ORGAZM BOZUKLUKLARI

ORGAZM BOZUKLUKLARIUz. Dr. Ejder Akgün YILDIRIM

Boşalma Bozuklukları

• Prematur ejakulasyon• Retarde ejakulasyon/ erkek orgazm boz.• Retrograd ejakulasyon • Anhedonik ejakulasyon• ……………………………• Ağrılı ejakulasyon

Kadında Orgazm Bozukluğu

BOŞALMA BOZUKLUKLARI

Prematur Ejakulasyon

• Erken boşalma ilk kez 1887 yılında Gross tarafından,• 1917 yılında Abraham ejakulasyo prekoks.

– 1960’lardan itibaren

• Kadın orgazmı• Kadın hareketinin güçlenmesi

• Cinsel yönden aktif erkek toplumunda PE prevalansı– %4-39

• Erkeklerde hastaların kendilerinin bildirdiği PE oranı – ABD’de %26, – Almanya’da%24– Güneydoğu Asya %31 – Orta Doğu %12 ??

Yavaşçaoğlu İ. Ejakülasyo prekoksun medikal tedavisi. Androloji Bülteni, 2003 15:21-25Laumann EO, Paik A, Rosen RC. Sexual dysfunction in the United States; prevalence and predictors. JAMA, 1999 281:537-544

Uzun Yolculuk Seven Erkekler

• Film stüdyosu yöneticilerinin erkek oyuncularda kullandırttığı ve 2 saate yakın geciktirme sağlatan mucizevi Viagra geciktirici spreyi nihayet Türkiye'de de satışa sunuyoruz.

Prematür EjakülasyonA

• (Erken Boşalma): Sürekli olarak ya da yineleyici bir biçimde, çok az bir cinsel uyarılma ile ve kişinin istemesinden önce, vajinaya girme öncesi, girer girmez ya da hemen sonra ejakülasyonun (boşalmanın) olmasıdır.

• Klinisyen yaş, cinsel eş ya da durumun yeni olması ve son zamanlardaki cinsel etkinliğin sıklığı gibi uyarılma evresinin süresini etkileyen etkenleri göz önünde bulundurmalıdır.

B

• Bu bozukluk, belirgin bir sıkıntıya ya da kişiler arası ilişkilerde zorluklara neden olur.

C

• Erken boşalma sadece bir maddenin (örneğin opiyatların bırakılması) doğrudan etkilerine bağlı değildir.

Tanım?

Dereceleri

• Girişten hemen önce• Girer girmez• Girişten birkaç dakika içinde kontrolsüz• Girişten sonra süre ne olursa olsun kendi iradesi dışında

Tanım

• Giriş süresi• Giriş sayısı• Kontrol?

Masters ve Johnson’un

• Cinsel ilişkilerin %50’sinden fazlasında boşalmanın kontrol edilememesi ve partnerin orgazm olamamasıdır.

Helen Kaplan

• Boşalmanın kontrol edilebilmesi

Ya Hep Ya Hiç

vajinismus

• Yaşam boyu• Yaygın• Psikolojik etmenlere bağlı

• Cinsel deneyim• Anksiyete• Uzun süre masturbasyon ile cinsel doyum• Kadına yönelik agresyon ve hostilite• edilgenlik

Yöntemler

Çiçekleri (doğayı) düşünme

Elini çimdikleme

Uyarılmayı azaltma/erteleme

…

Dudağını ısırma

Anal kasları kasma

Yöntemler

Pozisyon değiştirme

Koiti durdurma

PE Deyip Geçme

İkincil cinsel sorunlar– Yetersizlik duygusu– Cinsel İsteksizlik– Cinsel kaçınma– ED– …

• Marital sorun• Depresif duygudurum

• Genç çiftlerde erkeğin anksiyetesi kadın tarafından tam anlaşılamayabilir.

• Erkeğin kaygısı ve isteksizliği, sevişmenin kısa sürmesi, ön sevişmenin niteliğinin bozulmasına, cinsel iletişimin azalmasına, cinsel ilişki ile ilgisiz nedenler ileri sürülmesine … neden olur.

kadın

beni sevmiyor

istenmiyorum

onu cezbetmiyorum

İkincil ilişki/cinsel sorun

• Her çift sorunlu yaşamaz

Cinsel iletişim yeterli ise

ETİYOLOJİ

Organik Nedenler

• Prostatit• Posterior uretral patoloji• Nöral/spinal patolojiler (MS)

Biyolojik

• Genetik• Evrimsel• Normal ???• Motor öğrenme

Psikanalitik Ekol

Transaksiyonel

Motor Öğrenme

• Erotik duyuma aşırı duyarlılık

• Seminal [Mg] magnezyum düzeyi• [Mg]

Nikoobakht M, et al. Seminal Plasma Magnesium and Premature Ejaculation: Case-Control Study. Urology J, 2005 2:102-5

Tromboksan A2

NO

Düz kaslarda gevşeme

• Hipogonadotropik hipogonadizm – %21

BOŞALMA/ORGAZM FİZYOLOJİSİ

Fizyolojik Evreler

• 1 …• 2 …• 3 …• 4 …

CETAD bilgilendirme dosyası, www.cetad.org.tr

Multipl Orgazm

• 30 yaş altı• 10 dakikada 3 ejakulasyon• Yaşla birlikte sayı azalır• Kadınlardaki multipl orgazmdan fizyolojik olarak farklı

Rezolüsyon evresinde olur

Orgazmın Subjektif Bildirim M&J

• Evre I: Ejakulasyon olacağı algısı; 2-3 saniye; “ejakulasyonun geldiği hissi”

• Evre II: Kasılma duyumunu takiben sıvı çıkışı ile birlikte uretra boyunca ve vücuda yayılan haz veren kasılmalar

Orgazmın Objektif Verileri M&J

• Evre I: Aksesuar organlarda (epididim, vas deferens, seminal vesikaller, prostat) ritmik kasılma duyumu; üretranın prostat kısmında sıvı toplanması

• Evre II: Mesanenin eksternal sfinkterinin gevşemesi; sıvının genişlemiş bulbusa ve üretraya akması; penil kaslar ve üretrada düzenli kasılmalar, semenin penisten 3-4 major kasılma (0.8sn) ve düzensiz minor kasılmaların olması

MOTOR ÖĞRENME

Motor Öğrenme

• Performans anksiyetesi• Stres varsa

– Emosyonel öğrenme

Motor Öğrenme

• Sifinkter kontrolü

Lateral stimulasyon

Lateral inhibisyon

Eştanı

• Panik bozukluk• Sosyal anksiyete bozukluğu• Depresyon• Diğer CİB

– Erektil disfonksiyon

Tedavi

• Cinsel bilgilendirme– Yanlış inanışlar– Cinsellik kavramı– Anatomi fizyoloji

• SF I –II (gerekirse)• Partnerle masturbasyon stop-start

ERKEK ORGAZM BOZUKLUĞU

Retarde Ejakülasyon

• Boşalma Yetmezliği• Yoğunluğu ve süresi yeterli bir cinsel etkinlik sırasında,

olağan bir cinsel uyarılma evresi sonrası, sürekli ya da yineleyici bir biçimde orgazmın gecikmesi ya da olmaması şeklinde tanımlanır.

• Erkek orgazm bozukluğu– Normal cinsel uyarı ile tekrarlayan bir şekilde orgazma

ulaşamama ya da oldukça geç ulaşma• %8

• Masturbasyon ile bile boşalma yok• Masturbasyon ile var ancak cinsel birleşme ile yok• Erkek partnerinin el/ağız yollu yardımı ile boşalıyor ancak

cinsel birleşme ile yok• Durumsal

Biyolojik Nedenleri

• Düşük testosteron, • Nörolojik hastalıklar • Baş ve spinal travmalar• Medikasyon

– Antidepresanlar (TCA, SSRI)– MSS yi yavaşlatan ilaçlar

• Erektil disfonksiyona benzer kognitif süreç– Performans anksiyetesi

• Boşalmanın hiç olmaması (mastürbasyon, uyku ve cinsel ilişki sırasında), kısmen oluşması (mastürbasyonda oluşan ancak cinsel partnerle ilişkide gerçekleşmeyen boşalma) ya da uzun süren bir uyarılma veya cinsel birleşmeye karşın ejakülasyonda gecikme şeklinde ortaya çıkabilir.

• Boşalmanın hiç olmaması çoğu kez organik patolojiye işaret eder. Bazı ilaçların kullanımı boşalmayı geciktirebilmektedir.

Retrograd Ejakülasyon

• Orgazm duyumu alınmakta ancak penisten dışarıya bir ejakülat çıkmamaktadır.

• Mesanedeki iç sfinkter aktivitesinin inhibe olması sonucu ejakülatın mesane içine kaçması.

• Prostatektomi, diyabet, nöroleptik kullanımı gibi organik nedenlere bağlı ortaya çıkan bir sorundur.

• Seminal sıvı içermesi nedeniyle ilişkiden sonraki idrarın bulanık gelmesi tanıda değerli bir bulgudur.

Ağrılı Boşalma ve Disparoni

• Ağrılı ejakülasyon veya ejakülasyon sonrası oluşan ağrı • Nadir görülen bir bozukluk. • Ağrılı ejakülasyon genellikle uretra, prostat ve mesane

infeksiyonu gibi durumlarda oluşur. • Ejakülasyon sonrasında peniste yanma hissi.• Erkeğin ejakülasyonla ilgili kaygısı nedeniyle perine

kaslarında spazm oluşması. • Disparoninin nedeni çoğunlukla fiziksel olup, lokal bir

infeksiyon veya frenulum yırtıkları en sık nedenlerdir.

KADINDA ORGAZM BOZUKLUĞU

Epidemiyoloji

• %30• Batı toplumlarında en yaygın cinsel sorun• %46 tamamen ya da kısmen sorun yaşıyor.

Geleneksel kadın cinsel rolüEdilgenlik, çekingenlikÇift ilişkisine dair ikilemlerKendini bırakma korkusuBağımsızlığını ortaya koyma korkusuCinsellik konusundaki korkularEşe yönelik olumsuz duygularKontrolünü yitirme korkusu

Etiyoloji Psiko-Sosyal Nedenler

Etiyoloji

• Yanlış cinsel inanışlar• Cinselliği orgazma indirgeme• Performans anksiyetesi• Psikodinamik

– Hostilite– Cinsel dürtüler nedeniyle suçluluk

• Biyolojik– Yaşa bağlı olgunlaşma– 30 yaş

Yanlış İnanışlar• Çiftler birbirini sevdikleri takdirde sevişmekten nasıl zevk alabileceklerini de bilirler.• Cinsel ilişki cinsel birleşme (koitus) demektir.• Mastürbasyon zararlıdır. Mastürbasyonun cinsel güce zarar verici etkisi olabilir.• Kadınlarda orgazm cinsel birleşme ile sağlanmalıdır.• Oral seks, olgunlaşmamışlığın göstergesidir ve güvensizdir.• Sevişme her zaman doğal ve kendiliğinden olmalıdır, sevişme hakkında konuşmak ve

düşünmek onu bozar.• İstenmeyen gebelikleri önlemek, yalnız kadının sorumluluğundadır.• İyi bir sevgili (eş),hemen her cinsel birleşmelerinde partnerine orgazm

yaşatabilmelidir.• Eşler birbirini sevdikleri takdirde sevişmekten nasıl zevk alabileceklerini de bilirler.• Çift için “aynı anda orgazm” gerçekleştirilmesi gereken en önemli amaç

olmalıdır.• Klitoral uyarı ile orgazm olan ama cinsel birleşme sırasında orgazm

olamayan kadınlar olgunlaşmamıştır CETAD bilgilendirme dosyası, www.cetad.org.tr

DSM-IV TR Kriterleri

A Olağan bir cinsel uyarılma evresinden sonra orgazmın sürekli olarak ya da yineleyici bir biçimde gecikmesi ya da hiç olmaması. Kadınlar orgazmı tetikleyen uyarının türü ya da yoğunluğu açısından büyük değişkenlik gösterirler. Kadında orgazm bozukluğu tanısı, klinisyenin kadının yaşı, cinsel deneyimi ve aldığı cinsel uyarıların yeterliliği açısından baktığında orgazm olma yetisinin beklenenden daha az olduğu yargısına varması temeline dayanmaktadır.

DSM-IV TR Kriterleri

B. Bu bozukluk belirgin bir sıkıntıya ya da kişiler arası ilişkilerde zorluklara neden olmaktadır.

DSM-IV TR Kriterleri

C.

Bu işlev bozukluğu; başka bir I. Eksen bozukluğuyla daha iyi açıklanmaz (başka bir cinsel işlev bozukluğu dışında) ve sadece bir maddenin (Ör: kötüye kullanılabilen bir ilaç, tedavi amacıyla kullanılan bir ilaç) ya da genel tıbbi bir durumun doğrudan fizyolojik etkilerine bağlı değildir.

• Eğer orgazm bozukluğu başka bir I. Eksen bozukluğu ile daha iyi açıklanırsa, çoğu kez ek bir kadında orgazm bozukluğu tanısı konmaz.

• Eğer orgazm bozukluğu I. Eksen bozukluğundan önce gelirse ya da bağımsız olarak klinik ilgi odağıysa, bu ek tanı konabilir.

Alt Tipleri:

1. Yaşam boyu/ Edinilmiş2. Yaygın/Durumsal3. Psikolojik Etkenlere Bağlı/ Bileşik Etkenlere Bağlı

Gidiş

• Kadınlarda orgazm yetisi yaşla arttığı için, kadında orgazm bozukluğu genç kadınlarda daha yaygındır.

• Çoğu kadında orgazm bozukluğu edinilmiş olmaktan çok yaşam boyudur.

• Bir kez öğrenilirse önemli bir yaşam olayı araya girmediği sürece bu yeti yitirilmez.

Ayırıcı Tanı

• Genel Tıbbi Bir Duruma Bağlı Cinsel İşlev Bozukluğu– Omurilik lezyonu– Pelvik cerrahiler - vulvanın çıkartıldığı ya da vajinanın

açılıp yeniden onarıldığı– Nörolojik hastalıklar– Uyarılma evresi bozukluğuna sekonder orgazm

bozukluğu

Ayırıcı Tanı

• Diğer CİB’lere bağlı olarak uyarılma bozukluğuna ikincil olabilir.

• Partnerde prematür ejakülasyon varsa yetersiz uyarılmaya bağlı olabilir.

• Primer tanı mutlaka konmalı• Gerekirse orgazm bozukluğu tanısı

Ayırıcı Tanı

• Sürekli ya da yineleyici olmayan ya da belirgin bir sıkıntının ya da kişiler arası zorluğun eşlik etmediği seyrek orgazm sorunları kadında orgazm bozukluğu olarak kabul edilmez.

Ayırıcı Tanı

• Eğer sorunlar odak, yoğunluk ve süre olarak yetersiz cinsel uyarılmaya bağlıysa kadında orgazm bozukluğu tanısı gene uygun değildir.

Orgazm

• Orgazmın hem vajinal hem de klitoral bileşenleri vardır. • Orgazmın gerçekleşmesi için:

– Klitoral uyarı– Vajinal uyarı– Başka erojen bölgelerin fiziksel uyarısıya da fanteziler,

düşler gibi psikolojik uyaranlar

CETAD bilgilendirme dosyası, www.cetad.org.tr

istek

Orgazm olmadan çözülme

Orgazm (orgazm)

uyarılma

Orgazm olarak çözülme

• Kadınlarda orgastik eşikler farklılıklar gösterir. – Bazı kadınlar herhangi bir cinsel uyarı ile orgazm

olurken, diğerleri yoğun ve uzun klitoral uyarılma gerektirir.

– Bazı kadınlar bir kere orgazm ile kendilerini doyumlu hissederken diğerleri çoğul orgazm gereksinimi hissedebilir.

– Kadın orgazmının ortaya çıkmasını gerektiren uyarılma derecesi kadından kadına değişir,

– Aynı kadın farklı zamanlarda farklı düzeylerde uyarılma gereksinimi hissedebilir.

Spinal Travma

• T12 seviyesinde orgazm• T10 da da bildirilmiş

– Vagus– Hipogastrik

Tedavi

• Cinsel bilgilendirme– Yanlış inanışlar– Cinsellik kavramı– Anatomi fizyoloji

• Cinselliğe alıştırma, cinsel organ dışı beden bölgelerine odaklanma

• SF I –II• Self masturbasyon• Partnerle masturbasyon