View
1
Download
0
Category
Preview:
Citation preview
Van buurtbarbecue tot Bevrijdingspop
De elementen van evenementen en hun invloed op de sociale omgeving van Haarlem
Ontwerp binnenwerk: Anne van Dam
Ontwerp omslag: Anne van Dam
Illustratie omslag: Anne van Dam
Uitgave Hogeschool INHolland Haarlem
Copyright © 2009 Anne van Dam (annevandam@live.nl)
Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een
geautomatiseerd gegevens-bestand of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij
elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen, of op enige andere manier, zonder
voorafgaande schriftelijke toestemming van de auteur.
All rights reserved. No part of this publication may be reproduced, stored in a retrieval system, or
transmitted, in any form or by any means, electronic, mechanical, photocopying, recording or other-
wise, without the prior written permission of the author.
Lectoraat Citymarketing en Leisure
02-06-2009
Definitieve versie afstudeeropdracht
Hogeschool INHOLLAND
Media en Entertainment Management 2009 (Haarlem)
Om na 6 maanden dit onderzoek af te ronden brengt een fijn gevoel met zich mee. Een
periode van frustraties, zenuwen twijfels, irritaties en nog meer twijfels. Maar ook een
periode van leren, doorzetten, en groeien. Ik heb genoten van de ruimte die het schrijven
van een scriptie met zich meebrengt. Ik ben ook zeker tevreden over het uiteindelijke
project, al zal er bij mij de vraag blijven spelen wat er met dit onderzoek zou gebeuren als
er meer middelen en tijd voor zouden staan. Ik had deze scriptie niet kunnen schrijven
zonder de steun van Robert Leeseman en Cees Rosman, die door het proces altijd klaar
hebben gestaan met raad en feedback. Een belangrijke steun door deze maanden heen
waren Priscilla de Groot en Ingeborg van Etten die met dezelfde opdracht bezig waren,
maar in andere onderzoeken. De steun en het kunnen uiten van frustraties waren een
welkome afleiding en hebben voor mij een eventueel saaie periode een erg leuke tijd
gemaakt. Mijn oma en mijn zus Naomi wil ik ook erg bedanken voor het helpen op tijden
dat fysieke mogelijkheden schortten. En natuurlijk mijn hele familie en vriend die 6
maanden stress en werk om mijn HBO-opleiding af te ronden, hebben moeten overleven. Ik
wil de lezer veel plezier toewensen met deze scriptie en dat deze er net zoveel van mag
leren als ik tijdens het schrijven!
In deze scriptie wordt de onderzoeksvraag onderzocht: welke elementen kunnen er bij
publieksevenementen in de stad Haarlem aangewezen worden die een invloed hebben op de
sociale omgeving? Het onderzoek, uitgevoerd in opdracht van het lectoraat City Marketing &
Leisure, bestaat uit een literatuur- en praktijkonderzoek waarvan de uitkomsten gecombineerd
en vergeleken zijn.
Op basis van mijn onderzoek kom ik wat betreft publieksevenementen tot 7 verschillende
onderscheidende elementen, die van toepassing zijn op publieksevenementen, namelijk: 1) de
inhoud, 2) de grootte, 3) de doelgroep, 4) de locatie, 5)de organisatie, 6) de financiën en 7) de
kwaliteit. Naast publieksevenementen, wordt in dit onderzoek ook naar de sociale omgeving
gekeken. De sociale omgeving bestaat in dit onderzoek uit de fysieke buurt of wijk waarin een
publieksevenement georganiseerd wordt. Deze sociale omgeving wordt voornamelijk
beschreven als de plek waar iemand fysiek leeft en de mensen in die omgeving. Deze wordt in
het dagelijks leven op verschillende manieren beïnvloedt, zowel in de fysieke als de sociale zin.
Wanneer er niet naar het dagelijks leven gekeken wordt, maar naar de invloed van
publieksevenementen, zijn er ook een tal van elementen aan te wijzen bij diezelfde
publieksevenementen die de sociale omgeving beïnvloeden. Het element Organisatie in een
publieksevenement is voornamelijk verantwoordelijk voor negatieve invloeden. Het element de
Inhoud, de Doelgroep en de Locatie hebben voornamelijk een positieve invloed. In dit onderzoek
is er op 2 niveaus antwoord gegeven op de onderzoeksvraag. Bij de elementen van
publieksevenementen op een relatief abstract niveau, kwamen we tot de 4 elementen die ieder
hun eigen invloed hebben. Deze 4 elementen komen deels overeen met de onderscheidende
elementen.
Op een praktisch niveau - dat voornamelijk uit de interviews naar voren kwam - zijn er 33
elementen te onderscheiden die van invloed zijn. De top 10 van deze elementen bestaat uit: 1)
ontmoeting, 2) ruimtelijke/infrastructurele overlast, 3) economische bijdrage, 4) communicatie,
5) kennis verspreiden/educatie, 6) een toevoeging aan de mogelijkheden van de
vrijetijdsbesteding, 7) niet gespecificeerde overlast, 8) het gebruik van vrijwilligers, 9)
aansluiting doelgroep/programmering en 10) geluidsoverlast.
Dit zijn de 10 elementen van publieksevenementen die de grootste invloed hebben op de sociale
omgeving in Haarlem. De aanbeveling is dan ook, aan de gemeente Haarlem en andere
gemeenten, om deze 10 elementen in het oog te houden bij het schrijven en bepalen van het
evenementenbeleid om te zorgen dat de elementen optimaal worden ingezet.
Leeswijzer
Hoofdstuk 1 – Inleiding 8
1.1 Probleemveld 9
1.1.1 Opdrachtgever 9
1.1.2 Aanleiding voor opdrachtgever 9
1.1.3 Stakeholders 10
1.2 Onderzoeksdoel, probleemstelling en onderzoeksvragen 10
1.3 Theoretisch kader 11
1.3.1 Literatuur 11
1.3.2 Wat is de huidige situatie in de omgeving van het onderwerp 12
1.3.2.1 Evenementenbeleid Haarlem 2008-2010 12
1.3.2.2 Cultuurnota 2009-2012 13
1.3.2.3 Sociale omgeving in Haarlem 13
1.3.2.4 Link sociale omgeving en evenementen 14
1.4 Beperkingen 14
1.5 Structuur van het onderzoeksrapport 14
Hoofdstuk 2 – Literatuuronderzoek 16
2.1 Methodiek en relevante disciplines 17
2.2 Deelvraag 1 17
2.2.1 Definitie publieksevenement 17
2.2.2 Soorten publieksevenementen 20
2.2.3 Algemene elementen 22
2.2.4 Onderscheidende kenmerkende elementen 23
2.3 Deelvraag 2 25
2.3.1 Wat is de sociale omgeving? 25
2.3.1.1 Sociale cohesie 26
2.3.1.2 Sociaal kapitaal 26
2.3.1.3 Fysieke leefomgeving 27
2.3.2 Wat beïnvloedt de sociale omgeving? 27
2.3.3 Zijn er financiële gevolgen van een positieve of negatieve sociale omgeving? 29
2.4 Deelvraag 3 30
2.4.1 Welke rol spelen elementen van evenementen in de sociale omgeving? 30
2.4.2 Wat is de invloed van evenementen op de sociale omgeving? 30
2.4.3 Wat is de invloed van elementen op de sociale omgeving? 32
2.5 Conclusies literatuuronderzoek 37
Hoofdstuk 3 – Onderzoeksmethodologie 40
3.1 Onderzoeksmodel 41
3.2 Onderzoeksontwerp 41
3.3 Onderzoekspopulatie 41
3.4 Meetinstrument 43
3.5 Technieken 43
Hoofdstuk 4 – Praktijkonderzoek 45
4.1 Beschrijving van praktijkonderzoek 46
4.1.1 Context 46
4.1.1.1 Fysieke context 46
4.1.1.2 Sociale, Economische en Politieke context 46
4.1.1.3 Onderzoekscontext 47
4.1.2 Wat wordt er onderzocht? 48
4.1.3 Hoe wordt er onderzocht? 48
4.1.4 Gebruikte interviewtechnieken 48
4.1.5 Uitvoering en gebruik 49
4.2 Onderzoeksresultaten en data-analyse 50
4.2.1 Belangrijke bevindingen 50
4.2.1.1 Deelvraag 1 50
4.2.1.2 Deelvraag 2 51
4.2.1.3 Deelvraag 3 51
4.2.2 Manier van analyseren 52
4.2.3 Validiteit en betrouwbaarheid 52
4.3 Conclusies veld/praktijkonderzoek 54
Hoofdstuk 5 – Conclusies en discussie 57
5.1 Beantwoorden probleemstelling en onderzoeksvragen 58
5.1.1 Deelvraag 1 58
5.1.2 Deelvraag 2 59
5.1.3 Deelvraag 3 60
5.1.4 Hoofdvraag 61
5.2 Theoretische reflectie 65
5.3 Discussie 66
5.3.1 Bijdrage aan de kennis op het vakgebied 66
5.3.2 Vervolg onderzoek 66
5.3.3 Methodologische reflectie 66
5.3.4 Aanbevelingen, ‘implementatie en implicatie’ 67
Hoofdstuk 6 – Bijlagen 69
6.1 Bronnenlijst 70
6.2 Begrippenlijst 73
6.3 Stakeholders 74
6.4 Model Respons Evenementenmarkt 77
6.5 Categorieënoverzicht publieksevenementen niet-regulier aanbod 78
6.6 Relevante kernmerken uit inhoudsopgaven van de literatuur 79
6.7 Lijst elementen per categorie 82
6.8 Invloed op de sociale omgeving per bron 83
6.9 Motivatie en onderbouwing respondenten praktijkonderzoek 88
6.10 Mindmap respondenten 91
6.11 Beschrijving respondenten op volgorde van interviews 92
6.12 Topiclijst Interview Sociale impact evenementen 94
6.13 Lijst genoemde elementen 95
6.14 Gerangschikte lijst genoemde elementen 100
6.15 Genoemde elementen ingedeeld per oorzaak 101
Auteursverklaring 102
Deze scriptie is geschreven in het kader van het afronden van de opleiding Media en
Entertainment Management. Er wordt gekeken wat voor implicaties publieksevenementen
meebrengen voor de sociale omgeving van een evenement, de directe omgeving waar het wordt
gehouden. Het onderzoek is uitgevoerd in opdracht van het lectoraat Citymarketing en Leisure
van de Hogeschool INHolland. Het onderzoek is een kwalitatief onderzoek dat is uitgevoerd door
een combinatie van literatuuronderzoek en praktijkonderzoek.
de evenementenbranche en anderzijds een grote sociale component die niet altijd naa
komt bij het bespreken van evenementen en met
Publieksevenementen zijn een belangrijke factor voor de vrijetijdsbesteding en het beeld van
een stad. Maar de bewoners van zo’n stad hebben net zo goed met dat publiekseveneme
maken. In het kader van de studie Media en Entertainment Management is dit misschien een
enigszins breed onderwerp omdat het ook een brug slaat naar de sociale wetenschappen. Er is
zorg aan besteed om de breedte van het onderwerp beheersbaar te houde
kwalitatief goed onderzoek uit voort kwam zonder te verzanden in het uitdiepen van irrelevante
inleidingen in de sociale wetenschappen. In deze scriptie wordt gekeken wat voor implicaties
publieksevenementen meebrengen voor de sociale omgevi
onderzoeksvraag is dan ook:
‘Welke elementen kunnen er bij publieksevenementen in de stad Haarlem aangewezen worden
die een invloed hebben op de sociale omgeving?’
In het eerste hoofdstuk wordt de omgeving van het onderzoeksonderwerp geschetst om een
goed beeld te geven van waar dit zich afspeelt. Het tweede hoofdstuk beslaat het
literatuuronderzoek. Hierin worden achtereenvolgens de drie deelvragen bean
onderzoek worden gesteld. Het tweede hoofdstuk wordt afgesloten met een theoretische
conclusie. Het derde hoofdstuk behandelt de methodologie van het praktijkonderzoek en het
vierde hoofdstuk beschrijft de uitkomsten van datzelfde praktijkonderzoek.
hoofdstuk worden de conclusies besproken samen met een discussie van het onderzoek.
Deze scriptie is geschreven in het kader van het afronden van de opleiding Media en
Er wordt gekeken wat voor implicaties publieksevenementen
meebrengen voor de sociale omgeving van een evenement, de directe omgeving waar het wordt
Het onderzoek is uitgevoerd in opdracht van het lectoraat Citymarketing en Leisure
ol INHolland. Het onderzoek is een kwalitatief onderzoek dat is uitgevoerd door
een combinatie van literatuuronderzoek en praktijkonderzoek. Deze scriptie beslaat enerzijds
de evenementenbranche en anderzijds een grote sociale component die niet altijd naa
komt bij het bespreken van evenementen en met name publieksevenementen
Publieksevenementen zijn een belangrijke factor voor de vrijetijdsbesteding en het beeld van
een stad. Maar de bewoners van zo’n stad hebben net zo goed met dat publiekseveneme
maken. In het kader van de studie Media en Entertainment Management is dit misschien een
enigszins breed onderwerp omdat het ook een brug slaat naar de sociale wetenschappen. Er is
zorg aan besteed om de breedte van het onderwerp beheersbaar te houden zodat er een
kwalitatief goed onderzoek uit voort kwam zonder te verzanden in het uitdiepen van irrelevante
inleidingen in de sociale wetenschappen. In deze scriptie wordt gekeken wat voor implicaties
publieksevenementen meebrengen voor de sociale omgeving van een evenement
‘Welke elementen kunnen er bij publieksevenementen in de stad Haarlem aangewezen worden
die een invloed hebben op de sociale omgeving?’
In het eerste hoofdstuk wordt de omgeving van het onderzoeksonderwerp geschetst om een
goed beeld te geven van waar dit zich afspeelt. Het tweede hoofdstuk beslaat het
literatuuronderzoek. Hierin worden achtereenvolgens de drie deelvragen beantwoord die i
gesteld. Het tweede hoofdstuk wordt afgesloten met een theoretische
conclusie. Het derde hoofdstuk behandelt de methodologie van het praktijkonderzoek en het
vierde hoofdstuk beschrijft de uitkomsten van datzelfde praktijkonderzoek.
hoofdstuk worden de conclusies besproken samen met een discussie van het onderzoek.
Deze scriptie is geschreven in het kader van het afronden van de opleiding Media en
Er wordt gekeken wat voor implicaties publieksevenementen
meebrengen voor de sociale omgeving van een evenement, de directe omgeving waar het wordt
Het onderzoek is uitgevoerd in opdracht van het lectoraat Citymarketing en Leisure
ol INHolland. Het onderzoek is een kwalitatief onderzoek dat is uitgevoerd door
Deze scriptie beslaat enerzijds
de evenementenbranche en anderzijds een grote sociale component die niet altijd naar voren
name publieksevenementen.
Publieksevenementen zijn een belangrijke factor voor de vrijetijdsbesteding en het beeld van
een stad. Maar de bewoners van zo’n stad hebben net zo goed met dat publieksevenement te
maken. In het kader van de studie Media en Entertainment Management is dit misschien een
enigszins breed onderwerp omdat het ook een brug slaat naar de sociale wetenschappen. Er is
n zodat er een
kwalitatief goed onderzoek uit voort kwam zonder te verzanden in het uitdiepen van irrelevante
inleidingen in de sociale wetenschappen. In deze scriptie wordt gekeken wat voor implicaties
ng van een evenement. De
‘Welke elementen kunnen er bij publieksevenementen in de stad Haarlem aangewezen worden
In het eerste hoofdstuk wordt de omgeving van het onderzoeksonderwerp geschetst om een
goed beeld te geven van waar dit zich afspeelt. Het tweede hoofdstuk beslaat het
twoord die in dit
gesteld. Het tweede hoofdstuk wordt afgesloten met een theoretische
conclusie. Het derde hoofdstuk behandelt de methodologie van het praktijkonderzoek en het
vierde hoofdstuk beschrijft de uitkomsten van datzelfde praktijkonderzoek. In het vijfde
hoofdstuk worden de conclusies besproken samen met een discussie van het onderzoek.
8
Hoofdstuk 1 – Inleiding
Dit onderzoek is een onderzoek met vele verschillende facetten. Een duidelijke achtergrond
is daarom handig. In dit hoofdstuk wordt de achtergrond van het onderzoek naar voren
gehaald. Allereerst wordt het probleemveld van dit onderzoek behandeld. Daarna wordt de
opdracht geintroduceerd en wordt er verder ingegaan op de aanleiding van het onderzoek.
Hierna volgt er een theoretisch kader waarin een duidelijk beeld wordt geschetst van de
omgeving van het onderzoeksonderwerp. Als laatste worden de beperkingen en de stuctuur
van dit onderzoeksrapport besproken.
9
1.1 Probleemveld
Het aantal evenementen neemt de laatste jaren toe 1. Eén van de redenen van deze toename, is
dat steden evenementen nog wel eens inzetten voor gemeentelijke doeleinden. Zo kunnen
evenementen bijdragen aan een bepaald imago voor een stad, de band tussen de inwoners te
verstevigen, bijdragen aan een positieve sociale omgeving en aan de economische
welvarendheid van een stad.
In de steden waar evenementen gehouden worden, wonen en werken mensen. En de
evenementen hebben ook een weerslag op hun omgeving. Die omgeving kan bestaan uit de
inwoners van een stad. De functie van evenementen om ‘de band tussen inwoners te
verstevigen’ is in een flink aantal gemeenten populair. Zo zouden de Amsterdamse Stadsspelen
‘bijdragen aan de samenhang in de wijk’2, moet een Nijmeegs diner ‘de sociale cohesie
versterken’3 en gaat de NOS extra evenementen uitzenden die ‘bijdragen aan de sociale cohesie
in Nederland’4. Er wordt dus aangenomen dat het een effectief bindmiddel is. Vooral als middel
tegen de toenemende intolerantie tegen en tussen verschillende groepen in de Nederlandse
samenleving5.
Maar hoe effectief en belangrijk is dit bindmiddel? En welke andere weerslag heeft een
evenement op de rest van de sociale omgeving van een stad? Dit onderzoek probeert elementen
te onderscheiden van evenementen die een invloed hebben op de sociale omgeving van een stad.
1.1.1 Opdrachtgever
De opdrachtgever van dit onderzoek is het Lectoraat Citymarketing en Leisure. Dit lectoraat
bestaat sinds 2004. De eindverantwoordelijke van dit lectoraat is Angelique Lombarts. Het
Lectoraat Citymarketing en Leisure is een organisatie vanuit de Hogeschool INHOLLAND en
heeft onder andere als taak kennis te produceren, aan te bieden en te verspreiden.
1.1.2 Aanleiding voor opdrachtgever
Het lectoraat City Marketing en Leisure heeft de trend gesignaleerd dat city marketing steeds
vaker wordt ingezet om de stad aantrekkelijker te maken, maar het inzetten gebeurt niet altijd
even effectief.
Evenementen zijn een belangrijk onderdeel van city marketing en kunnen veel teweeg brengen.
Maar te veel van iets goeds is ook niet altijd positief. Bewoners van steden zijn niet altijd te
spreken over het grote aanbod van evenementen in hun stad. Dit is een gegeven dat terugkomt
10
bij veel steden waar de laatste jaren geïnvesteerd is in het merk van de stad, vooral waar
evenementen hierbij ondersteunend werden ingezet.
De vraag is dan ook hoe in de toekomst om te gaan met evenementen en de bijdrage die ze
kunnen leveren voor city marketing. Er moet een balans worden gezocht tussen de
stadsmarketing en de bewoners van een stad. Hierbij is een afweging noodzakelijk tussen
kosten, baten en doelen6.
1.1.3 Stakeholders
In dit onderzoek zijn een aantal stakeholders te onderscheiden. Een onderbouwing van de
stakeholders is terug te vinden in bijlage 6.3. De stakeholders die kunnen worden
onderscheiden, zijn:
- Gemeente Haarlem;
- De inwoners van Haarlem;
- Het lectoraat City Marketing & Leisure;
- Evenementorganisatoren in het algemeen;
- Subsidieverstrekkers;
- Gemeentelijke sociale instanties;
- De landelijke overheid;
- NRIT/NBTC/VVV/VVEM.
1.2 Onderzoeksdoel, probleemstelling en onderzoeksvragen
Doelstelling van het onderzoek:
Verkennen wat de invloed is van evenementen op de sociale omgeving in Haarlem.
Centrale vraagstelling:
Welke elementen kunnen er bij publieksevenementen in de stad Haarlem aangewezen worden
die een invloed hebben op de sociale omgeving?
Deelvragen:
1. Wat zijn kenmerken van publieksevenementen waarop zij onderverdeeld en getypeerd
kunnen worden?
2. Wat is de sociale omgeving en hoe wordt deze veranderd?
3. Zijn er elementen van publieksevenementen te onderscheiden die aan de sociale
omgeving bijdragen of het juist tegenwerken?
11
1.3 Theoretisch kader
Het onderwerp van dit onderzoek staat niet op zichzelf. Het is een onderdeel van een groter
geheel. Het theoretische kader van dit onderzoek bestaat niet alleen uit de literatuur over het
onderwerp, maar ook uit de praktijk. Die praktijk bestaat voornamelijk uit het beleid van
Haarlem. De literatuur is verdeeld over een aantal verschillende disciplines omdat het
onderwerp vrij complex is.
1.3.1 Literatuur
Dit onderzoek beslaat twee theoretische terreinen; de sociale wetenschappen en de
evenementen theorie. Over de onderwerpen afzonderlijk, evenementen en beleving van de
sociale omgeving, zijn er veel verschillende boeken geschreven. Echter, wanneer de twee
onderwerpen worden gecombineerd, dan wordt het moeilijker. Onderzoeken op dit terrein zijn
schaars, vooral in Nederland.
De University of Technology Sydney heeft een reader van ruim 800 pagina’s gepubliceerd7. In
deze reader staan veel verschillende werken van verschillende onderzoekers. Deze werken
hebben allemaal hetzelfde onderwerp; de invloed van evenementen. Zij zijn niet allemaal gericht
op de invloed op de sociale omgeving. Dit is een belangrijke bron van informatie voor dit
onderzoek.
In de toeristische literatuur wordt er veel gekeken naar de invloed van toerisme op de plek van
bestemming. Hierbij wordt af en toe een zijstap gemaakt naar de invloed van evenementen,
maar niet veelvuldig. In de evenementenliteratuur wordt de invloed van evenementen op de
sociale omgeving niet veel beschreven. Sommige boeken wijden er wel een stuk aan, zoals in het
boek Event Management van Bowdin8. Dit is echter het enige boek uit de evenementenliteratuur
dat in het kader van dit onderzoek gevonden is.
In de sociologische literatuur wordt er slechts verwezen naar de sociale impact van vrije
tijdsbesteding. Hieronder kunnen evenementen geschaard worden, maar deze worden niet
expliciet besproken.
12
1.3.2 Wat is de huidige situatie in de omgeving van het onderwerp
Haarlem is een echte evenementenstad. Er worden jaarlijks veel verschillende
publieksevenementen gehouden in verschillende vormen. De gemeente schat dat er per jaar
ongeveer 250 publieksevenementen worden georganiseerd in de gemeente Haarlem, vaak
voortkomend uit bewonersinitiatieven9.
Jaarlijks zijn er grote, terugkerende evenementen zoals Bevrijdingspop en Haarlem Jazzstad.
Maar er worden ook kleinere evenementen gehouden op buurtniveau, zoals braderieën en
straatfeesten. De positie van Haarlem als evenementenstad wordt op verschillende manieren
erkend:
- Haarlem staat in de Evenementen Top 100 van het onderzoeksbureau Respons op de 4e
plaats10 .
- De Kamer van Koophandel schrijft in een artikel over de evenementenmonitor over het
belang van Haarlem Jazzstad voor de uitstraling van de regio11
- De benoeming tot Kunststad 200812
- In de Atlas van Nederlandse Gemeenten 2008 staat de stad Haarlem op de 14e plaats als
het gaat om evenementen13
- Binnen Haarlem wordt het belang van evenementen erkend in de vorm van het
aanstellen van een centrale evenementen coördinator binnen de gemeente
Het programma beheer Cultuur, Toerisme en Economie benadrukt hoe belangrijk evenementen
zijn voor de wervingskracht en naamsbekendheid van Haarlem14. Bovendien zijn evenementen
een belangrijke bron van economische groei. Evenementen zouden verder ook voor ontspanning
zorgen en de Haarlemse identiteit versterken. Niet voor niets ligt in dit programma een grote
nadruk op het ‘faciliteren en ondersteunen van evenementenorganisatoren’15. Het laat zien hoe
belangrijk evenementen zijn voor de stad Haarlem.
1.3.2.1 Evenementenbeleid Haarlem 2008-2010
Het evenementenbeleid wordt in Haarlem verzorgd door afdeling Cultuur, Toerisme en
Economie. Dit beleid is in 2007 vastgesteld voor de termijn van 2008 tot en met 2010. In dit
evenementenbeleid zijn een aantal specifieke punten vastgesteld:
- Het profiel voor evenementen in deze periode is: cultuurhistorie, sport en bloemen
- Er wordt voor 3 jaar een evenementenmanager aangesteld
- Er wordt budget vrijgemaakt voor een nieuw beleid met de speerpunten economie,
promotie, toerisme en cultuur
13
Verder wordt in dit evenementenbeleid genoemd dat evenementen die heel goed bij de stad
passen op een gestructureerde subsidie kunnen rekenen. Het doel van deze subsidie is om deze,
vaak hoog gewaardeerde, evenementen te behouden en te stimuleren. Door voornamelijk
evenementen te ondersteunen, is er ook sprake van een ontmoedigingsbeleid voor evenementen
die minder goed bij Haarlem passen.
1.3.2.2 Cultuurnota 2009-2012
De Cultuurnota 2009-2012 heeft een aantal pijlers16:
- Een gevarieerd basisaanbod
- Professionalisering van de sector
- Een goed productie klimaat
- Deelname aan kunst en cultuur bevorderen
- Beschermen van erfgoed, monumenten en archeologische vondsten
Evenementen hebben geen speciale plek in dit beleid. Zij worden genoemd als onderdeel van
verschillende pijlers, maar niet als op zichzelf staand doel. Er worden wel specifieke
evenementen genoemd als voorbeeld. De reden voor de minimale aanwezigheid van
evenementen is waarschijnlijk het bestaan van een afzonderlijk evenementenbeleid.
1.3.2.3 Sociale omgeving in Haarlem
De gemeente Haarlem is van mening dat Haarlem een aantrekkelijke en veilige woonplaats is
met een leefbaar klimaat. Zij heeft een diverse samenstelling van inwoners, zowel qua leeftijd als
cultuur en afkomst17. Het huidige beleid is gesplitst in een aantal commissies, die ieder hun eigen
programma opstellen en veelal op een of andere manier relateren aan de sociale omgeving.
Een rode draad die door verschillende programma’s heen loopt, is het doel om alle mensen mee
te laten doen aan de samenleving op verschillende manieren en om Haarlem als plek om te
wonen te verbeteren. Deze programma’s doen dit allemaal op een andere manier. Over het
algemeen wordt Haarlem in het beleid positief besproken, maar er zijn een aantal wijken waar
de sociale omgeving niet optimaal is. Het huidige beleid is er vooral op gericht om te zorgen dat
de sociale omgeving geoptimaliseerd wordt waar kan en dat aan bepaalde groepen een beter
perspectief geboden wordt18. Aan de optimalisering wordt gewerkt door middel van
wijkcontracten19.
14
1.3.2.4 Link sociale omgeving en evenementen
Evenementen zijn op verschillende manier verbonden met de sociale omgeving. Evenementen
kunnen een plaats van ontmoeting zijn, maar ook een bron van hinder. In de besproken
beleidsprogramma’s staan elementen die op elkaar aansluiten, maar elkaar ook kunnen
tegenwerken. Zo kan een evenement gezien worden als een verbetering van de kwaliteit van de
openbare ruimte, maar dit is slechts een perspectief. Op deze wijze zijn evenementen
onlosmakelijk verbonden met de sociale omgeving. Bovendien vormen inwoners een stad; een
stad kan niet zonder inwoners. Ook heeft een stad, zeker Haarlem, evenementen nodig. Deze
twee factoren zullen op elkaar moeten worden afgestemd. In het evenementenbeleid wordt de
sociale omgevingsfactor genoemd als het gaat om het selecteren van evenementen die steun
krijgen20. Dit bewijst dat de link er zeker wel is, in ieder geval in de ogen van de gemeente
Haarlem.
1.4 Beperkingen
Dit onderzoek richt zich op evenementen in Haarlem. Het onderzoek kijkt specifiek naar de
sociale impact van evenementen. Onder deze sociale impact wordt de ervaring van de bewoners
opgenomen. De ondernemers in deze regio worden hier niet bij geteld. Het onderzoek richt zich
dus op de beleving van de mensen die in Haarlem wonen. Er zal niet specifiek gekeken worden
naar de sociale omgeving in Haarlem en ook zal er geen diepgaand onderzoek zijn naar het
onderwerp sociale omgeving. Het onderwerp zal slechts kort doorgenomen worden in het kader
van een deelvraag.
1.5 Structuur van het onderzoeksrapport
Dit onderzoeksrapport is ingedeeld in 5 hoofdstukken. Hoofdstuk 1 is een inleiding. Deze
bespreking van de structuur is daar een onderdeel van. In dit hoofdstuk wordt er een kader
geschetst van het onderzoek.
Hoofdstuk twee behandelt het theoretische gedeelte van dit onderzoek. Het bekijkt het veld van
dit onderzoek en beschrijft vervolgens een voor een de deelvragen en beantwoord deze vanuit
de theorie om vervolgens de hoofdvraag vanuit de theorie te beantwoorden. Hoofdstuk 3 gaat
over de methodologie van het praktijkonderzoek.
Hoofdstuk 4 bespreekt het praktijkonderzoek en de uitkomsten ervan. Het laatste hoofdstuk,
hoofdstuk 5, zal dan de conclusie en de aanbevelingen bevatten
15
1 -(2008) ‘Aantal evenementen neemt toe’. HP/De Tijd, 2008-19, 016 2 - (2004) ‘Amsterdamse Stadsspelen bevorderen samenhang in de wijk’ bekeken 23-11-2008, op
http://www.integratie.net/kiem/dossiers/socialecohesie/Sportenvrijetijd/Amsterdamse-stadsspelen_1020.html 3 - (2003) ‘Nijmeegs diner moet sociale cohesie versterken’ bekeken 23-11-2008, op
http://www.nicis.nl/kenniscentrum/nieuws/2003/12/3627_1022.html 4 Redactie (2007) ‘NOS gaat extra evenementen uitzenden’ bekeken 23-11-2008 op
http://www.communicatieonline.nl/nieuws/bericht/nos-gaat-extra-evenementen-uitzenden/ 5 Redactie (2008) ‘Moslimhaat in Nederland steeds normaler’ bekeken 23-11-2008, op
http://binnenland.nieuws.nl/498468/Discriminatie_van_moslims_in_Nederland_neemt_toe 6 Lectoraat Citymarketing en Leisure ‘Aanleiding onderzoek impact evenementen’ (2009). Diemen. 7 University of Technology Sydney (2002) Events and place making. Sydney: Australian Centre for Event Management 8 Bowdin, G. McDonnel, J. (2001). Event Management. Butterworth Heineman. 9 Gemeente Haarlem (2008) ‘Evenementenbeleid Nota B&W’, p. 2 10 Webregio (2009). ‘Haarlem scoort hoog in Evenementen Top 100’. Bekeken 13-03-2009, www.webregio.nl 11 Kamer van Koophandel (2009). ‘Haarlem Jazzstad belangrijk voor uitstraling stad en regio’. Bekeken 17-03-2009, op
www.kvk.nl/regio/amsterdam 12 RTV Noord Holland (2009). ‘Haarlem Kunststad van het Jaar 2008’. Bekeken 20-03-2009, op
http://www.rtvnh.nl/nieuws/index.asp?newsid=91433 13 Gemeente Haarlem (2008) ‘Cultuurnota 2009-2012’. 14 Gemeente Haarlem (2008) ‘Programmabegroting 2009-2013 Haarlem’ p. 117 15 Gemeente Haarlem (2008) ‘Programmabegroting 2009-2013 Haarlem’ p. 118 16 Gemeente Haarlem (2008) ‘Cultuurnota 2009-2012’ 17 Gemeente Haarlem (2008) ‘Programma Begroting 2009-2013 Haarlem’, P. 84. Haarlem: Gemeente Haarlem 18 Gemeente Haarlem (2008) ‘Programma Begroting 2009-2013 Haarlem’, P. 89. Haarlem: Gemeente Haarlem 19 Gemeente Haarlem (2008) ‘Programma Begroting 2009-2013 Haarlem’, P. 89. Haarlem: Gemeente Haarlem 20 Gemeente Haarlem (2008) ‘Evenementenbeleid Nota B&W’, p. 2
16
Hoofdstuk 2 Literatuuronderzoek
In dit hoofdstuk begint het daadwerkelijke onderzoek en de zoektocht naar antwoorden. Er
wordt gestart met een beschrijving van de methodiek en de relevante disciplines.
Vervolgens worden de drie deelvragen stuk voor stuk beantwoord. De eerste deelvraag
behandeld evenementen. De tweede deelvraag behandeld het onderwerp sociale omgeving.
De laatste deelvraag verenigt de vorige twee onderwerpen. Als laatste wordt er uit deze
drie antwoorden een conclusie getrokken over de hoofdvraag.
17
2.1 Methodiek en relevante disciplines
Het literatuuronderzoek onderzoekt 2 disciplines; namelijk publieksevenementen en de
sociale omgeving. Evenementenliteratuur is veelal op de praktijk gericht, vaak met een kleine
theoretische achtergrond. Uit die theoretische achtergrond is geput. De sociale omgeving is een
onderwerp uit de sociologie. Literatuur over de sociale omgeving is gefragmenteerd. Dit is
waarschijnlijk te wijten aan het brede onderwerp. Er is literatuur gebruikt over sociale projecten
en sociologie, maar ook over buurtbeleving. Literatuur is voornamelijk gezocht specifiek op
onderwerp, maar soms ook via bepaalde auteurs. Voor het onderzoeken van de invloed van
publieksevenementen op de sociale omgeving is vooral gebruik gemaakt van een Australische
publicatie aangezien deze het onderwerp het beste beschreef.
2.2 Deelvraag 1 Wat zijn kenmerkende elementen van publieksevenementen waarop zij
onderverdeeld en getypeerd kunnen worden?
Er bestaan verschillende definities van publieksevenementen. Naast deze definities zijn er ook
nog eens vele verschillende soorten evenementen te onderscheiden. Om de onderzoeksvraag
goed te kunnen beantwoorden, moet eerst duidelijk zijn wat een publieksevenement is.
Wanneer dit duidelijk is kunnen de publieksevenementen worden onderverdeeld.
2.2.1 Definitie van een publieksevenement
De definitie van een publieksevenement moet een aantal kenmerken omvatten waarop een
publieksevenement zich kan onderscheiden van andere evenementen, zoals zakelijke
evenementen en reguliere evenementen. Onder reguliere evenementen worden evenementen
verstaan die in het kader van het normale aanbod van instellingen worden aangeboden.
Bioscoopfilms, theatervoorstellingen en kleinschalige sportcompetities21 vallen dus niet onder
de definitie publieksevenement, maar behoren tot de reguliere evenementen.
Voor de definitie is gekeken naar zowel Nederlandse als Engelse literatuur. Om een goede
definitie van een ‘publieksevenement’ te vinden, moet eerst in het Engels het goede woord
gevonden worden. Letterlijk vertaal is een ‘publieksevenement’ in het Engels een ‘public
event’22. Dit zijn de definities die in het Engels zijn gevonden:
- Brittanica
De Engelse online encyclopedie Brittanica herkent het woord ‘public event’ niet. Het
woord ‘event’ kent de encyclopedie wel. Deze definieert zij als: ‘an event is that which
occurs at a given time and place23’. Dit is een weinig bevredigende afbakening, aangezien
18
de publieke aard van een publieksevenement niet naar voren komt in de definitie en ook
andere specifieke elementen onbesproken blijven die een publieksevenement
onderscheiden van andere evenementen, zoals bezoekers en een eventueel doel.
- Bowdin, Events Management
Wat is dan wel de goede Engelse term voor een publieksevenement? In de literatuur
wordt nauwelijks een specifieke definitie voor een ‘public event’ gegeven. Glenn Bowdin
gebruikt in het boek Events Management het woord ‘event’ als een term die alle soorten
evenementen overdekt. Bowdin geeft wel in Events Management een definitie van het
woord ‘special events’. In vergelijking met Nederlandse definities van
publieksevenementen, blijkt deze goed in de buurt te komen. De definitie luidt: ‘The term
‘special events’ has been coined to describe specific rituals, presentations, performances or
celebrations that are consciously planned and created to mark special occasions and/or to
achieve particular social, cultural or corporate goals and objectives’ 24.
- Getz, Event Management
Naast deze definitie refereert Bowdin ook aan Getz. Deze geeft de definitie ‘special
events’ vanuit twee oogpunten, die van de organisator en die van de bezoeker. ‘A special
event is a one-time or infrequently occurring event outside normal programs or activities of
the sponsoring or organizing body. To the customer or guest, a special event is an
opportunity for a leisure, social or cultural experience outside the normal range of choices
or beyond everyday experience’25 . Maar ook hier ontbreekt een verwijzing naar de
publieke toegankelijkheid.
- Watt en Goldblatt, Event Management in Leisure and Tourism
Er van uitgaand dat ‘special events’ misschien wel het best in de buurt komt van het
Nederlandse publieksevenement, kan er ook in andere literatuur gekeken worden naar
definities van ‘special events’. Ook Watt refereert in Event Management in Leisure and
Tourism naar een definitie van een andere auteur, Wilkinson. Wilkinson geeft als
definitie: ‘A special event is a one-off happening designed to meet specific needs at any
given time’26 . Op dezelfde pagina volgt een definitie van Goldblatt: ‘A special event
recognizes an unique moment in time with ceremony and ritual to satisfy specific needs’.
Ook bij deze laatste twee genoemde definities van Wilkinson en Goldblatt ontbreekt een
referentie aan de publieke aard van een publieksevenement.
19
Wanneer gekeken wordt naar Nederlandse bronnen, zijn er een aantal die een definitie geven
van een publieksevenement:
- Dikke van Dale
De Dikke van Dale kent ook het woord ‘publieksevenement’ niet, maar definieert een
evenement als ‘een belangrijke gebeurtenis’27. Dit is een wel heel beknopte en weinig
informatieve definitie.
- Jan Verhaar, Projectmanagement 128
De minor Eventproduction van de Hogeschool INHOLLAND gebruikt de volgende
definitie van Verhaar uit het boek Projectmanagement 1: ‘Een publieksevenement is een
speciale gebeurtenis, die door een initiatiefnemer (individu, groep of organisatie) bewust is
gepland, en gericht is op een bepaalde doelgroep, om met een bewust gekozen vorm, een
bepaald doel te realiseren, waarbij de toegang verkregen kan worden voor eenieder die
hierheen wil’ Net als in de definities uit de Engelse literatuur wordt er gesproken over de
bewuste planning, de unieke aard van het evenement en met een bepaald doel. Deze
definitie vult aan op het punt dat zij refereert aan een specifiek gekozen doelgroep en de
publieke toegang. Het omvat de aspecten van een publieksevenement op die wijze dat zij
een keur aan verschillende evenementen omsluit, maar ook uitsluit.
- NRIT
Het Nederlands Research Instituut voor Recreatie en Toerisme (NRIT) draagt de voor
een evenement volgende definitie aan: ‘Een evenement is een gebeurtenis die wordt
georganiseerd ten behoeve van een relatief groot aantal bezoekers, waarvan een relevant
deel van buiten de regio afkomstig is’29. Hier wordt de niet term publieksevenement
gebruikt. Wat verder opvalt, is dat deze definitie zich toespitst op het aantal bezoekers
dat van buiten de regio afkomstig is en wordt niet gerefereerd aan de publieke aard van
het evenement. Wel wordt hier duidelijk gesproken over een groot aantal bezoekers.
- Het Nederlands Instituut Fysieke Veiligheid
Het Nederlands Instituut Fysieke Veiligheid definieert publieksevenementen in haar
leidraad Veiligheid Publieksevenementen als volgt: ‘Een publieksevenement is elke voor
het publiek toegankelijke verrichting van vermaak, inclusief herdenkingen, waarbij een
verzameling mensen zich in een bepaald tijdvak in/op een (meestal) begrensde en
(eventueel beperkt) openbaar toegankelijke inrichting of terrein bevindt of beweegt’30. Dit
lijkt een volledige definitie, maar het hebben van een doelstelling voor de organisatie en
20
de unieke aard van het evenement wordt niet benadrukt, waarbij het reguliere
activiteiten als voetbalwedstrijden niet uitsluit.
Na het beschouwen van bovenstaande definities, is er tot de conclusie te komen dat de definitie
van de minor Eventproduction een vrij volledige definitie is. In deze definitie komen de
verschillende aspecten naar voren die een publieksevenement onderscheiden van onder andere
zakelijke evenementen en evenementen uit het reguliere aanbod. Deze zal dan ook gebruikt
worden in het vervolg van dit onderzoek als definitie van het woord ‘publieksevenement’.
2.2.2 Soorten publieksevenementen
Publieksevenementen zijn te vinden in alle maten, vormen, stijlen en gebieden. Bovendien
kunnen deze op allerlei wijzen worden geclassificeerd: naar hoofdactiviteit, bezoeker, grootte,
kosten enzovoort. Hier volgt een beschouwing van de verschillende indelingen die de literatuur
aandraagt. Dit dient als een inleiding tot de beschouwing van de verschillende kenmerken van
publieksevenementen.
Voor een beschouwing van de indeling van evenementen kan gekeken worden naar de
basiselementen van een publieksevenement. Het NRIT31 draagt als de 4 ingrediënten van
publieksevenementen aan:
- Bezoeker;
- Locatie;
- Organisatie;
- Financiën.
Echter, een deel van literatuur deelt ook specifiek in op programmering. Wanneer deze aan de
lijst wordt toegevoegd en er binnen deze vijf categorieën onderverdeeld wordt, kunnen er nog
diverse schiftingen worden gemaakt. Toch bieden deze 5 onderdelen een leidraad voor het
indelen. In de literatuur wordt er voornamelijk op grootte (bezoekers) of op programmering
ingedeeld.
In het rapport Inspirerende Evenementen32 van het NRIT maakt het NRIT gebruik van de
indeling van het onderzoeksbureau Respons. Respons onderscheidt bij publieksevenementen uit
het niet reguliere aanbod 4 categorieën:
21
- Beeldende Kunst;
- Podiumkunsten;
- Sport;
- Maatschappij-sociaal-cultuur.
Deze indeling omvat veel verschillende publieksevenementen. In dit rapport staat ook een
evenementenmatrix met een indeling van de gehele evenementenmarkt en de plaats die
publieksevenementen hierin innemen. Dit model is te vinden in bijlage 6.4. In bijlage 6.5 is een
categorieënoverzicht van publieksevenementen uit niet-regulier aanbod te vinden. In dit
categorieënoverzicht zijn evenementen gecategoriseerd op het onderwerp, of de
programmering van het evenement.
Verhaar33 maakt in het boek Projectmanagement de volgende onderscheiding qua grootte van
publieksevenementen:
- Kleinschalig: tot circa 500 bezoekers per dag;
- Middelgroot: circa 500-5000 bezoekers per dag;
- Grootschalig: meer dan 5000 bezoekers per dag;
- Mega evenementen: meer dan één miljoen bezoekers per dag.
Opvallend is dat Bowdin34 in het boek Events Management een andere schaal aanhoudt. Hij
gebruikt geen cijfers, maar de impact van het evenement op verschillende gebieden om
publieksevenementen in te delen. Hij noemt de categorieën:
- Mega-events;
- Hallmark events;
- Major events.
Mega-events zijn in dit geval ‘events that are so large that they affect whole economies and
reverbarate in the global media’35 . Hallmark events zijn volgens Bowdin evenementen die in
aard zodanig in overeenstemming zijn met de uitstraling van een stad, dat de twee een worden
en het evenement gebruikt wordt als uithangbord voor de stad, onder andere om toeristen te
trekken. Major events worden omschreven als evenementen die een bepaalde mate van media
aandacht, toerisme en economische voordelen aantrekken.
Verder maakt Bowdin ook het onderscheid tussen 3 soorten categorieën van evenementen
namelijk sport evenementen, culturele evenementen en zakelijke evenementen. Uiteraard valt
22
op dat zakelijke evenementen doorgaans geen publieksevenementen zijn, mede door hun aard
en de toegankelijkheid.
Evenementen kunnen dus op verschillende manieren worden ingedeeld. Het kan gebeuren op
onderdelen van een evenement of de op de grootte. Indelen op de onderdelen, dus de elementen,
van publieksevenementen, kan op basis van de 5 basiselementen: bezoeker, de locatie, de
organisatie, financiën en programmering. In de literatuur wordt er voornamelijk geordend op 2
onderdelen, namelijk de relatieve grootte, zowel in invloed op de omgeving als
bezoekersaantallen, en op de programmering.
2.2.3 Algemene elementen
Zoals al hierboven is vastgesteld, zijn er meerdere soorten publieksevenementen te
onderscheiden. Toch hebben deze publieksevenementen gemeenschappelijke kenmerken. Deze
zijn vaak anders in de fysieke uitvoering. Zo heeft bijvoorbeeld ieder publieksevenement een
locatie, maar dit kan zowel binnen als buiten zijn.
Bij het definiëren van een publieksevenement zijn een aantal elementen genoemd die een
evenement moet bevatten om te classificeren als een publieksevenement. Met een element
wordt hier een eigenschap bedoeld die het publieksevenement bevat. Een eigenschap van een
publieksevenement is bijvoorbeeld dat het een bepaalde doelgroep trekt.
De genoemde kenmerken in een definitie van een publieksevenement zijn:
- Het behoort tot het niet reguliere aanbod van evenementen;
- Het is een speciale gebeurtenis;
- Het heeft een initiatiefnemer;
- Het is bewust gepland;
- Het is gericht op een bepaalde doelgroep;
- Het heeft een bewust gekozen vorm;
- Het heeft een bepaald doel;
- Toegang kan verkregen worden voor eenieder die het evenement wil bezoeken.
Toch zijn er naast deze kenmerken, nog meer kenmerken aan te wijzen die terug te vinden zijn
bij publieksevenementen De hierboven genoemde kenmerken zijn specifieke onderdelen van
een publieksevenement. Maar dit betekent niet dat er geen kenmerken zijn die
publieksevenementen delen met andere evenementen en waarop zij ook getypeerd kunnen
23
worden. Met andere woorden: publieksevenementen kunnen zich ook onderscheiden op
kenmerken die ook bij andere soorten evenementen voorkomen.
Om een zo volledig mogelijk overzicht te verkrijgen, is er gekeken naar de inhoudsopgaven van
de verschillende literatuurwerken en zijn de onderwerpen van de hoofdstukken
geïnventariseerd. Maar, afhankelijk van oriëntatie, worden ook verschillende elementen van
evenementen anders genoemd. Zo goed mogelijk zijn de verschillende benamingen van
elementen geclassificeerd en zo is er een lijst van onderwerpen ontstaan, corresponderend met
elementen. Deze lijst met alle onderwerpen en benamingen is te vinden in bijlage 6.6.
Het resultaat was de volgende lijst, gealfabetiseerd:
- Bezoeker
- Catering
- Evaluatie
- Financiën
- Infrastructuur op en om het evenement
- Juridisch
- Locatie
- Logistiek op en om het evenement
- Marketing en communicatie
2.2.4 Onderscheidende kenmerkende elementen
Hier wordt gezocht naar elementen van evenementen die bij elk evenement aanwezig zijn, maar
ook bij elk publieksevenement verschillend worden ingevuld. Deze elementen hebben een
dermate grote invloed op publieksevenement op een manier dat het evenement zich op dat
element zou kunnen onderscheiden in de markt.
Eigenlijk is deze vraag hierboven al beantwoord onder paragraaf 2.2.2 Soort
Publieksevenementen. De 5 kenmerken die zijn genoemd bij de categorisering van evenementen
zijn de 5 vaste, te onderscheiden elementen van een evenement. Deze 5 kenmerken kunnen
zodanig hun stempel op een evenement drukken, dat het zich onderscheid van andere
evenementen in de markt. Ook worden deze in het overgrote deel van de evenementenliteratuur
teruggevonden, zoals gezien kan worden op de lijst in de bijlage 6.6.
Een combinatie van deze 5 kenmerken staat garant voor een volledig evenement. In bijlage 6.7
kan gezien worden dat alle in paragraaf 2.2.3 genoemde elementen van publieksevenementen, in
deze categorieën in te delen zijn. Dus de 5 onderscheidende kenmerken van een evenement zijn:
- Milieu en Natuur
- Organisatie
- Personeel
- Organisatie
- Programmering
- Sponsoring
- Techniek
- Veiligheid (fysieke veiligheid)
24
- Doelgroep;
- Locatie;
- Organisatie;
- Financiën;
- Inhoud.
Uiteraard kunnen binnen deze 5 kenmerken nog meer specifieke elementen onderscheiden
worden. Bij de locatie kan bijvoorbeeld de toegankelijkheid gekozen worden, of bij bezoekers de
bezoekers zelf, maar ook de herkomst van de bezoekers. Deze 5 kenmerken zijn met opzet breed
gekozen aangezien de lijst van specifieke elementen die een publieksevenement kunnen
onderscheiden, te lang en de breed zou worden.
Overigens is de term ‘onderscheidend’ nogal subjectief; of iets ‘onderscheidend’ is, hangt af van
een referentiekader. Zo kunnen voor een subsidieverstrekker hele andere elementen een
evenement ‘onderscheiden’ dan voor bijvoorbeeld een sponsor. De bovengenoemde elementen
zijn dan ook gekozen vanuit het oogpunt van de bezoekers en de organisator.
25
2.3 Deelvraag 2 Wat is de sociale omgeving en hoe wordt deze veranderd? Deze deelvraag verkent het onderwerp sociale omgeving. De sociale omgeving is een factor die
een stad een bepaalde waarde geeft. Een positieve sociale omgeving kan een stad een hele
prettige plek maken om te wonen. Maar een negatieve sociale omgeving kan precies het
tegenovergestelde bereiken. Er wordt hier gekeken naar de sociale omgeving in een buurt of
wijk, dus niet in de stad als geheel. In deze paragraaf wordt er gekeken wat de sociale omgeving
precies inhoud en hoe het beïnvloedt wordt. Vervolgens wordt er gekeken naar de financiële
gevolgen van de sociale omgeving.
2.3.1 Wat is de sociale omgeving?
De definitie voor de ‘sociale omgeving’ wordt door verschillende instanties anders gegeven.
Opvallend is dat vooral gezondheidsinstanties spreken over ‘de sociale omgeving’. Verschillende
instanties geven andere invullingen van het onderwerp, maar de strekking is overwegen
hetzelfde. Onderdelen die genoemd worden, zijn:
De GGD stelt: ’De sociale omgeving heeft betrekking op de maatschappelijke aspecten in de
leefomgeving van een persoon (bijv. netwerken, voorzieningen in de woonomgeving, veiligheid)’36.
De thesaurus Zorg en Welzijn gebruikt de definitie: ‘Geheel aan sociale contacten en de
sociaaleconomische positie37’.
Om deze scriptie hanteerbaar te houden, is het belangrijk om een eenduidige definitie van de
sociale omgeving te hebben die relevant is in het kader van dit onderzoek en het duidelijk
afgebakend. Daarom wordt hier de definitie van de thesaurus van Zorg en Welzijn gebruikt met
een aanvulling. De definitie die is gekozen om in deze scriptie te hanteren is:
Sociaaleconomische gezondheidsverschillen (Nationale Atlas Volksgezondheid)
Sociale steun (Monitor Gezondheidsachterstanden)
Inkomen (Nationale Atlas Volksgezondheid) Sociaal kapitaal (Monitor
Gezondheidsachterstanden)
Uitkeringen (Nationale Atlas Volksgezondheid)
Sociale cohesie (Monitor Gezondheidsachterstanden)
Religie (Nationale Atlas Volksgezondheid) Sociale participatie & integratie (Monitor Gezondheidsachterstanden)
Stemgedrag (Nationale Atlas Volksgezondheid)
Inkomsten (Gezondheid EU)
Buurtbeleving (Nationale Atlas
Volksgezondheid)
Opleiding (Gezondheid EU)
Opleidingsniveau (Nationale Atlas
Volksgezondheid)
Gemeenschap waartoe iemand (Gezondheid
EU)
Levens- en arbeidsomstandigheden
(Gezondheid EU)
Sociale netwerken (Monitor
Gezondheidsachterstanden)
26
‘De sociale omgeving is het geheel aan sociale contacten en de sociaaleconomische positie van een
persoon en diens fysieke omgeving en de beleving ervan’. In deze definitie zijn alle bovenstaande
elementen meegenomen, zowel van de lijst als van de GGD en is een hanteerbare definitie.
Op deze manier gedefinieerd omvat de sociale een groot beleidsgebied en een groot theoretisch
gebied. Om dit onderzoek in de gestelde tijd te kunnen uitvoeren, is ervoor gekozen om 3
onderdelen uit de sociale omgeving te lichten. De drie gekozen onderdelen zijn:
- Sociale cohesie;
- Sociaal kapitaal;
- Fysieke leefomgeving.
Deze drie onderdelen zijn gekozen omdat zij een belangrijk deel van de sociale omgeving
uitmaken. Zij beïnvloeden namelijk een groot aantal andere onderdelen van de sociale omgeving
zoals buurtbeleving, de leefomgeving en de sociale participatie en integratie.
2.3.1.1 Sociale cohesie
Sociale cohesie is een begrip dat door de overheid en in de media op veel verschillende
manieren gebruikt wordt. In de sociologische literatuur is het ook een divers begrip dat
meerdere definities heeft. De definitie die Paul Schnabel in het boek ‘Social Work’ geeft, is: ‘De
mate waarin mensen in gedrag en beleving uitdrukking geven aan hun betrokkenheid bij
maatschappelijke verbanden in hun persoonlijk leven, als burger in de maatschappij en lid van
de samenleving’38. Kees Schuyt stelt: ‘de sociale cohesie is de interne bindingskracht van een
sociaal systeem’39. Hierbij kan de buurt gezien worden als een sociaal systeem. Deze definitie
wordt gedeeld door het Sociaal Cultureel Planbureau40. Deze definitie sluit goed aan bij het doel
van dit onderzoek in die zin dat het eenduidig is en naar een duidelijke mechaniek verwijst. Dit
is dan ook de definitie waarnaar verwezen wordt wanneer er in dit onderzoek gesproken wordt
over sociale cohesie.
2.3.1.2 Sociaal kapitaal
Sociaal kapitaal is, net als sociale cohesie, een begrip met diverse definities. Het wordt in
sommige literatuurwerken ook genoemd als synoniem voor sociale cohesie. Echter, het zijn twee
verschillende verschijnselen. Binnen een brede omschrijving kan sociaal kapitaal gezien worden
als een container begrip. In deze container passen begrippen als normen en waarden en sociale
netwerken.
27
Deze helpen de samenwerking en samenhang in de maatschappij.41. Binnen het sociaal kapitaal
kunnen twee vormen onderscheiden worden; sociaal kapitaal op macroniveau en op
microniveau42.
Het microniveau duidt op het sociale netwerken en de bronnen waartoe een individu toegang
heeft43. Het gaat hier om zogeheten tweedeorde hulpbronnen; deze bronnen bestaan uit
hulpbronnen van andere waarmee het individu omgaat44. Het doel hiervan, of het voordeel, is
dat het individu hierdoor makkelijker zijn of haar doelen kan bereiken dat zonder deze bronnen.
Een voorbeeld: Piet is timmerman. Hij werkt voor een zacht prijsje aan de keuken van de
buurman van zijn oom. Dit is een demonstratie van het sociaal kapitaal, want de buurman van
Piet zijn oom heeft nu door zijn netwerk aan te spreken iets voor minder kosten kunnen
realiseren.
Het macroniveau, zoals door de socioloog Putnam beschreven, doelt sociaal kapitaal op de
netwerken en hulpbronnen van organisaties en overheden45.
2.3.1.3 Fysieke leefomgeving
De fysieke leefomgeving is eigenlijk alles wat de mens met haar 5 zintuigen waar kan nemen.
Wanneer deze fysieke leefomgeving niet heel goed is, bijvoorbeeld door hondenpoep op de
straat of door gebroken ruiten in een pand, zorgt dit voor een negatieve ervaring van de
leefomgeving.
2.3.2 Wat beïnvloedt de sociale omgeving?
Wat beïnvloedt de sociale omgeving als zij is samengevat in deze drie elementen? Belangrijk is
om te beseffen dat deze drie elementen ook elkaar beïnvloeden, net zoals zij andere elementen
van de sociale omgeving beïnvloeden. Bovendien geldt voor bijna al deze invloeden een
wisselwerking met de sociale cohesie, kapitaal en de leefomgeving. Ze kunnen elkaar versterken
en verbeteren of afzwakken en verpesten.
- Homogeniteit van de leefgemeenschap
Gedeelde normen en waarden voorkomen problemen 46 waardoor mensen zich prettiger
voelen in hun leefomgeving. Gedeelde normen en waarden zorgen er ook voor dat
mensen zich met elkaar verbonden kunnen voelen en zo een cohesie gevoel op kunnen
bouwen47.
28
- Verloedering
In verloederde wijken is het minder prettig wonen en komt vaak meer vandalisme
voor48. Mensen voelen zich minder prettig in en waarschijnlijk minder gebonden met een
plek die verloederd is. Dit gaat ten koste van de leefomgeving. Bovendien zorgt
vandalisme voor een gevoel van onveiligheid wat weer in de weg staat van het bouwen
van sociaal kapitaal.
- Aanwezigheid van contactpunten zoals winkels, horeca en scholen
Contact zorgt ervoor dat mensen elkaar leren kennen en eventueel meer rekening met
elkaar houden. Bovendien kan op deze wijze gewerkt worden aan het ontvouwen van
een netwerk voor het sociaal kapitaal49. Contact zorgt er bovendien voor dat problemen
makkelijker kunnen worden aangepakt. Contact draagt op die wijze ook bij aan cohesie50.
- Verhuismobiliteit
In buurten waar mensen veel verhuizen wordt er logischerwijs ook minder gemakkelijk
contact gelegd en zijn contact minder duurzaam waardoor het sociaal kapitaal moeilijk
duurzaam te maken is. En als iets niet evenveel oplevert als de investering, wordt er niet
in geïnvesteerd.
- Criminaliteit
Criminaliteit zorgt voor een gevoel van onveiligheid. Zoals hier onder beschreven staat
een gevoel van onveiligheid in de weg van binding en sociaal kapitaal51.
- (Sociale) Veiligheid
De veiligheid in een buurt kan een grote invloed hebben op woonplezier. Als er een
constante dreiging is van inbraak of autodiefstal, dan zorgt dit voor een groot gevoel van
onveiligheid. Mensen kunnen hierdoor elkaar ook meer gaan wantrouwen. Gebleken is
dat de kwaliteit van sociale relaties invloed heeft op leefbaarheid en veiligheid van
buurten52. Omgekeerd wordt aangenomen dat een gevoel van veiligheid eventueel
wantrouwen zal verminderen waardoor er makkelijker aan cohesie en kapitaal gebouwd
kan worden53.
- Informele controle
Informele controle en sociale cohesie beïnvloeden elkaar in een cirkel. Ergens waar
weinig sociale cohesie is, zal ook minder informele controle plaatsvinden omdat mensen
zich minder verantwoordelijk voelen voor elkaar54.
29
2.3.3 Zijn er financiële gevolgen van een positieve of negatieve sociale omgeving?
De financiële gevolgen die de sociale omgeving heeft, zijn voornamelijk door logisch redeneren
al te voorzien. Wanneer er een slechte sociale omgeving is, voelen mensen zich vaak niet
gezond55. Dit kan alleen al op de gezondheidszorg voor een financiële weerslag zorgen. Ook kan
het ervoor zorgen dat, zoals al hierboven gesteld, de criminaliteit in een buurt toeneemt.
Hierdoor kunnen verzekeringskosten en beveiligingskosten omhoog gaan. Ook kan een slechte
sociale omgeving ervoor zorgen dat de gemeente met bijvoorbeeld opbouwwerkers meer
aandacht aan een buurt moet besteden. Ook dit zorgt voor extra kosten. Een positieve sociale
omgeving, echter, heeft een groter zelforganiserend vermogen en kan daarom ook beter haar
eigen problemen oplossen56.
30
2.4 Deelvraag 3: zijn er elementen van publieksevenementen te onderscheiden die aan de
sociale omgeving bijdragen of het juist tegenwerken?
Deze deelvraag combineert de twee vorige deelvragen en bekijkt welke elementen er van
evenementen te onderscheiden zijn die aan de sociale omgeving bijdragen of het juist
tegenwerken. Hierbij wordt gekeken welke invloeden er kunnen zijn op de sociale omgeving
door evenementen. Vervolgens wordt er gekeken welke elementen dan zorgen voor deze
invloed.
2.4.1 Welke rol spelen elementen van evenementen in de sociale omgeving?
Zoals er bij de beantwoording van de eerste deelvraag naar voren kwam, zijn er 5 elementen die
een publieksevenementen onderling onderscheiden. Deze 5 elementen zijn:
- Doelgroep;
- Locatie;
- Organisatie;
- Financiën;
- Inhoud.
Deze 5 elementen omvatten ook het grootste deel van het publieksevenement waarmee de
omgeving in aanraking komt; zij zien het evenement (de locatie), zij ontmoeten de bezoeker
(bezoekers), zij krijgen wel of geen vooraankondiging of inspraak (organisatie). De financiën zijn
een iets ander verhaal. Deze hebben wel een weerslag op hoe een evenement is georganiseerd,
maar niet per se op de hoe de omgeving het evenement ervaart. Zo zullen omwonenden niet
hoeven te merken dat een evenement gesponsord is. De inhoud kan een element zijn waarmee
de omwonende (ongewenst) in aanraking, bijvoorbeeld bij een muziekevenement of een culinair
evenement in de open lucht.
2.4.2 Wat is de invloed van evenementen op de sociale omgeving?
Er wordt in de evenementen literatuur niet uitzonderlijk veel aandacht besteed aan de invloed
van publieksevenementen op de sociale omgeving. Daar kunnen meerdere redenen voor zijn.
Publieksevenementen zijn door de jaren heen steeds meer een gebeurtenis op zichzelf geworden
en in veel gevallen geprofessionaliseerd en geïnstitutionaliseerd. Er zijn misschien meer
publieksevenementen dan vroeger. Nu bewoners steeds mondiger worden57, is het misschien
ook wel makkelijker om invloed te signaleren, als er ruchtbaarheid aan gegeven wordt. Een
andere reden is misschien omdat er negatieve effecten zijn waargenomen van evenementen op
de sociale omgeving.
31
Ook misschien omdat publieksevenementen, meer dan vroeger, een ‘studieobject’ zijn. Hoe dan
ook, tegenwoordig wordt er met mondjesmaat aandacht aan besteed. Ook in de sociale literatuur
wordt er af en toe naar gekeken, bijvoorbeeld zoals in het boek Betrekkelijke Betrokkenheid58.
Een interessant instrument in het kader van dit onderzoek is de FSIAS schaal. FSIAS staat voor
‘Festival Social Impact Attitude Scale’59 . De FSIAS is een instrument dat oorspronkelijk is
ontwikkeld in Canada. Het is ontwikkeld met het doel om de sociale invloeden van evenementen
te meten in een bepaalde streek. Naast de FSIAS zijn er ook andere rapporten die andere
invloeden noemen. Deze invloeden zijn vaak dezelfde effecten op een iets andere manier
geformuleerd of met een net andere focus. Voor dit onderzoek is er een lijst ontworpen met deze
effecten, gebaseerd op 5 bronnen60.
De lijst van invloeden is vertaald aangezien het grootste deel van de bronnen Engels is. De lijst is
ontstaan door vergelijkbare invloeden te combineren of onder te brengen onder een bredere
noemer.
Figuur 2.1 Positieve invloed op de sociale omgeving
Sociale cohesie Sociaal Kapitaal Fysieke omgeving
Het verbetert het gevoel
over de gemeenschap/buurt
Het verbetert het gevoel
over de gemeenschap/buurt
Trots op de
gemeenschap/buurt
Versterking sociale cohesie Trots op de
gemeenschap/buurt
De gemeenschap/buurt
wordt gezien als een leuke
plaats omdat er meer
mogelijkheden tot vermaak
zijn
Trots op de
gemeenschap/buurt
Een viering van de
gemeenschap/buurt
Verbetering van de
faciliteiten
Versterkt de lokale identiteit Informatie doorgeven
Ontmoeting mensen Ontmoeting mensen
Een viering van de
gemeenschap/buurt
Ondersteuning van sociale
processen
Ondersteuning van sociale
processen
De gemeenschap/buurt
wordt gezien als een leuke
plaats omdat er meer
mogelijkheden tot vermaak
zijn
32
Figuur 2.2 Negatieve invloed op de sociale omgeving
Een complete lijst van invloeden per bron kan in de bijlage 6.8 worden gevonden.
2.4.3 Wat is de invloed van elementen op de sociale omgeving?
Nu is vastgesteld welke invloeden de literatuur noemt, kan er gekeken worden hoe deze
invloeden ontstaan. Door basiselementen van evenementen naast de effecten te leggen, kan
gezien worden op welke manier de basiselementen van publieksevenementen invloed hebben
op de sociale omgeving. Eerst worden de positieve effecten besproken.
- Het verbetert het gevoel over de gemeenschap/buurt
Voor deze specifieke invloed is waarschijnlijk niet een van de elementen aan te wijzen.
Waarschijnlijk is een publieksevenement dat goed georganiseerd is, waarbij de negatieve
elementen zo ver mogelijk geminimaliseerd zijn, hier debet aan. Het gaat hier dus
waarschijnlijk gaan om een wisselwerking van alle vijf de elementen.
- Trots op de gemeenschap/buurt
Ook dit is waarschijnlijk het gevolg van een positieve wisselwerking van een goede inzet
van alle elementen. Overigens kan een inhoud en een locatie die positieve punten van
een buurt versterken hier waarschijnlijk meer aan bijdragen dan de andere elementen.
Bijvoorbeeld bij een evenement zoals de Haarlemse Erfgoednacht waar er verhalen op
bijzondere plekken in de stad worden voorgelezen.
Sociale cohesie Sociaal Kapitaal Fysieke omgeving
Overlast
o Geluid
o Parkeren
o Afval
o Drugs- en
alcoholmisbruik
o Wangedrag
Stress bij de
gemeenschap/buurt
Overlast
Geluid
Parkeren
Afval
Drugs- en
alcoholmisbruik
Wangedrag
Stress bij de gemeenschap/buurt
Het is te druk en
maakt de locatie
daardoor minder
aantrekkelijk
Gemeenschap/buurt wordt
overbelast door het aantal
mensen
Het is te druk en maakt de locatie
daardoor minder aantrekkelijk
Openbaar vervoer is minder
of niet beschikbaar
Gevoel van manipulatie bij de
gemeente/buurt
Faciliteit zijn niet of
verminderd beschikbaar
Het uiterlijk van de
gemeenschap/buurt wordt
negatief beïnvloed
33
- Versterkt de lokale identiteit
Vooral de programmering en de bezoeker van een publieksevenement moeten hierbij
zodanig aansluiten bij de buurt dat zij geen overlast veroorzaken. In andere woorden, de
inhoud en de doelgroep moeten aansluiten bij de lokale identiteit om deze te kunnen
versterken61.
- Een viering van de gemeenschap/buurt
Voor deze invloed geld waarschijnlijk hetzelfde als bij invloed op de ‘Trots op een
gemeenschap’. Dat houdt in dat bij een positieve demonstratie van de goede
eigenschappen van de buurt door het publieksevenement er een viering van de buurt
ontstaat. Hier zullen inhoud en de locatie een grotere rol spelen.
- Informatie doorgeven
Deze invloed houd in dat mensen uit de gemeenschap onderling informatie uitwisselen.
Dit wordt waarschijnlijk voornamelijk bereikt als meerdere mensen uit de gemeenschap
het publieksevenement bezoeken. Hiervoor moet het aansluiten bij hun interesses62. De
inhoud en de doelgroep zullen hier dus de primaire rol spelen.
- Ontmoeting mensen
Deze invloed hangt voor een deel samen met de vorige invloed. Om deze invloed te
bereiken, moet de persoon uit de gemeenschap het publieksevenement bezoeken. Ook
hier zullen de doelgroep en de inhoud de primaire rol belangrijk zijn.
- Ondersteuning van sociale processen
Door ontmoeting kunnen mensen de kans krijgen om hun netwerk uit te breiden of
contacten te versterken. Publieksevenementen kunnen deze ontmoeting faciliteren en
daardoor sociale processen ondersteunen.
34
Hiervoor gelden dezelfde voorwaarden als voor de ontmoeting, namelijk dat de inhoud
en de doelgroep moeten aansluiten bij de potentiële bezoeker. Voorwaarde is ook dat
meerdere mensen uit dezelfde gemeenschap het evenement bezoeken, zodat de sociale
processen binnen dezelfde wijk of gemeente worden opgelost.
- De gemeenschap/buurt wordt gezien als een leuke plaats omdat er meer mogelijkheden
tot vermaak zijn
Deze invloed wordt vooral verzorgd door de inhoud. Wanneer deze bij de gemeente
aansluit wordt het sneller als een toevoeging aan de wijk gezien.
- Versterking sociale cohesie
Ook hier geldt weer hetzelfde als voor de sociale processen, namelijk dat de inhoud en de
doelgroep moeten aansluiten bij de potentiële bezoeker.
Opvallend is dat bij de positieve effecten vooral de bezoeker, de programmering en de locatie
van belang zijn. Deze spelen de grootste rol bij de positieve invloeden. Hieronder volgt een
beschrijving van welke elementen de negatieve invloed teweeg brengen:
- Overlast
o Geluid
o Parkeren
o Afval
o Drugs- en alcoholmisbruik
o Wangedrag
De overlast wordt vooral veroorzaakt door de bezoekers van een publieksevenement. Zij
zorgen voor de overlast door zich te misdragen met of zonder het misbruik van
middelen. Ook logistieke overlast door parkeerplaatsen te bezetten komt van de
bezoekers van publieksevenementen. Maar het er is ook een organisatorische kant. De
organisatie kan een groot deel van deze overlast reguleren door goed op te ruimen en te
zorgen dat het parkeren in goede banen wordt geleid. Ook kan wangedrag en misbruik
van middelen door goede beveiliging en controle op het terrein worden tegen gegaan.
- Gemeenschap/buurt wordt overbelast door het aantal mensen
De overbelasting van de buurt door het aantal mensen komt voort uit het aantal
bezoekers van een publieksevenement. Om deze reden is het een organisatorisch
probleem.
35
Door het aantal kaarten te verminderen of te controleren hoeveel mensen een
publieksevenement bezoeken, kan dit eventueel voorkomen worden of worden beheerst.
- Openbaar vervoer is minder of niet beschikbaar
Problemen voor de gemeenschap met het openbaar vervoer zijn vooral organisatorisch
van aard. De organisatie van een publieksevenement kan eventueel zorgen voor de
spreiding van de manieren van vervoer van de bezoekers en daardoor dit probleem
minimaliseren of juist groter maken. Een andere optie is crowd-management door
middel van de programmering. Om te zorgen dat mensen gespreid weggaan, kan er
bijvoorbeeld als laatste een slechtere DJ worden geprogrammeerd op een trance-
evenement.
- Stress bij de gemeenschap/buurt
Stress kan door veel verschillende factoren rondom een publieksevenement worden
veroorzaakt. Vooral overlast veroorzaakt stress, maar ook onduidelijkheid kan een bron
van stress zijn voor de buurt of gemeenschap. Overlast en onduidelijkheid worden
vooral veroorzaakt door de organisatie van een evenement, wat de oorzaak dus
organisatorisch maakt.
- Faciliteit zijn niet of verminderd beschikbaar
Ook andere faciliteiten zoals buurtcentra of sportlocaties kunnen door evenement niet of
verminderd beschikbaar zijn. Dit probleem kan aan de aard van een evenement liggen,
doordat het gebruik maakt van de locatie als faciliteit. In dat geval ligt het aan de locatie.
Het kan ook zijn dat een faciliteit vanwege te verwachten overlast zijn deuren sluit. In dit
geval is het een organisatorisch probleem.
- Het is te druk en maakt de locatie daardoor minder aantrekkelijk
Als er binnen een gemeente veelvuldig voor een locatie wordt gekozen voor
publieksevenementen, kan het gevoel van onaantrekkelijkheid toenemen door de
overbelasting van de specifieke locatie. Bij deze invloed is, net als bij overbelasting van
de buurt, het element organisatie de oorzaak. Maar ook de gekozen locatie speelt hier
een rol.
36
- Gevoel van manipulatie bij de gemeente/buurt
Een gevoel van manipulatie komt waarschijnlijk voort uit de communicatie van de
gemeente of buurt met de organisatie van het publieksevenement. Het element dat hier
beïnvloed is dan de organisatie.
- Het uiterlijk van de gemeenschap/buurt wordt negatief beïnvloed
Als er na een publieksevenement niet goed opgeruimd wordt kan dit ervaren worden als
overlast, maar het kan ook fysiek het uiterlijk van een gemeenschap of buurt negatief
beïnvloeden. Ook dit kan gezien worden als een organisatorisch probleem.
Uit het bovenstaande blijkt dat negatieve effecten van publieksevenementen op de sociale
omgeving voornamelijk veroorzaakt worden door het organisatorische element.
37
2.5 Conclusie Literatuuronderzoek
Na het bekijken van alle deelvragen afzonderlijk, wordt hier nu gekeken naar de deelvragen in
relatie tot de hoofdvraag. De hoofdvraag die beantwoord moet worden in dit onderzoek luid:
Welke elementen kunnen er bij publieksevenementen in de stad Haarlem aangewezen worden
die een invloed hebben op de sociale omgeving?
In het literatuuronderzoek is er gekeken naar algemene literatuur, en het is dus moeilijk om hier
bij de conclusie van de literatuur een oordeel te vellen over de elementen van
publieksevenementen in Haarlem. Toch zal hier geprobeerd worden om een antwoord te geven
op de hoofdvraag, maar in een meer algemene zin.
Uit het literatuuronderzoek gebleken dat er 5 basiselementen van publieksevenementen te
onderscheiden zijn, die een grote invloed uitoefenen op publieksevenementen. Zij zorgen voor
een onderscheidend vermogen van het publieksevenement om zich te kunnen onderscheiden
van andere publieksevenementen in dezelfde markt. Deze 5 basiselementen zijn:
- Doelgroep
- Locatie
- Organisatie
- Financiën
- Inhoud
Door hun ruime aard, omvatten deze vijf basiselementen alle aspecten van een
publieksevenement.
In het literatuuronderzoek is er ook gekeken naar de sociale omgeving, wat het is en wat het
beïnvloed. Daarbij wordt de volgende definitie gehanteerd: ‘De sociale omgeving is het geheel aan
sociale contacten en de sociaaleconomische positie van een persoon en diens fysieke omgeving en
de beleving ervan’. De sociale omgeving op zich is in dit onderzoek opgedeeld in drie
verschillende onderdelen. De drie onderdelen zijn sociale cohesie, sociaal kapitaal en de
fysieke omgeving. De sociale omgeving wordt op verschillende manieren beïnvloed, zowel door
fysieke processen als sociale processen. De drie onderdelen beïnvloeden elkaar ook onderling.
De sociale omgeving is ook een locatie, het is de fysieke omgeving waar een evenement kan
plaatsvinden. Dit onderzoek kijkt welke elementen van een publieksevenement de sociale
omgeving beïnvloedt. Er zijn verschillende invloeden die een publieksevenement kan hebben op
de sociale omgeving, zowel positief als negatief. Deze invloeden worden veroorzaakt door de 5
38
basiselementen die een publieksevenement onderscheiden. De positieve effecten van
publieksevenementen op de sociale omgeving worden voornamelijk gevormd door de doelgroep
van het publieksevenement, de inhoud en de locatie van het evenement. Het lijkt vooral
belangrijk dat de leden van een gemeenschap het publieksevenement bezoeken en dat het
publieksevenement op een goede plek in de buurt wordt gehouden. De negatieve invloed wordt
voornamelijk veroorzaakt door het organisatorische element.
39
21 NRIT (2004). Inspirerende Evenementen. Breda: NRIT. 22 Google Translate (2009). Vertaling Publieksevenement. Geraadpleegd 11-03-2009, www.google.nl/ig?hl=nl 23 Brittanica (2009). Definitie event. Geraadpleegd 11-03-2009, www.britannica.com 24 Bowdin et al (2001). Events Management, p. 15. Oxford: Butterworth-Heineman. 25 Bowdin et al (2001). Events Management, p. 16. Oxford: Butterworth-Heineman 26 Watt, D.C. (1998) Event Management in Leisure and Tourism, p. 1. New York: Addison Wesley Longman. 27 Dikke van Dale (2009). Definitie evenement. Geraadpleegd 11-03-2009,
http://www.vandale.nl/vandale/opzoeken/woordenboek/?zoekwoord=evenement 28 Verhaar, J. (2004) ‘Projectmanagement: een professionele aanpak van evenementen’, p. 37. Utrecht: Boom 29 NRIT (2004). Inspirerende Evenementen, pp. 6/7. Breda: NRIT 30 NIFV (2002). Leidraad Veiligheid Publieksevenementen, p. 11. Geraadpleegd op 11-03-2009,
http://www.nifv.nl/upload/135731_668_1216828163000-Leidraad_Veiligheid_publieksevenementen.pdf 31 NRIT (2004). Inspirerende Evenementen. Breda: NRIT 32 NRIT (2004). Inspirerende Evenementen, pp. 6/7. Breda: NRIT 33 Verhaar, J. (2004) ‘Projectmanagement: een professionele aanpak van evenementen’, p. 37. Utrecht: Boom 34 Bowdin et al (2001). Events Management. Oxford: Butterworth- 35 Bowdin et al (2001). Events Management, p. 16. Oxford: Butterworth-Heineman 36 GGD Eindhoven (2007). Infokaart Sociale Omgeving. Eindhoven: GGD.
37 Thesaurus Zorg en Welzijn (2009) Definitie Sociale Omgeving. Geraadpleegd 20-04-2009,
http://www.thesauruszorgenwelzijn.nl/therapieonline.htm 38 Riet, N. van (2006). Social work: mensen helpen tot hun recht te komen, p. 58 .Assen: Uitgeverij van Gorcum 39 Verwijzing in: Willemse, J. (2006). Anders kijken: een breder zicht op menselijk gedrag, p. 330. Houten: Bohn Stafleu van Loghum 40 Doeleman, R. (2004) Sociale cohesie en gemeenschapsontwikkeling, p.1. Bekeken 14-04-2009, op
http://studiedocumenten.googlepages.com/Sociale_cohesie_en_gemeenschapsontwi.pdf, 41 Stel, J. van der (2004). Handboek Preventie: voorkomen van psychische problematiek en bevorderen van geestelijke gezondheid, p.
124. Assen: Uitgeverij van Gorcum. 42 Völker, B.(2005) Burgers in de Buurt, p. 9. Amsterdam: Amsterdam University Press 43 Komter, A. E., Burgers, P. L. J., Engbersen, G. (2000). Het cement van de samenleving: een verkennende studie over solidariteit en
cohesie, p.52. 44 Völker, B.(2005) Burgers in de Buurt, p. 9. Amsterdam: Amsterdam University Press 45 Völker, B.(2005) Burgers in de Buurt, p. 10. Amsterdam: Amsterdam University Press 46 Völker, B.(2005) Burgers in de Buurt, p. 26. Amsterdam: Amsterdam University Press 47 Sociaal en Cultureel Planbureau (2008). Betrekkelijke Betrokkenheid, p. 34. Den Haag: Sociaal en Cultureel Planbureau 48 Völker, B.(2005) Burgers in de Buurt, p. 56. Amsterdam: Amsterdam University Press 49 Sociaal en Cultureel Planbureau (2008). Betrekkelijke Betrokkenheid, p. 98. Den Haag: Sociaal en Cultureel Planbureau 50 Völker, B.(2005) Burgers in de Buurt, p. 42. Amsterdam: Amsterdam University Press 51 Sociaal en Cultureel Planbureau (2008). Betrekkelijke Betrokkenheid, p. 22. Den Haag: Sociaal en Cultureel Planbureau 52 Völker, B.(2005) Burgers in de Buurt, p. 26. Amsterdam: Amsterdam University Press 53 Sociaal en Cultureel Planbureau (2008). Betrekkelijke Betrokkenheid, p. 18. Den Haag: Sociaal en Cultureel Planbureau 54 Völker, B.(2005) Burgers in de Buurt, p. 28. Amsterdam: Amsterdam University Press 55 Gezondheid EU (2009). Sociale omgeving (2009), geraadpleegd op 14-04, op http://ec.europa.eu/health-
eu/my_environment/social_environment/index_nl.htm 56 Völker, B.(2005) Burgers in de Buurt, p. 46. Amsterdam: Amsterdam University Press 57 Noord en Eembode (2008) ‘Laat de burger mondiger zijn’. Geraadpleegd 17-04-2009, op http://www.echo.nl/ge-
bu/buurt/lees/819655/laat.de.burger.mondig.zijn/ 58 Sociaal en Cultureel Planbureau (2008). Betrekkelijke Betrokkenheid, p. 341. Den Haag: Sociaal en Cultureel Planbureau 59 Delamere, T. A (1999) Development of a scale to measure local resident perceptions of the social impacts of community festivals.
Canadian Association for Leisure Studies 60 1. Delamere, T. A (1999) Development of a scale to measure local resident perceptions of the social impacts of community festivals.
Canadian Association for Leisure Studies
2. Fredline, E. (2006) ‘Host community perceptions of the impacts of events’. Gold Coast: CRC for Sustainable Tourism
3. Bowdin et al (2001). Events Management. Oxford: Butterworth-Heineman
4. Jagt, P. V., Donders, J., Brinkhuijsen, M. (2008) Kunst als schroevendraaier. Wageningen : Alterra
5. Sociaal en Cultureel Planbureau (2008). Betrekkelijke Betrokkenheid, p 341. Den Haag: Sociaal en Cultureel Planbureau 61 Delamere, T. A (1999) Development of a scale to measure local resident perceptions of the social impacts of community festivals, p.
772. In EVENTS AND PLACE MAKING Canadian Association for Leisure Studies 62 Delamere, T. A (1999) Development of a scale to measure local resident perceptions of the social impacts of community festivals, p.
772. In EVENTS AND PLACE MAKING Canadian Association for Leisure Studies
40
Hoofdstuk 3 – Onderzoeksmethodologie
Dit onderzoek is gebaseerd op literatuuronderzoek en praktijkonderzoek. In dit hoofdstuk wordt de
methodiek van het praktijkonderzoek besproken. Er wordt besproken welk onderzoeksmodel er
wordt gebruikt en hoe het onderzoek is ontworpen. Vervolgens wordt er gekeken naar de
onderzoekspopulatie. Daarna wordt er gekeken naar het meetinstrument dat gebruikt wordt voor
dit onderzoek. Tenslotte wordt de techniek besproken.
3.1 Onderzoeksmodel
Het onderzoeksmodel dat hier gebruikt wordt
combinatie van 2 wijzen van onderzoek, name
praktijkonderzoek. Eerst wordt er literatuuronderzoek verricht.
Vervolgens wordt er onderzoek in
deze twee soorten onderzoek worden vervolgens vergeleken en hieruit
wordt een conclusie getrokken.
3.2 Onderzoeksontwerp
Dit onderzoek maakt gebruik van
in drie deelvragen. Deze deelvragen zijn
alle drie een deel van de hoofdvraag dekken. Op deze manier kan
met de antwoorden van deze deelvragen de hoofdvraag worden
beantwoord.
Het literatuuronderzoek loopt vanaf het begin van het onderzoek
Het praktijkonderzoek kan in tijdsduur verdeeld worden in werven, interviewen en analyseren.
Het praktijkonderzoek neemt ongeveer een derde v
gestart in maart 2009 en liep af in mei 2009.
Door middel van het kwalitatieve praktijkonderzoek wordt er naar gestreefd om antwoorden te
verkrijgen die van hoge kwaliteit zijn. Deze hoge kwaliteit wordt gewaarborgd door enerzijds de
keuze van respondenten en anderzijds het onderzoeksinstrument. De be
hier bedoeld als valide en betrouwbaar.
3.3 Onderzoekspopulatie
De onderzoekspopulatie die voor dit onderzoek wordt benaderd
die beroepsmatig met evenementen of de sociale zijde van Haarlem in
professionals worden gekozen op basis van hun beroep of hun projecten.
Om de uitkomsten van dit onderzoek te kunnen generaliseren, wordt er voor gekozen om zo
verschillend mogelijke professionals te benaderen. De respondenten komen
categorieën:
smodel dat hier gebruikt wordt gaat uit van een
combinatie van 2 wijzen van onderzoek, namelijk literatuuronderzoek en
Eerst wordt er literatuuronderzoek verricht.
Vervolgens wordt er onderzoek in de praktijk gedaan. De uitkomsten van
deze twee soorten onderzoek worden vervolgens vergeleken en hieruit
gebruik van een hoofdvraag die is opgedeeld
ragen. Deze deelvragen zijn zo geformuleerd dat zij
alle drie een deel van de hoofdvraag dekken. Op deze manier kan Figuur 3.1 Proce
met de antwoorden van deze deelvragen de hoofdvraag worden
Het literatuuronderzoek loopt vanaf het begin van het onderzoek, februari 2009 tot april 2009.
Het praktijkonderzoek kan in tijdsduur verdeeld worden in werven, interviewen en analyseren.
Het praktijkonderzoek neemt ongeveer een derde van de onderzoekstijd in beslag, en werd
gestart in maart 2009 en liep af in mei 2009. Het werven loopt hier gelijk met het interviewen.
Door middel van het kwalitatieve praktijkonderzoek wordt er naar gestreefd om antwoorden te
verkrijgen die van hoge kwaliteit zijn. Deze hoge kwaliteit wordt gewaarborgd door enerzijds de
keuze van respondenten en anderzijds het onderzoeksinstrument. De beoogde kwaliteit wordt
hier bedoeld als valide en betrouwbaar.
atie die voor dit onderzoek wordt benaderd, zijn professionals uit Haarlem
die beroepsmatig met evenementen of de sociale zijde van Haarlem in aanraking komen. Deze
gekozen op basis van hun beroep of hun projecten.
Om de uitkomsten van dit onderzoek te kunnen generaliseren, wordt er voor gekozen om zo
verschillend mogelijke professionals te benaderen. De respondenten komen uit 3 professionele
41
Figuur 3.1 Proces
, februari 2009 tot april 2009.
Het praktijkonderzoek kan in tijdsduur verdeeld worden in werven, interviewen en analyseren.
de onderzoekstijd in beslag, en werd
Het werven loopt hier gelijk met het interviewen.
Door middel van het kwalitatieve praktijkonderzoek wordt er naar gestreefd om antwoorden te
verkrijgen die van hoge kwaliteit zijn. Deze hoge kwaliteit wordt gewaarborgd door enerzijds de
oogde kwaliteit wordt
, zijn professionals uit Haarlem
g komen. Deze
Om de uitkomsten van dit onderzoek te kunnen generaliseren, wordt er voor gekozen om zo
uit 3 professionele
42
- Gemeentelijke medewerkers;
- Evenementenorganisatoren;
- Maatschappelijke medewerkers.
Bij het begin van het onderzoek wordt er gekeken welke professionals er in Haarlem relevante
kennis bezitten voor dit onderzoek. Er zijn een aantal geselecteerd professionals geselecteerd
op basis van taken en beroep.
Binnen de gemeente komt dit neer op medewerkers die kennis hebben van evenementen, de
sociale omgeving en het culturele beleid. Er is voor gekozen om bewoners niet te interviewen.
Een verdere motivatie hiervan is te vinden in de bijlage 6.8.
Bij de evenementenorganisatoren wordt er gekeken naar een verscheidenheid van
publieksevenementen. Er wordt door de onderzoeker beoogd om zowel grote als kleine
publieksevenementen te bekijken. Er is hier een duidelijke keus gemaakt voor evenementen die
in de publieke ruimte, dus op straat, plaatsvonden. Deze keuze is voortgekomen uit de aanname
dat deze evenementen meer contact met de sociale omgeving hebben .
Bij de sociale medewerkers is er gezocht naar professionals die met verschillende groepen in
aanraking kwamen om een zo volledig mogelijk beeld te creëren. Ook de verdere onderbouwing
voor de gekozen respondenten en grootte van de populatie is te vinden in de bijlage 6.8. Bijlage
6.9 is een mindmap die de deelgebieden van dit onderzoek laat zien met de respondenten.
De respondenten worden benaderd door middel van wervende e-mailberichten. In deze
berichten wordt het verzoek voor een interview toegelicht en er wordt een uitnodiging namens
het Lectoraat Citymarketing en Leisure meegestuurd. Wanneer er binnen 2 weken geen reactie
wordt ontvangen, dan wordt er een herinneringse-mail gestuurd. Wanneer ook hier een reactie
uitblijft, wordt er gebeld naar de organisatie.
Aangezien de interviews zich specifiek op Haarlem richten, zijn de gegevens te specifiek om te
kunnen generaliseren. Wel zouden de elementen die uit het gehele onderzoek naar voren
komen, meer algemeen zijn en dus eventueel wel te generaliseren. Doordat deze elementen
voortkomen uit de combinatie van literatuuronderzoek en interviews, wordt aangenomen dat
deze meer algemeen van aard zijn.
43
3.4 Meetinstrument
Dit onderzoek is opgezet als een kwalitatief onderzoek. Het onderwerp wordt beperkt
onderzocht en alleen in de stad Haarlem. Er is gekozen voor kwalitatief onderzoek omdat dit
geacht wordt het beste en meest volledige, brede beeld te geven van het onderwerp.
Aangezien dit een kwalitatief onderzoek is, is er een beperkte keuze uit meetinstrumenten.
Vanwege de verkennende aard van dit onderzoek is er gekozen om gebruik te maken van
interviews. Het praktijkonderzoek wordt uitgevoerd doormiddel van halfgestructureerde
interviews. De keuze voor halfgestructureerde interviews komt voort uit de wens om bij ieder
interview vergelijkbare onderwerpen te bespreken. Op die manier zijn de interviews
makkelijker te vergelijken.
Deze interviews worden ‘face-to-face’ gehouden met de respondenten. Er wordt gebruik
gemaakt van een topiclijst waarop de globale onderwerpen zijn genoteerd waarover gepraat
wordt tijdens dit interview. Deze topiclijst staat in bijlage 6.12.
De variabelen waar de nadruk op ligt in de topiclijst, zijn evenementen en de sociale omgeving.
Bij elk interview wordt er een lijst meegenomen met de operationalisatie van de twee
variabelen.
In de periode van de interviews wordt er beoogd om zo snel mogelijk de interviews te houden
om tijd voldoende tijd vrij te hebben voor het transcriberen en analyseren van de interviews. Er
kunnen ongeveer 2 tot 3 interviews per week worden gehouden.
3.5 Technieken
Elk interview wordt na het opnemen woord voor woord uitgetypt, getranscribeerd. De analyse
gebeurt door middel van een thema-analyse. Hierbij worden er in de tekst gekeken naar
trefwoorden over een bepaald onderwerp. Deze trefwoorden worden ondergebracht in thema’s;
onderwerpen waarover wordt gepraat. Vervolgens wordt gekeken wat er over een onderwerp
gezegd wordt en hoe dit wordt gezegd. Er is gekozen voor thema-analyse, omdat op deze wijze
ook informatie uit de manier van praten, de discourse, kan worden gehaald bij een interview. Bij
de analyse zijn de compleet uitgetypte transcripten geheel doorgelezen waarbij trefwoorden en
belangrijke passages gemarkeerd werden. Deze trefwoorden en passages werden vervolgens
vastgelegd in tabellen waarna zij gemarkeerd werden met thema’s; de onderwerpen. Vervolgens
werd er, naar het lezen en markeren, bekeken hoe en wat de respondent over een onderwerp
heeft gezegd. Dit leidde vervolgens tot beantwoording van de onderzoeksvragen. Hiernaast zijn
44
alle interviews nog een tweede keer doorgelezen om te staven wat er bij de analyse is bevonden
en om het interview na te lezen op genoemde elementen van publieksevenementen die genoemd
waren. Deze elementen werden vervolgens ook vastgelegd in een tabel.
45
Hoofdstuk 4 –Praktijkonderzoek
Hier wordt de kern van het onderzoek geraakt; wat is er in de praktijk nu eigenlijk naar
voren gekomen over het onderzoeksonderwerp? In dit hoofdstuk worden verschillende
kanten van het praktijkonderzoek belicht. Er wordt gestart met een beschrijving van het
praktijkonderzoek vanuit een praktisch oogpunt. De context wordt besproken, samen met
wat er nu eigenlijk onderzocht is en hoe. Vervolgens, in hetzelfde gedeelte, wordt er
gekeken naar de gebruikte technieken, hoe deze in de praktijk gebruikt werden en hoe dit
werkte. Daarop volgt er een bespreking van de onderzoeksresultaten en hoe deze
geanalyseerd zijn. Als laatste wordt er een conclusie getrokken uit de
onderzoeksresultaten.
46
4.1 Beschrijving van het praktijkonderzoek
Het uitgevoerde onderzoek heeft te maken met allerlei omstandigheden, net als ieder onderzoek.
Deze omstandigheden worden hier besproken in de context van het onderzoek. Ook wordt hier
besproken wat er is onderzocht en hoe dit is gebeurd. De gebruikte interviewtechnieken volgen,
samen met de discussie van de uitvoering en het gebruik van de interviewtechnieken.
4.1.1 Context
De context is een verzameling van omgevingselementen die eventueel van invloed zouden
kunnen zijn op het praktijkonderzoek. Hoewel grondige voorbereiding ervoor kan zorgen dat
een praktijkonderzoek enigszins loopt zoals de onderzoeker wil, is het onderzoek ook
onderhevig aan de context waarin het plaatsvindt. De contextelementen die hieronder worden
besproken zijn de fysieke, sociale, economische, politieke en onderzoekscontext.
4.1.1.1 Fysieke context
De fysieke context is de locatie van het praktijkonderzoek. Dit vond in de meeste gevallen plaats
in het kantoor of gebouw waar de geïnterviewde werkte. In één geval vond het interview plaats
in een projectruimte van het gebouw van Hogeschool INHolland en in een ander geval in de
huiskamer van een respondent. Doordat de respondenten niet per se hoefden te reizen voor het
interview, werd het ongemak voor de respondenten geminimaliseerd. Door de rustige plaatsen
waar het interview is opgenomen, zijn alle geluidsopnamen helder en goed te beluisteren. Ook
zorgde de rustige en vertrouwde plaats ervoor dat respondenten zich konden concentreren en
dus voornamelijk op het onderwerp bleven.
4.1.1.2 Sociale, Economische en Politieke context
In Haarlem wordt er veel tijd en energie gestoken in het zorgen dat het een optimale stad blijft
om te wonen en te leven. In Haarlem zijn een aantal wijken waar op het sociale terrein nog wat
te winnen valt. Zo kunnen jongeren bijvoorbeeld een beter toekomst perspectief63 gegeven en
kunnen bepaalde wijken op verschillende niveaus te verbeteren64. Ook is er een
beleidsdoelstelling om de betrokkenheid van inwoners bij de eigen wijk te vergroten65.
Evenementen kunnen hier een rol in spelen, vooral wanneer bekend is wat voor invloed zij
kunnen hebben op de sociale omgeving. Door de kredietcrisis die op dit moment woedt, worden
gemeenten gedwongen om keuzes te maken als het gaat om de subsidie en organisatie van
evenementen. De gemeente moet zich ten slotte ook verantwoorden als het gaat om het
evenementenbeleid. De gemeente Haarlem heeft een evenementenbeleid waarin staat dat er een
47
ontmoedigingsbeleid van toepassing is op de evenementen die niet voldoende op de stad
aansluiten.
4.1.1.3 Onderzoekscontext
De onderzoekscontext bestaat uit de identiteit van de onderzoeker, de verhouding tussen de
onderzoeker en de respondenten, het verloop van het praktijkonderzoek en de veranderingen
die plaatsvonden in de loop van het onderzoek.
Identiteit van de onderzoeker
De onderzoeker is een studente aan de Hogeschool INholland. Tijdens de interviews had de
onderzoeker altijd de rol van de onderzoeker en student. De interesse van de onderzoeker in het
onderwerp zorgde ervoor dat elk interview enthousiast en met ruimvoldoende informatie
voorhanden werd gehouden. De onderzoeker is niet woonachtig in Haarlem, wat betekende dat
er geen ervaring was met het wonen in deze stad. Dit riep enigszins een barrière op. Naarmate
het onderzoek vorderde, kreeg de onderzoeker meer informatie en kon deze zich in ieder geval
tot aspirant-Haarlemmer rekenen. Deze identiteit is echter niet in het onderzoek naar voren
gekomen. De afstand die dit enigszins creëerde werd zo goed mogelijk opgelost door zoveel
mogelijk informatie op te zoeken.
De onderzoeker en de respondenten
De onderzoeker was in de rol van onderzoeker en student altijd ‘op bezoek’ bij de respondenten.
De respondenten waren bereid om hun kennis te delen in het kader van het onderzoek en de
student te helpen. Persoonlijke affiniteit met het onderwerp was vaak een tweede reden om deel
te nemen aan het onderzoek. Daar stond vaak de verwachting tegenover dat de respondenten de
eventuele uitkomsten te horen zouden krijgen. Alle respondenten waren zeer voorkomend, erg
informatief en bereid zaken uit te leggen.
Verloop van het praktijkonderzoek
Het praktijkonderzoek is relatief goed verlopen. De respondenten vulden elkaar als op
natuurlijke wijze aan. Non-respons op de uitnodiging was in het begin van het onderzoek een
klein obstakel, maar dit werd overwonnen doordat respondenten andere mogelijke
respondenten aanraadden. Bij een aantal interviews kwam het interview een beetje moeilijk op
gang. Het grootste deel van de interviews verliep voorspoedig. Vaak gaven respondenten wel in
het voorgesprek aan er niet zeker van te zijn of zij antwoord konden geven op alle vragen. Dit
bleek echter nauwelijks het geval.
48
Veranderingen die plaatsvonden
In de loop van het praktijkonderzoek werden de interviews minder geforceerd omdat de
onderzoeker de onderwerpen beter kende. De aard van het interview verschoof ook omdat de
onderzoeker over meer informatie beschikte en daardoor een volwaardige gesprekspartner
werd. Verder werden een aantal topics uit de topiclijst niet meer gebruikt omdat zij zeer
onpraktisch of onrelevant bleken te zijn.
4.1.2 Wat werd er onderzocht?
Dit onderzoek draaide om de vraag welke elementen van publieksevenementen invloed hebben
op de sociale omgeving. De informatie bestond uit de beleving van de geïnterviewden en hun
mening, evenals wat zij in hun dagelijks werk tegenkomen over het onderwerp. Niet alleen kant-
en-klare antwoorden over de hoofd- en deelvragen werden gezocht, maar ook informatie over
diverse onderwerpen om de onderzoeksvragen heen. Uit de gesprekken en de verhalen werden
als het ware elementen van evenementen ‘gedestilleerd’ om te helpen de hoofdvraag te
beantwoorden.
4.1.3 Hoe werd er onderzocht?
Door middel van de halfgestructureerde interviews die tussen de 30 minuten en 70 minuten
duurden, is geprobeerd om zoveel mogelijk informatie over het te onderzoeken naar voren te
brengen. Vervolgens werden de interviews, die op band waren opgenomen, getranscribeerd.
Deze transcripten zijn vervolgens geanalyseerd met behulp van thema-analyse. Dit proces is
uitgebreider besproken in paragraaf 3.5 Technieken.
4.1.4 Gebruikte interviewtechnieken
Tijdens het interviewen is er gebruik gemaakt van zowel verbale als non-verbale technieken. Dit
is voornamelijk op een complementaire manier gedaan.
Verbale interviewtechnieken
De verbale technieken van het interviewen bestonden voornamelijk uit het stellen van open
vragen waarop verschillende antwoorden mogelijk waren. Zo werden de respondenten
uitgenodigd uit hun eigen ervaringen te putten. Verder werd er effectief gebruikt gemaakt van
doorvragen, parafraseren en het laten vallen van stiltes. Vooral dit laatste, het laten vallen van
stiltes, bleek een effectief middel om net iets meer informatie uit de respondenten te krijgen.
49
Non-verbale communicatie elementen
Non-verbaal is er voornamelijk grote aandacht besteed aan het hebben van een open houding
tijdens de interviews om te respondenten op hun gemak te stellen. Verder werd er zoveel
mogelijk ontspannen oogcontact gemaakt en werd de lichaamshouding van de respondent
gespiegeld om de respondenten op hun gemak te stellen.
4.1.5. Uitvoering en gebruik
Bij elk interview is eerst uitgelegd om wat voor onderzoek het ging, voor zover dit nog niet
duidelijk was. Vervolgens is gevraagd of de respondent akkoord ging met het opnemen van het
interview. Hierna begon het interview. Dit gebeurde meestal door een inleidende vraag te stellen
over de werkzaamheden van de respondent. Vervolgens werd er met de volgende vraag een
brug geslagen tussen de werkzaamheden van de respondent en het onderzoeksonderwerp. In
sommige gevallen legden de respondenten de verbinding zelf.
De onderwerpen op de topiclijst zijn niet in een vaste volgorde besproken, al naar gelang het
interview vorderde werd er een volgend onderwerp gekozen. Wanneer een respondent een
onduidelijk antwoord gaf, werd er om verheldering gevraagd door middel van doorvragen of
werd er geparafraseerd om vast te stellen dat het antwoord goed was begrepen. In een aantal
gevallen werd de vraag in een iets gewijzigde vorm later in het interview nogmaals gesteld.
Na afloop van het interview is de respondent bedankt en is nogmaals verteld dat het transcript
ter goedkeuring zal worden toegestuurd. Bij een aantal interviews vond er na afloop nog een
nagesprek plaats .
50
4.2 Onderzoeksresultaten en data-analyse
In deze paragraaf worden de belangrijkste bevindingen besproken die uit het praktijkonderzoek
naar voren zijn gekomen. Deze onderzoeksresultaten zijn verkregen door het analyseren van de
gehouden interviews; de analyse wordt hier ook kort besproken. Als laatste wordt er gekeken
naar de validiteit en betrouwbaarheid van de uitkomsten van dit onderzoek.
4.2.1 Belangrijke bevindingen
Hier worden de belangrijkste bevindingen uit het praktijkonderzoek gepresenteerd. Dit zijn de
hoofdlijnen van antwoorden die zijn verkregen op de onderzoeksvragen.
4.2.1.1 Deelvraag 1 Wat zijn kenmerken van publieksevenementen waarop zij onderverdeeld en
getypeerd kunnen worden?
Hoe onderscheiden publieksevenementen zich effectief van elkaar? Het ene publieksevenement
is het andere niet. Bij de gemeente is het vooral belangrijk dat publieksevenementen qua inhoud
en doelgroep aansluiten bij Haarlem en dat er voldoende aanbod aanwezig is in de breedte.
Er wordt in veel interviews een soort natuurlijke scheiding gecreëerd tussen grote en kleine
publieksevenementen. Er heerst twijfel bij de respondenten of een ‘klein’ evenement eigenlijk
wel een publieksevenement is. Vaak wordt de grootte van het publieksevenement ook in
verband gebracht met de invloed ervan. Een onderscheidend kenmerk dat dus veelvuldig wordt
aangehaald, is de grootte van een publieksevenement. Maar ook in termen van overlast wordt er
gesproken over publieksevenementen. Meestal wordt er dan gesproken over de negatieve
invloed. Toch wordt hier minder de nadruk op gelegd. Het is een noodzakelijk kwaad dat
voortkomt uit publieksevenementen, maar vaak toch minimaal is. Overlast wordt voornamelijk
geregistreerd door mensen die praktisch naast het evenement wonen.
Wanneer in algemene zin over evenementen gesproken wordt, dus zonder nadruk op de invloed,
wordt vaak de inhoud van het evenement aangehaald. Een respondent zei bijvoorbeeld: ‘ze
onderscheiden zich op zich al doordat het een heel ander soort evenement is’66. De ‘soort’ wordt in
de context vertaald als de inhoud van een evenement. Dat wil zeggen dat er veelal als eerste of
het meeste naar de inhoud gerefereerd wordt, wanneer er over een evenement gesproken
wordt. Andere kenmerken die met minder nadruk genoemd werden, waren:
- Doelgroep
- Overlast
- Financiën
- Kwaliteit
51
4.2.1.2 Deelvraag 2 Wat is de sociale omgeving en hoe wordt deze beïnvloed?
Hoewel het begrip ‘sociale omgeving’ in de literatuur niet eenduidig wordt omschreven, gebeurt
dat in de interviews wel. De sociale omgeving wordt in de interviews omschreven als ‘De plek
waar iemand leeft, zowel in fysieke zin, als de mensen en relaties om iemand heen’.
De sociale omgeving wordt op verschillende manieren beïnvloed, maar voornamelijk door de
kwaliteit van de fysieke omgeving op een bepaald peil te houden. Het kan gezien worden als een
basisvoorziening die op een bepaald niveau moet worden gehouden. Het gaat hier om de
kwaliteit; de fysieke omgeving moet schoon en onderhouden zijn. Als dit niet het geval is, dan
zet het een vicieuze cirkel in gang waarbij niemand zich meer verantwoordelijk voelt voor de
omgeving. Het gevolg is dat de sociale omgeving dan steeds meer verloederd. Sociaal gezien
moet er vooral contact zijn, dit is een voorwaarde voor gezonde sociale relaties in de sociale
omgeving. Dit contact kan leiden tot een saamhorigheid die de sociale omgeving verbeterd.
Wanneer de sociale omgeving goed verzorgd is, brengt dit een gevoel van welzijn met zich mee.
Op het gemeentelijk niveau wordt er hard aan gewerkt om in Haarlem de sociale omgeving als
het ware op peil te houden. Dit gebeurt door middel van verschillende initiatieven. Voorbeelden
hiervan zijn het Leefbaarheidbudget, Het Beste Idee en Wijkcontracten. Deze initiatieven zorgen
ervoor dat de sociale omgeving verbeterd of beïnvloed kan worden in fysieke en sociale zin.
4.2.1.3 Deelvraag 3 Zijn er elementen van publieksevenementen te onderscheiden die aan de sociale
omgeving bijdragen of het juist tegenwerken?
Publieksevenementen beïnvloeden de sociale omgeving op twee niveaus, namelijk op
stadsniveau en op buurtniveau. Op het stadsniveau maken publieksevenementen de stad
gewoon een leuke plek om te wonen doordat het bijdraagt aan de levendigheid en aan de
mogelijkheden van vrijetijdsbesteding. Dit geldt niet alleen voor de bewoners van een stad, maar
het maakt de stad ook aantrekkelijker voor bezoekers van buitenaf die op hun beurt er weer
voor zorgen dat de economie gestimuleerd wordt.
Op het buurtniveau is vooral de ontmoeting belangrijk tussen de bewoners van dezelfde buurt.
Zoals in paragraaf 4.2.1.1 al werd aangegeven, wordt er op het moment dat er door de
respondenten over invloed gesproken wordt, onderscheid gemaakt in de grootte van een
evenement . Bij grotere evenementen zoals Bevrijdingspop wordt voornamelijk benadrukt dat
deze de stad leuker maken en deze belangrijk zijn voor de vrijetijdsbesteding. Kleinere
evenementen worden niet direct genoemd, maar wanneer er eenmaal over gesproken wordt,
wordt van de kleinere evenementen vaak aangegeven dat zij op buurtniveau meer invloed
52
hebben dan de grotere evenementen. Kleine evenementen kunnen vooral op een lager niveau
worden ingezet. Zoals een van de respondenten aangaf: ‘De sociale omgeving kan positief
worden beïnvloedt door kleinschalige evenementen die de sociale cohesie versterken’67.
In totaal zijn er 33 elementen genoemd. De totale lijst is te vinden in bijlage 6.13 en de
gerangschikte lijst is te vinden in bijlage 6.14. Van de genoemde elementen zijn er 10 elementen
het sterkst naar voren gekomen. Hiervan staan er 2 duidelijk bovenaan. Dit zijn ‘Ontmoetingen’
en ‘Ruimtelijk/infrastructurele overlast’. Ontmoetingen werden erg benadrukt omdat zij veel
neveneffecten hebben. Zij kunnen namelijk de sociale omgeving op verschillende manieren
positief beïnvloeden, bijvoorbeeld door het creëren van contact en respect en sociale controle.
Dit effect geldt vooral op buurtniveau; als mensen uit dezelfde buurt elkaar tegenkomen. De
ruimtelijk en infrastructurele overlast is kennelijk de meest prominente en meest gevoelde
overlast. Hieronder valt het afzetten van wegen en straten, parkeeroverlast en overmatige
drukte op wegen en paden.
4.2.2. Manier van analyseren
Zoals is besproken in paragraaf 3.5 Technieken, is er voor de analyse gebruik gemaakt van een
thema-analyse. Deze analyse gebruikt een stapsgewijs systeem om informatie uit interviews te
halen. Aangezien de hoofdvraag een aantal elementen zoekt, zijn de interviews, aanvullend op de
thema-analyse, nog een tweede keer nagelezen. Tijdens dit nalezen lag de nadruk op genoemde
elementen van evenementen die de sociale omgeving beïnvloeden. Deze elementen zijn
vastgelegd in een lijst en vervolgens gerangschikt op het aantal keer dat zij genoemd zijn. Ook
diende de tweede keer nalezen om de gevonden thema’s van de thema-analyse te controleren.
4.2.3. Validiteit en betrouwbaarheid
Aangezien dit een kwalitatief onderzoek is, zijn validiteit en betrouwbaarheid hier van een
andere aard dan bij kwantitatief onderzoek. Bij kwalitatief onderzoek is het feitelijk onmogelijk
om exact dezelfde resultaten te behalen bij herhaling van een onderzoek, omdat de feitelijke
situatie veranderd68. Betrouwbaarheid houdt in dat het onderzoek herhaald zou kunnen worden
als de situatie niet zou zijn veranderd. Dit zou mogelijk moeten zijn bij dit onderzoek; de
technieken zijn duidelijk beschreven en de geanalyseerde materialen en analyses zijn erbij
geleverd en duidelijk beschreven. Validiteit is hier de kwestie of er daadwerkelijk gemeten is
wat er beoogd was te meten. Door bij het grootste deel van de respondenten definities te vragen
van de onderzochte onderwerpen wordt voor een deel gewaarborgd dat de onderzoeker en de
respondent het daadwerkelijk over hetzelfde onderwerp spraken. Echter, in een aantal
interviews is in plaats van het woord ‘sociale omgeving’ het woord ‘leefomgeving’ gebruikt, wat
53
misschien een andere strekking impliceert. Ook is niet elke respondent om een definitie
gevraagd. Dit kan als gevolg hebben dat de validiteit van dit onderzoek enigszins is aangetast.
54
4.3 Conclusies praktijkonderzoek
Dit praktijkonderzoek is uitgevoerd om via de deelvragen antwoord te geven op de volgende
hoofdvraag:
Welke elementen kunnen er bij publieksevenementen in de stad Haarlem aangewezen worden
die een invloed hebben op de sociale omgeving?
Om de hoofdvraag te beantwoorden, wordt eerst gekeken naar de antwoorden die het
praktijkonderzoek op de deelvragen heeft geleverd. De eerste deelvraag luidde: wat zijn
kenmerken van publieksevenementen waarop zij onderverdeeld en getypeerd kunnen worden?
In de interviews werden publieksevenementen voornamelijk op grootte ingedeeld en in twee
categorieën; groot en klein. Bij grote evenementen hadden de respondenten vaak
Bevrijdingspop voor ogen, bij kleine evenementen werd er vaak gesproken over buurtfeesten en
–barbecues. Naast de indeling op grootte werd er vaak als eerste over de inhoud van een
evenement gesproken. Dit bepaald namelijk als het ware aard van het evenement.
De tweede deelvraag was: wat is de sociale omgeving en hoe wordt deze veranderd? Hier was
het belangrijk om te ontdekken wat er verstaan werd onder het begrip sociale omgeving. Hierbij
was het antwoord dat de sociale omgeving de plaats is waar iemand leeft, zowel in de fysieke zin
als de mensen en relaties om iemand heen om, dus in sociale zin. De beïnvloeding heeft vooral te
maken met kwaliteit en contact. Fysieke voorzieningen zoals woningen, groen en cultuur
moeten op orde zijn en tussen de mensen moet er contact en respect aanwezig zijn. Het gevoel
moet heersen dat de stad of buurt van iedereen is.
De laatste deelvraag verkent elementen die de sociale omgeving beïnvloeden: zijn er elementen
van publieksevenementen te onderscheiden die aan de sociale omgeving bijdragen of het juist
tegenwerken? Een simpel antwoord op deze deelvraag is: ja. Er zijn elementen te onderscheiden
die aan de sociale omgeving bijdragen en die het tegenwerken. Er is een sterkte top 10 uit het
praktijkonderzoek naar voren gekomen die de sociale omgeving beïnvloedt. Deze top 10 is:
1. Ontmoetingen;
2. Ruimtelijke/infrastructurele overlast;
3. Economische bijdrage;
4. Communicatie;
5. Kennis verspreiden/educatie;
6. Een toevoeging aan de mogelijkheden van vrijetijdsbesteding;
7. Niet gespecificeerde overlast;
55
8. Vrijwilligers;
9. Aansluiting doelgroep/programmering;
10. Geluidsoverlast.
De 33 genoemde elementen zijn ook het antwoord op de hoofdvraag. De 33 elementen hebben
allemaal op een eigen manier invloed op de sociale omgeving in Haarlem. De 10 belangrijkste
zijn het meeste waargenomen of het meest prominent aanwezig. Opvallend is dat 6 van de 10
invloeden positief zijn.
56
63 Gemeente Haarlem (2008) ‘Programma Begroting 2009-2013’, P. 83. Haarlem: Gemeente Haarlem 64 Gemeente Haarlem (2008) ‘Programma Begroting 2009-2013’, P. 143. Haarlem: Gemeente Haarlem 65 Gemeente Haarlem (2008) ‘Programma Begroting 2009-2013’, P. 5. Haarlem: Gemeente Haarlem 66 Zie transcript interview Maarten Divendal (2009), p. J7. 67 Zie transcript interview Hans Vriend (2009), p. D14. 68 Maso, I. en Smaling, A. (1998) ‘Kwalitatief Onderzoek’, P. 68. Utrecht:Boom
57
Hoofdstuk 5 – Conclusies en discussie
De beantwoording van de onderzoeksvraag en de deelvragen is natuurlijk waar het om
draait in een onderzoek, en zo ook in dit onderzoek. Hier komen de bevindingen van de
theorie en de praktijk samen. Dat is ook gelijk waar dit hoofdstuk mee begint: de
beantwoording van de onderzoeksvraag en deelvragen. Na het afronden van dit gedeelte,
volgt er een theoretische reflectie. Na de theoretische reflectie wordt dit hoofdstuk besloten
met de discussie van dit onderzoek op verschillende onderdelen.
58
5.1 Beantwoorden probleemstelling en onderzoeksvragen
In deze paragraaf zal antwoord gegeven worden op de hoofdvraag door de informatie uit het
literatuuronderzoek en het praktijkonderzoek te combineren. Allereerst zullen de deelvragen
beantwoord worden. Na het beantwoorden van alle deelvragen wordt er gekeken naar de
hoofdvraag.
5.1.1 Deelvraag 1 Wat zijn kenmerkende elementen van publieksevenementen waarop zij
onderverdeeld en getypeerd kunnen worden?
In het literatuuronderzoek is er eerst gezocht naar een geschikte definitie van een
publieksevenement. De gekozen en gehanteerde definitie is als volgt:
‘Een publieksevenement is een speciale gebeurtenis, die door een initiatiefnemer (individu, groep of
organisatie) bewust is gepland, en gericht is op een bepaalde doelgroep, om met een bewust
gekozen vorm, een bepaald doel te realiseren, waarbij de toegang verkregen kan worden voor
eenieder die hierheen willxix’.
Uit de theorie is gebleken dat er een aantal manieren zijn waarop publieksevenementen
onderverdeeld en getypeerd kunnen worden. Zo is uit de literatuur gebleken dat
publieksevenementen in de literatuur onder andere ingedeeld worden gebaseerd op hun grootte
in bezoekersaantallen, op basis van de invloed op hun omgeving en op basis van hun
programmering of inhoud. Bij publieksevenementen zijn 5 basiselementen te onderscheiden
waarop zij onderverdeeld kunnen worden. Deze 5 basiselementen zijn:
- Doelgroep;
- Locatie;
- Organisatie;
- Financiën;
- Inhoud.
Uit het praktijkonderzoek kwamen er iets andere onderscheidende elementen naar voren. In de
interviews werd er veelal een fundamenteel onderscheid gemaakt tussen kleinschalige en
grootschalige publieksevenementen, dus op grootte gebaseerd op de bezoekersaantallen. Naast
de onderscheiding op basis van de grootte werd er in de interviews vaak eerst verwezen naar de
inhoud van een publieksevenement. Andere termen die vaak genoemd werden als het ging over
een evenement, waren:
- Doelgroep;
- Overlast;
- Financiën;
- Kwaliteit.
59
Deze lijst is iets anders dan de lijst die uit de literatuur naar voren kwam. De Inhoud is een
element wat overeenkomt met de opsomming van elementen uit de literatuur. Bij de
uitgebreidere kenmerken komen ook de Financiën en de Doelgroep overeen. Het meest
genoemde elementen in de interviews, de grootte, komt niet voor in de lijst van
onderscheidende elementen. Hoewel de grootte van het publieksevenement in de literatuur wel
genoemd wordt, wordt deze in de 5 onderscheidende elementen onderverdeeld onder de
Organisatie van het publieksevenement, net als het element Kwaliteit. Kennelijk is de grootte
van een publieksevenement een onderscheidend kenmerk dat duidelijk geregistreerd wordt
door de respondenten en wordt daarom ook opgenomen in de lijst van onderscheidende
elementen, net als het element Kwaliteit. Gebaseerd op de uitkomsten van zowel het
literatuuronderzoek als het praktijkonderzoek, ziet de lijst van onderscheidende elementen er
als volgt uit:
- Inhoud;
- Grootte;
- Doelgroep;
- Locatie;
5.1.2 Deelvraag 2 Wat is de sociale omgeving en hoe wordt deze beïnvloed?
Het begrip sociale omgeving is in het literatuuronderzoek als volgt gedefinieerd: ‘De sociale
omgeving is het geheel aan sociale contacten en de sociaaleconomische positie van een persoon en
diens fysieke omgeving en de beleving ervan’.
Binnen de sociale omgeving zijn er drie onderdelen geselecteerd om dit onderzoek op te richten.
Deze drie onderdelen zijn: sociale cohesie, sociaal kapitaal en de fysieke leefomgeving. Deze drie
onderdelen vertegenwoordigen een groot deel van de sociale omgeving zoals hierboven
gedefinieerd. Sociale cohesie is een containerbegrip, maar wordt in dit onderzoek gedefinieerd
als: ‘sociale cohesie is de interne bindingskracht van een sociaal systeemlxx’. Sociaal kapitaal is
gedefinieerd als: ‘het totaal aan sociale netwerken en de bronnen waartoe een individu toegang
heeft’.lxxi De fysieke leefomgeving is precies dat: de plek waar iemand leeft en de fysieke
eigenschappen daarvan.
De sociale omgeving is dus in dit onderzoek samengevat in de drie onderdelen sociale cohesie,
sociaal kapitaal en de fysieke leefomgeving. Deze worden ten eerste beïnvloed door elkaar; een
positieve sociale cohesie kan zorgen voor sterker sociaal kapitaal. Sterk sociaal kapitaal kan
zorgen voor meer informele controle en binding met de buurt en daardoor leiden tot
verbetering van de fysieke kwaliteit van de buurt. Daarnaast wordt de sociale omgeving
- Organisatie;
- Financiën;
- Kwaliteit.
60
beïnvloed door een tal van zaken, zowel sociaal als fysiek. Zaken die de sociale omgeving
beïnvloeden, zijn:
- Homogeniteit van de leefgemeenschaplxxii;
- Verloederinglxxiii;
- Aanwezigheid van contactpunten zoals winkels, horeca en scholenlxxiv lxxv;
- Verhuismobiliteit;
- Criminaliteitlxxvi;
- (Sociale) Veiligheidlxxvii;
- Informele controle·.
In het praktijkonderzoek werd de sociale omgeving omschreven als de fysieke omgeving waarin
iemand leeft en de mensen en relaties om iemand heen. Dit komt overeen met de onderverdeling
die in de theorie is gemaakt; namelijk de sociale en de fysieke component. Ook de beïnvloeding
kwam grotendeels overeen. Tijdens de interviews werd er voornamelijk benadrukt dat zowel
het fysieke als het sociale onderdeel zijn van een vicieuze cirkel en elementen die elkaar
beïnvloeden. De fysieke omgeving werd in de interviews ook omschreven als een basisbehoefte
die op een bepaald niveau moet zijn om positief te kunnen zijn.
Van de invloeden die in de literatuur gevonden zijn, werden er tijdens de interviews maar twee
genoemd, namelijk verloedering en de informele controle. Tijdens de interviews lag de nadruk
vaak op fysieke kwaliteiten zoals de groenvoorzieningen en het onderhoud. Dit wordt in de
literatuur veelal genoemd als de tegenhanger van verloedering. Verder werd in de interviews
vooral benadrukt dat er contact nodig is tussen mensen in de sociale omgeving. In de literatuur
wordt dit contact zelf minder genoemd, maar de aanwezigheid van contactpunten des te meer,
wat impliceert dat contact in de literatuur ook een belangrijke rol speelt. De sociale omgeving
wordt opgemaakt uit een sociale component en een fysieke component. Deze twee beïnvloeden
elkaar maar worden ook door andere elementen beïnvloed, voornamelijk door de kwaliteit van
de fysieke omgeving en het contact in de sociale sfeer.
5.1.3 Deelvraag 3 Zijn er elementen van publieksevenementen te onderscheiden die aan de
sociale omgeving bijdragen of het juist tegenwerken?
In de theorie zijn een aantal invloeden te onderscheiden die een publieksevenement kan hebben
op de sociale omgeving. Deze invloeden kunnen zowel positief als negatief zijn en worden
veroorzaakt door een aantal elementen van publieksevenementen. Het bleek dat positieve
effecten voornamelijk door de doelgroep van het publieksevenement, de inhoud en de locatie
veroorzaakt worden. Deze elementen bleken de grootste positieve invloed te hebben op de
61
sociale omgeving van publieksevenementen. De negatieve invloed bleek vooraal veroorzaakt te
worden door het organisatorische element.
In totaal zijn er in de interviews 33 elementen genoemd, tegenover 18 gecombineerde invloeden
uit de literatuur. De elementen van de interviews lijken vaak sterk op de invloeden, maar zijn
daadwerkelijk een onderdeel van een publieksevenement. Om de uitkomsten te vergelijken, zijn
de 33 elementen ingedeeld onder de 5 hoofdzakelijke elementen. Op het moment dat de 33
elementen uit de interviews net als de elementen uit de literatuur worden ingedeeld op het
element dat het veroorzaakt, dan is er een verschuiving zichtbaar. Het organisatorische element
zorgt nu nog steeds voor negatieve invloeden, maar ook voor positieve invloeden. De verdeling
is meer gelijk getrokken. Toch blijven de negatieve invloeden organisatorisch. De lijst met
elementen en de oorzaken zijn te vinden in bijlage 6.15.
Het antwoord op de tweede deelvraag, is dat voornamelijk 4 elementen van
publieksevenementen invloed hebben op de sociale omgeving. Het organisatorische element is
voornamelijk verantwoordelijk voor negatieve invloeden, zoals overlast. Positieve invloeden op
de sociale omgeving worden veroorzaakt door de doelgroep, de inhoud en de locatie van een
publieksevenement.
5.1.4 Welke elementen kunnen er bij publieksevenementen in de stad Haarlem
aangewezen worden die een invloed hebben op de sociale omgeving?
Deze vraag kan na dit onderzoek op twee niveaus beantwoord worden. In dit onderzoek is een
lijst met elementen gemaakt die bestaat uit 7 basiselementen van een publieksevenement,
namelijk:
- Inhoud;
- Grootte;
- Doelgroep;
- Locatie;
Van deze basiselementen zijn 4 gezamenlijk verantwoordelijk voor de invloed van een
publieksevenement op de sociale omgeving. De belangrijkste elementen die invloed uitoefenen
zijn de Organisatie, de Inhoud, Doelgroep en de Locatie, dit is echter op een abstract niveau.
Op het niveau van specifiekere publieksevenementen zijn er andere elementen aan te wijzen die
de sociale omgeving van een publieksevenement beïnvloeden. Uit het praktijkonderzoek is een
lijst met meer specifieke elementen van publieksevenementen gekomen, die grotendeels
overeenkomt met de invloeden op de sociale omgeving. Deze lijst bevat 33 elementen die meer
- Organisatie;
- Financiën;
- Kwaliteit.
62
of minder van invloed zijn. Deze lijst is te vinden in bijlage 6.14. De elementen zijn gerangschikt
op basis van het aantal keer dat zij genoemd zijn. Uit deze rangschikking kwamen 10 elementen
sterk naar voren. Hieronder worden deze elementen besproken, samen met wanneer zij hun
invloed uitoefenen; voor, tijdens of na het publieksevenement.
1. Ontmoetingen ; Tijdens
Dit is een element dat in de literatuur en de in de interviews een belangrijke rol speelt.
Ontmoetingen kunnen de sociale omgeving op verschillende manieren beïnvloeden. Op
een basisniveau kan het er voor zorgen dat mensen contact leggen. Als mensen uit
dezelfde buurt of sociale omgeving elkaar op een publieksevenement ontmoeten kan dit
leiden tot ontwikkeling van sociale cohesie en ontwikkeling van sociaal kapitaal. Dit
element heeft vooral invloed tijdens het evenement zelf, omdat dit het punt is dat
mensen elkaar ontmoeten.
2. Ruimtelijke/infrastructurele overlast ; Voor Tijdens Na
Dit element wordt in de literatuur als een vorm van overlast genoemd. In de interviews
wordt dit gezien als het element wat de meeste negatieve invloed heeft op de sociale
omgeving. Onder deze overlast worden afgesloten wegen en parkeerproblemen
verstaan. Dit element heeft invloed op de sociale omgeving voor, tijdens en na het
publieksevenement.
3. Economische bijdrage Voor Tijdens Na
De economische bijlage is een element dat enigszins een indirecte invloed heeft.
Verondersteld wordt dat een betere economische voorziening zorgt voor een betere
sociale omgeving. Dit element wordt veroorzaakt door de bezoekers van een evenement.
Bij een groot publieksevenement waarbij in de stad verbleven wordt, kan dit element
vooraf al invloed hebben. Ook wanneer bezoekers langer in een stad of buurt blijven, kan
dit element doorwerken nadat een publieksevenement heeft plaatsgevonden.
4. Communicatie Voor Tijdens Na
Dit element is enigszins indirect te noemen. Op het moment dat er duidelijk
gecommuniceerd wordt met de omgeving van een publieksevenement, kan dit de
overlast tot een minimum beperken en de beleving van het publieksevenement positief
beïnvloeden. Dit omdat de buurt of omwonenden zich serieus genomen voelen en er
ideeën uitgewisseld kunnen worden. Dit element kan voor, tijdens en na het
publieksevenement worden ingezet.
63
5. Kennis verspreiden/educatie Tijdens
Publieksevenementen kunnen worden ingezet om de sociale omgeving positief te
beïnvloeden door de bezoekers te informeren en onderwijzen. Door kennis te
verspreiden kan bepaalde groepen een beter perspectief geboden worden, eventueel op
sociaal gebied. Dit element kan tijdens het publieksevenement worden ingezet.
6. Een toevoeging aan de mogelijkheden van vrijetijdsbesteding Tijdens
Een publieksevenement geeft mensen de kans om iets leuks te doen in hun omgeving
waardoor een gevoel van welzijn gecreëerd wordt. Dit element heeft effect op het
moment dat een publieksevenement plaatsvindt, omdat er alleen op dat moment gebruik
van gemaakt kan worden.
7. Niet gespecificeerde overlast Voor Tijdens Na
Dit is, net als de eerder genoemde ‘’Ruimtelijke/ Infrastructurele overlast’’, een element
die in de literatuur wordt genoemd als overlast in het algemeen. Dit is overlast die
tijdens de interviews vaak werd genoemd. Er werd niet gespecificeerd, maar het kan het
beste worden omschreven als alles wat de omwonenden een negatief gevoel geeft door
het publieksevenement. Dit kan dus voor, tijdens en na het publieksevenement
gebeuren.
8. Vrijwilligers Voor Tijdens Na
Het gebruik van vrijwilligers word door veel van de respondenten als een sociale
meerwaarde gezien. Het maakt het ten eerste mogelijk dat veel evenementen überhaupt
gerealiseerd worden, maar zorgt er ook voor dat mensen zich verbonden voelen met een
publieksevenement of een doel. Het kan sociale cohesie en sociaal kapitaal realiseren
voor, tijdens en na een publieksevenement, omdat vrijwilligers in al deze stadia ingezet
kunnen worden.
9. Aansluiting doelgroep/programmering Tijdens
Het aansluiten van de doelgroep en/of de programmering is een belangrijk element om
overlast of ergernis te voorkomen in de sociale omgeving. Als in wezen het
publieksevenement aansluit bij de interesses en de beleving van de sociale omgeving,
dan zal het publieksevenement minder snel als overlast gezien worden, zijn de
respondenten van mening. Dit element heeft vooral effect tijdens het
publieksevenement.
64
10. Geluidsoverlast Voor Tijdens Na
Ook hier is sprake van een type overlast. Deze overlast wordt ook in de literatuur en de
respondenten vaak genoemd als een negatief element. Tijdens een publieksevenement
kan het in verschillende stadia voorkomen.
65
5.2 Theoretische reflectie
Bij het analyseren van de uitkomsten van dit onderzoek, zowel praktisch als theoretisch, bleken
er voornamelijk overeenkomsten en aanvullingen te zijn. De gebruikte literatuur blijkt een
relevante en goede keus te zijn, als de overeenkomsten hier een maatstaf voor zijn. Er zijn een
aantal verschillen in bijvoorbeeld de genoemde elementen. Dit kan misschien de manier van
analyseren zijn; in de literatuur is er voornamelijk gekeken naar abstracte elementen. De
respondenten hebben voornamelijk geantwoord vanuit hun eigen ervaring.
De theorie heeft geen onvolkomenheden vertoond, anders dan het feit dat het onderwerp weinig
besproken is en het een weinig ontgonnen onderzoeksgebied is. De gevonden
onderzoeksresultaten zijn grotendeels in overeenkomst met de literatuur, ondanks het feit dat
de directe literatuur over het onderwerp niet uit hetzelfde land afkomstig was als dit onderzoek.
66
5.3 Discussie
In de onderstaande discussie wordt gekeken naar wat dit onderzoek nu eigenlijk betekend heeft
en nog kan betekenen. Eerst wordt gekeken wat dit onderzoek voor bijdrage levert aan de
kennis op het vakgebied. Dan volgt er een methodologische reflectie. Daarna volgt een
bespreking van een eventueel vervolgonderzoek en als laatste volgt een bespreking van de
aanbevelingen en de implicaties van dit onderzoek.
5.4.1 Bijdrage aan de kennis op het vakgebied
Bij het literatuuronderzoek werd duidelijk dat in Nederland er nauwelijks gegevens beschikbaar
zijn over de invloed van publieksevenementen op de sociale omgeving. In andere landen,
voornamelijk Groot-Brittannië en Australië, zijn dergelijke onderzoeken wel uitgevoerd, maar
niet in groten getale. Op het Nederlandse vakgebied is dit onderzoek een aanvulling op de huidig
aanwezige kennis.
5.4.2 Methodologische reflectie
Dit onderzoek was een kwalitatief onderzoek van oriënterende aard. Het doel was om het
besproken onderwerp te verkennen. Er is gebruik gemaakt van een combinatie van
literatuuronderzoek en praktijkonderzoek. Het praktijkonderzoek is uitgevoerd door middel van
halfgestructureerde interviews. De uitkomsten zijn geanalyseerd door middel van een thema-
analyse. De uitkomsten waren bruikbaar om de onderzoeksvraag mee te beantwoorden. De
gebruikte methodologie sloot goed aan op de onderzoekvraag en het onderzoek heeft de
gezochte antwoorden opgeleverd. De keus voor de wijze van onderzoek bleek achteraf, net als
vooraf geanticipeerd, een goede keus.
5.4.3 Vervolgonderzoek
De kwalitatieve aard van dit onderzoek was een keuze die te maken had met het doel: het
onderwerp verkennen. De uitkomsten kunnen daarom ook niet gekwantificeerd worden, maar
het onderwerp leent zich hier wel voor, zeker als er een object model moet komen met
kwantiteiten en schalen. Bij een volgend onderzoek zou een kwantitatief eventueel kunnen
aanduiden in welke mate de genoemde invloeden daadwerkelijk gemerkt worden door de
omwonenden van een publieksevenement. Dit zou dan bij zowel groot- als kleinschalige
publieksevenementen moeten plaatsvinden om eventueel vergelijkingsmateriaal te leveren. Dit
zou eventueel nog tot een vergelijkende studie kunnen leiden. Ook zou het zeer waardevol zijn
om de onderzoeksresultaten van dit onderzoek te vergelijken met andere steden.
67
5.4.4 Aanbevelingen, ‘implementatie en implicatie’
De 10 elementen die in dit onderzoek naar voren zijn gekomen, zouden eventueel nog verder
onderzocht moeten worden. De 10 elementen zouden wel een rol moeten spelen bij het
evenementenbeleid van de gemeente Haarlem en andere steden. Deze elementen kunnen
ingezet worden voor verschillende doeleinden om bijvoorbeeld de sociale omgeving in
zwakkere wijken bij te staan of te verbeteren. Verder zouden evenementenorganisatoren een
blik moeten werpen op hun eigen sociale doelstellingen en kijken welke elementen daarbij
aansluiten en deze eventueel sterker naar voren brengen in hun organisatie.
De aanbeveling voor de gemeente Haarlem is dan ook om deze 10 elementen verder te
onderzoeken, door middel van kwantitatief en kwalitatief onderzoek om het beeld te
verscherpen. Deze 10 elementen zouden moeten overwogen worden bij het herschrijven van het
evenementen beleid.
Om als laatste duidelijk te stellen waar deze aanbeveling betrekking op heeft, staan hieronder de
bevindingen van dit onderzoek nogmaals kort herhaald:
Er zijn 7 onderscheidende elementen die publiekevenementen van elkaar onderscheiden. Dit
zijn:
1. Inhoud
2. Grootte
3. Doelgroep
4. Locatie
Deze beïnvloeden, op een abstract niveau ook de sociale omgeving. De sociale omgeving
bestaat uit de fysieke omgeving waar iemand leeft en de mensen en relaties om iemand
heen. Op een praktisch niveau zijn er 10 elementen te onderscheiden aan
publieksevenementen die de sociale omgeving beïnvloeden. Dit zijn:
1. Ontmoetingen
2. Ruimtelijke/infrastructurele overlast
3. Economische bijdrage
4. Communicatie
5. Kennis verspreiden/educatie
6. Een toevoeging aan de mogelijkheden van vrijetijdsbesteding
7. Niet gespecificeerde overlast
8. Vrijwilligers
9. Aansluiting doelgroep/programmering
10. Geluidsoverlast
5. Organisatie
6. Financiën
7. Kwaliteit
68
lxix Verhaar, J. (2004) ‘Projectmanagement: een professionele aanpak van evenementen’, p. 37. Utrecht: Boom lxxVerwijzing in: Willemse, J. (2006). Anders kijken: een breder zicht op menselijk gedrag, p. 330. Houten: Bohn Stafleu
van Loghum lxxi Komter, A. E., Burgers, P. L. J., Engbersen, G. (2000). Het cement van de samenleving: een verkennende studie over
solidariteit en cohesie, p.52 lxxii Sociaal en Cultureel Planbureau (2008). Betrekkelijke Betrokkenheid, p. 34. Den Haag: Sociaal en Cultureel
Planbureau lxxiii Völker, B.(2005) Burgers in de Buurt, p. 56. Amsterdam: Amsterdam University Press lxxiv Sociaal en Cultureel Planbureau (2008). Betrekkelijke Betrokkenheid, p. 98. Den Haag: Sociaal en Cultureel
Planbureau lxxv Völker, B.(2005) Burgers in de Buurt, p. 42. Amsterdam: Amsterdam University Press lxxvi Sociaal en Cultureel Planbureau (2008). Betrekkelijke Betrokkenheid, p. 22. Den Haag: Sociaal en Cultureel
Planbureau lxxvii Sociaal en Cultureel Planbureau (2008). Betrekkelijke Betrokkenheid, p. 18. Den Haag: Sociaal en Cultureel
Planbureau
69
Hoofdstuk 6 - Bijlagen
70
6.1 Bronnenlijst
Literatuur
1. Bowdin, G., McDonnel, J. (2001). ‘Events Management’. Oxford: Butterworth Heineman
2. Delamera, T. A (1999) Development of a scale to measure local resident perceptions of the
social impacts of community festivals. Canadian Association for Leisure Studies
3. Fredline, E. (2006) ‘Host community perceptions of the impacts of events’. Gold Coast: CRC for
Sustainable Tourism Haynes, J. (2001).
4. Goldblatt, J.J. (2005). ‘Special Events: Event Leadership for a New World’. John Wiley and Sons
5. Jagt, P. V., Donders, J., Brinkhuijsen, M. (2008) Kunst als schroevendraaier. Wageningen :
Alterra
6. Komter, A. E., Burgers, P. L. J., Engbersen, G. (2000). Het cement van de samenleving: een
verkennende studie over solidariteit en cohesie, p.52. Amsterdam: Amsterdam University
Press
7. Levy, B., Marion, B. (1997). ‘Successful Special Events: Planning, Hosting, and Evaluating’.
Jones & Bartlett
8. NRIT (2004). ‘Inspirerende Evenementen’. Breda:NRIT
9. Maso, I. en Smaling, A. (1998) ‘Kwalitatief Onderzoek’. Utrecht:Boom
10. Riet, N. van (2006). Social work: mensen helpen tot hun recht te komen. Assen: Uitgeverij van
Gorcum
11. Sociaal en Cultureel Planbureau (2008). Betrekkelijke Betrokkenheid. Den Haag: Sociaal en
Cultureel Planbureau
12. Stel, J. van der (2004). Handboek Preventie: voorkomen van psychische problematiek en
bevorderen van geestelijke gezondheid. Assen: Uitgeverij van Gorcum.
13. Tassiopoulos, D., Damster, G. (2005). ‘Event Management: A Professional and Developmental
Approach’. Juta and Company Limited
14. Verhaar, J. (2005). Projectmatig werken. Amsterdam: Uitgeverij Boom
15. Völker, B. (2005). ‘Burgers in de buurt’. Amsterdam: Amsterdam University Press
16. Watt, D.C. (2001). ‘Event management in leisure and tourism’. Addison, Wesly, Longman
17. Verwijzing in: Willemse, J. (2006). Anders kijken: een breder zicht op menselijk gedrag.
Houten: Bohn Stafleu van Loghum
71
Beleidsdocumenten en rapporten
18. Gemeente Haarlem (2008) ‘Evenementenbeleid Nota B&W’. Haarlem: Gemeente Haarlem
19. Gemeente Haarlem (2008) ‘Cultuurnota 2009-2012’. Haarlem: Gemeente Haarlem
20. Gemeente Haarlem (2008) ‘Programmabegroting 2009-2013 Haarlem. Haarlem: Gemeente
Haarlem
21. GGD Eindhoven (2007). Infokaart Sociale Omgeving. Eindhoven:GGD.
22. NIFV (2002). Leidraad Veiligheid Publieksevenementen, p. 11. Geraadpleegd op 11-03-2009,
http://www.nifv.nl/upload/135731_668_1216828163000-
Leidraad_Veiligheid_publieksevenementen.pdf
Websites/Online artikelen
23. - (2004) ‘Amsterdamse Stadsspelen bevorderen samenhang in de wijk’ . Geraadpleegd 23-11-
2008, op
http://www.integratie.net/kiem/dossiers/socialecohesie/Sportenvrijetijd/Amsterdamse-
stadsspelen_1020.html
24. - (2003) ‘Nijmeegs diner moet sociale cohesie versterken’. Geraadpleegd 23-11-2008, op
http://www.nicis.nl/kenniscentrum/nieuws/2003/12/3627_1022.html
25. Brittanica (2009). Definitie ‘event’. Geraadpleegd 11-03-2009, www.britannica.com
26. Dikke van Dale (2009). Definitie evenement. Geraadpleegd 11-03-2009, op
http://www.vandale.nl/vandale/opzoeken/woordenboek/?zoekwoord=evenement
27. Doeleman, R. (2004) Sociale cohesie en gemeenschapsontwikkeling, p.1. Geraadpleegd 14-04-
2009, op
http://studiedocumenten.googlepages.com/Sociale_cohesie_en_gemeenschapsontwi.pdf
28. Gezondheid EU (2009). Sociale omgeving (2009). Geraadpleegd op 14-04, op
http://ec.europa.eu/health-eu/my_environment/social_environment/index_nl.htm
29. Webregio (2009). ‘Haarlem scoort hoog in Evenementen Top 100’. Geraadpleegd 13-03-2009,
www.webregio.nl
30. Kamer van Koophandel (2009). ‘Haarlem Jazzstad belangrijk voor uitstraling stad en regio’.
Geraadpleegd 17-03-2009, op www.kvk.nl/regio/amsterdam
31. Noord en Eembode (2008) ‘Laat de burger mondiger zijn’. Geraadpleegd 17-04-2009, op
http://www.echo.nl/ge-bu/buurt/lees/819655/laat.de.burger.mondig.zijn/
32. Redactie (2007) ‘NOS gaat extra evenementen uitzenden’. Geraadpleegd 23-11-2008 op
http://www.communicatieonline.nl/nieuws/bericht/nos-gaat-extra-evenementen-uitzenden/
72
33. Redactie (2008) ‘Moslimhaat in Nederland steeds normaler’ . Geraadpleegd 23-11-2008, op
http://binnenland.nieuws.nl/498468/Discriminatie_van_moslims_in_Nederland_neemt_toe
34. RTV Noord Holland (2009). ‘Haarlem Kunststad van het Jaar 2008’. Geraadpleegd 20-03-2009,
op http://www.rtvnh.nl/nieuws/index.asp?newsid=91433
35. Thesaurus Zorg en Welzijn (2009) Definitie Sociale Omgeving. Geraadpleegd 20-04-2009,
http://www.thesauruszorgenwelzijn.nl/therapieonline.htm
Artikelen
36. -(2008) ‘Aantal evenementen neemt toe’. HP/De Tijd, 2008-19, 016
73
6.2 Begrippenlijst
Publieksevenement
Een publieksevenement is een speciale gebeurtenis, die door een initiatiefnemer (individu,
groep of organisatie) bewust is gepland, en gericht is op een bepaalde doelgroep, om met een
bewust gekozen vorm, een bepaald doel te realiseren, waarbij de toegang verkregen kan worden
voor eenieder die hierheen wil1.
Sociale omgeving
De sociale omgeving is het geheel aan sociale contacten en de sociaaleconomische positie van
een persoon en diens fysieke omgeving en de beleving ervan.
Sociale cohesie
Sociale cohesie is de interne bindingskracht van een sociaal systeem2.
Sociaal kapitaal
Het totaal aan sociale netwerken en de bronnen waartoe een individu toegang heeft3.
Fysieke leefomgeving
De plek waar iemand leeft en de fysieke eigenschappen daarvan.
Invloed
Een weerslag/uitwerking van een element van het evenement dat als gevolg heeft dat er een
verandering plaatsvindt die wordt waargenomen door de doelgroep.
Element
Een vormend bestanddeel4.
1 Verhaar, J. (2004) ‘Projectmanagement: een professionele aanpak van evenementen’, p. 37. Utrecht: Boom 2 Verwijzing in: Willemse, J. (2006). Anders kijken: een breder zicht op menselijk gedrag, p. 330. Houten: Bohn Stafleu
van Loghum 3 Komter, A. E., Burgers, P. L. J., Engbersen, G. (2000). Het cement van de samenleving: een verkennende studie over
solidariteit en cohesie, p.52 4 Dikke van Dale (2009) ‘Definitie Element’. Geraadpleegd 15-05-2009, op
http://www.vandale.nl/vandale/opzoeken/woordenboek/?zoekwoord=element
74
6.3 Stakeholders
De gemeente
De gemeente Haarlem is erbij gebaat wanneer zij duidelijk heeft over de invloed van
evenementen op de sociale omgeving. Deze duidelijkheid kan ervoor zorgen dat er op de
beoogde manier met geld wordt omgegaan en doelstellingen worden gehaald. Bovendien
kunnen op deze wijze initiatieven die goed zijn voor de stad beter ondersteund worden. Naar
aanleiding van de uitkomsten van dit onderzoek kan de gemeente Haarlem eventueel een beleid
vormen of aanscherpen ten aanzien van subsidies en/of vergunningen zodat er een selectie
komt van evenementen die de sociale omgeving ondersteunen waar nodig.
De bewoners
Wonen heeft voor verschillende mensen verschillende betekenissen en wordt ook verschillend
ervaren. De ene inwoner van een wijk kent woont er al jaren en kent alle buren in een straal van
1 kilometer. De andere inwoner is slechts op ‘doortocht’ en neemt de moeite er niet voor. Er zijn
verschillende redenen waarom een positieve sociale omgeving goed is voor inwoners, maar een
vrij simpele is dat dit een fijn gevoel geeft aan de inwoners. Voor de inwoners van Haarlem is het
fijn als zij zich verbonden voelen met hun stad en met waar zij wonen; dit levert persoonlijk
voordelen op. Door de uitkomsten van dit onderzoek kunnen evenementen die de sociale
omgeving ondersteunen beter gesteund worden en kunnen er meer positieve initiatieven
ontplooid worden.
Het lectoraat
Het Lectoraat City Marketing en Leisure heeft als opdrachtgever een groot belang in dit
onderzoek. Door middel van dit onderzoek kan zij een grond leggen voor het door hun te
ontwikkelen model over de effecten van evenementen. Zij heeft als stakeholder in dit onderzoek
belang bij de data en uitkomsten om deze te kunnen verwerken in een model.
De organisatoren van evenementen
Organisatoren van evenementen zijn op verschillende punten afhankelijk van de gemeente,
onder andere voor vergunningen en subsidies. Als de gemeente Haarlem haar
evenementenbeleid aanpast, zal dit ook gevolgen hebben voor de evenementenorganisaties die
opereren in en om Haarlem. Om die reden zijn ook zij stakeholder bij dit onderzoek. Als door het
uiteindelijke model er elementen ontdekt worden die de gemeente graag wil terug zien in
evenementen, zullen organisatoren deze elementen moet incorporeren.
75
Subsidieverstrekkers
De grotere nationale subsidieverstrekkers wegen subsidie aanvragen vaak op voorafgestelde
punten af. Over het algemeen steunen subsidieverstrekkers als Stichting Doen, het VSB Fonds en
het Prins Bernhard Cultuurfonds initiatieven die een positieve ontwikkeling voor de buurt
bewerkstelligen sneller dan initiatieven die dat niet doen. Ook voor hen kan het te ontwikkelen
model een goed middel zijn om te kijken of een evenement aansluit bij de doelstellingen van de
betreffende instelling. Maar niet alleen het model maar ook dit rapport op zich kan al een
bijdrage leveren aan de doorzichtigheid van de sociale impact van evenementen.
Gemeentelijke sociale instanties
Problemen binnen wijken worden soms/vaak eerder gesignaleerd door sociale instanties die
werkzaam zijn in deze wijken omdat zij er nauwer bij betrokken zijn. Soms kost het vanuit de
gemeente dan veel tijd om een oplossing te vinden. Elementen waar in dit onderzoek naar zijn
gezocht worden verondersteld een weerslag te hebben op de sociale omgeving van de inwoners,
zowel positief als negatief. Sociale instanties zouden eventueel kunnen proberen deze
problemen op te lossen door iets te organiseren waar positieve elementen in terugkomen die
eventueel een oplossing voor het probleem bieden.
De overheid5
De overheid is het besturende orgaan van de Nederlandse maatschappij en wordt door de
Overheid zelf omschreven als een optelsom. Op de website www.overheid.nl wordt de overheid
omschreven als: ‘De overheid is van iedereen, voor iedereen, altijd, overal. Van geboorteaangifte
tot de wet op de lijkbezorging, van het stimuleren van theaterbezoek tot het bestrijden van de
zware misdaad. Op tal van terreinen neemt de overheid maatregelen, vaardigt wetten uit, ziet
toe op naleving. Op veel andere terreinen speelt de overheid een meer terughoudende rol, stelt
slechts algemene voorwaarden. Zo wordt het overleg over lonen en arbeidsvoorwaarden
overgelaten aan de werkgevers en de vakbonden. En een organisatie of vereniging van ouders
kan binnen zekere grenzen zelf een school oprichten.’ Hierbinnen vallen dus ook instanties die
zich vanuit overheidsperspectief bezighouden met sociale kwesties. Voor deze instanties kan dit
onderzoek dezelfde functie hebben als voor gemeentelijke sociale instanties (zie hierboven).
5 Bron: http://www.overheid.nl/deoverheid/zowerktdeoverheid
76
Nederlands Research Instituut voor Recreatie en Toerisme/Nederlands Bureau voor
Toerisme en Congressen /VVV/Vereniging Voor Evenementenmakers
De NRIT, NTBC en de VVV zijn alle drie organisaties die zich bezighouden met toerisme en
evenementen. Ook op hen zal dit onderzoek een weerslag kunnen hebben. De informatie over de
sociale impact van evenementen kan gevolgen hebben voor de toekomstige organisatie van
evenementen, beleidstukken en rapporten.
77
6.4 Model Respons Evenementenmarkt
Onderstaand model is een model van het onderzoeksbureau Respons en geeft een overzicht van de evenementenmarkt, opgedeeld in categorieën.
78
6.5 Categorieënoverzicht publieksevenementen niet-regulier aanbod
Deze lijst categorieën laat de mogelijke vormen van publieksevenementen zien zoals beschreven
in het rapport ‘Inspirerende evenementen’ door het NRIT.
Beeldende Kunst
Architectuur
Filmfestival
Fotografie
Kunst- en antiekbeurzen
Literatuur
Mode
Strip-cartoon
Tentoonstellingen
Maatschappij-sociaal-cultuur
Culinair
Gezondheidszorg
Horti-cultureel
Markten/kermissen
Multiculturele festivals
Natuur en milieu
Nautische evenementen
Onderwijs & wetenschap
- Carrièrebeurzen/studiemarken
Stadsfeesten/zomerfeesten
Vliegevenementen
Voertuigevenementen (land)
Vrijetijdsevenementen
- Consumentenbeurzen
- Lifestyle (huis & tuin)
- Hobby
Bijzondere dagen/vakanties/openingen
Podiumkunsten
Circus
Dans
Muziek
- Country & western
- Dance
- Jazz &blues
- Folkloremuziek
- Klassiek
- Nederlandstalig
- Opera
- Pop
- Wereldmuziek
Theater
- Cabaret/comedy
- Music
- Festival/straattheater/uitfestival
- Openluchttheater
Sport
Atletiek/loopsporten
- Atletiek
- Hardlopen
- Triatlon
- Wandelsport
Auto-/motorsport
- Autorennen
- Historische autosport
- Historische motorsport
- Karten
- Motorrennen
- Rallysprint/rallycross
Biljarten/bowlen/kaatsen/jeu de
boules
Bodyshape
- Aerobic
- Fitness
Denksporten
- Schaken
- Dammen
- Bridge
Engelse/Amerikaanse balsporten
- American football
- Cricket
- Honkbal
- Rugby
- Softbal
Fietssporten
- Mountainbike/ATB
- Toerfietsen
- Veldrijden
- Wielrennen
Gemotoriseerde watersporten
- Jetskiën
- Powerboatraces
- Waterskien
Golf
Gymnastische sporten/danssport
Hengelsport
Hockey
Kanoën/roeien
Paardensport/polo
Schietsporten
- Darten
- Handboog-
/kruisboogschieten
- Kleiduivenschieten
- Pistol-/geweerschieten
Strand/straatsporten
- Beachaerobic
- Beachkorfbal
- Beachtennis
- Beachvolleybal
- Frisbee
- Strandzeilen
- In-line skaten
- Skateboarden
- Straatbasketbal
- Straatvoetbal
- Straathockey
Tennis
Vecht-/krachtsporten
- Boksen
- Gewichtheffen
- Karate/andere vechtsporten
- Judo
- Schermen
Veldsporten overig
- Veldkorfbal
- Veldvolleybal
Vliegsport
- Ballonvaren
- Parachutespringen
- Vliegrally’s/ULV
- Zweefvliegen/parasailing
Voetbal
- Toernooi
Wintersporten
- Bobsleeën
- Schaatsen/shorttrack/kunstrijde
n
- Skien/langlaufen/snowboarden
- IJshockey
- IJsspeedway
Zaalsporten
- Badminton
- Basketbal
- Handbal
- Ricochet
- Squash
- Tafeltennis
- Volleybal
- Zaalhockey
- Zaalkorfbal
- Zaalvoetbal
Zeilen/surfen
Zwemsporten
- Duiken
- Hardzwemmen
- Kunstzwemmen
- Schoonspringen
- Waterpolo
79
6.6 Relevante kernmerken uit inhoudsopgaven van de literatuur
Dit zijn alle kenmerken van publieksevenementen uit literatuur over evenementen. Deze lijst
dient om tot een kleiner aantal onderscheidende kenmerken te komen.
Verhaar, J. (2005). Projectmatig werken. Amsterdam:Uitgeverij Boom
- Projectmarketing en –communicatie (Marketing/communicatie)
- Project organisatie (Organisatie)
- Projectplanning (Planning)
- Projectfinanciën (Financiën)
Bowdin, G., McDonnel, J. (2001). ‘Events Management’. Oxford: Butterworth Heineman
- Management (Organisatie)
- Organization and Communication (Organisatie/communicatie)
- Funding (Financien)
- Marketing (Marketing/communicatie)
- Event Evaluation (Evaluatie)
VVEM, 2008. VVEM Handboek Evenementen Maken. Utrecht: VVEM
- Vergunningverlening (Juridisch)
- Milieu en Natuur (Milieu en Natuur)
- Vervoer en Verkeer (Logistiek)
- Locatie (Locatie)
- Infrastructuur op locatie (Infrastructuur)
- Horeca op het evenement (Catering)
- Entertainment (Programmering)
- Medewerkers (Personeel)
- Bezoekers (Bezoekers)
- Media en Relaties (Marketing/communicatie)
- Publieksveiligheid (Veiligheid)
- Podiumtechniek (Techniek)
Watt, D.C. (2001). ‘Event management in leisure and tourism’. Addison, Wesly, Longman
- The planning function (Planning)
- Leadership en human resources (Organisatie en Personeel)
- Marketing of events (Marketing/communicatie)
- Sponsorship of events (Sponsoring)
80
- Control and budgeting (Financien)
- Legal and risk management (Juridisch)
- Logistics (Logisitiek)
NRIT (2004). ‘Inspirerende Evenementen’. Breda: NRIT
- Bezoeker (Bezoeker)
- Locatie (Locatie)
- Organisatie (Organisatie)
- Financiën (Financiën)
Goldblatt, J.J. (2005). ‘Special Events: Event Leadership for a New World’. John Wiley and Sons
- Events administration (Planning)
- Event coordination (Organisatie)
- Event Marketing (Marketing/communicatie)
- Legal, Ethical and risk management (Juridisch)
- Technology and professional development (Technologie)
Levy, B., Marion, B. (1997). ‘Successful Special Events: Planning, Hosting, and Evaluating’. Jones &
Bartlett
- The theme: What will it be? (Programmering)
- The site: Where will it be? (Locatie)
- The timeline: What should be done by when? (Planning)
- How much will it cost? How much can you get? (Financien en Sponsoring)
- Human Resources: How many people do you need? (Personeel)
- Who should be the key players? (Marketing/communicatie)
- Who will do the work and how do you keep them involved (Marketing/communicatie en
personeel)
- What goes in the program? (Programmering)
- What about décor? (Locatie)
- What about Public Relations? (Marketing/communicatie)
- How do you handle logistics? (Logistiek)
- What about legal and insurance requirements? (Juridisch)
81
Tassiopoulos, D., Damster, G. (2005). ‘Event Management: A Professional and Developmental
Approach’. Juta and Company Limited
- Event Planning (Planning)
- Organizations and organizing an event (Organisatie)
- Accounting and financial management (Financien)
- Event Sponsorship (Sponsoring)
- Event Programming (Programmering)
- Risk management (Veiligheid)
- Event marketing (Marketing/communicatie)
- Catering management for events (Catering)
82
6.7 Lijst elementen per categorie
In de onderstaande lijst zijn de onderscheidende elementen van publieksevenementen
onderverdeeld in meer globale elementen.
Doelgroep Locatie Organisatie Financiën Inhoud
Bezoeker
Locatie Catering Financiën
Sponsoring
Programmering
Logistiek op
en om het
evenement
Evaluatie
Juridisch
Infrastructuur
op en om het
evenement
Marketing en
communicatie
Milieu en
Natuur
Organisatie
Personeel
Techniek
Veiligheid
(fysieke
veiligheid)
83
6.8 Invloed op de sociale omgeving per bron
Onderstaand zijn de verschillende invloeden genoteerd die genoemd worden in literatuur die
een evenement op de sociale omgeving kan hebben.
Fredline, E. (2006) ‘Host community perceptions of the impacts of events’. Gold Coast: CRC for
Sustainable Tourism
- Maintenance of public facilities
- Noise levels
- Employment opportunities
- Range of interesting things to do
- Number of people in the area
- Rowdy and delinquent behaviour
- Property values in the area
- Crime levels
- Entertainment opportunities
- Prices of some goods and services
- Pride that residents have in the city
- Overall cost of living
- Litter in the vicinity
- Damage to the environment
- Opportunities to meet new people
- Opportunities for local business
- Parking availability in the vicinity
- Traffic congestion in the vicinity
- The number of tourists visiting at other
- times of the year
- Excessive drinking and/or drug use
- Turnover for local businesses
- Number of people moving in permanently or buying holiday homes
- The rights and civil liberties of local residents
- Appearance of area around event
- Public transport
- Interactions between locals and tourists
- Facilities available to local residents
- Social and moral values
- The media coverage of the event promotes tourism and business development
84
- The event entertains local residents and gives them an opportunity to attend a major
international event
- The event disrupts the lives of local residents and causes them stress
- Because of the event, the skill base for event management has increased
- The event increases social inequity because it provides benefits to the rich, but none to the
poor
- The event gives us an opportunity to show other people how special our community is
- The event brings too many people into our community
- The event enhances Victoria's reputation as ‘The Events State’
- Because of the event, friends come and visit me
- Ordinary residents get no say in the planning and management of the event
- The event promotes values that are good
- The event provides opportunities for people to have fun with their family and friends
- The money that tourists spend when they come to the event helps to stimulate the economy
85
Delamera, T. A (1999) Development of a scale to measure local resident perceptions of the
social impacts of community festivals. Canadian Association for Leisure Studies
Positive
- Enhanced image of the community
- Community identity enhanced
- Community is unique and special
- Festival acts as a showcase for new ideas
- Sense of community well-being
- Personal sense of pride and recognition through participating in the festival
- Opportunity to experience new activities
- Ongoing positive cultural impact in the community
- Improved quality of life in the community
- Celebration of community
- Having the opportunity to learn new things
- Meeting festival performers/workers
- Personal health and well-being
Negative
- Opportunity to develop new cultural skills and talents
- Community gains positive recognition
- Variety of cultural experiences
- Disruption of normal routines of community residents
- Intrusion into the lives of community residents
- Community recreation facilities are overused
- Influx of visitors-reduces privacy within the community
- Community overcrowded during the festival
- Car/bus/ RV traffic rising to unacceptable levels
- Noise levels increasing to unacceptable levels
- Festival overtaxes available community human resources
- Litter increasing to unacceptable levels
86
Jagt, P. V., Donders, J., Brinkhuijsen, M. (2008) Kunst als schroevendraaier. Wageningen : Alterra
Functies van kunstprojecten voor de omgeving
- Educatief
- Samenbrengen
- Ontwikkelen van een eigen identiteit
- Verbindingen laten zien
- Aansluiting bij de omgeving
- Schokken/ aanstootgeven
- Bewoners een stem geven
- Creëren van een buurtidentiteit/eigen identiteit
- Ondersteuning bieden bij sociale processen als rouw
Bowdin, G., McDonnel, J. (2001). ‘Events Management’. Oxford: Butterworth Heineman
Positief
- Gedeelde ervaring
- Revitaliseren van tradities
- Gemeentelijke trots opbouwen
- Valideren van de gemeentegroepen
- Sociale deelname (community participation)
- Nieuwe en uitdagende ideeën introduceren
- Culturele perspectieven uitbreiden
Negatief
- Vervreemding van de maatschappij
- Manipulatie van de maatschappij
- Negatief imago van de maatschappij
- Slecht gedrag/criminaliteit
- Sociale dislocatie
- Verlies van aantrekking van plek als locatie
87
Sociaal en Cultureel Planbureau (2008). Betrekkelijke Betrokkenheid. Den Haag: Sociaal en
Cultureel Planbureau
- Deelname aan culturele activiteiten leidt tot contact wat vervolgens leidt tot sociale
cohesie
88
6.9 Motivatie en onderbouwing respondenten praktijkonderzoek
Voor dit onderzoek zijn er een aantal partijen belangrijk. Deze 4 partijen zijn allen op een andere
manier betrokken bij het onderzoeksonderwerp.
De 4 partijen zijn:
- De gemeente
- Maatschappelijke instanties
- Evenementorganisatoren
- Bewoners
De gemeente schrijft het beleid voor zowel de
evenementen als de sociale omgeving. Dit beleid
beïnvloedt de sociale omgeving op meerdere
manieren. Wanneer er een besluit wordt genomen
over de sociale omgeving is deze invloed direct.
Maar als er besloten wordt een evenement te
houden in een bepaalde wijk, dan is dit besluit van
indirecte invloed op de leefomgeving.
Evenementenorganisatoren organiseren de
evenementen. Soms wordt ook de Figuur 6.1
verantwoordelijkheid voor communicatie met bewoners bij de organisatoren gelegd.
Organisatoren komen voor, tijdens en na hun evenement in aanraking met verschillende vormen
van feedback van bewoners. Ook gedrag van bewoners is van invloed op evenementen. Een
bewoner die om 10 uur gelijk wil dat de muziek gestopt wordt, geeft een duidelijk signaal af, al
geldt dit net zo goed voor een zeer tevreden buurtbewoner die nog even bij het evenement komt
meegenieten.
Maatschappelijke instanties komen met alle lagen van de bevolking in aanraking en hebben vaak
een relatief helder beeld van de sociale omgeving in de buurt waar zij werken. Zij zijn zich
bewust van een ‘nulpunt’ en kunnen eventueel inschatten of er door evenementen (groot en
klein) een verandering in de buurt plaatsvindt.
Als laatste natuurlijk bewoners zelf. Bewoners ondervinden de hinder of het plezier van
evenementen en koppelen dit eventueel terug naar een van de andere partijen. Soms zijn deze
bewoners verenigd in een collectief als een wijkraad of een belangengroep. Er is voor gekozen
89
om in dit onderzoek bewoners niet te interviewen. Omdat dit een oriënterend onderzoek is naar
dit onderwerp is er gezocht naar informatie en respondenten die een algemeen beeld kunnen
geven. Daarom is er voor gekozen om professionals te interviewen. Er wordt aangenomen dat zij
een meer algemeen beeld hebben van dit onderzoek wat beter aansluit bij de oriënterende aard
van dit onderzoek.
De respondenten
Aan dit onderzoek hebben 11 respondenten meegewerkt. Er zijn in de loop van het onderzoek
20 mensen benaderd. Het beoogde aantal voor dit onderzoek waren er 15. Helaas is dit niet
gelukt door de beschikbaarheid van een aantal van de respondenten.
Voor dit onderzoek zijn er respondenten gekozen uit drie van de bovenstaande groepen. Deze
categorieën zijn niet uitsluitend: verschillende respondenten vallen in twee categorieën. De
respondenten zijn gekozen zodat zij het onderzoeksveld representeren, uitgezonderd de
bewoners.
De groep ‘bewoners’ is opzettelijk niet benaderd voor dit onderzoek zoals hierboven al is
uitgelegd. De respondenten uit de andere groepen zijn allen mensen die professioneel met de
stad bezig zijn, naast het feit dat zij er éventueel wonen. De professionals zijn geïnterviewd in de
rol van professional. Er mag verwacht worden dat zij hierbij objectiever zijn dan wanneer zij
geïnterviewd zouden worden als burger, waarbij zij andere belangen hebben. In de rol van
professional worden zij verwacht een betere afweging te kunnen maken tussen de belangen die
er spelen bij een evenement. Bij een vervolg onderzoek zouden de bewoners misschien juist
centraal gesteld moeten worden om de ervaringen van de professionals op te zetten tegen de
bewoners.
De respondenten die hebben meegewerkt aan het onderzoek:
Michael Struis Evenementen coördinator gemeente Haarlem
Patrick Vlegels Beleidsadviseur Cultuurbeleid gemeente Haarlem
Blanka de Bruyne Medewerker Cultuurbeleid gemeente Haarlem
Hans Vriend Stadsdeelmanager Zuid en Centrum gemeente Haarlem
Sonja Kagie PVDA raadslid gemeente Haarlem
Maarten Divendal Wethouder o.a beheer openbare ruimte gemeente Haarlem
Ernest van der Meijde Bestuurder evenement Bevrijdingspop
Leo van der Zon Voorzitter evenement organisatie Bloemencorso
Marjolein Boterenbrood Organisator evenement Kijken naar Haarlem Oost
90
Linda Witte Vrijwilligers coördinator evenement Bevrijdingspop
Marina Bink Medewerkster welzijnsorganisatie Haarlem Effect
De bovenstaande lijst bevat een grote diversiteit aan specialisaties en kennisgebieden. De drie
factoren die in dit onderzoek naar voren komen, evenementen, stad en de leefomgeving, zijn hier
alle drie vertegenwoordigd.
Stad/beleid Evenementen Leefomgeving
Michael Struis Ernest van der Meijde Hans Vriend
Patrick Vlegels Michael Struis Maarten Divendal
Maarten Divendal Leo van der Zon Marina Bink
Hans Vriend Marjolein Boterenbrood Linda Witte
Sonja Kagie Linda Witte Marjolein Boterenbrood
Een aantal respondenten staan in twee categorieën omdat zij kennis bezitten over beide velden
van expertise. In deze matrix kan gezien worden dat alle drie de elementen vertegenwoordigd
zijn.
Dit onderzoek is een verkennend onderzoek over een onderwerp waar bij de gemeente Haarlem
wel belangstelling voor aanwezig is, maar weinig informatie over is. Er was niet een respondent
die een duidelijk beeld had van het onderwerp, de invloed van evenementen op de sociale
omgeving. Er is een breed beeld gevormd door met verschillenden mensen uit verschillende
vakgebieden te praten. Er is in de 3 partijen gezocht naar mensen die de juiste kennis hadden
om mee te werken aan dit onderzoek. Er is gezocht naar professionals met een brede kennis en
vaak een achtergrond in meer dan een veld van dit onderzoek. De groep respondenten is
absoluut niet heterogeen. Ieder heeft een eigen kennisveld en een eigen achtergrond. De
inhoudelijke verzadiging is groot. Met deze 11 respondenten is de onderzoeker dan ook van
mening de relevante informatie te hebben verzameld die aanwezig is.
91
6.10 Mindmap respondenten
92
6.11 Beschrijving respondenten op volgorde van interviews
Marjolein Boterenbrood
Beroep: Beeldend Kunstenaar
Reden interview: Het project ‘Kijken naar Haarlem Oost’
Goedgekeurd transcript: Ja
Michael Struis
Beroep: Evenementencoördinator gemeente Haarlem
Reden interview: Beroep waarbij de geïnterviewde veelvuldig in aanraking komt met
evenementen in Haarlem
Goedgekeurd transcript: Ja
Leo van der Zon
Beroep/functie: Wethouder gemeente Voorhout en voorzitter Bloemencorso
Reden interview: Voorzitterschap Bloemencorso
Goedgekeurd transcript: Ja
Hans Vriend
Beroep/functie: Stadsdeelmanager Centrum en Zuid gemeente Haarlem
Reden interview: Beroep waarbij de geïnterviewde veel in aanraking komt met de sociale
processen in Haarlem en met de evenementen die in de districten Zuid en Centrum plaatsvinden.
Goedgekeurd transcript: Ja
Partick Vlegels (Gezamenlijk geïnterviewd met Blanka de Bruyne)
Beroep/functie: Senior Beleidsadviseur afdeling Cultuur en Economie gemeente Haarlem
Reden interview: Beroep en rol bij het schrijven van de Cultuurnota van Haarlem
Goedgekeurd transcript: Ja
93
Blanka de Bruyne (Gezamenlijk geïnterviewd met Patrick Vlegels)
Beroep: Beleids- en accountmedewerker Cultuur gemeente Haarlem
Reden interview: Beroep waarbij de geïnterviewde veel contact heeft met de Cultuurnota en
culturele instellingen in Haarlem
Goedgekeurd transcript: Ja
Marina Bink
Beroep/functie: sociaal-cultureel werkster Haarlem Effect
Reden interview: Beroep waarbij de geïnterviewde veel contact heeft met de sociale kant van
Haarlem
Goedgekeurd transcript: Ja
Sonja Kagie
Beroep/functie: PvdA raadslid en vrijwillig organisator Autovrije Zondag
Reden interview: Raadslidschap waarbij de geïnterviewde werkt met de commissie
ontwikkeling en cultuur en hierdoor in aanraking komt met zowel de sociale kant als de
evenementen van Haarlem
Goedgekeurd transcript: Ja
Ernest van der Wijde
Beroep/functie: Vice-voorzitter Bevrijdingspop
Reden interview: Beroep waarbij de geïnterviewde een grote rol in het bestuur van een groot
evenement heeft
Goedgekeurd transcript: Ja
Linda Witte
Beroep/functie: Coördinator opleiding geneeskunde en vrijwilligerscoördinator Bevrijdingspop
Reden interview: Functie waarbij de geïnterviewde goed zicht heeft op de organisatie van een
groot evenement en de rol van vrijwilligers
Goedgekeurd transcript: Ja
Maarten Divendal
Beroep: Wethouder gemeente Haarlem
Reden interview: Wethouderschap met onder andere verkeer en vervoer en jeugdbeleid en
onderwijs en vanwege een achtergrond als sociaal-cultureel werker
Goedgekeurd transcript: Ja
94
6.12 Topiclijst Interview Sociale impact evenementen
Elevatorpitch
- Naam
- Wie, wat, waarom, hoe, wanneer
- Vraag toestemming
- Tijd
Evenementen
- Wat is uw definitie van een (publieks)evenement
- Relatie respondenten met evenementen
- Ervaring met evenementen
- Evenementen in Haarlem
- Onderdelen van evenementen voor onderscheiden
Betekenis gekozen elementen
Impact van evenementen
- Belang van evenement voor een stad
- Algemene invloed van een evenement op een stad
- Wat voor evenementen zijn het belangrijkst voor een stad
- Welk deel evenement zorgt voor impact
Sociale impact
- Wat is uw definitie van de sociale omgeving
- Sociale omgeving van Haarlem (inc. Uitleg, sociale leefomgeving,
opleidingsmogelijkheden, werkgelegenheid, samenhang groepen bewoners)
- Bewonersgroepen meeste belang
- Belang evenementen voor de sociale omgeving
- Grootste sociale impact evenementen
- Welk deel evenement zorgt voor sociale impact
- Belangrijkste evenement in Haarlem voor sociale impact
Betekenis gekozen elementen
Gevolgen kwaliteit sociale omgeving
- Positief
- Negatief
- Grootste invloed (gemeente/bewoners/organisaties/evenementen)
Bevordering positieve evenementen
- Hoe bevorderd
- Wie verantwoordelijk
Sociale omgeving verbeteren
- Hoe
- Wie verantwoordelijk
95
Nr. Element 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Totaal Totaal
x
1 Ontmoetingen 8x 1x 1x 3x 2x 2x 4x 2x 2x 2x 10 27
2 Een toevoeging aan de
mogelijkheden van
vrijetijdsbesteding
2x 2x 2x 2x 3x 1x 1x 7 13
3 De locatie en omgeving op een
nieuwe/andere manier laten
zien
10x 1x 1x 1x 4 13
4 Podium voor nieuwe
initiatieven
1x 1 1
5 Kennis verspreiden/educatie 2x 4x 4x 3x 1x 2x 6 18
6 Zelforganiserend ver mogen
vergroten (door ontmoeting)
3x 5x 1x 3 9
7 Vergrote trots op de buurt door
aansluiting van het evenement
op de locatie
2x 1x 2 3
8 Economische bijdragen 2x 1x 1x 3x 3x 1x 2x 7 13
9 Culturele bijdrage (culturele
infrastructuur)
2x 1x 2 3
10 Aanloop ( meer draagvlak
/sociale spin-off)
2x 1 2
11 Herkenbaar
thema/programmering (zorgt
voor grotere sociale inbedding)
1x 1x 2 2
12 Een onderdeel van het
evenementen reserveren voor
de buurt (participatie zorgt
voor een betere inbedding)
2x 2x 1x 2 5
13 Vrijwilligers 6x 6x 1x 1x 1x 5 15
14 Traditie zorgt voor binding 2x 2x 6x 3 10
15 Niet gespecificeerde overlast 1x 1x 4x 1x 1x 1x 6 9
16 Geluidsoverlast 1x 4x 1x 1x 1x 5 8
17 Overlast door misbruik van
middelen
1x 1x 1x 3 3
18 Ruimtelijke/infrastructurele
overlast
3x 4x 3x 1x 1x 1x 1x 7 14
19 Afvaloverlast 3x 1x 1x 1x 4 6
20 Schade aan de
groenvoorziening
3x 2x 1x 3 6
21 Schoonmaak van de locatie
(voor als na)
3x 1x 2 4
22 Betrokkenheid van de buurt 6x 1x 1x 1x 4 9
23 Mogelijkheid om samen met de
andere omwonenden iets leuks
te doen/ een doel te bereiken
(om de cohesie te versterken)
1x 1x 2x 1x 4 5
24 Maakt de stad leuker 2x 1x 1x 1x 4 5
25 Overbelasting van een locatie 1x 1x 2 2
26 Mensen elkaar op een andere
manier tegenkomen
2x 1x 1x 4 4
27 Aansluiting
doelgroep/programmering (Als
het niet aansluit zorgt het voor
weerstand)
4x 2x 1x 2x 3x 4 12
Bijlage 6.13 Lijst genoemde elementen
96
Interview 1:
1 1xp.3 3xp.4 1xp.5 3xp.7 Totaal: 8x
2 1xp.5 1xp.14 Totaal: 2x
3 1xp.3 5x p.5 3xp.6 1xp.12 Totaal: 10x
4 1xp.14 Totaal: 1x
5 2xp.6 Totaal: 2x
6 1xp.5 1xp.9 1xp.11 Totaal: 3x
7 1xp.4 1xp.8 Totaal:2x
8 1xp.6 1x p.14 Totaal 2x
9 1xp.6 1xp.14 Totaal:2x
11 1xp.11 Totaal:1x
12 2xp.8 Totaal: 2x
22 4xp.10 1xp.12 1xp.15 Totaal: 6x
23 1xp.8 Totaal: 1x
27 1xp.8 1xp.11 2xp.12 Totaal: 4x
Interview 2:
1 1xp.5 Totaal: 1x
2 1xp.6 1xp.11 Totaal: 2x
10 1xp.14 1xp.15 Totaal 2x
11 1xp.14 Totaal: 1x
12 1xp.14 1xp.15 Totaal: 2x
13 2xp.4 1xp.5 1xp.6 2xp.15 Totaal: 6x
14 1xp.14 1xp.15 Totaal: 2x
15 1xp.15 Totaal: 1x
18 2xp.7 1xp.10 Totaal: 3x
22 1xp.10 Totaal: 1x
23 1xp.4 Totaal: 1x
25 1xp. 2xp.4 Totaal: 3x
28 1x p.9 Totaal: 1x
31 1x p.9 Totaal: 1x
32 1xp.4 1xp.5 2xp.6 3xp.8 2xp.9 Totaal: 9x
28 Het organiseren 1x 1x 1x 3 3
29 Aankleding van de afzetting 1x 1 1
30 Vandalisme 1x 1 1
31 Wildplassen 1x 4x 1x 1x 4 7
32 Communicatie 9x 1x 2x 4x 5x 2x 6 23
33 Overlast door gedrag 2x 1x 2 3
97
Interview 3:
1 1xp.4 Totaal: 1x
2 1xp.2 1xp.10 Totaal: 1x
3 1xp.5 Totaal: 1x
8 1xp.4 Totaal: 1x
13 2xp.2 1xp.3 3xp.12 Totaal: 6x
15 1xp.4 Totaal: 4x
16 1xp.5 Totaal: 1x
18 2xp.4 2xp.9 Totaal: 4x
Interview 4:
1 1xp.7 1xp.13 1xp.14 Totaal: 3x
6 1xp.10 2xp.11 1xp.13 1xp.14 Totaal: 5x
15 1xp.2 1xp.3 1xp.6 1xp.8 Totaal: 4x
16 2xp.2 1xp.8 1x.p9 Totaal: 4x
17 1xp.2 Totaal: 1x
18 1xp.3 1xp.8 1xp.9 Totaal: 3x
19 1xp.9 1xp.11 1xp.12 Totaal: 3x
20 3xp.7 Totaal: 3x
21 3xp.7 Totaal: 3x
22 1xp.8 Totaal: 1x
24 1xp.2 1xp.3 Totaal: 2x
26 1xp.13 1xp.14 Totaal: 2x
33 1xp.7 Totaal: 1x
34 1xp.6 2xp.7 1xp.8 Totaal: 4x
Interview 5:
1 1xp.9 1xp.14 Totaal: 2x
2 1xp.4 1xp.13 Totaal: 2x
3 1xp.9 Totaal: 1x
5 1xp.2 1xp.3 1xp.14 1xp.15 Totaal: 4x
8 1xp.2 Totaal: 1x
9 1xp.6 Totaal: 1x
14 1xp.7 1xp.10 Totaal: 2x
16 1xp.8 Totaal: 1x
18 1xp.10 Totaal: 1x
19 1xp.8 Totaal: 1x
21 1xp.11 Totaal: 1x
25 1xp.10 Totaal: 1x
26 1xp.10 Totaal: 1x
27 2xp.3 Totaal: 2x
34 2xp.8 Totaal: 1x
98
Interview 6:
1 1xp.2 1xp.3 Totaal: 2x
2 1xp.3 1xp.5 1xp.8 Totaal: 3x
3 1xp.3 Totaal: 1x
5 1xp.2 3xp.9 Totaal: 4x
7 1xp.5 Totaal: 1x
8 2xp.5 1xp.8 Totaal:3x
16 1xp.5 Totaal: 1x
17 1xp.4 Totaal: 1x
18 1xp.6 Totaal: 1x
19 1xp.8 Totaal: 1x
20 2xp.5 Totaal: 2x
24 1xp.2 Totaal: 1x
26 1xp.2 Totaal: 1x
27 1xp.6 Totaal: 1x
Interview 7:
1 1xp.3 1xp.5 1xp.6 1xp.29 Totaal: 4x
2 1xp.2 Totaal: 1x
5 1xp.2 1xp.3 1xp.5 Totaal: 3x
6 1xp.3 Totaal: 1x
8 1xp. 2 1xp. 3 1xp.5 Totaal: 3x
13 1xp.8 Totaal: 1x
15 1xp.6 Totaal: 1x
19 1xp.6 Totaal: 1x
23 1xp.6 1xp.7 Totaal: 2x
27 1xp.6 1xp.7 Totaal: 2x
28 1xp.27 1xp.28 Totaal: 2x
31 1xp.6 Totaal: 1x
33 1xp.7 1xp.29 Totaal: 2x
Interview 8:
1 1xp.2 1xp.9 Totaal: 2x
15 1xp.4 Totaal: 1x
16 1xp.4 Totaal: 1x
18 1xp.4 Totaal: 1x
19 1x.p4 Totaal: 1x
20 1xp.3 Totaal: 1x
24 1xp.2 Totaal: 1x
30 1xp.4 Totaal: 1x
31 1xp.4 Totaal: 1x
32 1xp.5 3xp.9 Totaal: 4x
33 1xp.4 Totaal: 1x
99
Interview 9:
1 2xp.3 Totaal: 2x
5 1xp.5 Totaal: 1x
8 1xp.3 Totaal: 1x
13 1xp.5 Totaal: 1x
22 1xp.7 Totaal: 1x
23 1xp.6 Totaal: 1x
28 1xp.6 Totaal: 1x
32 1xp.6 2xp.7 1xp.8 1xp.11 Totaal: 5x
Interview 10:
1 1xp.1 1xp.8 Totaal: 2x
2 1xp.6 Totaal: 1x
5 2xp.11 Totaal: 2x
8 1xp.2 1xp.4 Totaal: 2x
12 1xp.5 Totaal: 1x
13 1xp.7 Totaal: 1x
14 3xp.2 1xp.5 2xp.11 Totaal: 6x
15 1xp.8 Totaal: 1c
17 1xp.10 Totaal: 1x
18 1xp.8 Totaal: 1x
22 1xp.10 Totaal: 1x
24 1xp.4 Totaal: 1x
27 1xp.2 2xp.11 Totaal: 3x
32 1xp.8 1xp.8 Totaal: 2x
100
Totaal x staat voor het totale aantal keer dat elementen genoemd zijn in de interviews.
Nr. Element Totaal Totaal x
1 Ontmoetingen 10 25
2 Ruimtelijke/infrastructurele overlast 7 14
3 Economische bijdrage 7 13
4 Communicatie 6 23
5 Kennis verspreiden/educatie 6 18
6 Een toevoeging aan de mogelijkheden van vrijetijdsbesteding 6 11
7 Niet gespecificeerde overlast 6 9
8 Vrijwilligers 5 15
9 Aansluiting doelgroep/programmering 5 12
10 Geluidsoverlast 5 8
11 De locatie en omgeving op een nieuwe/andere manier laten zien 4 13
12 Betrokkenheid van de buurt 4 9
13 Wildplassen 4 7
14 Afvaloverlast 4 6
15 Maakt de stad leuker 4 5
16 Mogelijkheid om samen met de andere omwonenden iets leuks te doen/ een
doel te bereiken
4 5
17 Mensen elkaar op een andere manier tegenkomen 4 4
18 Traditie zorgt voor binding 3 10
19 Zelforganiserend ver mogen vergroten 3 9
20 Een onderdeel van het evenementen reserveren voor de buurt 3 5
21 Het organiseren 3 3
22 Overlast door misbruik van middelen 3 3
23 Schade aan de groenvoorziening 3 3
24 Vergrote trots op de buurt door aansluiting van het evenement op de locatie 2 3
25 Schoonmaak van de locatie (voor als na) 2 4
26 Culturele bijdrage 2 3
27 Overlast door gedrag 2 3
28 Herkenbaar thema/programmering 2 2
29 Overbelasting van een locatie 2 2
30 Aanloop 1 2
31 Aankleding van de afzetting 1 1
32 Podium voor nieuwe initiatieven 1 1
33 Vandalisme 1 1
Bijlage 6.14 Gerangschikte lijst genoemde elementen
101
6.15 Genoemde elementen ingedeeld per oorzaak
Ontmoetingen Doelgroep en inhoud
Ruimtelijke/infrastructurele overlast Organisatorisch
Economische bijdrage Doelgroep en inhoud
Een toevoeging aan de mogelijkheden
van vrijetijdsbesteding
Inhoud
Communicatie Organisatorisch
Kennis verspreiden/educatie Organisatorisch
Niet gespecificeerde overlast Organisatorisch
Geluidsoverlast Organisatorisch
Vrijwilligers Organisatorisch
De locatie en omgeving op een
nieuwe/andere manier laten zien
Locatie en inhoud
Aansluiting doelgroep/programmering Doelgroep/inhoud
Afvaloverlast Organisatorisch
Betrokkenheid van de buurt Organisatorisch
Maakt de stad leuker Inhoud
Mensen elkaar op een andere manier
tegenkomen
Doelgroep en Inhoud
Het organiseren Organisatorisch
Schade aan de groenvoorziening Organisatorisch
Wildplassen Organisatorisch
Zelforganiserend vermogen vergroten Doelgroep en inhoud
Traditie zorgt voor binding Inhoud
Vergrote trots op de buurt door
aansluiting van het evenement op de
locatie
Doelgroep en inhoud
Schoonmaak van de locatie Organisatorisch
Culturele bijdrage Inhoud
Mogelijkheid om samen met de andere
omwonenden iets leuks te doen/ een
doel te bereiken
Inhoud en doelgroep
Herkenbaar thema/programmering Inhoud
Een onderdeel van het evenementen
reserveren voor de buurt
Organisatorisch, doelgroep en inhoud
Overlast door misbruik van middelen Organisatorisch
Podium voor nieuwe initiatieven Inhoud
Aanloop Organisatorisch en inhoud
Overbelasting van een locatie Organisatorisch
Aankleding van de afzetting Organisatorisch
Vandalisme Organisatorisch
Overlast door gedrag Organisatorisch
102
Deze dissertatie, als Afstudeerrapport voor de opleiding Media & Entertainment Management,
van hogeschool INHOLLAND, vestiging Haarlem, is geheel geschreven en/of samengesteld door
mij.
Dit Afstudeerrapport (of een gewijzigde vorm ervan) is nooit eerder door mij of door iemand
anders ingediend in het kader van een leeropdracht, diplomering of graad binnen de opleiding
MEM of elders.
Het werk dat nodig was voor de realisering van dit Afstudeerrapport, is geheel uitgevoerd door
mijzelf.
Alle woordelijke citaten uit andere bronnen zijn in het Afstudeerrapport herkenbaar door
middel van aanhalingstekens en de bronnen van al mijn informatie zijn specifiek vermeld.
Datum : 2-06-2009
Plaats : Haarlem
Ondertekend :
Recommended