View
0
Download
0
Category
Preview:
Citation preview
Opracowanie współfinansowane ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego,
w ramach projektu pn.: „Rozwój, koordynacja, monitoring i ewaluacja dolnośląskiego
systemu innowacji”, realizowanego w ramach Poddziałania 8.2.2 POKL
Urząd Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego
Wybrzeże J. Słowackiego 12-14
50-411 Wrocław
Opracowanie systemu monitoringu i zasad wdrażania strategii innowacji
DN-Z.332-173/08
CZĘŚĆ I:
Zasady wdrażania Dolnośląskiej Strategii Innowacji
Policy & Acion Group Uniconsult Sp. z o.o.
ul. Migdałowa 4, 02-796 Warszawa
Tel. (22) 256 39 00, fax (22) 256 39 10
Zasady wdrażania Dolnośląskiej Strategii Innowacji
2
Spis treści
1. Wprowadzenie ........................................................................................... 3
2. Proces rozwoju innowacyjności w województwie dolnośląskim ......................... 4
2.1. Ogólna sytuacja gospodarcza ............................................................... 4
2.2. Innowacyjność ................................................................................... 6
2.3. Regionalny system innowacji ............................................................... 7
3. Dolnośląska Strategia Innowacji .................................................................. 8
4. Wdrażanie Dolnośląskiej Strategii Innowacji .................................................. 9
5. System wdrażania Dolnośląskiej Strategii Innowacji ....................................... 11
5.1. Oczekiwania wobec systemu wdrażania DSI .......................................... 11
5.2. Analiza systemów wdrażania Regionalnych Strategii Innowacji ................. 12
5.3. Struktura organizacyjna systemu wdrażania DSI – rozważane
rozwiązania ........................................................................................ 13
5.4. Struktura wdrażania – rozwiązanie opcjonalne 1 ..................................... 14
5.5. Struktura wdrażania – rozwiązanie opcjonalne 2 ..................................... 19
5.6. Struktura organizacyjna systemu wdrażania DSI – rozwiązanie
optymalne .......................................................................................... 26
6. Zadania stawiane przed systemem wdrażania Dolnośląskiej Strategii
Innowacji ................................................................................................. 35
6.1. Zadania w ramach Urzędu Marszałkowskiego ......................................... 35
6.2. Współpraca z podmiotami zewnętrznymi ............................................... 36
6.3. Realizacja projektów ........................................................................... 37
6.4. Przykładowe zadania realizowane przez system wdrażania DSI ................ 37
6.4.1. Monitoring DSI ........................................................................ 38
6.4.2. Promocja DSI .......................................................................... 39
6.4.3. Kształtowanie postaw proinnowacyjnych ..................................... 39
6.4.4. Wsparcie organizacyjne dla innowatorów .................................... 40
7. Plan i harmonogram wdrażania Dolnośląskiej Strategii Innowacji ...................... 42
8. Wytyczne do ustanowienia systemu wdrażania Dolnośląskiej Strategii
Innowacji ................................................................................................. 45
Zasady wdrażania Dolnośląskiej Strategii Innowacji
3
1. Wprowadzenie
Jednym z celów niniejszego projektu jest opracowanie zasad wdrażania
Dolnośląskiej Strategii Innowacji. Projekt realizowano zgodnie z metodologią działania
zaproponowaną przez Wykonawcę. Przyjęta metodologia opracowywania zasad wdrażania
DSI zakładała wypracowanie koncepcji i rozwiązań przez ekspertów Wykonawcy,
następnie prowadzenie konsultacji środowiskowych z zaangażowaniem Panelu Ekspertów.
Panel został utworzony na bazie Zespołu Monitorującego realizację Dolnośląskiej Strategii
Innowacji (DSI), poszerzonego o dodatkowe osoby reprezentujące środowiska mające
wpływ na innowacyjność Dolnego Śląska oraz osoby reprezentujące Zamawiającego –
Urząd Marszałkowski. Zadaniem zespołu ekspertów było opiniowanie przedstawianych
koncepcji i rozwiązań oraz proponowanie własnych idei. Na bazie wyników prac Panelu
Ekspertów udoskonalano zaproponowane koncepcje oraz opracowywano nowe
rozwiązania prezentowane w poniższym raporcie.
W ramach realizacji projektu opracowano niniejszą koncepcję systemu wdrażania
Dolnośląskiej Strategii Innowacji (DSI). Jest ona wynikiem pracy zespołu ekspertów
Wykonawcy uwzględniającej opinię i wnioski formułowane przez Panel Ekspertów. W
koncepcji zaproponowano model struktury organizacyjnej systemu. Model ten zawiera
uwagi i postulaty zgłaszane przez uczestników Panelu Ekspertów oraz przedstawicieli
Zamawiającego. Opracowaną koncepcję organizacji systemu wdrażania Dolnośląskiej
Strategii Innowacji uzupełniono o opis działań, które powinny być realizowane w celu
implementacji DSI. Zgodnie z sugestiami Panelu Ekspertów zawarto również opisy
realizacji przykładowych działań mających za zadanie wdrożenie celów określonych w
DSI. Na koniec zaproponowano plan i harmonogram działań oraz przedstawiono
wytyczne do uruchomienia systemu wdrażania Dolnośląskiej Strategii Innowacji.
Proces opracowywania zasad implementacji Dolnośląskiej Strategii Innowacji oraz
zaproponowanych koncepcji organizacji systemu wdrażania zgodnie z przyjętą
metodologią był wpierany przez Panel Ekspercki. Jego zadaniem było opiniowanie i ocena
ekspercka możliwych rozwiązań w zakresie wdrażania DSI. Spotkania panelu
Eksperckiego w rozszerzonym składzie, reprezentującym różnych aktorów dolnośląskiej
sceny innowacji odbyły się trzykrotnie: w dniach 03.04.2009, 29.04.2009 oraz
22.06.2009. Spotkania te pozwoliły ocenić problemy i możliwości we wdrażaniu DSI z
perspektywy różnych środowisk zaangażowanych w rozwój innowacyjności Dolnego
Śląska, w tym również z perspektywy autorów Dolnośląskiej Strategii Innowacji.
Zasady wdrażania Dolnośląskiej Strategii Innowacji
4
2. Proces rozwoju innowacyjności w województwie
dolnośląskim
2.1. Ogólna sytuacja gospodarcza
Województwo dolnośląskie charakteryzuje się dobrym położeniem geograficznym,
na przecięciu europejskich szlaków komunikacyjnych, dobrze rozwiniętym przemysłem
oraz wysokiej jakości kapitałem społecznym. Prawie cały potencjał badawczo-rozwojowy,
z pewnymi wyjątkami, jest skupiony we Wrocławiu, w związku z tym również we
Wrocławiu jest ponoszone gros wydatków przeznaczonych na badania i rozwój. Podobnie
wygląda sytuacja w zakresie szkolnictwa wyższego1. Sytuacja ta jest niekorzystna dla
innowacyjności firm w województwie dolnośląskim. Skupienie prawie całego potencjału
B+R w jednym miejscu bardzo utrudnia dostęp do wiedzy i badań firmom z podregionów
położonych peryferyjnie. Z drugiej strony koncentracja sprzyja podnoszeniu jakości i
poziomu zawansowania prowadzonych badań.
Rys. 1. Innowacyjność MŚP w poszczególnych regionach Polski – odsetek firm
innowacyjnych.2
Jak wykazują dane GUS, w Polsce ponad 60% środków na badania jest
przeznaczanych na finansowanie badań podstawowych, a jedynie trzydzieści parę procent
kierowane jest na prace badawczo-rozwojowe, które potencjalnie mogą przyczyniać się
do zwiększania innowacyjności gospodarki3. Dokładnie odwrotna sytuacja występuje w
1 „Strategia Rozwoju Województwa Dolnośląskiego do 2020 roku” – załącznik „Diagnoza społeczno –
gospodarcza regionu”, Wrocław 2005
2 „Raport o stanie sektora Małych i Średnich Przedsiębiorstw w Polsce w latach 2006-2007”, Polska Agencja
Rozwoju Przedsiębiorczości, Warszawa 2008.
3 „INNOWACYJNOŚĆ 2006. Stan innowacyjności, metody wspierania, programy badawcze – Raport”, Polska
Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości, Warszawa 2008.
Zasady wdrażania Dolnośląskiej Strategii Innowacji
5
krajach rozwiniętych. W przypadku województwa dolnośląskiego sytuacja koncentracji
wydatków na B+R we Wrocławiu oraz brak sprawnych mechanizmów ułatwiających
transfer technologii do pozostałych podregionów jest czynnikiem, który w dłuższej
perspektywie czasowej będzie prowadził do pogłębienia niekorzystnych różnic w zakresie
innowacyjności firm.
Rys. 2. Zróżnicowanie subregionów w Polsce – Produkt Krajowy Brutto według
podregionów NUTS-3 w Polsce w 2003 r. i zmiany w stosunku do 1999 r.4
Pod względem innowacyjności, w województwie dolnośląskim istnieją duże różnice
pomiędzy poszczególnymi podregionami. Przy czym, należy zaznaczyć, że nie chodzi tu o
różnice wynikające ze zróżnicowania pomiędzy branżami (high-tech we Wrocławiu i low-
tech w podregionach peryferyjnych), ale o szeroko pojętą inicjatywę na rzecz
4 „Strategia Rozwoju Województwa Mazowieckiego do roku 2020”, Warszawa 2006.
Zasady wdrażania Dolnośląskiej Strategii Innowacji
6
wprowadzania nowych rozwiązań, nowych usług, nowych produktów, doskonalenia i
kształcenia. Sytuacja taka wynika głównie z różnic w kapitale społecznym, na który
składa się wykształcenie mieszkańców, ich aktywność społeczna i gospodarcza oraz
nastawienie proinnowacyjne, polegające na świadomości konieczności wprowadzania
zmian oraz chęci do realizacji tych zmian5. Dostęp do środków finansowych w takiej
sytuacji jest problemem drugorzędnym, który może ograniczać co najwyżej skalę
przedsięwzięć innowacyjnych. W sytuacji takiej rozwój innowacyjności w słabszych
podregionach wymaga innych działań wspierających (finansowych i doradczych), niż w
podregionach najbardziej rozwiniętych. W przeciwnym razie różnice te będą się w
przyszłości pogłębiać.
2.2. Innowacyjność
Innowacyjność jest jednym z podstawowych czynników decydujących o rozwoju i
zasobności regionów i krajów6. Innowacyjność można zdefiniować jako: „Zdolność i chęć
podmiotów gospodarki do ciągłego poszukiwania i wykorzystywania w praktyce
gospodarczej wyników badań naukowych i prac badawczo-rozwojowych, nowych
koncepcji, pomysłów, wynalazków, doskonalenia i rozwoju wykorzystywanych technologii
produkcji materialnej i niematerialnej, wprowadzanie nowych metod i technik w
organizacji i zarządzaniu, doskonalenie i rozwijanie infrastruktury oraz zasobów wiedzy.”7
Podstawowym podmiotem systemu innowacyjnego jest innowator – osoba, lub
firma, która poszukuje nowych rozwiązań, doskonali rozwiązania istniejące oraz je
wdraża. Innowatorzy mogą swoje pomysły realizować samodzielnie lub we współpracy z
instytucjami badawczo-rozwojowymi (dostarczycielami technologii oraz zasobów
badawczych), instytucjami finansującymi oraz innymi instytucjami wspierającymi i
firmami.
Skuteczność procesu opracowywania, rozwijania i wdrażania innowacji zależy od
wielu czynników, takich jak: jakość kapitału ludzkiego, jego przedsiębiorczość i
proinnowacyjna postawa, poziom kultury technicznej i organizacyjnej firm w regionie,
jakość systemu kształcenia oraz sektora B+R, jakość i skuteczność instytucji
wspierających i finansujących. Bardzo istotną rolę w procesie innowacyjnym odgrywa
państwo oraz samorząd lokalny. Powinny one wspierać i stymulować rozwój kapitału
ludzkiego, postaw proinnowacyjnych i przedsiębiorczość oraz tworzyć odpowiednie
zaplecze dla innowatorów poprzez rozwój systemu innowacyjnego8.
W skład środowiska innowacyjnego regionu wchodzą następujące obszary:
Sektor B+R,
Kapitał ludzki,
5 “Strategia Rozwoju Województwa Dolnośląskiego do 2020 roku – załącznik Diagnoza społeczno – gospodarcza
regionu”, Wrocław 2005.
6 Szerzej problematykę tą rozwinięto w publikacji A. Olechnickiej „Innowacyjność polskich regionów”,
książka pod redakcją G. Gorzelaka „Polska regionalna i lokalna w świetle badań EUROREG-u”, Warszawa 2007.
7 P. Niedzielski, K. Rychlik, „Innowacje i Kreatywność”, Uniwersytet Szczeciński, Szczecin 2006.
8 W. Janasz, K. Kozioł, „Determinanty działalności innowacyjnej przedsiębiorstw”, PWE, Warszawa 2007
Zasady wdrażania Dolnośląskiej Strategii Innowacji
7
Sektor innowacyjnych małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP),
Duże przedsiębiorstwa,
Instytucje otoczenia biznesu,
Współpraca nauka-gospodarka,
Władze samorządowe.
2.3. Regionalny system innowacji
Jednym z podstawowych zadań stojących przed władzami regionalnymi jest
wspieranie innowatorów przez rozwój systemu innowacyjnego. Regionalny system
innowacji to: „Sieć instytucji prywatnych i publicznych, których działanie i współpraca
umożliwia wytwarzanie, adaptację, modyfikację oraz rozpowszechnianie innowacji i
nowych technologii w regionie”9. Zgodnie z inną definicją regionalny system innowacji
stanowi: „Publiczno-prywatne forum współpracy świata biznesu, administracji
samorządowej i państwowej, instytucji naukowo-badawczych i edukacyjnych oraz
instytucji pozarządowych umożliwiające aktywizację lokalnych czynników wzrostu i lepsze
wykorzystanie zasobów”10.
Obecnie w Polsce regionalne systemy innowacji pozostają bardzo słabo rozwinięte,
lub w ogóle trudno jest mówić o ich występowaniu. Wynika to z faktu, że proces ich
tworzenia został rozpoczęty dopiero kilka lat temu. Słabość polskich regionalnych
systemów innowacji dotyczy zwłaszcza wymiaru organizacyjno-instytucjonalnego oraz
niezbyt dojrzałej i przejrzystej zarówno krajowej, jak i regionalnej polityki innowacyjnej.
Sytuacja ta dotyczy również Województwa Dolnośląskiego.11
Jednym z istotnych narzędzi wspierania tworzenia regionalnych systemów
innowacji jest realizowana od kilku lat w Unii Europejskiej inicjatywa Regionalnych
Strategii Innowacji. Regionalna Strategia Innowacji jest kompleksowym dokumentem
strategicznym określającym cele, do których powinno się dążyć w rozwoju regionu dla jak
najlepszego wsparcia innowatorów oraz całego procesu innowacyjnego. Realizacja
strategii innowacyjnej powinna być realizowana przez odpowiednio zbudowany,
skuteczny system wdrażania. System ten musi dysponować odpowiednim potencjałem do
realizacji własnych działań oraz musi mieć możliwość inicjacji i koordynacji działań
realizowanych przez różnych aktorów środowiska innowacyjnego. Istotnym elementem
systemu wdrażania strategii innowacji jest monitorowanie osiąganych rezultatów oraz
ewaluacja podejmowanych działań, w celu jak najefektywniejszej realizacji założonych
celów. Przy czym należy zaznaczyć, że zgodnie z filozofią funkcjonowania władz
samorządowych w Unii Europejskiej, ich rolą jest inicjowanie działań wspierających
rozwój innowacyjności, promowanie postaw i idei proinnowacyjnych oraz tworzenie
platform wsparcia innowatorów. Platformy te powinny bazować na zaangażowaniu
agencji zewnętrznych, instytucji, firm, stowarzyszeń i fundacji funkcjonujących w
9 C. Edquist „Systems of innovation: technologies, institutions, and organizations”, Routledge, 1997.
10 K. Matusiak (red.), Innowacje i transfer technologii. Słownik pojęć”, Polska Agencja Rozwoju
Przedsiębiorczości, Warszawa 2005.
11 J. Soroka, L. Kwieciński „Ocena wdrażania DSI - Regionalny System Innowacyjny versus Narodowy System
Innowacyjny”, Dolnośląskie Centrum Studiów Regionalnych, Wrocław 2007.
Zasady wdrażania Dolnośląskiej Strategii Innowacji
8
regionie przyczyniając się do tworzenia konsensusu społecznego w zakresie realizacji
polityki władz samorządowych określonej w Regionalnej Strategii Innowacji. Zgodnie z
przedstawioną filozofią roli władz samorządowych budowane są systemy wdrażania w
dużej części regionów krajów europejskich. W obszarze krajów pod pewnymi względami
podobnymi do Polski przykładami mogą być: Hiszpania1213 oraz Finlandia14.
System wdrażania Regionalnej Strategii Innowacji powinien w znacznym stopniu
angażować różne jednostki wsparcia biznesu funkcjonujące w województwie. Jednostki
te, zlokalizowane w różnych miejscach, realizując projekty inicjowane i zarządzane przez
Urząd Marszałkowski, lub realizując projekty zlecone, czy też zainicjowane przez Urząd,
powinny przyczyniać się do podnoszenia innowacyjności w różnych obszarach regionu.
Podejście takie powinno umożliwić dostosowanie podejmowanych działań do
specyficznych potrzeb poszczególnych subregionów Województwa Dolnośląskiego15.
3. Dolnośląska Strategia Innowacji
Dolnośląska Strategia Innowacji została opracowana w 2005 roku. Przy jej
sporządzaniu wzięto pod uwagę następujące założenia polityki innowacyjnej Dolnego
Śląska16:
(1) Zwiększenie adaptacyjności gospodarki,
(2) Systemowa rozbudowa istniejących zasobów kompetencji,
(3) Wspieranie innowatorów,
(4) Zewnętrzne finansowanie badań,
(5) Praktyczne ukierunkowanie badań,
(6) Kształcenie postaw innowacyjnych.
Na bazie założeń polityki innowacyjnej Dolnego Śląska sformułowano poniższe
cele Dolnośląskiej Strategii Innowacji:
(1) Wzmacnianie regionalnych bloków kompetencji,
(2) Aktywizacja środowiska badawczego,
(3) Budowanie infrastruktury innowacyjnej,
(4) Finansowanie innowacji,
(5) Obniżanie barier dla działań innowatorów,
(6) Edukacja dla innowacji,
12
„Regional Innovative Action Programme Castilla Y León” EU Commission Reference: CCI 2001 ES 16 0 PP 108, November 2004.
13 „Galician Research, Development And Technological Innovation Plan 2006-2010” Xunta de Galicia
Conselleria de Innovacion e Industria.
14 „Proposal for Finland’s National Innovation Strategy”, 2008.
15 P. Głodek, K. Gulda, E. Koprowska-Skalska, K. B. Matusiak, M. Matusiak, A. Nowakowska, A. Wilmańska, K.
Zasiadły, “Ośrodki innowacji w Polsce. Analiza krajowych instytucji wspierających innowacyjność i transfer technologii”, Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości, Warszawa 2005.
16 „Dolnośląska Strategia Innowacji”, Wrocław 2005.
Zasady wdrażania Dolnośląskiej Strategii Innowacji
9
(7) Krzewienie postaw proinnowacyjnych,
(8) Akumulacja kapitału społecznego.
W Dolnośląskiej Strategii Innowacji dla każdego celu strategicznego określono
wiązkę wskazań programowych. Wskazania te dotyczą działań proinnowacyjnych, dla
których władze województwa deklarują swoje wsparcie. Propozycje podjęcia tych działań
adresowane są do różnych aktorów dolnośląskiej sceny biznesowej, badawczej,
finansowej, politycznej itd., zainteresowanych współdziałaniem na zasadzie gry o region
przyjętej w Strategii Rozwoju Województwa Dolnośląskiego.
4. Wdrażanie Dolnośląskiej Strategii Innowacji
Specyfika wdrażania Dolnośląskiej Strategii Innowacji polega na tym, że DSI jest
dokumentem strategicznym określającym cele, które powinny zostać osiągnięte, nie
określa zaś działań, metod i systemu wdrażania17. Bezpośrednimi podmiotami
wypełniającymi swoim działaniem cele DSI są innowatorzy oraz firmy innowacyjne.
Podmioty te powinny być wspierane przez działania odpowiednich komórek
organizacyjnych poszczególnych urzędów i jednostek, w ramach zróżnicowanych
programów.
Największy wpływ na realizację celów Dolnośląskiej Strategii Innowacji, jako
jednostki wspierające innowatorów mają:
(1) Komórki Urzędu Marszałkowskiego odpowiedzialne za:
wspieranie rozwoju gospodarczego Dolnego Śląska,
realizację Regionalnego Programu Operacyjnego,
realizację działań finansowanych w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki
(PO KL),
(2) Jednostki centralne, odpowiedzialne za realizację programów finansowanych
centralnie, takich jak Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka (PO IG),
(3) Jednostki naukowe realizujące projekty badawczo-rozwojowe i wdrażające wyniki
badań w firmach,
(4) Jednostki otoczenia biznesu, wspierające rozwój innowacyjności w firmach, rozwój
kapitału społecznego, ułatwiające finansowanie innowacji oraz pośredniczące w
kontaktach pomiędzy poszczególnymi aktorami dolnośląskiego systemu
gospodarczego,
(5) Firmy rozwijające innowacyjne rozwiązania, finansujące prace badawczo-
rozwojowe zewnętrzne i wewnętrzne,
(6) Szkolnictwo przyczyniające się do rozwoju kapitału społecznego niezbędnego do
realizacji DSI.
Obecnie brak jest systemu organizacyjnego, który koordynując działania
podejmowane przez poszczególnych aktorów dolnośląskiej gospodarki przyczyniałby się
do planowego wdrażania celów Dolnośląskiej Strategii Innowacji. Brak takiego systemu
17
J. Soroka, L. Kwieciński „Ocena wdrażania DSI - Regionalny System Innowacyjny versus Narodowy System Innowacyjny”, Dolnośląskie Centrum Studiów Regionalnych, Wrocław 2007.
Zasady wdrażania Dolnośląskiej Strategii Innowacji
10
uniemożliwia koordynację podejmowanych działań, monitorowanie osiąganych rezultatów
oraz ich ocenę w zakresie zgodności z celami określonymi w DSI. System taki powinien
mieć również możliwość inicjowania działań realizowanych przez poszczególnych aktorów
dolnośląskiej sceny innowacji, w celu realizacji określonych zadań mających na celu
wypełnienie celów DSI.
Obecnie nie jest możliwe zbudowanie systemu wdrażania, który w jednym miejscu
skupiałby całość działań związanych z realizacją DSI. Kompetencje, zadania i źródła
finansowania związane z realizacją działań, które wpływają na implementację celów
Dolnośląskiej Strategii Innowacji są umieszczone w różnych miejscach, zarówno na
poziomie krajowym jak i na poziomie regionalnym. Przy obowiązującym stanie prawnym
niema możliwości koordynacji wszystkich działań, które wpływają na wdrożenie celów
określonych w DSI 18.
Po przeprowadzeniu analizy obecnej sytuacji oraz w wyniku konsultacji z
członkami Panelu Eksperckiego, następująco określono działania wdrożeniowe DSI, które
powinny być realizowane w ramach systemu wdrażania Dolnośląskiej Strategii Innowacji:
Koordynacja, w ramach istniejących możliwości (struktur), działań i inicjatyw
przyczyniających się do rozwoju innowacyjności – koordynacja działań
realizowanych przez Urząd Marszałkowski, między innymi przy wdrażaniu RPO,
koordynacja działań pozostałych aktorów dolnośląskiej sceny innowacji.
Podejmowanie projektów, mających na celu eliminację najważniejszych przeszkód
stojących na drodze rozwoju gospodarki regionalnej opartej na innowacyjności i
wiedzy – identyfikacja i eliminacja barier rozwoju innowacyjności w
poszczególnych obszarach gospodarki oraz w poszczególnych podregionach
województwa dolnośląskiego. Inicjowanie wspólnych inicjatyw podejmowanych
przez różne instytucje i firmy mające, lub mogące mieć wpływ na rozwój
innowacyjności na Dolnym Śląsku.
Promocja celów zdefiniowanych w Dolnośląskiej Strategii Innowacji, promocja
innowacyjności i przedsiębiorczości, rozwój postaw proinnowacyjnych,
podnoszenie świadomości decydentów z organizacji i firm mających wpływ na
rozwój innowacyjności na Dolnym Śląsku, promowanie wyników monitoringu
rozwoju innowacyjności i wdrażania DSI.
Opiniowanie inicjatyw mających wpływ na wdrażanie celów DSI podejmowanych
przez władze samorządowe oraz przez władze centralne.
Inicjowanie działań, które przyczynią się do podniesienia innowacyjności na
Dolnym Śląsku, a które powinny być realizowane na szczeblu samorządowym lub
na szczeblu centralnym.
Monitorowanie – ocena osiągania celów oraz istniejących przeszkód w rozwoju
innowacyjnej gospodarki na Dolnym Śląsku. Jako wynik oceny i analizy powinny
18
Problem ten był dyskutowany podczas spotkania Panelu Ekspertów. W wyniku przeprowadzonej dyskusji ustalono, że jednym z ważnych zadań systemu wdrażania DSI powinna być koordynacja działań podejmowanych przez instytucje mające wpływ na rozwój innowacyjności w regionie. Problem ten jest również poruszony w publikacji: J. Soroka, L. Kwieciński „Ocena wdrażania DSI - Regionalny System Innowacyjny versus Narodowy System Innowacyjny”, Wrocław 2007.
Zasady wdrażania Dolnośląskiej Strategii Innowacji
11
powstawać zalecenia i propozycje dotyczące konkretnych działań mających na
celu wdrożenie DSI.
Wymienione działania powinny być realizowane w ramach zaproponowanego
i opisanego poniżej systemu wdrażania DSI.
Bardzo istotne jest zaangażowanie do realizacji celów DSI regionalnych jednostek
wsparcia biznesu, które realizując projekty inicjowane i zarządzane przez Urząd
Marszałkowski oraz realizując własne projekty, będą się przyczyniały do podnoszenia
innowacyjności w różnych obszarach regionu. Działania te powinny być skierowane na
różne obszary, zależnie od potrzeb danego subregionu województwa.
5. System wdrażania Dolnośląskiej Strategii Innowacji
5.1. Oczekiwania wobec systemu wdrażania DSI
Działania przyczyniające się do osiągania celów określonych w Dolnośląskiej
Strategii Innowacji są realizowane przez różnych aktorów dolnośląskiej gospodarki:
samorząd, sferę B+R, szkolnictwo, firmy i jednostki wsparcia biznesu. W sytuacji takiej
wdrażanie Dolnośląskiej Strategii Innowacji wymaga szerokiego konsensusu oraz
współpracy na rzecz wspierania rozwoju innowacyjności w regionie. Osiągnięcie
konsensusu musi być wsparte przez odpowiednie struktury zarządzania dysponujące
odpowiednimi narzędziami inicjującymi i koordynującymi działania oraz tam, gdzie jest to
konieczne, wymuszającymi podejmowanie odpowiednich działań wspierających
innowatorów i aktorów systemu innowacyjnego. Z tego względu wdrażanie strategii musi
mieć zarówno charakter bezpośredni, skupiający się na realizowaniu wyznaczonych
działań, jak i pośredni, którego zadaniem jest koordynowanie działań podejmowanych
przez innych aktorów systemu innowacji oraz wpływanie na podejmowane przez nich
decyzje.
Opracowany w ramach realizacji niniejszego projektu system wdrażania DSI
składa się ze struktury organizacyjnej systemu umiejscowionej w Urzędzie
Marszałkowskim Województwa Dolnośląskiego oraz zespołów wspierających jego
działanie. Do poszczególnych komórek struktury systemu wdrażania przyporządkowano
zadania, które mają realizować. Zgodnie z zasadami efektywnego zarządzania dla każdej
komórki przypisano odpowiednie kompetencje niezbędne do realizacji zaplanowanych
działań oraz określono powiązania systemowe, występujące pomiędzy poszczególnymi
komórkami organizacyjnymi.
System wdrażania DSI jest zgodny z koncepcją i zarysami wdrażania określonymi
w Strategii. Opracowane zasady wdrażania określają również warunki, które należy
spełnić w celu zapewnienia skuteczności procesu implementacji strategii. System
wdrażania zawiera podstawowe metody, procedury i narzędzia, których zastosowanie
zwiększy skuteczność realizacji strategii. Zaproponowana struktura systemu została
również dostosowana do wymagań projektów systemowych w ramach, których będą
mogły być realizowane projekty wspierające wdrażanie DSI.
Dla opracowanego systemu wdrażania DSI zaproponowano plan działań oraz
harmonogram realizacji poszczególnych działań. Zakres działań został skonsultowany z
Zasady wdrażania Dolnośląskiej Strategii Innowacji
12
Zamawiającym w celu określenia środków finansowych i organizacyjnych, które mogą
zostać przeznaczone na wdrażanie Strategii Innowacji.
System wdrażania DSI, jego struktura oraz realizowane zadania zostały tak
opracowane, aby jak najlepiej skoordynować działania proinnowacyjne realizowane na
Dolnym Śląsku. Jednocześnie położono nacisk na umożliwienie uzyskania jak najlepszych
efektów przy optymalnym wykorzystaniu dostępnych zasobów organizacyjnych i
planowanych środków przeznaczonych na wdrażanie DSI.
Rozwijając system wdrażania oparto się również na opiniach i sugestiach Panelu
Eksperckiego na temat możliwych rozwiązań w zakresie wdrażania DSI. Spotkania panelu
Eksperckiego w rozszerzonym składzie, reprezentującym różnych aktorów dolnośląskiej
sceny innowacji odbyły się trzykrotnie w dniach 03.04.2009, 29.04.2009 oraz
22.06.2009. Spotkania te pozwoliły ocenić problemy i możliwości we wdrażaniu DSI z
perspektywy różnych środowisk reprezentowanych na spotkaniu, jak również z
perspektywy autorów DSI.
5.2. Analiza systemów wdrażania Regionalnych Strategii Innowacji
Opracowując system wdrażania oparto się na doświadczeniach innych regionów i
sposobie funkcjonowania ich systemów implementacji Regionalnych Strategii Innowacji.
W ramach realizacji niniejszego projektu analizie podano regiony europejskie podobne
pod pewnymi względami do Dolnego Śląska oraz przeprowadzono badanie systemów
wdrażania w Polsce.
Analiza Regionalnych Strategii Innowacji opracowanych w Polsce wykazała, że
większość strategii, podobnie jak DSI są to dokumenty opracowane kilka lat temu. W
większości są to ogólne dokumenty strategiczne nie zawierające szczegółowych
informacji dotyczących planowanych działań i systemu wdrażania. Wyjątkiem są trzy
strategie, które zostały odnowione, lub opublikowane w 2008 roku. Są to Regionalne
Strategie Innowacji następujących województw: Mazowieckiego19, Łódzkiego20 i
Lubelskiego21. Przy czym jasno sformułowany system wdrażania został przedstawiony w
dwóch strategiach: w województwie mazowieckim i lubelskim. Należy zaznaczyć, że
obydwa dokumenty zostały opracowane przez ten sam zespół.
Z kolei analiza systemów wdrażania w innych krajach wykazała, że większość
zadań związanych z wdrażaniem strategii innowacji jest cedowana na agencje i fundacje
oraz inne jednostki zewnętrzne, które na zlecenie samorządu realizują działania
określone w strategii. Przykładem mogą tu być Hiszpania oraz Finlandia. Jednostki
samorządu zajmują się inicjacją działań, koordynacją, promocją oraz tworzeniem
odpowiednich platform, które realizują konkretne programy mające za zadanie wdrożenie
celów określonych w RSI22. Przykładowo w Galicji 23, regionie Hiszpanii, w strukturze
19
„Regionalna Strategia Innowacji dla Mazowsza 2007-2015” Warszawa 2008.
20 „Regionalna Strategia Innowacji dla Województwa Łódzkiego RSI LORIS PLUS” Łódź 2008.
21 „Regionalna Strategia Innowacji Województwa Lubelskiego na lata 2008-2015” Lublin 2008.
22 Więcej informacji na temat Regionalnych Strategii Innowacji w krajach europejskich można uzyskać
ze strony Internetowej: http://www.innovating-regions.org/
Zasady wdrażania Dolnośląskiej Strategii Innowacji
13
samorządu utworzono specjalną strukturę organizacyjną zajmują się inicjowaniem,
koordynacją oraz nadzorem nad wdrażaniem Regionalnej Strategii Innowacji. W skład
struktury wdrażania wchodzi między innymi komisja zajmująca się inicjowaniem
programów mających na celu realizację celów RSI, ogłaszaniem konkursów na projekty
oraz nadzorem nad ich realizacją. Bezpośrednie zadania mające na celu rozwój
innowacyjności, wsparcie innowatorów, promocję postaw proinnowacyjnych, budowę sieci
współpracy, itd. są realizowane przez instytucje zewnętrzne wybrane w konkursach.
Instytucjami tymi mogą być agencje i fundacje mające na celu realizację określonych
zadań związanych z rozwojem regionu, lub też inne jednostki zewnętrzne takie jak
stowarzyszenia, firmy doradcze, jednostki B+R, lub uczelnie wyższe. Podobne
rozwiązanie przyjęto również w Finlandii24 oraz innych krajach UE.
Wyniki przeprowadzonej analizy systemów implementacji Regionalnych Strategii
Innowacji zostały uwzględnione w opracowanych propozycjach struktur organizacyjnych
systemów wdrażania Dolnośląskiej Strategii Innowacji. Zgodnie z nimi strukturze
organizacyjnej, która będzie utworzona w ramach Urzędu Marszałkowskiego powierzono
w dużej mierze zadania mające na celu inicjowanie i koordynację działań prowadzonych
przez różne jednostki zewnętrzne oraz koordynację działań prowadzonych w ramach
Urzędu przez jednostki organizacyjne mające wpływ na rozwój innowacyjności Regionu.
Docelowo bezpośrednio przez strukturę wdrażania powinny być realizowane jedynie
projekty, które ze względów organizacyjnych nie mogą być wykonywane na zewnątrz.
Pozostałe projekty powinny być realizowane przez jednostki zewnętrzne, lub we
współpracy z jednostkami zewnętrznymi, na wzór rozwiązań stosowanych w innych
rajach UE.
5.3. Struktura organizacyjna systemu wdrażania DSI – rozważane
rozwiązania
W trakcie realizacji projektu w zakresie zasad i sposobu wdrażania DSI brano pod
uwagę kilka możliwości organizacji struktury systemu wdrażania. Rozwiązania te były
konsultowane w trakcie spotkań Panelu Ekspertów. Poniżej przedstawiono główne idee
rozważanych alternatywnych struktur systemu wdrażania DSI. Ostatecznie wybrano
jedno rozwiązanie optymalnie spełniające wymagania stawiane przed systemem. Zostało
ono przedstawione jako ostatnie.
We wszystkich trzech analizowanych rozwiązaniach struktura organizacyjna
systemu wdrażania DSI została umiejscowiona w Urzędzie Marszałkowskim Województwa
Dolnośląskiego. Struktura ta we wszystkich przypadkach składa się z trzech poziomów:
poziomu strategicznego, poziomu operacyjnego oraz poziomu innowatorów.
Na poziomie strategicznym podejmowane będą decyzje, dotyczące przyjętych
kierunków działań, kierunku rozwoju województwa, uaktualniania strategii oraz oceny
działania systemu wdrażania DSI. Powinny być również realizowane działania mające
23
„Galician Research, Development And Technological Innovation Plan 2006-2010” Xunta de Galicia Conselleria de Innovacion e Industria.
24 „Proposal for Finland’s National Innovation Strategy”, 2008.
Zasady wdrażania Dolnośląskiej Strategii Innowacji
14
zapewnić wsparcie polityczne dla podejmowanych inicjatyw i służące osiągnięciu
konsensu regionalnego niezbędnego do realizacji założeń DSI.
Na poziomie operacyjnym realizowane będą działania i projekty mające na celu
bezpośrednie wdrożenie celów DSI. Zakłada się, że działania te będą realizowane przez
pracowników Urzędu Marszałkowskiego samodzielnie, we współpracy z innymi
instytucjami i firmami zewnętrznymi lub też całkowicie przez instytucje zewnętrzne. W
ostatnim przypadku pracownicy Urzędu Marszałkowskiego powinni pełnić rolę inicjatywną
lub koordynacyjną.
Ostatnim poziomem są innowatorzy. Będą oni beneficjentami pośrednimi i
bezpośrednimi działań proinnowacyjnych realizowanych przez strukturę wdrażania DSI.
Stanowią oni najważniejszy elementem systemu z uwagi, że to faktycznie ich postawa i
działania decydują o innowacyjności regionu. Działania realizowane przez strukturę
organizacyjną systemu wdrażania DSI będą miały na celu stworzenie odpowiedniej
atmosfery i środowiska wspierającego i promującego rozwój innowacyjności na Dolnym
Śląsku.
W ramach prac nad opracowywaniem struktury wdrażania Dolnośląskiej Strategii
innowacji zaproponowano trzy następujące rozwiązania:
Rozwiązanie opcjonalne 1 – jest to rozwiązanie wymagające
najmniejszych zmian w strukturze organizacyjnej Urzędu. Struktura ta
bazuje na istniejącej jednostce organizacyjnej Urzędu Marszałkowskiego –
Wydziale Rozwoju Gospodarczego (będącego częścią Departamentu
Rozwoju Regionalnego).
Rozwiązanie opcjonalne 2 – rozwiązanie drugie, bazujące na grupie
roboczej utworzonej z pracowników wydziałów zaangażowanych w
działania związane z wdrażaniem innowacyjności.
Rozwiązanie optymalne – jest to rozwiązanie wymagające utworzenia
nowego wydziału, którego zadaniem będzie szeroko rozumiane wdrażanie
DSI, obejmujące koordynację działań prowadzonych przez różne podmioty
funkcjonujące na Dolnym Śląsku. Z perspektywy eksperckiej jest to
rozwiązanie optymalne, jednak wymaga relatywnie najdalej idących zmian
w obecnie funkcjonującej strukturze Urzędu Marszałkowskiego.
Przedstawione rozwiązania opisują propozycje struktur organizacyjnych systemu
wdrażania DSI. Przedstawione i opisane modele struktur wdrażania zawierają powiązania
systemowe niezbędne do skutecznego wdrożenia DSI. Powiązania te obejmują zarówno
połączenie struktury wdrażania z Zarządem Województwa na poziomie strategicznym, jak
również na poziomie operacyjnym połączenie z jednostkami zewnętrznymi i innowatorami
będącymi odbiorcami działań realizowanych przez system wdrażania.
5.4. Struktura wdrażania – rozwiązanie opcjonalne 1
Pierwsza propozycja struktury systemu wdrażania DSI jest rozwiązaniem
wymagającym najmniejszych zmian w organizacji Urzędu Marszałkowskiego. Struktura ta
będzie bazowała na istniejącej jednostce organizacyjnej Urzędu Marszałkowskiego –
Wydziale Rozwoju Gospodarczego. Do istniejącej struktury zakłada się dodanie
stanowiska Zastępcy Dyrektora Wydziału Rozwoju Gospodarczego ds. Innowacyjności.
Zasady wdrażania Dolnośląskiej Strategii Innowacji
15
Będzie on odpowiedzialny za działania związane z wdrażaniem DSI oraz za prowadzenie
monitoringu. Powinien on odpowiadać przed Dyrektorem Wydziału Rozwoju
Gospodarczego oraz Dyrektorem Departamentu Rozwoju Regionalnego. Zgodnie z
koncepcją podlegać będzie pod niego obecnie istniejący Dział ds. Innowacji i
Konkurencyjności, który powinien zostać wzmocniony w stosunku do obecnego stanu
osobowego. Dodatkowo w celu realizacji określonych zadań i projektów będą mogły być
powoływane Zadaniowe Grupy Robocze, w skład których mogą wchodzić pracownicy
różnych wydziałów Urzędu (rys. 3). Zastępca Dyrektora Wydziału ds. Innowacji będzie
współpracować z obecnie istniejącym Zespołem Monitorującym w skład, którego wchodzą
przedstawiciele różnych środowisk mających wpływ na rozwój innowacyjności Dolnego
Śląska. Zespół ma pełnić rolę doradczo - monitorującą.
Wydział Rozwoju Gospodarczego
Zastępca Dyrektora Wydziału Rozwoju Gospodarczego ds.
Innowacji
Dział ds. Innowacji i Konkurencyjności
Zespół Monitorujący Dyrektor Departamentu Rozwoju Regionalnego
Zadaniowe grupy robocze
Dolnośląski System Innowacyjny
Instytucje zewnętrzne
Poziom strategiczny
Poziom operacyjny
Innowatorzy
Dyrektor Wydziału
Pozostałe komórki
organizacyjne
Rys. 3. Struktura wdrażania DSI – rozwiązanie opcjonalne 1.
Projekty mające na celu wdrożenie celów Dolnośląskiej Strategii Innowacji mogą
być realizowane w następujący sposób:
Projekty inicjowane i realizowane przez Dział ds. Innowacji
i Konkurencyjności,
Projekty inicjowane przez Dział ds. Innowacji i Konkurencyjności
realizowane przez zadaniowe grupy robocze,
Projekty inicjowane przez Dział ds. Innowacji i Konkurencyjności
realizowane przez instytucje zewnętrzne,
Zasady wdrażania Dolnośląskiej Strategii Innowacji
16
Projekty inicjowane i realizowane przez instytucje zewnętrzne
i koordynowane przez Dział ds. Innowacji i Konkurencyjności.
Informacje o poszczególnych elementach systemu wdrażania DSI wraz z opisem
oraz realizowanymi przez nie zadaniami zostały przedstawione w poniższej tabeli.
Tab. 1. Zadania i kompetencje struktury organizacyjnej systemu wdrażania DSI –
rozwiązanie opcjonalne 1.
Lp. Nazwa Opis Zadania
1.
Zespół
Monitorujący
Wdrażanie DSI
Zespół doradczy
funkcjonujący obecnie.
Jego członkami są
reprezentanci różnych
środowisk dolnośląskiego
systemu innowacji.
Członkowie Zespołu
reprezentują najważniejsze
środowiska działające na
terenie regionu: wyższe
uczelnie, instytuty
naukowe,
przedsiębiorstwa,
administrację publiczną,
organizacje pozarządowe.
Zespół spotyka się raz w
miesiącu. Organizacyjne
zaplecze Zespołu
Monitorującego będzie
stanowić Dział ds.
Innowacji i
Konkurencyjności.
Pełnienie funkcji
doradczych na poziomie
strategicznym,
Opiniowanie
podejmowanych inicjatyw,
planów i kierunków działań,
Zgłaszanie inicjatyw
działań,
Szerzenie idei
innowacyjności wśród
społeczności regionu,
Opiniowanie strategicznych
kierunków realizacji
Strategii,
Monitorowanie procesu
wdrażania DSI,
Przekazywanie opinii
środowisk istotnych dla
procesu wdrażania
Dolnośląskiej Strategii
Innowacji.
2.
Zastępca
Dyrektora
Wydziału
Rozwoju
Gospodarczego
ds. Innowacji
Osoba odpowiedzialna za
wdrażanie DSI. Na
poziomie operacyjnym
będzie kierować Działem
ds. Innowacji i
Konkurencyjności.
Jednocześnie będzie ona
działać na poziomie
strategicznym
Kierowanie Działem ds.
Innowacji i
Konkurencyjności,
Działanie na poziomie
strategicznym realizowane
przy współpracy z
Dyrektorem Wydziału oraz
z Dyrektorem
Departamentu Rozwoju
Zasady wdrażania Dolnośląskiej Strategii Innowacji
17
Lp. Nazwa Opis Zadania
współpracując
bezpośrednio z Dyrektorem
Wydziału Rozwoju
Gospodarczego oraz z
Dyrektorem Departamentu
Rozwoju Regionalnego.
Zakłada się, ze Zastępca
Dyrektora Wydziału
Rozwoju Gospodarczego
ds. Innowacji będzie
personalnie odpowiedzialny
za wdrażanie DSI. Będzie
on zarządzał strukturą
organizacyjną systemu
wdrażania DSI.
Regionalnego,
Powoływanie i kierowanie
pracą Zadaniowych Grup
Roboczych,
Koordynacja działań
podejmowanych przez
komórki Urzędu oraz przez
inne instytucje,
Koordynacja działań
podejmowanych przez
jednostki zewnętrzne.
3.
Dział ds.
Innowacji i
Konkurencyjności
Dział zajmujący się
wdrażaniem DSI,
funkcjonuje on obecnie w
strukturze Urzędu
Marszałkowskiego. W celu
realizacji działań,
związanych z wdrażaniem
DSI Dział powinien zostać
wzmocniony przez
zwiększenie zatrudnienia o
2-3 osoby. Od strony
operacyjnej Dział będzie
kierowany przez Zastępcę
Dyrektora Wydziału
Rozwoju Gospodarczego
ds. Innowacji.
Obsługa administracyjna
systemu wdrażania DSI,
Monitorowanie i ewaluacja
procesu wdrażania DSI,
Inicjowanie, wnioskowanie i
realizacja projektów
mających za zadanie
wdrożenie DSI,
Inicjacja i realizacja
projektów we współpracy z
instytucjami zewnętrznymi,
Zlecanie realizacji
określonych projektów i
zadań firmom i instytucjom
zewnętrznym,
Koordynacja działań
prowadzonych przez różne
instytucje zewnętrzne,
Realizacja działań
doskonalących w oparciu o
wyniki badań
monitoringowych i
ewaluacyjnych,
Weryfikacja i aktualizacja
DSI we współpracy z
Zasady wdrażania Dolnośląskiej Strategii Innowacji
18
Lp. Nazwa Opis Zadania
Zespołem Monitorującym
Wdrażanie DSI.
4. Zadaniowe grupy
robocze
Grupy zadaniowe będą
powoływane do realizacji
określonych zadań i
projektów. W skład grup
zadaniowych mogą
wchodzić eksperci
zewnętrzni oraz
przedstawiciele instytucji i
firm zewnętrznych
uczestniczących w realizacji
wspólnych projektów.
Realizacja określonych
projektów,
Realizacja zadań zlecanych
przez Dział ds. Innowacji i
Konkurencyjności.
5. Instytucje
zewnętrzne
Instytucje i firmy
zewnętrzne biorące udział
w realizacji projektów i
działań mających na celu
wdrożenie DSI. Są to
jednostki samorządu
terytorialnego, agencje
rozwoju regionalnego i
lokalnego, firmy doradcze
oraz inne jednostki,
których działanie jest
bezpośrednio związane z
rozwojem systemu
innowacyjnego. Ich
działanie powinno być
koordynowane przez Dział
ds. Innowacji i
Konkurencyjności tak aby
uzyskać maksymalny efekt
synergii.
Realizacja projektów
zlecanych przez Dział ds.
Innowacji i
Konkurencyjności, lub
zadaniowe grupy robocze,
Realizacja projektów
inicjowanych przez Dział
ds. Innowacji i
Konkurencyjności lub
zadaniowe grupy robocze,
Realizacja własnych
projektów, które
przyczyniają się do
osiągania celów
określonych w DSI.
Analiza wad i zalet przedstawionej struktury systemu wdrażania – rozwiązania
opcjonalnego 1:
Zalety:
łatwość utworzenia struktury dzięki bazowaniu na istniejącej komórce
organizacyjnej – jej implementacja wymaga minimalnych zmian
organizacyjnych.
Zasady wdrażania Dolnośląskiej Strategii Innowacji
19
Wady:
ograniczona możliwość działania – utrudnia ona prowadzenie skutecznej
koordynacji działań na rzecz rozwoju innowacyjności realizowanych
wewnątrz Urzędu,
ze względu na ograniczony potencjał ma również ograniczone możliwości
realizacji dużych projektów, w tym dużych projektów we współpracy z
podmiotami zewnętrznymi,
wadą jest również miejsce umocowania struktury wdrażania DSI w
strukturze Urzędu, co będzie skutkowało brakiem możliwości wpływu na
politykę województwa w zakresie rozwoju innowacyjności.
5.5. Struktura wdrażania – rozwiązanie opcjonalne 2
Druga propozycja struktury systemu wdrażania DSI będzie wymagała
wprowadzenia większych zmian w strukturze organizacyjnej Urzędu, niż pierwsza.
Struktura wdrażania w tym przypadku będzie bazowała na specjalnie utworzonej Grupie
Roboczej ds. Wdrażania DSI oraz na nowo utworzonym stanowisku Pełnomocnika
Zarządu Województwa ds. Wdrażania DSI odpowiadającego osobiście za rozwój
innowacyjności na Dolnym Śląsku. Grupa Robocza powinna zostać utworzona z
przedstawicieli wszystkich wydziałów Urzędu Marszałkowskiego, zaangażowanych w
sprawy związane z rozwojem innowacyjności w regionie. Po przeprowadzeniu analizy
kompetencji i zadań realizowanych przez poszczególne wydziały zdecydowano, że
największy wpływ na kształtowanie i realizację polityki innowacyjnej Dolnego Śląska
mają następujące wydziały:
1. Departament Rozwoju Regionalnego:
Wydział Europejskiej Współpracy Terytorialnej
Wydział Rozwoju Gospodarczego
Wydział Polityki Regionalnej
2. Departament Regionalnego Programu Operacyjnego:
Wydział Zarządzania RPO
Wydział Wdrażania RPO
3. Departament Spraw Społecznych:
Wydział Edukacji i Nauki
4. Departament Mienia Wojewódzkiego i Rolnictwa
Wydział Europejskiego Funduszu Społecznego
Przedstawiciele wymienionych wydziałów powinni zostać włączeni do Grupy
Roboczej ds. Wdrażania DSI. Strukturę organizacyjną systemu wdrażania DSI
przedstawiono na rysunku 4. Z kolei na rysunku 5 przedstawiono schemat organizacyjny
Urzędu Marszałkowskiego Województwa Dolnośląskiego z zaznaczonym obszarem
obejmowanym przez Grupę Roboczą ds. Wdrażania DSI oraz oznaczoną pozycją
Pełnomocnika Zarządu ds. Wdrażania DSI.
Za wdrożenie DSI zgodnie z proponowaną koncepcją będzie odpowiadać
Pełnomocnik Zarządu ds. Wdrażania DSI. Będzie on odpowiadać bezpośrednio przed
Zasady wdrażania Dolnośląskiej Strategii Innowacji
20
Zarządem Województwa. Zakłada się, że Pełnomocnik ds. Wdrażania DSI będzie kierować
pracami Grupy Roboczej odpowiadając za całokształt zadań związanych z wdrażaniem
celów DSI oraz realizacją monitoringu. Pełnomocnik Zarządu ds. Wdrażania DSI będzie
współpracować z obecnie istniejącym Zespołem Monitorującym w skład, którego wchodzą
przedstawiciele różnych środowisk mających wpływ na rozwój innowacyjności Dolnego
Śląska. Podobnie jak w poprzednim rozwiązaniu Zespół będzie pełnić rolę doradczo -
monitorującą (rys. 4).
Pełnomocnik Zarządu ds.
Wdrażania DSI
Departament Rozwoju Regionalnego
Wydział Europejskiej Współpracy Terytorialnej
Departament Regionalnego Programu Operacyjnego
Wydział Rozwoju Gospodarczego
Wydział Polityki Regionalnej
Wydział Zarządzania RPO
Wydział Wdrażania RPO
Jedna osoba
Jedna osoba
Jedna osoba
Jedna osoba
Jedna osoba
Dyrektor Dep.
Dyrektor Dep.
Wydział Edukacji i Nauki Jedna osoba
Wydział Europejskiego Funduszu Społecznego
Jedna osoba
Zespół Monitorujący Zarząd Województwa
Dolnośląskiego
Zadaniowe grupy robocze
Dolnośląski System Innowacyjny
Instytucje zewnętrzne
Poziom strategiczny
Poziom operacyjny
Innowatorzy
Grupa robocza ds. Wdrażania
DSI
Dział ds. Innowacji i Konkurencyjności
Rys. 4. Struktura wdrażania DSI – rozwiązanie opcjonalne 2.
Obsługę administracyjną i nadzór nad bieżącymi działaniami będzie prowadzić
istniejący obecnie Dział ds. Innowacji i Konkurencyjności, który powinien podlegać
bezpośrednio Pełnomocnikowi Zarządu.
Zasady wdrażania Dolnośląskiej Strategii Innowacji
21
Rys. 5. Schemat organizacyjny Urzędu Marszałkowskiego Województwa Dolnośląskiego z zaznaczonym obszarem obejmowanym
przez Grupę Roboczą ds. Wdrażania DSI.
Pełnomocnik
Zarządu ds. Wdrażania
DSI
Zasady wdrażania Dolnośląskiej Strategii Innowacji
22
W celu realizacji określonych zadań i projektów przewiduje się możliwość
powoływania Zadaniowych Grup Roboczych, w skład których będą mogli wchodzić
pracownicy różnych wydziałów Urzędu oraz osoby z zewnątrz. Zarówno Grupa Robocza
ds. Wdrażania DSI, jak i zadaniowe grupy robocze będą mogły realizować projekty
samodzielnie lub też we współpracy z jednostkami zewnętrznymi.
Projekty, mające na celu wdrożenie celów Dolnośląskiej Strategii Innowacji, będą
mogły być realizowane w następujący sposób:
Projekty inicjowane i realizowane przez Grupę Roboczą ds. Wdrażania DSI
(administracyjną obsługę zarządzania projektem, tak jak w kolejnych
przypadkach powinien realizować Dział ds. Innowacji i Konkurencyjności).
Projekty inicjowane przez Grupę Roboczą ds. Wdrażania DSI i realizowane
przez zadaniowe grupy robocze
Projekty inicjowane przez Grupę Roboczą ds. Wdrażania DSI i realizowane
przez instytucje zewnętrzne
Projekty inicjowane i realizowane przez instytucje zewnętrzne i
koordynowane przez Grupę Roboczą ds. Wdrażania DSI.
Opis poszczególnych elementów systemu wdrażania DSI oraz realizowane przez nie
zadania zostały przedstawione w poniższej tabeli.
Tab. 2. Zadania i kompetencje struktury organizacyjnej systemu wdrażania DSI –
rozwiązanie opcjonalne 2.
Lp. Nazwa Opis Zadania
1.
Zespół
Monitorujący
Wdrażanie DSI
Zespół Monitorujący
Wdrażanie DSI – jest to
zespół doradczy
funkcjonujący obecnie. W
jego skład wchodzą
reprezentanci różnych
środowisk dolnośląskiego
systemu innowacji.
Członkowie Zespołu
reprezentują najważniejsze
środowiska działające na
terenie regionu: wyższe
uczelnie, instytuty
naukowe,
przedsiębiorstwa,
administrację publiczną,
organizacje pozarządowe.
Zgodnie z prezentowaną
koncepcją zespół powinien
spotykać się raz w
Pełnienie funkcji
doradczych na poziomie
strategicznym,
Opiniowanie
podejmowanych inicjatyw,
planów i kierunków działań,
Zgłaszanie inicjatyw
działań,
Szerzenie idei
innowacyjności wśród
społeczności regionu,
Opiniowanie strategicznych
kierunków realizacji
Strategii,
Monitorowanie procesu
wdrażania DSI,
Przekazywanie opinii
środowisk istotnych dla
procesu wdrażania
Dolnośląskiej Strategii
Zasady wdrażania Dolnośląskiej Strategii Innowacji
23
Lp. Nazwa Opis Zadania
miesiącu. Organizacyjne
zaplecze Zespołu
Monitorującego będzie
zapewniał Dział ds.
Innowacji i
Konkurencyjności.
Innowacji.
2.
Pełnomocnik
Zarządu ds.
Wdrażania DSI
Pełnomocnik Zarządu ds.
Wdrażania DSI będzie
kierował działaniami
związanymi z wdrażaniem
DSI – będzie za to
osobiście odpowiedzialny.
Pełnomocnik Zarządu
będzie działać na poziomie
strategicznym
i operacyjnym. Na
poziomie strategicznym –
na poziomie Zarządu
Województwa będzie
działać na rzecz
zapewnienia poparcia dla
wdrażania DSI. Na
poziomie operacyjnym
będzie koordynować
działania podejmowane
przez różne komórki
Urzędu oraz działania
podejmowane przez inne
instytucje. Pełnomocnik
Zarządu ma za zadanie
zarządzanie całą strukturą
organizacyjną systemu
wdrażania DSI, w tym
bezpośrednie kierowanie
Grupą Roboczą ds.
Wdrażania DSI oraz
Działem Innowacji i
Konkurencyjności.
Kierowanie działaniami
Grupy Roboczej ds.
Wdrażania DSI,
Kierowanie pracami Działu
ds. Innowacji
i Konkurencyjności,
Działanie na poziomie
strategicznym – na
poziomie Zarządu
Województwa – tworzenie
odpowiedniej atmosfery
wokół działań
wdrożeniowych,
Zapewnianie poparcia
politycznego dla realizacji
celów DSI,
Koordynacja działań
podejmowanych przez
komórki Urzędu oraz przez
inne instytucje,
Koordynacja działań
podejmowanych przez
jednostki zewnętrzne.
3. Grupa robocza
ds. Wdrażania
W skład Grupy powinni
wchodzić przedstawiciele
każdego wydziału z
Koordynacja działań
proinnowacyjnych
realizowanych przez Urząd
Zasady wdrażania Dolnośląskiej Strategii Innowacji
24
Lp. Nazwa Opis Zadania
DSI Departamentu Rozwoju
Regionalnego i
Departamentu RPO oraz po
jednej osobie z Wydziału
Edukacji i Nauki, a także z
Wydziału Wdrażania
Europejskiego Funduszu
Społecznego. Grupą będzie
kierować Pełnomocnik
Zarządu ds. Wdrażania
DSI, obsługę
administracyjną będzie
zapewniać Dział ds.
Innowacji i
Konkurencyjności. Grupa
powinna spotykać się
zgodnie z zaplanowanym
harmonogramem pracy,
jednak nie rzadziej niż raz
w tygodniu (jest to
niezbędne do zapewnienia
ciągłości podejmowanych
działań).
Marszałkowski,
Inicjacja działań na rzecz
wdrożenia DSI,
Realizacja działań
związanych z wdrażaniem
DSI – wnioskowanie,
nadzór nad realizacją
projektów mających na celu
wdrożenie DSI,
Koordynacja wybranych
działań prowadzonych
przez różne instytucje
zewnętrzne.
4.
Dział ds.
Innowacji i
Konkurencyjności
Dział ds. Innowacji i
Konkurencyjności,
funkcjonuje obecnie w
strukturze Urzędu
Marszałkowskiego. Jego
zadaniem w proponowanej
strukturze będzie obsługa
administracyjna procesu
wdrażania DSI. Do
realizacji planowanych
działań powinien on zostać
wzmocniony przez
zwiększenie zatrudnienia o
2-3 osoby. Od strony
operacyjnej Dział będzie
kierowany przez
Pełnomocnika Zarządu ds.
Wdrażania DSI.
Obsługa administracyjna
systemu wdrażania DSI,
Realizacja monitoringu
i ewaluacji procesu
wdrażania DSI,
Inicjowanie, wnioskowanie
i realizacja projektów
mających za zadanie
wdrożenie DSI,
Inicjacja i realizacja
projektów we współpracy z
instytucjami zewnętrznymi,
Zlecanie realizacji
określonych projektów
i zadań firmom
i instytucjom zewnętrznym,
Koordynacja działań
prowadzonych przez różne
Zasady wdrażania Dolnośląskiej Strategii Innowacji
25
Lp. Nazwa Opis Zadania
instytucje zewnętrzne,
Realizacja działań
doskonalących w oparciu o
wyniki badań
monitoringowych
i ewaluacyjnych,
Weryfikacja i aktualizacja
DSI wraz z Grupą Roboczą
ds. Wdrażania DSI.
5 Zadaniowe grupy
robocze
Grupy zadaniowe
powoływane będą do
realizacji określonych
zadań i projektów. W skład
grup zadaniowych będą
mogli wchodzić eksperci
zewnętrzni oraz
przedstawiciele instytucji
i firm zewnętrznych,
uczestniczących w realizacji
wspólnych projektów.
Realizacja określonych
projektów,
Realizacja zadań zlecanych
przez Dział ds. Innowacji
i Konkurencyjności.
6 Instytucje
zewnętrzne
Instytucje i firmy
zewnętrzne biorące udział
w realizacji projektów i
działań mających na celu
wdrożenie DSI. Są to
jednostki samorządu
terytorialnego, agencje
rozwoju regionalnego i
lokalnego, firmy doradcze
oraz inne jednostki,
których działanie jest
bezpośrednio związane z
rozwojem systemu
innowacyjnego. Ich
działanie powinno być
koordynowane przez Grupę
Roboczą ds. Wdrażania
DSI, lub zadaniowe grupy
robocze, tak aby uzyskać
maksymalny efekt synergii.
Realizacja projektów
zlecanych przez Dział ds.
Innowacji
i Konkurencyjności, lub
zadaniowe grupy robocze,
Realizacja projektów
inicjowanych przez Dział
ds. Innowacji
i Konkurencyjności, lub
zadaniowe grupy robocze,
Realizacja własnych
projektów, które
przyczyniają się do
osiągania celów
określonych w DSI.
Zasady wdrażania Dolnośląskiej Strategii Innowacji
26
Analiza wad i zalet przedstawionej struktury systemu wdrażania – rozwiązania
opcjonalnego 2:
Zalety:
zaletą tej struktury jest to, że wymaga ona stosunkowo niewielkich
modyfikacji w obecnie istniejącej strukturze Urzędu,
poprzez włączenie przedstawicieli różnych wydziałów umożliwia ona
sprawną koordynację działań podejmowanych przez poszczególne komórki
Urzędu w celu zwiększenia innowacyjności gospodarki Dolnego Śląska,
potencjał organizacyjny zaproponowanego rozwiązania jest znacznie
większy niż rozwiązania pierwszego, umożliwiając koordynację działań
podejmowanych w różnych komórkach organizacyjnych Urzędu oraz
oddziaływanie na kształtowanie polityki innowacyjnej na poziomie Zarządu
Województwa przez Pełnomocnika Zarządu ds. Wdrażania DSI.
Wady:
dosyć ograniczona możliwość działania (jednak znacznie szersza nią w
poprzednim rozwiązaniu), wynikająca z faktu, że grupa robocza jest
sformowana z pracowników różnych działów, przez co siłą rzeczy ich
zaangażowanie nie będzie stuprocentowe,
bieżącą działalność administracyjną będzie realizować Dział ds. Innowacji i
Konkurencyjności, którego potencjał organizacyjny pomimo wzmocnienia
będzie stanowić ograniczenie. Będzie to utrudniało realizację dużych,
ambitnych projektów, w tym dużych projektów we współpracy z
podmiotami zewnętrznymi.
5.6. Struktura organizacyjna systemu wdrażania DSI – rozwiązanie optymalne
Trzecim rozwiązaniem, optymalnym z perspektywy eksperckiej, jest utworzenie
wewnątrz Urzędu Marszałkowskiego nowego wydziału, który będzie zajmował się
wyłącznie sprawami związanymi z wdrażaniem celów Dolnośląskiej Strategii Innowacji
oraz realizacją szeroko pojętych działań na rzecz rozwoju gospodarki opartej na
innowacyjności na wiedzy. W celu umożliwienia realizacji ambitnych działań
wymagających uwzględnienia w strategii rozwoju Województwa, prezentowana koncepcja
zakłada utworzenie Dolnośląskiej Rady Innowacyjności. Dodatkowo w celu umożliwienia
bieżącego nadzorowania wdrażania DSI oraz lobowania na rzecz rozwoju poprzez
innowacyjność, przewidywane jest powołanie stanowiska Rzecznika Innowacyjności. Na
wzór np. Rzecznika Praw Obywatelskich ma to być niezależna jednostka kierowana przez
autorytet w zakresie innowacyjności, która ma na celu niezależny wgląd i opiekę nad
działaniami mającymi na celu rozwój na Dolnym Śląsku gospodarki bazującej na
innowacyjności i wiedzy (rys. 6).
Zasady wdrażania Dolnośląskiej Strategii Innowacji
27
Wydział Wdrażania
Dolnośląskiej Strategii Innowacji
Zarząd Województwa
Dolnośląskiego
Dolnośląska Rada Innowacyjności
Rzecznik Innowacyjności
Instytucje zewnętrzne
Grupa Robocza ds. Wdrażania DSI
Zadaniowe grupy robocze
Dolnośląski System Innowacyjny
Poziom strategiczny
Poziom operacyjny
Innowatorzy
Pełnomocnik Zarządu ds. Wdrażania DSI
Rys. 6. Schemat systemu wdrażania DSI.
Zaprojektowana struktura organizacyjna systemu wdrażania DSI będzie składać
się z następujących jednostek organizacyjnych:
Dolnośląska Rada Innowacyjności – ciało doradcze, które zostanie utworzone na
bazie Zespołu Monitoringu DSI. Rada ma za zadanie reprezentowanie różnych
środowisk dolnośląskiego systemu innowacji. Jej członkowie będą reprezentować
najważniejsze grupy podmiotów działających na terenie regionu, takie jak wyższe
uczelnie, instytuty naukowo badawcze, przedsiębiorstwa, administrację publiczną,
organizacje pozarządowe wspierające proces rozwoju innowacyjności w regionie.
Jej zadaniem będzie pełnienie funkcji doradczych na poziomie strategicznym,
opiniowanie podejmowanych inicjatyw, zgłaszanie własnych inicjatyw działań.
Członkowie Rady będą mogli się angażować również w działania realizowane na
poziomie operacyjnym. Rada powinna spotykać się raz na kwartał, lub częściej w
zależności od potrzeb. Organizacyjne zaplecze Rady będzie zapewniać Wydział
Wdrażania DSI – zgodnie z prezentowaną koncepcją będzie on nowym elementem
w strukturze Urzędu Marszałkowskiego.
Rzecznik Innowacyjności – osoba posiadająca autorytet w regionie i będąca
ekspertem w zakresie rozwoju innowacyjności. Osoba ta będzie reprezentować
niezależne stanowisko w zakresie inicjatyw związanych z rozwojem innowacyjności
Zasady wdrażania Dolnośląskiej Strategii Innowacji
28
na Dolnym Śląsku. Jej działanie ma być podobne do Rzecznika Praw
Obywatelskich – będzie on podmiotem niezależnym od władz samorządowych,
dbającym o rozwój innowacyjności i gospodarki opartej na wiedzy. Będzie ona
zgłaszać propozycje, opiniować propozycje zgłoszone oraz wspierać realizację
zaplanowanych działań systemu wdrażania. Rzecznik innowacyjności będzie
promować inicjatywy proinnowacyjne na poziomie władz samorządowych regionu
oraz na poziomie Sejmiku Województwa Dolnośląskiego, budując tym samym
regionalny konsensus, niezbędny do realizacji celów określonych w DSI. Wraz z
Dolnośląską Radą Innowacyjności będzie on stanowić łącznik systemu wdrażania z
potrzebami regionalnego systemu innowacyjnego.
Pełnomocnik Zarządu Województwa Dolnośląskiego ds. Wdrażania DSI – powinna
to być osoba, która będzie kierować pracami Wydziału Wdrażania DSI, a
jednocześnie będzie działać na poziomie strategicznym – na poziomie Zarządu
Województwa, tworząc odpowiednią atmosferę wokół działań wdrożeniowych,
koordynując inicjatywy podejmowane przez różne komórki Urzędu
Marszałkowskiego oraz działania podejmowane przez inne instytucje. Z uwagi na
obecnie prowadzoną działalność związaną z promowaniem innowacyjności oraz
wdrażaniem celów DSI najlepiej predysponowana osobą do tej funkcji jest
dyrektor Departamentu Rozwoju Regionalnego. Zgodnie z opinią Panelu
Ekspertów osoba ta ma wysoki autorytet w środowisku gospodarczym Dolnego
Śląska, co stanowi niewątpliwy atut i ułatwi podejmowanie działań na rzecz
wdrożenia Dolnośląskiej Strategii Innowacji. Pełnomocnik Zarządu będzie
personalnie odpowiedzialny za wdrażanie DSI. Będzie on zarządzać całą strukturą
organizacyjną systemu wdrażania DSI.
Wydział Wdrażania DSI w Urzędzie Marszałkowskim – wydział, który będzie
zajmować się tylko problematyką wdrażania DSI. Wydział ten będzie mógł być
utworzony w oparciu o obecnie funkcjonujący Dział ds. Innowacji i
Konkurencyjności, lub w wyniku przekształcenia jednego z obecnie
funkcjonujących wydziałów Departamentu Rozwoju Regionalnego. Od strony
operacyjnej Wydział będzie kierowany przez kierownika podlegającego
bezpośrednio Pełnomocnikowi Zarządu ds. Wdrażania DSI. Wydział będzie
zajmować się inicjowaniem, wnioskowaniem i realizacją projektów mających za
zadanie wdrożenie DSI. Będzie on inicjować i realizować również projekty we
współpracy z instytucjami zewnętrznymi. Zgodnie z koncepcją będzie on mógł
zlecać realizację określonych projektów i zadań firmom i instytucjom
zewnętrznym. Wydział będzie zajmować się również koordynacją działań
prowadzonych przez różne instytucje zewnętrzne. Wydział Wdrażania będzie
zajmować się także monitoringiem i ewaluacją procesu wdrażania DSI,
wykorzystując uzyskane wyniki do doskonalenia działań, realizowanych przez
system wdrażania oraz do inicjowania nowych działań rozwiązujących wykryte
problemy.
Grupa Robocza ds. Wdrażania DSI – grupa w skład, której powinni wchodzić
przedstawiciele wydziałów Urzędu Marszałkowskiego zaangażowanych w realizację
działań związanych z wdrażaniem DSI (np. wdrażanie funduszy strukturalnych,
rozwój w zakresie szkolnictwa, rozwoju regionalnego, itp.). Spotkania grupy
Zasady wdrażania Dolnośląskiej Strategii Innowacji
29
powinny odbywać się dwa razy w miesiącu (rzadziej niż w poprzednim rozwiązaniu
z uwagi na wyłącznie koordynacyjny charakter grupy – w poprzednim rozwiązaniu
grupa realizowała również bezpośrednie działania operacyjne). Grupą będzie
kierować Pełnomocnik Zarządu ds. Wdrażania DSI, obsługę administracyjną
będzie zapewniać Wydział Wdrażania DSI. Zadaniem grupy ma być inicjowanie
i koordynowanie działań realizowanych w ramach Urzędu, które mają wpływ na
realizację DSI oraz na rozwój regionalnego systemu innowacji.
Zadaniowe grupy robocze – grupy zadaniowe powoływane do realizacji
określonych zadań i projektów. W skład grup zadaniowych będą mogli wchodzić
eksperci zewnętrzni oraz przedstawiciele instytucji i firm zewnętrznych
uczestniczących w realizacji wspólnych projektów.
Instytucje zewnętrzne – zewnętrzne instytucje biorące udział w realizacji
projektów i działań mających na celu wdrożenie DSI. Będą to jednostki samorządu
terytorialnego, agencje rozwoju lokalnego i regionalnego, firmy doradcze oraz
inne jednostki, których działanie będzie bezpośrednio związane z rozwojem
systemu innowacyjnego. Działanie tych jednostek powinno być koordynowane
przez Wydział Wdrażania DSI tak aby uzyskać maksymalny efekt synergii.
Instytucje zewnętrzne będą mogły również realizować projekty inicjowane, lub
zlecane przez Wydział Wdrażania DSI, lub zadaniowe grupy robocze.
Dolnośląski System Innowacyjny – innowatorzy, firmy, sfera B+R, jednostki
wspierające, szkolnictwo, itd. Są to odbiorcy i bezpośredni beneficjenci projektów i
działań realizowanych przez system wdrażania Dolnośląskiej Strategii Innowacji.
Mogą oni być beneficjentami biernymi, korzystającymi z rozwoju systemu
innowacyjnego, mogą być jednak również beneficjentami czynnymi, biorącymi
udział w realizacji projektów, lub mogą również samemu realizować projekty
mające na celu rozwój innowacyjności w regionie.
Opis poszczególnych elementów systemu wdrażania DSI oraz realizowane przez
nie zadania zostały przedstawione w poniższej tabeli.
Tab. 3. Zadania i kompetencje struktury organizacyjnej systemu wdrażania DSI.
Lp. Nazwa Opis Zadania
1.
Dolnośląska
Rada
Innowacyjności
Nowe ciało doradcze, które
będzie reprezentować różne
środowiska dolnośląskiego
systemu innowacji. Jej
członkowie będą mieli za
zadanie reprezentowanie
najważniejszych grup
podmiotów działających na
terenie regionu (wyższe
uczelnie, instytuty
naukowo- badawcze,
przedsiębiorstwa,
Pełnienie funkcji doradczych
na poziomie strategicznym,
Opiniowanie podejmowanych
inicjatyw, planów
i kierunków działań,
Zgłaszanie inicjatyw działań,
Szerzenie idei
innowacyjności wśród
społeczności regionu,
Zatwierdzanie strategicznych
kierunków realizacji
Zasady wdrażania Dolnośląskiej Strategii Innowacji
30
Lp. Nazwa Opis Zadania
administracja, organizacje
pozarządowe aktywnie
wspierające proces rozwoju
innowacyjności w regionie).
Rada powinna spotykać się
raz na kwartał, lub częściej
w zależności od potrzeb.
Organizacyjne zaplecze
Rady stanowi Wydział
Wdrażania DSI.
Strategii,
Współdecydowanie o
sposobie wdrażania
Strategii,
Kontrolowanie przebiegu
prac wdrożeniowych,
Korygowanie kierunku
działań w zależności od
rezultatów wynikających z
monitoringu i oceny działań.
2. Rzecznik
Innowacyjności
Osoba o dużym autorytecie
w zakresie problematyki
innowacyjności, będąca
ekspertem w tym zakresie.
Rzecznik będzie miał za
zadanie reprezentowanie
niezależnego stanowiska w
zakresie inicjatyw
związanych z rozwojem
innowacyjności na Dolnym
Śląsku. Będzie on
podmiotem niezależnym od
władz samorządowych,
dbającym o rozwój
innowacyjności i gospodarki
opartej na wiedzy.
Organizacyjne zaplecze
Rzecznika Innowacyjności
będzie pełnił Wydział
Wdrażania DSI, który będzie
utworzony w strukturze
Urzędu Marszałkowskiego.
Reprezentowanie
niezależnego stanowiska w
zakresie inicjatyw
związanych z rozwojem
innowacyjności na Dolnym
Śląsku.
Zgłaszanie propozycji działań
proinnowacyjnych,
Opiniowanie zgłaszanych
propozycji,
Wspieranie realizacji
zaplanowanych działań
systemu wdrażania,
Promowanie inicjatyw
proinnowacyjnych na
poziomie władz
samorządowych regionu oraz
na poziomie Sejmiku
Województwa Dolnośląskiego
Budowa konsensusu
regionalnego niezbędnego do
realizacji celów DSI,
Tworzenie przyjaznej
atmosfery dla celów
Strategii,
Szerzenie idei
innowacyjności wśród
społeczności regionu,
Zatwierdzanie strategicznych
kierunków Strategii w
przypadku jej modyfikacji,
Zasady wdrażania Dolnośląskiej Strategii Innowacji
31
Lp. Nazwa Opis Zadania
Udzielanie strategicznych
wytycznych zespołowi
wdrażającemu DSI.
3.
Pełnomocnik
Zarządu ds.
Wdrażania DSI
Osoba, która będzie
kierować działaniami
Wydziału Wdrażania DSI, a
jednocześnie będzie działać
na poziomie strategicznym
– na poziomie Zarządu
Województwa, tworząc
odpowiednią atmosferę dla
działań wdrożeniowych,
koordynując działania
podejmowane przez różne
komórki Urzędu oraz
działania podejmowane
przez inne instytucje.
Pełnomocnik Zarządu będzie
personalnie odpowiedzialny
za wdrażanie DSI. Ma on
zarządzać całą strukturą
organizacyjną systemu
wdrażania DSI.
Kierowanie działaniami
Wydziału Wdrażania DSI,
Kierowanie pracą Grupy
Roboczej ds. Wdrażania DSI,
Działanie na poziomie
strategicznym – na poziomie
Zarządu Województwa –
tworzenie odpowiedniej
atmosfery wokół działań
wdrożeniowych,
Zapewnianie poparcia
politycznego dla realizacji
celów DSI,
Koordynacja działań
podejmowanych przez
komórki Urzędu oraz przez
inne instytucje,
Koordynacja działań
podejmowanych przez
jednostki zewnętrzne,
4 Wydział
Wdrażania DSI
Wydział, który będzie
zajmować się wyłącznie
problematyką wdrażania
DSI. Wydział ten może być
utworzony w oparciu o
obecnie funkcjonujący Dział
Wdrażania DSI, lub w
wyniku przekształcenia
jednego z obecnie
funkcjonujących wydziałów
Departamentu Rozwoju
Regionalnego. Od strony
operacyjnej Wydział będzie
kierowany przez kierownika
podlegającego bezpośrednio
pod Pełnomocnika Zarządu
ds. Wdrażania DSI.
Inicjowanie, wnioskowanie
i realizacja projektów
mających za zadanie
wdrożenie DSI,
Inicjacja i realizacja
projektów we współpracy z
instytucjami zewnętrznymi,
Zlecanie realizacji
określonych projektów
i zadań firmom i instytucjom
zewnętrznym,
Koordynacja działań
prowadzonych przez różne
instytucje zewnętrzne,
Monitorowanie i ewaluacja
procesu wdrażania DSI,
Realizacja działań
Zasady wdrażania Dolnośląskiej Strategii Innowacji
32
Lp. Nazwa Opis Zadania
doskonalących w oparciu o
wyniki badań
monitoringowych
i ewaluacyjnych,
Obsługa administracyjna
systemu wdrażania DSI,
Weryfikacja i aktualizacja
DSI we współpracy z
Dolnośląską Radą
Innowacyjności oraz
Rzecznikiem Innowacyjności.
5
Grupa robocza
ds. Wdrażania
DSI
W skład Grupy powinien
wchodzić jeden
przedstawiciel z każdego
wydziału z Departamentu
Rozwoju Regionalnego i
Departamentu RPO oraz po
jednej osobie z Wydziału
Edukacji i Nauki, a także z
Wydziału Wdrażania
Europejskiego Funduszu
Społecznego. Grupą będzie
kierować Pełnomocnik
Zarządu ds. Wdrażania DSI,
obsługę administracyjną
będzie zapewniać Wydział
Wdrażania DSI. Grupa
powinna spotykać się dwa
razy w miesiącu.
Koordynacja działań
proinnowacyjnych
realizowanych przez Urząd
Marszałkowski,
Inicjacja działań na rzecz
wdrożenia DSI,
Wspieranie Rzecznika
i współpraca z nim,
koordynacja działań
podejmowanych w ramach
zadań realizowanych przez
Urząd Marszałkowski na
zgodność z celami DSI.
6 Zadaniowe
grupy robocze
Grupy zadaniowe mogą być
powoływane do realizacji
określonych zadań
i projektów. W skład grup
zadaniowych mogą
wchodzić eksperci
zewnętrzni oraz
przedstawiciele instytucji
i firm zewnętrznych
uczestniczących w realizacji
wspólnych projektów.
Realizacja określonych
projektów,
Realizacja zadań zlecanych
przez Wydział Wdrażania
DSI.
Zasady wdrażania Dolnośląskiej Strategii Innowacji
33
Lp. Nazwa Opis Zadania
7 Instytucje
zewnętrzne
Instytucje i firmy
zewnętrzne biorące udział w
realizacji projektów i działań
mających na celu wdrożenie
DSI. Są to jednostki
samorządu terytorialnego,
fundacje i agencje, firmy
doradcze oraz inne
jednostki, których działanie
jest bezpośrednio związane
z rozwojem systemu
innowacyjnego. Ich
działanie powinno być
koordynowane przez
Wydział Wdrażania DSI, tak
aby uzyskać maksymalny
efekt synergii.
Realizacja projektów
zlecanych przez Wydział
Wdrażania DSI lub
zadaniowe grupy robocze,
Realizacja projektów
inicjowanych przez Wydział
Wdrażania DSI, lub
zadaniowe grupy robocze,
Realizacja własnych
projektów, które
przyczyniają się do osiągania
celów określonych w DSI.
Na kolejnym rysunku przedstawiono schemat organizacyjny Grupy Roboczej ds.
Wdrażania DSI (rys.7). Należy zaznaczyć, że w opisywanym optymalnym rozwiązaniu
systemu wdrażania DSI rola Grupy Roboczej różni się do roli jaką spełniała ona w
rozwiązaniu opcjonalnym 2. W rozwiązaniu opcjonalnym 2 Grupa Robocza ds. Wdrażania
DSI pełniła kluczową rolę podstawowej jednostki organizacyjnej odpowiedzialnej za
wdrażanie DSI, z tego względu jej spotkania odbywały się raz w tygodniu, a w obszarze
jej zadań leżało inicjowanie projektów i ich koordynacja. W przedstawianym obecnie
rozwiązaniu optymalnym rola Grupy Roboczej ds. Wdrażania DSI jest inna. Pełni ona
jedynie zadania koordynacyjne, zapewniając przepływ informacji pomiędzy
poszczególnymi działami zaangażowanymi w realizację działań związanych z wdrażaniem
celów DSI oraz koordynując ich działania. Jej spotkania odbywają się raz na dwa
tygodnie. Skład Grupy Roboczej ds. Wdrażania DSI jest taki sam dla rozwiązania
optymalnego, jak dla rozwiązania opcjonalnego 2. Obszar obejmowany przez Grupę
Roboczą ds. Wdrażania DSI w odniesieniu do schematu organizacyjnego Urzędu
Marszałkowskiego Województwa Dolnośląskiego przedstawiono na rysunku 5 – jest on
taki sam dla obydwu prezentowanych rozwiązań.
Zasady wdrażania Dolnośląskiej Strategii Innowacji
34
Pełnomocnik Zarządu ds.
Wdrażania DSI
Departament Rozwoju Regionalnego
Wydział Europejskiej Współpracy Terytorialnej
Departament Regionalnego Programu Operacyjnego
Wydział Rozwoju Gospodarczego
Wydział Polityki Regionalnej
Wydział Zarządzania RPO
Wydział Wdrażania RPO
Jedna osoba
Jedna osoba
Jedna osoba
Jedna osoba
Jedna osoba
Dyrektor Dep.
Dyrektor Dep.
Wydział Edukacji i Nauki Jedna osoba
Wydział Europejskiego Funduszu Społecznego
Jedna osoba
Rys. 7. Struktura Grupy Roboczej ds. Wdrażania DSI – rozwiązanie optymalne25.
Analiza wad i zalet optymalnej struktury systemu wdrażania:
Zalety:
duży potencjał umożliwiający sprawne działanie zarówno na poziomie
strategicznym jak i operacyjnym,
możliwość wywarcia realnego wpływu na rozwój innowacyjności w Regionie
oraz na skoordynowanie różnych działań prowadzonych w tym zakresie
przez Urząd Marszałkowski oraz przez inne jednostki organizacje na terenie
województwa,
możliwość realizacji kompleksowych działań angażujących różne wydziały
Urzędu Marszałkowskiego oraz jednostki zewnętrzne
możliwość kształtowania polityki regionalnej pod kątem rozwoju
innowacyjnej gospodarki bazującej na wiedzy.
Wady:
konieczność wprowadzenia dużych zmian w strukturze organizacyjnej
Urzędu Marszałkowskiego,
długi czas wdrażania związany z koniecznością podjęcia szeregu decyzji
dotyczących tworzenia nowego wydziału, stanowiska Rzecznika
Innowacyjności oraz Dolnośląskiej Rady Innowacyjności.
25
W porównaniu do rozwiązania opcjonalnego 2 w skład Grupy Roboczej ds. Wdrażania DSI nie wchodzi Dział Innowacji i Konkurencyjności. W rozwiązaniu optymalnym Grupa pełni jedynie rolę doradczą, w przeciwieństwie do rozwiązania opcjonalnego 2 w którym jest podstawowym elementem systemu, odpowiedzialnym za wdrażanie DSI.
Zasady wdrażania Dolnośląskiej Strategii Innowacji
35
6. Zadania stawiane przed systemem wdrażania Dolnośląskiej
Strategii Innowacji
Realizacja celów DSI wymaga podejmowania szeregu działań mających na celu
rozwój innowacyjności, przedsiębiorczości, kapitału społecznego, prac B+R w regionie.
Działania te są podejmowane przez różnych aktorów sceny innowacyjnej Dolnego Śląska.
Jednym z zadań, które ma realizować zaproponowany system wdrażania DSI jest
koordynacja przedsięwzięć realizowanych przez jednostki zewnętrzne oraz inicjowanie
własnych przedsięwzięć mających na celu wdrożenie DSI. Zadania systemu wdrażania
DSI są następujące:
inicjowanie programów, projektów i działań mających na celu wdrożenie DSI,
konsultowanie i pozyskiwanie opinii w sprawie działań, programów DSI,
przygotowywanie programów i projektów
realizacja programów i projektów,
monitoring DSI,
ewaluacja DSI,
promocja DSI wewnątrz i na zewnątrz,
koordynacja działań prowadzonych przez instytucje zewnętrzne,
inicjowanie projektów realizowanych przez instytucje zewnętrzne,
okresowe przeglądy DSI oraz aktualizacja celów DSI.
Działania te powinny być realizowane zgodnie z planem funkcjonowania systemu
wdrażania DSI. W wyniku przeprowadzonych analiz zadań, które powinny być
wykonywane przez system wdrażania DSI podzielono je na dwie zasadnicze podgrupy w
zależności od sposobu ich realizacji:
Zadania realizowane w ramach Urzędu Marszałkowskiego
Zadania realizowane w współpracy z podmiotami zewnętrznymi
Dodatkowo określono w jaki sposób mogą być zarządzane i implementowane
projekty mające na celu wdrożenie celów określonych w DSI.
Dla zwiększenia przejrzystości funkcjonowania przedstawionej koncepcji
organizacji systemu wdrażania Dolnośląskiej Strategii Innowacji, w kolejnym
podrozdziale zamieszczono opis wybranych przykładowych zadań realizowanych przez
system wdrażania DSI.
6.1. Zadania w ramach Urzędu Marszałkowskiego
W wyniku przeprowadzonych analiz działań realizowanych przez system wdrażania
DSI wyodrębniono następujące zadania, które muszą być realizowane w ramach Urzędu
Marszałkowskiego:
inicjowanie programów, projektów i działań mających na celu wdrożenie DSI,
konsultowanie i pozyskiwanie opinii w sprawie działań, programów DSI,
przygotowywanie programów i projektów – w przypadku projektów całkowicie
realizowanych przez Urząd Marszałkowski,
Zasady wdrażania Dolnośląskiej Strategii Innowacji
36
przygotowywanie konkursów i przetargów na realizację projektów,
ocena i wybór zgłaszanych propozycji,
realizacja programów i projektów – w przypadku projektów całkowicie
realizowanych przez Urząd Marszałkowski,
nadzór nad monitoringiem i ewaluacją,
nadzór nad projektami realizowanymi w ramach struktury wdrażania oraz
realizowanymi przez jednostki zewnętrzne,
koordynacja działań prowadzonych w ramach Urzędu Marszałkowskiego i
mających, lub mogących mieć wpływ na realizacje celów określonych w DSI.
koordynacja działań prowadzonych przez instytucje zewnętrzne,
inicjowanie projektów realizowanych przez instytucje zewnętrzne,
inicjowanie i nadzór nad okresowymi przeglądami Dolnośląskiej Strategii
Innowacji oraz aktualizacja celów DSI.
W wyniku wykonanych analiz wyodrębniono również grupę zadań, które mogą być
realizowane samodzielnie w ramach Urzędu Marszałkowskiego, we współpracy z
jednostkami zewnętrznymi, lub też samodzielnie przez jednostki zewnętrzne. Są to
następujące zadania: monitoring i ewaluacja DSI, promocja DSI wewnątrz i na zewnątrz,
okresowe przeglądy DSI oraz aktualizacja celów DSI. W przypadku realizacji
wymienionych zadań przez jednostki zewnętrzne w ramach Urzędu Marszałkowskiego
musi być prowadzony nadzór nad ich implementacją.
6.2. Współpraca z podmiotami zewnętrznymi
Na podstawie analiz eksperckich określono grupę zadań, które mogą być
realizowane w ramach współpracy Urzędu Marszałkowskiego z podmiotami zewnętrznymi.
Są to następujące zadania:
konsultowanie i pozyskiwanie opinii w sprawie działań, programów DSI,
przygotowywanie programów i projektów
realizacja programów i projektów,
budowa systemów i platform wsparcia dla innowatorów i firm,
budowa systemów wsparcia i koordynacji transferu i komercjalizacji
technologii,
promocja DSI wewnątrz i na zewnątrz,
monitoring DSI,
ewaluacja DSI,
koordynacja działań prowadzonych przez instytucje zewnętrzne,
inicjowanie projektów realizowanych przez instytucje zewnętrzne,
okresowe przeglądy DSI oraz aktualizacja celów DSI
Realizacja wymienionych zadań przez jednostki zewnętrzne będzie wymagać od
jednostek organizacyjnych Urzędu Marszałkowskiego następujących zadań:
przygotowywania wytycznych, specyfikacji projektów, organizacji konkursów i
Zasady wdrażania Dolnośląskiej Strategii Innowacji
37
przetargów, wyboru wykonawców oraz prowadzenia nadzoru nad realizacją projektów
oraz oceny wpływu realizowanych dział na rozwój innowacyjności Dolnego Śląska.
6.3. Realizacja projektów
Wdrażanie Dolnośląskiej Strategii Innowacji będzie polegało na realizacji
określonych projektów mających za zadanie wypełnienie celów określonych w DSI.
Projekty te mogą być realizowane na kilka sposobów:
Realizacja projektów w ramach struktury wdrażania DSI – projekty
realizowane przez jednostki organizacyjne Urzędu Marszałkowskiego. W ten
sposób powinny być realizowane projekty, które nie mogą, lub tez nie
powinny angażować jednostek zewnętrznych. W ten sposób mogą też być
organizowane małe projekty pilotowe w początkowej fazie uruchamiania
struktury wdrażania DSI. Wadą takiego sposobu realizacji są ograniczenia
wynikające z potencjału komórek organizacyjnych systemu wdrażania DSI.
Z powodu ograniczeń zasobowych mogą one zarządzać jedynie niewielkimi
projektami w limitowanej liczbie. Dodatkowo projekty te będą najczęściej
miały ograniczony zasięg geograficzny. Dlatego też najlepszym
rozwiązaniem jest stosowanie opcji drugiej lub trzeciej – realizacja
projektów we współpracy z jednostkami zewnętrznymi, lub całkowicie przez
jednostki zewnętrzne.
Realizacja projektów we współpracy z podmiotami zewnętrznymi. Projekty
mogą być realizowane we współpracy z innymi jednostkami samorządu
terytorialnego, agendami rządowymi, fundacjami, agencjami, firmami
uczelniami wyższymi. Jest to dobre rozwiązanie dla projektów, nad którymi
Urząd Marszałkowski chce mieć szerszą kontrolę, lub działanie tego typu
jest bezpośrednio powiązane z zadaniami, które powinien pełnić Urząd
Marszałkowski. Przy czym inicjatorem projektu może być zarówno Urząd
Marszałkowski, jak również jednostki zewnętrzne.
Realizacja projektów przez podmioty zewnętrzne. Rozwiązanie to powinno
być stosowane do dużych projektów angażujących wielu partnerów na
terenie województwa. Innym rodzajem mogą być niewielkie i średniej
wielości projekty realizowane w ramach ogłaszanych konkursów. Celem
tych projektów mogą być na przykład działania proinnowacyjne, promocja
przedsiębiorczości i innowacyjności w środowiskach lokalnych, lub
niewielkie projekty mające na celu wsparcie konkretnych innowatorów.
Rozwiązanie to pozwala na wdrażanie celów określonych w Dolnośląskiej
Strategii Innowacji, zostawiając jednocześnie dla jednostki samorządowej
jaką jest Urząd Marszałkowski rolę twórcy, inicjatora i realizatora polityki
proinnowacyjnej, bez obciążania jej bieżącym zarządzaniem licznymi
projektami.
6.4. Przykładowe zadania realizowane przez system wdrażania DSI
W niniejszym podrozdziale przedstawiono przykładowe działania, mogą być
realizowane przez System Wdrażania DSI. Celem opisu jest uzupełnienie przedstawionej
koncepcji organizacji systemu wdrażania Dolnośląskiej Strategii Innowacji poprzez
Zasady wdrażania Dolnośląskiej Strategii Innowacji
38
prezentację wybranych typów działań. Działania te zostały wybrane w taki sposób aby
były reprezentatywne dla podstawowych sposobów realizacji projektów mających na celu
wdrożenie DSI. Są to następujące typy działań:
realizowane samodzielnie przez Urząd Marszałkowski w ramach posiadanego
budżetu,
wymagające pozyskania środków w ramach projektu systemowego,
wymagające zaangażowania jednostek zewnętrznych – działania realizowane przy
współpracy Urzędu Marszałkowskiego z innymi instytucjami regionalnego systemu
innowacji,
koordynacja działań, realizowanych przez instytucje zewnętrzne.
Przedstawione działania powinny zostać zrealizowane jako projekty pilotażowe
pozwalające na dopracowanie zasad funkcjonowania systemu wdrażania DSI. Na bazie w
ten sposób zdobytych doświadczeń będą mogły być w przyszłości realizowane projekty
mające na celu implementację celów określonych w Dolnośląskiej Strategii Innowacji.
6.4.1. Monitoring DSI
Monitoring DSI został wybrany jako przykład działania realizowanego przez Urząd
Marszałkowski w ramach już posiadanego budżetu. Zgodnie z przyjętym założeniem
wymaga ono inicjacji działań ich nadzoru oraz koordynacji przez komórki organizacyjne
systemu wdrażania DSI funkcjonujące wewnątrz Urzędu Marszałkowskiego.
Analiza wyników, opracowanie raportu
Opracowanie specyfikacji wymagań dla wykonawcy
Prezentacja wyników
Działania doskonalące
Metodologia monitoringu DSI
Przebieg procesu
Proces realizacji monitoringu DSI
Inicjacja projektów
Wdrażanie DSI
Realizacja badań
Konsultacje
Organizacja przetargu, wybór wykonawcy
Doświadczenie wykonawcy
Cele DSI
Określenie założeń do monitoringu
Wydział Wdrażania DSI, Rada Innow., Rzecznik Innow. Eksperci zewnętrzni
Zatwierdzenie specyfikacji
Wykonawca, Wydział Wdrażania DSI
Wykonawca, Wydziału Wdrażania DSI, Rada Innow., Rzecznik Innow.
Wydział Wdrażania DSI, Grupa Robocza, Grupy Zadaniowe
Wybór działań doskonalących
Wybór projektów do realizacji
Wydział Wdrażania DSI, Grupa Robocza, Grupy Zadaniowe, Rada Innow. Rzecznik Innow.
Wykonawca
Zatwierdzenie wyników badań
Wydział Wdrażania DSI
Wybór wykonawcy
Specyfikacja zamówienia
Dokumenty przetargowe
Raporty z badań
Raport końcowy z badań
Prezentacja, raport z badań
Lista działań doskonalących
Lista projektów do realziacji
Metodologia monitoringu
Wydział Wdrażania DSI Rada Innowacyjności
Określenie dodatkowych założeń do monitoringu
Podej-mowane decyzje
Doku- menty
Jednostki organiz. biorące udział w real. procesu
Rys. 8. Schemat realizacji procesu monitoringu DSI26.
26
Na schemacie użyto nazwy Grupa Robocza – jest to skrócona nazwa Grupy Roboczej ds. Wdrażania DSI, z kolei nazwa Grupa Zadaniowa oznacza Zadaniową Grupę Roboczą.
Zasady wdrażania Dolnośląskiej Strategii Innowacji
39
Samo przeprowadzenie monitoringu polegające na wykonaniu badań oraz
opracowaniu wniosków i raportu powinno być powierzone specjalistycznej firmie
zewnętrznej. Za koordynację realizacji monitoringu, publikację wyników oraz
uwzględnienie uzyskanych wyników we wdrażaniu DSI, powinna być odpowiedzialna
komórka organizacyjna systemu wdrażania DSI. Schemat procesu realizacji monitoringu
przy takich założeniach został przedstawiony na schemacie (rys. 8).
6.4.2. Promocja DSI
Realizacja promocji Dolnośląskiej Strategii Innowacji jest przykładem procesu
realizowanego w ramach projektu systemowego. W celu prowadzenia działań
promocyjnych niezbędne jest pozyskanie środków zewnętrznych, na przykład w postaci
projektu systemowego na wdrażanie DSI.
Przygotowanie dokumentów do przetargu
Powołanie Zadaniowej Grupy Roboczej
Wybór wykonawcy
Realizacja projektu
Decyzja o podjęciu działań promocyjnych
Przebieg procesu
Proces realizacji promocji DSI
Analiza wyników projektu, opracowanie wniosków
Rekomen-dacje dla przyszłych działań
Złożenie wniosku o projekt systemowy
Konsultacje
Przygotowanie założeń i wniosku do projektu systemowego
Cele DSI
Określenie założeń strategicz-nych
Wydział Wdrażania DSI, Rada Innow., Rzecznik Innow. Eksperci zewnętrzni
Powołanie i zatwierdzenie Zadaniowej Grupy Roboczej
Zadaniowa Grupa Robocza, Wydział Wdrażania DSI
Zadaniowa Grupa Robocza, Wydział Wdrażania DSI
Wykonawca, Zadaniowa Grupa Robocza
Nadzór nad realizacją projektu
Zatwierdzenie wyników projektu oraz wniosków
Zadaniowa Grupa Robocza, Wydział Wdrażania DSI
Zadaniowa Grupa Robocza
Zatwierdzenie dokumentacji przetargowej
Zatwierdzenie wniosku
Wybór wykonawcy
Zadaniowa Grupa Robocza Wydział Wdrażania DSI Eksperci zewnętrzni
Decyzja w sprawie wniosku
Opis celów, zadań i zasobów Grupy Roboczej
Założenia do wniosku, wniosek o finansowanie
Wniosek o finansowanie
Dokumentacja przetargowa
Dokumentacja wyboru wykonawcy
Dokumentacja z realizacji projektu
Raport z projektu, raport wewnętrzny Grupy Roboczej
Założenia strategiczne dotyczące promocji
Wydział Wdrażania DSI Rada Innow. Rzecznik Innow.
Określenie założeń strategicznych
Podej-mowane decyzje
Doku- menty
Jednostki organiz. biorące udział w real. procesu
Rys. 9. Schemat realizacji procesu monitoringu DSI.
Projekt powinien być przygotowany przez jednostki organizacyjne systemu
wdrażania DSI, w tym celu może zostać powołana grupa zadaniowa. Realizację projektu
należy powierzyć wykonawcom zewnętrznym. Za nadzór odpowiada w tym przypadku
struktura organizacyjna systemu wdrażania DSI. Przebieg procesu został przedstawiony
na schemacie (rys. 9).
6.4.3. Kształtowanie postaw proinnowacyjnych
Jako przykład działania realizowanego w ramach wspólnej inicjatywy z instytucją
zewnętrzną wybrano proces związany z programem mającym na celu kształtowanie
postaw proinnowacyjnych wśród społeczności Dolnego Śląska.
Zasady wdrażania Dolnośląskiej Strategii Innowacji
40
Opracowanie dokumentacji programu, ogłoszenie konkursów
Nawiązanie współpracy z jednostkami zewnętrznymi
Przyjmowanie, ocena wniosków
Realizacja projektów
Decyzja o realizacji programu
Przebieg procesu
Proces realizacji programu mającego na celu kształtowanie postaw proinnowacyjnych
Analiza rezultatów
Zmiana świadomości
Złożenie wniosku, pozyskanie finansowania
Przygotowanie założeń programu i wniosku o finansowanie
Cele DSI
Opracowanie koncepcji programu
Wydział Wdrażania DSI, jednostki zewnętrzne
Podpisanie umów współpracy z jednostkami zewętrznymi
Wydział Wdrażania DSI, Jednostki zewnętrzne
Zadaniowa Grupa Robocza
Wykonawcy, Wydział Wdrażania DSI
Nadzór nad realizacją projektów
Decyzje w sprawie dalszych działań
Wydział Wdrażania DSI, Rzecznik Innow. Rada Innow.
Wydział Wdrażania DSI
Zatwierdzenie dokumentacji konkursowej, ogłoszenie konkursu
Decyzja w sprawie złożenia wniosku i pozyskania finansowania
Wybór projektów do realziacji
Wydział Wdrażania DSI Jednostki zewnętrzne
Decyzja w sprawie założeń programu
Umowy o współpracy
Założenia programu i wniosku o finansowanie
Wniosek o finansowanie
Dokumentacja programu, ogłoszenia o konkursie
Wnioski o projekty, lista projektów przyjętych do realizacji
Dokumentacja z realizacji projektów
Raport z realizacji programu
Koncepcja programu
Wydział Wdrażania DSI Rada Innow. Rzecznik Innow.
Określenie koncepcji programu
Podej-mowane decyzje
Doku- menty
Jednostki organiz. biorące udział w real. procesu
Rys. 10. Schemat realizacji procesu mającego na celu kształtowanie postaw
proinnowacyjnych.
Projekt taki może być inicjowany przez strukturę wdrażania DSI, może być
również inicjowany przez jednostki zewnętrzne. Dobrym rozwiązaniem byłoby
opracowanie programu mającego kształtowanie postaw proinnowacyjnych oraz w jego
ramach ogłoszenie konkursów na niewielkie projekty, realizowane przez jednostki
zewnętrzne, zgodnie z wytycznymi Urzędu Marszałkowskiego. Struktura organizacyjna
wdrażania DSI byłaby wówczas odpowiedzialna za opracowanie programu we współpracy
z jednostkami zewnętrznymi (np. Urzędem Miasta, uczelniami wyższymi, samorządami
powiatowymi), ogłoszenie i przeprowadzenie konkursów oraz koordynowanie i
nadzorowanie realizacji projektów realizowanych przez podmioty zewnętrzne. Przykład
realizacji takiego procesu przedstawiono na schemacie (rys. 10).
6.4.4. Wsparcie organizacyjne dla innowatorów
Przykładem działań polegających na koordynacji zadań realizowanych przez
instytucje zewnętrzne jest przedsięwzięcie mające celu zapewnienie wsparcia dla
innowatorów. Przedsięwzięcie to może polegać na budowie sieci instytucji, których
zadaniem będzie zapewnienie szerokiego wachlarza usług doradczych, badawczych i
finansowych oferowanych dla innowatorów, w różnych podregionach Dolnego Śląska.
Usługi takie są obecnie świadczone przez kilka instytucji na terenie województwa, takich
jak chociażby Wrocławskie Centrum Transferu Technologii, parki technologiczne czy
agencje rozwoju regionalnego.
Zasady wdrażania Dolnośląskiej Strategii Innowacji
41
Utworzenie sieci, składanie wniosków o finansowanie
Powołanie Zadaniowej Grupy Roboczej
Promocja sieci, utworzenie portalu sieci
Bieżące działanie sieci
Decyzja o budowie sieci wsparcia
Przebieg procesu
Proces budowy sieci wsparcia dla innowatorów
Analiza rezultatów, wdrażanie usprawnień
Usługi proinno-wacyjne Opracowanie
koncepcji sieci i zasad jej funkcjono-wania
Konsultacje
Nawiązanie współpracy z jednostkami wsparcia i samorządami
Cele DSI
Określenie celów, założeń i koncepcji sieci
Wydział Wdrażania DSI
Powołanie i zatwierdzenie Zadaniowej Grupy Roboczej
Zadaniowa Grupa Robocza, Jednostki zewnętrzne
Zadaniowa Grupa Robocza, Wydział Wdrażania DSI
Jednostki zewnętrzne, Wydział Wdrażania DSI
Nadzór nad działaniem sieci
Zatwierdzenie wyników działania sieci
Wydział Wdrażania DSI, Rzecznik Innow. Rada Innow.
Zadaniowa Grupa Robocza, Jednostki zewnętrzne
Zatwierdzenie umowy sieci, zatwierdzanie wniosków o finansowanie
Zatwierdzenie koncepcji i zasad funkcjono-wania sieci
Decyzja w sprawie metod i sposobów promocji
Zadaniowa Grupa Robocza Wydział Wdrażania DSI Jednostki zewnętrzne
Zatwierdzenie umów o współpracy
Opis celów, zadań i zasobów Grupy Roboczej
Umowy o współpracy
Koncepcja i zasady funkcjono-wania sieci
Umowa sieci, wnioski o finansowanie
Materiały promocyjne, dokumenty do pobrania z portalu Internetowego
Dokumentacja działania sieci, dokumentacja z realizacji projektów
Raport z realizacji przedsięwzięcia
Założenia strategiczne dotyczące działania sieci
Wydział Wdrażania DSI Rada Innow. Rzecznik Innow.
Przyjęcie celów, założeń i koncepcji sieci
Podej-mowane decyzje
Doku- menty
Jednostki organiz. biorące udział w real. procesu
Rys. 11. Schemat realizacji procesu budowy sieci wsparcia dla innowatorów.
Instytucje te jednak prowadzą nieskoordynowane działania, dodatkowo
funkcjonują one nie we wszystkich podregionach województwa, lub też oferują usługi nie
dostosowane do lokalnych potrzeb skupiając się na branży high-tech. Sieć zapewniająca
wsparcie dla innowatorów powinna być utworzona z takich już istniejących jednostek oraz
z jednostek nowo powołanych. Jednostki te powinny koordynować swoją działalność, tak
aby móc oferować w każdym miejscu województwa kompleksowe usługi dostosowane do
lokalnych potrzeb innowatorów. Koncepcja organizacji takiej sieci powinna być
opracowana przez Wydział Wdrażania DSI we współpracy z wiodącymi instytucjami
wsparcia transferu technologii funkcjonującymi w regionie oraz przy wsparciu
Dolnośląskiej Rady Innowacji i Rzecznika Innowacyjności. Zgodnie z taką koncepcją
samorządy lokalne powinny zadbać o utworzenie tego typu jednostek na swoim terenie.
Działalność jednostek powinna być skoordynowana na poziomie Urzędu
Marszałkowskiego, jednak każda jednostka występowałaby samodzielnie o finansowanie
zaplanowanej działalności w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego oraz
programów krajowych. Rola struktury wdrażania DSI powinna polegać w takim
przypadku na inicjacji programu budowy sieci, zapewnieniu poparcia politycznego i
społecznego, promocji jej działania oraz koordynacji realizowanych projektów i działań.
Zgodnie z przedstawioną koncepcją opracowano przykładowy proces zakładający
uruchomienie takiego działania, został on przedstawiony na schemacie (rys. 11).
Zasady wdrażania Dolnośląskiej Strategii Innowacji
42
7. Plan i harmonogram wdrażania Dolnośląskiej Strategii
Innowacji
Plan wdrażania Dolnośląskiej Strategii Innowacji określa najważniejsze obszary
zadań, które należy wykonać w celu utworzenia systemu wdrażania oraz następnie w celu
wdrożenia Dolnośląskiej Strategii Innowacji. Obszary te podzielono na etapy wdrażania
i działania systemu. Wyróżniono pięć najważniejszych etapów (rys. 12):
Utworzenie struktury organizacyjnej - ETAP 1
Rozpoczęcie działania - ETAP 2
Wnioskowanie i realizacja projektów - ETAP 3
Monitoring i ewaluacja wdrażania DSI - ETAP 4
Odnowienie DSI - ETAP 5
Dla poszczególnych etapów wdrażania określono kluczowe zadania, które należy
wykonać. Zadania te zostały przedstawione wraz z planowanym okresem realizacji na
harmonogramie wdrażania (patrz tabela 4). W trakcie opracowywania zasad wdrażania
Dolnośląskiej Strategii Innowacji wybrano kluczowe zadania do realizacji. Po dokonaniu
ostatecznego wyboru struktury systemu wdrażania należy uszczegółowić poszczególne
etapy wdrażania poprzez doprecyzowanie odpowiednich zadań. Uszczegółowienie to
będzie wówczas uwzględniało specyficzne zadania oraz warunki systemowe i warunki
zewnętrzne, niezbędne do wdrożenia systemu, których na etapie projektowania nie
można przewidzieć i szczegółowo zaplanować. Dodatkowo dla poszczególnych etapów i
zadań określono osoby odpowiedzialne za ich realizację (patrz tabela 5).
ETAP 1 – Utworzenie struktury
organizacyjnej
ETAP 2 – Rozpoczęcie działania
ETAP 3 – Wnioskowanie i realizacja projektów
ETAP 4 – Monitoring i ewaluacja wdrażania DSI
ETAP 5 – Odnowienie DSI
Rys. 12. Schemat wdrażania Dolnośląskiej Strategii Innowacji.
Zasady wdrażania Dolnośląskiej Strategii Innowacji
43
Tab. 4. Harmonogram wdrażania DSI.
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36
ETAP 1 - Utworzenie struktury organizacyjnej
Wybór rodzaju struktury systemu wdrażania
Utworzenie struktury systemu
Określenie procedur działania
Określenie zakresów obowiązków
ETAP 2 - Rozpoczęcie działania
Opracowanie szczegółowego okresowego planu działania
Utworzenie grupy roboczej
Opracowanie koncepcji promocji DSI
Opracowanie koncepcji projektów mających na celu
wdrożenie DSI
Nawiązanie współpracy z jednostkami zewnętrznymi
ETAP 3 - Wnioskowanie i realizacja projektów
Opracowanie załozeń projektów
Przygotowanie wniosków
Realizacja projektów
Budowa sieci mającej na celu rozwój innowacyjności
ETAP 4 - Monitoring i ewaluacja wdrażania DSI
Monitoring wdrażania DSI
Ewaluacja wdrażania DSI
ETAP 6 - Odnowienie DSI
Analiza stanu wdrażania DSI oraz potrzeb w tym zakresie
Odnowienie DSI
Zatwierdzenie odnowionej DSI
Miesiące realizacji procesu budowy systemu wdrażania DSI
Zasady wdrażania Dolnośląskiej Strategii Innowacji
44
Tab. 5. Zakres odpowiedzialności za wdrażanie poszczególnych zadań.
Odpowiedzilaność za wdrażanie /
wykonawca
ETAP 1 - Utworzenie struktury organizacyjnej Zarząd
Wybór rodzaju struktury systemu wdrażania Zarząd
Utworzenie struktury systemu Zarząd / Pełnomocnik ds. wdr. DSI
Określenie procedur działania
Pełnomocnik ds. wdr. DSI / Dział Innowacji
i Konkureności
Określenie zakresu obowiązków
Pełnomocnik ds. wdr. DSI / Dział Innowacji
i Konkureności
ETAP 2 - Rozpoczęcie działania
Opracowanie szczegółowego okresowego planu działania
Pełnomocnik ds. wdr. DSI / Wydział
Wdrażania DSI
Utworzenie Grupy Roboczej
Pełnomocnik ds. wdr. DSI / Wydział
Wdrażania DSI
Opracowanie koncepcji promocji DSI
Pełnomocnik ds. wdr. DSI / Wydział
Wdrażania DSI + Grupa Robocza
Opracowanie koncepcji projektów mających na celu
wdrożenie DSI
Pełnomocnik ds. wdr. DSI / Wydział
Wdrażania DSI + Grupa Robocza
Nawiązanie współpracy z jednostkami zewnętrznymi
Pełnomocnik ds. wdr. DSI / Wydział
Wdrażania DSI
ETAP 3 - Wnioskowanie i realizacja projektów
Opracowanie załozeń projektów
Pełnomocnik ds. wdr. DSI / Wdział
Wdrażania DSI + Zadanowe Grupy
Robocze
Przygotowanie wniosków
Pełnomocnik ds. wdr. DSI / Wdział
Wdrażania DSI + Zadanowe Grupy
Robocze + jednostki zewnętrzne
Realizacja projektów
Pełnomocnik ds. wdr. DSI / Wdział
Wdrażania DSI + Zadanowe Grupy
Robocze + jednostki zewnętrzne
Budowa sieci mającej na celu rozwój innowacyjności
Pełnomocnik ds. wdr. DSI / Wdział
Wdrażania DSI + jednostki zewnętrzne
ETAP 4 - Monitoring i ewaluacja wdrażania DSI
Monitoring wdrażania DSI
Pełnomocnik ds. wdr. DSI / Wdział
Wdrażania DSI + firma zewnętrzna
Ewaluacja wdrażania DSI
Pełnomocnik ds. wdr. DSI / Wdział
Wdrażania DSI + firma zewnętrzna
ETAP 6 - Odnowienie DSI
Analiza stanu wdrażania DSI oraz potrzeb w tym zakresie
Pełnomocnik ds. wdr. DSI / Wydział
Wdrażania DSI + Dolnoślaska Rada
Innowacji + Rzecznik Innowacyjności
Odnowienie DSI
Pełnomocnik ds. wdr. DSI / Wydział
Wdrażania DSI + Dolnoślaska Rada
Innowacji + Rzecznik Innowacyjności
Zatwierdzenie odnowionej DSI Zarząd
Zasady wdrażania Dolnośląskiej Strategii Innowacji
45
8. Wytyczne i warunki do implementacji systemu wdrażania DSI
Skuteczne przygotowanie i implementacja systemu wdrażania DSI wymaga
wykonania szeregu czynności. Najważniejszymi z nich, decydującymi o efektywnej
realizacji celów DSI są:
Wybór odpowiedniej struktury organizacyjnej systemu wdrażania – w
ocenie eksperckiej najlepszym rozwiązaniem jest wybór ostatniej z trzech
rozważanych struktur wdrażania. Jednak dokonując wyboru należy mieć na
uwadze możliwości organizacyjne oraz czas niezbędny do jej utworzenia.
Wyboru należy dokonać rozważając efektywność danej struktury oraz
uwzględniając warunki wewnętrzne i możliwości organizacyjne.
Wybór odpowiedniej osoby, która będzie odpowiedzialna za wdrażanie DSI
i będzie kierowała utworzoną strukturą – wybór osoby odpowiedzialnej za
wdrażanie DSI jest jednym z kluczowych problemów. Jej osobowość,
umiejętności organizacyjne, wiedza i doświadczenie będą w dużej mierze
decydowały o efektywności wdrażania DSI. Osoba ta będzie również
odpowiedzialna za budowę systemu wdrażania.
Określenie planu działań strategicznych opisującego kierunki
najważniejszych działań, ich zakres oraz cel. Plan działań strategicznych
musi określać najważniejsze cele i kierunki funkcjonowania i oddziaływania
systemu. Musi on również uwzględniać najważniejsze projekty, które są
planowane do realizacji.
Określenie szczegółowych zakresów zadań, opracowanie struktury
organizacyjnej, podziału kompetencji i zadań wewnątrz poszczególnych
komórek organizacyjnych struktury wdrażania DSI
Określenie szczegółowych zakresów obowiązków oraz zatrudnienie
odpowiednich, predysponowanych do ich realizacji osób.
Opracowanie szczegółowych procedur działania określających w sposób
jednoznaczny podział obowiązków przy realizacji poszczególnych zadań i
procesów wdrażania DSI.
Opracowanie szczegółowego planu działania na okres najbliższego roku.
Efektywne funkcjonowanie systemu wdrażania DSI powinno być wspierane przez
odpowiednie procedury określające najważniejsze działania. Procedury muszą zostać
dostosowane do wybranej struktury systemu wdrażania oraz uwzględniać cele
strategiczne, które zostaną postawione przed systemem wdrażania. W celu zwiększenia
efektywności wdrażania DSI należy rozważyć zastosowanie metod i narzędzi,
wspierających organizację pracy systemu. Rekomendowane metody i narzędzia
wspierające zarządzanie są następujące:
Metoda pracy grupowej – utworzenie grup zadaniowych zajmujących się
danym projektem lub problemem, koordynacja prac systemu poprzez
regularne spotkania zespołów.
Burza mózgów – metoda wspólnego poszukiwania pomysłów i rozwiązań
pojawiających się problemów.
Zasady wdrażania Dolnośląskiej Strategii Innowacji
46
Analiza SWOT – przydatne narzędzie do analizowania mocnych i słabych
stron oraz wad i zalet rozważanych przedsięwzięć.
Analiza przyczynowo-skutkowa (diagram Ishikawy) – analiza przydatna do
poszukiwania przyczyn potencjalnych problemów oraz przyczyn
problemów, które już wystąpiły.
Analiza przyczyn problemów oraz podejmowanie działań korygujących i
zapobiegawczych – należy wprowadzić procedurę analizy potencjalnych
przyczyn problemów oraz analizy problemów, które już pojawiły się.
Wynikiem analizy powinna być lista przyczyn problemów. Następnie należy
zaplanować i zrealizować odpowiednie działania zapobiegawcze i
korygujące, mające na celu eliminację przyczyn problemów. Po pewnym
okresie czasu rekomendowane jest przeprowadzenie analizy, której celem
będzie sprawdzenie skuteczności wdrożonego udoskonalenia. Jeśli nie
spełniło ono stawianych przed nim zadań, należy zrealizować inne
usprawnienie skuteczniej rozwiązujące występujący problem.
Recommended