SÖZ SANATLARI

SÖZ SANATLARISÖZ SANATLARI

TEZATTEZAT

Tezat ( Karşıtlık) Bir varlığın Tezat ( Karşıtlık) Bir varlığın birbirine karşıt (zıt) görünen birbirine karşıt (zıt) görünen yönlerini belirtmeyi amaçlayan yönlerini belirtmeyi amaçlayan söz sanatına söz sanatına ‘‘tezat’’‘‘tezat’’ denir. denir.

Örnekler…Örnekler…

“ “Küçükler büyük işler başarır.Küçükler büyük işler başarır. Sinbo küçük ev aletleri”Sinbo küçük ev aletleri” (Hürriyet Gazetesi/Emine Beder’in Mutfak (Hürriyet Gazetesi/Emine Beder’in Mutfak

Sırları)Sırları)

‘‘ ‘‘Lakin ben hiç bu kadar mahzun olmadım; Lakin ben hiç bu kadar mahzun olmadım; Ölümü hatırlatan ne var bu resimde?Ölümü hatırlatan ne var bu resimde? Halbuki hepimiz hayattayız.’’Halbuki hepimiz hayattayız.’’ Melih Cevdet AndayMelih Cevdet Anday

‘‘ ‘‘Ağlarım hatıra geldikçe Ağlarım hatıra geldikçe gülüştüklerimiz’’gülüştüklerimiz’’

Cemal Süreya Cemal Süreya

‘‘ ‘‘Neden böyle düşman görünürsünüz,Neden böyle düşman görünürsünüz,

Yıllar yılı dost bildiğim aynalar? ’’Yıllar yılı dost bildiğim aynalar? ’’

Cahit Sıtkı TarancıCahit Sıtkı Tarancı

TEKRİRTEKRİR

Tekrir (Yineleme ) : Sözün Tekrir (Yineleme ) : Sözün etkisini güçlendirmek için etkisini güçlendirmek için sözcüğü ya da söz kümesini art sözcüğü ya da söz kümesini art arda tekrarlamaya ‘‘arda tekrarlamaya ‘‘tekrirtekrir’’ ’’ denir.denir.

Örnekler…Örnekler…

‘‘ ‘‘Uzak bir iklimin ılık havasındaUzak bir iklimin ılık havasında Bütün sevdiklerim hülyamı paylaşırBütün sevdiklerim hülyamı paylaşır Bense camlar, camlar, camlar arkasında’’Bense camlar, camlar, camlar arkasında’’ Cahit Sıtkı TarancıCahit Sıtkı Tarancı

‘‘ ‘‘Çocuklar bakıyorlar, gözlerinde mavilikÇocuklar bakıyorlar, gözlerinde mavilik Bize bakıyorlar çocuklar, bir deri bir kemikBize bakıyorlar çocuklar, bir deri bir kemik Çocuklar tutamıyorlar ellerinde oyuncaklarıÇocuklar tutamıyorlar ellerinde oyuncakları Çocuklar koşamaz olmuş bacakları’’Çocuklar koşamaz olmuş bacakları’’ Ziya Osman SabaZiya Osman Saba

İSTİFHAMİSTİFHAM

İstifham: Şairin cevabını bildiği bir İstifham: Şairin cevabını bildiği bir konuyu soru şekline sokarak konuyu soru şekline sokarak söylemesine söylemesine

‘‘ ‘‘ istifhamistifham’’ denir.’’ denir.

Örnekler…Örnekler…

"Kim bu cennet vatanın uğruna olmaz ki "Kim bu cennet vatanın uğruna olmaz ki fedâfedâ

Şühedâ fışkıracak toprağı sıksan şühedâ " Şühedâ fışkıracak toprağı sıksan şühedâ " Mehmet Akif ErsoyMehmet Akif Ersoy

‘‘ ‘‘Ağlasam sesimi duyar mısınız,Ağlasam sesimi duyar mısınız,Mısralarımda;Mısralarımda;Dokunabilir misiniz,Dokunabilir misiniz,Gözyaşlarıma, ellerinizle?’’Gözyaşlarıma, ellerinizle?’’

Orhan VeliOrhan Veli

Tecahül-i ArifTecahül-i Arif

Tecahül-i Arif : Bilinen bir gerçeği, bir Tecahül-i Arif : Bilinen bir gerçeği, bir durumu bilmiyormuş gibi söylemeye durumu bilmiyormuş gibi söylemeye ‘‘‘‘tecahül-i ariftecahül-i arif’’ denir.’’ denir.

Örnekler… Örnekler…

‘‘ ‘‘Gökyüzün başka rengi de varmışGökyüzün başka rengi de varmışGeç fark ettim taşın sert olduğunuGeç fark ettim taşın sert olduğunuSu insanı boğar ateş yakarmışSu insanı boğar ateş yakarmışHer doğan günün bir dert olduğunuHer doğan günün bir dert olduğunuİnsan bu yaşa gelince anlarmış’’İnsan bu yaşa gelince anlarmış’’

“ “Şakaklarıma kar mı yağdı, ne var?Şakaklarıma kar mı yağdı, ne var? Benim mi Allah’ım bu çizgili yüz?” Benim mi Allah’ım bu çizgili yüz?” Cahit Sıtkı TarancıCahit Sıtkı Tarancı