View
2
Download
0
Category
Preview:
Citation preview
Zadanie B
1. Interpretacja strukturalna danych profili sejsmicznych
Pierwszym krokiem było zestawienie danych profili sejsmicznych w programie graficznym
w taki sposób aby możliwa była ich jednoczesna interpretacja uwzględniając miejsca ich
przecięcia (figura 1). Powyższe podejście pozwoliło na uniknięcie błędów interpretacyjnych
oraz na śledzenie lateralnej ciągłości wyinterpretowanych uskoków.
W celu interpretacji zapoznano się z profilem litostratygraficznym cechsztynu w rejonie
niżu polskiego wraz z przewodnimi refleksami sejsmicznymi związanymi z granicami o dużym
kontraście impedancji akustycznej. W badanym obszarze wyróżnia się następujące
przewodnie horyzonty sejsmiczne:
Z1’ – Refleks sejsmiczny ujemny występujący w spągu cechsztynu na granicy
pomiędzy wapieniem cechsztyńskim(Ca1), a górnym czerwonym spągowcem(saxon)
Z1 – Refleks sejsmiczny dodatni w zależności od profilu w danym miejscu związany z:
a) granicą między anhydrytem dolnym(A1d), a solą kamienną najstarszą(Na1),
przypadek ten występuje poza platformami siarczanowymi
b) granicą sejsmiczną między anhydrytem górnym(A1g), a dolomitem
głównym(Ca2), ponad platformami siarczanowymi
Z2 – Refleks dodatni występujący na kontakcie soli kamiennej starszej(Na2) i
anhydrytu podstawowego(A2)
Z3 – Silny refleks dodatni związany z granicą pomiędzy solą kamienną młodszą(Na3),
a anhydrytem głównym(A3)
Zstr – Refleks ujemny w stropie cechsztynu występujący na kontakcie serii
terygenicznej z najmłodszą solą kamienną stropową(Na4b)
Figura 1 - Sposoby zestawienia przekrojów wykorzystane w interpretacji. Czarne kreski wskazują miejsce przecięcia z innym przekrojem.
Jednym z poważniejszych problemów związanych z interpretacją cechsztyńskich refleksów
sejsmicznych jest ich zachowania na krawędziach platform siarczanowych rozwiniętych w
miejscach gdzie występuje podniesienie podłoża przed cechsztyńskiego. Na opisywanych
krawędziach dochodzi do przerwania ciągłości refleksów Z1 i Z2 związanego ze stromą
geometrią krawędzi (Czekański et al., 2010). Powyższe przerwanie ciągłości refleksów może
zostać błędnie zinterpretowane jako uskok. Na przekrojach IL280 oraz XL410 stwierdzono co
prawda występowanie uskoków, ale są one zlokalizowane w obrębie platformy, a przebieg
refleksów oraz duża różnica czasu pomiędzy nimi przemawiały za obecnością uskoków.
Wynikiem przeprowadzonej interpretacji są przekroje z zaznaczonymi przewodnimi
refleksami sejsmicznymi i wydzielonymi kompleksami (figury 2, 3 i 4) oraz wykonane na ich
podstawie modele (figury 5, 6 i 7). Warto wspomnieć, że profil litostratygraficzny będzie
różny ponad platformą siarczanowo-węglanową oraz poza jej zasięgiem co jest zaznaczone
na modelach. Związane jest to z tym, że poza platformami w profilu występują sole
najstarsze (Na1), które są przedstawione na poniższych figurach jako ciemnofioletowe
obiekty pomiędzy horyzontami Z1 i Z2.
Figura 2 - Przekrój IL280 z interpretacją strukturalną. Czarne kreski wskazują przecięcia z innymi przekrojami.
Figura 3 - Przekrój XL390 z interpretacją strukturalną. Czarne kreski wskazują przecięcia z innymi przekrojami.
Figura 4 - Przekrój XL410 z interpretacją strukturalną. Czarne kreski wskazują przecięcia z innymi przekrojami.
Figura 5 - Model strukturalny cechsztynu i stropu czerwonego spągowca na podstawie przekroju IL280
Figura 6 - Model strukturalny cechsztynu i stropu czerwonego spągowca na podstawie przekroju XL390
Figura 7 - Model strukturalny cechsztynu i stropu czerwonego spągowca na podstawie przekroju XL410
Ca1+A1d+A1g
Ca2+A2
Na2+A2r+T3+Ca3+A3
Na4+T4+Na3
Ca1
A2
+
Ca2
+
A1g
+
Na1
+
A1d
Ca1+A1d+A1g
Ca2+A2
Na2+A2r+T3+Ca3+A3
Na4+T4+Na3
Ca1
Ca1+A1d+A1g
Ca2+A2
Na2+A2r+T3+Ca3+A3
Na4+T4+Na3
Ca1
A2
+
Ca2
+
A1g
+
Na1
+
A1d
A2
+
Ca2
+
A1g
+
Na1
+
A1d
2. Wykonanie mapy czasowej dla stropu dolomitu głównego
W celu wykonania mapy czasowej stropu dolomitu głównego przekroje wraz z
interpretacją zestawiono jak na figurze 1, a następnie usunięto wszystkie horyzonty
sejsmiczne poza Z2 (strop anhydrytu podstawowego). Następnie strop dolomitu głównego
zinterpretowano wzdłuż ujemnego refleksu występującego poniżej refleksu Z2 (Kwolek i
Mikołajewski, 2010). Opisywany ujemny refleks jest na większości obszaru równoległy do Z2 i
występuje około pięciu milisekund poniżej niego, charakteryzuje go jednak mniejsza ciągłość
od horyzontu Z2. Następnym etapem było zrzutowanie czasów na których występuje strop
dolomitu głównego na profile sejsmiczne zestawione na mapie lokalizacyjnej. Uzyskany efekt
przedstawia figura 8.
Kolejnym etapem była interpretacja poziomych przekrojów sejsmicznych, którą
przeprowadzono nakładając je na mapę lokalizacyjną na której były naniesione wyniki
wcześniejszej interpretacji. Na uzyskanym podkładzie interpretowano linie występowania
stropu dolomitu głównego dla poszczególnych poziomych przekrojów sejsmicznych
dowiązując je do danych uzyskanych wzdłuż profili. Proces ten przedstawia figura 9.
Figura 8 - Mapa lokalizacyjna z naniesionymi czasami do stropu dolomitu głównego wzdłuż profili sejsmicznych
Figura 9 - Mapa lokalizacyjna z naniesionym poziomym przekrojem sejsmicznym. Na zbliżeniu przedstawiony jest przekrój na czasie 1920 ms, widoczne jest dowiązanie do interpretacji wzdłuż profilu.
W wyniku powyższych operacji uzyskano podkład (figura 10) zawierający dane punktowe
wzdłuż profili oraz poligony wyinterpretowane na poziomych przekrojach sejsmicznych. Podkład ten wczytano do programu Surfer, gdzie dokonano cyfryzacji danych, a następnie utworzono grida, w którym uwzględniono zinterpretowane uskoki. Grid został utworzony metodą minimalnej krzywizny, która pozwala na wprowadzenie uskoków, ale w miejscach niekontrolowanych danymi tworzy sztuczne struktury. W związku z tym, kolejnym krokiem było wyeliminowanie wspomnianych sztucznych struktur za pomocą narzędzia do ręcznej edycji grida. Mapę przed i po korekcie z nałożonym podkładem przedstawia figura 11.
Figura 10 - Uzyskany w wyniku interpretacji podkład wykorzystany do cyfryzacji danych.
Skutkiem powyższych operacji jest mapa stropu dolomitu głównego w obszarze badań
(figura 12) oraz modele 3D przedstawiające tę powierzchnię (figura 13).
Figura 11 - Porównanie mapy przed (lewa strona) i po korekcie grida (prawa strona) z nałożonym podkładem. Przykłady uzyskanych zmian zaznaczone są żółtymi elipsami.
Figura 12 - Mapa czasowa stropu dolomitu głównego (Ca2). Obszary niekontrolowane danymi zakryto, ponieważ nie są one wiarygodne.
Figura 13 - Modele 3D stropu dolomitu głównego (Ca2). Z lewej strony widok od strony północno-wschodniej, z prawej widok od strony południowo zachodniej. Modele są przewyższone 6 -cio krotnie.
Obszar niekontrolowany danymi został wycięty.
3. Opis wyinterpretowanej struktury
Zinterpretowana struktura ma kształt kopuły przeciętej zrębem co dodatkowo zwiększa
jej relief. Najwyższy punkt struktury występuje na czasie około 1862 ms. Geneza tej struktury
jest związana z sedymentacją osadów dolomitu głównego na izolowanej platformie
siarczanowo-węglanowej. Uskoki tworzące zrąb mają generalny bieg NE-SW i są one
najprawdopodobniej związane z tektoniką solną, a mianowicie znacznie mniejszą miąższością
soli starszej ponad platformą niż poza jej zasięgiem.
Z punktu widzenia akumulacji węglowodorów struktura ta tworzy bardzo dobrą pułapkę
naftową. Biorąc pod uwagę że dolomit główny jest uznawany zarówno za skałę macierzystą
jak i zbiornikową w związku z jego zróżnicowaniem facjalnym (Czekański et al. 2010) oraz
jego uszczelnienie przez nadległy anhydryt podstawowy (A2), można stwierdzić,
że opisywana struktura zawiera wszystkie elementy systemu naftowego. Powyższa analiza
pozwala na uznanie zinterpretowanej struktury jako perspektywicznej z punktu widzenia
akumulacji węglowodorów. Występowanie węglowodorów jest również możliwe w obrębie
stoku platformy oraz u jej podnóża, gdzie mogą występować zwiększone miąższości dolomitu
głównego wynikające z redepozycji materiału z krawędzi platformy, bądź będące skutkiem
względnych zmian poziomu morza.
4. Literatura
Czekański E., Kwolek K., Mikołajewski Z., 2010 – Złoża węglowodorów w utworach cechsztyńskiego dolomitu głównego(Ca2) na bloku Gorzowa. Prz. Geol. nr 8, vol. 58: 465-703 Kwolek K., Mikołajewski Z., 2010 – Kryteria identyfikacji obiektów litofacjalnych jako potencjalnych pułapek złożowych w utworach dolomitu głównego(Ca2) u podnóża platform i mikroplatform węglanowych w środkowo-zachodniej Polsce. Prz. Geol. nr 5, vol. 58 Maćkowski T., 2008 – Analiza karbońsko-dolnopermskiego systemu naftowego w aspekcie poszukiwań pułapek litologicznych i strukturalnych w utworach czerwonego spągowca
w strefie Śrem-Kalisz-Konin. Rozprawa doktorska, AGH Kraków 2008.
Karnkowski P.H., 2007 – Permian Basin as a main exploration target in Poland.
Prz. Geol. nr 12/1, vol. 55.
Recommended