Rationeel EnergieGebruik

Rationeel EnergieGebruikNajaar 2011

2

Structuur

3

Besparen op elektriciteit

4

Zonder investeringen

Besparen op elektriciteit

5

Schakel uit

Schakel toestellen die u niet gebruikt uit •Doe het licht uit•Gebruik de aan/uit knop van de stekkerdoos• Trek de stekker uit• Halogeenlampen• Laders• …• Bij langdurige afwezigheid

• Koelkast• Oven• …

6

Koel efficiënt

• Plaats het toestel op koele plaats• Zorg voor ventilatieruimte achteraan ( 5 à 10 cm)• Open deur zo kort mogelijk• Maak de diepvries ijsvrij

• 1 mm = 10% meer verbruik! Nieuwe zuinige toestellen ontdooien automatisch

• Ontdooi in de koelkast• Zet geen warm voedsel in de koelkast• Plaats alleen wat gekoeld moet worden in de koelkast• Meet de temperatuur van de koelkast (ideaal 4 à 6°C) en pas die indien nodig aan• Reinig de rubberen sluiting, vervang ze indien nodig

7

Kook efficiënt

• Plaats het deksel op de pot• 30% besparing (op 301 kWh per jaar voor kookplaat

en oven)• Kook met snelkookpan• Plaats de juiste pot op de juiste kookplaat• Schakel de kookplaat vroeger uit• Warm kleine hoeveelheden op in de microgolf• Kook water in de waterkoker• Gebruik de vaatwasser volledig gevuld• Gebruik voor de vaatwasser het juiste programma op zo laag mogelijke temperatuur

8

Was efficiënt• Gebruik wasmachine volledig gevuld• Was op lage temperatuur• Zet zwiersnelheid op hoogste stand, koop desnoods een extra zwierder• Droog op de waslijn• Plaats de droogkast in een warme ruimte• Gebruik droogkast volledig gevuld• Reinig regelmatig de pluizenfilter van de droogkast

9

Met beperkte investeringen

Besparen op elektriciteit

10

Vermijd stand-by gebruik

• Koop toestellen met beperkt stand-by gebruik• Vraag naar standby-gebruik bij aankoop

• Plaats waar meerdere apparaten bij mekaar staan (bij computer en TV) een stekkerdoos met aan/uit knop

• Winst• 6,6% van elektriciteitsverbruik is sluipverbruik

11

Verlicht je woning

• Maak zo veel mogelijk gebruik van daglicht

• Gebruik lichte kleuren• Vensterbanken•Muren• Vloeren•Meubelen

• Plaats werkplek, tafel, … dicht bij een raam

12

Sluit toestellen aan op warm water

• Sluit de vaatwasser aan op het sanitair warm water• Alleen bij beperkte leidinglengte

• Sluit de wasmachine (hotfill) aan op het sanitair warm water• Aangepast toestel nodig!!!• Alleen bij beperkte leidinglengte

13

Gebruik spaarlampen

•Kies voor spaarlampen als ze minstens 30 minuten per dag branden•Kies uw lamp op www.topten.be

Figuur: Groenlicht Vlaanderen Foto’s: Philips, Osram

Winst

14

Met hoge investeringen

Besparen op elektriciteit

15

Kies toestellen niet groter dan nodig

Kies een toestel op maat• Koelkast•Diepvries•Wasmachine•Droogkast• Beeldscherm (TV, computer)

Beperk het aantal toestellen (koelen en vriezen)

16

Vervang oude toestellen door energiezuinige modellen

Vervang• Koelkast• Diepvries• Wasmachine• Droogkast• Vaatwasser

Door de zuinigste toestellen• Kies op www.topten.be• Baseer u niet alleen op het energielabel maar vergelijk het verbruik

17

Vervang oude toestellen door energiezuinige modellen

• Koop een laptop in plaats van een desktop PC met monitor• Koop een TV en computer met LCD-scherm i.p.v. Plasma scherm • Kies uw TV op http://www.ecolabel.be• Hoe hoger de resolutie van een scherm, hoe hoger het verbruik• Kook op gas in plaats van elektrisch

Winst Vervanging van alle toestellen door de zuinigste op de markt, voor een gemiddeld gezin in België: 1448 kWh per jaar

18

Vermijd elektrische bijverwarming

Waarom•Groot verlies bij omzetting van brandstof naar elektriciteit in centrales•Duur

Alternatieven•Gevelkachels op aardgas•Houtpelletkachels

19

Besparen op warmte

20

Zonder investeringen

Besparen op warmte

21

Sluit deuren en ramen

Sluit alle deuren tussen verwarmde en niet-verwarmde ruimtes tijdens het stookseizoen

Open ramen tijdens het stookseizoen alleen voor noodzakelijke ventilatie

22

Verwarm niet meer dan nodig

• Zet de verwarming overdag een graadje lager• Winst: ongeveer 5% op verwarmingskosten

• Zet de verwarming ‘s nachts op minimum temperatuur (13 à 15°C)• Winst: ongeveer 9% op verwarmingskosten

• Zet de verwarming in kamers die u verlaat (en slaapkamers) op minimumtemperatuur• Winst: ongeveer 8% op verwarmingskosten

• Verlaag de temperatuur een half uur voor het slapengaan• Winst: ongeveer 2% op verwarmingskosten

23

Beperk het verbruik van warm water

• Gebruik koud water indien mogelijk• Voor handen wassen, tanden poetsen, …• Zet hendel mengkranen in stand koud

• Neem een douche i.p.v. een bad• Verbruik douche: ongeveer 55 à 60 l • Verbruik bad: ongeveer 110 liter

24

Installaties

• Schakel de waakvlam uit als een toestel niet gebruikt wordt

• Ontlucht radiatoren•Hoe: begin met de laagste en eindig met de hoogste radiator

! Vul bij met water

25

Met beperkte investeringen

Besparen op warmte

Dicht kieren en spleten

Dicht kieren en spleten tussen vaste gebouwdelen:• bij de overgang tussen muur, vloer en dak• bij de doorvoer van leidingen• bij de doorvoer van schouwen• tussen buitenschrijnwerk en de buitenmuur, langs

buiten en binnen• tussen binnenschrijnwerk en binnenmuren, tussen

verwarmde en niet-verwarmde ruimtes (garage, berging, zolder, …)

Gebruik hiervoor:• schuimen• luchtdichtingstapes• luchtdichtingsfolies• kitten

26

Dicht kieren en spleten

Dicht kieren en spleten tussen bewegende delen:• van ramen en deuren• van binnendeuren tussen verwarmde en niet-verwarmde ruimtes

Gebruik hiervoor:• tochtstrips van de juiste dikte• tochtborstels onder de deuren

Winst:• 10% op de energierekening voor verwarming

27

28

Figuur: WTCB TV 188 plaatsen van buitenschrijnwerk

Isoleer rolluikkasten

Winst• 10 à 30 euro

per raam per jaar

29

Isoleer leidingen

Isoleer•Warmwaterleidingen• CV-buizen, vooral in niet-verwarmde ruimtes

Hoe?•Min. 2 cm• Liefst dubbele van leidingdiameter

Winst• Tot 4 euro per meter per jaar

30

Gebruik radiatorfolie

Plaats radiatorfolie achter radiatoren• Voor niet-geïsoleerde buitenmuren• Voor binnenmuren die grenzen aan niet-verwarmde ruimtes

Winst•Ongeveer 10 euro per m² radiatorfolie per jaar

31

Plaats gordijnen correct

Gordijn mag radiator niet bedekken!

32

Bespaar op warm water

• Spaardouchekop• Verbruik 5 à 7 l/minuut i.p.v. 10 à 18 l/minuut

• Eengreepsmengkranen en thermostatische mengkranen• Sneller de gewenste temperatuur

• Perlatoren of bruismondstukken op kranen wastafels of waterbesparende kranen• Zie werking spaardouchekop

33

Onderhoud CV-installatie

Onderhoud ketel• Jaarlijks voor stookolie (verplicht)• Om de twee jaar voor gas (verplicht)

Winst• 3 à 10 %

Vermijd CO-vegiftiging!!!• Laat de schoorsteen reinigen• Laat ook waterverwamingstoestellen nakijken• Voorzie voldoende luchttoevoer voor open verbrandingstoestellen zoals oude geisers, boilers of ketels

34

Installeer een goede regeling

Plaats een programmeerbare kamerthermostaat• Stuurt de ketel aan • Temperatuurverlaging volgens dagprogramma’s, weekprogramma’s• Winst:15 à 25 % op verwarmingskosten

Plaats thermostatische kranen • Op alle radiatoren• Behalve in ruimte kamerthermostaat• Winst: 1% op verwarmingskosten (of 5 à 15 euro per jaar) per radiator

35

Met hoge investeringen

Besparen op warmte

Isoleer uw dak

Isoleer • Zoldervloer (zolder als bergruimte)• Hellend dak (zolder als leefruimte)

Isoleer voldoende• Min. 20 cm isolatiedikte

Isoleer correct• Informeer u• Volg een opleiding• Vraag advies

Winst• Tot 20 euro per m² dakoppervlakte per jaarBereken zelf de terugverdientijd op de energiewinstcalculator op www.energiesparen.be

36

37

Isoleer uw kelder

Isoleer • het plafond van de kelder• de keldertrap, de muren langs de keldertrap, de kelderdeur

Isoleer correct• Informeer u• Volg een opleiding• Vraag advies

Winst• Afhankelijk van omvang en opbouw

38

Vervang enkel glas door HR-glas

Kies voor hoogrendementsglas• Kies voor glas met Ug ≤ 1,1 W/m²K

Winst • Ongeveer 10 euro per m² raamoppervlakte per jaarBereken zelf de terugverdientijd op de energiewinstcalculator op www.energiesparen.be

Aandachtspunten• Kies bij het vervangen van volledige ramen ook voor een

goed geïsoleerd kader• Overweeg het plaatsen van ventilatieroosters bij het

vervangen van glas of ramen• Maak de juiste keuzes

• Informeer u• Volg een opleiding• Vraag advies

39

Vervang de oude CV-ketel

Vervang een stookketel van 15 à 20 jaar oud• Door een condensatie ketel op gas• Door een condensatieketel of een hoogrendementsketel op stookolie

Winst? • Rendement nieuwe stookketel ligt

• 20 à 25% hoger dan bij stookketel van meer dan 15 jaar oud• 25 à 30% hoger dan bij stookketels van 20 à 30 jaar oud

Bereken zelf de terugverdientijd op de energiewinstcalculator op www.energiesparen.be

gas stookolie

40

Besparen op warmte en ventileren

41

Waarom ventileren

Vochtige lucht afvoeren menselijke productie van waterdamp menselijke activiteiten: baden, koken, wassen, poetsen, planten

Vervuilde lucht afvoeren• zweet, ademhaling (CO2)• huisdieren• huisvuil• roken, kaarsen• toestellen (printer, mixer, stofzuiger)• onderhoudsproducten,…

Verse lucht aanvoeren

42

Hoe ventileren

• Door middel van een geschikt en energie-zuinig ventilatiesysteem afgestemd op woning en leefwijze van de bewoners

• Ongeschikte methodes• Openen van ramen en deuren• Kieren en spleten

• Bij gebrek aan een gecontroleerd ventilatiesysteem• Zet ramen meerdere keren per dag 3 à 15 minuten op kipstand• Zet verwarming uit tijdens ventileren

43

Meer info

www.energiesparen.be• Energiewinstcalculatoren• Brochures over energiebesparing

http://documentatie.leefmilieubrussel.be• Folder met 100 tips over energiebesparen

http://www.klimaat.be/spip.php?article116• Tips over energiebeparing

Meer info:vormingen en infosessies

44

•Avondsessies• Wat is duurzaam bouwen ?• Isoleren van hellende en

platte daken• Isolatie van bestaande

gebouwen• Energiezuinige verwarming• Warmtepompen voor

woningverwarming• Toepassingen van zonne-

energie• Rationeel watergebruik• Rationeel energiegebruik• Dakisolatie voor doe-het-

zelvers

•Dagcursus ‘Programma van de

Bouwheer’

•Tweedaagse cursus ‘BouwTeam’

Meer info, data en inschrijvingen: •www.dialoog.be >> cursusagenda•info@dialoog.be •tel 016 23 26 49

Provinciale steunpunten Duurzaam Bouwen

45

Voor korte technische vragen of individueel advies kan je terecht bij de provinciale steunpunten Duurzaam Bouwen:

Provincie Antwerpen: Kamp Cwww.kampc.be - info@kampc.provant.be

dinsdag tot vrijdag en 3e zaterdag van de maand 9u – 17u 014/ 27 96 50

elke eerste donderdag van de maand 9u – 21u

Provincie Limburg Steunpunt Duurzaam Bouwenwww.dubolimburg.be - steunpunt@dubolimburg.be

Adviesloket donderdag 9u – 17u 078/15 01 86www.limburgisoleert.be - isoleer@limburg.be

Isolatieloket maandag 13u – 17u 011/517 057donderdag 8u30 – 12u30

Provincie Oost-Vlaanderen: Steunpunt Dubo Oost-Vlaanderen i.s.m. MilieuAdviesWinkelwww.milieuadvieswinkel.be – vraag@milieuadvieswinkel.be

maandag tot woensdag 9u – 12u30 13u – 16u30 09/242 87 59

Provincie Vlaams-Brabant: Steunpunt Dubo Vlaams-Brabant i.s.m Dialoogwww.dubovlaamsbrabant.be – steunpuntdubo@vlaamsbrabant.be

dinsdag 9u – 12u30 016/23 26 49

Provincie West-Vlaanderen: Steunpunt Duurzaam Bouwen i.s.m. Zonnewindtwww.west-vlaanderen.be/duurzaambouwen - adviesloket@zonnewindt.be

maandag tot vrijdag 9u –17u 0477/36 18 53