View
235
Download
0
Category
Preview:
Citation preview
8/13/2019 Prezentimi Per Arbitrazhin
1/13
Ne prgjithsi pr
arbitrazhinPrezantimi
8/13/2019 Prezentimi Per Arbitrazhin
2/13
ka sht arbitrazhi?
Arbitrazhi sht metoda m e zakonshmedhe bashkkohore e zgjidhjes smosmarrveshjeve t cilat lindin gjatzhvillimit t operacioneve n tregtin
vendore por edhe ndrkombtare. sht nj mjet privat i zgjidhjes skonflikteve bazuar n marrveshjen eparaprake t palve pr t'ia referuar
kontestin eventual pr nj gjykate private. Kjo form dhe metod pr t zhvilluar nj
shtje gjyqsore zakonisht sht epreferuar pr nj seri arsyesh.
8/13/2019 Prezentimi Per Arbitrazhin
3/13
Procedura para gjykats s arbitrazhit ka
tendenc t jet shum m e shpejt sesa shtje e njjt kontestimore tiadresohet nj gjykate kombtare pr turealizuar respektivisht gjykuar.
Nj gjykat e arbitrazhit e kontraktuar caktuar pr t dgjuar dhe zgjedhur njmosmarrveshje sipas praktikave me
siguri t madhe do t kushtoj vmendjet plot t e t vazhdueshme shtjeskontestimore.
8/13/2019 Prezentimi Per Arbitrazhin
4/13
Gjykata e rregullta zakonisht kan koh t
limituar, listat t gjata e t ndryshme trasteve t cilat krkojn nj prqendrimdhe vmendje me t thlluar pr gjykuarnj rast gj e cila sht situat e vshtir.
Edhe pse gjykatat arbitrazhit duhet tplotsojn krkesat e drejtsis natyroredhe t vendosin n pajtim me ligjin atoduhet dhe mund t t miratojprocedurat e fleksibl dhe t shpejt.
8/13/2019 Prezentimi Per Arbitrazhin
5/13
Edhe pse arbitrazhit mund t jet m ishtrenjt se procesit gjyqsor i zhvilluar nnj gjykat t rregullt, tregtarve u konvenondhe parimisht pajtohen q t qndrojn nkt procedur pikrisht pr t fituar n kohdhe thjeshtsi procedurale.
Prve ksaj, shpenzimet e arbitrazhitzakonisht duhet t jen t prballueshme ngapalt dhe sipas rregullit nuk tatimohen nga t
tatimpaguesit. Tregtart shpesh preferojn intimitetin eprocesit t arbitrazhit pr publicitet q merrpjes gjat procedurs gjyqsore.
8/13/2019 Prezentimi Per Arbitrazhin
6/13
ARSYET PSE NE GJYKATEN E ARBITRAZHIT
Frika e pals se caktuar t bj gjyq me dik nvendin t huaj.
Sistemet jo te besueshme nacionale gjyqsorpr zgjedhjen e kontesteve eventuale netregtin vendore ;
Palt kan baze te justifikueshme te dyshojnse nuk do te jene te barabart t trajtohen ngagjykatat e huaja.
Gjendja e dobt sundimit t ligjit n shumvende ; Rritja e friks nga trajtimi i padrejt sht,
posarisht kur shtetet jan palt n konteste
apo kur interesat kombtare jan t prfshir.
8/13/2019 Prezentimi Per Arbitrazhin
7/13
Edhe ku gjykatat jan t paanshm, palvet huaja t mbetet n pozit tpafavorshme nga t paturit pr t vazhduarn mjedise t panjohura juridike dukeprdorur lokal avokatt.
N kto rrethana arbitrazhi sht njalternativ logjike. Sigurisht, e arbitrazhit nuk sht pa t
meta e saj. Nga natyra e tij, sht n dispozicion
vetm pr zgjidhur mosmarrveshjetndrmjet palve t nj marrveshje tarbitrazhit.
8/13/2019 Prezentimi Per Arbitrazhin
8/13
Arbitrazhi sht nj proces q zakonishtndodh n mesin e tregtarve.
Konsumatort rrall kan marrveshjearbitrazhi me shitsit.
Edhe pse sht e mundur pr palt qe pr
nj mosmarrveshje kontest t'iureferohen nj t gjykate te arbitrazhit ajodo te jete e pa mundur se paltparaprakisht nuk kane pajtuar kt.
Me fjal t tjera, nj mosmarrveshjeveose shqetsimin pr futjen ne funksion tearbitrazhit pr te ardhmen duhet tiparaprije nj marrveshje pr te
ardhmen;
8/13/2019 Prezentimi Per Arbitrazhin
9/13
Megjithat, edhe ne nj marrdhnjetregtare ku kontrata prmban njmarrveshje t arbitrazhit , jo t gjithapalt n kontest pajtohen qe gjykata earbitrazhit te fusnkonoje duke krijuarpengesa pr nj zgjidhje prfundimtare.
Gjykatat t arbitrazhit gjithashtu nuk kan
kompetenca detyruese dhe kshtu,shpesh kan nevoj pr ndrhyrjen dhembshtetjen t gjykatave.
8/13/2019 Prezentimi Per Arbitrazhin
10/13
Pavarsisht nga kufizimet e saj, praktikapo tregon se zgjedhja e kontestevenprmjet te arbitrazhit sht rritur derin at pik q sht br e nj tiparintegrale e tregtis globale.
Rndsia e saj pr t rregulluar kontestetne tregtin ndrkombtare kane qen tenjohura nga sistemet kombtare ligjoredhe nga ana e komunitetit t vendeve t
cilat kan krijuar nj kornizs ligjoreglobale pr t lehtsuar procesin earbitrazhit.
8/13/2019 Prezentimi Per Arbitrazhin
11/13
Baza ligjore
Procesi i arbitrazhit sht n thelb njmekanizm privat n baz t kontrats, sit gjitha kontratat e tjera,
ajo ka nevoj pr nj infrastrukturinstitucionale pr t qen efektive.
N fakt, pr shkak t karakterit t saj, ajoka nevoj pr infrastruktur m shum se
kontrata e zakonshme.
8/13/2019 Prezentimi Per Arbitrazhin
12/13
Ka dy lloje t infrastrukturs institucionale tcilat mbshtesin arbitrazhin tregtar
ndrkombtar. Nj lloj prbhet prej ligjeve t cilat
mundsojn gjykatat pr t zbatuarmarrveshjet e arbitrazhit dhe mime tarbitrazhit dhe pr t ndihmuar dhe t
mbikqyr procesin e arbitrazhit. Lloji i dyt i infrastruktur prbhet prej
shrbimeve t ofruara nga organizata t tilla siNdrkombtare Dhoma e Tregtis (ICC),
Shoqats Amerikane arbitrazhit (AAA), Gjykata e arbitrazhit ndrkombtar Londr(LCIA) dhe: Qendra Ndrkombtare pr Zgjidhjen e
Kontesteve lidhur me Investime (ICSID).
8/13/2019 Prezentimi Per Arbitrazhin
13/13
Konventa "Modeli I Ligji UNCITRAL i jep mshum t hollsishme asaj q prbn "arbitrazh
ndrkombtar. N baz t nenit 1 (3), nj arbitrazh
ndrkombtare sht n qoft se, n kohn eprfundimit t marrveshjes, palet kan vendet
e tyre t biznesit n shtetet e ndryshme. Kur palt kan vendet e tyre t t biznesit nt njjtn gjendje, arbitrazhit do t jet endendrkombtare nse caktuar vendin earbitrazhit, n vendin ku nj pjes t
konsiderueshme t obligimeve tregtare duhett jet kryer ose vendin me t cilat lndn emosmarrveshjes sht m e ngusht e lidhursht jasht shtetit t till.
Recommended