View
1
Download
0
Category
Preview:
Citation preview
2017-01-18
1
Wyroby powłokowe
farby
emalie
lakiery
2017-01-18
2
Farby tworzą powłoki:
� o dużej zdolności krycia,
� dobrej przyczepności do podłoża,
� stosunkowo niskiej odporności na uszkodzenia
mechaniczne i wpływy warunków atmosferycznych.
Farby wykorzystywane są głównie do:
� malowania ścian wewnątrz i na zewnątrz
pomieszczeń,
� jako warstwy podkładowe (gruntujące) pod
nawierzchniowe pokrycia malarskie na elementach
drewnianych i metalowych,
2017-01-18
3
� farby mogą zawierać dodatkowe składniki
zwiększające ich własności antykorozyjne, do
stosowania na zardzewiałe podłoża.
Farby wyst ępują w postaci:
� roztworów,
� dyspersji,
� emulsji.
� Roztwór – spoiwo lub substancja błonotwórcza
rozpuszczająca się w rozcieńczalniku (np. w wodzie),
� Dyspersja – zawiesina wodna nierozpuszczalnych
cząstek (w stanie stałym) substancji błonotwórczej.
� Emulsja – mieszanina dwóch wzajemnie
nierozpuszczalnych cieczy.
2017-01-18
4
Farby - wybrane poj ęcia :
� System kolorów RAL – stworzony przez
Niemiecki Instytut Jakości i Oznakowania stał się
standardem międzynarodowym, zawiera ok. 1700
kolorów; każdy kolor ma czterocyfrowy symbol
określający jego pozycję na kole barw systemu.
� System kolorów NCS – naturalny system barw,
oparty na percepcji ludzkiego oka, stworzony przez
Skandynawski Instytut Barwy w Sztokholmie w
1979 roku; zawiera ok. 1750 kolorów o symbolach
literowo-cyfrowych i jest stale rozszerzany o nowe
odcienie.
2017-01-18
5
� Okres karencji – czas, w którym po zakończeniu
malowania w pomieszczeniu nie mogą przebywać
ludzie – dotyczy głównie wyrobów
chemoutwardzalnych, z których w procesie reakcji
chemicznej emitowane są szkodliwe dla zdrowia
związki. Okres karencji takich wyrobów podawany
jest zawsze na opakowaniu.
Emalie - tworzą powłoki o dużej odporności na
działanie czynników atmosferycznych, o gładkiej,
błyszczącej lub satynowej powierzchni.
Stosowane są głównie do wykańczania uprzednio
zagruntowanych lub odnawianych wymalowań na
drewnie i metalu.
2017-01-18
6
Lakiery - tworzą przezroczyste (transparentne) lub
półprzezroczyste powłoki o dużej gładkości i twardości
przede wszystkim na elementach drewnianych.
W handlu dostępne są również wyroby lakiernicze
łączące własności farby i emalii, dzięki czemu nie
trzeba używać do malowania dwóch różnych
materiałów malarskich – farby podkładowej i emalii
nawierzchniowej.
Podstawowe składniki wyrobów
powłokowych
spoiwo
rozcieńczalnik
dodatki
pigmenty
2017-01-18
7
� spoiwo – powoduje powstanie na powierzchni
malowanego elementu cienkiej powłoki i nadaje jej
odpowiednie cechy:
� gładkość,
� przyczepność,
� twardość,
� odporność na warunki atmosferyczne,
� elastyczność,
� porowatość.
� rozcie ńczalnik – służy do zmniejszenia lepkości
spoiwa, co umożliwia nałożenie powłoki, a
następnie odparowuje podczas wysychania,
� pigmenty – nadają barwę,
� dodatki modyfikuj ące – przyspieszające
wysychanie, zmiękczające, utwardzające,
stabilizujące.
2017-01-18
8
Spoiwa mogą być pochodzenia:
� mineralnego
� organicznego .
Do spoiw mineralnych należą:
� wapno,
� cement,
� szkło wodne potasowe.
Spoiwa organiczne to:
� kleje roślinne i zwierzęce,
� oleje naturalne i syntetyczne,
� polimerowe żywice,
� związki celulozy.
Obecnie większość wyrobów lakierniczych produkowana jest na spoiwach
syntetycznych, które dzięki możliwościom ich modyfikowania umożliwiają
uzyskanie optymalnych własności dla konkretnych zastosowań.
2017-01-18
9
Rozcieńczalnikiem może być:
� woda (takie wyroby nazywamy wodorozcieńczalnymi)
� rozpuszczalniki organiczne:
� benzyna lakowa - do rozcieńczania farb, lakierów i innych
wyrobów ftalowych i olejnych, bitumicznych, pokostów itp., do
czyszczenia części, narzędzi i elementów zabrudzonych po
malowaniu
� Alkohole :
� n-butylowy - rozpuszczalnik do farb oraz jako rozpuszczalnik
i składnik środka wspomagającego łączenie w lakierach,
poprawiający odporność na blaknięcie, płynność i własności
niwelacyjne lakierów,
� izo-butylowy – wykorzystywany przy produkcji lakierów
(w lakierach nitrocelulozowych używany jako rozpuszczalnik
pomocniczy),
� Aceton - o odtłuszczania powierzchni przed malowaniem,
jako rozcieńczalnik wyrobów nitrocelulozowych, tłuszczów,
wosków, itp., do mycia pędzli i narzędzi po malowaniu
2017-01-18
10
� Ksylen - do rozcieńczania lakierów, szpachlówek, klejów i mas
uszczelniających olejno-ftalowych, ftalowo-karbamidowych, akrylowych,
chlorokauczukowych, do bezpośredniego stosowania na rdzę, do mycia
pędzli i narzędzi po stosowaniu tych wyrobów,
� Toluen (wyroby rozpuszczalnikowe) - do rozcieńczania farb i lakierów
do lepkości roboczych, do odtłuszczania powierzchni, do czyszczenia
narzędzi po malowaniu, do mycia części metalowych ze smaru i oleju
Materiały wodorozcieńczalne są znacznie bardziej przyjazne dla
środowiska niż rozpuszczalnikowe, gdyż nie emitują podczas
malowania szkodliwych dla otoczenia substancji i nie pozostawiają
toksycznych odpadów.
Nie stwarzają również zagrożenia pożarowego.
Jednak, przy niektórych zastosowaniach wykazują gorsze własności
uzyskanych powłok niż wyroby rozpuszczalnikowe. W tych ostatnich
coraz częściej dodawane są niskoaromatyczne rozpuszczalniki o
niewielkiej szkodliwości dla zdrowia.
2017-01-18
11
Pigmenty dzielą się na:
� nieorganiczne (mineralne) otrzymywane z soli i tlenków metali oraz z metali
nieżelaznych (np. miedzi i ich stopów),
� organiczne:
� chlorofil,
� sepia,
� indygo,
� barwniki syntetyczne.
Niektóre pigmenty oprócz właściwości barwienia posiadają cechy dodatkowe, np.:
Pigmenty termoczułe zmieniają barwę wraz ze zmianą temperatury (mają
zastosowanie do produkcji farb specjalnych),
Luminofory są to pigmenty świecące.
Farby do ścian i elewacji przeznaczone są do malowania podłoży:
� pokrytych tynkiem wapiennym,
� pokrytych tynkiem wapienno-cementowym,
� pokrytych tynkiem cementowym,
� pokrytych tynkiem gipsowym,
� z betonu,
� z kamienia naturalnego
� oraz innych podłoży mineralnych.
Zależnie od rodzaju mogą być stosowane jedynie wewnątrz pomieszczeń lub również
do wymalowań zewnętrznych. Najczęściej są to farby wodorozcieńczalne, ale
niektóre z nich mogą zawierać rozpuszczalniki organiczne.
2017-01-18
12
Farby wodne dzielą się na:
emulsyjne
wapienne
klejowe
krzemianowe (silikatowe)
silikonowe
Farby emulsyjne (dyspersyjne)
Spoiwem farb emulsyjnych jest:
dyspersja wodna żywicy akrylowej (farby akrylowe),
dyspersja wodna żywicy winylowej (polioctanu winylu lub polichlorku winylu –
farby winylowe),
dyspersja wodna kauczuku (farby lateksowe).
Spotyka się też farby mieszane, np.:
� lateksowo-akrylowe,
� winylowo-akrylowe.
� Farby emulsyjne charakteryzuje:
� dobra przyczepność do podłoża,
� elastyczność,
� trwałość,
� odporność na ścieranie oraz inne uszkodzenia mechaniczne.
2017-01-18
13
� przepuszczalność w różnym stopniu pary wodnej (najsłabiej – farby
winylowe),
� odporność na wilgoć,
� umożliwiają tworzenie gładkiej i jednolitej powłoki, którą można zmywać
wodą z dodatkiem detergentów.
Szczególną odpornością na wilgoć, zmywanie i ścieranie wykazują farby
lateksowe i akrylowo-lateksowe, dlatego nadają się do malowania ścian w
łazienkach i kuchniach.
Farby emulsyjne stosuje się na wszystkie rodzaje podłoży:
� beton zwykły i porowaty,
� tynki (cementowe, cementowo-wapienne, żywiczne, gipsowe),
� mur z cegły ceramicznej i silikatowej,
� płyty gipsowo-kartonowe,
� płyty cementowo-włóknowe,
� drewno i płyty z materiałów drewnopochodnych,
� tapety papierowe i z włókien szklanych,
� tworzywa sztuczne,
� metale – po uprzednim zagruntowaniu.
2017-01-18
14
Farby emulsyjne:
� najczęściej są stosowane we wnętrzach (do malowania ścian, sufitów),
nadają się też do malowania elewacji,
� kupuje się je w postaci gotowej do użycia, należy je tylko dokładnie
wymieszać,
� są najczęściej dostępne w kilku standardowych kolorach. Do barwienia na
kolory niestandardowe można stosować pigmenty.
Wielu producentów oferuje komputerowe systemy mieszania farb polegające na odpowiednim
dozowaniu pigmentów (system taki nazywa się tintingiem).
tinting - system komputerowego mieszania farb w mieszalniku producenta (przez sterowanie
dozowaniem pigmentu), pozwalający na uzyskanie około 2000 różnych barw; umożliwia uzyskanie
powtarzalności koloru.
Wybór koloru jest dostępny wg wzornika (karty NCS lub RAL). Numer wybranej próbki podaje się
sprzedawcy, który sporządza w mieszalniku farbę zgodnie z recepturą. Zaletą tego systemu jest to, że w
każdej chwili można powtórzyć identyczny kolor (w przypadku, gdy zabraknie farby do malowania).
Oprócz barwy można wybrać stopień połysku farby (mat, półmat, półpołysk, połysk, połysk
jedwabisty).
2017-01-18
15
Farby wapienne:
� spoiwem jest ciasto wapienne rozrzedzone wodą,
� farba wapienna łączy się z podłożem w procesie wiązania węglowego, podczas
którego z muru są wyciągane związki wapna, wskutek czego tworzy się powłoka
pylista (pylistość farby jest sprawdzianem jej autentyczności,
� niektórzy producenci sprzedają syntetyczne farby emulsyjne jako wapienne - farby
takie nie mają jednak odpowiednich cech właściwych prawdziwym farbom
wapiennym, np. dostatecznej paroprzepuszczalności).
� dla zwiększenia trwałości dodaje się do nich domieszki innych spoiw
wodorozcieńczalnych (klejów, dyspersji polioctanu winylu),
� do barwienia stosuje się pigmenty, których zawartość, ze względu na proces
twardnienia (karbonizacji) nie może przekroczyć 10% w stosunku do masy spoiwa.
Dlatego farby wapienne mają tylko jasne, pastelowe kolory.
� są tanie, ale nietrwałe,
� wykorzystuje się do malowania ścian i sufitów wewnątrz budynku,
� nie nadają się do malowania elewacji ze względu na niską odporność na zabrudzenia,
� wysoki współczynnik pH (8-10) hamuje rozwój bakterii,
� korzystne jest malowanie farbami wapiennymi pomieszczeń, o wysokich wymaganiach
higienicznych.
Farby wapienne stosuje się często:
� w pomieszczeniach sanitarnych,
� magazynowych,
� gospodarczych.
Obecnie farby wapienne stosowane są rzadko ze względu na:
� niewielką ich trwałość,
� pylenie i pękanie kolejno nakładanych warstw renowacyjnych.
2017-01-18
16
Farby klejowe:
� spoiwem są kleje zwierzęce lub roślinne rozpuszczalne w wodzie,
� są trwałe i przepuszczają powietrze,
� są mało odporne na zabrudzenia i nie można ich myć, wchłaniają wilgoć z otoczenia
i są podatne na rozwój grzybów i pleśni, dlatego nie można ich stosować w
pomieszczeniach o podwyższonej wilgotności powietrza, takich jak pralnie.
� nadają się przede wszystkim do malowania tynków wapiennych i cementowo-
wapiennych,
� są sprzedawane w postaci suchej mieszanki przeznaczonej do wymieszania z wodą.
� można kupić farby białe lub kolorowe. Farby białe można zabarwić samodzielnie
przy pomocy pigmentów.
Farby klejowe:
� można samodzielnie przygotować (z kredy, kleju i wody), ale jest to dosyć uciążliwe,
� do niedawna farby klejowe były niezmiernie popularne,
� obecnie, wobec bogatej oferty innych farb stopniowo wychodzą z użycia,
� ich zaletą jest niska cena.
2017-01-18
17
Farby krzemianowe (silikatowe):
� spoiwem jest szkło wodne potasowe,
� powłoka malarska utwardza się pod wpływem dwutlenku węgla
pobieranego z powietrza oraz wskutek odparowywania wody,
� powłoki z farb krzemianowych są trwałe, odporne na wilgoć i mają dużą
odporność mechaniczną.
� są całkowicie niepalne i odporne na rozwój mikroorganizmów,
� przepuszczają parę wodną,
� farbami krzemianowymi można malować podłoża betonowe, ceglane i
otynkowane, malowane uprzednio farbami mineralnymi i silikonowymi, a
także drewno, kamień i szkło
� po zastosowaniu odpowiedniego środka gruntującego można je stosować także
na podłoża gipsowe i płyty gipsowo-kartonowe,
� nie nadają się do pokrywania ścian pomalowanych uprzednio farbami olejnymi
(mogą powodować zmydlanie powłok olejnych),
� ze względu na swoje właściwości nadają się do malowania elewacji i ścian w
pomieszczeniach narażonych na zawilgocenie,
� są najczęściej jednoskładnikowe, ale spotyka się też farby dwuskładnikowe
(proszek i ciecz służąca do wymieszania) – stosowane przede wszystkim do
malowania elewacji obiektów zabytkowych,
� przy malowaniu niszcząco oddziałują na wyroby szklane (szyby okienne, płytki
ceramiczne), dlatego podczas malowania tymi farbami trzeba je odpowiednio
zabezpieczyć.
2017-01-18
18
Farby silikonowe:
� produkowane są na bazie żywicy silikonowej,
� są bardzo trwałe i odporne na działanie czynników atmosferycznych,
� nie wchłaniają wilgoci, przepuszczają parę wodną, nadają się do malowania
zarówno elewacji, jak i powierzchni wewnątrz budynku, w tym w wilgotnych
pomieszczeniach.
� powłoka z tych farb wykazuje zdolność do samooczyszczania, dlatego szczególnie
zalecane są do wymalowań elewacji w rejonach o dużym zanieczyszczeniu
powietrza.
Można nimi malować wszystkie podłoża mineralne:
� beton zwykły, gazobeton, stare i nowe tynki,
� mur z cegły,
� drewno i płyty drewnopochodne,
� stare powłoki z farb mineralnych.
Farby izolujące:
� rozcieńczalnikowe farby do izolowania rdzawych plam, zacieków przed
malowaniem farbami emulsyjnymi,
� do wykonywania samodzielnych powłok w pomieszczeniach o
podwyższonej wilgotności i wymagających częstego zmywania ścian,
� produkowane na bazie spoiw akrylowych lub alkidowych dają matową
powłokę podobną do pokrytych farbą emulsyjną,
� farby te wzmacniają również słabe podłoża dzięki głębokiemu wnikaniu
spoiwa
2017-01-18
19
Farby epoksydowe:
� są farbami dwuskładnikowymi,
� składnikiem podstawowym jest żywica epoksydowa, a drugi składnik to utwardzacz,
na przykład poliamidowy,
� obie części miesza się przed malowaniem w proporcjach podanych przez producenta,
� podczas procesu wysychania zachodzi między nimi reakcja chemiczna. Ważne jest,
aby w trakcie utwardzania temperatura powietrza była nie niższa niż +10°C.
� są bardzo odporne na uszkodzenia mechaniczne i działanie związków chemicznych,
� wykorzystuje się je wszędzie tam, gdzie stawiane są wysokie wymagania w tym
zakresie: do malowania posadzek betonowych w pralniach, łazienkach, garażach,
magazynach, halach przemysłowych oraz szpitalach i laboratoriach.
2017-01-18
20
Farby i emalie do drewna i metali
Farby rozpuszczalnikowe
akrylowe
chlorokauczukowe
winylowe
olejne i olejno-żywiczne
poliuretanowe
epoksydowe
Farby chlorokauczukowe:
� spoiwem jest kauczuk chlorowy, który uzyskuje się przez
chlorowanie naturalnego lub syntetycznego kauczuku z
dodatkiem środków zmiękczających (zawiera do 68% chloru),
� są bardzo odporne na działanie wody i związków chemicznych
(kwasów i zasad),
2017-01-18
21
Farby chlorokauczukowe:
� mają ograniczoną odporność na działanie rozpuszczalników
organicznych (z wyjątkiem alkoholu, eteru, benzyny),
� nadają się na podłoża betonowe lub metalowe (stal, stal
ocynkowana, aluminium, miedź, żeliwo),
Farby chlorokauczukowe:
� mają zastosowanie przede wszystkim jako farby ochronne, np.
przeciwkorozyjne do malowania:
� bram,
� ogrodzeń,
� schodów,
� posadzek.
2017-01-18
22
Farby winylowe:
� najczęściej stosowanym spoiwem winylowym jest polichlorek
winylu, ewentualnie zmodyfikowany eterem etylowym, czasami z
dodatkiem środków zmiękczających,
� są bardzo odporne na działanie wody i związków chemicznych,
Farby winylowe:
�są stosowane przede wszystkim do malowania elementów na
zewnątrz budynku wykonanych ze stali ocynkowanej, takich jak:
�rynny,
�parapety,
�obróbki blacharskie,
�pokrycia dachowe.
Recommended