si due biae
zby. W jednej chwili stawaa si zupenie inn sob, zupenie jakby pk sznurek
podtrzymujcy mask i ta opada. Na widok tej straszliwej metamorfozy ludzi ogarniao
przeraenie. Bya to zadziwiajca zmiana. Od prawie cakowitej anonimowoci do
zapierajcej dech w piersiach ohydy. Obserwator czu si tak, jakby wpada w bezdenn
przepa. Dlatego Aomame staraa si pod adnym pozorem nie krzywi w obecnoci obcych.
Znieksztacaa swe rysy wycznie wtedy, kiedy bya sama albo kiedy chciaa przestraszy
mczyzn, ktry jej si nie podoba.
Dosza do zatoki awaryjnej, zatrzymaa si, rozejrzaa i poszukaa schodw
ewakuacyjnych. Znalaza je od razu. Tak jak mwi kierowca, na ich szczycie znajdowaa si
zagradzajca wejcie furtka z metalowej siatki sigajca Aomame nieco powyej bioder. Bya
zamknita. Przeaenie przez t metalow siatk w dopasowanej spdniczce mini bdzie
troch kopotliwe, ale jeli tylko zignoruje gapiw, nie powinno si to okaza szczeglnie
skomplikowane. Bez wahania zdja buty i wepchna je do torby. Jeli pjdzie boso,
prawdopodobnie podrze rajstopy. Ale moe sobie gdzie kupi drugie.
Ludzie w milczeniu przygldali si, jak zdejmuje buty i paszcz. To muzyczne stanowi
wysoki gos Michaela Jacksona dobiegajcy z otwartego okna stojcej zaraz obok toyoty
7/24/2019 Murakami Haruki - 1Q84 PL Tom I
16/316
celiki. Billie Jean. Czuj si jak striptizerka, pomylaa. A niech tam. Niech si gapi, ile
chc. Na pewno nudno tkwi w tym korku. Ale, drodzy pastwo, dalej si nie rozbieram. Dzi
tylko buty i paszcz. Przykro mi.
Nie chcc upuci torby, Aomame zaoya j na plecy jak tornister. W oddali widziaa
czarn toyot crown royal saloon, ktr tu przyjechaa. W blasku popoudniowego soca
przednia szyba lnia olepiajco jak lustro. Nie byo wida twarzy kierowcy, cho na pewno
patrzy w t stron.
Prosz si nie da zwie pozorom. Rzeczywisto jest zawsze tylko jedna.
Aomame zrobia gboki wdech i powoli odetchna. Suchajc Billie Jean, przelaza
przez siatk. Spdnica podwina mi si do bioder, ale nic mnie to nie obchodzi, pomylaa.
Jak chc si gapi, niech si gapi. Z tego, e zobacz co pod spdnic, nie wynika, e mog
przejrze mnie na wylot. A poza tym szczupe, pikne nogi byy jej najwikszym powodem
do dumy.Stana po drugiej stronie siatki, obcigna spdnic, otrzepaa donie, woya z
powrotem paszcz i powiesia torb na ramieniu. Poprawia na nosie okulary
przeciwsoneczne. Miaa przed sob schody ewakuacyjne. Byy metalowe, pomalowane na
szaro. Proste i niewymylne, zadbano w nich jedynie o funkcjonalno. Nie budowano ich dla
kobiet w opitych spdnicach mini i w rajstopach, a do tego bosych. Junko Shimada te nie
projektowaa kostiumw z myl o tym, e kobiety bd w nich chodziy po schodach
ewakuacyjnych przy autostradzie stoecznej numer 3. Po przeciwnej stronie przejechaa
wielka ciarwka i schody si zatrzsy. Wiatr gwizda midzy szparami metalowejkonstrukcji. No ale przynajmniej udao si znale schody. Trzeba tylko zej po nich na
ziemi.
Aomame obejrzaa si po raz ostatni i jak kto, kto po zakoczeniu wykadu stoi na
katedrze i rozglda si po suchaczach, oczekujc pyta, przebiega wzrokiem tam i z
powrotem po cigncych si nieprzerwanie rzdach samochodw. W ogle si nie poruszyy.
Uwizieni w nich ludzie, nie majc nic innego do roboty, obserwowali kady jej ruch. Co ta
kobieta robi? zastanawiali si peni podejrze. Na Aomame stojcej po drugiej stronie siatki
skupiy si spojrzenia, w ktrych mieszay si zainteresowanie i obojtno, zazdro i
pogarda. Uczucia patrzcych wahay si niczym szalki wagi, jakby nie wiedziay, w ktr
stron si przechyli. Powietrze wypenio cikie milczenie. Nikt nie podnis rki, eby
zada pytanie (cho oczywicie Aomame nie miaa zamiaru odpowiada, nawet gdyby j o
co zapytano). Ludzie jakby czekali tylko w milczeniu na jak okazj. Na prno. Aomame
lekko uniosa gow, przygryza doln warg i zza ciemnych zielonych okularw
przeciwsonecznych pobienie ocenia obserwatorw.
Na pewno nawet sobie nie wyobraacie, kim jestem, dokd teraz id i co zamierzam
zrobi, powiedziaa, nie poruszajc wargami. Jestecie tam uwizieni i nigdzie nie moecie
si ruszy. Prawie wcale si nie posuwacie, ale cofn te wam si nie uda. Ale ja to co
7/24/2019 Murakami Haruki - 1Q84 PL Tom I
17/316
innego. Ja mam wan prac do wykonania. Misj do spenienia. Dlatego ruszam w drog
przed wami.
Miaa ochot na koniec wykrzywi si do nich wszystkich, ale jako udao jej si
powstrzyma. Nie moga sobie pozwoli na takie kaprysy. Kiedy si krzywia, ponowne
przybranie zwykego wyrazu twarzy nie byo wcale takie atwe.
Odwrcia si plecami do niemych gapiw i czujc pod stopami szorstki chd metalu,
zacza ostronie schodzi po schodach ewakuacyjnych. Chodny kwietniowy wiatr
rozwiewa jej wosy i czasami odsania lewe ucho o nieregularnym ksztacie.
7/24/2019 Murakami Haruki - 1Q84 PL Tom I
18/316
Rozdzia drugi Tengo
Troch inny pomys
Najwczeniejsze wspomnienie Tengo pochodzio z okresu, kiedy mia ptora roku. Jego
matka zdja bluzk, zsuna ramiczko biaej halki i jakiemu mczynie, ktry nie by jegoojcem, dala pier do ssania. W eczku leao mae dziecko musia to by Tengo. Lecz
patrzy na siebie samego z zewntrz. A moe to by jego brat bliniak? Nie, nie. To jednak
chyba on sam w wieku ptora roku. Instynktownie to czu. Dziecko miao zamknite oczy i
spao, miarowo oddychajc. To byo najwczeniejsze wspomnienie Tengo. Trwajca dziesi
sekund scena zostaa wyranie utrwalona na kliszy jego wiadomoci. Nie byo nic przed ni
ani po niej. To wspomnienie stao samotnie jak wystajca nad mtn wod wysoka wiea w
miecie zalanym wielk powodzi.
Gdy tylko trafiaa si okazja, Tengo pyta ludzi, z jakiego okresu ycia pochodz ichnajwczeniejsze wspomnienia. U wikszoci by to wiek czterech czy piciu lat. Najwczeniej
trzech. Nikt nie pamita nic wczeniejszego. Podobno dopiero dzieci trzyletnie potrafi
postrzega rozgrywajce si wok sceny i s w stanie je zrozumie jako majce pewien
logiczny sens. We wczeniejszym stadium wszystkie wydarzenia to niezrozumiay chaos.
wiat przypomina rozgotowany kleik ryowy: jest lepki, pozbawiony szkieletu, niedajcy si
uchwyci. Nie tworzy w mzgu wspomnie, przesuwa si tylko za oknem.
Oczywicie ptoraroczne dziecko nie potrafioby oceni znaczenia tego, e mczyzna,
ktry nie jest jego ojcem, ssie pier jego matki. To byo jasne. Dlatego zaoenie, e towspomnienie jest prawdziwe, oznaczaoby, e widziana scena wypalia si prawdopodobnie
na siatkwce Tengo, cho nie umia oceni jej znaczenia. Tak samo jak aparat fotograficzny
mechanicznie utrwala na filmie przedmioty jako kombinacj wiata i cienia. I wraz z
rozwojem wiadomoci ten zapamitany, utrwalony obraz by po trochu analizowany i nadane
mu zostao znaczenie. Ale czy co takiego w ogle moe si naprawd zdarzy? Czy w
mzgach malutkich dzieci mog zosta zachowane obrazy?
A moe to jest po prostu faszywe wspomnienie? I wiadomo Tengo stworzya sobie
to wszystko pniej, majc w tym jaki cel czy sekretny plan. Czy by to wymys pamici?
Tengo wiele si zastanawia nad tak moliwoci. Lecz w kocu doszed do wniosku, e
7/24/2019 Murakami Haruki - 1Q84 PL Tom I
19/316
prawdopodobnie nie. Wspomnienie byo zbyt ywe, zbyt przekonujce jak na co
wymylonego. Miao w sobie wiato, zapachy, puls. Wydawao si tak przytaczajco
rzeczywiste, e nie mona go byo uzna za twr wyobrani. A poza tym zaoenie, e taka
scena naprawd miaa miejsce, pozwalao wyjani rne rzeczy. Z logicznego i
emocjonalnego punktu widzenia.
T wyran zaledwie dziesiciosekundow wizj miewa od czasu do czasu i bez
uprzedzenia. Nic jej nie zapowiada, nie mona jej unikn. Nie anonsuje swego nadejcia
pukaniem. Pojawia si nieoczekiwanie, kiedy Tengo jedzie pocigiem, pisze wzory na tablicy,
je, rozmawia z kim (tak jak tym razem). Nadchodzi niepowstrzymana i bezgona jak
tsunami. Nagle Tengo si orientuje, e ju stoi mu przed oczami i przesiania wszystko, a jemu
cierpn rce i nogi. Czas si zatrzymuje. Powietrze wok si rozrzedza, trudno mu oddycha.
Wszyscy otaczajcy go ludzie i przedmioty przestaj mie z nim zwizek. Ta cieka ciana
pochania go caego. wiat staje si ciemny i zamyka si przed nim, lecz Tengo jest w peniwiadomy wszystkiego. Tylko zwrotnica kieruje go na inne tory. Cz wiadomoci wrcz
mu si wyostrza. Nie czuje strachu. Nie moe jednak otworzy oczu. Powieki ma mocno
zacinite. Dwiki wokoo oddalaj si. I ta dobrze znana wizja przewija si scena po scenie
na ekranie wiadomoci. Cay jest zlany potem. Wie, e koszul ma mokr pod pachami.
Zaczyna lekko dre. Serce bije mu szybciej i mocniej.
Kiedy kto jest przy tym obecny, Tengo udaje, e ma zawroty gowy. I rzeczywicie ten
stan bardzo je przypomina. Po pewnym czasie wszystko wraca do normy. Tengo wyjmuje z
kieszeni chusteczk, przyciska do ust i siedzi nieporuszony. Podnosi uspokajajco rk, dajcrozmwcy znak, e to nic, nie ma si czym przejmowa. Bywa, e mija po trzydziestu
sekundach, bywa te, e trwa ponad minut. W tym czasie ma przed oczami, jakby
nastawiony na automatyczne powtarzanie, ten sam fragment kasety wideo. Matka spuszcza
ramiczko halki, jaki mczyzna ssie jej naprony sutek. Ona zamyka oczy i gboko
wzdycha. W powietrzu unosi si lekki, wytskniony zapach jej mleka. U niemowlt wch jest
najbardziej wyostrzonym zmysem. Wiele rzeczy poznaj za pomoc wchu. Czasami wch
jest wszystkim. Nic nie sycha. Powietrze jest jak zawiesista ciecz. Tengo czuje jedynie bicie
wasnego serca.
No, patrz, mwi mu. Tylko na to popatrz, mwi mu. Tu jeste i nigdzie nie pjdziesz,
mwi mu. Ta wiadomo powtarza si wiele, wiele razy.
* * *
Tym razem atak trwa dugo. Tengo nie wiedzia dokadnie ile. Zamkn oczy, jak
zwykle przycisn do warg chusteczk i mocno j przygryz. Kiedy wszystko dobiego koca,
po zmczeniu ciaa pozna, e trwao dugo. Czu si strasznie wyczerpany. Pierwszy raz czu
si tak wykoczony. Mino troch czasu, zanim udao mu si unie powieki. wiadomo
7/24/2019 Murakami Haruki - 1Q84 PL Tom I
20/316
pragna si jak najszybciej obudzi, lecz minie i kolejne ukady organizmu stawiay opr.
Czu si jak zwierz, ktre zbudzio si za wczenie ze snu zimowego, w nieodpowiedniej
porze roku.
Hej, Tengo woa kto od pewnego czasu. Gos dobiega niewyranie z gbi jakiego
tunelu. Tengo zda sobie spraw, e to jego wasne imi. Co si stao? Znowu tamto?
Dobrze si czujesz? powiedzia gos. Tym razem zdawa si troch bliszy.
Tengo w kocu otworzy oczy i skoncentrowa wzrok na wasnej prawej doni
ciskajcej brzeg stolika. Upewni si, e wiat nadal istnieje, nie rozpad si, a o sam
znajduje si na nim jako on. Do bya jeszcze troch cierpnita, ale mia przed sob na
pewno swoj wasn praw rk. Poczu zapach potu. Dziwnie dziki zwierzcy zapach, jaki
unosi si przy klatkach w zoo. Lecz niewtpliwie to on sam go wydziela.
Zascho mu w gardle. Wycign rk, podnis ze stolika szklank wody i uwaajc,
eby nie rozla, wypi poow. Odpocz chwil, uspokoi oddech, a potem wypi reszt.wiadomo stopniowo wrcia na swoje miejsce, a zmysy do normalnego stanu. Odstawi
pust szklank i wytar chusteczk usta.
Przepraszam. Ju przeszo powiedzia. Upewni si, e naprzeciwko niego siedzi
Komatsu. Umwili si w kawiarni niedaleko dworca Shinjuku. Rozmowy innych goci
brzmiay znowu jak zwyke rozmowy. Dwie osoby przy ssiednim stoliku patrzyy na nich,
zastanawiajc si, co mogo si zdarzy. Obok staa zaniepokojona kelnerka. Moe si
martwia, e on zaraz zwymiotuje. Tengo podnis wzrok, umiechn si do niej blado i
kiwn gow, jakby mwi: Nie ma sprawy, niech si pani nie martwi. To nie s chyba jakie ataki, co? zapyta Komatsu.
To nic wielkiego. Jakby zawrt gowy. Tylko bardzo nieprzyjemny odpar Tengo.
Jego gos nie brzmia jeszcze jak jego wasny gos, ale by do niego coraz bardziej podobny.
Jakby ci si to zdarzyo podczas jazdy samochodem, byoby bardzo nieciekawie
powiedzia Komatsu, patrzc mu w oczy.
Nie jed samochodem.
To wietnie. Mam znajomego, ktry jest uczulony na pyek cedrw. Zacz kicha
podczas prowadzenia i waln w sup elektryczny. Ale to twoje jest znaczne gorsze ni
kichanie. Za pierwszym razem si przestraszyem. Za drugim razem troch si czowiek
przyzwyczaja.
Przepraszam, gupio mi.
Tengo podnis filiank i wypi yk tego, co si tam znajdowao. Nie miao adnego
smaku. Czul tylko w przeyku letni ciecz.
Moe poprosz o wicej wody? zaproponowa Komatsu.
Tengo potrzsn gow.
Nie, nie trzeba. Ju przeszo.
Komatsu wyj z kieszeni marynarki paczk marlboro, woy jednego do ust i zapali
7/24/2019 Murakami Haruki - 1Q84 PL Tom I
21/316
reklamowymi zapakami kawiarni. Potem zerkn na zegarek.
O czym przedtem mwilimy? zapyta Tengo. Musia szybko doprowadzi si do
adu.
Hm... o czym przedtem mwilimy? powtrzy Komatsu. Zastanawia si nad tym
chwil, patrzc w przestrze. A moe tylko udawa, e si zastanawia. Tengo nie by pewien.
W zachowaniu i wypowiedziach Komatsu byo duo teatralnoci. Aa, tak, tak,
rozmawialimy o dziewczynie, ktra si nazywa Fukaeri. I o Powietrznej poczwarce.
Tengo przytakn. Rozmawiali o Fukaeri i o Powietrznej poczwarce. Zacz co
tumaczy Komatsu, dosta ataku i rozmowa si urwaa. Tengo wyj z torby kilka
skopiowanych maszynopisw i pooy na stoliku. Opar na nich do, jakby chcia si na
nowo upewni, co poczuje pod palcami.
Tak jak panu pokrtce mwiem przez telefon, najwiksz zalet Powietrznej
poczwarki jest to, e nikogo nie naladuje. Przy debiucie rzadko si zdarza, e autor nieprbuje nikogo naladowa mwi Tengo, starannie dobierajc sowa. Nie da si ukry, e
styl jest chropowaty, dobr sw infantylny. Ju w samym tytule pomylona jest poczwarka z
kokonem. Gdyby si uprze, wady mona wymienia bez koca. Ale w tej historii jest co, co
wciga. Chocia fabua jest z gatunku fantastyki, opisy szczegw s niesamowicie realne.
Ten kontrast jest wietny. Nie wiem, czy naley to nazwa oryginalnoci, czy czym
nieuniknionym. Pan pewnie powie, e utwr nie jest na odpowiednim poziomie, i
rzeczywicie moe to prawda. Ale kiedy czowiek dobrnie do koca, pogra si w
brzemiennej znaczeniem ciszy. Jest w niej co nieprzyjemnego, trudna do wytumaczeniadziwna namacalno.
Komatsu przyglda mu si w milczeniu. Chcia usysze wicej.
Tengo mwi dalej: Nie chciabym, eby odrzucono ten utwr tylko dlatego, e styl
jest nieco infantylny. Pracuj dla pana od kilku lat i przeczytaem mas nadesanych na
konkurs tekstw. A raczej naleaoby powiedzie, e przeleciaem je wzrokiem, a nie
przeczytaem. Niektre byy stosunkowo niele napisane, inne do niczego si nie nadaway i
tych drugich bya oczywicie wikszo. W kadym razie przejrzaem wiele utworw, ale w
tejPowietrznej poczwarcepo raz pierwszy znalazem co naprawd wartociowego. I po raz
pierwszy mi si zdarzyo, e po przeczytaniu miaem ochot zacz od nowa.
Hm... powiedzia Komatsu. Wydawa si mao zainteresowany. Wypuci dym i
wyd usta. Ale Tengo zna Komatsu nie od dzisiaj i nie dawa si zwie jego minom. Ten
czowiek czsto przybiera wyraz twarzy niemajcy nic wsplnego z tym, co naprawd
myla. Dlatego Tengo cierpliwie czeka, a zacznie mwi.
Ja te to czytaem powiedzia Komatsu, odczekawszy chwil. Zaczem zaraz po
twoim telefonie. Wiesz, to jest jednak przeraajco le napisane. Przypadki si nie zgadzaj,
w niektrych zdaniach nie wiadomo, o co chodzi. Zanim ta dziewczyna zabraa si do pisania
powieci, powinna bya od podstaw nauczy si, jak to robi.
7/24/2019 Murakami Haruki - 1Q84 PL Tom I
22/316
Ale przeczyta pan do koca, prawda?
Komatsu si umiechn. By to umiech jakby wycignity z gbi szuflady, ktrej
zwykle nie otwiera.
Tak. Rzeczywicie masz racj. Przeczytaem do koca. A sam si zdziwiem. Bo
nigdy si nie zdarza, ebym czyta cae utwory nadesane na konkurs debiutw. Co wicej,
cz przeczytaem dwa razy. A to ju jest rwnie rzadkie jak zblienie dwch planet. Musz
przyzna.
To znaczy, e ta powie co w sobie ma. Prawda?
Komatsu strzepn popi do popielniczki i podrapa si koo nosa rodkowym palcem
prawej rki. Lecz nie odpowiedzia na pytanie Tengo.
Ta dziewczyna ma dopiero siedemnacie lat, licealistka. Po prostu nie do jeszcze
przeczytaa i nie ma wprawy w pisaniu. Rzeczywicie pewnie trudno byoby da tej powieci
nagrod za debiut. Ale warto dopuci j do ostatniego etapu selekcji. Komu z pana pozycjudaoby si to zaatwi. Wtedy na pewno kiedy jeszcze co napisze.
Hm... mrukn jeszcze raz Komatsu i ziewn znudzony. Wypi yk wody ze
szklanki. Suchaj, Tengo, zastanw si dobrze. Jak mona dopuci co tak nieociosanego
do ostatniego etapu? Czonkowie jury zemdlej. Mog si wciec. A przede wszystkim do
koca nie przeczytaj. Wszyscy czterej jurorzy to pisarze. Wszyscy s zapracowani. Przelec
wzrokiem dwie pierwsze strony i odrzuc. To jest przecie jak szkolne wypracowanie na
poziomie podstawwki, powiedz. Kto mnie posucha, jak zaczn tego gorco broni i
pokornie tumaczy, e jakby to oszlifowa, toby zacz bi od tego blask. Nawet jeli istotniemam jak pozycj, wol j wykorzysta, kiedy bd widzia lepsze perspektywy.
To znaczy, e po prostu pan ten tekst odrzuci?
Tego nie powiedziaem odpar Komatsu, drapic si koo nosa. Ja mam w zwizku
z tym utworem troch inny pomys.
Troch inny pomys powtrzy Tengo. Dosysza w tym nieco zowieszcz nut.
Twierdzisz, e ona kiedy jeszcze co napisze cign Komatsu. Ja oczywicie te
mam tak nadziej. Staranne i niespieszne rozwijanie modych talentw to wielka rado dla
redaktora. Kiedy czowiek powiedzie wzrokiem po czystym nocnym niebie i wczeniej ni
inni zauway now gwiazd, serce ronie. Ale szczerze mwic, nie wydaje mi si, eby ta
dziewczyna rokowaa jakiekolwiek nadzieje. Ja ju dwadziecia lat obracam si w tych
krgach, chocia nie bardzo si do tego nadaj. Przez ten czas widziaem, jak wypywali i
znikali rni pisarze. Dlatego nauczyem si odrnia tych, ktrzy jeszcze co napisz, od
tych, ktrzy nie napisz. I moim zdaniem ta dziewczyna nic wicej nie napisze. Przykro tak
mwi, ale pniej te nie napisze. I jeszcze pniej te nie. Przede wszystkim jej styl nie
poprawi si od tego, e powici duo czasu na studiowanie pisania i zrobi postpy. Nic z
tego nie bdzie, choby i dugo czeka. To byoby czekanie na prno. A to dlatego, e ona
nie ma najmniejszego zamiaru nauczy si lepiej pisa. Z pisaniem jest tak, e albo ma si
7/24/2019 Murakami Haruki - 1Q84 PL Tom I
23/316
wrodzony talent, albo czowiek desperacko si stara i w kocu si nauczy. Nie ma innej
moliwoci. I ta Fukaeri nie naley ani do tych pierwszych, ani do tych drugich. Jak wida,
nie ma wrodzonego talentu i nie wyglda na to, eby zamierzaa si wysila. Nie wiem
dlaczego. Ale wydaje mi si, e zasadniczo pisanie jako takie jej nie interesuje. Rzeczywicie,
ma ch opowiedzenia pewnej historii. I ta ch jest do silna. To jej musz przyzna.
Wanie ta niepohamowana ch tak zafascynowaa ciebie, a i mnie kazaa przeczyta do
koca. Pod pewnymi wzgldami to jest niemae osignicie. Jednak mimo to ta dziewczyna
nie ma przyszoci jako powieciopisarka. Nie ma szans, nawet tyle co mucha nasraa.
Przykro mi ci rozczarowa, ale jeli chciae usysze moj prawdziw opini, to jest wanie
taka.
Tengo zastanawia si nad tym. Zdawao mu si, e to, co mwi Komatsu, ma sens. Co
jak co, jako redaktor Komatsu mia nosa.
Ale chyba niele byoby da jej jednak jak szans? powiedzia Tengo. Wrzuci na gbok wod i zobaczy, czy zacznie pywa, czy utonie? O to ci chodzi?
Krtko mwic.
Do tej pory umierciem bezsensownie wiele osb. Nie chc wicej si przyglda, jak
kto tonie.
No a co pan powie o mnie?
Ty przynajmniej si starasz powiedzia Komatsu, dobierajc sowa. Z tego, co
widz, nie lenisz si. Jeste wyjtkowo skromny w kwestii pisania. A dlaczego? Dlatego, e
lubisz pisa. Ja to ceni. Lubi pisanie to najwaniejsza rzecz dla kogo, kto zamierza zostapisarzem.
Ale to nie wystarczy.
Oczywicie. Samo to nie wystarczy. Trzeba jeszcze mie w sobie co specjalnego. A
przynajmniej ksika musi mie co, czego ja nie potrafi do koca zrozumie. Bo wiesz, ja
wrd powieci najbardziej ceni te, ktrych nie mog do koca zrozumie. To, co potrafi
zrozumie, ani troch mnie nie interesuje. To oczywiste, nie? Prosta sprawa.
Tengo milcza przez chwil. Potem si odezwa: A w tym, co napisaa Fukaeri, jest
co, czego pan nie potrafi zrozumie?
Aa, tak, oczywicie, e jest. Ta dziewczyna ma w sobie co wanego. Nie wiem, co to
jest, ale ona to na pewno ma. Wyranie widzimy to obaj. Kady potrafi tak rzecz dostrzec,
jak potrafi dostrzec dym unoszcy si znad ogniska w bezwietrzne popoudnie. Ale wiesz,
Tengo, ona prawdopodobnie nie moe sobie sama z tym poradzi.
Gdyby j wrzuci do wody, nie byoby nadziei, e wypynie.
Zgadza si powiedzia Komatsu.
Dlatego nie dopuci jej pan do ostatniego etapu?
Wanie o to chodzi rzuci Komatsu. Skrzywi usta i zoy donie. Teraz musz
starannie dobiera sowa.
7/24/2019 Murakami Haruki - 1Q84 PL Tom I
24/316
Tengo podnis filiank i wpatrywa si w resztk kawy. Nastpnie odstawi j na
stolik. Komatsu dalej milcza. Tengo odezwa si: Teraz wyoni si ten troch inny pomys,
o ktrym pan wspomina?
Komatsu zmruy oczy, jak nauczyciel stojcy przed zdolnym uczniem. Powoli skin
gow.
Zgadza si.
* * *
Komatsu mia w sobie co nieuchwytnego. Z jego twarzy i tonu gosu nie dawao si
atwo odczyta, co myli i co czuje. Zdawao si te, e sam dosy lubi dezorientowa
rozmwc. Niewtpliwie by bardzo bystry. Nalea do ludzi, ktrzy rozwaaj wszystko
zgodnie z wasn logik i wydaj sd bez ogldania si na to, czego inni si spodziewaj.Poza tym, chocia si tym niepotrzebnie nie popisywa, czyta mnstwo ksiek i posiada
dogbn wiedz w wielu dziedzinach. Ale mia nie tylko wiedz potrafi intuicyjnie
przejrze na wylot ludzi i ich utwory. W jego podejciu byo wiele uprzedze, ale dla niego
uprzedzenia te stanowiy jeden z wanych elementw prawdy.
Zazwyczaj nie mwi zbyt wiele, nie lubi wszystkiego wyjania, kiedy jednak zasza
taka potrzeba, umia przemylnie i logicznie wyraa wasne opinie. Gdy chcia, potrafi by
niezwykle wytrway. Znajdowa najsabszy punkt przeciwnika i wiedzia, jak go porazi
jednym trafnym stwierdzeniem. Mia okrelone upodobania co do utworw i ludzi. Tych,ktrych nie akceptowa, byo o wiele wicej ni tych, ktrych akceptowa. Nic wic
dziwnego, e byo o wiele wicej ludzi, ktrzy go nie lubili, ni tych, ktrzy go lubili. Ale
jemu wanie na tym zaleao. Tengo mia wraenie, e Komatsu lubi samotno i by bardzo
zadowolony, kiedy ludzie trzymali si od niego z daleka albo wrcz go nie lubili, bo wierzy,
e przyjazne otoczenie nie sprzyja przenikliwoci.
Komatsu by od Tengo starszy o szesnacie lat, czyli mia czterdzieci pi. Cae ycie
zawodowe by redaktorem magazynu literackiego i w tym rodowisku znano go jako
czowieka do zaradnego. Nikt nie wiedzia nic o jego yciu prywatnym. Cho utrzymywa
stosunki z ludmi w pracy, z nikim nie rozmawia o sprawach osobistych. Tengo nie wiedzia,
gdzie Komatsu si urodzi, gdzie dorasta i gdzie teraz mieszka. Czasami prowadzili dugie
rozmowy, lecz prywatnych tematw nigdy nie poruszali. Komatsu robi niesympatyczne
wraenie, nie spotyka si z nikim na stopie towarzyskiej, zachowywa si, jakby pogardza
wiatem literackim, trudno wic byo zrozumie, jak udaje mu si pozyska nowe teksty do
druku. On za, na pozr bez wysiku, zdobywa utwory synnych pisarzy, kiedy tylko
potrzebowa. Czsto wycznie dziki niemu udawao si odda do druku kolejny numer
magazynu. Dlatego, cho nie by lubiany, cieszy si powaaniem.
Mwiono, e kiedy w 1960 roku wybuchy rozruchy z powodu podpisania paktu o
7/24/2019 Murakami Haruki - 1Q84 PL Tom I
25/316
bezpieczestwie ze Stanami Zjednoczonymi, Komatsu studiowa na Wydziale Literatury
Uniwersytetu Tokijskiego i nalea do wadz organizacji studenckiej zamieszanej w protesty.
Widzia na wasne oczy, jak biorca udzia w demonstracji Michiko Kanba zostaa brutalnie
zaatakowana przez policj i zgina. On sam te odnis lekkie obraenia. Nie wiadomo, na
ile te plotki byy prawdziwe. Ale znajc Komatsu, zdawao si to cakiem prawdopodobne.
By wysoki, wychudzony, mia za due usta i za may nos, dugie rce i nogi, palce
poplamione nikotyn. W czym przypomina niedoszego rewolucjonist, inteligenta z
dziewitnastowiecznych powieci rosyjskich. Rzadko si mia, ale kiedy to robi, miaa mu
si caa twarz, cho nawet wtedy nie wydawa si szczeglnie zadowolony. Wyglda raczej
jak starzejcy si czarodziej, ktry chichocze, gotujc si do wygoszenia fatalnego
proroctwa. By schludny i dba o wygld zewntrzny, lecz zawsze ubiera si prawie tak
samo, pewnie po to, eby pokaza wiatu, e nie interesuje go co takiego jak strj.
Tweedowa marynarka, biaa oksfordzka koszula albo jasnoszara koszulka polo, brak krawata,szare spodnie i zamszowe buty stanowiy jakby jego umundurowanie. Mona byo sobie
wyobrazi, e ma w szafie p tuzina starannie wyczyszczonych i powieszonych tweedowych
marynarek z trzema guzikami, lekko rnicych si kolorem i wzorem materiau. Moe nawet
byy dla rozrnienia ponumerowane.
Przypominajce cienkie druciki sztywne wosy zaczynay lekko siwie nad czoem. Byy
potargane i prawie zakryway mu uszy. O dziwo zawsze mia je takiej dugoci, e wyglday,
jakby powinien by si ostrzyc tydzie wczeniej. Tengo nie rozumia, jak co takiego jest
moliwe. Oczy Komatsu potrafiy czasem zajanie przenikliwym wiatem jak gwiazdamrugajca na zimowym niebie. Ale gdy raz z jakiego powodu zamilk, milcza w
nieskoczono niby skaa na ciemnej stronie ksiyca. Jego twarz robia si cakiem bez
wyrazu i wydawao si niemal, e obnia mu si temperatura ciaa.
Tengo zna go od piciu lat. Wysa kiedy utwr na konkurs debiutw do magazynu
redagowanego przez Komatsu i doszed do ostatniego etapu. Komatsu zadzwoni do niego i
powiedzia, e chciaby si z nim spotka i porozmawia. Umwili si w kawiarni w Shinjuku
(tej samej, w ktrej teraz siedzieli). Pewnie nie dostaniesz nagrody, powiedzia mu Komatsu
(i rzeczywicie Tengo nie dosta), ale mnie osobicie si ten utwr podoba, doda. Nie mwi
tego, eby sobie zaskarbi twoj wdziczno. Ja w ogle bardzo rzadko mwi ludziom takie
rzeczy. (Tengo wtedy tego nie wiedzia, ale rzeczywicie tak byo). Dlatego, jeli napiszesz
nastpny utwr, daj mi go przeczyta. Mnie pierwszemu, zanim pokaesz innym, powiedzia
Komatsu. Tengo odpar, e tak zrobi.
Komatsu chcia te wiedzie, jakim Tengo jest czowiekiem. Gdzie si wychowa, co
teraz robi. Tengo opowiedzia mu wszystko bardzo szczerze. Urodzi si i wychowa w
miecie Ichikawa w prefekturze Chiba. Matka zachorowaa wkrtce po jego urodzeniu i
zmara. A przynajmniej tak mu powiedzia ojciec. Nie mia rodzestwa. Ojciec drugi raz si
nie oeni i sam wychowywa syna. Pracowa jako inkasent w telewizji NHK i, chodzc po
7/24/2019 Murakami Haruki - 1Q84 PL Tom I
26/316
domach, pobiera opaty za abonament radiowo-telewizyjny. Ale teraz dotknity chorob
Alzheimera mieszka w domu opieki na poudniowym kracu pwyspu Bs. Tengo
skoczy studia na Uniwersytecie Tsukuba i otrzyma dyplom ukoczenia wydziau o dziwnej
nazwie: matematyka w dziale nauk przyrodniczych wydziaw grupy pierwszej. Pracowa
w Yoyogi jako nauczyciel matematyki na kursach przygotowujcych licealistw do
egzaminw wstpnych i pisa powieci. Po studiach mg dosta prac jako nauczyciel w
szkole prefekturalnej, ale wybra uczenie na kursach, na ktrych by raczej nienormowany
czas pracy. Mieszka sam w niewielkim mieszkaniu w Kenji.
Sam nie wie, czy naprawd chciaby zosta zawodowym powieciopisarzem. Nie jest te
pewien, czy ma talent. Wie tylko jedno nie moe y bez pisania. Kadego dnia. Pisanie jest
dla niego tym, czym oddychanie. Komatsu nie mwi, co o tym wszystkim myli, lecz
uwanie sucha.
Wygldao na to, e Tengo mu si spodoba, waciwie nie wiadomo dlaczego. Tengoby potnie zbudowany (od gimnazjum do koca studiw uprawia dudo i by jednym z
czoowych zawodnikw w druynie). Mia spojrzenie wczenie wstajcego rolnika. Wosy
krtko ostrzyone, skr zawsze jakby opalon, uszy znieksztacone jak kalafiory nie
wyglda ani na modego literata, ani na nauczyciela matematyki. To te chyba przypado
Komatsu do gustu. Kiedy Tengo napisa drug powie, pokaza j Komatsu. Ten j
przeczyta i powiedzia, co o niej sdzi. Tengo zrobi poprawki zgodnie z jego sugestiami.
Zanis Komatsu poprawiony utwr, a ten udzieli mu kolejnych wskazwek. Jak trener po
trochu podnoszcy poprzeczk. W twoim przypadku to moe potrwa powiedzia mu. Ale nie ma si co spieszy.
Musisz mocno przysi fadw i pisa codziennie, nie odpuszczajc sobie ani jednego dnia.
Nie wyrzucaj tego, co napiszesz. Zachowuj. Bo moe ci si kiedy przyda. Tengo obieca,
e bdzie tak robi.
Komatsu podrzuca mu drobne zlecenia. Tengo pisa wic anonimowo do magazynu
kobiecego publikowanego przez wydawnictwo Komatsu. Redagowa nadsyane listy, pisa
krtkie artykuy recenzujce nowe filmy czy ksiki, a nawet pisywa horoskopy robi
wszystko, o co go poproszono. Wymylane przez niego na poczekaniu horoskopy nierzadko
si sprawdzay, wic cieszyy si popularnoci. Kiedy pisa: Prosz uwaa wczenie rano
bdzie trzsienie ziemi, rzeczywicie pewnego dnia rano nadchodzio silne trzsienie ziemi.
Takie patne zlecenia byy cenne ze wzgldu na dodatkowe dochody, ale stanowiy te
praktyk w pisaniu. Tengo cieszy si te, e jego teksty wszystko jedno jakiego rodzaju
byy drukowane i docieray do czytelnikw.
Wkrtce dosta te zlecenie czytania utworw nadsyanych na konkurs debiutw. Byo
rzecz niezwyk, e kto, kto sam wysya utwory na konkursy, jednoczenie przeprowadza
wstpn selekcj konkursowych utworw. Tengo nie przejmowa si jednak swoim dziwnym
pooeniem i z obiektywizmem przeglda teksty innych. Czytajc stosy le napisanych,
7/24/2019 Murakami Haruki - 1Q84 PL Tom I
27/316
nudnych powieci, dogbnie zrozumia, czym jest le napisany, nudny tekst. Za kadym
razem czyta okoo stu utworw, wybiera mniej wicej dziesi, w ktrych mona si byo
dopatrze jakiej wartoci, i zanosi je Komatsu. Do kadego docza kartk ze swoimi
refleksjami. W ostatnim etapie zostawao pi utworw i czterech jurorw wybierao z nich
jeden, ktry otrzymywa nagrod za debiut.
Prcz Tengo byy inne osoby robice na zlecenie wstpn selekcj, a prcz Komatsu
kilku innych redaktorw zajmowao si kolejn. Chodzio o zapewnienie obiektywizmu, ale
nie byo potrzeby uciekania si do takich rodkw. Bez wzgldu na ogln liczb nadesanych
utworw, takich, ktre miay jakkolwiek warto, byo najwyej dwa albo trzy i aden z
czytajcych nie mg ich przegapi. Utwr Tengo trzy razy doszed do ostatniego etapu.
Tengo oczywicie sam go nie wybra, ale pozostae dwie osoby oraz Komatsu, bdcy szefem
dziau redakcji, go dopuciy. Tengo nie czu si rozczarowany, mimo e jego utwory nie
zdobyy nagrody. Po pierwsze zapady mu w serce sowa Komatsu, e nie ma si cospieszy, poza tym nie zaleao mu na tym, eby od razu zosta pisarzem.
Jeeli dobrze ustawi sobie zajcia na kursach, mg przez cztery dni w tygodniu
siedzie w domu i robi, co chce. Od siedmiu lat uczy na tych samych kursach
przygotowawczych i cieszy si wrd uczniw bardzo dobr opini. Trzyma si tematu,
zrozumiale wszystko wyjania i potrafi od razu odpowiedzie na kade pytanie. Ku swemu
zdziwieniu odkry, e ma talent oratorski. Umia dobrze tumaczy, gos mia donony,
potrafi te artowa i oywi klas. Zanim zosta nauczycielem, uwaa si zawsze za zego
mwc. Nawet teraz rozmawiajc z kim, bywa podenerwowany i czasem nie mgwykrztusi sowa. Kiedy znajdowa si w kilkuosobowej grupie, ogranicza si raczej do
suchania. Jednak gdy stawa na katedrze przed grup nieznanych suchaczy, w gowie mu si
rozjaniao i mg swobodnie mwi, jak dugo chcia. Czowiek to naprawd niepojta istota,
myla.
Zarobki go satysfakcjonoway. Nie mona ich byo nazwa wysokimi, lecz kursy
wynagradzay zdolnych wykadowcw. Wrd uczniw regularnie przeprowadzano ankiety
oceniajce nauczycieli. Jeeli kto zosta wysoko oceniony, podnoszono mu pobory, bo
zachodzia obawa, e inne szkoy bd prboway podkupi wybitnych nauczycieli (z Tengo
rzeczywicie kilka razy kontaktowali si head-hunterzy). W normalnej szkole byoby to
niemoliwe. Pensje byy ustalane wedug stau pracy, przeoony kontrolowa ycie osobiste
nauczycieli, a zdolnoci i popularno nie miay znaczenia. Praca na kursach
przygotowawczych sprawiaa Tengo przyjemno. Wikszo uczniw przychodzia w jasno
okrelonym celu chcieli dosta si na studia wic pilnie suchali wykadw. Tote
nauczyciel nie musia robi nic poza uczeniem. Tengo bardzo si z tego cieszy. Nie byo
potrzeby zawracania sobie gowy gupimi problemami, takimi jak uczniowskie wagary czy
amanie regulaminu szkolnego. Wystarczyo sta na katedrze i uczy, jak rozwizywa
zadania matematyczne. A Tengo by z natury dobry w posugiwaniu si czystymi pojciami,
7/24/2019 Murakami Haruki - 1Q84 PL Tom I
28/316
uywajc jako narzdzia matematyki. W te dni, kiedy nie szed do pracy, wstawa rano i pisa
zwykle prawie do wieczora. Piro wieczne Mont Blanc, niebieski atrament i kartki z
miejscem na 400 znakw jeeli mia te trzy rzeczy, czu, e niczego mu nie brakuje. Raz w
tygodniu przychodzia do niego zamna kochanka i razem spdzali popoudnie. Seks ze
starsz o dziesi lat matk by prosty, bo nie nis adnych zobowiza i dawa
satysfakcj. Popoudniami Tengo chodzi na dugie spacery, a kiedy si ciemniao, czyta,
suchajc muzyki. Nie oglda telewizji. Kiedy przychodzi inkasent z NHK, mwi
uprzejmie, e bardzo przeprasza, ale nie ma telewizora. Naprawd nie mam. Moe pan wej i
sprawdzi. Ale oni nigdy nie wchodzili do mieszkania. Inkasentom z NHK nie byo wolno
wchodzi do rodka.
* * *
Mam na myli co wikszego powiedzia Komatsu.
Co wikszego?
Uhm. Nie mwi, e nagroda za debiut to maa rzecz, ale jak ju, to lepiej celowa
wyej.
Tengo milcza. Intencje Komatsu byy dla niego niejasne, ale wyczuwa w nich co, co
go niepokoio.
Mwi o nagrodzie Akutagawy* powiedzia Komatsu po chwili.
O nagrodzie Akutagawy Tengo powtrzy jego sowa, jakby pisa je patykiemduymi literami na mokrym piasku.
O nagrodzie Akutagawy. Nawet kto tak nieobeznany w wiecie jak ty musia o niej
sysze. W gazetach si o tym rozpisuj i mwi w wiadomociach telewizyjnych.
Prosz pana, ja nie bardzo rozumiem. Czy my przypadkiem mwimy teraz o Fukaeri?
Pewnie, e tak. Mwimy o Fukaeri i o Powietrznej poczwarce. Nie rozmawialimy
przecie na aden inny temat.
Tengo przygryz wargi i prbowa doszuka si sensu, ktry powinien gdzie w tym
tkwi.
Ale przecie dugo rozmawialimy o tym, e ta ksika nie ma szans na nagrod za
debiut. e w tym ksztacie do niczego si nie nadaje.
Zgadza si, w tym ksztacie do niczego si nie nadaje. To jest jasne jak soce.
Tengo potrzebowa czasu na zastanowienie si.
To znaczy chodzi panu o to, eby ten tekst przerobi?
Nie ma innego sposobu. Jest wiele przypadkw, e redaktor udziela rad autorowi
obiecujcego utworu nadesanego na konkurs, a ten go poprawia. Nie ma w tym nic
niezwykego. Tylko tym razem bdzie to musia poprawi nie autor, a kto inny.
*Nagroda Akutagawy najbardziej prestiowa nagroda literacka w Japonii.
7/24/2019 Murakami Haruki - 1Q84 PL Tom I
29/316
Kto inny? zapyta Tengo, cho zna odpowied, zanim zada pytanie. Pyta tylko na
wszelki wypadek.
Ty to poprawisz powiedzia Komatsu.
Tengo szuka odpowiednich sw, lecz nie udao mu si adnego znale. Westchn i
powiedzia: Ale prosz pana, tego utworu nie da si troch poprawi. Jak si go od pocztku
do koca nie napisze na nowo, nie bdzie mia logicznej spjnoci.
Oczywicie, e trzeba cay od pocztku do koca przerobi. Wykorzysta si w
niezmienionej formie szkielet opowieci. Zachowa si te w miar moliwoci styl i
atmosfer. Ale tekst jako taki trzeba prawie cakiem zmieni. Tak zwana adaptacja. Ty si
podejmiesz poprawek. A ja bd producentem caoci.
Czy to naprawd moe si uda? powiedzia Tengo jakby do siebie.
Suchaj zacz Komatsu, podnoszc yeczk do kawy i kierujc j w stron Tengo
ruchem dyrygenta dajcego znak solicie. Ta dziewczyna, Fukaeri, ma w sobie coszczeglnego. Wida to, jak si przeczyta Powietrzn poczwark. Tak wyobrani nie co
dzie si spotyka. Ale niestety ze stylem u niej fatalnie. Beznadziejnie. Ale za to ty potrafisz
pisa. Logicznie mylisz i masz wyczucie. Chocia kawa chopa z ciebie, piszesz subtelnie i
inteligentnie. I twoje teksty s ywe. Za to w przeciwiestwie do naszej maej Fukaeri jeszcze
nie cakiem wiesz, o czym pisa. Dlatego czasami nie mona w twoich tekstach znale
szkieletu. To, o czym powiniene pisa, na pewno w tobie jest, lecz to co, jak pochliwe
zwierztko, ucieko gdzie do gbokiej jamy i nie chce wyj. Wiadomo, e kryje si w gbi.
Ale dopki nie wyjdzie, nie da si go zapa. W tym sensie mwi, e musisz da sobie czas.Tengo niezdarnie poprawi si na pokrytym derm krzele. Nic nie powiedzia.
To prosta sprawa powiedzia Komatsu, machajc yeczk.
Trzeba poczy w jedno te dwie osoby i spreparowa z nich nowego pisarza. Tengo
nada chropowatemu opowiadaniu Fukaeri ksztat, ktry powinien mie dobry tekst. To
idealna kombinacja. Potrafisz to zrobi. Dlatego przecie cay czas ci prywatnie pomagam.
Prawda? Z reszt moesz zda si na mnie. Jak poczymy siy, bez trudu dostaniemy nagrod
za debiut. Moemy te spokojnie przymierzy si do nagrody Akutagawy. Ja przecie nie na
darmo pracuj w tym rodowisku. Wiem, jak si to wszystko odbywa za kulisami.
Tengo patrzy przez chwil na Komatsu z lekko otwartymi ustami. Ten odoy yeczk
na spodek. Rozleg si nienaturalnie gony dwik.
A co by si stao, gdyby ksika dostaa nagrod Akutagawy? zapyta Tengo, biorc
si w gar.
Gdyby ksika dostaa nagrod Akutagawy, zrobiaby si popularna. Wikszo ludzi
praktycznie nie rozumie, na czym polega warto powieci. Ale nie chc zosta w tyle, musz
by na czasie. Dlatego jeli jaka ksika dostanie nagrod i bdzie o niej gono, to kupi j i
przeczytaj. A jeli autork jest prawdziwa licealistka, to jeszcze lepiej. Jak ksika si
sprzeda, duo si zarobi. Podzielimy si odpowiednio zyskami we troje. Ja to zaatwi jak
7/24/2019 Murakami Haruki - 1Q84 PL Tom I
30/316
trzeba.
Takie rzeczy jak podzia pienidzy s mi w tej chwili obojtne powiedzia Tengo
beznamitnie. Ale czy takie postpowanie nie stoi w sprzecznoci z zawodow etyk
redaktora? Gdyby ten plan si wyda i zosta podany do publicznej wiadomoci, miaby pan
nieze kopoty. Moe nie mgby pan dalej tam pracowa.
Tak atwo by si nie wyda. Kiedy mi na tym zaley, potrafi postpowa bardzo
ostronie. A poza tym, gdyby si wyda, z przyjemnoci odejd z tej pracy. I tak szefostwo
za mn nie przepada i od dawna le mnie traktuje. Od razu znalazbym inn robot. Nie
proponuj tego dla pienidzy. Chciabym nabra tych gupkw z tak zwanych krgw
literackich. Roj si w jakiej ciemnej piwnicy, wychwalaj si nawzajem, li sobie
nawzajem rany, podkadaj sobie winie, a jednoczenie chrzani dumnie co o misji
literatury wanie z tych palantw chc zrobi pomiewisko. Przechytrz system i zrobi z
tego wszystkiego cyrk. Nie sdzisz, e to bdzie dobra zabawa?Tengo nie wydawao si, e to bdzie szczeglnie dobra zabawa. Nigdy nie widzia
jeszcze nikogo z tak zwanych krgw literackich. Poza tym zatkao go na chwil, gdy
usysza, e kto utalentowany, jak Komatsu, zamierza wda si w co naprawd
niebezpiecznego, kierujc si tak dziecinnymi pobudkami.
To, o czym pan mwi, wydaje mi si rodzajem oszustwa.
Wsppraca twrcza to nic niezwykego powiedzia Komatsu, krzywic si.
Poowa serii komiksowych w czasopismach powstaje w ten sposb. Zesp dyskutuje nad
pomysami, tworzy fabu, artysta przerabia to na proste szkice, a asystent dodaje szczegy ikoloruje. Tak samo jak produkcja budzika w jakiej fabryce. W krgach powieciopisarskich
te s takie przykady. Wemy choby romanse. W wikszoci przypadkw zatrudniony na
zlecenie pisarz po prostu wytwarza je w okrelonym stylu, zgodnie z know-how ustalonym
przez wydawnictwo. Czyli, krtko mwic, jest to system podziau pracy. Bo inaczej
niemoliwa jest masowa produkcja. Jednak w rygorystycznym wiecie literatury piknej taki
model nie moe by oficjalnie uznany, wic nasza praktyczna strategia opiera si na
wystawieniu na lini frontu dziewczyny imieniem Fukaeri. Jeeli si to wyda, moe si zrobi
niewielki skandal. Ale nie robimy nic niezgodnego z prawem. Teraz nastay takie czasy. A
poza tym nie mwimy o Balzaku czy Murasaki Shikibu. Bierzemy kolaw powie napisan
przez jak licealistk i robimy z niej porzdny utwr. I co w tym zego? To chyba niele,
jeeli gotowy utwr okae si dobry i spodoba si wielu czytelnikom?
Tengo zastanawia si nad sowami Komatsu. Potem powiedzia, starannie dobierajc
sowa: Widz dwa problemy. Na pewno jest ich wicej, ale na razie ogranicz si do dwch.
Czy ta dziewczyna, ktra jest autork, ta Fukaeri, zgodzi si na poprawki wykonane przez
kogo innego? Jeeli powie nie, to oczywicie nic z tego wszystkiego nie bdzie. A drugi
problem jest taki, czy nawet gdyby ona si zgodzia, ja umiabym naprawd dobrze poprawi
t powie. Wsppraca twrcza to bardzo delikatna sprawa i myl, e nie wszystko moe
7/24/2019 Murakami Haruki - 1Q84 PL Tom I
31/316
pj tak atwo, jak si panu wydaje.
Ty na pewno bdziesz umia to poprawi odpowiedzia Komatsu natychmiast, jakby
przewidzia, e padnie takie pytanie. Niewtpliwie bdziesz umia. To jest pierwsza rzecz,
ktra mi przysza do gowy po przeczytaniu Powietrznej poczwarki. Tengo powinien to
poprawi. Co wicej, ta powie wietnie nadaje si do tego, eby wanie ty j poprawia.
Ona tylko czeka na to, eby j poprawi. Nie sdzisz?
Tengo potrzsn gow. Nie wiedzia, co powiedzie.
Nie ma popiechu doda cicho Komatsu. To powana sprawa. Zastanw si
porzdnie przez par dni. Przeczytaj jeszcze raz Powietrzn poczwark. Prosz, dobrze
przemyl moj propozycj. A wanie, dam ci to.
Komatsu wyj z kieszeni marynarki brzow kopert i poda Tengo. Byy w niej dwa
kolorowe zdjcia typowego formatu. Amatorskie zdjcia dziewczyny. Jedno portretowe, do
pasa, na drugim wida byo ca sylwetk. Chyba zrobione przy tej samej okazji. Staa przedjakimi schodami. Szerokimi, kamiennymi schodami. Pikna twarz o klasycznych rysach,
dugie proste wosy. Biaa bluzka. Drobna, szczupa figura. Usta staraj si umiechn, lecz
oczy s temu niechtne. Bardzo powane oczy. Oczy, ktre czego pragn. Tengo przez
chwil przyglda si na zmian obu zdjciom. Nie wiedzia czemu, patrzc na nie,
przypomnia sobie siebie samego w tym samym wieku. Poczu lekkie ukucie w piersi. Byo
to szczeglne ukucie, z rodzaju tych, jakich dawno nie dowiadcza. Chyba ta dziewczyna
miaa w sobie co wywoujcego taki bl.
Komatsu odezwa si: To jest Fukaeri. Bardzo adna, prawda? I do tego z tychporzdnych i schludnych. Siedemnacie lat. Nie mona jej nic zarzuci. Naprawd nazywa si
Fukada Eriko*. Std Fuka-Eri. Ale nie podamy jej prawdziwego nazwiska. Bdziemy tylko
uywa Fukaeri. Jakby dostaa nagrod Akutagawy, bd mieli o czy mwi, nie sdzisz?
Dziennikarze zlec si jak stado nietoperzy o zmierzchu. Ksika sprzeda si na pniu.
Jak Komatsu zdoby te zdjcia? dziwi si Tengo. Do nadsyanych powieci nie
docza si zdj autorw. Ale postanowi o to nie pyta. Chyba wola nie wiedzie, cho nie
potrafi przewidzie, jaka byaby odpowied.
Zatrzymaj je. Mog ci si do czego przyda powiedzia Komatsu. Tengo wsun
zdjcia z powrotem do koperty i pooy na maszynopisiePowietrznej poczwarki.
Prosz pana, ja prawie zupenie nie znam sytuacji w wiecie wydawniczym. Ale na
zdrowy rozsdek wydaje si, e to strasznie niebezpieczny plan. Jak si raz skamie opinii
publicznej, trzeba potem zawsze kama. Trzeba by konsekwentnym. To nie jest prosta
sprawa ani pod wzgldem psychicznym, ani technicznym. Wystarczy, e kto gdzie si raz
potknie, i wszyscy zginiemy. Nie uwaa pan?
Komatsu wyj nowego papierosa i wsadzi do ust.
Zgadza si. To, co mwisz, jest sensowne i suszne. To niewtpliwie ryzykowny plan.
*W Japonii nazwisko poprzedza zawsze imi.
7/24/2019 Murakami Haruki - 1Q84 PL Tom I
32/316
W tym momencie jest troch za duo znakw zapytania. Nie da si przewidzie, co si stanie.
By moe nam si nie uda i wszyscy bdziemy aowali. W peni zdaj sobie z tego spraw.
Ale, wiesz, Tengo, po wziciu tego wszystkiego pod uwag mj instynkt mwi: Nie
rezygnuj! A to dlatego, e takie okazje si nie trafiaj. Nigdy przedtem si podobna nie
trafia. I w przyszoci pewnie te si nie trafi. Moe porwnanie do gier hazardowych jest
nieodpowiednie, ale tym razem mamy w doni wszystkie karty. I mnstwo etonw. Rne
okolicznoci doskonale si uoyy. Jeli przepucimy t okazj, bdziemy tego dugo
aowa.
Tengo w milczeniu wpatrywa si w nieco zowieszczy umiech, ktry pojawi si na
twarzy rozmwcy.
A najwaniejsze jest to, e chcemy przerobi Powietrzn poczwark na jeszcze
wybitniejszy utwr. Ta historia powinna zosta lepiej napisana. Ma w sobie co bardzo
wanego. Co, co kto musi zrcznie z niej wydoby. Przecie ty te w gbi duszy takmylisz. Nie mam racji? Dlatego poczymy siy. Stworzymy plan i poczymy nasze
umiejtnoci. Takich motyww przed nikim nie musimy si wstydzi.
Ale prosz pana, bez wzgldu na to, jak pan to bdzie uzasadnia, jak suszne
argumenty pan powynajduje, to tak czy inaczej jest oszustwo. Moe i takich motyww przed
nikim nie musielibymy si wstydzi, ale przecie nikt nie moe si o tym dowiedzie.
Musimy dziaa skrycie, za kulisami. Jeeli nie odpowiada panu sowo oszustwo, moe by
zdradzieckie dziaanie. Nie jest nielegalne, ale to take kwestia moralnoci. Przecie
przerabianie przez redaktora utworu nadesanego na konkurs debiutw jego wasnegomagazynu przypomina insider trading, transakcje midzy wtajemniczonymi przeprowadzane
w wiecie handlu akcjami, prawda?
Nie mona porwnywa literatury z handlem akcjami. Cakowicie si od siebie rni.
Na przykad czym si rni?
Na przykad, hm... zapominasz o jednym wanym fakcie powiedzia Komatsu.
Tengo nigdy przedtem nie widzia na jego twarzy tak szerokiego, wesoego umiechu. A
raczej specjalnie go nie zauwaasz. A mianowicie tego, e sam ju chcesz to zrobi. W
mylach poprawiasz ju Powietrzn poczwark. Ja to wyranie widz. Niech szlag trafi
ryzyko czy moralno. Sdz, e a si palisz do tego, eby wasnymi rkami poprawi ten
tekst. A si palisz, eby wydoby z niego to co w zastpstwie Fukaeri. To jest wanie
rnica midzy literatur a handlem akcjami. e ludzie kieruj si motywami, ktre mog by
dobre albo ze, ale wykraczaj poza sfer pienidzy. Powiniene wrci do domu i porzdnie
zastanowi si, co naprawd czujesz. Sta przed lustrem i dobrze si sobie przyjrzyj. Masz to
wyranie wypisane na twarzy.
Tengo mia wraenie, e powietrze wok nagle si rozrzedzio. Rozejrza si szybko.
Czyby znowu nadchodzia tamta wizja? Nie zanosio si na to. To rozrzedzone powietrze
nadpywao z jakiej innej sfery. Wycign z kieszeni chusteczk i otar pot z czoa. Komatsu
7/24/2019 Murakami Haruki - 1Q84 PL Tom I
33/316
zawsze mia racj. Z jakiej przyczyny.
7/24/2019 Murakami Haruki - 1Q84 PL Tom I
34/316
Rozdzia trzeci Aomame
Kilka faktw, ktre ulegy zmianie
Aomame schodzia po wskich schodach awaryjnych w samych rajstopach bez butw.
Schody nie byy niczym osonite, wiatr d z gonym wistem pomidzy stopniami. Miaana sobie dopasowan minispdnic, lecz i tak wiatr rozdyma j jak agiel. Aomame czua si
wtedy niepewnie, jakby si obawiaa, e moe j unie w powietrze. Mocno chwycia
porcze i zacza schodzi stopie po stopniu zwrcona twarz ku schodom. Co pewien czas
zatrzymywaa si, odgarniaa z twarzy grzywk i poprawiaa zaoon jak tornister torb. W
dole widziaa drog numer 246. Zewszd dochodziy dwiki: warkot silnikw i klaksony,
wycie alarmw samochodowych, stare pieni wojskowe dochodzce z ciarwek
propagandowych prawicy, omot motw pneumatycznych rozbijajcych gdzie beton i
wszelkie inne odgosy miasta. Unoszony wiatrem haas nadpywa zewszd: by wszdziewok niej, w grze i na dole, naciera ze wszystkich kierunkw. Kiedy go syszaa (nie miaa
specjalnej ochoty sucha, ale nie moga sobie pozwoli na zatkanie uszu), zaczynaa powoli
czu mdoci jak wskutek choroby morskiej. Po pewnym czasie dotara do pomostu
prowadzcego pod autostrad w kierunku jej rodka. Potem schody znw wiody dalej prosto
w d.
Po drugiej stronie ulicy sta niewielki czteropitrowy blok. Cakiem nowy, oboony
brzowymi pytkami. Balkony umieszczono po stronie autostrady, ale wszystkie okna byy
szczelnie pozamykane, niektre miay opuszczone rolety. Co za architekt zaprojektowabalkony w bloku, ktry prawie styka si ze stoeczn autostrad? Raczej nikt nie bdzie suszy
w takim miejscu przecierade ani sczy dinu z tonikiem, przypatrujc si popoudniowym
korkom. A mimo to na kilku balkonach rozpite byy nylonowe sznury do bielizny, jakby dla
zasady. Na jednym stao nawet krzeso ogrodowe i fikus w doniczce. By to zmarniay,
poky fikus. Licie mia rzadkie, niektre zbrzowiae i uschnite. Naprawd zasugiwa na
wspczucie. Gdyby miaa si jeszcze raz urodzi, nie chciaaby by tak rolin.
Schody awaryjne musiay by rzadko uywane, bo tu i tam wisiay si na nich
pajczyny. Wczepione w nie niewielkie czarne pajki czekay cierpliwie na jak choby
niewielk zdobycz. Ale pajki zapewne nie uwiadamiaj sobie szczeglnie, e s cierpliwe?
7/24/2019 Murakami Haruki - 1Q84 PL Tom I
35/316
Nie posiadaj chyba adnych umiejtnoci poza tkaniem pajczyny, a jedynym stylem ycia,
jaki maj do wyboru, jest tkwienie w niej i czekanie. Siedz nieruchomo w jednym miejscu,
czekajc na zdobycz, a w kocu ywot ich dobiega kresu, umieraj i usychaj. To wszystko
jest od pocztku zapisane w ich genach. Nie znaj waha, rozczarowa ani alu. Nie mcz
ich metafizyczne problemy ani moralne konflikty. Prawdopodobnie nie. Ale w moim
przypadku jest inaczej. Ja musz si posuwa ku swemu celowi i dlatego wanie, niszczc
sobie rajstopy, schodz sama po tych nie wiadomo jakich schodach awaryjnych przy
autostradzie stoecznej numer 3, w tej beznadziejnej okolicy Sangenjaya. Odgarniajc ndzne
pajczyny i patrzc na brudne fikusy na balkonach.
Posuwam si, wic jestem.
Schodzc po schodach, Aomame mylaa o Tamaki tsuka. Nie zamierzaa o niej
myle, ale kiedy zacza, nie moga przesta. Tamaki bya jej najlepsz przyjacik z
czasw liceum, obie byy w druynie softballowej. Jako koleanki z druyny razem jedziyw rozmaite miejsca i robiy najrniejsze rzeczy. Raz nawet wygupiay si, e s lesbijkami.
W czasie wakacji pojechay we dwie na wycieczk i musiay spa w jednym ku
hotelowym. Mieli wycznie pokoje z wskimi kami dwuosobowymi. Lec, dotykay
nawzajem swoich cia. Nie byy lesbijkami, tylko ogarna je typowa dla modych dziewczt
ciekawo i postanowiy miao sprbowa czego nowego. Nie miay wtedy jeszcze
chopakw ani adnych dowiadcze seksualnych. Wydarzenia tamtej w nocy zostay jej w
pamici jako epizod yciowy, ktry by wyjtkiem, ale bardzo interesujcym. Ale kiedy
schodzc po tych metalowych nieosonitych schodkach, przypomniaa sobie, jak dotykaynawzajem swoich cia, poczua, e robi jej si gorco. Owalne sutki Tamaki, niezbyt bujne
wosy onowe, piknie zaokrglona pupa, ksztat echtaczki nawet teraz zadziwiajco
wyranie je pamitaa.
Kiedy tak snua te dziwnie ywe wspomnienia, w jej gowie nieomal jak to muzyczne
dononie brzmiay instrumenty dte uroczycie grajce unisono Sinfoniett Janka. Rce
gaskay lekko zagbienia ciaa Tamaki tsuka. Dziewczyna na pocztku chichotaa, lecz
wkrtce przestaa si mia. Zmieni si rytm jej oddechu. Ten utwr zosta skomponowany
jako fanfara na jakie zawody sportowe. W rytm muzyki agodny wiatr wdrowa po
zielonych kach Czech. Aomame poczua, e sutki Tamaki twardniej. Jej wasne byy
rwnie twarde. A koty odmalowyway skomplikowane motywy muzyczne.
Aomame zatrzymaa si i kilka razy potrzsna lekko gow. Nie mog tutaj myle o
takich rzeczach. Musz si skupi na schodzeniu po schodach, pomylaa. Ale nie moga si
powstrzyma. Tamte sceny odyway w jej pamici jedna po drugiej. Bardzo wyranie. Letnia
noc, wskie ko, lekki zapach potu. Wypowiedziane sowa. Uczucia niedajce si ubra w
sowa. Zapomniane obietnice. Niespenione nadzieje. Nieznajdujce ujcia tsknoty.
Podmuch wiatru unis jej wosy i znw rzuci je na policzek. Bl wywoa zy. Nastpny
podmuch je osuszy.
7/24/2019 Murakami Haruki - 1Q84 PL Tom I
36/316
Kiedy to byo, zastanawiaa si Aomame. Czas owin si wok wspomnie
popltanymi nimi. Straci sw prost o, pomyliy si przd z tyem, prawa strona z lew.
Szufladki pozamieniano miejscami. Z jakiej przyczyny nie moga sobie przypomnie czego,
co powinna pamita. Teraz jest kwiecie tysic dziewiset osiemdziesitego czwartego
roku. Urodziam si, tak... w pidziesitym czwartym. Dotd pamitam. Lecz takie wyryte w
pamici chwile byskawicznie traciy w jej wiadomoci rzeczywisty charakter. W mylach
widziaa, jak gwatowny wiatr rozwiewa na wszystkie strony biae kartki z wydrukowanymi
datami. Ona biegnie i prbuje zebra ich jak najwicej. Ale wiatr jest zbyt silny. A
znikajcych kartek za duo. 1954, 1984, 1645, 1881, 2006, 771, 2041... te daty s rozwiewane
jedna po drugiej. Trac chronologi, wiedza jest unicestwiona, schody myli rozpadaj si
pod stopami.
Aomame i Tamaki le w tym samym ku. Maj po siedemnacie lat, zachystuj si
wolnoci. Jest to ich pierwsza wsplna wycieczka. Obie s tym podniecone. Wykpay si wgorcych rdach, wypiy na spk puszk piwa z lodwki, zgasiy wiato i wlazy do
ka. Na pocztku obie tylko si wygupiaj. Troch z ciekawoci trcaj si artobliwie tu i
tam. Lecz Tamaki w pewnej chwili wyciga rk i lekko chwyta sutek Aomame przez
zastpujcy piam cienki podkoszulek. Ciao Aomame przebiega prd. Wkrtce obie
zdejmuj podkoszulki i majtki s nagie. Jest letnia noc. Dokd pojechaymy? Nie mog
sobie przypomnie. Wszystko jedno. Cho adna z nich pierwsza tego nie zaproponowaa,
zaczynaj nawzajem szczegowo bada swoje ciaa. Przygldaj si, dotykaj, gaszcz,
cauj, li. Troch artem, a troch na powanie. Tamaki jest drobna, raczej pulchna. Piersite ma due. Aomame jest raczej wysoka i szczupa. Uminiona, piersi ma niewielkie.
Tamaki cigle mwi, e powinna by na diecie. Lecz Aomame uwaa, e Tamaki jest
czarujca.
Skra Tamaki jest mikka i gadka. Sutki s piknymi napronymi owalami.
Przypominaj oliwki. Wosy onowe niezbyt bujne, jak delikatne gazki wierzby. U Aomame
s sztywne i twarde. miej si z tych rnic. Dotykaj nawzajem swoich cia i wymieniaj
si informacjami, ktre miejsca s najwraliwsze. Niektre si pokrywaj, inne nie. Potem
wycigaj rce i nawzajem drani palcami swoje echtaczki. Obie od dawna si onanizuj.
Bardzo czsto. Obie myl, e doznania s zupenie rne, kiedy kto inny nas dotyka. Wiatr
wdruje po zielonych kach Czech.
Aomame znw si zatrzymuje i potrzsa gow. Gboko wzdycha i mocniej chwyta
porcze schodw. Musz przesta myle o takich rzeczach. Musz si skupi na schodzeniu
po schodach. Przeszam ju ponad poow drogi. Ale dlaczego tu jest taki straszny haas?
Dlaczego jest taki silny wiatr? Czuj si, jakby mia do mnie pretensj, karci mnie.
Mniejsza o to. Ale co bdzie, jeli po zejciu na ziemi okae si, e tam kto jest. Co
mam odpowiedzie, jak mnie zaczepi, zapyta, co tu robi, skd si wziam. Powiem: Na
autostradzie by korek, wic zeszam po schodach awaryjnych. Bo mam piln spraw do
7/24/2019 Murakami Haruki - 1Q84 PL Tom I
37/316
zaatwienia i to wystarczy? A jeli przypadkiem zrobi si z tego afera? Aomame nie chciaa
zosta zamieszana w adn afer. Przynajmniej nie dzisiaj.
* * *
Na szczcie na dole nie byo nikogo, kto mgby zacz wypytywa, widzc j na
schodach. Po dotarciu na d Aomame przede wszystkim wyja z torby buty i woya je.
Schody koczyy si na pasie terenu znajdujcego si midzy wiodcymi w przeciwnych
kierunkach pasmami drogi numer 246 prowadzcej pod przebiegajc wiaduktami autostrad.
Znajdowa si tam skad materiaw budowlanych. Ogrodzono go metalowym parkanem, na
goej ziemi leao kilka metalowych supkw. Wyglday na pozostaoci po jakiej budowie.
Teraz rdzewiay porzucone. Nad czci terenu zainstalowano plastikowy daszek, pod ktrym
leay jeden na drugim trzy worki. Przykryto je foliow pacht, by nie zmoky na deszczu.Aomame nie wiedziaa, co jest w rodku. One te pewnie s pozostaoci po jakiej budowie.
Wywoenie materiaw za kadym razem byo kopotliwe, wic pewnie
Recommended