ใบความรู้ สังคมศึกษา ป.1-3...

ชนประถมศกษาปท ๑ - ๓ เลม ๒

165

เนอหา - สาระ

เรอง องคประกอบทางกายภาพเชงภมศาสตร

๑. สำาหรบครผสอนไดศกษาสรางความรความเขาใจและปรบการสอนใหเหมาะสมกบวยของเดกระดบชนประถมปท ๓

ลกษณะทางกายภาพเชงภมศาสตร หมายถง ลกษณะสภาพแวดลอมทางธรรมชาตทอยรอบตวเราอยในชนของ

เปลอกโลก อนเปนชนปฏสมพนธระหวางแผนดน แผนนำา อากาศและสงมชวต

ลกษณะทางกายภาพของพนท สงผลในการดำารงชวตของมนษยในพนทนนๆ เชน จงหวดภาคเหนอของไทย

มลกษณะภมประเทศเปนทราบสง ภมอากาศรอนหรอหนาวมากกวาภาคอนๆ ทรพยากรมปาไม จงหวดทอยชายทะเล

พนดนมลกษณะเปนดนทราย ภมอากาศไมรอนจด หนาวจด อากาศเยนสบาย เพราะมลมบก ลมทะเล เปนเมองตาก

อากาศ และประมง ซงการดำารงชวตของทองถนคอ ประกอบอาชพการทองเทยวและจบสตวนำา (ป ปลา หอย กง)

องคประกอบการศกษาทางกายภาพเชงภมศาสตร ๓ ประการ คอ

๑. ลกษณะภมประเทศ

๒. ลกษณะภมอากาศ

๓. ทรพยากรและสงแวดลอม

๑. ลกษณะภมประเทศ

หมายถง ลกษณะสงๆ ตำาๆ ของพนผวโลก เชน ทราบ (ทราบลม ทราบสง) เนนเขา ภเขา หนอง บง แมนำา

ลำาคลอง ทะเล ทะเลสาบ แหลม อาว เกาะ

ปจจยสำาคญทกอใหเกดลกษณะภมประเทศ เนองจาก

๑. ภายในโลกมความรอนและแรงกดดน ทำาใหเปลอกโลกบบอด ยกตวสงขน หรอหดตวในลกษณะตางๆ

เปนภเขา ทราบ เหว แองลก

๒. ตวกระทำาภายนอกโลกทเกดจากการสกกรอนถกทำาลายหรอทบถม อนเกดจากการกระทำาของนำา ลม

(กระแสการพดพา) อณหภมของอากาศและธารนำาแขง

ความสำาคญของภมประเทศ

๑. มนษยจะเลอกตงถนฐานและประกอบอาชพบรเวณทราบลม ทราบชายฝง เพราะมดนแดนลกษณะ

ภมประเทศทอดมสมบรณเหมาะตอการประกอบอาชพ เชน ทำาเกษตร อตสาหกรรม การประมง เปนตน

๒. ภมประเทศเปนปจจยหนงททำาใหอากาศในแตละแหงแตกตางกน เชน ภมประเทศทเปนเทอกเขาสง จะม

อากาศคอนขางหนาว บรเวณชายทะเลจะมอากาศเยนสบาย

คมอครสอนทางไกลผานดาวเทยมสำาหรบโรงเรยนปลายทาง

166

๓. ลกษณะภมประเทศมความสำาคญ (อทธพล) ตอทรพยากรธรรมชาต ในเขตเทอกเขาหรอทราบสง จะม

ปาไม สตวปาอดมสมบรณ เขตทราบลม มดน นำาทอดมสมบรณเหมาะตอการเพาะปลก บรเวณภเขา

มแรธาต

๒. ลกษณะภมอากาศ

หมายถง ลกษณะของอากาศเฉลยบรเวณใดบรเวณหนง ในระยะเวลายาวตอเนอง โดยมองคประกอบทสำาคญ

ไดแก อณหภม ความชน ปรมาณนำาฝน ความกดอากาศ ลมบนพนผว อากาศรอนหนาว อบอน

ภมอากาศ มอทธพลตอการดำารงชวตของมนษยและสตว เชน มนษยจะตงบานเรอนอาศยอยในบรเวณทม

ภมอากาศอบอน หรอไมรอนมาก เพอประกอบอาชพทงาย และสะดวกสบาย เชน เกษตรกรรม อตสาหกรรม การ

ทองเทยว

ภมอากาศ มอทธพลตอสขภาพ ประเพณ วฒนธรรมและศลปกรรมตางๆ ของมนษย เชน คนทอยประเทศ

ทหนาวจะแตงกายดวยเสอผาทปกคลม การสรางบานเรอนจะตองทำาการปองกนอากาศหนาว ประเทศไทยอยในเขตรอน

จะสรางบานหลงคาทรงสงทเปนเรอนไทย

ความสำาคญของภมอากาศ

๑. ความสำาคญตอลกษณะภมประเทศ เชน บรเวณทมอากาศรอนฝนตกชกตลอดป ทำาใหเกดลกษณะ

ภมประเทศทเปนแมนำา ลำาธาร หนอง บง

๒. ความสำาคญตอทรพยากร เชน บรเวณใดทมอากาศรอนชน ฝนจะตกชก ทำาใหเกดทรพยากรปาไมและสตว

ชกชม

๓. ความสำาคญตอมนษย ภมอากาศมอทธพลตอชวตความเปนอย ตลอดจนวฒนธรรม ประเพณ เชน การ

สรางบานเรอน และการแตงกาย คนเมองหนาวแตงกายเสอผาหนาปกคลม คนเมองรอนใสเสอผาบาง

๓. ทรพยากรธรรมชาต

หมายถง สงทเกดขนเองตามธรรมชาต และมนษยนำามาใชใหเกดประโยชนเพอการดำารงชวต เศรษฐกจ และ

การพกผอน ม ๓ ประเภท คอ

๑. ทรพยากรหมนเวยน สามารถปรบสภาพใหเหมอนเดมหรอใกลเคยงได เชน ดนมแรธาตในการเพาะปลก

หากแรธาตชนดใดหมดไป มนษยสามารถจดเพมใหเหมอนเดม

นำาเนาเสย มนษยสามารถปรบปรงแกไขใหกลบสภาพเดมและนำามาใชหมนเวยน พระบาทสมเดจ

พระเจาอยหวทรงนำากงหนลมปนนำาใหมธาตออกซเจนกลบมาใชใหม

ชนประถมศกษาปท ๑ - ๓ เลม ๒

167

๒. ทรพยากรสญสน ไมมวฏจกรการหมนเวยน หรอปรบสภาพใหเขาสสภาพเดม เชน นำามนปโตรเลยม

กาซธรรมชาต ทรพยากรสญสนนมจำานวนจำากด และเปนประโยชนตอมนษย ไมสามารถจะสรางขนมา

ทดแทน มนษยจำาเปนตองใชอยางประหยดและคมคา มฉะนนจะเกดความเสยหายตอประเทศโลก

๓. ทรพยากรสญสน แตสามารถสรางทดแทนได เชน ปาไม สตวปา สตวนำา ปลา ป หอย กง แตทรพยากร

เหลานจะตองใชเวลาในการสรางทดแทน การใชจงควรระมดระวง จะตองมการสรางทดแทนอยเสมอ

หรอมระยะเวลางดใชในบางโอกาส เชน ไมจบปลาในฤดวางไข เปนตน

ประโยชนของทรพยากรธรรมชาตกคอ เปนประโยชนในการประกอบอาชพ พฒนาชมชนและประเทศให

เจรญกาวหนา

หมายเหต ครควรไดศกษาเนอหาสาระขางตน เพอสรางความเขาใจในการจดการเรยนการสอนใหแกนกเรยนในเรอง

แนวทางการเรยนลกษณะทางกายภาพเชงภมศาสตร ไมวาพจารณาศกษาจากประเดน ๓ ขอ คอ ลกษณะ

ภมประเทศ ภมอากาศ และทรพยากรธรรมชาตของสถานทนนๆ

wwwwwwww

คมอครสอนทางไกลผานดาวเทยมสำาหรบโรงเรยนปลายทาง

168

เรอง ชมชนของฉน

สำาหรบนกเรยนทควรร

ชมชนเปนทตงของบาน และสถานทอำานวยความสะดวกตางๆ

ชมชนทเลกทสด เรยกวา หมบาน

หลายหมบาน เรยกวา ตำาบล

หลายตำาบล เรยกวา อำาเภอ

หลายอำาเภอ เรยกวา จงหวด

หลายจงหวด เปน ประเทศ

การศกษาหาความรในเชงภมศาสตรของชมชนตางๆ ใหศกษาจากองคประกอบทางกายภาพ ๓ ประการคอ

๑. ลกษณะภมประเทศของชมชนทตง เชน เราอยในชมชนตำาบลหวหน ลกษณะจะเปนทะเล ชายหาดทราย

จะคอยๆ ลาดลงสทะเล

๒. ลกษณะภมอากาศของชมชนทตง เชน ชมชนตำาบลหวหน มลกษณะภมประเทศเปนทะเล ภมอากาศจะ

เยนสบายไมรอนจด หนาวจด เพราะมลมบก ลมทะเล

๓. ทรพยากรธรรมชาตของชมชนทตง เชน ชมชนตำาบลหวหน มลกษณะภมประเทศเปนทะเล ทรพยากร

ธรรมชาตของหวหนคอ สตวนำาทะเล ปลา ป หอย กง

เมอศกษาองคประกอบทงสามขางตน สามารถทราบถงการดำารงชพของชมชนนนๆ ได เชน ตำาบลหวหน

ชาวชมชนจะประกอบอาชพจบสตวนำา (ทะเล) หวหนมภมอากาศเยนสบาย จดเปนเมองทองเทยว พกผอน มหตถกรรม

อตสาหกรรมทตามมาคอ การทำาของชำารวยจำาหนายนกทองเทยว เชน ผาโขมพตร สงประดษฐจากเปลอกหอยและ

การพานกทองเทยวชมทะเลดปะการง ฯลฯ

สถานทสำาคญของชมชน

๑. สถานทซงเปนสวนราชการทสำาคญ ไดแก

๑. โรงเรยนเปนสถานทใหการอบรมสงสอนใหความรแกเยาวชน บคลากรทสำาคญในโรงเรยนม คร

นกเรยน คนงาน ภารโรง

๒. เขตอำาเภอ เปนสถานทใหบรการเกยวกบทะเบยนบาน บตรประชาชน ทะเบยนสมรส ทะเบยนทหาร

รบแจงเกดหรอตาย

๓. สถานตำารวจ เปนสถานททำาการของตำารวจ รบแจงความ ตดตามจบผราย รกษาความสงบสขของ

ชมชน

ชนประถมศกษาปท ๑ - ๓ เลม ๒

169

๔. ทวาการไปรษณย เปนสถานทใหบรการสงขาวสารทางจดหมายและโทรเลข ตลอดจนบรการสงสงของ

และเงน เพอนำาไปใหผทอยไกล

๕. สถานอนามย โรงพยาบาล เปนสถานทใหบรการเกยวกบการรกษาพยาบาล ดแลเรองสขภาพ การ

ปองกนโรคภยไขเจบ

๒. สถานทซงเปนทตงของศาสนา ไดแก

๑. วดตางๆ ใชเปนสถานทประกอบพธกรรมทางศาสนาพทธ

๒. มสยด ใชเปนสถานทประกอบพธศาสนาอสลาม

๓. โบสถ ใชเปนสถานทประกอบพธศาสนาครสต

๓. สถานทอนๆ ไดแก

๑. ตลาด เปนทตงของรานคา ผคนในชมชนจะซอหรอขายสงของ ณ สถานทแหงน

๒. สวนสาธารณะ เปนสถานทพกผอนหยอนใจ

๓. สนามเดกเลน เปนสถานทใหเดกไดเลนสนกสนาน

๔. หองสมดประชาชน จะมหนงสอทนาร นาอานบรการใหบคคลในชมชนหาความร

๕. โรงมหรสพหรอโรงภาพยนตร เปนสถานทสำาหรบบรการใหชมชนไดเขาชมการแสดงตางๆ เชน ลเก

ดนตร หรอฉายภาพยนตร เปนการพกผอน บนเทงจตใจ

๖. พพธภณฑสถาน เปนโบราณสถานทแสดงถงประวตศาสตร หรอสถานทองเทยว

ฯลฯ

wwwwwwww

คมอครสอนทางไกลผานดาวเทยมสำาหรบโรงเรยนปลายทาง

170

ตวอยางผงความคด ส ๕.๑ ขอ ๓ (๑)

ภาคผนวก ๑ การศกษาทองถนของเรา

แผนผงแผนท

องคประกอบของแผนผง

แผนท

ความหมายแผนผงแผนท

เครองมอภมศาสตรอยางงาย

ดวงอาทตย

มาตราสวน

ภเขา

ทศ

แมนำา

ลกษณะ

อาคารบานเรอน

ธรรมชาต

เครองมอบอกตำาแหนง

ดวงจนทร

ดวงดาว

เครองมอวดระยะทาง

กาวเดน

เมตรกโลเมตร

เสนลองตจด(เสนแวง)

บอกสถานทและเวลา

เสนละตจด(เสนรง)

บอกสถานทและอากาศ

เครองมอชวยหาตำาแหนง

ทไมรจก

ภาพยอของสงตางๆเชน สงของ

อาคาร สถานท

ชนประถมศกษาปท ๑ - ๓ เลม ๒

171

เนอหา - สาระ

เรอง แผนผงและแผนท

แผนผงและแผนท เปนเครองมอในการชวยหาตำาแหนงของสถานททไมรจก

การอานแผนทเปนจะทำาใหหาสถานททตองการจะไปไดถกตอง

การสรางแผนผง แผนทจะตองมความรเกยวกบองคประกอบ ดงน

– ทศ ทศตะวนออก ตก เหนอ ใต

– สญลกษณตางๆ เชน บาน แมนำา ภเขา ทางรถไฟ ฯลฯ

– มาตราสวน

– เสนลองตจด (เสนแวง) นอกจากจะรสถานทแลว ยงสามารถรเวลา

– เสนละตจด (เสนรง) นอกจากจะรสถานทแลว ยงสามารถรภมอากาศ

๑. แผนผง เปนภาพยอสวนของสงตางๆ เชน สงของ อาคารสถานท จะเขยนแผนผงในลกษณะทมองจาก

ทสง เพอแสดงตำาแหนงของสงของอาคารสถานทตางๆ ใหเขาใจงายๆ เชน แผนผงบาน แผนผงโรงเรยน

แผนผงชมชน

คมอครสอนทางไกลผานดาวเทยมสำาหรบโรงเรยนปลายทาง

172

เทศบาล

บาน

ตลาด

วด โรงเรยน

สถานอนามย

ทงนา

สวนสาธารณะ

ถนน

ถนน

ถนน

วด

ตวอยางแผนผงชมชน

แมน

ำา

หมบาน

หมบานประมง

ทาสะพานปลา

สวนสาธารณะ

ถนน

ชนประถมศกษาปท ๑ - ๓ เลม ๒

173

๒. แผนท เปนสงทมนษยเขยนขน เพอแสดงปรากฏการณบนพนผวโลกลงในแผนวสดแบนราบ โดยการ

ยอสวนลง ในขนาดทตองการ ใชส เสน สญลกษณ

องคประกอบของแผนท โดยกำาหนดวงกลมเปนโลกจะม

๑. เสนสมมตทลากในแนวนอนรอบโลกจากทศตะวนตกไปทศตะวนออก ม ๑๘๐ เสน เรยกวาละตจดทสำาคญ

คอ

๒. เสนสมมตทลากในแนวตง จากทศเหนอลงใต ม ๓๖๐ เสน เรยก ลองตจด

ทสำาคญคอ เสนเมอรเดยน แบงโลกเปน ๒ สวนคอ ซกตะวนออก และตะวนตก ขางละ ๑๘๐ เสน

๓. ทศ ในแผนทเปนททราบวา ดานบนเปนทศเหนอ ดานลางเปนทศใต ดานซายเปนทศตะวนตกและดานขวา

เปนทศตะวนออก

๔. มาตราสวนคอ อตราสวนยอระยะทางบนแผนทกบระยะทางจรงบนภมประเทศ อาจจะใชมาตราสวน

๑ : ๑๐๐,๐๐๐

๕. สญลกษณ เปนเครองหมายทใชแทนสงตางๆ ดงเชน

แทนเมอง

แทนทางรถไฟ

แทนแมนำา

เสนศนยสตร แบงโลกเปน ๒ ซก

– อากาศรอน

E

N

W

S

ON

OS

คมอครสอนทางไกลผานดาวเทยมสำาหรบโรงเรยนปลายทาง

174

แทนภเขา

แทนทะเลสาบ

เครองมอภมศาสตรอยางงาย

เครองมอบอกตำาแหนง ไดแก ความรเรองทศตางๆ จะชวยใหเรารวาเรายนอยตรงทศอะไรของแมนำา ภเขา ฯลฯ

สงทชวยในการบอกทศ ไดแก เขมทศ ดวงอาทตย ดวงจนทร และดวงดาว

๑. เขมทศ เปนเครองมอทมนษยประดษฐขน โดยใชแรงดงดดของแมเหลก เขมทศบอกทศเหนอ เราสามารถ

หาทศใต ทศตะวนตก ตะวนออก ไดเมอเราหมนเขมทศไปหาทศนนๆ

๒. ดวงอาทตย ในตอนเชา อาทตยขนทางทศตะวนออก ถาเรากางมอขวาไปทางดวงอาทตย กางมอซายตรง

ขาม เราจะรวาเปนทศตะวนตก ดานหนาเปนทศเหนอ ดานหลงเปนทศใต

เหนอ

ออก

ใต

ตก

E

N

W

S

เหนอ

ออก

ใต

ตก

ชนประถมศกษาปท ๑ - ๓ เลม ๒

175

ถาเราไปทะเล เราสามารถใชดวงอาทตยกำาหนดเวลา

เชน เวลาเชา เราจะเหนดวงอาทตยโผลจากพนผวนำา ไมสงมากนก

เวลาสาย ดวงอาทตยจะคอยๆ สงขน

เวลาเทยง ดวงอาทตยจะคอยๆ คลอยหมนไปทางซาย

เวลาเยนคำา ดวงอาทตยจะคอยๆ ตำาลงจนลบขอบฟา

๓. ดวงจนทร เปนบรวารของโลกจะขนตกทศทางเดยวกบดวงอาทตย หมนรอบโลก ๒๙ วน เรามองเหน

ดวงจนทรในแตละวนตางกน บางวนเตมดวง บางวนครงดวง เปนเวลาขางขน ถาดวงจนทรเวาแหวง

จนกระทงบางวนมองไมเหน เราเรยกวา ขางแรม

เราสามารถใชดวงจนทรบอกทศทางไดกคอ

ชวงขางขน ดวงจนทรจะหนสวนทแหวงไปทางทศตะวนออก

ชางขางแรม ดวงจนทรจะหนสวนทแหวงไปทางทศตะวนตก

๔. ดวงดาว สามารถบอกทศได เชน ดาวเหนอ ซงเปนดาวฤกษมแสงสวางในตวเอง จะอยประจำาทศเหนอ

ประโยชนของทศ

บอกตำาแหนงสถานท

ชวยในการเดนเรอ เครองบน

ชวยในการอานแผนท

wwwwwwww

ตะวนออก

ตะวนตก

คมอครสอนทางไกลผานดาวเทยมสำาหรบโรงเรยนปลายทาง

176

ตวอยาง ผงความคด (Mind Mapping) สงแวดลอมทางธรรมชาต

ส ๕.๒ ขอ ๑ (๑) - (๘)

สงแวดลอม ทางธรรมชาต

สงแวดลอม มชวต

สตว

พช สงแวดลอม ไมมชวต

นำา

ดน

การพงพากน ทางธรรมชาต

wwwwwwww

ทรพยากร ธรรมชาตและ สงแวดลอม

ผลเสยจากการทำาลาย ทรพยากรธรรมชาต

สงแวดลอม ทางธรรมชาต

ความหมายการอนรกษ สงแวดลอม

ทรพยากร ธรรมชาต

ประเภทของ ทรพยากรธรรมชาต

การอนรกษ ทรพยากรธรรมชาต

หนแรธาต

ดน

สตวปา

ปาไม

อากาศ

นำา

ชนประถมศกษาปท ๑ - ๓ เลม ๒

177

เนอหา - สาระยอ

เรอง สงแวดลอมทรพยากรธรรมชาต

สาระสำาคญ

ทรพยากรและสงแวดลอม มความหมายเดยวกน เปนสงทมความสมพนธตอการดำารงชวตของมนษย ม

ประโยชนตอมนษย

ทรพยากรและสงแวดลอมธรรมชาต ยอมสญสนหรอหมดไปจากโลกนได

มนษยควรเหนคณคาและความสำาคญ รจกปฏบตตนดแลรกษาทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม

เนอหา

๑. ความหมาย สงแวดลอม หมายถง สงตางๆ ทมอยรอบตวเรา รวมถงสงมชวตและสงทไมมชวตเกดขนเอง

ตามธรรมชาตและมนษยสรางสงแวดลอมขนมา

ตวอยาง

สงแวดลอมทเกดขนเองตามธรรมชาต ไดแก บรรยากาศ นำา ดน แรธาต พชและสตว

สงแวดลอมทมนษยสรางขน ไดแก บาน ทอยอาศย สะพาน ถนน เขอนกนนำา ขดคคลอง ฯลฯ

๒. สงแวดลอมทางธรรมชาต หมายถง สงตางๆ ทเกดขนเองโดยธรรมชาต แบงเปน ๒ ประเภท

๒.๑ สงแวดลอมทมชวต กนอาหารเจรญเตบโต มความรสก สบพนธได หายใจ ขบถาย เคลอนไหวได

เชน ปาไม สตวปา สตวนำา ปลา ป หอย กง ฯลฯ

หมายเหต การจดทำาผงความคด ครควรปฏบต

๑. ตงหวขอเรองไว

๒. กระตนความคด และคอยๆ ตอผงความคดเมอนกเรยนมความร ความเขาใจ สามารถสรปความคด

รวบยอดได

๓. ไมควรนำาผงความคด ทมรปเตมสมบรณของครสอนนกเรยน ควรใหนกเรยนมสวนรวมในการทำาผง

ความคด จะเกดความสนก

wwwwwwww

คมอครสอนทางไกลผานดาวเทยมสำาหรบโรงเรยนปลายทาง

178

๒.๒ สงแวดลอมทไมมชวต มคณสมบตตรงขามกบสงแวดลอมทมชวต ขอ ๑ ไดแก ดน หน แร ธาต

กาซ นำา อากาศ

การพงพากนทางธรรมชาต สงแวดลอมธรรมชาตตองอาศยกน เชน มนษยอาศยดนในการเพาะปลก อาศยนำา

เพออปโภคบรโภค อาศยอากาศบรสทธหายใจ ปาไม ตนไมอาศยดน ดนอาศยตนไม ปกคลมใหความชมชน นำา อากาศ

ชวยใหตนไมเจรญเตบโต สงแวดลอมตางๆ จะมการพงพาอาศยกนทางธรรมชาต เรยกวา วฏจกรของธรรมชาต

๓. ทรพยากรธรรมชาต หมายถง สงทมอยตามธรรมชาตโดยเกดขนเอง และทรพยากรทมนษยสรางขนมา

ตวอยาง ทรพยากรทมนษยสรางขน เชน การสรางเขอนกนนำา การขดคลอง หนองบง การนำานำามนกลน

เพอใช ฯลฯ

ตวอยาง ทรพยากรธรรมชาต ไดแก อากาศ นำาดน แรธาต ปาไม สตวปา พลงงานความรอน พลงงาน

แสงแดด พลงงานลม เปนทรพยากรธรรมชาตทมประโยชนและมความสำาคญอยางยงตอมนษย

๔. การอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมตามธรรมชาต หมายถง การใชทรพยากรธรรมชาตอยาง

ประหยดคมคา เพอจะไดมทรพยากรไวใชในการดำารงชพตอไปไดนานๆ

หลกการอนรกษทรพยากร มดงน

๑. ประหยดการใช เพอใหใชไดนานๆ

๒. ใชใหเกดประโยชน คมคามากทสด

๓. ใชแลวสามารถนำากลบมาใชใหมไดอก (RECYCLE) ชวยลดการทำาลายทรพยากรธรรมชาต และ

สงแวดลอมลงได

๔. ควรมการบำารงรกษาทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม

๕. ผลเสยจากการทำาลายทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม

สงแวดลอมและทรพยากรธรรมชาต มความสำาคญและจำาเปนตอมนษย หากมนษยใชอยางฟมเฟอยไมถกตอง

อาจมการเปลยนแปลง เกดผลเสยเปนอนตรายไดดงเชน การเปลยนแปลงของ

๑. อากาศ โรงงานอตสาหกรรม ทอไอเสยรถยนตปลอยกาซพษคารบอนไดออกไซด ไปรวมกบคารบอน-

มอนนอกไซด ฝนละอองทเกดจากการเผาไหม ฯลฯ สงเหลานจะไปรวมกบอากาศบรสทธ ทำาให

เกดพษเปนอนตราย

๒. นำา มความจำาเปนตอมนษยในการบรโภคดมใช แมนำาลำาคลอง หากมขยะมลฝอยหรอสงปฏกลทมนษย

ทงลงในนำาทำาใหเกดเนาเสย มผลกระทบตอสงทมชวตทอาศยอยในนำา เชน หอย ป ปลา กง ฯลฯ

๓. ดน ดนเสอมคณภาพเกดจากการเพาะปลกไมถกวธ ในสมยโบราณมนษยจะบำารงดนโดยการปลกพช

หมนเวยนเพอใหดนมความสมบรณ ในสมยนมนษยใชปยเรงผลผลตทำาใหดนเสอมคณภาพไดผลผลต

นอย

๔. ปาไม มการตดไมทำาลายปา ปาไมมตนไม พนดนขาดความชมชน ฝนไมตกตามฤดกาล เพราะพนทใด

มตนไมปกคลมดน (ปาอดมสมบรณ) รากตนไมทำาหนาทยดดนไมใหพงทลาย และอมนำาไวใหชมชน

ฝนจะตกตามฤดกาล นอกจากนปาไมยงเปนทอยอาศยของสตวปา เชน ชาง เสอ กระทง กวาง เกง

กระตาย ฯลฯ หากไมมปา ปาถกทำาลาย สตวปาจะหนหรอลมตาย

ชนประถมศกษาปท ๑ - ๓ เลม ๒

179

๕. สตวปา มนษยลาสตวปาเปนกฬา หรออาหาร ทำาใหสตวบางชนดสญพนธ สมเดจพระนางเจาพระ-

บรมราชนนาถ ทรงเปนองคผนำาใหมโครงการอนรกษสตวปากลาวคอ นำาสตวปามาเลยงเพาะพนธเพอ

ขยายเลยงไวจนสามารถออกไปมชวตขางนอกได เชน ทรงเพาะพนธเตา นกหายาก ฯลฯ ทหวยทราย

ใหญ

๖. นำามน ตองกลนจากปโตรเลยมออกใชเกยวกบเครองยนต มนษยใชนำามนเปลองอาจหมดได ปจจบน

มการศกษาคนควาสงแทนนำามน

ชดการสอน ประเภททรพยากร ซงครผผลตขนเพอเปนตำาราเลมจว หรอตำาราแผนเดยว

แผนท ๑ ทรพยากรวาดวยดน

ชดท ๑  ดน

เกดจากการผกรอนของหนรวมกบซากพชซากสตวทบถมเปนเวลานานม ๓ ชนดใหญๆ คอ

ดนรวน ลกษณะรวน เนอดนหยาบ โปรง มสดำา อากาศและนำาซมผานไดด เหมาะแกการเพาะปลก

ดนเหนยว มลกษณะเหนยว เนอดนละเอยด อากาศ นำาซมไดยาก เปยกนำามกเกาะกนแนนเหนยว แหง

จะแขง เหมาะแกการปลกขาว ทำานา ดนเหนยวบางชนด นำามาปน ชาม หมอ ไห โอง ของใชตางๆ

คมอครสอนทางไกลผานดาวเทยมสำาหรบโรงเรยนปลายทาง

180

ดนทราย เปนดนรวนหยาบ มทรายปนอยในเนอดน ไมอมนำา ไมเหมาะแกการเพาะปลก เพราะมอาหารพช

นอย มกตดชายทะเล มพชบางชนดทขนได เชน มนสำาปะหลง

ประโยชนของดน

๑. ใชเพาะปลกพช

๒. เปนทอยอาศยของมนษยและสตว

๓. ทำาเครองใช

๔. กอสรางบานเรอน

ชดท ๒  นำา

ม ๓ ประเภท

๑. นำาจด อยตามแมนำาลำาคลอง นำามาทำาความสะอาดรางกาย ดม กน ใชได

๒. นำาเคม มเกลอและแรธาตมากไป ไมสามารถดมได มนษยนำานำาทะเลตากแหงเปนเกลอสมทร เปนตน

๓. นำากรอย เกดจากรอยตอระหวางนำาจดและนำาเคม (แมนำากบทะเล)

ประโยชนของนำา

๑. มนษย สตว พช ใชนำาเพอดมกน ในรางกายมสวนประกอบของนำา ๒ ใน ๓ สวน จงควรดมนำา

๒. ใชชำาระรางกาย ซกลาง ทำาความสะอาด

๓. เปนทอยอาศยของสตว พชนำา

๔. เปนประโยชนตอการเกษตร อตสาหกรรม

๕. เปนเสนทางคมนาคมทางนำา

๖. ใชกระแสนำาผลตกระแสไฟฟาจากการสรางเขอน

ชดท ๓  อากาศ

อากาศเปนสงแวดลอมทอยรอบตวเรา ทงในดนในนำาเรามองอากาศไมเหน แตรสกไดดวยการเคลอนทของ

อากาศ เรยกวาสายลม

คน สตว พช ตองการอากาศหายใจ อากาศทบรสทธ อยตามทงนา ชายทะเล บนภเขา

อากาศทไมบรสทธจะมฝนละออง ควนพษ ปะปนกบกลนเหมน

ตนไมสามารถทำาใหอากาศบรสทธ เพราะตนไมจะดดเอากาซคารบอนไดออกไซด ทอยในอากาศไปปรงอาหาร

และคายออกซเจนใหคนไดสดอากาศหายใจในเวลากลางวน

เราจงควรปลกตนไมไวในบาน หรอตามถนนหนทาง

ชนประถมศกษาปท ๑ - ๓ เลม ๒

181

ชดท ๔  ปาไม

ประกอบดวยตนไม เลกใหญ หลายประเภท หลายชนด เชน ตนรง ตนเตง ตนตะแบก ตนตะเคยน ฯลฯ

ประโยชนเกดจากปาไม

๑. ตนไมปกคลมดนใหชมชน ซมซบนำาทำาใหดนรวน ชวยไมใหนำาทวม ปองกนการพงทลายของดนจากราก

ตนไมทยดไว

๒. เปนทอยอาศยของสตวปา เชน เกง กวาง เสอ ชาง ลง ชะน กระตาย สตวเลอยคลาน นก และแมลง

๓. มนษยเอาไมมาปลกสรางบาน ทำาเรอเปนพาหนะ ทำาเครองใช ตโชว เกาอ ทำาเครองจกรสานจากหวาย

๔. มนษยใชไมบางชนดเปนอาหาร ยารกษาโรค เชน หนอไม ผลไมบางชนด เชน เผอก มน เหด

๕. ปาไมยงผลตกาซออกซเจน ชวยในการหายใจของคนและสตว

ชดท ๕  สตวปา

เปนทรพยากรธรรมชาต เชน เสอ กวาง ชาง เกง หมปา ลง กระตาย ง นก หม แรด อาศยอยในโพรงหน

โพรงไม ซอกหน ในปาซงมตนไมหนาทบ สตวตองพงพาตนเอง ปรบตวใหเขากบสงแวดลอม สตวชวยสมดลธรรมชาต

เชน สตวบางชนดแพรพนธเรวและมจำานวนมาก จะเปนอาหารของสตวทใหญกวา เชน กระตายปา ออกลกครงละหลายๆ

ตว และแพรพนธรวดเรว จะเปนอาหารของเสอ หนเปนอาหารของง

ปจจบนสตวถกคกคาม คนลาสตวเปนเกมกฬา หรอมาทำาอาหารโดยความเชอทผด เชน ลาหม เอาอวยวะ

มาทำายา ลางทำาอาหาร ถาไมมการปองกนจะทำาใหสตวสญพนธได

ประเทศไทยจงมพระราชบญญต สงวนและคมครองสตวปา เมอวนท ๒๖ ธนวาคม ๒๕๐๓ และในวนนรฐบาล

กำาหนดใหเปนวนคมครองสตวปาแหงชาต

ชดท ๖  หนและแรธาต

๑. หน เปนสวนของเปลอกโลก มรปราง ส ขนาดแตกตางกน มชอเรยกแตกตางกน ตามลกษณะทเกดม

๓ ประเภทคอ

๑.๑ หนอคน เกดจากหนทหลอมละลายภายในโลกดนพงออกมาบนพนผวโลก เยนตวและกลายเปน

หนเนอแขง

๑.๒ หนชน เกดจากการผผงของหนอคน ผสมกบซากพช ซากสตว มองเหนเปนชนๆ

๑.๓ หนแปร เกดจากหนชน หรอหนอคนอดตวกนแนนเปนเวลานาน เชน หนออน หนดนดาน หนชนวน

หนบางชนด มคาราคาแพง คนนำามาทำาเปนเครองประดบ เชน เพชร พลอย เปนตน

๒. แรธาต เปนทรพยากรทเกดขนเองตามธรรมชาต มนษยนำาแรธาตเปนวตถดบ ปอนโรงงาน อตสาหกรรม

ผลตเปนสนคา เครองใชสอย เครองประดบ

คมอครสอนทางไกลผานดาวเทยมสำาหรบโรงเรยนปลายทาง

182

ประโยชนของหนและแรธาต

๑. ใชกอสรางบานเรอน ถนนหนทาง ฯลฯ

๒. ใชเปนสวนผสมคอนกรต

๓. ใชทำาปนซเมนต ปนขาว

๔. ทำาเครองใชตางๆ เชน ครก หนลบมด

๕. ทำาเครองประดบ เชน เพชร พลอย ทบทม ฯลฯ

๖. ใชเปนวตถดบในโรงงานอตสาหกรรม

wwwwwwww

ชนประถมศกษาปท ๑ - ๓ เลม ๒

183

ã º § Ò ¹กลมสาระการเรยนร

สงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม ตวอยาง เกม คนเกง “ถามมาตอบได” ชน ป. ๓

คำาชแจง

๑. ครเขยนคำาถามเกยวกบสงแวดลอมและทรพยากรธรรมชาต ดงน

๑. สงตางๆ ทกสงทอยรอบตวเรา ทงสงทมชวตอยและไมมชวต เกดขนเองตามธรรมชาต หรอมนษยสรางขน

เราหมายถงอะไร

๒. สงแวดลอมทมชวตไดแกอะไร มอะไรบาง

๓. สงทอยตามธรรมชาต เรยกวาทรพยากรธรรมชาต มอะไรบาง

๔. มนษยใชทรพยากรใดบางททำาเกษตรกรรม

๕. การมปาไมทสมบรณเปนประโยชนอยางไรบาง

๖. ทำาอยางไรไดชอวา “เรารกษสงแวดลอม”

๒. ครเขยนบตรคำาใหนกเรยนเปนคำาตอบ เมอครถาม และนกเรยนถอคำาตอบไวใหชบตรคำา ซงเปนคำาตอบทถก

จนเหลอคนเกงตอบถกเพยง ๑ คน

ตวอยางบตรคำา

ตนไม นำา ดน เขอน ถนน

ยารกษา สตว ผก ปลา ป หอย ฯลฯ

๓. หรอ ครแบงกลมนกเรยนออกเปน ๔  -  ๖ กลม ครแจกกระดาษหรอกระดานทลบได พรอมปากกาเขยน คร

ตงคำาถามใหทาย กลมใดทายถกมรางวล ฯลฯ

wwwwwwww

คมอครสอนทางไกลผานดาวเทยมสำาหรบโรงเรยนปลายทาง

184

ã º § Ò ¹ ·Õè ñกลมสาระการเรยนร

สงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรมชมชนของฉน “สงแวดลอมและทรพยากรธรรมชาต” ชน ป. ๓

คำาชแจง ใหกลมทรบผดชอบ บนทกสงแวดลอมทรพยากรธรรมชาต

ผรวมคณะ รายงานจากการศกษานอกหองเรยน

A สงแวดลอมและทรพยากรทเกดขนเองตามธรรมชาต

B สงแวดลอมและทรพยากรทมนษยสรางขน

๑. .......................................................................................................................................................................................................................................................................

๒. .......................................................................................................................................................................................................................................................................

๓. .......................................................................................................................................................................................................................................................................

๔. .......................................................................................................................................................................................................................................................................

๕. .......................................................................................................................................................................................................................................................................

๖. .......................................................................................................................................................................................................................................................................

๗. .......................................................................................................................................................................................................................................................................

๘. .......................................................................................................................................................................................................................................................................

๙. .......................................................................................................................................................................................................................................................................

๑๐. .......................................................................................................................................................................................................................................................................

จากการศกษานอกหองเรยน กลม..................................................................................................................................................................สงเกตสงแวดลอม

และทรพยากรธรรมชาต.............................................................................มดงน

(เขยนภาพประกอบ ระบายสสวยงาม)

wwwwwwww

ชนประถมศกษาปท ๑ - ๓ เลม ๒

185

ã º § Ò ¹ ·Õè òã º § Ò ¹ ·Õè òã º § Ò ¹ ·Õè òã º § Ò ¹ ·Õè òã º § Ò ¹ ·Õè òã º § Ò ¹ ·Õè òã º § Ò ¹ ·Õè òกลมสาระการเรยนร

สงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม ชมชนของฉน “สงแวดลอมและทรพยากรธรรมชาต” ชน ป. ๓

คำาชแจง นกเรยนปฏบต “เรารกษสงแวดลอมอะไรบาง” บนทกสงคร มรางวล

เวลา รายการ สถานท หมายเหต

wwwwwwww

คมอครสอนทางไกลผานดาวเทยมสำาหรบโรงเรยนปลายทาง

186

สงแวดลอม ทางสงคม

วฒนธรรมขนบธรรมเนยม

ประเพณ

วถชวตทองถน

๒.ประเภทของสงแวดลอม

ทางสงคมศลปกรรม

ภมปญญาชาวบาน

๑.ความหมาย

ศกษา ประเพณไทย

๔.ความสำาคญและแนวทาง

อนรกษสงแวดลอมปฏบตตนตามประเพณไทย

เผยแพร

ภาคภมใจใน ศลปวฒนธรรมไทย

ชวยกนรกษา วฒนธรรมไทย

๓.อทธพลของสงแวดลอม

ทมตอการดำาเนนชวต

ตวอยาง ผงความคด (Mind Mapping) การเรยนรสงแวดลอมทางสงคม 

ส ๕.๒ ขอ ๓

ชนประถมศกษาปท ๑ - ๓ เลม ๒

187

เนอหา - สาระยอ

สงแวดลอมทางสงคม

๑. ความหมาย

สงแวดลอมทางสงคม หมายถง สงทมนษยสรางขน เพอแสดงถงความเปนอย เปนหลกฐานทางประวตศาสตร

ความเจรญรงเรองของชมชนในทองถนนนๆ มาตงแตโบราณจนถงปจจบน

สงแวดลอมทางสงคมมความสำาคญตอความเปนอยของผคนทอาศยอยในทองถน ดงนนเราจงควรเขาใจวา

สงแวดลอมทางสงคมประกอบดวยประเภทตางๆ เชน วถชวต ศลปกรรม วฒนธรรม ขนบธรรมเนยมประเพณ และ

ภมปญญาความรของทองถนนนๆ

๒. ประเภทของสงแวดลอมทางสงคม

๑. ศลปกรรม เปนผลงานทเกดจากการสรางสรรคดานความรสกนกคดออกมาเปนรปธรรมของมนษย

ไดแก รปปน รปแกะสลก รปภาพ สงกอสราง นาฏศลป ดนตร การเลน ลกษณะของศลปกรรมในทองถน มกเปน

โบราณสถาน โบราณวตถ และการเลนพนบาน

โบราณสถาน คอสงกอสรางท เปนหลกฐานเกยวกบประวตศาสตร วรรณคดและศลปะ เชน วด

พระศรรตนศาสดาราม กรงเทพฯ พระปฐมเจดย นครปฐม

โบราณวตถ วตถหรอสงทมนษยสรางขน ใชเปนหลกฐานทางประวตศาสตร เชน พระแกวมรกต

พระพทธชนราช ปนใหญพญาตาป

ดนตรและการเลนพนบาน เปนการเลนทแสดงออกถงความรนเรง มดนตรและการรองโตตอบกนระหวาง

ชายหญง เชน เพลงซอของทองถนภาคเหนอ ลำาตด เพลงฉอย เพลงเรอ เพลงอแซวของทองถนภาคกลาง

เพลงหมอลำาทองถนภาคตะวนออก มโนราหทองถนภาคใต

๒. วฒนธรรม หมายถงสงทเคยแสดงระเบยบแบบแผน ความงาม ความไพเราะ ความเจรญทมนษยสรางขน

ฝงอยในจตใจของคนใหประพฤตปฏบตตาม เชน การแตงกาย การกนการอย ทอยอาศย ศลปะ วรรณคดชาตไทย

เปนชาตเกาแก มวฒนธรรมเปนเอกลกษณของตนเอง ไดแก

๒.๑ ภาษาไทย เราใชภาษาไทยเปนภาษาราชการ คนไทยทกคนควรจะไดฟง พด อาน เขยน ภาษาไทยไดด

๒.๒การแตงกาย เรามเครองแตงกายประจำาชาต เรยกวาชดไทย ชายแตงกายสวมกางเกง ใสเสอพระ-

ราชทาน หรอนงโจงกระเบนสวมเสอราชปะแตน หญงนงผาซนหรอโจงกระเบน สวมเสอคอกลม

แขนกระบอก

คมอครสอนทางไกลผานดาวเทยมสำาหรบโรงเรยนปลายทาง

188

๒.๓การแสดงกรยามารยาท คนไทยสภาพออนนอมถอมตน พดจาสภาพ ไมหยาบคาย เมอเดนผาน

ผใหญจะกมหวเลกนอย เมอยนตอหนาผใหญจะยนเทาชด กมหนาเลกนอยมอประสานกนดานหนา

ผใหญใหสงของจะยกมอไหวขอบคณ ถาทำาผดจะขอโทษ

๒.๔ การแสดงความเคารพ คนไทยใหความเคารพนบถอผอาวโสกวา จะเรยกผทสงอายกวาตนวา

พ ลง ปา นา อา ซงเปรยบเสมอนญาตผใหญของตน

๒.๕ ความเปนอย คนไทยมความเปนอยอยางไทย มขนบธรรมเนยมเปนของตนเอง เปนคนใจบญ

สนทาน มความเมตตาปราน เปนผให คนไทยรกความสงบ ไมเบยดเบยน ยดมนในศาสนา คนไทย

ทเปนชาวพทธ จะไปวดทำาบญตกบาตร และรวมพธสำาคญตางๆ เชน วนอาสาฬหบชา วนเขาพรรษา

วนออกพรรษา วนสำาคญทเปนประเพณไทยปฏบตกนมา เชน วนสงกรานต วนลอยกระทง ฯลฯ

๓. ขนบธรรมเนยม หมายถง ความประพฤตหรอการแสดงออก ทางกาย วาจา ใจ ทปฏบตกนมาแตโบราณ

เชน การแสดงความเคารพตอผใหญ การเชอฟงคำาสงสอนผอาวโสกวา การแสดงความจงรกภกด ตอชาต ศาสนา

พระมหากษตรย

๔. ประเพณ หมายถง การปฏบตตามสงทดของทองถนหรอของชาต เชน ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ มพธ

สขวญ ภาคเหนอ มพธรดนำาดำาหว ประเพณประจำาชาตไทย ไดแก พธบวช พธแตงงาน พธศพ พธลอยกระทง

พธสงกรานต เปนตน

๕. ภมปญญาชาวบาน หมายถง ความรของชาวบาน ซงเรยนรมาจากพอแม บรรพบรษ ตกทอดกนมาซง

อาจจะเปนในลกษณะดงน

๕.๑ ลกษณะความประพฤต เชน ผใหญสอนใหเดกเคารพ มความกตญญกตเวท ตอพอแมและผมพระคณ

ผใหญสอนใหมความเออเฟออาทรตอผอน แบงปนขาวของ ชวยเหลอผอนตามอตภาพของตน

เปนตน หรอ

๕.๒ ลกษณะของการทำามาหากน เชน พอแม ปยาตายาย ซงมอาชพประมง อาชพทำาไร ทำาสวน ทำานา

การทอผา จกสาน ฯลฯ กจะสงสอนใหบตรหลานมอาชพสบทอดกนตอมา ซงปจจบนบตรหลาน

มการพฒนาอาชพ ผลตภณฑใหทนสมย เจรญกาวหนา เปนทสนใจ

๕.๓ ลกษณะศลปะตางๆ เชน เครองปนดนเผา ศลปะการฟอนรำา การละเลนตางๆ

๕.๔ ลกษณะการใชสมนไพร เปนยารกษาโรคตางๆ เชน การใชสมนไพรรกษาโรค การใชสมนไพร เปน

ยาประคบ นวดเพอสขภาพ ฯลฯ

๓. อทธพลสงแวดลอมทางกายภาพทมตอวถชวตการดำาเนนชวต

๑. การสรางทอยอาศย ประเทศไทยตงอยในเขตรอน มทรพยากรปาไม อทธพลดงกลาวทำาใหคนไทย

สรางบานทอยอาศยในลกษณะใตถนสง ปองกนสตวรายหรอทำาการเลยงสตวเปนทอยของสตวเลยง วว ควาย หลงคา

ทรงสงเปนทระบายอากาศ วสดทสรางบานเปนไม

ชนประถมศกษาปท ๑ - ๓ เลม ๒

189

บานแบบไทยม ๓ แบบ คอ

๑.๑ บานไม ใชไมเนอแขงเปนเสาและพนหลงคา มงดวยจากหรอสงกะสหรอกระเบอง ใตถนสง ปจจบน

พบไดในชนบท

๑.๒ บานตก ใชวสดคอนกรตเสรมเหลก ผนงกออฐ พนบานเทปน ปกระเบอง หรอปาเก หลงคา

มงกระเบองหรอเทปน บานเหลานพบไดในเมอง

๑.๓ บานครงตกครงไม ชนลางเปนคอนกรต ชนบนหลงคาสง มบนไดขน มระเบยงนอกชาน หนาตาง

มาก มหองหลายหอง พนบานและฝาบานเปนไม ผอยรสกเยนสบาย

๒. อาหารการกน คนไทยมกนยมบรโภคอาหารรสจด เผด เคม เปรยว หวาน ฯลฯ

ภาคเหนอ เปนอาหารจด มกมไขมนมาก เชน แกงฮงเล เพราะอากาศหนาว

ภาคใต อาหารรสจด เผดจด เชน แกงเหลอง แกงไตปลา ชอบกนผกเปนเครองเคยง

ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ มอาหารเปนเอกลกษณ ไดแก สมตำา นำาตก ซปหนอไม ตำาซว ปลารา มรสจด

ไมตางกบภาคใต

ภาคกลาง มกจะเปนอาหารทมรสปานกลาง นยมอาหารยโรป เพราะมความสมพนธกบตางชาตมากมาย ซง

อาหารบางชนดทนยมทานเขาไป ซงอาจทำาใหเกดความอวน มประโยชนตอรางกายนอยมาก หรอใหโทษ

เชน ไกทอดหรออาหารทำาดวยแปงเปนสวนใหญ

๓. การประกอบอาชพ คนไทยประกอบอาชพแตกตางกนตามความร ความสามารถ สภาพแวดลอมธรรมชาต

เชน ดน นำา ภมอากาศ คนในชนบทกบคนในเมองจะประกอบอาชพแตกตางกนไป ดงเชน

– คนทอยบรเวณตามปาเขา มปาไมมาก อาชพของเขาจะเปนพวก เผาถาน ทำาปาไม หรอทำาเหมองแร

– คนทอยบรเวณใกลทะเล มอาชพทำาประมง จบสตว ทำานาเกลอ

– คนทอยบรเวณราบลมใกลแมนำาลำาคลอง จะประกอบอาชพ ทำาเกษตร ทำานา ทำาสวน ทำาไร

คนททำานา เรยกวาชาวนา อทธพลทมตอการทำานา คอ ลกษณะภมประเทศ และภมอากาศ ภาคกลาง เปน

ทราบลม มนำาอดมสมบรณจงมอาชพทำานาเปนหลก

คนททำาสวน เรยกวาชาวสวน มสวนผลไม สวนผก สวนดอกไม อาชพนจะมอยทวไป พชพนธในแตละภาค

จงแตกตางกน เชน สวนทเรยนมกอยแถวตะวนออกเฉยงใต เชน จนทบร ระยอง ตราด ปราจนบร ลนจ ลำาไย จงหวด

ภาคเหนอ เชยงใหม ลำาพน เปนตน

คนททำาไร เรยกวาชาวไร พชไรตองการนำานอย พชไร ไดแก มนสำาปะหลง ขาวโพด ออย สบปะรด ยาสบ

มกปลกทวไป เชน อำาเภอหวหน ปราณบร ปลกออย ทสพรรณบร กาญจนบร เปนตน

คนททำาประมง เรยกวาชาวประมง มกทำาบรเวณทมทะเล เชน ภาคตะวนออกเฉยงใต ภาคกลางตอนใต

(เพชรบร ประจวบครขนธ) ภาคใต นอกจากจะหาปลา ยงทำานากง นาหอย นาเกลอ ภาคกลางมประมงนำาจด ใกลแมนำา

ลำาคลอง ปลาเศรษฐกจ ไดแก ปลาชอน ปลาสลด ปลาดก ปลาคง

คมอครสอนทางไกลผานดาวเทยมสำาหรบโรงเรยนปลายทาง

190

คนคาขาย เรยกวาพอคาแมคา บคคลเหลานจะรบซอสงของผลตผลจากชาวไร ชาวสวน ชาวนา หรอโรงงาน

หตถกรรม อตสาหกรรม มาขายใหแกลกคาหรอผซออกตอหนง

คนทมอาชพเปนชางตางๆ ตามความชำานาญหรอความรของตนเองมาประกอบอาชพ เชน ชางไม กอสรางบาน

ชางซอมเครองยนต ชางไฟฟา ชางโทรศพท ชางยนต ชางตดเสอผา ชางตดผม เปนตน

๔. ความสำาคญและแนวทางการอนรกษสงแวดลอมทางสงคม

ศลปวฒนธรรม ขนบธรรมเนยมประเพณ วฒนธรรม และภมปญญาชาวบานแสดงใหเหนความเจรญรงเรอง

ของชาตไทย คนไทยทกคนควรเหนคณคาอนรกษสงแวดลอมทางสงคมเพอใหเกดความภาคภมใจตามแนวทางการ

อนรกษสงแวดลอมทางสงคม ดงน

๑. หมนศกษาหาความร ทำาความเขาใจในศลปวฒนธรรมของไทย และภมปญญาทองถน ปฏบตตน โดย

เขารวมกจกรรมตามทควร

๒. ภมใจ เผยแพรและเชญชวนใหผอนสนใจในศลปวฒนธรรมและประเพณไทย เชน เชญชวนใหชาว

ตางประเทศไดรำาไทย เทยวชมโบราณสถานของไทย

๓. ชวยดแลรกษา ทำานบำารง โบราณวตถ โบราณสถาน บรจาคทรพยสน แรงกาย บรณะซอมแซม เมอ

พบเหนคนทำาลาย ควรวากลาวตกเตอน หรอแจงเจาหนาท

๔. จงภาคภมใจในศลปวฒนธรรม ประเพณประจำาชาตไทย ไมดหมนลบหลเหยยดหยาม เชน การแตงกาย

ดวยผาไทย การแสดงกรยามารยาทของความเปนไทย การรบประทานอาหาร และขนมของไทย

กนและใชของไทยผลต สนบสนนสนคาหนงตำาบลหนงผลตภณฑ เปนตน

wwwwwwww

ชนประถมศกษาปท ๑ - ๓ เลม ๒

191

พลงงาน

ดวงอาทตย

ความหมาย

กระแสลม

นำา

การนำาพลงงาน ไปใชอยางประหยด

ตวอยาง ผงความคด (Mind Mapping) พลงงานและสงแวดลอม (สำาหรบคร)

ส ๕.๒ ขอ ๓ - ขอ ๔

แหลงกำาเนด

การนำาพลงงานไปใช

ปดไฟฟาเมอเลกใช

ประหยดนำามนเชอเพลง

ใชความรอน

ผลตกระแสไฟฟา

โรงงานอตสาหกรรม

ผลไมอาหารตากแหง

หงตม

ใชนำาประปาอยางประหยด

ผลกระทบจากการใชพลงงานไมถกตอง

เชอเพลงหมดเรว

โลกรอนเรว

มสารพษในบรรยากาศซงมผลตอมนษย พช และสตว

สงทมาทำาใหเกดการเปลยนแปลงเปนลม

ความสามารถในการทำาใหเกดความรอน

คมอครสอนทางไกลผานดาวเทยมสำาหรบโรงเรยนปลายทาง

192

กระแสนำาพลงงาน

ความรอน

พลงงานทเกดจากกระแสลม

ลม

พาย

กาตมนำา ดวงอาทตย

การเผาไหม

ทรพยากร

เขอนกนนำา

ทรพยากรธรรมชาต

แรธาตและนำามนกาซ

ดน หน แร

เครองใช

บานเรอน

ทรพยากรทมนษยสรางขน

นำาตนไม

ตวอยางผงความคดเรอง “ทรพยากรและสงแวดลอม”

ตวอยาง ผงความคดเรอง “พลงงาน”

แผนท ๑

ชนประถมศกษาปท ๑ - ๓ เลม ๒

193

สงแวดลอม

กลางวนกลางคน

ความหมาย

นำาขนนำาลง

ฯลฯ

การเปลยนแปลงทางสงแวดลอม

คณประโยชน

ตดไมทำาลายปา

เกดมลพษทางอากาศ

ทอยอาศย

เทคโนโลย/เขอน

พลงงานไฟฟา

มนษยสรางกำาหนดขน

ฝนแลง

ไมทงสงปฏกลลงในนำา

การปรบปรงแกไขสงแวดลอม

ปลกปาทดแทน

สงทเกดขนเองตามธรรมชาต เชน หน ดนทราย ดวงอาทตย ตนไม ดวงจนทร

สงทมนษยสรางขนมาเพอประโยชนทดแทน

สงทอยรอบตว

ลมพาย

เกดตามธรรมชาตโดยธรรมชาตกำาหนด

นำาทวม

โทษ

คมอครสอนทางไกลผานดาวเทยมสำาหรบโรงเรยนปลายทาง

194

เนอหา - สาระยอสงแวดลอมทางสงคม

ทรพยากรทอยรอบตวเรา เปนไดทงพลงงานและสงแวดลอม

๑.พลงงาน หมายถง ความสามารถในการเปลยนแปลง

๑. พลงงานทเกดขนเองตามธรรมชาต เชน พลงงานความรอนทเกดจากแสงอาทตย

มนษยใชพลงงานทเกดขนตามธรรมชาตมาใหประโยชนในชวตประจำาวน เชน

ใชพลงงานจากดวงอาทตย ใหความสวางและความรอน เชน ตากผา ตากผลไมและอาหารใหแหง

ซงเรยกวาการถนอมอาหารไวใชนอกฤดกาล การผลตกระแสไฟฟาจากพลงงานแสงอาทตย หรอ

ทเรยกวา โซลาเซลล

ใชพลงงานจากลม หมนกงหนวดนำาจากทหนงมาสทหนง เพอการเพาะปลกทำานา

ใชพลงงานจากนำา โดยการสรางเขอนผลตกระแสไฟฟา

๒. มนษยสามารถผลตพลงงานขนใชในยามจำาเปนได เชน

มนษยใชเชอเพลง นำามน ถานหน ผลตกระแสไฟฟาในเวลากลางคน สรางเขอนทดนำา นอกจากไวใช

ในเรองการเกษตรกรรมแลว ยงใชผลตกระแสไฟฟา

๒.สงแวดลอม หมายถงสงทอยรอบตวเราซงอาจเกดขนโดยธรรมชาต หรอสงแวดลอมทมนษยสรางขน

๒.๑ สงแวดลอมทเกดขนเองตามธรรมชาต ไดแก ดวงอาทตย โลก ดวงจนทร

ดวงอาทตย เปนสงแวดลอมทมขนาดใหญ มคณประโยชนตอมนษยมากมาย เชน

ใหแสงสวางและความรอน

ดงดดโลกใหหมนรอบดวงอาทตย กอใหเกดฤดกาลตางๆ คอ ฤดรอน ฤดฝน ฤดหนาว

โลก เปนทอยอาศยของมนษยมอากาศหอหมโลก บนโลกมภเขา พนดน พนนำา ปาไม มแรธาตอดมสมบรณ

โลกจงเปนทอยอาศยและการดำารงชวตของคนและสตว มนษยสรางบานอาศยใชทรพยากรตางๆ เปนเครองอปโภคและ

บรโภค

โลกเปนบรวารของดวงอาทตย ดวงอาทตยจงดงดดไวใหหมนรอบใชเวลา ๑ รอบ ตอ ๓๖๕ วนหรอ ๑ ป

นอกจากโลกจะหมนรอบใชเวลา ๑ รอบดวงอาทตยแลว ยงหมนรอบตวเอง สวนใดของโลกหนเขาหาดวงอาทตย

สวนนนจะเปนกลางวน และอกสวนตรงขามจะเปนเวลากลางคน โลกหมนรอบตวเองเปนเวลา ๒๔ ชวโมงหรอ ๑ วน

ชนประถมศกษาปท ๑ - ๓ เลม ๒

195

ดวงจนทร คอสงแวดลอมทเปนบรวารของโลก เราเหนดวงจนทรเวลากลางคน ดวงจนทรจะหมนรอบโลก

เปนระยะเวลา ๓๐ วน หรอ ๑ เดอน เกดขางขนขางแรมตามจนทรคตของไทย การหมนของดวงจนทรมผลมายงโลก

เชนกน ทเหนไดชดคอ การดงดดสวนทเปนนำาบนพนผวโลก ถาดวงจนทรหมนมาตรงสวนไหนทเปนแมนำา หรอทะเล

หรอมหาสมทร กจะสงแรงดงดด ทำาใหแมนำา ทะเล มหาสมทรสวนนนเปนนำาขนสง

สงแวดลอมทมนษยสรางขนเพอใชประโยชนหรอทดแทนสงแวดลอมทธรรมชาตสรางขนและเสอมโทรมไป

เชน การสรางบานเปนทอยอาศยซงตองใชวสดคอไม หรอปน การสรางเขอนทดนำาเพอการผลตกระแสไฟฟา กรม

ชลประทาน การเกษตร การสรางโรงงานไฟฟาโดยใชเชอเพลง นำามนหรอถานหนเชอเพลงจากพช

พลงงานตางๆ สงแวดลอมตางๆ ทเกดขนเองตามธรรมชาตหรอมนษยสรางขนมา ถาไมรจกการใชยอม

มวนเสอมสลายหมดไป ทำาใหเกดปญหาการดำารงชวต เราควรปฏบตตนในการใชโดย

๑. มสวนรวมในการใชพลงงานและทรพยากรหรออปกรณไฟฟาแลวควรปดสวตช เปนการประหยดคาไฟฟา

ชวยลดภาระของรฐบาลในการลงทนสรางโรงไฟฟา ใชนำาประปาอยางประหยด

๒. มสวนรวมในการอนรกษทรพยากรและสงแวดลอมใหคงสภาพ เชน การปลกพชหมนเวยนทดแทน เพอ

บำารงความสมบรณของดนทใชในการเกษตร การปลกตนไมเพอสรางปาใหอดมสมบรณ ชวยใหพนดน

ชมชน เกบกกนำา ไมเกดอทกภย

๓. ศกษาหาความรสงทกอใหเกดผลเสยผลกระทบตอพลงงานและสงแวดลอม

สงเสรมการใชวสดทสามารถนำามาใชหมนเวยนใหม เชน ควรใชภาชนะทยอยสลายได แทนถงพลาสตก

การแยกเปนประเภทๆ เพอกลบมาทำาประโยชนใหม เปนตน

สงเสรมการใชผลตภณฑฉลากสเขยว ซงคณะกรรมการนกธรกจเพอสงแวดลอมไทยรเรมโครงการ

ฉลากเขยว ซงมผลกระทบตอสงแวดลอมนอยกวา

สงเสรมการใชอปกรณไฟฟา ซงการไฟฟาฯ รบรองคณภาพกำาหนดหมายเลขรบรองเบอร ๕ เชน

ตเยน หมอหงขาวไฟฟา หลอดประหยดไฟ

wwwwwwww

คมอครสอนทางไกลผานดาวเทยมสำาหรบโรงเรยนปลายทาง

196

ã º § Ò ¹ ·Õè ñã º § Ò ¹ ·Õè ñã º § Ò ¹ ·Õè ñกลมสาระการเรยนร

สงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม เรอง พลงงานและสงแวดลอม ชน ป. ๓

นกเรยนทาเปนการบานรวมกจกรรมกบคณพอคณแม

คาชแจง ใหนกเรยนบนทกผลของการทดลองกา P และกา Î ใน

๑. พลงงานความรอน

ผลการทดลองจากการคนควาการตมนำาบนเตาไฟคอ

นำาเยนลง

นำาคงสภาพปกต

นำารอนขน ใชปรอทวดความรอน สงขนถง......องศา

ผลการทดลองจากการคนควาการยางปลา เนอหม เนอไก

เนอปลา เนอหม เนอไก สก เกดจากการไดรบความรอน

เนอปลา เนอหม เนอไก มลกษณะแหงลงกวาเดม

เนอปลา เนอหม เนอไก คงสภาพเดม

ผลการทดลองจากการคนควาการนำากระดาษหรอผายางบนเตาไฟ

ผา กระดาษ คงสภาพปกต

ผา กระดาษ ไหมและมสภาพเปลยนแปลงไป

ผา กระดาษ เปยกชน

ผลการทดลองจากการคนควาการนำาโลหะ เชน ทองแดง เหลกเผาบนเตาไฟ

โลหะไหมเปลยนสภาพ

โลหะคงสภาพเดมแตมความรอน

โลหะคงสภาพเดมแตมความเยน

๒.พลงงานเกดจากกระแสลม

ผลการทดลองโดยใชพดลมเปาบนผาหรอกระดาษทชน เกดปรากฏการณ

ผา กระดาษ คงสภาพเดม

ผา กระดาษ แหง (ชนเลกนอย)

ลมพดทำาใหอากาศเยนสบาย

ชนประถมศกษาปท ๑ - ๓ เลม ๒

197

ผลการทดลองโดยใชพดลมเปาตรงกงหน กระดาษโลหะ (ใบพด)

กงหนหมนเคลอนทหมนไปโดยรอบ

ใชกระแสลมพดกงหนทดนำาจากคลองเขาสทนาได

กระแสลมแรงเกดจากวาตภยพดบานเรอนพง

๓. พลงงานเกดจากกระแสนา

ผลการทดลองจากการเทนำาจากแกวนำาซงอยทสงลงภาชนะซงมทรายบรรจอย

นำาจะไหลจากทสงลงสทตำาพดพาสงทกดขวาง

กระแสนำาเปลยนพลงงานผลตกระแสไฟฟา

กระแสนำาแรงเกดอทกภยทำาลายบานเรอน

๔. ใหนกเรยนใชกระจกใสสองใหตรงกบดวงอาทตยและใชวสดดงนรองใตกระจก

๑. สำาลหรอนน

ผลการทดลอง.................................................................................................................................................................................................................................................................................

.................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

๒. นำาใสในถวยแกวและตากแดดไวนานๆ

ผลการทดลอง.................................................................................................................................................................................................................................................................................

.................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

๓. โลหะ เชน คอนตอกตะป กรรไกร ถวยชามและสแตนเลส 

ผลการทดลอง.................................................................................................................................................................................................................................................................................

.................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

๕.นาตวเลขใสในวงเลบใหขอความถกตองตรงกน

๑. โลกหมนรอบตวเอง (............) เกดกลางวนกลางคน

๒. โลกหมนรอบดวงอาทตย (............) เกดฤดกาล

๓. ดวงจนทรหมนรอบโลก (............) เกดขางขนขางแรม

๔. อากาศรอนลอยตวขนสง อากาศเยนเขามาแทนท (............) เกดกระแสลม

๕. นำาทวมพดพาบานพงเสยหาย (............) อทกภย

๖. ลมพดแรงพดบานพงเสยหาย (............) การปลกปาทดแทน

คมอครสอนทางไกลผานดาวเทยมสำาหรบโรงเรยนปลายทาง

198

๗. การอนรกษธรรมชาต (............) ปดสวตชไฟเมอเลกใชงาน

๘. การสรางเขอนกนนำา (............) วาตภย

๙. การทำาลายธรรมชาต (............) การตดไมทำาลายปา

๑๐. พลงงานความรอน (............) การผลตกระแสไฟฟา

(............) ไมทงขยะในแมนำาลำาคลอง

(............) เกบกกนำาเพอการเกษตร

(............) นำาของใชแลวมาปรบปรงใหม

(............) การถนอมอาหาร

wwwwwwww

ชนประถมศกษาปท ๑ - ๓ เลม ๒

199

ã º § Ò ¹ ·Õè òã º § Ò ¹ ·Õè òã º § Ò ¹ ·Õè òกลมสาระการเรยนร

สงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม เรอง ทรพยากรและสงแวดลอม ชน ป. ๓

ครแจกใบงานและใหนกเรยนทาพรอมกบคร

คาชแจง ใหขดเครองหมาย P และ Î ในวงเลบ

๑. (............) สงแวดลอมเกดขนไดตามธรรมชาต

๒. (............) สงแวดลอมทเกดจากมนษย

๓. (............) สตวสามารถสรางสงแวดลอมขนได

๔. อานเรองตอไปน แลวแยกประเภททขดเสนใตเขยนลงในตาราง ¨ ใหถกตอง

เชาวนหนงพอพาเดกชายแดงไปด

๑. ดวงอาทตย ขนเหนอแมนำา เดกชายแดงถามพอวา นำาในแมนาไหลไปทใด พอตอบวา “นำาในแมนำาไหล

ลงสทะเล เดกชายแดงพดกบพอวา “เสยดายนำา ควรจะทำาการสรางเขอน เพอผลตกระแสไฟฟาและะชวยกนปลก

ตนไมเพอสรางปาไมใหความชมชน

พอชวนเดกชายแดงกลบบานและดมนำาเยนผสมกบนาแขง พอยกอาหารมาวางบนโตะบอกวายงรอนอย

ใหแดงตกขาวใสจานและมากนจะไดไปโรงเรยน

๑. สงแวดลอมทธรรมชาตสรางขน

๑. ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

๒. ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

๓. ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

๔. ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

๒. สงแวดลอมทมนษยสรางขน

๑. ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

๒. ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

๓. ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

๔. ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

คมอครสอนทางไกลผานดาวเทยมสำาหรบโรงเรยนปลายทาง

200

ã º § Ò ¹ ·Õè óกลมสาระการเรยนร

สงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม เรอง ทรพยากรและสงแวดลอม ชน ป. ๓

คาชแจง แบงกลมนกเรยนใหนกเรยนประดษฐตามความสนใจ

การประดษฐภาชนะ และของเลนจากเศษวสดคนละ ๑ ชน เชน

– ทำากระทงจากใบตอง

– พบถงจากกระดาษ

– ทำาของเลนจากกลองวสด

wwwwwwww

ชนประถมศกษาปท ๑ - ๓ เลม ๒

201

ã º § Ò ¹ ·Õè ôã º § Ò ¹ ·Õè ôã º § Ò ¹ ·Õè ôกลมสาระการเรยนร

สงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม เรอง ทรพยากรและสงแวดลอม ชน ป. ๓

คาชแจง ๑. ตงเวรกรรมการประจำาวนเกบขยะ แยกขยะเปยก แหงขยะทนำามาใชประโยชนขายได เชน

ขวด, กระดาษ

๒. ใหกรรมการบนทกรายงาน ในตอนเชากอนเขาเรยนชวโมงแรก

กรรมการประจำาวน..........................................ท........................เดอน................................................พ.ศ. ........................

ชอ - สกล

ผปฏบตเกบประโยชนมาสง

รายการสงของ จานวน หมายเหต

ลงชอ................................................................................................................................. ประธานเวรประจำาวน.................................................................................................................................

wwwwwwww

คมอครสอนทางไกลผานดาวเทยมสำาหรบโรงเรยนปลายทาง

202

เนอหา - สาระ (ตวอยาง)เรอง ทตงและองคประกอบโรงเรยนของฉน

ทตง

โรงเรยนของฉนชอ โรงเรยนวงไกลกงวล ตงอยท เลขท ๒ ถนนเพชรเกษม ตำาบลหวหน อำาเภอหวหน

จงหวดประจวบครขนธ

หมายเหต ทตงขนอยกบสถานทการศกษาทนกเรยนเรยนอย

แผนผงโรงเรยนวงไกลวงวล(ประถมศกษา)

อาคารเรยนหลงท ๑

๒ธร

การ

อาคา

รเรย

นห

ลงท

๓

อาคารเรยนหลงท ๔

อาคา

รเรย

นห

ลงท

๕

๖ โรงครว

อ

น

ชนประถมศกษาปท ๑ - ๓ เลม ๒

203

อาณาเขต

ทศตะวนออก ตดตอกบ ถนนเพชรเกษม

ทศตะวนตก ตดตอกบ ทดนของการรถไฟ

ทศเหนอ ตดตอกบ บานพกบคคลเทศมนตร

ทศใต ตดตอกบ ททำาการคายนเรศวร

ความรเรองทศ

ก. สงธรรมชาตทสงเกตและกำาหนดทศ

๑. ดวงอาทตย ขนในตอนเชาจะเปนทศตะวนออก

๒. ใหนกเรยนยนตรง กางแขนขวาไปทางดวงอาทตยขน ซงเปนทศตะวนออก

๓. กางแขนซายตรงระดบแขนขวา แขนซาย หรอตรงขามกบแขนขวาเปนทศตะวนตก

๔. ดานหนาทเราหนหนาไปจะเปนทศเหนอและ

๕. ดานหลงของเราจะเปนทศใต

๖. สญลกษณการเขยนแสดงทศตางๆ เปนรปดงน

ข. เขมทศ จะบอกวาทศใดอยตรงไหน

ประโยชนของการเรยนรแผนผง

๑. รแผนผงจะชวยใหคนหาสถานทไดถกตอง

๒. แผนผงเปนความรเบองตนของการศกษาแผนท ทศ สญลกษณ มาตราสวน ฯลฯ

เพลง

โรงเรยนของเรานาอย คณครใจดทกคน

นกเรยนกไมซกซน เราทกคนชอบไปโรงเรยน

เพลงประจาโรงเรยน

....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

...................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

...................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

N

E

S

W

คมอครสอนทางไกลผานดาวเทยมสำาหรบโรงเรยนปลายทาง

204

พระบาทสมเดจพระเจาอยหวเสดจฯ ทอดพระเนตรโครงการกอสรางอาคารการศกษาทางไกลผานดาวเทยมทโรงเรยนวงไกลกงวล โดยมนายขวญแกว วชโรทย ประธานกรรมการบรหารมลนธการศกษาทางไกลผานดาวเทยมกราบบงคมทลถวายรายงาน

สมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร เสดจฯ ทอดพระเนตรโครงการการศกษาทางไกลผานดาวเทยม

ทโรงเรยนวงไกลกงวล

โรงเรยนวงไกลกงวล อำาเภอหวหน จงหวดประจวบครขนธ

ชนเรยนตางๆ ทโรงเรยนวงไกลกงวล

ชนประถมศกษาปท ๑ - ๓ เลม ๒

205

ã º § Ò ¹กลมสาระการเรยนร

สงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม เรอง บคลากรของโรงเรยน ชน ป. ๒

คาชแจง

๑. นกเรยนใสตวอกษรใน (............) คำาหรอขอความทเกยวของกน

ก. ครใหญ (............) ๑. บรหารโรงเรยนใหมคณภาพ

ข. ผชวยครใหญ (............) ๒. ใหความรอบรมสงสอนใหเปนคนด

ค. ครบรรณารกษ (............) ๓. ประพฤตดหรอเชอฟงคำาสงสอน ตงใจเรยน

ง. ครพยาบาล (............) ๔. ชวยเหลอทำาความสะอาด

จ. ครผสอน (............) ๕. ตองการศกษาคนควา

ฉ. นกการภารโรง (............) ๖. ใหความรวมมอโรงเรยนควบคมดแลนกเรยน

ช. นกเรยน (............) ๗. ผชวยเหลองานบรหาร

ซ. ผปกครอง (............) ๘. ปกครองทกคนในโรงเรยน

(............) ๙. ใหความรวมมอจดกจกรรมในโรงเรยน

(............) ๑๐. นกเรยนเจบปวย

๒. เตมคำาลงในชองวางใหขอความสมบรณ

ก. ใหนกเรยนกรอกชอคณครตามหวขอทกำาหนดดวยวธสมภาษณ ซกถาม

๑. ครใหญ ชอ.......................................................................................................................................................................................................................................................................

๒. ผชวยครใหญ ชอ...........................................................................................................................................................................................................................

๓. ครประจำาชน ชอ........................................................................................................................................................................................................................................................

๔. ครบรรณารกษ ชอ..................................................................................................................................................................................................................................................

๕. ครพยาบาล ชอ.............................................................................................................................................................................................................................................................

๖. เพอนทนกเรยนรกมาก ชอ..........................................................................................................................................................................................................................

๗. ภารโรง ชอ.........................................................................................................................................................................................................................................................................

๘. คณครทฉนรกและชอบเรยนวชา..........................................................................................................................................................................................................

๙. ครพลศกษา ชอ..........................................................................................................................................................................................................................................................

๑๐. ผจดการโรงเรยน ชอ............................................................................................................................................................................................................................................

คมอครสอนทางไกลผานดาวเทยมสำาหรบโรงเรยนปลายทาง

206

๓. เรยงความ“ฉนรกคณคร”

โดยบอกหรอบรรยายใหทราบวา ฉนรกโรงเรยนของฉนและจะทำาอยางไรบางทแสดงวารกโรงเรยน

๔. เรยงความเรอง“คณครของฉน”

wwwwwwww

ชนประถมศกษาปท ๑ - ๓ เลม ๒

207

เนอหา - สาระเรอง “คนดของตนเองและเพอน”

คนด คอ คนทประพฤตด ปฏบตตนตามหลกธรรมของศาสนา เชน เปนคนกตญญ มความรบผดชอบ

ขยนอดทน มระเบยบวนย ซอสตย เสยสละ รรกสามคค ฯลฯ

คนทกระทำาแตความดจะเปนทยกยองนบถอของบคคลทวไป ยกตวอยาง

คนดมระเบยบวนย แตงกายเรยบรอย ถกกาลเทศะ พดจาแสดงกรยามารยาทเรยบรอย ไมหยาบคาย

ทำางานมระเบยบ

คนทมความขยนอดทน รบผดชอบในงาน (บคคลตวอยางในรายการสแลวรวย)

คนมความซอสตย เกบกระเปาเงนไดคนเจาของ

ฯลฯ

การกระทาความด คอ การกระทำาในสงทดงาม ถกตอง ทงทางกาย วาจา ใจ ประพฤตตนใหเปนคนวานอน

สอนงาย ไมเกเร

การปฏบตตนเปนคนด เพอความดและประโยชนของตนเอง และอยรวมในสงคมทมความสข

กจวตรประจำาวนตนนอนแตเชา เกบทนอน ลางหนา-อาบนำา รบประทานอาหาร รบแตงตวไปโรงเรยน

กลบบานชวยพอแมทำางาน

เมออยโรงเรยน ตงใจ เอาใจใสบทเรยน เชอฟงคำาสงสอนครอาจารย ปฏบตตามกฎระเบยบของโรงเรยน

ยดมนคณธรรมของการอยรวมกน คอ

– ความมนำาใจ เออเฟอเผอแผ ความซอสตย

– ความเมตตา ความกตญญกตเวทตา

การมสมมาคารวะ กรยามารยาททดงาม พดจาไพเราะ ออนหวาน ฯ

คณคาของการกระทาความด

ไดรบการยกยองชมเชยจากครอาจารยและเพอน เพอนใหการนบถอ

ไดชอวาเปนผมความประพฤตด มความรบผดชอบ ตรงตอเวลา เปนทรกของเพอน กอใหเกดความ

สามคคในหมคณะฯ

มความเจรญกาวหนาในชวต และดำารงอยในสงคมดวยความสข

ฯลฯ

คมอครสอนทางไกลผานดาวเทยมสำาหรบโรงเรยนปลายทาง

208

ã º § Ò ¹กลมสาระการเรยนร

สงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม (ประวตศาสตร)เรอง คนดและกระทาความดทโรงเรยน ชน ป. ๒

คาชแจง ใหนกเรยนบนทกคนดทฉนรจก (เพอนในโรงเรยนหรอบคคลในโรงเรยน) พรอมบอกเหตผลของการปฏบตตน

เปนคนดของคนนน

๑. คนดทฉนรจกคอ..........................................................................................................................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

๒. เขาปฏบตตนเปนคนดอยางไร ตอบมา ๓ - ๕ ขอ

๑. ..............................................................................................................................................................................................................................................................................................................

๒. ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

๓. ..............................................................................................................................................................................................................................................................................................................

๔. .................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

๕. .................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

๓. ฉนคดวาฉนควรนำาการปฏบตของเขามาเปนตวอยางตอฉนคอ

..........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

wwwwwwww

ชนประถมศกษาปท ๑ - ๓ เลม ๒

209

ã º § Ò ¹กลมสาระการเรยนร

สงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม (ประวตศาสตร)เรอง คนดและกระทาความดทโรงเรยน ชน ป. ๒

ตอนท๑

คาชแจง วงกลมขอทเหนวาถกทสด

๑. ขอไหนทเรยกวาเราเปนคนด

ก. เปนผประพฤตปฏบตด ข. เปนผมเงนรำารวย มเงนแจกเพอน

ค. ชวยเพอนทำาการบาน

๒. คนดของคณครคอใคร

ก. แดง ประพฤตตนเรยบรอยเชอฟง ตงใจเรยน ข. มาล มพอเปนพอคาทมชอเสยงของตำาบล

ค. เอก ซอขนมแจกเพอน

๓. ฉนควรเลอกเพอนคนด คนไหน

ก. แดง ประพฤตด มระเบยบวนย รรกสามคค ข. ดำา พอแมรำารวย แตงตวทนสมย

ค. ขาว แบงปนขนมใหฉนกนทกวน

๔. นกเรยนรกเพอนคนไหนมากทสด

ก. วลล กลบบานตอนกลางวนเพอไปปอนขาวยายทพการ ข. เอก ซอขนมแจกเพอนทกวน

ค. สมศร แตงตวสวยเสมอ

๕. ขอไหนทเรยกวาปฏบตตนเปนคนดของโรงเรยน

ก. ปฏบตตามกฎระเบยบของโรงเรยน ข. ชวยเหลองานโรงเรยน

ค. ทำาทงสองขอ

๖. ใครเปนคนดทสรางความสามคคในหมคณะ

ก. แดง รวมเพอนไปตอสกบเพอนอกโรงเรยนหนง ข. สมควร รวมเพอนจดกฬาสภายในโรงเรยน

ค. มาล รวมเพอนๆ ไปชมการแสดงดนตรลกทง

คมอครสอนทางไกลผานดาวเทยมสำาหรบโรงเรยนปลายทาง

210

ตอนท๒

คาชแจง ใหนกเรยนอานขอความตอไปน

วนนโรงเรยนจดงานประจำาปประชมผปกครอง คณครใหนกเรยนชนประถมปท ๒ ชวยกนทำาความสะอาด

หองเรยนและตกแตงหองเรยน โดยนำาภาพสวยๆ และตนไม ดอกไมมาประดบบนโตะของนกเรยน มผลงานศลปะ

และแบบฝกหดเพอใหพอแมของตนเองมาชม

เมอถงเวลา คณครเชญผปกครองนงในหองเรยน และเชญผแทนผปกครองแจกประกาศนยบตรแกนกเรยนท

กระทำาความด

นกเรยนพจารณาเพอนวาเปนคนดไดรบการยกยอง

๑. แดงสอบไดคะแนนเปนทหนงของชนเรยน แตงตวเรยบรอยสะอาดมาโรงเรยนทกวน ปฏบตตนเชอฟงคณคร

สงสอน แดงไดรบประกาศนยบตรประเภทใด

ก. แดง เปนคนดมระเบยบวนย

ข. แดง เปนคนกตญญ

ค. แดง มความซอสตย

๒. นกเรยนคดวาใครจะไดรบประกาศนยบตร ประเภทคณธรรมดเดน “ความซอสตย”

ก. วลล เกบเงนไดแลวสงคณครหาเจาของ

ข. มาล แขงกฬาชนะเปนทหนงของโรงเรยน

ค. สมศกด เปนลกคนรวย บรจาคเงนใหโรงเรยน

๓. ใครไดรบประกาศนยบตรประพฤตชวยเหลองานโรงเรยนดเดน

ก. มานะ ปฏบตตามคำาทครสอน ชวยงานรวมกจกรรมโรงเรยนทกครง

ข. มาน ขยนอดทน ชวยเหลอเพอน ใหเพอนลอกการบาน

ค. มาโนช บรจาคเงนใหแกโรงเรยนสรางโรงอาหาร

wwwwwwww

ชนประถมศกษาปท ๑ - ๓ เลม ๒

211

กระบวนการ ประชาธปไตย ในโรงเรยน

แสดง ความคดเหน อยางมเหตผล

ยอมรบ เมอมเหตผล

ดกวา

ตดสนใจ โดยใชเหตผล

มากกวาอารมณ

รบฟง ขอคดเหนผอน อยางมเหตผล

ปฏบตทกครง เมอมมต สวนรวม

ตวอยางผงมโนทศนเรอง กระบวนการประชาธปไตยในโรงเรยน

คมอครสอนทางไกลผานดาวเทยมสำาหรบโรงเรยนปลายทาง

212

เนอหา - สาระเรอง “ปฏบตตนเปนสมาชกทด”

นกเรยนมาโรงเรยนเพอศกษาหาความร เพอฝกปฏบตตนใหเปนคนด มสตปญญาความสามารถ พรอมทจะ

เตบโต ประกอบอาชพใหเจรญกาวหนา

หนาทของนกเรยน คอ ปฏบตตนตามกฎ ระเบยบ กตกา ของโรงเรยน

กฎ ระเบยบ กตกา ของโรงเรยน คอ

๑. เชอฟงคำาสงสอนของคร อาจารย และปฏบตตามคำาสงสอน

๒. ตงใจศกษาเลาเรยน เอาใจใสหมนศกษาคนควาหาความร ซกถามเมอมขอสงสยจากทานผร

๓. ประพฤตตนเปนคนด ยดมนและปฏบตตามหลกธรรมของการอยรวมกนอยางมความสข เชน ความ

เออเฟอ เผอแผ ความซอสตย กตญญกตเวทตา ความมนำาใจเปนนกกฬา รรก รสามคค มสมมาคารวะ

๔. ปฏบตตนตามกฎระเบยบอยางเครงครด เชน การมาและการกลบโรงเรยนตองตรงตอเวลา การแตงกาย

ถกระเบยบ เคารพตอสถานทและครอาจารย

๕. ชวยเหลอโรงเรยน ไมทำาลายสงของซงเปนทรพยสมบตของโรงเรยน ชวยกนรกษาความสะอาด และ

ชวยซอมแซมทรพยสมบตของโรงเรยน

๖. รกษาชอเสยงหรอทำาชอเสยงทดใหแกโรงเรยน เชน ประกวดชนะเลศวชาการ มารยาท ศลปะประดษฐ ฯลฯ

ไมตดยาเสพตด หรอชวนทะเลาะววาท

wwwwwwww

ชนประถมศกษาปท ๑ - ๓ เลม ๒

213

ã º § Ò ¹ã º § Ò ¹ã º § Ò ¹กลมสาระการเรยนร

สงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม (ประวตศาสตร)เรอง ปฏบตตนเปนสมาชกทดของโรงเรยน ชน ป. ๒

ตอนท๑

คาชแจง นกเรยนสำารวจการปฏบตตนพรอมทงใชเครองหมาย P ลงในชองทปฏบต

ท ปฏบตประจา ปฏบตบางครง ไมเคยปฏบต

๑. ยอมรบความคดเหนของเพอนทด

๒. ชวยเหลอเพอนทำาความสะอาดหองเรยน

๓. ตงใจฟงขณะทผอนพด

๔. ยกมอขออนญาตคณครเมอจะพด

๕. แสดงความคดเหนอยางมเหตผล

๖. เขาแถวซออาหาร

๗. เกบเงนไดสงคณคร

๘. ขามถนนตรงทางมาลาย

๙. ขามถนนทางสะพานลอย

๑๐. ทำาความสะอาดหองเรยนเมอเปนเวร

๑๑. ทำางานโดยปรกษาหารอผใหญ

คมอครสอนทางไกลผานดาวเทยมสำาหรบโรงเรยนปลายทาง

214

ตอนท๒

คาชแจง นกเรยนชวยครสรางผงความคด “คนดของเพอน”

นกเรยนเขยนเลาลาดบการปฏบตตนของนกเรยนตงแตตนนอนตอนเชาและเขานอนในตอนกลางคน

เวลา ๐๖.๐๐ น. ตนนอน (ทำาอะไรบาง)

๐๖.๐๐ น. ๑. ตนนอน.............................................................................................................................................................................................................................

๒. .....................................................................................................................................................................................................................................................

๓. .....................................................................................................................................................................................................................................................

เวลา.................... น. รบประทานอาหารเชา (กนอะไรบาง)

๑. .....................................................................................................................................................................................................................................................

๒. .....................................................................................................................................................................................................................................................

๓. .....................................................................................................................................................................................................................................................

เวลา.................... น. ไปโรงเรยน (โดยการเดน รถประจำาทาง คณพอคณแมไปสง)

๑. .....................................................................................................................................................................................................................................................

๒. .....................................................................................................................................................................................................................................................

๓. .....................................................................................................................................................................................................................................................

เวลา.................... น. กลบจากโรงเรยน (ทำาอะไรบาง)

๑. .....................................................................................................................................................................................................................................................

๒. .....................................................................................................................................................................................................................................................

๓. .....................................................................................................................................................................................................................................................

เวลา.................... น. ¨ ดทว ¨ อานหนงสอ

¨ ทำาการบาน ¨ ...................................................................

(ขด P ขอทปฏบต และ Î ในขอทไมไดปฏบต)

เวลา.................... น. เขานอน โดยกอนเขานอนทำาอะไร ขด P ขอทปฏบต และ Î ในขอทไมไดปฏบต

¨ แปรงฟน ¨ ลางเทา

¨ แตงชดนอน ¨ สวดมนต

นกเรยนสวดมนตวาอยางไร

.................................................................................................................................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................................................................................................................

(ตอบถกหมดไดรางวลคะ)

wwwwwwww

ชนประถมศกษาปท ๑ - ๓ เลม ๒

215

ทฤษฎเดอโบโน เทคนคการตงคำาถามโดยใชหมวก ๖ ใบ

ใบกจกรรมระดบประถมศกษาปท ๑ - ๒

เทคนคการตงคาถามโดยใชหมวกความคด๖ใบ

หมวกสขาว

แสดงความเปนกลาง หมายถง ตวเลข ขอเทจจรงตางๆ

ตวอยางการตงคำาถามหมวกสขาว

เรามขอมลอะไรบาง

เราตองการขอมลอะไรบาง

เราไดขอมลทตองการมาดวยวธใด

หมวกสแดง

เปนการแสดงความรสกของผคด แสดงอารมณ สญชาตญาณ ลางสงหรณ ความประทบใจ

ตวอยางคำาถามแบบหมวกสแดง

เรารสกอยางไร

นกเรยนมความรสกอยางไรกบสงททำา

นกเรยนมความรสกอยางไรกบความคดน

หมวกสดา

แสดงความมดครม หมายถง เหตผลดานลบ เหตผลในการปฏเสธ เปนการคดอยางมวจารณญาณ

ตวอยางคำาถามหมวกสดำา

อะไรเปนจดออน

อะไรคอสงทยงยาก

อะไรคอสงทผดพลาด

เรองนมจดออนตรงไหน

คมอครสอนทางไกลผานดาวเทยมสำาหรบโรงเรยนปลายทาง

216

หมวกสเหลอง

แสดงถง เหตผลทางบวก ความมนใจเหตผลในการยอมรบ

ตวอยางการตงคำาถามหมวกสเหลอง

จดดคออะไร

ผลดคออะไร

หมวกสเขยว

หมายถง ความคดสรางสรรค และความคดใหมๆ หลบเลยงความคดเกา มมมองเกาสความคดใหม

ตวอยางคำาถามหมวกสเขยว

นกเรยนจะนำาความคดนไปทำา (สราง ปรบปรง พฒนา) อยางไรบาง

ถาจะใหสงน (ดขน) จะตองเปลยนอยางไร

หมวกสฟา

แสดงถงความเยอกเยน ทองฟา ซงอยเหนอทกสงทกอยาง จงหมายถงการจดระเบยบกระบวนการและขนตอน

ตวอยางคำาถามหมวกสฟา

การคดอะไรทตองการ

ขนตอนตอไปคออะไร

การคดอะไรททำาไปกอนแลว

การนาหมวกแตละใบไปใช

หมวกสขาว เปนตวแทนของขอมล ขาวสาร เมอใชหมวกสขาว

– ทกคนจะพงความสนใจไปทขอมลอะไรบาง

– จำาเปนตองใชขอมลเพมเตมหรอไม

– ขอมลดานใดทขาดหายไป

– จะมวธใดบางทไดขอมลทตองการ

หมวกสแดง

– แสดงความรสกทเกดขนในขณะนน

หมวกสเขยว

มงความสนใจไปทสงทนาจะเปนไปได

– ความเปนไปได ครอบคลมวธการของสมมตฐานในเชงวทยาศาสตร

ชนประถมศกษาปท ๑ - ๓ เลม ๒

217

– การเตรยมความคดและขอมล

– ความเปนไปนำามาซงการใชวจารณญาณ

– ความเปนไปไดนำามาซงวสยทศน

หมวกสฟา

– มองภาพรวมเกยวกบเรองทคดมาทงหมดและจดกระบวนการคด

wwwwwwww

คมอครสอนทางไกลผานดาวเทยมสำาหรบโรงเรยนปลายทาง

218

Ἃ¹·Õèñ㺡Ԩ¡ÃÃÁ

คาชแจง ใหนกเรยนเตมอาชพของครอบครวและชมชนใตภาพ และระบายสใหสวยงาม

..................................................................................................................................... .....................................................................................................................................

.................................................................................................................................... ......................................................................................................................................

..................................................................................................................................... .....................................................................................................................................

.................................................................................................................................... ......................................................................................................................................

..................................................................................................................................... .....................................................................................................................................

.................................................................................................................................... ......................................................................................................................................

กลมสาระการเรยนร

สงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม

àÃ×èͧ ÍÒªÕ¾¢Í§¤Ãͺ¤ÃÑÇáÅЪØÁª¹

ª×èÍ....................................................................................................ªÑé¹ ».ñ/...................âçàÃÕ¹...................................................................

ชนประถมศกษาปท ๑ - ๓ เลม ๒

219

㺡Ԩ¡ÃÃÁ

คาชแจง ใหนกเรยนระบายสภาพการมสวนรวมในการชวยเหลอชมชน และเสนอแนวทางในการชวยรกษา

สงแวดลอมของชมชน

๑. เดกด จะตองชวยกนรกษาความสะอาดของชมชน

โดย........................................................................................................................................................................................

.....................................................................................................................................................................................................

๒. พวกเรารวมมอกนรกษาความสะอาดวด

โดย.........................................................................................................................................................................................

.....................................................................................................................................................................................................

๓. พวกเราไมทำาลายตนไมในสวนสาธารณะ

แตเราชวยกน...............................................................................................................................................................

.....................................................................................................................................................................................................

กลมสาระการเรยนร

สงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม

àÃ×èͧ ¡Òû¯ÔºÑµÔµ¹ã¹¡ÒÃÍÂًËÇÁ¡Ñ¹¢Í§ªØÁª¹

ª×èÍ....................................................................................................ªÑé¹ ».ñ/...................âçàÃÕ¹...................................................................

Ἃ¹·Õèò

คมอครสอนทางไกลผานดาวเทยมสำาหรบโรงเรยนปลายทาง

220

Ἃ¹·Õèó㺡Ԩ¡ÃÃÁ

คาชแจง ใหนกเรยนเลอกขอควรปฏบตในการไปเทยวชมสถานทสำาคญ

๑. แตงกายสภาพ ๔. นำาของโบราณวตถไปขาย

๒. ไมทงขยะ ๕. แสดงความเคารพตอสถานท

๓. ขดเขยนฝาผนงโบสถ ๖. ไมทำาลายโบราณสถาน

กลมสาระการเรยนร

สงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม

àÃ×èͧ âºÃҳʶҹ âºÃÒ³Çѵ¶Ø

ª×èÍ....................................................................................................ªÑé¹ ».ñ/...................âçàÃÕ¹...................................................................

ขอควรปฏบตในการเทยวชมสถานทสำาคญ

wwwwwwww

ชนประถมศกษาปท ๑ - ๓ เลม ๒

221

Ἃ¹·Õèô㺡Ԩ¡ÃÃÁ

คาชแจง ใหนกเรยนเลอกอาหารจากในกรอบดานบนลงมาใสในชองอาหารของคนไทยแตละภาคใหถกตอง

♣ ขาวยำา ♣ แกงเขยวหวาน ♣ ทอดมน ♣ นำาพรกปลารา

♣ แคบหม ♣ นำาพรกหนม ♣ แกงไตปลา ♣ สมตำา

กลมสาระการเรยนร

สงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม

àÃ×èͧ ÇѲ¹¸ÃÃÁÍÒËÒâͧ¤¹ä·Â

ª×èÍ....................................................................................................ªÑé¹ ».ñ/...................âçàÃÕ¹...................................................................

อาหารไทยแตละภาค

wwwwwwww

ภาคเหนอ

๑. ....................................................................................................

๒. ....................................................................................................

ภาคกลาง

๑. ....................................................................................................

๒. ....................................................................................................

ภาคอสาน

๑. ....................................................................................................

๒. ....................................................................................................

ภาคใต

๑. ....................................................................................................

๒. ....................................................................................................

คมอครสอนทางไกลผานดาวเทยมสำาหรบโรงเรยนปลายทาง

222

Ἃ¹·Õèõ㺡Ԩ¡ÃÃÁ

คาชแจง ใหนกเรยนโยงภาพเครองดนตรใหสมพนธกบชอ และระบายสภาพเครองดนตรใหสวยงาม

ขลย

ระนาด

กลอง

ฆองวง

ฉง

กลมสาระการเรยนร

สงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม

àÃ×èͧ à¾Å§ä·Â ´¹µÃÕä·Â

ª×èÍ....................................................................................................ªÑé¹ ».ñ/...................âçàÃÕ¹...................................................................

ชนประถมศกษาปท ๑ - ๓ เลม ๒

223

Ἃ¹·Õèö㺡Ԩ¡ÃÃÁ

คาชแจง ใหนกเรยนบอกประเภทเครองใชในชวตประจำาวน ทเปนเครองใชทผลตโดยภมปญญาทองถน

๑. เครองใชประเภทเครองปนดนเผา ไดแก

๑. ........................................................................................................................... ๒. ...........................................................................................................................

๒. เครองใชประเภทจกสาน ไดแก

๑. ........................................................................................................................... ๒. ...........................................................................................................................

๓. เครองใชททำาจากฝาย และไหม ไดแก

๑. ........................................................................................................................... ๒. ...........................................................................................................................

๔. ใหนกเรยนวาดภาพและระบายสเครองใชทเปนภมปญญาทองถนมา ๑ ชนด

กลมสาระการเรยนร

สงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม

àÃ×èͧ ÀÙÁÔ»˜ÞÞÒä·Â “ÈÔŻҪվ”

ª×èÍ....................................................................................................ªÑé¹ ».ñ/...................âçàÃÕ¹...................................................................

wwwwwwww

คมอครสอนทางไกลผานดาวเทยมสำาหรบโรงเรยนปลายทาง

224

Ἃ¹·Õè÷㺡Ԩ¡ÃÃÁ

คาชแจง ใหนกเรยนเขยนผงความคด สถานทสำาคญของชมชน

กลมสาระการเรยนร

สงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม

àÃ×èͧ ʶҹ·ÕèÊíÒ¤ÑޢͧªØÁª¹

ª×èÍ...................................................................................................ªÑé¹ ».ò/...................âçàÃÕ¹...................................................................

สถานทสำาคญของชมชน

สถานทสวนราชการ สถานทสาคญทางศาสนา

อนๆ

ชนประถมศกษาปท ๑ - ๓ เลม ๒

225

Ἃ¹·Õèø㺡Ԩ¡ÃÃÁ

คาชแจง ใหนกเรยนตอบคำาถาม โดยแสดงความคดเหนดงตอไปน

๑. นกเรยนคดวาทรพยากรธรรมชาตชนดใดทสำาคญมากทสด

ตอบ........................................................................................................................เพราะ................................................................................................................................................................................

๒. นกเรยนคดวาสงแวดลอมทางธรรมชาตอะไรทสำาคญตอสงมชวตมากทสด

ตอบ........................................................................................................................เพราะ................................................................................................................................................................................

๓. ใหนกเรยนบอกประโยชนของทรพยากรนำา

๑. ...............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

๒. ...............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

๓. ...............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

๔. ใหนกเรยนบอกประโยชนของทรพยากรหน, แรธาต

๑. ...............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

๒. ..............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

๕. นกเรยนจะชวยอนรกษทรพยากรธรรมชาตอยางไร

๑. ...............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

๒. ..............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

wwwwwwww

กลมสาระการเรยนร

สงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม

àÃ×èͧ ·ÃѾÂҡøÃÃÁªÒµÔ

ª×èÍ...................................................................................................ªÑé¹ ».ò/...................âçàÃÕ¹...................................................................

คมอครสอนทางไกลผานดาวเทยมสำาหรบโรงเรยนปลายทาง

226

Ἃ¹·Õèù㺡Ԩ¡ÃÃÁ

คาชแจง ใหนกเรยนบอกประเพณไทย และจดใหเขาประเภทตามหวขอ โดยเลอกจากขอความในกรอบดานลางน

♣ ตกบาตรเทโว ♣ ประเพณสงกรานต ♣ วนวสาขบชา

♣ หลอเทยนเขาพรรษา ♣ ประเพณลอยกระทง ♣ ผตาโขน

♣ แขงเรอยาว ♣ วนมาฆบชา ♣ ประเพณสขวญ

♣ การถวายสงฆทาน ♣ ตกบาตรดอกไม ♣ ประเพณวงควาย

๑. ประเพณไทยทเกยวของกบศาสนา ไดแก

๑. ........................................................................................................................... ๒. ...........................................................................................................................

๓. ........................................................................................................................... ๔. ...........................................................................................................................

๕. ........................................................................................................................... ๖. ...........................................................................................................................

๒. ประเพณคนไทยแตละภาค ไดแก

๑. ........................................................................................................................... ๒. ...........................................................................................................................

๓. ........................................................................................................................... ๔. ...........................................................................................................................

๕. ........................................................................................................................... ๖. ...........................................................................................................................

wwwwwwww

กลมสาระการเรยนร

สงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม

àÃ×èͧ »ÃÐླբͧ¤¹ä·Â

ª×èÍ...................................................................................................ªÑé¹ ».ò/...................âçàÃÕ¹...................................................................

ชนประถมศกษาปท ๑ - ๓ เลม ๒

227

Ἃ¹·Õèñð㺡Ԩ¡ÃÃÁ

คาชแจง ใหนกเรยนชวยกนเสนอแนวทางการปฏบตตนในการทองเทยวแหลงทองเทยวตางๆ ในชมชน เพอ

ชวยกนสงเสรมการทองเทยว และรกษาสงแวดลอมใหอยกบชมชนของเราตลอดไป

กลมสาระการเรยนร

สงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม

àÃ×èͧ ¡Òû¯ÔºÑµÔµ¹µÒÁ¡®¡µÔ¡Ò¡Ò÷‹Í§à·ÕèÂÇ

ª×èÍ...................................................................................................ªÑé¹ ».ò/...................âçàÃÕ¹...................................................................

การปฏบตตนเปนนกทองเทยวทด

wwwwwwww

คมอครสอนทางไกลผานดาวเทยมสำาหรบโรงเรยนปลายทาง

228

Ἃ¹·Õèññ㺡Ԩ¡ÃÃÁ

คาชแจง ใหนกเรยนบอกขอควรปฏบตในการไปเทยวชมโบราณสถาน โบราณวตถ

กลมสาระการเรยนร

สงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม

àÃ×èͧ ¡ÒÃ͹ØÃÑ¡É�âºÃҳʶҹ âºÃÒ³Çѵ¶Ø

ª×èÍ...................................................................................................ªÑé¹ ».ò/...................âçàÃÕ¹...................................................................

ขอควรปฏบตการเทยวชมโบราณสถาน

โบราณวตถ

แตงกายสภาพ

ชนประถมศกษาปท ๑ - ๓ เลม ๒

229

Ἃ¹·Õèñó㺡Ԩ¡ÃÃÁ

คาชแจง ใหนกเรยนวาดภาพงานหตถกรรมทเปนเครองใชในชวตประจำาวน ซงผลตโดยภมปญญาทองถน ๑ ภาพ

๑.

กลมสาระการเรยนร

สงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม

คาชแจง ใหนกเรยนวาดภาพงานหตถกรรมทเปนเครองใชในชวตประจำาวน ซงผลตโดยภมปญญาทองถน ๑ ภาพ

àÃ×èͧ ÀÙÁÔ»˜ÞÞÒä·Â “ÈÔŻҪվ”

ª×èÍ....................................................................................................ªÑé¹ ».ò/...................âçàÃÕ¹...................................................................

๒. ใหนกเรยนแยกประเภทเครองใชดานหตถกรรมทผลตโดยภมปญญาคนไทยตามหวขอ ดงน

๑. ประเภทเครองจกสาร ไดแก

๑. ...............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

๒. ...............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

๓. ...............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

คมอครสอนทางไกลผานดาวเทยมสำาหรบโรงเรยนปลายทาง

230

๒. ประเภทเครองปนดนเผา ไดแก

๑. ...............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

๒. ...............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

๓. ...............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

๓. ประเภทผาทอ ไดแก

๑. ...............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

๒. ...............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

๓. ...............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

wwwwwwww

ชนประถมศกษาปท ๑ - ๓ เลม ๒

231

Ἃ¹·Õèñô㺡Ԩ¡ÃÃÁ

คาชแจง ใหนกเรยนแสดงความคดเหน และตอบคำาถามตอไปน

๑. นกเรยนชอบอาหารอะไรมากทสด

........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

๒. พชอะไรบางทเปนสมนไพร ใชนำามาปรงอาหารได

........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

๓. อาหารไทยภาคกลาง ไดแก

........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

๔. อาหารไทยภาคเหนอ ไดแก

........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

๕. อาหารไทยภาคใต ไดแก

........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

๖. อาหารไทยภาคอสาน ไดแก

........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

กลมสาระการเรยนร

สงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม

àÃ×èͧ ÇÑ ²¹¸ÃÃÁÍÒËÒâͧ¤¹ä·Â

ª×èÍ...................................................................................................ªÑé¹ ».ò/...................âçàÃÕ¹...................................................................

คมอครสอนทางไกลผานดาวเทยมสำาหรบโรงเรยนปลายทาง

232

ตวอยางเพลง“มาชวยกนทำาความสะอาด”

กวาด กวาด กวาด บานเมองเราจะสะอาด (ซำา)

ตองชวยกน กวาด กวาด กวาด

กวาด กวาด กวาด โรงเรยนของเราสะอาด (ซำา)

เพราะเราชวย กวาด กวาด กวาด

บรเวณอาคาร สถานท (ซำา) พวกเรายนด ทำาความสะอาด

สวมใช เราตองราดนำา (ซำา)

เรามวนยของความสะอาด

wwwwwwww

หมายเหต ครอาจจดใหมการประกวดเพลง เรอง กฎ กตกา ระเบยบ การปฏบตตนในโรงเรยน โดยใหนกเรยนเปน

ผแตงเนอรองทำานอง ผปกครองใหความชวยเหลอ เชน ความสามคค ความมระเบยบวนย ฯลฯ

ชนประถมศกษาปท ๑ - ๓ เลม ๒

233

คาชแจง ใหนกเรยนกาเครองหมาย Î คำาตอบทถกทสด

๑. ภมปญญาชาวบาน หมายถงขอใด

ก. ระดบสตปญญาของชาวบานในการเลาเรยนหนงสอ

ข. ความฉลาด ความเกง และความสามารถของชาวบานในทางไสยศาสตร

ค. การสงสมความร ความสามารถหรอทกษะตางๆ เพอใชในการแกปญหา

๒. ขอใดคอผลงานภมปญญาชาวบานของภาคใต

ก. หนงตะลง ข. กระตบ ค. รมบอสราง

๓. ขอใดคอผลงานภมปญญาชาวบานของภาคกลาง

ก. กรงนกเขา ข. ผาไหม ค. ปลาตะเพยนสาน

๔. เราจะมสวนรวมในการอนรกษและเผยแพรสนคาทเปนภมปญญาทองถนไดอยางไร

ก. ซอสนคาจากหนงตำาบลหนงผลตภณฑ

ข. ซอสนคาทนำาเขาจากตางประเทศ

ค. ซอสนคายหอดงจากตางประเทศ

๕. ขอใดคออาหารทเปนภมปญญาชาวบาน

ก. เงาะกระปอง ข. แฮมเบอรเกอร ค. มะมวงกวน

๖. อาหารแบบใดทเรยกวาเปนภมปญญาชาวบาน

ก. ทำาอาหารใหหลากสและหลากหลาย

ข. ทำาอาหารทคนชอบรบประทาน

ค. ทำาอาหารตามสภาพแวดลอมและทรพยากรทมอย

๗. ตกตาชาววงเปนสนคาศลปาชพจงหวดใด

ก. เพชรบร ข. พระนครศรอยธยา ค. พทลง

ª×èÍ...................................................................................................ªÑé¹ ».ò/...................âçàÃÕ¹...................................................................

Ẻ·´Êͺ

คมอครสอนทางไกลผานดาวเทยมสำาหรบโรงเรยนปลายทาง

234

บรรณานกรม

กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม ระดบชนประถมศกษาปท ๑ - ๓

เอกสารประกอบหลกสตรการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช ๒๕๔๔ คมอการจดการเรยนร กลมสาระสงคมศกษา

ศาสนาและวฒนธรรม กรมวชาการ กระทรวงศกษาธการ

ผงมโนทศน กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม คณะอนกรรมการวชาการจดทำาผงมโนทศน กลม

สาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม กรมวชาการ กระทรวงศกษาธการ

สารานกรมไทย สำาหรบเยาวชน

เอกสารประกอบหลกสตรการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช ๒๕๕๑ คมอการจดการเรยนร กลมสาระสงคมศกษา

ศาสนาและวฒนธรรมสำานกวชาการ และมาตรฐานการศกษา กระทรวงศกษาธการ