View
10.674
Download
13
Category
Preview:
DESCRIPTION
s7 300
Citation preview
S7 300 TEMEL SEVİYE
EĞİTİM NOTLARI
HAZIRLAYAN
ÖZGÜR TURAY KAYMAKÇI
E-mail : kaymakcio@itu.edu.tr
İ.T.Ü. Elektrik – Elektronik Fak.
Kontrol Mühendisliği Bölümü
Endüstriyel Otomasyon Laboratuarı
2
S7 300 Temel Seviye Eğitim Notları
Özgür KAYMAKÇI - İ.T.Ü. Endüstriyel Otomasyon Lab.
kaymakcio@itu.edu.tr
S7 300 – Temel Seviye
S7 300 Temel Seviye Konu Başlıkları
•S7300’ün Genel Özellikleri
•S/300’ün Modüler Donanım Yapısı
•PC-PLC Haberleşmesi
•STEP 7 Simatic Manager
•Program Oluşturma
•Donanım Yapısı Oluşturma
•PLC’nin Çalışma Felsefesi
•Programlama Teknikleri
•Yapısal Programlama Elemanları
•Program Bloklarını Oluşturma
•Program Yazım Editörü
•Program Gösterilimi
•Sayı Formatları
•İkili Mantıksal İşlemler
•Temel Mantıksal İşlemler
•Kurma-Silme Komutları
•Çıkan Kenar ve Düşen Kenar Algılama Komutları
•İkili Mantıksal İşlemlerin İçeriğini Bir Hafıza Elemanında Saklamak
•Zamanlama İşlemleri
•Gecikmeli Zamanlayıcı (S_ODT)
•Gecikmeli ve Mühürlemeli Zamanlayıcı (S_ODTD)
•Düşen Kenara Göre Gecikmeli Zamanlayıcı (S_OFFDT)
•Darbe Zamanlı Zamanlayıcı (S_PULSE)
•Uzatılmış Darbe Zamanlı Zamanlayıcı (S_PEXT)
3
S7 300 Temel Seviye Eğitim Notları
Özgür KAYMAKÇI - İ.T.Ü. Endüstriyel Otomasyon Lab.
kaymakcio@itu.edu.tr
S7 300 – Temel Seviye
•Sayma İşlemleri
•İleri Sayıcı(CU)
•Geri Sayıcı(CD)
•İleri-Geri Sayıcı(CUD)
•Karşılaştırma Komutları
•Karşılaştırma Komutlarının Sayıcılarla Beraber Kullanılması
•Dönüştürme Komutları
•BCD <─> 16 bitlik Tamsayı(INT)
•BCD <─> 32 bitlik Tamsayı(INT)
•16 Bitlik Tamsayı(INT) ─>32 bitlik Tamsayı(INT)
•32 Bitlik Tamsayı(INT) ─>32 bitlik Gerçek Sayı(Floating Point)
•16 bitlik Sayının Bit Düzeyinde Eşleniğini Alma
•16 bitlik Sayının Eşleniğini Alma
•32 bitlik Sayının Eşleniğini Alma
•32 Bitlik Gerçek Sayıyı 32 Bitlik Tamsayıya Dönüştürme
•ROUND
•TRUNC
•FLOOR
•CEIL
•Sembolik adresleme ve Sembol Tablosu
•Değişken Tablolarının Oluşturulması(VAT)
4
S7 300 Temel Seviye Eğitim Notları
Özgür KAYMAKÇI - İ.T.Ü. Endüstriyel Otomasyon Lab.
kaymakcio@itu.edu.tr
S7 300
Genel Özellikler
Orta performanslı işler için geliştirilmiş modüler PLC sistemi
Farklı farklı otomasyon problemlerine cevap verebilecek nitelikte zengin ürün çeşidi
Proseste bir geliştirme gerektiğinde kolay ve sorunsuz olarak genişleme olanağı
MPI, Profibus ve Endüstriyel Ethernet gibi haberleşme ağlarına bağlanabilme olanağı
Programlama aşamasında geniş bir komut kümesine destek sağlaması
SCL, Graph gibi üst düzey programlama teknikleriyle programlayabilme
5
S7 300 Temel Seviye Eğitim Notları
Özgür KAYMAKÇI - İ.T.Ü. Endüstriyel Otomasyon Lab.
kaymakcio@itu.edu.tr
Modüler Yapı
GüçKaynağı
CPU
Haberleşme Modülü
İşaret
Modülleri
Askı
6
S7 300 Temel Seviye Eğitim Notları
Özgür KAYMAKÇI - İ.T.Ü. Endüstriyel Otomasyon Lab.
kaymakcio@itu.edu.tr
Modüler Yapı
Güç Kaynağı(PS) :PLC’ ye bağlı olan modüllerin güç ihtiyacınıkarşılamak için kullanılmaktadır. Maksimum 2A, 5A ve 10 A olacak şekilde 3 farklı modeli mevcuttur.
CPU :Merkezi İşlem Birimi
İşaret Modülü(SM)
Digital Giriş Modülleri : 24 V. DC transistor, 120/220 V. AC röle
Dijital Çıkış Modülleri : 24 V. DC transistor, 120/220 AC Röle
Analog Giriş Modülü : Gerilim, Akım, Direnç ve Isılçift(Thermocouple),
Analog Çıkış Modülü : Gerilim ve Akım
Fonksiyon Modülü(FM)
Sayma
Pozisyon
Kapalı Çevrim Kontrol
Haberleşme Modülü(CP)
7
S7 300 Temel Seviye Eğitim Notları
Özgür KAYMAKÇI - İ.T.Ü. Endüstriyel Otomasyon Lab.
kaymakcio@itu.edu.tr
CPU Yapısı
MRES :Hafıza Reset
STOP :Durma Modu
RUN :Çalışma Modu,bilgisayar tarafından sadece okuma anlamında ulaşım mümkün.
RUN-P :Çalışma modu, bilgisayar tarafından hem okuma hem de yazma anlamında erişme mümkün.
SF: Grup Hatası, CPU’da yada modüllerde bir hata var
BATF: Pil hatası,pilin gerilim seviyesi düşük yada pil yok
DC5V:5 Volt DC sinyali
FRCE :Bir yada daha fazla giriş yada çıkış zorlanıyor
RUN :CPU çalışmaya başlarken yanıp söner, çalışma modunda ise sürekli yanar.
STOP :Durma modunda sürekli yanar. Hafızayı sıfırlama işlemi süresince yavaş bir şekilde yanıp söner,işlemin bitmesiyle beraber hızlı olarak yanıp söner.
Çalışma Modu Seçim Anahtarı
Durum LED’leri
MPI Bağlantı Noktası
Hafıza Kartı GirişYuvası
SFBATFDC5VFRCERUNSTOP
RUN-PRUN
STOPM-RES
SIMATICS7-300
PilMPI
8
S7 300 Temel Seviye Eğitim Notları
Özgür KAYMAKÇI - İ.T.Ü. Endüstriyel Otomasyon Lab.
kaymakcio@itu.edu.tr
PC-PLC Haberleşmesinin Sağlanması
CP 5611 Haberleşme Kartı
PCI Yuvasına takılıyor.CP 5511 Haberleşme Kartı
PCMCIA Yuvasına takılıyor.
Simatic S7,PC Adaptör
USB-RS485(MPI) dönüştürücü
MPI Kablo
PC ile PLC arasındaki haberleşmeyi sağlamak için farklı çözümler söz konusudur.
ISA Yuvası üzerinden ( Ör : MPI-ISA Card )
PCI Yuvası üzerinden ( Ör : CP5611 )
PCMCIA Yuvası üzerinden ( Ör : CP5511 )
USB çıkışı üzerinden ( Ör : Simatic S7,PC Adaptör)
9
S7 300 Temel Seviye Eğitim Notları
Özgür KAYMAKÇI - İ.T.Ü. Endüstriyel Otomasyon Lab.
kaymakcio@itu.edu.tr
PC – PLC Haberleşmesinin Sağlanması
PC-PLC bağlantısını sağlayabilmek için bu iki cihaz arasındaki haberleşmeyi sağlayan cihazın ayarları yapılmalıdır. Bu işlem STEP 7 ile beraber gelen PG-PC-Interface programı vasıtasıyla yapılır.
→Start → SIMATIC → STEP 7 → Set PG-PC-Interface
2. Adım
Program çalıştırıldığında karşımıza gelen pencere kullanacağımız arayüzünbelirlendiği penceredir.
1. Adım
10
S7 300 Temel Seviye Eğitim Notları
Özgür KAYMAKÇI - İ.T.Ü. Endüstriyel Otomasyon Lab.
kaymakcio@itu.edu.tr
PC – PLC Haberleşmesinin Sağlanması
3. Adım
Bu pencerede PC-PLC haberleşmesini sağlamaya yönelik geliştirilen arayüzlermevcuttur. Haberleşmenin sağlanacağı arayüz seçilip “Install” a basılır.
4. Adım
Seçilmiş olan haberleşme arayüzü yüklenmiş olarak belirecektir. Bundan sonra “Close” a basılır.
11
S7 300 Temel Seviye Eğitim Notları
Özgür KAYMAKÇI - İ.T.Ü. Endüstriyel Otomasyon Lab.
kaymakcio@itu.edu.tr
PC – PLC Haberleşmesinin Sağlanması
5. Adım
PC ile PLC arasındaki haberleşme protokolü olan MPI’ın özelliklerini belirlemek üzere ilk olarak “PC Adapter(MPI)” seçilir ve arkasından “Properties” e basılır.
Bu sayfada, kullanılan arayüzün PC ile haberleşme için kullandığı fiziksel ortam belirlenir.
6. Adım
12
S7 300 Temel Seviye Eğitim Notları
Özgür KAYMAKÇI - İ.T.Ü. Endüstriyel Otomasyon Lab.
kaymakcio@itu.edu.tr
MPI adress: PC’nin, MPI ağına bağlandığında alacağı adres belirlenir.
Tımeout: MPI ağında bir hata oluştuğunda ağın ne kadar süreyle izleneceğini belirler. Mesela ağda haberleşme yoğunluğundan dolayı cevap paketlerinde bir gecikme olduğunda ayarlanan süre kadar PC cevabın gelmesini bekler.
Alabileceği değerler 10 s., 30 s., ve 100 s.’dir
Transmission Rate: Ağda kullanılacak haberleşme hızı belirlenir.
Alabileceği değerler 1.5 Mbps., 187.5 Kbps., 19.2 Kbps.’dır
Highest Station Adress: Ağa bağlı olan cihazlara verilebilecek en yüksek adres girilir.
Alabileceği değerler 15, 31, 63, 126’dır.
PC – PLC Haberleşmesinin Sağlanması
7. Adım
13
S7 300 Temel Seviye Eğitim Notları
Özgür KAYMAKÇI - İ.T.Ü. Endüstriyel Otomasyon Lab.
kaymakcio@itu.edu.tr
STEP 7 Simatic Manager
Başlamak için Simatic Manager iconuna basın.
veya
Start → All Programs → SIMATIC → Simatic Manager
Program çalıştığında ilk defa kullananlar için kolaylık oluşturması adına Yeni Proje Sihirbazı ile başlar. Bu sihirbaz ile projede kullanılacak CPU, CPU’nun MPI haberleşme adresi ve program esnasında gerekebilecek olan organizasyon blokları belirlenir ve proje içerisine yerleştirilir.
Aşağıda verilen Yeni Proje Sihirbazı ile değil de klasik bir şekilde projeyi oluşturmak istediğimizde karşımıza gelecek olan sayfa görüntüsüdür.
Yeni proje açarPC’ye kaydedilmişprojeyi açar
PC’ye bağlı olan haberleşme arayüzüüzerinden ulaşılabilecek haberleşme noktalarını gösterir.
14
S7 300 Temel Seviye Eğitim Notları
Özgür KAYMAKÇI - İ.T.Ü. Endüstriyel Otomasyon Lab.
kaymakcio@itu.edu.tr
STEP 7 Simatic Manager
2. Haberleşme ayarları doğru yapıldığı takdirde (Accessible Modes) düğmesine basıldığında PC’ye arayüz üzerinden bağlı olan bütün PLC’ler görünecektir.
MPI ağı, seri olarak kendine has bir protokolle, RS 485 fiziksel katmanı üzerinden haberleşen bir ağ yapısıdır. Ağdaki haberleşme
hızı, ağdaki modülleri birbirine bağlayan haberleşme kablosunun uzunluğuna ve ağda haberleşen modül sayısına bağlıdır. Bu bağlamda PC ile PLC arasındaki haberleşme hızını ve timeout süresini ağın durumuna uygun olarak seçmek gerekir.
Eğer haberleşilmek istenilen PLC bir MPI ağına bağlı ise “Accessible Nodes”ikonuna basıldığında, PC hem bu PLC’yi hem de ağdaki diğer modülleri bulur. Program PC’den çıkan MPI kablosunun bağlı olduğu modülü ekstradan belirtmek için MPI adresini belirttikten sonra yanına “(Direct)” yazar.
15
S7 300 Temel Seviye Eğitim Notları
Özgür KAYMAKÇI - İ.T.Ü. Endüstriyel Otomasyon Lab.
kaymakcio@itu.edu.tr
STEP 7 Simatic Manager
Proje Oluşturma
Simatic Manager ekranında “New Project/Library” ikonuna basıldığında proje oluşturma sayfası belirir. Buradan oluşturulacak olan projenin ismi, tipi girilir.
Oluşturulacak olan proje eğer bir değişiklik yapılmazda standart olarak
C:\Program Files\Siemens\Step7\s7proj
dizini altına kaydedilir.
16
S7 300 Temel Seviye Eğitim Notları
Özgür KAYMAKÇI - İ.T.Ü. Endüstriyel Otomasyon Lab.
kaymakcio@itu.edu.tr
STEP 7 Simatic Manager
İstasyon Oluşturma
Simatic Manager bünyesinde proje sadece PLC’ye yüklenecek olan kod kümesini içermez aynı zamanda PLC’ye ait donamım yapısı ve haberleşme yapısını da içermektedir. Bu bağlamda oluşturulan projedeki veriler proje bünyesinde objeler şeklinde hiyerarşik bir yapıda saklanır.
Insert → Station → Simatic 300 Station ile projenin içerisine bir S7 300 istasyonu yerleştirin.
17
S7 300 Temel Seviye Eğitim Notları
Özgür KAYMAKÇI - İ.T.Ü. Endüstriyel Otomasyon Lab.
kaymakcio@itu.edu.tr
STEP 7 Simatic Manager
Donanım Yapısını Oluşturma
S7 300 PLC ailesi farklıotomasyon uygulamalarıiçin farklı farklı giriş çıkışarabirimlerine sahiptir.
Bu tercih edilen çevre birimlerine ait giriş ve çıkışları kullanmadan önce ilk olarak CPU’nun hafızasına yüklemek gerekir. Bunun için STEP 7 ile beraber gelen HW Config programı kullanılır.
İlk olarak katalogdan PLC’nin üzerinde yerleşeceği askı seçilir. Bir excel tablosunu andıran yapıda gösterilen her bir satır, askı üzerindeki yarıkları sembolize eder. 1 no.lu yarık güç kaynağı için ayrılmıştır. 2 ve 3 no.lu yarıklar CPU ve sonrakiler ise haberleşme, işaret ve fonksiyon modülleri için ayrılmıştır.
18
S7 300 Temel Seviye Eğitim Notları
Özgür KAYMAKÇI - İ.T.Ü. Endüstriyel Otomasyon Lab.
kaymakcio@itu.edu.tr
STEP 7 Simatic Manager
PS 307 5A
CPU 315-2 DP
DI16xDC24V
DO16XDC24V/0.5A
AI4/AO2
Donanım Yapısını Oluşturma
Yukarıdaki gibi bir donanım yapısı HW Config. programıyardımıyla şu şekilde oluşturulur. İlk olarak katalogdan S7 300 için askıseçilir. Arkasından 1 no.lu yarık işaretlendikten sonra katalogdan PS başlığıaltından verilen özelliklere sahip olan güç kaynağıseçilir. Arkasından 2 no.lu yarık seçilir ve CPU-300 başlığı altından uygun işlemci tercih edilir. 3 no.lu yarığı fiziksel olarak CPU doldurduğundan burası boşbırakılarak 4 no.lu yarıkseçilir. DI-300 başlığından uygun dijital giriş modülü tercih edilir. Aynıişlem 5 ve 6 no.lu yarıklar için tekrarlanır.
19
S7 300 Temel Seviye Eğitim Notları
Özgür KAYMAKÇI - İ.T.Ü. Endüstriyel Otomasyon Lab.
kaymakcio@itu.edu.tr
Proje: Donanım ve diğer yapıların(MPI, Profibus gibi) saklandığıklasör
Simatic S7300 Station : Uygun donanım yapısının ve CPU datalarının saklandığı klasör
Symbols: Sembolik adresleme için genel sembollerin saklandığı veri tablosu
Sources: Geliştirilen STL, SCL yada GRAPH tabanlı program parçacıklarının kaynak kodları saklanır.
Blocks: Lojik Bloklar(OB, FB, FC, SFB ve SFC), Data Blokları, Sistem Data Blokları ve Değişken Tabloları saklanır.
STEP 7 Simatic Manager
20
S7 300 Temel Seviye Eğitim Notları
Özgür KAYMAKÇI - İ.T.Ü. Endüstriyel Otomasyon Lab.
kaymakcio@itu.edu.tr
PLC’nin Çalışma Felsefesi
PII
Zamanlayıcı
Sayıcı
Hafıza Alanı
PIQ
Giriş GörüntüBelleği(PII)’deki değerleri yeniler.
PLC’nin hafızasındaki program parçası
Satır
1. Satır
2. Satır
.
n. Satır
Çıkış GörüntüBelleği(PIQ)’deki değerleri çıkışa aktarır.
Giriş birimlerindeki değerler Giriş Görüntü Belleği(PII)’ne kaydedilir. Bu değerler bir sonraki çevrime kadar değişmez.
Program belleğindeki komutlar adım adım sırayla işlenir. Programda kullanılan girişdeğerleri giriş görüntü belleğine yazılan değerlerdir ve bir program çevrimi süresince değişmez. Hesaplanan çıkış değerleri Çıkış Görüntü Belleğine(PIQ) kaydedilir.
Hatalı çalışma durumları incelenir. Hata yoksa çıkış görüntü belleğine kaydedilen değerler çıkış birimine aktarılır. Çıkış birimine aktarma işlemi tamamlandıktan sonra tekrar birinci adıma dönülür. Çıkış birimine aktarılan değerler bir sonraki çevrime kadar değişmez.
21
S7 300 Temel Seviye Eğitim Notları
Özgür KAYMAKÇI - İ.T.Ü. Endüstriyel Otomasyon Lab.
kaymakcio@itu.edu.tr
Programlama Teknikleri
Lineer Programlama
OB1
.
.
.
Proje bünyesinde PLC için geliştirilen program tek bir blok üzerinden programlanır. Alt program gibi yapılar kullanılmaz. Çözüm tek bir program parçası ile üretilir.
Yapısal Programlama
OB1
.
.
....
FC1 FB3
DB30
Bu programlama tekniğinde program uygun alt parçalara bölünür. Ana Program ise bunları çağıran bir yapıda
programlanır. Hem projenin tasarımı hem de işletilmesi aşamasında kullanıcılara kolaylıklar sağlar.
22
S7 300 Temel Seviye Eğitim Notları
Özgür KAYMAKÇI - İ.T.Ü. Endüstriyel Otomasyon Lab.
kaymakcio@itu.edu.tr
STEP 7’de Yapısal Programlama Elemanları
OB: Organizasyon Blokları işletim sistemi tarafından çağrılan bloklardır. İşlevlerine göre farklı farklı organizasyon blokları mevcuttur. Mesela OB1 ana programın koşturulduğu organizasyon bloğudur. Bunun yanında OB35 zamana bağlı kesmeli çalışan organizasyon bloğudur. CPU’nun tipine göre organizasyon blokların sayısı değişebilir.
FC/FB: Fonksiyon ve Fonksiyon Blokları yapısal programlama mantığıiçerisinde gelişmiş bir alt program gibi davranan yapılardır. Kompleks program parçalarını küçük, takip edilebilir yapılara bölmek için kullanılabilir.
SFC/SFB: Sistem Fonksiyon ve Sistem Fonksiyon Blokları CPU ile birlikte gelen hazır yapılardır.
DB: Veri Blokları veri saklanmak için kullanılan yapılardır. Özel ve Genel olmak üzere iki farklı tipi mevcuttur.
OB
FC
FC
FB FCFB
SFC
SFB
SFC
FB
FC
DB
23
S7 300 Temel Seviye Eğitim Notları
Özgür KAYMAKÇI - İ.T.Ü. Endüstriyel Otomasyon Lab.
kaymakcio@itu.edu.tr
Program Bloklarını Oluşturma
Simatic Manager bünyesinde program parçalarını oluşturabilmek için ilk olarak “Blocks” klasörü seçilir. Klasör seçili iken sağda oluşan pencerede mouse’a sağ kliklemek suretiyle yeni bir pencere açtırılır. Bu pencerede “Insert New Object” altından istenilen blok tercih edilir.
Diğer bir şekilde Blocks klasörü yine seçili iken
Insert → S7 Block → şeklindedir.
Proje oluşturulmasıyla birlikte Blocks klasörünün altında OB1 Ana Program Bloğu standart olarak oluşur.
Insert → S7 Block →Function
ile yeni bir Fonksiyon oluşturun.
24
S7 300 Temel Seviye Eğitim Notları
Özgür KAYMAKÇI - İ.T.Ü. Endüstriyel Otomasyon Lab.
kaymakcio@itu.edu.tr
Programın Yazılması
Oluşturulan program bloğu üzerine iki defa kliklediğimizde program yazmak için geliştirilmiş olan “LAD, STL, FBD – Programming S7 Blocks”programı bünyesinde istemiş olduğumuz blok açılır.
Programın kodunun geliştirildiği ortam
Temel programlama elemanları
PLC’yi programlayabilmek için çağıracağımız tüm komutları içeren katalog
Yeni Network oluşturur.
Geliştirilen kodu PLC’ye yükler.
Gözlemleme(Monitor) işlevini aktif hale getirir.
Sembolik gösterilimi aktif hale getirir.
25
S7 300 Temel Seviye Eğitim Notları
Özgür KAYMAKÇI - İ.T.Ü. Endüstriyel Otomasyon Lab.
kaymakcio@itu.edu.tr
Program Gösterimi
I0.0 &=
Q4.0
Network 1
Network 2
I0.2
I0.3&
I0.1
Q4.1>=
=
Q4.1
Bir kumanda ya da kontrol sisteminin çözümüne ilişkin sözel ya da matematiksel kuralların PLC program belleğine aktarılması özel bir programlama dili ve derleyicisi aracılığıyla yapılır. PLC programlama dilleri, komut ile programlama ve grafiksel programlama olarak iki ana başlık altında toplanabilir.
Programın geliştirildiği ortam olan LAD, STL, FBD – Programming S7 Blocks da 3 farklı şekilde program geliştirmek mümkündür. Bunlardan biri komut ile programlama tekniğine diğer ikisi ise grafiksel programlama tekniğine girer. Bunlar aşağıdaki gibidir.
Komut Listesi(STL)
I0.0 I0.1
Q4.0
Q4.0
Network 1
Network 2
I0.2 I0.3 Q4.1
Merdiven Diyagramı(LAD)
Fonksiyon Blok Diyagramı(FBD)
Network 1
A I 0.0
A(
O I 0.1
O Q 4.0
)
= Q 4.0
Network 2
A I 0.2
A I 0.3
= Q 4.1
26
S7 300 Temel Seviye Eğitim Notları
Özgür KAYMAKÇI - İ.T.Ü. Endüstriyel Otomasyon Lab.
kaymakcio@itu.edu.tr
Sayı Formatları
Bit
Ör: I0.0, I0.1, Q4.0, MW5.9
Byte(B)
Ör: MB9, IB3, QB4
Interger(I)
Ör: MW10, MW12, IW0
Double Integer(DI)
Ör: MD10, MD14, IW0
Floating Point
Ör: MD10, MD14
1 Byte = 8 Bit
1 Integer = 16 Bit1 Integer = 2 Byte
1 Double Integer = 32 Bit1 Double Integer = 4 Byte
İşaretsiz Tam Değer İşaretli Tam Değer
Byte 0…255 -127…128
(0…FF) (80…7F)
Integer 0…65535 -32,768…32,767
(0…FFFF) (8000…7FFF)
Double Integer 0…4,294,967,295 -2,147,483,648… 2.147,483,647
(0…FFFFFFFF) (8000 0000…7FFF FFFF)
27
S7 300 Temel Seviye Eğitim Notları
Özgür KAYMAKÇI - İ.T.Ü. Endüstriyel Otomasyon Lab.
kaymakcio@itu.edu.tr
Sayı Formatları
I 3.4
Byte’ın kaçıncı biti olduğu
Ayraç
Byte numarasıAdres Tipi
MB20
LSB0
MSB7
MB20
Hafıza bölgesini belirtir
Hafıza alanını belirtirHafıza formatını belirtir
I 0I 1I 2I 3I 4I 5I 6I 7
MSB LSB0234567 1
28
S7 300 Temel Seviye Eğitim Notları
Özgür KAYMAKÇI - İ.T.Ü. Endüstriyel Otomasyon Lab.
kaymakcio@itu.edu.tr
Sayı Formatları
BCD
Integer =125
İşaret
0000 +
1111 -
1 2 5
BCD formatında her bir ondalık sayı 4 bitle ifade edilir.
16 bitlik bir alanda BCD formatında -999 ile 999 arasındaki sayılar saklanabilir.
LSB0
MSB15 7
MB20 MB218
MW20
LSB2324 16 0
MSB31 8
MW20
MB20 MB21 MB22 MB23715
MW22
MD20
29
S7 300 Temel Seviye Eğitim Notları
Özgür KAYMAKÇI - İ.T.Ü. Endüstriyel Otomasyon Lab.
kaymakcio@itu.edu.tr
İkili Mantıksal İşlemler
Kumanda devrelerindeki mantıksal işlevlerin gerçeklenmesi kontrol birimine ilişkin ikili mantıksal işlemlerle yapılır. Elektropnömatik kumanda devreleri için de geçerli olan bu tür işlemler komut (STL), merdiven mantığı (LAD) veya fonksiyon blok (FBD) ile ifade edilebilir.
İkili mantıksal işlemlerde kullanılacak olan komutlar komut katalogundaki “Bit logic”bölümünün altındadır.
Yanda hem LAD hem de FBD için iki mantıksal işlemlerde kullanılabilecek olan komutlar verilmiştir.
STL’de bu komutlarla aynı işlevi sağlayan komutların yanı sıra LAD ve FBD’de karşılığı olmayan komutlar da mevcuttur.
LAD FBD
30
S7 300 Temel Seviye Eğitim Notları
Özgür KAYMAKÇI - İ.T.Ü. Endüstriyel Otomasyon Lab.
kaymakcio@itu.edu.tr
İkili Mantıksal İşlemler
Normalde Açık Kontak
Normalde Kapalı Kontak
Pasifken PLC’deki gösterim
Aktifken
VE Kapısı
111
001
010
000
QBA
Temel Mantıksal İşlemler
Temel mantıksal işlem komutları VE(AND), VEYA(OR) ve DEĞİL(NOT) komutlarıdır. Bu komutları merdiven mantığıyla programlama tekniğinde normalde açık, normalde kapalıkontak gibi sembolleriyle gerçeklenirler. Programlama tekniği olarak ta merdiven mantığıgeleneksel kumanda devrelerine benzemektedir.
111
101
110
000
QBA
VEYA Kapısı
01
10
QA
DEĞİL Kapısı
31
S7 300 Temel Seviye Eğitim Notları
Özgür KAYMAKÇI - İ.T.Ü. Endüstriyel Otomasyon Lab.
kaymakcio@itu.edu.tr
İkili Mantıksal İşlemler
Temel mantıksal işlemler bit düzeyinde şu adres alanları için geçerlidir.
I0.0 &
I0.1 >=
M0.1
>=I0.2
M0.0
&
=
Q4.1
FBD
STL
A(
AN I 0.0
AN I 0.1
O M 0.1
)
A(
ON I 0.2
O M 0.0
)
= Q 4.1
LAD
Q4.1I0.0
M0.1
I0.1 I0.2
M0.0
Mantıksal Fonksiyon
Q4.1 = [ ( I0.0 * I0.1 ) + M0.1 ] * [ I0.2 * M0.0 ]
I, Q, M, L, D, T, C
Problem
Q4.2 = M1.0 + [ I0.0 * I0.1 * ( I0.2 + Q4.2 )]
Q4.3 = [ ( I0.0 + I0.1 ) * I0.3 * I0.4 ] + I0.2
32
S7 300 Temel Seviye Eğitim Notları
Özgür KAYMAKÇI - İ.T.Ü. Endüstriyel Otomasyon Lab.
kaymakcio@itu.edu.tr
İkili Mantıksal İşlemler
Kurma-Silme(SET-RESET) İşlemleri
LAD FBD
Kurma komutu, bir bitlik adres alanının içeriğini “1” yapar. Silme komutu ise bir bitlik adres alanının içeriğini “0”a çeker.
Geçerli Giriş Adresleri(Bit)
I, Q, M, L, D
33
S7 300 Temel Seviye Eğitim Notları
Özgür KAYMAKÇI - İ.T.Ü. Endüstriyel Otomasyon Lab.
kaymakcio@itu.edu.tr
İkili Mantıksal İşlemler
Kurma veya Silme Baskın İki Kararlı İşlem ElemanlarıKurma baskın iki kararlı (RS) elemanın her iki girişi de 1 yapıldığında çıkışı 1, silme baskın iki karalı (SR) elemanın her iki girişi de 1 yapıldığında çıkışı 0 olur. Diğer girişdeğerlerinde silme kurma komutları ile eşdeğerdir.
LAD FBD
Network 1
I0.0 Q4.0M0.0
I0.1
S
R
QSR
Network 2
I0.1 Q4.1M0.1
I0.0
R
S
QRS
I0.1
SR
M0.0
Network 1
Network 2
RS
M0.1
=
Q4.0
=
Q4.1
I0.0
I0.0
I0.1
S
R
R
S
I, Q, M, L, D
Geçerli Giriş Adresleri(Bit)
I, Q, M, L, D
Geçerli Çıkış Adresleri(Bit)
34
S7 300 Temel Seviye Eğitim Notları
Özgür KAYMAKÇI - İ.T.Ü. Endüstriyel Otomasyon Lab.
kaymakcio@itu.edu.tr
İkili Mantıksal İşlemler
Çıkan Kenar ve Düşen Kenar Algılama Komutları
Bir işaretin yalnız çıkan veya düşen kenarlarını algılamak için giriş işaretinin mantıksal 0’dan 1’e değişmesi veya 1’den 0’a değişmesi durumunda 1 program tarama süresince mantıksal 1 işareti üreten komutlar kullanılır. S7 300 CPU’larda iki farklı tür kenar algılama komutu mevcuttur.
1. RLO Kenar Değerlendirmesi
I, Q, M, L, D
Geçerli Giriş Adresleri(Bit)
LAD FBD
35
S7 300 Temel Seviye Eğitim Notları
Özgür KAYMAKÇI - İ.T.Ü. Endüstriyel Otomasyon Lab.
kaymakcio@itu.edu.tr
İkili Mantıksal İşlemler
2. İşaret Kenar Değerlendirmesi
I, Q, M, L, D
Geçerli Giriş Adresleri(Bit)
I0.0
Q4.0
Q4.1
Zaman Diyagramı
1 tarama süresi
1 tarama süresi
LAD FBD
36
S7 300 Temel Seviye Eğitim Notları
Özgür KAYMAKÇI - İ.T.Ü. Endüstriyel Otomasyon Lab.
kaymakcio@itu.edu.tr
İkili Mantıksal İşlemler
Lojik İfadenin İçeriğini Bir Hafıza Alanında Saklamaİkili mantıksal işlemlerin ara sonuçlarını ikili sonuç komutu kullanmadan saklamaya yarayan komuttur. Bu şekilde aynı ikili alt işlemi bir alt satırda yeniden yapılmasıgerekmez.
I, Q, M, *L, D
Geçerli Giriş Adresleri(Bit)
* L adres alanı sadece lojik bloğun(FC, FB ve OB) değişken tablosunda bir geçici hafıza olarak tanımlanmış ise kullanılabilir.
LAD
FBD
37
S7 300 Temel Seviye Eğitim Notları
Özgür KAYMAKÇI - İ.T.Ü. Endüstriyel Otomasyon Lab.
kaymakcio@itu.edu.tr
Zamanlama İşlemleri
Genel Özellikler
5 tip zamanlayıcı mevcuttur.
S_ODT(SD) Gecikmeli Zamanlayıcı
S_ODTD(SS) Gecikmeli ve Mühürlemeli Zamanlayıcı
S_OFFDT(SF) Düşen Kenara Göre Gecikmeli Zamanlayıcı
S_PULSE(SP) Darbe Zamanlı Zamanlayıcı
S_PEXT(SE) Uzatılmış Darbe Zamanlı Zamanlayıcı
S7 300 ailesine ait CPU’larda S7 200’lerden farklı olarak CPU’daki zamanlayıcılar, zamanlayıcı tiplerine göre belli sabit sayılarda olacak şekilde ayrılmamıştır. Projedeki ihtiyaca bağlı olarak istenilen tipte zamanlayıcıCPU’nun izin verdiği zamanlayıcı sayısını aşmamak şartıyla istenildiği kadar kullanılabilir.
Bunlardan dördü yükselen kenar, bir türü ise düşen kenar ile tetiklenir.
Zamanlayıcılar tetikleme prensibine göre çalışırlar ve içerikleri belirlenen zamandan 0’a doğru geriye akar.
Her yeni gelen tetikleme sinyali ile zamanlayıcı içeriğine belirlenen zaman yeniden yüklenir ve yeniden geriye doğru akmaya başlar.
Her bir zamanlayıcı için CPU’nun hafızasında 16 bitlik bir bellek adresi ayrılmıştır.
Zamanlayıcı adedi CPU’nun tipine bağlıdır.
S7 300 CPU Tipi Zamanlayıcı Adedi
CPU 312 0…63
CPU 313 0…127
CPU 314 0…127
CPU 315 0…127
CPU 315-2DP 0…127
CPU 318-2DP 0…511
38
S7 300 Temel Seviye Eğitim Notları
Özgür KAYMAKÇI - İ.T.Ü. Endüstriyel Otomasyon Lab.
kaymakcio@itu.edu.tr
Zamanlama İşlemleri
Zamanlayıcı Değeri(TV)
Her bir zamanlayıcı için CPU’nun hafızasında 16 bitlik bir bellek adresi ayrılmıştır. 0111213
Zamanlayıcı için ayrılmış 16 bitlik adres alanında 0 ile 11 no.lu bitler arasına BCD formatında zaman değeri, 12 ve 13 no.lu bitlere ise Zaman Çarpanı(Zaman Tabanı) yazılır. 14 ve 15 no.lu bitler ise kullanılmamaktadır.
Buna göre zamanlayıcılar ile 10 ms.’den 2 saat 46 dakika ve 30 saniyeye kadar bir süre için gecikme yaratılabilir.
1
1
0
0
13. bit
10 s.1
1 s.0
0.1 s.1
0.01 s.0
Zaman Çarpanı
12. bit
Zamanlayıcı değerini iki farklı şekilde atamak mümkündür.
1. Hexadecimal formatta atama yapma
W#16#klmn
k : Zaman çarpanı
lmn : BCD formatında zaman değeri
1 saat,10 dakika ve 20 saniye için TV yerine W#16#3422 yazılmalıdır.
7 saniye 20 milisaniye için TV değeri olarak W#16#0702 yazılmalıdır.
2. S5 Time formatında atama yapma
S5T#wH_xM_yS_zMS
H: Saat M: Dakika S: Saniye MS: Milisaniye
1 saat,10 dakika ve 20 saniye için TV yerine S5T#1H10M20S yazılmalıdır.
7 saniye 20 milisaniye için TV değeri olarak S5T#7S20MS yazılmalıdır
39
S7 300 Temel Seviye Eğitim Notları
Özgür KAYMAKÇI - İ.T.Ü. Endüstriyel Otomasyon Lab.
kaymakcio@itu.edu.tr
Zamanlama İşlemleri
S_ODT(SD) – Gecikmeli Zamanlayıcı
Gecikmeli Zamanlayıcı, Kurma(S) girişinin yükselen kenarı ile zaman geriye doğru akar ve öngörülen TV değeri dolduğunda Q çıkışı 1 olur. Kurma girişi 0 olana kadar(R=0 koşulunda) veya Silme(R) girişinin 1 olmasıyla çıkış 1 olmaya devam eder.
Her zaman Silme girişinin önceliği vardır.
LAD FBD
Geçerli Adresler
S(bit) : I, Q, M, D, L, T, CTV : I, Q, M, D, L veya sabitR(bit): I, Q, M, D, L, T, C
Q(bit) : I, Q, M, L, DBI(Int) : I, Q, M, D, LBI_BCD(Int) : I, Q, M, D, L
40
S7 300 Temel Seviye Eğitim Notları
Özgür KAYMAKÇI - İ.T.Ü. Endüstriyel Otomasyon Lab.
kaymakcio@itu.edu.tr
Zamanlama İşlemleri
S_ODTS(SS) – Gecikmeli ve Mühürlemeli Zamanlayıcı
Gecikmeli ve Mühürlemeli Zamanlayıcı, Kurma(S) girişinin yükselen kenarı ile zaman geriye doğru akar ve öngörülen TV değeri dolduğunda Q çıkışı 1 olur.
Kurma girişi 0 olsa bile zaman geriye doğru akmaya devam eder. Öngörülen TV değeri dolduğunda Q çıkışı mühürlenir ve kurma girişinden yeni bir tetiklemeye kapanır. Çıkışsilme(R) girişine 1 sinyali gelene kadar 1 olmaya devam eder.
Sime(R) girişinin önceliği vardır.
Geçerli Adresler
S(bit) : I, Q, M, D, L, T, CTV : I, Q, M, D, L veya sabitR(bit): I, Q, M, D, L, T, C
Q(bit) : I, Q, M, L, DBI(Int) : I, Q, M, D, LBI_BCD(Int) : I, Q, M, D, L
Q4.0
I0.0
I0.1
T0
LAD FBD
41
S7 300 Temel Seviye Eğitim Notları
Özgür KAYMAKÇI - İ.T.Ü. Endüstriyel Otomasyon Lab.
kaymakcio@itu.edu.tr
Zamanlama İşlemleri
S_OFFDT(SF) – Düşen Kenara Göre Gecikmeli Zamanlayıcı
Düşen Kenara Göre Gecikmeli Zamanlayıcının Kurma(S) girişinin yükselen kenarı ile Q çıkışı 1 olur, düşen kenarı ile zaman geriye doğru akmaya başlar ve öngörülen zaman değeri dolduğunda Q çıkışı 0 olur. Zamanlayıcının içeriği 0 olmadan kurma girişi yeniden 1 olmasıhalinde zamanlayıcının içeriği sabit kalır. Kurma girişi yeniden 0 olmasıyla da zamanlayıcıgeriye doğru kaymaya devam eder.
Silme girişinin önceliği vardır.Geçerli Adresler
S(bit) : I, Q, M, D, L, T, CTV : I, Q, M, D, L veya sabitR(bit): I, Q, M, D, L, T, C
Q(bit) : I, Q, M, L, DBI(Int) : I, Q, M, D, LBI_BCD(Int) : I, Q, M, D, L
LAD FBD
I0.0
I0.1
T0
Q4.0
42
S7 300 Temel Seviye Eğitim Notları
Özgür KAYMAKÇI - İ.T.Ü. Endüstriyel Otomasyon Lab.
kaymakcio@itu.edu.tr
Zamanlama İşlemleri
S_PULSE(SP) – Darbe Zamanlı Zamanlayıcı
Darbe Zamanlı Zamanlayıcının Kurma(S) girişinin yükselen kenarı ile zaman geriye doğru akar ve Q çıkışı 1 olur. Öngörülen TV değeri dolduğunda yada kurma girişi 0 olduğunda Q çıkışı 0 olur. Zamanın geriye doğru akması için kurma girişinin 1 olması gerekir.
Silme girişinin önceliği vardır.
Geçerli Adresler
S(bit) : I, Q, M, D, L, T, CTV : I, Q, M, D, L veya sabitR(bit): I, Q, M, D, L, T, C
Q(bit) : I, Q, M, L, DBI(Int) : I, Q, M, D, LBI_BCD(Int) : I, Q, M, D, L
I0.0
I0.1
T0
Q4.0
LAD FBD
43
S7 300 Temel Seviye Eğitim Notları
Özgür KAYMAKÇI - İ.T.Ü. Endüstriyel Otomasyon Lab.
kaymakcio@itu.edu.tr
Zamanlama İşlemleri
S_PEXT(SE) – Uzatılmış Darbe Zamanlı Zamanlayıcı
Darbe Zamanlı Zamanlayıcının Kurma(S) girişinin yükselen kenarı ile zaman geriye doğru akar ve Q çıkışı 1 olur. Zamanlayıcı değeri(TV) dolduğunda yada kurma girişi 0 olduğunda Q=0 olur. S girişi 0’a düştüğünde hala zaman geriye doğru akmaya devam ediyor ise Q çıkışıöngörülen zamanın sonunda sıfıra düşer.
Geçerli Adresler
S(bit) : I, Q, M, D, L, T, CTV : I, Q, M, D, L veya sabitR(bit): I, Q, M, D, L, T, C
Q(bit) : I, Q, M, L, DBI(Int) : I, Q, M, D, LBI_BCD(Int) : I, Q, M, D, L
T0
Q4.0
I0.0
I0.1
LAD FBD
44
S7 300 Temel Seviye Eğitim Notları
Özgür KAYMAKÇI - İ.T.Ü. Endüstriyel Otomasyon Lab.
kaymakcio@itu.edu.tr
Sayma İşlemleri
Genel Özellikler
Sayma işlemleri için 3 farklı tür sayıcı kullanılır.
İleri Sayıcı(CU)
Geri Sayıcı(CD)
İleri-Geri Sayıcı(CUD)
Her bir sayıcı için CPU’nun hafızasında Sayıcı Değeri olarak adlandırılabilecek 16 bitlik bir bellek adresi ayrılmıştır.
Bir sayıcı 0’dan 999’a kadar sayabilir.
Sayıcılar ileri yada geri sayma girişlerine gelen sinyalin çıkan kenarına göre içeriğini değiştirirler.
Sayıcı adedi CPU tipine bağlıdır.
S7 300 CPU Tipi Sayıcı Adedi
CPU 312 0…128
CPU 313 0…255
CPU 314 0…255
CPU 315 0…255
CPU 315-2DP 0…255
CPU 318-2DP 0…511
16 bitlik Sayıcı Değeri adres alanında 0 ile 11 no.lu bitler arasına BCD formatında sayıcıiçeriği kaydedilir. 12, 13, 14 ve 15 no.lu bitler ise kullanılmamaktadır.
Mesela sayıcının içeriği 217 değeri kurulmak istendiğinde PV girişine C#217 yazılmalıdır.
01112100 0 0 0 0 1 1110
2 1 7
45
S7 300 Temel Seviye Eğitim Notları
Özgür KAYMAKÇI - İ.T.Ü. Endüstriyel Otomasyon Lab.
kaymakcio@itu.edu.tr
Sayma İşlemleri
İleri Sayıcı(CU)
LAD
FBD
İleri Sayıcı, Sayıcı İleri(CU) girişine gelen işaretin çıkan kenarı ile 16 bitlik Sayıcı Değerinin içeriğini 1 arttırır. Sayıcı Değerinin 0’dan farklı olması durumunda sayıcı Q çıkışını 1 yapar. Kurma(S) girişi gelen sinyalin çıkan kenarı ile de Sayıcı Değerine PV(Preset Value) girişine yazılmış olan değer aktarır. Silme(R) girişi ise diğer iki girişten farklı olarak kendisine bağlıolan sinyalin 1 olduğu süre boyunca etkin olur ve Sayıcı Değerine 0 yazar. Sayıcı Değeri tamsayı(Integer) formatında BI çıkışına, BCD formatında ise BI_BCD çıkışına aktarılır.
Geçerli Adresler
CU(bit):I, Q, M, D, LS(bit) : I, Q, M, D, LPV : I, Q, M, D, L veya sabitR(bit): I, Q, M, D, L
Q(bit) : I, Q, M, L, DBI(Int) : I, Q, M, D, LBI_BCD(Int) : I, Q, M, D, L
46
S7 300 Temel Seviye Eğitim Notları
Özgür KAYMAKÇI - İ.T.Ü. Endüstriyel Otomasyon Lab.
kaymakcio@itu.edu.tr
Sayma İşlemleri
Geri Sayıcı(CD)
Geri Sayıcı, Sayıcı Geri(CD) girişine gelen işaretin çıkan kenarı ile 16 bitlik Sayıcı Değerinin içeriğini 1 azaltır. Sayıcı Değerinin 0’dan farklı olduğu sürece sayıcı Q çıkışını 1 yapar. Kurma(S) girişi gelen sinyalin çıkan kenarı ile de Sayıcı Değerine PV(Preset Value) girişine yazılmış olan değer aktarır. Silme(R) girişi ise diğer iki girişten farklı olarak kendisine bağlıolan sinyalin 1 olduğu süre boyunca etkin olur ve Sayıcı Değerine 0 yazar. Sayıcı Değeri tamsayı(Integer) formatında BI çıkışına, BCD formatında ise BI_BCD çıkışına aktarılır.
Geçerli Adresler
CU(bit):I, Q, M, D, LS(bit) : I, Q, M, D, LPV : I, Q, M, D, L veya sabitR(bit): I, Q, M, D, L
Q(bit) : I, Q, M, L, DBI(Int) : I, Q, M, D, LBI_BCD(Int) : I, Q, M, D, L
S_CD
Q
CV_BCD
BI
C0
C#5
I0.0
I0.2=
Q4.0
I0.1
CD
S
PV
R
MW10
MW12
47
S7 300 Temel Seviye Eğitim Notları
Özgür KAYMAKÇI - İ.T.Ü. Endüstriyel Otomasyon Lab.
kaymakcio@itu.edu.tr
Sayma İşlemleri
İleri-Geri Sayıcı(CUD)
I0.0
I0.1
I0.2
I0.3
01234567
Q4.0
İleri-Geri Sayıcı, Sayıcı İleri(CU) girişine gelen işaretin çıkan kenarı ile Sayıcı Değerinin içeriğini 1 arttırır, Sayıcı Geri(CD) girişine gelen sinyalin çıkan kenarı ile de Sayıcı Değerini 1 azaltır. Sayıcı Değerinin 0’dan farklı olması durumunda sayıcı Q çıkışını 1 yapar. Kurma(S)girişi gelen sinyalin çıkan kenarı ile de Sayıcı Değerine PV(Preset Value) girişine yazılmışolan değer aktarır. Silme(R) girişi ise diğer iki girişten farklı olarak kendisine bağlı olan sinyalin 1 olduğu süre boyunca etkin olur ve Sayıcı Değerine 0 yazar. Sayıcı Değeri tamsayı(Integer) formatında BI çıkışına, BCD formatında ise BI_BCD çıkışına aktarılır.
Geçerli Adresler
CU(bit):I, Q, M, D, LS(bit) : I, Q, M, D, LPV : I, Q, M, D, L veya sabitR(bit): I, Q, M, D, L
Q(bit) : I, Q, M, L, DBI(Int) : I, Q, M, D, LBI_BCD(Int) : I, Q, M, D, L
48
S7 300 Temel Seviye Eğitim Notları
Özgür KAYMAKÇI - İ.T.Ü. Endüstriyel Otomasyon Lab.
kaymakcio@itu.edu.tr
Karşılaştırma Komutları
Genel Özellikler
Çeşitli boyutlardaki veriler büyüklük, küçüklük veya eşitlik ölçütlerine göre karşılaştırma komutları kullanılarak değerlendirilir.
Bu komutlar kullanılarak 16 bitlik tamsayı(INT), 32 bitlik tamsayı(DINT) ve 32 bitlik gerçek sayıları(FLOATING-POINT) karşılaştırılabilir.
6 farklı karşılaştırma yapmak mümkündür.
Büyük mü?(>)
Küçük mü?(<)
Büyük eşit mi?(>=)
Küçük eşit mi? (<=)
Eşit mi?(==)
Eşit değil mi?(<>)
Karşılaştırma işleminin sonucu olumlu ise Q çıkışı 1 olur.
Blok Girişi: Karşılaştırma komutunun hangi şartlarda çalışması isteniyorsa onunla ilgili mantıksal ifade bu kısma yazılır.
Blok Çıkışı: Karşılaştırma işleminin olumlu sonuçlanması halinde yapılacak olan işler bu kısma yazılır.
IN1 ve IN2: Karşılaştırılmak istenilen sayısal değerler bu iki girişe yazılır. Burası uygun bir hafıza alanı yada sabit bir değer olabilir.
Geçerli Adresler
Blok Girişi(bit):I, Q, M, D, LIN1 : I, Q, M, D, L veya sabitIN2 : I, Q, M, D, L veya sabit
Blok Çıkışı(bit) : I, Q, M, L, D
49
S7 300 Temel Seviye Eğitim Notları
Özgür KAYMAKÇI - İ.T.Ü. Endüstriyel Otomasyon Lab.
kaymakcio@itu.edu.tr
Karşılaştırma Komutları
Eşit mi?(==)
IN1 = IN2 ise Q=1 olur
Eşit değil mi?(<>)
IN1 ≠ IN2 ise Q=1 olur
Büyük mü?(>)
IN1 > IN2 ise Q=1 olur
50
S7 300 Temel Seviye Eğitim Notları
Özgür KAYMAKÇI - İ.T.Ü. Endüstriyel Otomasyon Lab.
kaymakcio@itu.edu.tr
Karşılaştırma Komutları
Büyük eşit mi?(>=)
IN1 >= IN2 ise Q=1 olur
Küçük mü?(<)
IN1 < IN2 ise Q=1 olur
Küçük Eşit mi?(<=)
IN1 <= IN2 ise Q=1 olur
51
S7 300 Temel Seviye Eğitim Notları
Özgür KAYMAKÇI - İ.T.Ü. Endüstriyel Otomasyon Lab.
kaymakcio@itu.edu.tr
Karşılaştırma Komutlarının Sayıcılarla Beraber Kullanılması
S7 300 ailesine ait olan CPU’lardaki sayıcılar S7 200 ailesine ait CPU modellerindeki sayıcılara göre çalışma prensibi olarak farklılık göstermektedirler. S7 200 ailesine ait CPU’larda sayıcılar hem sayma işlemini gerçekleştirirken hem de karşılaştırma işlemini gerçekleştirmektedirler. Öyle ki sayıcının değeri PV girişine girilen değere eşit yada büyük ise sayıcının Q çıkışı lojik 1 değerini almaktadır.
Fakat S7 300’lerde sayıcı çıkışı sayıcı değerinin sıfırdan farklı olması durumuna bağlıdır. Sayıcının içeriğinin S7 200’lerdeki gibi karşılaştırılması söz konusu değildir.
Bu bağlamda sayıcıları karşılaştırma komutları ile beraber kullanmak gerekir.
S_CUDCU
S
PV
Q
BI_BCD
BI
C0
I0.2
C#5
I0.0
R
MW10
I0.3
CDI0.1IN1
IN2
CMP<=I
MW10
15
IN1
IN2
CMP>I
MW10
8
IN1
IN2
CMP==I Q4.1
MW10
+10
Q4.0
52
S7 300 Temel Seviye Eğitim Notları
Özgür KAYMAKÇI - İ.T.Ü. Endüstriyel Otomasyon Lab.
kaymakcio@itu.edu.tr
Soru
53
S7 300 Temel Seviye Eğitim Notları
Özgür KAYMAKÇI - İ.T.Ü. Endüstriyel Otomasyon Lab.
kaymakcio@itu.edu.tr
Dönüştürme Komutları
BCD <─> 16 bitlik Tamsayı(INT)EN girişi 1 olduğunda IN girişindeki BCD formatındaki sayıyı Tam Sayı formatındaOUT’ta belirtilen adrese yazar.
ENO=1 olur
(IN’deki BCD +/- 999 arasında olabilir.)
EN girişi 1 olduğunda IN girişindeki Tam Sayı formatındaki sayıyı OUT çıkışında belirtilen adrese BCD Formatında yazar.
ENO=1 olur.
Eğer bir taşma olursa ENO=0 olur.
BCD <─> 32 bitlik Tamsayı(INT)
EN=1 olduğunda IN girişindeki 32 bitlik BCD formatındaki ifadeyi(+/- 9999999)
32 Bitlik Tam Sayıya dönüştürür OUT’tabelirtilen adrese yazar.
ENO=1 olur.
EN=1 olduğunda IN girişindeki 32 bitlik Tam Sayıyı BCD formatına dönüştürür.
IN’deki Tam Sayı +/- 9999999 aralığının dışına çıktığında taşma olur ve ENO çıkışı 0 olur.
Geçerli Adresler
EN(bit):I, Q, M, D, LIN : I, Q, M, D, L
ENO(bit):I, Q, M, D, LIN : I, Q, M, D, L
54
S7 300 Temel Seviye Eğitim Notları
Özgür KAYMAKÇI - İ.T.Ü. Endüstriyel Otomasyon Lab.
kaymakcio@itu.edu.tr
Dönüştürme Komutları
16 Bitlik Tamsayı(INT) ─>32 bitlik Tamsayı(INT)
EN girişi 1 olduğunda IN girişindeki 16 bitlik tamsayıyı 32 bitlik tamsayıya dönüştürür ve OUT’ta belirtilen adrese yazar.
ENO=1 olur
EN girişi 1 olduğunda 32 bitlik tamsayıyı 32 bitlik gerçek sayıya(Floating Point) dönüştürür ve OUT’ta belirtilen adrese yazar.
ENO işlem sonunda 1 olur.
32 Bitlik Tamsayı(INT) ─>32 bitlik Gerçek Sayı(FloatingPoint)
Geçerli Adresler
EN(bit):I, Q, M, D, LIN(INT) : I, Q, M, D, L
ENO(bit):I, Q, M, D, LIN(DINT) : I, Q, M, D, L
Geçerli Adresler
EN(bit):I, Q, M, D, LIN(DINT) : I, Q, M, D, L
ENO(bit):I, Q, M, D, LIN(REAL) : I, Q, M, D, L
55
S7 300 Temel Seviye Eğitim Notları
Özgür KAYMAKÇI - İ.T.Ü. Endüstriyel Otomasyon Lab.
kaymakcio@itu.edu.tr
Dönüştürme Komutları
16 bitlik Sayının Bit Düzeyinde Eşleniğini Alma
EN girişi 1 olduğunda IN girişindeki 16 bitlik sayı W#16#FFFF sayısıyla lojik XOR işlemine tabii tutulur ve sonucu OUT’ayazılır. İşlem sonucunda ENO çıkışı 1 olur.
Örnek:
IN=100(W#16#0064) ise işlem sonucunda
OUT=-101(W#16#FF9B) olur.
32 bitlik Sayının Bit Düzeyinde Eşleniğini Alma
Benzer şekilde EN girişi 1 olduğunda INgirişindeki 32 bitlik sayıyı bu sefer W#16#FFFFFFFF sayısıyla lojik XOR işlemine tabii tutulur ve sonucu OUT’ayazılır. İşlem sonucunda ENO çıkışı 1 olur.
Geçerli Adresler
EN(bit):I, Q, M, D, LIN(INT) : I, Q, M, D, L
ENO(bit):I, Q, M, D, LIN(DINT) : I, Q, M, D, L
Geçerli Adresler
EN(bit):I, Q, M, D, LIN(INT) : I, Q, M, D, L
ENO(bit):I, Q, M, D, LIN(DINT) : I, Q, M, D, L
56
S7 300 Temel Seviye Eğitim Notları
Özgür KAYMAKÇI - İ.T.Ü. Endüstriyel Otomasyon Lab.
kaymakcio@itu.edu.tr
Dönüştürme Komutları
16 bitlik Sayının Eşleniğini Alma
EN girişi 1 olduğunda IN girişindeki 16 bitlik sayının işareti değiştirilir. Sayı pozitif bir sayıysa negatif, negatif bir sayıysa pozitif bir sayıya dönüşür. -1 ile çarpmaya eşdeğerdir.
İşlem sonunda ENO çıkışı 1 olur.
Örnek:
IN=100(W#16#0064) ise işlem sonucunda
OUT=-100(W#16#FF9C) olur.
Geçerli Adresler
EN(bit):I, Q, M, D, LIN(INT) : I, Q, M, D, L
ENO(bit):I, Q, M, D, LIN(INT) : I, Q, M, D, L
32 bitlik Sayının Eşleniğini Alma
Benzer şekilde EN girişi 1 olduğunda INgirişindeki 32 bitlik sayının işareti değiştirilir.
İşlem sonunda ENO çıkışı 1 olur.
Geçerli Adresler
EN(bit):I, Q, M, D, LIN(DINT) : I, Q, M, D, L
ENO(bit):I, Q, M, D, LIN(DINT) : I, Q, M, D, L
57
S7 300 Temel Seviye Eğitim Notları
Özgür KAYMAKÇI - İ.T.Ü. Endüstriyel Otomasyon Lab.
kaymakcio@itu.edu.tr
Dönüştürme Komutları
32 Bitlik Gerçek Sayıyı 32 Bitlik Tamsayıya Dönüştürme
ROUND
32 bitlik Gerçek Sayıyı 32 bitlik tamsayıya dönüştürmek için S7 300 PLC ailesi 4 farklı tip komutu desteklemektedir
EN girişi 1 olduğunda dönüştürme işlemini bir yuvarlama işlemi olarak yapar ve sonucunu gerçek sayıya en yakın tam sayı olarak seçer. İşlem sonunda hata yoksa ENOçıkışı 1 olur.
TRUNCEN girişi 1 olduğunda dönüştürme işlemini virgülden sonraki kısmı sıfıra yuvarlayacak şekilde yapar ve sonucu OUT’a yazar. İşlem sonunda hata yoksa ENOçıkışı 1 olur.
FLOOREN girişi 1 olduğunda dönüştürme işlemini gerçek sayıyı yukarı yuvarlayacak şekilde yapar ve sonucu OUT’a yazar. İşlem sonunda hata yoksa ENO çıkışbitini 1’e çeker.
CEILEN girişi 1 olduğunda dönüştürme işlemini gerçek sayıyı aşağıya yuvarlayacak şekilde yapar ve sonucu OUT’a yazar. İşlem sonunda bir hata yoksa ENO çıkışını 1 yapar.
Geçerli Adresler
EN(bit):I, Q, M, D, LIN(REAL) : I, Q, M, D, L
ENO(bit):I, Q, M, D, LIN(DINT) : I, Q, M, D, L
58
S7 300 Temel Seviye Eğitim Notları
Özgür KAYMAKÇI - İ.T.Ü. Endüstriyel Otomasyon Lab.
kaymakcio@itu.edu.tr
Dönüştürme Komutları
Uygulama
IN OUT
ROUNDI0.0
MD16
EN ENO
MD20
IN OUT
TRUNC
MD16
EN ENO
MD24
IN OUT
FLOOR
MD16
EN ENO
MD28
IN OUT
CEIL
MD16
EN ENO
MD32
Network 1
-14-1514151414MD16=14.3
14
14
MD32
-15-16151415MD16=14.7
-14-15151414MD16=14.5
MD40MD36MD28MD24MD20
59
S7 300 Temel Seviye Eğitim Notları
Özgür KAYMAKÇI - İ.T.Ü. Endüstriyel Otomasyon Lab.
kaymakcio@itu.edu.tr
Simgesel Adlandırma ve Sembol Tablosu
S7 300 PLC’lerde kullanılan hafıza alanlarına ister direkt olarak ister simgesel bir isim üzerinden ulaşmak mümkündür. Bunun için Simatic Manager bünyesinde bulunan “Symbols Editor” programından faydalanılır, oluşturulan proje içerisine S7 Program klasörü altında “Symbols” dosyasında proje ile ilgili simgesel isimler saklanır.
Symbol Table ─>Export menü komutu ile oluşturulan sembol tablosu aşağıda verilen dosya formatlarında saklanabilir.
ASCII format (dosyaismi.ASC) System Data Format(dosyaismi.SDF)
NOTEPAD,WORD ACCESS
Data Interchange Format (dosyaismi.DIF) Assignment List(Dosyaismi.SEQ)
EXCEL STEP 5
Benzer şekilde yukarıda belirtilen formatlarda oluşturulmuş olan Sembol Tabloları da Symbol Table ─>Import komutu ile çağırılabilinir.
Bu kısma değişken için kullanılacak sembolik isim yazılır.
Bu kısımda kullanılacak değişken belirtilir.
Değişkenin tipi girilir.Değişken ile ilgili gerekli açıklamaların yapıldığıbölümdür.
60
S7 300 Temel Seviye Eğitim Notları
Özgür KAYMAKÇI - İ.T.Ü. Endüstriyel Otomasyon Lab.
kaymakcio@itu.edu.tr
Simgesel Adlandırma ve Sembol Tablosu
“LAD, STL, FBD – Programming S7 Blocks” program yazım editörü üzerine daha önce tanımlanmamış bir değişkene ilişkin sembol atama işlemi, sembol tablosu açılmaksızın çok hızlı bir şekilde yapılabilir.
Değişkenin üzerinde iken mouse’un sağ tuşu ile yeni bir pencere açılır ve “EditSymbols…” seçilir. Bu yeni gelen pencere aslında sadece bu değişkenin girilebileceği bir sembol tablosu satırından ibarettir. Burada değişkene verilecek sembolik isim ve değişken tipi belirtildikten sonra OK ile pencere onaylanarak kapatılır.
61
S7 300 Temel Seviye Eğitim Notları
Özgür KAYMAKÇI - İ.T.Ü. Endüstriyel Otomasyon Lab.
kaymakcio@itu.edu.tr
Değişken Tablolarının(VAT) Oluşturulması
Değişken Tabloları(VAT), PLC’nin istenilen adreslerini gözlemek ve gerektiğinde bu adresler üzerinde izin verilenler ölçüsünde değişiklik yapmaya yarar.
Bir değişken tablosu(VAT) oluşturmak için proje içerisinde S7 Program klasörü altında “Blocks” seçili iken mouse’un sağ tuşuna basarak açılan yeni pencereden “Insert New Object ─>Variable Table” seçilir.
Gözlemlemek istenilen değişken girilir.
Değişkenin hangi sayı formatında gözlemlenmek istediği bilgisi girilir.
PLC’den okunan değer bu sütunda belirir.
Değişken üzerinde değişiklik yapılmak isteniyorsa yeni değeri bu sütundaki karşılığına yazılır.
Tablodaki değişkenler düzenli olarak gözlenir.
Değişkenlere istenilen değerleri atar.
1 defalığına gözlem yapar.
62
S7 300 Temel Seviye Eğitim Notları
Özgür KAYMAKÇI - İ.T.Ü. Endüstriyel Otomasyon Lab.
kaymakcio@itu.edu.tr
Uygulama
Yandaki şekilde V1 valfinde bulunan Q1 bobini uyarıldığında P1 pistonu 1 konumuna, Q2 bobini uyarıldığında ise 0 konumuna gider
V2 valfi üzerinde bulunan Q3 bobini. uyarıldığı süre boyunca ise P2 pistonu 1 konumunda kalır. Enerji kesildiğinde valfteki yayın etkisiyle 0 konumuna geri döner.
MY1, MY2, MY3, MY4 kontaklımanyetik(reed) yaklaşım anahtarları P1 ve P2 pistonlarının pozisyonlarınıalgılamak için kullanılmaktadır.
Benzer şekilde OP1 optik yaklaşım anahtarı ise pistonun önüne yerleştirilen parçanın varlığını algılar.
P
Q1 Q2 Q3
P1
P2
MY1 MY2
MY3
MY4
OP1
V1 V2
0 1
0
1
Çalışma Koşulları:
Sistem bir S0 durdurma düğmesine basıldığında devreden çıkacak ve bir S1 başlatma düğmesine basıldığında ise devreye girecektir. Sistem devrede iken şu koşullara göre hareket edecektir.
•P2 pistonu önüne parça yerleştirildikten sonra piston 1 konumuna gidecektir.
•P2 pistonu 1 konumuna ulaşınca yani parça P1 pistonu önüne taşınınca P1, 1 konumuna gidecektir.
•P1’in hareketiyle P2 pistonu 0 konumuna gelecektir.
63
S7 300 Temel Seviye Eğitim Notları
Özgür KAYMAKÇI - İ.T.Ü. Endüstriyel Otomasyon Lab.
kaymakcio@itu.edu.tr
Uygulama
Gerekli elektriksel sinyalleri PLC’ye almak ve valflere ait bobinleri uyarmak için PLC’ye bir adet SM 323 DI8/DO8x24V/0.5A dijital giriş/çıkış kartı bağlanmıştır. Karta ilişkin dış devre bağlantıları aşağıdaki gibidir. Devrede şu elemanlar kullanılmıştır:
•Durdurma düğmesi olarak bir adet normalde kapalı kumanda düğmesi
•Başlatma düğmesi olarak bir adet normalde açık kumanda düğmesi
•Pistonların pozisyonlarını algılamak için 4 adet manyetik(reed) yaklaşım anahtarı
•Parçayı algılamak için bir adet optik yaklaşım anahtarı
0
1
2
3
4
5
6
7
0
1
2
3
4
5
6
7
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
1L+
1M
12
13
14
15
16
17
18
19
20 2M
2L+
MY1
MY2
MY3
MY4
OP1
S0
S1
VeriyoluHaberleşmesi
M
M
Q1
Q2
Q3
AC
DC
L1
N
PE
24 V.DC
W1
W2
64
S7 300 Temel Seviye Eğitim Notları
Özgür KAYMAKÇI - İ.T.Ü. Endüstriyel Otomasyon Lab.
kaymakcio@itu.edu.tr
Uygulama
PLC’ye ait donanım yapısı ve gerekli değişkenlere ilişkin sembol tablosu aşağıdaki gibidir.
65
S7 300 Temel Seviye Eğitim Notları
Özgür KAYMAKÇI - İ.T.Ü. Endüstriyel Otomasyon Lab.
kaymakcio@itu.edu.tr
Uygulama
66
S7 300 Temel Seviye Eğitim Notları
Özgür KAYMAKÇI - İ.T.Ü. Endüstriyel Otomasyon Lab.
kaymakcio@itu.edu.tr
EĞİTİMİMİZE GÖSTERMİŞOLDUĞUNUZ İLGİ İÇİN TEŞEKKÜRLER
S7 300 İLERİ SEVİYEDE GÖRÜŞMEK DİLEĞİYLE…
Recommended