View
2
Download
0
Category
Preview:
Citation preview
ZORGCENTRA NA SEKSUEEL GEWELD:
EVALUATIE VAN HET PILOOTJAAR
Colloquium Zorgcentra na Seksueel Geweld, 23 oktober 2020
Saar Baert & Prof dr Ines Keygnaert
Universiteit Gent – International Centre for Reproductive Health
VAKGROEP VOLKSGEZONDHEID EN EERSTELIJNSZORG
Inhoud
1. Evaluatiemethode
2. Enkele cijfers
3. De betrokkenen aan het woord
4. Aanbevelingen
Colloquium ZSG- Baert S & Keygnaert I – 23/10/203
1. EVALUATIEMETHODE
Colloquium ZSG- Baert S & Keygnaert I – 23/10/20 4
Colloquium ZSG- Baert S & Keygnaert I – 23/10/20
Evaluatiemethode
• Opvolging van kenmerken van de slachtoffers,
het seksueel geweld en de zorg en bijstand
• Bevraging van slachtoffers en hun naasten via
vragenlijsten (N=460) en interviews (N=47)
• Bevraging van medewerkers en partners Zorgcentra
via vragenlijsten (N=80), interviews met politie (6)
en parket (3) en focus groep discussies met
forensisch experten (10)
• Bevraging van derde organisaties via rapid
appraisal (N=10)
Baert, S., & Keygnaert, I. (2019). Wetenschappelijk evaluatierapportpilootproject Zorgcentra na Seksueel Geweld. Gent: Universiteit Gent. VakgroepVolksgezondheid en Eerstelijnszorg. International Centre for Reproductive Health.
5
2. ENKELE CIJFERS
Colloquium ZSG- Baert S & Keygnaert I – 23/10/20 6
2714 aanmeldingen sinds start Zorgcentraoktober 2017
Colloquium ZSG- Baert S & Keygnaert I – 23/10/20 7
1320
754640
Brussel Gent Luik
Aanta
l aanm
eld
ingen
(25/10/17-30/06/20)N=2714
ZSG
Gemiddeld 98 nieuwe aanmeldingen per maand
Colloquium ZSG- Baert S & Keygnaert I – 23/10/20 8
Aanta
l aanm
eld
ingen
Maand van aanmelding
(25/10/17-30/06/20)N=2714
9
Meeste slachtoffers melden zich rechtstreeks bij het Zorgcentrum of via politie
Colloquium ZSG- Baert S & Keygnaert I – 23/10/20
Wijze van aanmelding
Perc
enta
ge
Recht-streeks
Hulp-verlener
Politie Andere
(25/10/17-30/06/20)N=2713/2714
75% meldt zich binnen 1 week na het geweld
10
(25/10/17-30/06/20)N=2714
Perc
enta
ge
≤72u > 1 maand
Colloquium ZSG- Baert S & Keygnaert I – 23/10/20
Aanmeldingstermijn
75%
> 1 week – 1 maand
Ongekend> 72u-1 week
Colloquium ZSG- Baert S & Keygnaert I – 23/10/20
Gemiddelde leeftijd 25 jaar 91% vrouw – 9 % man27% minderjarig
90% 10%
Divers profiel van slachtoffers, meerderheid jonge vrouwen
(25/10/17-30/06/20)N=2714
Leeftijd
Fre
quenti
e
11
7/10 slachtoffer van (poging tot) verkrachting
12
(25/10/17-30/06/20)N=2714
Type seksueel geweld
Perc
enta
ge
Seksueleintimidatie
Fysiekcontact zonder
penetratie
Poging tot verkrachting
Verkrachting Ongekend
Colloquium ZSG- Baert S & Keygnaert I – 23/10/20
69%
Veelal gekende pleger
13
(25/10/17-30/06/20)N=2713/2714
Perc
enta
ge
Familie / huisgenoot
Kennis Onbekende Andere
Colloquium ZSG- Baert S & Keygnaert I – 23/10/20
Relatie tot pleger
59%
14Colloquium ZSG- Baert S & Keygnaert I – 23/10/20
Slachtoffers gaan in op holistisch zorgaanbod
62%
74%
89%
44%
63%
Forensisch
onderzoek
Medische zorgen Casemangement Psychologische
begeleiding
Klacht bij
aanmelding
Perc
enta
ge
Type zorg en bijstand
(25/10/17-30/06/20)N=2714
Colloquium ZSG- Baert S & Keygnaert I – 23/10/20 15
63%
21%
9% 7%
Eerdere
aanmelding bij
politie
Bij aankomst op
ZSG
Na gesprek met
ZSG
verpleegkundige
Tijdens ZSG
opvolging
Moment van klachtneerlegging
67% legt klacht neer binnen 12 maanden na aanmelding op Zorgcentrum
(25/10/17-31/03/19)N= 916/1362
Perc
enta
ge
37% klachtengefaciliteerd door
Zorgcentrum
3. DE BETROKKENEN AAN HET
WOORD
Colloquium ZSG- Baert S & Keygnaert I – 23/10/20 16
Colloquium ZSG- Baert S & Keygnaert I – 23/10/2017
« Wij maakten het helaas reeds eerder mee […]. Ze zag toen enkel een arts
die een forensisch onderzoek afnam en haar een afspraak gaf voor de
opvolging van de preventieve HIV-medicatie. […]
Dat was het dan: geen psychologische begeleiding, geen ondersteuning voor
ons, niemand die vroeg hoe het met haar ging. […] En wij moesten zelf op
zoek naar een psycholoog.
Dus wij hebben het verschil gezien… Want het feit om een telefoontje te
krijgen, weten dat je iemand kan bellen als het niet goed gaat en dat ze
zullen antwoorden! […].
Nu kom je in contact met iemand die het gewoon is, iemand die competent
is en weet hoe te reageren, welke vragen te stellen, wat te zeggen,…
Daarenboven vroeg de psycholoog om ook de familie te zien, want… het is
uiteindelijk een trauma voor ons allen. »
Een ouder van een slachtoffer vertelt…
18Colloquium ZSG- Baert S & Keygnaert I – 23/10/20
Was dit seksueel geweld? “Ik had zo twijfels, zo van: “Is dit nu een echte verkrachting”, omdat er geen brutaal geweld bij geweest is.”
(vrouw, ZSG Brussel)
Welke hulp heb ik nodig na seksueel geweld?
Waar kan ik terecht voor hulp? Beperkte bekendheid van de Zorgcentra
Belangrijke rol naasten bij zoektocht naar hulp
Zoektocht naar gepaste hulp: meerdere vragen
“Nadat het gebeurd was, wist ik niet goed waarnaartoe… hoe dat ik daarmee moest omgaan …. En dan ben ik een beetje beginnen zoeken op internet. En dan ben ik zo bij het Zorgcentrum terechtgekomen.” (vrouw, ZSG Gent)
19Colloquium ZSG- Baert S & Keygnaert I – 23/10/20
Zeer positieve feedback van slachtoffers op allesomvattende zorg en langdurige opvolging
Makkelijk toegankelijke (24/7) en snelle zorg
Belang van gratis zorg voor adolescenten en jongvolwassenen
Houding van personeel essentieel voor herstel slachtoffer
Appreciatie voor toegankelijkheid van de zorg
« Je zit een beetje in een bubbel, weg van alles […] Alles gebeurt in alle privacy. En je wordt niet geconfronteerd met andere personen. Dus dat is goed » (vrouw, ZSG Luik)
“Ook omdat het gratis was … Dat scheelt ook wel al veel, zeker als student …” (vrouw, ZSG Gent)
20Colloquium ZSG- Baert S & Keygnaert I – 23/10/20
Beleving van de zorg
Medische hulp neemt gezondheidszorgen weg bijslachtoffers
Slachtoffers ervaren forensisch onderzoek als noodzakelijkmaar weinig aangenaam
Forensisch onderzoek door verpleegkundigen op basis van
gestandaardiseerd stappenplan zorgt voor meer gerichte en
diverse analyses door DNA-labo
“Dat is natuurlijk niet het eerste dat je wilt doen als je seksueel misbruikt bent geweest […]. Daar had ik het moeilijk mee… Omdat dat mij deed terug nadenken over … het ongeval zelf. Dus dat vond ik wel minder aangenaam … (vrouw, ZSG Brussel)
21Colloquium ZSG- Baert S & Keygnaert I – 23/10/20
Beleving van de zorg
Opvolging door casemanager:
Van groot belang bij herstel van slachtoffer
Focus op fysiek en mentale gezondheid slachtoffer, minder op verwijzing
“Dat ze zo regelmatig een keer bellen, dat was wel goed. […] Omdat ik daar met niemand anders durfde over spreken ook … en dat ik dan eens kon zeggen dat het niet goed ging … dat er iets was, of … Ik denk dat de eerste dagen de belangrijkste geweest zijn…” (vrouw, ZSG Gent)
Psychologische begeleiding:
Vaak korte preventieve begeleidingen
Niet iedereen uit nood aan psychologische begeleiding
Opvolging moeilijk indien slachtoffer verder weg woont / terug aan het werk is
Noodzaak aan ondersteuning van naasten
22Colloquium ZSG- Baert S & Keygnaert I – 23/10/20
Beleving van de zorg
Beslissing tot klachtneerlegging = constante afweging van voor- en nadelen
Zedeninspecteurs zorgen voor kwaliteitsvol en slachtoffergericht verhoor
“Ja, da's misschien nog een cliché dat ge ook in films ziet van mensen die bij de politie komen en dan nog een beetje het gevoel krijgen van “'t Is hier een beetje mijn eigen schuld” of “Ge overdrijft” […] en ik denk dat als ik bijvoorbeeld in mijn dorp met dat verhaal naar de politie gestapt was, ik niet zo goed ontvangen geweest ging zijn.” (vrouw, ZSG Brussel)
Onthaal op politiekantoor van zeer wisselende kwaliteit
Slachtoffers wensen meer info over politioneel onderzoek en juridische opvolging“Ik vind dat er geen opvolging is geweest. Je zit steeds met hetzelfde probleem: je weet van niets. » (Ouder van slachtoffer, ZSG Luik)
23Colloquium ZSG- Baert S & Keygnaert I – 23/10/20
Duidelijke functies zorgen voor doeltreffende zorg
Gemeenschappelijk doel = slachtoffergerichtheid
Leidt tot betere kwaliteit van de zorg aan slachtoffers
Meer efficiënte uitvoering van de rol van elk van de medewerkers
Belang van opleiding, intervisie en overleg en aangepaste procedures
4. AANBEVELINGEN
Colloquium ZSG- Baert S & Keygnaert I – 23/10/20 24
Aanbevelingen
Zorgcentra beantwoorden aan een nood van slachtoffers:
Verdere opschaling wat betreft Zorgcentra en samenwerkende politiezones
Verdere ondersteuning van medewerkers noodzakelijk:
Verdere verfijning van rollen en procedures van medewerkers van Zorgcentra in nationale criteria en standaardprocedures
Uitwerking aanbod van gepaste opleiding, inter- en supervisie
Intensivering van samenwerking met derden
Colloquium ZSG- Baert S & Keygnaert I – 23/10/2025
Saar BaertOnderzoekster Zorgcentra na Seksueel Geweld
Prof dr. Ines KeygnaertTeamleider Gender & Violence Team, Coördinator ZSG studie
INTERNATIONAL CENTRE FOR REPRODUCTIVE HEALTH
E ines.keygnaert@ugent.be
saar.baert@ugent.be
T +32 9 332 35 64
• Ghent University
@ugent
Ghent University
• www.ugent.be
Recommended