Rezension: Stoffwechsel im tierischen Organismus. Historische Studien zu Liebigs »Thier-Chemie«...

Preview:

Citation preview

�� ������ ���� �� ��������� �� �� ����� � � ���� ��� � ������ ��� � ��� ������ ������ ! �"�#$���

�� � � ��%� ������� &'���� (�� � �����) � �� )�� � %� * � +� ���,,-�����+ ,,� .���� &'���/�� *- �0 �- 1�)� 2� ! "�#���

�� ������ * � +� � �+�� ��� 3�) � � 1�-����+ ��, 4�5� ���+ ��� 4������+ � &���6���- + ���2� � � ���� �� &'��� �- 1�)� 2� �

�2 � � ��%� 7� � *� 8��)�� 9� ���06������ )���� �, :���� , ��� �� � ��5� ���+5� �� �������� ���� �� �� ��� ���� �� ���������� ����� �; ����; ! 2�$#2;��

�� � 4�5� ���+ & ����,, ���� ��� � � <��� * � +� ����� � 9 ������ �+��%� ���� � <+�� �� � � ����+��� ���� % �� � � ���'� 3�� (� � ��� ��=� & ����,,� <+�6� �� 0� + �� � � 9���� *��- + � ���) & ����,,� � 8�����,, ��� ���� �� ���,,-������> ?� ��$��

�� 3���� &���� *@��� �� �� ��A��)B�� � �� � ��))��� ��C �� )��C � ��C �A+A���C��3��� � ��5� ���+ +A�A�� �� ���A�) 4� �� ��;�! ��) �! �� ���� D*� , C �A �� ) � � ��A6 � �� �� ���� � �� � �� � � �! ��A�������E

�$ <�� ��������+ �� F��%��� � ���� &��,�� 3������ 4�5� ���+ ��� +���� �� �, ��)�������� ��) ����� � ��������� ����� �+ � ���+ ��� ��)����� ��� .�� 1� 4�� � �8�+� � 3����G ���� �� �) �! �� ����B+��! �� A�B��! 22 �� ��2"� 4� � ��2"! �� ��#��� � � ���� � ��� ���� ���� &��,�� 3������ H+�� %�� �� ,� ��5� ���+ ��� ��)����� �� ��� ��������� ���� ����2� ! ���#����

�" 7��% 8�,) ��� I� G���� �� ��� 1�� ) ��� �� � J=����,,! ��� I� � 1�� ) ��� ���6+�%� � K��0���� ������ ��� ��������� ��������� �� ������������ 2$ ����� ! 2�� � �2$"� &���� J���5� ���� ���� =��� �� - ��� ���� � &������+ ) � ��� + >����� ��+6�����+�L � � &���� J���5�� � � ���� ��� ���� .�� 8)��� J�����+� �8�+� � ��% ��4������+ ��� 9��� � � � ����! &��� (..! 9 � .(! �� ���

�; <�� � �������+��� ��� �� �-� ��;� � ��� �� ������� I� �� �=�� +��= ��0� 6���� I�� ��� � �� *������ � � I� �� �=��0� � 0�� � � ��%� 1����) 7�C�� �� 6��� ����� �� � <���� �G��� �� �� 3��+ 7������ �� ,� �� 1�����)�� �, 9��� �+! &��6�� � J�� " J- M�0 ���2! ��� (..�

�� � ��� 7�������� J� ����� � �� �� � :�� 2) A� � ��! 4� � ��;2��� � � � �� ��- � � ��)� ���0�% � 9� 7��� �, �� � �� *����� ����! ��� (.�$� ��)� &� 8 �0� 9� ��� �� �, �� �� � ��� �������5 �� �� ���� � �� �, )� � �� �� ��� ��

���� �� �������� ������ �$" ����; ! ;"�#;"��$� <��� ���-� �+� � 1%�� �� >�������,�! &��� ; 7��0,�� �) �� � ���"! �� ���$2 3�� 1�+��� ����� ��� ��� (����� � < +�-=) � F��0� ��� * �% + ��"��

1���� ,� �� (,����� I� ��64�,� �)� ��)�� �� ����� ������� &'���! �� % � ��� 8���6����� 8�����!� ���)6�����6�+ �2! �6����" .����+� J&

< �+����� * ���� ���))��=�� �%���))�+����� ��� 7 �% F�,,�

�������� ����� ������ ������� �������������������� �� ��������� ����������� ����������� �� ��� !� ���"��� #$�����%�����&�'()*�� +� ����������"���� ,�� ����� ���"���� -��� ���� .����� �/ ���� ������� 0 �����1 � '� ������� ���%�2��� ����,����� *33'�4��5 6�768393�3:�9�

� ���) *- �0 � (�-��� ��� .N#N.. # ��6����� &'���� < � + &)0��+� %� 9�)�6

� 0 ��� %� 1��-��� � & �=+ � � �)&���� ��� N...#N( # 7� � *� 8��)�� < �6,'���+ � * � +� O9� 63�) P Q�+� �����"�R� ��� �#"� # ������� &'���� (�� � ��������� ������� %� * � +� ���,,-�����+ ,,���� "�#�� # 8���6�� ���'��� � �5������ 8�����,,� ��� � ( ��� �)�� Q����R� ��� �$#��; # J 0����� ��� � � - �������,�� �� <6�=���+��� ) ��� �������� Q��;"R� ��� ���#

& ��� %� � �������,��+��� ��� 2$ �2��2 � < �+����� * ���� ��$

&�� �������,��+���� 2$ �2��2 ��$#��"

���� � ���� � ���� ������ ��� ������ ��������� ��������� ������ ����� ����� !�"���� ��� #������$������!�%�������� &' ��(��(�� �������� �)������ ��"��������������� �*��"���+���� ��� ,������� -�� ��������� ��� ������.'"�)���� ����� ����!� ��� '"����� &�/�0��/�1�2�1(/3 )���������� ��� ��*������4 &' �((�5�(6�� 7��$����� 8������ ��� ������ ������ 9)�� � '"����� :;��������"�� �/0�:<��=99�����"���.���:'"�)���� � ������� �)������ >������"��=����� �?!���������� 7������� )��� ��� '��99.*�"���� &' 5�1�5@0� � ������� �)������ ��9)�.���� ��� 7����� ��� >������"� �=���� ��� ������������ AB������"������ )��� ��� C��� �������$���D &' 5@��50�6 7����"E ��� 7�����' 50(�@F�� � ������� �)������ <������E������� 7����"E ��� ������� 7����� A-� <���$����G��� ��%�������� ��� ��������� �� +���� �����%��E3 ��� ������ �������"�9���D &' @F(�@��67����"E ��� 7����� ' @�@�@�0� � ���� H�$��� I�.���� 7���"���� ��� ��%���"��� ������������ J��G��� -�� ������������ �������� 2�1(04 &' @�(�@(�� � ����!� ' >������ #�� ������ ;�.���"� J���! �� '���"��� ����� ������ ��!���2�11F4 &' @(@�@1(� � J)����� ����� -���������.��� ����� >������"� �=���� � ��� B��������$�J=������� 2�11/4 &' @11 0�5� � H��������!������� 7������:���������������� :7��$��� ���� �� ��"� ��� ��� �9��9)����� 7������� �

����� ����������"E &�"� �� K����������� ��.����3 �� ��� �� #���� �� �"E���� H���� �� �.�"��������L�� ��� ������"E� �������9)�� > H

������ ����� ���� �������� ������� �� �������� ������ ������� ��������� ������������ !""� #$%���&'�( )��*� +��� �,-������ .//0�"�+' 0�12345�607�. ��-� 0�12345�6.0�3��,���� '�=��=��.����� C����� '�"���� ��

��� '"���"��� ;�9��"�����3 +��"������� �� �����.��"� ����!�"����� &' ��@�� � '%��� �����"��E�#�� I�������� �9 ������� �� ��� I!"� �9C����� '�"����� #�� J��� B��������% I���� ��� >���� ��9 �9 ��� #*������� +�����% &' @(��/� � ,�"����� ;=������ J����!�% ��7�� ������� ����� C����� '�"���� &' �1�(/� � ������ #���"����� 7�������"� ;����"������ C����� '�"����� ��� '"���"� �� '��'"���"�M &' (1���F� � ������� ,��"���� +����.N���"�� �9 ��� ������"� �9 7���E%� #�� +�� �9�����"������% &' �����@/� � +%.;)����� ��)���

�������% �� ������"� �� ��� ,����!����3 �1FF��10�� ������3 ������ �� ��� #���� ;��"� &' �@1��/@� � '��9� H)��� #�� ;���������! ��.�*��� �����"� �� ��� ��."���� 3 ������ 7".����O �� C�� J���%� 7 �����"��% ,���������"� ����"% �� ��� H������ �9 ��� ,�����%����"!!�� ������ ��� '�"��� ����� �� &' �/��5�F� � ����9 ;������ ��������� �� � 7���9 �����%M ��E� <���3 C�E��� #��9P�99.;��.����E% �� ������ ����������� � ��� H���� ���.��� I�������� 9�� ���� ;����"� &' 5���505� �B�� -��"���� #�� ?!������ �9 J���.��.*��� +������ �� ���"������ �� ����� +����.�!�����"� *��� +�������� �� J���% 9����10�� #�� I!���������% �9 C���������M&' 50@�5/F� > H

������ �����&8-������ 9��-��� ���������:�� ,���-;������ ������ +����;�� �, ������<�������� ��,���%%� =����� +����%� 66� ��,�������� >� ������� .//.� "�+' 5�202�/4./1�!�-�� �����$�� ������ '������� ������� �9

��� <����$��� ��� ������������� J����� H��9�.����3 ��� �110 �� ������ ��� ����� ���"���.9)��� *���� -�� ��������"��� �����$�� *����� �������"��� K���������� ��������� ,�"��� '����: ������ H�����"�� ���������

&' (� � -���� 7 -����"�� -�� 9������� H=�!����� ��� ;$���� ��� -����� �� '��� &' @�55� ��)���� #��"���� -� ?!������ �� J������,���E��!��� � ������� �� ������ ��� ,%���� &' 5@�@0� 2���� ���� �9 ' @@ ��� @0 ��� 7����.������ ��������� ������"�� *�����4 � ,�."���� +����� J����� J����� ��� ��� �������� ��������� &' @��0/� � '������ �� ��N����J�����3 ��� H��"��� ��� ;����� ��� ��� 9��"��7����� &' 01��/� � ���"� J������ ���!��������.����� ��� J��"�*�����E��� ��� ��*����� &' �1��@� � ������ H�����"�� J�����3 ������� ������ ������������ ��� ,�����E &' ���(�� �,���� ��""������� C�"� ���� �� ��� �����.������ �*��"��� J����� ��� H�!��� &' (@�/5� �,���"� 7 >���""����� -�� ������ ���� � �������� ������� �� H����E�� &' /@�1F� � J��."��� C������ -�� ������ J����� &' 1��11� ����.������ '"�)��� -�� J�����.�����G �� ���'�"�� �� ����*���� &' �F���F�� � ,�"���'����� ����� ������� ��� II ���� <���!��"���M&' �F(����� � ��������!���3 ����������������

> H

����"��� ��� �������"�9�����"��"��� 5� &5FF5�� ��������� ���������F�

��� �������"�9�����"� 5� &5FF5� �F���F�

Recommended