View
169
Download
20
Category
Preview:
Citation preview
rf:
y..
-.'
I
^w'^>
r>
-^'
4
-3j
^
t
-^di(flitarur, VJdclicet in proprietateluatcnebrofa hilos,quod eft amicus Sopht.t hoc eft , ftpientia , quafi amor feu ftudium lapientix. Liquet ergo , quod a Grc-ecis fic vocatur , quatenus comprehen,
&
1
I
dit in fe'
amorem
fapientix
,
fcii
quia inipfius
tradlando fipientiam
homines ad
amoremtiquis
incicanturatquealliciuntur.
An-
i quippe qui eam hominum Ethnicorunxconceptibus ac pbantafijsjchimeris impreffit , ut etiam eledos (fi eflet poflibi, le)fubtilibus atque callidis liiis fallacijs decipiat.Hinc ergo tanta feminara eft a mundiorigine inter philofophiamatqueeffentialem , illamfalfam fcu adulterinam difcordia : hinc tantus philofophorum philofophix a mundanis contemptusNonne hoc totum h pagina finftahabe-
&
&
temporibus didta erat hsc fcientia Sophia,Ceu fapicntia tantum, at Pythagoras cgregius illc philofophus vocabulii Thilos tum poftea addidit , ut pote , qui fe maluit potius pro Philofopho , hoc clt , fapientix amatore, feu Itudiofo haberi ,quam titu-
mus fufficienter confirmatum ? Non in Sapientia carnali (ait Apoftolus) fed in gratia
Dei
verfati;
fumusin hocmundo- Atque2.Cot r,i2.
iterum
Prudentia carnis Mors eft , quoniam fapicntia carnis eft inimica Dei^ Prudentia ipiritus eft vita pax.Et alibi lucu-
&
lum
lapientis
fibi
impudenter arrogare.
lentius.-
Pra:dicatio raea
non
eftin perfua-
B
fionibus
!
SECTIONIS& humanae fapienriseverbis/cd in oilenfione fpiricus & vericaris fapientiamfionibus:
PRIM.fi LIB.h.Sapientia ver6 dc furfum defcedens eft de Dco :quibus 1 iquet,quod ut j uxta intcgram pagina: fancts harmonia , fadiabolica:
loquimur mtcr perfedos ; iapientiain autc non hujus mundi, fcd loquimur Dci Sapictiam in Myltericquarabfconditaeft^quamI.Cor.2.4.fuii &c: Quibus verbisdocemur primu, quod orationcs oratoru mundanoru fuaves & mcllifluje, qui fblo fermone & non reali virtute
Dcusrcvclavicclcclis pcr fpiritum
picntiaaccipitur , nimirumproterrena& mundana.que ett fpuria, hoc ett ,ab invenrionehumana, nec non fccunduclementa mundi parta (uti didum elt) ita ctia eft fapicntia verai]la,qu3e,
pura atque eifentialis nimirii
tuum ortum feu radicem habetin
funt fapietes,philofophique lbphifticri,quilinguis mujca pollicentur,effcGl:u
tame paplanc
Chrilto feu verbo Dei juxta illud fapientis: Verbum Dei altiflimi e(t fapientis fons.
runi aut nihil prxftare poiTuntfeu dlcntiales verba virtutea
;
fint
venti inanes, cu viceveria philofophi reales
Quod cum ita fic , non cum canto fervore feu vehementia a nobis Chriftianis adoranda atque ampledtandaadulterinavcrifTimaeft
Ecclef.1.7.
&
poteftatc
Philofophia illa
munita cdcrc foleat. Sccund6,quod fcrmo vero potenti philofophoprolatus, fit fruduofus florcfcens,quippe qui a^tcrniracis fiipietia non illa hu us mundi ftatuminatur ,qure lapidis Lydij examinatione folumodo potes invenitur. Tertio, quonia
&
mendax, cjue ab infideliii figmentis origincm fuam ducif, ut illaomniii
&
&
& clficaciflima.ut pote fuper fun,
&
j
verura Chriftum lefum unicu lapidem Angularem in contemptu haberetur, pro nitiiloplane penderetur, quippe'
damentum
&
fapiecia cccleftis
humano
generi
eft
myftiIblis
& no humana tradicione revelata,uf pote in potcftate divina folummodo &ccfanclis atqueclccftis
cujus Ibiius cft implere,fu(tcntare vivificare omnia: in ita faciendo Itultos
&
Nam
&
dcteda leu manifcfta
temerarios imitabimur Ifraelitas , de quibus Propheta Baruch inhoc lenfu:SapieticE
Baruch.3.
& per confeques Ethnicis fapietibus atqueintidelibusincognita:& tameiftifuntpraecipui philofophi^ Chriftianorum compolitores, qua ipfi , vcrs ac divin^ philofophi^ leges rclpucntes vel falte ignorantes , tan-
fontem reliquit Ifrael
,
hoc cft,ncglexit fa-
fa tiducia
& conamine vcncratur atque in&
fequuntur,ac fi divinitas a cccloelTet nobis
Coloff2,S,
hominibus dcmiira- Cum niliilominus nos cx Apofroli verbis colligimus,quod ipfifit fallax, vana fbphiftica,quatenusortaeft cx traditionc hominii fecundij clementa hujus mundi fabricata non a Chrifto vcro lapidc angulari ,in quo habicatplcnitudo Divinicacis corporalicer: Hinc ergo ide alicer:Nos non fpiricum hujus mundi accepinius, fed fpiricum, qui cil ex Deo, qui ab eo donacus fuic nobis loquimur , non in dodis humana: fapiencix vcrbis , fed in
prudenciam in excraneis gentiliii nationibus quererent,in quibus non erat invcnicnda, licuc fecerunt Agareni illi , quifuerunt , in Therna, qui hac via ad ver.^ fapientise perfedionem attingcre haud'poruerunt:N6nne in tali philotbphi^ verie negledtu Prophcrisdivin? prsceptii violabilnus?Quod i"em.io.2, ett,ut vias gentiliu minimc dilcamus: quo-
pientia veram, ut artes, fcicnria
&
&
& &
niam leges populorum funt
vanse-
Et Apo-
ftolus hitce paucis nobis innotcfcere vide-
&
tur extremam illam varietate dillbnanriam,quie ett,inter duas iltas tapientis fpecies. Sapicntiam(inquit)gritci qu3:rebant; Iuda:i figna,nos Chriftum crucifixij prxdi-
&
i.coi.1.22.
;
camus &c
:
Quo quidem fermone arouere
doclnnaj.cor 2.12.
fpiricus
,
fpiricualibus fpiricualia
c6parantes:Animalis cnim homo,non percipit ea qui^ funt fpiritusDci^Stultitia enim cltilli&nonpotcttintelligerc&c. Atque iterum Sapicntia hujus mundi eft ftulcicia:
videtur,contemplacivam grxcoru phSofopliiam,qu2 ex craditione hominum &fola imaginarione ttipata eft orta, cujus patronierant Peripaterici,
Itoici
& Epicurasi.
Ac
philofbphia practica erat illa,quam afFecerunt luda;i ( noluerunt enim crcdcre fincpradticis philofophix cffcdibus ac in ulti-
i,cor.3. 15.
apud Deu Deus enim novic cogitationes lapicncu, quod fhilca* fint &c. Q^ibus ctia dccernerc potliimus, qubd fic fapictia falt"6.
moCtii,
phia:
loco nominare vidctur vcra- philofbmedullam, fivc ttudium fapicntia: re-
fapientia: conquarc tlulta ab Apottolo d"i(fi:itatur j atqueidco conccptus ieu imaginationestalium fapientum feu Philofophorum cum tuisDifcipulis(utcunqueopnmede fe ipfisfcnciancjtunc revcra ttultx nuUiusfic
doda Sc in eftedu vera;:
traria
&
qu? confiftitinlcfu Chrilto crucifixo, quc ex tolo Deo eft,quatenus fapicria hujus philolbphif ab ore lehovc eft cgreffa^quo- Ecclef.24. j. nia cjus fos(ut didtu)eft verbum Dci Hincin fua propria pcrfona fic loquituriapienriaifta vera:
&
icttimationis
coram Deo- Dehujufmodi
verb philofophis Propheta hxc: Ve,qui di-
if.iio-.io.
& bonum malum, facietcs & luce tenebras, ponentes amarum in dulce, & dulce in amarum- Vae,citis
malu bonu
tcnebra'; lucem,
ab orealciffimi prodij &c- Atque hacdccaufaApoftolus diftcrcnriam inccr philofbphiam Gr^corum , que erat fpuria, imaginana phantaftica , atque iftam veram realem of tendcns , hanc nobis pro-
&
&
ponit cautela:
Vt
(inquir)conlblcturcorda,
Coicff.2.2.
qui tapientcs cltis in oculis veftris coram vobifmet ipfis prudcntcs, Nonneetiam affignat p.Iacobus, infigne inter has fapientias difcrcpantiain ? Sapiencia(inquic)
&
ipfbrum
,
inttrudti in charitatc
& in omChrifci,
ncsdivicias plcnitudinis inceilcctus inag-
nicionc myfccrij Dei Pacrisin tjuocie|
&
letij
con
funcomncs chcfauri
fapieci^
&
fcie-"
bcob.
;.i5.
tradicens verirati
non elt de furfum dcfce-
abfcondici.Hoc dico,ut
nemo vosdeciergo acccpiltis
dcns apatrcluminis, fcdterrcna,animali$;
piac in lubliinitate fcrinonii.- ficut
DE PHILOSOPHIA MOYSAICA.Chriftum Dominum noftrum, in iplb ambulate, radicati Sc abundances in grntiarum adionc. Videre,ne quis vos deinanem fallacia cipiat pcr philofophiampitliislefum
Fol.fJ.realis
& confcqaenter eos in verz 8c
Phi-
&
lofophi? fundamentis, inltruxiflet) eorum nonnulIireplicaveruntdicentesQuid vult ^^ fcminiverbius hic dicerc?Alij ver6,d:Emo-
j_ ^g^
fccundum tradicione hominum &fecunnon fecundum dum clemcnta mundi
&
niorum vidctur ifte annunciator: Quibus tandem refpondct philofophus vere Chri^itianus in
Chriftum Icfum quia in ipfo habitat om;
verbahxc: Viri Athenienres, pcr
nisplcnitudoDivinitatis corporaliter , eftis in illo repleti , qui cft caput Principatus
Prxteriens enim & videns fimulachra ve& potcftatis&c: exquibusverbisres ftra inveni & aram in qua fcriptum erat IGNOTO DEO- Hunc ergo quem ignoift? notatu dignf funt rcfpiciend? & cum, ,
&
omnia
quafi fuperfticiofiores vos vidco:
diligentia obfervandf.
Prima
clt
,
qaod
rantes colitis
,
hunc ipfum annuncio vobis
omnis
intelligenti?
&
fcientie plcnitudo
&c.Noca
hic obicer,qu6diftofermone ar- Aa.t7.22.
confiftit in revelatione
& fcicntia myfterijlefuQuoniam(ut
Deiaic coloffi.j,
& Filij &
cjusChrifti
Apoftolus ) in Chrifto folo confiftit fafcicntig Thefaurus; Vndc Chripicntieftus inharc
guicipfos verum fyncer^ philofophig fundamentum ignoraffe ; ut potc , qui verum DcQ, qui eft ver^ fapientig fcaturigo haud cognoverunt. Tunc in hunc modum progrcditur:
verba:Qu:erite regnum Dci
&
Deus
(inquit)qui fecit
mundum,
cstera adijcientur vobis.Et per conlequcsinmera ftultitiaad veram fcientiam tclledum atque fapientiam inquircnda ab ipfis, qui eam nonnabcnt. Secunda , quodeft
&
omnia,queineo funtihiccoelifit
& terrse Aa.i;.24,
&
cum
Dominus,non in manu fadis teni,
plis habitat,
melliftui oratores Sc dolofiphiftae
& fallaces fofint
nec manibus humanis colitur, nec in diget aliquo cum ipfe dct omnibus omnia &c. Aufculinlpiratione vica
vanique iftius mundi philofophi
& tate &&
&
lummopere evitandi & nullo modo crededii quippe quorum docftrina lcu vcrba funtvix probabilia,quatenus rei fupertiv:ialia veritate pro fua in ftrudura baii nihil aliud
obiervate(obfecro)fapientisiftiu9 philolbphi excellencia,qui his verbis philo-
&
habent,
quam figmentum
inanc
& imagi-
qu6d fit Philofophia & confcquenter fapicncia quiedam quseinicium fjum ducit ab invetione feu tradii.ione hominum & fecundum elemcnta huj us munnon lecundum Chriftum, acque idc6 di omni conatu h verisChriftianis evitanda ac propulfanda vel falce non tanca fyncencatc obfervanda, ac fi k quadam divinitatc efletnariu.Tertia,,
Ibphos hofce mundanos fapiencia divina per confequens philofophiam Eflentialc perfpicue docct^Nam per textum iftum indicat qu6d Spiritus Dei , qui eft Chriftus lefus templa artificialia non inhabitet, fcd rem quam libet creata faciat fuum fandua,
& inter omnes alias creaturas ipliim homine templum fuum carncum facit perrium,fuperexcellenciamritus fapientia:,
&
ur in
exdem contextu
liquet, atque ide6 affirmar,
deccelis in terram emiflIIi.Quirra,qu6d ilper conleques laficphilolbphia fyncera,
&
fecundum Chrilti natura,quippe in quo omnis perfeda fcientia& cognitionis atque fapientis Thefauri funtfiti: atqueiftadodrinafabricatur non juxta hominum dodrina feu traditiones, ncc fccundum mundi elementa , quseftfapientia vera,
qux
eft
quod idem fpifandus dctomnicreatura: omnia. Quarc fi vitain,& inlpirarione omni rei tunc nulla reftat res in inundo, quj non animatur ab eo,quippe liiam vita, in ifta diexiftentiam ab rcipirationc
&
&
&
vinafapientiahauriens,&proptcrirtamra-Jr r J Jtione h fcripturis Lapis haud immcrito didicatur Angularis, quatenus fcilicet fuper in ipiaomnis creaturi^ fabrica conipfa
1
>
1011.1.4.!?,
&
tcrrena animalis
,
j^iabolica
,
& contradi-
cens veritati ; fed fecundum eara , quce ^ Deo, PatreLuminum defcendit, uti ab A1 )b.3.i;.
radicaliterinnicitur.Quareevi- Tim 6.i^ des eft,qu6d ipfe folus fit mundi Iux,in qua r.cor ij.aji. ' ColoU.I.IO. ,.7,1 ,, r/^L eft vita ula,qu^ vivificat omnia ; Et qui ett i.coi. la.i-io omnia in omnibus: In ipfo condita lunt ufiftit,ciquc
poftolo lacobo docemur-Super huj us ergofapientis humanse feu
niverfa in ccclis
mundana:
bafes ere-
fibiIia,omnia per
d:a eft(uti diximus)ea fapientia Grscorum (quxcft prxcipua philofophia: Chrilliana
Et
ipfc eft:
& in terris vifibilia & invi& in ipfo creata funr ante omnes & omnia in ipfoipfii
hodicrno die columna) HocqueproEro ari videtur in eo ; primum , quia ApoftolusPaulus ncgat ipfam efle veram philofophiam, quatenus fuper Lapide Angularcm Chriftum lefum non xditicatur : cjuemad' modumcxfermonibusejus,phiIoibphisAtheiiiefibus prolatis.liquido llttiscxplicatur.
conltant lUe implet omnia, operatur orania in omnibus.Nonne videtur etiam Salo-
mon huic rei aftipulari, dum alferit, Spiritum Dei incorruptibilem:
inctfe
omni
rei? sap.i^d.
ProcTdit autcm Apoftolus in iftiufmodi orationis filo Fecitque (ait)exunoomne
Nam quando fcdse Epicursoru & ftoicorum colloquium cum co habuiffcnt (poft-
Sam rationibus divins philofophiaeipfos,
Idololatria& deorum falforu atqueignotorum vcneratione difiuafiflct ipfisque fapientia: vcra: lefu Chrifii Icges,futuram-
que a mortuis refurredionem prxdicalTer,
genus humanum inhabitare fuper univer- ^^-^7'^^ lam facicm terrze,dcfiniens ftatuta tempoterminos habitationis coru, qusrere ra, Deum 5 fi fortc attradent eum ,aut inveniant quamvis non longc lit ab unoquoque noltrum: in ipfo "enim vivimus, movemur fumus ficut quidam vcftrorum poetarum dixerunt &c. En ecce admirabilem Lapidis divini iftius virtutem&
&
:
&
:
&
&
B
2
ftupendaS
e
SECTIONIS PRIM>(^upendiis illiusin creaturis operationcs! Et
LIB.II.
nota
,
quod lcmpcr inpotcftatehominis
pcr confcqucns omne in omni.Quod cbm ita fitjapertis vidcre licct oculis, quam lon-
pulfiitione cft, ut iplius inouifitione , polTit :id luam ralutcm acquiri. Hic eft in-
&
gc
k vcritate Pliilofophia;
illa
Grscanica
diftcc
atquc hac de caufa minime'a pijsilla
& incxplicabile vere Philofophis fubjccflum & fummum verorum philofoeffiibilc,
Chriftianis cft
amplcdenda, fed potius
phorum bonum quod tantis laudibus a veteri & novo Tcftamentis exaltatur & ebuccinatur. Quarc non inconfultc dixit,
injEternum relegandaexilium: ciimkfacris fcripturis via magis rcdta , completa perfcda ad fapicntis xtemz myfteria dignofcenda vereque philofophiae arcana
&
Cloff.^.J.
inloco prffdidtoApoftoIus : InChrifto fapicntix funt omncs Thefauri fcientix abfconditi &'c: Qiiibus infcrre vidctur A-
invcftigandapatct
&
, delineatur. Deniquein eo quod Graecorum Philofopnia atquc , ideo raundana five humana illa fapientia,
poftolus,qu6d nullafit vera philofophia, quxnon habet fpiritualcm iftam fundationcm,nimirum lefum Chriftum , in quo cftqui plcnitudo , diviniratis corporaliter , fupcrioris Nadt capuc tam Angelica: turar , quam Crcaturarum inferiorumi
fuper
quam
ftruitur talis philofophia fic
& diabolica,& fapientia: & philofophiae verae contradicat, atque obterrcna, animaiis
&
&
iftam rationem necelTeeft ,qu6d fit falfa fpura in fequcntibus aperte demon-
&
&
ftrabitur.
CAPVT.
II,
In quo, qaid fitfapientui humana , ^ quis homo animalis-^ ac repione, quidSapientia divtna, C? quis hemofpi^titualis, enucleati difcutitur.
difcurfu progrcdiamur, opera: crit pretium,ut mundoinprimis ortus feu originis
SEd
priusquam
ulterius in
hoc noftro
tam
fipicntije
humana:
five
mundanae
&
hominis animalis ( de quibus fcripturs plurimus in locis)quim illius divinae atquc hominis ipiritualis rationem aperiamus. Scicndum cft ergo quod fuprcma fapientiafitipfius anima: guftus , intelligentia,
ejus vifioquifitio
,
mcnsejus oculus, ratioejusin
riarum rerum fenfibilium five prKfentium five ablencium imprefTionem recipic, ex varijs rerum fenfibiiium rcalium fpeciebus fimilcs laborat fpccics in conccptu excrahere , Ec (cum ulcra reproducere rum nacuralium , fenficivarum, fubftantiarum corporearum cognicionem cranl^ cendere non poflic)impofribilc(inquam) eft, quin anims feuincclligencixnocioncs cales lenfibiles rcpriefencec , quas objeda
&
&
&
alpcdus, atquc ipfa ratiocinacio objefti,
ut , nbi intelligentia non accipiat
ejus (pecialiaeiafiignanc : Hincergoev^nic, quod animus fcu incelligencia in per0gibiles
guftumciofalli
'iapicntia
laporem liium primarium i luprema,ibi fa:picule in fuo judiatque decipi folet, nec eft fatis , utfeu
habcatviiio,
mcntcm pro oculo , cujusadufit quippc quse verlatur tam in infcrio-
rum, quam in Iliperiorum intuitu : Sed neccire cit, ut reda judicium ;i fapiencia proccdac. Eft ergo inrelligencia nofcicilla
animae fa-
cultas leu potcftas,quanomopercipic,cog-
piendo redc juftc res quaflibccincellicognofcendo difcerncndo decipicuciidque e6 prsfertim magis quo phantafia ad conccptum aliquem alicujus rci intelligibilcs imaginarium,arcbus quibufdam lcnfibilibus extrahere acquc clicerc conacur : Nam in Cali adione incclligencia feu animus(ad moduin ab ipfa phancafia fcdudus)facillimecirca calem rcm in difcer,
&
&
& difcernic rcs omnes incelligibilcs:
nendonus res
& pcrcipiendo decipi queac:quace^illa incelligibilis fic ipiricualis,
.
Acqueintelligcredcbcmus , quodvifioifciuli-nodiHattnbusmodis , nimirum vel pcr afTiftcntiam fcnfuum cxceriorum cunc vcrliicur mcdiance phanCafia circa corpora lcnfibilia, qusfolcncquandoque, imo vero plcrunquc, hominis nacuralis intcUcdum arquc racionemdirigcre& affifterc : vcl pcr folum phancafia: ipiricum, Sc tunc verliitur circa corporum fpiricualiumfimulacraimaginaria :acquein amba. bus iftis vidcdi fpeciebus incellecflus facilc
ac fu-
pernacuralis
&
& per confcquens circulum
capacicacis humansc racionis exccdic : VerbigraCia,cummenciohomini nacuralifive animah fiac de Dco Excrcicuum , cunc efH-
gies ftatim in fpiricu cjus phantattico alicujus fcnfibilis&corporciPoCencacus , feu
&
Imperacoriseminentisfuisprincipibusmunitusdepingitur. Porro fi SpiritumSan-
dum arguere velitminemuslus
,
impreflionem coluni-
baevcllinguasardentcsfiflasipfc
& hujusmoconcadus ia,
corumpacur,& racionc phancafix mediace qua cognicio rerum corporaliu inCelligibilium conducicur & ofterturrarioni.actande inrclledlui i-fcduci queac: Nam impoffibile cft , quin phancalia (cum fic inccrior iiiculcas fenficiva,qux ptofundam in fe va-
dialiaprxleferct. Etiamfi feraphin no,
cwm
fcx alis
fpiricu phancaftico apparebic
uc
diaalacusin eo vidcbitur , igncus bolus cornutus , pcdibusfifli5& in cffigie terribili more phantaftico lu eoprarlcn-
&
& Ange&
&
tftbitur
DE PHILOSOPHIA MOYSAICA.tabitur &c: At fi immediatc a fefibus in fpi-
F0I.7.in
ricum phantalticum vcniat ico, tunc etiam objccl;um tale vilioncm incellcdualcm fallit. Exempli gratia : Baculus redusin aquapofitus, apparcbitvifui curvus , LI B.
I r.
Tcm,utiquetencbrx vclut crcpufculoobvoluant n'ic,atque nox clUux circamc,ita obtenebrare polTunt, quin tu pra:vidcas ; fed nox u t dies illuilrat &c. Quamobrcm manifeltumeil, quod
afTignavit^ut ampliori ipfius prjefentia 5c poilefrione ca:tera animantia excellerec
tencbrajquiciem
Integrum hujus ncgocij philoibphict fcopum fcriptis, oti a fcriptqris cxpreile aperte' recitatur , mandare nimis forctla-
&
fit realis
ipiritus
Dci
& non
aliqua virtus
borioflim
:
Nam
fi
introfpiciamusopera
accidcncalis (uti nonnulli falfo imaginantur) qui impictliaias hasc:
Moyfis , libros lofua:hiitoviam
& ludicum lcgamus,
omnia.
Dc quo propbcta; :
Rcgum & Chronicorum obfer,
Iciem.23,:4.
rr1l.104.24.
EfcielT.1,10.
Coclum eil fedcs mea tcrra autem fcabcllum pedum mcorum Et leterram nunquid imremias Ccclum pleo- lam vero ut fciatis quomodo hoc fiat , fcdulo verbo Davidis Regi aufcultetis velim , dicentis In iapientia omnia fecilH replcta cil terra poireiTione tua &c: hoc eit, fpiritu tuo, qui implctomnia , informat & in aclum reducit omnia. Vnde etiam filiusSyrach: (Iipientiam fuam effudit Dcus iiiper omnia opera fua&fupcr omnem carnem juxta datum iijum , Ac fi dixiilet, quod ipiritus lit iecundumplus v-el minus in omni re,nimirum juxta illam:
vemus
&;
,
j
Narrationem lobi auicultcmus, , Pfalmos Davidis provcrbia Ecclefiallen,Canticum Canticorum Sapientiam Salomonis perquiramus:monumenta Prophetarum , fubjeftum Ecclefiaftici atque MaccabtTorum fcrutemur, ac tandem, re-
&
&
:
lationes ac
dida
cumtia,
diligentia
Chrifti Apoftolorum animadvertamus ; pcrci,
&
piemus evidcnrertibus
quod
ifta facra
iapicn-
cum efifentialibus ipfius virtutibus, ac-
& efFcdtibuscam
in vaiba totius
ram
fu-
perni,quam inferni mundicaritateficbafis fundamencum tocius dodrin^e
&
&
fcienciffi,
in rcbus nacuralibus,
,
quam
huic iiveaiTentSap.S.J,,
proportionem, quam Creatori placuit,vel illi creaturxcam ailignarc.Atque iilaeil ratio, qu6d Salomon inaliolocoiapientiam operari omniajjuxta
fupcrnaturalibus , feu potius
qus
concer-
etiam Apoftoli iiipra didum : Dcus operatur omnia in omnibus : Qu6d cum ita fic , quid quastb obibt quin audader inferamus , quod ipiritus ifte iit prsientia]icer& ellcnrialiter ubique,&perconfequcns in omni re ? Quid plura , nonne nos docct Moy fes egrcgius lUe noilcr in philolbpbia iacra prsccptor , qu6d ibatutis coclorum Elcmentorum fundamentis quslibet creatura ex ipfis confiata, &in ipfismovens ac vivens,tam cxiitentiam, quam pr^fervationem fuamab illounicoillud,
nunt adus Dei in tabernaculis fuis creatis, feu aqueis tcgumentis , qux ipfe vel induic vel exuit iecundum voluntatem fuam, uti fcripta illa iacra ubique fere loci teftantur,
lam vero
relidis generalibus,
ad parti,
cularia defcendiim
& oftendam &
quomo-
do fit Sapientianium:
ifta
xterna ccntralis fons
& Lapis Angularis,fcilicct
inprimisartiumom-
&
Ipiricu acciperet
:
vidclicec,
quod Sol , Lu-
& catera cccli fydcra,& iemina rerum, & arbores & hcrb.-e & omnia alia in gena,,
Thcologu-e Mcdicinse, Aftronomia:, Mufices, Arichmcticje, Geometris , Rhctorica:, ac tum poilea , quomodoicictia Ivkteorologica in ipliusadu virtute dependcat Dcinde quaratione fcientia Ethica fcu Moralis Gubcrnatio politica ab inftrudionibus diredionibus ipfius oriantur: Ac tandem declarabo,
&
&
&
quomodo omnes adus iccretificiantur; illum
nere vegetabilia , atque ex animali rcgno reprilia quadrupedia , volatilia atque
, revclationes myiticje atque miraculofa; ab ipla per-
&
confirmandolocum:
fcrip-
etiam
homofuerintab uno eodemquc Spiritu crcata : Verum cnim vcro Deus majorcm fpiritusfui portionem hominiipfc
turx
,
ubi dicitur
Cjeterx fcientix funt
ancillx hujus-
De hiicc ergo omnibusor-
dinein iequcntibus.
CAPVT.Iii
IV;
hoe capiteprobatur
jnentum omnium artium
qubd verajophia feu fapientia (itbafis Sfunda^ ;^ per confequens ,qubd li ipfa homini debita inqaifitione reveletur ille ab ea quafi unicafa' pentijfima ^ effentialiffima magifra lioceri atque erudtri boteji., ,
Colnff.J.^. \ 101.2.6.
INChriftoditi:
(
ait
Apoftolus
)
funtomnesabicon-
thefauri fipientiie
&
icientia:
, docebit vos omnem veritatem- Efdras gultavitde fapientia iltaci-
tusveritatis
Ecc;f.24.4(5.Ii^h.loii.
142(5.16.13,
EtSalomon. Sapientiam datDomiexorecjusprudcntia& icientia : Ecclcfiaiticus: Thciauri zabit fuper virum fcicntiam & intcllecftum juititia:. Atque iccrum:Ego doctrinam, quafi prophctiamnus,
fentiali,
induta veit^ raatcriali,nimirum in
&
formapoculi cujufdam ignei.cujus hauftu adc6 fpiritu divino erat rcplctus.ut volumi na fipientia: pcr integros quadraginta dies dictarct:quorum omniom ca fcriptis mandantes rccordati iunt ejus fcriba-. EtSaloSip.7,7.
efftindam rclinquam illam qusrcntibus lapicntiam: Etverbum incarnatum , leu Cnriilus Icius ait:Spiricus fandus vos docc bitomnia, Etalibi: Cumvencritillefpiri-
&
monait
:
Sapientiamoptavi ,&datuse qu6 reddatur tanco animohor,
movcndam
cire
vaccafitvarijs diftinda coloribusfcutulatus
qu6d qu6d
mida
&
quod aqua fit hu, qu6d Dcus fic Calis , qualcni
Scut poflitea , qus de rcbus naturahbus &fuper naturalmus, atqueetiamdc Dci eflentia de creaturis divinis ac mundo
ipfieum elTe cx traditionibus Ethnicorunl lomnianc , ac quod mundus fit setcrnus.
&
iixc
addidicit, aHjs viciflim conrtacer
& magno
& fimilia phaieratisfuis ibphiftica-
animoproponere: Quodemumfadto, putatis hbcros illos veftros eo modo imbutos atque inftitutos , elTc optimos ac dodisfimos oratores 3c concionatorcs ita quide, ut nemo eos valcat difputandu ac edilierenj
tionibus ade6 norunt pingere nare , ut vd fomnolenttim ctiam
&
cxor-
canem
valeant per ea cx cinerib us provacare:Ciim
interimneminimiquidem grani des Mignncrtctns proprietatcs
& virtutcs.vel mita-
nima faltcm ex parte cognofcant Et
vincere vel fuperare. Ad qux tamen fciredebetis, quoderretis totoccelo, fiqui-
do
demneclcripcurasnccvirtutem Dei fciatis- Anne aae6 fagaccs cftis , &per fpicatamcn non intelligitis , quidDeus ccs , k vobis requirat ? Neque enim animadvertitis , quod multo majori ac difficihori labore exfcriptis Ethnicorum ineptise illae pucris inculcenrur qu^m fi in timore Dei
mcndociti nihilominus haberivolunt , ac dilputaredeDcoaeoperibuscjui , inquibusrevcra mngis csci funt,quJlm lucem fugiens talpaejus, quae:
6 miferi
&
vercmini diiputare de
& occcecati An nori Deo & operibusI
non novifiis
?,
Neqtieenimnififolus
quif-
quam
novit
Deum
Spiritus
,
Dei. Quoniam igitur vos tanquam veri' Ethnici Spiritum Domini non habecis , at-
& prsceptis diviniserudiantur. Etenira,fi jnfans quatuor vel quinque annorumlegerc difcat decalogum & memoria eum re,
que ea etiam de caufacitisi
Deum non
cognoC-
quomod6deDeo?
&
creaturis ejus
uUotis
folidae veritatis
fiandamento diflerc-
fuo fatis fecit officio. Pofte^ brcves uc , illis intcrpretationes funt tradends excrceant illas ad invicem per quatftioncstineat,
aut fcribetis
Ecenim hic attendendum
cft
ad
illud
,
quaritc primiim
regnum
& refponfioncs:Et quamvis hsc omnia perjnfantiam non fatis inteUigant , tamcn eam inde utilitatem pcrcipiunt, ut poflint ea rctinerefirma memoria , ufque dum adolefin cant,maturum judiciu conleauantur, vcrumeorum fenfum ac intelledlum inquir
Recommended