Prof dr Mirjana Stamenović - tirma89.files.wordpress.com · Eksudat Transudat . Dijagnostičke...

Prof dr Mirjana Stamenović

Uvod

Oboljenja disajnih organa česta

Čine najveći procenat svih registrovanih oboljenja u svim uzrastima

Respiratorni sistem neposredno izložen uticaju spoljne sredine

Bećeži se stalan porast rizičnih faktora

Uvod

Najčešći štetni činioci:

Uvod

Respiratorni sistem čine:

Gornji disajni putevi – nosna duplja, ždrelo, usna duplja

Donji disajni putevi- grkljan, dušnik, dušnice

Pluća

Uvod

Za normalnu plućnu ventilaciju potrebno je da:

Obeležja zdravstvene nege

Najčešći znaci i simptomi:

Promene u disanju i kašalj

Dispneja

Stridor

Hemoptizija

Bol u grudima

Cijanoza

Proširena simptomatologija:

Slabost

Malaksalost

Temperatura

Dehidratacija

Poremećaji razmene gasova

Smanjenje P O2

Povećanje P CO2

Temperatura, puls i TA prate opšte stanje

Obeležja zdravstvene nege

Vrste disanja:

Posledice parološkog disanja

Obeležja zdravstvene nege

Dispnea:

Fiziološka – subjektivni osećaj nedostatka vazduha (ambulantna dispnea)

Patološka – posledica patoloških procesa

Obeležja zdravstvene nege

Obeležja zdravstvene nege

Čujno disanje:

“Sviranje” u grudima

Stridor

Sestra obolelog

Postavlja u sedeći položaj i obezbeđuje mu oslonac prema napred

Relaksira ga

Aplikuje Th iz terapijskog plana

Ostali znaci i simptomi:

Obeležja zdravstvene nege

Kod obolelih uočavamo:

Obeležja zdravstvene nege

Kašalj:

Voljna ili refleksana pojava

Najčešće izazvan – dimom, hladnim vazduhom, zapaljenskim procesima, alergijskim reakcijama...

•Postupak sestre sa bolesnikom

koji kašlje:

Obeležja zdravstvene nege

Ispljuvak: Sestrinski postupci kod krvarenja iz respiratornog sistema (hemoptoja, hemoptizija)

Obeležja zdravstvene nege

Sestrinske akcije kod bolesnika koji iskašljava:

Dijagnostičke procedure Sestrinske intervencije

Učešće sestre u izvođenju svih Dg procedura

Edukacija

Dobro uzeta anamneza

Kolaborativno rešavanje

Odgovornost sestre

izvođenje

asistiranje

zbrinjavanje

raspremanje

Dijagnostičke procedure Sestrinske intervencije

Biohemijske analize:

KKS, SE, acido-bazni status, gasne analize, imunološke i serološke analize, srčani enzimi, testovi za ispitivanje funkcije jetre, druge analize kojima se proverava stanje organa i sistema

Gasne posebno značajne – sestra treba je upoznata sa

Mikrobiološke analize

Dijagnostičke procedure Sestrinske intervencije

Mikrobiološke analize

Pravilno čuvanje uzorka (u slučaju nemogućnosti brzog transportovanja) podrazumeva da se:

Najčešće mikrobiološke analize:

Bris ždrela, bris nazofarinksa, sputum

Dijagnostičke procedure Sestrinske intervencije

Sputum

Specifičan – bacil tuberkuloze

Uzeti uzorak se može čuvati tri dana na sobnoj temperaturi, zaštićen od svetlosti (tamno mesto)

Pri uzimanju preduzeti odgovarajuće mere kontrole infekcije (zaštititi i okolinu i sebe)

Nespecifičn – sve ostale bakterije

Ne sme se čuvati na sobnoj temperaturi duže od 2 h, a ako se čuva duže mora u frižideru na +4

Dijagnostičke procedure Sestrinske intervencije

Alergološka ispitivanja

Imunitet – odbrambena sposobnost organizma

ćelijski i humoralni

Poremećaji imuniteta:

- smanjenje

- alergija i anafilaksa

Dijagnostičke procedure Sestrinske intervencije

Alergološka ispitivanja

Ispitivanje imunog statusa – imunoalergijski testovi

In vivo i in vitro

In vitro – iz krvi i upućuju na imunodeficijenciju (igE) ili alergijsku astmu

In vivo – alergološkim kožnim testovima se određuju lokalne reakcije na mestu primene alergena

Dijagnostičke procedure Sestrinske intervencije

Alergološka ispitivanja

Koriste se gotovi, sterilni, standardni alergeni

Čuvaju se na temperaturi +4 stepeni (frižider)

Vrste testova:

- intradermalni

- način uboda – prick test

- test skarifikacijom

- epikutani test

Dijagnostičke procedure Sestrinske intervencije

Neinvazivne dijagnostičke metode

Spirometrija – meri se zapremina i brzina protoka udahnutog i izdahnutoh vazduha (spirograf)

Dijagnostičke procedure Sestrinske intervencije

Neinvazivne dijagnostičke metode

Telesna pletizmografija – mere se ukupni otpori u disajnim putevima i ukupna zaprermina vazduha u grudnom košu

Spiroergometrija – ispitivanje KVS i RS uz fizičko opterećenje, radi procene kardiovaskularne insuficijencije i respiratorne opstrukcije

Farmakodinamski testovi – za dokazivanje poremećaja imuniteta ili prisustva alergijskih reakcija, kao i procene efekata terapije

- bronhoprovokativni testovi (potvrđuju bronhijalnu opstrukciju – astma)

Dijagnostičke procedure Sestrinske intervencije

Neinvazivne dijagnostičke metode

Farmakodinamski – bronhoprovokativni (metaholin)

- aparat – astrograf – uvid u stanje disajnih puteva i precizna procena reakcije organizma na bronhoprovokatore

- dva sistema

Dijagnostičke procedure Sestrinske intervencije

Invazivne dijagnostičke metode

Zahtevaju oštećenje parenhima

Moguće komplikacije za vreme i nakon izvođenja

- bronhoskopija

- bronhografija

- pleuralna punkcija

- biopsija pleure

- biopsija pluća

Dijagnostičke procedure Sestrinske intervencije

Invazivne dijagnostičke metode

Dijadnistička podrazumeva:

Dijagnostičke procedure Sestrinske intervencije

Dijagnistička podrazumeva:

Terapijska

Dijagnostičke procedure Sestrinske intervencije

Dijagnostičke procedure Sestrinske intervencije

Invazivne dijagnostičke metode

Bronhografija (radiološka metoda) – utvrđuje se proširenje ili suženje bronhijalnog stabla

Jodni preparat se ubacuje putem sonde

Dijagnostičke procedure Sestrinske intervencije

Invazivne dijagnostičke metode

Pleuralna punkcija

Dg i Th procedura

Indikacije: uzimanje uzoraka i odstranjivanje nakupljene tečnosti

Eksudat

Transudat

Dijagnostičke procedure Sestrinske intervencije

Biopsija pleure

Uzimanje uzoraka pleure za patohistološki pregled

Izvodi se u slučaju izliva nepoznatog porekla

Izvodi se u lokalnoj anesteziji

Pregled bioptičkog materijala: citologija, mikrobiologija, biohemija, levenštajn

Dg pleuritisa, tuberkuloze i malignih bolesti

Perkutana aspiraciona biopsija pluća

Izvodi se kada se bronhoskopijom ne može dobiti materijal

Pod kontrolom rentgena

Promena treba da bude dovoljno velika

Komplikacije:

- pneumotoraks (rešava se eksuflacijom ili drenažom)

- vazdušna embolija

Terapijske procedure

Lekovi:

Antitusici

Sekretolitici

Antituberkulostatici

Antibiotici

Analgetici – antipiretici

Bronhodilatatori

Kortikosteroidi

Citostatici

Specifične Th procedure:

Terapijske procedure

Inhalaciona terapija – aplikacija leka u obliku aerosola

Za uspešnost je neophodna:

Bronhodilatatori, sekretolitici, kortikosteroidi, antimikotici

Koriste se: doziran inhalator aerosola, inhalator aktiviran udisajem i aparat za inhalaciju

Terapijske procedure

Prednosti inhalacione terapije:

Zadaci sestre u procesu edukacije za samolečenje:

Terapijske procedure

Oksigenoterapija

Za normalno odvijanje fizioloških funkcija u organizmu treba 340 do 450 ml O2 u minuti

Za normalan proces disanja neophodni su:

Terapijske procedure

Oksigenoterapija se daje po principu 3 K:

Kontinuirano

Kombinovano

Kontrolisano

Indikacije: reanimacija povređenih, otrovanih, stanja šoka, bolesti pluća i disajnih puteva, bolesti srca

Obavezna je kontrola P O2 i P CO2

Maska

Kateter

Kanila

Šator

Inkubator

Hauba

Terapijske procedure

Sestrinske intervencije: