View
216
Download
7
Category
Preview:
DESCRIPTION
ZABURZENIA OSOBOWOŚCI. RENATA WOJTYŃSKA KATEDRA I KLINIKA PSYCHIATRII AKADEMII MEDYCZNEJ WE WROCŁAWIU. Zaburzenia osobowości. Jedno z najbardziej rozpowszechnionych zaburzeń psychicznych: od 2,1% do 20% populacji Definicje: psychologiczne, medyczne, prawne, socjologiczne, filozoficzne - PowerPoint PPT Presentation
Citation preview
ZABURZENIA OSOBOWOŚCIZABURZENIA OSOBOWOŚCI
RENATA WOJTYŃSKAKATEDRA I KLINIKA PSYCHIATRII
AKADEMII MEDYCZNEJ WE WROCŁAWIU
Zaburzenia osobowościZaburzenia osobowości
Jedno z najbardziej rozpowszechnionych zaburzeń psychicznych: od 2,1% do 20% populacji
Definicje: psychologiczne, medyczne, prawne, socjologiczne, filozoficzne
różnorodność koncepcji (genezy, mechanizmów powstawania, kryteria diagnostyczne i klasyfikacyjne, manifestacja zaburzeń)
Zaburzenia osobowości-Zaburzenia osobowości-etymologiaetymologia
j. łac. „personalitas” „personalitas” lub „per somare”„per somare”- ozn. „dźwięczeć przez coś”j. grec. „prosopon”„prosopon” – maska aktorów, „perisoma”„perisoma”- strój nakładany na ciało.W starożytności pojęcie to oznaczało maskę lub osobę o określonych właściwościach
„BĄDŹ SOBĄ, JAKIŚ BYĆ MUSISZ”
Zaburzenia osobowościZaburzenia osobowości pojęcia pokrewnepojęcia pokrewneTEMERAMENTTEMERAMENT
biologiczne podłoże funkcjonowania człowieka, źródło jego energii i dynamiki działaniaStosuje się do psychicznych właściwości jednostki (tj. tempo, styl reagowania, zachowanie, procesy emocjonalne), które związane są z anatomicznymi i biochemicznymi cechami CUN)
CHARAKTERCHARAKTER
obejmuje te cechy, które reprezentują nastawienie wobec wartości i obyczajów społecznychUkształtowane pod wpływem środowiska i własnej aktywności właściwe dla danego człowieka cechy przejawiające się w jego postępowaniu, stosunku do ludzi, zadań, rzeczy i samego siebie
Zaburzenia osobowościZaburzenia osobowościpodstawowe kierunki założeń teoretycznych w obrębie podstawowe kierunki założeń teoretycznych w obrębie psychologii i medycynypsychologii i medycyny
Teorie typologiczne (konstytucjonalne)
Teorie dynamiczne
Teorie behawioralne
Teorie poznawcze
Teorie humanistyczno- egzystencjalne
Teorie systemowo-interakcyjne
Teorie cech (teorie deskryptywne i dyferencjalne)
TEORIE TYPOLOGICZNE-TEORIE TYPOLOGICZNE-założeniazałożenia
powiązanie cech fizycznych (konstytucjonalnych) ze specyfiką przeżywania i zachowania człowieka,zależność między budową ciała, cechami osobowości a skłonnością do chorób psychicznychIlościowe kryterium: prawidłowa osobowość, nieprawidłowa, zaburzenia psychicznepodstawowe kryterium: biologiczne (dziedziczne lub wrodzone) uwarunkowania osobowości
TEORIE TYPOLOGICZNETEORIE TYPOLOGICZNE
Teoria Galena,TeoriaTeofasa, ucznia Arystotelesa (30 typów osobowości)Koncepcja 4 humorów Hipokratesa,Koncepcja KretschmeraTeoria PawłowaTeoria SheldonaTeoria BrzezickiegoTeoria Cloningera
TEORIE TYPOLOGICZNE:TEORIE TYPOLOGICZNE:TEORIA HIPOKRATESA TEORIA HIPOKRATESA (ok.460-377 p.n.e.)
4 ŻYWIOŁOM (ziemia, woda, ogień, powietrze)
odpowiadają w ciele człowieka 4 SOKI
(żółć, czarna żółć, krew, flegma)TYPY TEMERAMENTU:
Choleryk, melancholik, sangwinik, flegmatyk
(kryterium: ilościowe)
TEORIE TYPOLOGICZNE:TEORIE TYPOLOGICZNE:TEORIA KRETSCHMERATEORIA KRETSCHMERA
Typ schizotymiczny (leptosomatyk, astenik)- skłonność do schizofreniiTyp cyklotymiczny (pyknik)- skłonność do cyklofrenii (psychozy maniakalno-depresyjnej)Typ iksotymiczny (atletyk)- skłonność do paranoi)Typ skirotymiczny (dysplastyk)- skłonność do histerii
TEORIE TYPOLOGICZNE:TEORIE TYPOLOGICZNE:Teoria Roberta CloningeraTeoria Roberta Cloningera
Obniżona aktywność systemu dopaminergicznego – tendencja do poszukiwania nowych bodźców, brak lęku, poszukiwanie sytuacji zagrożenia
Wysoki poziom wydzielania serotoniny- tendencja do unikania szkód i cierpień
Niska aktywność systemu noradrenergicznego - duża zależność od nagród,
TEORIE DYNAMICZNE- TEORIE DYNAMICZNE- kierunkikierunki
PSYCHOANALIZA KLASYCZNA PSYCHOANALIZA KLASYCZNA (ORTODOKSYJNA)(ORTODOKSYJNA)Zygmunt Freud
NEOPSYCHOANALIZA NEOPSYCHOANALIZA (psychoanaliza kulturowa)(psychoanaliza kulturowa) Erich Fromm, Sullivan, Karen Horney, Karl Gustaw Jung, Alfred Adler, Erik Erikson
TEORIE DYNAMICZNE-TEORIE DYNAMICZNE-założeniazałożenia
Wyodrębniają różne mechanizmy osobowości o charakterze sił psychodynamicznych (popędy, potrzeby, impulsy, libido, mechanizmy obronne), które są istotne w kształtowaniu się obrazu osobowości w normie i patologiiPodkreślają znaczenie procesu socjalizacji w formowaniu się zaburzeń osobowościRozwój osobowości: tworzenie powiązań między elementami, rozwiązanie sprzeczności, konfliktów między sferami, tworzenie elementów będących syntezą sprzecznościZaburzenia osobowości: zatrzymanie się w rozwoju psychoseksualnym na określonym etapie lub zakłócenie kierunku rozwoju psychoseksualnego
TEORIE DYNAMICZNE-TEORIE DYNAMICZNE-założeniazałożenia
Rozwój osobowości dokonuje się w kontekście społecznym, w wyniku deseksualizacji libido, tj. przekształcenia energii psychicznej związanej pierwotnie z popędem seksualnym w społecznie akceptowane czynności i zachowania
PSYCHOANALIZA FREUDAPSYCHOANALIZA FREUDA
PODZIAŁ TOPOGRAFICZNY I (trzy stopnie świadomości: przeżycia w pełni świadome, przedświadome, nieświadome)PODZIAŁ TOPOGRAFICZNY II (id, ego, superego)- teoria strukturalna osobowościTEORIA ROZWOJU PSYCHOSEKSUALNEGO
Teoria strukturalna osobowości Teoria strukturalna osobowości Z. FreudaZ. Freuda
ID
SUPEREGOEGO
Sfera popędowa, nieświadomazasada przyjemności i redukcji napięcia
Substruktura nadrzędna,kontrola, sfera świadomarozwiązanie konfliktu id i
superegozasada realności
nakazy, zakazy, normy,
sumienie, ideały, wartości, uwewnętrznione
w procesi e socjalizacji,
nieświadomazasada
powinności
TEORIA ROZWOJU TEORIA ROZWOJU PSYCHOSEKSUALNEGO Z. FreudaPSYCHOSEKSUALNEGO Z. Freuda- - Fazy rozwoju psychoseksualnego człowiekaFazy rozwoju psychoseksualnego człowieka
FAZA ORALNAFAZA ORALNAFAZA ANALNAFAZA ANALNAFAZA FALICZNAFAZA FALICZNAFAZA LATENCJI (URETRALNA)FAZA LATENCJI (URETRALNA)FAZA GENITALNAFAZA GENITALNA
TEORIA ROZWOJU PSYCHOSEKSUALNEGO TEORIA ROZWOJU PSYCHOSEKSUALNEGO
FAZA ORALNAFAZA ORALNA
do ok. 1,5 r.ż. gł. aktywność to zaspokojenie głodu i odczuwanie przyjemności przez wargi i język, Rozwój odbywa się w relacji symbiotycznej, potrzeba przynależności i bezpieczeństwa,Charakter oralny:
„agresywność oralna”- tendencja do złośliwości, sarkazmu, ironii, gadatliwości, kłótliwości, dyskusyjne spory
„czynności oralne”- jedzenie, picie, palenie, żucie, całowanie
Konflikt: „gryzienie innych”- potrzeba bliskości, zależność-niezależność
Psychopatologia: osobowość histeryczna, zaburzenia depresyjne, reakcje adaptacyjne, tendencje roszczeniowe
TEORIA ROZWOJU PSYCHOSEKSUALNEGOTEORIA ROZWOJU PSYCHOSEKSUALNEGOFAZA ANALNAFAZA ANALNA
Od. Ok.1,5- 3 r.ż.Okres zmagań dziecka z własnym ciałem, w celu spełnienia oczekiwań rodziców dotyczących kontroli wydalania.CHARAKTER ANALNYCHARAKTER ANALNY
„wczesnej fazy”: podejrzliwość, megalomania, dyktatorstwo, gromadzenie tytułów,destrukcjonizm
„późnej fazy”: skąpstwo, porządek, pedantyczność, podporządkowanie poleceniom, upór, anankastyczność
TEORIA ROZWOJU PSYCHOSEKSUALNEGO TEORIA ROZWOJU PSYCHOSEKSUALNEGO
FAZA FALICZNAFAZA FALICZNA
Od ok.3 do 6 r.ż.
kompleks Edypa i Elektry
Rozwój id i superego, zasada realności.
CHARAKTER FALICZNY:CHARAKTER FALICZNY:
neurotyczność, postawa narcystyczna, egocentryzm, rywalizacja, ekshibicjonizm, zadaniowość, potrzeba osiągania sukcesów, dominacja, agresywność, zuchwałość
TEORIA ROZWOJU PSYCHOSEKSUALNEGO TEORIA ROZWOJU PSYCHOSEKSUALNEGO
FAZA LATENCJIFAZA LATENCJI
Od ok.6 do 12 r.ż.Rozwiązanie kompleksów poprzedniej fazy, identyfikacja z rodzicem tej samej płciRozluźnienie związków z rodzicamiNowe kateksje: związki rówieśniczeprzyjęcie systemu wartości, dominacja superego, ”ja-idealne”
psychopatologia:psychopatologia: zaburzenia identyfikacji roli społecznej , relacje interpersonalne
TEORIA ROZWOJU PSYCHOSEKSUALNEGO Z. TEORIA ROZWOJU PSYCHOSEKSUALNEGO Z.
Freuda-Freuda-FAZA GENITALNAFAZA GENITALNA
Od ok.12 do 18 r.ż.Okres emancypacji i rozwoju ego, Wycofanie kateksji pierwotnych opartych na identyfikacji z rodzicami i innymi autorytetami,Sprzeciw wobec autorytetów,Powstanie nowych kateksji: związki heteroseksualne,Sublimacja cech poprzednich faz,CHARAKTER GENITALNYCHARAKTER GENITALNYdojrzałość osobowościowa, silne ego, dojrzałe superego, uwolnienie od kompleksów, ambiwalencji, nadmiernych mechanizmów obronnych ego
Zaburzenia osobowościZaburzenia osobowościkliniczne postacie zaburzeń osobowości wg Bilikiewicza (1992)kliniczne postacie zaburzeń osobowości wg Bilikiewicza (1992)
ZMIANY OSOBOWOŚCI BEZ ZMIANY OSOBOWOŚCI BEZ NARUSZENIA PODSTAWOWEJ NARUSZENIA PODSTAWOWEJ STRUKTURY STRUKTURY (zaburzenia cech)
ROZDWOJENIE OSOBOWOŚCI ROZDWOJENIE OSOBOWOŚCI NAPRZEMIENNE NAPRZEMIENNE (zab. lękowe)
ROZSZCZEPIENIE OSOBOWOŚCI ROZSZCZEPIENIE OSOBOWOŚCI JEDNOCZESNE JEDNOCZESNE (rozpad struktury, psychozy schizofreniczne)
Zaburzenia osobowościZaburzenia osobowościklasyfikacje medyczneklasyfikacje medyczne
Początek XIX wieku,
kształtują się różnie w różnych kręgach kulturowych:
Psychiatria niemieckaPsychiatria niemiecka
filozofia i koncepcje teoretyczne, pojęcie konstytucji, odchylenie jakościowe od norm statystycznych
Kraje anglojęzyczne (W.Brytania, USA)Kraje anglojęzyczne (W.Brytania, USA)
empiria, analiza zachowania grup, obserwacja zachowania, analizy czynnikowe, normy kulturowe (środowiskowe), adaptacyjne
Zaburzenia osobowościZaburzenia osobowościklasyfikacje medyczneklasyfikacje medyczne
ICD-10 ICD-10 (WHO) Międzynarodowa Międzynarodowa Klasyfikacja ChoróbKlasyfikacja ChoróbDSM-IVDSM-IV (Amerykańskie Towarzystwo (Amerykańskie Towarzystwo Psychiatryczne) Diagnostyczny i Psychiatryczne) Diagnostyczny i Statystyczny Podręcznik Zaburzeń Statystyczny Podręcznik Zaburzeń PsychicznychPsychicznych(zaburzenia osobowości tworzą układ odniesienia przy (zaburzenia osobowości tworzą układ odniesienia przy analizie wszystkich zaburzeń psychicznych, zaburzone analizie wszystkich zaburzeń psychicznych, zaburzone wzorce osobowości, oprac. przez Theodor Millon, kryterium wzorce osobowości, oprac. przez Theodor Millon, kryterium normy: adaptacyjne, kulturowe).normy: adaptacyjne, kulturowe).
Cecha wspólna:klasyfikacje symptomatologiczne (objawowe), opisowe definicje, wolne od teoretycznych założeń
klasyfikacje medyczne: ICD-10klasyfikacje medyczne: ICD-10F.60- F.69. ZABURZENIA OSOBOWOŚCI I ZACHOWANIA DOROSŁYCH
F.60 SPECYFICZNE (SWOSTE)F.61 MIESZANE (nie klasyfl. w F.60 i F.60 F.62 lub wtórne do zab. afekt. I
lękowych)F.62 TRWAŁE ZMIANY OSOBOWOŚCI NIE WYNIKAJĄCE Z
USZKODZENIA ANI CHOROBY MÓZGUF.62.0 PO KATASTROFACHF.62.1 ZMIANA OSOBOWOŚCI PO CHOROBACH PSYCHICZNYCH
F.63 ZABURZENIA NAWYKÓW I POPĘDÓWF.64 ZABURZENIA IDENTYFIKACJI PŁCIOWEJF.65 ZABURZENIA PREFERENCJI SEKSUALNYCHF.66 ZABURZENIA PSYCHOLOGICZNE I ZACHOWANIA ZWIĄZANE Z
ROZWOJEM ORIENTACJI SEKSUALNEJ
F.68 INNE ZABURZENIA OSOBOWOŚCI I ZACHOWANIA DOROSŁYCHF.68.0 KSZTAŁTOWANIE OBJAWÓW FIZYCZNYCH PRZEZ PRZYCZYNY
PSYCHOLOGICZNE F.68.1 ZAMIERZONE WYTWARZANIE LUB NAŚLADOWANIE OBJAWÓW
CZY NIEWYDOLNOŚCI FIZYCZNYCH LUB PSYCHICZNYCHF.69. ZABURZENIA OSOBOWOŚCI I ZACHOWANIA, NIE OKREŚLONE
klasyfikacje medyczne: ICD-10klasyfikacje medyczne: ICD-10F.60.0- F.60.9 F.60.0- F.60.9 SPECYFICZNESPECYFICZNE ZABURZENIA OSOBOWOŚCI ZABURZENIA OSOBOWOŚCI
F.60.0 OSOBOWOŚĆ PARANOICZNA
F.60.1 OSOBOWOŚĆ SCHIZOIDALNA
F.60.2 OSOBOWOŚĆ DYSSOCJALNA
F.60.3 OSOBOWOŚĆ CHWIEJNA EMOCJONALNIETYP IMPULSYWNYTYP Z POGRANICZA
F.60.4 OSOBOWOŚĆ HISTRIONICZNA
F.60.5 OSOBOWOŚĆ ANANKASTYCZNA
F.60.6 OSOBOWOŚĆ LĘKLIWA (UNIKAJĄCA)
F.60.7 OSOBOWOŚĆ ZALEŻNA
F.60.8 INNE OKREŚLONE ZAB. OSOBOWOŚCI
F.60.9 BNO ZAB. OSOBOWOŚCI
Zaburzenia osobowości ICD-10Zaburzenia osobowości ICD-10
Schizotypowe zaburzenia osobowościSchizotypowe zaburzenia osobowości (F.21(F.21: zab. typu schizofrenii i schizotypowe)
Zaburzenia osobowości afektywne, osobowość cykloidalna, Zaburzenia osobowości afektywne, osobowość cykloidalna, osobowość cyklotymiczna osobowość cyklotymiczna (F.34.0(F.34.0: cyklotymia, w grupie F.34.: F.34.: uporczywe zaburzenia nastroju)
Depresyjne zaburzenia osobowościDepresyjne zaburzenia osobowości (F.34.1(F.34.1: dystymia, w grupie F.34.: F.34.: uporczywe zaburzenia nastroju)
zaburzenia osobowości i zachowania spowodowane zaburzenia osobowości i zachowania spowodowane chorobą, uszkodzeniem lub dysfunkcją mózguchorobą, uszkodzeniem lub dysfunkcją mózgu (F.07) (F.07) obejmuje: obejmuje:
organiczne zaburzenia osobowości F.07.0 organiczne zaburzenia osobowości F.07.0 (zespół płata czołowego, zespół zab. osobowości w padaczce limbicznej, zespół po lobotomii, organiczna osobowość pseudopsychopatyczna, organiczna osobowość z rzekomym upośledzeniem rozwoju, zespół po leukotomii)
zespół po zapaleniu mózgu F.07.1,zespół po zapaleniu mózgu F.07.1, zespół po wstrząśnieniu mózgu (encefalopatia) F.07.2zespół po wstrząśnieniu mózgu (encefalopatia) F.07.2
ICD-10ICD-10OsobowośćOsobowość
ZESPÓŁ TRWAŁYCH ZESPÓŁ TRWAŁYCH WZORCÓW WZORCÓW
MYŚLENIA,MYŚLENIA,
ODCZUWANIA, ODCZUWANIA, ZACHOWANIA, ZACHOWANIA, CHARAKTERYZUJĄCY CHARAKTERYZUJĄCY INDYWIDUALNY STYL INDYWIDUALNY STYL ŻYCIA I SPOSÓB ŻYCIA I SPOSÓB ADAPTACJI JEDNOSTKIADAPTACJI JEDNOSTKI
Zaburzenia osobowościZaburzenia osobowości
ROZMAITE RODZAJE ROZMAITE RODZAJE FUNKCJONOWANIA, FUNKCJONOWANIA, BĘDĄCE WYRAZEM BĘDĄCE WYRAZEM INDYWIDUALNEGO INDYWIDUALNEGO STYLU JEDNOSTKI, STYLU JEDNOSTKI, SPOSOBU SPOSOBU ODNOSZENIA SIĘ ODNOSZENIA SIĘ DO SIEBIE SAMEGO, DO SIEBIE SAMEGO, DO INNYCH LUDZI, DO INNYCH LUDZI, MAJĄCE MAJĄCE JAKOŚĆ JAKOŚĆ CHOROBYCHOROBY
Zaburzenia osobowości ICD-10Zaburzenia osobowości ICD-10kryteria diagnostyczne ogólnekryteria diagnostyczne ogólne
dotyczą osób dorosłychdorosłych
sztywność wzorców zachowania, brak sztywność wzorców zachowania, brak elastycznościelastyczności
dysfunkcjonalność dysfunkcjonalność
wzorce różnią skrajnie od norm kulturowychróżnią skrajnie od norm kulturowych
długotrwałość, stabilność objawówdługotrwałość, stabilność objawów
dysharmonia rozwoju osobowości dysharmonia rozwoju osobowości (uczuciowość, pobudliwość, kontrolę popędów, myślenie, zachowanie, relacje z innymi ludźmi)
distres distres (subiektywne poczucie cierpienia) lub / i lub / i niepożądany wpływ na otoczenieniepożądany wpływ na otoczenie
ZMIANA OSOBOWOŚCI: ICD-10ZMIANA OSOBOWOŚCI: ICD-10pojawia się w życiu dorosłym po ciężkim stresie, w pojawia się w życiu dorosłym po ciężkim stresie, w sytuacji skrajnego niezaspokojenia potrzeb, po sytuacji skrajnego niezaspokojenia potrzeb, po ciężkim zaburzeniu psychicznymciężkim zaburzeniu psychicznym
F.62.F.62. TTRWAŁE ZMIANY OSOBOWOŚCI NIE WYNIKAJĄCE Z USZKODZENIA ANI
CHOROBY MÓZGUF.62.0 PO KATASTROFACH F.62.1 ZMIANA OSOBOWOŚCI PO CHOROBACH
PSYCHICZNYCH
Kryterium:Kryterium:etiopatologiczne i czasowe(objawy utrzymują się co najmniej 2 lata)
INNE ZABURZENIA OSOBOWOŚCI I ZACHOWANIA DOROSŁYCHF.68
F.68.0 KSZTAŁTOWANIE OBJAWÓW FIZYCZNYCH PRZEZ PRZYCZYNY PSYCHOLOGICZNE (NERWICA ROSZCZENIOWA, KOMPENSACJNA)
Objawy somatyczne pierwotnie spowodowane zaburzeniem, chorobą lub niesprawnością somatyczną ulegają nasileniu lub przedłużeniu ponad miarę, jaką uzasadnia obecność zab. somatycznego. Potwierdzenie psychologicznego uwarunkowania nadmiaru objawów (roszczenia finansowe, niezadowolenie z opieki, lęk przed niesprawnością i śmiercią)
F.68.1 ZAMIERZONE WYTWARZANIE LUB NAŚLADOWANIE OBJAWÓW CZY NIEWYDOLNOŚCI FIZYCZNYCH LUB PSYCHICZNYCH (ZABURZENIA POZOROWANE)
Utrwalony wzorzec zamierzonego wytwarzania lub naśladowania objawów, zadawania ran w celu wytworzenia objawów,
F.60.0- F.60.9 F.60.0- F.60.9 SPECYFICZNESPECYFICZNE ZABURZENIA OSOBOWOŚCI ZABURZENIA OSOBOWOŚCI
F.60.0 OSOBOWOŚĆ PARANOICZNAOSOBOWOŚĆ PARANOICZNA(pieniacza, fanatyczna, paranoidalna, sensytywno-paranoiczna)
może być prodromalną fazą zespołu urojeniowegoNadmierna wrażliwość na krytykę, niepowodzenie, odrzucenieNiezdolność do wybaczania zniewag, przykrościGotowość do przeżywania poniżenia, wrogości, pogardy, krzywdySkłonność do czucia się ofiarąPostawa ksobna, z przecenianiem własnego znaczenia,Nawracająca podejrzliwość bez uzasadnienia i tendencja do zniekształcania informacji i doświadczeńSztywne poczucie własnych prawtworzenie spiskowych teorii i wyjaśnień Postawa moralizatorska, wielkościowa, tendencją do dominacji i karania innychCzęsto występuje u liderów grup politycznych, mistycznych, pseudonaukowych.
SPECYFICZNESPECYFICZNE ZABURZENIA OSOBOWOŚCI ZABURZENIA OSOBOWOŚCI
F.60.3 OSOBOWOŚĆ CHWIEJNA EMOCJONALNIEOSOBOWOŚĆ CHWIEJNA EMOCJONALNIE
Wg ICD-10:
Tendencja do działań gwałtownych bez Tendencja do działań gwałtownych bez przewidywania konsekwencji, nastrój przewidywania konsekwencji, nastrój zmienny, niezdolność do kontrolowania zmienny, niezdolność do kontrolowania zachowań emocjonalnych, tendencja do zachowań emocjonalnych, tendencja do działań zaczepnych i konfliktowychdziałań zaczepnych i konfliktowych
TYP IMPULSYWNYTYP „BORDELINE”
(Z POGRANICZA)
F.60.3 OSOBOWOŚĆ CHWIEJNA EMOCJONALNIEOSOBOWOŚĆ CHWIEJNA EMOCJONALNIE
Typ „bordeline” (z pogranicza):Typ „bordeline” (z pogranicza):
1% 1% populacji wśród zaburzeń osobowościpopulacji wśród zaburzeń osobowości
Zaburzenia struktury,Zaburzenia struktury,
Poważne zaburzenia funkcjonowania,Poważne zaburzenia funkcjonowania,
Budzą silne emocje personelu medycznego,Budzą silne emocje personelu medycznego,
Terapia często nie przynosi oczekiwanego Terapia często nie przynosi oczekiwanego efektu,efektu,
Predyspozycje genetyczne, zaburzenia Predyspozycje genetyczne, zaburzenia rozwoju psychicznego w dzieciństwie.rozwoju psychicznego w dzieciństwie.
(teoria zaburzonej relacji z obiektem:(teoria zaburzonej relacji z obiektem:
Otto Kernberg)Otto Kernberg)
F.60.3 Typ „bordeline” (z pogranicza):Typ „bordeline” (z pogranicza): zaburzony obraz samego siebie (zaburzenia
tożsamości), celów i preferencji życiowych, uczucie pustki wewnętrznej, bezsensu życia,
poczucie własnej słabości, nudy lub faza omnipotencji, doskonałego samopoczucia (mechanizm rozszczepienia),
skłonność do wchodzenia w intensywne i nietrwałe związki z innymi ludźmi (zasada „dziel i rządź”, wymiany),
zachowania autodestruktywne (trwonienie pieniędzy, wyczerpujące życie seks., drobne kradzieże, nieostrożna jazda samochodem, substancje psychostymulujące, obżarstwo, pracoholizm),
F.60.3 Typ „bordeline” (z pogranicza):Typ „bordeline” (z pogranicza):
Niepohamowane próby uniknięcia prawdziwego lub wyobrażonego odrzucenia (lęk przed odrzuceniem),
Postawa narcystyczna, Fiksacja na fazie fallicznej rozwoju
psychoseksualnego Stany przejściowe (objawy dysocjacyjne,
nastawienia urojeniowe), przejściowe epizody psychotyczne (objawy rozszczepiania)
Mechanizm rozszczepiania: nie są w stanie integrować uczuć dobrych i złych wobec jednego obiektu (idealizacja-dewaluacja),
Głód emocjonalny (żądanie miłości, roszczeniowość, potrzeba natychmiastowej gratyfikacji, nieświadoma tendencja do wyrównywania krzywd z dzieciństwa,
F.60.3 Typ „bordeline” (z pogranicza)Typ „bordeline” (z pogranicza)::
groźby lub próby samobójcze, relacje z ludźmi (biegunowe): od idealizacji do
dewaluacji (miłość, fascynacja-odrzucenie, nienawiść)
Labilność nastroju (dysforia, irytacja, lęk, depresja), niezrównoważone emocje,
Zachowania manipulacyjne (uwodzenie, kokieteria), szantaż emocjonalny,
Nietolerancja odmienności, zależnościowe związki, symbiotyczne relacje (uwieść-wykorzystać, nadużyć),
Sadystyczne tendencji, z upokarzaniem drugiej osoby, Zaburzone granice „ja”- „inni”, Silne popędy (seks., agresji, perwersyjne) Identyfikacja projekcyjna, wyparcie
TESTY DO BADANIA OSOBOWOŚCITESTY DO BADANIA OSOBOWOŚCI inwentarzeinwentarze
Minnesocki Wielowymiarowy Kwestionariusz Osobowości (MMPI)16-czynnikowy Kwestionariusz Osobowości R. B.CattellaInwentarz Osobowości Eysencka (MPI lub EPQ-R)Test Przymiotników ACL Gougha i HeibrunaInwentarz Stanu i Cechy Lęku STAI (ISCL) SpielbergeraNEO-FFI lub NEO-PI-R (Costy, McCrae)Kwestionariusz do Badania Poczucia Kontroli (KBPK)Skale WartościQ- Sorttesty do bad. Zainteresowań
testy projekcyjnetesty projekcyjneTest Plam Atramentowych RorschachaTest Apercepcji Tematycznej (TAT- w. dla dorosłych, CAT- w. dla dzieci)Test Zdań Niedokończonych (np.Sachsa, Sidney’a)Test Agresji Rozenzweig’arysunkowe (np. człowiek, drzewo, dom- drzewo-człowiek, rodzina, zwierzyniec)
TESTY PROJEKCYJNETESTY PROJEKCYJNENazwę wprowadził psycholog ameryk. Frank w 1939 r. Przeznaczone są do badania osobowości, ujawniającej się poprzez mechanizm projekcjiMetoda ta stymuluje psychologiczny mechanizm projekcji (Z. Freud)Projekcja- proces rzutowania na obiektywny materiał własnych emocji, obaw, lęków, postaw, poglądów oraz na interpretowaniu zgodnie z nimi rzeczywistych faktów
Recommended