View
1
Download
0
Category
Preview:
Citation preview
ASTEKO ASMAKIZUNAberria
GAZTETXOEN ASTEKARIA 948. ZENBAKIA LARUNBATA, 2021EKO MAIATZAREN 29A
Mihi luze dantzaria,onean ongarria,
txarrean suntsigarriaZer da?
m a n t a n g o r r iErantzuna: Sua.
Asmakizunaren jatorria: Nik papaita, zuk papaita (Igarkizunak, olerkizunak eta igarkilimak) Xabier Olaso (Pamiela).
IRRIMAR
RA
Zapalkuntzaamaigabea
Zorionak, Oier, zure 4. urtebetetzean,maite zaitugun guztien partetik!
Besarkada eta muxu pila-pila bat!
m a n t a n g o r r i2 LARUNBATA, 2021EKO MAIATZAREN 29A berria
ZORiONAGURRAK
Zorionak, Leire! 6 urte. Zeazkar handitzen ari zaren,
ene!!! Jarraitu beti bezain alai,
asko maite zaitugu!!
Etxekoak
Zorionak, Martina!!Maiatzaren
20an 10 urte bete zenituen. Muxu
handi bat lehengusuen partetik,
MarMar!! Maiatzeko lorerik politena
zAra. Jarraitu horrela!!
Zorionak,
Sara!Muxu handi
bat Beñat,
Paula,
amatxo
eta
aitatxoren
partetik.
Balea gelan urteak bete eta bete ari
gara, eta oraingoan Sofiren
txanda izan da. Sofik, joan den
maiatzaren 20an, 7 urte bete
zituen. Hemendik 7 muxu handi
igorri nahi dizkiogu: MUA, MUA, MUA,
MUA, MUA, MUA eta MUAAAKA!!
Zorion agurrakargitaratu ahalizateko, gogoan izanmezuak asteartearratsaldea bainolehen jaso beharditugula.Asteartetik aurrerajasotzen diren mezuguztiak hurrengoasteko zenbakianargitaratuko ditugu.
Bidali zure gutunak helbide hauetara Helbide elektronikoa: mantangorri@berria.eus Egoitza nagusia: BERRIA. MANTANGORRI. Gudarien etorbidea, z/g. 20140 Andoain.
Argitaratzailea: Euskal Editorea SM Lege Gordailua: SS-616/05 Zuzendaria: Martxelo Otamendi Koordinatzailea: Zihara Jainaga Larrinaga
Egoitza: Martin Ugalde kultur parkea. Gudarien etorbidea, z/g. 20140 Andoain ISSN: 1699-728x
ZOZKETA
Kaixo, Mantangorrizaleok!
Aspaldi honetan ez dugu
zozketarik egin, eta sorpresa
batekin gatoz. Ekainaren 1a
bitarte
mantangorri@berria.eushelbidera zuen marrazkiak edo
argazkiak bidaltzen dituzuenon
artean Euskal HerriMagikoa liburu
bildumaren 4 KAMISETA
zozkatuko ditugu. Ekainaren
5eko MANTANGORRIn
argitaratuko ditugu irabazleen
izenak. Gogoratu irudiek
testutxo bat ere behar dutela.
Animatu eta bidali nahi duzuena!
Zorte on!
Zorionak, Ibai, gure etxekotxikerra! Jarraitu hain jatorra eta
bihurria izaten. Egun ederra izan.
MUAK... Unax, ama, aita, amatxi
eta aititen partez.
Zorionak, Maule!! Bihar 6 urte beteko dituzu. 6 urte gure egunerokoa hankazgora jarri zenigula eta beste modu batera maitatzen zurekin ikasten hasi ginela!
Zoragarria zara, maite zaitugu!!
MUNDUARI ADI ISRAEL - PALESTINA
m a n t a n g o r r i 3berria LARUNBATA, 2021EKO MAIATZAREN 29A
Itzaltzen ez den sua
Israel eta Palestina elkarrenaurkako etengabeko gataz-kan bizi dira XX. mendearenerdialdeaz geroztik. Azkene-ko aldiz, joan den maiatza-ren 6an egin zuen eztandagerrak. Liskarrak, hasieran,palestinar manifestarieneta Israelgo Poliziaren arte-an izan ziren, eta gatazka-ren jatorria Jerusalemdikzenbait palestinar kanpora-tu izanak sortu zuen. Gataz-karen intentsitatea askohanditu zen, palestinarreneta israeldarren artekogatazka Israelgo hiri gehia-gotara zabalduz.
1.
ZER
ARI DA
GERTATZEN
ISRAEL ETA
PALESTINAN?
IRRIMAR
RA
m a n t a n g o r r i4 LARUNBATA, 2021EKO MAIATZAREN 29A berria
MUNDUARI ADI ISRAEL - PALESTINA GATAZKA
Emakume palestinar bat bonbek suntsitutako etxeko sukaldean kafea egiten, Gazan. EFE
3.
Palestinaren lurrak. 365 kilometro koadro dituen lurral-de txikia da Gaza, eta bertan 1.470.000 lagun bizi dira.Azken urteetan Israelek Gazako herritarren aurkako bo-rrokarekin jarraitu du, hots, Gazak jasan ditu erasogehien. Jerusalem, bestalde, israeldarrek eta palestina-rrek beren hiriburutzat aldarrikatzen dute, Israelek horbaititu bere gobernu erakunde nagusiak, eta Palestina-ko Estatuaren asmoa baita bere botere erakundeenegoitza han ezartzea; hala ere, aldarrikapen bietako ba-tek ere ez du nazioarteko onarpen zabalik.
GAZA ETA JERUSALEM
2.
Azken informazioen arabera, gu-txienez 253 lagun hil dituzte Ga-zan, eta hamabi Israelen, Israelgoarmadaren eta Hamas organizaziopolitiko islamistaren arteko liska-rretan. Horrez gain, Gazan eskolaksuntsitu, etxeak eta bulegoak za-paldu, eta familia osoak lekuz alda-tu dituzte. Israelen ere, eskolak,etxeak eta eraikinak kaltetu dira.
ZER KALTE
ERAGIN DITU
EGUNGO
GATAZKAK?
4.
Gatazkaren muina, neurri handi ba-tean, erlijiosoa da, nahiz eta egundimentsio politikoa hartu duen. Eu-ropan, juduen aurka zeuden aurrei-ritziei erantzunez, XIX. mendearenamaieran juduak Israelen ezartzeadefendatzen zuen mugimendu batsortu zen: sionismoa. Judu askok,Lehen Mundu Gerraren ondoren,Palestinara emigratu zuten, bainaBigarren Mundu Gerraren amaieran,Palestina bitan zatitu zen: alde ju-dua eta alde arabiarra. Estatu ju-duak (israeldarrak) lurraldearen%55 hartzen du, eta estatu arabiarpalestinarrak, % 44. Juduek planaonartu zuten; arabiarrek, berriz,baztertu. Orduan, Israel eta Pales-tinaren arteko gerra piztu zen, etahorrek palestinarren bi herenakkanporatzea edo ihes egitea eraginzuen. Denborarekin, Israelek pales-tinarren eremu gehiena beregana-tu du.
ZEIN DA
ARRAZOI
HISTORIKOA?
Haur bat Palestinako bandera batekin, Zisjordaniako hesi israeldarraren ondoan korrik
m a n t a n g o r r i 5berria LARUNBATA, 2021EKO MAIATZAREN 29A
5.
Israelek azken urteetan palestinarreieuren lurrak kentzeko eta beren lu-rraldeetatik ateratzeko martxan jarridu «Apartheid Hesia». Hagako Nazioar-teko Zigor Auzitegiak banaketa hesia«legez kanpokoa eta nazioarteko le-geen aurkakoa» zela ebatzi zuen. Na-zio Batuen Erakundeak, berriz,2004an, eraikitze lanak bertan behe-ra uztea eta hesia botatzea exijituzuen. Israelek ez du inoiz bete ebaz-pen hori, besteak beste Israelek ezdituelako nazioarteko ebazpenak be-tetzen. Banaketa Hesiaren 413 kilo-metro daude eraikita, eta beste 90kilometro eraikitze bidean dira.
APARTHEID
HESIA
6.
1967az geroztik, Israelgo Gobernuekkokapen estrategikoetan kolonia ju-duak sortzeko baimena eman dute.Kolonia horiek Palestinako lurraldeazatikatu dute, eta arriskuan jarri duteetorkizuneko estatua sortzeko lu-
rralde jarraitutasuna. Palestina27.663 kilometro koadroko lurraldebat zen lehen, eta 3.320 kilometrokoadroko lurraldetxo bat da orain,barne loturarik gabekoa, bananduaeta bakartua.
LURRALDEAREN BILAKAERA
7.
Gaur egun, oraindik, palestinarrakatzerritarrak dira euren lurrean ber-tan, Israelgo Estatuak euren estatu li-brea sortzeko aukera ukatzen diela-ko. Gazan eta Zisjordanian bizi direnhiru milioi inguru lagunek, Israelen bizidiren milioi bat lagunek eta errefuxia-tuta bizi diren seitik gora milioi lagu-
nek euren bizimodua askatasunezaukeratzeko legezko eskubidea alda-rrikatzen jarraitzen dute, baina ezdute beste herrialde baten babesirekia. Israelek, aldiz, AEBen laguntzahandia jasotzen du: armamentuaerosteko diru laguntza eta babes di-plomatikoa ematen dizkio.
PALESTINARREN ALDARRIA
a . EFE
Juduenlurraldeak
Arabiarrenlurraldeak
Tel AvivTel Aviv
GazaGaza
JerusalemJerusalem
Juduenestatua
Arabiarrenestatua
Israelekokupatua
Israelekokupatua
Palestinarrenkontrolpean
Juduak
Biztanleak
Arabiarrak
720.000
1.070.000
Juduak
Biztanleak
Arabiarrak
2.380.000
1.280.000
Juduak
Biztanleak
Arabiarrak
6.340.000
6.580.000
Tel AvivTel Aviv
GazaGaza
JerusalemJerusalem
JORDANIAJORDANIA
JORDANIAJORDANIA
ISRAELISRAEL
EGIPTOEGIPTO
EGIPTO(Sinai)
EGIPTO(Sinai)
ISRAELISRAEL
EGIPTO(Sinai)
EGIPTO(Sinai)
SIRIA(Golangogainak)
SIRIA(Golangogainak)
Tel AvivTel Aviv
GazaGaza
JerusalemJerusalem
Tel AvivTel Aviv
Gaza hiriaGaza hiria
JerusalemJerusalem
ITURRIA: PALESTINAKO ESTATISTIKA BULEGO ZENTRALA, ISRAELGO ESTATISTIKA BULEGO ZENTRALA, BERRIA
1947 1949 1967 20171947NBEren proposamena Armistizioa* Sei Eguneko GerraPalestinako Agintaritza
(Erresuma Batua)
ZISJORDANIAZISJORDANIA
GAZA
ISRAELISRAEL
SIRIA(Golangogainak)
SIRIA(Golangogainak)
Tel AvivTel Aviv
Gaza hiriaGaza hiria
JerusalemJerusalem
ZISJORDANIAZISJORDANIA
GAZA
* Israelgo Estatua 1948an sortu zen.
m a n t a n g o r r i6 LARUNBATA, 2021EKO MAIATZAREN 29A berria
DENBORA-PASAK 2.Zer dago lekuzkanpo? Kazetari batGazan aritu da argazkiakateratzen. Lau irudi hauetakobatek ez dauka zerikusirikbesteekin. Zeinek?
1. Margotu. Kolore berberekin margotu beharda marrazkia. Animatuko al zara?
m a n t a n g o r r i 7berria LARUNBATA, 2021EKO MAIATZAREN 29A
Erantzunak: 2.-Izozkia. 3.-A3. Puzzlea. Mikeli puzzleak egitea gustatzenzaio, baina ez du amaitzea lortzen.Lagunduko al diozu?
A B C
D E F
‘Sahara etaPalestinako ipuinak’ Euskal Herriaren senide izandaitezkeelako jaso ditu egileak biherrialde hauetako ipuinak. Biztanleekokupazioa, erbestea eta senideekikourruntzea pairatu behar dute. Ipuinen
hautaketan ahozko tradizioko lanak eta idazleak beraksortutakoak ere badaude. Liburu honetan artista palestinarreketa sahararrek kolaboratu dute.
Xabier SusperregiArgitaletxea:Oiartzungo Udala.
‘Gerrak ez du izenik’ 1937ko martxoa da Durangon. Mirentxuaspaldian isilik dabil. Ez du hitz bakar batere egin, amama hil eta egun berean aitafrontera joan zitzaionetik. Hitza eta irudia,sentimenak eta gertaerak, errealitateaeta fantasia uztartzen dira albumilustratu honetan, gerra ororen
ezaugarriak agerira aterata: gosea, beldurra, tristura…
Leire BilbaoArgitaletxea: Pamiela.
‘1936ko gerra. Neguluzearen atarian’ Ipuin honek Iñaxi eta Antton anai-arrebenbizimodua kontatzen, du. Elgetan bizi dira,ez dira eskolara joaten, ezin dute. Etxean ezdiete uzten Patxi eta Maritxu lagunekinjolasera joaten. Tiroak eta arma hotsak dira
nagusi inguruan, lubakiak bazter guztietan... Gerra garaia dadenentzat.
Xabier MendigurenArgitaletxea: Elkar.
‘Palestina, zure mina’ Erietxe batean esnatu da emakume gazte bat,Gazan. Kolpe bat izan du buruan, baina ez dugogoratzen ezer: ez nola zauritu den, ez nor den,ez non dagoen. Apurka-apurka, baina, oroimenaitzuliko zaio, baita zapalkuntzaren kontzientziaere, eta horren bitartez ikasiko dugu guk erePalestinako egoeraren berri.
Begoña BilbaoArgitaletxea: Elkar.
AZOKA
m a n t a n g o r r iberria
GAZTETXOEN ASTEKARIA LARUNBATA, 2021EKO MAIATZAREN 29A
JOLASA
1Borobil bat osatu behar dutelagunek, eta Jon Txalo kanpo-
an kokatuko da.
2Borobilean daudenek bereneskuak bizkarrean gurutzatu
behar dituzte, esku ahurra gorantzdutela.
3Jon Txalok borobilaren in-guruan birak emango ditu
korrika, eta nahi duenean, edozeinkideri txalo bat emango dio es-kuan.
4Txalo ematen dion kidea,Jonen kontrako norabidea
hartuz, berriro bere tokira itzuli be-har da, Jon baino lehenago.
5Lortzen badu, kide berak ja-rraituko du Jon Txalo izaten.
Jon Txalo lehenago iristen bada jo-tako kidearen tokira, rolak aldatukodituzte.
DATUAK
Kontinentea: Amerika(Brasil). Adina: 6-10 urte artean.Materiala: -.Lantzen dituenalderdiak: Motrizitateaeta erreflexua.Iturria: Munduko jolasak(Txatxilipurdi).Webgunea:www.txatxilipurdi.com
Jon Txalo
Recommended